dendriet 2007 nr 1 jaargang 6

driemaandelijks tijdschrift jaargang 6 nummer 1 - 2007 januari - februari - maart

BELGIE / BELGIQUE

P.B.GENT X

BC1133

Afgiftekantoor Gent X - P109327

Ouwe Sokken en Korte Lake(ns)

Een knaller in het riet!

Sigmaplan geactualiseerd

Reto

urad

res:

Koen

Ste

enho

udt,

Wat

ersc

haap

stra

at 3

0, 1

570

Gal

maa

rden

Is je

adr

es n

iet

juis

t? M

eld

het

aan

de re

dact

ie.

2 nr. 1 - januari 2007

Beste Lezer,

Als deze Dendriet in je bus valt, loopt 2006 op zijn einde, of is de feestvreugde van 2007 net achter de rug. Dendriet houdt er dan ook aan jou en je gezin een voorspoedige gezondheid te wensen, om met volle teugen te kunnen genieten van een nieuw jaar, met weinig beslommerin-gen en veel natuurbeleving.Voor ons tijdschrift moet 2007 een jaar worden met een nieuw elan. In de vorige Dendriet zijn je wellicht twee dingen opgevallen: de jaargang en de dikte.

Het is inderdaad al vijf jaar geleden dat negen afdelingen van Wielewaal en Natuurreservaten, naar aanleiding van de fusie tot Natuurpunt, hun plaatselijke ledenblaadjes inruilden voor Den-driet. Voor wie er toen nog niet bij was, herhalen we even de betekenis van deze frivole naam. De Dender is de zilveren draad die de negen afdelin-gen van Geraardsbergen tot Dendermonde gemeen hebben. Het riet staat voor een moeraslandschap dat we willen herstellen in natuurgebieden langs de Denderoevers. En een dendriet – sla er maar de Van Dale op na – is een knoop van zenuwen die informatie uitwisselt tussen cellen in ons lichaam. Een mooie metafoor dus voor een blad dat het con-tact vormt tussen zijn 2300 lezers.

De Dendrietploeg ontstond uit vertegenwoordigers van negen afdelingen van Natuurpunt, die in een los verband driemaandelijks samenwerkten. Al waren we reeds zwaar bevraagd binnen onze eigen afdeling, het nieuw project en het feit dat er geen plaatselijk ledenblad meer moest gemaakt worden, zorgden voor een adrenalinestoot. In het enthou-siasme van de eerste jaren zijn we er meestal in geslaagd om over de hoge lat te springen die we voor onszelf legden. Door veranderende persoon-lijke situaties, is de motor het laatste jaar echter wat gaan sputteren. Getuige hiervan onze laatste twee edities.De laatste Dendrietvergadering was er een van her-

bronning, met als resultaat een driepuntenplan, waarbij we op jou, trouwe lezer, een beroep doen. Je hoeft écht geen natuurspecialist of lid van een afdelingsbestuur te zijn. Bij voorkeur niet zelfs.

Actiepunt 1: RedactieraadDe verankering met verantwoordelijken uit de afdelingen blijft. Dendriet is immers het tijdschrift van de afdelingen. Het is dan ook logisch dat zij bepalen welke richting het blad uitgaat. Daarnaast wensen we echter een redactieploeg uit te bouwen, liefst met een nieuwe eindredacteur. Zijn of haar taak bestaat uit het nalezen en kritisch beoordelen van artikels, het zoeken naar gepaste illustraties en het aaneenpuzzelen van de informatie tot een tijd-schrift. Liefst iemand met creatieve ideeën en de durf om zijn redactieploeg aan het werk te zetten. De opmaak hoort niet bij dit werk, want die wordt al jaren minutieus door Wilfried gedaan.

Actiepunt 2: Verruiming van de inhoudWe realiseren ons dat we de wereld vaak beschrij-ven zoals we hem zien door de - enigszins navel-starende - bril van onze afdeling, werkgroep of reservaat. We willen daarom naar een toeganke-lijke inhoud, waar de doorsnee lezer iets aan heeft: een uitgewerkte wandel- of fietstocht, het verhaal van een persoon of groepering die zijn sporen heeft verdiend in de natuur of het milieu... Weet je een interessant onderwerp, contacteer ons. We spreken het door en bekijken de mogelijkheden. Voorwaarde is dat het iets te maken heeft met

Actieplan Dendriet

© V

ilda

- M

isje

l Dec

leer

nr. 1 - januari 2007 3

natuur of milieu en dat het streekgebonden is. Geen algemene informatie dus, waarover men na een eerste zoekopdracht op het internet tientallen websites opgelijst krijgt.

Actiepunt 3: Als reporter de boer opMensen met een goed verhaal hebben niet altijd een goede pen. Zo gebeurt het dat een verhaal niet altijd op een even ontvankelijke manier in Den-driet belandt. Wij zoeken daarom mensen die de boer willen opgaan als reporter. Mensen hun ver-haal laten doen en het op een aangename manier op papier zetten, zonder de inhoud ervan oneer aan te doen, is een kunst die niet velen beheersen. Met reporters werken heeft voordelen voor ieder-een. De verteller brengt zijn verhaal aan de man. De lezer krijgt gevarieerde en vlot leesbare lectuur voorgeschoteld. De redactie is ontlast van de druk om het tijdschrift vol te krijgen. En de reporter zelf leert nieuwe, interessante zaken en mensen kennen.Met deze drie ingrepen hopen we van Dendriet een blad te maken waarop de vele lezers om de drie maanden met ongeduld zitten te wachten. Voel je iets voor één van deze functies, laat het ons weten.

Koen Steenhoudt054 58 67 58

[email protected]

Afdeling Boven-Dender

INFO

Bosgroep Vlaamse Ardennen: nieuwe contactgegevens

Telefoon: 055/ 21 62 80Fax: 055/ 21 62 81

email Hans: [email protected] Dominique:[email protected] algemeen: [email protected]

Het adres blijft ongewijzigd:De Biesestraat 5, 9600 Ronse

© V

ilda

- Yv

es A

dam

s

kern en de Waalse grens, ligt Overboelare, sinds 1971 de groot-ste fusiegemeente. Ze is 760 ha groot, telt ongeveer 3900 inwo-ners, paalt aan Deux-Acren en ligt op de beide oevers van de Dender. In de volksmond heet het deel van de gemeente dat op de lin-keroever ligt Overboelare terwijl men de andere kant bestempelt als ‘Hoge Buizemont’ of gewoon-weg ‘Buizemont’. Vanaf de Den-dervallei gaat het reliëf er immers glooiend naar omhoog. Veeteelt en akkerbouw zijn belangrijke bezigheden op deze leemkap.Hoewel het landschap er door de mens werd geboetseerd, vormen Overboelare en Deux-Acren een uithoek die overgoten is met natuurschoon in al zijn vormen. Denken we aan het Boelarebos, het Arduinbos, het Leanderbos en het Bourengbos, alle vier reliëfbossen. Denken we ook aan de prachtige Rietbeemd die zich in het zuidoosten van de Dender-vallei tot de Markvallei uitstrekt en, de taalgrens negerend, verder Wallonië binnen loopt. Het zijn allemaal parels waarop we fier moeten zijn en die het verdienen


De geschiedenis van het stekjeVóór het ontstaan van de stekjes-industrie was de Dendervallei een uitgestrekte grasvlakte. De Dender mocht toen nog ongelimi-teerd overstromen. Niemand leed er schade door. Integendeel, de weiden werden van gratis natuur-lijke meststof voorzien zodat het ‘vette’ weiden werden.Doch, de vallei kreeg al snel een economische functie. Om lucifers te maken heb je immers zacht hout nodig, bij voorkeur popu-lierenhout. Grondbezitters zagen kansen om hun gronden te laten renderen. Ze plantten massaal populieren aan en verkochten ze aan de luciferfabrieken. De aanleg van een spoorweg volgde. De kanalisatie van de Dender in 1867 verzekerde een snelle aan-voer van boomstammen en afvoer van de eind- en nevenproducten.

Menselijk leedVerslagen van de Commissie van de Arbeid van 1886, vermel-den over de luciferfabrieken van Geraardsbergen: ‘De indoping van houtstokjes in zwavel doet de werknemers de verschrikkelijke ziekten koudvuur en longtering krijgen’. Er werden meermaals beenbreuken vastgesteld ten

gevolge van chronische vergif-tiging. De zwaveldamp die vrij-kwam bij de productie van lucifers brak de tanden af en drong door in alle botten. Arbeiders stierven aan hersenvliesontsteking, stui-pen, niet te stelpen bloedingen of teringkoorts. Ook kinderen van vijf en zes jaar die in de fabrieken werkten, werden getroffen. Hun geraamte ontbond zich terwijl ze nog in leven waren.

Van aanplant tot natuurgebiedNa meer dan 150 jaar van pro-ductie viel de stekjesindustrie stil. Wat overbleef zijn de uitge-strekte populierenbossen her en der in de Dendervallei. Enkele jaren terug begon Natuurpunt Boven-Dender hier met de aan-koop van percelen op verschil-lende plaatsen langs de Dender, met als doel de ecologische functie van de Dendervallei te herwaarderen. Het is niet de bedoeling om er alle populieren te weren en monotone grasvlak-ten te creëren. Wel wensen we een biotoop die aanleunt bij het natuurlijke valleilandschap.

Boelare of Buizemont?In het uiterste zuiden van Geraardsbergen, tussen de stads-

Natuurgebied in de kijker

Korte Lake te OverboelareWie lucifers zegt, zegt Union Allumettière en denkt auto-matisch aan Geraardsbergen. Sinds 1849 bloeide hier de stekjesindustrie. Al snel waren er 18 fabrieken, verspreid over Geraardsbergen, en al even snel stond de Dender-vallei vol met populieren...

Koe

n St

eenh

oudt

Gele lis


dat we er alles aan doen om ze te bewaren voor onze kinderen en kleinkinderen.

Korte LakeIn Overboelare en aansluitend aan Wangrose en Bastrinque in Deux-Acren, ligt op de linkeroe-ver van de Dender een langgerek-te strook natuurgebied. Het wordtKorte Lake genoemd, naar de gelijk-namige hoofdbeek die er dwars door stroomt. In het zuiden wordt het gebied van Wallonië geschei-den door de Moesbeek. Richting Geraardsbergen vormt de lint-bebouwing langs de Majoor Van Lierdelaan de noordgrens. De lengteas van het gebied wordt ten westen begrensd door de Groteweg (N42), ten oosten door

het Waalse Bourengbos en het Vlaamse Boelarebos, allebei gele-gen op uitlopers van de Ouden-berg. Achter de behuizing van de Groteweg verbindt een spoorweg Geraardsbergen met Ath.Evenwijdig met de Dender, maar middenin het natuurgebied, ligt de Kortelakebeek. Een mooie beek die water krijgt van talloze draineringsgrachten en van een bronniveau. Het is deze beek die zijn naam ontleent aan het gebied. Vlak naast de Dender liggen enkele vlakke weiden, van-waar het terrein lichtjes afhelt naar de beek. Hetzelfde gebeurt vanaf de spoorweg. Daardoor is een soort kom ontstaan met een bodem die lager ligt dan het Den-derniveau. De Kortelakebeek kan

het water daarom slechts enkele kilometers verder stroomafwaarts in de Dender lozen. Hierdoor is Korte Lake een moerassig gebied dat jaarlijks overstroomt. De zeer sterke drainering zorgt er evenwel voor dat het terrein telkens snel droog komt, hoewel er eigenlijk niemand hinder zou ondervin-den mocht het hier nat blijven.Spijtig genoeg wordt de Kortelake-beek halfweg haar loop door een paar rioleringen zwaar vervuild. Dit neemt echter niet weg dat hetijsvogeltje naarstig tussen Dender en beek heen en weer foerageert. Een lust voor het oog van de oplettende natuurliefhebber.Hier kocht Natuurpunt Boven-Dender in 2003 enkele percelen. Het nieuwe natuurgebied heet Kor

Korte Lake: aantrekkelijke komgronden in de vallei

Koe

n St

eenh

oudt


te Lake, naar de naam die het gebied reeds lang heeft. Intussen bedraagt de oppervlakte reeds 27 ha.

ToponymieIn ‘Toponymie van Geraardsber-gen tot het jaar 1600’ beschrijft Marleen Francq Korte Lake als een weide, gelegen in Over-boelare. Het woord ‘lake’ heeft er verschillende betekenissen. In de betekenis van meer, plas of poel kan het zowel aan het Romaans als aan het Germaans ontleend zijn (cf. Latijn: lacus en Engels: lake). Het staat ook synoniem voor een beek of sloot. En ten slotte kan het een grens-scheiding, omtrek of grondge-bied aanduiden.

