SWE 4 Sociologie

Week 1

Overzicht

Hoorcollege 1 Hoofdstuk 1 + 2 definitie + invalshoeken Hoofdstuk 3 sociaal gedrag

Hoorcollege 2 Hoofdstuk 3 roltheorie Hoofdstuk 4 socialisatie

Hoorcollege 3 Hoofdstuk 6 cultuur Hoofdstuk 7 macht

Wat is sociologie?

… de wetenschap die formuleert … wat iedereen …..al lang weet, …zodanig dat niemand het meer begrijpt

(De Jager & Mok)

Maar…

Gelukkige slaven zijn de grootste vijanden van de vrijheid…

De Papalagi:

Vreemde mensen die telkens naar een metalen ding op hun pols kijken…altijd haasten zonder zichtbare redenen….bouwen hutten boven elkaar….kijken naar een platte glazen bol en doen dat uren lang….

16 miljoen Nederlanders?

Je gaat om met een beperkte groep Je doet slechts bepaalde ervaringen op Je neemt selectief waar: ***

Selectief openstaan Selectief onthouden Selectief reproduceren

Je kunt niet anders dan alles bezien vanuit jouw referentiekader…

Objectieve wetenschap?

Expliciet maken van opvattingen Feiten weergeven En toch partijdig:

Westerse maatschappij Middenklasse Man Blank

Al lang weten? Menen te weten?

Wat zijn oorzaken voor echtscheidingen? Wie drinkt het meest? Verband vrije tijd - leesgedrag?

Yavis-typen

Young Attractive Verbal Intelligent Succesfull

Hound-typen

Homely Old Unattractive Non-verbal Dumb

Doel sociologie (hoofdstuk 1)

Sociologische verbeeldingskracht (Mills) Relativeren Relateren: verbanden zien Bewustzijn maatschappelijke bepaaldheid

van gedrag Begrijpen van maatschappelijke

problemen

Doel sociologie

Zich bezighouden met de sleutelbegrippen van de franse Revolutie:

Liberté Egalité Fraternité

Posities en rollen

Er zijn toegewezen en verworven posities. Verwachtingen die men koestert ten

aanzien van mensen in een bepaalde positie noemt men rollen.

Rolspanning en rolconflict Rol-onderzoek (leary, Bateson e.v.a.)

Rolattributen

‘dingen’ die feitelijk horenbij je sociale (gewenste) positie>>>rol

MER-student….een laptop Eigen baas….Mercedes HBOV-student?.....

alcoholisme

Sociologisch bekeken… Psychologisch bekeken… Zien als imitatiegedrag… Zien als aangeleerd gedrag… Zien als economisch probleem… Zien als gezondheidsprobleem… Zien als ‘doorgeschoten’edicatie… Etc.

Soorten sociologie (1)

Indeling in ‘objecten’ Algemene sociologie Onderwijssociologie Gezondheidssociologie Gezinssociologie Organisatiesociologie Godsdienstsociologie

** Referentiekader (hoofdstuk 2)

“Persoonlijke kennis en verklaringen van en oordelen over de sociale werkelijkheid”

oftewel

“het geheel van waarden en normen op grond van jouw socialisatie”

Functies referentiekader

Reduceren van de complexe werkelijkheid Selectieve waarneming Verschaft zelfvertrouwen Ordent de wereld naar binnen en buiten jou kader

Verandering referentiekader (extra)

Bij indringende ervaringen Bij veranderende visies / inzichten

Ontwikkelingen in de maatschappij Media

Sociaal gedrag (hoofdstuk 3)

Sociaal = Interactie:

Actie Reactie

Betrokkenheid

De sociale situatie (hoofdstuk 3)

Houding = vaste manier van : Denken veranderbaar Voelen slecht veranderbaar Reageren enigszins veranderbaar

Houding (hoofdstuk 3)

Gevolg: selectieve waarneming: Voordelen:

Focus & diepgang Reduceren complexiteit

Nadelen: Vertekening van de werkelijkheid Waardeoordelen Wij-zij-denken

Houding (hoofdstuk 3)

Uitingsvormen: Stigmatiseren (= een merkteken met een

negatief onderscheidende functie)

Stereotypering (= vaste beeld van een groep) Vooroordelen (= vaste manier van denken,

voelen en handelen die de werkelijkheid vertekent)

Houding (hoofdstuk 3)

Functie van vooroordelen en stigma’s: Ze geven richting aan je gedrag tegenover

mensen met een ander ‘referentiekader’ Ze versterken de eenheid in de groep. Ze maken duidelijk welk gedrag van de ander

verwacht wordt

Houding (hoofdstuk 3)

Gevolgen: Misverstanden Verwarring subjectiviteit – objectiviteit Wij / zij-denken

Sociale situatie (hoofdstuk 3)

Definitie van de situatie Self fulfilling prophecy (Merton) Self defeating prohecy