PAGINA 4 KEN GOULD

OVER DE MISSIE EN VISIE

PAGINA 12 MET HET CENTRAAL

MUSEUM MEE OP KUNSTREIS

PAGINA 14 VIER KEER

AANSTORMEND TALENTEN

PAGINA 16 ELS SWAAB: ‘GEEN

ENKEL POLITIEK OOGMERK’

NUMMER 1 2013

UITGAVE VAN KUNSTENISRAËL

EEN ONAFHANKELIJKE STICHTING

DIE ZICH INZET VOOR CULTURELE

PROJECTEN UIT ISRAËL DIE IN

NEDERLAND GEPRESENTEERD

WORDEN IN SAMENWERKING

MET (CULTURELE) PARTNERS.

COLO

FON

COLOFON

DIT IS DE EERSTE EDITIE VAN

HET KUNSTENISRAËL-MAGAZINE

COÖRDINATIE EN REDACTIE:

MARTIN HENDRIKSMA

FOTOGRAFIE:

GEERT SNOEIJER E.A.

VORMGEVING:

MICHIEL VAN DER VELDEN

FIELDSIGN

MARCO HUITENGA

COOTH DESIGN

VERANTWOORDELIJK UITGEVER:

KEN GOULD/KUNSTENISRAËL

CONTACTGEGEVENS:

STICHTING NFIC

NIEUWE UILENBURGERSTRAAT 91

1011 LM AMSTERDAM

TELEFOON: 020-7857647

OFFICE@KUNSTENISRAEL.NL

WWW.KUNSTENISRAËL.NL

DRUKWERK:

NEW ENERGY DRUKWERK - VIANEN

COVERBEELD:

GIL YEFMAN: ‘MEDUSA’

FOTO: RONA YEFMAN

© APRIL 2013

Directeur Ken Gould over de missie van KUNSTENISRAËL.

LevenslesHoe een Israëlische kunstverkenningsreis het Centraal Museum veranderde.

Tips!Welke Israëlische kunstenaars bestormen straks onze podia?

AmbassadeurHaim Divon had zelf KUNSTENISRAËL willen oprichten.

OnmisbaarVier beneficiënten over de

meerwaarde van ondersteuning.

EN VERDER: PAGINA 7 Op kantoor in de Uilenburgersjoel PAGINA 11 Dankwoord

Ruthi Helbitz Cohen PAGINA 16 Hoe monitort Els Swaab? PAGINA 18 Lijst met

gepubliceerde projecten

PAGINA 4

PAGINA 8

PAGINA 14

PAGINA 12

PAGINA 15

PAGINA 2

Een succesvol initiatief

VO

OR

WO

OR

D

Nederlanders verrijken met kunst en cultuur uit Israël, dat is in kort bestek de missie van het in 2011 opgerichte cultuurfonds KUNSTEN-ISRAËL. Het is een succesvol initiatief dat de afgelopen anderhalf jaar al tal van culturele activiteiten heeft kunnen ondersteunen, zowel financieel als publicitair. In een groot aantal gevallen heeft de steun van KUNSTENSRAËL een doorslaggevende impuls kunnen geven aan een festival, een expositie of een voorstelling.

Met dit eerste magazine slaan we onze vleugels verder uit. Het zet de schijnwerper op vier van de circa vijftig activiteiten waaraan we als fonds hebben bijgedragen, zoals het filmfestival Filmisreal en de spraak- makende video-installatie van Yael Bartana in het Van Abbemuseum. We voeren u als lezer mee met de kunstverkenningsreis door Israël van Edwin Jacobs, directeur van het Centraal Museum. Een reis die zijn blik op de wereld en de maatschappelijke rol van een museum voorgoed zou veranderen. En onze scout in Israël, Tal Yahas, selecteerde een viertal Israëlische kunstenaars en artiesten waarvan ze vermoedt dat die de komende jaren de internationale podia zullen gaan bestormen.

Ons doel is daarbij om de enorme diversiteit van de Israëlische cultuur over het voetlicht te brengen. Een aanbod dat het waard is op grote schaal te worden ontdekt en omarmd. ‘Zoals ik intens kan genieten van het cultuuraanbod in Nederland, zo wil ik graag mijn Nederlandse vrienden uitnodigen om kennis te maken met de kwaliteit en diversiteit van de Israëlische cultuur’, zegt Haim Divon, Israëlisch ambassadeur in Nederland, elders in dit magazine.

Om te beginnen legt Ken Gould, directeur van KUNSTENISRAËL, op de eerstvolgende pagina’s zijn doelstellingen en zijn drijfveren bloot. ‘Uit eigen ervaring weet ik dat als je eenmaal verknocht bent aan Israëlische kunst, je er nooit meer van afkomt’, merkt hij op. Woorden waar ik mij van harte bij aansluit. Als lezer bent u gewaarschuwd.

Els H. Swaab bestuursvoorzitter KUNSTENISRAËL

FOTO: GEERT SNOEIJER

PAGINA 3‘WE KUNNEN EEN DOORSLAGGEVENDE IMPULS GEVEN’

‘Wij kunnen een doorslaggevende impuls geven’

‘Eindelijk is dat diverse aanbod gebundeld en inzichtelijk gemaakt.’

FOTO’S: GEERT SNOEIJER

PAGINA 4

‘Internationaal gezien behoren veel Israëlische kunstenaars tot de wereldtop’, stelt Ken Gould. ‘Alleen is er bijna niemand in Nederland die dat weet. Pers en publiek leggen als het om Israël gaat al snel de link met politieke en religieuze conflicten. En dan hebben ze er vaak meteen geen zin meer in.’

Een licht accent verraadt zijn Amerikaanse afkomst. In 1995 kwam Gould naar Amsterdam, waar hij zich na twee jaar studie aan het conservatorium vestigde als professioneel zanger (bariton). Later werd Gould directeur van het Internationaal Joods Muziekfesti-val. En sinds september 2011 geeft hij leiding aan een nieuw

‘ Geweldig om zo’n initiatief te mogen leiden’

Ken Gould

Bijna niemand weet het, maar het spec-

trum van de Israëlische kunst is net zo

breed en divers als de Israëlische samen-

leving. Hoe breng je die veelkleurigheid in

Nederland over het voetlicht? Ken Gould,

directeur van KUNSTENISRAËL, over zijn

missie. ‘De beeldende kunst was voor mij

een waanzinnige openbaring.’

fonds om de Israëlische kunst en cultuur beter aan het Nederlandse publiek te presenteren: KUNSTENISRAËL.

‘Ik vond het direct een sympathiek initiatief’, verklaart Gould achteraf zijn sollicitatie. ’De stichting Levi Lassen wilde met dit fonds de diversiteit van de Israëlische kunst over het voetlicht brengen. Dus niet alleen de joodse cultuur, maar ook Arabisch getinte en niet- religieuze kunst. Zonder te letten op politieke voorkeuren. Het spectrum van de Israëlische kunst is net zo breed en divers als de Israëlische samenleving. En kunst is het middel bij uitstek om die cultuurverschillen te overbruggen.’

Gould vertelt over het aanvankelijke plan om een Maison Descartes-achtig promotie- centrum voor Israëlische cultuur op te zetten. ‘Na gesprekken met verschillende stakeholders vonden we het nuttiger om initiatief-nemers door heel Nederland te ondersteunen’, vertelt Gould. ‘Dan zou je immers een veel groter gebied met Israëlische kunst en cultuur kunnen bestrijken.’

Om het bestaande aanbod in kaart te brengen, trok Gould een medewerker aan die het internet afstruinde op projecten van Israëlische kunstenaars. ‘Daar-naast hebben we een groot aantal culturele instanties verzocht ons op de hoogte te houden van hun aanbod.’ Uit al die agenda’s selecteerde KUNSTENISRAËL het werk van Israëlische kunstenaars, schrijvers, musici en theater- makers. Vervolgens werd dat gepromoot via een maandelijkse nieuwsbrief. ‘Al snel hadden we drieduizend abonnees’, vertelt Gould. ‘Inmiddels zijn we de tienduizend voorbij. In een korte tijd is het gelukt onze organisatie op de kaart te zetten. De abonnees zijn erg enthousiast. Eindelijk is dat diverse aanbod gebundeld en inzichtelijk gemaakt.’

Hoe breed die Israëlische cultuur is, ondervond Gould aan den lijve. ‘Ja, het verbaasde me hoeveel er hier al gebeurt, ook zonder onze steun. Tegelijkertijd zie je dat door de overheidsbezui-nigingen op cultuur veel projecten in Nederland minder makkelijk van de grond komen. Wij kunnen er dan een doorslaggevende impuls aan geven.’

KUNSTENISRAËL ondersteunt Israëlische kunst, ongeacht waar de kunstenaars wonen of werken. ‘Natuurlijk hebben diegenen die al in Nederland verblijven een voorsprong’, zegt Gould. ‘Dan hoeven we immers geen reiskosten te betalen. Tegelijkertijd willen we juist de diversiteit benadrukken. Dat betekent ook dat we geregeld extra moeite doen om kunste-naars, musici of theatergroepen vanuit Israël hierheen te halen.’

