NVKVV Touché

V e r s c h e r p t u w b l i k o p u w b e r o e p

unie van v laamse vroedvrouwen

TOUCHÉ 2010Professionaliteit en passie in de vroedkunde.

Geïnspireerd door de natuur.

Met de zorgvuldig ontworpen kussentjes die de zachte zuigbeweging van de baby imiteren

is onze handkolf zo effectief dat deze meer melk kan afkolven dan een bepaalde elektrische

ziekenhuiskolf.* Onze kolven zijn maar één voorbeeld

van het brede gamma borstverzorgingsproducten van

Philps AVENT. Telkens als u een mama Philips AVENT

aanbeveelt, helpt u haar comfor tabel, efficiënt en langer

borstvoeding geven. www.philips.be/AVENT

*Gebaseerd op een klinische test waarin de Philips AVENT handkolf tijdens ononderbroken pompen (per borst) werd vergeleken met de dubbele elektrische kolf Egnell Ameda Elite.

3

Beste collega’s,

Begrippen als Evidence Based Medicine en Evidence Based Practice verwijzen naar

gezondheidszorg die gebaseerd is op de (huidige)wetenschappelijke kennis, gecombineerd

met de expertise van de zorgverlener en de waarden en de normen van de patiënt.

Deze begrippen winnen steeds meer aan belang en worden een conditio sine qua non in een

gezondheidszorg waar men vroeger nogal eens verloren liep in een wirwar van huisregels,

rituelen en routine die men als vaste waarheid aannam.

Het is de basis waarop men richtlijnen en standaarden vastlegt die een houvast zijn in de

dagdagelijkse praktijk, erop gericht om de kwaliteit van zorg te bewaken en te verbeteren.

Van bij de aanvang van de loopbaan als vroedvrouw is het belangrijk dat men hier op een

correcte wijze leert mee omgaan om verantwoorde zorg te bieden.

Vandaar blijven we de hogescholen steunen in de opdracht aan hun studenten om een

wetenschappelijk onderbouwd eindwerk af te leveren en wensen we nog steeds de meest

excellente eindwerken onder de aandacht te brengen.

De auteurs worden uitgenodigd om hun eindwerk te komen presenteren op het

najaarssymposium. Vervolgens bundelen we de teksten in een “Touché” die ter gelegenheid

van de internationale dag van de vroedvrouw aan onze leden wordt aangeboden.

Maar in de basisopleiding worden slechts de fundamenten gegoten en deze voldoen op termijn

niet aan de verwachtingen van een zeer sterk evoluerende maatschappij en gezondheidszorg.

Wil men het beroep van vroedvrouw verder professionaliseren en de kwaliteit van de

patiëntenzorg blijven verhogen, dan moeten we streven naar een voortdurend evoluerende

verwetenschappelijkte zorg.

Daarom nemen we ook papers mee uit postgraduaten zoals de opleiding lactatiekunde,thesissen

uit masteropleidingen en zelfs studies die in het oog springen door hun actualiteit en

originaliteit, geschreven door gezondheidswerkers uit andere disciplines dan de onze.

Want ook dat is werken aan kwaliteit van zorg, als multidisciplinair team omgaan met Evidence

Based Medicine om samen te trachten tot een consensus te komen.

We wensen eenieder van jullie veel leesgenot en wensen elke vroedvrouw een prachtige “Dag

van de Vroedvrouw” toe.

Ann Van Holsbeeck,Voorzitter Unie van Vlaamse Vroedvrouwen

EDITORIAAL

3

Het MULTICARE® Anti Reflux bedje

is een initiatief van de medische wereld

om de tendens van overmedicatie

m.b.t. regurgitatie/reflux bij babies tot

een stop of zelfs keerpunt te brengen

én een houdingstherapie te ontwikke-

len waarbij vrij snel rust wordt gevon-

den in een soms radeloze gezinssitu-

atie. Het is belangrijk dat dit op een,

voor de baby, veilige en comfortabele

manier gebeurt. Het MULTICARE®

AR bed voldoet aan de CE norm MDD

93/42/EEC voor medische hulpmidde-

len en is genotificeerd bij het Federaal

Agentschap voor Geneesmiddelen en

Gezondheidsproducten.

Wetenschappelijke publicatie

Het gereputeerd medisch tijdschrift

“Archives of Disease in Childhood”

van de groep “British Medical Jour-

nal” maakte op 20 augustus 2009 de

resultaten bekend van het klinisch

onderzoeksproject dat eind 2006 was

opgestart in de afdeling Kindergas-

tro-enterologie van het Universitair

Ziekenhuis Brussel.

Resultaat

20% van alle ouders zoeken medische

hulp wegens het frequent regurgiteren

(teruggeven van voeding) van hun

baby en het daarmee gepaard gaande

ongemak (huilen).

Het AR bed, een ontwikkeling van

het bedrijf MULTICARE® en het UZ

Brussel, werd bestudeerd bij een

groep babies die veel regurgiteerden

en veel huilden, waar medicatie of

voedingsaanpassing niet had geholpen.

