1

Nieuwsbrief voor mentor-coaches in stage- en aanvangsbegeleiding

Vie

rde

ja

arg

an

g,

Juni 2014

Personeelsbeleid is een draak met vele koppen: aanwerving, ondersteuning, professionalisering, eva-

luatie, eindeloopbaan, …

Feit is dat de complexiteit van het onderwijs een doordacht beleid vraagt als het gaat om haar belang-

rijkste kapitaal, nl. het personeel.

Als we daar geen punt van maken, stellen we in de praktijk vast dat heel wat fout kan lopen: startende

personeelsleden haken binnen de kortste keren af, vastbenoemde leraren zien het niet meer zitten…

Daarenboven is het zo dat we enkel gemotiveerde leerlingen kunnen hebben als directies, leraren en

opvoeders dat ook zijn. Iedereen weet dat bezieling van volwassenen afstraalt op de leerlingen, zowel

in positieve als in negatieve zin.

‘Motiverend’ verwijst naar: in beweging komen en blijven, bezield zijn. Personeel dat in kramp slaat,

dat niet meer in beweging komt, is nefast voor de motivatie en de leer-kracht van leerlingen.

Het mentoraat vanuit een positieve coaching kan ervoor zorgen dat nieuwe personeelsleden de bezie-

ling ,waarmee ze gestart zijn in het onderwijs, behouden.

Naast de directeur als eerste begeleider heeft de mentor in die zin een uitermate belangrijke op-

dracht: nieuwe leraren mentaal, spiritueel, intellectueel en emotioneel soepel houden om de boeien-

de, maar veeleisende taak van het leraarschap met plezier aan te kunnen.

Mentoren kunnen dan, samen met de directie en andere vakleerkrachten, het verschil maken.

We willen je alvast een deugddoende vakantieperiode wensen. Met heel veel dank en waardering

voor je begeleidingswerk tijdens het voorbije schoolhaar

Rik Logghe

Hoofdbegeleider SO

DPB Brugge

Aanvangsbegeleiding binnen een motiverend personeelsbeleid

2

Coaching van een nieuwe leerkracht die de school binnenkomt? Dat

deden ze vroeger toch ook niet? Is dat nu echt wel nodig? Wij

moesten toch ook onze plan zelf wel trekken, niet?

En toch … Wij staan er niet altijd bij stil. Op vandaag is het voor

nieuwe collega’s minder eenvoudig om van start te gaan in een

nieuwe school. Vooreerst zijn er de leerlingen zelf. Die zijn nu een-

maal anders dan pakweg 10, 20, 30 of meer jaren geleden. En als

leerkracht ben je niet meer de individuele heer en meester in je

klaslokaal. Je wordt verondersteld deel uit te maken van een vakgroep, die er reeds lang bepaalde

(werk)gewoonten op nahoudt. Daarnaast is er het lerarenteam, dat op vandaag, door allerhande fu-

sies uit het verleden, een stuk omvangrijker is dan de lerarengroepen van weleer. Bovendien maakt de

school op vandaag ook deel uit van een ruimere scholengemeenschap, met ook daar een aantal gel-

dende afspraken en reglementeringen.

Dit maakt dat de instap van nieuwe collega’s op school ook wel verwachtingen oproept naar mij als

leidinggevende toe. Als pedagogisch directeur draag ik mee zorg voor de opvang van onze nieuwelin-

gen in de school. Hoe ik dat doe? Eigenlijk is ook mijn verhaal er een van zoeken, met vallen en op-

staan, … dit tussen het vele andere werk en de overige prioriteiten in.

Enkele sprokkels uit mijn aanpak …

Het geruststellend woord … vind ik onmisbaar bij de aanvang. Elke nieuwe collega weet wel dat hij

uiteindelijk op relatief korte termijn (binnen de twee jaar) door mij geëvalueerd zal worden. Toch is

het heel belangrijk dat ik, als directeur, een signaal geef dat ‘vallen en opstaan’ mag. De nieuwe colle-

ga moet weten dat hij fouten mag maken. Maar minstens even belangrijk: als nieuweling mag je de

fouten niet onder stoelen of banken steken. Meteen maak ik duidelijk dat het verdoezelen en alles in

je eentje proberen op te lossen, meestal niet de goede weg is. Zeker wanneer een probleem escaleert,

heb je nood aan een luisterend oor. Op school bieden wij de mogelijkheid om hierover met een per-

soonlijke coach te praten. Maar ook bij mij, als directie, is de nieuwe leraar met zijn of haar moeilijkhe-

den en vragen welkom. Een open sfeer en eerlijke gesprekken maken het vertrouwen naar de toe-

komst toe heel wat groter. Wie zich kwetsbaar opstelt, wint vertrouwen en wordt er alleen maar beter

van.