INTERVIEW

KUNSTWERK LAURA BEHAR

FOTO: JOS WESDIJK

PAGINA 5‘KUNST IS HÉT MIDDEL OM CULTUURVERSCHILLEN TE OVERBRUGGEN’

Van docent wiskunde tot operazanger Ken Gould (Hollywood, 1962) zette in de Verenigde Staten als 15-jarige zijn eigen reclamebureau op en was makelaar en wiskundedocent voor hij in 1995 de overstap maakte naar Amsterdam. Hij studeerde barokmuziek bij Max van Egmond op het Sweelinck Conservatorium en trad als professioneel (opera-)zanger onder meer op bij het Festival Oude Muziek in Utrecht en op muziekfestivals in Oostenrijk en Portugal. Met zijn solo programma Barokke Buitenbeentjes maakte hij in 2005 zijn debuut in het Concertgebouw. In 2007 werd Gould directeur van het Internationaal Joods Muziekfestival. Sinds mei 2011 voert hij de leiding bij KUNSTENISRAËL. Daarnaast is Gould voorzanger bij de Liberale Joodse Gemeente in Den Haag.

Om een goede selectie mogelijk te maken, stelde Gould een scout aan die de culturele ontwikkelingen in Israël op de voet volgt. ‘Zij voedt ons met ideeën, houdt de vinger aan de pols. Zelf wist ik redelijk wat van Israëlische muziek, maar op andere gebieden bleek ik een nieuwkomer. Inmiddels ben ik vier keer naar Israël afge-reisd. Vooral de beeldende kunst was voor mij een waanzinnige openbaring. Diverse kunstenaars van wereldkwaliteit hebben inmiddels dankzij KUNSTENISRAËL tentoonstellingen gehad in het Van Abbemuseum, bij Beelden aan Zee en in Arti et Amicitiae. Plannen met andere grote musea zijn in de maak.’

Gould onderscheidt twee primaire functies voor zijn fonds: eerst de financiële en vervolgens de publicitaire ondersteuning van Israëlische kunstenaars. ‘Gaande-weg is daar nog de netwerkfunctie bijgekomen.’ Hij geeft een voor-beeld: ‘Op onze Facebookpagina in Israël hebben we een Nederlands dansfestival aangekondigd met open inschrijving. Vervolgens werden ze overspoeld door Israëlische ensembles. Kijk, dat is precies wat we willen.’

Speciaal voor de decision-makers binnen de culturele wereld ontwikkelde Gould een programma van culturele verkenningsreizen naar Israël, vooral op het gebied van de beeldende kunst. ‘Directeur Edwin Jacobs van het Centraal Museum in Utrecht is al eens mee geweest. Binnenkort gaat een conservator van het Stedelijk Museum op pad voor een verken-ningsreis over Israëlische fotografie en videokunst.’ Het is een investe-ring voor decennia, verzekert Gould. Lachend: ‘Uit eigen ervaring weet ik dat als je eenmaal verknocht bent aan Israëlische kunst, je er nooit meer van afkomt.’

Hij gaat voor naar een door hem aangekocht kunstwerk van Laura Behar dat zijn woonkamer opsiert. ‘Ze exposeert nu papieren kunstwerken in Museum Meerman-no, gemaakt van planten uit de Negev. Een andere kunstenaar, Jack Jano, werkt met staal. Bij een van de kunstverkenningsreizen bezochten we zijn studio, een rommelige garage vlak onder de grens met Libanon.’ Gould merkt dat de reizen sterk bijdragen aan het begrip voor de kunstenaar en diens werk. ‘Pas als je de omgeving ziet waaruit het werk ontstaat, kun je de lading ervan goed doorgron-den.’

Inmiddels is hij bijna anderhalf jaar directeur van KUNSTENISRAËL. Waarop is hij het meest trots? ‘We hebben tientallen projecten financieel kunnen ondersteunen en honderden publicitair’, begint Gould. ‘Als ik dan denk aan de tienduizend mensen die Funk’n’stein hebben zien optreden op het Dunya Festival of aan de spraakmakende tentoonstelling van Ronit Eden in Arti over gender… Ja, dan draag je als organisatie echt bij aan een ander, nieuw beeld van Israëlische kunst. Maar met evenveel plezier kijk ik terug op de Joodse Literatuurdag van WIZO, een vrouwenorganisatie die een joodse literatuurprijs heeft opgezet. Mede dankzij onze subsidie kon de Israëlische winnaar een paar dagen naar Amsterdam komen, wat veel pers heeft gegenereerd.

Met de hulp van nieuwe partners en donateurs verwacht Gould dat KUNSTENISRAËL de komende jaren verder kan door-groeien. ‘We zijn net in de sfeer-volle Uilenburger Synagoge getrokken’, zegt hij. ‘Tot nu toe hebben we alleen projecten van derden ondersteund, maar ons nieuwe onderkomen biedt ons nu ook de mogelijkheid om zelf

projecten te initiëren. Wij zijn al begonnen met het programmeren van een reeks concerten. Volgend jaar willen we een landelijke tournee voor Israëlische ensembles door Nederland gaan organiseren.’

Zo moet het achterliggende streven van KUNSTENISRAËL verder gestalte krijgen: dat Nederlanders bij het woord Israël

niet automatisch aan conflict denken maar ook - en vooral - aan kunst. Een hele opgave, beseft Gould. ‘Het zal ook niet in twee, drie jaar lukken. Maar toch: we zijn twee piepkleine landen, allebei met een enorme culturele traditie. Die landen hebben veel meer met elkaar gemeen dan men denkt. Het is aan ons om iedereen daarvan te overtuigen.’

helpt… WILT U ALS VRIJWILLIGER BIJDRAGEN AAN ONZE ACTIVITEITEN? NEEM CONTACT MET ONS OP VIA TEL. 020-7857647.

PAGINA 6 ‘WE DRAGEN BIJ AAN EEN NIEUW BEELD VAN ISRAËLISCHE KUNST’

presenteert… De Uilenburger Synagoge, om de hoek van het Rembrandthuis in Amsterdam, is sinds kort de werkplek van KUNSTENISRAËL. Hier wordt dagelijks hard gewerkt aan de ondersteuning van Israëlische artiesten in Nederland. Vanaf voorjaar 2013 is de sfeervolle sjoel ook het decor van een serie concerten die KUNSTENISRAËL zelf initieert. Later in 2013 breidt deze serie zich uit naar locaties in de Amsterdamse stadsdelen Oost, Zuid en West, en naar de synagogen van Maastricht, Delft en Groningen. Zo maakt KUNSTEN-ISRAËL het mogelijk voor Israëlische muziekensembles, die al elders in het land zijn geboekt, om zich aan het breedst mogelijke publiek te presenteren. Kijk voor de laatste informatie op onze online agenda: kunstenisrael.nl/agenda.

FOTO: SETH CARNILL

PAGINA 7

Onmisbare partnerEen breed scala aan kunstenaars, kunstinstellingen, festivals en culturele organisaties doet geregeld een beroep op KUNSTENISRAËL. Vier van hen aan het woord. ‘Met hun uitgebreide netwerk wisten ze de aandacht op onze expositie te vestigen, tot in Israël aan toe.’

‘Twee jaar geleden werd ik uitgenodigd voor een internationaal jazzfestival in Israël’, vertelt Mike Bindraban van muziekimpresariaat The Good Music Company. ‘De optredende artiesten overrompelden mij door hun kwaliteit, muzikaliteit en het besef van de historische traditie waar zij deel van uitmaken. In Israël waren ze al beroemd, maar in het buitenland kregen ze nog lang niet de exposure die ze verdienden.’ ‘We hebben toen een aantal bands gecontracteerd en naar Nederland gehaald. Dat is prima gelukt. De tienkoppige funkband Funk’n’stein stond meteen op het hoofdpodium van het Dunya-festival, met tienduizend man publiek voor hen aan het springen. Eerder dat weekend speelden ze een uitverkocht Paradiso plat. Ook het eerste optreden van het Omer Klein Trio in het Bimhuis sloeg hier aan.’ ‘Om dergelijke artiesten een tournee in Nederland te kunnen bieden, heb je sponsoren en subsidiënten nodig. Toen kwamen we ook bij KUNSTENISRAËL terecht. Het klikte meteen. Ze subsidiëren ons op projectbasis en stelden meteen hun hele netwerk beschikbaar. Zo kun je een stuk makkelijker het Israëlische en Joodse publiek bereiken. En een dergelijke samenwerking heeft ook z’n spin-off op relaties met andere partijen, waaronder de Israëlische ambassade. We werken inmiddels zelfs samen met de gemeente Tel Aviv en met allerlei andere partijen in Israël.’

