ZO

ME

R2006

VOORZITTERSWISSELINg

Op vrijdag 16 juni trad Jan Schinkelshoek na 8½ jaar terug als voorzitter van het Bestuur van de Stichting Grote Kerk en trad Ton Kaper in die functie aan. Die ceremoniële over- dracht van de voorzittersfunctie had plaats in de Grote Kerk in aanwezigheid van de vrienden van de Grote Kerk, donateurs en vrijwilligers. De bijeenkomst werd muzikaal omlijst door de vaste organist van de Grote Kerk, Ben van Oosten en het blazersensemble bestaande uit Herman Jeurissen, Huug Steketee en Tim Dowling.

Koningin WilhelminaJan Schinkelshoek vermeldde in zijn zwanen-zang ondermeer dat Koningin Wilhelmina zeer gehecht was aan deze kerk. In 1930 was zij een keer naar de lege Grote Kerk gegaan voor haar toespraak tot de Overzeese gebiedsdelen, terwijl dat makkelijk op haar paleis had gekund. Wilhelmina koos voor die locatie omdat zij in deze Kerk veel meer in de

TWeede FasePeter Neervoort, lid van het bestuur, prees Jan voor zijn grote inzet. “Op jouw conto staat vooral de tweede fase: het multi-functionele gebruik en de sanering van de financiën. Jij had de ervaring hoe een groot netwerk op te bouwen en uit te breiden.” Waarmee hij onder meer doelde op het in leven geroepen Fonds 1818. Peter Neervoort prees de wijze waarop Jan Schinkelshoek mensen wist te inspireren en vanwege het feit dat hij vaak bereikbaar was. Als dank ontving het echtpaar Schinkelshoek de ets van de Grote Kerk, 6 wijnglazen met het logo van het gebouw en een groot boeket bloemen.

sTad van ons allenDe nieuwe Bestuursvoorzitter van de Stichting de Grote Kerk, Ton Kaper, algemeen directeur van HTM Personenvervoer, deelde mee dat de Grote Kerk nu in haar derde fase is beland.Cathrien van Herwaarden redde haar van de ondergang. Jan Schinkelshoek zorgde ervoor dat het gebouw goed werd geoutilleerd

WISSELINg BESTuuRSVOORZITTER

stemming kwam. Jan Schinkelshoek keek terug op een periode waarin het ‘sappelen en bedelen‘ was. Al had hij het nooit zó zwaar gehad als zijn voorgangster, Cathrien van Herwaarden. “Zíj heeft er voor gezorgd dat de kerk behouden bleef en er geen parkeergarage op die plaats is gekomen. Cathrien, eveneens aanwezig, heeft vanaf 1981 tot 1997, geknokt voor de restauratie, het behoud én het bestaansrecht van deze kerk.” Jan Schinkelshoek heeft zich als Bestuurs-voorzitter sterk gemaakt voor het gebruiks-klaar maken van het gebouw voor de broodnodige verhuur. Zo kwamen er onder zijn leiding o.a. een cateringruimte en een nieuwe publieksingang. “Het was voor mij méér dan een klusje dat je er even bíj doet,” zo sprak de oud-hoofdredacteur van de Haagsche Courant en thans directeur communicatie van de Rabobank Groep. Hij bedankte de staf en de bestuursleden voor hun inzet en eindigde met: “Ik zal de verdere ontwikkelingen betrokken maar op enige afstand blijven volgen.”

en onder zijn eigen voorzitterschap zal de programmering aan bod moeten komen. “De bedoeling is niet zoveel mogelijk geld uit de kerk te halen, maar hem in stand te houden.” Evenals de scheidende voorzitter is ook Ton Kaper van mening dat de gemeente Den Haag ten aanzien van het behoud van de Grote Kerk financieel in gebreke blijft. “Maar de gemeente zou niet alles kunnen oplossen. Er moet een geest komen om dit prachtig gebouw een toekomst te geven.”Ton Kaper wil streven naar meer culturele evenementen en naar typisch Haagse onderwerpen. “Want Den Haag is de stad van ons allen: de stad van ons Koningshuis, de stad van de democratie, de stad waarin alle ambassades zijn gehuisvest, de stad van het Internationaal Recht.”Hij sloot af met een uitspraak van Kardinaal Simonis over de vele lege kerken. Gebouwen waarop men trots en waaraan men trouw zou moeten zijn. “Wij zullen uw trouw nodig hebben om onze kerk zo goed mogelijk in stand te houden.”

