Veiligheid en gezondheid in het laboratorium

Gevaren voor de gezondheiden opslag van chemicaliën

Hoorcollege 3Richard Kragten

• Giftige en schadelijke stoffen

• Kankerverwekkende stoffen

• Mutagene stoffen

• Reprotoxische stoffen

Chemicaliën

Giftige en schadelijke stoffen– Acute effecten

• Acuut lokaal effect

• Acuut systemisch effect

– Langetermijn effecten

• Langetermijn lokaal effect

• Langetermijn systemisch effect

Acute effecten treden op bij kortdurende piekblootstelling

Acuut lokaal: huid, oog, slijmvliezen

Acuut systemisch: bloedsomloop

Het kan soms 24 to 48 uur duren voordat je het effect merkt

LD50

De acute giftigheid van een vaste of vloeibare stof wordt aangegeven met een

LD50 (lethal dose) waarde

LD50 = hoeveelheid vaste of vloeibare stof (mg/kg l.g.) die bij 50% van een populatie proefdieren tot de dood leidt binnen een bepaalde tijd (meestal 24 uur)

LC50 = hoeveelheid van een stof in de lucht die bij 50% van een populatie proefdieren tot de dood leidt binnen een bepaalde tijd (1 tot 4 uur)

Propoxur

• Acuut LD50 oraal rat: 90-128 mg/kg l.g

• Acuut LD50 dermaal konijn 300 – 1000 mg/kg l.g

Kan effecten hebben op het zenuwstelsel. Blootstelling kan leiden tot ademhalingsfalen, stuiptrekkingen, bewusteloosheid en kan eventueel dodelijk zijn.

Botulinetoxine heeft een LD50 waarde van 0,005-0,05 µg/kg

• Elke dier reageert anders en de mens is geen rat, muis, aap of wat dan ook!

• Getallen zijn alleen indicatief voor de mate van giftigheid

betekent dat het middel erg giftig is. De LD50 is kleiner dan 50 mg/kg l.g.

betekent dat het middel schadelijk is. De LD50 ligt tussen de 50 en de 500 mg/kg l.g.

Giftige stoffen

– Acute effecten

• Acuut lokaal effect

• Acuut systemisch effect

– Langetermijn effecten

• Langetermijn lokaal effect

• Langetermijn systemisch effect

Langetermijn effecten (chronische):

• Is lastig om een blootstellingsgrens aan te geven

• Gaat niet alleen om dosis maar om tijdsduur

Langetermijn lokaal: contact-eczeem

Langetermijn systemisch: alcohol leidt tot cirrose (leverschade)

Langetermijn lokaal effect

Langetermijn systemisch

• Kankerverwekkend

• Mutageen

• Reprotoxisch

Langetermijn systemisch

Kankerverwekkend

Benzeen

Mutageen

Beschadigen het erfelijke materiaal en kunnen dus kanker veroorzaken

Reprotoxisch

• Schadelijk effect op de voortplanting van de mens

• Verminderde vruchtbaarheid of een effect op het ongeboren kind

• Bijvoorbeeld: inkt, verf, lijm

• Vruchtbaarheid kan terugkeren als je niet meer aan deze stoffen bent blootgesteld

Opslag van gevaarlijke stoffen

Sommige stoffen mogen niet in aanraking met elkaar komenEr ontstaat anders een gevaarlijke situatie

GEVAREN-CATEGORIE

OxiderendOntvlambare

vloeistofOntvlambare

vaste stofGiftig Corrosieve/ bijtende

stoffen

Oxiderend--- X X X X

Ontvlambare vloeistof X --- --- X X

Ontvlambare vaste stof X --- --- --- X

GiftigX X --- --- X

Corrosieve/bijtendestoffen

X X X X ---

PGS 15

• Richtlijn voor opslag van verpakte gevaarlijke stoffen

• Geeft ook regels voor maximale hoeveelheden in bepaalde type opslagplaatsen

• Brandwerend

• Geventileerd

• Lekbakken

Opslagplaats moet zijn:

• Blijf niet alleen bij een gemorste stof

• Vluchtige stoffen kunnen bedwelmend zijn

• Haal een deskundige erbij

• Pas op voor uitglijden

• Bescherm jezelf goed bij opruimen