‘Tienduizend man aan het springen’

GIL YEFMAN, MIRIT COHEN CASPI, ITAMAR GILBOA THE GATEWATCHER ARTI ET AMICITIAE, AMSTERDAM RUTHI HELBITZ COHEN THE SPIDER’S STRATEGY BEELDEN AAN ZEE,

SCHEVENINGEN AVI KRITSMAN, BARAK BRINKER, FATMA SHANNAN, NIR ADONI, NIRIT GUR KARBI, VERDE AHARONOVIT ONGEKEND YOUNG MASTERS ART, ROTTERDAM AYA BEN RON

ALL IS WELL VAN ABBE MUSEUM/MAXIMA ZIEKENHUIS, EINDHOVEN ALON LEVIN SHAPESHIFTING CASTRUM PEREGRINI, AMSTERDAM LAURA BEHAR INTERNATIONALE PAPIER

BIËNNALE MUSEUM MEERMANNO, DEN HAAG IDAN HAYOSH CHESS RIJKSAKADEMIE, AMSTERDAM EFRAT ZAHAVI DICHTKUNSTKRANT ART, ROTTERDAM

GESPONSORDE PROJECTEN

NIR DE WOLFF, HAYTHAM SAFIA, ARKADI ZAIDES DANCING ON THE EDGE FESTIVAL BRAKKE GROND & DE BALIE, AMSTERDAM - THEATER KIKKER, UTRECHT - KORZO, DEN HAAG -

ROTTERDAMSE SCHOUWBURG, GRAND THEATER, GRONINGEN EFRAT LEVY, ALEXANDER GERSHBERG BOLLWERKLAB MELKWEG, AMSTEDAM - GRAND THEATER, GRONINGEN ARKADI

ZAIDES LAND-RESEARCH / JULIDANS THEATER BELLEVUE, AMSTERDAM LILACH LIVNE MONDAY, LARISSA - THE PRACTICE OF SAVING FRINGE FESTIVAL, AMSTERDAM GUY WEIZMAN,

RONI HAVER MIDNIGHT RISING STADSSCHOUWBURGEN, AMSTERDAM, UTRECHT, ROTTERDAM EN GRONINGEN

BEELDENDE KUNST

DANS

FUNKBAND FUNK’N’STEIN

PAGINA 8 ‘ZE SPEELDEN EEN UITVERKOCHT PARADISO PLAT’

‘Het theateraanbod in Israël lijkt behoorlijk op de westerse podiumkunst zoals wij die hier kennen’, zegt Gary Feingold. ‘Het is groot, divers en kwalitatief goed ontwikkeld. Maar dat is vaak niet wat wij zoeken.’ Feingold is directeur van het tweejaarlijkse, multidisciplinaire festival Dancing on the Edge, voor theatermakers en filmers uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika. ‘We zoeken stukken die commentaar geven op de samenleving. Een bewegingsexperiment of een liefdesverklaring voor een land past niet in ons concept. Omdat wij ook met de Arabische wereld en met Iran werken, willen wij niet worden gesubsidieerd

‘Samenwerking tussen Joden en Arabieren’

‘Cinema leeft enorm in Israël’, vertelt Daphna Plaschkes. ‘Er zijn meer dan tien filmscholen. Het laatste decennium is de Israëlische cinema ook internationaal vooruitgeschoten. Regisseurs als Samuel Maoz en Eran Kolirin winnen nu prijzen op de internationale festivals.’ Het jaarlijkse festival Filmisreal, waarvan Plaschkes directeur is, haalde nu al vijf keer de meest bijzondere nieuwe documentaires en fictiefilms naar Nederland. ‘De focus is puur op film’, zegt Plaschkes. ‘We hebben geen politieke of religieuze agenda, maar kijken naar de artistieke kwaliteit en de actualiteit. De Israëlische film begon ooit met veel propaganda en wat-heb-ik-het-moeilijk-met-mezelf-films. Pas de laatste tijd zie je een volwassen cinemacultuur ontstaan, gevoed door sterk uiteenlopende verhalen die de regisseurs presenteren.’ ‘De diversiteit en kwaliteit ervan vallen in de smaak bij het Nederlandse publiek. Bij Filmisreal gaan we ingewikkelde films niet uit de weg. Integendeel. Documentaires die kritisch zijn of moeilijke onderwerpen aansnijden, vertonen wij juist om daar vervolgens in alle vrijheid met elkaar over te spreken. Ook in de vorm van nagesprekken met regisseurs. KUNSTENISRAËL helpt ons bij onze verdere ontwikkeling. Bezoekers die een film hadden gemist, vroegen of we niet ook door het jaar heen vertoningen konden organiseren. Dat doen we nu maandelijks onder de noemer Filmisreal Beyond the Fest. Het loopt erg goed. Maar, zeg ik in alle eerlijkheid, dat hadden we niet kunnen doen zonder de financiële steun van KUNSTENISRAËL.’

‘Geen politieke of religieuze agenda’

door de Israëlische regering. Dat zou voor de andere festivaldeelnemers te gevoelig liggen. KUNSTENISRAËL is geheel onafhankelijk van de regering en het mooie, vind ik, is dat zij ook openstaan voor andere stemmen uit Israël.́ ´Wij programmeren veel Israëlische voorstellin-gen met een Arabisch element. Daar hebben zij ons met subsidie goed mee geholpen. Een voorbeeld is het Akko Theater Center dat we graag voor ons festival wilden uitnodigen. Het is een organisatie die samenwerking tussen Joden en Arabieren heel belangrijk vindt. Met dank aan KUNSTENISRAËL hebben we ze nu al twee keer op ons festival kunnen presenteren.’

NIR DE VOLFF EN FOUAD MOHAMED: ‘COME AS YOU ARE’

RAMA BURSHTEIN: ‘FILL THE VOID’

MICHAEL BLUM ORIENTAL DREAM WITTE DE WITH, ROTTERDAM SHELLY KLING, KEREN LEVI INSIDE ENVELOPES CINEDANS/EYE, AMSTERDAM YAEL BARTANA AND EUROPE WILL

BE STUNNED VAN ABBEMUSEUM, EINDHOVEN CHAJA HERTOG, NIR NADLER NATION FOR TWO NEDERLANDS FILM FESTIVAL, UTRECHT - INTERNATIONAL FILM FESTIVAL, ROTTERDAM

DIVERSE FILMMAKERS FILMISREAL KETELHUIS, CREA, EN LJG, AMSTERDAM - LANTAREN VENSTER, ROTTERDAM - FILMHUIS, DEN HAAG SHAUL KESSLASSI HET ANDERE GEZICHT VAN

ISRAEL RTV NOORD-HOLLAND EN AT5 YAEL BRANDT, ORIT ISHAY, OMRI BAREL, MICHA SIMHON, LEA GOLD HOLTERMAN, GUY YITZHAKI, GASTON ZVI ICKOWICZ, EYAL LANDESMAN,

ELAD BRAMI, DUDU AMOYAL, DAFNA GROSSMAN, ASAF ELBOHER FOTOBIËNNIALE GRID HARBOUR CLUB, AMSTERDAM

ADAM KLEINMAN WITTE DE WITT, ROTTERDAM ANNIE FLETCHER VAN ABBE MUSEUM, EINDHOVEN BAS VROEGE PARADOX, EDAM EDWIN JACOBS CENTRAAL MUSEUM, UTRECHT

FEMKE LUTGERINK FOTODOK, UTRECHT HENDRIK FOLKERTS STEDELIJK MUSEUM, AMSTERDAM HRIPSIMÉ VISSER STEDELIJK MUSEUM, AMSTERDAM YVONNE PLOUM ARMANDO

MUSEUM, UTRECHT

GESPONSORDE PROJECTEN

KUNSTVERKENNINGSREIS

FILM / VIDEO / FOTOGRAFIE

PAGINA 9

‘Een van onze conservatoren komt uit Israël’, vertelt Charles Esche, directeur van het Van Abbemuseum. ‘Ook hebben wij ruime ervaring met een Israëlische experience designer en een vormgever. Ik denk dat wij van alle Nederlandse musea de beste contacten in Israël hebben.’ Toch maakt zijn Eindhovense museum graag gebruik van de diensten van KUNSTENISRAËL. Het Van Abbe legt volgens Esche de nadruk op geëngageerde kunst. ‘Bij ons draait het niet om l’art pour l’art, maar om kunstenaars die in hun werk verbanden leggen met de maatschappij. Dat kan zowel lokaal als internationaal zijn.’ In dat laatste kader bezocht Esche in het verleden zowel Israël als de Palestijnse gebieden. ‘Ik ben

redelijk op de hoogte van de ontwikkelingen daar. Voor mij staat het conflict tussen Israël en Palestijnen niet op zich, maar in de kern juist symbool voor veel andere religieuze of politieke conflicten in de wereld. Daarom zijn we als museum geïnteresseerd in kunstenaars die in hun werk aan de dilemma’s van de Israëlische samenleving uiting geven.’ Zo kwamen Esche en zijn staf ook Yael Bartana op het spoor. De Israëlisch-Nederlandse videokunstenaar volgt in The Polish Trilogy de belevenissen van de Jewish Renaissance Movement, een Poolse beweging die pleit voor de terugkeer van 3,3 miljoen Joden naar hun vaderland Polen. Het opzienbarende trio films

zit vol verhalen over de Israëlische kolonisten, zionistische dromen, antisemitisme, de Holocaust en het Palestijnse recht op terugkeer. De eerste solotentoonstelling van Bartana, waar de films te zien waren, werd vorig jaar in het Van Abbe een groot succes. ‘KUNSTENISRAËL heeft ons daarbij financieel gesteund’, zegt Esche. ‘Dat was heel belangrijk om de tentoonstelling überhaupt te kunnen organiseren. Daarnaast wisten ze er met hun uitgebreide netwerk ook de aandacht op te vestigen, niet alleen in Nederland maar ook in Israël. Mede daardoor is de tentoonstelling vervolgens in een iets gewijzigde vorm ook in Tel Aviv te zien geweest.’

