20160216 Fedustria: juridische aspecten van e commerce voor producenten en groothandelaars

Sirius LegalLegal & E-commerce Fedustria 16 februari 2016

Sinds 2013Consumentenbescherming bij verkoop op afstandCookiewetgeving (al opnieuw onder revisie in 2016!)BTW bij crossborder levering van dienstenVoedselettiketteringPrivacyverordeningODR en ADRNieuwe regels voor marktplaatsen en platformwebsitesNieuwe regels voor geoblockingBTW bij crossborder levering van goederen

Legal & E-commerce Fedustria 16 februari 2016


Vandaag:

Eerste hulp bij brandwonden

Een kleine selectie

Consumentenbescherming B2C / B2BMededingingsrecht in B2B relatiesPrivacy & data protection


FOD Economie: 2.500 klachten in 2014


Business-to-Businessof Business-to-Consumer


InformatieverplichtingHerroepingsrechtWettelijke garantiePrijsvermelding


Informatieverplichtingen B2C

Vuistregels:Wél:• Duidelijk, volledig en begrijpelijk (VI.37 WER)

Niet:• Verboden bedingen (VI.83 WER)

• Steeds misleidend (VI.100 WER)

• Steeds agressief (VI.103 WER)

• Catch-all: oneerlijk (VI.93 WER)


Informatieverplichtingen B2B en B2C

Algemene informatie website:

• Bedrijfsinformatie• Gebruiksvoorwaarden• Privacy• Cookies• …

Evenzeer van toepassing op B2B webshops en bedrijfswebsites in het algemeen!



“Bij aanvang van het bestelproces”

• Aanvaarde betaalmiddelen• Aangeboden leveringsmethode• Beperkingen in levering • Beperkingen aan aanbod



“Voorafgaand aan bestellingsbevestiging”

• Vennootschap – zetel – contact – klachten • Prijsaanduidingen (totale prijs)• Kosten: levering, betaling, communicatie op afstand (?)• Stappen in bestelproces• Herroepingsrecht of afwezigheid daarvan• Retourzendingen en kost retour• Min duur overeenkomst > 1 jaar• Interoperabiliteit en functionaliteit van digitale inhoud• Wijze van betaling – levering – uitvoering klachtenafhandeling



“Voorafgaand aan bestellingsbevestiging”

• Belangrijkste eigenschappen• Functionaliteiten van digitale inhoud• Totale prijs, inclusief alle kosten• Relevante interoperabiliteit van digitale content • Bestaan van wettelijke garantie• Bestaan en wijze van dienst na verkoop• Bestaan van beroeps- of sectorcodes• Duur en opzeg overeenkomst• Waarborgsommen of andere gevraagde financiële garanties



Hoe?• “In voor de consument begrijpelijke taal” • Passend voor gebruikte communicatie• In leesbare vorm (link?)• Algemene voorwaarden

Wanneer?“Voorafgaand aan bestellingsbevestiging” + opnieuw ten laatste bij de levering op niet-wijzigbare drager (pdf, tekst in mail, etc…).



S-commerce & M-commerce?

• “Info in functie van beschikbare ruimte en tijd”• Minstens:

• ID verkoper• Basisinfo over product of dienst• 14 dagen retourrecht• Totale prijs• Duur en beëindiging

• Andere info op “gepaste drager” (link naar Alg. Vw. Voldoende?)



S-commerce & M-commerce?



Bij effectieve plaatsing van de bestelling

• Betalende bestelling? Bij bevestigingsknop vermelden “Bestelling met betalingsverplichting”

• Of gelijkaardige woorden.

• Sanctie: consument is niet gebonden !


InformatieverplichtingHerroepingsrechtPrijsvermeldingWettelijke garantie


Herroepingsrecht

Algemeen:

• Alléén online, alleen B2C• Informatie aan consument• Termijn: 14 dagen• WER: aanpassingen wetgeving!• Modelformulier (vroeger: omkaderde melding in algemene voorwaarden)• Waardevermindering door beschadiging/gebruik • Uitzonderingen


Herroepingsrecht

Grote impact op webshop en op B2B relatiemet leverancier:

• Retourprocessen uittekenen• Financiële impact• “Back to back” met leverancier• Quid dropshipment contracten?• …


Herroepingsrecht

Is “herroeping” van toepassing?

