GRAM oktober 2014 definitief

Composteren en milieubelasting

Hoe doen zij dat met plaagdierbestrijding?

Modernisering vennootschapsbelasting

GRAM

Afvalconferentie 2014 in Antwerpen

JAA

RGA

NG

105 | NU

MM

ER Oktober 2014

VAKBLAD VAN DE 8

Zout wegenper m2

Voor vragen: [email protected] informatie: www.wegenzout.nl

Vacuümzout van AkzoNobel stuitert bij strooiacties minder op het wegdek dan grovere soorten wegenzout. Het komt dus terecht waar het moet: op de weg en niet ernaast. Voor een gelijk resultaat is er daardoor minder van nodig. Dat komt doordat AkzoNobel vacuümzout vochtig is en een f i jnere korrelgrootte heeft. Het plakt als het ware aan het wegdek. Om de gewenste dosering te bereiken zijn er dus minder grammen wegenzout nodig per m2. Oftewel: met dezelfde hoeveel-heid AkzoNobel vacuümzout kunnen méér vierkante meters wegdek effectief worden gestrooid. Kortom: een perfect resultaat met minder zout.

AN

_200

932_

2608

14

Het is tijd voor meer met minder!

GRAM | oktober 2014 3

Vakblad van de NVRD

inhoudsopgave

6

10

12

30

Hoe doen zij dat? Deze maand: plaagdierbestrijdingAan het woord komen de faunabeheerder gemeente Maastricht, hoofd

Dierplaagbeheersing, GGD Amsterdam en de coördinator plaagdierbestrijding

gemeente Sittard-Geleen.

Urban Mining met de muisIn de gang naar de circulaire economie staat de kwaliteit van gerecyclede afvalstromen

hoog op de agenda. Hoe beter de recyclingprestatie, des te meer toepassingen er in

beeld zijn. ICT helpt een handje voor de optimale recyclingkwaliteit. Een kijkje in de

keuken van het jonge bedrijf Decistor.

Afvalscheiding dichtbij huisAls je ver wilt komen met afvalscheiding, zul je dichtbij moeten beginnen. Met die

gedachte in het achterhoofd stimuleert Amsterdam-Oost kleinschalige projecten die de

scheiding van afval in de eigen wijk moeten bevorderen.

Afvalconferentie 2014De organisatoren, het programma en de sponsoren.

Foto voorplaat:

Erik-Jan Ouwerkerk/Hollandse Hoogte

Lees verder op pag. 30

4 Bezem

14 Vennootschapsbelasting 2016

16 Textiel Sorteer Centrum

Reinigingsdiensten Rd4

19 Branche van speciale en

reinigingsvoertuigen

20 Zwerfafvalgedrag veranderen:

hoe goed kent u uw burgers?

22 Alphen aan den Rijn is eerste

‘PMD Recycle gemeente’

25 Mening bewoners gepeild na proef

met PMD-container

26 Branchegenoten

29 NVRD Nieuws

37 Nieuws op de markt

38 Agenda

39 CloseUp

Lees verder op pag. 16

Zout wegenper m2

Voor vragen: [email protected] informatie: www.wegenzout.nl

Vacuümzout van AkzoNobel stuitert bij strooiacties minder op het wegdek dan grovere soorten wegenzout. Het komt dus terecht waar het moet: op de weg en niet ernaast. Voor een gelijk resultaat is er daardoor minder van nodig. Dat komt doordat AkzoNobel vacuümzout vochtig is en een f i jnere korrelgrootte heeft. Het plakt als het ware aan het wegdek. Om de gewenste dosering te bereiken zijn er dus minder grammen wegenzout nodig per m2. Oftewel: met dezelfde hoeveel-heid AkzoNobel vacuümzout kunnen méér vierkante meters wegdek effectief worden gestrooid. Kortom: een perfect resultaat met minder zout.

AN

_200

932_

2608

14

Het is tijd voor meer met minder!

4 GRAM | augustus 2014

Levert uw GFT-afval al energie op?De nieuwe Bio Power vergister van Indaver werkt op volle kracht. Geschikt om 75.000 ton

GFT-afval per jaar een nieuwe start te geven. Als groen gas, CO2, compost of biomassa. Geen afval

meer, maar een perfecte kringloop. En dat is de missie van Indaver: steeds meer kringlopen sluiten

om zo veel mogelijk afval een nieuw leven te geven.

We zijn niet voor niets ‘toonaangevend in duurzaam afvalbeheer’.

Meer weten over Indaver, onze visie op een biobased economy en de Bio Power vergister in

Alphen aan den Rijn? Kijk dan op www.indaver.nl voor meer informatie.

www.indaver.nl

BEZEMIk schrik op als mijn vrouw zegt dat ze door wil lopen naar een andere winkel. Ik struikel naar buiten en raak een prullenbak met drie aparte inwerpopeningen. Naast restafval ook een voor papier en een voor plastics. Deze gemeente is op oorlogspad. Ze gaat de strijd aan met de ondernemers. De slag om de grondstoffen wordt hier in de hoofdstraat uitgevochten. Er wordt vooruit verde-digd want hebben is houden. Geen participatie, maar zelf de waardevolle stromen innemen en vermarkten. Voor haar burgers, voor een lagere afvalstoffenheffing, dat wel natuurlijk. Als ik winkel nummer zoveel binnenloop realiseer ik mij dat deze sluimerende strijd nog maar net is begonnen. Even vragen of ze hier ook korting geven als ik mijn oude sokken inlever. Daar zit toch al een gat in.

StoffenstrijdLoop ik nietsvermoedend, ja ook ik heb af en toe een nieuw kleding-stuk nodig, een winkel binnen. Nodigt een groot bord mij uit, nee beter, dwingt mij bijna, om oude schoenen in te leveren zodat ik korting kan krijgen bij de aanschaf van een nieuw paar. Mijn recyclinghart gaat sneller kloppen, dat begrijpt u. Bij een paar nieuwe patas hoort natuurlijk ook een nieuwe broek, zo wil mijn vrouw mij doen geloven. Enkele honder-den meters verder weer een winkel binnen. En jawel, ook hier weer, in kapitalen: ‘Lever oude kleding in en ontvang minimaal 10 procent korting op de aanschafprijs’. Ik begin winkelen bijna leuk te vinden. Maar ik word toch wat onrustig, want wat als dit nu in elke winkel zou gebeuren. Dat je overal korting krijgt wanneer je afgedankte spullen komt inleveren. Zelfs voor kliekjes. Een voorgerecht gratis als je vijf kilo gft-afval komt inleve-ren. Dat zou dan de ultieme vorm van circulariteit zijn. Producentenver-antwoordelijkheid, maar dan echt. Venootschapsbelasting betalen door overheids nv hoeft dan niet meer, die hebben niets meer te doen. Die bestaan niet meer.


6 GRAM | oktober 2014

▼Deze maand:

plaagdierbestrijding

Hoe doen zij dat?

Hoe is de plaagdierbestrijding in uw

gemeente georganiseerd?

Wij doen het zelf. Ik ben jaren geleden

begonnen met een rattenbestrijdings-

dienst, daar is een volledige plaagdier-

bestrijdingsdienst uit voortgekomen.

Wij gebruiken geen gif meer, dus dat is

best bijzonder. Tot voor kort hadden we

veel last van ratten in het stadspark, die

doodden we met gif. Zo’n honderd ratten

per week. Totdat iemand mij vertelde dat

er een oehoe jaagt in het park. En dat de

jongen van dat dier dat vergiftigde voed-

sel niet zouden overleven. Toen stopte ik

acuut met gif. We vingen de ratten alleen

nog maar met klepvallen en wat bleek?

Een half jaar later was er bijna geen rat

meer te bekennen in het park! Ze wer-

den effectief bejaagd door wezels, her-

melijnen, torenvalkjes en tal van andere

dieren. De betreffende oehoe, waar het

allemaal mee begon, heeft intussen vier

gezonde jongen grootgebracht.

Voor- en nadelen van deze manier

van organiseren?

Het zelf doen, en op deze wijze, maakt

dat je dichter bij de klant staat. Boven-

▼

Tekst: Hetty D

ekkers

dien hebben wij als gemeente het geluk

dat we geen winst hoeven te maken, we

voeren alleen onze zorgplicht uit. Omdat

ik een dierenvriend ben en omdat ik heb

gemerkt dat andere, jagende dieren fei-

telijk mijn collega’s zijn, pak ik het graag

op mijn eigen milieuvriendelijke manier

aan. Een bedrijf moet natuurlijk centjes

in de la krijgen en grijpt daarom snel

naar gif. Vooral daarom willen wij niet

uitbesteden.

Is het voor de inwoners altijd

duidelijk?

Absoluut. Als iemand bijvoorbeeld mel-

ding doet van een muizenplaag in zijn

huis, dan bel ik die persoon zelf terug en

leg uit waarom we niet met een doosje gif

aan komen rennen. De muizen worden er

immuun voor. Dode muizen op verstopte

plekken trekken weer vliegen, maden en

ander ongewenst gedierte aan en wan-

neer die half vergiftigde muis naar buiten

gaat, wordt ie waarschijnlijk opgegeten

door een lieve egel. Die dan weer ziek

wordt of doodgaat. Het gevaar van door-

vergiftiging was voor mij de belangrijk-

ste reden om ermee te stoppen. Als je je

verhaal goed vertelt, snapt de burger het

meestal ook. Een enkeling laat zich niet

overtuigen, die zeg ik dat hij dan zelf

maar gif moet halen. Ik doe het niet. Wel

geef ik de mensen goede aanwijzingen

en tips over hoe ze alle soorten plaag-

dieren het beste zelf biologisch kunnen

bestrijden. Alleen als het om echt hinder-

lijke gevallen gaat, zoals een wespennest

naast de schooldeur, komen wij kijken en

eventueel chemisch bestrijden. In twee

procent van de gevallen gebruik ik nog

gif. Maar een wespennest in de schoor-

steen laat ik met rust. Na een jaar zijn die

beestjes toch dood en ze eten heel veel

andere, hinderlijke insecten.

Om welke plaagdieren gaat het

vooral in uw regio?

Meldingen die we binnen krijgen gaan

hoofdzakelijk over ratten en de eikenpro-

cessierups. Wespen komt ook wel vaak

voor.

Wat vindt u van het aanstaande

verbod op rodenticiden?

Voor de natuur vind ik het prima. Wij

hebben al gemerkt dat het ook anders

kan. Ik kan me wel goed voorstellen dat

het voor particuliere bestrijdingsbedrij-

ven lastig is, een verbod op gif in de bui-

tenruimte.

En van het voorgestelde protocol?

Een beetje zwaar aangezet. Straks moet

iedereen licenties gaan halen en bijscho-

lingen volgen, terwijl iedereen een klap-

val kan kopen. Ik zie het nut er niet van

in.

Hoe ziet de toekomst van

plaagdierbestrijding eruit?

Ik hoop zo biologisch mogelijk.

Tips voor andere gemeenten?

Volg vooral ons voorbeeld. Als iedereen

het zou doen als Maastricht, dan kan de

natuur zelf zijn werk doen.

Fred Verseijdenfaunabeheerder gemeente Maastricht

Contact: [email protected]

▼


▼En van het voorgestelde protocol?

De gedachte achter Integrated Pest Ma-

nagement is prima. Als je de oorzaken

van de overlast aan kunt pakken, los je

vaak het probleem structureel op. Dat is

veel beter dan de gevolgen bestrijden.

In meer algemene zin vinden we het pro-

tocol niet echt vernieuwend. In Duitsland

doen ze het anders: tweede generatie

anticoagulantia voor professionele toe-

passing, alleen eerste generatie (minder

risico voor doorvergiftiging) voor parti-

culier gebruik.



Zonnig, volgens ons. Het gedrag van

mensen is namelijk van grote invloed op

de mate van overlast. De manier waar-

op wij met onze leefomgeving omgaan,

beïnvloedt de situatie waarin dieren ge-

dijen. Zwerfvuil, voeren, voedsel weg-

gooien in de openbare ruimte, bijplaat-

sen van huisvuilzakken bij ondergrondse

containers, allemaal oorzaken van over-

last. Wij proberen bewoners te wijzen

op dat verband door twee campagnes:

‘Anders voeren’ en ‘Afval is slecht voor

dieren’.

Daarnaast hebben we goede contacten

met de afdelingen Reiniging en Groen van

de stadsdelen, om bijvoorbeeld de leef-

omgeving voor ratten onaantrekkelijk te

maken. Dat kan door het verdunnen van

de begroeiing en door een ruimte van

ongeveer een meter tussen woningen en

groenstroken aan te houden.


Bedenk bij het inrichten van de open-

bare ruimte al waar de risico’s schuilen.

Dat geldt met name voor het openbaar

groen. Verdichte struiken zijn bijvoor-

beeld aantrekkelijk voor ratten en met

het planten van eiken loop je kans op be-

zoek van de eikenprocessierups. Verder

is het belangrijk veel aandacht te schen-

ken aan voorlichting. Wijs mensen op de

gevolgen van hun gedrag. In Amsterdam

doen we dat in buurten en wijken en met

educatieprogramma’s op scholen. In dit

geval: jong afgeleerd is oud niet gedaan!


duidelijk?

Amsterdammers weten ons makkelijk

te vinden. Dat geldt voor vragen over

(meestal) insecten, waarvan de weten-

schappelijk medewerker kan bepalen

welk dier het is. Maar ook voor advies of

de aanschaf van middelen tegen muizen,

motten, wespen, etc. Daarnaast vragen

Amsterdammers ons om langs te komen

om probleemsituaties op te lossen. Dat

kan dan gebeuren op kosten van woning-

corporaties of op eigen kosten, afhanke-

lijk van de situatie.


vooral in uw regio?

We beschouwen hen niet als plaagdieren.

Het gaat meestal om konijnen, ganzen,

duiven, meeuwen, halsbandparkieten,

ratten, muizen en kakkerlakken. Amster-

dam is natuurlijk bekend om zijn duiven

op de Dam. Maar ook meeuwen, spreeu-

wen en andere vogels kunnen voor over-

last zorgen. Het is voor niemand prettig

als zo’n vogel vuilniszakken opentrekt

of op je terrastafeltje landt en de patat

uit je bakje gaat eten. Door de Flora- en

faunawet zijn de beheersingsmogelijkhe-

den beperkt, maar we werken al wel met

vogelweringen op gebouwen. Mogelijk

gaan we binnenkort als proef een roofvo-

gelvlieger inzetten tegen duivenoverlast,

bijvoorbeeld op het Mercatorplein.



Dat invoerdatum voor dat verbod is re-

cent uitgesteld naar 2017. Ik denk echter

dat wij voor die datum al overgaan tot,

zoveel als mogelijk is, alternatieve me-

thoden. Dat kan zijn met klapvallen of

life traps. Het risico op gifresistentie bij

de dieren neemt toe en we willen eigen-

lijk zo min mogelijk gif in de openbare

ruimte gebruiken. Het risico bestaat na-

melijk dat je daar dieren mee doodt waar

de actie níet op gericht is. Ook voor spe-

lende kinderen kan het gevaarlijk zijn.



De gemeente Amsterdam heeft al sinds

1896 een afdeling bij de GGD die zich

bezighoudt met dierplaagbeheersing.

Wij gebruiken liever de term beheersing

dan bestrijding, omdat we zo min moge-

lijk dieren willen doden. Door de oorza-

ken van de overlast aan te pakken, los

je vaak het probleem structureel op. Wij

werken in de openbare ruimte van Am-

sterdam en voeren ook de wettelijke taak

‘ratten in/om huis’ uit, voortvloeiend uit

het Bouwbesluit (Woningwet). De afde-

ling Dierplaagbeheersing bestaat in to-

taal uit 22 medewerkers, twaalf daarvan

zijn daadwerkelijk aan het werk als dier-

plaagbeheerser.


van organiseren?

Ik denk dat er niet veel nadelen kleven

aan deze wijze van organiseren. De voor-

delen zie ik wel: de GGD heeft met zijn

kennis en ervaring zicht op ontwikke-

lingen in Amsterdam op het gebied van

overlast van dieren. Dat gaat vaak om

beleving. De ene bewoner vindt ganzen

geweldig, de andere ergert zich aan het

geluid of de uitwerpselen van deze die-

ren. Maar het kan ook gaan om gezond-

heidsrisico’s. Daar kan sprake van zijn

als grote aantallen ratten of duiven voor

vervuiling zorgen.

Ronald Jelsmahoofd Dierplaagbeheersing,

cluster Leefomgeving, GGD Amsterdam


▼

▼tie te liggen. Dit is zeker een goede ver-

andering. Waar je met preventieve maat-

regelen overlast van plaagdieren kunt

voorkomen, moet dat zeker gebeuren. Er

zijn er velen die roepen dat hiermee alles

op te lossen is, maar volgens mij zal het

gebruik van bestrijdingsmiddelen toch

altijd noodzakelijk blijven.


Zorg dat mensen hun huis en hun om-

geving goed schoon houden en laat hen

eventuele rioolproblemen aanpakken.

Rattenoverlast komt voornamelijk door

vervuiling.