‘De beste contacten met Israël’

ASSAF GAVRON WIZO JOODSE LITERATUURPRIJS LANDELIJK, ARTI ET AMICITIAE, AMSTERDAM (UITREIKING) RAPHAEL RODAN, YOSSI ALFI, JACOB JACOBSON INTERNATIONAAL

STORYTELLING FESTIVAL POLLUX/NDSM PIER, AMSTERDAM

MOR KARBASI DAUGHTER OF THE SPRING TOURNEE MUZIEKGEBOUW, EINDHOVEN - LANTAREN VENSTER, ROTTERDAM - OOSTERPOORT, GRONINGEN SIVAN SILVER, GIL GARBURG

DUBBELDUO GRACHTENFESTIVAL, AMSTERDAM FUNK’N’STEIN ISRAELI FUNK ON TOUR THE HAGUE FESTIVALS - PARADISO. AMSTERDAM - DUNYA FESTIVAL, ROTTERDAM LIOR

NAVOK DE KLEINE ZEEMEERMIN PRC, RIJSWIJK - FACTORIUM, TILBURG - KUNSTENCENTRUM, WAALWIJK - GRACHTENFESTIVAL, AMSTERDAM MAYA FELIXBRODT, ILYA ZIBLAT SHAY,

TOMER HARARI HATZATZ CD-LAUNCH KORZO, DEN HAAG - OCW, ROTTERDAM - EUROPEAN PATENT OFFICE, DEN HAAG OMER KLEIN TRIO, OMER AVITAL & HIS BAND OF THE EAST,

ELI DEGIBRI QUARTET A NIGHT IN TEL AVIV BIMHUIS, AMSTERDAM YORAM LACHISH LEVANTASY TOURNEE BETHANY’S, AMSTERDAM - DE DOELEN, ROTTERDAM - MERKAZ, UTRECHT

TOONZAAL, DEN BOSCH - PARADOX, TILBURG - BARTHKAPEL, DEN HAAG ILAN GREEN, AVITAL RAZ, GAI SHERF, SHAHAR KATCHKA VOICES OF THE LEVITES TOURNEE UILENBUR-

GER SYNAGOGUE, AMSTERDAM - SYNAGOGE, DEVENTER - MERKAZ, UTRECHT - SYNAGOGE, DELFT ITAMAR EREZ & YSHAI AFTERMAN DUETS TOURNEE UILENBURGER SYNAGOGUE,

AMSTERDAM - SYNAGOGE, DELFT - TOONZAAL, DEN BOSCH

SJARON MINAILO PORNOGRAPHIA UPSTREAM GALLERY, AMSTERDAM EFRAT HADANY, PABLO ARIEL SOFIA’S DRAWINGS HOLLANDSCHE SCHOUWBURG, AMSTERDAM - GRAND

THEATER, GRONINGEN

LITERATUUR / VERHALEN

MUZIEK

THEATER

GESPONSORDE PROJECTEN

YAEL BARTANA: ‘…AND EUROPE WILL BE STUNNED’

AYA BEN RON: ‘ALL IS WELL’

PAGINA 10 ‘BIJ ONS DRAAIT HET NIET OM L’ART POUR L’ART’

‘KUNSTENISRAËL speelde een belangrijke rol bij het realiseren van mijn droom om geregeld buiten Israël te exposeren’, zegt Ruthi Helbitz Cohen. ‘Zo kan ik mijn werk blijven tonen aan een nieuw publiek en in een andere context. De steun van dit cultuurfonds tijdens de tentoonstelling bij Beelden aan Zee, en de begelei-ding bij de totstandkoming en uitvoering ervan, hebben mij in staat gesteld nieuwe contacten op te doen die sterk bijdragen aan mijn artistieke ontwikkeling. Nu besef ik eens temeer dat mijn kunst een universele kwaliteit bezit die de grenzen van Israël te boven gaat.’

‘Sterk bijgedragen aan mijn artistieke ontwikkeling’

PAGINA 11‘NU BESEF IK DAT MIJN KUNST DE GRENZEN VAN ISRAEL TE BOVEN GAAT’

‘Een geweldige ervaring’, blikt Edwin Jacobs maar meteen terug. De directeur van het Centraal Museum maakte maart 2012 op uitnodiging van KUNSTENISRAËL een zevendaagse kunstverkennings-reis door Israël. ‘Zeer intensief, met een fantastisch programma. Vooral de enorme diversiteit is me bijgebleven’, vertelt hij in zijn werkkamer in het Utrechtse museum. De reis was een pilot, georganiseerd door curator Ronit Eden die Jacobs nog kende van een gezamenlijk kunstproject in het Brabantse Oss. ‘KUNSTENISRAËL wilde tentoon-stellingsmakers en museumdirec-teuren graag kennis laten maken met wat er in Israël op kunstgebied

allemaal gebeurt’, zegt hij. ‘Die kans hebben we met beide handen aangegrepen.’ Israël, zegt Jacobs, dat was voor hem altijd primair een historisch gegeven, ‘nog altijd doordrenkt van politieke en religieuze symboliek.’ Daar eenmaal rondwandelend, pratend en observerend ontdekte hij twee dingen: ‘Dat het in Israël om iets heel anders gaat dan de clichés die wij hier op tv te zien krijgen: het draait om mensen.’ En die mensen omarmden kunst en cultuur, zegt hij, ‘met enorme kracht en energie’. Jacobs: ‘Ook al was er op de plekken die we bezochten soms niets te besteden, toch was er kunst. Dat ervoer ik bijna als een levensles.’ Hij had tijdens de reis een vol programma. Samen met onder andere Yvonne Ploum, directeur van het Armando Museum, bezocht Jacobs de vooraanstaande musea in Jeruzalem en Tel Aviv en

haalde men de buitenwereld waar mogelijk binnen. ‘Iemand die geïnteresseerd was in tekenen kon er een workshop volgen’, licht Jacobs toe. ‘De voorbeeldboeken die je dan meenam, belandden daar in de bibliotheek. Ouders die hun kind aan het eind van de middag uit de nabijgelegen Kindergarten ophaalden, liepen ook nog even binnen.’ Het resulteerde in de levendigheid en de talrijke contacten waar de galerie nu mede zijn bestaansrecht aan ontleent. ‘Heel inspirerend’, zegt Jacobs. Ander voorbeeld: een ‘fantastische dansvoorstelling’ die hij zag in Tel Aviv. ‘Daarin herkende je die typische traditie in de Israëlische choreografie: heel fysiek. Zoals een method actor zich totaal inleeft in zijn personage, zo gaat dat er ook aan toe in de dans. Ik denk dat Israël daar als land op de een of andere manier om vraagt.

‘Niets te besteden, toch was er kunst’‘Iedereen is een kunstenaar’ is

het motto van het Centraal

Museum, naar de beroemde

uitspraak van Joseph Beuys.

Op een kunstverkenningsreis

door Israël kreeg het voor

museumdirecteur Edwin Jacobs

eens te meer betekenis. ‘Ik heb de

reis ervaren als een levensles.’

‘ Alles kun je bekij-ken. En dat hebben we ook gedaan.’

sprak er met directeuren en conservatoren. Daarnaast legden ze ook contact met kleinschalige initiatieven in Arabische dorpen. ‘We zijn verder bij een van de mooiste en meest authentieke kibboetsen in het noorden geweest, Ein Harod’, vult Jacobs aan, ‘en hebben veel kunstenaars in hun atelier bezocht.’

Woonwijk Een van de meest inspirerende ontmoetingen noemt Jacobs zijn kennismaking met Gallery Barbur in Jeruzalem. ‘Ze zijn gevestigd in een ruimte van hooguit twee keer deze kamer, in het hart van een woonwijk. Hun motto is ‘making the white cube dirty’. Die ‘white cube’ is de aloude museale ruimte, zoals Mies von der Rohe die ooit bedacht.’ Tamelijk in zichzelf gekeerd en wat steriel, wil Jacobs maar zeggen. Bij Barbur, ontdekte hij, gingen alle luiken juist open en

PAGINA 12 ‘JE ZOU DEZE REIS BIJNA VERPLICHT MOETEN STELLEN’

‘Niets te besteden, toch was er kunst’

De dans, de muziek, de kunst - het is van een ongekende vitaliteit en voortdurend gericht op contact maken met het publiek. Kunst en cultuur wordt er nadrukkelijk gezien als middel om de dialoog tussen verschillende groepen in de samenleving op gang te brengen.’