In het kader van de Arbeidsomstandighedenwet was ook de Gemeente Den Haag, eigenaar van de toren, verplicht een risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E) te laten uitvoeren. De uitkomsten waren aanleiding de torenbezichtigingen in 2005 met onmiddellijke ingang stop te zetten.

De toren als ook de opleiding van de gidsen voldeed niet aan de normen van de RI&E. Inmiddels heeft de Gemeente Den Haag de nodige veiligheidsvoorzieningen aangebracht en wordt thans onderzocht welke instelling de rondleidingen zou kunnen gaan organiseren. Bij de meeste torens in andere Nederlandse steden is de VVV daarvoor verantwoordelijk of de afdeling Marketing, Promotie of Toerisme van de betreffende gemeente.

In 2006 blijft de Haagse toren vooralsnog gesloten, maar hopelijk kunnen de bezichtigingen in de zomer van 2007 worden hervat. De zeshoekige toren van de Grote Kerk, gebouwd in 1420 – 1424, is en blijft een toeristische trekpleister. Vanaf de balustrade op 54 meter hoogte biedt de toren een schitterend uitzicht op de Haagse binnenstad, de Noordzee en de verre omgeving.

Het is juist vanwege dat uitzicht dat in de Napoleontische tijd veel waarde werd gehecht aan torens omwille van strategische doeleinden. Bij akte van 1810 is dan ook vastgelegd dat wel het kerkgebouw maar niet de toren werd overgedragen aan de Hervormde Gemeente. Tot op de dag van vandaag is de toren het eigendom van de Gemeente Den Haag, al ”behoort het Portaal om in den toren en de kerk te komen aan de kerk”.

TORENBEZIchTINgEN

Bij hen was en is de Grote Kerk in goede handen. V.l.n.r. de huidige voorzitter Ton Kaper, de allereerste

voorzitter Cathrien van Herwaarden en de scheidende voorzitter Jan Schinkelshoek.

In het eerste halfjaar van 2006 wist menig beursbezoeker de Grote Kerk weer te vinden. Ook maatschappelijke en culturele evenementen ontbraken niet in de kerk.

Uiteenlopende beurzen zoals de Paranormaal beurs en de Curiosa beurs waar een gevarieerd aanbod van antiek en spullen uit grootmoederstijd werd gepresenteerd, vonden plaats in de kerk. Tijdens de jaarlijks terugkerende Art Deco beurs kreeg de bezoeker een presentatie van nationale en internationale kunstobjecten uit voornamelijk de Art Deco en Art Nouveau periode. Bijna de complete top aan galeries van de Nederlandse Art Nouveau, Nieuwe Kunst, Art Deco, Amsterdamse School en Design uit de periode 1880 – 1980, aangevuld met toonaangevende deelnemers uit België en Duitsland, nam deel aan de achtste Nationale Art Deco Beurs. Een ruim repertoire met toonaangevende objecten zoals glas, aardewerk, meubelen, verlichting, sieraden, zilverwerk en wand-versiering tot design uit de jaren ‘50, ‘60 en ‘70 en vele andere kwalitatief uitstekende en verrassende objecten werd aangeboden. Ook waren er in de eerste maanden van dit

jaar een aantal maatschappelijke evenementen te vinden in de Grote Kerk. Zo organiseerde Ernst & Young, de Haagsche Courant en de Grote Kerk Den Haag voor de zevende keer de Hofstadlezing. Mevrouw drs. Neelie Kroes gaf een lezing waarin de ‘competitiviteit van Europa‘ werd behandeld. Hierin stak zij een stevig pleidooi af voor het versterken van de concurrentiekracht van Europa. ”Op papier hebben we één interne markt, maar die blijkt nog niet te werken. Daar moeten we iets aan doen.” Kroes vindt dat we onze economie moeten moderniseren en ons aanpassen aan wat op ons afkomt. De Europese markt is namelijk niet afgesloten, alles is wereldwijd. Lidstaten zouden juist moeten laten zien dat samenwerking kracht geeft. ”Dit is niet wat we voor ogen hadden. Daarom moeten we actie ondernemen.” De lezing werd bijgewoond door genodigden en lezers van AD Haagsche Courant.

maalTijd voor daK- en ThuislozenDe Grote Kerk verzorgde op 15 januari een maaltijd voor dak- en thuislozen met financiële ondersteuning van de Protestante Gemeente. De kerk was warm gestookt voor zo’n 300 dak- en thuislozen die traditiegetrouw samen aan tafel gingen voor een warme maaltijd.

garderegimenT Fuseliers Prinses ireneOp 17 maart werd op het kerkplein een beëdiging- plechtigheid gehouden. Het betrof een beëdiging van het 17de Pantserinfanterie-bataljon Garderegiment Fuseliers Prinses Irene uit Oirschot. Deze eenheid zet de tradities voort van de voormalige Prinses Irene Brigade die op 8 mei 1945 als eerst geallieerde eenheid Den Haag binnentrok.Militairen leggen na afronding van hun basisopleiding de eed of belofte af, ten overstaan van een militaire autoriteit met de hand op het vaandel en in aanwezigheid van troepen. De militair belooft trouw aan de Koningin als symbool van de Nederlandse Staat en daarmee erkent hij of zij trouw aan de beginselen van de Grondwet, ons Staatsbestel en onze Regering.

