7

KVLV DRAAGT BIJ TOT

ZORGZAAM SAMENLEVEN

VAN ONS, VOOR JULLIE! TONEEL ..................................................................................................... p. 9

Wat? ......................................................................................................................................................... p. 9 Doelpubliek ............................................................................................................................................... p. 9 Nodig ........................................................................................................................................................ p. 9 Tip .......................................................................................................................................................... p. 9 Voorwaarden ............................................................................................................................................ p. 10

VIERKANTE METER MOESTUIN ........................................................................................................... p. 11

Wat? ......................................................................................................................................................... p. 11 Voor wie? .................................................................................................................................................. p. 11 Periode ..................................................................................................................................................... p. 11 Duur .......................................................................................................................................................... p. 11 Beperkt aanbod ........................................................................................................................................ p. 11 Voorwaarden ............................................................................................................................................ p. 12 Prijs .......................................................................................................................................................... p. 12 Reservaties ............................................................................................................................................... p. 12 Adressen deelnemende Aveve-winkels .................................................................................................... p. 12

EHBO VOOR JE FIETS ......................................................................................................................... p. 14

Wat? ......................................................................................................................................................... p. 14 Wie? .......................................................................................................................................................... p. 14 Waar? ....................................................................................................................................................... p. 14 Hoe? ......................................................................................................................................................... p. 15 Praktisch ................................................................................................................................................... p. 15 Fietsondernemingen FIETSenWERK ....................................................................................................... p. 16

MET KINDEREN IN HET VERKEER ....................................................................................................... p. 18

Praktische info voor elke module .............................................................................................................. p. 18 Reservaties ............................................................................................................................................... p. 21 Info .......................................................................................................................................................... p. 21

8

2014-2018 – 100 JAAR GROOTE OORLOG ................................................................................... p. 22

1. Rendez-vous met de Westhoek ......................................................................................................... p. 22 a. 14-18: Het decor van een passionele moord .............................................................................. p. 23 b. Vrouwen in den Groote Oorlog – Rondritten per autocar ........................................................... p. 23 c. Frontreis ..................................................................................................................................... p. 24

2. Sterke Vrouwen in de Groote Oorlog ................................................................................................. p. 25 3. Tweemaal oorlog, driemaal honger .................................................................................................... p. 26 4. Whizzz Bang! ..................................................................................................................................... p. 27 5. 14-18 Spektakel-musical .................................................................................................................... p. 28

Inleiding .............................................................................................................................................. p. 28 Het verhaal ......................................................................................................................................... p. 28 Een unieke belevenis ......................................................................................................................... p. 29 Cast .................................................................................................................................................... p. 29 Praktische info .................................................................................................................................... p. 29

6. Boekenlijst .......................................................................................................................................... p. 30 7. Het aanbod van de provincies over WOI ............................................................................................ p. 32

VIVA EUROPA ........................................................................................................................................ p. 33

2014 is het Europees jaar van de burger .................................................................................................. p. 33 Op zoek naar de wortels en de toekomstplannen van Europa .................................................................. p. 33

PARLER AVEC ELLES ............................................................................................................................ p. 35

Waarover gaat dit? .................................................................................................................................... p. 35 Andere manieren om stil te staan bij emigratie en immigratie ................................................................... p. 36 Financiële steun nodig? ............................................................................................................................. p. 36

VERNIEUWENDE WOONZORG VOOR OUDEREN ............................................................................... p. 37

Waarom deze activiteit? ............................................................................................................................ p. 37 Bezoek aan een vernieuwd woonzorg-verblijf ........................................................................................... p. 38 Opportuniteiten .......................................................................................................................................... p. 39

SPIRITUALITEIT ...................................................................................................................................... p. 41

Materiaal op website .................................................................................................................................. p. 41 Werkmap pastoraal van de Landelijke Beweging ...................................................................................... p. 41 Extra aanbod: Mijmeringen van Maria ....................................................................................................... p. 41

9

VAN ONS, VOOR JULLIE! TONEEL

WAT? 2 korte toneelstukken met een sociale achtergrond: Reis naar de zon handelt over euthanasie Netje en Lowie over het leven in een rusthuis. Je kunt ze downloaden via de website: www.kvlv.be: aanmelden als bestuurslid, klikken op “Werkmateriaal” en vervolgens “2014” selecteren.

DOELPUBLIEK Ouderen omwille van de herkenbaarheid in de personages en omwille van de thema’s.

NODIG Geen decor, een beperkt aantal voorwerpen en enkele toneelspelers.

TIP Kies een stuk dat het beste aansluit bij jullie publiek. Elk stuk brengt op een humoristische manier, een soci-aal onderwerp. Nodig na het stuk de aanwezigen uit voor een gesprek. Dit mag best informeel en in kleine groepjes. Duid op voorhand een gespreksleider aan die volgende vragen gebruikt als leidraad: Wat vond je goed aan het stuk? Wat vond je minder? Welke zin of fragment heeft jou het meest geraakt? Waarom? Hoe denk jij over euthanasie/leven in een rusthuis? Heeft dit stuk jouw idee veranderd?

10

VOORWAARDEN Deze stukken zijn geschreven door Frans Busschots, auteur toneel en scenario. De stukken mogen gebruikt worden indien jullie spelen voor eigen publiek, geen affiches ophangen en geen inkom vragen. Jullie spelen dan een try-out voor eigen publiek. Hierop moet geen Sabam betaald worden. Als jullie het stuk voor een ruimer publiek spelen of inkom vragen moet er wel Sabam worden betaald (zie www.sabam.be). Frans Busschots vraagt wel dat je hem laat weten waar jullie het stuk spelen, wanneer en om welk uur. De mogelijkheid bestaat dat hij komt kijken. Zijn gegevens: Frans Busschots Houwstraat 109 2580 Beerzel Tel. 015/24 79 55 GSM 0477/89 03 40 e-mail frans.busschots@wdj.be Frans schreef ook nog andere stukken. Op zijn website http://fransbusschots.wdj.be vind je nog andere stuk-ken. Deze moet je wel bij hem aanvragen en mogelijk betalen.

11

VIERKANTE METER MOESTUIN

WAT? Je eigen groenten en kruiden kweken, lijkt je wel leuk en lekker! Helaas vind je een echte moestuin onbegon-nen werk of ben je een ‘nitwit’ als het over tuinieren gaat? Dan is een vierkante meter moestuin iets voor jou! Zo’n kleine moestuin in een bak van één vierkante meter met een onderverdeling in vakken is overzichtelijk én gemakkelijk. Ideaal dus voor de beginnende moestuinier. De kneepjes van het vak leer je tijdens een workshop ‘Vierkante meter moestuin’ in één van de deelnemende AVEVE-winkels. Stroop je mouwen dus maar op!

VOOR WIE? Beginnende moestuiniers. Deze activiteit is daarom bijzonder geschikt om jonge vrouwen aan te trekken.

PERIODE De workshops kunnen doorgaan tussen 15 maart en 30 april 2014.

DUUR Elke workshop duurt 2,5 u. De workshops gaan door van 20 u tot 22.30 u.

BEPERKT AANBOD Deze workshop wordt slechts 15 keer georganiseerd in 2014. Wil je het niet missen? Schrijf dan snel in. Inschrijven kan vanaf 1 oktober 2013.

12

VOORWAARDEN Aanvragen van de workshop kan per mail vanaf 1 oktober 2013 (op die manier krijgen alle afdelingen

gelijke kansen) bij AVEVE, t.a.v. Paul Boon. De eerste 15 aanvragers hebben recht op een workshop voor hun afdeling. De datum en het uur van de mail bepalen de volgorde van de aanvragen.

Aanvragen moeten ingediend worden bij AVEVE vóór 15 oktober 2013. Bij je aanvraag geef je volgende info door:

contactgegevens: afdeling, contactpersoon, e-mailadres, telefoonnummer, GSM-nummer winkel waar jullie de workshop willen organiseren 3 mogelijke data tussen 15 maart en 30 april 2014 waarop jullie de workshop willen organiseren.

Maximum 15 deelnemers per workshop. De betaling (€ 150) gebeurt ter plaatse.

PRIJS € 150 (ongeacht het aantal deelnemers), incl. goodiebag, drankje en versnapering.

RESERVATIES

Paul Boon Pboo.retail@aveve.be

ADRESSEN DEELNEMENDE AVEVE-WINKELS AVEVE AALST, Gentsesteenweg 440, 9300 AALST AVEVE BORNEM, Lodderstraat 6, 2880 BORNEM AVEVE BRUGGE, Maalsesteenweg 427, 8310 SINT-KRUIS BRUGGE AVEVE DEINZE, Gentsesteenweg 126, 9800 DEINZE AVEVE DIEST, Leuvensesteenweg 88, 3290 DIEST AVEVE DILBEEK, Ninoofsesteenweg 491, 1700 DILBEEK AVEVE EDEGEM, Prins Boudewijnlaan 160, 2650 EDEGEM AVEVE GEEL, Grote Steenweg 1a, 2440 GEEL AVEVE GENK, Evence Coppéelaan 42, 3600 GENK AVEVE GENT, Pantserschipstraat 6 (Hoek Wondelgemkaai), 9000 GENT AVEVE HALLE, Bergensesteenweg 162, 1500 HALLE AVEVE HASSELT, Kempische Steenweg 146A, 3500 HASSELT AVEVE IEPER, Maarschalk Haiglaan 120-122, 8900 IEPER

13

AVEVE KAMPENHOUT, Mechelsesteenweg 32, 1910 KAMPENHOUT AVEVE KORTRIJK, Gentsesteenweg 220 C, 8500 KORTRIJK AVEVE LIER, Mechelsesteenweg 104, 2500 LIER AVEVE MERKSEM, Bredabaan 891-893, 2170 MERKSEM AVEVE OOSTENDE, Torhoutsesteenweg 677, 8400 OOSTENDE AVEVE OPWIJK, Steenweg op Vilvoorde 468, 1745 OPWIJK AVEVE OUDENAARDE, Simon De Paepestraat 26, 9700 OUDENAARDE AVEVE SINT-NIKLAAS, August de Boeckstraat 9, 9100 SINT-NIKLAAS AVEVE WEMMEL, Windberg 12, 1780 WEMMEL AVEVE WETTEREN, Oosterzelesteenweg 1, 9230 WETTEREN AVEVE WILSELE, Aarschotsesteenweg 88, 3012 WILSELE

14

EHBO VOOR JE FIETS

WAT?