Bij de eerste kennismaking probeer ik steeds een gesprek aan te knopen rond de dieper liggende

waarden van het starten in een katholieke school. Er wordt van de nieuwe collega wel wat meer ver-

wacht dan enkel maar komen ‘les geven’. Je bent hier niet alleen leraar, maar ook ‘mede’-mens met

oog en oor voor wie in je gezichtsveld komt. Ik benadruk van bij de aanvang dat ik dat tikkeltje meer

verwacht van elke collega.

Aanvangsbegeleiding binnen een motiverend personeelsbeleid Philippe Vercoutere - ped. directeur Sint-Jan Berchmans Avelgem

3

Dit wil niet zeggen dat iedere nieuwe collega zich onmiddellijk moet engageren in bijv. de pastorale

raad of een van de vele andere werkgroepen die de school rijk is. Neen, bij de aanvang moet alle aan-

dacht uitgaan naar ‘goed onderwijs’. Dit is de eerste en belangrijkste opdracht van elke leerkracht.

Wanneer je als beginnende collega na een tijdje (enkele maanden, een jaar of meer) de handen wat

meer vrij krijgt, dan rekenen wij op een ruimer engagement.

Na de kennismaking stel ik de nieuwe leerkrachten in contact met de persoonlijke coach en de vakcol-

lega’s. Zij vangen de nieuwe collega’s op en begeleiden hen door hun eerste schoolmaanden. In die

periode beperk ik mij als directeur tot een kort gesprekje tussendoor in de wandelgangen of daar waar

de gelegenheid zich voordoet. Even kort polsen: hoe gaat het, geen problemen, vind je goed je weg

hier op school … ? Wordt een probleem gemeld, dan maak ik wat ruimer tijd. Samen zoeken naar een

oplossing, dat is dan de bedoeling.

Het gebeurt wel eens dat ik als directeur verneem dat een gezags- of ander probleem zich voordoet bij

een nieuwe collega. Dat is het signaal om tijd te maken voor een uitgebreidere babbel. Het probleem

wordt aangekaart. Samen gaan wij dan nadenken over hoe de jonge collega hieruit kan geraken. Mijn

taak is dan het passende advies verstrekken. Korte tijd nadien pols ik meestal wel even hoe het dan

verder loopt.

Na enkele maanden trek ik op klasbezoek. Ik kondig deze bezoeken meestal niet aan. Een aangekon-

digd bezoek door de persoonlijke coach van de collega is hier normaal aan voorafgegaan. Wanneer de

coach een klasbezoek doet, kondigt zij dit aan. Als directeur doe ik dat niet. Ik wil immers evalueren

hoe een en ander (ver)loopt. Een plots verschijnen in de klas hoort daarbij. Na afloop maak ik een uit-

voerig verslag waarin ik vooral probeer adviezen te verstrekken op pedagogisch-didactisch vlak: de

lesvoorbereiding, het lesverloop en de interactie met de klasgroep, het taalgebruik en het aanwenden

van de didactische middelen en werkvormen, enz… Er worden daarbij een aantal werkpunten gefor-

muleerd. Het verslag wordt door de leerkracht en door mij ondertekend.

Onmiddellijk hierna plan ik steeds een functioneringsgesprek. Daarin hebben wij het over de eerste

ervaringen en het algemeen welbevinden op school, de invulling van de lesopdracht en eventueel ook

de mogelijke engagementen naar de toekomst toe. Dit is een open gesprek waarin ook de nieuwe col-

lega punten kan aanbrengen die hem of haar ter harte gaan. Afrondend wordt een verslagje, met

eventuele afspraken, gemaakt dat eveneens door beiden ondertekend wordt.

Dit zijn maar enkele eenvoudige stappen waarbij de ene mens de andere een stukje vooruit probeert

te helpen. Een sfeer van vertrouwen is hierbij onmisbaar. Het devies daarbij: “Alles wat je overkomt

kan een kans of een obstakel zijn om te groeien” (Wayne Dyer). En dat geldt m.i. voor beiden. Niet en-

kel voor de nieuwe collega, maar ook voor mij als pedagogisch directeur.

Philippe Vercoutere

Pedagogisch directeur

Sint-Jan Berchmans Avelgem

4

Literatuurverwijzingen… Om van te leren…

In dit nummer van het Mentoortje verwijzen we naar interessante en bruikbare literatuur, waarvan sommige publicaties heel recent verschenen zijn en andere wat ouder zijn. In de oplijsting hieronder geven we u telkens de titel, de herkomst/situering, een korte duiding en eni-ge aanwijzingen i.v.m. de rechtstreekse of onrechtstreekse inzetbaarheid in de dagdagelijkse werking van het mentoraat. Aarzel niet om ons te laten weten indien u er op een of andere manier mee aan de slag bent gegaan en of u dit als een meerwaarde ervaren hebt voor het mentorschap op school of voor het netwerk op niveau scholengemeenschap.

