University of Floridaufdcimages.uflib.ufl.edu/UF/00/10/14/47/00008/00010-01...No. 993 20ste...

4
No. 993 20ste Jaargang. AMIGOE DI CURAÇAO. Zaterdag 10 Januari 1903. WEEKBLAD VOOR DE CURAÇAOSCHE EILANDEN. Uit Blad verschijnt eiken Zaterdag. Abonnementsprijs voor Curagao, Bonaire en Aruba per drie maanden fl. 2,— met vooruitbetaling. Voor het Buitenland per jaar fl. 10,— Ai zon derlij ke nummers fl. 0,20. BUREAU VAN DIT BLAD PLEIN CONCORDIA N°. 129. PIETERMAAI. E Courant aki ta sali toer dia Sabra. Su prijs di abonnement ta fl. 2,-- pa tres luna pagar padilanti. Pa lugarnan foi Curacao, Bonaire i Aruba fl. 10.— pa anja. Un number sol fl. 0,20. Curaçao, 9 Januari. KRITIEK —OP HET RAPPORT VAN PROF. WENT. VIII. V „Maar hoofdzaak zal zeker zijn het verspreiden van kennis van land- bouw onder de bevolking, het schep- pen van de mogelijkheid voor het gouvernement en voorde planters om deskundig advies te verkrijgen." Zie- hier het voornaamste middel ter ver- betering onzer landbouwtoestanden. Wat nierop geantwoord zal wor- den ? „Welke Europeesche boer, vragen wij, die van zijn jeugd af aan aard- appelen, roode-, witte- en bloemkool fepoot en geplant heeft, roept des- undig advies in, om hem in het uit- oefenen van zijn vak voor te lich- ten ? De bevolking hier heeft dus f een deskundig advies noodig, om aar voor te lichten in het plan- ten van maïs, meloenen, watein»-,- loeuen, boonen, enz. en om die veldgewassen te leeren bewerken; zij heeft het van hare kindsche jaren af aan gedaan en is er dus perfect van op de hoogte. Niettegenstaande al het geschrijf over den landbouw, dien prof. Went hier op groóte schaal zou- de ingevoerd willen zien, zal de land- bouw zich hier blijven bepalen tot hetgeen hij is, tenzij het Bestuur door diens steun verandering daarin bren- ge." Aldus gaf de heer J. H. B. G. in De Vrijmoedige dd. 13 Nov. 1902 N°. 33 zeer juist het gevoelen weer dei- bevolking, maar gaf daarmede ook de grootste moeilijkheid aan, welke de pogingen om den landbouw te ont- wikkelen, zullen ondervinden. „De bevolking hier heeft dus geen advies noodig." Waarom niet? Plan- ten en pooten „heeft zij van hare kindsche jaren af aan gedaan en is er dus perfect van op de hoogte." Een kleine kantteekening. Een landman, die plant en poot en den grond be- bouwt, zooals hij dat van vader, f root- en. overgrootvader geleerd eeft, zal het landbouwbedrijf ver- staan. Maar is hij er „perfect van op de hoogte"? Dit betwijfelen wij, hij heeft» toch minstens geen notitie ge- nomen van de zeer groóte ontwik- keling op landbouwkundig gebied in de laatste 25 jaren. Volgens zijn bedrijf leeft hij nog in den tijd, welke reeds een twintig jaar achter ons ligt. Nu is die achterlijk- heid voor een West-Indische kolonie juist zoo heel erg niet, dat men er he- mel en aarde voor moet bewegen, maar men kan daarom toch niet zeg- gen, dat de Curaijaosche landbouwer „perfect op de hoogte is" van zijn vak. Alle nieuwe toepassingen en vindingen van veredeling der rassen, ziektebestrijding, grondbewerking, be- mesting, snoeien en irrigatie zijn hem onbekend, en kunnen toch veel voor- deel opleveren. Ook is het niet waar, dat de boeren in Europa geen des- kundig advies inroepen bij het uitoe- fenen van hun bedrijf. Waartoe die- nen dan die talrijke landbouwveree- nigingen, waarvan de boeren leden zijn, die populaire tijdschriften en brochures onder hen verspreid en door hen gelezen ? Hoeveleu zijn niet begonnen met kunstbemesting, en hoe menigvuldig komen de vragen niet in over de ziekteverschijnselen bij de gewassen ? Neen, juist omdat he- den ten dage de praktische landbouw vereenigd wordt met» \a,ndboawkun,de gaat het. boerenbedrijf weer vooruit. In Nederland alleen tellen wij een riikslandbomvschool te Wageningen met 247 leerlingen (opgave van 1900) verder winterscholen te Dordrecht, Schagen, Gue-*, Leeuwarden, Gronin- gen, Sittard, Naaldwijk, Tiel, Bos- koop en Aalsmeer; daarenboven te Bolsward nog een vakschool voor zuivelbereiding, te Frederiksoord de „Gerard Adriaan van Swieten-Tuin- bouwschool," en te Naarden-Bus- sum de Tuinbouw-Inrichting „Sem- per crescens", waar practisch en theo- retisch opleiding wordt gegeven voor het Tuiubouwvak en de Indische cul- turen. Hierbij moeten wij nog reke- nen de rijks-wiaterciirsussen, geves- tigd in gemeenten, die niet voor een winterschool 'm aanmerking kunnen komen, omdat geen leerlingen uit den omtrek verwacht kunnen worden. Dit onderwijs draagt een zeer elementair karakter en sluit aan het lager onder- wijs of het, herhalingsonderwijs zoo dicht mogelijk aan. Aan het hoofd van zulk een* wintercursus komt een ontwikkeld practicas te staan of ie- mand in het. bezit der acte L. O. tuin- bouwkunde. Het onderwijs wordt ge- durende 1 dagen per week 's avonds gegeven, zoodat de leerlingen 6—lo uren onderwijs ontvangen De leer- lingen moeten den leeftijd van min- stens 13 jaren hebben bereikt. Leer- geld wordt niet geheven of bedraagt slechts zeer weinig. Leermiddelen wor- den gratis verstrekt». De cursus wordt gehouden in een door de gemeente kosteloos afgestaan gebouw, met vrij gebruik van vuur en licht Het llijk subsidieert deze onderwijsinrichtingen indien de subsidie door een corpora- tie wordt aangevraagd. In 1900— 1901 bedroeg het aantal iandbonw- wintercursussen 126, terwijl voorts in Zuid- en Noord-Holland 8 tuin- bouwwintercussen werden gehouden. Dit alles deelden wij mede om slechts een klein idee te geven, hoe het staat met de landbouwkunde in Nederland, landbouwers vragen daar wel dege- lijk om deskundig advies. De proef- stations en particuliere vereenigingen zoo talrijk over alle provincies ver- deeld, lieten wij nog geheel buiten be- schouwing; men sla den „Staatsalma- nak", waaraan wij onze gegevens ontleenden, maar eens na, om zich te overtuigen van de algemeene bewe- ging op dit gebied. En zouden wij dan op Curasao moe- ten blijven stil zitten ? Kan land- bouwkuude hier geen voordeel bren- gen? Evenals divi-divi, sisal, aloë cultures zijn voor ons droog klimaat geschikt, zoo zullen er nog wel ande- re te vinden zijn. De ziekten, welke zich voordoen bij divi-divi- en oran- jeboomen moeten worden bestreden, de wijze van grondbewerking, bemes- ting, snoeien en irrigeeren verbe- terd. Goddank, dat de planters algemeen de noodzakelijkheid van deskundige voorlichting hebbeu erkend en reik- halzend uitzien naar den landbouw- kundige. De posten voor dit doel op de begrooting gebracht zijn door den minister overgenomen, wij kunnen dus reeds dit jaar een begin verwach- ten van de uitvoering van Wents voorstel. In N\ 966 van ons blad lichtten wij uit het „Rapport over Surina- me" het voorstel van Prof. Went om een inspecteur van den landbouw voor onze gezamenlijke West-Indische bezittingen te benoemen. „Daarnaast zou te Curasao een landbouwkundi- ge benoemd moeten worden, die wel is waar ondergeschikt zou zijn aan den inspecteur van den landbouw, maar die in vele gevallen zelfstandig zou moeten optreden De bedoe- ling ir- niet, hiervoor iemand te kie- zen, die een wetenschappelijke oplei- ding gehad heeft, maar eerder een persoon, die de Hoogere L landbouw- school te Wageningen doorloopen heeft, die zoo mogelijk daarna prac- tische bewijzen van bekwaamheid heeft gegeven, vooral ook in het ver- spreiden van landbouwkennis." Ree;ls in N". 965 deelden wij ons gevoelen mede, dat het wellicht beter ware, indien voor landbouwkundige op Curacao, iemand werd gezocht, die, ofschoon niet in Wageningen op- geleid, toch bij zijn theoretische ken- nis de practische ondervinding had hoe droogte en regen, zon en wind hier werken, en kennis bezat dereigen- schappen en samenstelling van den curacaoschen bodem, iemand derhal- ve die reeds practisch in de tropen heeft gewerkt. Nogmaals brengen wij in herinnering, dat de firma Pe- ter Henderson & Co., 35 & 37 Cort- land St., New-York, zich beleefd aan- beveelt om gratis inlichtingen te ver- schaffen omtrent mannen, die flink op de hoogte zijn van practische toe- passing hiervan in deze streken. Eet Vaderland gaat in haar mail- editie 50 den minister te lijf, om- dat Z. Exc. den post heeft leschrapt» welke op onze begrooting'nas uit- getrokken als tegemoetkoming aan twee jongelieden voor studiekosten te Wageningen aan de Landbouw- school; De Minister heeft de 1000 geschrapt, omdat hij het optreden van den inspecteur van den landbouw voor West-ludië wil afwachten. Deze houding zou alleen dan zin hebben, wanneer het waarschijnlijk was, dat die inspecteur Wageningsche studie overbodige weelde zal achten. Waar dit niet aannemelijk is, ver- dient de handelwijs van den Minister enkel afkeuring. Zij zal in Willemstad den weinig bemoedigenden indruk maken van ouderwets moederlandsche krenterig- heid" (Onze Antillen.) Op ons maakt het dezen Indruk niet. De inspecteur kent Wageningen bij ondervinding en is dus na kennisma- king met curacaosche toestanden al- leszins bevoegd te oordcelen, of een opleiding aan deze landbouwschool voor onze kolonie noodzakelijk is. Dat oordeel dient afgewacht. Waar het Moederland reeds zooveel wil bijspringen mag men niet van krenterigheid spreken, als het niet be- reid is een daizeud gulden uit te geven zonder dat nut of noodzakelijkheid de- zer uitgave is bewezen. Zou de minister niet in de meening kunnen verkeeren, dat de land- bouwkundige BIEB LATER EEN- CURSUS zal geven. Dit onderricht zal op de eerste plaats' geëigend zijn om landbouwkennis te verspreiden, meerdere jongelieden konden dan zijn lessen volgen en er behoefde geen nieuwe post voor te worden uitge- trokken. De wintercursussen in Holland slui- ten zich ook aan het lager onderwijs aan en dragen een znev elementair ka- rakter. Zou dit soort van landbouw- onderwijs in het begin niet het beste wezen? De scholen van Curacao, zon- der twijfel, zijn in staat, om dit on- derwijs voor te bereiden en het landbouwonderricht kan op deze wijze gemakkelijk en goedkoop wor- den gegeven. Voor de meest ge- vorderde leerlingen zou men dan het landbouwonderricht kunnen voort- zetten en uitbreiden. En wie weet of hierdoor practisch ook niet grooter resultaten zullen worden verkregen, daar men op deze wijze curacaoschen landbouw op Curayao zelf kan bestu- deeren. Hoe Prof. Went nu zeggen kan: de geheele organisatie van dit onderwijs zal in een kolonie als Curasao zeker op groóte bezwaren stuiten", kunnen wij maar niet begrijpen. Die bezwa- ren zijn zoo overgroot niet, als men de zaak maar eenvoudig opneemt, en zich tevreden stelt, dat de landbouw- kunde onderwezen wordt door den landbouwkundige, buiten schooltijd, zooals het in Holland geschiedt bij de wintercursussen. Waarom moet landbouwkunde hier op Curagao ver- plichtend zijn voor alle scholen, zoo- als prof. Went schijnt te bedoelen met „organisatie van het landbouw- onderwijs"? De landbouwtoestanden moeten verbeterd, maar behoeven niet tot de uiterste volmaaktheid ge- bracht, wat zelfs in Holland niet ge- schiedde. VOORLOOPIG VERSLAG. omtrent de begrooting van Curacao door de Commissie van Rapporteurs. Het afdeeliugsouderzoek van het wetsontwerp heeft aanleiding gege- ven tot de volgende opmerkingen en beschouwingen. Naar vele leden meenden toonen de cijfers van deze begrooting duidelijk aan. hoezeer in de laatste jaren de ftnancieele toestand van de kolor.ie Curacao is achteruitgegaan en hoe on- gunstig deze thans is. Want al mo- ge het waar zijn, zooals in de Me- morie van Toelichting wordt opge- merkt, dat het vooral de lagere, ui- terst voorzichtige raming der kolo- niale middelen is, die tot eene ver- hooging van de raming der uit 's Rijks schatkist benoodigde bijdrage met ruim f 191.000 heeft geleid, uit de toelichting van de raming der middelen en inkomsten, in het bij- zonder uit die van de belangrijk la- gere raming der belasting op grond- eigendommen en hypotheken, blijkt, naar men meende, voldoende, dat er voor groóte voorzichtigheid ten aan- zien der ramingen ook alle grond was. De verschijnselen, waarop dáár