Netwerk plaagdierbestrijders

Bij veel NVRD-leden zijn plaagdierbe-

strijders actief. De NVRD wil deze pro-

fessionals met elkaar verbinden. Ben

je geïnteresseerd in contactgegevens

van je collega’s in andere gemeenten

en/of bedrijven? Geef je eigen gege-

vens dan door aan Bas Peeters:

[email protected]

Met het netwerk wil de NVRD speci-

alisten op het gebied van plaagdier-

bestrijding bij de leden met elkaar in

contact brengen via internet en bij-

eenkomsten.

jaar. Verder krijg ik zo’n tweehonderd

meldingen per jaar van steenmarters en

zo’n honderd meldingen van duiven, roe-

ken, kraaien en kakkerlakken. Voor de

ratten binnen gebruik ik geen gif, omdat

je dan weer overlast krijgt van rottende

en stinkende lijkjes. Met vallen weet ik

zeker dat ik hen heb, dus die gebruik ik

liever. Ook buiten zoek ik liever naar de

oorzaak, dan dat ik gif gebruik. Riool is

vaak de boosdoener, net als etensresten

en andere vervuiling. Denk aan afval

naast containers.



Moeilijk. Onze wetgevers hebben be-

paald dat het gebruik buiten niet meer

toegelaten is. Men begrijpt wel dat we

niet zonder kunnen en denkt dat nu op

te lossen met nog meer regelgeving (pro-

tocol/certificering). In de praktijk zal dit

betekenen dat er weinig verandert. Ook

nu worden de oorzaken van overlast op-

gespoord en weggenomen. Bestrijding

met gif wordt ook nu zorgvuldig gedaan

zodat er geen nadelige gevolgen voor

het milieu en dergelijke zijn. Het werke-

lijke probleem van het gebruik van ro-

denticiden moet niet bij de plaagdierbe-

strijders gezocht worden. Onze collega’s

gaan hier in de praktijk goed mee om.

Uitzonderingen natuurlijk daargelaten

maar dat los je met een verbod ook niet

op. Het echte probleem is de agrarische

sector. Meer dan 85 procent van gebruik

van rodenticiden is voor de agrarische

sector. Het overige deel is voor de parti-

culiere markt en de plaagdierbestrijders.

En van het voorgestelde protocol?

Als we in de toekomst volgens een pro-

tocol moeten gaan werken, zal dat enkel

meer rompslomp geven, onnodig papier-

werk en absoluut niets toevoegen. Zoals

het nu op tafel ligt, is het onwerkbaar.

Maar het is nog maar een voorstel. Ho-

pelijk zal er nog veel gewijzigd worden.



De nadruk komt steeds meer op preven-



Meldingen van overlast van plaagdieren

komen binnen bij de servicedesk van de

gemeente. Doorgaans krijgt de melder

het advies om zelf passende maatrege-

len te nemen. Het betreft dan vaak mui-

zen, wespen en dergelijke. Meldingen

van overlast die onder onze zorgplicht

vallen, komen bij mij terecht. Het betreft

dan voornamelijk ratten, steenmarters,

roeken en duiven. Hierop ondernemen

we actie. Het meeste doen we zelf, maar

soms is het zo druk dat ik de hulp in

moet roepen van externe bestrijdingsbe-

dijven.


van organiseren?

Het is centraal geregeld, waardoor het

probleem overzichtelijk blijft en sneller

opgelost kan worden.


duidelijk?

Doorgaans wel. De regels staan aangege-

ven in de (digitale) gemeentegids. Maar

er komen natuurlijk toch inwoners met

meldingen die door de gemeente niet

in behandeling worden genomen. Door-

gaans worden deze inwoners doorverwe-

zen naar particuliere bestrijders.


vooral in uw regio?

Wij behandelen met name de bruine rat,

dat gaat om zo’n 1200 meldingen per


Hennie Maascoördinator plaagdierbestrijding gemeente

Sittard-Geleen


▼


RKGV-specialist sinds 1988

Meerdere locaties in Nederland

Snelle dienstverlening

Diverse transportmogelijkheden

ISO- en VCA-gecertifi ceerd

Gratis afvalstroomnummer

Bij Zandrecycling Nederland komt 0% van uw RKG-slib enveegzand terug in het milieu.

Wilt u af van uw riool-, kolk-, gemaalslib of veegzand? Zandrecycling

Nederland laat u graag zien hoe het kán en hoe het hóórt. We zijn im-

mers de enige afvalverwerker in Nederland die volledig is toegespitst

op het verwerken van RKGV. Ofwel het reinigen en recyclen tot schone

(bouw)materialen, en het verwerken van restfracties volgens de kleinste

paragrafen van de Milieuwet. Kijk op www.zandrecycling.nl, of bel

0174-24 39 50 voor meer info, een vrijblijvende afspraak of een offerte.

Zandrecycling Nederland BV • ABC Westland 227, 2685 DC Poeldijk • T 0174-243950 • F 0174-291148 • www.zandrecycling.nl • [email protected]

Af van uw RKGV-afval? Zó hoort ‘t.

Gebr. De Vor Achterveld BVTel. 0342 45 95 41 • [email protected] • www.devor.nl

Zoek en vind: Holder Nederland

GEEN COMPROMIS

ALTIJD INZETBAARHOLDER is het gehele jaar inzetbaar:o.a. voor onkruid borstelen, maaien, snoeiwerkzaamheden, blad ruimen,

vegen, versnipperen en de winterdienst. Per saldo goedkoper:

één aandrijfmachine voor alle voorkomende werkzaamheden!

De Tweeling 4, 5215 MC ’s-Hertogenboschwww.welvaarts.com

DÉ SPECIALIST IN GEIJKTE MOBIELE WEEGSYSTEMENWaarom? Naast onze jaren aan ervaring bent u bij ons verzekerd van service van a tot z. Wij bieden u een breed en innovatief scala aan geijkte mobiele weegsystemen. Wij denken graag voor u of met u mee. Neem vrijblijvend contact met ons op via [email protected] of bel naar +31 (0)73 6 927 927.


In de onderzoekshal van de faculteit Civiele Techniek

en Geowetenschappen (CiTG) van de TU Delft staat

een allegaartje van vreemd ogende ‘delfstoffen’. Grote

bigbags, bakken en potjes zijn gevuld met korrels en

brokjes zand en steen, maar ook met kleurrijker ma-

teriaal. Op een vide zijn drie onderzoekers druk in de

weer bij twee blauwwitte apparaten met een rond gat

in het midden. De tafel ernaast is beladen met compu-

ters en beeldschermen. Naast wederom tal van potjes

en bakjes met korrels van verschillende grootte. We

zijn in het lab van de vakgroep van hoogleraar Resour-

ce Engineering, Peter Rem. Zijn specialisme is ‘Urban

Mining’, het terugwinnen van nuttige grondstoffen in

een hedendaagse mijnbouwkundige variant, namelijk

afval. Een van de onderzoekers laat telkens een brokje

afval in het gat van het apparaat vallen. Een vonk en

een lichtflits later staan de exacte eigenschappen van

het stukje afval op de monitor. Het apparaat heet een

particle characterization device (PCD).

Softwarevernuft

Het nauwkeurig en eenduidig beschrijven van de kwa-

liteit van het afval is een eerste stap. De opgeleverde

gegevens zijn het fundament voor het grotere geheel

van de software van Decistor SPS. “Met het compu-

termodel dat ik heb ontwikkeld, zijn we in staat recy-

clinginstallaties slimmer te ontwerpen, zodat deze tot

optimalere scheidingsresultaten komen”, legt Bob Leef-

tink uit. Leeftink is de bedenker van de hier toegepaste

PCD’s en het softwarevernuft dat Decistor heet. “Met

behulp van de software kan een installatie niet alleen

worden ontworpen, maar ook ingeregeld. Hierdoor

krijgen klanten precies de materialen die ze wensen.

De kwaliteit van het inputmateriaal is immers bepalend

voor de opbrengsten.”

De PCD’s brengen de kwaliteit van de materialen in

kaart, voordat ze de scheidings- en opwerkingsinstal-

laties ingaan. Ook voor de gerecyclede stromen is het

beschrijven van de kwaliteit in toenemende mate ge-

wenst, aldus Leeftink. “Klanten stellen uiteenlopende

eisen aan de materialen die zij verwerken. De herwon-

nen materialen worden niet alleen als hernieuwde

grondstof gebruikt voor de productie van plastics en

metalen, maar ook voor de energieproductie en als

bouwmateriaal. Er zijn tal van toepassingen. De kwa-

liteit van de gewenste materialen wordt contractueel

vastgelegd, maar moet eerst nauwkeurig en eenduidig

worden beschreven.”

Kindje

Leeftink heeft een lange carrière in de afvalsector

achter de rug. Managementfuncties bij NV Afvalzorg

en GP Groot brachten hem uiteindelijk bij zijn eigen

kindje Decistor. Hij raakte geïnspireerd door de schei-

dingsinstallaties die een tiental jaren geleden werden

gebouwd om de scheiding en recycling van stromen

huishoudelijk afval en bouw- en sloopafval op te pak-

ken. Met de technisch geavanceerde sorteerfabrieken

zijn miljoeneninvesteringen gemoeid. Als het fout

gaat, zijn de kapitaalverliezen aanzienlijk. “We zijn nog

maar pas met recycling bezig, pak hem beet dertig jaar.

Terwijl recycling nu een vogelvlucht lijkt te nemen, kijk

naar de recycling van kunststofafval van huishoudens

en bedrijven. Van het fenomeen recyclinginstallatie

weten we nog heel weinig. Zo’n installatie bestaat

uit tal van componenten. Het ene onderdeel haalt dat

eruit, een ander onderdeel weer een ander specifiek

materiaal. Maar die verschillende onderdelen staan al-

lemaal in verband met elkaar en beïnvloeden elkaar.

Vaak duurt het jaren voor een installatie in bedrijf is.

Dan heb je gemiddeld nog eens twee jaar nodig om

haar goed te laten draaien. Dit brengt tien tot twintig

procent extra kosten met zich mee. Goed inzicht in het

ontwerp en functioneren van de installatie ontbreekt.

Zo worden nieuwe afvalscheiders steevast ontwikkeld

op basis van de gegevens en ervaringen met bestaande

scheiders. Fundamentele verbeteringen zijn niet aan

de orde.”

De bestaande installaties kunnen een aanzienlijk ho-

ger sorteerresultaat realiseren, betoogt Leeftink, maar

als ze er eenmaal staan is de huiver groot hieraan te

beginnen. “Vaak zijn het zowel de operators als de ma-

nagers die hiervoor terugdeinzen ‘De installatie doet

SOFTWAREVERNUFT SCHROEFT RECYCLINGPRESTATIES OP

‘Urban Mining’ met de muisIn de gang naar de circulaire economie staat de kwaliteit van gerecyclede afvalstromen hoog op de

agenda. Hoe beter de recyclingprestatie, hoe meer toepassingen er in beeld zijn. En, niet onbelangrijk,

hoe hoger de prijs van de hernieuwde grondstoffen. Denk aan kunststof, waar gemeenten in 2015, de

regie over gaan voeren. ICT helpt een handje voor de optimale recyclingkwaliteit. Een kijkje in de keu-

ken van het jonge bedrijf Decistor.

Vanaf 2015 staan gemeenten als

‘ketenregisseur’ aan de lat voor het

sorteren van kunststof verpakkingsafval.


Van belang is een zo hoog mogelijke kwaliteit kunst-

stof aan te bieden aan verwerkers. “Gemeenten heb-

ben er dus baat bij de kunststofstromen, die zij straks

gaan vermarkten, over installaties te laten lopen die

een optimaal scheidingsresultaat garanderen. Ook een

goed gedefinieerde kwaliteit van de secundaire kunst-

stoffen is voor hen belangrijk”, legt Leeftink uit. “Van-

daar de groeiende behoefte aan het optimaliseren van

recyclinginstallaties en aan het helder beschrijven van

materiaalstromen. Zo kun je voor het smelten van het

materiaal bij de kunststofverwerker al een goede voor-

spelling krijgen van de samenstelling en de kwaliteit

van het latere product. Op die professionaliseringsslag

springen wij in.”

Voor meer informatie:

Decistor BV, Bob Leeftink (directeur),

[email protected]

www.decistor.com

Tekst: Pieter van den Brand

het, afblijven dus.’ Een gemiste kans, want optimalisa-

tie krijgt zo geen kans. Alle flexibiliteit is zoek. We zijn

vandaag de dag niet meer bezig met het verwerken

van afval, maar met het maken van producten op spe-

cificatie. Wat als de vraag bij klanten zich naar nieu-

we producten of samenstellingen verlegt of als eisen

op het gebied van zuiverheid scherper worden? Daar

moet je op in kunnen springen. Met Decistor kun je

van tevoren op de computer kijken of de aanpassing

aan de installatie werkt. De in de praktijk tijdrovende

en doorgaans frustrerende trial & error-fase gebeurt op

de computer.”

Avi-bodemas

De ontwikkeling van Decistor nam vijf jaar in beslag.

Pas in 2011 had Leeftink zijn idee voldoende uitge-

werkt om er de markt mee op te kunnen gaan. De

software wordt inmiddels ingezet bij onder meer een

betonrecyclingproject in het Midden-Oosten, batterijre-

cycling en het maken van levenscyslusanalyses bij de

recycling van autobanden en kunstgras. In eigen land

hebben we Decistor in gebruik bij een metaalschroot-

opwerker en een slakopwerkingsinstallatie voor bo-

demassen bij een afvalverbrandingsinstallatie. Om op

de laatste in te gaan: de begeerde producten in avi-bo-

demas zijn de non-ferro metalen koper en aluminium,

maar deze beslaan nog geen drie procent van de totale

hoeveelheid bodemas. De klanten voor deze terugge-

wonnen grondstoffen eisen echter een zuiverheid van

vijftig procent. “De uitdaging voor de slakopwerking is

met een zo gering mogelijk aantal non-ferro scheiders

– lees: kosten – dat optimale resultaat te halen van een

residu dat drie procent aluminium en koper bevat en

maar drie procent vervuiling. Dat lukt niet meer zonder

computer.”

Er zijn nog meer afvalstromen waarbij optimalisatie

van het scheidingsresultaat hoog op de agenda staat.

Vanaf 2015 staan gemeenten als ‘ketenregisseur’ aan

de lat voor het sorteren van kunststof verpakkingsaf-

val. Als ze dat willen, mogen ze de gesorteerde kunst-

stofstromen zelf vermarkten. De gescheiden inzame-

ling van kunststof verpakkingsafval van huishoudens

is uiterst succesvol. Om tot een meer circulaire eco-

nomie te komen, moet de recycling van kunststof nog

aanzienlijk verbeteren, niet alleen in volume maar ook

in kwaliteit. De zuiverheidsgraad van 92 procent vol-

gens de huidige normen uit de Raamovereenkomst

Verpakkingen is door kunststofrecyclers al geksche-

rend ‘een glaasje bier met nog acht druppels zeepsop’

genoemd. Daarmee bedoelen ze dat deze zuiverheid

veel te laag is. Hoe hoger het percentage hergebruikt

kunststof, des te hoger de inkomsten voor gemeenten.

‘Urban Mining’ met de muis

Bob Leeftink bij het apparaat dat de eigenschappen van

afval kan bepalen.


“Als gemeente proberen we voortdurend Amsterdam-

breed de afvalscheiding te verbeteren”, vertelt Riny de

Jonge, afdelingsmanager BOR Schoon van stadsdeel

Oost. “Dat is ook nodig, want Amsterdam komt niet

hoger dan twintig procent. Daar valt dus nog een we-

reld te winnen. Naast die gemeentebrede aanpak heb-

ben we gemerkt dat lokale projecten, gericht op de

bewoners in je eigen omgeving, heel effectief kunnen

zijn. Je denkt dat je als gemeente meer dan genoeg

aan voorlichting doet, maar dat valt tegen. Als je naar

bewoners luistert, merk je dat velen zich nauwelijks

bewust zijn van de gedachte dat afval een grondstof is.

Die boodschap komt, ondanks alle voorlichting, bij een

grote groep mensen niet aan.”

Lokale projecten

Vanuit die ervaring ging Amsterdam-Oost aan de slag

met een aantal bijzondere, lokale projecten. De Jonge:

“We willen bijvoorbeeld nog dit jaar 3D-geprinte voor-

werpen laten maken van plastic afval dat ingezameld

is in de eigen straat of woonblok op IJburg. Bewoners

kunnen een kopje, armband of ander geschenk bestel-

len bij een 3D-printbedrijfje in de eigen buurt. Daar-

voor moeten ze wel zelf het plastic aanleveren. Om dit

project te kunnen uitvoeren, hebben we samenwerking

gezocht met onder meer het AfvalEnergieBedrijf. Zij

kunnen het ingezamelde plastic namelijk shredderen

en tot draad verwerken, zodat het als grondstof voor

de 3D-printer kan dienen.”

Een ander project waar De Jonge trots op is, is de buurt-

moestuin met composteermogelijkheden voor wijkbe-

woners. “We hebben meerdere buurtmoestuinen, die

vaak op braakliggend terrein liggen. Die moeten een

keer weg, maar in de tussentijd kun je daar mooie

dingen mee doen. Wij stimuleren dat bij veel buurt-

moestuinen omwonenden gratis hun tuinafval kun-

nen brengen. Dat wordt daar gecomposteerd en kan

later opgehaald worden. Een prachtig project, want er

verdwijnt in onze gemeente nog een fors tonnage aan

tuinafval bij het restafval. En op IJburg bijvoorbeeld,

een met zand opgespoten wijk, sjouwen bewoners

zich een bult aan zwarte grond die ze in het tuincen-

trum halen.”