Op levering van alle goederen en diensten B2CBEHALVE:

• Na volledige uitvoering van diensten (aanvaarding consument)• Financiële producten (aandelen, …)• Op maat gemaakte goederen of goederen die “duidelijk bestemd zijn voor een

specifieke persoon”• Bederfelijke waren• Redenen van hygiëne en openbare gezondheid “als zegel verbroken” • Goederen die onherkenbaar geïncorporeerd zijn in andere goederen• Alcohol als geleverd op meer dan 30 dagen en als prijs fluctueert buiten controle

verkoper (?)


Herroepingsrecht

Is “herroeping” van toepassing?

En evenmin bij:• Dringende herstellingen• Audio, video en software, als zegel verbroken• Kranten en tijdschriften • Openbare verkopen• Hotels, transport, catering, ontspanning “als een specifieke

uitvoeringsdatum vermeld was” • Digitale content als het gebruik begonnen is en consument aanvaard heeft• Kansspelen, loterijen, casinospelen


Herroepingsrecht

Informatie aan de consument:

• Toepassing van het herroepingsrecht of niet?• Voorwaarden van uitoefening van de herroeping• Termijn: 14 dagen• Modaliteiten van de herroeping• Het “modelformulier”

Wanneer?Ten laatste “Voorafgaand aan bestellingsbevestiging”


Herroepingsrecht

Terugzending:

• Binnen de 14 dagen na kennisgeving• Verzending? Overhandiging? Ophaling?• Kosten voor terugzending? -> Bij consument

TENZIJ…• Wat bij waardevermindering? -> doorrekenen

ALS…


Herroepingsrecht

Sancties:

• Geen retourrecht verleend waar dat wel moest: consument betaalt niet en behoudt goederen

• Geen vermelding informatieverplichtingen: 12 maanden + 14 dagen

• Geen melding van retourrecht: consument niet aansprakelijk voor

waardevermindering• Strafsancties: 150 tot 60.000 euro!


Buitengerechtelijke regeling van consumentengeschillen


E-commerce

2015


GarantieNiet-conforme leveringTerugbetaling, annulering, retour…


E-commerce

2015


Overheid erkent aantal bemiddelingsinstellingenBv. Geschillencommissie reizen, geschillencommissie bouw, -geschillencommissie meubel, Ombudsdienst Telecom

Overheid kan ook zelf bemiddelen via COD


E-commerce

2015


Consument legt klacht neer bij CODOvergemaakt aan bemiddelingsorgaanIn principe beslissing binnen 90 dagen


E-commerce

2015


Informatieplicht voor webshops…


E-commerce

2016ODR Verordening – online dispute resolution

Grensoverschrijdend platform voor online klachtenafhandelingConsument in België – verkoper in HongarijeVia FOD Economie klacht bij platform – contact met lokale overheid voor bindende arbitrage en bemiddeling


E-commerce

Plicht om link naar beiden op te nemen in

Algemene Voorwaarden:

“Bij buitengerechtelijke regeling van het geschil is de Consumentenombudsdienst van de FOD Economie bevoegd om elke aanvraag tot buitengerechtelijke regeling van consumentengeschillen te ontvangen. Deze zal op haar beurt de aanvraag ofwel zelf behandelen ofwel doorsturen naar een gekwalificeerde entiteit. U kan de Consumentenombudsdienst bereiken via deze link: http://www.consumentenombudsdienst.be//nl “

“Bij geschillen met een grensoverschrijdend karakter kan u bovendien beroep doen op het Online Dispute Resolution platform van de Europese Unie via deze link: http://ec.europa.eu/odr”


Prijsvermeldingen

Prijsvermelding:

• Duidelijk en goed leesbaar• In EURO• Inclusief BTW en alle taksen >< B2B• Inclusief alle (verplicht bij te betalen) kosten• Afrondingsregels?


Prijsvermeldingen

Verdoken kosten:

• Prijzen alles inclusief• Beperkt aanbod goedkope producten• Extra kosten?• Voorwaarden van aanbod• Pre-checked boxes


Garantie (art. 1604 e.v. BW)

• Wettelijke verplichting• Voor de (professionele) verkoper• 2 jaar minimum (1 jaar 2°hands)• Alle consumptiegoederen• ≠ Fabrieksgarantie


• Kosteloos• Vervangen of herstellen• Minwaarde of ontbinding• schadevergoeding


• “Gebrek”• Zes maanden vermoeden• Daarna bewijs• “Originele verpakking”• Geen uitsluitingen• EU werkt aan uitbreiding zes

maanden vermoeden naar twee jaar voor online verkopen


• Informatie plicht over bestaan wettelijke garantie

• Vanaf start bestelproces• Informatieplicht over

fabrieksgaranties of andere


• Impact op leveranciersrelatie• Geen terugnameplicht• Geen garantieplicht• Nood aan back to back contracten• …