Niets zo handig als zelf weten hoe je je stalen ros in topconditie kunt houden! Hoe je dat doet, kom je te we-ten tijdens de cursus ‘EHBO voor je fiets’. Deze cursus is bedoeld voor vrouwen.

FORMULES Je hebt de keuze uit 2 formules: Formule 1

Cursus ‘Inleidende info over de fiets en basisnoties fietsonderhoud’. Je ontdekt welke fiets bij je past, waar je kunt op letten bij de aankoop van een nieuwe fiets en hoe je je fiets zelf in topconditie kunt hou-den. De cursus bestaat uit 1 avond van 2,5 uur.

Formule 2 Cursus uit twee delen: Deel 1: ‘Inleidende info over de fiets en basisnoties over fietsonderhoud’ Deel 2: ‘Vervolgcursus: kleine fietsherstellingen’ Kies je voor een cursus van twee bijeenkomsten, dan hoef je nooit meer afgeschrikt te worden door een fietspanne. In de vervolgsessie (deel 2) leer je immers ook banden herstellen, remmen afstellen, de de-railleur regelen... De cursus bestaat uit 2 avonden van telkens 2,5 uur.

WIE?

De cursussen worden gegeven door specialisten van FIETSenWERK.

FIETSenWERK is een organisatie voor fietsondernemingen uit de sociale economie. De organisatie wil nieu-we ontwikkelingen rond fietsmobiliteit stimuleren en ondersteunen en actief bijdragen aan een duurzame (keten)mobiliteit.

FIETSenWERK beschikt over een netwerk van ongeveer 30.000 fietsen, 25.000 stallingsplaatsen, 300 me-dewerkers, 31 fietspunten, 20 ondernemingen...

WAAR?

De cursussen gaan door in een Fietspunt of op een locatie naar keuze.

Geen Fietspunt in de buurt? Misschien ken je wel een fietsenmaker of handige Harry uit de buurt die je wat kan bijbrengen over fietsonderhoud en -herstel.

15

HOE?

STAP 1 Je doet een aanvraag rechtstreeks bij een fietsonderneming van FIETSenWERK (contactgegevens zie p. 16).

STAP 2 Praktische afspraken zoals beginuur en locatie spreek je af met de lesgever van FIETSenWERK.

STAP 3 Na afloop van de cursus, ontvang je van de fietsonderneming een factuur en een digitale versie van de sylla-bus.

PRAKTISCH

PRIJS EN BETALING € 150 (exclusief BTW) voor een sessie van 2,5 u. (inclusief voorbereidingstijd en materiaal). Indien de lesgevers van FIETSenWERK zich moeten verplaatsen naar een door de afdeling gekozen locatie, dan betaal je een kilometervergoeding: € 0,4/km (exclusief BTW). De betaling doe je op basis van een factuur dat je ontvangt van de fietsonderneming na afloop van de cursus.

SYLLABUS FIETSenWERK stelt een syllabus ter beschikking die je digitaal ontvangt van de fietsonderneming en kunt verspreiden onder de deelnemers.

RESERVATIES Rechtstreeks bij de Fietsonderneming in jouw regio, zie p. 16. De meest up-to-date contactgegevens van de fietsondernemingen vind je op www.kvlv.be > bestuursleden

MEER INFO Kan de fietsonderneming je niet helpen, dan kun je met je vragen terecht bij: FIETSenWERK Ellen Plasmans Tel. 03/239 52 23 info@fietsenwerk.be

16

FIETSONDERNEMINGEN FIETSENWERK

PROVINCIE ANTWERPEN De Kempen / Het Fietshuis Turnhout vzw Gust Van Gils info@fietshuis.be 0484/16 01 22 De Kempen / Fietsatelier Mol vzw Peter Van de Sande peter@fietsenatelier.be 014/32 14 45 0478/69 20 58 Gebied tussen Antwerpen en Mechelen / Werkmmaat vzw Erwin Lauriks erwin.lauriks@werkmmaat.be 0476/86 00 32 Regio Mechelen / Fietsatelier Mechelen vzw Veronique Matthees sociale.werkplaats@atelier-mechelen.be 015/71 09 58

PROVINCIE OOST-VLAANDEREN Regio Gent / Max Mobiel vzw Geert Neirynck geert.neirynck@gent.be 09/242 80 46 0498/59 89 88 Waasland / Vzw Den Azalee Jan Ryckaert jan.ryckaert@vzwdenazalee.be 0493/51 64 76

PROVINCIE LIMBURG Hasselt, Ham, Sint-Truiden, Genk, Neerpelt / Basis vzw Tom Beenaerts tom@vzwbasis.be 0477/03 18 81

PROVINCIE VLAAMS-BRABANT Oost-Brabant / Velo vzw Peter Verstraeten peter.verstraeten@velo.be 016/29 87 46 0494/63 11 87

17

PROVINCIE WEST-VLAANDEREN De Haan, Bredene, Oostende, Middelkerke, Nieuwpoort, Koksijde, De Panne, Veurne, Diksmuide, Alverin-gem, Lo-Reninge, Houthulst, Kortemark, Koekelare, Ichtegem, Gistel, Oudenburg

Groep Intro vzw Oostende-Veurne-Diksmuide Koen Uittenhove Koen.uittenhove@groepintro.be 0473/88 64 83

Groep Intro vzw Brugge-Torhout vzw Frederik Van Eenoo frederik.vaneenoo@groepintro.be 0495/79 99 40

Zuid-West-Vlaanderen, Noord-Henegouwen / Mobiel vzw Pol Van Ryckegem educatie@mobiel.be 056/24 99 10

18

MET KINDEREN IN HET VERKEER EN ANDERE INTERACTIEVE VORMINGEN OVER VERKEER

Zin in een geanimeerde activiteit rond verkeer, boordevol interessante tips en tricks? De Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) werkte uiteenlopende modules uit rond verkeer. Geen saaie les dus, maar een interac-tieve en informatieve sessie. Zowel jonge ouders, senioren als doorsneeweggebruikers komen aan hun trekken met dit aanbod. Aan jou de keuze om een of meer gepaste module(s) op jouw programma te zetten!

PRAKTISCHE INFO VOOR ELKE MODULE

Elke module duurt 2 u.

Je kunt elke module afzonderlijk reserveren.

Prijs per module: € 185 (inclusief BTW en verplaatsingskosten). Dankzij de tegemoetkoming die je kunt aanvragen via www.veiligverkeer.be, betaal je slecht € 85 voor een module (zolang het aanbod strekt). Op basis van een factuur betaal je rechtstreeks aan de rij-school of zelfstandige lesgever (€ 185). Door je dossier te vervolledigen en op te sturen naar de VSV, ontvang je de tegemoetkoming vermeld bij de opleiding (€ 100 voor de hieronder vermelde opleidingen).

Om te genieten van de tegemoetkoming, maak je een dossier dat de volgende documenten bevat (te downloaden op www.veiligverkeer.be via ‘Mijn dossier’): deelnemerslijst evaluaties (ingevuld door de deelnemers en jezelf) een onkostenformulier (de VSV voorziet hiervoor op haar website een formulier waarop je de gege-

vens die nodig zijn voor de administratie dient in te vullen, o.a. rekeningnummer,…) de originele factuur van de opleiding. Het hele pakket bezorg je per post aan de Vlaamse Stichting Verkeerskunde, t.a.v. Erik Thys, Louizastraat 40, 2800 Mechelen. Op basis daarvan wordt de tegemoetkoming betaald.

Reserveren van een opleiding én genieten van de tegemoetkoming kan enkel via www.veiligverkeer.be. Reserveren doe je zo: Stap 1:

Registreer je op www.veiligverkeer.be. Stap 2:

Nadat je geregistreerd bent, kun je een opleiding kiezen. Door bij de info over de opleiding van je keuze te klikken op ‘Toevoegen aan mijn dossier’ komt de opleiding in je dossier.

Stap 3: Contacteer de rijschool of zelfstandige lesgever van je keuze en maak afspraken over datum, uur, het nodige materiaal,… Klik daarvoor in het witte vak onder ‘Lesgevers’ (rechterkolom). Op die ma-nier krijg je enkel een overzicht van die lesgever(s) die de opleiding van jouw keuze geeft/geven. Een overzicht van alle lesgevers die verkeersopleidingen geven, krijg je als je op de link ‘Hier’ klikt.

