บทท 3 วธวจย

จากการศกษาทงทฤษฎและงานวจยทเกยวของ ผวจยตองการศกษาแนวทางในการจดการสนคาคงคลง เพอลดตนทนในการจดการสนคาคงคลง และปรมาณสนคาคงคลงทเกบสามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดทนเวลา โดยการเกบขอมลยอนหลง 2 ป ตงแต มกราคม 2553 – ธนวาคม 2554 เพอน ามาใชในการศกษาครงน และในบทนจะกลาวถงวธวจย โดยมรายละเอยดดงตอไปน ขนท 1 ศกษาแนวทางหลกการและทฤษฎทเกยวของกบการจดการสนคาคงคลง โดยศกษาจากหนงสอ บทความ เอกสารและงานวจยทใหความรเกยวกบการจดการสนคาคงคลง และน าเอาแนวคด หลกการ เทคนคตางๆ ทไดจากการศกษามาประยกตใชกบบรษทกรณศกษา ขนท 2 ศกษาและเกบรวบรวมขอมลการจดการสนคาคงคลงประเภททอทองในปจจบน ศกษาการด าเนนงานของบรษทกรณศกษาทเกยวของกบการจดการสนคาคงคลง โดยเกบรวบรวมขอมลดงน 2.1 ระบบการควบคมสนคาคงคลงประเภททอทองแตละรายการทใชในปจจบน 2.2 วธการสงซอ และนโยบายในการเกบสนคาคงคลงของบรษทกรณศกษา รวมถงขอมลทเกยวกบการสงซอไดแก - ระยะเวลาการสงสนคาของผสงมอบ - ปรมาณการสงสนคาในแตละครง - ปรมาณขนต าในการสงซอ 2.3 ขอมลตนทนสนคาคงคลงประเภททอทอง ซงประกอบดวย - ตนทนการสงซอ เปนตนทนทเกดจากการทท าการสงซอสนคา

- ตนทนการเกบรกษา เปนตนทนทเกดขนจากบรษทกรณศกษามสนคาส ารองอย ในคลงสนคา - ตนทนวตถดบ เปนตนทนมลคาตอหนวยของวตถดบ

21

2.4 ขอมลทเกยวของกบสนคาคงคลงประเภททอทองดงตอไปน - มลคาการขายสนคาคงคลงยอนหลง 2 ป - ปรมาณการใชสนคาคงคลงยอนหลง 2 ป - ปรมาณสนคาคงคลงเฉลย - ปรมาณสนคาคงเหลอขนต า - มลคาของสนคาคงคลง ขนท 3 น าขอมลทรวบรวมไดมาวเคราะหและก าหนดแนวทางทใชในการปรบปรง จากการศกษาและเกบรวบรวมขอมลทไดจากงานวจย ทฤษฎทเกยวของกบการจดการสนคาคงคลง รวมถงขอมลทเกบรวบรวมไดจากบรษทกรณศกษาน ามาวเคราะหเพอประยกตใชกบเทคนคดงตอไปน

3.1 ABC Analysis เปนวธการในการจดกลมของสนคาคงคลงออกเปนกลม ๆ ตามความส าคญออกเปน 3 กลม โดยมขนตอนการจดกลมของสนคาคงคลงดงน 3.1.1 น าขอมลปรมาณการใชของสนคาคงคลงประเภททอทองแตละรายการ ในรอบระยะเวลาทใชในการประเมนคอป 2553 - 2554 คณกบราคาตอหนวยของสนคาคงคลงแตละรายการ เพอใหทราบถงมลคาการใชของสนคาคงคลงตอป มลคาการใชตอป = อตราการใชตอป x ราคาตอหนวย (3.1) 3.1.2 เรยงล าดบรายการของสนคาคงคลงตามมลคาทค านวณไดขางตน จากมากไปหานอยตามล าดบ 3.1.3 ค านวณหารอยละของมลคาสนคาคงคลงแตละรายการ และรอยละสะสมของมลคาสนคาคงคลงแตละรายการทไดเรยงล าดบไวในขนตอนขางตน ซงมการค านวณหารอยละของมลคาดงตอไปน (ทมา วมลน เหลาศรถาวร, 2552)