EEN TERugBLIk

4 mei herdenKingDe jaarlijkse herdenking op 4 mei is inmiddels een begrip geworden, een herdenking ter nagedachtenis van allen die sinds het uit-breken van de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen in oorlogssituaties en vredes-missies. Dit jaar werd als thema ‘Vrijheid maak je met elkaar‘ gekozen waarbij in het bijzonder het accent kwam te liggen op ‘Vrijheid en verscheidenheid‘. Aan deze bijeenkomst werkten mee de voorzitter van het bestuur van de Grote Kerk, de heer J. Schinkelshoek, Burgemeester Deetman en drs. J. Korf, predikant van de Duinzichtkerk en de Vredeskapel. De muzikale omlijsting was in handen van de organist Ben van Oosten en de hoboïst Han Kapaan.

sPieren voor sPieren galaOp 13 mei organiseerde de Stichting Spieren voor Spieren een gala met de top uit de sportwereld en hun collega’s uit het zakelijk milieu en maatschappelijk leven.Deze stichting zet zich in voor weten-schappelijk onderzoek naar de oorzaak van spierziekten. Door het houden van een veiling in de Grote Kerk werd geld ingezameld

waardoor de Stichting Spieren voor Spieren zich kan blijven inzetten voor haar doelstellingen. De opbrengst bedroeg v 105.000,00.

Ook The American Women’s Club hield een benefietgala ten gunste van een inzameling tegen borstkanker. Een expositie met werken van 13 kunstenaars rond het thema borst-kanker, leverde deze bijeenkomst maar liefst v 250.000,00 op.

Naast deze beurzen en maatschappelijke evenementen was er in de Grote Kerk ook een muzikaal aanbod.Sander van Marion jubileerde op 31 maart met het Gouden Korenconcert. In het Gouden Korenconcert werden hoogtepunten uit de koorliteratuur uitgevoerd.Op zondag 9 april voerde The Netherlands Bach Choir o.l.v. barokspecialist dirigent Pieter Jan Leusink de Matthäus Passion van J.S. Bach uit. De samenstelling van het koor bestond uit een internationaal gezelschap uit de top van barokmusici van West-Europa. De ripieonpartijen werden gezongen door sopranen van het Hollands Boys Choir. Het concert was volledig uitverkocht.

Twee broers hebben eeuwige roem verworven door hun magistrale talent op het gebied van het glas-in-loodambacht. De ramen van Dirck Pieterszoon Crabeth en Wouter Pieterszoon II Crabeth, beiden geboren rond 1500, zijn nog steeds te bewonderen in hun geboorteplaats Gouda in de Sint-Janskerk, de Oude Kerk te Amsterdam en de Grote Kerk in Den Haag.

de groTe brandWij beperken ons echter tot de geschiedenis van de glas-in-loodramen van de Grote Kerk. De toren werd op 29 december 1539 zwaar getroffen door een blikseminslag waardoor een felle brand ontstond. Toren en kerk raakten zwaar beschadigd. Al snel daarna besloten de kerkrentmeesters tot een snelle wederopbouw. Het geld voor het herstel van de kerk werd bijgebracht door het houden van loterijen en extra belastingen op bier en wijn.

nieuWe ramenAl in 1541 werd het eerste glas-in-loodraam van de gebroeders Crabeth geplaatst. Het werd het ‘Maeghdeglas‘ of ‘Kanunnikenglas‘ genoemd. Helemaal bovenin staat de tekst ‘Plus Oultre‘ dat letterlijk ‘Nog Verder‘ betekent en het devies was van Keizer Karel V, Heer der Nederlanden. Onder deze tekst, vergezeld van wat engelenkopjes, een afbeelding van God. Een dergelijke afbeelding was een grote zeldzaamheid op ramen en schilderijen. Daaronder volgen de lelie, symbool van de maagdelijkheid van Maria, de aartsengel Gabriël en de duif, die de Heilige Geest symboliseert.

gulle geversNatuurlijk mochten de schenkers van het glas-in-loodraam, de 12 kanunniken van de Hofkapel op het Binnenhof met hun wapens, niet op de afbeelding ontbreken, hun kapel was tenslotte gewijd aan Maria-ten-Hove. Ook toen bestond al

de nodige ijdelheid. Boven hen uit torent de deken Cornelis van Mierop. En dan is er nog een hondje, dat het zinnebeeld voor trouw is. Het ‘Keizer Karelraam‘ werd aangeboden door de keizer zelf. Dit raam werd in 1547 geplaatst op de meest prominente plek in de kerk, namelijk in het midden van de kooromgang.