Stap 4: Zijn de afspraken met de rijschool of zelfstandige lesgever gemaakt,, dan keer je terug naar ‘Mijn dossier’ waar je via de knop ‘Niet gereserveerd’ een tegemoetkoming kunt aanvragen. Na deze aan-vraag krijg je per mail een bevestiging waaruit blijkt dat de tegemoetkoming voor jou wordt gereser-veerd.

19

Stap 5: Na afloop van de vorming verzamel je de nodige documenten om je dossier samen te stellen: inge-vulde deelnemerslijsten, ingevulde evaluaties, onkostenformulier en originele factuur. Uiterlijk één maand na de opleiding verstuur je je dossier naar de VSV en keer je terug naar ‘Mijn dossier’ op www.veiligverkeer.be. Klik op de knop ‘Niet verzonden’. De VSV weet nu dat je dossier er aankomt.

Stap 6 De status van de knop ‘Niet doorgegeven’ bij ‘Mijn dossier’ zal automatisch veranderen wanneer de betaling van de tegemoetkoming bij de boekhouding van de VSV zit. Van zodra de status van deze knop is veranderd, weet je dat de tegemoetkoming binnen afzienbare tijd op je rekening zal staan.

Aantal deelnemers: minimum 10, maximum 25. Met uitzondering van de verkeersquiz (module 2), waar-voor minimum 10 en maximum 40 deelnemers vereist zijn.

De doelgroep verschilt per module (zie omschrijving).

Als organisator zorg je voor: een locatie met een stoel voor elke deelnemer, voor de verkeersquiz voorzie je ook een tafel per

groepje als je de deelnemers in groepjes laat werken. een witte muur of projectiescherm een internetaansluiting (eventueel, in overleg met de lesgever) een beamer een laptop. Tip: sommige lesgevers kunnen zelf een beamer en/of laptop voorzien, vraag er naar als je een les-

gever boekt.

De vormingen worden gegeven door een lesgever van een erkende rijschool of een zelfstandige lesgever met een brevet van beroepsbekwaamheid. De Vlaamse Stichting Verkeerskunde zorgt voor de inhoud en de opvolging van de kwaliteit van de vormingen..

MODULE 1: MET KINDEREN IN HET VERKEER Inhoud Kinderen vormen de meest kwetsbare groep in het verkeer. Meestal zijn ze onervaren en voelen ze zich nog wat onzeker. Ze kunnen onverwachte bewegingen maken of plots vallen. Ontdek in een interactieve vorming hoe je de risico’s voor je kinderen beperkt op de fiets, in de auto, te voet… Een ervaren lesgever van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde geeft je een antwoord op vragen zoals: Hoe beleven kinderen het verkeer? Waarmee moet je rekening houden? Op welke manier leer je kinderen fietsen? Hoe geef je zelf het goede voorbeeld? … Uiteraard ga je naar huis met een heleboel concrete tips. Programma

Het verkeer vanuit het oogpunt van een kind kinderen in de auto (kinderzitjes,…) kinderen op de fiets (kinderzitjes, fietshelmen,…)

Kinderen en het openbaar vervoer

Spelenderwijs leren stappen en fietsen Voor wie?

Ouders, grootouders, iedereen die met kinderen in het verkeer komt of er meer over wil weten.

20

MODULE 2: VERKEERSQUIZ Inhoud Aan de hand van een geanimeerde verkeersquiz word je uitgedaagd om in groep je kennis over verkeer te testen. Een leuke manier om het verkeersreglement op te frissen. Programma Een avondvullende quiz met verschillende rondes waar vragen over onder andere het verkeersreglement, gedrag en weetjes aan bod komen. De quiz wordt begeleid door een professionele rijschoolinstructeur die verder ingaat op de vragen en de antwoorden. Voor wie? Iedereen die zijn of haar kennis over verkeer en mobiliteit wil testen of bijschaven.

Wat heb je nodig?

Indien je de deelnemers in groepjes laat quizzen: een tafel per groepje.

2 assistenten voor hulp bij het verbeteren en het verzamelen van de antwoordbladen.

Aantal deelnemers

Minimum 10 deelnemers, maximum 40 deelnemers.

MODULE 3: ONTSPANNEN ACHTER HET STUUR

Inhoud Het overkomt je vast ook wel eens: je jaagt je op in de auto. Begrijpelijk, overdreven snelheid van andere chauffeurs, file, hoge brandstofprijzen,… zelfs de rustigste chauffeur wordt er weleens onrustig van. Toch is het voor je eigen veiligheid en die van anderen, belangrijk om je ontspannen in het verkeer te bewegen. Door je goed voor te bereiden, defensief te rijden en voor jezelf de beste rijomstandigheden te creëren, kun je al heel wat problemen voorkomen.

Programma

Defensief rijden

Ecodriving

Ongevallen voorkomen + wat doe je bij een ongeval?

Je auto in orde houden

De juiste zithouding + je zetel en spiegels afstellen

Voor wie? Voor iedereen die met de auto rijdt.

MODULE 4: ZO LANG MOGELIJK MOBIEL

Inhoud Mobiel zijn en blijven is belangrijk. Boodschappen doen, familie of vrienden bezoeken, een toeristische uitstap maken… zijn immers maar mogelijk als we ons kunnen verplaatsen. Toch is het niet altijd evident om je te verplaatsen. Het verkeer verandert, wordt drukker en hectischer én er komen nieuwe regels en verkeersborden bij. Ook ouder worden kan een effect hebben op hoe vlot we met de auto rijden. In deze sessie leer je hoe je zo lang mogelijk op een veilige manier de auto kunt gebruiken. We besteden ook aandacht aan mogelijke alternatieven.

21

Programma

Ouder worden en verkeer

Wat zijn de gevolgen?

Wat kun je doen?

Alternatieven

Openbaar vervoer

Fiets

Te voet

Snorwagentjes

Voor wie?

Ervaar je problemen om je zelfstandig te verplaatsen?

Wil je kennis maken met de alternatieven van autorijden?

RESERVATIES

www.veiligverkeer.be Nadat je een dossier hebt aangemaakt (door je te registreren) kan je in de Veilig Verkeer webwinkel een opleiding reserveren.

INFO

VLAAMSE STICHTING VERKEERSKUNDE Louizastraat 40 2800 Mechelen Erik.thys@verkeerskunde.be 015/63 14 03

22

In de periode van 2014 tot 2018 wordt WOI herdacht. Dat zal je merken aan de vele activiteiten die her en der in Vlaanderen georganiseerd worden. KVLV maakt voor jou een selectie van activiteiten waarin vooral de vrouw centraal staat. Er is voor ieder wat wils: van rondleidingen ter plekke tot boeiende verhalen, tentoonstellingen en theater-voorstellingen overal in Vlaanderen. Geen reden dus om deze ‘herdenkingsboot’ te missen.

1. RENDEZ-VOUS MET DE WESTHOEK Arrangementenaanbod Rent a Guide

Miguel Bouttry, een ervaren gids uit de Westhoek, heeft een boeiend aanbod uitgewerkt, speciaal voor KVLV-groepen. Je kunt kiezen uit verschillende arrangementen, waarin telkens de vrouw centraal staat.

23

A. 14-18: HET DECOR VAN EEN PASSIONELE MOORD Tijdens de Eerste Wereldoorlog liep in Veurne een liefdesverhaal gruwelijk af. Het meisje werd vermoord, de jongen werd verdacht. Er werden al enkele boeken over geschreven maar wij gaan samen op stap in het decor van dit bijzondere verhaal. In Veurne gaan we op zoek naar het graf van het slachtoffer, staan even stil bij de plaats van het verhoor en ontdekken de plaats van de moord. Een oorlogsverhaal dat er geen is…

Startpunt: Station Veurne Duur: 2 u. Prijs: € 2,80 per persoon*

B. VROUWEN IN DEN GROOTE OORLOG RONDRITTEN PER AUTOCAR

Tijdens deze rondritten in de Westhoek ontdekken we enkele straffe verhalen van nog straffere vrouwen. Vrouwen die in de dodelijke mannenwereld, die de Eerste Wereldoorlog was, overeind bleven en het verschil maakten. Maar ook vrouwen die achterbleven en hun man, zoon, vader,… verloren, krijgen de nodige aan-dacht. Een uitstap vol treffende verhalen van verpleegsters, moeders, arbeidsters en meisjes van plezier. Hun verha-len brengen ons langs de bijzonderste oorlogssites van de Westhoek. Deze tocht kun je als halve dag of als volledig dagprogramma boeken:

BELGISCHE SECTOR Tijdens deze rondrit vertrekken we vanuit Diksmuide, een van de frontsteden. De eerste dame die onderweg aan bod komt, is Madame Tack te Nieuwkapelle. We staan even stil bij haar graf en horen hoe zij als ‘soldatenmoeder’ vier jaar lang in haar huisje bleef wonen, midden de frontlijn. We trekken verder naar het gebied achter het front en komen terecht in de omgeving van Lo. Hier lagen dui-zenden soldaten ingekwartierd. We houden even halt aan een gewezen veldkeuken en horen hoe de vrouwen werkten op de velden en zorgden dat de soldaten voedsel kregen. Maar we staan ook stil bij het schrijnend verhaal van mevrouw Vandenbosch die hier in de buurt op een gruwelijke wijze haar man verloor en horen hoe Marie Curie hier vlakbij heel wat levens redde. Via Alveringem trekken we terug frontwaarts. Halfweg houden we halt in Lampernisse. Een prachtig polderdorp waar zich ooit een chirurgische voorpost bevond. Hier laten we Jane Launoy aan het woord. Een Belgische verpleegster die heel wat levens redde. Enkele kilometers verder ontdekken we in Pervijze het spectaculair verhaal van de Engelen van Pervijze. Twee Britse dames die hun leven op het spel zetten om het leven van onze Belgische soldaten te redden. Afsluiten doen we op de Duitse militaire begraafplaats van Vladslo waar we aandacht hebben voor het ver-haal van kunstenares Kathe Kollwitz. Onderweg heeft de gids ook aandacht voor Koningin Elisabeth. Onze vorstin riskeerde hier niet enkel haar leven om de jongens aan het front te bezoeken, maar stichtte ook o.a. een school voor frontkinderen in Beau-voorde en een groot hospitaal in De Panne.