Basiscompetenties voor de leerkracht secundair onderwijs Decretaal kader (2007) van gewezen Minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke, dat deel uitmaakt van het curriculum van de diverse lerarenopleidingen. Wie een pedagogisch diploma behaalt, studeert af met de theoretische inzichten uit het decretale ka-der van de basiscompetenties. Zodra gestart in de praktijk blijkt dat deze basiscompetenties nog effec-tief verworven moeten worden. Het decretale kader in de vorm zoals aangehaald in onderstaande link biedt mogelijkheden tot gesprek en overleg, zowel in een verhouding van coach-gecoachte als in groepsverband. (Link naar het document) Mededeling van het VVKSO (Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs) ‘Visie op men-torschap’ – M-VVKSO-2006-067 (gewijzigd in 2009) Deze Mededeling kwam tot stand vanuit een samenwerkingsverband tussen het VVKSO, het VVKBuO (Vlaams Verbond van het Katholiek Buitengewoon Onderwijs), de pedagogische begeleidingsdiensten en de lerarenopleidingen. De tekst biedt een helder begrippenkader en een visie op begeleiding van beginnende leraren, LIO’s en stagiairs en schetst een kader voor allerhande initiatieven die in scholen en scholengemeenschappen lopen. Het VVKSO verwacht dat elke mentor en elke leidinggevende, die het mentorschap ter plaatse facili-teert, zich solidair opstelt tegenover deze visie. De tekst inspireert en confronteert. Geschikt voor een diepgaande discussie; tegelijk een kijkwijzer en een instrument van kwaliteitsontwikkeling voor de ei-gen werking van het mentoraat op school en op het niveau van de scholengemeenschap. (Link naar het document) Website van de onderwijsinspectie Daar vindt u de uitleg over de werkwijze, het CIPO-kader en de kwaliteitswijzer, die de Inspectie han-teert tijdens schooldoorlichtingen. Het gebeurt dat mentoren en startende personeelsleden uitgeno-digd worden tot een gesprek met een lid van het inspectieteam. De kwaliteitswijzer is het kader dat de Inspectie aanwendt om processen zoals aanvangsbegeleiding te bekijken. In het kader van een nakende doorlichting, maar ook daarbuiten, kunt u zowel op schoolniveau als op het niveau van de scholengemeenschap deze kwaliteitswijzer aanwenden als een kijkwijzer en als een instrument van kwaliteitsontwikkeling voor de werking van het mentoraat op school en op het niveau van de scholengemeenschap. (Link naar de website: http://www.ond.vlaanderen.be/inspectie/ ) Siebille Focke, ‘De 10 basiscompetenties van de leraar’, Plantyn, 2012 Dit boek bevat een competentieladder, geënt op de 10 basiscompetenties van de leraar. De aandacht gaat vooral naar het concrete onderwijsgedrag en naar zelfreflectie. Het is eveneens een kleurrijk boek met foto's die genomen zijn op verscheidene Vlaamse scholen, veelal basisscholen, maar de inhoud van het boek is toepasbaar op alle onderwijsniveaus. Het boek is niet alleen een handig werkinstrument voor alle onderwijsprofessionals, het wil tevens 'een ode' aan de leraar zijn. (Link naar het document)

5

Johan Dehandschutter, ‘Sterk starten – survivalkit voor de nieuwe leerkracht’, Acco, 2013 (inhoudsopgave) De auteur van het boek heeft meer dan 30 jaar ervaring als leraar en is sinds 2005 mentorcoach in het Heilig-Hart & College van Halle. Zijn survivalkit is een handig instrument en dat niet alleen voor wie in een nieuwe school van start gaat. Mentoren en directeurs kunnen hem inzetten bij de begeleiding van starters, nieuwkomers, zij-instromers. De meer ervaren collega’s ontdekken er nieuwe ideeën en moge-lijkheden in. Aan dit boek zijn 3 whitepapers verbonden, die boordevol staan van sterke stellingen, verhelderende inzichten en rijke samenvattingen… die stuk voor stuk methodisch kunnen ingezet worden, zowel in een verhouding van coach-gecoachte als in groepsverband. Whitepaper sterk starten 1; Whitepaper sterk starten 2 Whitepaper sterk starten 3

