HELP! De waterleiding is gesprongen - Je kind is ziek - Of: je wilt wel eens een paar maanden lezen, reizen, rust… Maak gebruik van de

Special verlofregelingen

Van een paar uur calamiteitenverlof voor een plotseling probleem, kortdurend zorgverlof voor een ziek kind, tot een heerlijk sabbatical voor jezelf, er bestaan heel veel verlofregelingen waar je gebruik van kunt maken. Lof zet ze voor je op een rijtje in deze special. Mét ervaringen van vrouwen die blij waren dat deze regelingen bestaan! TEKST MONIQUE DE MIJTTENAERE

verlof!regelingen

28 Lof Lof 29

Special verlofregelingen

30 Lof Lof 31

Chris van Wely:

‘ik mocht mijn werk uit mijn handen laten vallen en naar mijn moeder gaan’ 

Soms doet zich een plotselinge crisissituatie voor die niet

binnen een paar uur is te bezweren. Zo kreeg de moeder van

Chris van Wely (44) midden op straat een soort black-out,

waarna een ziekenhuisopname volgde. Chris vertelt.

“Ik ben managementassistente bij een bedrijf dat vracht afhandelt

op Schiphol, en zat op mijn werk toen ik een telefoontje kreeg

van de buurvrouw van mijn moeder. Mijn moeder was onwel

geworden en in het ziekenhuis opgenomen. Mijn moeder had,

toen ze die black-out kreeg, niets bij zich, geen tas, geen mobiel,

niks. In het ziekenhuis vroegen ze haar wie van de familieleden

gebeld moest worden. Mijn moeder was zo in de war dat ze

geen enkel telefoonnummer meer wist, behalve het nummer van

haar buurvrouw. Vandaar dat zij was gebeld en zij mij op haar

beurt weer belde. Ik schrok me natuurlijk rot, wist niets meer dan

dat mijn moeder op de hartbewaking lag, pakte mijn spullen en

ben direct naar het ziekenhuis gegaan. Mijn baas toonde alle

begrip voor de situatie, ik mocht mijn werk uit mijn handen laten

vallen en gaan. Onderweg schakelde ik mijn man René in om

de kinderen van school op te halen. Eenmaal in het ziekenhuis

bleek het allemaal nogal heftig te zijn. Toen mijn moeder zich niet

goed voelde, is ze snel van haar fiets gestapt en op de grond

gaan zitten met haar hoofd tussen haar knieën. Daar raakte ze

bewusteloos en ging ze languit. Een voorbijganger, toevallig een

arts, verleende eerste hulp en belde een ambulance. Zij vertelde

me later dat mijn moeder even helemaal weg was geweest en

dat zij daarom aan een hartstilstand dacht. Ze heeft mijn moeder

ook gereanimeerd. Na een paar minuten ‘was’ mijn moeder

er plotseling weer. Gevolg was dat ze op de hartbewaking

belandde voor een 24 uursobservatie. Er moest van het ene

op het andere moment van alles worden geregeld. Ik moest

kleren en toiletspullen halen en de gegevens van mijn moeders

ziektekostenverzekering opsnorren. Verder moest ik natuurlijk

de hele familie bellen. De dagen daarna volgde een reeks van

onderzoeken. De praktische zorg heb ik toen samen met mijn

twee broers en vader gedeeld. Zo kon ik mijn zorgverlof wat

beperken. Ik maakte een schema, zodat er elk bezoekuur iemand

was en er altijd iemand bij mijn moeder was als ze een onderzoek

moest ondergaan. De artsen weten tot op de dag van vandaag

niet wat er is gebeurd. Ze vonden geen bewijs dat ze een

hartaanval had gehad, maar konden ook niets anders aandragen.

Mijn moeder is een paar weken warrig geweest. Inmiddels, een

half jaar na de black-out, is ze gelukkig weer helemaal de oude.”

andrea Burggraaf:

‘Als ik al die dagen zelf had moeten opnemen, zou ik in no time mijn vakantiedagen kwijt zijn’

Half april werd Dex (3), het zoontje van Andrea Burggraaf

(38), met spoed in het ziekenhuis opgenomen nadat eiwitten

en bloed in zijn urine waren aangetroffen. Een onzekere

tijd brak aan en een onverwacht lange ziekenhuisopname

volgde.