Internet bracht voorbije 15 jaar nieuwe concurrentieNieuwe ondernemersNieuwe distributiemodellenNieuwe spelers

Bescherming bestaande marktSelectieve distributieGesloten distributie


Selectieve distributie

SelectiecriteriaToegang tot verdeling van producten afschermen / beperkenGesloten stelsel van wederverkopersBeperking van vrije concurrentie

Kwalitatieve distributiestelselKwantitatieve distributiestelsel


Kracht van een selectief distributiesysteem voor leverancier

Controle over verdelerschapOpleggen voorwaardenBuiten de deur houden niet-erkende verdelers

Cfr. Renault vs. “Renaultspecialist Van den Brinck” Vz. Rb. Den Haag, 23 mei 2013

Verbod om zich Renaultspecialist te noemenVerbod om elders in EU nieuwe wagens direct aan te kopen bij erkende verdelers en die in Nederland door te verkopen (cfr. Hoge Raad in Alfa Romeo / Multicar)

(In België: derde-medeplichtigheid aan contractbreuk)


Praktische vragen bij selectieve distributie en online verkoop

Mag een leverancier zijn distributeur:• verbieden (bepaalde of al) producten online te verkopen?• Verbieden om online te verkopen buiten zijn afzetgebied?• Toegang tot website technisch beperken voor bezoekers van buiten afzetgebied?• verbieden zijn webshop actief te promoten buiten eigen afzetgebied?• verplichten om ook fysieke winkel te hebben?• verplichten om bepaalde hoeveelheid offline te verkopen of aandeel online te beperken?• kwalitatieve eisen stellen aan webshop (uitzicht, hosting, levering, reclame, klantenservice, …)?• Een hogere prijs aanrekenen voor producten die online verkocht zullen worden?• …


Uit noodzaak: een beetje theorie

Toepasselijke juridische regels: art. 101 VWEU en Groepsvrijstelling 330/2010

Behandelen distributie via internet niet letterlijk

Wel: Richtsnoeren inzake vertical beperkingen (nr. 52-64)



Basisbeginsel: vrij concurrentie

Verticale mededingingsbeperkende overeenkomsten (tussen leveranciers en verdelers) zijn verboden



Verboden tenzij:

Ze onder Groepsvrijstelling vallen = overeenkomsten die geacht worden mededinging niet te beperkenWanneer? Als marktaandeel van zowel leverancier als verdeler < 30%

Als er geen sprake is van “hard core restricties”

Tenzij individuele vrijstelling mogelijk isWanneer? Draagt bij tot economische of technologische vooruitgang

Billijk aandeel komt gebruikers ten goede Beperkingen gaan niet verder dan noodzakelijk Er blijft voldoende concurrentie op de markt over



Verboden overeenkomst:

Boetes tot 10% jaaromzet

Nietig met terugwerkende kracht


Wat betekent dat voor e-commerce?

Basisprincipe (richtsnoer 52)

Recht voor elke distributeur om ook online te verkopen


Verbod op online verkoop

Kan de leverancier online verkoop toch verbieden?

In uitzonderlijke omstandigheden kan een contractueel verbod geoorloofd zijn

In dat geval: buiten GV 330/2010, maar individuele vrijstelling kan aangevraagd



Arrest Pierre Fabre (EHJ, 13 oktober 2011)

Verkoop cosmetica enkel toegelaten in apotheken door Fabre = verbod op online verkoop Verbod op online verkoop beperkt mededinging als juridische en economische context het verbod niet rechtvaardigen

In casu: Nood aan persoonlijk advies (door apotheek) volstaat niet (kan ook online)Prestige van het product volstaat nietStrijd tegen namaak volstaat niet



Arrest Bang & Olufsen (Autorité de la Concurrence Frankrijk, 12 december 2012)

Verbod op online verkoop is niet gerechtvaardigd door

Het hightech karakter van de B&O producten of de complexe installatie van B&O producten


Beperkingen aan online verkoop

Kan leverancier beperkingen en voorwaarden opleggen aan online verkoop?