Breedbeeld Jaargang 1, oktober-december 2008, nummer 1 – dossier ‘Staat de leraar er al-leen voor?’ Dit nummer besteedt ondermeer aandacht aan de positie van de beginnende le-raar. Volgende artikels lijken interessant: Van Start tot finish samen onderweg Wat hebben voetbal en onderwijs gemeen Het leven zoals het is … een beginnend leraar spreekt en zoekt Jaargang 3, september-november 2010, nummer 1: ‘Mentor zijn in het VTI Sint-Lucas te Menen’ Op het einde van een schooljaar wordt er in alle geledingen binnen het VTI Sint-Lucas te Menen geëva-lueerd en vooruit geblikt op het nieuwe werkjaar. Ook het mentoraat wordt geëvalueerd en bijge-stuurd. In februari van het schooljaar voordien kwam de doorlichting langs en de school kreeg een po-sitieve evaluatie. De aanvangsbegeleiding over drie schooljaren werd sterk gewaardeerd. Het artikel schetst een beeld van wat dit begeleidingstraject van drie jaar inhoudt. Jaargang 5, december 2012-februari 2013, nummer2: ‘Welkom collega. Een verslag 'uit het veld' door een mentor-coach. Getuigenis’ In de scholengemeenschap KSLeuven hebben startende leraren 'geluk'. KSLeuven heeft niet alleen een visie op mentorschap ontwikkeld, zij biedt ook vorming aan voor beginnende leraren en biedt de men-toren van de verschillende scholen een forum om informatie met elkaar uit te wisselen en elkaar de nodige feedback te geven. Impuls Jaargang 42, nummer 1, juli-september 2011, p 31-38 ‘Kader voor opleiding, begeleiding en evaluatie van het LIO traject: succesfactoren voor stagescholen.’ Dit artikel biedt een aantal nuttige inzichten en achtergronden als ondersteuning voor LIO trajecten. Jaargang 42, nummer 1, juli-september 2011, p 53-61 ‘Over de brug met competenties: van groeien tot leerkracht naar leren als leerkracht.’ In dit artikel wordt het persoonlijk Competentiegroeiplan toegelicht dat een hulpmiddel kan zijn in de kwalitatieve begeleiding van leerkrachten. Jaargang 42, nummer 4, april-juli 2012, p 178-184 ‘De liefde voor het vak: op zoek naar een pedagogiek van meesterschap’ De liefde voor een vak kun je niet leren: het vergt oefenen in een aanwezig-zijn, een erbij-staan, die het mogelijk maakt dat de situatie ook voor de andere inspirerend wordt en een kans voor leerling en leraar. Er wordt verwezen naar kijk-, lees- en denkwijzers die inspirerend kunnen werken.

6

IVO – themanummer ‘Normoverschrijdend gedrag’ Jaargang 34, nummer 132, juli-augustus-september 2013 Dit nummer focust op de leerling die soms normoverschrijdend gedrag vertoont. Wat betekent dat pre-cies? En hoe kan de school, de ervaren leraar, de starter … ermee omgaan? We vestigen uw aandacht op 4 bijzondere artikels, die rechtstreeks gelinkt zijn aan startend leraar-schap en mentorschap Het artikel ‘A la carte? Waarheen met normoverschrijdend gedrag?’ van professor Johan Declerck (p 14-25) biedt een wetenschappelijk getoetst en verbredend antwoord op deze vraag. De artikels ‘Klassenmanagement is schoolmanagement’ van Jos Van Thienen (p 28-32), ‘Klasmanagement: kerntaak van een lesmanager in een sterke leeromgeving’ van Frank Dillen (p 33-38) en ‘Doe nu eens normaal STOP…DENK…DOE!’ van Alain Noëz (p 50-54) zijn eerder geschreven van-uit ervaringsdeskundig standpunt en reiken concretere handvatten aan. IVO – themanummer ‘aanvangsbegeleiding’ Jaargang 33, nummer 128, juli-augustus-september 2012 Hans Dielens en Els Sneyers zijn leraren aan het Instituut Heilig Hart van Maria in Berlaar en mentor voor beginnende leraren in hun school: Hans in de middenschool en Els in de bovenbouw. ‘IVO sprak met... Hans Dielens en Els Sneyers’ IVO – themanummer ‘Professionalisering leraar’ ‘Mentorschap: toevallige passagier of deskundig copiloot?’ Jaargang 32, nummer 122, januari-februari-maart 2011 In dit artikel beschrijven de auteurs een onderzoek dat tot doel heeft via semigestructureerde inter-views (N=38) de overeenkomsten en discrepanties in verwachtingen van het opleidingsinstituut (lerarenopleiding) en van de mentoren in stagescholen in kaart te brengen. IVO – themanummer ‘De school als sociaal oefenveld’ Jaargang 31, nummer 121, oktober–november–december 2010 In het artikel: ‘Situatieschets moeilijke klassituatie‘ getuigt een beginnende leerkracht over het lesge-ven in een moeilijke klas. Met steun van de collega's en mentor heeft ze het volgehouden. Ook de men-tor getuigt. IVO – themanummer ‘Omtrent Mentoren’ Jaargang 30, nummer 116, juli-augustus-september 2009 Binnen dit themanummer lijken ons de volgende bijdragen interessant: In ‘IVO sprak met... Paul Cautreels docent lerarenopleiding Karel de Grote-Hogeschool en UA Antwer-