Helemaal boven in dit raam zijn lelietakken en twee pilaren gebrandschilderd. Die pilaren gaven de begrenzing aan van het Europese Rijk van Karel V, dat buiten het grootste deel van Europa ook Zuid-Amerika besloeg.Tussen deze pilaren zijn een vuurslag en vuursteen te zien. Beide zijn de symbolen van de Bourgondische Orde van Ridders van het Gulden Vlies. Daaronder volgen de wapens van Karel de Vijfde, een in perspectief getekende poort, Maria met het kindje Jezus op schoot en met haar voeten op de duivel. Karel V knielt voor Jezus. Op zijn bidbank ligt de bijbel open bij het Evangelie van Johannes, in het Spaans geschreven.

resTauraTieIn de loop der eeuwen zijn deze kostbare ramen beschadigd door weersomstandigheden en baldadige jeugd. In 1881 werden de resten gesloopt en opgeslagen in een ijzeren kist in het toenmalige Gemeentemuseum aan de Korte Vijverberg. De ramen werden pas weer in oude luister hersteld toen architect P. J. Cuypers de Grote Kerk van 1912 tot 1920 restaureerde. Cuypers was ook de bouwmeester van de Sint Jacobuskerk aan de Haagse Parkstraat. De glasscherven werden in zijn opdracht gerestaureerd in het atelier van Jan Schouten op de zolder van het Prinsenhof in Delft. Schoutens signatuur met in het Latijn dat híj de herschepper was, staat zowel onder het ‘Maeghdeglas‘ als onder het ‘Keizer Karelraam.‘ Op het ‘Maegdeglas‘ is ook nog het wapen van Baronesse Van der Goes van Dirxland afgebeeld, die de restauratie financieel mede mogelijk maakte.

Willemien de Vlieger-Moll

gLaS-IN-LOOdRamEN mET RIjkE hISTORIE

CulTuralis en de groTe KerK Op 3 september barst het Uit Festival van Den Haag los. Op het plein van de Grote Kerk is van alles te beleven. Daarom opent de kerk, in samenwerking met Culturalis en restaurant Zebedeüs die dag haar deuren voor bezoekers die even een kopje koffie willen drinken of willen luisteren naar de koren die optreden. Entree gratis.

Wedding FairEen goede voorbereiding op de Grote Dag? Kom dan zondag 1 oktober naarde trouwbeurs met allure in de Grote Kerk. Maar liefst drie bruidshuizen nemen deel om hun collectie trouwjurken voor te stellen. Neem gezellig je ouders, vrienden en familie mee. Ook voor hen is een trouwbeurs een van de ongedwongen mogelijkheden om alvast goed in de stemming te komen.Kom genieten van de nieuwe collectie trouw- jurken, trouwkostuums en gelegenheidskleding in de wervelende modeshows!

sanTa’s ChrisTmas FairDe Kerstman ontvangt de bezoekers persoonlijk in de Grote Kerk van 8 tot en met 10 december. Een aanbod van woon-accessoires en decoraties waarmee het landelijk buitenleven naar binnen wordt gehaald. Bijzondere cadeau’s voor de feest-dagen, het mooiste tafellinnen, meubilair en de trends op het gebied van sfeerdecoratie.

VOORuITBLIk

Het Keizer Karelraam, geplaatst in 1547.

Voor Esther betekende het einde van het bestaan van De Haagsche Courant als zelfstandig dagblad een totaal nieuwe start. Achttien jaar lang had zij gewerkt bij dit allerlaatste Haagse dagblad. Ze kwam daar binnen als grafisch ontwerpster, werkte ‘op studio‘, stroomde door naar PR / Communicatie en maakte daar tot slot de laatste maanden van de redactie mee.“Het was een heel veelzijdige leuke baan,” vertelt Esther Honkoop (41). Gedurende de allerlaatste periode ging zij diep bij zichzelf te rade en bepaalde: “Ik wil het stuur helemaal omgooien.” Dat meldde zij ook per mail aan oud-hoofdredacteur van de HC en voorzitter van het bestuur van de Stichting Grote Kerk, Jan Schinkelshoek. En Jan die zijn pappenheimers kende gaf dat ijlings door aan de directeur van de Grote Kerk, Michiel de Ligt, die prompt één dag later op haar antwoordapparaat stond met het aanbod om te komen solliciteren. Het klikte wederzijds en met één sollicitatie vond Esther een baan uit duizenden als nieuwe sales manager van de Grote Kerk. Haar wereld veranderde enorm. “Ik ging van duizend collega’s naar vier en belandde qua werkzaamheden in de verkoop.”

