Een botinfarct is een stukbot dat niet meer vanbloed is voorzien. Normaal

bot is altijd bezig met afbrekenen opbouwen. Dat betekent dat

het bot in een aantal jaren eigen-lijk goeddeels wordt vervangen.Dat gebeurt niet meer als eenbepaald deel niet meer van bloedwordt voorzien. Je kunt er nog

wel op lopen, maar op den duurkan het, zoals bij u, behoorlijkpijn gaan doen.

Bij jonge mensen kun je, doorer kleine gaatjes in te boren,kanaaltjes laten groeien waar-door nieuwe bloedvaatjes hunwerk kunnen gaan doen. Bijvolwassenen werkt dat mindergoed.

Afhankelijk van de grootte ende plaats waar het zich in de kniebevindt, zijn er vaak mogelijkhe-den. Tijdelijk ontlasten metkrukken kan de klachten inder-daad doen verbeteren. Kleinereplekjes kunnen met een kijkope-ratie glad worden gemaakt. Soms

kun je elders in de knie een stukbot en kraakbeen lenen en datnaar de aangedane plaats ’ver-planten’. Als het echt een grootdefect is, is een gedeeltelijkenieuwe knie een oplossing. Eenervaren orthopedisch chirurg zalu daarbij kunnen adviseren.

BOTINFARCT VAN KNIESPREEKUUR:

MICHIEL VAN TROMMELORTHOPEDISCH CHIRURG KNEECLINIC

KOR

T

RECONSTRUCTIE

Borst vaneigen weefselVROUWEN DIE EEN BORSTAMPUTATIE HEBBEN ONDERGAAN, KIEZEN bij een reconstruc-

tie steeds vaker voor lichaamseigen weefsel dan voor een siliconen prothese. Voor Inge

Roelofsen (41) was er geen enkele twijfel: „Ik wilde een warme, doorbloede borst.”

Al jaren stond Inge on-der controle van eendermatoloog vanwe-ge haar sproeten enmoedervlekken. Tot-

dat in juni 2009 een melanoomwerd ontdekt. „Mijn jongste, Noor,was net geboren. Een hectische enemotionele tijd brak aan. Ik werdverwezen naar het Radboudumcwaar de oncologisch chirurg mijanderhalve week later vertelde datmijn linkerborst er helemaal af

moest. Daarnaast was sprake vanuitzaaiingen in de rechteroksel-klier.”

Borstamputatie klinkt voor veelvrouwen angstaanjagend, maarniet voor Inge. „Ik was niet bang enhad ook geen angst om mijn vrou-welijkheid te verliezen. Ik dachtaan mijn leven; als ik dat wilde be-houden, moest de borst eraf. Lievergisteren dan morgen.”

Zelfs vlak voor de operatie, in ok-tober 2009, was Inge niet zenuw-

achtig. „Ik ben een positief inge-steld mens. Ik heb de zware opera-tie goed doorstaan. Eerlijk gezegdvond ik het allemaal meevallen.Ook de rechterokselklier werdmeteen verwijderd.”

Dat haar borst kon worden gere-construeerd, wist Inge en langzaambegon ze daarnaar te verlangen.Maar in februari 2010 bleek zij uit-zaaiingen in de linkerbijnier te heb-ben en moest ze opnieuw onder hetmes. „Dat deel van de bijnier is ver-wijderd en gelukkig herstelde ikweer snel.”

Inmiddels wist Inge zeker dat zeeen borstreconstructie van li-

chaamseigen weefsel wilde. „Ik hadeen plakprothese die ik altijd echtvoelde zitten. Een prothese voeltkoud en harder aan. Een recon-structie met siliconen leek medaarom absoluut niet fijn. Li-chaamseigen weefsel is veel na-tuurlijker, ik wilde een warme,doorbloede borst.”

Meestal wordt bij lichaamseigenweefsel vet uit de buik of de billengebruikt. Nieuw is de methodewaarbij het weefsel uit het boven-been – binnenkant dijbeen – wordtweggenomen. Inge is een van deeerste twintig vrouwen in ons landdie deze techniek in het RadboudZiekenhuis kreeg toegepast. „Tja,dan heb je dus een litteken onder debil van ongeveer 15 tot 20 centime-ter. Maar wat je ervoor terugkrijgt!Dat die welving er weer zit, is zo’ngeweldig gevoel. Daar ben ik super-gelukkig mee!”