“Dex had al een aantal dagen van die opgezwollen ogen. Door

verkoudheid, dacht ik. Op vrijdag, vlak voor het weekend, klaagde

hij over pijn in zijn benen, die dik waren en hard aanvoelden. Ik

ben toen direct langs de huisarts gegaan. Urineonderzoek liet

zien dat er eiwitten en bloed in zaten. Helemaal niet goed! De

huisarts belde met een kinderarts en we konden linea recta naar

het ziekenhuis. Het duurde en duurde, er werd bloed afgenomen,

maar uiteindelijk volgde de conclusie.

Dex lijdt aan het nefrotisch syndroom, een aandoening die niet

vaak voorkomt en ervoor zorgt dat je nieren de eiwitten niet goed

opnemen, waarna je ze uitplast. De eiwitten in je lichaam zorgen

er onder andere voor dat je vochtbalans in orde is. Zodra je te

veel eiwit uitplast, ga je vocht vasthouden, en dat vocht blijft

niet in je bloedbaan, maar gaat in je weefsel zitten. Vandaar dat

Dex er als een michelinmannetje uitzag. Eerste doel was het

teveel aan vocht kwijt te raken. Hij kreeg daarvoor plasmedicijn

en prednison tegen mogelijke ontstekingen. Een absolute ramp

om te geven, want hij schreeuwde moord en brand. Na een week

hebben ze een neussonde geplaatst, die rechtstreeks uitkwam in

zijn maag. Dat werkte veel beter.

Na twee weken was Dex allesbehalve beter, maar mocht hij

wel weer naar huis, met sonde en al. Een ongelooflijk belangrijk

moment. Die weken ben ik echt geleefd. Ik werk niet alleen drie

dagen in de week als maatschappelijk werkster op een roc, maar

heb ook nog twee kinderen die moesten worden opgevangen. Ik

ben die periode twee keer een ochtend naar mijn werk geweest.

Daar zag ik tegenop, en ik dacht dat ik me niet op mijn plek zou

voelen, maar toen ik er eenmaal was, vond ik de afleiding heel

prettig.

Ik kon me veel meer opladen dan ik dacht. Door te werken, kon

ik even aan iets anders denken. Het gaat nu al een poosje goed

en Dex krijgt gelukkig geen prednison meer. De crisis is voorlopig

bezworen. Het nefrotisch syndroom kan overgaan, maar komt

vaak weer terug. We houden ons ventje dan ook heel goed in de

gaten. Als zijn gewicht ineens toeneemt, houdt hij weer vocht vast

en dat is niet goed. Ik ben ontzettend blij met de mogelijkheid van

langdurend zorgverlof. Want als ik alle dagen zelf op had moeten

nemen, zou ik in no time bijna de helft van mijn vakantiedagen

kwijt zijn. En vakantie houden en even ontspannen, is iets wat je

juist na zo’n zware tijd zo hard nodig hebt.”

Kort- en langdurend zorgverlofAlnaargelang de situatie, bestaat de mogelijkheid

om kort- of langdurend zorgverlof aan te vragen bij

de werkgever. Kortdurend zorgverlof geldt wanneer

je een ziek (pleeg)kind, zieke partner of ouder

moet verzorgen. Je moet dan wel de enige zijn

die de zieke kan verzorgen. Het gaat dan vaak om

plotselinge ziekte. Je kunt per jaar maximaal twee

keer het aantal uren dat je per week werkt, opnemen

als kortdurend zorgverlof.

Het bijzondere aan dit verlof is dat je salaris wordt

doorbetaald (70%, met een minimum en een

maximum, tenzij anders geregeld, bijvoorbeeld in

de cao) en dat je vakantiedagen opbouwt tijdens

het verlof. Je werkgever mag de verlofdagen niet

aftrekken van je vakantiedagen. Het opnemen

van zowel kort- als langdurend zorgverlof kan

consequenties hebben voor eventuele toeslagen

die je via de Belastingdienst ontvangt, zoals

kinderbijslag, huur- of zorgtoeslag.

Je kunt kortdurend zorgverlof in gedeelten opnemen.

Langdurend zorgverlof is bedoeld voor het geval

je voor een kind, partner of ouder moet zorgen die

levensbedreigend ziek is. Levensbedreigend houdt

in dat het leven van deze persoon op korte termijn

ernstig in gevaar is. Per jaar mag je twaalf weken

lang maximaal de helft van het aantal uren dat je

wekelijks werkt, opnemen.