รอยละของสนคาคงคลง =มลคาการใชตอปของสนคาคงคลงรายการนนๆ

มลคาการใชรวมตอป (3.2)

รอยละสะสมของสนคาคงคลง = รอยละของสนคาคงคลงในล าดบกอนหนา + รอยละของสนคาคง คลงในล าดบถดมา (3.3) 3.1.4 น ารอยละทค านวณไดจากขนตอนขางตน มาจดกลมสนคาคงคลงแตละรายการโดยพจารณาจากมลคาการใชของสนคาคงคลงประเภททอทองดงน

22

- กลม A เปนสนคาคงคลงทมปรมาณนอย 10-20% ของสนคาคงคลงทงหมดแตมมลคารวมคอนขางสง 70-80% ของมลคาทงหมด

- กลม B เปนสนคาคงคลงทมปรมาณปานกลาง 30% ของสนคาคงคลงทงหมด และมมลคารวมปานกลาง 15-20% ของมลคาทงหมด - กลม C เปนสนคาคงคลงทมปรมาณมาก 50-60% ของสนคาคงคลงทงหมด แตมมลคารวมคอนขางต า 10-15% ของมลคาทงหมด

3.2 ก าหนดวธการควบคมสนคาคงคลงแตละกลม ดงน 3.2.1 เนองจากสนคาคงคลงเปนวตถดบประเภททอง ซงมมลคาตอหนวยสง

สนคาคงคลงกลม A, B และ C จงใชระบบการควบคมสนคาคงคลงอยางตอเนอง ซงเปนระบบสนคาคงคลงทมวธการลงบญชทกครงทมการรบ และจายของ ท าใหบญชคมยอดแสดงยอดคงเหลอทแทจรงของสนคาคงคลงอยเสมอ

3.2.2 บรษทกรณศกษามนโยบายควบคมปรมาณสนคาคงคลงขนต า โดยฝายบรหารของบรษทกรณศกษาพจารณารวมกบบรษทแมในการก าหนดระดบการใหบรการลกคาของสนคาคงคลงแตละกลมดงน - สนคาคงคลงกลม A มมลคาการขายมาก จงก าหนดระดบการใหบรการลกคาท 99% - สนคาคงคลงกลม B มมลคาการขายปานกลางจงก าหนดระดบการใหบรการ ลกคาท 95% - สนคาคงคลงกลม C มมลคาการขายนอย จงก าหนดระดบการใหบรการลกคาท 85%

3.3 ก าหนดวธการสงซอดวยตวแบบ EOQ จากการเกบขอมลทไดจากฝายจดซอของบรษทกรณศกษาพบวา สนคาคงคลงประเภทนมผสงมอบวตถดบเพยงรายเดยว มระยะเวลาการสงมอบทแนนอน และอปสงคของสนคาคงคลงคอนขางคงท โดยดจากปรมาณการใชสนคาคงคลงประเภททอทองยอนหลง 2 ป ซงมคาเฉลยทไมตางกนมากนก จากขอมลดงกลาวจงสามารถน าตวแบบ EOQ มาประยกตใชในการสงซอสนคา นอกจากนนสนคาคงคลงประเภททอทองในกลม A, B และ C มการบนทกบญชทกครงทมการเคลอนไหว ท าใหทราบยอดคงเหลอทแทจรง ดงนนสนคาคงคลงทกกลมของบรษทกรณศกษาจงใชการสงซอดวยตวแบบ EOQ ในการพจารณาตนทนรวมของสนคาคงคลงทต าสดเปนหลก เพอก าหนดปรมาณการสงในแตละครงทเรยกวา “ขนาดการสงซอทประหยด”

การหาขนาดการสงซอประหยด (EOQ) และตนทนรวม (TC) จากสตรดงน

23

EOQ (Q*) = √

(3.4)

โดยท D แทน ปรมาณความตองการใช (หนวย/ป) O แทน ตนทนการสงซอ (บาท/ครง) I แทน ตนทนการเกบรกษาสนคาคงเหลอคดเปนเปอรเซนตของมลคา สนคาคงเหลอ (%) P แทน ตนทนสนคา (บาท/หนวย) Q แทน ปรมาณการสงซอตอครง (หนวย)