In december 2012 is Inges borstgereconstrueerd. „Daarna moest detepel erop worden aangebracht ennu zijn we in de fase van de tepelta-toeage. Dat gaat heel voorzichtig,de kleur moet niet te donker zijn enhet is afwachten hoe de huid rea-geert. Ik ben er erg tevreden over,

zou het zó weer doen. Ik werk ensport weer en ben heel blij dat ik al-les weer kan dragen.”

Wat je voordat littekenterugkrijgt!

Inge Roelofsen: „Ik werken sport weer en ben heelblij dat ik alles weer kandragen.” FOTO: APA

door ARIANNE MANTEL

Sinds oktober 2012 zak ik,een 43-jarige vrouw, regel-matig door mijn rechterknie.Dat geeft een flinke pijn-scheut. Op de MRI is eenflink botinfarct te zien. Vande orthopeed mag ik de kniedrie maanden niet of nauwe-lijks belasten en ik loop dusmet krukken. Wat is er even-tueel aan te doen?

Mevr. Pels, Dordrecht

■ Onze medische experts beant-woorden wekelijks uw vragen.Voor volgende week kunt u via

spreekuur@tele graaf.nluw medische kwestievoorleggen aan MarianSanders, verbonden aanhet Sint Lucas AndreasZiekenhuis.

■ ANTIPSYCHOTICAEen derde van de bewonersvan instellingen voor mensenmet een verstandelijke beper-king gebruikt antipsychotica.Deze zijn vaak niet vanwegeeen psychotische ziekte voor-geschreven, maar ter bestrij-ding van gedragsproblemen. Uit onderzoek blijkt dat alsgebruikers na verloop van tijdminderen of stoppen metantipsychotica, dit tot afnamevan afwijkend gedrag leidt.Ook daalt het gewicht. AVG’er(Arts voor Verstandelijk Ge-handicapten) en UMCG-on-derzoeker Gerda de Kuijperpromoveerde op dit onder-zoek aan de RijksuniversiteitGroningen.

■ AUTISMEHuisartsen en consultatiebu-reaus herkennen de sympto-men van autisme niet, blijktuit onderzoek van de VrijeUniversiteit en de Nederland-se Vereniging voor Autisme.De onderzoekers vinden datzorgelijk omdat binnenkort,door een wetsverandering,wordt verwacht dat de huis-arts de ziekte herkent, inplaats van een specialist.Bij deelnemers jonger dan 18ontstaat het eerste vermoe-den van autisme meestal bijde ouders: 45%. Bij volwasse-nen zijn het psychologen oforthopedagogen (30%).

1

Beide blaarziekten zijn goed en veilig te behandelen met een hormooncreme (clobetasol propionate). Bij 74 BP patienten (zowel mild als ernstig) kreeg circa 80% de ziekte onder controle met deze creme. Er treden minder bijwerkingen op dan bij de behandeling met een prednison pil. De crème bereikt de bloedbaan door de huid heen.

De jeukende blaarziekte bulleus pemfigoïd(BP)

2De jeukende variant zonder blaren "pruritic non-bullous pemphigoid" (PNBP)

n n pipil.l. DeDe ce crèmrème me berebereikt de blreikt de bllolo anedbaanedbaanhheeeen.n.

dedee e

Dat stelt dermatoloog JorritTerra, verbonden aan hetUniversitair Medisch Cen-

trum Groningen, in een onderzoekwaarop hij 30 oktober promoveert.

De dermatoloog: „BP is een ver-velende blaarziekte die vooralvoorkomt bij mensen ouder dan 70 jaar. Ze hebben jeuk en blarenover het hele lichaam en kunnenook blaren en erosies op de slijm-vliezen hebben. Deze ziekte komtsteeds meer voor omdat nu een-maal meer mensen ouder wordenen we het steeds beter kunnen di-agnosticeren. Maar ook doordatouderen meer medicijnen slikkenen bepaalde medicatie, zoals plas-pillen, de ontwikkeling van deze

blaarziekte in gang kunnen zetten.”Voor huisartsen is BP niet ge-

makkelijk vast te stellen. Nogmoeilijker te constateren is de aty-pische variant van deze blaarziekteonder de noemer ’pruritic non-bul-lous pemphigoid’ (PNBP). Terralegt uit: „Ongeveer 10-20% van deBP patiënten blijkt helemaal geenblaren te ontwikkelen en dan is hetvoor de huisarts, verpleeghuisartsof dermatoloog helemaal lastig.Vaak geeft men een medicijn tegeneczeem, schurft of droge huid, watdan niet blijkt te werken.”