Volgens Dr. Tavernier-Veree-cken wordt in de Gentse naam-kunde het woord ‘laak’, dat elders waterloop of poel betekent, in de dorpen langs de Leie toegepast op alluviale gronden langs de rivier. Ook in Geraardsbergen duidt dit toponiem waarschijnlijk op de moerassige weiden langs de boorden van de Dender.Volgens Blockmans situeert Korte Lake zich tussen de kleine en de grote Dender. Maar Block-mans baseerde zich op teksten van Victor Fris, een geleerde in de letteren, die leefde rond 1900. Deze laatste schreef in zijn ‘Geschiedenis van Geraards-bergen’: “de meerschen, genoemd de Cortelake, aan den voet van

dien heuvel gelegen” Met ‘dienheuvel’ bedoelde Fris de Buize-mont. Wellicht verloor Block-mans uit het oog dat de Buize-mont zich ook uitstrekt boven Overboelare, tot Deux-Acren.

In het boek van Victor Fris vond ik volgende mooie passage:

“Tusschen de beide heuvelenreeksen vloeit de rivier, die de Kelten Tenera genoemd hadden, naam die zich behield in het Romaansche of Waal-sche Tenre, en in het Fransch Dendre, in het Vlaamsch Dender werd. Gevormd te Aat door de samenvloei-ing van de Westelijke Dender, die in de omstreken van Leuze ontspringt, en de Oostelijke Dender of Arbre die

Dender en Buizemont te Geraardsbergen

Koe

n St

eenh

oudt


van Jurbise komt, kronkelt die kleine en smalle rivier traagzaam door de beemden langs Rebaix, Lessen, Deux-Acren tot Geeraardsbergen, om voorbij Ninove en Aalst tot Den-dermonde te vloeien, waar zij zich met de Schelde vereenigt. Alhoewel de helling van het bed bijna bestendig en gevoeglijk is, en dus het afvlieten met eene zekere gemakkelijkheid geschiedt, werd het dal tot in het hedendaag-sche tijdvak dikwerf overstroomd en verwoest door de overtolligheid der wateren welke de menigvuldige beken in de rivier storten. Van daar ook de talrijke aanslibbingen op hare oevers, van daar de weelderigheid der meer-schen en weiden die hare boorden omzoomen, als de Cortelake, die in de stichtingsoorkonde der stad reeds ver-meld wordt, als de Kloostermeerschen, aloude eigendom der Geeraardsberg-sche abdij. Alzoo, een rijke, vette bodem, in overvloed met water en hout voorzien, en dus gansch geschikt om eene menschelijke samenleving te voeden en te beschutten”.

Verder vermeldt Marleen Francq ook nog dat er al vanaf 1190 geschriften bestaan die Corte-lake beschrijven. Zo spreekt men bijvoorbeeld in:

1279:1279: ‘ad locum qui dicitur corte-lake’1329/1399:1329/1399: ‘van sine(n) m(er)sche die leit in cortelaken op de denre; op een dachwant lants in cortela-ken; van haren m(er)sche jn corte-laken’.kort na 1348:kort na 1348: ‘site ap(ud) locu(s) qui d(icitur) echout iuxta corte-lake’.1406:1406: ‘haren mersch jnt corttelake straetkin ter cortelaken weert’1418:1418: ‘dear men in de cortelaken vaert’1426:1426: ‘een dachwant m(er)sch in de corte lake…in de curte lake’.

Over de Kortelakestraat, die naar Korte Lake leidt, schrijft ze:

1397:1397: ‘an cortelake straetkiin’1406:1406: ‘int corttelake straetkin ter cortelaken weert…. Tcortelake straetkin van voren tote hare weeden die men heet tgroete Eechout’.

NatuurAan de voet van de Oudenberg ligt het natuurgebied en op zijn flanken zie je het Boelarebos en het Bourengbos liggen, twee relictbossen van het prehisto-

rische Kolenwoud. Enkel al dit gegeven doet vermoeden dat de hele omgeving een zeer grote natuurwaarde heeft. Daarom ook dat het gebied tot het VEN behoort. Aansluitend, en aan Waalse kant, ligt de Rietbeemd, eveneens een vermaard natuur-gebied, dat zijn weg vervolgt langs de Markvallei (de Mark is een bijrivier van de Dender) en richting Galmaarden.Al deze factoren verraden een natuurwaarde die moet gekoes-terd, bewaard en zelfs uitgebreid

Conservators van Korte Lake

Guido Van Ongevalle: 054 41 56 36Willem Boonen 054 41 75 85, [email protected]

IJsvogel

© V

ilda

- Yv

es A

dam

s


worden. Vogels als aalscholver, ijsvogel, roerdomp, buizerd, wespendief, sperwer, ransuil, sprinkhaanrietzanger, putter, grote bonte specht, middelste bonte specht, groene specht, wulp, oeverloper, fuut, dodaars en vele andere foerageren hier. Zoogdieren als eekhoorn, ree, wezel, bunzing, steenmarter, eikelmuis en vos hebben hier hun stek. De plantenwereld is er een van vochtige gebieden met gele lis, moerasspirea, bosane-moon, sneeuwklokje, muskus-kruid, oeverzegge, klis, goudveil, eenbes en riet.

Wat brengt de toekomstHet natte deel van Korte Lake met zijn populierenplantages zal uitgroeien tot een valleibos met streekeigen boomsoorten zoals zwarte els, boswilg, gewone es en Gelderse roos. Sommige zeer natte plaatsen met riet, kunnen door aangepaste ingrepen in stand gehouden en zelfs uitgebreid worden. Elders zal een mozaïek van open moeras en valleibos ont-staan. Het hogere deel, waar nu al eiken-essenbos staat, kan zich verder ontwikkelen. Voorts wordt gezorgd voor een kleinschalig weidelandschap met kleine land-schapselementen als houtkanten en hagen. De overgang van bos (gesloten landschap) naar weide (open landschap) zal onopvallend verlopen door mantel- en zoom-vegetaties.Er zal het nodige gedaan worden om de waterkwaliteit te verbeteren en de waterkwantiteit te garande-ren. We mogen ook niet vergeten dat vele soorten trekvogels de Dendervallei volgen en afhanke-lijk zijn van wat ze daar aan voed-sel en beschutting vinden.Door de opgesomde ontwik-

kelingen willen we voor zoveel mogelijk levensvormen (vogels, dieren, planten, geleedpotigen, amfibieën en reptielen, vissen) een rust- en voortplantingsplaats verzekeren.

ToegankelijkheidOp de linkeroever van de Dender ligt het jaagpad, eertijds genaamd naar het ‘jagen’ of het mennen van paarden die boten voorttrok-ken. Tot begin de jaren ’80 kon je er enkel wandelen, aangezien het pad nog niet verhard was. Nu kan je er ook met de fiets op.Rijdend of wandelend langs de Dender geniet je van de prach-tige beboste omgeving. Hier kan een mens de mentale rust terugvinden die hij kwijtspeelt tijdens het jachtige beroepsleven van alledag. Ware het niet dat het vliegveld soms nogal voor geluidshinder zorgt, het zou hier de perfecte omgeving zijn voor een stiltegebied.Vanaf het station van Overboelare vertrekken twee paden: de Kor-

Wandeling in Korte Lake

Zondag 11 februariLandschap en sneeuwklokjes van Korte LakeVan 14u00 tot 17u30Verzamelen: Parking Colruyt, Steenweg Geraardsbergen - LessenLeiding: Willem Boonen

telakeweg en de Plankweg. De eerste brengt je tot de Denderoe-ver. De tweede stopt aan de N42 richting Zarlardinge.Op de Toeristische dienst van Geraardsbergen, in het provin-ciaal domein De Gavers en in De Helix kan je infoboekjes en kaartmateriaal over dit gebied verkrijgen. Er bestaat tevens een wandelkaart van Geraards-bergen, gemaakt door het Nati-onaal Geografisch Instituut, in samenwerking met Natuurpunt, de Milieuraad, De Gavers, de Helix en Toerisme Oost-Vlaan-deren. Hierop staan een 30-tal wandelingen in kleurdruk weer-gegeven. Wens je meer achter-grondinformatie, dan kan je kiezen uit een drietal boekjes met de beschrijving van een 9-tal wandelingen. Zowel op de kaart als in de boekjes vind je het Plan-kenwandelpad dat je door Korte Lake leidt.

Willem Boonen

Koen Steenhoudt054 58 67 58

[email protected]

Boven-Dender

INFO


Dit werk is nog lang niet afgerond. Alle buitenaf-sluitingen moeten zeer degelijk hersteld worden. Alle tussenafsluitingen moeten verdwijnen zodat één groot begrazingsblok ontstaat dat op termijn kan evolueren tot een struweelrijk grasland met zeer verspreid staande bomen en struiken.Wie wil komen helpen, is welkom van 9 tot 13.30 uur op zaterdagen 13 januari, 17 februari en 10 maart. Afspraakplaats: Renaultgarage, Aalstse-steenweg te Schendelbeke.

Moenebroek is de laatste jaren zo sterk uitgebreid dat we een achterstand hebben opgebouwd met het afbreken van overbodige (historische) tussen-afsluitingen. Deze winter willen we daar echter komaf mee maken.JNM Zottegem heeft deze zomer al het startschot gegeven met het uitgraven van tientallen boven de grond afgebroken betonpalen. De stompen, net boven de grond, zorgden meer dan eens voor pro-blemen bij het maaien van de distels. Tijdens de jubileumwerkdag van JNM-Niger werd gestart met het opruimen van kilometers overbodige afslui-ting om tot één groot begrazingsblok van 20 ha te komen. Ook tijdens de Dag van de Natuur op 19 november werd druk gewerkt. Oude prikkeldraad werd opgerold, roestige gladde draad werd in han-teerbare pakken geplooid, palen werden uitgetrok-ken en de gaten weer dichtgegooid.

Werken in MoenebroekDe eindfase is ingezetDe puzzel van Moenebroek is bijna compleet. In de weideblokken ontbre-ken nog slechts een paar perceeltjes. Ons belangrijkste werk in dit natuur-gebied bestaat vandaag hoofdzakelijk uit het afbreken van afsluitingen...

Carlos D’Haeseleer054 41 87 09

[email protected]

Boven-Dender

INFO

Fot

o JN

M

10 nr. 1 - januari 2007

Vogels kijken is eigenlijk niet alleen een kwestie van kijken, maar ook van goed luisteren! Dit gaat zeker op voor zangvogels: het liedje dat ze zingen helpt ons niet alleen om de soort te herkennen, maar wijst tevens aan waar de vogel zelf zit. Er zijn er echter een paar waarvoor dit niet helemaal opgaat. De cetti’s zanger (Cettia cetti) behoort tot dit clubje. De luide en makkelijk herkenbare zang waarnemen is niet zo lastig, het beestje zelf te zien krijgen is een ander paar mouwen. Menig vogelkij-ker zal moeten toegeven dat hij deze soort eigenlijk nog maar zelden of nooit in de kijker heeft gekre-

gen. De cetti’s zanger lijkt voortdurend verstopper-tje te willen spelen in de dichte begroeiing.

Migratie met vallen en opstaanWaarom komt deze soort aan bod in Dendriet vraagt u? Wel, omdat dit wel eens een aanstor-mend nieuw talent zou kunnen zijn in onze streek. En die hou je maar beter goed in het oog! De eerste waarneming van cetti’s zanger in België dateert pas uit 1962. In 1964 was er zelfs al sprake van het eerste broedgeval. Het ging om een enigszins verwachte aankomst van deze Mediterrane soort.

Een knaller in het rietDaar komt de cetti’s zanger!

CINEREAEnkele Dendrieten geleden kwam een gevleugelde nieuwko-mer aan bod die van bomen houdt: de middelste bonte specht. Ook in de lager gelegen delen van de Denderstreek staat het vogelwereldje echter niet stil. Het onderwerp van dit artikel is er eentje die het van moerasgebieden moet hebben: de cetti’s zanger. Klaar om kennis te maken?

Water, riet, wilgen en ruigte: biotoop van de Cetti’s zanger

Koe

n St

eenh

oudt

nr. 1 - januari 2007 11

Het kerngebied van de cetti’s zanger ligt rond de Middellandse Zee. In de loop van de 20ste eeuw vond een noordwaartse expansie plaats, en daarbij werd uiteindelijk ook ons land bereikt. In de jaren ’70 was de landelijke populatie al toegenomen tot 140-180 paren, en het leek er op dat de soort zich definitief gevestigd had. De strenge winter van 1978-1979 bracht de toename echter een halt toe; enkele strenge winters in de jaren ’80 deden de soort zelfs weer vrijwel volledig verdwijnen. Zachtere winters gaven aanleiding tot een schuch-tere terugkomst in het begin van de jaren ’90, die echter opnieuw werd gefnuikt door enkele strenge winters halverwege de jaren ’90. Nadien is de soort echter weer in opmars, onder impuls van herhaal-delijke milde winters. In Vlaanderen werden vanaf 1999 opnieuw broedgevallen genoteerd. Na een aanvankelijk wat aarzelende start gaat het nu snel in stijgende lijn: in 2005 was de Vlaamse populatie al opgelopen tot 65 paren.De soort komt vooral in het westen van Vlaanderen voor, met een concentratie in de kuststreek. Daar-naast zijn er nog vele tientallen paren in Wallonië, waardoor de totale Belgische populatie nu ongetwij-feld een flink stuk boven de 100 paren ligt. De pro-vincie Henegouwen vormt overigens het kerngebied van de soort in België. De moerassen in de Haine-vallei, en dan vooral de befaamde moerassen van

Harchies, vormen een reservoir vanwaar de soort de rest van België lijkt te gaan veroveren. Dit neemt niet weg dat de vogels aan de kust waarschijnlijk via de Franse kust noordwaarts oprukken.