Er werd vastgesteld dat het “AR bed”

resulteerde in minder regurgiteren en

minder huilen bij 3/4 van de babies.

Bovendien werd ook objectief vastge-

steld dat de reflux-index (% tijd dat er

zuur is in de slokdarm, gemeten met

pH-metrie) binnen één week zowat

halveerde.

Snel efficiënt

Rekeninghoudende met de periode

van radeloosheid tot ontreddering bij

ouders en hun baby, al dan niet gepaard

gaande met diverse onderzoeken (oeso-

fagoscopie, pH-metrie, etc), in hun

zoektocht naar de geschikte voedings-

aanpassing en medicatie, kan het AR

bed veel sneller soelaas brengen: over

het algemeen wordt de verbetering bin-

nen de dag vastgesteld.

Doel

Het AR bed wordt nu door pediaters

naar voorgeschoven als een eerste

stap in behandeling van regurgitatie

en/of gastro-oesofageale reflux. Naast

geruststelling van de ouders, een

voedingsaanpak (aangepast volume,

ingedikte Anti-Regurgitatie voeding),

draagt deze houdingstherapie bij tot

het afnemen van de klachten. Dit is

een belangrijke stap vooruit om de

spiraal van overgebruik van medicatie

bij babies die voeding terug geven en

veel huilen te stoppen.

Professor Y. Vandenplas: “Medicatie

is vooral nuttig bij reflux ziekte en dus

zure reflux en oesofagitis. Veel babies

die “voeding terug geven” hebben geen

reflux ziekte. M.a.w. medicatie heeft

weinig zin bij deze babies. Alle medi-

catie heeft potentiële nevenwerkingen.

Daarom verdient het de voorkeur deze

medicatie zoveel mogelijk te vermij-

den. Ervaring met het MULTICARE®

AR bed leerde ons dat bij een aardig

aantal kinderen ook alle medicatie kon

gestopt worden.”

Waar verkrijgbaar?

Het MULTICARE® AR bed is

verkrijgbaar in België via de apotheek

en kan gehuurd worden tegen een

daghuurprijs. Meer info en een

apothekerslijst vindt u op

www.multicare.be/nl/arbed.html

PUBLIREPORTAGE

PEOS bvba - MULTICARE® [email protected]: 0032 54 32 82 19

MULTICARE® AR bEd

1_1 st C5-21-0000-0230.indd 1 20-04-10 15:59

SamenstellingOmnibionta® Pronatal bevat specifieke enaangepaste hoeveelheden vitaminen en mineralen welke aanbevolen zijn vanaf zwangerschapswens.

Vitaminen Per tablet

Vitamine C 180 mg

Nicotinamide 20 mg

Vitamine E 12 mg

Vitamine B5 10 mg

Betacaroteen 3 mg

Vitamine B6 2,2 mg

Vitamine B2 1,6 mg

Vitamine B1 1,5 mg

Folaten waarvan 800 µg

FoliumzuurL 5-MTHF (= Metafolin®)

400 µg

416 µg

Biotine 100 µg

Vitamine D 10 µg

Vitamine B12 2,2 µg

Mineralen Per tablet

Magnesium 70 mg

Ijzer 28 mg

Zink 15 mg

Koper 1 mg

Mangaan 1 mg

Jodium 150 µg

Farmaceutische vorm

1 tablet waarin :800 µg folaten +10 vitamines +6 mineralen

EigenschappenMen weet met zekerheid dat bepaaldevoedingselementen een belangrijke rol spelen in de normale ontwikkeling van de foetus.

Dit is het geval voor folaten. Folaten, waaronderfoliumzuur en Metafolin® zijn essentiële vitami-nen voor de bescherming van moeder en kind.

Zwangere vrouwen hebben een verhoogdebehoefte aan folaten die vaak niet gedektwordt door de voeding.

Foliumzuur wordt in het lichaam eerst omgezet in haar actieve vorm. Metafolin®

is reeds deze natuurlijke, actieve vorm vanfoliumzuur die in het lichaam voorkomt.Daardoor kan Metafolin® onmiddellijk engemakkelijk door het lichaam benut worden. Metafolin® biedt dus een snellereen optimale bescherming voor alle vrouwen.

Gebruiksaanwijzing1 tablet per dag. In te nemen met een koude vloeistof, bij voorkeur tijdens het middagmaal.

AdviesIdealiter zou Omnibionta® Pronatal reeds3 maanden vóór de zwangerschap moeten worden opgestart. Dit om de voorraad folaten bij de moeder op peil te brengen. Het is dus aangeraden om Omnibionta® Pronatal op te starten van zodra men stopt met de pil (of met een ander anticonceptiemiddel).

Kinderwens

Omnibionta® Pronatal METAFOLIN®

nl:Layout 2 16/03/10 17:28 Page1

SamenstellingOmnibionta® Pronatal bevat specifieke enaangepaste hoeveelheden vitaminen en mineralen welke aanbevolen zijn vanaf zwangerschapswens.