aCquisiTieSamen met Michiel begon zij met het opstellen van een nieuw acquisitieplan. Dat was vooral noodzakelijk om de verhuur van de Grote Kerk te stimuleren. “Het aantal beurzen neemt af, terwijl de vraag naar de Grote Kerk als locatie voor bedrijfsfeesten, congressen en huwelijksfeesten juist stijgt. Daar spelen we met onze acquisitie en Public Relations uiteraard op in. We hebben in dat plan bepaald wie onze doelgroepen zijn en we bellen bedrijven om ze te attenderen op onze mogelijkheden. Bij positieve reacties geven we hier een rondleiding waarbij alle mogelijkheden ter sprake komen en maken we vervolgens een passende offerte. Het is altijd een kick als men voor de Grote Kerk kiest.” Ze hééft – zoals de andere medewerkers – iets met die kerk en vindt het nog steeds een uitdagend idee dat dit immense gebouw door vijf vaste mensen wordt bestierd. Daarom is ze ook enthousiast bij het ontvangen van potentiële cliënten en het tonen van de mogelijkheden in die grote, hoge ruimte met zijn heel aparte sfeer.De verschuiving van beurzen naar verhuur voor party‘s en andere besloten evenementen vraagt om een heel andere acquisitie en attitude. “Bovendien,” zo stelt Esther Honkoop terecht, “moeten het wel evenementen zijn met enige stijl en standing. Passend in de kerk.”

NIEuWE SaLES maNagER gROTE kERk heT onverWaChTeDe verhuur vergt vaak veel improvisatie. Esther houdt van het onverwachte. Zij is daar bij de krant mee groot gegroeid. “We kregen laatst een telefoontje met de vraag of we de volgende dag 230 man konden herbergen voor een presentatie met schermen en beamers en kortom met alles wat daar aan vast zit. Dat kónden we!”Zelf heeft ze gezorgd voor een aantal nieuwe klanten. Zo miste Den Haag nog steeds een kerstmarkt, zoals die zo langzamerhand in elke zichzelf respecterende grote stad bestaat. Nu, dank- zij haar inspanning, komt er één. Dit jaar al! Met – zoals zij het typeert – het hogere niveau van de kerstversierselen. Het enthousiasme van Esther Honkoop werkt aanstekelijk. De Grote Kerk heeft met haar weer een goede ambassadrice binnengekregen.

De Grote Kerk beschikt over een unieke collectie wapenschilden van de Ridders van het Gulden Vlies. Deze ridderorde werd in 1430 opgericht door Filips de Goede, hertog van Bourgondië. Deze exclusieve ridderorde was bedoeld om de hoge edellieden aan zijn persoon en zijn dynastie te binden. Het lidmaatschap van de orde werd door de hoge adel fel begeerd, omdat het een geweldig prestige aan de leden gaf. In 1456 kwamen de Ridders van het Gouden Vlies naar Den Haag voor de negende kapittel-vergadering. Na afloop van deze vergadering lieten de ridders de schilden achter als dank voor de geboden gastvrijheid. Tot voor kort is onduidelijkheid geweest of de schilden de grote brand van 1539 hadden overleefd. Aan de achterzijde zijn veel schilden zwart geblakerd hetgeen zou wijzen op brandschade. Maar recent onderzoek heeft uitgewezen dat deze blakering lang geleden is veroorzaakt door schimmel, in een periode waarin met deze schilden minder zorgvuldig is omgegaan. Aan de hand van o.a. ‘vlotmerken‘ is tevens duidelijk geworden dat de huidige collectie een geheel vormt en dat Karel V in ca 1540 opdracht heeft gegeven de schilden opnieuw te laten vervaardigen. De schilden zijn in de vorige eeuw gerestaureerd maar verkeren niettemin in een verwaarloosde staat.