VerstoppertjeDe cetti’s zanger is een saaigekleurde, kleine bruine zangvogel. Hij lijkt sterk op soorten als bosrietzan-ger en kleine karekiet. Het meest opvallende aan de vogel is zijn explosieve en luide zang: met een beetje verbeelding te omschrijven als “tsjet tsjet-tia-tsjet tsjettia-tsjet”. Vaak zingt de vogel enkel malen om dan weer een hele tijd te zwijgen. De biotoop van de soort bestaat uit ruige en vochtige vegetaties, goed voorzien van struiken en moeilijk doordringbare begroeiing zoals riet en bramen. De ontoegankelijkheid van deze biotoop draagt natuurlijk flink bij tot het feit dat de soort zich zo moeilijk laat zien.In tegenstelling tot de meeste insectenetende zangvogels is de cetti’s zanger geen trekvogel. De soort blijft jaarrond in het broedgebied aanwezig. Dat verklaart uiteraard de bovenvermelde ups en downs in zijn voorkomen in België. In zachte winters blijven meer vogels in leven, waardoor de soort na enkele jaren duidelijk in aantal toeneemt. Strenge winters brengen daarentegen een hoge mortaliteit met zich mee.

Jean

Van

Hol

en

12 nr. 1 - januari 2007

Opmars in onze streekIn 2005 werd voor het eerst een zangpost ontdekt in de Dendervallei. Van april tot juni was een druk zingende vogel aanwezig in de Boelaremeersen te Geraardsbergen. In het voorjaar van 2006 bleken in dit gebied zelfs twee vogels te zingen en alsof dat nog niet genoeg was vestigde zich ook een exem-plaar in de Venebroeken te Ninove, eveneens een gebied van Natuurpunt. Of het hierbij effectief om broedgevallen ging staat niet vast, maar de vogels waren in elk geval duidelijk territoriaal en gedu-rende meerdere maanden aanwezig. Beide gebie-den beantwoorden in elk geval aan de vereisten die de soort stelt aan haar broedgebied. Het hoeft niet te verbazen dat deze eerste vestigingen plaatsvin-den in het zuiden van de streek. Dat is immers de richting waar deze Mediterrane kolonist vandaan komt. Henegouwen, waar de Dender ontspringt, is dus het kerngebied voor de cetti’s zanger in België. Vermoedelijk kunnen de natte moerassige gebieden langs de Dender fungeren als een corridor voor de verdere verspreiding van de soort in Vlaanderen.Behalve deze zangposten waren er de voorbije jaren ook twee ringvangsten in de streek: te Lie-dekerke in het najaar van 2003 en te Erpe-Mere in het najaar van 2005.Net buiten de regio, in Herne (Vlaams-Brabant) was er een ringvangst in 2001. In een iets verder verleden waren er in de jaren ’90 reeds drie ring-vangsten in Herne. In de jaren ’70 broedde de

soort in het Waalse gedeelte van de Dendervallei, te Lessen, net ten zuiden van Geraardsbergen.De toename in de Denderstreek past helemaal in de huidige opmars van de cetti’s zanger in Vlaan-deren. Gezien de wintergevoeligheid van de soort zal de toekomst van de soort steeds afhangen van het karakter van het winterweer. Zonder extreme winters mogen we in de komende jaren vrijwel zeker een verdere uitbreiding verwachten in onze regio. Er zijn nog een aantal gebieden in de regio waar zeker geschikt biotoop aanwezig is voor deze knaller uit het riet. Voorlopig beperken de waarnemingen zich tot het zuidelijke deel van de vallei, maar verder noordelijk bevinden zich even-zeer geschikte plekjes. De soort kan het hele jaar door worden waargenomen. Waarnemingen zijn natuurlijk zeer welkom bij de vogelwerkgroep.

Hou dus alvast je oren open voor de cetti’s zanger! Je ogen mag je sluiten…

Wouter Faveyts054 33 91 06

[email protected]

Vogelwerkgroep Cinerea

INFO

Wuivend riet, een ideaal schuiloord voor de cetti’s zanger

Jean

Van

Hol

en

nr. 1 - januari 2007 13

Bomen zoals okkernoot en walnoot, tamme en paardenkastanje, moerbei, plataan en robinia zouden aldus verdwijnen. En wat zou er ons nog resten aan groenten in onze moestuintjes?Neem nu nog alleen maar de vertegenwoordigers van de nachtschadenfamilie! Ze verschaffen ons een uitgebreide bron van voedsel. Deze knol- en vruchtgewassen van zeer verscheiden aard zijn grotendeels afkomstig uit het warmere klimaat van Zuid-Amerika.

Nachtschade: een soort kater?Het bij ons meest geteelde lid van de Solanaceae of Nachtschadefamilie is uiteraard de aardappel, maar het meest geliefd is zeker de tomaat. Andere deli-catessen zijn de paprika, de peper, de aubergine en de Kaapse kruisbes (Physalis peruviana). Nachtschaden bevatten allemaal, min-stens in één van de plan-tendelen, een of ander gif als solanine (aardappel, tomaat, aubergine), nico-tine (tabak) of zelfs atro-pine (wolfskers).De tomaat komt uit het Andesgebergte, in het huidige Peru, Bolivia en Ecuador. In 1498 bracht Christoffel Colombus (1451-1506) de eerste plan-ten naar Europa, maar nie-mand wilde ze eten, want men dacht dat de vruchten

giftig waren. Pas in het begin van de twintigste eeuw is deze subtropische plant helemaal als fijne groente in onze streken ingeburgerd. Tomaten heb je in allerlei vormen: ronde, geribbelde ronde, peervormige, eivormige of buisvormige; in allerlei kleuren: rode, roze, oranje, gele, zwarte, witte en zelfs groenrijpende, en dan heb je nog variëteiten met twee of drie van deze tinten. Weet dat de oor-spronkelijke tomaat slechts de grootte had van een kers en geel van kleur was.De paprika heeft zijn “roots” in Midden-Amerika en het noorden van Zuid-Amerika. Hij wordt reeds meer dan 4500 jaar gekweekt. Naast rode, groene en gele rassen, heb je paprika’s en piment-jes in zwarte, paarse, oranje en witte kleuren. Deze

Voedsel aan de voordeurIn Dendriet nr. 1 verscheen vorig jaar een artikel met als kop: “Stoute mensen kappen exoten”, waarin men van leer trekt, volledig terecht trou-wens, tegen bepaalde agressieve immigranten in onze vegetatie. Sommige koloniseren met geweld hun nieuwe habitat en richten op die manier de biodiversiteit te gronde. De strijd tegen deze usurpatoren uit de planten-wereld zou ons kunnen in de waan brengen dat alle exoten behoren tot de “sans-papiers” en resoluut moeten verwijderd worden: niets is minder waar. Indien alle “vreemdelingen” ter zake het land zouden uitgewezen worden, zouden onze landschappen niet meer dezelfde zijn.

Koe

n St

eenh

oudt

14 nr. 1 - januari 2007

vrucht bestaat ook in velerlei vormen: geblokt, langwerpig, puntig, bolrond, conisch of mini. De smaak varieert van zacht, extra zoet, zoet, pittig tot hot of heel scherp.

Komkommer zonder kwelDan zijn er ook de leden van de komkommerfa-milie of Cucurbitaceae. Ook hier gaat het om een zeer uitgebreid gamma van eetbare en niet-eetbare vruchtgewassen. Deze komen van oudsher voor in alle delen van de wereld, maar vooral de Zuid-Amerikaanse indianen waren meesters in het cul-tiveren van de eetbare soorten. Colombus bracht hen, samen met de aardappel, de maïs, de paprika, de tomaat en de zonnebloem, mee naar Europa. De Cucurbitaceae vormen een middelgrote plan-tenfamilie met ongeveer honderd geslachten en zowat 850 soorten. De vruchten zijn divers en gaan van kleine bessen tot grote vlezige exemplaren. De variëteit Atlantic Giant vestigde met 497 kilogram een wereldrecord.De meest geteelde van deze familie zijn natuurlijk de pompoenen, de courgettes (zucchini), de kom-kommers en de augurken. Daarnaast zijn er ook de meloenen en patissons (ook Jeruzalemse artisjok, Turkse muts of tulbandkalebas genoemd). In war-mere streken kweekt men watermeloen, koendoer, springen sponskomkommer. Ook de pompoen is er in vele geuren en kleuren: bruin, oker, beige, van donker- tot lichtgroen, oranje, oranjerood,

Koe

n St

eenh

oudt

geel, roze, rood, rozerood, grijsblauw, wit of meer-kleurig. Qua vorm heb je bolrond, ovaal, afgeplat, langwerpig, Turkse muts, peervorm, zwanenhals, banaanvorm. Wat de smaak betreft, is hij ofwel tame-lijk neutraal (soepgroente) of nogal droog (voor soep en dierenvoer). Een rauwe pompoen kan ook zoet zijn of een muskaat- of nootjessmaak hebben. Een enkel ras kweekt men voor de pitten om er pittenolie uit te persen. Augurk en komkommer zijn ook bij ons erg in trek, maar voor de degustatie van meloen

en watermeloen ga je best naar een wat meer zui-ders klimaat.

Rare ragesHet is een wat gek gezicht om in het najaar, omwille van het geïmporteerde verschijnsel “Halloween”, al die eetbare pompoenen aan de voordeur van vele woningen te vinden, voedsel dat dan bij de eerste kou bevriest en verrot. Dat die van Geraardsber-gen destijds hun laatste brood (krakelingen) over de stadsmuren naar hun aanvallers gooiden om ze te laten geloven dat er nog voedsel in overvloed was en de blokkade niet zou lukken – terwijl ze zo goed als crepeerden van de honger – daar kan je nog inkomen. Je voedsel zo maar aan je voordeur leggen totdat het bederft, kom, zeg nu zelf...

Geraadpleegde bronnen:A Y. Decuypere e.a.: Merkwaardige bomen in Vlaanderen;

Dienst Groen, Waters en Bossen, Bestuur voor Landinrich-

ting, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, A.R.O.L.;

Brussel 1989.

A H. Baten: “Enkele wetenswaardigheden over Nachtscha-

den”; Asse-Tuintje, nr.2, 2004, 24ste jg., p. 3 en “Cucurbi-

taceae of Komkommerachtigen”; idem, nr. 3, 2004,

24ste jg., p. 3.

Willy Beeckman

nr. 1 - januari 2007 15

DENDERKALENDER Activiteiten van Natuurpunt zijn voor leden gratis en niet-leden betalen € 1, tenzij expliciet anders vermeld.Op onze excursies breng je best laarzen mee en zijn een verrekijker en een passende veldgids nuttig.Bij activiteiten buiten de regio is carpooling gebruikelijk (€ o,o5 per km/persoon).

uur van vertrek

plaats van afspraak

toelichting

☺ gids

bijzonderheid

h contactpersoon

zeker meebrengen

zondag 7 januari

Natuurwandeling in de Gerstjes

Afdeling Aalst

10:00 – 12:00 Parking Gerstenhof, Gerstenstraat

12 te Erembodegem - Aalst Natuurwandeling in samenwerking

met stad Aalst.☺ Bart Backaert of Geert Rohaerth Dienst leefmilieu - 053 73 24 12 [email protected]

zondag 7 januari

Glühweinwandeling in Liedekerkebos

Afd. Affl igem-Liedekerke

9:45 – 12:00 Samenkomst om 9.30 uur aan de

ingang Liedekerkebos, Schelfhout- straat te Liedekerke

Natuurwandeling met glühwein als afsluiter. 4 km.h Erik De Block - 053 68 35 88 [email protected]

zaterdag 13 januari

Nieuwjaarsreceptie/ledenvergadering

Afd. Ninove

19:30 – 24:00 Buurthuis van Pollare, hoek Nekkers-

put/Hoogstraat Onze alombekende ledenvergade-

ring, gevolgd door een uitgebreide nieuwjaarsreceptie en gezellig samenzijn. Alle dranken gratis!h Bestuur Natuurpunt Ninove Kris De Wit - 054 32 52 65 [email protected]

zondag 14 januari

Uitstap naar de polders

Afd. Denderleeuw

08:00 – 20:00 Welleplein kerk te Welle Wandeling in de Schelde-schorren,

achterland Doel, Saeftinge.h Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43

Verrekijker, picknick, drank, stevig schoeisel en warme kledij.