Startpunt: Diksmuide (parking Ijzertoren) Duur: 3 u. Prijs: € 4 per persoon*

24

BRITSE SECTOR We vertrekken in het centrum van Ieper en trekken richting Poperinge. Richting het gebied waar vier jaar lang honderdduizenden Britse soldaten ingekwartierd waren en samenleefden met de burgers. Op de Brandhoek te Vlamertinge staan we even stil bij de vijf jonge slachtoffertjes van de ontploffing in een munitiedepot in 1918 en in Poperinge leren we Eliane ‘Ginger’ Cossey kennen, een jong meisje dat heel wat Britse soldatenharten sneller deed slaan. Hier brengen we ook een bezoek aan de dodencellen, de plaats waar de soldaten gevangen gezet werden om de volgende dag geëxecuteerd te worden. Bij Talbot House leren we Jeanne Battheau kennen. Zij plezierde er de soldaten met haar pianospel en dans-jes. Een bezoek aan dit gewezen soldatenhuis met bijhorende British Tea is een extra optie. Net buiten de stad houden we halt bij de site van Lijstenhoek Military Hospital. Op de nabijgelegen begraaf-plaats zien we het graf van de enige dame op deze immense dodenakker: Nellie Spindler. Zij was als ver-pleegster actief in dit hospitaal en kwam er om het leven bij een granaatinslag. Bij onze terugkeer in Ieper bezoeken we de John McCrae-site en zien we hoe gezinnen net na de oorlog onderdak moesten zoeken in achtergebleven bunkers. Onvoorstelbaar om te zien hoe men hier zonder enig comfort moest overleven in helse omstandigheden. Tenslotte horen we het uitzonderlijke vluchtelingenverhaal van Marie Bintein en haar kinderen.

Startpunt: Ieper (Autocarparking St. Maartenskathedraal) Duur: 3 u. – 4 u. (met bezoek aan Talbot House) Prijs: € 4 per persoon*, € 13* (met bezoek aan Talbot House + British Tea)

DAGFORMULE Beide tochten (Belgische + Britse sector) kunnen ook gecombineerd worden tot een dagtocht. Inclusief lunch (3‐gangenmenu) kunnen we je deze aanbieden voor € 26 per persoon* ‐ € 35 (met bezoek aan Talbot House en British Tea)* * Alle prijzen zijn berekend voor groepen met min. 25 deelnemers en exclusief vervoer en drankjes onderweg of bij lunch KVLV-groepen krijgen een korting van 5% op alle voorgestelde tochten

C. FRONTREIS Kom in 3 dagen Flanders Fields ontdekken. Tijdens deze meerdaagse frontreis door de Westhoek begeleiden onze gidsen jullie tot bij de interessantste sites langs zowel het Belgische als Britse front en brengen de sterkste verhalen. En uiteraard heeft de gids specifieke aandacht voor de vrouw in de Eerste Wereldoorlog. Een ervaring om nooit te vergeten! DAG 1 16 u. Aankomst en ontvangst in het hotel in Ieper - inchecken + kamer ontdekken 18 u. 3-gangendiner in het hotel 19.30 u. Presentatie over het verhaal van WOI in de Westhoek. Tijdens deze presentatie krijgen de

gasten een goed zicht op het ontstaan van de oorlog, de verschillende grote slagen,… Een zeer boeiende inleiding voor het vervolg van de reis. 21 u. Einde DAG 2 8.30 u. Ontbijt 9.30 u. Vertrek met eigen autocar naar Diksmuide

25

10 u. Bezoek aan IJzertoren onder begeleiding van gids 12 u. Lunchpakket in IJzertoren 13 u. Rondrit Belgische sector (zie hierboven) 16.30 u. Terug in het hotel - wat vrije tijd 17.30 u. 3‐gangendiner 19.30 u. Met eigen autocar of te voet naar Menenpoort 20 u. Bijwonen van de Last Post‐ceremonie. Begeleiding door gids. 21 u. Terug in het hotel DAG 3 8.30 u. Ontbijt 9.30 u. Uitchecken uit hotel + vertrek met eigen autocar naar centrum Ieper 10 u. Individueel bezoek aan het In Flanders Fields Museum 12 u. Lunchpakket in Ieper 13 u. Rondrit Britse sector (zie hierboven) Kostprijs: € 160 per persoon* Contacteer ons voor frontreizen op maat. Wil je langer of korter verblijven? Een minder druk programma? Of aandacht voor een specifiek verhaal? Wij werken het voor jou uit. *Prijs berekend voor een groep van min. 25 personen in hotel te Ieper (bij kleinere groepen wordt een meerprijs aangerekend) - prijs excl. autocar KVLV‐groepen krijgen een korting van 5% op deze frontreis

Miguel Bouttry 0488/ 40 74 40 info@rentaguide.be www.rentaguide.be

2. STERKE VROUWEN IN DE GROOTE OORLOG Vertellingen door Martine Kouwenhoven

Vanaf het moment dat ze kon lezen, was Martine een gepassioneerde lezeres. Alles wat ze in handen kreeg, verslond ze. Hier werd de basis gelegd voor een levenslange liefde voor het boek. Sommige boeken kunnen je leven veranderen. Al op zeer jonge leeftijd wist ze dat ze hoe dan ook ‘iets met boeken’ wilde doen. Speciaal voor KVLV werkte Martine een boeiende lezing uit over Vrouwen in WOI. Ze kiest niet enkel voor de ‘bekende vrouwenverhalen’, maar heeft het ook over vrouwen die niet altijd de nodige aandacht kregen in de geschiedenisboeken.

26

Hiervoor deed ze heel wat opzoekwerk. Zo is er het verbazingwekkende verhaal van Dorothy Lawrence, die verkleed als man tien dagen doorbracht in de loopgraven. De Russische Maria Bachkarova werd zelfs com-mandant van het Bataljon des Doods, dat overigens geheel uit vrouwen bestond. En Gabrielle Petit was zon-der meer de heldin van het Belgische volk. Al deze vrouwen hebben hun eigen verhaal. Het zijn gewone vrouwen, in buitengewone omstandigheden. Haar verhaal wordt geïllustreerd met mooie foto’s en een duidelijke PowerPoint-presentatie.

Duur: 90 min Nodig: beamer + scherm, micro voor groepen van +15 personen Prijs: € 270 all-in

Contact Martine Kouwenhoven martine@martineleest.be 0471/81 35 92 www.martineleest.be

3. TWEEMAAL OORLOG, DRIEMAAL HONGER Lezing door Eddie Niesten

In 2014 is het honderd jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog dood en vernieling zaaide in ons land. De Duitse bezetting zorgde eveneens voor vier lange jaren van honger en ontbering. Maar in de decennia die daarop volgden werd het maar even beter, want zowel de crisis van de jaren 1930 als de Tweede Wereldoor-log betekenden opnieuw schaarste aan tafel. Die decennia tekenden de generaties die ze beleefden maar tevens de jongeren van na de Bevrijding in 1944. Kennis van de culinaire geschiedenis in deze periode laat toe om ook heel wat andere aspecten van de (na)oorlogstijd te begrijpen. Huidige generaties hebben weinig of geen voeling meer met wat hun nabije voor-zaten hebben meegemaakt. Het aantal directe getuigen wordt ook almaar geringer. Hun dagelijkse zorg om in die tijd toch iets eetbaars, misschien zelfs iets lekkers, op tafel te krijgen, staat mijlenver van de onbezorgd-heid omtrent eten nu. Wat zegt nog: eten met bon, zwarte markt, alleen aardappelen, troost in het glas, eten verbergen, woekerprijzen,...?

27

Eddie Niesten is oprichter en bezieler van het cultureel-culinaire initiatief Keukenhistories & Tafelpraat. Van hem verschenen heel wat boeken over de (culinaire) geschiedenis van dit land, waaronder ‘Op de wijze van de chef’ en ‘Tweemaal oorlog, driemaal honger’.

Tip: organiseer dit thema in samenwerking met de bibliotheek. Voor: iedereen Duur: 1 x 1 u. of 1 x 2 u. (bespreekbaar) Bedrag: € 150 + reiskosten € 0,30 (vanuit Antwerpen) of vergoeding openbaar vervoer Nodig: eventueel laptop en beamer (bespreekbaar), eventueel micro (bespreekbaar) Contact: Eddie Niesten, 0479/02 17 28

4. WHIZZZ BANG! Een theatermonoloog van Leen Persijn met muziek en zang

Whizzz Bang!... een geluid dat verwijst naar het geluid van obussen uit Duitse 77mm kanonnen. De soldaten hoorden het typische ‘whizzz-geluid’ van een reizende granaat, voor de ‘bang’, afgegeven door het vuurwa-pen zelf, gehoord werd. In deze theatermonoloog speelt Leen Persijn de kleindochter van een verpleegster in de ‘Groote Oorlog’. De jonge Angèle wou niet alleen kousen en borstrokken breien voor de soldaten in de loopgraven, maar aan-vankelijk als verpleeghulpje en later als verpleegster ‘De Groote Oorlog’ van heel dichtbij meemaken. De oorlog met al zijn gruwel, verbijsterende maar ook grappige, mooie en ontroerende momenten, liefde en dood. Al vertellend beseft ze wat voor een grote vrouw haar grootmoeder, die eigenzinnige kleine oorlogsverpleeg-ster eigenlijk was.