Ja, maar niet eender welke

Dezelfde als voor offline distributie (bvb opleiding personeel)Maar ook specifieke voor online


Beperkingen aan online verkoop voor alle soorten distributie

Uitsluiting van pure online players

Waarom? Fysieke verdelers beschermen tegen competitief concept pure playersHoe? Verplichting om zelf ook fysieke winkel te hebben (“Brick and mortar”)

Verplichting om bepaalde hoeveelheid producten offline te verkopenSteun aan fysieke verkooppunten met vaste vergoeding “(dual pricing”)

Vrijgesteld onder groepsvrijstelling volgens richtsnoeren

Let op: geen variabele vergoeding ifv offline omzet, geen hogere aankoopprijs voor online verkoop (contra Groen Trend & Schouten Keukens / AEP in Nederland)


Beperkingen aan online verkoop voor alle soorten distributie

2. Opleggen van kwaliteitsnormen vooor website

Waarom? Bescherming imago van de leverancier en diens productHoe? Normen voor look and feel website

Niet meedelen naam van platformwebsitePlicht om bepaald platform te gebruiken (niet: verbod)Aanwezigheid opgeleid personeelLeveringstermijnen

Vrijgesteld onder groepsvrijstelling volgens richtsnoeren

Let op: Opgelegde criteria moeten equivalent zijn aan offline criteria


Beperkingen aan online verkoop voor exclusieve distributie

Exclusieve distributie Het toekennen van territorium (fysiek of virtueel) waarbinnen geen andere verdeler actief mag zijn.

Actieve distributie in grondgebied van de ander kan verboden wordenPassieve distributie niet

Uitzondering: nieuwe merken en nieuwe markten gedurende 2 jaar beschermd ook tegen passieve verkoop



Actieve distributieHet op eigen initiatief benaderen van klanten in een specifiek gebied bvb via internet, online advertising, direct mailing, geo-targeting

Passieve distributie = enkel ingaan op spontane vraag van klanten

Online verkopen worden beschouwd als passieve distributie: kan niet verboden worden

Tenzij: SEA, online advertising en bannering, direct mailing, etc gericht op… “Attractive investment test”



In elk geval verboden:

Toegang verhinderen tot website verdeler voor bezoekers vanuit ander territoriumVerdeler verplichten om transactie af te breken bij buitenlandse kredietkaartHet aandeel dat internetverkoop mag uitmaken in totale omzet verdeler beperken

(minimale absolute hoeveelheid offline verkoop opleggen kan wel)Dual pricing (hogere inkoopprijs voor producten die bestemd zijn voor online verkoop)Ondersteunen van offline door variabele vergoeding ifv omzetcijfer

(vast bedrag kan wel)


Beperkingen aan online verkoop via selectieve distributie

Selectieve distributieGeen exclusief verkoopsgebied, maar enkel vereiste om aan bepaalde normen te voldoen om als verdeler erkend te worden

Criteria kunnen kwalitatief of kwantitatief zijn

Kwalitatief: wordt geacht mededinging niet te beperken (zie infra)



Creëren van selectief distributiestelsel an sich

Waarom? Voorkomen dat verkoop buiten controle van leverancier valtHoe? Verbod om te leveren aan niet-erkende wederverkopers

Vrijgesteld onder groepsvrijstelling

Let op: om efficient te zijn moet verbod gelden voor ganse EER



Beperking klantenkring

Waarom? Voorkomen dat verkoop buiten controle van leverancier valtHoe? Verbod om te leveren aan bepaalde eindklanten of via bepaalde kanalen

Hardcore restrictie - verboden



Beperking verkoopgebied

Waarom? Voorkomen dat verkoop buiten controle van leverancier valtHoe? Verbod om te leveren aan klanten buiten eigen gebied

Online ≠ nieuwe locatie (cfr. “locatieclausule”)

Verboden

Uitzondering: partieel selectief/exclusief toch verbod tot leveren in excl. terr.



Opleggen maximum verkoopprijzen

Waarom? Controle over prijszetting productenHoe? Opleggen vaste prijs of maximumprijs

Verboden

Wel: aanbevolen verkoopsprijzen als geen verdoken dwang of druk



Beperking in omvang bestellingen

Waarom? Doorverkoop aan niet-erkende verdelers voorkomenHoe? Beperkingen in hoeveelheid die aan één klant verkocht wordt

Voorwaarde: goederen zijn online makkelijker verkrijgbaar dan offline



Kwalitatieve voorwaarden

Waarom? Kwaliteit netwerk garanderenHoe? Leveringstermijnen, verplichte after-sales