Vrijdag 19 januari

Algemene vergadering enNieuwjaarsreceptie

Afd. Aalst, Erpe-Mere en Lede-Houtem 19:00 algemene vergadering

20:00 Nieuwjaarsreceptie Zaal “de Bron”, Kerkevijverstraat te

Lede Nieuwjaarsreceptie met foto- en

diareportages over reizen gemaakt door onze leden. "2006 in beeld". Iedereen welkom en iedereen kan deelnemen.

Graag een seintje voor 15 januari als je wil deelnemen aan info h Herman Derder – 053 80 01 10/ 0495 32 42 61 [email protected]

vrijdag 19 januari

Open algemene jaarlijkse ledenvergadering

Afd. Denderleeuw 19:30 – 23:00 Taverne “De Plesj”, Welleplein te

Welle Jaarlijkse open, algemene ledenver-

gadering. Evaluatie natuurbeheer/ verenigingswerking.h Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43

zaterdag 20 januari

Ledenfeest

Afd. Affl igem-Liedekerke 20:00 – 24:00 De Patro te Hekelgem Het bestuur nodigt alle leden, vrien-

den en sympathisanten uit voor ’n hapje en ’n drankje en de algemene ledenvergadering. We bekijken het voorbije jaar en lonken naar het nieuwe.h Erik De Block - 053 68 35 88 [email protected]

zaterdag 20 januari

Algemene Vergadering & Ledenfeest

Afd. Boven-Dender Parochiale zaal Grimminge, steegje

naast de kerk 19:00 Algemene vergadering, met

voorstelling van de kalender 2007, de projecten en de bestuursploeg. 20:00 Aansluitend, gezellig samen

zijn met aperitief, uitgebreid gevari- eerd koud buffet, koffie, zelfbereid dessertenbuffet, een glas bier of wijn.

€15 per volwassene, €7 per kind jonger dan 12 jaar. Drank inbegrepen tot en met de koffie. Inschrijven bij Koen na storting op rek. 523-0456963-71 van Natuur- punt Geraardsbergen met vermelding “ledenfeest + aantal volwas- senen + aantal kinderen”h Koen Steenhoudt – 0472 90 80 57 [email protected]

zondag 21 januari

Uitstap naar Zeeland

Afd. Denderleeuw 07:00 – 21:00 Welleplein kerk te Welle Kijken naar overwinterende ganzen

en zeevogels in Brouwersdam, Veerse meer, plan Tureluur, Prinje- polder.h Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43

Verrekijker, picknick, drank, stevig schoeisel en warme kledij.

zondag 21 januari

Overwinterende vogels aan onze kust

Afd. Lede-Houtem 8:00 – 18:00 Kerkplein Lede Op zoek naar overwinterende vogels

aan “Hoge Dijken" te Roksem en "IJzermonding" te Nieuwpoort.h Herman Derder – 053 80 01 10/ 0495 32 42 61 [email protected]

Picknick, kijker, telescoop, goed schoeisel.

vrijdag 26 januari

Algemene vergadering

Afd. Dendermonding 20:00 De Snuffel, St. Elooistraat 15, Grem-

bergen Wij nodigen alle leden uit om con-

structief mee te werken binnen de afdeling. Na de vergadering is er ruimte voor een aangename babbel.h Dirk De Mesel - 052 42 67 28.

nr. 1 - januari 2007 15

brug, kant Berlare Avondwandeling met aandacht voor

uilen.h Vooraf inschrijven bij Dirk De Mesel 052 42 67 28

zondag, 11 februari

“De Vier Uitersten” Winterwandeling

Afd. Lede-Houtem 14:00 Kerkplein, Smetlede Landschapswandeling (9 km) met

oog voor winterkenmerken in de natuur.h Herman Derder - 053 80 01 10/ 0495 32 42 61 [email protected]

Kijker, goed schoeisel.

zondag 11 februari

Wandeling Korte Lake:landschap en sneeuwklokjes

Afd. Boven-Dender 14:00 – 17:30 Parking Colruyt, Steenweg Geraads-

bergen-Lessen Korte Lake. De Dender meandert

er door een heuvelend landschap waar de Oudenberg met kop en schouders bovenuit steekt. Prachtig kader voor een winterse familie- wandeling. Het gepaste tijdstip om de sneeuwklokjes te bewonderen. Meer informatie in het gebiedsarti- kel in deze Dendriet.h Willem Boonen – 054 41 75 85 [email protected]

zondag 11 februari

Glüh-winterwandelingavifauna Wellemeersen

Afd. Denderleeuw 14:00 – 17:00 Wellemeersen, infobord Rodestraat

te Denderleeuw Wandeling met focus op de vloeiwei-

den en de vogelkijkhut, met glüh- wein om op te warmen.h Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43

Verrekijker, laarzen en warme kledij.

zondag 25 februari

Educatieve rondleidingHeemkundig Museum

Afd. Boven-Dender 14:00 – 16:00 Watermolen van Viane (grote silo

naast de Mark), Edingse Weg tussen Geraardsbergen en Viane

Geleid bezoek aan het recent ge- opende Heemkundig museum “t’Aloam” met voorwerpen uit oude ambachten. De rondlei- ding gaat tevens door de gerestau- reerde molen en molenaarswoning.

Na afloop mogelijkheid tot consump- tie in aanpalend caféh Luc Favijts – 054 41 52 17 luc.favijts @skynet.be

zaterdag 3 maart

Nacht van de duisternis,totale maansverduistering!

Afd. Ninove 19:30 – 24:00 Buurthuis Pollare Hoogstraat 2,

9401 Pollare Zoals verleden jaar, samenwerking

tussen Natuurpunt en Volkssterren- wacht Neigem. Avondwandeling met NP met o.a. oor en oog voor bos- en steenuil. Omstreeks 22 uur kan je bij heldere hemel met de mensen van de volkssterrenwacht kijken naar de totale maansverduistering! Bij regenweer zorgen zij voor een vervangprogramma.h Johnny Van de Velde (sterrenwacht) - 053 77 81 50 [email protected] Kris De Wit – 054 32 52 65 [email protected]

Laarzen voor de wandeling en warme kledij.

zondag 4 maart

Natuurwandeling in Somergembos

Afd. Aalst 10:00 – 12:00 Op het einde van de Schietbaan, (zij-

baan van de Brusselsesteenweg) te Aalst, aan de oude Zeebergbrug

Natuurwandeling in samenwerking met stad Aalst.☺ Rosanne Snauwaert of Antonia Geertsh Dienst leefmilieu - 053 73 24 12 [email protected]

zondag 4 maart

Natuurwandeling in het Liedekerkebos

Afd. Affl igem-Liedekerke 9:45 – 12:00 Samenkomst om 9.30 uur aan de


Themawandeling ‘Boomknoppen’, 5 km.☺ Wenke Devrieseh Erik De Block - 053 68 35 88 [email protected]

zondag 4 maart

Natuurwandeling in Essene

Afd. Affl igem-Liedekerke 14:15 – 16:30 Samenkomst om 14 uur aan de kerk

van Essene Natuurwandeling in Essene en het

Kravaalbos.h Erik De Block - 053 68 35 88 [email protected]

zondag 28 januari

Wandeling Harchies: Watervogels

Afd. Boven-Dender 08:00 – 13:00 Vertrek om 8 uur op de Vesten

Vandaar naar Beloeil (3 kwar- tier rijden). Terug op de Vesten omstreeks 13 uur

Harchies is een uitgestrekt moeraslandschap, ontstaan in verzonken putten van het Henegouws mijnen- landschap. Vijvercomplexen, wilgen- bossen en rietvelden bepalen het decor. In de winterperiode, bij vol- doende kou, verschillende spectacu- laire watervogelsoorten, waaronder drie soorten zaagbekken. De ijsvogel is ook meestal van de partij.

Kostendelend carpoolen vanaf de Vestenh Tom Van Muylem - 0473 52 59 93 [email protected]

zondag 4 februari

Natuurwandeling in het Osbroek

Afd. Aalst 10:00 – 12:00 Infobord Frans Blanckaertdreef (zij-

straat Parklaan) te Aalst Natuurwandeling in samenwerking

met stad Aalst. Uitzonderlijk op de 2e zondag van de maand.☺ Magda de Wolf of Inge Singelynh Dienst leefmilieu - 053 73 24 12 [email protected]

zondag 4 februari

Natuurwandeling in het Liedekerkebos

Afd. Affl igem-Liedekerke 9:45 – 12:00 Samenkomst om 9:30 uur aan de


Natuurwandeling (5 km). Thema: Gallen.h Erik De Block - 053 68 35 88 [email protected]

zondag 4 februari

Natuurwandeling in de Valier

Afd. Affl igem-Liedekerke 14:15 – 16:30 Samenkomst om 14 uur op de par-

king hoek Driesstraat-Portugees- straat te Affligem

Natuurwandeling in en rond ons natuurproject.h Erik De Block - 053 68 35 88 [email protected]

vrijdag 9 februari

Avondwandeling

Afd. Dendermonding 19:00 Taverne 't Oud Brughuys, Brug-

straat 55, Berlare, aan Schoonaarde-

16 nr. 1 - januari 2007

nr. 1 - januari 2007 17

zondag 4 maart

Dotterwandeling

Afd. Groot Haaltert 14:30 – 17:00 Gotegemmolen, Gotegemstraat

(grens Aaigem-Haaltert) Wandeling in het reservaat.

h Stijn De Ryck – 0472 70 20 00 [email protected]

Laarzen en geschikte kledij.

zondag 11 maart

Voorjaarswandelingin de Sint-Onolfspolder

Afd. Dendermonding 14:30 - 17:30 Sint-Onolfsdijk, aan monding

nieuwe Dender, kant van Appels Voorjaarswandeling met aandacht

voor watervogels op de Meerdam- plas en de Maai.h Peter De Pinnewaert - 0472 45 09 54

zaterdag 17 en zondag 18 maart

Eetfestijn NP Ninove

Afd. Ninove Zaterdag 18:00 – 22:00

Zondag 11:30 – 14:00 In de refter van het “zusterhuis”,

Onderwijslaan te Ninove Jaarlijkse activiteit om onze kas te

spijzen. Soep, vegetarisch menu en 3 vleesmenu’s.h Kris De Wit – 054 32 52 65 [email protected]

zondag 18 maart

Congoberg:landschap, geologie, spechten

Afd. Boven-Dender 14:00 – 17:30 Kerk Vollezele De Congoberg ligt net buiten ons

afdelingsgebied. Dit stuk heuvelend Pajottenland kan zich gerust meten met de mooiste hoekjes uit de Vlaamse Ardennen. In de vele veldbosjes huizen spechten en boomklevers, die op dit moment zeer actief zijn.☺ Jean Van Holen, Koen Steenhoudth Koen Steenhoudt – 0472 90 80 57 [email protected]

zaterdag 24 maart

Lente eetfestijn

Afd. Affl igem-Liedekerke 11:30 – 14:30

18:30 – 22:00 Ontmoetingscentrum Muilem, Mui-

lemstraat 33 te Liedekerke Het jaarlijkse eetfestijn ten voordele

van de reservaatwerking. Ook vege- tarische schotel verkrijgbaar.h Erik De Block - 053 68 35 88 [email protected]

zaterdag 24 en zondag 25 maart

Weekend Hoge Venen

Afd. Ninove Waarnemingen van klapekster,

kruisbek, zwarte specht, notenkraker, baltsende korhoenders en overtrekkende kraanvogels behoren tot de mogelijkheid. We hebben ook oog voor het speciale landschap met de specifiecke flora. We overnach- ten in Xhoffraix in een rustiek chalet van 20 à 30 personen, met alle com- fort en open haard. Zie artikel pagina 19

Inschrijven: 100 euro storten op rek. 979-3529555-21 van NP Ninove met vermelding “Hoge Venen + aantal deelnemers”. Alle deelnemers krijgen een paar dagen voor vertrek een briefing.h Inge Boon – 0477 79 94 73 [email protected] Christian Pické [email protected]

zondag 25 maart

Fietstochtlangs de lokale natuurgebieden

Afd. Denderleeuw 13:00 – 16:00 Wellemeersen, infobord Rodestraat

te Denderleeuw Gezinsuitstap: fietstocht met haltes

aan de rand van de lokale natuurgebieden.☺ Eric De Tré

Fietstocht (op eigen risico voor niet- leden!)h Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43

zondag 25 maart

Reigers in het Park

Afd. Lede-Houtem 10:00 – 12:00 Park van Mesen: ingang aan het sta-

tion van Lede Educatieve wandeling.

h Herman Derder – 053 80 01 10/ 0495 32 42 61 [email protected]

Kijker.

zondag 1 april

Natuurwandeling in het Osbroek

Afd. Aalst 10:00 – 12:00 Infobord Frans Blanckaertdreef (zij-

straat Parklaan) te Aalst Natuurwandeling in samenwerking

met stad Aalst.☺ Inge Singelyn of Rosanne Snau waerth Dienst leefmilieu - 053 73 24 12 [email protected]

zondag 1 april

Natuurwandeling Liedekerkebos

Afd. Affl igem-Liedekerke 9:45 – 12:00 Samenkomst om 9:30 uur aan de

aan ingang van Liedekerkebos, Schelfhoutstraat te Liedekerke

Natuurwandeling (5 km). Thema: de natuur ontwaakt.h Erik De Block - 053 68 35 88 [email protected]

zondag 1 april

Natuurwandeling Teralfene

Afd. Affl igem-Liedekerke 14:15 – 16:30 Samenkomst om 14 uur aan de kerk

van Teralfene Natuurwandeling (4 km) langs de

Dender, de Kavee en de vogelkijkhut.h Erik De Block - 053 68 35 88 [email protected]

zondag 1 april

Voorjaarswandeling in de Heidemeersen

Afd. Dendermonding 9:00 - 12:00 Waterzuiveringsstation, Sluis 64,

Berlare Voorjaarswandeling met speciale

aandacht voor reeds teruggekeerde weidevogels zoals de grutto.h Stefaan Thibau – 052 42 69 72

Laarzen.

zondag 14 januari

Beheerswerken

Afd. Affl igem-Liedekerke 8:30 – 12:30 Beheerwerken in onze reservaten.