Leen Persijn zonder muziek en zang, nee dat kan niet! Samen met Eddy Peremans, die haar muzikaal bege-leidt, brengt zij bekende en minder bekende liederen uit de Eerste Wereldoorlog, en roepen zij samen de sfeer van die tijd voor jou op. Voor de teksten heeft Annie Van Keymeulen gezorgd, zelf kleindochter van een oud strijder uit 1914-1918. Zij heeft zich uitvoerig gedocumenteerd over de rol van de verpleegsters in WOI.

Deze podiumproductie komt tot stand met de creatieve inbreng van Guido Martens, Dimitri Meersschaut, Eddy Peremans, Leen Persijn, Annie Van Keymeulen en Jaak Vermeulen.

Duur: 80 min. Prijs: € 600, inclusief licht en klank, exclusief km-vergoeding (= € 0,85/km, dit bedrag is de gezamenlijke km-vergoeding voor 1 wagen en 1 camionette). Je krijgt € 200 terug door een aanvraag in te dienen bij de Vlaamse Gemeenschap. Hoe korting van € 200 aanvragen? Ga naar www.aanbodpodium.be/MUSICAL en OPERA. Vink Podium aan, ga alfabetisch naar THEATER LEEN PERSIJN. Daar zie je de gegevens over de gekozen productie. Je stelt deze voorstelling open voor niet-KVLV-leden. Dit vermeld je in de aanvraag. Info & boeking: 09/360 39 25 - theater.leenpersijn@telenet.be

28

5.

INLEIDING Naar aanleiding van de herdenking van 100 jaar Wereldoorlog I, lanceert Studio 100 in april 2014 de spekta-kel-musical 14-18 in de Nekkerhal van Mechelen. Hiervoor gaat Studio 100 opnieuw samenwerken met het creatieve team dat ook zeer succesvol Daens op de planken heeft gebracht: Allard Blom zorgt voor de liedteksten en het script, Frank Van Laecke zorgt voor script en regie en Dirk Brossé tekent voor de muziek.

HET VERHAAL De spektakel-musical '14-'18 brengt een puur verhaal over vriendschap en liefde. Wat is de verwoestende werking van een oorlog op een groep vrienden en op een man en een vrouw die door deze oorlog niet bij elkaar kunnen zijn? Wat is het effect van zo'n grote, alles verwoestende oorlogsmachine op gewone jonge mensen die eigenlijk niet weten waar ze in stappen? '14-'18 is een verhaal van liefde, gemis, familie, vriendschap tegen de achtergrond van het monster van de Groote Oorlog. Een spektakel met een hart.

29

EEN UNIEKE BELEVENIS Als toeschouwer word je helemaal meegenomen in het verhaal. Hoe? Door een indrukwekkende tribune die verplaatsbaar is. En door een indrukwekkende scène. Alles draait rond beweging. De tribune kan een afstand afleggen van een halve meter per seconde. Door de beweegbare opstelling kan je inzoomen op intieme mo-menten en uitzoomen bij vergezichten. De tribune rijdt over een lengte van 150 meter (= 6 Elisabethzalen). Beweging vind je ook terug op de scène (een speelvlak van 2 voetbalvelden). Er wordt gestart van een lege scène. Alle decorstukken zijn mobiel. Op het achterdoek (30 m x 9 m) wordt een (retro)projectie afgespeeld. Kortom, een ervaring die je als kijker niet onberoerd zal laten!

CAST Jelle Cleymans als Jan Jonas Van Geel als Fons Bert Verbeke als Albert Lander Depoortere als Kamiel Free Souffriau als Anna Maaike Cafmeyer als Céline Jo De Meyere als Generaal Peter Van de Velde als Korporaal Dedecker Louis Talpe als Hermans Naast de hoofdpersonages, zijn er 20 nevenpersonages, 50 figuranten en 10 kinderen (waaronder de 5 vrien-den in hun kindertijd).

PRAKTISCHE INFO

DUUR VAN DE VOORSTELLING 1.40 u. Geen pauze

LOCATIE: NEKKERHAL IN MECHELEN Goede bereikbaarheid (E19, Station Mechelen Nekkerspoel, centraal gelegen) Ruime parking (3.500 wagens).

KAARTVERKOOP e-mail : KVLV@14-18.nu

STUDIO 100 STELT OP 3 VERSCHILLENDE DATA EEN VOORSTELLLING VOOR KVLV OPEN: donderdag 24 april 2014 om 20.30 u. (weektarief) zaterdag 26 april 2014 om 13.30 u. (weekendtarief) vrijdag 2 mei 2014 om 17 u. (weekendtarief)

KVLV-LEDEN KRIJGEN EEN KORTING VAN 15%

30

WEEK: 15% korting - incl. 6% BTW

Zonder korting Met korting

Prijs Prijs

Luxe € 79,95 € 67,96

Cat. 1 € 59,95 € 50,96

Cat. 2 € 49,95 € 42,46

Cat. 3 € 39,95 € 33,96

WEEKEND: 15% korting - incl. 6% BTW

Zonder korting Met korting

Prijs Prijs

Luxe € 84,95 € 72,21

Cat. 1 € 64,95 € 55,21

Cat. 2 € 54,95 € 46,71

Cat. 3 € 44,95 € 38,21

Bovenstaande prijzen zijn tarieven per ticket exclusief reservatie- en verzendkosten. De reservatiekosten bedragen € 4,00 per ticket.

Belangrijk: De vermelde prijzen op de website zijn correct. In de gedrukte versie van de map voor afdelingswerking zijn foutieve tarieven opgenomen.

!!BESTEL JE KAARTEN TUSSEN 1 SEPTEMBER EN 31 DECEMBER 2013!!

6. BOEKENLIJST

Voor leesgroepen hebben we een literatuurlijst samengesteld met als hoofdthema de Eerste Wereldoorlog.

31

Spaey Johanna en Hauben Arnout, ‘Ten Oorlog’, 2013, De Bezige Bij Antwerpen, 272 blz - Een reis langs het front van WO1 Een eeuw na de Eerste Wereldoorlog beroert het grote drama nog steeds jong en oud. Maar wat weten we over de mensen die de oorlog hebben meegemaakt? En kunnen we ons nog voorstellen hoe het leven er in en achter de frontlinie echt toeging? Arnout Hauben trok samen met Jonas Van Thielen en Mikhael Cops langs het Europese front, van de Noordzee naar Gallipoli. Onderweg zocht hij naar de levende herinneringen aan de Eerste Wereldoorlog. Zijn tocht voerde hem door België, Frankrijk, Italië, Slovenië, Albanië, Macedo-nië, Griekenland en Turkije. De getuigenissen, herinneringen en ervaringen die Arnout Hauben optekent, zijn even aangrijpend als verrassend.

Spaey, Johanna, ‘De eenzaamheid van het Westen’, 2010, De Geus, 250 blz. Dit is een roman over de onontkoombaarheid van het lot. De jonge Cassandra reist van Canada naar België om daar de overblijfselen van de dodenakkers van de Eerste Wereldoorlog te schilderen. Jarenlang zwerft ze door het eenzame, verwoeste land dat haar doet denken aan het gezin waarin ze opgroeide. Haar vader verliet vrouw en kind en kampte zich vast aan een illusie: goud vinden in het barre noorden. Haar moeder trok zich terug in haar kelder en liet de zorg voor het gezin aan Cassandra over.

Spaey, Johanna, ‘Vlucht’, 2007, De Geus, 160 blz. Een literaire roman over twee vrouwen tijdens de Eerst Wereldoorlog. Deze roman speelt zich af in de schaduw van de ‘Groote Oorlog’ en vertelt het verhaal van een andere oor-log, van vluchtelingen in een land dat hen eerst met open handen ontvangt, maar daarna steeds minder gast-vrij wordt.

Spillebeen, Willy, ‘ De Heuvel’ 2002, Davidfonds, 419 blz. In dit boek toont hij de waanzin en de wanhoop van de mens op het slagveld van WO I. Het is een aangrij-pende historische roman die zich afspeelt rond Hill 60 nabij Ieper.

Loveling, Virginie, ‘ Oorlogsdagboeken’ 2005, Meulenhoff/manteau , 430 blz. Dag na dag beschrijft Virginie Loveling het leven tijdens de Duitse bezetting, de angst, de ellende, de hoop. Haar dagboek is een uniek en aangrijpend document. Uniek aan dit boek is de grote zin voor detail waarmee de schrijfster verslag uitbrengt over haar oorlog.

Schroeters, Gaea, ‘ Diggers, Een kleine groote oorlog’, 2011, Manteau, 500 blz. Een verhaal dat graaft in de geschiedenis van Flanders Fields en flirt met de Groote Oorlog, daarbij de hor-monenmaffia, een jaloers lief en nog wat andere onfrisse slapende honden wekt, om dan, met een kleine omweg langs Hitler en Stalin, terug te keren naar de essentie: de mens, zijn drijfveren en de onwaarschijnlijke draagwijdte van één stommiteit. Trailer/soundtrack via Google: Gaea Schroeters-diggers

Brijs, Stefan, ‘Post voor Mevrouw Bromley’, 2011, Atlas, 510 blz. Deze roman is een aangrijpende roman over ouders en kinderen in tijden van oorlog. Een verhaal over moed en lafheid, hoop en vriendschap, gemis en verlangen.

