GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

48
GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1

Transcript of GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

Page 1: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-20121

Page 2: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

Patrick VermeulenGITP Overleg: niet voor de vorm! 14-03-2012

Overleg: niet voor de vorm!LOMOZ 14 maart 2012

2

Page 3: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012

‘Programma’ in 3 delen> Onderzoek naar overlegvormen in

Nederland

> Ontwikkeling medezeggenschap in het bijzonder

> Ontwikkeling platform en mogelijkheden voor versterking invloed

3

Page 4: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

Patrick VermeulenGITP Overleg: niet voor de vorm! 14-03-2012

Deel 1

Onderzoek naar overlegvormen in Nederland

4

Page 5: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012

Onderzoeksvraag> Wat bepaalt participatief gedrag?

> gedrag waarmee mensen invloed uitoefenen op besluiten, zoals:– je voorbereiden op– je mening geven– anderen hun mening vragen– een vraag stellen

> binnen overlegvormen– werkoverleg, medezeggenschap, MT’s,

projectgroepen, netwerkbijeenkomsten, klankbordgroepen, etc.

Page 6: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012

Inzet vormen Effecten

Blackbox overleg

? ?

Page 7: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012

> Theoretisch model> 69 overleggroepen*> Vragenlijsten vooraf:

– Motivatie, Capaciteit en Gelegenheid om bijv. je mening te geven

> Achteraf: gedaan?> Deelnemers en voorzitters overleg> Verder:

– factoren die daarop invloed uitoefenen– effecten van gedrag

* Totaal 341 respondenten (49%)

Opzet

Page 8: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012

Positieve effecten, o.a.> Ervaren invloed op beslissingen

> Psychosociale voordelen (vb. toename zelfvertrouwen, interessanter werk)

> Betrokkenheid bij team (en organisatie)

> Ervaren waardering en doorgroeimogelijkheden

Nb. Ervaren invloed is belangrijk om andere effecten te verkrijgen

Page 9: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012

Hogere actieve deelname

> Als deelnemers vooraf hoog scoren op combinatie Motivatie, Capaciteit en Gelegenheid

– Motivatie (“Ik wil graag…”) sterkste voorspeller

9

Page 10: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012

Meer specifiek…> Belangrijke invloed van individuele

factoren:

– ervaren effecten

– de waarde die gehecht wordt aan invloed– de overleggroep zien als plek om die invloed

uit te oefenen

– persoonlijkheid (vertrouwen in eigen kunnen)

10

Page 11: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012

> En de groep:

– de groepsnorm (het is gebruikelijk om…)

– participatief leiderschap

– steun van collega’s en leidinggevenden

– duidelijkheid over doel, inhoud en moment van betrokkenheid

11

Page 12: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012

Algemene conclusies> Overlegvormen:

– positieve effecten (individu en organisatie)– stimuleren actieve deelname

> Duidelijkheid over vorm = voorwaarde voor succes

> Instellen overlegvormen niet voldoende

> Aandacht voor individu (leidinggevende en medewerker) is essentieel

12

Page 13: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201213

Page 14: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

Patrick VermeulenGITP Overleg: niet voor de vorm! 14-03-2012

Deel 2

Ontwikkeling MZ in het bijzonder

14

Page 15: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201215

Veel vormen van overleg

werkgroep, OR, klankbordgroep,

projectgroep, werkoverleg,

kwaliteitskringen, zelfsturend team,

strategische conferenties, panels, ronde

tafelgesprekken, beleidscafés,

lunchbijeenkomsten, roadshows,

chatrooms, communities, yammer…

Page 16: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201216

Directe vormen…> Sluiten aan op veranderingen in

ondernemingen:– Minder hiërarchie – meer eigen

verantwoordelijkheid– Flexibeler– Druk op openheid naar stakeholders– Toename automatisering en ICT

> Passen bij wensen (jonge) medewerkers:– Hoger opleidingsniveau– Meer vertrouwd met nieuwe middelen– Toegenomen (eigen) mondigheid– Verbondenheid niet per se ‘for life’

Page 17: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201217

Van participatie van enkelen

naar

betrokkenheid van velen

Page 18: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

Patrick VermeulenGITP Overleg: niet voor de vorm! 14-03-201208-01-201218

Betekenis voor de (C)OR?