pen’ komt het thema mentoraat uitgebreid aanbod. Paul Cautreels schreef het boek 'Met begin-nende leraren op weg naar professionaliteit' (Plantyn, 2008). LINK

In ‘Zuurstof waar ik zo aan toe was’ lezen we een getuigenis over deelname aan het postgraduaat mentor in stage- en aanvangsbegeleiding te Vorselaar. Het bleek vooral voor de deelnemer zelf een spiegel te zijn waardoor ze kon groeien naar meer professionaliteit. LINK

Het artikel ‘Intervisie voor mentor-coaches op het niveau van de scholengemeenschap’ beschrijft de scholengemeenschap Diest-Tessenderlo die al enkele jaren aan intervisie tussen mentor-coaches doet. De twaalf mentor-coaches komen tweemaal per jaar samen. Intervisie wordt een forum waar de mentor-coaches die vaak alleen in hun school aan het werk zijn, steun en advies krijgen van hun collega's die zich vaak in soortgelijke situaties bevinden. LINK

In het artikel: ‘Opleiding mentor aanvangsbegeleiding aan de Provinciale Hogeschool Limburg’ lezen we hoe deze scholengemeenschap al sinds 2002 investeert in mentorschap. De auteurs, werkzaam als mentoren, werken sinds 2008 mee aan de 5-daagse opleiding voor mentoren aanvangsbegelei-ding aan de Provinciale Hogeschool Limburg. LINK

Het artikel ‘De professionalisering van de leraar in het postgraduaat mentoren’ behandelt de lesgeef-ster de module: ‘het eindwerktraject’. Kenmerkend voor dit actieonderzoek is dat de cursisten zelf een onderzoeksvraag formuleren rond hun eigen handelen en op een systematische manier een onderzoek opzetten ter beantwoording van die vraag.

7

Klasse – dossier ‘Pas voor de klas’ nummer 241, januari 2014 Het dossier brengt afwisselend getuigenissen van nieuwkomers en kritische bijdragen (in de vorm van een interview) van professor Martin Valcke (Onderwijskunde UGent), professor Geert Kelchtermans (Onderwijsbeleid en –vernieuwing en lerarenopleiding KULeuven) en Isabel Rots (studiedienst COV). Het ‘Starterspact’, dat veel media-aandacht gekregen heeft, vindt u in het midden van het tijdschrift. Bijzonder inspirerend is ook het artikel van internationaal onderwijsexpert Dirk Van Damme ‘Ons on-derwijs is niet klaar voor de 21ste eeuw’. Handboek beleidsvoerend vermogen Aflevering 14, november 2013: ‘Mentorschap’ In deze bijdrage wil deze schooldirecteur ingaan op de kansen tot beleidsvoerend vermogen bij het im-plementeren van het mentorschap Hij wil ingaan op de betekenis van mentorschap voor een school, op aanvangsbegeleiding voor beginnende leerkrachten en op het begeleiden van stagiairs uit de leraren-opleidingen. Zijn doel is de systematiek van het beleid te beschrijven. Aflevering 5, december2010:’Begeleiding van nieuwe leraren: een overbodige luxe of toch een 'must' voor scholen?’ Wil aanvangsbegeleiding tot maximale effecten leiden, dan moet het mentorschap eigenlijk een onder-deel vormen van een breed opgezet programma voor aanvangsbegeleiding. In deze bijdrage stelt Paul Cautreels dan ook, na een korte historische introductie, een integrale visie voor op aanvangsbegelei-ding en de rol van mentorschap daarbij. De auteur presenteert vooraf enkele belangrijke onderzoeks-gegevens in verband met de beginnende leerkracht. Tot slot illustreert hij hoe een weldoordachte aan-vangsbegeleiding het beleidsvoerend vermogen van scholen in grote mate kan stimuleren. Personeel en organisatie Aflevering 25, december 2010 – ‘Aanvangsbegeleiding ... een boeiend en nooit eindigend verhaal?!’ Amper vier jaar na het invoeren van mentoruren wordt het systeem door minister Pascal Smet alweer afgeschaft wegens besparingen op het onderwijsbudget. De auteur, Kristine De Block, houdt vanuit haar eigen ervaring als mentor een warm pleidooi voor een degelijke en menselijke aanvangsbegelei-ding voor beginnende leerkrachten. Ze verhaalt heel concreet wat de taken van een mentor kunnen zijn, hoe die kunnen worden opgevat, welke fasen kunnen worden onderscheiden in de relatie tussen mentor en beginnende leerkracht en wie er verder nog een belangrijke rol kunnen spelen in de aan-vangsbegeleiding. Tot slot blikt ze even vooruit: er is nog een toekomst voor een mentorschap — in welke vorm dan ook? Link naar het document Aflevering 20, april 2009- ‘Opvang en begeleiding van nieuwe leerkrachten: nood aan standaarden’ Nieuwe leerkrachten moeten een degelijke opvang en begeleiding krijgen. Over heel Vlaanderen tim-meren scholen en mentoren aan een aanvangsbeleid voor hun nieuwkomers, vol goede bedoelingen en vol goede moed. Hoe kunnen we de kwaliteit van de opvang nog verhogen? De auteur, Paul Cautreels, pleit voor het hanteren van kwaliteitsindicatoren en hij omschrijft heel praktijkgericht wat hij hiermee bedoeld. Link naar het document