Zeecontainer

Amsterdam-Oost heeft nog meer initiatieven gestimu-

leerd, die eventueel doorgetrokken kunnen worden

naar de hele stad. De Jonge: “Dit jaar met Koningsdag

hebben we in samenwerking met het lokale kringloop-

bedrijf voor het eerst een grote zeecontainer neerge-

zet op een drukke vrijmarkt. De verkopende bewoners

konden aan het eind van de dag hun overgebleven

spullen, zoals boeken en kleding, daar inleveren. Dat

leverde ruim acht ton aan bruikbare artikelen op! Het

kringloopbedrijf was er blij mee, want de gemiddelde

kwaliteit was hoog. Driekwart van de spullen bleek

goed bruikbaar voor de lokale kringloopwinkel. In an-

dere jaren ging al dat onverkochte materiaal naar het

grofvuil.” De kringloopcontainer was zo’n succes, dat

de kans groot is dat er volgend jaar met Koningsdag in

heel Amsterdam containers komen te staan.

Volgens De Jonge neemt de gemeente ofwel het stads-

deel, bewust wat afstand tot de vele projecten. “Wij sti-

muleren, faciliteren en dragen hier en daar wat bij in

de aanloopkosten, maar het initiatief moet gedragen

worden door de bewoners. Veel leuke ideeën ontston-

den bijvoorbeeld bij workshops op IJburg, die georga-

niseerd werden door een duurzaam bureau, waar we

mee samenwerken. Dat bureau heeft zijn eigen lokale

Afvalscheiding dichtbij huisAls je ver wilt komen met afvalscheiding, zul je dichtbij moeten beginnen. Met die gedachte in het

achterhoofd stimuleert Amsterdam-Oost kleinschalige projecten die de scheiding van afval in de eigen

wijk moeten bevorderen. Zoals een 3D-geprint cadeautje van zelf ingezameld plastic.

De zeecontainer op de Vrijmarkt voor overgebleven spullen, zoals

boeken en kleding.


voor afvalscheiding. De Jonge: “We hopen projectont-

wikkelaars en woningcoöperaties zo ver te krijgen dat

ze bij nieuwbouwprojecten al rekening houden met

afvalscheiding. Bijvoorbeeld door in de keuken ruimte

te scheppen voor verschillende afvalbakken en door

afvalgrinders (gft-vermalers) in de gootsteen te mon-

teren. Dat zou net zo gewoon moeten worden als een

toilet in een nieuw opgeleverd huis. Maar dat is een

kwestie van lange adem, zo ver zijn we nog lang niet.”

Tekst: Hetty Dekkers

netwerk en weet de juiste mensen te bereiken, die vaak

geweldige ideeën hebben. Een bewoonster opperde

bijvoorbeeld de ondergrondse containers te gebruiken

als communicatiemiddel. Via een QR-code kun je de

mensen laten zien wat er met het oud papier gebeurt

dat in die container wordt gegooid. Als mensen betrok-

ken zijn, denken ze mee en komen ze met ideeën waar

je als gemeente minder snel op komt. De kunst is pro-

jecten te laten ontstaan die zich dichtbij huis afspelen

en waaraan mensen graag meewerken".

To do list

Amsterdam wil in 2016 het scheidingspercentage op-

gekrikt hebben naar dertig procent. De Jonge heeft er

alle vertrouwen in dat dat gaat lukken. “Als je ver wil

komen met afvalscheiding, moet je dichtbij beginnen,

hebben wij gemerkt. Kleinschalige projecten, dichtbij

huis, spreken veel meer aan dan algemene informatie.”

Op de to-do-list van Amsterdam-Oost staat ook nog

een plan om nieuwbouwprojecten geschikt te maken

Afvalscheiding dichtbij huisRiny de Jonge: “Kleinschalige

projecten, dichtbij huis, spreken veel

meer aan dan algemene informatie.”

Wij zijn uw partner in dienstverlening:• Uitvoeren / updaten Risico-

Inventarisatie en Evaluatie• Opstellen strategische

opleidingsplannen• Veiligheidscultuur onderzoek• Samenstellen functie / risicoprofi el

Wij zijn uw partner in (CCV) trainingen:• Omgaan met ongewenste gedrag• Ambassadeur van uw organisatie• Werken met de autolaadkraan• Communiceren en samenwerken T 0165 - 51 80 70

E [email protected] www.boladvies.nl

BOL uw partner!BOL training en advies verzorgt in de afval- en reinigingsbranche adviezen en op maat gemaakte in-company trainingen op het gebied van veiligheid, duurzame inzetbaarheid en communicatie.

abc-westland 231, 2685 dc poeldijk • postbus 62, 2685 zh poeldijk • tel. 0174-247474 • www.valkdegroot.nl • [email protected]

Al meer dan 50 jaar een vertrouwd gezicht......en toonaangevend in het reinigen, renoveren en

inspecteren van riolen, gemalen, kolken, dock shelters,

waterbassins, duikverbindingen en bedrijfsterreinen.

Sponsor Forum Relinen & Rioolbeheer20 november 2014(Hotel Vianen)


hebbende prijs. Dan is in de visie van het Ministerie

van Financiën geen sprake van een onderneming. Het

is de vraag of dit zonder meer juist is. Bijvoorbeeld bij

gemeenten waar de bewoners betalen voor hun afval

via het diftarsysteem, lijkt toch echt sprake te zijn van

een prestatie aan de burger en deelname aan het eco-

nomische verkeer.

Vrijstellingen

De wet geeft diverse objectieve vrijstellingen, die er

voor zorgen dat een deel van de fiscale winst niet tot

het fiscale resultaat behoort. Deze vrijstellingen bete-

kenen niet dat er geen aangifte hoeft te worden ge-

daan. Wat betekenen deze vrijstellingen voor de over-

heidsafvalbedrijven?

Perspectief hierbij biedt de vrijstelling voor de uitoe-

fening van overheidstaken of publiekrechtelijke be-

voegdheden, waarvan sprake is als een taak bij wet

opgelegd is of als de overheid handelt ‘als overheid’.

Of dat het geval is, volgt in grote lijnen de huidige btw

praktijk. Kosten zijn deels compensabel via het BTW

Compensatiefonds als ‘als overheid’ wordt gehandeld.

Verrekening gebeurt via btw aangifte wanneer als on-

dernemer wordt opgetreden. De Memorie van Toelich-

ting noemt als wettelijke / overheidstaak specifiek het

ophalen van huishoudelijk afval en het opruimen van

zwerfafval. Deloitte denkt nog aan gladheidsbestrij-

ding en vormen van ongediertebestrijding. De vraag

is echter of de afvalsector veel geholpen is met deze

vrijstelling, want als in concurrentie getreden wordt,

gaat de vrijstelling niet op.

Belangrijk is verder de vrijstelling voor samenwer-

kingsverbanden tussen publiekrechtelijke rechtsper-

sonen en/of privaatrechtelijke overheidslichamen. De

vrijstelling is van toepassing als aan drie cumulatief

geldende voorwaarden is voldaan. Simpel gezegd, die-

nen de activiteiten van zo’n samenwerkingsverband

verricht te worden aan de participerende rechtsperso-

nen, bijvoorbeeld alle gemeenten die participeren in

een GR. Een volgende voorwaarde is dat activiteiten

niet tot belastingplicht moeten leiden als elk van de

deelnemende overheden de activiteit zelf zou hebben

uitgevoerd. Als laatste moeten alle participanten naar

evenredigheid van afname van de activiteiten bijdra-

gen in de kosten. De toepassing van een objectieve

vrijstelling neemt helaas niet weg dat in principe jaar-

lijks aangifte moet worden gedaan.

Hoofdlijnen wetsvoorstel

Het wetsvoorstel zorgt voor een ommekeer in het uitgangspunt van de

belastingheffing voor overheidsondernemingen. Van het uitgangspunt

‘geen belastingplicht, tenzij’, wordt de hoofdregel ‘wel belastingplicht,

tenzij’. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen ondernemingen

die worden gedreven door privaatrechtelijke overheidslichamen (zo-

als een BV, coöperatie of stichting die volledig door één of meerdere

publiekrechtelijke rechtspersonen worden beheerst/ de zogeheten

indirecte overheidsondernemingen) en ondernemingen die worden

gedreven door een publiekrechtelijke rechtspersoon. Een publiek-

rechtelijke rechtspersoon wordt belastingplichtig als zij één of meer

ondernemingen drijft, waarbij zij slechts één aangifte hoeft te doen

voor alle ondernemingen. Een BV/NV wordt belastingplichtig voor haar

totale vermogen. Een GR / openbaar lichaam is belastingplichtig voor

haar onderneming(en). Als de GR geen rechtspersoonlijkheid heeft, dan

wordt haar resultaat aan de deelnemers toegerekend.

Van het drijven van een onderneming door een publiekrechtelijke

rechtspersoon is sprake: als een organisatie van arbeid en kapitaal met

een winststreven deelneemt aan het economische of maatschappelijke

verkeer. Daarnaast leidt het in concurrentietreden met ondernemingen

van natuurlijke personen en/of rechtspersonen tot belastingplicht. Het

kan dus goed zijn dat een afval- of reinigingsbedrijf niet naar winst

streeft, maar door exploitatieoverschotten of door het in concurrentie-

treden, toch in de belaste sfeer terecht komt.

Overheidsafvalbedrijven

Het inzamelen van huisvuil rangschikt het kabinet onder het leveren

van een dienst aan de gemeente zelf en niet aan een individuele afne-

mer. Daarmee wordt niet deelgenomen aan het economische verkeer.

Dit omdat het ophalen van huishoudelijk afval geen af te zonderen

prestatie is aan een individuele afnemer tegen een daarop betrekking

Vennootschapsbelasting 2016Op 16 september (Prinsjesdag) 2014 publiceerde het kabinet het wetsvoorstel ‘Modernisering vennootschapsbelas-

tingplicht overheidsondernemingen’. Het kabinet komt hiermee tegemoet aan de opdracht van de Europese Com-

missie om een gelijk speelveld te creëren tussen overheden en private partijen. De belastingadviseurs van Deloitte

volgen dit wetsvoorstel op de voet en geven in dit artikel weer, hoe zij aankijken tegen dit wetsvoorstel in relatie tot

overheidsafvalbedrijven.


Hoe nu verder?

Deloitte raadt als eerste afvalbedrijven aan om te in-

ventariseren welke activiteiten zij hebben. Elke acti-

viteit kan worden ingedeeld in: (vermoedelijk) belast,

(vermoedelijk) vrijgesteld en twijfel. Op grond van de

stand van zaken van de wetgeving komt Deloitte tot de

volgende kwalificaties:

Als de inventarisatie compleet is, kan mogelijk een eer-

ste inschatting van de verschuldigde VPB (algemeen

tarief 25 procent) worden gemaakt. Dit door een ver-

deelsleutel te hanteren met in de noemer de winst van

het afgelopen jaar en als teller de omzet die hoort bij

de diverse rubrieken. Het is een grove methode, maar

het geeft een eerste indruk.

Wanneer een onderneming (gedeeltelijk) belasting-

plichtig wordt, moet een fiscale openingsbalans wor-

den opgesteld. Deze dient om het vermogen dat ver-

diend is in de onbelaste periode, vast te stellen. Voor

de praktijk is bijvoorbeeld de juiste waardering van

terreinen en installaties belangrijk. Een zo hoog moge-

lijke waardering is hierbij van belang. Dit geeft afschrij-

vingspotentieel en het voorkomt vermogenswinsten

bij verkoop van het activum. Belangrijk is verder een

optimale toerekening van kosten en opbrengsten aan

de belaste en de vrijgestelde sfeer. Interessant is hierbij

wat moet gebeuren met de kosten van inzameling van

huishoudelijk afval, als deze activiteit uiteindelijk ver-

lieslatend is en vrijgesteld. Kan een deel van die kosten

worden toegerekend aan de opbrengst van scheiden

en verwerken?

De invoering van deze belastingwet brengt ook meer

beleidsmatige en strategische vragen met zich mee.

Gaan afvalbedrijven hun VPB belaste activiteiten afsto-

ten als daarmee voordeel valt te behalen? Is het vanuit

governance optiek aan te bevelen om het bedrijf juri-

Activiteit wettelijke vennootschaps- taak belasting

belast twijfel vrijgesteld

inzamelen huishoudelijk afval ja •inzamelen bedrijfsafval (bedrijf betaalt) nee • afvoeren / aanbieden aan verbrander nee • inzamelen KWD afval (bedrijf betaalt) nee • afvalbeheer nee • opruimen zwerfafval ja •gladheidsbestrijding (eigen wegen) ja •gladheidsbestrijding (niet-eigen wegen) nee • ongediertebestrijding ja • scheiden (verkoop) afval nee • scheiden (zonder vergoeding) afval nee • verwerken (tegen vergoeding) van afval nee • verwerken (zonder vergoeding) van afval nee • composteren (tegen vergoeding) nee • energie opwekken (met gft afval) nee •

asbest verwijderen en slopen nee •

disch te splitsen in commerciële en overheidstaken? Fiscaal zou dit,

gezien het uitgangspunt van het wetsvoorstel om activiteiten rechts-

persoonneutraal te behandelen, niet noodzakelijk zijn.

Vaststellingsovereenkomst met fiscus voor de afvalsector?

Bij de invoering van de VPB voor woningcorporaties heeft branchever-

tegenwoordiger AEDES afspraken gemaakt met de Belastingdienst over

de invoering van de belastingplicht.

Deze afspraken zijn voor die sector

erg (kosten)efficiënt gebleken. Voor

de afvalsector zouden sectorbrede

afspraken opgesteld kunnen worden

over de te hanteren uitgangspunten

bij de fiscale openingsbalans en wel-

ke activiteiten belast zijn. En welke

verdeelsleutels gehanteerd mogen

worden om vrijgestelde van belaste

activiteiten af te scheiden. Deloitte

raadt de afvalbedrijven aan snel ac-

tie te ondernemen: stel een plan van

aanpak op en inventariseer de werk-

zaamheden. De vennootschapsbelas-

ting heeft mogelijk impact op finan-

ciering, administratie, opleidingen en

wellicht ook op de strategie.

Tekst: Ruud de Jong, Rob van Roij en Marc Ubaghs,

Deloitte Belastingadviseurs BV

Wat doet de NVRD?De vereniging heeft de mogelijkheid om tijdens een

consultatiegesprek bij het Ministerie van Financiën haar input te

leveren. Het huidige voorstel is een belangrijke verbetering ten

opzichte van het voorstel dat in april is gepubliceerd. Wettelijke taken

als huishoudelijk afvalinzameling en het opruimen van zwerfafval

worden vrijgesteld van belastingplicht. Toch zijn er nog wel een

aantal onduidelijkheden. De NVRD zal, uiteraard in samenspraak met

de VNG, tijdens de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel

duidelijkheid op deze punten proberen te krijgen. Vooral bij het

vaststellen of gemeenten of publieke bedrijven deelnemen aan het

economische verkeer als zij het afval tegen een vergoeding (laten)

be- of verwerken, wordt door deskundigen nog wel vraagtekens

gezet. De NVRD zet zich in om ook hiervoor een vrijstelling te

realiseren en zo de afvalstoffenheffing zuiver te houden. Een ander

belangrijk punt voor de NVRD is de rechtsvormneutraliteit. Deze

komt in dit wetsvoorstel terug. Dit betekent dat gemeenten en

hun publieke bedrijven ongeacht hun organisatievorm vrijgesteld

kunnen worden voor de uitvoering van overheidstaken. In de

praktijk moeten publieke bedrijven hier nog wel een vrijstelling

voor aanvragen. Aangezien gekozen is voor een open norm en

niet voor een limitatieve lijst van activiteiten die voor vrijstelling in

aanmerking komen,zal de NVRD zich inzetten voor een eenvoudige

en eenduidige manier om deze vrijstellen aan te vragen. Meer

informatie over dit wetsvoorstel vindt u op www.nvrd.nl.


bedrijf met het inzamelen, sorteren en vermarkten van

gebruikt textiel, metalen en oud papier. Later heeft

het bedrijf zich volledig gericht op het sorteren van

uitsluitend textiel en de wereldwijde afzet van het ge-

sorteerde materiaal. Sijstermans: “De taakverdeling

binnen onze gezamenlijke vennootschap is dat wij het

ingezamelde textiel en onze logistieke kennis inbren-

gen en dat onze partner zorgt voor de afzet en waar

nodig ook de ervaring deelt van het sorteerproces.

Daarnaast kunnen wij bepaalde textielsoorten ook nog

eens afzetten via onze eigen twee kringloopwinkels.

Daar is vraag naar dit soort materiaal. Dat is dus ook

mooi meegenomen."

Waarde toevoegen

Sijstermans benadrukt dat Rd4 met deze vorm van sa-

menwerking zinvolle werkgelegenheid wil creëren door

extra waarde toe te voegen aan de gebruikelijke vormen

van sociale arbeid. "Het toevoegen van extra waarde

past uiteraard perfect bij de afvalbranche. Het bewer-

ken en verduurzamen van materialen en grondstoffen

zit immers in het DNA van onze branche. Door deze

In het sorteercentrum wordt het door Rd4 ingezamelde textiel in circa

200 soorten gesorteerd. Vervolgens wordt het geëxporteerd naar ruim

68 landen. Bijzonder is dat het sorteerwerk wordt uitgevoerd door

personeelsleden die niet terecht kunnen in een reguliere baan. Over

dit werkgeverschap, waarmee Rd4 goed inspeelt op de participatie-

gedachte van de rijksoverheid, zegt Sijstermans: "Deze medewerkers

zijn gedetacheerd vanuit het Werkvoorzieningschap Oostelijk Zuid-

Limburg. Met 5.000 medewerkers is dit met afstand de grootste sociale

werkvoorziening in Nederland. Wij werken al vele jaren met ruim 60

medewerkers van deze organisatie in diverse afdelingen. Dit jaar zijn

er 50 bijgekomen, die nu in ons textielsorteerbedrijf werken. En tot

grote tevredenheid van alle partijen, kan ik melden. En niet in de laatste

plaats tot die van de medewerkers zelf. Het is hartverwarmend om te

zien met hoeveel plezier en inzet zij hier werken. Ik hoor ze regelmatig

roepen dat ze voor geen geld terug willen naar de zogeheten beschutte

werkplek; naar het gebruikelijke werkaanbod voor deze mensen."