Vitamine C 180 mg

Nicotinamide 20 mg

Vitamine E 12 mg

Vitamine B5 10 mg

Betacaroteen 3 mg

Vitamine B6 2,2 mg

Vitamine B2 1,6 mg

Vitamine B1 1,5 mg



400 µg

416 µg

Biotine 100 µg

Vitamine D 10 µg



Magnesium 70 mg

Ijzer 28 mg

Zink 15 mg

Koper 1 mg

Mangaan 1 mg

Jodium 150 µg

Farmaceutische vorm


EigenschappenMen weet met zekerheid dat bepaaldevoedingselementen een belangrijke rol spelen in de normale ontwikkeling van de foetus.

Dit is het geval voor folaten. Folaten, waaronderfoliumzuur en Metafolin® zijn essentiële vitami-nen voor de bescherming van moeder en kind.

Zwangere vrouwen hebben een verhoogdebehoefte aan folaten die vaak niet gedektwordt door de voeding.

Foliumzuur wordt in het lichaam eerst omgezet in haar actieve vorm. Metafolin®

is reeds deze natuurlijke, actieve vorm vanfoliumzuur die in het lichaam voorkomt.Daardoor kan Metafolin® onmiddellijk engemakkelijk door het lichaam benut worden. Metafolin® biedt dus een snellereen optimale bescherming voor alle vrouwen.

Gebruiksaanwijzing1 tablet per dag. In te nemen met een koude vloeistof, bij voorkeur tijdens het middagmaal.

AdviesIdealiter zou Omnibionta® Pronatal reeds3 maanden vóór de zwangerschap moeten worden opgestart. Dit om de voorraad folaten bij de moeder op peil te brengen. Het is dus aangeraden om Omnibionta® Pronatal op te starten van zodra men stopt met de pil (of met een ander anticonceptiemiddel).

Kinderwens

Omnibionta® Pronatal METAFOLIN®

nl:Layout 2 16/03/10 17:28 Page1

+DHA

Zwangerschap Einde borstvoeding

Omnibionta® Pronatal METAFOLIN®+DHA

SamenstellingOmnibionta® Pronatal + DHA bevat specifiekeen aangepaste hoeveelheden vitaminen, mineralen en DHA welke aanbevolen zijn tijdens de zwangerschap en de borstvoe-ding.


Vitamine C 180 mg

Nicotinamide 20 mg

Vitamine E 12 mg

Vitamine B5 10 mg

Betacaroteen 3 mg

Vitamine B6 2,2 mg

Vitamine B2 1,6 mg

Vitamine B1 1,5 mg



400 µg

416 µg

Biotine 100 µg

Vitamine D 10 µg



Magnesium 70 mg

Ijzer 28 mg

Zink 15 mg

Koper 1 mg

Mangaan 1 mg

Jodium 150 µg

Andere Per capsule

DHA 200 mg

Farmaceutische vorm


EigenschappenOmnibionta® Pronatal + DHA bevat 200 mgDHA uit sterk gezuiverde en geconcentreerdevisolie.

DHA is belangrijk voor een goede algemene ontwikkeling van het kind en in het bijzonder voor de intellectuele en visuele ontwikkeling. DHA zorgt eveneens voor minder humeur-schommelingen bij de moeder net na de bevalling.

Gebruiksaanwijzing1 tablet en 1 capsule per dag. In te nemenmet een koude vloeistof, bij voorkeur tijdenshet middagmaal.

AdviesHet is aangewezen om Omnibionta® Pronatal +DHA op te starten van zodra de zwangerschapbevestigd is en door te nemen tot en met heteinde van de borstvoeding.

* Volgens internationale richtlijnen alsookdeze van de Hoge Gezondheidsraad van Belgiëis de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid DHAtijdens zwangerschap en borstvoeding gelijkaan 200 mg.

200 mg

dagelijks CONSENSUS

1 capsule waarin :200mg DHA (sterk gezuiverd)

+

P/OMB/002/02/2010

nl:Layout 2 16/03/10 17:28 Page2

8

Prof Dr G. Naulaers, centrum ter preventie en diagnose van wiegendood, UZ Leuven.

Wiegendood is gedefinieerd als het plotse onverwachte overlijden van een zuigeling van

minder dan één jaar oud, waarbij de fatale episode start gedurende de slaap, dat onverklaarbaar

blijft na een grondig onderzoek, waaronder een volledige autopsie en een nazicht van de

omstandigheden van het overlijden en de medische voorgeschiedenis.

Wiegendood is een multifactoriele aandoening die het beste beschreven wordt door het

‘triple risk model’ waarbij een kwetsbare baby verschillend reageert ten opzichte van exogene

stressoren en dit in een kritische ontwikkelingsperiode.