Geen censuurHet mooie, vindt Jacobs, is dat KUNSTENISRAËL tijdens zo’n kunstverkenningsreis geen enkele censuur toepast. ‘Alles kun je bekijken. En dat hebben we ook gedaan. Ook toen we in een Arabisch dorp waren en Gallery Um el Fahem bezochten, een galerie en archief voor Arabische kunst.’ Het nog jonge initiatief beoogt de historische Arabische identiteit de komende jaren een nieuw gezicht te geven en presenteert kunste-naars met een dubbele, Israëlisch-Palestijnse achtergrond. Jacobs: ‘Het ging de directeur die we

spraken er niet om of zijn initiatief nou morgen gereed was, of over tien jaar, of desnoods pas na zijn leven - als het er maar kwám. Religie speelde in zijn afwegingen nauwelijks een rol. Mensen van verschillende culturen of identiteit samen brengen, daar draaide het om.’ Het zijn unieke ervaringen die eraan hebben bijgedragen dat Jacobs sinds deze trip anders naar de wereld kijkt, en vooral naar de betekenis daarin van kunst en cultuur. ‘Ik ben nu aan het onderzoeken of ik het werkprincipe van Barbur, die samenwerking met de omliggende buurt, ook in Utrecht kan toepassen. Bij Tate Modern in Londen heeft Barbur inmiddels al een weekend mogen organiseren: Barbur Bazaar. Alle culturele en etnische groepen uit de omgeving van het museum brachten een eigen symbool in dat hun identiteit uitdrukte. Die

werden stuk voor stuk doormidden gezaagd en in verschillende workshops weer aan elkaar geplakt tot nieuwe symbolen en ter plekke verkocht. Zo simpel en toch zo doeltreffend - kijk, dat vind ik interessant.’ De kunstverkenningsreis zal vast en zeker leiden tot een uitwisselings-programma tussen zijn museum en partners in Israël (zie kader). Maar volgens Jacobs reikt de ambitie verder. ‘Wat doet zo’n reis met jezelf, als museumdirecteur? Dat heb ik geprobeerd in de evaluatie te beschrijven en vervolgens ook in mijn werkwijze in Nederland te incorporeren’ Het commitment met de kunsten zoals hij dat in Israël aantrof, dient zo als inspiratiebron voor de Nederlandse museumpraktijk. Jacobs: ‘Je zou deze reis bijna ver- plicht moeten stellen aan iedereen die zich hier serieus met kunst en cultuur bezighoudt.’

Samenwerking Centraal Museum met Israël In zijn evaluatie van de kunst- verkenningsreis somt Jacobs alvast een aantal mogelijke culturele uitwisselingen op:

Met het Tel Aviv Museum kan een tentoonstelling over Caravaggisten worden opgezet.

Het Centraal Museum kan een bijdrage leveren aan de oprich-ting van een museum voor Palestijnse kunst.

Tel Aviv is een ‘Bauhaus-stad’, wat goed aansluit bij de Rietveld-collectie in het Centraal Museum. Op dit vlak is een gezamenlijk programma realiseerbaar.

Met kibboets Ein Harod kan een thematische of kunstenaar-gerichte samenwerking worden opgezet.

Het concept van Gallery Barbur kan één op één naar Nederland worden overgezet en via uitwis-selingsprogramma’s worden ingevuld.

helpt… WILT U ALS VRIJWILLIGER BIJDRAGEN AAN ONZE ACTIVITEITEN? NEEM CONTACT MET ONS OP VIA TEL. 020-7857647.

PAGINA 13

Op haar schilderijen en tekeningen van eenlingen of groepen onder-zoekt Maya Bloch vervreemding van plaats en tijd. Bloch legt de

geestelijke staat van haar gepor-tretteerden bloot: hun angsten en

hun vervormde psyche onder de ogenschijnlijk formele pose.

www.mayabloch.carbonmade.com

In de poëtische montage-fotografie van Ilit Azoulay versmelt veldonderzoek met studiowerk. Elke foto is opge-bouwd uit duizenden op de computer bewerkte en opnieuw gestructureerde beelden: ‘Utopian venues’, zoals de kunstenaar ze noemt. www.ilitazoulay.com

Alona Rodeh betrekt beeldhouwwerk, geluid, licht en mechanische beweging bij haar film- en videokunst, vaak omschreven als ‘performances without performers’. In Rodehs geestige werk zie je haar fascinatie voor elegante, archaïsche iconen zich vermengen met elementen uit de hedendaagse populaire cultuur. Zo creëert ze objecten in een surrealistische setting. www.alonarodeh.com

Dans geïnspireerd op politieke acties Veldonderzoek versmelt met studiowerk

Vervreemding van plaats en tijd

Performances zonder performersPublic Movement combineert performance en dans met artistieke ingrepen. De groep onderzoekt en benut de esthetica van politieke acties. Ze vertaalt die in plaatsgebonden choreografieën die ingrijpen in de publieke ruimte. www.publicmovementenglish.blogspot.co.il

Tips van onze scout

Welke Israëlische kunstenaars of artiesten breken binnenkort ook in Europa door? Onze scout in Israël, Tal Yahas, selecteert vier van haar favorieten en motiveert haar keuze.

UNTITLED (FIGURE OUTSIDE), 2011FOTO: SIGAL KOLTON

THE ETHERIC BODY, 2011 - FOTO: SHAXAF HABER

FIRST OPTION, 2012

maakt nieuws… MET EEN CULTURELE ONLINE AGENDA, MET FACEBOOK-PAGINA’S IN HET ENGELS EN IN HET HEBREEUWS EN MET DIGITALE NIEUWSBRIEVEN

(ENGELS EN NEDERLANDS) DIE MAANDELIJKS WORDEN GEMAILD NAAR RUIM 10.000 ABONNEES, MAAKT KUNSTENISRAËL HET AANBOD VAN PROFESSIONELE ISRAËLISCHE KUNST IN NEDERLAND INZICHTELIJK. HEBT U EEN

EVENEMENT? MELDT HET AAN VIA HET INSCHRIJFFORMULIER OP ONZE WEBSITE.

PAGINA 14

‘DIVERSITEIT, VERNIEUWINGSDRIFT EN TEMPERAMENT ZIE IK ALS KERNBEGRIPPEN.’

‘ Ik had KUNSTENISRAËL zelf willen uitvinden’

Het culturele klimaat in Israël wordt volgens Haim Divon gekenmerkt door diversiteit, vernieuwing en temperament. De Israëlische ambassadeur in Nederland wil graag dat zijn vrienden ervan kennis nemen.

‘Als Israëlisch ambassadeur ben ik trots op het culturele leven in mijn vaderland. Er is geen stad in Israël te vinden zonder een eigen plaatselijk orkest. Het zou zomaar kunnen dat we gemiddeld het hoogste aantal orkesten per inwoner hebben ter wereld. In die muziektraditie zie je de diversiteit van het culturele leven weerspiegeld. Israël is de afgelopen decennia de thuishaven geweest voor immigranten uit de gehele wereld. Allemaal hebben ze hun culturele background meegenomen, een proces dat zich weerspiegelt in het culturele aanbod.

Orkesten die een eeuwenoude muziektraditie levend houden, werken in Israël naast musici die juist in een versmelting van culturen hun nieuwe, unieke stijl zoeken. Diversiteit, vernieuwingsdrift en tempera-ment zie ik als kernbegrippen van het Israëlische culturele klimaat, ook in bloeiende disciplines als de beeldende kunst, de film of het theater. Te weinig mensen in Nederland hebben daarvan kennis kunnen nemen. En dat terwijl we als kleine landen in tal van opzichten decennialang al zoveel met elkaar delen. De blik naar buiten, bijvoorbeeld, die ons beider landen typeert en die in onze handelsgeest tot uitdrukking komt. Niet voor niets kiezen veel Israëlische multinationals juist Nederland als locatie voor hun Europese hoofdkantoor. Ook de hartelijke diplomatieke betrekkingen onderstrepen onze hechte band. Natuurlijk zijn er weleens meningsverschillen, maar dat kenmerkt juist de kracht van onze vriendschap. Cultuur is de manier bij uitstek om mensen uit verschillende culturen samen te brengen en politieke en religieuze verschillen te overbrug-gen. Zo kunnen we elkaar met onze wederzijdse culturele tradities verrijken. Zoals ik intens kan genieten van het cultuuraanbod in Nederland, zo wil ik graag mijn Nederlandse vrienden uitnodigen om kennis te maken met de kwaliteit en diversiteit van de Israëlische cultuur. KUNSTENISRAËL is een onafhankelijk fonds dat professionele Israëlische kunstenaars, schrijvers en performers naar Nederland haalt die het stuk voor stuk waard zijn om te leren kennen. En dat hen vervolgens ondersteunt bij de werving van publiek. Als het nog niet bestond, had ik het zelf willen uitvinden.’

INTERVIEW HAIM DIVON

FOTO: GEERT SNOEIJER

PAGINA 15‘ER IS GEEN STAD IN ISRAËL ZONDER PLAATSELIJK ORKEST’

INTERVIEW ELS SWAAB

‘We monitoren elke aanvraag grondig’

FOTO: GEERT SNOEIJER

PAGINA 16

Waarom hebt u deze functie aanvaard? ‘In de zomer van 2011 werd ik gepolst door Andries Mulder, de voorma-lige directeur van het Amsterdams Fonds voor de Kunst. Hij had geadviseerd bij het opzetten van dit fonds en wist dat ik grote affiniteit heb met Israël en met kunst en cultuur. En inderdaad, juist die combinatie sprak mij bij KUNSTENISRAËL meteen enorm aan.’