จ านวนการสงซอตอป =

(3.5)

รอบเวลาการสงซอ (วน) =

x วนท างานใน 1 ป (3.6)

ตนทนการสงซอตอป =

x O (3.7)

ตนทนการเกบรกษาตอป =

x I x P (3.8)

โดย ตนทนรวมทต าทสด = ตนทนการสงซอ + ตนทนการเกบรกษา

=

x O +

x I x P (3.9)

3.4 ก าหนดปรมาณสนคาคงเหลอขนต า (Safety Stock) จากการเกบขอมลปรมาณสนคา

คงเหลอขนต าของบรษทกรณศกษาพบวา บรษทกรณศกษาใหความส าคญกบระดบการใหบรการลกคาเปนอยางมาก จงเกบสนคาคงคลงในปรมาณสงเพอสามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดอยางทนท จากนโยบายการควบคมปรมาณสนคาคงเหลอขนต าใหเหมาะสม จงไดก าหนดระดบการใหบรการลกคาของสนคาคงคลงในแตละกลม เพอน าไปค านวณหาปรมาณสนคาคงเหลอขนต าทควรจดเกบ

การค านวณหาปรมาณสนคาคงคลงขนต าใชสตรดงน (อางอง Krajewski, 2007) ปรมาณสนคาคงคลงขนต า = Z √ ( ) (3.10)

24

โดยท แทน อตราความตองการสนคาโดยเฉลย L แทน ระยะเวลาในการรอคอยสนคา Z แทน คาระดบความเชอมนวาจะมสนคาเพยงพอตอความตองการ แทน ความเบยงเบนมาตรฐานของอตราความตองการสนคา คา หาไดจากสตรดงน

= √∑( )

(3.11)

โดยท แทน คาเฉลยของกลมตวอยาง n แทน จ านวนขอมลทงหมด

3.5 ก าหนดจดสงซอซ า (Reorder Point) ในการจดจดซอสนคาคงคลง เวลากเปนปจจยทส าคญอยางยงตวหนง บรษทกรณศกษาใชระบบการควบคมสนคาคงคลงแบบตอเนอง ท าใหสามารถก าหนดจดทจะสงซอใหมไดเมอพบวาสนคาคงคลงของบรษทกรณศกษาลดลงเหลอระดบทก าหนดไว จงคอยท าการสงซอสนคามาใหมในปรมาณคงทเทากบปรมาณการสงซอทบรษทกรณศกษาไดจากการค านวณดวยตวแบบ EOQ การค านวณหาจดสงซอใหมใชสตรดงน (ทมา Krajewski, 2007) จดสงซอใหม = (อตราความตองการ x ระยะเวลาในการรอคอยสนคา) + สนคา คงเหลอขนต า = ( x L) + z L ( ) (3.12) โดยท แทน อตราความตองการสนคาโดยเฉลย L แทน ระยะเวลาในการรอคอยสนคา Z แทน คาระดบความเชอมนวาจะมสนคาเพยงพอตอความตองการ แทน ความเบยงเบนมาตรฐานของอตราความตองการสนคา

ขนท 4 การวเคราะหผลและเปรยบเทยบตนทนการจดการสนคาคงคลง กอน และหลงการปรบปรง

25

โดยการเปรยบเทยบตนทนการจดการสนคาคงคลงแบบเดม คอกอนการปรบปรง และหลงใชวธเทคนคการจดการสนคาคงคลงมาประยกตใช เพอประเมนวาแนวทางในการจดการสนคาคงคลงทเสนอสามารถลดตนทนในการจดการสนคาคงคลงได โดยมขนตอนของการเปรยบเทยบดงน

4.1 ใชขอมลทเกดขนในป 2554 มาท าการประเมน 4.2 เมอไดตนทนทงแบบเกาและแบบใหม น าขอมลดงกลาวมาเปรยบเทยบกน และด

ผลตางของตนทนทง 2 แบบ ขนท 5 สรปผลการวจย สรปผลการศกษาวจย พรอมจดท าขอเสนอแนะ