ConserveringDe Stichting Restauratie Atelier Limburg (SRAL) heeft eind juni de conditie van elk wapenschild apart onderzocht en gedocumenteerd. Tijdens het onderzoek is gebleken dat meerdere schilden te krap

in het houten frame zaten waardoor schade zou kunnen ontstaan. Het SRAL heeft daarom direct de gelegenheid benut om conserverende maatregelen te treffen zodat de schilden vrijer kunnen krimpen en uitzetten. Na de zomer zal een team van deskundigen samen met een vertegenwoordiger van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg bespreken of en zo ja hoe de schilden kunnen worden gerestaureerd. De schilden hangen inmiddels weer terug in hun frame op hun oude plaats.

ONdERZOEk WapENSchILdEN

Sinds 1992 organiseert de ‘Stichting Orgelconcerten Grote Kerk Den Haag’ een jaarlijkse internationale serie orgelconcerten in de Grote Kerk. Tot vorig jaar waren deze concerten gebundeld in twee ‘Haagse Orgelweken’, met in iedere week drie concerten in juli en augustus.Aangezien de Grote Kerk gedurende de zomer-maanden vaak ruimte biedt aan grootschalige tentoonstellingen, werd besloten tot een nieuwe opzet van de orgelconcerten. In plaats van de twee orgelweken werd vorig jaar voor het eerst – en met succes – een ‘Internationaal Orgelfestival’ in de Grote Kerk georganiseerd. Deze opzet onderscheidt zich van de oude formule doordat dit nieuwe festival is geconcentreerd op slechts één week (eind augustus / begin september) met vijf concerten.

ToPorganisTenBij de organisatie van het nieuwe orgelfestival is het streven onverminderd gericht op een zeer hoogwaardige kwaliteit waar het de keuze van de solisten en de samenstelling van de programma’s betreft. Daartoe worden uitsluitend ’s werelds toporganisten uitgenodigd, die op het monumentale Metzler-orgel veelzijdige programma’s ten gehore brengen.Een dergelijke orgelconcertserie is in Nederland vrijwel uniek te noemen en blijkt zelfs een internationale uitstraling te hebben.

De ‘Stichting Orgelconcerten Grote Kerk’ is er in geslaagd om voor dit jaar opnieuw een bijzonder interessant orgelfestival te organiseren. Zoals bij zovele internationale muziekfestivals zal ook de programmering van het Haagse orgelfestival dit jaar voor een deel in het teken staan van het Mozart-jaar.

oPeningsConCerTHet openingsconcert zal op zaterdag 26 augustus op het Metzler-orgel worden gegeven door de fameuze organist Hans Fagius uit Zweden, die werkzaam is aan

het conservatorium te Kopenhagen (Denemarken). Hij is vooral bekend geworden door zijn veelgeroemde CD-opname van het complete orgeloeuvre van J.S. Bach. Ook in de Grote Kerk zal hij o.a. enkele Bach-werken ten gehore brengen. Bovendien vermeldt zijn programma de première van een nieuw orgelwerk van de Zweedse componist Rolf Martinsson, dat speciaal voor het Metzler-orgel in de Grote Kerk is geschreven.

De Rotterdamse stadsorganist Geert Bierling zal op dinsdag 29 augustus het tweede concert verzorgen. Hij brengt op het Metzler-orgel een programma met populaire orgelwerken, waarmee hij o.a. op het orgel in de Rotterdamse Doelen veel succes oogstte.

Een dag later, op woensdag 30 augustus, zal de Haagse organist Jan Hage (organist van de Kloosterkerk) het Metzler-orgel bespelen. Op het programma staan werken van Bach, Reger, Mozart, Respighi, en Julius Reubke.

mozarT-jaarDe vaste organist van de Grote Kerk, Ben van Oosten, zal op donderdag 31 augustus aandacht schenken aan het Mozart-jaar. Op het Metzler-orgel brengt hij een programma dat als motto heeft: ‘Rondom Wolfgang Amadeus Mozart‘. Naast orgelwerken van Mozart zelf zullen aan Mozart gerelateerde werken worden uitgevoerd uit de Romantiek (Liszt) en van hedendaagse componisten (Gardónyi en Bovet).

sloTConCerTHet slotconcert van het orgelfestival zal op het Metzler-orgel worden gegeven door de wereldvermaarde Zwitserse organist Guy Bovet. Naast werken van klassieke meesters zal hij ook buitengewone eigen composities ten gehore brengen. Wie wil horen hoe een tango op het orgel klinkt mag dit concert niet missen…

inTernaTionaal orgelFesTival groTe KerK den haag 2006

Zaterdag 26 augustus (toegang v 10 / v 8):Hans Fagius, Metzler-orgel, Kopenhagen

Dinsdag 29 augustus (toegang v 7 / v 6):Geert Bierling, Metzler-orgel, Rotterdam

Woensdag 30 augustus (toegang v 10 / v 8):Jan Hage, Metzler-orgel, Den Haag

Donderdag 31 augustus (toegang v 7 / v 6):Ben van Oosten, Metzler-orgel, Rotterdam