Rd4 werd in 1998 in de vorm van een gemeenschappelijke rege-

ling opgericht door de gemeenten Heerlen, Brunssum, Kerkrade en

Landgraaf. Daarbij werden alle gemeentelijke afval- en reinigings-

taken overgedragen aan de nieuwe gemeenschappelijke regeling.

Later, toen Rd4 succesvol bleek, traden vervolgens de gemeenten

Voerendaal, Simpelveld, Vaals, Nuth, Onderbanken en Eijsden Mar-

graten toe. De organisatie telt anno 2014 ruim 350 medewerkers,

die zorgen voor een breed assortiment van diensten voor 300.000

inwoners (bijna 140.000 aansluitingen) en 3.500 bedrijven. In 1999

werd een kringloopwinkel geopend, gevolgd door een tweede win-

kel in 2001.

Wil Sijstermans is sinds 1999 werkzaam als directeur van Rd4, die per

jaar goed is voor het regionaal inzamelen van circa 180 miljoen kilo

afval. "Grondstoffen," benadrukt Sijstermans. "Afval bestaat niet meer."

Daarnaast verzorgt Rd4 voor heel Limburg de inname van wit- en bruin-

goed, ongeveer 4.000 ton per jaar. Dit jaar kwam daar het textielsor-

teerbedrijf bij, maar dan niet als onderdeel van de gemeenschappelijke

regeling, maar als een aparte vennootschap, waarin wordt deelgeno-

men door Rd4 en het private bedrijf 'Vernooy Textile Recyclers' in

Tilburg. Beide organisaties nemen elk voor 50 procent deel in deze

vennootschap. Over deze bijzondere samenwerking zegt Sijstermans:

"Gemeentelijke reinigingsdiensten die ook een textielsorteerbedrijf wil-

len beginnen, adviseer ik te zoeken naar de juiste schaalgrootte én

vooral ook naar samenwerking met een goed ingevoerde deskundige

partner op het gebied van zowel sortering als de commerciële afzet van

het gesorteerde materiaal. Zo'n activiteit moet je op de juiste schaal

opstarten en daarnaast moet je zorgen voor de juiste afzetkanalen”.

In Vernooy Textile Recyclers in Tilburg heeft Rd4 een uitstekende part-

ner gevonden. Dat familiebedrijf bestaat sinds 1928. Toen begon het

TEXTIEL SORTEER CENTRUM REINIGINGSDIENSTEN RD4

"Ik zeg nu altijd dat we elke onderbroek uit onze provincie hierheen willen halen. En als het kan ook uit gemeenten

over de grens met België en Duitsland." Ludieke woorden van Wil Sijstermans, directeur van het in Heerlen geves-

tigde Reinigingsdiensten Rd4. Enthousiast vertelt hij over zijn ervaringen met het onlangs in Heerlen in bedrijf geno-

men textiel sorteercentrum, het TSC. Hier wordt het sorteerwerk voornamelijk gedaan door mensen met een afstand

tot de arbeidsmarkt.

Juiste schaalgrootte is belangrijk én kennis van de afzetkanalen

keld. Het belangrijkste is dat je er vooral voor moet zorgen dat je het

werkproces goed inricht en dat je de mensen de taken laat doen die

passen bij hun specifieke kwaliteit. Ik bedoel daarmee dat je mensen

die bijvoorbeeld slecht kunnen zien geen fijn sorteerwerk moet laten

doen. Die mensen moet je inzetten bij het sorteren van grove textiel-

soorten. Een autist moet je juist weer wel laten werken bij het sorteren

van kleine deelstromen. Per saldo komt het er op neer dat je de mensen

dat werk moet laten doen waar ze mentaal én fysiek toe in staat zijn.

Dit werk past perfect bij de doelgroep, want het is niet te vergelijken

met bijvoorbeeld de lopende band in een autofabriek, waar de mede-

werkers het tempo van een productielijn moeten bijhouden. Dan gaat

het fout. Als je echter rekening houdt met de mogelijkheden en beper-

kingen van de mensen werk je ook echt met hele blije mensen, om het

zo te zeggen. Met een beetje extra aandacht kan je echter hele goede

resultaten bereiken. Het is vooral onze bedrijfsleider Ramses Bax, af-

komstig van de firma Vernooy, die dit in de praktijk goed weet over te

brengen. Het mooie is vooral ook dat deze mensen in overgrote meer-

derheid erg tevreden zijn met dit werk. De beschutte werkplek hoeft

voor hen vaak niet meer. Dat komt vooral ook omdat ze hier echt het

gevoel hebben deel uit te maken van een team en dat ze er ook echt

toe doen. Bovendien worden ze uitgedaagd om een goede prestatie te

leveren. Door al die factoren weten ze zich gewaardeerd en zijn ze erg

gemotiveerd om goed werk te leveren. Ik nodig iedereen uit om eens te

komen kijken, want wij zijn er elke dag weer erg trots op."

Tekst: Laurent Chevalier

aanpak kunnen wij nieuwe kansen verzilveren. Daarbij

zeg ik wel dat je nuchter moet zijn door te streven naar

een zo hoog mogelijk rendement voor alle partijen, dus

uiteraard ook voor de deelnemende gemeenten. Deze

manier van werken mag de gemeenten geen extra geld

kosten. Dat is een belangrijk uitgangspunt."

Sijstermans nuanceert zijn woorden door te zeggen:

"Het mag in ieder geval niet fors duurder uitpakken.

Het centrale uitgangspunt blijft immers dat wij samen

met de deelnemende gemeenten een maatschappelijke

doelstelling hebben en dan mag sociale arbeid tot ze-

kere hoogte geld kosten, zoals bij de inzameling van

kringloopgoederen. Economisch gezien is dat per sal-

do altijd nog beter dan dat de mensen thuis met een

uitkering duimen zitten te draaien. We moeten natuur-

lijk wel een goede balans vinden tussen de economi-

sche- en maatschappelijke baten. Ook daarom hopen

wij de capaciteit op termijn uit te kunnen breiden van

ongeveer 1.500 ton in 2015 naar uiteindelijk 3.000

ton. Daar is de installatie, waarin een kleine miljoen

euro is geïnvesteerd, al op uitgelegd. Het loopt nu in

ieder geval naar wens. Naar verwachting komen wij dit

gebroken jaar al uit op ongeveer 700 ton."

Doelgroep

Over de formule achter de succesvolle gang van za-

ken bij het textielsorteerbedrijf doet Sijstermans niet

geheimzinnig: "Op zich is het werk niet al te ingewik-

Juiste schaalgrootte is belangrijk én kennis van de afzetkanalen



Acht miljoen oude autobanden inzamelen per jaar...

…dat is gelijk aan de oppervlakte van 400 voetbalvelden

…dat zijn alle ingeleverde gebruikte personenwagenbanden in Nederland

…dit betekent bijna 60.000 ton minder CO2-uitstoot

… daarmee besparen we CO2 gelijk aan de emissie van 400 miljoen autokilometers (10.000 keer de aardbol rond) of de aanplant van 400.000 nieuwe bomen

…dit levert 32 miljoen kilo hoogwaardige grondstoffen

…op milieuverantwoorde wijze verwerkt

Oude banden, nieuw

leven.

www.bandenmilieu.nl

Inzamelen oude banden. Voor een schoner milieu. Alle gebruikte autobanden worden in Nederland door RecyBEM ingezameld en op een milieuverantwoorde wijze verwerkt. RecyBEM is een initiatief van uw bandenleverancier.

BEM_HERFST_2014_BASIS_210x297.indd 1 29-08-14 09:45


blijven zonder water in te nemen: het vervuilde water wordt gefilterd

en opnieuw gebruikt.

Kunststof verpakkingen

Technologie heeft wel zijn prijs. Is het haalbaar en betaalbaar vragen

we onszelf geregeld af. Dat geldt bijvoorbeeld bij de filtertechnieken

om de uitstoot van fijnstof nog verder in te perken. Ook op inzamelge-

bied onderzoeken we waar nog winst te behalen is. Waar we van een

haal- naar een brengcultuur bewegen, slaan we misschien wat door

met de kunststof verpakkingen. Deze relatief volumineuze maar lichte

fractie kun je bijvoorbeeld goed verdichten met een roterende opbouw.

Vuilniszakken op straat, dat zou anders moeten. Daar ligt nog een tech-

nische uitdaging. Misschien moeten we een brengsysteem ontwikkelen

voor alle fracties. Hier alweer die vraag hoe zich dat dan verhoudt met

weten regelgeving die er nu nog niet is.”

Speciale voertuigen worden ingezet en retro reflecterende kleding

maakt de medewerkers herkenbaar. Maar hoe veilig zijn die voertuigen

eigenlijk? “Veiligheid begint bij de chauffeur die alert moet blijven op

passanten en beladers. Vanuit de cabine moeten er goede zichthoe-

ken zijn eventueel aangevuld met camera’s en één centrale monitor.

Dat helpt al enorm. Volledige zijafscherming is al standaard op inza-

melvoertuigen. De belader achterop is inmiddels beter beveiligd door

toepassing van de de intuïtieve treeplank. Pas als de belader de stang

met twee handen vasthoudt, gaat hij omhoog in transportpositie. Stopt

de wagen dan neemt de treeplank vanzelf weer de af- en opstappositie

net boven de weg in.”

Tekst: Geke Wassink

De industriële reiniging is voor Bekker als voorzitter

van de SIR, (Stichting Industriële Reiniging) die in de

Benelux regelen veiligheidswetgeving initieert, ook

bekend terrein. Beide organisaties zijn er onder andere

om kennis rond weten regelgeving te delen zodat de

industrie daarop kan anticiperen. “En als de industrie

die oplossing dan heeft ontwikkeld, veranderen de re-

gels weer. De snelheid van verandering en de daarmee

gepaard gaande ontwikkelingen en kosten veroorza-

ken nogal wat druk bij industrie en overheid,” aldus

Bekker.

Ontwikkelproces

De brandstofemissie regelgeving is zo’n voorbeeld.

“De Euro 5 en 6 emissiestandaard leverde de laatste

jaren innovaties in schonere verbranding met een lage

uitstoot van fijnstof op. Door andere verbrandings-

technieken en vooral de boordcomputers als ‘proces-

regelaar’ toe te passen, wordt een brandstof als Die-

sel steeds efficiënter omgezet in energie met zo min

mogelijk kwalijke bijverschijnselen. De invoering van

deze normen kon door de industrie nauwelijks worden

bijgehouden. Overheden wilden dat de industrie eraan

voldeed, maar de maakindustrie zat deels nog in een

ontwikkelproces en dat werkt vertragend.”

Koppositie

We stellen de vraag hoe de industrie zich opstelt. Hoe

innoveer je? Hoe blijf je koploper onder de druk van

weten regelgeving? “De branche voor speciale voer-

tuigen neemt hier en daar zelf de koppositie. Dat leidde

al tot mooie ontwikkelingen.” Bekker noemt er enkele:

“We kennen inmiddels systemen om door een kolken-

zuiger met aanzienlijk minder brandstof, zo’n 25 pro-

cent, hetzelfde werk uit te laten voeren. Of het hybride

inzamelvoertuig dat in de wijk tijdens het inzamelen en

verdichten elektrisch werkt, maar voor het transport de

verbrandingsmotor aanzet en de accu’s oplaadt. Om bij

inzamelen te blijven, de perscontainer die met behulp

van zonnecellen geheel autonoom afval kan verdichten

vindt z’n weg naar tijdelijke toepassingen of milieus-

traten. Met waterhergebruik zijn we ook al heel ver.

Dankzij microfiltratie kan een wegdekreiniger van Bek-

kerLaGram tijdens een werkdag van 8 uur aan het werk

BRANCHE VAN SPECIALE EN REINIGINGSVOERTUIGEN

Industrie loopt achter overheidseisen aan“Over het algemeen kun je stellen dat de branche van speciale en reinigingsvoertuigen veranderingen

op het gebied van milieu- en veiligheidsvoorschriften moet realiseren. Feitelijk hebben we maar weinig

invloed op de Europese regelgeving en de lokale overheidseisen”, vertelt Lejo Bekker, directeur van

BekkerLaGram. Als bestuurslid Rai Speciale Voertuigen is hij voorzitter van de Sectie Reinigingsvoer-

tuigen.

Lejo Bekker, bestuurslid Rai Speciale

Voertuigen en voorzitter van de

Sectie Reinigingsvoertuigen.


Ze moeten ertoe in staat zijn en er de juiste kennis voor

hebben (capaciteit). En de omstandigheden moeten

goed zijn (gelegenheid). In het voorbeeld van Eindho-

ven waren de eerste twee voorwaarden vervuld, maar

was er geen gelegenheid, door de te kleine opening

van de afvalbakken.

Het onbewuste

Een lastiger uitdaging is om mensen gemotiveerd te

krijgen. Zeker als je bedenkt dat zo’n 95 procent van

ons gedrag onbewust is. Hoogleraar psychologie en

marketing Robert Cialdini beschrijft zes strategieën

voor beïnvloeding van dit onbewuste gedrag. Daar

hoort bijvoorbeeld wederkerigheid bij: wanneer je eerst

iets weggeeft of voor anderen doet, dan is de kans gro-

ter dat ze daarna tegemoetkomen aan een verzoek van

jouw kant. “In Leeuwarden zie je dat bij de schoon-

maakactie”, zegt Boos. “De gemeente investeert in een

wijk en dat ontlokt initiatieven van bewoners.” Van der

Iest vult aan: “Deze strategie gebruiken we vaker, net

als beloningen. We geven scholieren bijvoorbeeld bon-

nen voor McDonalds, in ruil voor het opruimen van

de snoeproute. Ook reiken we Gouden Grijpers uit en

beloningen in de vorm van VVV-bonnen. Bewoners,

scholieren, deelnemers van werkproject Skrep en de

meer professionele medewerkers van werkvoorziening

Caparis komen jaarlijks op de koffie met gebak bij de

wethouder en gaan tevreden met nieuw materiaal weer

aan de slag. De meerwaarde zit vooral in het feit dat

vrijwillige zwerfafvalrapers zien dat ze er niet alleen

voorstaan en dat hun inzet wordt gewaardeerd.”

Leeuwarden is een van de vele Nederlandse gemeenten die zeer actief

zijn in de zwerfafvalbestrijding. De gemeente organiseert bijvoorbeeld

al jaren grote schoonmaakacties en gaat hierbij met veel tumult de wijk

in, samen met allerlei partners. “Na zo’n actie merk je dat het enthou-

siasme toeneemt en er allerlei schoonmaakinitiatieven ontstaan”, zegt

beleidsadviseur Hilde van der Iest. “Toch is dit vaak tijdelijk. Het zou

mooi zijn als we gedrag structureel kunnen veranderen.”

Schieten met scherp

Gemeente Schoon, kenniscentrum zwerfafval, doet onderzoek naar ge-

dragsverandering en organiseert bijeenkomsten rond het thema. Ook

ontwikkelde het centrum een praktisch hulpmiddel in de vorm van een

stappenplan. Stap voor stap werken aan gedragsverandering begint

met een gedegen analyse: welk probleemgedrag doet zich voor en door

wie? “Het doel is dat je met scherp kunt schieten in plaats van met een

schot hagel”, aldus Ageeth Boos, adviseur van Gemeente Schoon.

“Daarom is het belangrijk om in de analyse precies en concreet te zijn.

Definieer het probleemgedrag bijvoorbeeld in kilo’s, aantal vuilniszak-

ken en hoe vaak per dag.”

Ook is belangrijk nauwkeurig te weten wie het gedrag vertoont. Daarbij

levert observeren vaak meer op dan interviews. “Dit hoef je niet alle-

maal zelf te doen”, vervolgt Boos. “Je kunt bronnen gebruiken die dicht

op de doelgroep zitten. Zoals jongerenwerkers, politie, wijkbeheerders,

reinigers en natuurlijk de wijkbewoners zelf.” Ook de gemeente Leeu-

warden werkt nauw samen met andere organisaties in de wijken aan

gedragsverandering. “We kijken met welzijn en woningbouw waar de

problemen zitten”, aldus Van der Iest. “Daarna gaan we maatregelen

ontwikkelen. Daar zijn we nu druk mee.” Boos vult aan: “Hierbij is be-

langrijk zo specifiek mogelijk te beschrijven wat je wilt dat mensen wél

doen. Dan kun je daar gericht naartoe werken.”

Willen, weten en kunnen

De gedragsanalyse geeft ook inzicht in de motieven van de veroorza-

kers. Gooien ze afval op de grond uit gemakzucht? Omdat er geen af-

valbakken staan? Of uit automatisme? “In Eindhoven bleek bijvoorbeeld

dat scholieren de verpakkingen van gevulde koeken best wilden op-

ruimen”, aldus Boos, “maar de opening van de afvalbak bleek te klein.

De winkelier heeft hierop zijn verpakking aangepast en het effect was

direct merkbaar.”

Het Eindhovense voorbeeld sluit aan bij het Triademodel dat al in 1999

is ontwikkeld door professor Theo Poiesz, hoogleraar economische

psychologie. Dit model beschrijft dat gedragsverandering alleen mo-

gelijk is als de voorwaarden voor motivatie, capaciteit en gelegenheid

op orde zijn. Mensen moeten het gedrag willen vertonen (motivatie).