8

Samenkomsten beginnende leraren met de vakbegeleiding

Op woensdagnamiddagen in oktober zijn er ontmoetingen gepland met de DPB-vakbegeleider(s). Elke leraar krijgt de kans om zijn/haar begeleider(s) buiten de schoolcontext te ontmoeten. Er wordt infor-matie gegeven over documenten van de leraar (lesvoorbereiding, jaarplan, agenda), leerplannen, DPB-werking. Verder wordt stilgestaan bij de eerste ervaringen, vragen en mogelijke problemen op de werkvloer. Startende leraren kunnen hier heel wat praktische info krijgen. Alle contactnamiddagen gaan door in DPB d ’Abdij, Baron Ruzettelaan 435, 8310 Brugge - Assebroek

Woensdag 1 oktober 2014

AARDRIJKSKUNDE An Callemeyn

DUITS

ENGELS Johan Delbaere

FRANS ASO - BSO - KSO - TSO Jan De Waele, Bert Vanden-berghe

GESCHIEDENIS Johan Vankeersbilck

KLASSIEKE STUDIEN Mieke Lietaert

MODE Isabelle Tack

NEDERLANDS Barbara Axters - Kaat De-strooper

STUDIEGEBIED MECHANICA –ELEKTRICITEIT Industriële Wetenschappen, Elektro-mechanica, Mechanische technieken, Mechanische vormgevings-technieken, Basismechanica, Auto-mechanica, Carrosserie, CV … Elektrici-teit-elektronica, Elektrische Installatietechnieken, Elektrische Installaties … STUDIEGEBIED HOUT en BOUW

Stef Grimonprez— Jo Desutter

Studiegebied VOEDING - tso – bso – clw – cvo - buso (bakkerij, grootkeuken, hotel, slagerij en voedings-technieken)

Patrick Ameye

WISKUNDE Geert Delaleeuw, Lies Van de Wege

Woensdag 8 oktober 2014

ESTHETICA (Beeldende kunsten en film) Johan Vankeersbilck INFORMATICA David Vromant

LICHAMELIJKE OPVOEDING Pascale Muylaert

MUZIK. OPVOEDING - ESTHETICA (MUZ. GEDEELTE) Ann Casier

PLASTISCHE OPVOEDING - BEELDENDE VORMING Els Bilcke

TOERISME EN OPR An Callemeyn

STUDIEGEBIED LICHAAMSVERZORGING Lieve van der Spiegel

Woensdag 15 oktober 2014

BIOLOGIE - CHEMIE - FYSICA - NATUURWETEN-CHAPPEN - WETENSCHAPPE-LIJK WERK

Dominique Hoorelbeke, Pe-ter Willems, Dirk Vansteen-kiste

ECONOMIE - HANDEL Katrien Pil

GODSDIENST Francis Jacobs

HUMANE WETENSCHAPPEN Astrid Meganck—Johan Van-keersbilck

MAATSCHAPPELIJKE VORMING An Callemeyn

PROJECT ALGEMENE VAKKEN Jan Bonne

PERSONENZORG (voltijds, deeltijds onderwijs, BuSO) omgangskunde, pedagogische en psychologische vakken en aanverwante vakken; ver-zorging en verpleegkundige vakken en aanverwante vakken; huishoudkunde en aanver-wante vakken; stages in: STV – STW, JGZ, LGW-IW, GWW, VeVoe, VZ, KZ – TBZ, OH, OA

Ronny Vanoosthuyse, Karine Willocx, Cath. Vandommele

9

Alle nieuwe leraren en opvoeders worden uitgenodigd voor een vormingsmoment ivm het christe-

lijk opvoedingsproject en een ontmoeting met de bisschop. Elk nieuw personeelslid krijgt op dit

moment een zending vanuit het beleid van het bisdom in het opnemen van een verantwoordelijk-

heid in het katholiek onderwijs.