Hoe beoordeelt u de rol van KUNSTENISRAËL in de eerste anderhalf jaar? ‘Je moet eerst zorgen dat je bekend wordt, zowel bij kunste-naars in Israël als bij het Neder-landse publiek. Gelukkig is onze directeur een netwerker pur sang. De interesse voor KUNSTEN- ISRAËL blijkt hartstikke groot, nog veel groter dan ik had verwacht. Intussen hebben we al tal van culturele projecten van Israëlische kunstenaars in Nederland (mede-) gefinancierd. Nu zijn we aan het onderzoeken in hoeverre we zelf nieuwe projecten kunnen initiëren.’

Wat is het verschil tussen KUNSTENISRAËL en een instituut als Maison Descartes dat de Franse cultuur promoot? ‘Maison Descartes is een heel oud,

Ruim vijf jaar was Els Swaab voorzitter van de Raad voor Cultuur.

Sinds september 2011 is ze bestuursvoorzitter van KUNSTENISRAËL.

‘We hebben geen enkel politiek oogmerk. Dat vind ik heel belangrijk

om te blijven benadrukken.’

gevestigd instituut. Hun program-ma is breder dan het onze, ze geven daar bijvoorbeeld ook lessen Frans. Daarnaast heeft Maison Descartes een diplomatieke en politieke lading. Ons fonds is volstrekt onafhankelijk van de staat Israël. We hebben geen enkel politiek oogmerk. Dat vind ik heel belangrijk om te blijven benadruk-ken.’

Wat houdt uw rol als bestuurder in de praktijk in?‘We komen vier, vijf keer per jaar bij elkaar. Dan nemen we de nieuwe aanvragen door en evalueren hoe het in de maanden daarvoor is gelopen. Natuurlijk houden we ook de financiën scherp in de gaten. Je kunt ons beschouwen als een soort raad van toezicht. Daarnaast bezoeken we geregeld de culturele evenementen waaraan we als fonds bijdragen.’

Hoe garandeert KUNSTENISRAËL dat het beschikbare budget goed wordt besteed?

‘Allereerst hebben we een transparant beoordelingsproces opgezet. Een aanvraag van een culturele organisatie moet aan een aantal voorwaarden voldoen. Onze directeur bekijkt de aanvragen eerst op diversiteit en kwaliteit. Hij is zelf kenner van muziek. Daarnaast hebben we een team van deskundigen dat hem bij andere disciplines als dans of fotografie adviseert. Een aanvraag wordt alleen onder bepaalde voorwaarden toegewezen. En er moet door de begunstigde niet

alleen een financiële afrekening, maar ook een uitgebreide eind-verantwoording worden gemaakt. Daarin moet worden vermeld hoeveel mensen er zijn bereikt en wat het effect van het project is geweest. Alles bij elkaar een heel grondige monitoring.’

Waarom zou een potentiële geldschieter van KUNSTENISRAËL niet direct met een culturele organisa-tie samenwerken? ‘Wij hebben de infrastructuur, het netwerk. Als iemand ons geld geeft, gaat elke cent naar de kunst. Onze overhead wordt namelijk al bekostigd. En je moet niet onderschatten hoeveel erbij komt kijken wanneer je kunst financieel ondersteunt. Het project moet bijvoorbeeld ook publicitair onder de aandacht worden gebracht. Dat gaat bij ons hand in hand.’

Hoe krijgt de samenwerking tussen KUNSTENISRAËL en een geldschieter idealiter vorm? ‘We werken liefst meerjarig samen vanuit een wederzijds commit-ment. Dan kun je daadwerkelijk een vruchtbare relatie aangaan. Fiscaal is dat voor de partner in kwestie ook gunstiger. Een partner heeft bij ons desgewenst ook zeggenschap in de besteding van zijn bijdrage. Als een donatie moet worden geoormerkt voor, zeg, beeldende kunst, dan kan dat.’

SHELLY KLING: ‘INSIDE ENVELOPES’

WERK VAN JACQUES STERRENBERG FOTO: ACTIVE STILLS

PAGINA 17‘WIJ HEBBEN DE INFRASTRUCTUUR, HET NETWERK’

BEELDENDE KUNST ...AND EUROPE WILL BE STUNNED VAN ABBEMUSEUM, EINDHOVEN ABSALON BOIJMANS VAN BEUNINGEN, ROTTERDAM ACTIVE STILLS DE MELKWEG, AMSTERDAM AMOS VAN GELDER DIKKER & THIJS HOTEL

GALLERY, AMSTERDAM BORIS SHAPIRO GALERIE BEELDKRACHT, SCHEEMDA CHAIM OREN LJG, AMSTERDAM GRID2012 INTERNATIONAL PHOTO FESTIVAL WIJNTERMINAL, AMSTERDAM IDAN HAYOSH RIJKSAKADEMIE VAN BEELDENDE

KUNSTEN, AMSTERDAM INTERNATIONALE PAPIER BIËNNALE MUSEUM MEERMANNO, DEN HAAG JOSEPH SEMAH GEMAK, DEN HAAG NOMA BAR GALLERY 33, AMSTERDAM TALI FARCHI & ROYCE DEANS EXPOSITITERUIMTE ISALA

KLINIEKEN, ZWOLLE ONGEKEND YOUNG MASTERS @ AUCTION, ROTTERDAM PRESENT FOREVER 55 PARKEERGARAGE KLIEVERINK, AMSTERDAM RAM KATZIR MINISTERIE VAN DEFENSIE, UTRECHT ROESTIG GLAS MUSEUM BEELDEN

AAN ZEE, DEN HAAG RUTHI HELBITZ COHEN - SPIDER’S STRATEGY MUSEUM BEELDEN AAN ZEE, DEN HAAG SELF PORTRAIT AS VAN GOGH TLK DRTY, AMSTERDAM SHAUL SADAN MILITAIR REVALIDATIE CENTRUM AARDENBURG, DOORN

SURPLUS AUTHORS WITTE DE WITH CENTER FOR CONTEMPORARY ART, ROTTERDAM TULPENKOORTS ARTANA, DEN HAAG YOSI DOTAN OUDE KERK, AMSTERDAM DANS ARKADI ZAIDES DE BRAKKE GROND, AMSTERDAM BIG MOUTH

GRAND THEATRE, GRONINGEN BOLLWERKLAB 7 KORZO, DEN HAAG BRILLIANT CORNERS STADSSCHOUWBURG, AMSTERDAM COME AS YOU ARE DEGOUVERNE STRAAT THEATER, ROTTERDAM COME AS YOU ARE GRAND THEATRE,

GRONINGEN KISS OF LIFE | NEW WORK THEATER BELLEVUE, AMSTERDAM LAND-RESEARCH THEATER BELLEVUE, AMSTERDAM MIDNIGHT RISING STADSSCHOUWBURG, GRONINGEN MO(VE)MENT ‘T RUITERKAMP, BATHMEN MONDAY,

LARISSA ROZENTHEATER, AMSTERDAM MONTEVERDISH SCHOUWBURG AMSTELVEEN, AMSTELVEEN NEW WORK DE TONEELSCHUUR, HAARLEM ITZIK GALILI | TAHARA STADHUIS, MAASTRICHT POLITICAL MOTHER STADSSCHOUW-

BURG, AMSTERDAM RANDOM COLLISION DE MELKWEG, AMSTERDAM ROOSTER | BARAK MARSHALL LUCENT DANSTHEATER, DEN HAAG SILENT WARRIORS KORZO THEATER, DEN HAAG THE DRY PIECE GRAND THEATRE, GRONINGEN

THE TOXIC EXOTIC... STADSSCHOUWBURG, UTRECHT TO BAND FRASCATI, AMSTERDAM UM MUHAMAD THEATER KIKKER, UTRECHT VIEWTURE II THEATER WITTE, IJMUIDEN VIEWTURE II TONEELSCHUUR, HAARLEM COUPLE LIKE

2 FRASCATI, AMSTERDAM FILM & TELEVISIE $9.99 DE BALIE, AMSTERDAM 5 BROKEN CAMERAS PATHÉ TUSCHINSKI, AMSTERDAM AJAMI JOODS STUDIECENTRUM LEIDEN, LEIDEN BUDRUS LOUIS HARTLOOPER COMPLEX,

UTRECHT CARTE BLANCHE HET KETELHUIS, AMSTERDAM CINEMA JENIN PATHÉ TUSCHINSKI, AMSTERDAM DE DYBBUK LJG, AMSTERDAM DREAMERS HET KETELHUIS, AMSTERDAM DUMA HET KETELHUIS, AMSTERDAM EYES WIDE

OPEN LJG, AMSTERDAM FIVE HOURS FROM PARIS JOODS STUDIECENTRUM LEIDEN, LEIDEN FLUSHKES HET KETELHUIS, AMSTERDAM FOOTNOTE HET KETELHUIS, AMSTERDAM FRAGMENTS OF PALESTINE DE BRAKKE GROND, AMSTER-