Zwerfafvalgedrag veranderen: hoe goed kent u uw burgers?Huis-aan-huis-bezoek, boetes, ludieke acties of beloningen. Er zijn verschillende manieren om zwerfafvalgedrag te

beïnvloeden. Hoe meer inzicht in gedrag, hoe makkelijker we effectieve maatregelen kunnen nemen. Dit begint bij

een grondige analyse vooraf én evaluatie achteraf. Gemeente Schoon ontwikkelde met hulp van de wetenschap een

stappenplan.


drag uit te lokken. Zo is onderzocht dat mensen stiller

zijn in een treincoupé waarin de wanden het uiterlijk

hebben van een bibliotheek. En in dezelfde trein zorgt

een citroengeur ervoor dat de reizigers minder rommel

maken. Andere bruikbare associaties voor schoon zijn

bijvoorbeeld zon, lichte kleuren, witte stranden, vogels

en rustige klassieke muziek. “Zo zou je ondergrondse

containers wellicht kunnen voorzien van goede ver-

lichting, een muziekje en een bedankje na inworp”,

aldus Boos. “Dit najaar komen we samen met Neder-

landSchoon met een overzicht van allerlei mogelijkhe-

den van priming voor schoon gedrag in de openbare

ruimte.”

Gewoontegedrag

Nieuw gedrag is niet van de ene op de andere dag ge-

woontegedrag. “Je moet acties herhalen”, beaamt Van

der Iest. “Dat is intensief en lastig. Om dit voor elkaar te

krijgen, werken we intensief samen met welzijn, wijk-

panels en onderwijs.” Het is ook een kwestie van maat-

werk, de ene situatie is de andere niet. Dit is terug te

zien in de uitkomsten van de drie bijeenkomsten over

gedrag die Gemeente Schoon dit jaar organiseerde.

Gemeenten passen de opgedane kennis ieder op hun

eigen manier toe. Reden om de bijeenkomsten volgend

jaar voor een nieuwe groep te herhalen en hiermee in

terugkomdagen praktijkervaringen uit te wisselen.

Ook aan de slag met gedragsverandering? Het stappen-

plan van Gemeente Schoon staat op:

www.kenniswijzerzwerfafval.nl/document/stappen-

plan-voor-gedragsverandering.

Tekst: Marieke Doggenaar, Voxx Communicatie

Bij de tactiek sociale bewijskracht communiceer je wat

de meeste mensen doen. Mensen conformeren zich na-

melijk het liefst aan wat normaal is. En onder de tactiek

sympathie valt bijvoorbeeld het gebruik van een aan-

sprekende mascotte. Bij autoriteit kun je denken aan

een wethouder, burgemeester of een populaire rapper

die het goede voorbeeld geeft in een opruimactie. En

met commitment en consistentie is ervaring opgedaan

bij het tegengaan van bijplaatsingen. Deze techniek

wordt gebruikt bij ‘foot in the door’. Hierbij gaan men-

sen langs de deur om bewoners te vragen of ze voor

een schone straat zijn en om dat kenbaar te maken via

een handtekening of sticker. Als ze dat hebben aan-

gegeven, zijn ze daarna gevoeliger voor een concrete

oproep om geen afval bij te plaatsen. “Zo zie je dat al

deze strategieën te vertalen zijn naar concrete maatre-

gelen tegen zwerfvuil”, zegt Boos.

Primaire reacties

Ook Alie Valkema, projectmedewerker bij de gemeente

Leeuwarden, denkt dat via de beïnvloeding van onbe-

wust gedrag veel te bereiken is. “Voorheen waren we

toch vooral bezig met voorlichten, uitleggen wat wel

en niet de bedoeling is. Maar niemand denkt zo be-

wust na over zwerfafvalgedrag. Het gaat er veel meer

om hoe mensen primair reageren en welke beleving ze

erbij hebben.” Valkema is in Leeuwarden verantwoor-

delijk voor de educatieprojecten en geeft gastlessen op

scholen. “Ik probeer een gevoel bij de kinderen los te

maken. Daarbij laat ik hen bijvoorbeeld de hele keten

zien van een plastic zakje en vertel dat het gevaarlijk

is voor dieren.”

Inspelen op het onbewuste en het gevoel kan ook met

priming, het gebruik van associaties om gewenst ge-

Zwerfafvalgedrag veranderen: hoe goed kent u uw burgers?


Hoekstra, die als wethouder Openbare Ruimte en Afval

in zijn portefeuille heeft, wil niet wachten tot 2015. “Wij

willen een duurzame gemeente zijn en afvalmanage-

ment staat daarbij hoog op ons lijstje. We zijn daarom

al op 1 september 2014 gestart met het gescheiden

inzamelen en recyclen van PMD in heel Alphen aan den

Rijn. En daarmee lopen we als gemeente voorop. Het

wel of niet investeren in nieuwe ondergrondse rest-

afvalcontainers in Rijnwoude en Boskoop is ook een

overweging om nu al te starten met PMD sparen. Want

door deze nieuwe manier van afval inzamelen, is er

straks veel minder restafval en dan zijn er ook veel

minder restafvalcontainers nodig.”

Campagne PMD Sparen

Het inzamelen van PMD afval spaart het milieu en

spaart de portemonnee. Daarom lanceerde de ge-

meente Alphen aan den Rijn op 1 september 2014 een

PMD campagne met het thema sparen. In de campagne

wordt uitgelegd wat het belang is van PMD inzamelen,

hoe het ophalen en verwerken van PMD in zijn werk

gaat en wat het inwoners oplevert. Inmiddels zijn ook

de PMD Spaarbak en speciale paarse PMD Spaarzakken

geïntroduceerd. De campagneslogan ‘PMD met gemak

in één bak!’ geeft aan dat het scheiden van afval mak-

kelijker wordt omdat plastic, metaal en drinkpakken bij

elkaar ingezameld mogen worden.

Op drie manieren PMD sparen

Afhankelijk van waar men woont, kunnen de inwoners

van de gemeente Alphen aan den Rijn op drie manieren

PMD sparen:

• In een eigen PMD Spaarbak (mini-container van 240

liter). De inzameling is 1 keer per 4 weken aan huis.

• In speciale paarse PMD Spaarzakken. De inzameling

is 1 keer per 2 weken aan huis.

• In 42 ondergrondse PMD Spaarbakken in de buurt.

Op dit moment maken zo’n 20.000 huishoudens ge-

bruik van de mini-container voor PMD. In deze stra-

ten wordt het restafval ondergronds ingezameld. Bij

hoogbouw en winkelcentra zijn 42 ondergrondse PMD

Spaarbakken geplaatst. De oranje Plastic Hero zakken

die tot nu toe gebruikt werden door 15.000 huishou-

dens in de voormalige kernen Rijnwoude, Benthuizen,

De doelstelling van PMD Sparen is om binnen een jaar

20 procent meer gescheiden afval in te zamelen in Alp-

hen aan den Rijn en zo de hoeveelheid restafval flink te

verminderen. Hoekstra: “Niet een straat of een buurt,

maar álle inwoners kunnen in Alphen PMD Sparen.

Daarmee is Alphen aan den Rijn de eerste ‘PMD Recycle

gemeente’ in Nederland. Ik verwacht dat andere ge-

meenten ons snel zullen volgen.”

Raamovereenkomst Verpakking

Het ministerie van Infrastructuur en Milieu, de Ver-

eniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het

verpakkende bedrijfsleven hebben in 2012 de Raamo-

vereenkomst Verpakkingen 2013-2022 gesloten. In

de overeenkomst staan afspraken die de partijen met

elkaar hebben gemaakt over het verminderen van de

milieudruk door preventie en recycling van verpakkin-

gen. Zo staat er ook in dat vanaf 1 januari 2015 alle

gemeenten zelf verantwoordelijk worden voor het in-

zamelen en verwerken van verpakkingsafval.

INWONERS SPAREN VANAF 1 SEPTEMBER PLASTIC, METAAL EN DRANKPAKKEN

Alphen aan den Rijn is eerste ‘PMD Recycle gemeente’

Sinds 1 september 2014 kunnen alle 46.000 huishoudens in Alphen aan den Rijn plastic, metaal en

drankpakken gescheiden aanbieden. “Dat zijn 107.000 inwoners die PMD sparen”, vertelt wethouder

Tseard Hoekstra. “En als er veel PMD gespaard wordt, hoeft er minder restafval verbrand te worden.

Dat is beter voor het milieu én voor de portemonnee!”


van openbare basisschool De Wereldwijzer de eerste

ondergrondse PMD Spaarbak bij Winkelcentrum Atlas.

“Afval scheiden moet je leuk maken voor kinderen. Op

het Ecopark De Limes is voor kinderen bijvoorbeeld

heel veel informatie te vinden over afval scheiden en

er zijn rondleidingen en spelletjes. We zijn zelfs bezig

met een leuke en educatieve afvalgame. Ik vind name-

lijk dat je kinderen al heel jong kunt leren dat afval

scheiden belangrijk is voor het milieu en voor de toe-

komst.”

Korting op afvalstoffenheffing

De gemeente heeft de ambitie om in 2015 in totaal

60 tot 65 procent van het ingezamelde huishoudelijk

afval te recyclen. Dat geldt voor zowel PMD als voor

gft-afval, papier en glas. Deze doelstelling is ook vast-

gelegd in het Landelijk AfvalbeheerPlan 2009-2021.

Het College van Burgemeester en Wethouders heeft be-

sloten dat inwoners in 2016 10 procent korting krijgen

op de afvalstoffenheffing als de doelstelling in 2015

wordt gehaald. “Zo geven we inwoners ook een posi-

tieve prikkel om afval te scheiden. En ik daag natuurlijk

andere gemeenten uit, om samen met Alphen aan den

Rijn een brede beweging voor PMD inzameling te vor-

men”, besluit Hoekstra.

Inl. www.pmdgemeente.nl en via Dico Kuiper, regisseur

afval en duurzaamheid, gemeente Alphen aan den Rijn,

[email protected]

Tekst: Wendy te Velde

Boskoop, Hazerswoude, Koudekerk, worden vervan-

gen door een paarse PMD Spaarzakken.

Afval is grondstof

De gemeente haalt het gespaarde PMD op en na inza-

meling zorgt SITA Alphen aan den Rijn voor het sorte-

ren en vermarkten van de verbrede PMD fractie. Alle

plastic verpakkingsmaterialen zoals flessen, flacons,

plastic folie en chipszakken, alle metalen verpakkingen

zoals blik en aluminiumfolie en drankpakken van sap

en zuivel, worden met een trommelzeef, luchtafschei-

der en magneetband handmatig gesorteerd en ver-

werkt tot grondstof voor nieuwe producten. “Een groot

deel van het dagelijks weggegooide huishoudelijk af-

val bestaat uit plastic, metaal en drankpakken en die

bevatten hoogwaardige grondstoffen die hergebruikt

kunnen worden. Dat vertellen we dus ook in onze PMD

campagne. Van gescheiden plastic afval worden bij-

voorbeeld nieuwe fleece truien gemaakt. Dat vind ik

een mooi voorbeeld van recycling”, aldus Hoekstra.

Sociale werkvoorziening

De inzameling van PMD kan in Alphen gewoon met

de bestaande middelen, mensen en systemen. Het is

een doorontwikkeling op de inzameling van plastic. De

extra inzamelkosten op de bestaande systemen zijn

gering en worden gecompenseerd door de extra op-

brengsten voor plastic, metaal en straks ook drinkpak-

ken. Voor het handmatig sorteren werkt SITA samen

met SWA Holland. Deze organisatie zoekt werk voor

bijvoorbeeld mensen die vallen binnen de Wet sociale

werkvoorziening of andere regelingen die mensen aan

werk moeten helpen.

Twee weken na de lancering van de PMD campagne

waarin inwoners worden opgeroepen om PMD te spa-

ren, kan de gemeente Alphen aan en Rijn al spreken

van een succes. De gemeente kreeg veel positieve reac-

ties van inwoners. Ook vroegen veel inwoners een PMD

Spaarbak aan. Hoekstra: “Inmiddels zijn er ook al resul-

taten zichtbaar: bij SITA in Alphen aan den Rijn zijn de

eerste vrachten PMD aangeleverd. Het PMD Sparen is

nu al zo succesvol, dat onderzocht wordt of het moge-

lijk is om de inzamelfrequentie van de PMD spaarbak-

ken te gaan verhogen naar een keer per twee weken.”

Jong geleerd, oud gedaan

Hoekstra wil alle inwoners, en dus ook kinderen, be-

trekken bij het nieuwe afval scheiden. Op 1 september

2014 onthulde de wethouder samen met de kinderen

Wethouder Tseard Hoekstra:

“Van gescheiden plastic afval kunnen nieuwe fleece truien gemaakt worden.”


quentie van het restafval, mogelijk door de komst van de PMD-container

in combinatie met het vaker ophalen van gft, had hierbij een interessant

effect. Van de respondenten gaf 45 procent aan meer gft te zijn gaan

scheiden door het wekelijks legen van de container. Het ging hier vooral

om keukenafval, omdat dit afval volgens de bewoners begint te stinken

en insecten aantrekt als het te lang wordt bewaard. Een interessante

bevinding aangezien het overgrote deel van het huidige keukenafval

in huishoudens (vooral etensresten ‘van het bord’ en ‘uit de pan’) nog

steeds bij het restafval belandt.

Kennis en vertrouwen

Ook de kennis en het vertrouwen van de bewoners werd met het bewo-

nersonderzoek getest. Ruim een kwart van de respondenten weet niet

wat er met het ingezamelde plastic, metaal en drankpakken gebeurt.

Ook vond men het verwarrend dat er in de PMD-container naast plastic,

ook ineens andere materialen mochten. 30 Procent van de respondenten

gaf aan er geen of weinig vertrouwen in te hebben dat wat zij scheiden

ook daadwerkelijk gescheiden wordt verwerkt.

Toekomst

In het kader van het project ‘Trendbreuk: naar 70 procent hergebruik’ zal

de GAD , ook aan de hand van deze en een aantal andere proeven, bepa-

len op welke manier men de beste inzamelresultaten voor huishoudelijk

afval kan bereiken. De bewoners waarderen het zeer dat ze op deze

manier bij dit proces worden betrokken.

Voor meer infor matie over de proeven:

Inger van Gelderen, projectcoördinator GAD, [email protected]

Tekst: Lisanne Dols en Frits Steenhuisen van CREM bureau voor

duurzame ontwikkeling

De Grondstoffen en Afvalstoffen Dienst (GAD) Gooi en

Vechtstreek gaf CREM opdracht om de meningen te

peilen van bewoners die mee hadden gedaan aan een

proef met een eigen container voor plastic, metaal en

drankkartons (PMD). In Huizen kregen bewoners een

vierde container (voor PMD en kleine apparaten), ter-

wijl in Bussum de restafvalcontainer werd verruild voor

een PMD-container. Bij deze laatste konden de bewo-

ners het restafval bij een ondergrondse container kwijt

op maximaal 200 meter loopafstand. Gesprekken en

enquêtes aan de deur boden niet alleen inzicht in de

algemene mening. Ook de achterliggende, vaak per-

soonlijke, redenen van bewoners om wel of niet aan

afvalscheiding te doen, werden duidelijk.

PMD-container

De komst van de nieuwe container werd met gemeng-

de gevoelens tegemoet gezien. In Huizen, waar de

bewoners een vierde container kregen, leidde dit tot

reacties als ‘nog een bak’ of ‘we zijn geen scheidings-

station’. De bewoners in Bussum maakten zich daaren-

tegen meer zorgen over het over straat moeten lopen

met hun restafval. Na afloop van de proef was in beide

gemeenten de stemming positiever dan van tevoren.

Zo maakte in beide proeven meer dan 80 procent van

de deelnemers gebruik van de PMD-container. En gaf

bijna de helft van de respondenten aan hierdoor (meer)

plastic te scheiden. Op de vraag wat mensen positief

vonden aan de proef, werd geregeld geantwoord dat ‘je

je bewuster wordt van wat je weggooit’.

Van de twee geteste inzamelmethodes waren de bewo-

ners over het algemeen iets positiever over het systeem

van Huizen (een vierde container). Dit betekent niet dat

iedereen liever een vierde container heeft. Toen dit aan

de deelnemers van de proef in Bussum gevraagd werd,

gaf 55 procent toch de voorkeur aan het systeem met

een ondergrondse container voor restafval.

Ophaalfrequentie

Ook de ophaalfrequentie van andere afvalstromen

werd met de proef getest. In Huizen werd het restafval

minder vaak (vierwekelijks) en het papier en het gft-

afval vaker (respectievelijk tweewekelijks en wekelijks)

opgehaald. De PMD-container werd ook tweewekelijks

geleegd. Vooral het terugbrengen van de ophaalfre-

Mening bewoners gepeild na proef met PMD-containerSteeds meer gemeenten zijn op zoek naar nieuwe inzamelmethodes om het scheidingspercentage te verhogen. Maar

wat hebben bewoners zelf het liefst? Hebben zij eigenlijk wel het vertrouwen dat wat zij gescheiden inleveren ook

gescheiden wordt verwerkt?


BRANCHEGENOTEN

Jack Kuin, directeur Avalex

"De regie over ingezameld afval moet bij gemeenten liggen"

Nadat hij in management- en directiefuncties werkte voor BFI (later onderdeel van Sita), Reinunie, HVC

en adviesbureau Tauw, vervulde ir. Jack Kuin een zevenjarige loopbaan als zelfstandig ondernemer in

vloeibaar gas. Toch kon hij de verleidingen van afvalland niet weerstaan. Zo is het gekomen dat hij op

1 mei 2013 als directeur in dienst trad bij het toen al enkele jaren in crisis verkerende reinigingsbedrijf

Avalex. Anno 2014 staat het bedrijf overigens weer goed op de rails.