Mortier, Erwin, ‘Godenslaap’, 2008, De Bezige Bij, 405 blz. Kreeg de ACO-literatuurprijs. Een homerisch epos waarin de Eerste Wereldoorlog mythische , universele allures krijgt.

De Moor, Marente, ‘ De Nederlandse maagd’, 2011, Querido, De Bezige Bij vertaald door Erwin Mortier. In het kielzog van de oorlog: het menselijk wrakhout van het slagveld gezien door een Amerikaanse hospi-taalverpleegster.

32

Boye John, ‘ De witte veer’, 2011, De boekenrij, Amsterdam, 318 blz. Een overtuigende roman die de vraag stelt wat het betekent om een waarachtig mens te zijn in de extreme omstandigheden van een oorlog. Auteur van’ De Jongen in de gestreepte pyjama’.

Bagnold, Enid, ‘Dagboek zonder data’, 2012, De bezige bij, 128 blz. Getuigenis van een verpleegster in WO I.

Spillebeen, Geert, ‘ Zomer in Passendale’ 1998, Averbode, 163 blz. genre jeugdlitera-tuur Twee jongeren duiken tijdens de zomervakantie in de geschiedenis van hun families. Beiden hebben familie-leden die tijdens de Eerste Wereldoorlog in de loopgraven hebben gevochten. Door hun speurwerk komen ze steeds meer te weten over de verschrikkingen die de soldaten toen meemaakten. Zie ook van dezelfde schrijver: - Age 14 (2000) - Kiplings keuze (2002) - Abdous oorlog (2007).

7. HET AANBOD VAN DE PROVINCIES OVER WOI Je hoeft je niet persé te verplaatsen naar de Westhoek om iets over WOI te vernemen. Misschien ben je wel geïnteresseerd in de impact van WOI in jouw streek. Elke provincie heeft een aanbod uitgewerkt over wat WOI betekend heeft in de eigen regio.

PROVINCIE VERANTWOORDELIJKE MEER INFO

Vlaams-Brabant nicolas.mazeure@vlaamsbrabant.be 016/26 76 24

Op de website van de provincie Vlaams-Brabant: www.vlaamsbrabant.be, via deze link: http://www.vlaamsbrabant.be/vrije-tijd-cultuur/cultuur/geschiedenis-van-vlaams-brabant/100-jaar-groote-oorlog/index.jsp

Limburg Dirk Bouve 011/23 71 11 (alg) 0478/42 02 29 Dirk.bouve@limburg.be

Limburg 1914-1918. Kleine verhalen in een Groote Oorlog www.limburg1914-1918.be

Antwerpen Jonas.raats@admin.provant.be Jonas Raats Projectmedewerker – Antwerpen 1914-1918 03/240 55 62

- www.antwerpen1914-1918.be - Voor het programma in Antwerpen stad: zie

website vredescentrum of hun projectwebsite www.antwerpen14-18.be

Oost-Vlaanderen Martine Pieteraerens 09/267 72 28 Martine.pieteraerens@oost-vlaanderen.be

Overzichtspagina op de website (mét logo): is nog in opbouw. Vanaf het najaar 2013 be-schikbaar.

West-Vlaanderen Kim Wybauw Programmamedewerker ‘100 jaar WOI in de Westhoek’ Kim.wybauw@westtoer.be 051/51 93 66 0475/82 18 01

www.100jaargrooteoorlog.be

33

VIVA EUROPA

2014 IS HET EUROPEES JAAR VAN DE BURGER De Europese eenwording bracht het Westen stabiliteit, vrede en welvaart. Steeds meer landen van het Europese continent kloppen op de deur om lid te worden van de Europese ge-meenschap. Hier tegenover staat ook dat met de huidige economische crisis in sommige lidstaten de kritiek over de ont-wikkelingen binnen de Europese gemeenschap toenemen: monetaire unie? economische unie? militaire unie? politieke unie? Hoe ver moet of mag de eenwording gaan?! De meningen zijn verdeeld. In 2014 vinden de volgende EUROPESE VERKIEZINGEN plaats (tegelijk met de Vlaamse en de Federale verkiezingen). Een moment om eens stil te staan bij verleden, heden en toekomst van Europa. Zet in je afdeling eens een boompje op over Europa! Je zal versteld staan over de verscheidenheid aan me-ningen maar ook aan kennis en achtergrond over Europa. Wie herinnert zich de douanehokjes aan onze landsgrenzen, en het moment waarop zij kwamen leeg te staan? (Vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal, 1993). Veertigers herinneren zich de val van de Berlijnse muur (9 nov. 1989) en de gevolgen ervan. Dertigers kun-nen terugblikken op de invoering van de Euro (beslissing in Verdrag van Maastricht, 1992, en biljetten en munten op Belgische markt vanaf 1 januari 2002). Jullie zoon of dochter nam misschien deel aan een Eras-musuitwisseling als student en haalde evenzeer een erkend diploma (Erasmusuitwisselingen opgericht door Europese Commissie in 1987). En wist je dat 80% van onze wetgeving opgelegd is door Europa?

OP ZOEK NAAR DE WORTELS EN DE TOEKOMSTPLANNEN

VAN EUROPA

1. Met EEN QUIZ OVER EUROPA leren jullie van elkaar. Laat leden zoveel mogelijk zelf vertellen over

hun herinneringen en ervaringen. Op www.kvlv.be/bestuursleden/werkmateriaal/2014 vind je Quizzen over Europa: 4 verschillende quiz-zen, en een informatiefiche over Europa.

2. EEN CAUSERIE MET EEN EUROPARLEMENTSLID uit je streek brengt actuele info en confron-

teert hem/haar met jullie vragen en reacties. Enkele suggesties voor vraagstelling: vanwaar je interesse voor Europa? hoe werd je Europa-politica? hoe ziet een dag van een Europarlementslid eruit? hoe werkt het Europees Parlement? welke invloed/macht heeft ons land, Vlaanderen, jouw politieke partij, ikzelf,… in Europa? hoe kan/moet de huidige Europese Gemeenschap uitbreiden/evolueren? Welke gevaren en welke

kansen zie je hierbij?

34

3. INTERACTIEVE TENTOONSTELLING ‘HOE EUROPA ONS LEVEN BEÏNVLOEDT’ De invloed van Europa is de laatste jaren spectaculair toegenomen. We staan er zelden bij stil en

vaak weten we het niet eens. De rondreizende, interactieve tentoonstelling ‘Hoe Europa ons leven beïnvloedt’ toont hoe de invloed van Europa veel verder reikt dan we denken. Ze is gebaseerd op het gelijknamige boek ‘’Hoe Europa ons leven beïnvloedt’ van de auteurs Rob Heirbaut en Hendrik Vos en is een realisatie van de Europe Directs van de vijf Vlaamse provincies.

De info werd gegoten in een modulair systeem bestaande uit 12 panelen. In de modules werden demonteerbare boxen verankerd waarin systemen verwerkt zitten die het mogelijk maken interactief te werken. Bv. een electroquiz en werkopdrachten.

Elk provinciebestuur beschikt over een tentoonstelling en werkte een systeem uit voor het rondtrek-ken ervan in haar provincie. Hierdoor zijn er verschillen in gebruik en uitlening door KVLV-afdelingen van verschillende provincies.

Geïnteresseerd? Neem dan contact met: europedirect@(naam van je provincie).be

4. EEN EUROPADAG IN BRUSSEL met bezoek aan het Europees parlement, vraagt meer tijd maar is

dan ook uiterst boeiend! Afhankelijk van de beschikbare tijd en van de interesse van je groep kan je volgende activiteiten afzon-derlijk plannen ofwel een combinatie van een of meerdere ervan.

Een bezoek aan het Europees parlement geleide bezoeken van maandag tot donderdag om 10 u. en om 15 u., aanwezig zijn 15 min.

vooraf aanmelden aan de bezoekersingang (Paul-Henri Spaakgebouw) met je identiteitskaart gratis.

Een Europawandeling (2 km) Wandeling loopt door de Europese wijk in Brussel, je passeert o.m. voorbij het Europees Par-

lement op het Luxemburgplein, de Berlaymontgebouwen aan het Schumanplein, en het Ju-belpark

tegelijk kan een bezoek gebracht worden aan de Mail (de open wandelruimte voor het Euro-parlement) met het nieuwe ondergrondse station en het Planetarium, het bezoekerscentrum van het Europees Parlement

start van de wandeling: Visit Brussels, Koningsstraat 2-4, 1000 Brussel tel. 02/513 89 40, hier kan je ook de routebeschrijving aanvragen, www.visitbrussels.be

Bezoek aan het Parlementarium dit bezoekerscentrum van het Europees Parlement bevindt zich in de Wiertzstraat 60, 1047

Brussel, tel. 02/283 22 22, www.europarl.europa.eu open: maandag, donderdag en vrijdag van 13 tot 18 u., dinsdag en woensdag van 9 tot 20 u.,

zaterdag en zondag van 10 tot 17 u., gratis toegang.