Het is mogelijk om, in overleg met je werkgever, dit

verlof anders over de tijd te spreiden en bijvoorbeeld

binnen zes volledige weken op te nemen. Het verlof

moet binnen achttien weken zijn opgenomen. Je

krijgt geen salaris tijdens de uren die je voor dit

verlof opneemt (tenzij anders geregeld, bijvoorbeeld

in de cao). Je bouwt wel vakantiedagen op.

Word je tijdens een langdurend zorgverlof ziek, dan

betaalt je werkgever alleen over de te werken uren

ten minste 70% van je salaris door. Ook kun je in

overleg het verlof stopzetten als je ziek wordt.

32 Lof Lof 33

Kim delfgaauW:

‘Als je niet in elke situatie een beroep doet op de regelingen, is er verrassend veel mogelijk’Kim Delfgaauw (31) is moeder van de vierjarige Justin.

Als senior adviseur personeel en organisatie werkt ze

fulltime voor het Openbaar Ministerie. Af en toe heeft

zij te maken met een noodsituatie, wanneer Justin

bijvoorbeeld ineens ziek is.

“Tot Justins eerste verjaardag woonden we op Aruba. En op

milou van der Zant:

‘We moesten allebei calamiteiten-verlof opnemen om dit te kunnen oplossen’Milou van der Zant (38), moeder van de tweeling Gijs (4) en

Roos (4) en officemanager van een reisorganisatie, kreeg te

maken met een herkenbare calamiteit. Ze was laat, moest de

kinderen naar de oppas brengen en daarna een belangrijke

vergadering bijwonen op haar werk. Op het moment dat ze

de voordeur achter zich dicht trok, wist ze: foute boel!

“Dat voel je direct. Of mijn hart even naar beneden zakte. Ik

had mezelf buitengesloten, en dat realiseerde ik me nét een

fractie te laat. Mijn huissleutel lag nog op de niet afgeruimde

keukentafel, keurig naast mijn ontbijtbord. Ik probeerde

rustig te blijven en belde aan bij een van de drie buren die

een reservesleutel hebben van ons huis. Ik sluit mezelf nogal

eens buiten, dus een reservesleutel op meerdere plekken in

de straat is geen overbodige luxe. Opgelucht stak ik even

later een van de reservesleutels in het slot, maar wat ik ook

deed, het slot ging niet open. Ik haalde even diep adem en

dacht na. Wat nu? Ik besloot de kinderen naar de oppas te

brengen en naar de vergadering te gaan en later op de dag

verder te kijken wat er aan de hand was.

De teammeeting die eind van de middag stond gepland,

moest ik afzeggen. Normaal kan ik alles altijd prima regelen,

dus gelukkig vond mijn baas het geen probleem dat ik drie

uur eerder naar huis ging om het kapotteslotprobleem op te

lossen. Weer terug bij de voordeur, begreep ik dat het niet

ging lukken. Toen ik door het smalle raam in de deur keek,

Calamiteiten-verlofEr zijn situaties waarin je plotseling vrij moet nemen.

Als je kind bijvoorbeeld ineens ziek wordt of als

de waterleiding is gesprongen en het halve huis

blank staat. Als je vrij moet nemen vanwege een

onvoorziene persoonlijke omstandigheid, kun je

gebruikmaken van calamiteitenverlof. Daaronder

valt ook het regelen rond een sterfgeval van een

familielid of het vinden van een oppas voor een

ziek familielid. De duur van calamiteitenverlof is

afhankelijk van de reden. Soms is een paar uur

genoeg, soms een paar dagen. Als het gaat om het

zorgen voor een inwonend kind, partner of ouder,

dan geldt de eerste dag als calamiteitenverlof. De

tweede dag gaat dit automatisch over in kortdurend

zorgverlof.

Het salaris wordt doorbetaald tijdens het

calamiteitenverlof, tenzij er andere afspraken gelden

(in de cao en dergelijke). Je werkgever kan vragen

om het verlof te compenseren met vakantiedagen.

Daar moet je uitdrukkelijk toestemming voor geven.

In de cao of met de ondernemingsraad kan zijn

geregeld dat (extra) vakantiedagen kunnen worden

gebruikt om verlof te compenseren. Je houdt altijd

het recht op viermaal het aantal dagen dat je per

week werkt. Calamiteitenverlof vraag je telefonisch

zo snel mogelijk aan bij je werkgever. Zodra een

noodgeval is ontstaan, informeer je je werkgever.