Transcript of University of Floridaufdcimages.uflib.ufl.edu/UF/00/10/14/47/00008/00010-01...No. 993 20ste...

Page 1: University of Floridaufdcimages.uflib.ufl.edu/UF/00/10/14/47/00008/00010-01...No. 993 20ste Jaargang. AMIGOE DI CURAÇAO. Zaterdag 10 Januari 1903. WEEKBLAD VOOR DE CURAÇAOSCHE EILANDEN.

No. 993 20ste Jaargang.

AMIGOE DI CURAÇAO.Zaterdag 10 Januari 1903.

WEEKBLAD VOOR DE CURAÇAOSCHE EILANDEN.

Uit Blad verschijnt eiken Zaterdag.Abonnementsprijs voor Curagao, Bonaire

en Aruba per drie maanden fl. 2,— metvooruitbetaling.

Voor het Buitenland per jaar fl. 10,—Aizonderlijke nummers fl. 0,20.

BUREAU VAN DIT BLADPLEIN CONCORDIA N°. 129. PIETERMAAI.

E Courant aki ta sali toer dia Sabra.Su prijs di abonnement ta fl. 2,-- pa tres

luna pagar padilanti.Pa lugarnan foi Curacao, Bonaire i Aruba

fl. 10.— pa anja.Un number sol fl. 0,20.

Curaçao, 9 Januari.

KRITIEK—OP HET —

RAPPORT VANPROF. WENT.VIII. V

„Maar hoofdzaak zal zeker zijn hetverspreiden van kennis van land-bouw onder de bevolking, het schep-pen van de mogelijkheid voor hetgouvernement en voorde planters omdeskundig advies te verkrijgen." Zie-hier het voornaamste middel ter ver-betering onzer landbouwtoestanden.

Wat nierop geantwoord zal wor-den ?

„Welke Europeesche boer, vragenwij, die van zijn jeugd af aan aard-appelen, roode-, witte- en bloemkoolfepoot en geplant heeft, roept des-

undig advies in, om hem in het uit-oefenen van zijn vak voor te lich-ten ? De bevolking hier heeft dus

feen deskundig advies noodig, omaar voor te lichten in het plan-

ten van maïs, meloenen, watein»-,-loeuen, boonen, enz. en om dieveldgewassen te leeren bewerken; zijheeft het van hare kindsche jaren afaan gedaan en is er dus perfect vanop de hoogte. Niettegenstaande alhet geschrijf over den landbouw, dienprof. Went hier op groóteschaal zou-de ingevoerd willen zien, zal de land-bouw zich hier blijven bepalen tothetgeen hij is, tenzij het Bestuur doordiens steun verandering daarin bren-ge." Aldus gaf de heer J. H. B. G.in De Vrijmoedige dd. 13 Nov. 1902 N°.33 zeer juist het gevoelen weer dei-bevolking, maar gaf daarmede ookde grootste moeilijkheid aan, welkedepogingen om den landbouw te ont-wikkelen, zullen ondervinden.

„De bevolking hier heeft dus geenadvies noodig." Waarom niet? Plan-ten en pooten „heeft zij van harekindsche jaren af aan gedaan en is erdus perfect van op de hoogte." Eenkleine kantteekening. Een landman,die plant en poot en den grond be-bouwt, zooals hij dat van vader,

froot- en. overgrootvader geleerdeeft, zal het landbouwbedrijf ver-

staan. Maar is hij er „perfect vanop de hoogte"? Dit betwijfelen wij, hijheeft» toch minstens geen notitie ge-nomen van de zeer groóte ontwik-keling op landbouwkundig gebied inde laatste 25 jaren.

Volgens zijn bedrijf leeft hij nog inden tijd, welke reeds een twintig jaarachter ons ligt. Nu is die achterlijk-heid voor een West-Indische koloniejuist zoo heel erg niet, dat men er he-mel en aarde voor moet bewegen,maar men kan daarom toch niet zeg-gen, dat de Curaijaosche landbouwer„perfect op de hoogte is" van zijnvak. Alle nieuwe toepassingen envindingen van veredeling der rassen,ziektebestrijding, grondbewerking, be-mesting, snoeien en irrigatie zijn hemonbekend, en kunnen toch veel voor-deel opleveren. Ook is het niet waar,dat de boeren in Europa geen des-kundig advies inroepen bij het uitoe-fenen van hun bedrijf. Waartoe die-nen dan die talrijke landbouwveree-nigingen, waarvan de boeren leden

zijn, die populaire tijdschriften enbrochures onder hen verspreid endoor hen gelezen ? Hoeveleu zijn nietbegonnen met kunstbemesting, enhoe menigvuldig komen de vragenniet in over de ziekteverschijnselen bijde gewassen ? Neen, juist omdat he-den ten dage de praktische landbouwvereenigd wordt met» \a,ndboawkun,degaat het. boerenbedrijf weer vooruit.