Negen baby’s, die overleden terwijl ze aan een cardiorespiratoire monitor waren, werden

recent beschreven. Zeven van de negen baby’s overleden aan wiegendood en twee aan

bronchopulmonale dysplasie. In zeven van de negen patiënten was de bradycardie het eerste

alarm en het hartritme daalde zeer snel tot 15 per minuut binnen 7 minuten na het eerste

alarm. Apnee begon slecht 0,3 tot 13 minuten na het alarm in vijf kinderen en maar in twee

kinderen 7 tot 20 seconden voor het alarm. Gaspen was al aanwezig bij het eerste alarm in drie

kinderen en ontstond binnen de 2,7 minuten bij de andere kinderen. Het gaspen was zeer kort

en had geen positief effect op het hartritme. Deze beschrijving toont aan dat deze baby’s niet

adequaat reageerden op een gevaarlijke situatie en dat apnee nooit de oorzaak is van het plotse

overlijden.

In baby’s met wiegendood werden verschillende afwijkingen in het centraal zenuwstelsel

weerhouden. Met name hypoplasie van de nucleus arcuatus, polymorphismen van de

serotonine receptoren in de hersenen, hypoplasie van het ventraal medullair systeem en andere

werden beschreven in subgroepen van patiënten die overleden aan wiegendood. Ook cardiale

oorzaken zijn gekend, met name Long QT syndroom wordt vermoed als oorzaak in ongeveer

5 % van de wiegendoodcasussen. Verder worden ook infecties, in het bijzonder RSV, aangegeven

als oorzaak van plots overlijden.

Er is echter geen enkele mogelijkheid om de patiënt met een verhoogd risico op wiegendood

te detecteren en daarom is de enige mogelijke preventie het vermijden van de exogene

stressoren bij de volledige populatie.

Dit leidt ons tot de preventiecampagnes. Sedert de start van deze campagnes is de incidentie

van wiegendood significant gedaald. Grote epidemiologische studies hebben aangetoond dat er

belangrijke exogene risicofactoren bestaan voor wiegendood. Er bestaat geen enkele discussie

over de twee meest belangrijke factoren: buiklig en roken.

Buiklig en zijlig veroorzaken een verhoogd risico in alle studies die tot op heden werden

uitgevoerd. De enige juist ligging voor de baby tijdens de slaap is ruglig. Dit is bijkomend

WIEGENDOOD: PREVENTIE BLIJFT DE BESTE BEHANDELING.

9

belangrijk op de materniteit, waar baby’s systematisch in de juiste positie moeten geplaatst

worden. De preventiecampagnes hebben duidelijk deze risicofactor kunnen verminderen en

dit in tegenstelling tot het roken, dat nu de belangrijkste risicofactor wordt. Niet alleen prenataal

roken, maar ook postnataal roken, paterneel roken en roken in de omgeving verhogen allen het

risico op wiegendood. Het effect is dosisgebonden: hoe meer men rookt en hoe meer mensen

er roken, hoe hoger het risico. Een derde factor is de temperatuur. Een temperatuur tussen 18

en 20 graden in de slaapkamer is internationaal aanvaard. Een hogere temperatuur verhoogt

ook het risico op wiegendood.

Er is duidelijk meer discussie betreffende cosleeping en bedsharing. Bij cosleeping slaapt

de baby op de kamer van de ouders maar niet in hetzelfde bed. Bij bedsharing slaapt de baby

in het bed van de ouders. Cosleeping is een preventieve factor voor wiegendood in de meeste

studies. Bedsharing verhoogt het risico op wiegendood. Dit is in contrast met het feit dat de

meeste kinderen in de wereld wel degelijk in het bed van de ouders slapen. Studies tonen ook

aan dat er gedurende de bedsharing heel wat interactie is tussen moeder en kind en dit zowel

op het bewuste als onbewuste vlak. Het basisprobleem is echter het bed van de ouders. Dit is

meestal een warm, zacht en met kussens en donsdekens gedekt bed. Het tweede probleem is

de waakzaamheid (arousal) van de moeder. Het is aangetoond dat het risico meer verhoogd

is wanneer de moeder moe is of medicatie, alcohol of drugs gebruikte. Het is echter zo dat

een preventiecampagne de hele bevolking in acht neemt en dat we bijgevolg bedsharing niet

mogen aanraden. Idealerwijze kan de baby in het bed naast de ouders geplaatst worden zodat

borstvoeding op die manier mogelijk is. De baby kan dan na de voeding terug in zijn eigen

bedje worden gelegd.

Een tweede discussie betreft het gebruik van speentjes. In de meeste studies is het gebruik

van speentjes protectief voor wiegendood. Dit is in contrast met het negatieve effect van

speentje s op borstvoeding. De American Academy of Pediatrics suggereert om speentjes te

starten op één maand na de geboorte bij borstvoeding en direct indien er flesvoeding wordt

gestart.

Medicatie speelt ook een rol in wiegendood. Phenothiazines, codeine, pseudo-efedrine,

antihistaminica en dextromethorphan moeten ontmoedigd worden voor gebruik bij baby’s.

Medicatie tijdens de borstvoeding wordt best altijd eerst gecheckt op veiligheid. Eén van de

websites die hiervoor in aanmerking komt is: www.safefetus.com.