Drank en een tussendoortje worden aangeboden.h Voor afspraakplaats en info: Marc Michiels - 053 67 11 91 [email protected]

zaterdag 20 januari

Beheerswerken Wachtbekken 6

Afd. Dendermonding 9:00 – 12:00 Knotten van knotwilgen (wie hout

wil, kan het meenemen).h Vooraf bellen naar Dirk De Mesel - 052 42 67 28

Laarzen en werkhandschoenen.

BEHEERSWERKEN

18 nr. 1 - januari 2007 18 nr. 1 - januari 2007

zondag 4 februari

BeheerswerkenGroot Schoor, Grembergen

Afd. Dendermonding 9:00 – 16:00 De Snuffel, St. Elooistraat 15, Grem-

bergen Maaien van riet. Na inschrijving

wordt een middagmaal voorzien.h Vooraf bellen naar Tarcy Verstraeten - 052 21 11 11


zaterdag 10 februari

Beheerswerken Wachtbekken 6

Afd. Dendermonding 9:00 – 12:00 Verwijderen wilgenopslag (wie hout

wil, kan het meenemen).h Vooraf bellen naar Dirk De Mesel - 052 42 67 28


zondag 11 februari

Beheerswerken

Afd. Affl igem-Liedekerke 8:30 – 12:30 Beheerswerken in onze reservaten.


zondag 18 februari

BeheerswerkenGroot Schoor, Grembergen

Afd. Dendermonding 9:00 – 16:00 De Snuffel, St. Elooistraat 15, Grem-

bergen Maaien van riet. Na inschrijving

wordt een middagmaal voorzien.h Vooraf bellen naar Tarcy Verstraeten - 052 21 11 11


zaterdag 3 maart

Beheerswerken Sint-Onolfspolder

Afd. Dendermonding 9:30 - 16:00 Maaien ruigtevegetatie langs sloot.

h Vooraf bellen naar Stefaan Thibau - 052 42 69 72 [email protected]


zaterdag 3 maart

Beheerswerkdag Wellemeersen

Afd. Denderleeuw 09:00 – 16:00 Samenkomst NP materiaaldepot

Wellemeersenstraat Knotten wilgen omgeving depot. Gra-

tis barbecue en drank medewerkers.h Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43

zondag 11 maart

Beheerswerken

Afd. Affl igem-Liedekerke

8:30 – 12:30 Beheerswerken in onze reservaten.


februari/maart

Cursus nachtroofvogels,uilen van bij ons

Afd. Ninove

19:30 – 22:30 Bovenzaaltje van Café Kalisj, Polla-

restraat 126, 9400 Ninove Cursus over onze nachtroofvogels

(kerkuil, steenuil, ransuil en bosuil). Theorie door Koen Leysen, lesgever van Natuurpunt. Praktijk door eigen gidsen. Programma • woensdag 7 februari 1ste theorieles in Café Kalisj ☺ Koen Leysen • donderdag 15 februari 2de theorieles in Café Kalisj ☺ Koen Leysen • woensdag 28 februari 1ste praktijkles, bosuilen in het Nei- gembos, kapel van Bevingen ☺ Koen Steenhoudt. • woensdag 14 maart 2de praktijkles, focus op steenuilen in de streek (plaats nog te bespre- ken) ☺ Dries Van Nieuwenhuyse • woensdag 28 maart 3de praktijkles, focus op kerkuilen in de NME De Helix, Hoogvorst te Grimminge. Film en braakbalpluizen ☺ Johan Lefebre, provinciaal kerk- uilverantwoordelijke

Inschrijven: 10 euro voor leden en 25 euro voor niet leden inclusief promotielidmaatschap te storten op rek. 979-3529555-21 van NP-Ninove met vermelding "cursus uilen + aantal deelnemers". Opgelet: Maximaal 45 deelnemers. Snel zijn is dus de boodschap!h Kris De Wit - 054 32 52 65 [email protected]

maart/april

Cursus De Natuurlijke Tuinvijver

Afdeling Affl igem-Liedekerke Weinig elementen of beplantingen maken een tuin meer natuurlijk dan een tuinvijver. De natuur eromheen is zo alomvat- tend dat in elke tuin een vijver, hoe klein ook, niet mag ontbreken. Het leven dat een vijver aantrekt aan dieren zoals amfibieën, insecten enz. zorgt voor een exponentiële meerwaarde, op voorwaarde dat de vijver natuurlijk wordt ingericht. Hoe we dat doen en wat we dan beleven en ontdekken in onze tuin kan je leren in de cursus in Liedekerke.

Theoretische lessen op donderdag 22 en 29 maart, telkens om 20 uur in het Gemeenschapcentrum Opper- straat 29 1770 Liedekerke. Praktische les op zaterdag 7 april om 14 uur.

Prijs: Leden: 15 euro. Niet-leden: 35 euro, inclusief 1 jaar lidmaatschap.h Erik De Block, Boerenkrijglaan 48, 1770 Liedekerke [email protected] - 053 68 35 88

april tot augustus

Cursus dagvlinders van bij ons

Afd. Ninove en afd. Boven-Dender Bovenzaaltje van Café Kalisj, Polla-

restraat 126, 9400 Ninove Cursus voor het leren herkennen van

onze inheemse dagvlinders. Programma • woensdag 11 april 19:30 – 22:30 1ste theorieles in Café Kalisj ☺ Nobby Thijs • woensdag 25 april 19.30 – 22.30 2ste theorieles in Café Kalisj ☺ Nobby Thijs • zondag 6 mei 14:00 – 17:00 1ste praktijkles Moenebroeken ☺ Carlos D’Haeseleer • zaterdag 2 juni 14:00 – 17:00 2de praktijkles Viroinstreek ☺ Joeri Cortens • zaterdag 9 juni 14:00 – 17:00 3de praktijkles Venebroeken ☺ Christiaan Coppens • zondag 8 juli 14:00 – 17:00 4de praktijkles Raspaillebos ☺ Koen Steenhoudt • zondag 5 augustus 14:00 – 17:00 5de praktijkles Boelaremeersen ☺ Johny Cornelis Inschrijven: 10 euro voor leden en 25

euro voor niet-leden, inclusief lidmaatschap, te storten op rek. 979-3529555-21 van NP-Ninove met vermelding “cursus dagvlinders + aantal deelnemers”. Opgelet, maximaal 40 deelnemers. Snel inschrijven is dus de boodschap!h Kris De Wit - 054 32 52 65 [email protected]

CURSUSSEN

nr. 1 - januari 2007 19

Een sfeervol weekend vol natuurWie over de Hoge Venen kijkt, ziet een landschap dat neergezonken ligt in een weerspiegeling van wat het begin der tijden moet geweest zijn. Met Natuurpunt Ninove wagen we ons einde maart diep in dit unieke natuurgebied, langs paden welke door de doorsnee toerist nauwelijks betreden worden.Onderweg maken we niet alleen kennis met een vrij specifieke flora, maar leren we ook meer over de geologische formatie van het hoogplateau en over het ontstaan van veen en de daaronder gele-gen turflagen.De gekozen periode is ideaal voor het observeren van baltsende korhoenders en overtrekkende kraan-vogels. Waarnemingen van klapekster, kruisbek, zwarte specht en notenkraker behoren tot de reële mogelijkheden. En als het goed zit, zijn ontmoetin-gen met ruigpootuil en grijskopspecht mogelijk.

Gezellige familieformuleA 1 of 2 overnachtingen. Aankomst vanaf vrijdag-

avond mogelijk (nog te bevestigen).A Maaltijden (inbegrepen in de prijs): Ontbijt zon-

dagmorgen en picknick zondagmiddag verzorgd door Natuurpunt. Avondmaaltijd zaterdagavond in een plaatselijk restaurant.

A Overnachting in een rustieke chalet van 20 tot 30 personen in Xhoffraix in het hartje van de Hoge Venen, met open haard (en sauna).

A Meebrengen: Slaapzak, onderlaken en kussensloop. Excur-siemateriaal (verrekijker, ver-grootglas, potje, vogelgids, plantengids, enz.). Dagrug-zak, regenkledij, stevige wandelschoenen... Picknick voor zaterdagochtend en -middag (koelkast beschik-baar).

A Verplaatsing: kostendelend (mee)rijden per autoA Briefing: Alle deelnemers krijgen enkele weken

voor de activiteit een uitgebreide briefing.A Prijs: 100 euro per persoon en de helft daarvan

per kind jonger dan 12 jaar. Wie wil, kan nu al inschrijven.

InschrijvenInschrijven doe je door 100 euro per persoon (50 per kind onder de 12) over te schrijven op rekening-nummer 979-3529555-21 van Natuurpunt Ninove, Kloosterstraat 21 te 9406 Ninove, met vermelding: “Hoge Venen” + aantal personen.

Natuurweekendje Hoge VenenZaterdag 24 en zondag 25 maart 2007

Christian Pické0477 79 94 73

[email protected]

Afdeling Ninove

INFO

Kaal, bar en onherbergzaam, gelardeerd met mythen en legenden. Bewoning door de mens wordt niet geduld, we worden hoogstens toegelaten tot de periferie. Het hoogste punt van België: de Hoge Venen.

Koe

n St

eenh

oudt

20 nr. 1 - januari 2007

De SteenuilDe meest algemene broedvogel is zonder twijfel de steenuil. Dit is tevens de kleinste soort, onge-veer zo groot als een merel. De steenuil komt in Europa in diverse landschappen voor; bij ons is het vooral een soort van het cultuurlandschap met een zeker kleinschalig karakter. De combinatie van weilanden voor het zoeken van voedsel en bomen met holtes (vooral knotwilgen) om in te nestelen is karakteristiek. Steenuiltjes zijn vaak ook in de schemering en zelfs overdag actief, in tegenstelling tot de andere soorten die hier aan bod komen. Het zijn levendige dieren die zich heel frequent laten horen en over een aanzienlijk geluidenrepertoire beschikken. Hun meest bekende luide ‘wiew’-roep klinkt veel natuurliefhebbers bekend in de oren.

De soort komt in heel Vlaanderen voor, met gro-tere aantallen in het zuidelijke deel. In het zuiden van de Dendervallei, de streek rond Geraardsber-gen en Galmaarden, is de dichtheid aan steenuilen wellicht zelfs een van de hoogste ter wereld. Tij-dens onderzoek in 1998-1999 werden hier in een gebied van 91 km2 maar liefst 307 territoria geteld, wat neerkomt op een gemiddelde dichtheid van ruim 3 territoria per km2!

De BosuilEen relatieve nieuwkomer is de bosuil. Dit is de meest forse van de uilen uit de streek. Het is typisch een soort van grotere, oudere loofbossen, maar vrij recent is er ook een aanpassing aan parken en kleinere veldbosjes: de bosuil gaat zich steeds minder naar zijn eigen naam gedragen! Het zijn sterk nachtactieve dieren. De roep van het man-netje is een herkenbaar driedelig geluid, dat vaak wordt gebruikt om het in spannende films nog wat spannender te maken. Bosuilen zijn van de vroeg-

ste vogels om met broeden van start te gaan. In voedselrijke jaren en onder gunstige weersomstan-digheden soms reeds in februari, meestal echter in maart. Broeden gebeurt in een holte, meestal in een boom.In Vlaanderen komt de bosuil vooral ten oosten van de Schelde voor, met de grootste aantallen in de meer bosrijke streken. Nog niet zo lang gele-den was deze soort nog behoorlijk zeldzaam in de Denderstreek, maar de jongste decennia heeft er een flinke opmars plaatsgevonden. De bosuil is in de hele Dendervallei te vinden, met de grootste aantallen in het meer bosrijke zuiden. De streek van Geraardsbergen en Galmaarden alleen al telt minstens 40 territoria.