In Nederland alleen tellen wij eenriikslandbomvschool te Wageningenmet 247 leerlingen (opgave van 1900)verder winterscholen te Dordrecht,Schagen, Gue-*, Leeuwarden, Gronin-gen, Sittard, Naaldwijk, Tiel, Bos-koop en Aalsmeer; daarenboven teBolsward nog een vakschool voorzuivelbereiding, te Frederiksoord de„Gerard Adriaan van Swieten-Tuin-bouwschool," en te Naarden-Bus-sum de Tuinbouw-Inrichting „Sem-per crescens", waar practisch en theo-retisch opleiding wordt gegeven voorhet Tuiubouwvak en de Indische cul-turen. Hierbij moeten wij nog reke-nen de rijks-wiaterciirsussen, geves-tigd in gemeenten, die niet voor eenwinterschool 'm aanmerking kunnenkomen, omdat geen leerlingen uit denomtrek verwacht kunnen worden. Ditonderwijs draagt een zeer elementairkarakter en sluit aan het lager onder-wijs of het, herhalingsonderwijs zoodicht mogelijk aan. Aan het hoofdvan zulk een* wintercursus komt eenontwikkeld practicas te staan of ie-mand in het. bezit der acte L. O. tuin-bouwkunde. Het onderwijs wordt ge-durende 1 dagen per week 's avondsgegeven, zoodat de leerlingen 6—louren onderwijs ontvangen De leer-lingen moeten den leeftijd van min-stens 13 jaren hebben bereikt. Leer-geld wordt niet geheven of bedraagtslechts zeer weinig. Leermiddelen wor-den gratis verstrekt». De cursus wordtgehouden in een door de gemeentekosteloos afgestaan gebouw, met vrijgebruik van vuur en licht Het llijksubsidieert deze onderwijsinrichtingenindien de subsidie door een corpora-tie wordt aangevraagd. In 1900—1901 bedroeg het aantal iandbonw-wintercursussen 126, terwijl voortsin Zuid- en Noord-Holland 8 tuin-bouwwintercussen werden gehouden.

Dit alles deeldenwij mede om slechtseen klein idee te geven, hoe het staatmet de landbouwkunde in Nederland,landbouwers vragen daar wel dege-lijk om deskundig advies. De proef-stations en particuliere vereenigingenzoo talrijk over alle provincies ver-deeld, lieten wij nog geheel buiten be-schouwing; men sla den „Staatsalma-nak", waaraan wij onze gegevensontleenden, maar eens na, om zich teovertuigen van de algemeene bewe-ging op dit gebied.

En zouden wij dan op Curasao moe-ten blijven stil zitten ? Kan land-bouwkuude hier geen voordeel bren-gen? Evenals divi-divi, sisal, aloëcultures zijn voor ons droog klimaatgeschikt, zoo zullen er nog wel ande-re te vinden zijn. De ziekten, welkezich voordoen bij divi-divi- en oran-jeboomen moeten worden bestreden,de wijze van grondbewerking, bemes-ting, snoeien en irrigeeren verbe-terd.

Goddank, dat de planters algemeende noodzakelijkheid van deskundigevoorlichting hebbeu erkend en reik-

halzend uitzien naar den landbouw-kundige. De posten voor dit doel opde begrooting gebracht zijn door denminister overgenomen, wij kunnendus reeds dit jaareen begin verwach-ten van de uitvoering van Wentsvoorstel.

In N\ 966 van ons blad lichttenwij uit het „Rapport over Surina-me" het voorstel van Prof. Wentom een inspecteur van den landbouwvoor onze gezamenlijke West-Indischebezittingen te benoemen. „Daarnaastzou te Curasao een landbouwkundi-ge benoemd moeten worden, die welis waar ondergeschikt zou zijn aanden inspecteur van den landbouw,maar die in vele gevallen zelfstandigzou moeten optreden De bedoe-ling ir- niet, hiervoor iemand te kie-zen, die een wetenschappelijke oplei-ding gehad heeft, maar eerder eenpersoon, die de Hoogere L landbouw-school te Wageningen doorloopenheeft, die zoo mogelijk daarna prac-tische bewijzen van bekwaamheidheeft gegeven, vooral ook in het ver-spreiden van landbouwkennis."

Ree;ls in N". 965 deelden wij onsgevoelen mede, dat het wellicht beterware, indien voor landbouwkundigeop Curacao, iemand werd gezocht,die, ofschoon niet in Wageningen op-geleid, toch bij zijn theoretische ken-nis de practische ondervinding hadhoe droogte en regen, zon en windhier werken, en kennis bezat dereigen-schappen en samenstelling van dencuracaoschen bodem, iemand derhal-ve die reeds practisch in de tropenheeft gewerkt. Nogmaals brengenwij in herinnering, dat de firma Pe-ter Henderson & Co., 35 & 37 Cort-land St., New-York, zich beleefd aan-beveelt om gratis inlichtingen te ver-schaffen omtrent mannen, die flinkop de hoogte zijn van practische toe-passing hiervan in deze streken.

Eet Vaderland gaat in haar mail-editie N° 50 den minister te lijf, om-dat Z. Exc. den post heeft leschrapt»welke op onze begrooting'nas uit-getrokken als tegemoetkoming aantwee jongelieden voor studiekostente Wageningen aan de Landbouw-school; De Minister heeft de ’ 1000geschrapt, omdat hij het optredenvan den inspecteur van den landbouwvoor West-ludië wil afwachten. Dezehouding zou alleen dan zin hebben,wanneer het waarschijnlijk was, datdie inspecteur Wageningsche studieoverbodige weelde zal achten.

Waar dit niet aannemelijk is, ver-dient de handelwijs van den Ministerenkel afkeuring.

Zij zal in Willemstad den weinigbemoedigenden indruk maken vanouderwets moederlandsche krenterig-heid" (Onze Antillen.)

Op ons maakt het dezen Indruk niet.De inspecteur kent Wageningen bijondervinding en is dus na kennisma-king met curacaosche toestanden al-leszins bevoegd te oordcelen, of eenopleiding aan deze landbouwschoolvoor onze kolonie noodzakelijk is.Dat oordeel dient afgewacht.

Waar het Moederland reeds zooveelwil bijspringen mag men niet vankrenterigheid spreken, als het niet be-reid is een daizeud gulden uit te gevenzonder datnut of noodzakelijkheid de-zer uitgave is bewezen.

Zou de minister niet in de meening

kunnen verkeeren, dat de land-bouwkundige BIEB LATER EEN-CURSUS zal geven. Dit onderrichtzal op de eerste plaats' geëigendzijn om landbouwkennis te verspreiden,meerdere jongeliedenkonden dan zijnlessen volgen en er behoefde geennieuwe post voor te worden uitge-trokken.

De wintercursussen in Holland slui-ten zich ook aan het lager onderwijsaan en dragen een znev elementair ka-rakter. Zou dit soort van landbouw-onderwijs in het begin niet het bestewezen? De scholen van Curacao, zon-der twijfel, zijn in staat, om dit on-derwijs voor te bereiden en hetlandbouwonderricht kan op dezewijze gemakkelijk en goedkoop wor-den gegeven. Voor de meest ge-vorderde leerlingen zou men dan hetlandbouwonderricht kunnen voort-zetten en uitbreiden. En wie weet ofhierdoor practisch ook niet grooterresultaten zullen worden verkregen,daar men op deze wijze curacaoschenlandbouw op Curayao zelf kan bestu-deeren.

Hoe Prof. Went nu zeggen kan: degeheele organisatie van dit onderwijszal in een kolonie als Curasao zekerop groóte bezwaren stuiten", kunnenwij maar niet begrijpen. Die bezwa-ren zijn zoo overgroot niet, als mende zaak maar eenvoudig opneemt, enzich tevreden stelt, dat de landbouw-kunde onderwezen wordt door denlandbouwkundige, buiten schooltijd,zooals het in Holland geschiedt bijde wintercursussen. Waarom moetlandbouwkunde hier op Curagao ver-plichtend zijn voor alle scholen, zoo-als prof. Went schijnt te bedoelenmet „organisatie van het landbouw-onderwijs"? De landbouwtoestandenmoeten verbeterd, maar behoevenniet tot de uiterste volmaaktheid ge-bracht, wat zelfs in Holland niet ge-schiedde.

VOORLOOPIG VERSLAG.omtrent de begrooting van Curacao

door de Commissie vanRapporteurs.

Het afdeeliugsouderzoek van hetwetsontwerp heeft aanleiding gege-ven tot de volgende opmerkingen enbeschouwingen.

