20-3-2017 | 1

Hoe sociaal zijn sociale media?

Edgard Eeckman

Wetenschappelijk medewerker VUB Communicatiemanager UZ Brussel

Ter inleiding

Deel 1

20-3-2017 | 2

1. Hoe sociaal zijn sociale media?

2. De Handreiking: hoe gebruik je sociale media op een verantwoorde manier?

3. Sociale media en gezondheidszorg

De definitie

Een verzamelbegrip voor online platformen waar de gebruikers,

zonder of met minimale tussenkomst van een redactie, de inhoud verzorgen.

Hoofdkenmerken zijn interactie en dialoog tussen de gebruikers.

Wikipedia

19/11/2015

Twee uitersten

Cyber-utopians

Cyber- sceptics

20-3-2017 | 4

“The empowering nature of being digital”

“The internet is not the answer”

Negroponte - Keen

Sociale media …

• Zijn trendgevoelig

• Zijn doorlopend in evolutie

• Zijn het product van commerciële organisaties (ook al maken ze geen winst)

• Richten zich tot uiteenlopende maar overlappende doelgroepen

20-3-2017 | 5

Voordelen 1

• “Time & Space distanciation”

• Snelheid & Onmiddellijkheid & Continuïteit & Gratis

• Geen face-to-face, uiterlijk minder relevant – Anonimiteit

• Status equalization - Minder sociale ‘cues’

• Doorbreken sociaal isolement

• Netwerken – Samenwerken – Verbinding creëren

• User-generated content (ook door een organisatie)

20-3-2017 | 6

Anthony Giddens, 1990

Voordelen 2

• Crowd sourcing: delen van ervaringen, emoties, informatie en kennis – Collectieve intelligentie (ook intern!)

• ‘Activism’ - Grassroots - Invloed uitoefenen - Kan leiden tot verbeteringen (door reacties, klachten, …)

• Empowerment – eDemocracy

• Big data

• Commercialisering - Branding

• Wetenschappelijk onderzoek

20-3-2017 | 7

Rozenblum et al. - Millenson et al.

Het klassieke communicatiemodel

20-3-2017 | 8

19de VVS Symposium 2014 - 4-2-201408

9

Nadelen 1

• Impression management – Hyperpersoonlijk - Authenticiteit?

• Surveillance - Controle

• Privacy/Medisch geheim?

• Wettelijke en ethische vragen

• Commercialisering – e-commerce

• Weinig visuele aanwijzingen bij berichten

• Weinig verantwoordelijkheidsgevoel

• Door anonimiteit

• Door afstand

• Door een gevoel van straffeloosheid

20-3-2017 | 10

Goffman

De stijl

20-3-2017 | 11

De stijl

20-3-2017 | 12

Mondigheid?

“De artillerie van meningen duidt vooral op onmondigheid

en een gebrek aan zich grondig en kritisch informeren”.

Katleen Gabriels

20-3-2017 | 13

Ode aan de mening

“There are as many opinions as there are experts”

Franklin D. Roosevelt

There are as many opinions as there are people.

20-3-2017 | 14

Nadelen 2

• De onuitwisbaarheid

• Altruisme = ‘clickism’?

• Doorzichtigheid van de gebruiker ↔ Ondoorzichtigheid van sociale media

• Grensvervaging werk-privé / publiek-privaat

• Meer uiting van meningsverschillen dan overeenkomsten

• Aandachtsblindheid

• Groupies – conformity – polarization – ingroups/outgroups - law of attraction – Confirmation bias

20-3-2017 | 15

Wallace – Bhargava

Nadelen 3

• Digitale kloof

• Internet-verslaving

• Iedereen roept almaar luider – Luisteren?

• Expert-ism (cues of expertise?)

20-3-2017 | 16

20-3-2017 | 17

20-3-2017 | 18

“Alternative facts are not facts”

Fake news – Alternative facts

20-3-2017 | 19

Al gaat de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt hem wel.

“De leugen gaat tegenwoordig zo snel, de waarheid achterhaalt hem nooit meer.”

Freek De Jonge Verkiezingsshow 13 maart 2017

20-3-2017 | 20

De verschuiving van informatiebron

20-3-2017 | 21

Massa media

Sociale media

Van primaire →

tertiaire infobron

Sociale media beïnvloeden zorgbeslissingen

• 45% van de ondervraagde US-consumenten verklaarde dat informatie op sociale media een invloed zou uitoefenen op hun beslissing om een tweede mening te vragen.

• Meer dan 40% van de ondervraagden verklaarden dat de informatie op sociale media een invloed zou uitoefenen op de manier waarop ze zouden omgaan met een chronische ziekte of hoe ze zouden diëten of bewegen.

20-3-2017 | 22

PWC Health Research Institute April 2012

Als zorgorganisatie kan je niet niet deelnemen

If you can’t beat them, join them.

20-3-2017 | 23

• Edgard Eeckman eeeckman@vub.ac.be

• On twitter: #eeckman

• Over hoe het is om patiënt te worden en te zijn: https://patientzijn.wordpress.com/author/doctoraat/

20-3-2017 | 24