De RansuilDe ransuil is maar net kleiner dan bosuil, maar veel slanker en lichter. Dit is de enige van de vier in de streek broedende uilensoorten die ‘oortjes’ vertoont op de kop. Eigenlijk zijn dit pluimen en geen echte oren. Ze dienen niet om te horen maar wel om de gemoedstoestand van de vogel weer te geven: rechtsopstaande pluimen geven spanning weer, afliggende pluimen ontspanning. Ransuilen hebben een vrij brede biotoopkeuze, die eigenlijk goed overeenkomt met die van de torenvalk. Vaak wisselen beide soorten elkaar af in hetzelfde gebied bij de overgang van dag en nacht. Om te jagen heeft de soort open gebieden nodig, bij voorkeur weilan-den, en om te broeden moeten er bossen, bosjes of hagen aanwezig zijn; een afwisselend landschap is dus van belang. De ransuil broedt bijna uitslui-tend in oude nesten van andere vogels, meestal kraaien en eksters. In tegenstelling tot de andere hier besproken soorten zijn ransuilen heel wat minder luidruchtig, wat hen ook minder opvallend maakt. Alleen wanneer er grote jongen zijn valt de

De nachtwachtUilen in de DenderstreekIn de Denderstreek komen in totaal vijf soorten uilen voor. Vier daarvan zijn vaste broedvogels en worden hierna besproken; de vijfde, de velduil, is een zeer zeld-zame doortrekker.

Steenuil

© V

ilda

- Ro

llin

verl

inde

nr. 1 - januari 2007 21

soort op: deze hebben immers een zeer doordrin-gende roep waarmee ze bij hun ouders om voedsel bedelen. Opvallend bij deze soort is de gewoonte om ’s winters in groepjes te gaan samenhokken. De vogels zoeken daarbij overdag gezamenlijk een slaapplaats op om ’s avonds elk apart te gaan jagen. Een deel van deze vogels bestaat uit trekkers uit Noord- en Oost-Europa.De ransuil komt in heel Vlaanderen voor, hoewel de soort meestal ontbreekt in grote open en inten-sieve landbouwgebieden. In de Dendervallei komt de ransuil overal voor, met mogelijk hogere aantal-len in het zuiden. Van de vier broedende uilensoor-ten in de streek doet de ransuil het waarschijnlijk het minst goed. In 2005 had de soort voor het eerst sinds een aantal jaren opnieuw een duidelijk goed broedseizoen, als gevolg van een uitstekend voed-selaanbod.

De KerkuilDe kerkuil ten slotte spreekt het meest tot de ver-beelding. Zijn habitat bestaat uit open en half-open cultuurlandschap, waarin vooral graslanden en kleine landschapselementen voorkomen. Om te broeden is de soort zeer sterk afhankelijk van menselijke bebouwing, zoals boerderijen en kerk-torens. Daarbij worden graag kunstmatige nest-kasten aanvaard. Kerkuilen hebben een krijsende, enigszins angstaanjagende roep. Een reeks strenge winters en een verminderd aanbod aan nestgele-genheid brachten de soort in de jaren ’80 naar een

dieptepunt in Vlaanderen. Zachte winters en het schitterende beschermwerk van de speciaal voor deze soort opgerichte Kerkuilwerkgroep, hebben het tij inmiddels helemaal gekeerd.De Kerkuilwerkgroep stelde in totaal vele honder-den nestkasten ter beschikking in allerlei gebou-wen, en dit in heel Vlaanderen. Van amper 150-250 broedparen in de jaren ’80 is het aantal inmiddels opgelopen tot ruim 800 (776 geregistreerde paren in 2005). De kerkuil komt voor in het grootste deel van de Dendervallei. Op nogal wat plaatsen zijn ook bij ons nestkasten voor deze soort opgehan-gen. Ook hier geldt dat het zuiden van de regio de meeste kerkuilen herbergt.

Wouter Faveyts

Kris De Wit054 32 52 65

[email protected]

Afdeling Ninove

INFO

Kerkuil Bosuil Ransuil

© V

ilda

- Ro

llin

verl

inde

Cursus nachtroofvogelsUilen van bij ons

Zie Denderkalender: februari/maart

22 nr. 1 - januari 2007

Van wind en van water…Het landschap van de Schelde werd in grote lijnen geboetseerd na de laatste ijstijd als gevolg van de grote meandervorming van de Schelde en de vor-ming van zandduingebieden in de periode 13.000 tot 10.000 voor Christus.Binnen een zeer brede Scheldemeander waarin het water vrij spel had, werden door windwerking dui-nencomplexen opgebouwd uit stuifzanden, afkom-stig uit de rivierbedding. Zo verrezen landduinen die een paar tientallen meter boven de omliggende dekzanden torenden. Vanaf de tiende eeuw begon de mens dijken te bouwen en werd de rivier stilaan binnen een bedding teruggedrongen. Menselijke nederzettingen verschenen op de hoger gelegen zandduinen die buiten de bedding kwamen te liggen. Zo ontstonden o.a. Appels, Berlare en Uitbergen.

Mens versus natuurDoordat het water steeds verder in een keurslijf werd gedwongen, stegen de waterstanden en trokken de getijden steeds verder het land binnen. Gedurende de voorbije 150 jaar werden er op de Schelde een reeks ver-beteringswerken uitgevoerd ten behoeve van de scheep-vaart. Door rechttrekking, inpolderring en het graven van kanalen verminderde het waterbergende vermogen van de rivier en drong het water bij vloed steeds verder landinwaarts. Steeds werden hogere waterstanden geno-teerd en de dreiging van overstromingen werd almaar groter. De invloed van verharding van de bodem (druk wegennet, steeds meer bebouwing,…) en de versnelde afvoer van regenwater als gevolg van een kortzichtig waterbeleid maakten de dreiging acuut: de gevolgen konden niet uitblijven. Om overstromingen te vermij-den werd in 1976 het allereerste Sigma-plan opgesteld

Een nieuwe benaderingNu Nederland en Vlaanderen een akkoord sloten om de Schelde nog toegankelijker te maken door uitdieping van de Westerschelde, zal nog meer water landinwaarts stromen bij hoogtij. Ook de opwarming van de aarde met het afsmelten van poolijs tot gevolg zal in de toekomst bijdragen tot hogere zeewaterstanden. Om deze redenen hebben de Vlaamse en Nederlandse regeringen in maart 2005 de Ontwikkelingsschets 2010 voor het Schede-estuarium opgesteld waarin het samengaan van drie hoofdpijlers wordt bewerk-stelligd: veiligheid, toegankelijkheid en natuur-lijkheid. De uitdagingen worden er niet langer benaderd als uitsluitend bedreigingen, maar ook als kansen… Een filosofie die Natuurpunt wel aanstaat.

Natuurpunt doet meeDe Vlaamse Regering keurde in juli 2005 het geactu-aliseerde Sigmaplan goed dat de invulling is van de ontwikkelingsschets 2010 op Vlaamse bodem. Hierin worden in totaal maar liefst 180 gebieden opgesomd die in aanmerking komen voor het realiseren van de doelstellingen tegen 2030. In april 2006 besliste de Vlaamse Regering over de eerste lijst van projecten die in uitvoering moeten zijn tegen 2010. Interessant om weten is dat enkele van deze projecten gesitueerd zijn in onze regio en dat er zelfs diverse natuurpro-jecten van Natuurpunt bij betrokken zijn…

Natuur de plaats geven die ze verdiendRivierbeddingen bezitten van oudsher veel natuur-waarden en een grote biodiversiteit. Veel planten- en diersoorten komen er voor in de gradiënt van nat

Natuur gaat samen met veiligheid en landbouw!Een geactualiseerd Sigmaplan voor de Schelde

Om overstromingen te vermijden werd in 1976 het Sigmaplan opgesteld: dijken werden opgetrokken en versterkt en er werden GOG‘s, dit zijn gecontroleerde overstromingsgebieden, opgericht. Voorbeelden in onze regio zijn de potpolder van de Heidemeersen te Wichelen /Berlare en de Bergenmeersen te Wichelen. Een Verdrag naar aanleiding van de uitdieping van de Westerschelde maakte een actualisering van dit plan noodzakelijk. Een verhaal van nieuwe kansen?

nr. 1 - januari 2007 23

naar droog. Op de biologi-sche waarderingskaarten (BWK) vormen de rivie-ren als het ware een lint van waardevolle gebieden met o.a. schorren, vochtige graslanden, rivierduinen, enz. Een aantal van deze biotopen is in West-Europa inmiddels zeldzaam gewor-den en herbergt naast de meer gewone soorten nog restpopulaties van tal van rodelijstsoorten. De natuur is dan ook alomtegenwoor-dig in het geactualiseerde Sigmaplan. De verhoging van dijken en de inrichting van overstromings-gebieden zullen immers een invloed hebben op de bestaande natuur. Het plan voorziet in tal van maatregelen om de “natuurlijkheid” te behouden: nieuwe natuurgebieden zullen worden gecreëerd en bestaande worden verbeterd. Ook zal er rekening gehouden worden met de zogenaamde habitat- en vogelrichtlijngebieden. Bovendien zou men reke-

ning houden met natuur bij het inrichten van land-bouwen recreatiegebieden… De uitwerking van deze plannen zal gepaard gaan met een agrarisch flankeringsbeleid.

Onze regioTwee projecten uit het geactualiseerde Sigmaplan hebben betrekking op onze regio: het Natuuront-

Dendermonde

1: Kalkense Meersen, 2: Wijmeersch, 3: Bergenmeersen, 4: Paardewei (potpolder Heidemeersen), 5: Paardebroek, 6: Scheldebroeken, 7; St. Onolfspolder (om ‘onduidelijke’ redenen niet opgenomen !) en 8: Vlassenbroekse polder

Zoetwaterschor met riet

© V

ilda

- Yv

es A

dam

s

24 nr. 1 - januari 2007

Stefaan Thibau052 42 69 72

[email protected]

Afdeling Dendermonding

INFO

wikkeling- en inrichtingsproject tussen Hamme en Dendermonde en de Inrichting van de Kal-kense Meersen en omliggende gebieden. Het eerste project omvat o.m. de Vlassenbroekse Polder te Baasrode, een natuurproject van Natuurpunt ’s Hee-renbosch, terwijl het tweede project de ‘potpolder’ te Wichelen/Berlare (de Heidemeersen van Natuur-punt Dendermonding), de Scheldebroeken te Zele en ook het Paardebroek van vzw Durme te Berlare bestrijkt. Ook de Bergenmeersen te Wichelen, Wij-meers te Wichelen/Uitbergen en de Kalkense Meer-sen vallen in dit tweede project. Vooraleer de werken kunnen aanvangen dient er nog heel wat studiewerk te gebeuren: project-MER’s (milieueffectrapporten), GRUP’s (Gemeentelijke Ruimtelijke Uitvoerings-Plannen) en project-LER’s (landbouweffectrappor-ten)… niet alleen een hele mond vol, maar ook hele handen en hoofden vol…

Geen woorden, maar …?Tegen 2010 zouden deze projecten in uitvoering moeten zijn. De vraag is natuurlijk wat daaronder wordt verstaan… De Bergenmeersen en Wijmeers zouden omgevormd worden tot schorren en slik-ken. Dit betekent dat ze twee keer per dag zouden overspoelen met Scheldewater en langzaam zouden

evolueren naar rietruigten met wilgenstruiken. Stel je voor: hectaren riet met her en der dotterbloemen en met blauwborst, bosrietzanger, rietgors en kleine karekiet als broedvogels... In de winter duizenden eenden: wintertalingen, smienten en gewone blok-eenden…De Scheldebroeken, de Kalkense Meersen en de Paardeweide zouden wetland moeten worden, dwz dat de grondwatertafel zou worden opgetrokken tot een niveau waarbij de meersenflora kan herleven, met massa’s pinksterbloemen en dotterbloemen als gevolg, en een forse uitbreiding van het aantal broedparen van kievit en grutto en, wie weet, van watersnip. Na het vliegvlug worden van de jongen zou dan gemaaid worden door plaatselijke land-bouwers… Een mooi samengaan van natuurbeheer, landbouw en veiligheid. Dromen mag, afwachten hoe de Vlaamse overheid dit invult….