Identiteitsdagen - Aanvangsbegeleiding opvoedingsproject beginnende leraren en ontmoeting met de bisschop

Woensdagnamiddag van 14.00 tot 17.00 uur in DPB BRUGGE

Datum Regio’s

wo 21/012015 Nieuwe leraren NOORD Brugge-Gistel-Oostende-Oostkust

wo 28/01/2015 Nieuwe leraren CENTRAAL Torhout-Kortemark-Diksmuide-Westkust-Roeselare-Tielt-Izegem

wo 04/03/2015 Nieuwe leraren ZUID Waregem-Kortrijk-Menen-Ieper-Poperinge

Vormingsprogramma ondersteunend personeel

Doelgroep : alle beginnende opvoeders bij het ondersteunend personeel Werkwijze: Er worden twee bijeenkomsten gepland, waarbij alle beginnende opvoeders aanwezig zijn. De begeleiding is in handen van de school begeleiders en enkele leden van de diocesane werkgroep onder- steunend personeel. Data: Sessie 1: vrijdag 17/10/2014 14.00 u. - 16.00 u. in d’Abdij

Introductiedagen stagiairs lerarenopleiding

do 09/10/2014 di 09/12/2014 do 29/01/2015 di 24/02/2015 ma 20/10/2014

NM en vooravond (16.30 – 19.00 uur) NM en vooravond NM en vooravond Voor de SLO CVO-studenten Brugge/Kortrijk Overdag en vooravond BuSO VM of NM

10

AANVANGSBEGELEIDING NIEUWE DIRECTIES

Datum Vakken

woensdag 20/08/2014 Onthaal van alle nieuwe directies door het vicariaat onderwijs in d’Abdij

maandag 06/10/2014 Ontmoeting met en zending door bisschop Mgr. Jozef De Kesel.

Om 18.00 uur in het bisschopshuis (H. Geeststraat Brugge) en nadien maal-

tijd in d’Abdij.

maandag 08/12/2014 Aanvangsbegeleiding 14.00 - 17.00 uur (d’Abdij).

DPB STUDIEDAGEN ondersteunend personeel

Diocesane stuurgroep ONDERSTEUNEND PERSONEEL (i.s.m. Eekhoutcentrum)

dinsdag 6 november 2014 studienamiddag voor alle opvoeders 14.00 - 16.30 uur

dinsdag 3 februari 2015 Dag van de opvoeder Volledige dag

dinsdag 17 maart 2015 studienamiddag voor administratief per-soneel

14.00 - 16.30 uur

DIDACTISCHE EN PEDAGOGISCHE BERICHTEN 2014—2015

Staan vanaf eind augustus integraal op de DPB-website secundair onderwijs, rubriek ‘publicaties’ (http://www.dpbbrugge.be/secundair/) en kunnen als geheel of per artikel gedown-load worden. Die artikels van onze vakbegeleiders blijven belangrijk als inspiratiebron voor de individuele leraar alsook voor de vakwerkgroepen. Het voorliggend nummer is een themanummer over HGW (handelingsgericht werken). Verder gaat het over nieuwe leerplannen, vakspecifieke zaken i.v.m. didactiek, e.d.

Elke leraar/opvoeder kan individueel de tweewekelijkse DPB-mededelingen ontvangen. Wie dat wenst, schrijft in via de DPB-website secundair onderwijs rubriek ‘diensten’ à digitale in-schrijving voor DPB-mededelingen: http://www.dpbbrugge.be/secundair/ Inschrijven is zo gebeurd en meteen beschik je over de meest recente vakgerichte en vakoverstijgen-de informatie vanuit de school- en vakbegeleiding. Dit is ook het enige kanaal dat de DPB gebruikt om vacatureberichten te verspreiden. Momenteel zijn er meer dan 3000 individuele inschrijvingen. Je kan ons helpen door zoveel mogelijk nieuwe collega’s te motiveren om zich ook in te schrijven.

TWEEWEKELIJKSE DPB-MEDEDELINGEN

11

MasterClass Mentor in het onderwijs Kwaliteitsvolle coaching van startende leraren

Doelstellingen

Deze korte en kernachtige vorming is er op gericht om klas- en vakmentoren en mentor-coaches instrumenten aan te reiken om hun complexe taak goed voorbereid aan te vatten of gesterkt voort te zetten.