De promovendus ontdekte ver-der dat de twee blaarziekten beterzijn te behandelen met een hor-mooncrème (clobetasol propiona-te) dan met de vaak voorgeschre-ven pil waarin prednison zit. „In-smeren met de crème is weliswaarbewerkelijker dan een pil innemen,want de patiënt moet gedurendeenkele maanden van kaak tot teenworden ingesmeerd. Maar hetgeeft veel minder bijwerkingen dande prednisonpil. Die kan namelijkleiden tot botontkalking, suiker-

ziekte en hoge bloeddruk. De crè-me, die door de huid heen de bloed-baan bereikt, heeft enkel als bijwer-

king dat de huid iets dunner wordtvanwege de hormonen die erin zit-ten.” A.M.

HET ONDERZOEK

ZALF BIJ BLAARZIEKTEDe jeukende blaarziekten bulleuspemfigoïd (BP) en een variantdaarvan zonder blaren komensteeds vaker voor, maar wordenhelaas nog niet voldoende her-kend. Bij een juiste diagnose kande aandoening echter goed wor-den behandeld.

niet zoveel als ik zou willen, maar ikben heel blij dat ik nog kan doenwat me gelukkig maakt.”

tig op, maar wedstrijden doe ikvoorlopig niet. Ik ben tevreden zo-als het nu gaat. Ik dans misschien

moment. Misschien geniet ik sindsik ziek ben zelfs nog meer, omdat ikniet weet waar de reis eindigt. Eenmeisje dat ook danst en de ziektevan Crohn heeft, vertelde me laatstdat ik haar hoop gaf. Ik vind hetmooi om te horen dat ik anderemensen inspireer. Iedereen heeftwel eens een moment waarop je bijde pakken neerzit. Het is moeilijkals je hoofd wel wil, maar je lijf nietmeewerkt. Je hoeft niet altijd sterkte zijn, zolang je naar je lichaamluistert.

Daar heb ik zelf nog moeite mee.Ik vind het moeilijk om mezelf eenhalt toe te roepen. Er zijn dagen ge-weest waarop ik zes uur lang methevige pijn workshops volgde. Datdoe ik niet meer. Sinds het kampi-oenschap probeer ik het wat rusti-ger aan te doen, waardoor hetsteeds beter gaat. Ik geef buikdans-les en workshops en treed regelma-

Ik heb wel eens gedacht dat het be-ter zou zijn om te stoppen, wantdoor sommige bewegingen wor-den mijn klachten erger. Maar theshow must go on!

Zodra ik op het podium sta, ver-geet ik de pijn en geniet ik van het

RENÉE DEKKERS (29) UIT VENLO KREEG VIER JAAR GELEDEN DE ZIEKTE van Crohn. Haar

passie voor buikdansen wil ze niet opgeven. Vorig jaar werd zij als Sylenna zelfs Neder-

lands kampioen.

’Sinds ik een goede combina-tie van medicijnen heb ge-vonden, gaat het eigenlijk

heel goed met me. Mijn darmenzijn redelijk rustig, maar op mo-menten waarop ik veel stress heb,wordt het vaak erger. Toen ik vorigjaar aan het NK meedeed, was mijnbuik constant aan het borrelen. Alsik een golfbeweging maakte, had ikhet idee dat het publiek de geluidenkon horen. Dat ik toch kampioenwerd, voelde als een soort lekkerpûh-gevoel tegenover de ziekte.

Ik weet dat ik geluk heb; er zijnveel zwaardere gevallen. Wie weetwordt het bij mij in de toekomstook erger, maar daar denk ik nietover na. Ik pak liever nu kansen. Ikheb veel verschillende dansvormenuitgeprobeerd, maar in buikdansenkan ik mijn gevoel en creativiteithet beste kwijt. Als ik dans, voel ikme vrouwelijk, elegant en sierlijk.

Renée Dekkers: „Mooi om te horen dat ik andere mensen inspireer.”FOTO: JAN PAUL KUIT

door MARION VAN ES

’Op podium vergeet ik de pijn’

In buik-dansen kanik mijngevoel kwijt

IKLEEF!