Extensieve landbouw en natuurbeheer hand in hand in de toekomst? Hooien in de potpolder van de Heidemeersen.

Dirk

De

Mes

el

nr. 1 - januari 2007 25

Dagvlinders worden terecht als vliegende juwelen beschouwd. Met hun tere vleugels en schitterende kleurenpracht is er steeds een grote belangstelling geweest voor vlinders.Iedereen van ons kent wel een aantal soorten; dag-pauwoog, koolwitje, blauwtje en kleine vos om er enkele te noemen. In onze Denderregio komen echter meer dan 30 soorten voor.Tijdens de theorielessen worden alle in Vlaanderen voorkomende soorten uitvoerig besproken: niet alleen hoe je ze kan herkennen, maar ook het ver-haal van de ingewikkelde voortplanting, en welke planten en landschappen belangrijk zijn voor het voorkomen van deze soorten.Tijdens de excursies proberen we zoveel mogelijk soorten uit onze regio te herkennen en maken we kennis met hun favoriete plekjes. Als topper trekken we naar de Viroinvallei, een regio met kalkgraslanden die niet alleen bekend is voor zijn orchideeënrijkdom, maar ook voor de tientallen dagvlindersoorten, waarvan enkele zeer zeldzame.

Dagvlindercursus 2007Een initiatief van afdelingen Boven-Dender en NinoveBij het vergelijken van de afdelingskalenders ontdekten we dat zowel Boven-Dender als Ninove een vlindercursus in petto had. Na wat overleg werd gauw besloten om de twee programma’s samen te gooien. Als resultaat bieden we jullie twee theorielessen aan in de Kalisj en vijf excursies, waarvan eentje in de Viroinstreek.

Carlos D’Haeseleer054 41 87 09

[email protected]

Afdeling Boven Dender

INFOKris De Wit

054 32 52 [email protected]

Afdeling Ninove

INFO

Noteer alvast het volgende in je agenda:Theorielessen in de Kalisj, Pollarestraat 126 in Ninove op woensdagavond 11 en 25 april 2007.

Excursies6 mei, namiddag in Moenebroek, Schendelbeke2 juni, hele dag, Viroinvallei9 juni, namiddag in de Venebroeken, Ninove8 juli, namiddag in het Raspaillebos, Grimminge5 augustus, namiddag in de Boelaremeersen, Nederboelare.

Inschrijven bij Kris De Wit.Inschrijvingsbedrag: € 15 voor leden, € 30 voor niet-leden, te storten op rekening 979-3529555-21 van Natuurpunt Ninove, met vermelding ‘Vlindercursus’.Uitgebreidere informatie in een volgende Den-driet

Bont Zandoogje Boomblauwtje Citroenvlinder

Koe

n St

eenh

oudt

26 nr. 1 - januari 2007

PreludeDromen van Weidebeekjuffer lijkt misschien zéér optimistisch… Doch, het jaar voordien, op 14 juli 2005, vond ik iets verderop, ter hoogte van de Moe-nebroekbeek, twee volwassen exemplaren (imago’s) van deze soort. Een adult mannetje en een pas uitge-slopen vrouwtje. Ook het habitat en de waterkwali-teit leken geschikt: veel ondergedoken waterplanten, een matige stroming, helder en zuurstofrijk water. Ik hoopte toen al om daar larven aan te treffen… IJdele hoop, bleek het. Maar een gewaarschuwd man…

Bingo!Onze volgende meetplaats op deze vijfde september was de Molenbeek-Pachtbosbeek te Zandbergen. Deze ontstaat door de samenvloeiing van bovenge-noemde waterlopen te Vloerzegem. De waterkwali-teit is hier jarenlang matig geweest en scoorde pas in 2005 voor het eerst nipt een BBI-score van 7. Hoewel dit wijst op een goede waterkwaliteit, is de habitat er voor deze soort eerder marginaal: nl. dieper, trager stromend, geen ondergedoken waterplanten, minder helder… Niemand die er dan ook maar enigszins aan dacht om hier de eerste Oost-Vlaamse Calopteryxlar-ven aan te treffen. Doch op de onderzijde van een steen werden uitgerekend hier twee exemplaren waargenomen. Later werd enkele meters verderop ook nog een derde exemplaar opgetekend.

Hoe herken je de groep?Binnen de waterjuffers zijn Calopteryxlarven snel thuis te brengen. Het basislid van de antenne is immers zeer lang. Het beslaat ongeveer de helft

van de totale antennelengte. Het vangmasker heeft bovendien een diepe, typisch ruitvormige insnij-ding. Geen enkele andere waterjufferlarve heeft ook maar één van deze kenmerken, wat maakt dat Beek-jufferlarven in tegenstelling tot vele andere water-jufferlarven reeds in het veld betrouwbaar tot op het geslachtsniveau kunnen worden gedetermineerd.

Bosbeekjuffer of Weidebeekjuffer?Als we echter willen bepalen om welke van de twee in België voorkomende soorten het gaat, dan zijn de kenmerken minder duidelijk. De Bosbeekjuffer (C. virgo) heeft grote en nogal puntige knobbeltjes op de kop net achter het oog, en de staartlamellen hebben meestal slechts 1 lichte dwarsband. Bij de Weidebeek-juffer (C. splendens) zijn deze knobbeltjes minder uitgesproken en hebben de staartlamellen in het algemeen een paar lichte dwarsbanden. Bovendien is de lengte van het basislid van de antenne bij Wei-debeekjuffer iets groter (60% van de totale antenne-lengte) dan bij de Bosbeekjuffer (50% van de totale antennelengte).Op basis van deze kenmerken kunnen we de drie gevonden larven dan ook toewijzen als zijnde Wei-debeekjuffers. De soort is bovendien bekend om zijn zwerfgedrag. Dit in tegenstelling tot Bosbeekjuffer, die veeleer honkvast lijkt en waarvan zwerfgedrag slechts zelden wordt vastgesteld.

VoorkomenDe Weidebeekjuffer komt, weliswaar met twee onder-soorten, voor in vrijwel geheel Europa, met uitzon-dering van grote delen van Zweden, Noorwegen en

Dartelende Weidebeekjuffers …Natuurparels bezig aan een westelijke opmars?Op 5 september 2006 voerden Geert Meganck en ondergetekende, in opdracht van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), een biologische bemonstering uit van de Ophasseltbeek, waar anders dan in Ophas-selt zelf. De aanwezige goede waterkwaliteit verbaasde ons: helder water, een vrij grote diversiteit aan waterorganismen… Dit moest wel in een goede Belgische Biotische Index (BBI) resulteren. De biotische index is een waarde van 0 tot 10 die men toekent aan stromend oppervlaktewater op basis van de aanwezige dieren. De vaststelling deed ons hardop dromen om hier ooit Weidebeekjuffers te kunnen aantreffen. We hadden er geen idee van dat we dezelfde dag nog de eerste bewezen voortplanting van Weidebeekjuffer voor de regio én voor de provincie Oost-Vlaanderen zouden ontdekken.

nr. 1 - januari 2007 27

Eric De Tré053 66 04 32

[email protected]

Werkgroep Invertebraten

INFO

Italië en heel het Iberisch schiereiland. De ondersoort die in het grootste deel van haar verspreidingsgebied – en dus ook bij ons – voorkomt is C. s. splendens. In Zuid-Frankrijk en lokaal in Zwitserland en Italië vinden we C. s. caprai. In België ligt de hoofdmoot van de verspreiding in de Ardennen en de zandgron-den van Limburg en de Antwerpse Kempen. Ook lokaal in Brabant kan je de soort aantreffen.

In opmarsDe verbeterende waterkwaliteit lijkt een belangrijke factor in de uitbreiding van de soort. Niet alleen in de traditionele verspreidingsgebieden wordt de soort de laatste jaren beduidend meer vastgesteld op nieuwe locaties, maar ook in de rest van Vlaanderen. Daar-door doken in de Denderstreek, de laatste tijd her en der, waarnemingen op van zwervende individuen. In Nederland lijkt de soort zich eveneens uit te breiden en zijn er reeds waarnemingen van zwervende exem-plaren in de duinengordel. Dat deze soort zich vroeg

of laat ging vestigen in onze regio zal dus ook nie-mand verbazen. Deze uitbreiding sluit immers aan op het traditionele verspreidingspatroon in ons land. Waarschijnlijk is het nog te vroeg om te gewagen van een definitieve vestiging of een lokale populatie, maar we kunnen hoopvol zijn, zeker als ook alle actoren in de toekomst inspanningen blijven leveren voor een steeds betere waterkwaliteit. Opvolging van de ver-spreiding van deze vaandeldrager voor meer propere beken is aangewezen.

Joost Mertens

Figuur: 530400 = Ophasseltbeek - 531110 = Moenebroekbeek – 530000 = Molenbeek-Pachtbosbeek

10

9

8

7

6

5

4

3

2

1

0

BBI

1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Jaartal

530400 531110 530000

28 nr. 1 - januari 2007

De naam “De Vier Uitersten” vindt zijn oorsprong in de geschiedenis van onze bisdommen. Hoewel de parochies Impe, Wanzele, Smetlede, Oordegem en Serskamp nu tot het bisdom Gent behoren, was dat in 1802 niet het geval. In de periode 1559-1801 behoorden deze parochies tot het bisdom Meche-len. Ze situeerden zich dus in een uithoek van het bisdom, ver verwijderd van de aartsbisschoppelijke zetel. Pastoors die hier werden aangesteld, zagen dit dan ook meer als een verbanning.

De verschillende gemeenten liggen in zeer lande-lijk gebied, wat de wandeling dan ook de moeite waard maakt. In elk seizoen is er wat anders te beleven. De blikvanger van deze lus is zeker de

Op wandel met Lede-Houtem“De vier Uitersten” 11 februari 2007De “Vier Uitersten” is een provinciaal wandelpad dat sinds 2006 bewegwijzerd is en waarvan reeds een deel door onze afdeling werd bewandeld. Op 11 februari verkennen we het tweede deel van de wandeling, nl. de lus Smetlede – Oordegem.De andere kwam op 28 mei 2006 aan de beurt.

AdviesIn het eerste nummer van 2006 verscheen een artikel over de aanvraag van gemeentelijke subsi-dies voor de aanleg en onderhoud van KLE’s op het grondgebied van de gemeente Lede. Tegelijkertijd werden ook toelagen aangevraagd voor aankopen in natuurgebieden door Natuurpunt. Beide aanvra-gen werden op de milieuraad gunstig geadviseerd ondanks hevig weerwerk vanuit de landbouwsector.

GevolgDe gemeenteraad van donderdag 26 oktober 2006 heeft de aanvraag voor subsidies voor aanleg van KLE’s en poelen goedgekeurd met ingang van 1 november 2006. De aanvraag voor de aankopen heeft de gemeenteraad echter afgewezen. Jammer, maar helaas!

statige Fauconniersmolen, die reeds van ver zicht-baar is.

Een andere merkwaardigheid is de naam van de patroonheilige van de kerk van Smetlede, nl. de heilige Sint-Pharahildis. Uniek als patroonheilige in Vlaanderen. Ook de beroemde priester Stefaan Glorieux werd hier met een straatnaam vereeu-wigd.

Tijdens onze wandeling combineren we heem-kunde met natuurbeleving. Een mix die een inte-ressante excursie garandeert.

Herman Derder

Subsidieaanvraag voor KLE’s in LedeMet zijn positieve houding tegenover aanleg en onderhoud van KLE’s en poelen bewijst het bestuur toch dat er enige interesse bestaat om aan milieubeleid te doen. Alle begin is moeilijk, maar we blijven hopen en strijden.Nu nog de overeengekomen beheersmaatregelen voor het park van Mesen weer opnemen en uitvoe-ren en dan zijn we op goede weg.

Herman Derder053 80 01 10

[email protected]

Afdeling Lede-Houtem

INFO

nr. 1 - januari 2007 29

Een voorsmaakje !

Na de nieuwjaarsreceptie zullen een aantal leden van de afdelingen Aalst, Erpe-Mere, en Lede-Houtem hun foto’s en (of) dia’s vertonen van hun reizen, gemaakt in 2006. Het belooft een boeiende en inte-ressante avond te worden. Iedereen is welkom en kan ons laten genieten van zijn (of haar) reiserva-

ringen. Om alles in goede banen te kunnen leiden, vragen wij aan de eventuele deelnemers om tegen 15 januari 2007 aan de secretaris een seintje te geven omtrent de duur en de reisbestemming.Info: zie Denderkalender en Herman Derder: 0495 32 42 61

2006 in beeldFoto- en diavoorstelling van reisverhalen door onze leden op 19 januari 2007

Daa

n St

emgé

e

Daa

n St

emgé

e

Rik

De

Baer

e

Rik

De

Baer

e

Mag

delie

n Ro

obro

eck

30 nr. 1 - januari 2007

Ha die ouwesok, Jeugdbonder of JNM’er…

T-shirts, oude vlaggen of ander goeds? Geef ons de beschrijving van deze objecten en hun thuisadres door.