DAM FREE IMPROVISATION PATHÉ TUSCHINSKI, AMSTERDAM HITLER’S CHILDREN PATHÉ DE MUNT, AMSTERDAM IN THE DARK ROOM MUNT 11, AMSTERDAM INTIMATE GRAMMAR LJG, AMSTERDAM JAMES’ JOURNEY TO JERUSALEM

LJG, AMSTERDAM JELLYFISH DE BALIE, AMSTERDAM KOLNOAH LIBERAAL JOODSE GEMEENTE, AMSTERDAM LIFE IN STILLS HET KETELHUIS, AMSTERDAM LIPSTIKKA HET KETELHUIS, AMSTERDAM MA’ALEH FILM SCHOOL DE NIEUWE

KERK, AMSTERDAM MARY LOU HET KETELHUIS, AMSTERDAM MOSTAR ROUND TRIP HET KETELHUIS, AMSTERDAM MY LOVELY SISTER HET KETELHUIS, AMSTERDAM NATION FOR TWO SILENT CITY REMBRANDT 3, UTRECHT NONO,

HET ZIGZAG KIND PATHÉ REMBRANDT, UTRECHT NOODLE JOODS STUDIECENTRUM LEIDEN, LEIDEN CLOUDY ROAD PATHÉ TUSCHINSKI, AMSTERDAM YAEL BARTANA | EUROPE WILL BE STUNNED PATHÉ TUSCHINSKI, AMSTERDAM OFF

WHITE LIES HET KETELHUIS, AMSTERDAM ONE DAY AFTER PEACE TUSCHINSKI 1, AMSTERDAM PARADISE NOW THEATER DE KOORNBEURS, FRANEKER POLICEMAN STADSSCHOUWBURG DE HARMONIE, LEEUWARDEN RABIES HET

KETELHUIS, AMSTERDAM RESTORATION HET KETELHUIS, AMSTERDAM ROOM 514 PATHÉ 1, ROTTERDAM SIX MILLION AND ONE PATHÉ DE MUNT, AMSTERDAM SIXTY IN THE CITY HET KETELHUIS, AMSTERDAM SUSYA PATHÉ DE

MUNT, AMSTERDAM THE FIFTH HEAVEN HET KETELHUIS, AMSTERDAM THE FLAT JOODS HISTORISCH MUSEUM AUDITORIUM, AMSTERDAM THE GARDEN OF EDEN MUNT 13, AMSTERDAM THE GATEKEEPERS TUSCHINSKI 2, AMSTERDAM

THE HANGMAN HET KETELHUIS, AMSTERDAM THE INVISIBLE MEN THEATER AAN HET SPUI, DEN HAAG THE MATCHMAKER LJG, AMSTERDAM THE VIOLINISTS HET KETELHUIS, AMSTERDAM THIRST LJG, AMSTERDAM TORN HET

KETELHUIS, AMSTERDAM USHPIZIN JOODS STUDIECENTRUM LEIDEN, LEIDEN WAR MATADOR HET KETELHUIS, AMSTERDAM WRISTCUTTER: A LOVE STORY DE BALIE, AMSTERDAM YOSSI & JAGGER KRITERION, AMSTERDAM Z32

TUSCHINSKI 4, AMSTERDAM ISRAEL - JEWISH NETWORK NEDERLAND 2, NEDERLAND THE BAND’S VISIT | CANVAS CANVAS, NEDERLAND DOCTOR JOST NEDERLAND 2, NEDERLAND DOCUMENTAIRE JOODS MUZIEKFESTIVAL JOODSE

OMROEP, NEDERLAND 2 LITERATUUR ORIT SEN-GUPTA LEZING JOODS HISTORISCH MUSEUM, AMSTERDAM AMOS OZ THEATER AAN HET SPUI, DEN HAAG DAVID GROSSMAN THEATER KIKKER, UTRECHT JEWISH PHILANTROPY

JOODS HISTORISCH MUSEUM, AMSTERDAM MICHA WERTHEIM & ETGAR KERET DE BALIE, AMSTERDAM NIR BARAM KONINKLIJKE SCHOUWBURG, DEN HAAG INTERVIEW WITH MEÏR SHALEV JOODS HISTORISCH MUSEUM, AMSTERDAM

SAYED KASHUA CENTRALE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG SHOSHI BREINER LJG, AMSTERDAM WIZO LITERATUURPRIJS ARTE EN AMICITIAE, AMSTERDAM ZERUYA SHALEV LJG, AMSTERDAM MUZIEK 3 COHENS BIMHUIS, AMSTERDAM

AHADDAF QUARTET DE ENGELENBAK, AMSTERDAM ALILA COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM AMARCORD & ZEMTSOV ALTVIOOLKWARTET DE DOELEN, ROTTERDAM AMARYLLIS ENSEMBLE THEATER DE TOBBE, VOORBURG ARAVAH

& CRESCENT DOUBLE GROUNDS, ROTTERDAM ARIK DAVIDOV FLORIADE, AMPHITHEATRE, VENLO AVIV QUARTET DE DOELEN, ROTTERDAM BORIS MOGILEVSKI BAND CC MUZIEKCAFÉ, AMSTERDAM DECEMBER CONCERT KERKJE TE

DEN HORN, GRONINGEN DUETS COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM DUO CANCIONERO COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM ECHOS FROM SEPHARAD KLOOSTERKERK, DEN HAAG FUNK’N’STEIN GROTE MARKT, DEN HAAG HAKOL

OVER HABIBI AMPHITHEATRE, VENLO HATZATZ KORZO, DEN HAAG HAYTHAM SAFIA DUO KORZO, DEN HAAG INON BARNATAN NOORDERKERK, AMSTERDAM JOODSE BAROKMUZIEK PORTUGESE SYNAGOGE, AMSTERDAM KLEZMER

CC MUZIEKCAFE, AMSTERDAM KLEZMOKUM SYNAGOGE, DEVENTER LES ELÉMENTS LUTHERSE KERK, GRONINGEN LIOR W2 POPPODIUM, DEN BOSCH LUNCHCONCERT BPLUSC OUDE VEST, LEIDEN MAFFE MAANDAG DWAZE ZAKEN,

AMSTERDAM MIFGASH UNITY CONCERT DE MEERVAART, AMSTERDAM MOR KARBASI MUZIEKGEBOUW EINDHOVEN, EINDHOVEN NIEUWJAARSCONCERT STADSSCHOUWBURG DE HARMONIE, LEEUWARDEN NOA CARRÉ, AMSTERDAM

NOAM VAZANA STADSSCHOUWBURG, UTRECHT ACOUSTIC COMPASS MUZIEKHUIS UTRECHT, UTRECHT GAUDEAMUS MUSIC WEEK CONSERVATORIUM UTRECHT, UTRECHT SINGER-SONGWRITER FESTIVAL THEATER HOF 88, ALMELO

LEVANTASY THEATERDINERSALON DE AVENUE, BREDA ROTTERDAM PHILHARMONIC GERGIEV FESTIVAL DE DOELEN, ROTTERDAM STUDIUM CHORALE | FESTIVAL MUSICA SACRA THERESIAKERK, MAASTRICHT THE HEART & THE

WELLSPRING PARADISO, AMSTERDAM YONIT SHAKED GOLAN DE TOONZAAL, DEN BOSCH OMER KLEIN TRIO BIMHUIS, AMSTERDAM OR RE’EM REMONSTRANTSE KERK, ALKMAAR ORLEV TAM CAFE DE LIBERTIJN, DEN HAAG OR-

PHANED LAND WILLEMEEN, ARNHEM OY DIVISION TROPENTHEATER, AMSTERDAM PIANODUO SILVER-GARBURG HET COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM SAVE A CHILD’S HEART IN CARRÉ CARRÉ, AMSTERDAM SHLOMO BAR DE

NIEUWE KERK, AMSTERDAM SLOTFEEST WEEK VAN DE BELOFTE FRASCATI, AMSTERDAM THE APPLES PARADISO, AMSTERDAM THE HODAYA ENSEMBLE COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM THE ISRAEL BRASS QUINTET COMPAGNIE-

THEATER, AMSTERDAM THE JEWISH MONKEYS COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM THE TECHNICALITIES COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM TILTAN PARADOX, TILBURG TZAHAL BAND SPANT, BUSSUM VIRA LOZINSKY COMPAGNIE-

THEATER, AMSTERDAM VOCA PEOPLE DELAMAR THEATER, AMSTERDAM YEVGENCY YONTOV RUINEKERK, BERGEN YICHUD KORZO, DEN HAAG ZIMBA ENSEMBLE COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM THEATER ZOEK HET LEKKER

ZELF UIT! FRASCATI, AMSTERDAM ASPHALT EXODUS BUITENPODIUM, LICHTENVOORDE BEING A REFUGEE POLLUX, AMSTERDAM BROER KARAVAAN, HOORN AAN ZEE DE KLEINE ZEEMEERMIN HET COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM

DIT IS MIJN VADER FRASCATI, AMSTERDAM EET SMAKELIJK FRASCATI, AMSTERDAM HET KIND ACHTER DE OGEN BIJLMERPARKTHEATER, AMSTERDAM HET KIND ACHTER DE OGEN ‘T SPIEGELTHEATER, MIDDELBURG