Een redelijk verzoek om calamiteitenverlof mag niet

door je werkgever worden geweigerd. Je werkgever

mag wel na afloop vragen om aan te tonen dat het

opnemen van het verlof noodzakelijk was.

zag ik dat er aan de binnenkant een sleutel in het slot stak.

Vandaar dat ik het slot niet kon opendraaien! Nergens stond

een raam open, alles zat potdicht. Perfect tegen inbrekers,

maar als je in je eigen huis moet inbreken, is het vervelend

en frustrerend. Uiteindelijk heb ik Victor, mijn man, gebeld en

het voorval opgebiecht. In afwachting van Victor heb ik de

kids bij de oppas opgehaald. Victor waagde eerst een poging

om de sleutelbos aan de binnenkant uit het slot te wippen.

Met een verbogen ijzeren klerenhanger, die hij bij een van

de buren had gescoord, hengelde hij drie kwartier vergeefs

naar de sleutelbos. Daarna heeft hij de houten bovenkant

van de deur kapot gezaagd. Dat bleek een te klein gat om

doorheen te kruipen. Toen boorde hij een gat in het slot op

twee plekken, maar ook dat hielp niet.

Vooral Gijs vond het allemaal ontzettend interessant, dat

´geklus´ aan de voordeur. Uiteindelijk heeft Victor de ruit in

de deur ingeslagen en konden we naar binnen. Het was een

avontuur dat we niet snel zullen vergeten. En waar Victor en

ik allebei calamiteitenverlof voor moesten opnemen om het

te kunnen oplossen.”

Aruba is het simpel: je werkt als vrouw fulltime of je werkt

niet. Parttime werken bestaat er niet. In die cultuur wordt

anders omgegaan met werkende vrouwen, en dat vond ik

prettig. Ik heb altijd gewerkt en wilde ook blijven werken na

de geboorte van Justin.

Twee dagen per week werken was nooit een optie voor me, ik

had en heb een sterke behoefte aan persoonlijke ontwikkeling

en daar hoort een leuke fulltimebaan bij. Dat maakt me

gelukkig, tevreden én een leuke moeder. De kinderopvang

was daar super. Als er iets was, kon ik gewoon even weg

van mijn werk. Eenmaal terug in Nederland, ging ik fulltime

aan de slag bij het Openbaar Ministerie, waar de cultuur zo

is dat vrouwen over het algemeen veel werken. Er gelden bij

het OM prima verlofregelingen bij bijvoorbeeld onverwachte

omstandigheden. In mijn geval worden vrije dagen pas

zorgverlof als het echt niet anders kan. Zoals die ene keer

dat Justin een week in het ziekenhuis kwam te liggen. Hij was

tweeënhalf jaar oud en huilde 24 uur per dag van de buikpijn.

Hartverscheurend. Het bleek om een verstopping te gaan,

maar voordat ze dat hadden ontdekt, waren we een week

verder.

Als de nood aan de man is, kan ik meestal wel wat regelen.

In mijn huidige baan heb ik veel regelruimte, zodat ik minder

snel direct verlof op hoef te nemen. Je moet sowieso de

ruimte hebben om redelijk snel de eerste nood op te vangen,

eventueel op afstand. Want soms kun je gewoon echt niet

zomaar weg. Mijn man en ik zorgen samen voor Justin, dus

als ik niet naar huis kan omdat ik in een vergadering zit aan de

andere kant van het land, dan gaat mijn man Fernando naar

huis. Als hij ook niet kan, dan probeer ik onze vaste oppas te

bereiken, en als zij ook niet kan, dan is mijn moeder, die op

anderhalf uur rijden woont, onze laatste redding. Vaak heb ik

binnen mijn werk wel de gelegenheid om er even tussenuit te

gaan als het moet.

Justin gaat inmiddels naar de basisschool, maar ik herinner

me dat hij op de crèche weleens hoge koorts had. Ik werkte

toen redelijk in de buurt en kon hem in dat geval snel

ophalen. De gemiste werkuren haalde ik ’s avonds in alle rust

in, thuis achter de computer. Het is mijn ervaring dat als je

niet in elke situatie een beroep doet op de verlofregelingen, er

verrassend veel mogelijk is als er werkelijk crisis is.”