Verschillende studies tonen ook een hoger risico op wiegendood in kindercrèches en bij

onthaalmoeders, met een piek in de eerste dagen dat de baby daar verblijft. De verandering in

omgeving, de stress van de nieuwe situatie and de verandering in het circadiaan ritme speelt

hierbij waarschijnlijk een rol. Het advies is om de baby langzaam te laten gewennen aan de

nieuwe situatie en hem onder visuele supervisie te laten slapen in de eerste week.

Op het moment zijn er een heleboel commerciële hulpmiddelen op de markt , waarvan men

beweert dat ze een bescherming geven voor wiegendood. De meeste van deze hulpmiddelen

meten enkel ademhaling, ervan uitgaand dat de baby sterft van een apnee. Deze apneetheorie is

10

echter reeds lang verlaten. Verder gebruiken ze ook bewegingssensoren om de ademhaling te

meten (cfr matrasje of beweginssensor op de pamper) en deze methode van meten is duidelijk

niet betrouwbaar. Nog belangrijker is dat de ouders door deze apparatuur een vals gevoel van

veiligheid krijgt en de baby bijgevolg minder frequent controleert. Deze hulpmiddelen moeten

bijgevolg ten zeerste afgeraden worden.

Ook cardiorespiratoire monitoring met of zonder saturatiemeting heeft geen preventief effect

voor wiegendood. Het wordt dan ook alleen gebruikt bij hoog-risicogroepen zoals prematuur

geboren baby’s , kinderen met een ernstige ALTE (acute life threatening effect) en kinderen

waarvan een broer of zus aan wiegendood overleden is. In deze situaties zal cardiorespiratoire

monitoring ernstige bradycardies en apnees detecteren. Een geheugenmonitoring is essentieel

zodat men nadien de alarmen kan herbekijken en interpreteren. De meeste monitoren worden

gestopt na 2 maanden zonder alarm en de gemiddelde monitoring tijd in deze groep van

patiënten is dan ook 3 tot 4 maanden.

Als besluit kunnen we stellen dat wiegendood een aandoening is met vele oorzaken. De enige

efficiënte manier om de incidentie van wiegendood te verminderen is het strikt toepassen van

de preventiecampagnes.

Wasbare luiersHet moderne alternatief.

Beter voor het milieu, uw budget en uw baby.

Meer info: www.mamaskindjes.beTel: 0473 37 06 79

• Postgraduaat acupunctuur (*) • Postgraduaat massage en bewegingsleer (*) • NADA detox en

ontwenningsprotocol ooracupunctuur (**) • Chinese voedingsleer • Tuina (Chinese massage) • Qigong (Chinese bewegingsleer) • Chinese voetreflexologie

(*) officieel Postgraduaat getuigschrift Karel de Grote Hogeschool & NVKVV

(**) Hoger onderwijs, Permanente vorming

Opleidingen voor verpleegkundigen & vroedvrouwen

Secretariaat : OTCG vzw Van Schoonbekestraat 143 - 2018 Antwerpen - België

0470 55 24 52 Studentensecretariaat (ma en vr) 03 613 15 00

[email protected] www.otcg.be

















11

VOEDINGSADVIEzEN TIJDENS ARBEID, BEVALLING EN ONmIDDELLIJk POSTPARTumEEN “ NucHTERE” STuDIE

Marissa De Meester, afgestudeerd aan de Artevelde hogeschool

De reden waarom vrouwen vaak nuchter worden gehouden tijdens de arbeid is het risico op

het Mendelsonsyndroom. Een zwangere vrouw heeft immers meer kans dat er aspiratie van

de maaginhoud optreedt. Door de hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap is er een

afname van de druk en tonus van de oesofagale sfincter en is er een verminderde motiliteit in

het gastro-intestinaal stelsel. Het volume van de maaginhoud zal stijgen, terwijl de pH daalt, dit

betekent zuurder wordt. De druk in de maag stijgt in het derde trimester van de zwangerschap

door het vergroten van de uterus. Een zwangere vrouw mag nooit als nuchter beschouwd worden

aangezien de maag nooit leeg is (American College of Nurse-Midwives, 2008; Hennis & Leusink,

2007; Soreide et al., 2005; Munnur & Suresh, 2004). Indien het aspiratiesyndroom optreedt, heeft

dit zeer ernstige complicaties tot gevolg. Er kan een acuut longletsel ontstaan. Andere gevolgen

hiervan zijn: aspiratiepneumonie, bronchospasme, atelectase van de longblaasjes (gebrekkig of

geheel ontbreken van de ontplooiing van de longblaasjes), een longabces, hypoxemie, interstitiele

fibrosis (toenemen van bindweefsel waardoor er een verminderde longfunctie, dyspnoe of cyanose

kan ontstaan) en er kunnen inwendige brandwonden optreden (Henderson & MacDonald, 2006;

Pisegna & Martindale, 2005).