Zaterdag 2 september (toegang v 10 / v 8):Guy Bovet, Metzler-orgel, Neuchâtel

Aanvang van alle concerten: 20:15 uur (deuren open: 19:45 uur)Laag tarief: CJP / 65+ / vrienden Grote Kerk / Ooievaarspas (kinderen gratis)

Toegangskaarten (inclusief programmaboekje) uitsluitend verkrijgbaar aan de kerk op de avond van het concert vanaf 19:45 uur.

Info: 070 352 08 49,infolijn evenementen 070 365 65 50, of www.haagsorgelkontakt.nl

INTERNaTIONaaL ORgELfESTIVaL gROTE kERk

De Stichting Grote Kerk slaagt er in zich ook in moeilijke omstandigheden staande te houden, zo heeft het lastige jaar 2005 bewezen. Hoewel het eindresultaat in rode cijfers moest worden geschreven, heeft de Grote Kerk sinds 1998 stapje voor stapje zo‘n positie opgebouwd dat bij een tegenslag de stichting niet op de fundamenten trilt. Ook zonder enige vorm van structurele overheidssubsidie. De Grote Kerk is goed geworteld in Den Haag en omgeving. Hetgeen alleen al blijkt uit de toetreding van zes respectabele (Haagse) bedrijven tot de ‘Vrienden van de Grote Kerk‘ in het afgelopen jaar (BAM, MeesPierson, Onderlinge ‘s-Gravenhage, Rabobank, Sdu en Wereldhave). Ook het grote succes van de tentoonstelling Majesteit!, een expositie naar aanleiding van het 25-jarig regeringsjubileum van Koningin Beatrix, illustreerde de stevige positie die de kerk heeft opgebouwd.

resulTaaTHelaas heeft de Stichting Grote Kerk in 2005 het verhuurresultaat van het voorgaande jaar niet kunnen vasthouden. De recessie was ook vorig jaar nog steeds merkbaar. Met de opbrengsten van de tentoonstelling Majesteit! kon de tegenvallende verhuur worden gecompenseerd. Desondanks sloot de stichting het jaar 2005 – evenals het voorgaande jaar – af met een tekort. Het eigen vermogen is gelukkig zodanig op peil dat het zonder grote problemen kon worden opgevangen. Maar er tekent zich op termijn wel een probleem af. De financiële buffer is niet zo groot dat jarenlang op deze manier kan worden voortgegaan. Versterking van de financiële positie van de Stichting Grote Kerk door een betere commerciële exploitatie is dan ook een van de prioriteiten van het bestuur voor de komende jaren. Aan het versterken van de commerciële activiteiten – de verhuur van de Grote Kerk voor maat-schappelijke en culturele evenementen – zal komend jaar hard gewerkt worden. Eind 2004 is een aanzet gegeven tot het formuleren van een nieuw acquisitieplan dat vanaf 2006 zal worden uitgevoerd. Op die manier wil de stichting voldoen aan de primaire doelstellingen van de Grote Kerk: het instandhouden van het gebouw.

jaaRVERSLag 2005

Daarnaast vonden er maatschappelijke evenementen plaats. In januari werd in de Grote Kerk een benefietconcert gegeven voor de slachtoffers van de tsunami. De Hofstadlezing werd dit keer uitgesproken door Minister Bot van Buitenlandse Zaken en stond in het teken van een terugblik op zes maanden Nederlands voorzitterschap van de Europese Unie. De Stichting Grote Kerk organiseerde de herdenkingsbijeenkomst op 4 mei en maaltijden voor dak- en thuislozen. Op Prinsjesdag vond de jaarlijkse bijeenkomst plaats ter gelegenheid van de opening van het parlementaire jaar. Tot slot organiseerde de Protestante Gemeente de kerstnachtdienst.

Tot het aanbod van beurzen behoorden o.a. de Nationale Art Decobeurs, Britse reis- en lifestyle-beurs, keramiekbeurs, Glasbeurs, Hindoe Hangama beurs en Campagne Beroepsonderwijs.