Special verlofregelingen

34 Lof Lof 35

marina ruempol:

‘Samen reizen versterkt de band met elkaar’ Marina Ruempol (41) ging met haar gezin twee keer kort

op sabbatical. Eerst in 2002 een aantal maanden naar

Australië en vervolgens in 2007 naar Nieuw-Zeeland.

“Toen we naar Australië gingen, werkte ik als officemanager

in de financiële sector. Ik kon die maanden vrij krijgen door

na mijn zwangerschapsverlof aansluitend ouderschapsverlof

én vakantiedagen op te nemen. Fien was tweeënhalf jaar en

Daan zes weken oud toen we vertrokken. Mensen denken

vaak dat het helemaal niet kan, zo’n lange, verre reis maken

met een baby. Ze vinden het vaak ook eng, want wat

als er iets gebeurt? Maar in het relaxte Australië met zijn

vriendelijke inwoners, waar alles op het kind is ingericht,

was het geen enkel probleem om met Daan rond te reizen.

Zo kon je bijvoorbeeld overal, van warenhuis tot restaurant,

comfortabel borstvoeding geven. Verder waren er op veel

plekken speeltuinen, waardoor Fien zich makkelijk kon

vermaken.

De reis naar Australië smaakte naar meer, en begin 2007,

toen Tijn en Isa, onze tweeling, twee jaar oud waren, hebben

we door Nieuw-Zeeland gereisd met een camper van zestien

vierkante meter. In en rond die camper breng je vierentwintig

uur per dag met elkaar door. De ruimte is beperkt, maar je

bent voornamelijk buiten en voelt je vrij. Het samen reizen

versterkt de onderlinge band met elkaar, en dat is zo bijzonder.

Dit keer was het verlof makkelijker te regelen, want ik was

eind 2006 voor mezelf begonnen als freelancefotograaf. Ik

hoefde dus met niemand te overleggen. Om te zeggen dat ik

direct met opdrachtgevers in de knel kwam, nee, niet echt.

Want die had ik nog niet zo veel in die opstartfase. Als ik nu

opnieuw lange tijd weg zou gaan, dan is het eenmaal thuis

sabbaticalVolgens het woordenboek is een sabbatical,

oftewel sabbatsjaar, een jaar verlof voor onderzoek,

studiereizen en dergelijke voor wetenschappelijk

en onderwijzend personeel na zeven ambtsjaren

met behoud van salaris. Dat lijkt een achterhaalde

definitie, die in de praktijk anders uitpakt. Een

sabbatical is een vorm van onbetaald verlof waarbij

je een paar maanden kunt reizen, een opleiding

volgen of gewoon tot rust komen. Dit is niet in

de wet geregeld. Wel kunnen er in de cao of in

regelingen tussen werkgever en bijvoorbeeld de

ondernemingsraad hierover afspraken staan. Omdat

het salaris niet wordt doorbetaald, is het mogelijk

om de sabbaticalperiode financieel op te vangen

met de levensloopregeling, waarbij je een deel van je

brutosalaris spaart.

Als je onbetaald verlof opneemt, dan daalt je inkomen,

en dat kan gevolgen hebben voor bijvoorbeeld je

pensioen. Een dalend inkomen betekent soms

recht op meer kinderopvang-, zorg- of huurtoeslag.

En soms een verlaging van gemeentebelastingen,

zoals r ioolrechten, afvalstoffenheff ing en

onroerendezaakbelasting. In de periode dat je

onbetaald verlof hebt, bouw je geen vakantiedagen

op. Je kunt onbetaald verlof in deeltijd opnemen om

bijvoorbeeld een studie te volgen. Tijdens het deel

dat je werkt, bouw je uiteraard wel vakantiedagen

op. Als je werkloos wordt tijdens onbetaald verlof,

bijvoorbeeld omdat het bedrijf waar je voor werkt,

failliet gaat, houdt het verlof op. Tijdens een

onbetaaldverlofperiode blijf je verzekerd voor de

WW (werkloosheidswet).

Dit dossier is mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van

Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Meer informatie kunt u vinden op www.rijksoverheid.nl.

hard werken om alle klanten weer te bereiken. Als je weg

bent, werken ze immers samen met anderen en is het nog

maar de vraag of je er zo makkelijk weer tussen komt. Tijdens

de Nieuw-Zeelandreis heb ik veel gefotografeerd. Reizen zie

ik als ontspanning en bron van inspiratie voor mijn werk. Als

een soort prettige investering, die ik graag nog meerdere

keren doe.” Marina´s website is www.mrfoto.nl.