Naar vele leden meenden toonen decijfers van deze begrooting duidelijkaan. hoezeer in de laatste jaren deftnancieele toestand van de kolor.ieCuracao is achteruitgegaan en hoe on-gunstig deze thans is. Want al mo-ge het waar zijn, zooals in de Me-morie van Toelichting wordt opge-merkt, dat het vooral de lagere, ui-terst voorzichtige raming der kolo-niale middelen is, die tot eene ver-hooging van de raming der uit 'sRijks schatkist benoodigde bijdragemet ruim f 191.000 heeft geleid, uitde toelichting van de raming dermiddelen en inkomsten, in het bij-zonder uit die van de belangrijk la-gere raming der belasting op grond-eigendommen en hypotheken, blijkt,naar men meende, voldoende, dat ervoor groóte voorzichtigheid ten aan-zien der ramingen ook alle grondwas. De verschijnselen, waarop dáár

Page 2: University of Floridaufdcimages.uflib.ufl.edu/UF/00/10/14/47/00008/00010-01...No. 993 20ste Jaargang. AMIGOE DI CURAÇAO. Zaterdag 10 Januari 1903. WEEKBLAD VOOR DE CURAÇAOSCHE EILANDEN.

de aandacht wordt gevestigd, datin de laatste drie jaren de verkoop jvan alle vaste goederen, zonder jonderscheid, zeer slechte resultatengaf; dat zeer dikwijls bij de vele exe-cutoriale verkoopingen deverkooperseigenaren van het goed bleven, door-dat de aangeboden sommen minderwaren dan de op de goederen terleen verstrekte gelden en dat» vele hui-zen on verhuurd staan—spreken vanduurzaam verval en gestadigen ach-teruitgang van de eens zoo bloeiendekolonie. Met het oog hierop betwij-felden verscheidene leden dan ook ofde belastingen in de kolonie nog ver-hooging zullen kunnen ondergaan;huns inziens heeft men er zich hier telande op voor te bereiden, dat voor-taan telken jare dekoloniale huishou-ding met eene niet minder hooge bij-drage uit 's Rijks schatkist dan thansis uitgetrokken, moet worden gaandegehouden.

Andere leden deelden dit laatstegevoelen geenszins; huns inziens kanniet worden gezegd, dat de grensvan de draagkracht der ingezetenenin het algemeen thans reeds is be-reikt. Zíj wezen er op, dat de Gou-verneur blijkens zijne Memorie vanAntwoord op het Voorloopig Ver-slag van de Commissie van Rappor-teurs uit de afdeelingen van den Ko-lonialen Raad en blijkens hetgeendoor zijn gemachtigde in den Kolo-nialen Raad is opgemerkt, van de-zelfde meening is. Zijns inziens is opCuragao het belastingstelsel verkeerden laat de verdeeling van den be-lastingdruk te wenschen over, het-

feen onder andere blijkt uit het feit,at met hem tal van anderen in

de belastingen der kolonie niets be-talen, althans niet meer dan een lut-tel bedrag aan invoerrechten. Ook dehoogleeraar Went maakt in zijn alsbijlage V aan het Koloniaal Verslagvan Curacao toegevoegd rapportomtrent den toestand van land- entuinbouw op de Nederlandsche An-tillen opmerkingen in deuzelfden zin.Hij wijst er daar op, dat het hoogebedrag van de grondbelasting (1pet. van de geschatte waarde vanden grond) te meer opvalt, daar erverder geene directe belastingen opCurasao geheven worden, waarvanhet gevolg is, dat een aantal rijkeinwoners van Willemstad, die han-del drijven, in het geheel geen directebelastingen betalen (en daar de in-voerrechten niet hoog zijn, ook nietveel indirecte), terwijl de landbouwereen 13—14 pet. van zijn inkomenmoet afstaan. De hoogleeraar ziethierin eene uitiug van de algemeeneopvatting bij bestuur en particulie-ren op Curasao, dat het eiland al-les te verwachten heeft van den han-del en niets van den landbouw, diegeheel als asschepoetster wordt be-handeld.

De leden, die hierop, wezen, meen-den, dat uit deze uitlatingen voldoen-de blijkt, hoe noodzakelijk het moetworden geacht, dat in de kolonie tenspoedigste tot eene algeheele reorga-nisatie van het belastingstelsel wor-de overgegaan. Naar het oordeel vandeze leden gaat het niet aan, datwaar de bijdrage uit 's Rijks schat-kist benoodigd, wederom veel grooteris dan die welke op de loopende be-grooting werd uitgetrokken, dezeverhooging geheel ten laste van hetmoederland word gebracht eu de drukdaarvan niet voor een deel door dekolonie zelve wordt gevoeld. Te eermag dit laatste worden geëischt, om-dat op Curasao plaatselijke belas-tingen niet worden geheven, zoodatallerlei uitgaven van zuiver locaal be-lang— straatverlichting bestratingenz. —ten volle uit de algemeene mid-delen worden gekweten en dus vooreen deel ook uit de Nederlandscheschatkist. Waar het toezicht op deuitgaven allereerst in de kolonie zel-ve te wenschen overlaat, —getuigende dikwijls te constateeren verhoo-gingen en belangrijke overschrijdin-gen van begrootingsposten — zou indit alles zeker ook verbetering ko-men, indien de kolonie met haardraagkracht bij hare uitgaven meerdan thans betrokken ware.

Bij de bovenbedoelde reorganisatievan het belastingstelsel zou dan te-

vens een einde kunnen worden ge-maakt aan den niet te verdedigenen den handel doodenden toestand,waarop in het bovenbedoelde rap-port van den hoogleeraar Went deaandacht wordt gevestigd, dat vanproducten van Aruba of Bonaire, dieiiaar Curacao worden vervoerd, eerstuitvoerrecht en daarna weer invoer-recht wordt geheven.

Terwijl vele leden met het oog opde zoo hooge raming der uit 'sRijks schatkist benoodigde bijdragegoedkeurden, dat de Minister slechtsenkele van de verhoogingen, dooi-den Gouverneur op de begrootinggebracht, heeft overgenomen, warensommige leden van oordeel, dat indeze richting al te ver is gegaan.Ook kleine en onbeduidende veihoo-gingeu, als bijv. die voor de straat-verlichting op de eilanden Bonaire,Aruba, St. Martin en St. Eustatiusen voor het onderhoud der stratenen wegen op Aruba, zijn geschrapt.Naar deze leden meenden moest de Re-geering ten aanzien van zoodanigeverhoogingen vertrouwen stellen inden Gouverneur, op wien het» niet o-vernemen ontmoedigend moet wer-ken.

Met groóte belangstelling haddenvelen kennis genomen van het alsbijlage V bij het Koloniaal Verslagvan Curar-ao gevoegde rapport vanden hoogleeraar Went omtrent dentoestand van land- en tuinbouw opde Nederlandsche Antillen met vol-doening hadden zij daaruit gezien,dat naar de meening van den hoog-leeraar de landbouwtoestanden in dekolonie wel ís waar veel te wenschenoverlaten, maar dit zeer goed an-ders zou kunnen zijn, omdat deeigenlijke oorzaak van den achter-lijken toestand van den landbouwniet zoozeer ligt in klimaat of grond-gesteldheid als in gebrek aan ken-nis en energie. Algemeen vereenigdemen zich dan ook met het gevoer-de betoog, dat het daarheen moetworden geleid, dat onder de bevol-king landbouwkennis wordt verspreiden haar het belang van eene ratio-neele beoefening van den landbouwwordt duidelijk gemaakt. De maat-regelen om hiertoe te geraken, doen-den hoogleeraar aanbevolen, achttemen doelmatig en met ingenomen-heid had men gezien, dat op dezebegrooting reeds gelden zijn uitge-trokken om tot verwezenlijking vandeze denkbeelden te komen.

Men wees er op, dat op meerdereplaatsen in het rapport de noodza-kelijkheid wordt betoogd van eenestoomvaartlijn, die de bovenwiudscheeilanden zou verbinden eenerzijds metBonaire, Curagao en Aruba en an-derzijds met de overige Antillen, diedoor de Etiropeesche en Amerikaan-sche mailbooten bezocht worden, metSt. Thomas en St. Kitts bij voor-beeld. Uit het Koloniaal Verslag van1902 (111 Curagao) blijkt, dat ookde Regeering de gebrekkige commu-nicatiemiddelen van de bovenwind-sche eilanden met het hoofdeilandder kolonie of met andere stapel-plaatsen houdt voor een grootenfactor van de niet gunstige toestan-den op deze eilanden, doch dat naarhare meening de vrees gewettigd is,dat de pogingen, die worden aan-gewend om hierin eenige verbeteringte brengen, niet zullen slagen, om-dat hieraan wellicht te hooge kos-ten zullen blijken verbonden te zijn.Men wenschte te vernemen, welke dehierbedoelde pogingeu zijn en totwelke resultaten zij aanvankelijk heb-ben geleid.