UITGANGSPUNT

Ondanks besparingsmaatregelen allerhande blijven we onverkort focussen op de loopbaanbegelei-dende rol van scholen voor hun stagiairs en beginnende leraren. En terecht: de noodzaak én de meerwaarde van een kwaliteitsvolle coaching van startende leraren door goed opgeleide mentoren wordt door alle betrokkenen beaamd.

INHOUD

Tijdens de eerste moduledag krijg je zicht op je eigen taak en competenties als mentor. We maken ze bespreekbaar en stellen ze (misschien) bij. Via reflectie krijg je meer inzicht in de visietekst op men-torschap, de beroepsprofielen en de startcompetenties van leraren en de professionele bekommer-nissen en verwachtingen van starters en/of stagiairs en de school. Van hieruit bepalen we de verschil-lende opties binnen aanvangs- en stagebegeleiding en schetsen we het profiel en de taakinvulling van de (klas- en vak)mentor.

Mentor zijn betekent ook in communicatie gaan met de andere. Op de tweede dag focussen we op enkele belangrijke gesprekstechnieken. Vanuit observatie en je eigen referentiekader openstaan voor het referentiekader van de andere, feedback geven om het leerproces te bevorderen en hierbij voor-al luistervaardigheden inzetten, zijn de items die we behandelen.

Op de derde dag leggen de cursisten zich toe op die accenten eigen aan hun specifieke opdracht als mentor. De doorgedreven gedifferentieerde aanpak geeft mentoren de kans om te focussen op de praktijkschok, het schoolvademecum en de begeleidingstrajecten. Enkele specifieke situaties zoals omgaan met ad interim en met disfunctionerende starters worden besproken.

In de namiddag van de derde dag kiezen de cursisten tussen twee formules. Klas- en vakmentoren kunnen bij de aanwezige verantwoordelijken van de lerarenopleidingen ‘op bezoek’ gaan om info te verzamelen over stagevisie, organisatie van de stage en de door het opleidingsinstituut gehanteerde evaluatieformulieren. Mentor-coaches kunnen ervoor kiezen om in een kleine groep deel te nemen aan een collegiale consultatie in aanwezigheid van één of meer docenten van de MasterClass.

Wat cursisten schrijven over deze MasterClass:

- Als startende mentor toch wel een bijzonder boeiende bagage meegekregen om een begelei-dingstraject op te starten!

- Concreet bruikbare modellen en tips. Smaakt voor mij naar meer!

Naam Datum Tijdstip

Sessie 1 donderdag 16 oktober 2014 09.00 u. tot 12.00 u.

Sessie 2 donderdag 16 oktober 2014 13.00 u. tot 16.00 u.

Sessie 3 dinsdag 4 november 2014 09.00 u. tot 12.00 u.

Sessie 4 dinsdag 4 november 2014 13.00 u. tot 16.00 u.

Sessie 5 maandag 17 november 2014 09.00 u. tot 12.00 u.

Sessie 6 maandag 17 november 2014 13.00 u. tot 16.00 u.

12

Tweedaags congres van het middenkader

dinsdag 18 november 2014 tot woensdag 19 november 2014

DPB Brugge en Eekhoutcentrum organiseren in 2014-2015 voor de tweede maal een tweedaags congres voor het middenkader secundair onderwijs. Na de vele positieve reacties van vorig jaar willen wij een verdere stappen zetten in de ondersteuning en vorming van middenkaders.

Middenkadermensen zijn vaak onmisbare schakels in onze scholen: zij zorgen ervoor dat de school gesmeerd 'draait'. Dikwijls zijn ze manusjes-van-alles en tegelijkertijd helpen ze visie en beleid ontwikkelen. Daardoor zitten ze niet altijd in een comfortabele positie.

Toch hebben de mensen van het middenkader een veelzijdige en complexe taak en vervullen zij een belangrijke brugfunctie tussen het beleid en de werkvloer

Het centrale thema voor deze editie is coaching.

Het tweedaags congres voor het middenkader wil kwaliteitsvolle professionaliseringskansen aanreiken en een platform bieden om appreciatie en waardering voor hun werk te tonen. Tege-lijkertijd kan het congres ook een ideale kans zijn voor netwerking die achteraf nog sporen na-laat. We hopen dat we jou mogen ontmoeten op onze tweedaagse!

Ook mentoren zijn hier zeker welkom.

Dit nummer werd samengesteld door: De themagroep loopbaanbegeleiding: Stefaan Misschaert, Rik Logghe, An Quag-hebeur, Karine Willocx, Jan De Waele, Daniël Haeve, Hilde Bouckaert; Philippe Vercoutere , Luc Beelprez .