Page 19: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201208-01-201219

Page 20: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201220

En toch… de (C)OR> Als we hem niet hadden, dan…

vonden we hem uit!

> organiseert betrokkenheid op hoogste niveau van de organisatie;

> waar kaders worden vastgesteld en belangen worden gewogen

Page 21: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

Patrick VermeulenGITP Overleg: niet voor de vorm! 14-03-201221

We vonden hem wel

net anders uit…

Page 22: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201222

Belangrijke opgaven OR> Waarde toevoegen

> Verbindingen leggen

> Nieuwe wegen bewandelen

Page 23: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201223

Waarde toevoegen> Visie ontwikkelen> Onderscheidend zijn> Een duidelijke positie innemen, ook

richting achterban

“Het zijn de beste en meest betrokken medewerkers”

“Het management kan niet zonder de (C)OR”

“Ik vertel aan sollicitanten, dat ik trots ben op onze OR.”

Page 24: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201224

Verbinden

> Met andere overlegvormen– werkoverleg, gezamenlijke projectgroepen,

strategische conferenties, etc.

> Met anderen in de organisatie– naast bestuurder ook staf, P&O,

leidinggevenden, jongeren

> Met beleidsvorming– Meedenken in vernieuwing, alternatieven

voorstellen

> Met eigen ontwikkeling– OR-lidmaatschap is onderdeel personeelsbeleid

Page 25: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201225

Nieuwe wegen

> Van gelijk halen, naar gelijk hebben

> Sturen i.p.v. gas geven of remmen

> Van ‘ouderwets’, naar vernieuwend

> Gebruik moderne middelen

> Zet ‘niet-traditionelen’ in via projecten

Page 26: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201226

OR aantrekkelijk?> Laat mensen kennismaken (‘OR- experience’):

– Wat is OR?– Welke kwaliteiten zijn nodig?– Past dat bij mij?

> Ondersteuning van collega’s en leiding> Investeer (mondigheid, kennis, vaardigheden)> Bevestig ontwikkeling (EVC’s, certificaten,

bespreekpunt bij functioneren)> Beloon deelname (onderdeel beoordeling)> Etc.

Page 27: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

Patrick VermeulenGITP Overleg: niet voor de vorm! 14-03-2012

Deel 3

Ontwikkeling Platform

27

Page 28: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201228

Waarom samenwerken?

Netwerk Platform

OR netwerk

Page 29: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201229

Meer invloed OR (en)?

Netwerk PlatformOR netwerk

Page 30: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201230

Begint bij inhoud…

omgeving

inhoud

platform

Page 31: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201231

Inhoud> Opties:

– kennisdeling (uitwisseling)– kennisopbouw– ontwikkelen gezamenlijke visie

> Gezamenlijke visie maakt sterker front: sterkere positie van het platform t.a.v. andere stakeholders

> Fundamenteel en/of praktisch: “Wat laten we nu liggen waar we samen sterker zouden kunnen zijn?”

Page 32: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201232

Samen

Apart

Samenwerken

Vertrouwen

Platform OR’en

Page 33: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201233

Page 34: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201234

Platform> Samenwerken en het voordeel van een

gezamenlijke ‘vijand’…

> Onderling vertrouwen vereist:– Duidelijkheid over verwachtingen– Rekening houden met inbreng/belangen– Openheid over afweging

> Zijn wisselende coalities mogelijk en wenselijk? Per thema? Per ‘sector’?

Page 35: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201235

OmgevingHR

arbodienst

middenkaderbestuurder

‘concullega’

financiële afd.

vakbonden

ministeries

Toezichthouders

andere platforms

adviseurs

zorgverzekeraars

inhoud

OR

Page 36: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201236

PlatformHR

arbodienst

middenkaderbestuurder

‘concullega’

financiële afd.

vakbonden

ministeries

Toezichthouders

andere platforms

adviseurs

zorgverzekeraars

Samen

Apart

Samenwerken

Vertrouwen

Page 37: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201237

Vragen, o.a.> Kennis delen – naar opbouwen – naar gezamenlijke

visie?