Juiste aansturing In 2013 is uitvoerig onderzoek gedaan naar de gewens-

te governancestructuur voor Avalex. Daarbij is door de

diverse ingeschakelde adviseurs een vraagteken ge-

zet achter de effectiviteit van een Gemeenschappelijk

Regeling voor gemeentelijke afvalbedrijven. Prof. dr.

Hans Bossert, hoogleraar public governance, stelde na-

drukkelijk dat een gemeenschappelijke regeling voor

een puur operationele organisatie als een afvalbedrijf

veelal hét recept is voor moeilijkheden: "Politici en

ambtenaren uit de deelnemende gemeenten willen in

die constructie altijd meesturen. Als leiding van zo'n

organisatie heb je dan te maken met verschillende op-

drachten en visies vanuit de deelnemende gemeenten.

Een Gemeenschappelijke Regeling heeft iets van twee

geloven op één kussen. Het werkt niet, omdat er van

een echt doelmatige regievoering vanuit de gemeenten

vaak niet veel terechtkomt."

DiscussieDe uiteindelijke discussie en de besluitvorming over

de gewenste governance structuur voor Avalex en de

invoering daarvan wordt naar verwachting medio 2015

afgerond. Daarom wil Kuin nu niet diep op dit punt

ingaan. "Laat ik het hier op houden: bij gemeenschap-

pelijke regelingen zie je vaak het probleem dat de

gemeenten vergeten hun eigen organisatie rond zo'n

regeling aan te passen. Gemeenten moeten zich vooral

realiseren dat de feitelijke bedrijfsvoering een verant-

woordelijkheid is van de directie en dat de gemeenten

vooral moeten zorgen voor een adequate aansturing

op breed en hoog niveau. Het is belangrijk om goed

overleg te hebben met directies van gemeentelijke

diensten, die direct met het publieke domein te maken

hebben. Als gemeenten voor een goede en heldere aan-

sturing zorgen, kan ook een gemeenschappelijke rege-

ling best werken. De AVU (Afvalverwijdering Utrecht) is

Avalex is het reinigingsbedrijf (Gemeenschappelijke

Regeling) van de gemeenten Delft, Leidschendam-

Voorburg, Midden-Delfland, Pijnacker-Nootdorp,

Rijswijk en Wassenaar. De organisatie telt circa 200

personeelsleden en zorgt in de regio bij 150.000

aansluitingen en 2.000 bedrijven voor het verwij-

deren van afval en de uitvoering van overige reini-

gingsactiviteiten. Avalex werd in 2001 opgericht op

initiatief van de gemeenten Leidschendam, Rijswijk

en Voorburg. Later sloten de overige gemeenten

zich bij deze organisatie aan.

In controlOver de perikelen bij Avalex in de afgelopen jaren zegt

Kuin: “Toen ik hier aantrad, trof ik een verwaarloosd

bedrijf aan, zonder visie en zonder structuur. Er man-

keerde veel aan. Voor mij was dat wel een waanzin-

nige uitdaging. In de loop van 2013 zijn wij uit het dal

geklommen. Afgelopen jaar is financieel zelfs al beter

gepresteerd dan begroot. In plaats van een geraamd

verlies van 2,2 miljoen euro zijn we uitgekomen op een

verlies van 0,3 miljoen euro. Dit relatief goede resul-

taat is onder meer te danken aan diverse efficiëntie-

maatregelen in de bedrijfsvoering. Ik durf de stelling

nu aan dat het bedrijf in control is gekomen. Dat komt

door de introductie van adequate processtructuren, de-

gelijke risicoanalyses, goede interne controles en door

frequente en efficiënte management informatie. En niet

te vergeten door de medewerkers. Verder zijn de ge-

meenten gestart met het ontwikkelen van een geza-

menlijk beleid op het gebied van afval en grondstoffen.

Vanuit Avalex ondersteunen wij dit proces met onze

kennis van de branche. Samenvattend kan ik stellen

dat wij nu op alle fronten goed bezig zijn op weg naar

een milieubewuste, servicegerichte en duurzaam effici-

ente dienstverlening."


De afvalbranche is sterk in beweging. Meer dan ooit geldt stilstand als achteruitgang. Onder de titel Branchegenoten besteedt GRAM aandacht aan de manier waarop NVRD-leden omgaan met ontwikkelingen in de branche.

een mooi voorbeeld van een goed werkende gemeen-

schappelijke regeling met heldere werkafspraken."

UitdagingenGemeenten zouden het inzamelen van afval kunnen

uitbesteden. Hierdoor zouden ze van veel sores af zijn

en met contractueel vastgelegde tarieven kunnen wer-

ken. Kuin vindt dit een onzinnige en volstrekt naïeve

gedachte. “Mijn ervaring is dat gemeenten slecht zijn

in aanbesteden. Bedrijven maken daar maar al te graag

gebruik van. Trouwens, ook als het inzamelen is uitbe-

steed, blijf je als gemeente verantwoordelijk voor de

uitvoering. Zeker in de ogen van de burgers. Private

bedrijven kunnen veelal niet goed omgaan met klagen-

de burgers. Dat geeft dan spanningen, omdat ze vaak

toch primair geïnteresseerd zijn in lage kosten en hoge

omzetten. Uitbesteden is in mijn ogen geen garantie

voor succes."

Kuin is er overigens ook geen voorstander van als ge-

meenten zelf direct gaan deelnemen in het bewerken of

verwerken van afvalstoffen. " Als je invloed wil hebben,

kan een gemeentelijke inzameldienst zich beter aan-

sluiten bij Midwaste. Wij zijn daar lid van. Midwaste is

een coöperatieve vereniging waarin de leden de dienst

uitmaken en in- en verkoopvoordelen behalen door ge-

zamenlijk opdrachten in de markt uit te zetten. Door

vraag en aanbod te bundelen, wordt volumevoordeel

behaald. Ik vind dat een goed initiatief, omdat je als ge-

meentelijke reinigingsdienst via Midwaste marktmacht

krijgt. Ik kan de collega's aanbevelen om hun licht ook

eens op te steken bij Midwaste. Dat is beter dan ieder

afzonderlijk steeds het wiel uit te willen vinden."

Regie bij gemeentenAfvalland is volop in verandering; in transitie naar de

circulaire economie. Kuin plaatst daar wel kantteke-

ningen bij. "Dat is een goede ontwikkeling, maar we

moeten ons wel realiseren dat de werkelijke verande-

ringen in eerste instantie moeten komen vanuit de ge-

meenten. Zij moeten de transitie een plaats geven in

het gemeentelijk beleid en zij moeten goede structuren

oprichten voor bijvoorbeeld het gescheiden inzamelen.

Daarbij moeten de gemeenten ook zorgen voor écht

goede voorlichting, die puur gericht moet zijn op beïn-

vloeding en gedragsverandering. Ik vind dat gemeen-

telijke inzameldiensten op al die zaken actief moeten

inspelen. Anders bestaan ze over vijf jaar niet meer.

Voor mij is dit een boeiende en uitdagende ontwikke-

ling, waarbij ik wel vaststel dat veel gemeenteraden

hier nog te weinig besef van hebben. Ik teken daarbij

aan dat we de transitie niet aan de private bedrijven

moeten overlaten. Zij moeten niet bepalen wat met het

ingezamelde afval wordt gedaan. De regie daarover

moet bij de gemeenten liggen. Op dat gebied is nog

een wereld te winnen."

Dat laatste geldt volgens Kuin bijvoorbeeld ook voor

de discussie rond ingezameld kunststofmateriaal. "De

branche is daarbij nog te veel op zichzelf gericht. We

moeten Shell en DSM erbij halen. Dat zijn de potentiële

afnemers. Nodig hen uit aan tafel! Daar ligt een taak

voor de NVRD en ook voor Midwaste." Nu hij toch over

de horizon kijkt, wil Kuin graag kwijt dat de rijksover-

heid naar zijn mening nog steeds niet echt richting

geeft over waar het heen moet in afvalland. "Het rijk

loopt met oogkleppen op en heeft geen echte visie.

Het beleid is of alleen financieel gericht, of het slaat

door naar de technische kant. Dat vind ik trouwens het

manco van de hele afvalbranche. We zijn niet in staat

buiten ons straatje te kijken."

Tekst: Laurent Chevalier

"AVI's zouden in handen moeten komen

van de rijksoverheid. Dan kun je echt

met afvalstromen sturen."


‘Ikwileensnellelediging vanvolletextielcontainers.’ Wijdoendat.

Wij zijn stichting KICI. Specialist in inzameling en hergebruik van textiel. Wij doneren de gehele opbrengst aan goede doelen in binnen- en buitenland. Bel 070 383 0306 voor een vrijblijvend gesprek. www.kici.nl

I n z a m e l m i d d e l S p l i t :

P a s t b i n n e n c i rc u l a i r e e c o n o m i e

M o d u l a i r e o p b o u w

G e s c h i k t v o o r s c h e i d e n a a n d e b ro n

Afvalscheidingvolgens Lune!

LUNE 1/2 PAG AD 190x135+3.indd 3 17-09-14 14:20


Tekst: Bas Peeters

Nationaal Gladheidbestrijdings-

congres 2014

Op 1 oktober ontmoetten ruim 220 loka-

le gladheidbeheerders en andere betrok-

kenen elkaar op het Nationaal Gladheid-

bestrijdingscongres 2014. Het congres

dat de NVRD elke twee jaar organiseert,

is steeds weer een goed bezocht evene-

ment. Naast geïnformeerd raken over de

laatste ontwikkelingen, trends en inno-

vaties, gebruiken de bezoekers het eve-

nement ook om elkaar te ontmoeten en

ervaringen met elkaar te delen. Heeft u

het congres moeten missen? Op de site

van de NVRD zijn alle presentaties in te

zien.

Factsheets inzamelvarianten

De NVRD ontwikkelt sinds vorig jaar

factsheets met kernachtige basisinfor-

matie over nieuwe inzamelsystemen.

Deze zijn bedoeld als inspiratie voor

gemeenten en bedrijven die zich oriën-

teren op nieuwe inzamelmethoden. Re-

cent is de factsheet ‘Omgekeerd inza-

melen, gemeente Arnhem’ verschenen.

De factsheets zijn te vinden op

www.nvrd.nl. Voor meer informatie of

suggesties:

Samuel Stollman, [email protected]

Masterclasses raadsleden

In de maanden september en oktober

heeft de NVRD vijf masterclasses voor

nieuwe raadsleden georganiseerd. De

masterclasses, die steeds plaatsvonden

bij NVRD-leden en veelal werden vooraf-

gegaan door een rondleiding, zijn goed

bezocht en gewaardeerd. De masterclass

is bedoeld voor raadsleden die Milieu,

Financiën, Ruimtelijke Ordening of Soci-

ale Zaken in hun portefeuille hebben. De

masterclasses bestaan uit twee onderde-

len: professioneel opdrachtgeverschap

en public governance en een overzicht

van de ontwikkelingen en bestuurlijke

aandachtspunten in afvalbeheer en be-

heer van de openbare ruimte. Momenteel

nieuws

worden nieuwe masterclasses voorbe-

reid. Kijk op de website van de NVRD

voor de planning.

Algemene ledenvergadering

De algemene ledenvergadering vindt

dit jaar plaats op 4 december bij Cure

in Eindhoven. Agenda en programma

volgen, maar noteer de datum alvast in

uw agenda. Op de algemene ledenver-

gadering zullen in ieder geval het Jaar-

plan 2015 en de laatste ontwikkelingen

rondom VANG, vennootschapsbelasting

en de samenwerking rondom de Partici-

patiewet centraal staan.

Nieuws uit de regio

Henk Dillingh wordt de nieuwe voorzit-

ter van de NVRD-regio Midden. Henk

is adjunct afdelingshoofd Ruimte in de

gemeente Soest en al een tijd actief in

de regio. Henk vervangt Mark Veenhui-

zen als voorzitter.

Afvalstoffenbelasting

Staatsecretaris Wiebes van Financiën wil

vanaf 2015 €13 belasting heffen per ton

restafval van huishoudens en bedrijven

dat wordt aangeboden voor storten en

verbranden. De maatregel moet de staat

inkomsten opleveren en leiden tot ver-

groening. De praktijk zal echter zijn dat

Nederlands restafval over de grens ver-

dwijnt en dat de kosten voor recycling

en verwerking stijgen. NVRD en andere

partijen hebben de staatssecretaris een

brief gestuurd met vragen. Het voorstel

van staatssecretaris Wiebes wordt begin

november behandeld in de Tweede Ka-

mer.

ISWA 2015 in Antwerpen

In 2015 vindt het internationale afval-

congres van ISWA plaats in Antwerpen.

Tijdens dit driedaagse congres wordt

een breed scala aan onderwerpen ge-

presenteerd die het volledige terrein

van het afvalbeheer bestrijken. Het ISWA

Congres is een goede gelegenheid om

kennis te maken met de internationale

context van afvalbeheer, om kennis te

nemen van nieuwe ontwikkelingen, maar

ook om zelf een presentatie te verzorgen

voor een internationaal publiek over re-

levante ontwikkelingen en innovaties in

het eigen werkveld. Personen die tijdens

het ISWA congres in Antwerpen een pre-

sentatie willen geven moeten voor deze

datum een korte samenvatting indienen

via www.iswa2015.org. Deze zogeheten

Call for Abstracts is geopend tot 11 de-

cember 2014.

Nieuwe leden

Twist Group bv, consultancy en interim

op het gebied van afvalinzameling, ver-

werking en recycling,

www.twist-group.nl, Carmen Ruiz

NVRD-agenda

oktober

30 Afvalconferentie

november

4 Commissie Afvalpreventie

6 Bestuursvergadering

11 Commissie Internationaal

11 Stuurgroep Open Standaarden

13 Regiobijeenkomst Zuid

18 Commissie Communicatie

18 Redactiecommissie GRAM

18 Commissie Beheer Openbare

Ruimte

28 Commissie Opleiden en

Profesionaliseren

28 Commissie Markt en Overheid

agenda

november

12 Landelijk zwerfafvalcongres

21 Benchmarkbijeenkomst Gemeente-

Schoon

25 Terugkomdag gedragsverandering


AFVALCONFERENTIE 2014

BELGIE-NEDERLAND

De jaarlijkse afvalconferentie begint onder een geheel nieuw gesternte.

Voorheen was de bijeenkomst in handen van Vereniging Afvalbedrijven,

die zoals bekend de meer private en ook publieke afvalondernemingen

vertegenwoordigt, en de overheidsgestuurde afvaldiensten door deel-

name van de NVRD. Ook het Ministerie van Infrastructuur en Milieu

(I&M) is betrokken bij de organisatie van de conferentie. Dit jaar is niet

alleen Vlaanderen betrokken met de brancheverenigingen van zowel de

privaatrechtelijke afvalbedrijven (Federatie van bedrijven voor milieu-

beheer, FEBEM) als de overheidsgedomineerde diensten (Vereniging van

Vlaamse Steden en Gemeenten, VVSG). De conferentie vindt ook plaats

in Antwerpen. De gezellige havenstad is op donderdag 30 en vrijdag

31 oktober gastheer van de Afvalconferentie. Verwacht wordt dat de

tweedaagse bijeenkomst zeer druk zal worden bezocht.

Landelijke samenwerking

De nieuwe aanpak biedt de uitgelezen mogelijkheid een gedegen ver-

gelijking te maken tussen de afvalissues aan weerszijden van de grens.

“Dat doen we zowel met een vergelijking op het gebied van afvalbeleid

als met brandende onderwerpen, zoals inzameling van kunststofver-

pakkingen en de organisatie daarvan, en prestaties en recyclingsco-

res”, zegt Erik de Baedts, directeur van de NVRD. Daarnaast is er aan-

dacht voor een ranking en een benchmark tussen afvalbedrijven. Ook

Dick Hoogendoorn, directeur van Vereniging Afvalbedrijven verheugt

zich op de internationale afvalconferentie. “Vorig jaar zagen we een

voorzichtig begin van over de grens kijken, nu mondt dat al uit in een

conferentie in Antwerpen.” De schaal waarop de afvalinzameling en af-

valverwerking gebeurt, maakt zo’n samenwerking logisch, aldus Hoog-

endoorn. “We zijn van regionale inzameling naar landelijke samenwer-

king gegaan. En de ontwikkelingen gaan meer en meer in de richting

van een internationale afvalmarkt voor recycling en verbranden.”

Bedrijven als SITA, Van Gansewinkel, Attero en Shanks

opereren uiteraard al internationaal. Voor overheden

verschilt dat nogal, aldus Hoogendoorn. “België houdt

zijn grenzen voor de verwerking van brandbaar rest-

afval gesloten, wij staan er in Nederland nadrukkelijk

voor open. Het zou mooi zijn als we in de toekomst

meer van elkaars eventuele restcapaciteit aan weerszij-

den van de grens gebruik kunnen maken.”