Voorwaarde: equivalent of evenwaardig met voorwaarden voor offline


Online outlet boutiques & niet-erkende verdelers

Principe binnen EU = uitputtingLeverancier kan zich niet verzetten tegen wederverkoop van regelmatig in het verkeer gebrachte goederenRegelmatig = met toestemming van de leverancier (cfr. Voorwaarden aan die toestemming)

Voorwaarde: geen afbreuk aan de reputatie van het merk

Principe import van buiten EUAltijd toestemming leverancier nodig



Outlet of parallelle verkoop zijn dus slechts mogelijk

Als producten regelmatig ingekocht kunnen wordenMet respect voor selectieve distributie/exclusieve distributie (cfr. EHJ Dior / SIL)(= met akkoord leverancier)

Nochtans: 11% boetieks verkoopt aan outlet-opkopersRisico op merkinbreukRisico op derde-medeplichtigheid aan contractbreuk



Voorzorgen voor outletters of parallelle importeurs

Bij voorkeur rechtstreeks bij leverancier (of diens outlet) kopenGarantie of bewijs vragen van groothandelaar dat goederen herverkocht mogen wordenNiet buiten EU kopenGeen namaak/gestolen partijen/opkopers/faillissementen



Reclame voor outlet of parallelle verkoop

Basis van het merkenrecht obv uitputtingsleer: recht om te adverteren

EHJ L’Oréal / ebay: Te koop op ebay: parallelle import vanuit Hong KongReclame op ebay

Merkhouder kan verbieden als verwarringsgevaar tussen merkhouder en aanbieder + buiten EER: uitputingsleer speelt niet

Verder over merkgebruik in online reclame: zie presentatie Bart Van Besien



Probleem van outlet

Lokvogelpraktijken – misleiding consument

(Zeer) oude collecties – onbekende merken - pseudomerken

NSZ streeft naar sectorcode(enkel kleding afgelopen seizoen, overblijvende stock uit huidige seizoen of productiefouten aangeboden)


Privacy


Privacy

“Recht op privacy” >< verwerking van gegevensDefinitie van persoonsgegevens is zeer breedEHJ 2015: Ook IP adres – browser historyPlaatst verhaal big data in gevoelig daglicht


Privacy

Straight and simple:Voorafgaande “Opt-in” voor elke verwerking “Vrije en geïnformeerde” Opt-inOverdracht van gegevens aan een 3de? = bijkomende Opt-in

Cfr. Analytics tools, apps, cookies, database enrichment door mailings en acties, …: altijd opt-inCfr. ook social media content


Privacy

rechtenVerzet – toegang – verbetering - informatie

PlichtenInformatie – opt-in – beveiliging – (export)


Nieuwe verordening

2016 – 2017

Verordening ipv richtlijnWork in progress sinds 2012Complexe procedure in Europese InstellingenZware lobbyPolitieke impasse gedurende lange tijd


Niewe verordening

Hoe het EU wetgevend proces werkt…

2012 Voorstel Europese Commissie (Reding)2012-2015 Parallelle track in Europees Parlement en Europese Raad2014 Voorstel Parlement aanvaard (Amendementen “Michel”)2015 Formeel gemerged in één finaal document en goedgekeurd2016 Wachten op laatste handtekening2017 In werking


Voor alle diensten aangeboden in EU (ook gratis)Personal data = ook online identifiers, “pseudonymous data”Expliciete opt-in (geen “gerechtvaardigde redenen voor verwerking”)Informatieplicht (icons)Recht om profiling te weigerenData breach plichten“Data protection by design”“Data protection officer” Sancties: LIBE: tot 5% van jaarlijkse omzet of 100 mio euro


Voorstel van de Raad zorgde voor wat evenwicht…

Expliciete opt-in Maar opt-out of implicite opt-in voor “legitimate interest” is terugBoetes zijn wat lager

Detailanalyse: te vroeg dag. Check onze webesite voor semenaries in de loop van het voorjaar 2016…

Legal update in e-commerce Expert class e-commerce 27 mei 2015

Sirius Legal

Media & advertisement lawCopyright - trademarks - datebases - software - knowhowTravel & consumer protectionTax & tax planningIT, Internet & e-commercePrivacy & cookiesGambling & gaming

www.siriuslegal.bewww.websitecertifier.be

Bart Van den [email protected]/in/bartvdb@BartVdBrande

Sirius Legal

20160216 Fedustria: juridische aspecten van e commerce voor producenten en groothandelaars

Law

Transcript of 20160216 Fedustria: juridische aspecten van e commerce voor producenten en groothandelaars