■ Voor reacties en suggesties:medisch@telegraaf.nl

10-11 gezond&wel

■ NIEUWE METHODEEr zijn verschillende borstrecon-structies. Deze kunnen wordenuitgevoerd 6 tot 12 maanden naeen amputatie of na beëindigingvan eventuele nabestralingen/of chemotherapie. Het is ookmogelijk de reconstructie directna de amputatie te verrichten,tijdens dezelfde ingreep. In hetRadboudumc is er keuze uit dekunststof prothese of verplaat-sing van eigen weefsel. Datwordt mede bepaald door debeschikbaarheid en de geschikt-heid van het weefsel.Professor dr. Dietmar Ulrich vanhet Radboudumc: „Meestalwordt weefsel uit de buik ge-bruikt, soms ook vanuit de bil.Dat laatste resulteerde in eenopvallend, niet mooi littekenaan de bovenkant van de bil enin sommige gevallen ook inongelijkheid. Nieuw is dat weweefsel wegnemen onder de bilaan de binnenkant van de dij.Dan is het litteken minder te zienen blijven de billen gelijk vanvorm. Deze methode is naartevredenheid bij Inge en bij 19andere vrouwen toegepast.”

Hoe gezond eet Kirsten?

’Mijn eetpatroon is rommelig. Ik

eet eigenlijk wanneer ik trek

heb en waarin ik trek heb. Ik

geloof dat mijn lichaam aangeeft wat het

nodig heeft. Als ik zin heb in rood vlees,

denk ik dat mijn ijzergehalte in mijn bloed

laag is. Zodra ik wakker word, wil ik

ontbijten. Mijn lichaam heeft energie

nodig! Ik ben een zoetekauw. Ik probeer erop te

letten, maar heb toch elke dag een koek-

of chocolademoment. Mijn truc is om het

niet in huis te halen. De drang is eigenlijk

nooit zo groot dat ik er speciaal voor naar

de winkel ga. Vis is iets wat ik veel te weinig eet. Ik slik

omega3-supplementen om dit op te

KIRSTEN (32), 1,67M/60 KILO. Op zoek naar een baan als medewerker

marketing of communicatie. Hobby’s (en dagbesteding): vrijwilligers-

werk, toneelspelen en knutselen.

Kirsten: eten wanneer ze trek heeft.

FOTO: RENE BOUWMAN

vangen. Dat geldt ook voor vers fruit. Als

het er is, eet ik het, maar anders kan ik

het dagen vergeten.

Per dag drink ik doorgaans 1,5 liter water.

Glas bij de kraan of flesje in m’n tas.

Sinds ik ben gestopt met roken, is mijn

drang om te snoepen toegenomen. Ik

neem dan vaak een pepermuntje en een

glas water. Desondanks zijn er een paar kilo’s bijgeko-

men. Ik maak me er niet zo druk om.

Ik geloof in bewegen en niet extreem veel

of calorierijk eten. Ik doe het volgens mij

wel aardig, maar denk dat het wat gevari-

eerder kan.”

GEEFT ZICHZELF: 7,5

VOEDINGSDESKUNDIGE ROLIEN SCHEEPBOUWERKirsten eet inderdaad zeer onregelmatig.

Daardoor mist zij de nodige energie, maar

ook voedingsstoffen. Kirsten ontbijt, dat is

goed. Maar het kan gezonder en gevarieer-

der: speculaasjes tellen niet als ontbijt. Neem

eens Griekse yoghurt of kwark met wat vers

fruit en muesli of walnoten of smeer eens

pindakaas op je brood met plakjes banaan, appel of kiwi.

Let ook op voldoende vezels. Een vrouw heeft minimaal 30 gram

per dag nodig, Kirsten zit op circa 6 gram, zo blijkt uit haar eet-

dagboek. Vezels zijn enorm belangrijk voor goed functionerende

darmen omdat daar voedingsstoffen worden opgenomen, essenti-

eel om gezond te blijven. Kies daarom voor volkoren producten

en eet meer groenten en fruit. Kirsten zegt dat ze eet waaraan

haar lichaam behoefte heeft. Omdat ze nu voornamelijk snelle

suikers en slechte vetten binnen krijgt, blijft haar lichaam naar

meer suikers vragen. Meer regelmaat en gezonder eten dus.

KRIJGT: 5 ■ Meedoen? Eetdagboek@telegraaf.nl

DE TELEGRAAF WEEKEINDE - ZATERDAG 19 OKTOBER 2013

Bestel online via www.telegraaf.nl/webshop

| SHOP

NB1

3086

2

GEEN VERZENDKOSTEN

NÚ€24,95

INVENTUM VERWARMINGSKUSSENMULTIFUNCTIONEEL: VOOR NEK, BUIK EN RUG

Helpt ook bij spierpijn Van ademend velours en verstelbaar

door klittenbandsluiting Wasbaar in wasmachine op 30°C Automatische uitschakeling na

ca. 90 minuten 100 Watt