Van elkaar leren

In Brussel denkt ook Christof Delatter dat beide landen

in de dagelijkse praktijk nog veel meer van elkaar kun-

nen leren. Delatter is stafmedewerker en coördinator

van Interafval, onderdeel van de Vereniging van Vlaam-

se Steden en Gemeenten (VVSG). “Onze collega’s van

de NVRD zien wij al regelmatig in bilaterale bijeenkom-

sten. Ook in de Europese koepelorganisatie Municipal

Waste Europe is er contact met Europese zusterorgani-

saties”, constateert Delatter. “Het is een hele goede ont-

wikkeling dat nu ook de private afvalsector van de par-

tij is.” Delatter ziet in de verschillende gremia steeds

dezelfde gespreksonderwerpen en dossiers voorbij

komen, waarmee zo langzamerhand weleens een stap

vooruit mag worden gezet. “Alles wat met producen-

tenverantwoordelijkheid te maken heeft, vergt een

evenwichtig samenspel van lokale besturen, producen-

ten en private afvalbedrijven. Het gaat erom wie wat

moet bepalen en hoe de financiering is geregeld. Het

probleem is dat de Europese afvalrichtlijnen daarover

niet helder zijn. Hierdoor ontstaan overal verschillende

vormen van uitwerking. Kijk, Coca Cola zet flessen in

de markt en wil er zo min mogelijk voor betalen, maar

wij willen als gemeenten graag een billijke vergoeding

ontvangen voor het inzamelen en verwerken ervan.”

Even verderop in Brussel meent ook Werner Annaert, al-

gemeen directeur van de Federatie van Bedrijven voor

Voor het eerst vindt de jaarlijkse Afvalconferentie plaats in België. Reden voor een wedstrijdje tussen Vlaanderen

en Nederland. Een afvalrace met meerdere winnaars? De voorzitters en directeuren van de vier brancheorganisaties

beschouwen de derby tussen de Vlaamse en Hollandse leeuwen voor onder het motto ‘Scoren, vergelijken en leren’.

Erik de Baedts:

“De integratie met afvalbeheer, bijvoorbeeld

beeldgericht vegen, is een voorbeeld voor onze

zuiderburen.”


worden bediscussieerd, aldus De Baedts. Afval Loont is intussen ge-

stopt in Pijnacker, maar wordt nu beproefd in een veel grotere stad,

namelijk Hoogvliet in Rotterdam. Daar krijgen de bewoners geld voor

hun ingeleverde papier en karton, frituurvet, kunststof verpakkingen,

textiel, metaal en klein elektronisch afval zoals mobieltjes en scheerap-

paraten.

Vlaanderen doet het daarentegen ronduit beter dan Nederland op het

gebied van hergebruik van huishoudelijk afval, aldus De Baedts. “De

percentages liggen over de hele linie gemiddeld fors hoger, zo’n 73

procent tegenover Nederland met een goede 50 procent.” Al voert De

Baedts aan dat relatief grote steden als Nijmegen en Maastricht met

overall-recyclingscores van circa 65 procent amper onderdoen voor

het lichtend voorbeeld in Vlaanderen. Interessant om uit te wisselen

vindt hij ook de ambities en prestaties op het gebied van de inzameling

van matrassen en harde plastics. Ook vindt De Baedts de gang van za-

ken in het beheer van de openbare ruimte, inclusief de bestrijding van

gladheid, in Nederland doorgaans beter geregeld dan in België. “Vooral

de integratie met afvalbeheer, bijvoorbeeld beeldgericht vegen, is een

voorbeeld voor onze zuiderburen. En vlak ook de experimenten niet uit

waarbij burgers worden ingeschakeld voor het verwijderen van zwerf-

afval. De sociale cohesie tussen buurtbewoners kan erdoor toenemen.”

Schreeuwend tekort

Als het gaat om wie de beste is, houdt Dick Hoogendoorn, voorzitter

Milieubeheer (Febem), dat het volkomen logisch is om

meer buiten de eigen grenzen te kijken. “De afvalmarkt

is voor een groot deel een internationale markt gewor-

den”, zegt de directeur van de branche van private af-

valbedrijven. “Een gezamenlijke afvalconferentie biedt

de opportuniteit om meer en betere contacten te leggen

en van elkaar te leren.” Dat kan gaan om twee kleine

bedrijven die elkaar niet kennen en recyclingactivitei-

ten kunnen uitwisselen. Maar de conferentie is ook een

podium voor medewerkers van hetzelfde bedrijf die

elkaar niet kennen. “SITA is lid van onze organisatie,

maar de collega’s van SITA in Nederland kunnen op zo’n

dag zeker nog meer te weten komen over het werk van

hun zusterbedrijf in Vlaanderen”, aldus Annaert.

Derby van de lage landen

Hoe staat de afvalinzameling, verwerking, hergebruik

en preventie ervoor in Vlaanderen en in Nederland? Wie

doet het goed op welk terrein? Hoe is de balans? NVRD-

directeur Erik de Baedts houdt het voor wat de inno-

vaties betreft op een lichte overwinning voor Neder-

land. Op het gebied van modellen van gemeentelijke

inzameling denkt hij dat het onder meer door ROVA

in Zwolle beproefde concept van ‘omgekeerd inzame-

len’ in Vlaanderen tot de verbeelding kan spreken. “Het

idee om bij burgers alle als secundaire grondstoffen te

recyclen afvalstoffen gescheiden aan huis op te halen,

is nieuw voor Vlaanderen”, zegt hij. Het ‘omgekeerde’

schuilt er in dat de burger dan nog slechts zijn restaf-

val hoeft weg te brengen. Ook een concept als ‘Afval

Loont’ dat in Pijnacker in korte tijd tot een hogere res-

pons bij de bevolking leidde, zal op het afvalcongres

Dick Hoogendoorn:

“Ik denk dat Nederland zonder meer beter is in de

verwerking van bedrijfsafval en de hoogwaardige

verwerking van brandbaar huishoudelijk restafval.”

Christof Delatter:

"Alles wat met producentenverantwoordelijkheid

te maken heeft, vergt een evenwichtig

samenspel van lokale besturen, producenten en

private afvalbedrijven."


Werner Annaert, algemeen directeur van Febem, wil

zich na enig aandringen ook wel aan de voorbeschou-

wing van een wedstrijd wagen. “Ik zie het dan maar

niet als een korfbalwedstrijd, want die verliezen wij al-

tijd”, lacht hij. Annaert bekijkt het bij nader inzien ook

niet als één wedstrijd, maar een krachtmeting in meer-

dere sporten. “Zowel met de selectieve inzameling van

huishoudelijk afval als bedrijfsafval aan de bron scoren

wij in Vlaanderen een stuk beter dan in Nederland.”

Aan de andere kant leggen de Vlaamse bedrijven het af

in het communiceren over investeringen in duurzame

ontwikkeling, bijvoorbeeld in milieujaarverslagen. Een

voorbeeld. “Zonnepanelen op bedrijfsdaken, energie

halen uit afval, het terugdringen van de emissies van

luchtverontreiniging en geluid. En denk ook aan het in-

zetten van minder valide werknemers en migranten in

de bedrijfsprocessen”, somt Annart op. Doen Febem-

leden dat dan niet? “Jawel”, antwoordt de directeur, “de

verschillen met de Nederlandse bedrijven zijn vermoe-

delijk niet eens zo heel groot. Maar in Nederland wordt

er gewoon beter over gecommuniceerd. Men vindt het

belangrijk om met een duurzame maatregel het imago

te verbeteren en daarmee de marketingkansen te ver-

sterken. Dat is bij de meeste Vlaamse bedrijven toch

beperkter.”

Nieuwe initiatieven

Annaert verheugt zich het meest op de sessie ‘Euro-

pa’ die hij zelf leidt. “Het is een godsgeschenk dat de

EU juist in de weken na de zomer met een serie hele

nieuwe initiatieven naar buiten is getreden. Zo wordt

de Kaderrichtlijn Afvalstoffen herzien en komen er

bijvoorbeeld nieuwe bepalingen over grensoverschrij-

dend afvaltransport en de handhaving ervan. Ook over

producentenverantwoordelijkheid horen we nieuwe

ontwikkelingen, net als de richtlijnen om efficiënter

met grondstoffen om te gaan. Dat is bijzonder interes-

sant om op de Afvalconferentie te bespreken.”

Tekst: René Didde

van Vereniging Afvalbedrijven, het op een gelijkspel. “Maar, het is een

spannende wedstrijd”, zegt hij. “Ik denk dat Nederland zonder meer

beter is in de verwerking van bedrijfsafval en de hoogwaardige verwer-

king van brandbaar huishoudelijk restafval.” Hoogendoorn constateert

dat binnen de EU een schreeuwend tekort is aan verbrandingscapaci-

teit. “Ik praat dan ook niet over een overcapaciteit in Nederland, maar

over een structurele restcapaciteit. En die wenden we tot nog toe uit-

stekend aan om afval uit Italië, het Verenigd Koninkrijk en Ierland te

verwerken. Dat scheelt deze landen voorlopig investeringen in dure

infrastructuur.” Daarnaast levert het de komende jaren voldoende aan-

bod op en zo kan de focus in Nederland volledig blijven liggen op het

verder verhogen van gescheiden inzameling en recyclingpercentages,

aldus Hoogendoorn.

De Vlamingen zijn echter beter in de recycling van restafval, valt Hoog-

endoorn Erik de Baedts bij. Al relativeert hij dat Vlaanderen over de

hele linie een veel groter landelijk gebied kent. Terwijl in Nederland

zoals bekend het gemiddelde danig wordt gedrukt door de structureel

slechte score van grote steden als Amsterdam en Rotterdam op het

gebied van de gescheiden inzameling van gft, kunststof verpakkingen,

papier en glas. Hoogendoorn: “In Nederland is er naar mijn mening

iets teveel beleidsvrijheid voor de lagere overheden ontstaan waardoor

gemeenten als Amsterdam en Rotterdam te gemakkelijk te weinig am-

bities te vertonen. Dat doen de grote steden als Antwerpen en Gent in

Vlaanderen heel wat beter.”

Voorsprong Vlaanderen

Christof Delatter verslaat de match tussen Vlaanderen en Nederland als

volgt: “Nederland begon beter aan de wedstrijd en stond lange tijd op

voorsprong. Zij waren bijkans de beste van Europa als het ging om de

uitvoering van het afvalbeheer. Na de rust hebben ze het lelijk laten lig-

gen. Vlaanderen kwam goed in de wedstrijd en staat nu op een riante

voorsprong, met een selectieve inzameling van 71 procent. Nee, Erik de

Baedts ziet zich graag als een scorende spits, maar wij gaan die wed-

strijd netjes winnen hè.” Delatter denkt dat de Nederlandse nederlaag

onder meer is terug te voeren op de overcapaciteit van de Nederlandse

verbrandingsinstallaties. “Nederland is deels afhankelijk van de invoer

van afval vanuit het buitenland en dat drukt de recyclingpercentages”,

weerspreekt hij Dick Hoogendoorn. “Nee, het is niet zo dat ik dat zeg,

het is de mening van Nederlandse recyclingbranche zoals de BRBS.”

BELGIE-NEDERLAND

Werner Annaert:

“Zowel met de selectieve inzameling van

huishoudelijk afval als bedrijfsafval aan de bron

scoren wij in Vlaanderen een stuk beter dan in

Nederland.”


Programma12.30 uur Ontvangst met inlooplunch, lokatie Het Paleis

Welkomstwoord door Philip Heylen, Schepen Stad Antwerpen

Aansluitend Benchmark 1 beleidsprestaties

14.45 uur Pauze, vertrek naar Artesis Plantijn Hogeschool

15.15 uur Parallelsessies (1ste ronde)

• Marktplaats: Succesvolle recepten uit het lokaal afvalbeleid in

Nederland

• Europees Afvalbeleid:

Europa broedt op heel wat aanpassingen aan plannen en regels

in het afvalbeheer

• Financieel Instrumentarium

De transitie naar een circulaire economie zal vorm krijgen met

een mix van instrumenten

• Markt & Overheid Vergelijking mededingingsaspecten

Vlaanderen/Nederland

• Producentenverantwoordelijkheid

Wat heeft producentenverantwoordelijkheid ons nu eigenlijk

opgeleverd?

• Grensoverschrijdende samenwerking

Moet iedere lidstaat binnen de EU zelf zorg dragen voor de

benodigde afvalinfrastructuur? Of kan gebruik gemaakt worden

van de infrastructuur van andere lidstaten?

16.00 uur Pauze

16.15 uur Parallelsessies (2e ronde)

• Marktplaats: Succesvolle recepten uit het lokaal afvalbeleid in

Vlaanderen

• Europees beleid, zie bovenstaande omschrijving

• Financieel instrumentarium, zie bovenstaande omschrijving

• Markt & Overheid, vergelijk mededingingsaspecten VL/NL, zie

bovenstaande omschrijving

• Producentenverantwoordelijkheid,zie bovenstaande omschrijving

• Grensoverschrijdende samenwerking, zie bovenstaande

omschrijving

17.00 uur Pauze, vertrek naar Het Paleis

17.45 uur Benchmark 2

Bedrijfsmatige benchmark

19.00 uur Afsluiting en borrel

20.00 uur Diner in Horta (optioneel)

gebracht. Inmiddels heeft de staatssecre-taris besloten dat gemeenten die dran-kenkartons inzamelen in elk geval de ko-mende drie jaar een vergoeding krijgen. Klein Lankhorst: “De gemeenten kunnen de uitkomsten gebruiken om de juiste af-weging te maken over de manier waarop zij drankenkartons gescheiden kunnen inzamelen en verwerken.”

Meldpunt VerpakkingenHet Meldpunt Verpakkingen is ook een initiatief van het KIDV. Hier kunnen con-sumenten terecht met vragen en meldin-gen over verpakkingen, duurzaamheid en milieu. Meer weten over het KIDV? Bezoek dan de KIDV-stand tijdens de Af-valconferentie 2014 of neem alvast een kijkje op www.kidv.nl.

Staatssecretaris Wilma Mansveld van I&M wil dat de jaarlijkse tien miljoen ton afval die wordt verbrand of gestort, in 2023 met de helft is verminderd. Een flink deel van deze opdracht ligt op het bord van de gemeenten. Hoe kan het Kennisinsti-tuut Duurzaam Verpakken (KIDV) daarbij helpen? De oprichting van het KIDV in 2013 kwam voort uit de Raamovereenkomst Verpak-kingen 2013-2022. Doel is de ondersteu-ning van de transitie naar een circulaire economie. KIDV-directeur Hester Klein Lankhorst: “Gemeenten investeren fors in gescheiden inzameling en recycling van afval, maar ze zoeken ook naar hoe het nog beter kan. Welke mogelijkheden hebben zij, welke alternatieven zijn er? In hun afweging spelen verschillende be-langen mee. Om de juiste keuzen te kun-nen maken, is feitelijke en betrouwbare informatie nodig. Ons doel is bestaande kennis te objectiveren en nieuwe kennis te ontwikkelen, maar ook om ervoor te zorgen dat verpakkingen zo worden sa-mengesteld dat ze beter zijn te recyclen.”

Onderzoeken en proefprojectenHet KIDV voert onder meer onderzoeken en proefprojecten uit, ook in samenwer-king met gemeenten. Uit de pilot ‘Mag het een tasje minder zijn?’ bleek dat door beprijzing en goede communicatie het gebruik van het aantal plastic tasjes in het winkelkanaal fors kan worden ge-reduceerd, variërend van 48 tot zelfs 77 procent. Een ander voorbeeld is de proef in 37 gemeenten met de geschei-den inzameling van drankenkartons. In het rapport hierover is de milieuwinst aangetoond en zijn de kosten in kaart

Prodware integreert telefonie in ERP

Prodware biedt samen met Tegos GmbH een oplossing die de telefoon integreert in een Dynamics NAV ERP-systeem. Dit maakt meer relatiegericht werken moge-lijk.

Contacten met relaties zijn van groot belang voor een bedrijf, ook via de tele-foon. Op het moment dat de relatie aan de lijn is, is het ook bijzonder prettig als de relevante en juiste gegevens uit het ERP-systeem direct beschikbaar zijn. Niets is zo vervelend om een klant aan de telefoon te hebben en te moeten zeggen: “één momentje, ik zoek uw gegevens even op in ons systeem.” Daarna moet de betreffende medewerker aantekeningen op papier maken, om deze vervolgens, na afsluiten van het telefoongesprek, over te nemen in een ERP-systeem. No-tities raken kwijt, zijn niet volledig, het volgende telefoongesprek staat al weer te wachten. Het risico bestaat dat niet alle relevante informatie worden opge-slagen.

Door de integratie van de telefoon in het ERP-systeem is dit probleem verleden tijd. Op het moment dat er gebeld wordt, wordt het telefoonnummer herkend en komt automatisch de relevante informa-tie over de relatie in beeld. Dit kan infor-matie zijn als omzet, openstaande vor-deringen, openstaande orders, maar ook contractinformatie, toekomstige plannin-gen, historische operationele gegevens en behandelde klachten. Het bedrijf be-paalt zelf welke informatie getoond moet worden.

Niet alleen de verwerking van inkomen-de telefoongesprekken kan zo efficiënt afgehandeld worden. Ook uitgaande gesprekken worden eenvoudiger. Vanuit Dynamics NAV kan met gemak een rela-tie worden opgezocht. Met één muisklik wordt vervolgens een telefoongesprek gestart.

De gegevens van alle gesprekken (num-mer, tijdsduur, inkomend/uitgaand, eventuele handmatig toegevoegde op-

merkingen) worden in Dynamics NAV

gelogd als onderdeel van de relatie. Dit

maakt het mogelijk analyses uit te voe-

ren op telefoongesprekken, maar ook

marketingacties eenvoudig en gestruc-

tureerd te laten verlopen. Er is immers

meer informatie over de relatie in het be-

drijfssysteem aanwezig.