Een vroedvrouw moet de fysiologie van de arbeid bewaken en zij moet ervoor zorgen dat

de vrouw comfortabel maar ook veilig kan bevallen. De vrouw zelf laten beslissen over de

inname van voeding zou het bewust meemaken van het geboorteproces en een actieve

deelname bevorderen (Tranmer et al., 2005). Maar als zorgverlener is het belangrijk om na

te gaan of dit verantwoord is en de gezondheid van moeder en kind niet in gevaar brengt.

Om een zicht te krijgen op de relatie tussen eten tijdens de arbeid en het optreden van het

Mendelsonsyndroom is het nuttig enkele incidentiecijfers nader te bekijken. Mendelson

(1946) vond dat het aspiratiesyndroom tussen 1932 en 1945 voorviel in 0,15% van de gevallen.

Huidige analyses van totale maternele mortaliteitsstatistieken wijzen erop dat er inadequate

methodes gebruikt zijn in het verzamelen, categoriseren en rapporteren van deze gegevens

(American College of Nurse-Midwives, 2008). In de periode tussen 1983 en 1992 waren er

0,0018% fatale aspiraties tijdens sectio’s in Nederland. Een vrouw heeft 0,0001% kans op het

aspiratiesyndroom indien alle bevallingen, ook de vaginale, meegerekend worden. Dit komt

overeen met 1 vrouw op 1.000.000. Deze mortaliteitscijfers zijn vergelijkbaar met landen waar

een strenger beleid wordt gehanteerd, zoals bijvoorbeeld in Engeland of de Verenigde Staten

(American College of Nurse- Midwives, 2008). In Vlaanderen is er de laatste 20 jaar geen enkel

overlijden bekend ten gevolge van het Mendelsonsyndroom (G. Martens, SPE, persoonlijke

communicatie, 8 april, 2009).

23

Overzicht cOnclusies m.b.t. navelstrengOmstrengeling

literatuur: conclusie m.b.t. navelstrengomstrengeling:

Burkhardt, T., Kurmanavicius, J., Schäffer, L. & Zimmermann, R. (2005)

- hogere frequentie lage 1-minuut Apgar-scores - lage 5-minuten Apgar-scores niet in hogere

aantallen aanwezig- overbrenging naar de neonatale intensieve zorgen

niet vaker nodig

Bates, A., Feldman, D. M., Ingardia, C. & Omrani, A. (2003)

- lagere geboortegewichten- hogere aantallen van meconiumhoudend

vruchtwater- hogere frequentie 1-minuut Apgar-scores van

minder dan 7- hogere aantallen van perinatale

complicaties op korte termijn bij strakke navelstrengomstrengelingen

- hogere aantallen van 1-minuut Apgar-scores van minder dan 7, SGA en overbrenging naar NICU dan bij losse omstrengelingen

Athanasiadis, A. P., Assimakopoulos, E., Bontis, J., Dragoumis, K., Garmiris, P., Goulis, D. G. & Zafrakas, M. (2005)

- hogere aantallen van vaginale kunstverlossingen en sectio’s bij nulliparae, maar niet bij vrouwen die al van één of meerdere kinderen zijn bevallen

- geassocieerd met lagere 1 en 5-minuten Apgar-scores

Rhoades et al. (1999) - hogere incidentie van lage Apgar-scores na 5 minuten

Jauniaux et al. (1995) en Larson et al. (1995)

- hoger aantal van lage Apgar-scores na 1 minuut- gevallen van lagere 5-minuten Apgar-scores

werden niet aangetoond- groter aantal van neonatale resuscitatie en

overbrenging naar de neonatale intensieve zorgen unit

- hogere incidentie van een lage pH in de navelstrengarterie in de aanwezigheid van een meervoudige navelstrengomstrengeling

Dudiak, C. M., Flisak, M. E., Olson, M. C., Posniak, H. V. & Salomon, C. G. (1995)

- stijging van tekenen van foetale nood, zoals foetale bradycardie, variabele deceleraties en verlaagde 1-minuut Apgar-scores

- geen significant verschil in 5-minuten Apgar-scores noch een gestegen mortaliteit

Abramowicz, J. S., Hershkovitz, R., Levy, A., Mazor, M., Sheiner, E. & Silberstein, T. (2006)

- niet geassocieerd met een schadelijke perinatale outcome

- niet geruststellende FHR (fetal heart rate) patronen, vermoedelijk leidend tot hogere aantallen van lagere Apgar-scores na 1 minuut, maar niet na 5 minuten

24

OnderzOek

Onderzoeksvragen

Bij hoeveel kinderen, geboren met een strakke navelstrengomstrengeling, is er sprake van een

Apgar-score van <7 na 5 minuten?