Enkele leden waren van oordeel,dat het bovenbedoelde rapport vanden hoogleeraar Went in vele opzich-ten onbevredigend is; het geeft geeninlichtingen bijvoorbeeld op het» gebied van handel, scheepvaart, vis-scherij, zoutaanwinning, omtrent dedrinkwaterquaestie, de horticultuurin droog klimaat, de phosphaat-mijnen, het belastingstelsel, hetfinanciewezen. Deze leden zoudenwillen, dat de Minister de op-dracht voor het in te stellen on-derzoek, aan de heeren Went enHavelaar verstrekt», ter g»iffie derKamer deed nederleggen, ter inzagevan de leden. Andere leden kwamen

tegen dit oordeel op, er op wijzende,dat in een rapport omtrent dentoestand van land- en tuinbouw be-zwaarlijk inlichtingen aangaande dehiervorengenoemdeonderwerpen kon-den worden verlangd. Zij merktentevens op, dat dit rapport blijkensden aanhef het resultaat is van eeneopdracht aan den hoogleeraar Wentafzonderlijk verstrekt bij KoninklijkBesluit van 20 Juli 190Í (1) en datblijkens het Koloniaal Verslag van1902 (111 Curagao) aan de heerenWent en Havelaar opdracht is ver-strekt om onderzoekingen in te stel-len, in verband met de gewenschteverbetering in de landbouwtoestan-den, de bevloeiïngsvverken en de wa-terverschaffing in de kolonie Curacao,terwijl het verslag van beide deskun-digen eerst» later kan worden te ge-moet gezien.

In de Memorie van Antwoord ophet Voorloopig Verslag der EersteKamer deelde 's Ministers ambts-voorganger ten vorigen jare mede,dat wanneer van den Gouverneur hetadvies zoude zijn ontvangen omtrentde in den geest van de Indische Mijn-wet ontworpen mijnregeling van Cu-rasao, hij zich zoude beijveren om zoospoedig als zulks met eene grondigebehandeling zou zijn overeen te bren-gen, zoodanigeregeling tot stand tedoen komen. Men wenechte te we-ten, of dit advies reeds is ontvangenen zoo ja, hoeverre de voorbereidingvan de bedoelde mijnregeling thans isgevorderd.

In dit verband werd ook de aange-legenheid van de exploitatie der opde plantage Santa Barbara gelegenphosphaatmijnen besproken. Ten vo-rigen jare deelde 's Ministers ambts-voorganger in de Memorie van Ant-woord op het Voorloopig Verslag derEerste Kamer mede, dat aan denGouverneur een ernstig onderzoekmet betrekking tot de exploitatie vande bedoelde mijnen was opgedraiiei,ook in verband met de vraag, of hareexploitatie onder gewone omstandig-heden al dan niet loonend zou zijn.Thans leest men in het KoloniaalVerslag van 1902, lxmalve de mede-deeling, dat ook weer in 1901 geenuitvoer plaats had van phosphorzu-re kalk van „Santa Barbara", dathet weder in exploitatie brengen vande bedoelde phosphaatmijnen — eeneaangelegenheid, waarbij de welvaartvan Curacao is betrokken — voor hetbestuur der kolonie een onderwerpvan aanhoudende zorgen uitmaakt.Blijkens dit verslag is het streven v*anhet Bestuur er op gericht, om hetdaarheen te leiden, dat de nu bestaan-de moeilijkheden, die eene verdereontginning der phosphaatlagen inden weg staan, opgelost zullen wor-den en tot eene hernieuwde exploita-tie zal kunnen wor len overgegaan,zonder dat toevlucht zal behoeven teworden genomen tot wettelijke maat-regelen.

Men wenschte omtrent deze eenigs-zins vage mededeelingen nader te wor-flan ingelicht. In de vergadering derTweede Kamer van 23 Dec. deeldeten vorigen jare 's Ministers ambts-voorganger mede, dat de mijnen dooreene combinatie werden geëxploiteerden de eigenaars van de meerderheidder aandeelen, naar hem uit een ge-sprek met een der belanghebbendenbekend was, tot eene regeling zoudenwillen komen, die verdere exploitatievan de phosphaatmijnen mogelijkzou maken. Is wellicht het in hetKoloniaal Verslag bedoelde strevenvan het koloniaal bestuur op» detotstandbrenging van zoodanige re-geling gericht en zoo ja, bestaat erinderdaad grond om aan te nemen,dat zij binnen niet langen tijd totstand aal komen? Wat is het resul-taat geweest» van de bezoeken blij-kens het Koloniaal Verslag door hetbestuur en door de heeren Went enHavelaar aan het terrein dezer phos-phaatontginningen gebracht?

Terwijl sommige leden alleen vaninvoering der ontworpen mijnrege-ling verbetering ten aanzien van de-

(1) De Commissie van Rapporteurs merktop, dat in het rapport verkeerdelijk wordtvermeld, dat het Koninklijk besluit is op-genomen in Staatsblad ¡i°. 30.

ze aangelegenheid verwachtten, waren enkele andere leden van oordeel,dat men de oplossing van de SantaBarbara-quaestie niet op het totstandkomen der mijnregeling behoeftte worden gewacht. Naar zij meendenstaan aan het bestuur reeds nu wet-telijke middelen ten dienste om in .deze op te treden en tot hervattingte dwingen van de ontginning derphosphaatlagen, welker rijkdom,naar 's Ministers ambtsvoorgangerverklaarde, vaststaat en waarbij dekolonie zoo groot belang heeft.

Toen ten vorige jare bij de behan-deling der begrooting er op werd ge-wezeu, dat de landbouw zwaar wordtgedrukt door hooge rente voor hy-potheken en op dé oprichting vanvoorschotbanken en krediet-instellin-gen werd aangedrongen, deelde 'sMinisters ambtsvoorganger in dever-gadering der Tweede Kamer van 23December mede, dat hij reeds eenvoorstel had ontvangen tot het op-richten van eene postspaarbank ennu wenschte te onderzoeken in hoevereen landbou wkredietbank in verbandmet de postspaarbank te zamen kun-nen leiden tot het beoogde doel.

Sommige leden verzochten te mogenvernemen tot» welk resultaat dit on-derzoek heeft geleid en of maatrege-len tot het in het leven roepen vaninstellingen voor landbouwkredietvan den Minister kunnen worden tegemoet gezien.

Sommige leden brachten eene cor-respondentie uit Curacao dd. 1 Fe-bruari 1902 in de Nieuwe Rotterdam-sche Courant te sprake, waarin er opwordt gewezen, dat op de scholenop de hovenwindsche eilanden nietde Nederlandsche, maar alleen deEngelsche taal wordt onderwezen,met het gevolg, dat op de eilandenSt. Martin, St. Eustatius en Sabahet Nederlandsen voor de inwonerseene vreemde taal is geworden, dieniemand — de gezaghebber en eenigegouvernementsambtenaren uitgezon-derd — verstaat. Terwijl in het Fran-sche gedeelte van St. Martin Franschwordt onderwezenen iedereen Franschspreekt, hoort men op het Nederland-Bch gedeelte van dat eiland en op St.Eustatius en Saba slechts Engelsoh.Er wordt dáár naar in de bedoeldecorrespondentie wordt medegedeeld,ook recht gesproken in het Engelschen men kan slechts met opofferingvan zeer hooge kosten voor het ver-talen der processtukken uit die taalin het Nederlandsen van vonnissender raden van justitieen der kanton-rechten in hooger beroep komen bijhet hof van justitie op Curagao.

De leden, die hierop deaandacht ves-tigden, keurden d ze verwaarloozingvan onze taal en hare achterstellingbij het Engelsch ten sterkste af. Zijmeenden, 'dat op scholen door hetGouvernement of beheerd öf gesubsi-dieerd, aan alle kinderen ook de Ne-derlandsche taal behoorde te wordenonderwezen. Op de opmerking vanandere leden, die zich op een drietalartikelen in de nummers 967—971van de „Amigoe di Curagao" berie-pen, dat de Nederlandsche taal nietaan de ingezetenen van de zoo vervan Nederland verwijderde eilandenmoet worden opgedrongen en mendáár de volkstaal (het Papiamentsch)niet moet willen verdringen, werddoor hen geantwoord, dat de volks-taal niet behoeft te worden onder-drukt of te keer gegaan, doch het eengerechtvaardigde eisch mag wordengenoemd, dat op de bedoelde scholenalthans ook Nederlandsch als ver-plicht vak worde ingevoerd.

Wat verder de taal in de recht-zaal betreft, waren deze leden vanoordeel, dat indien waar is, watin de bovenbedoelde corresponden-tie wordt beweerd, dat de officiervan justitie op St. Martin en de grif-fier en de ambtenaren van het open-baar ministerie op Saba slechts En-gelsch spreken, deRegeering aan de-zen misstand onverwijld een einde be-hoordete maken. Zij herhaalden, dathet hier niet gaat om het verdrin-gen van de volkstaal door de taalvan de het gezag uitoefende natie,maar om een terugdringen dooronze taal van een van die van eenander Europee3ch volk.

Page 3: University of Floridaufdcimages.uflib.ufl.edu/UF/00/10/14/47/00008/00010-01...No. 993 20ste Jaargang. AMIGOE DI CURAÇAO. Zaterdag 10 Januari 1903. WEEKBLAD VOOR DE CURAÇAOSCHE EILANDEN.