Wandeling door stukje Europese geschiedenis uit ‘In Europa’ van Geert Mak deze route leidt je langs de plaatsen die Geert Mak bespreekt en aanhaalt in zijn boek ‘In Eu-

ropa’, plaatsen en bezienswaardigheden worden toegelicht met tekstfragmenten uit het boek plekken die je dan kunt bezoeken: Grote Markt, De Waterloolaan 59, Museum voor Natuurwe-

tenschappen van België, Sint-Hubertusgalerijen, Leopoldpark, Kapellekerk, Hotel Van Eetvel-de, Koninklijke Muntschouwburg, Belgisch Parlement, Horta-Paviljoen

bij de Toeristische dienst van Brussel kan je een gids aanvragen en een plan van deze wan-deling.

Andere contactcoördinaten vind je op www.kvlv.be/bestuursleden/werkmateriaal/2014/Europa dichterbij. Dit artikel vind je ook terug in het Bestuursblad van april 2013.

35

PARLER AVEC ELLES

WAAROVER GAAT DIT? ‘Parler avec elles’ is de titel van een documentaire van Eva Houdova. De documentaire bestaat uit fragmenten van gesprekken tussen grootmoe-ders, hun dochters en kleindochters. Ze wonen al tientallen jaren in België en zijn van Albanese, Spaanse, Vietnamese afkomst. Ze hebben verschil-lende achtergronden, maar wat hen kenmerkt is de wil om zichzelf en ons te vertellen wat hen sterk maakt, en hoe onze samenleving hun leven als vrouw gemakkelijker heeft gemaakt. Ze wisselen van gedachten. Ze laten hun verdriet achter en vertellen over hun vreugde. Ze luisteren naar elkaar, ze verschillen van mening en lachen er dan samen om. Door naar hen te luisteren worden we ons bewust van de rol van de over-dracht tussen generaties in de opbouw van onze identiteit en de opbouw van het feminisme. Het begint allemaal met een naam: Belgi…!

DE DVD DUURT 72 MINUTEN De film werd geselecteerd om in mei 2012 te worden voorgesteld op het Subversive Film Festival van Zagreb en in september 2012 op het Internationale Vrouwenfilmfestival van Brussel. Hij is opgenomen op een DVD, een productie van Amazone (52 min.). Amazone verkent het vraagstuk van de ontworteling en de immigratie door het woord te geven aan vrouwen. Dit gebeurt aan de hand van de film Parler avec elles van Eva Houdova, in coproductie met de RTBF (afde-ling documentaires) en met de steun van de Franse Gemeenschapscommissie.

HOE AAN DEZE DVD GERAKEN? Je kunt deze drietalige DVD (spreektaal Frans) lenen bij je consulente aan € 5. Reserveer minstens 1 maand vooraf zodat je tijdig de factuur kunt betalen die je wordt toegestuurd.

SUGGESTIES OM MET DEZE VOORSTELLING TE WERKEN Best een pauze inlassen na afloop van de projectie. Enkele vragen voor verder gesprek:

Herken je de verhalen uit de DVD? Wie heeft gelijkaardige ervaringen? Herkennen wij in ons dorp, onze streek of provincie, het platteland, een eigen identiteit? Zo ja, hoe

kan je die omschrijven? Zouden onze kinderen die identiteit ervaren? Welke invloed heeft deze identiteit op wie van elders komt: werkt ze beperkend? bevrijdend? eman-

ciperend? Hebben wij vrouwen in onze omgeving die wij eens aan het woord kunnen laten over hun emigratie

en beleving hiervan?

36

OPVOLGING VAN DEZE SAMENKOMST - Plan eens een ontmoeting met (im)migranten over dezelfde thema’s als deze uit ‘Parler avec elles’. Zoek

hiervoor samenwerking met de dienst bevolking van je gemeente. Zij hebben zicht op wie in jullie ge-meenschap immigreerde, en wie vluchteling of asielzoeker is.

- Nog beter is ook immigranten uit je dorp of gemeente uit te nodigen om samen deze DVD te bekijken. Hun aanwezigheid zal het gesprek zeer verrijken en, we durven hopen dat hun aanwezigheid leidt tot een verrijking van het sociaal leven in jouw dorp en tot een beter thuiskomen van deze mensen in jullie ge-meenschap.

ANDERE MANIEREN OM STIL TE STAAN BIJ EMIGRATIE EN

IMMIGRATIE Op de KVLV-website vind je o.m. info over: 1. UITSTAP met bezoek aan de Red Star line in Antwerpen 2. LEZING over recente studie ‘Kennismaking met arbeidsmigratie in het Hageland tussen 1850 en 2010’ 3. EEN LEESGROEP rond het boek ‘Identiteit’ van Paul Verhaeghe.

FINANCIËLE STEUN NODIG?

Geen schrik voor een beetje papierwerk en wat extra inspanningen? Dan vergroot je zeker je mogelijkheden om van dit initiatief iets apart te maken! Op de KVLV-website geven we informatie over de volgende twee projecten. Je vindt er ook suggesties die je eventuele project kunnen versterken.

1. NEEM DEEL AAN DE WEDSTRIJD ‘GASTVRIJE GEMEENTE’ Vluchtelingenwerk Vlaanderen zoekt concrete acties die bijdragen tot de be-scherming, opvang of integratie van asielzoekers en vluchtelingen in Vlaanderen en Brussel. Je kunt er € 1000 mee winnen, maar de grootste winst is uiteraard de samenhang van jullie dorp. Snel zijn is de boodschap, want je dossier moet al 25 september binnen zijn

2. SCHRIJF IN OP HET PROJECT ‘BUURTEN OP DEN BUITEN’ Dit project van de Koning Boudewijnstichting steunt projecten van bewoners rond hun buurt of dorp in een landelijke omgeving. De steun kan oplopen tot € 5.000. Ook hier is de boodschap: snel zijn! Want je dossier moet al vóór 30 september binnen zijn.

We hopen dat deze projecten ook in 2014 zullen mogelijk zijn. We houden je op de hoogte via het Bestuursblad!

37

VERNIEUWENDE WOONZORG VOOR OUDEREN

WAAROM DEZE ACTIVITEIT? EEN STUKJE ACHTERGRONDINFORMATIE OM JE BESTUURSPLOEG TE MOTIVEREN De laatste jaren zet de dubbele vergrijzing (meer ouderen en meer oudere ouderen) stevig door. Hierdoor neemt de vraag naar zorg toe. Ook is de zorgvraag complexer geworden. In deze samenkomst willen we informatie geven over nieuwe vormen van woonzorg voor ouderen. Vraag het aan je familieleden, je buren, je collega’s,… de meesten hopen thuis oud te worden. Ons beeld van wonen op onze oude dag hangt immers sterk af van onze ervaringen. Een rusthuis…? Het onderwerp is voor sommigen nog steeds taboe en onbespreekbaar. Nadenken over onze oude dag, als we zorgbehoevend worden en niet langer zelfstandig verder kunnen, stellen we best niet uit. Het is een thema waar we allemaal mee moeten klaarkomen: zorgafhankelijkheid, anders wonen, samen leven in een nieuwe woonst. En dat vraagt tijd, èn… juiste informatie over mogelijke alternatieven.

WOONBEHOEFTEN VOORTDUREND IN EVOLUTIE Wanneer een partner overlijdt of het huis te groot wordt, zoeken ouderen vaak een andere oplossing. Ze kunnen dan nog prima voor zichzelf zorgen, hebben geen permanente zorg nodig en zijn nog lang niet toe aan een rusthuis. Maar alleen is maar alleen, en samen met anderen wonen is daar een goed medicijn tegen. Je hebt sociaal contact, je kunt elkaar helpen, het stimuleert je om actief te blijven. Groepswonen past in de leefwijze van de eigentijdse oudere. Niet dat het een keuze is die je zomaar maakt. Dat moet groeien. Oude-ren die ervoor kiezen, zien het als een positieve keuze om actief te blijven. Wie kent de formule? Heel wat gemeenten hebben plannen voor ‘Samen-huizen’.

ONDERSCHEID TUSSEN ‘LIEFST ZOU IK’ EN ‘HAALBAARHEID VOOR ONZE OMGE-VING, DE MAATSCHAPPIJ, ONZE PORTEMONNAI’ Uiteraard bestaat dè oudere niet. Maar algemeen kan je stellen dat de oudere van vandaag niet dezelfde is als onze oma en opa. Als gevolg van de individualisering, het stijgende opleidingsniveau en andere maat-schappelijke ontwikkelingen veranderen de waardenoriëntaties van ouderen.. Voor de toekomstige senioren zijn de volgende waarden van belang: Zij willen zelf de regie over hun leven kunnen houden Zij zijn kritisch ten opzichte van woon- en zorgvoorzieningen Ze zijn gewend te kiezen met wie zij willen omgaan Goede buren worden belangrijker voor het sociale leven. Het maatschappelijk gangbare ideaal is ‘ieder zijn eigen huis’. Ook het beleid vertrekt daarvan. Een eigen huis is als een verzekering voor de oude dag: ofwel blijft een oudere er zelf in wonen, ofwel dient de opbrengst ervan om het rusthuis te kunnen betalen. De realiteit is echter anders. Steeds minder ouderen kunnen terug-vallen op zo’n verzekering. Misschien is een andere vorm van zorgwonen voor hen interessanter. Maar ‘on-bekend is onbemind’ en voor ouderen is dat een grote stap.