Bij hoeveel kinderen, geboren met een losse navelstrengomstrengeling, is er sprake van een

Apgar-score van <7 na 5 minuten?

resultaten

Tabel 1 Overzicht van de totale omvang van de populatie

Aantal navelstreng-omstrengelingen

60 Aantal losse omstrengelingen

35

Aantal strakke omstrengelingen

25

Tabel 2 Toekenning Apgar-score bij losse- en strakke navelstrengomstrengeling

Na 1 minuut

Na 5 minuten

Na 10 minuten

Apgar-score

N=35

Losse omstrengeling

Apgar-score 10 2 22 30

9 25 11 4

8 6 2 1

7 0 0 0

6 1 0 0

5 0 0 0

4 1 0 0

3 0 0 0

2 0 0 0

1 0 0 0

Strakke omstrengeling

Apgar-score 10 3 9 19

9 11 13 5

8 8 2 0

7 1 1 1

6 0 0 0

5 2 0 0

4 0 0 03 0 0 02 0 0 01 0 0 0

Sibbing & Wate ler : f inanciee l adviseurs

voor ver loskundigen

• Praktijkvestigingen

• Maatschapscontracten

• Praktijkfinancieringen

• Financiële planning

• Verzekeringen

• Pensioenen

• Hypotheken

Storkstraat 33 • 3905 KX Veenendaal

Postbus 915 • 3900 AX Veenendaal

Telefoon: (0318) 544 044 • Fax: (0318) 543 843

E-mail: [email protected] • Internet: www.sibbing.nl

Sibbing & Wateler is een onafhankelijk financieel adviesbureau, gespecialiseerd

in de praktijkbegeleiding van vrije medische beroepsbeoefenaren, waaronder

verloskundigen. Wij bieden u een gevarieerd dienstenpakket voor al uw finan-

ciële zaken, nu en in de toekomst.

Bel met ons verloskundigenteam.

‘ n h e l e z o r g m i n d e r ®

&&S I B B I N G W A T E L E R C . S .

125x098 FAV Adv ZW 19-02-2008 16:05 Pagina 1

CosiBag.com

Cosi Beebie warmtebuidel vertroetelt de pasgeborenen met warmte en ontspanning.

Houdt na de geboorte het lichaampje op temperatuur en ontspant krampjes.

Aanbevolen door vroedvrouwen en verloskundigen.CE –Medisch Hulpmiddel Klasse I

37

Hildegarde Op de Beeck, afgestudeerd als vroedvrouw aan de Katholieke Hogeschool Limburg,

lactatiekundige werkzaam in het Ziekenhuis St. Maarten, Campus Duffel

Deze paper is gegroeid vanuit de overtuiging dat moeders (nog) begeleiding en ondersteuning

bij hun borstvoeding nodig hebben wanneer ze na 4 à 5 dagen het ziekenhuis verlaten. Vanuit de

intentie om deze nood op te vangen, werd deze paper opgebouwd rond volgende vraagstelling:

Hoe kunnen we de moeder ondersteuning bieden bij ontslag uit het ziekenhuis met als doel

de borstvoeding goed te begeleiden in de eerste week thuis?

Probleemstelling

KritieKe momenten

De eerste 14 dagen na de bevalling is een belangrijke periode voor een goede start van de

borstvoeding. Deze periode wordt ook in de literatuur beschreven als “kritiek” moment in de

borstvoeding. Hall et al. (2002) bevestigt vanuit zijn studie dat het succes van borstvoeding

samenhangt met de omstandigheden in de eerste 14 dagen postpartum en zelfs belangrijker

de eerste 3 tot 5 dagen. Uit deze studie blijkt dat het gemiddelde tijdstip van stoppen met de

borstvoeding ligt op 5,4 dagen.

Uit een onderzoek van Porter Lewallen et al. (2005) blijkt dat in de eerste week postpartum

16,5 % van de moeders stopt en in de 2e week zelfs 18,1%, ook al hadden ze het eerst anders

gepland. Porter Lewallen et al. (2005) bevestigt hiermee dat de eerste 2 weken postpartum een

riskante periode is voor het vroegtijdig stoppen van de borstvoeding.

Hiaat na Het ontslag uit Het zieKenHuis

Borstvoedingsbegeleiding is een continue zorg die reeds start op materniteit en zou moeten

verdergaan in de eerstelijnszorg. Het eerste thuisbezoek door verpleegkundigen van Kind

& Gezin (K&G), vinden we terug in het onderzoek van Lenaers et al. (2002). Ofschoon de

regioverpleegkundigen van K&G trachten steeds zo vlug mogelijk na de geboorte het kind te

bezoeken, ligt het gemiddelde van het eerste thuisbezoek na de geboorte op 13,4 dagen, aldus

de onderzoekers. Uit deze studie kan worden afgeleid dat er een kloof is tussen het ontslag uit

het ziekenhuis en het eerste huisbezoek. Deze kloof bevindt zich in de kritieke periode waarin

moeders met de borstvoeding afhaken.

De vaststelling van dit hiaat is een belangrijk gegeven en vraagt extra aandacht van

vroedvrouwen en lactatiekundige om bij het ontslag uit het ziekenhuis de nodige informatie

mee te geven voor ondersteuning en opvolging in de eerstelijnszorg.