Van andere zijde werd opgemerkt,dat ook in het rapport van denhoogleeraar Went wordt gewezenop de langdurige verwaarloozing vanonze taal in de kolonie, die volgensden hoogleeraar ten gevolge heeftfehad, dat zelfs de beschaafele stan-

en op Curacao slecht Nederlandschspreken en er op de bovenwindscheeilanden nauwelijks menschen te vin-den zijn, die een woord van onzetaal verstaan. In het rapport wordtaangedrongen op het verplichtendstellen van het onderwijs in het Ne-derlandsch op de scholen; naar dehoogleeraar meent, zal dit eene dervoorwaarden zijn voor eene orga-nisatie van het landbouwonderwijsin de kolonie. Gevraagd werd, hoede Regeering denkt omtrent de plan-nen betreffende de organisatie vanhet landbouwonderwijs op Curacao,in het rapport (Koloniaal Verslag1902, 111, Curacao, bladz. 57) uit-eengezet.

( Wordt vervolgd.)

Nieuwsberichten.Curaçao.

Officieeleberichten.

BESLUITIn naam der Koningin!

De Gouverneur van Curagao,Heeft, den Raad van Bestuur ge-

hoord, besloten:Art. 1.

Het aantal gestichten in de kolo-nie Curacao voor de verpleging vanmelaatse-hen vast te stellen op twee,te weten: één ep het eiland Curagaoen één op het eiland St. Eustatius.

Art. 2.Dit besluit treedt in werking op

den 1"'*" April 1903.# **Bij Gouvernements-beschikking. is:

1* de Heer J. Scheüerman, in-?;ezetene van Aruba, benoemd totid van de Commissie van toezicht

over de mijnwerken op dat eiland;2°. aan den Heer O. Tillebman,

l"" Commies, belast met de in- enuitklaring enz., tot verder herstelvan gezondheid, met ingangvan bo-yengenoemden datum, een verlofsver-lenging van ééne maand verleend,buiten bezwaar van de koloniale kas.

De Blokkade.

VERKLARING.uitgevaardigd door den Kapitein terzee Martini Caesare, Commandantvan de Italiaansche Zeemacht in Cen-traal-Amerika aan den Gouverneurvan Curagao.

Ik heb de eer Uwer Excellentie ken-nis te geven, dat ik de baai van Velade Coro geblokkeerd heb verklaarden dat deze (blokkade) metterdaadgehandhaafd zal worden van af den7n. Januari 1903, wordende een ter-mijn van tien dagen toegestaanaan stoomschepen, uit havens vanWest-Indië en het vasteland vanOost-A merika vertrokken vóór (dendatum) dezer verklaring, en (een ter-mijn) van twintig dagen voor zeil-schepen. Aan stoomschepen, uit ee-nige andere haven vertrokken, wordteen termijn van twintig dagen toege-staan en van veertig dagen aan zeil-schepen. Aan vaartuigen, die zich(op den datum) dezer verklaring inde (geblokkeerde) haven bevinden,wordt vijftien dagen toegestaan, omte vertrekken.

Schepen, die de blokkade trachtente verbreken, stellen zich bloot aanalle zulke maatregelen als door hetvolkenrecht en volgens de respectievetractaten tusschen Z. M. den Koningvan Italië en andere neutrale mogend-heden veroorloofd zijn.

(Gegeven) aan boord van Z. M. S.„Cario Alberto", liggende in de ha-ven van La Guaira, op den sn. Ja-nuari 1903.

(get.) C. MARTINI.(Om. Courant.)

De blokkade is nu compleet en Ve-nezuela geheel afgesloten van hetwereldverkeer ter zee, ofschoon menvan afsluiten eigenlijk nietspreken kanbij Venezuela, dat over de Colom-biaansche en Braziliaansche grenzennog vrijelijk passeeren kan. Tochwordt in Venezuela de blokkade erggevoeld, vooralaan dekust. Ergebeu-reu vreemde dingen bij deze blokkade.Men weet zelfs niet of het vrede of weloorlog is. In Engeland in het Lager-huis en door duitsche officieren, altijdvolgens de kabelgrammen uit het Dia-rio, werd gezegd, dat deoorlog bestonden toch is het hier nog niet bekend,dat de oorlog verklaard is, ofschoonEl Imparcial gisterenavond mededeel-de, dat een dergelijke officieele ver-klaring op Trinidad ontvangen is.

De brievenmalen zijn Maandag-avond door de Marietta naar La Guai-ra medegenomen en Donderdag vandaar weder hierheen, terwijl dienzelf-den dag de Viñeta brieven medenam.Vrijdag vertrokken met de Prins Pre-denk Etndrik, die Mr. A. F. van Ley-den naar Holland zal brengen, ockeenige personen naar La Guaira, na

eerst hiertoe per kabel verlof tehebben aangevraagd en bekomenvan den Engelschen Vice-admiraalDouglas, maar brieven werden doorde postadministratie en het agent-schap geweigerd.

Zoude het niet mogelijk zijn in hetbelang van het publiek, voortaanaan te kondigen, wanneer er weer ge-legenheid is om per oorlogsschip brie-ven naar Venezuela te verzenden ?

De blokkade kan nog zoo lang du-ren, daar de besprekingen hoe langerhoe verder van het Hof van Arbitra-ge afdwalen. De correspondentie zouop deze wijze er minstens niet onderlijden.

Posterij.

Lijst van onafgehaalde en onbestel-baar bevonden brieven:

Lorenzo J. Correa, Johan Eins-vaart, Francisco C. Fuentes (2), H.Hellburg, Magrit Henriquez, A. Pe-tersen, Laurence Santes.

Niet voor verzending of bestellingvatbaar een brief geadresseerd aan:Rosalinda Correa (übi)? en de vol-gende drukwerken aan: Nelvil St.Cijr & fain. (übi)? Juan SalvadorDuran, Enrique de Marchena, Eduar-do A. León, Joaquín Montolio &fani., Ricardo Piñeyro & fam., JuanPon hijo & fam., Joaqn. Pon & fam„Alfredo Roy & fam., P. A. Ricart<fe fam. te Sto. Domingo.

Dankbetuiging.

In dank ontvangen van de heerenRivas, Fensohn & Co., agenten dei-Red D" line een nieuwe tijdtafel voorhet nieuwbegonnen kwartaal.

Zal de Phiiadelphia voortaan op denaangegeven datum hier zijn? Of wa-re het niet beter den dag van aan-komst een dag later te stellen.

„De Vrijmoedige."

Ons antwoord aan Een vriend vanCuragao" moest, evenals vele andereberichten wegens plaatsgebrek blijvenliggen; wij meenden het voorloopigverslag der rapporteurs over onzebegrooting eerst te mogen plaat-sen; 't zal met de Memorie van Toe-lichting (niet van Antwoord) door„De Vrijmoedige" gepubliceerd, één ge-neel vormen om onze verwachtin-gen te spannen op het verslag dei-Tweede Kamer, en het antwoord vanden Minister, deze week te gemoet ge-zien.

Valschemunt.

Maandag 11. werd door een koop-man opgemerkt, dat men hem eenvalsch kwartje, koloniale pasmunt,ter betaling had gegeven. Aanstondswerd dit muntstuk aan Comman-dant -I* Appel getoond en onmid-dellijk het publiek door den Procu-reur gewaarschuwd in het Diario vandienzelfden dag. Tot dusverre zijner slechts 10 in handen der politie,waarschijnlijk zullen er dus ook nietveel meer in omloop zijn. Ito valschekwartjes zijn gegoten en toonen langsden rand duidelijk de indrukken vanhet werktuig, waarmede zij uit denvorm zijn gelicht, sommige zijn afge-plat op twee plaatsen, waar dus dekarteling ontbreekt, andere zijn zelfseenigszins omgebogen aan den rand.Ook het borstbeeld van de Konin-gin toont fouten, dekleur is loodach-tig blauw en dof, ook zijn zij iets lich-ter. Op ons verzoek deelde de Pro-cureur ons welwillend mede, dat hetnog niet is gebleken dat er ook val-sche guldens en rijksdaalders in om-loop zijn.

Pauselijk Jubile.

Maandagavond zijn de St. Jozefs-gezellen in hun lokaal op Pietermaaibegonnen met de viering van 's Pau-sen Jubilé. Het treurspel: De Kerk-vervolgers, werd opgevoerd en metbijzonder succes. De listige sluwheidvan Hendrik IV werd glorierijk over-wonnen door de heilige standvastig-heid van Gregorius Vil.

De spelers oogsten aller bijval in enwerden zelfs meermalen onder de op-voering door bewonderend applausonderbroken.

Nederland.Staatsbegrooting. Rede van Dr. Kuyper.

De Regeering heeft getoond meerdan haar voorgangster het gezag tewillen op den voorgrond schuiven,waar zij de naleving derwetten trachtte verzekeren o. a. door de speet-wet en door de aangekondigde wet-ten tot uitvoering van een drietaltot nu toe onuitgevoerd geblevenartikelen der grondwet.

Het kabinet wil ten tweede aan eengroot deel van het volk, het christe-lijk deel, zijn gelijk en normaal rechtverzekeren, op het gebied van lager,middel- en hooger onderwijs.