38

WIE ZAL IN DE TOEKOMST ZORGEN VOOR ONZE OUDEREN? Jouw gezin? Privé-initiatiefnemers? De overheid? Commerciële groepen? Vzw’s of ziekenfondsen? Naast de veranderende woonbehoeften door de vergrijzing, spelen ook de gezinsverdunning (kleinere gezin-nen,) de betaalbaarheidsproblemen (een gemiddeld pensioen van € 1000 volstaat niet langer om de factuur van het rusthuis te betalen!) en de nood aan energiebesparing een rol. De zoekactie naar zorg op maat en naar aangepaste woonvormen is gestart! Verschillende woonvormen spelen in op de zorgbehoeften van ouderen: aanleunwoningen, woningen met ondersteuning, kangoeroewonen, groepswonen en gestippeld wonen. Woningen moeten gemakkelijk aangepast kunnen worden aan veranderende behoeften. Ouderen moeten 'levensloopbestendig' kunnen wonen in meegroeiwoningen die toegankelijk zijn en gebruik maken van pas-sende domotica. Ouderen en personen met een handicap, kunnen beroep doen op hulpmiddelen om zelfstandig te blijven wonen.

BEZOEK AAN EEN VERNIEUWD WOONZORG-VERBLIJF Maak kennis met een concreet voorbeeld van een alternatieve vorm van huisvesting, dienstverlening en zorg voor ouderen. Want woorden wekken, maar voorbeelden trekken! Op www.kvlv.be/bestuursleden/werkmateriaal/2014 vind je voor elke provincie enkele adressen van woon-zorgvormen die een mooi voorbeeld zijn van vernieuwde woonzorg voor ouderen. Ze werden ons voorgesteld door Rebekka Verniest, de expert rond woonzorgvormen voor ouderen bij de Landsbond van de Christelijke Mutualiteit.

EEN BEZOEK KAN EEN OP ZICH STAANDE ACTIVITEIT ZIJN Hierbij kan je de directeur of een andere verantwoordelijke vragen een rondleiding te begeleiden. 1. Vraag de rondleiding lang vooraf aan, want met zo’n bezoek gaat veel overleg en planning gepaard.

Respecteer de afspraken strikt zodat je geen overbodig beslag legt op personeel. 2. Maak goede afspraken over:

Verwachtingen: wat wens je te horen, te zien? Welke mogelijkheden zijn er? Is er documentatie voor de deelnemers?

Inschrijvingen: hoeveel bedraagt de kostprijs, hoe en wanneer betalen / aanmelden van aantal per-sonen / innen van de bijdrage van deelnemers.

Verloop en taakverdeling: welkom, voorstelling van betrokken personeelsleden (hun functie), vraag-stelling (wanneer en hoe), richtlijnen voor bezoek, dankwoord.

Onthaal: met of zonder drankje / wordt een handje hulp verwacht / waar bevindt zich wat (vestiaire, toiletten, parking, taakverdeling, …).

3. Meld deze activiteit aan op het KVLV-secretariaat.

INLEIDING VOORAFGAAND AAN HET BEZOEK Je kunt de rondleiding ook laten voorafgaan door een schets van de evoluties in de huidige samenleving die sterk de ontwikkelingen bepalen in het zorgwonen van ouderen. Zo kunnen mensen gemakkelijker meedenken en beleidsbeslissingen beter begrijpen. 1. Deskundigen vonden wij bij de Landsbond van de Christelijke Mutualiteiten. Je vindt namen en coördina-

ten op www.kvlv.be/bestuursleden/werkmateriaal/2014/Vernieuwende woonzorg voor ouderen. Lang vooraf afspreken is aangewezen.

39

2. Maak in dit geval ook goede afspraken met de inleider. O.m. over: Plaats, uur en duur Wie zorgt waarvoor: beamer, scherm, laptop, geluidsversterking, micro, glas water voor spreker,…? Verloop Documentatie voor de deelnemers (wie kopieert, wat met kosten) Vereisten i.v.m. naamvermelding en logo op uitnodiging en promomateriaal Kostprijs en betaling.

OPPORTUNITEITEN

1. INHOUDELIJK Bijkomende zorgformules voor ouderen in de kijker! Bij je bezoek kan je focussen op woonzorg voor ouderen in vast verblijf. Maar de meeste ouderen geven de voorkeur om thuis oud te worden. Om dit haalbaar te maken werkt de overheid aan allerlei formules van nachtopvang, dagopvang, enz. De inleiders die wij in de deskundigenlijst opnemen, kunnen ook hierover informatie geven. Ons wil je partner zijn! Binnen Landelijke Thuiszorg en Ons (voorheen Groep KVLV) is er heel wat expertise over woonzorg voor ouderen beschikbaar. Ook deze organisaties zullen wellicht graag toelichten hoe hun dienstverle-ning werkt. Bijvoorbeeld CADO: Collectieve Autonome Dagopvang voor Ouderen, een nieuwe werkvorm uit het thuiszorgdecreet. Voor ouderen die niet erg zorgbehoevend zijn maar voor wie dagopvang vanuit socio-emotioneel oogpunt wel belangrijk is, is CADO een alternatief voor een dagverzorgingscentrum. Bijvoor-beeld voor ouderen die vereenzaamd zijn, geen daginvulling hebben, en die te maken krijgen met een afkalvend sociaal netwerk, en/of geen mantelzorg genieten. Een artikel over CADO kan je lezen in het juli-nummer 2013 van Vrouwen met vaart. Binnen Ons (Groep KVLV) startte Landelijke Thuiszorg met deze dienstverlening. Om te vernemen of zij deze dienstverlening ook al in jouw buurt aanbieden, bel je best naar communicatieverantwoordelijke Ri-na Poesen: 016/24 49 29 of rpoesen@ons.be. Zij kan je vraag beantwoorden en je in contact brengen met de eventuele verantwoordelijke van deze dienst in jouw streek. Ken je de toekomstplannen i.v.m. zorgwonen voor ouderen van jouw gemeente? In het kader van een duurzaam woonbeleid zetten heel wat gemeenten de volgende jaren in op ‘samen-huizen’. Vraag na bij de schepen voor sociale zaken: Welke organisaties dienstverlening uitbouwen in jouw dorp en gemeente. Welke toekomstplannen jouw gemeente heeft inzake zorgwonen voor ouderen. Welke ondersteuning jullie OCMW biedt aan sommige formules van zorgwonen voor ouderen. Een situatieschets van de oudere bevolking in je gemeente spreekt sterker dan de gegevens op

Vlaams of nationaal niveau. Vraag ze op. Nodig de schepen of de verantwoordelijke van het OCMW uit om hierover toelichting te geven tijdens jul-lie geplande bezoek, of op een andere ledensamenkomst.

40

2. ORGANISATORISCH Werk samen met andere afdelingen, of met andere verenigingen, van je gewest of gemeente om dit bezoek te organiseren. Een open activiteit. Stel je activiteit open voor niet-leden. Vraag na bij de gemeente of het OCMW kan tussenkomen voor vervoer door bvb. de schoolbus in te zet-ten voor de verplaatsing. Stel voor de uitnodiging op te nemen in het gemeentelijk informatieblad. Maak in deze gevallen goede afspraken over de zichtbaarheid van KVLV in het initiatief.

OPENER (EN ANIMATIE) OF PROMO VOOR DEZE activiteit vind je op

www.kvlv.be/bestuursleden/werkmateriaal/2014/Vernieuwende Woonzorg voor ouderen/Test

41

SPIRITUALITEIT

MATERIAAL OP WEBSITE Eind oktober 2013 staat op www.kvlv.be/bestuursleden/werkmateriaal/2014 volgende documenten: - een eucharistieviering - een kerstevocatie - een uitgebreid aanbod bezinningsteksten - een paasinspiratiemoment Je kunt de teksten of creatieve elementen downloaden op je eigen computer. Door zelf ‘te knippen en te plakken’ geef je een persoonlijke toets aan de vieringen of inspiratiemomenten.

WERKMAP PASTORAAL VAN DE LANDELIJKE BEWEGING Deze bundeling van werkmateriaal verschijnt niet meer in gedrukte vorm. Elke organisatie zorgt voor het eigen aanbod op de eigen website.

EXTRA AANBOD: MIJMERINGEN VAN MARIA

WAT? We kennen het wel, het evangelieverhaal waarin Maria zwanger werd en haar nicht Elisabeth ontmoette. Maar hoe kijkt zij zelf terug op haar leven, haar jeugd, de zwangerschap en geboorte van haar kind in Betle-hem, haar vrouw en moeder zijn? Kristin De Raeymaecker brengt in een heel menselijk en indringende monoloog de Mijmeringen van Maria.

DRIE CONCEPTEN 1. De Mijmeringen als bezinningsmoment op een kerstfeest of een bijeenkomst in mei

Duur: 30 min.

Vergoeding: € 75 + reiskosten: 50 km gratis vanaf Oud-Turnhout, elke extra km € 0,25.

2. De Mijmeringen (30 min) met inleiding (10 min) en korte nabespreking (20 min) Duur: 60 min.

Vergoeding: € 100 + reiskosten: 50 km gratis vanaf Oud-Turnhout, elke extra km € 0,25.

42

3. De Mijmeringen (30 min) met inleiding (10 min), pauze (10 min), namijmeren rond de tafel (50 min), nabespreking in groep (20 min) Duur: 120 min.

Vergoeding: € 150 + reiskosten: 50 km gratis vanaf Oud-Turnhout, elke extra km € 0,25.

CONTACT Kristin.dr@hotmail.com 014/45 16 94