Ideeëndoos jubileumfeestEn is je enthousiasme voor de Jeugdbond na al die jaren nog niet getemperd, spui hier dan al je ideeën voor het jubileumfeest en het jubileumboek…Met feestelijke groet,Voor het jubileumboekteam:

Joachim en Thomas De Maeseneer

Na het jubileum van JNM-Ninove-Geraardsber-gen, is het nu de beurt aan JNM-nationaal. Bijna 50 jaar lang worden in Vlaanderen (en ver daar-buiten) vlaktes, bossen en stranden doorkruist door Jeugdbonders. In 2008 doen ze dit al 25 jaar onder de naam JNM’ers.Deze twee jubilea - 50 jaar Jeugdbond en 25 jaar JNM - zullen dan ook niet onopgemerkt voorbijgaan: met een feest (juli 2008) en een jubileumboek.En voor het boek hebben we jouw hulp nodig: surf vandaag nog naar www.ouwesok.be!Wat vind je op deze website?

Een fotoarchiefWaar jij je beste jeugdbondsfoto’s uploadt.Waar jij je verhalen en commentaar kwijt kan bij foto’s.Heb je nog laden staan met dia’s, geen nood, neemcontact op met ons. Wij komen deze oppik-ken, laten ze inscannen en bezorgen ze terug (gratis en voor niets).

Een forumWaar gepalaverd kan worden over straffe en minder straffe stoten…

Archief databaseMet deze topic willen we al het Jeugbond- en JNM-materiaal in Vlaan-deren op kaart brengen. Wees niet bescheiden! Er zit meer in je per-soonlijk archief dan je denkt!Heb je nog een hoop afdelingstijdschriftjes liggen, enkele JNM-

Moet je een traantje wegpikken bij het bekijken van je Jeugbondsfoto’s, krijg je al eens de krop in de keel bij het doorbladeren van die reeds vergeelde afdelingstijdschriftjes, om maar te zwijgen over de gevoelens die je overmannen bij het openslaan van je “beerput”…?

Thomas De Maeseneer054 33 93 16

[email protected]

JNM

INFO

NatuurpunNatuurpunt is een open en onge-bonden vereniging die mensen op een aan ge name wijze kansen wil geven om zich in te zetten voor de duurzaam heid van natuur en landschap vanuit een bre de maat-schappelijke visie. Onze activitei-ten situeren zich hoofdzakelijk op het vlak van studie, educatie, beleid en reservatenwerking.Tel.: 015 29 72 20www.natuurpunt.be

AFDELINGENAalstDaan Stemgée - 053 41 35 [email protected]

Affligem-LiedekerkeKern AffligemWim Van Grieken - 053-77 70 [email protected] LiedekerkeErik De Block - 053 68 35 [email protected]

DenderleeuwBruno De Bruyn - 053 67 07 [email protected]

DendermondingStefaan Thibau - 052 42 69 [email protected]

Erpe-MerePeter D’Hondt - 053 80 72 57 [email protected]

Boven-DenderKoen Steenhoudt - 054 58 67 [email protected]

Groot-HaaltertStijn De Ryck 0472 70 20 [email protected]

Lede-HoutemHerman Derder - 053 80 01 [email protected]

NinoveWouter Mertens - 054 32 51 [email protected]

WERKGROEPENWerkgroep InvertebratenWerkgroep InvertebratenEric De Tré - 053 66 04 [email protected] - 2255

Vogelwerkgroep CinereaVogelwerkgroep CinereaWouter Faveyts 054 33 91 [email protected]

Plantenwerkgroep AlliumPlantenwerkgroep AlliumPeter Tolleneer - 053 84 00 [email protected]

Zoogdierenwerkgroep ElioZoogdierenwerkgroep ElioAxel Neukermans - 0478 88 07 [email protected]

Paddestoelenwerkgroep ZwamvlokPaddestoelenwerkgroep ZwamvlokHerman Derder - 053 80 01 [email protected]

Werkgroep amfibieën & reptielen WardWerkgroep amfibieën & reptielen WardKoen De [email protected] 68 89 82

RESERVATEN ENNATUURPROJECTEN

Giften Reservatenfonds:rekeningnummer:293-0212075-88 met vermel-ding van de projectnaam en het projectnummer.Giften vanaf € 30 zijn fiscaal aftrekbaar.

Boelaremeersen te Neder -Boelaremeersen te Neder -boelare - 6640boelare - 6640Johnny Cornelis - 0474 58 08 [email protected]

Brede Brede Schoren enchoren enKonkelschor te BerlareKonkelschor te Berlare 6616Stefaan Thibau 052 42 69 [email protected]

Dendervallei te NinoveDendervallei te Ninove60996099Joachim De [email protected] 93 53 77

Den DotteDen Dotter/r/BlauwbosBlauwboste Haaltert/Aaigem/Mere 6149te Haaltert/Aaigem/Mere 6149Walter Loy - 053 83 89 [email protected]

Everbeekse bossen - 6210Everbeekse bossen - 6210Conservator Koen Van Den Berge055 42 83 90

't Groot Schoor te Grem bergen't Groot Schoor te Grem bergen66036603Tarcy Verstraeten 052 21 11 11

Heidemeersen te BerlareHeidemeersen te Berlare66446644Stefaan Thibau 052 42 69 [email protected]

Hogedonk te Gijze geHogedonk te Gijze gem/m/Herdersem / Mespelare - 6243Herdersem / Mespelare - 6243Brian [email protected] 052 22 57 71

Honegem te Erpe-MerHonegem te Erpe-Mere/e/AalsAalst/t/Lede - 6123Lede - 6123Wim D’Haeseleer - 0495 87 50 [email protected]

Keelman te DenderhoutemKeelman te Denderhoutem61786178Guido Van Rossen054 32 23 [email protected]

Kravaalbos te MeldertKravaalbos te Meldert6071Frans [email protected]

Ledezijde 6657Ledezijde 6657Herman Derder - 053 80 01 [email protected]

Moenebroek te Geraards -Moenebroek te Geraards -bergebergen/n/Lierde - 6620Lierde - 6620Carlos D’Haeseleer - 054 41 87 09carlos.dhaeseleer@na tuurpunt.be

DendrietDendriet is het regionale con-tactblad voor de leden van negen Natuur punt afdelingen en vier studie werkgroepen in de Dender streek. Deze af delin gen en werkgroepen wil len zowel occasioneel als struc tureel in tens sa men wer ken. Je kan voor meer inlich tingen steeds terecht bij de con tactpersoon voor jouw afdel-ing of de werkgroep die jouw interesse wegdraagt. Stuur je opmerkingen, aanmoedigingen, belevenissen en natuurpuntjes door naar de redactie. Deadline volgende Dendriet:1 februari 2007.

Dendriet ontvangeDendriet ontvangen:Leden van Natuurpunt die lid zijn van een niet-Dender streek-afdeling kunnen Dendriet ont-vangen door hun lidmaatschap te wijzigen naar de afdeling bin-nen de Denderstreek van hun keuze of door zich te abonneren op Dendriet. Dit doe je door middel van een overschrijving van € 7,50 op rekeningnummer 393-0491337-24 van Dendriet, Heldergemstraat 161, 9450 Heldergem, met vermelding van je lidnummer en “abonne ment Dendriet, middenkatern afde-ling...”.Een afzonderlijk abonnement zonder lidmaatschap van Natuur-punt is niet mogelijk.

REDACTIERAADKoen Steenhoudt - verzending en redactiesecretarisWouter Mertens, Daan Stemgée - redactiekernStijn De Ryck - publicatiecontrollerMarc Symoens - correctorWilly Beeckman, Joachim De Maeseneer, Dirk De Mesel, Herman Derder, Eric De Tré, Peter D’Hondt, Wouter Faveyts, Peter Tolleneer, Wim Van Grieken, Wilfried Veldeman

Werkten ook mee aan dit nWerkten ook mee aan dit nr :Willem Boonen, Rik De Baere, Herman Derder, Carlos D’ Hae-seleer, Joost Mertens, Christian Pické, Magdelien Roobroeck, Daan Stemgée, Stefaan Thibau, Jean Van Holen, Vilda- Yves Adams, Misjel Decleer, Rollin Verlinde

DRUKDrukkerij Druk in de Weer, GentPapier: CyclusPrint 90 gram, 100% kringlooppapierInkt: gedrukt met vegetale inkten en plantaardige wasmiddelen

Molenbeekmeersen te Den der-Molenbeekmeersen te Den der-leeuleeuw/w/Okegem - 6646Okegem - 6646Eric De Tré 053 66 04 [email protected]

PaddePadde- en Porre- en Porrebeekvalleibeekvalleite Dendermonde - 6652te Dendermonde - 6652Dirk Van den Bossche 052 42 49 60

Palitse beek te Liedekerke - 9427Palitse beek te Liedekerke - 9427Marc Michiels 053 67 11 [email protected]

Pamelse meersen, Dom me -Pamelse meersen, Dom me -lingen te Liedekerke - 9972lingen te Liedekerke - 9972Marc Michiels 053 67 11 [email protected]

Phenixberg te Okegem - 6618Phenixberg te Okegem - 6618Wouter Mertens 054 32 51 [email protected]

Park van Mesen te LedePark van Mesen te LedeHerman Derder 053 80 01 [email protected]

Raspaillebos te GrimmingeRaspaillebos te Grimminge 164164Koen Steenhoudt 054 58 67 [email protected]

Rietbeemd te Moer bekRietbeemd te Moer beke/ e/ VianViane/e/Lessines - 6058Lessines - 6058Godfried Merlevede 068 33 51 [email protected]

Sint-Onolfspolder te AppelSint-Onolfspolder te Appels/s/Dendermonde - 6623Dendermonde - 6623Bart Dierickx 052 21 03 81

Valier te Liedekerke - 9418Valier te Liedekerke - 9418Marc Michiels - 053 67 11 91 [email protected]

Wachtbekken 6Wachtbekken 6in Sint-Gilliin Sint-Gillis/s/DendermondeDendermondeStefaan Thibau 052 42 69 [email protected]

WalputbeeWalputbeek/k/DendermeersenDendermeersen te Meerbeke - 6213 te Meerbeke - 6213Georges Jacobs 054 33 60 [email protected]

Wellemeersen te DenderleeuwWellemeersen te Denderleeuw/Erembodegem - 6612Erembodegem - 6612Eric De Tré 053 66 04 [email protected]

Werkgroep Bomen-Park-Werkgroep Bomen-Park-OsbroeOsbroek/k/Gerstjens te AalstGerstjens te AalstPeter Tolleneer 053 84 00 [email protected]

nr. 1 - januari 2007 31

SCHENK EEN LIDMAATSCHAP !Gezinslidmaatschap: € 20 op rekening 230-0044233-21

Je ontvangt natuur.blad en DendrietVoor € 8,50 meer ontvang je ook natuur.focus (studie en beheer) of natuur.oriolus (vogels)

Voor € 34,50 in totaal ontvang je zowel natuur.blad, -focus, -oriolus en Dendriet(vermeld de tijdschriften die je wenst op de overschrijving)

Lidmaatschap al vernieuwd?

Deze titel verwijst naar:

Ahet Griekse dendron, wat boom betekent,Aeen mineraal in de vorm van een boompje op voegvlakken van sommige gesteenten,Ade vertakte uitlopers van hersen- zenuwcellen: een communicatie - kanaal dus,Ahet Denderbekken met een netwerk van sloten en beken,A tenslotte staat er natuurlijk ook veel riet langs de Dender...

Redactieadres:Redactieadres: Dendriet,Pamelstraat 119, 9400 Ninove

E-mail: E-mail: [email protected]

Website:Website:www.natuurpunt.be/denderstreek

Verantwoordelijke uitgever:Verantwoordelijke uitgever:Wouter Mertens,Pamelstraat 119, 9400 Ninove

Rekeningnummer:Rekeningnummer:393-0491337-24,Dendriet, Heldergemstraat 1619450 Heldergem

Foto’s voorpagina:Vilda - Yves Adams, JNM, Koen Steenhoudt

2 Actieplan Dendriet

4 Korte Lake te Overboelare

9 Eindfase werken Moenebroek

10 Een knaller in het riet

13 Voedsel aan de voordeur

15 Denderkalender

19 Natuurweekend Hoge Venen

20 Nachtwacht van de Denderstreek

22 Sigmaplan geactualiseerd

25 Dagvlindercursus

26 Dartelende weidejuffers

28 Nieuws uit Lede-Houtem

29 Reisverhalen van leden

30 Oproep aan Ouwe Sokken

I N H O U D

dendriet 2007 nr 1 jaargang 6

Documents

Transcript of dendriet 2007 nr 1 jaargang 6