De Ontslagsleutel, sleutel tOt een vlOeienDe bOrstvOeDing

41

Valerie Wijckmans,

afgestudeerd aan de Katholieke Hogeschool Kempen vzw, Dep. Gezondh. zorg, Lier

1. Wijze van perinatale transmissie

Perinatale of verticale transmissie is mogelijk op drie verschillende tijdstippen; intra-

uterien (25%-30%), durant partu (70%-75%) of postnataal (extra 14%-16%). De intra-uteriene

transmissie kan plaats vinden doordat de foetus met HIV besmet vruchtwater inslikt of door

materno-foetale micro-transfusie. Ook durant partu kan de transmissie veroorzaakt worden

door deze materno-foetale microtransfusie, andere mechanismen voor transmissie tijdens

de partus zijn: een opstijgende HIV-infectie vanuit de vagina (na het breken van de vliezen)

of direct contact van de foetus met maternaal bloed en vaginale secreties bij passage door

het baringskanaal. Postnataal kan de transmissie veroorzaakt worden door het geven van

borstvoeding, moedermelk bevat HIV en kan zo via het spijsverteringsstelsel van de neonaat

doorgegeven worden.

2. Basispijlers van de preventie

De preventie van de moeder-kind transmissie berust op drie grote pijlers: Antiretrovirale

therapie (ART), aangepaste wijze van bevalling en het afzien van borstvoeding. Onder ART

wordt het opstarten, aanpassen of optimaliseren van de HIV-medicatie verstaan. De arts dient

de noden van moeder en kind af te wegen tegen de mogelijke nadelen en teratogeniteit van de

medicatie. Het kiezen voor de juiste wijze van bevalling is cruciaal in het voorkomen van de

transmissie. Waar men voordien aannam dat het uitvoeren van een electieve sectio caesarea

bij elke seropositieve zwangere de beste resultaten leverde op vlak van de transmissie is dit

vandaag de dag niet meer het geval. De keuze tussen vaginale bevalling of sectio caesarea wordt

bepaald door verschillende factoren (zie tabel1).

elevtieve sectio of vaginale partus:

Electieve sectio:Suboptimale suppresie virale lading op 36wGeen ART of monotherapieGeen gegevens bekend over HIV-status

Vaginale partus: bij adequate ART en een zeer lage virale lading.

(Tabel 1)

HIV: de preVentIe Van moeder-kInd transmIssIe

GZASint-Augustinuslaan 20

2610 Wilrijk

Sint-AugustinusWilrijk

Sint-VincentiusAntwerpen

Sint-JozefMortsel

Sint-BavoWilrijk

Sint-Gabriël Antwerpen

De BijsterEssen

GemeenschapshuisSint-Camillus

Antwerpen

Welkom bij een groep

ziekenhuizen en woon- en

zorgcentra waar

3200 medewerkers patiënten

en bewoners om ringen met de

allerbeste zorg. GasthuisZusters

Antwerpen is een dynamische

en continu innoverende

groep van voorzieningen

die veel belang hecht aan

onderzoek en soepel inspeelt

op maatschappelijke evoluties.

Daarbij geven we ook als

collega’s het beste van onszelf.

Wat mensen hier dag en nacht motiveert?

Een gezonde dosis teamspirit, permanent overleg voor een

optimale workflow en volop opleidings- en carrièremogelijkheden.

Bij GasthuisZusters Antwerpen staat een persoonlijke benadering

voorop. Altijd patiëntgericht, mét de grootste zorg voor jobtevredenheid.

Belangstelling?

Mail naar [email protected]

of bel 03 443 37 88.

Meer informatie op www.gza.be

Elke dag de beste verzorging.Wist u dat Zwitsal …

…in academische ziekenhuizen klinisch wordt getest? Zwitsal wil voor haar babyproducten ook in werkelijke praktijkomstandigheden mildheid, veiligheid en effectiviteit nagaan. Daarvoor worden ze onder deskundige begeleiding in werkelijke gebruiksomstandigheden getest.

…hypoallergeen is? Babyproducten(1) van Zwitsal bevatten geen van de 26 parfumallergenen die bekend zijn bij het Scientifi c Committee on Consumer Products(2)

…de natuurlijke pH van de huid benadert? Al onze producten(3) zijn pH huidneutraal.

…48 uur lang dermatologisch getest wordt? Tijdens dermatologische testen wordt het product 48 uur afgesloten op de huid gedragen. Daarna wordt de huid nauwkeurig gecontroleerd.

Voor meer informatie, contacteer onze Zwitsal Care Expert: [email protected] of op het nummer 0476 50 69 75

(1) Met uitzondering van Geurbuiltjes en Crème Zeep (2) Dit comité bestaat uit een internationale en onafhankelijke groep wetenschappers, aangewezen door de Europese commissie. Het houdt zich bezig met

veiligheid van cosmeticaproducten en ingrediënten. (3) Olie producten (Badolie en Rijke olie) hebben geen pH-waarde

SARZWI18848_Adv_229x162_Q 1 2/26/10 3:41:43 PM

NVKVV Touché

Documents

Transcript of NVKVV Touché