> Fundamenteel en/of wat nu oppakken? Specifieke thema’s?

> Verschillende coalities mogelijk/wenselijk binnen platform?

> Wat is nodig voor verdere ontwikkeling samenwerking en vertrouwen?

> Hoe ziet netwerk eruit? Nu en gewenst?

> Hoe invloed uitoefenen? Welke methoden inzetten?

Page 38: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012

Methoden van invloedO.a.>Inspireren: organiseer congres, maak film

>Consulteren: betrekken staffunctionarissen

>Rationeel overtuigen: pamflet, visiestuk, zwartboek

>Coalities met onverwachte medestanders

>Druk uitoefenen: (concept) persbericht

38

Page 39: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

Patrick VermeulenGITP Overleg: niet voor de vorm! 14-03-201219-05-201139

Beïnvloeden

methoden

Page 40: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201219-05-201140

Inspireren> Enthousiasme opwekken voor een verzoek

of voorstel door in te spelen op waarden, idealen en aspiraties van de ander

> Spreekt vertrouwen uit in de capaciteiten van de ander: zij kunnen een waardevolle bijdrage leveren aan geschetste toekomstperspectieven

Vb: organisatie congres voor stakeholders of film met voorbeelden

Page 41: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201219-05-201141

Consulteren> Anderen laten meedenken in strategie,

activiteit of verandering

> Je onderzoekt belangen van de ander en betrekt deze bij oordeelsvorming (en eventueel voorstellen aan anderen)

> Vraagt bereidheid rekening te houden met belangen en suggesties

Vb. betrekken

staffunctionarissen

Page 42: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201219-05-201142

Persoonlijk beroep doen> Beroep op loyaliteit of sympathie ander

> Inspelen op gevoelens om iets te bereiken

> Anderen vragen om een bijzondere behandeling op basis van een goede relatie of ervaringen

Vb. OR voorzitters spreken

ieder hun eigen bestuurder

aan

Page 43: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201219-05-201143

Onderhandelen, o.a.> Ander iets beloven om terug te doen als hij/zij

nu steunt> Onderzoek belangen van de ander en geef

aan waarin je mee wilt gaan> De ander een gunst verlenen om de ander

mee te krijgen

Vb. rondom arbeidsvoorwaarden

Page 44: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201219-05-201144

Gunstige sfeer creëren> Om een positieve reactie te krijgen op

voorstellen of verzoeken> Ander in de goede stemming krijgen

(belangstelling tonen, complimenten geven, behulpzaam zijn)

> Initiatief tonen om de ander te ondersteunen voor zelf een beroep op hen te doen

Vb. bij elkaar brengen commissarissen

Page 45: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201219-05-201145

Rationeel overtuigen> Feiten en logische argumenten aanvoeren> Vanuit dossierkennis tegenargumenten

inbrengen> Voordelen en kansen en eigen voorstellen

onderbouwen

Vb. pamflet, visiestuk, zwartboek

Page 46: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201219-05-201146

Coalitie sluiten> Hulp of steun van anderen gebruiken om weer

anderen te overtuigen> Gelijkgestemden opzoeken> Gebruik maken van medestanders bij

realiseren eigen belang

Vb. coalitie met onverwachte medestanders (zoals middenkader)

Page 47: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201219-05-201147

Druk uitoefenen> Dreigende scenario’s schetsen als uw verzoek

niet wordt ingewilligd of voorstel niet gevolgd> Duidelijk op gevolgen wijzen als het doel niet

gehaald wordt

Vb. concept persbericht

Page 48: GITPOverleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-2012 1.

GITP Overleg: niet voor de vorm! Patrick Vermeulen 14-03-201219-05-201148

Legitimeren> Naar jurisprudentie verwijzen> Duidelijk maken dat voorstel conform

bestaande regelingen, procedures, normen en waarden zijn

> Duidelijk maken aan wie gunst eerder is verleend

Vb. vergelijking met andere

branches