In het schip, het Hoogkoor en de Van Assendelftkapel vonden ook besloten evenementen plaats zoals diners, recepties, presentaties, (bedrijfs)feesten, vergaderingen, trouwerijen, (netwerk)trainingen, congressen en conferenties.

sTadsenTreeIn 2005 werden de laatste onderdelen van het in 1998 geformuleerde beleidsplan ter verbetering van de exploitatiemogelijkheden gerealiseerd. De Stadsentree, een nieuwe ingang c.q. nooduitgang aan het Hoogkoor, werd in juni opgeleverd, waarmee na bijna acht jaar touwtrekken de Grote Kerk een ‘opening‘ naar het stadscentrum heeft. Met deze doorgang voldoet de Stichting Grote Kerk aan de veiligheidseisen van de brandweer en is het maximaal toegestaan aantal bezoekers gestegen van 1400 naar 1652 personen. Ook zijn daarmee de gebruikersmogelijkheden verbeterd. Zonder de nieuwe brede en hoge ingang was het bijvoorbeeld niet mogelijk geweest de Gouden Koets tentoon te stellen. In augustus werd het gerestaureerde kabinetorgel van Christian Müller uit 1755 teruggeplaatst en ingewijd door organist Gustav Leonhardt.

Ook een culturele programmering draagt bij aan die instandhouding. Door middel van aansprekende maatschappelijke en culturele evenementen wil de stichting de komende jaren stap voor stap het imago van de Grote Kerk versterken. Het succes van een tentoonstelling als Majesteit! heeft laten zien dat dit mogelijk is. Gewerkt wordt aan een plan om – met steun van externe financiers – meer van dit soort exposities naar de kerk te ‘halen‘.Het scheppen van de financiële, organisatorische en logistieke voorwaarden om een tentoon-stellingsprogramma te ontwikkelen en continuïteit daarin te creëren zal ook de komende jaren veel aandacht vergen.

gouden KoeTsHet belangrijkste culturele evenement van dit jaar was de tentoonstelling ‘Majesteit!, 25 jaar koningin Beatrix‘. De Gouden Koets vormde het stralende middelpunt van deze expositie. De tentoonstelling, die georganiseerd werd op initiatief van de Stichting Grote Kerk en de gemeente Den Haag, bracht op een speelse en educatieve wijze in beeld hoe koningin Beatrix invulling heeft gegeven aan het hoogste ambt van het land. Centraal stond de staatkundige en symbolische functie van de Koningin en de ceremonies die aan haar functioneren een koninklijke uitstraling en waardigheid geven. De tentoonstelling trok bijna 40.000 bezoekers. De tentoonstelling werd geopend door Minister-President Mr dr. J.P. Balkenende en Burgemeester drs. W.J. Deetman.

Tot de overige culturele evenementen behoorden o.a. het Internationaal Orgelfestival met concerten door befaamde Nederlandse en buitenlandse organisten, het kerstconcert door het Christelijk Residentie Mannenkoor o.l.v. dirigent Aad van der Hoeven en de uitvoering van de Hohe Messe van J.S. Bach door het Residentie Bachkoor en het Residentie Bachorkest o.l.v. dirigent Jos Vermunt.

bereiKbaarheid van de groTe KerKTRAMLijn 17, halte Gravenstraat,lijnen 2, 3 of 6, halte Grote Markt. AUTOParkeergarages in de Jan-Hendrikstraat / Torenstraat / Geest / Grote MarktstraatFIETS Fietsenstalling Biesieklette, Grote Halstraat. open fietsenstalling op het Buitenhof. Dagelijks geopend, donderdag t/m zaterdag ook ’s avonds, evenals op koopzondagen.

bureauRond De Grote Kerk 12Postbus 5552501 CN Den HaagT 070 302 86 30 F 070 361 74 86info@grotekerkdenhaag.nlPostgiro 3732Fortis Bank 88.17.38.689Informatielijn evenementen 070 365 65 50

hooFdingang groTe KerKOnder de toren aan de Torenstraat.

besTuur sTiChTing groTe KerKT. Kaper, voorzitterMr G.J.C. van Engelen, vice-voorzitterdrs. P.C. Neervoort, secretarisH. Hollander, penningmeesterdrs. P.W. Martens; R.M. Grasveld; S.A. Trommel; W.J. de Vlieger-Moll

medeWerKersMichiel de Ligt, directeurEsther Honkoop, salesmanagerBrigitte Wolf, officemanagerPeter Kruithof, floormanagerPieter Markies, assistent floormanager

redaCTie nieuWsbrieFReny Dijkman

onTWerPTotal Identity, Den Haag

druKKoninklijke drukkerij Broese & Peereboom bv, Breda

PrePosTale verWerKingAdrepak, Den Haag

Aan deze publicatie kunnen geen rechten

worden ontleend.

STEuNpILaREN

VRIENdEN VaN dE gROTE kERk

cOLOfON