Zij wenscht ten derde de demoni-sche invloeden, die op 't volk inwer-ken, te stuiten en te breken, doormaatregelen tegen drank- en speel-zucht, onzedelijkheid, pornografie,nieuw Malthusianisme, enz. Zij wilverder den grondslag van 'thuisgezinen 't huwelijk, welke ondermijnd zijn,vastleggen. In den mensch, een wezennaar Gods beeld en gelijken, wenschtzij hem te beschermen tegen deabnor-male toestanden, door toenemen vanhet verkeer, machine en aangroeiendkapitaal in het leven geroepen.

Zietdaar wat de nieuwe koers wil.Maar zegt men : Gij hebteen Cort vander Linden benoemd, die de Kroonhet vliegwiel van den Staat noemde.Zou men dan willen, dat uitsluitendeigen geestverwanten zullen benoemdworden, zooals in de vorige eeuwnog is geschied, uit wraak over het-geen de partijen der minderheid vroe-ger zelven misdreven? De ministerzegt neen. Maar, werpt men tegen:inden Raad van State zijn de par-tijen der meerderheid niet vertegen-woordigd. Weel gij dan of geen ledender meerderheid zijn gevraagd? Wijmeenen werkelijk te weten, dat een lidder meerderheid, waarom hem niet tenoemen, Mr. Godin de Beaufort—is gevraagd, doch ook, dut hij de ee-nige is, die werd aangezocht.

De minister voegde er bij dat, of deheer Cort van der Linden de Kroonvliegwiel noemde of haar een anderennaam gaf, weinig ter zake doet. Inbeginsel denken alle liberale heerengelijk en heeft men bij hen niet metbeginsel-, maar alleen met graadver-schillen te doen.

Van de bijzondere punten, doorden minister aangevoerd, releveerenwij:

10. dat spoedig een voorstel is teverwachten tot verhooging van uitga-ven ter regeling der positie van deambtenaren bij de departementen, inverband met loon en Zondagsrust;

2<>. dat de regeering, doordrongenvan de noodzakelijkheid om het ver-bod tot onderzoek naar het vader-schap af te schaffen, met bekwamenspoed in dezen een voorstel hoopt tedoen;

30. dat naar den wensch van deuheer Nolens— wiens critiek met bij-zondere waardeering door den pre-mier werd genoemd — voor de Xeder-landsche mijnwerkers een afzonderlij-ke veiligheidswet zal worden in hetleven geroepen;

40. dat derechtspositie derRijks-ambtenaren niet kan geregeld wor-den, afgescheiden van de adminis-tratieve rechtspraak;

50. dat de bestaande Zondagswetzeker moet worden nageleefd, maardat men helaas geen middel geeft omhaar overtreding te stuiten.

Begrooting Suriname 1903.

Gevraagd werd—bij het afdeelings-onderzoek van deze begroot ing—ofde Regeering niet een zoodanige wij-ziging van de Regeeringsreglementenvoor Suriname en Curagao zou wil-len bevorderen, dat de behandelingvan beide begrootingen in de Kamerzou kunnen plaats vinden ongeveergelijktijdig met de Indische begroo-ting en dus voor de behandeling derStaatsbegroot ing.

Met bezorgdheid hadden vele ledengezien dat van jaartot jaar het nadee-lig saldo van de koloniale huishoude-lijke begrooting van Suriname stijgten hadden verscheidene leden met te-leurstellingontwaard, dat Gouverneur

f*>*»t»-a»G»-»»»*a<»i>f>«»»ai>i .

1Ayudad á laf naturaleza, i:m xsi^¿j£Azr2'r.-£*ca»aßM i >

| La tierna infancia, los ; ¡i niños que crecen, necesi- i i| tan buen alimento, muy j »| raras veces medicina. Si ¡ !* no les prueba el alimento, ! .t algo pasa. Hay que pres- j ;Jtarles una ligera «ayuda¡¡Jpara que la maquinaria ¡i| digestiva funcione debi- \ \i damente. !!f i

La Emulsiónde Scott

DE

Acolta da Hígado da BacalaoCON

Mpafosfltos da Cal y da Sosa,; ,

¡ ! allanará, por lo general, ¡ !i ! esta dificultad. j 1; I Si se vierte de una ¡ ¡¡ i cuarta parte á una mitad ¡ ¡i ide una cucharadita en la ¡;!! mamadera del niño tres ó¡ ¡¡!cuatro veces al día, se!!] | notará una mejoría muy ¡ |;; marcada. Para los niños ; ¡¡ 1 mayores, de media cu- ¡ ij i charadita á una cuchara- ¡ ¡üdita, disueltaó en la lé-¡!üche, si se desea, basta-!!j'rán para demostrar s*us<>

¡ ¡ grandes propiedades ïiv- ¡ ¡i i tritivas, Si la leche de la ¡ ¡\ ¡ madre no nutre al niño, \ \!! aquélla necesita la Emul- * !! ¡ sión. Sus efectos se no- !!;; taran inmediatamente, !o¡¡; | mismo en la madre como ¡ |i 1 en el niño. ¡ i! ¡ SCOTT Je EOWNK. Químicas, *W Yo*. J |

", - — - — -—- — - — - — -■* — —.-—- — -— .. ,Ljcijattc la legírima de Scott con el en-

voltorio completo en que aparece la con-traseña del pescador que lleva sobre leíhombros un gran bacalao.

Page 4: University of Floridaufdcimages.uflib.ufl.edu/UF/00/10/14/47/00008/00010-01...No. 993 20ste Jaargang. AMIGOE DI CURAÇAO. Zaterdag 10 Januari 1903. WEEKBLAD VOOR DE CURAÇAOSCHE EILANDEN.

en Koloniale Staten geenszins op be-bezuiniging zijn bedacht geweest. An-dere leden hadden niet kunnen be-speuren, dat de Min. voor Surinameminder dan voor Curagao het snoei-mes heeft gehanteerd.

Terwijl vele leden de benoeming vanden heer Lely tot Gouverneur vanSuriname opmerkten als een bewijs,dat de I!"geering overtuigd is vande noodzakelijkheid om de kolonie opte beuren uit haar verval en haarrijke hulpbronnen tot» ontwikkelingte brengen en zij van oordeel waren,dat de nieuwbenoemde bewindsmandaarvoor derechte man zal blijken,w-iens bekwaamheid en werkkrachtde kolonie ten goede zal komen, ver-klaarde i sommige leden het optre-den van den heer Lely als Gouver-neur niet zonder bezorgdheid te heb-ben gezien uit ecu oogpunt van du-re voortvarendheid, welke men hemtoeschreef als Minister.

Op deze beschouwingen werd o. a.geantwoordferstens dat het niet aan-gaat uit iemands verleden als Mi-nister gevolgtrekking te maken tenaanzien van zijn toekomstig bewindals Gouverneur, maar overigens datmen, gesteld dat de nieuwe Gou-verneur, op vooit,arende wijze tewerk ging, liever zou zien dateen aanzienlijk bedrag ineens uit'sRijks schatkist werd besteed om dekolonie door flinke, al zijn het dankostbare middelen tot bloei en wel-vaart te brengen, dan dat werd voort-gegaan met een telken jare grooterdeel van de koloniale uitgaven uit's Rijks schatkist te doen betalen,zonder dat ook maar eenige voor-uitgang in den toestand der kolo-nie valt aan te wijzen.

(Eet Vaderland.)

Buitenland.België.—De BelgiscbeKamer na in

6 Dec. met 57 tegen 31 stemmen hetdoor de regeering ingediende wetsont-werp aan, waarbij zedekwetsende lie-deren en gesprekken en pornografi-sche literatuur verboden wordt.

Al de strijd tegen deze wet gevoerd,is dus gelukkig vruchteloos geweest.Naast derechten der kunst, of lieverder „kunst" — men denke aan de ca-fé-chantants waarvan veelal sprakewas, — zullen ook de rechten der mo-raal worden gehandhaafd.

Maar deze overwinning werd nietverkregen voordat de socialisten,waaronder Demblon als aarts-zede-meester optrad, gelegenheid gevon-den hebben, de onzedelijkheid" derKatholieke Kerk te proclameeren.

Menzon verwachten, dat deze strij-der voor de moraal het £<-lukki<i hadgevonden, dat de Belgische katholie-ke fíejreerin<r zooveel beter was dande Kerk, men 'zou althans- verwachthebben, dat deze voorstander van ze-delijkheid de „immoraliteiten" derkatholieken zooveel mogelijk had ver-zwegen om toch maar niet meerslachtoffers te maken.

Maar neen, in de Kamer werd hetuitgegalmd, in de roode pers doorecho's in geheele oplagen verbreid, alwat Demblon o.urn suis zelve zoo ver-derfelijk achtte voor het volk

Maar de taktiek der heeren socia-listen was nog zede!ijker. Ze zwegendood hetgeen Renki'n nog eens zooafdoend zeide:

„De theoloog is, evenals de genees-heer, verplicht, gewetensquaesties tebestudeeren, en hij moet zich dikwijlsbezighouden met dingen, waaroverhij liever stilzwijgend zou heenloo-pen."

En ze deden erger.Ze stelden dekatholieke Kerk aan-

sprakelijk voor het werk van een ab--I.»' aan het „hof" van Voltaire.