ReShare: kledinginzameling voor mens én milieu

Het Leger des Heils is wereldwijd actief met inzamelen en versprei-den van tweedehands kleding. Langs de deuren gaan met de vod-denkar was één van de eerste activiteiten. 125 Jaar later is een complete logistiek en een efficiënte bedrijfsvoering ondergebracht bij de divisie ReShare. Het bedrijf is marktleider op het gebied van textielinzameling. De kleding wordt verkocht tegen scherpe, soci-ale prijzen aan mensen die moeten rondkomen van een minimum. Het merendeel gaat naar sorteerbedrijven, daar krijgt ReShare geld voor. Met dit geld steunt het bedrijf hulpaanbod van het Leger des

Heils, zoals projecten met tienermoeders, jeugdzorg of arbeidsintegratie. Jaarlijks helpt het Leger des Heils 35.000 mensen in Nederland. ReShare is innovatief op het gebied van productontwikkeling en recycling van kapotte- of bedrijfskleding. Niets hoeft verlo-ren te gaan. Met het inzamelen van kleding worden jaarlijks meer dan 200 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, geholpen aan een zinvolle dagbesteding. Bij bestaande of nieuwe contracten probeert ReShare optimaal te investeren in social return.

Hester Klein Lankhorst, directeur KIDV (foto: Harmen de Jong)

KIDV wil kennis over duurzaam verpakken delen met gemeenten


Sponsoren Afvalconferentie 2014

Vlakglas Recycling Nederland

In 2000 namen Nederlandse vlakglas-producenten het initiatief om een inza-melen recyclingsysteem op te zetten en zo te voldoen aan hun producenten-verantwoordelijkheid. Na een geslaagde pilot is in 2002 de Stichting Vlakglas Recycling Nederland opgericht. De stich-ting zet zich in voor het structureel en systematisch inzamelen en recyclen van vlakglasafval. Via een landelijk netwerk van (tijdelijke) inzamelpunten bij bijvoor-beeld glasbedrijven, bouwlocaties en mi-lieustraten, wordt vlakglas ingezameld en vervolgens naar recyclers gebracht. Deze bewerken het vlakglasafval tot een eindproduct dat voor honderd procent uit puur glas bestaat. De belangrijkste afnemers van de gerecyclede glasscher-ven zijn de floatglas-, verpakkingsglas- en glaswolindustrie. Uitgangspunt is de cradle-to-cradle-filosofie: materiaal wordt na gebruik volledig hergebruikt in een ander product. Er is een optimale kringloop, zonder restafval of kwaliteits-verlies. Schone, gerecyclede vlakglas-scherven zijn honderd procent herbruik-baar. Glas hergebruiken spaart het milieu, omdat er minder primaire grondstoffen nodig zijn voor de productie van nieuw glas. Nieuw glas maken kost bovendien meer energie dan glas recyclen. Recy-clen bespaart dus energie én vermindert de CO2-uitstoot. Vlakglas Recycling Ne-derland neemt als partner deel aan het Life+ project Flat to Flat van AGC Glass Europe. Doel is het ontwikkelen van een innovatieve methode voor het recyclen en upcyclen van (vlak-)glasafval binnen de vlakglasproductie. Het project levert naar verwachting een vermindering op van 12 procent CO2 uitstoot, 5 procent energiebesparing en 25 procent minder grondstofverbruik. Het project loopt van 2013 tot 2018. Vlakglas Recycling Ne-derland levert in deze periode 3.000 ton vlakglasscherven die voor testdoelein-den worden gebruikt.

Meer weten?Kijk op www.agc-flattoflat.eu of

www.vlakglasrecyclingnederland.nl

Rebel

Nederland en Vlaanderen hebben circa 10 procent overcapaciteit in hun ver-brandingsinstallaties. Dat komt door de dalende hoeveelheden afval, meer hergebruik en/of extra gebouwde ver-werkingscapaciteit. Hoe kan het dat Ne-derland en Vlaanderen anders met hun overcapaciteit omgaan? En hoe ziet de toekomst eruit? Waarom varen de sche-pen met Engels afval wél naar Rotter-dam, maar niet naar Antwerpen?

Verbranders in Vlaanderen zijn in (semi-)publiek eigendom. Dit heeft implicaties voor het vullen van de restcapaciteit. Waar Nederland bewust de grenzen opent, houdt Vlaanderen de grenzen gesloten. Nederland importeerde in de eerste vier maanden van 2014 meer dan 400.000 ton, met vollast tot gevolg. Vlaanderen bleef steken op slechts 250 ton. Ook is er een groot verschil in ver-brandingstarieven (gemiddeld tarief NL: €50 p/t, Vl: €108 p/t). Dit maakt dat een Nederlandse gemeente (bij 30.000 ton) €1,7 miljoen per jaar minder afvalver-werkingskosten heeft dan een vergelijk-bare Vlaamse gemeente, als zij hun volu-mes opnieuw zouden contracteren.

Rebel is een financieel-strategisch spe-cialist in publiek-private samenwerking, met een bloeiende adviespraktijk in de afval- en recyclingmarkt. Rebel zoekt constant naar innovatie om de sector te

Plastic Omnium profileert zich met nieuw assortiment

Plastic Omnium heeft zich eind september op het eerste lustrum van de Recycling-beurs in Gorinchem gepresenteerd als veelzijdige leverancier van producten en diensten van de gerenommeerde merken Plastic Omnium en SULO. Veel bezoekers hebben zich hier positief uitgelaten over het vernieuwde assortiment. Naast het ge-luiddempend deksel heeft Plastic Omnium de stille wielen geïntroduceerd. Dit maakt de aanschaf van een zogeheten fluistercontai-ner zonder meerkosten mogelijk. Een gratis demo-model is beschikbaar.

Een van de laatste ontwikkelingen van Plastic Omnium is het volumemeetsysteem Op-tifill voor ondergrondse, halfondergrondse en bovengrondse containers. Door het vo-lume te meten, ontstaat een betere vullinggraad, zijn minder ledigingen nodig en is er minder CO2 uitstoot. Zo kunnen er kosten bespaard worden. Het Optifill-systeem werkt op basis van ultrasonesensoren en is inzetbaar in iedere verzamelcontainer. Optifill is desgewenst te combineren met de Opti-Access 2, de nieuwste toegangscontrole van Plastic Omnium.

Inl. Plastic Omnium tel. 0800–5425055 of 0032-54313131

verbeteren. Het bedrijf is vanzelfspre-kend een trotse partner van de afvalcon-ferentie 2014.

De toekomst, grenzen open of ovens dicht?Rebel verwacht dat de overcapaciteit blijft toenemen. Nederland lijkt op de huidige koers door te gaan: meer hergebruiken en overcapaciteit vullen met buitenlands afval. Vlaanderen houdt vooralsnog de grenzen gesloten. De veranderende Eu-ropese wetgeving gericht op een hoger percentage hergebruik en de budgettaire druk binnen de gemeenten kunnen tot veranderingen leiden. Bent u het met ons eens dat de keuze dan is: sluiting van capaciteit of meer import met buiten-lands afval? Als het laatste werkelijkheid wordt, zullen schepen met Engels afval de keuze hebben: of naar Rotterdam of naar Antwerpen.

Wij horen graag uw mening! Kom langs op onze stand of bezoek onze website: www.RebelGroup.com.

Sponsoren Afvalconferentie 2014



Lune ontwerpt, ontwikkelt en produ-

ceert kwalitatief hoogwaardige afvalin-

zamelsystemen voor binnen- en buiten-

ruimtes. Daartoe wordt samengewerkt

met gerenommeerde ontwerpers en

architecten. De producten zijn aan te

passen aan individuele wensen van op-

drachtgevers.

De afvalsystemen van Lune dragen bij

aan een circulaire economie. Dit econo-

misch systeem is bedoeld om herbruik-

baarheid van producten en grondstoffen

te maximaliseren en waardevernietiging

te minimaliseren. Zo zijn de inzamel-

systemen van Lune op dusdanige wijze

ontworpen, dat deze opnieuw kunnen

worden gebruikt. “Door de eenvoudig

te demonteren onderdelen zijn onze af-

valsystemen makkelijk te repareren en

renoveren zonder kwaliteitsverlies”, al-

dus Marco Croes, commercieel directeur

van Lune in Hoogeveen. “Mocht een in-

zamelmeubel uiteindelijk in zijn eindfase

terechtkomen, dan is nagedacht over re-

furbishment en demontage.”

De producten van Lune zijn uitgevoerd

in staal en daarmee volledig recyclebaar.

Bij de ontwikkeling van nieuwe afvalsys-

temen wordt gebruik gemaakt van her-

nieuwbare grondstoffen. “Het volledige

ontwikkelings-, ontwerpen productie-

proces gebeurt bij ons onder één dak”,

vertelt Croes.

De afvalsystemen van Lune worden zo-

wel seriematig als klantspecifiek gepro-

duceerd. De professionele inzamelsyste-

men hebben een tijdloos, ergonomisch

NIEUWTJES VAN DE ZAKELIJKE MARKT NIEUWSAfvalinzamelsystemen van Lune

Ruim 20 jaar operationele- en beleidsmatige ervaring in de afval- en reinigingsbranche.

Voor inzamelbedrijven en gemeenten.

Zoekt u tijdelijk een projectleider of specialist?Gespecialiseerd in ondergrondse containerprojecten:✔ Beleid✔ Locatieplannen✔ Bewonerstrajecten✔ Aanbesteding✔ Begeleiding uitvoering

Ook voor optimalisatie van bestaand areaal (uitbreiding fracties).

Neem contact op met

Mob.: 06-43368603 | Mail: [email protected]

I N Z A M E L I N G • S T R A A T R E I N I G I N G • M I L I E U S T R A T E N • G L A D H E I D B E S T R I J D I N G • B E L E I D

www.degeusadviesbv.nl

De Geus Projecten en Advies BVBakema-erf 79, 3315 JB Dordrecht

design. Welke afvalscheidingvraag een

organisatie ook heeft, Lune biedt altijd

een passende oplossing. Steeds meer or-

ganisaties, waaronder ziekenhuizen, uni-

versiteiten, gemeenten, musea en win-

kelcentra, ontdekken de voordelen van

Lune’s afvalscheidingssystemen. Croes:

“Met onze slimme inzamelsystemen kun-

nen de totale integrale afvalkosten aan-

zienlijk worden verlaagd.”

Kennis maken met de innovatieve afva-

linzamelingsystemen van Lune?

Maak gebruik van de gratis proefplaat-

sing. Inl. [email protected] en www.lune.nl


ColofonUitgeverNVRD, WTC ArnhemNieuwe Stationsstraat 106811 KS ARNHEMTelefoon 088 - 3770000E-mail [email protected] www.nvrd.nl

RedactiecommissieMarc Veenhuizen, gemeente Apeldoorn (hoofdredacteur) Riny de Jonge, stadsdeel Amsterdam-OostWilly Brinkbäumer, Twente MilieuMartin van Nieuwenhoven, RijkswaterstaatAddie Weenk, RijkswaterstaatDiederik Notenboom, MeerlandenBas Peeters, NVRD

EindredactieKarin Hegeman en Karin Giesen Postbus 1218, 6801 BE Arnhemtel. 088 - 3770000e-mail: [email protected]

Advertentie-exploitatieBureau Van VlietPostbus 20, 2040 AA Zandvoorttel. 023 - 5714745e-mail: [email protected]

Opmaak en drukWeevers Grafimedia, www.weevers.nl

Gemeentereiniging en Afvalmanagementis het officiële vakblad van de

AbonnementenadministratieNVRD, Postbus 1218, 6801 BE ArnhemJaarabonnement ad € 98,– excl. BTW. België € 122,50 (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: € 11,50.

Beëindiging abonnementAbonnementen moeten schriftelijk bij de NVRD en uiterlijk op 15 november worden opgezegd. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd.

ISSN 1569-0458

© NVRD

GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC®-keurmerk en verschijnt 10x per jaar.

Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.

STOF WAAROVER WE NADENKEN

[email protected] | www.reshare.nl | 0800 0322 (gratis)

• Recycling van bedrijfskleding, o.a. van

Defensie en Wiltec

• Ruim 200 ‘Social Return’ arbeidsplaatsen

• Tweedehands kledingwinkels

• Local-for-local principe als keynote

• Een effi ciënt en duurzaam

logistiek apparaat

Agenda30 oktober

Afvalconferentie, Antwerpen

www.afvalconferentie.nl

12 november

‘Het Rendement van Schoon’, congres over Zwerfafval en het positieve effect

van Schoon. MediaPlaza Utrecht, www.hetrendementvanschoon.nl

27 november

NVRD Themadag afval en grondstoffen

Inl. www.nvrd.nl

27 november

Nationaal Congres Beheer Openbare Ruimte

Inl. www.crow.nl


Meer waard

Niet-herdraagbaar textiel inzamelen is goed voor het

milieu, maar levert nu nog geen geld op voor het goede

doel. “Door te investeren in innovatie, wordt dit textiel

grondstof voor nieuwe producten met waarde. In de

toekomst houden we dan ook onder de streep zo veel

mogelijk geld over” aldus Vooges. In dat opzicht maakt

KICI/Humana zich wel zorgen over de oprukkende

commercialisering binnen de textielinzamelbranche.

Sommige gemeenten gaan, mede onder druk van de

crisis, in zee met de hoogste bieder.

Gunnen

“Nu het economische tij in Nederland de goede kant op

gaat, hopen we dat alle gemeenten weer oog krijgen

voor mensen in zware omstandigheden”, aldus Vooges.

“Dat kan in Afrika zijn, maar ook in Azië bijvoorbeeld,

waar arbeiders in textielfabrieken met gevaar voor

eigen leven werken.” Als gemeenten een prijs vragen

voor het textiel binnen hun gemeente, meent Vooges

dat zij “een redelijke prijs kunnen vragen binnen het

aanbestedingsbestek. Het gunnen gaat dan op basis

van factoren als duurzaamheid, social return en

charitatieve doelstelling. Een eenvoudige maatregel,

waarmee we tegemoet komen aan de wens van de

Nederlanders die met een zak kleding hun medemens

willen helpen.”

Tekst: Hetty Dekkers

Samen sterker

KICI zamelt nu 11,5 miljoen kilo textiel in per jaar,

Humana 9,5 miljoen kilo. Samen staan ze dus garant

voor meer dan twintig miljoen kilo per jaar. De fusie

tussen beide stichtingen is volgens Vooges een logische

stap. “Samen sta je veel sterker. Als grote organisatie

heb je meer investeringsruimte, een sterkere positie bij

de vele aanbestedingen én je kunt efficiënter werken.

Nu rijden er twee wagens naar naburige gemeenten,

straks kun je dat met één wagen doen.”

Duurzaam en zelfredzaam

De naam van de nieuwe organisatie is nog onbekend.

Maar KICI/Humana heeft vastomlijnde plannen voor

de nabije toekomst. “Wat KICI en Humana gemeen

hebben, is een charitatieve insteek”, aldus Vooges.

“We werken allebei voor het goede doel. Wel zijn er

cultuurverschillen. KICI is van oudsher meer gericht

op duurzaamheid, wij op projecten in Afrika waarbij

mensen via opleiding en training zelfredzaam worden.

Die twee factoren gaan we in de toekomst combineren.

Social return

Behalve op duurzaamheid en zelfredzaamheid gaat

KICI/Humana zich nog sterker richten op ‘social

return’. “Onze twee sorteercentra helpen mensen met

een afstand tot de arbeidsmarkt aan leuk werk. Als

charitatieve instelling zien we dat als een belangrijke

taak. We hopen snel een derde centrum te openen. We

hebben daar als grotere organisatie meer draagvlak

voor.”

Alle textiel in de bak

De hoeveelheid ingezameld textiel neemt naar

verwachting toe. Vooges: “Mensen beginnen er al aan

te wennen dat ze ook niet-herbruikbare kleding en

versleten goederen als handdoeken, lakens en gordijnen

in de containers mogen deponeren. Van textielvezels

kunnen weer mooie dingen gemaakt worden. De

technische ontwikkelingen gaan razendsnel. Het label

ReBlend bijvoorbeeld, waar Humana partner van is,

presenteerde deze zomer een jurk en een vest die

volledig gemaakt zijn van gerecycled textiel. Er is al

veel mogelijk, maar wij willen nu gaan zorgen dat het

op grote schaal opgepakt wordt door producenten.”

Humana en KICI slaan de handen ineen In de textielinzamelbranche is een belangrijke fusie op komst. KICI en Humana slaan de handen ineen.

Per 1 januari gaan deze twee textielinzamelbedrijven verder als één nieuwe organisatie. “We gaan

de cirkel rond maken van textielproductie naar verwerking en terug, met oog voor duurzaamheid en

zelfredzaamheid”,verklaart Marc Vooges, huidig directeur van Humana.

Close-Up

www.vanschijndel.euVan Schijndel BV • Stationsweg 78 • 6051 KL Maasbracht • Nederland

T +31 (0)475 465636 • F +31 (0)475 466540 • E [email protected] www.vanschijndel.eu

Eenvoudig, betrouwbaar. Beproefd concept voorzien van de nieuwste technieken. Ongecompliceerde moderne hydrauliek & elektronica.

Langere levensduur door toepassing van slijtvast staal voor achterlader en opbouw. Standaard met verzwaard juk en persschot. Twee jaar garantie. Vraag naar onze fi nancierings- mogelijkheden.

Waarom voor van Schijndel kiezen:

OND

ERDELEN

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

Van Schijndel Afvalinzamelsystemen“iets anders, veel beter”.

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

VSAII + ACB Archiefbelading Onderdelenservice

Nieuwe EURO 6 voertuigen

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

eu

ww

w.v

ansc

hij

ndel.

euVSAII + SCB1700 Eurocontainer

uit voorraad

leverbaar met

diverse opties en

beladings-systemen

GRAM oktober 2014 definitief

Documents

Transcript of GRAM oktober 2014 definitief