En dan de hoofdschotel: de rede-voeringen van Demblon over de mo-raal van den H. Alphonsus. Nu is deheer Demblon nog niet zoover geko-men, dat hij den H. Alfonsus in hetLatijn kan lezen, daarom nam hij de„vertaling van den vermaardenGrassmann.

Het loont de moeite eens nader uit-een te zetten, wat voor een soort„vertaling" deze heer Grassmann, die

ook elders zijn bewonderaars vindt,wel heeft geleverd.

Kort na de uitgave van dit werkje,dat een reeks van theosophischedwaasheden besloot, stierf Grass-mann, die boekhandelaar te Stettinwas.

Het werkje werd in beslag genomen,wat natuurlijk uieb de theologie vanden H. Alfonsos nooit was gebeurden een katholiek blad, dat de redender publicatie in winstbejag had ge-zocht, werd door Grassmann's zoonaangeklaagd, zoodat het geschrift inonderzoek werd genomen door derechtbank van Wels bij Weenen.

Deze rechtbank benoemde een des-kundige om rapport uit te brenjren enwel een liberaal, protestantsch noog-leeraar te Weenen, professor Engél-breciit, die na onderzoek o. ra. ver-klaarde:

Alphonsus de Liguori heeft zijnwerk geschreven ten dienste van theo-logen en jonge priesters opdat zij zichrekenschap kunnen geven van wat deKerk als een zonde beschouwt en watzij niet, voor zoodanig aanziet». Negencitaten onder degene, die Grassmann's boekbevat zijn goed vertaald en juist weergege-ven .- al de andere zijn valsoh vertaald. Demeest vuile zinsnede in Grassmann'sboek zeggen juist het tegendeel van wathet origineels zegt.

Het. is duidelijk, dat Grassmannslechts zeer onvolkomen Latijn ver-stond.

Van een der schandelijkheden, doorDemblon met veel misbaar aange-haald, zegt, prof. Engelbrecht : „nietsdergelijks is in de werken van Liguo-ri te vinden." Er is zelfs een pause-lijke bul die het tegengestelde uit-drukkelijk gebiedt.

En hij vervolgt:Eet werk van Ligouri is een werk, in

hooge mate rein en geïnspireerd door eenzuivere moraal en liefde voor de waarheid.Wat ik- hier verklaar is mijn over-tuiging als philoloog en litterator.

Ten slofte noemt hij trrassmann'sboekje: „het werk van een onweten-de."

Het» fraaist van al de zedelijke fei-ten in rt Belgisch Parlement is nog,dat toen de liberalen het gedrag dersocialisten afkeurden, Vanderveldekon antwoorden : „(rij hebt geen cri-tiek uit te oefenen, het is een uwervrienden, die deze voorlezing heeftgevraagd."

IJngeland. — Het Engelsch Hoo-gerhuis heeft ín derde lezing de wet.op het onderwijs met 2-10 tegen Í23stemmen aangenomen.

Lord ttosbery trok hevig tegen hetontwerp te velde, terwijl de hertogvan Devonshire de wet» krachtig ver-dedigde. Maar 't» meest, indruk maak-te de grijze Anglicaansche aartsbis-schop van Oanterbnry, die erop wees,hoe de vrije scholen bij gebrek aanfinancien somtijds in het gehalte vanhet» onderwijs tekort» schieten, zoo-dat steun van staatswege het onder-wijs zeer zou bevorderen.

De Earl van Portsmouth vonddaarin aanleiding de Anglicaanschekerk ouder handen te nemen, die„met verschillende stemmen spreekt,"waarmee hij doelde op de afwijkin-gen der leer, die ook daar, gelijk inelke protestan tsche kerk, voorkomen,zoodat de eene predikant afbreekt,wat de andere opbouwt.

Viscount Llandloff pleitte voor debelangen der katholieke scholen enleerde er den nadruk op, dat de lei-ding dier scholen aan de kerkelijkeoverheid rechtens toekomt, niet aanleekencomité's.

Terwijl ten slotte Viscount Goschende ritualisten pseudo-Anglicanennoemde, omdat ze katholieke gebrui-ken invoeren, maar ook pseudo-ka-tholieken, wijl ze zich niet aan 't ge-zag van Paus eu bisschoppen onder-werpen.

Ingezonden Mededeelingen

EMULSIÓN DE SCOTT.Un aplauso mas. —Tengo mucho

gusto, escribe el Dr. Carlos Esquerra,prominente médico de Bogotá —enmanifestar que he usado con buenéxito en mi práctica profesional la

..Emulsión de Scott", de aceite dehígado de bacalao con hipofosfito.Esta preparación tiene la ventaja so-bre el aceite de bacalao puro de sermejor aceptada por las personas depaladar muy delicado y por aquellasque tienen repugnancia por el aceite.

TIJDTAFEL.

van de stoomschepen der "Ked D Line" tusschenNEW-YORK,

PUERTO RICO, VENEZUELA en CURA Q A O.

190:>. Zulia Caracas Marcb. Philad. Zulia Caraca»

Vertrekt van New-York Jan. 3 Jan. 10 Jan. 17 Jan. 24 Jan. 31 Feb. 7Komt aan te San Juan 15 2!»

Vertrekt van „ 16 30 13Doet CuHAgAO aan 18 Feb. 1 15Komt aan te La Guaira 10 19 24 2 Feb. 7

Vertrekt van 11 21 25 4 8 18Komt aan te Pto. Cabello 23 5 19

Vertrekt van „ 28 6 20Komt aan te Curasao 12 24 26 7 9 21

Vertrekt van .. 19 25 Feb. 1 8 16 22Dpet La Guaika aan 26 9 -"*„ San Juan 28 11 25

Ponce 21 4 18Komt arm be Nkw-Yobk 27 Feb. 2 10 16 24 Mrt. 2

DiensttusschenCuraçaoenMaracaibo.

Zulia Merida ' Marcb. Merida Zulia Merida

Vertrekt van CüRAcrAO Jan. 12 Jan. 19 Jan. 26 Feb. 2 Feb. 9 Feb. 16Komt aan te Maracaibo 13 ' 20 27 ¡10

Vertrekt van * 17 23 81 6 14 20Komt aan te Curasao I 18 i '24 Feb. 1 7 15 21

TE KOOPE m paard en een rijtuig, nog

maar kort gebruikt.Adres en prijs te vragen aan

het bureau van dit blad.

LKOTÜUJR.Met primo Februari e. k. be-

gint de 37ste jaargang van de„Katholieke Illustratie."

Zij, die er op wenschen teabonneeren, kunnen zich wen-den tot den ondergeteekendevan af primo Januari 1903.

Tevens worden zij, welke ditzoo interressant tijdschrift recht-streeks voor hunne eigenereke-ning ontvangen, vriendelijk ver-zocht hunne verdere bestellingdoor middel van den agent tedoen. De inteekening wordt erniet duurder om, de bestellingen betaling gemakkelijker.

Inteekening per jaar f 5,25,£sgr MET VOORUITBETALING.

Met de boot van 15 Januari e.k. worden verwacht het pros-pectus van den nieuwen jaar-gang en proefnummers, welkegratis zullen worden verstrekt.

Met beleefde aanbeveling,De Agent,

ALFREDO F. SINTIAOO.

Fotografta Soublette.Este muy conocido Taller o-

frece de nuevo sus trabajos ásus numerosos clientes, acabade recibir máquinas de las últi-mas invenciones y tiene cons-tantemente de venta aparatos éingredientes frescos para el artefotográfico.

HORAS DE TRABAJO :De 8 A. M.—4 P. M.

HEUGLIJK HÏEÜWS!!Prachtig! Prachtig!! Prachtig!!

is de ruime collectie Holland-sche sigaren door de Lannoy &CO., Botica Central, met delaatste boot ontvangen.

Bijzondere aanbeveling ver-dienen de volgende merken:Justillo Odalisca For Luck

First Class Richard SteelFlor de México V oleta

Marca Preferida, enz. enz. enz.

Advertentien.

1MÁCAME UTOrom.Het Bestuur van bovengemel-

de Bank maakt hierbij aan deDebiteuren bekend, dat, naaraanleiding van de VerordeningN" 1—1903, houdende wijzigingvan de belasting op grondeigen-dommen en hypotheken, de in-terest op de hypothecaireschuldvordering ten liare behoe-ve, van af den in. Januari dj.met 1% verminderd is, zoodatde belasting van af dien datumdoor debelastingschuldigen aando Koloniale kas moet wordenvoldaan.

Curacao, 6 Januari 1903.Namens het Bestuur,

De Secretaris,JAN EVERTSZ.

s\l/ Expiosion de la. -^debido .■^Zftfa a-' uso del V■*rj^***M^ Kerosene Común. *

lzs^-- kYc)

Pari secundad iise/^V. /Z-Z\^^¡"LUZ DIAMANTgrSö f (g) ¡^Libre de /w!^*/ XZ^J

LONGMAN & n.ARTINEZNEW YORK, U. S. A.

De Venta Por La.*» Ferreterías yAlmacenes de Víveres.