HIGH FIVE POLLUX, AMSTERDAM IEDEREEN HEEFT EEN HUIS NODIG FERTILE GROUND STUDIO, AMSTERDAM JANKEN EN SCHIETEN FRASCATI, AMSTERDAM MATINEE FLORIADE, VILA FLORA THEATRE, VENLO ILAY DEN BOER | ZOEK

HET LEKKER ZELF UIT! FRASCATI, AMSTERDAM R U HERE? DORPSKERK VOORSCHOTEN, VOORSCHOTEN SIMLA | SARA SIBONI THEATER DE CAMELEON, AMSTERDAM PORNOGRAPHIA UPSTREAM GALLERY, AMSTERDAM SOFIA’S

DRAWINGS DE HOLLANDSCHE SCHOUWBURG, AMSTERDAM SPRAKELOOS THEATER DE MYTHE, GOES THE DENTIST KONINKLIJKE SCHOUWBURG, DEN HAAG THE DOORS OF PERCEPTION POLLUX, AMSTERDAM THE HOLYCOASTER S(HIT)

CIRCUS FRASCATI, AMSTERDAM THE WOMAN WHO BREATHES TOO MUCH FRINGE TENT, AMSTERDAM THREE FALLING COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM WHEN ABEL MET CAIN LOODS DOKZICHT, AMSTERDAM WORKSHOPS

ETC. CAFÉ MEDITERRANÉE FOAM, AMSTERDAM JOFEL CULTUURDAG TRESOAR - FRIES HISTORISCH LETTERKUNDIG CENTRUM, LEEUWARDEN TSAVTA WORKSHOPS LJG AMSTERDAM, AMSTERDAM SHOOKBOOK JOODS HISTORISCH

MUSEUM MUSEUMCAFÉ, AMSTERDAM

LIJST MET GEPUBLICEERDE PROJECTEN

publiceert… MET EEN CULTURELE ONLINE AGENDA, MET FACEBOOK-PAGINA’S IN HET ENGELS EN IN HET HEBREEUWS EN MET DIGITALE NIEUWSBRIEVEN (ENGELS

EN NEDERLANDS) DIE MAANDELIJKS WORDEN GEMAILD NAAR RUIM 10.000 ABONNEES, MAAKT KUNSTENISRAËL HET AANBOD VAN PROFESSIONELE ISRAËLISCHE KUNST IN NEDERLAND INZICHTELIJK. HEBT U EEN EVENEMENT?

MELDT HET AAN VIA HET INSCHRIJFFORMULIER OP ONZE WEBSITE.

PAGINA 18

Met incidentele financiële bijdragen aan projecten van

Israëlische kunstenaars, kunstinstellingen en overige

initiatiefnemers, draagt KUNSTENISRAËL bij aan het

presenteren in Nederland van de beste en meest diverse

Israëlische kunst. Wilt u bijdragen aan dit fonds?

Neemt u dan contact met ons op via het contact-

formulier op onze website www.kunstenisrael.nl of via

tel. 020-7857647. KUNSTENISRAËL is aangemerkt als

een culturele ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling)

en kan de fiscale mogelijkheid bieden om 125% van uw

donatie van uw belastbare inkomen af te trekken.

Steun deIsraëlische cultuur.

Steun KUNSTENISRAËL.

IDO WEIL MORAN FISHER KEREN LEVI: ‘THE DRY PEACE’ NADIA SCHOENZWYTT

ALILA

FOTO: ZIV AMAR

NADAV WEISSMAN

NA

AM

EN

VO

OR

LET

TE

RS

V

/M

VO

OR

NA

ME

N (

VO

LUIT

)

GE

BO

OR

TE

DA

TU

M

ST

RA

AT

& N

UM

ME

R

PO

ST

CO

DE

& W

OO

NP

LAA

TS

E-M

AIL

AD

RE

S D

AT

UM

& H

AN

DT

EK

EN

ING

TE

LEFO

ON

NU

MM

ER

is e

en f

onds

dat

in N

eder

land

de

pres

enta

tie

onde

rste

unt

van

de b

este

en

mee

st

dive

rse

Isra

ëlis

che

kuns

t. W

ilt u

bijd

rage

n aa

n di

t fo

nds?

Als

don

ateu

r on

tvan

gt u

reg

elm

atig

een

fra

aie

nieu

wsb

rief

m

et a

gend

a. G

ulle

don

ateu

rs (v

anaf

€10

0) w

orde

n ui

tgen

odig

d vo

or e

xclu

siev

e vr

iend

enev

enem

ente

n en

ont

vang

en

vier

toe

gang

skaa

rten

voo

r de

con

cert

seri

e “K

UN

STE

NIS

RA

ËL P

RES

ENTE

ERT”

. KU

NS

TEN

ISR

AËL

is d

oor d

e be

last

ing-

dien

st a

ange

mer

kt a

ls e

en c

ultu

rele

AN

BI (

Alg

emee

n N

ut B

eoge

nde

Inst

ellin

g) e

n ka

n de

fisc

ale

mog

elijk

heid

bie

den

om

uw p

arti

culie

re s

chen

king

voo

r 12

5%

en

uw z

akel

ijke

sche

nkin

g vo

or 1

50

% v

an h

et b

elas

tbar

e in

kom

en a

f te

tre

kken

.

Hoe

veel

wil

t u

sche

nken

? €

25

€

10

0

€ 2

50

€

50

0

€ 1

00

0

And

er b

edra

g: €

Hoe

wil

t u

uw

sch

enki

ng v

oldo

en?

Als

één

mal

ige

gift

G

espr

eid

over

vijf

jaar

, via

een

fisc

aal a

antr

ekke

lijke

lijf

rent

ereg

elin

g

(Min

. € 2

50

per

jaar

. Wij

nem

en c

onta

ct m

et u

op.

)

Op

wel

ke w

ijze

wil

t u

uw

bijd

rage

ove

rmak

en?

Via

aut

omat

isch

e in

cass

o; m

ijn r

eken

ingn

umm

er.:

Ik m

aak

het

bedr

ag o

ver

op b

ankn

umm

er 4

2.0

5.2

2.4

92

t.n

.v. S

tich

ting

NFI

C (N

eder

lan

ds F

onds

voo

r Is

raël

isch

e C

ultu

ur, ‘

KU

NS

TE

NIS

RA

ËL’

)

S.v

.p. v

erst

uren

in e

en e

nve

lop

zond

er p

ostz

egel

naa

r: K

UN

ST

ENIS

RA

ËL, A

ntw

oord

num

mer

43

37

3, 1

02

0 W

D A

mst

erda

m

NA

AM

EN

VO

OR

LET

TE

RS

V

/M

VO

OR

NA

ME

N (

VO

LUIT

)

GE

BO

OR

TE

DA

TU

M

ST

RA

AT

& N

UM

ME

R

PO

ST

CO

DE

& W

OO

NP

LAA

TS

E-M

AIL

AD

RE

S D

AT

UM

& H

AN

DT

EK

EN

ING

TE

LEFO

ON

NU

MM

ER

is e

en f

onds

dat

in N

eder

land

de

pres

enta

tie

onde

rste

unt

van

de b

este

en

mee

st

dive

rse

Isra

ëlis

che

kuns

t. W

ilt u

bijd

rage

n aa

n di

t fo

nds?

Als

don

ateu

r on

tvan

gt u

reg

elm

atig

een

fra

aie

nieu

wsb

rief

m

et a

gend

a. G

ulle

don

ateu

rs (v

anaf

€10

0) w

orde

n ui

tgen

odig

d vo

or e

xclu

siev

e vr

iend

enev

enem

ente

n en

ont

vang

en

vier

toe

gang

skaa

rten

voo

r de

con

cert

seri

e “K

UN

STE

NIS

RA

ËL P

RES

ENTE

ERT”

. KU

NS

TEN

ISR

AËL

is d

oor d

e be

last

ing-

dien

st a

ange

mer

kt a

ls e

en c

ultu

rele

AN

BI (

Alg

emee

n N

ut B

eoge

nde

Inst

ellin

g) e

n ka

n de

fisc

ale

mog

elijk

heid

bie

den

om

uw p

arti

culie

re s

chen

king

voo

r 12

5%

en

uw z

akel

ijke

sche

nkin

g vo

or 1

50

% v

an h

et b

elas

tbar

e in

kom

en a

f te

tre

kken

.

Hoe

veel

wil

t u

sche

nken

? €

25

€

10

0

€ 2

50

€

50

0

€ 1

00

0

And

er b

edra

g: €

Hoe

wil

t u

uw

sch

enki

ng v

oldo

en?

Als

één

mal

ige

gift

G

espr

eid

over

vijf

jaar

, via

een

fisc

aal a

antr

ekke

lijke

lijf

rent

ereg

elin

g

(Min

. € 2

50

per

jaar

. Wij

nem

en c

onta

ct m

et u

op.

)

Op

wel

ke w

ijze

wil

t u

uw

bijd

rage

ove

rmak

en?

Via

aut

omat

isch

e in

cass

o; m

ijn r

eken

ingn

umm

er.:

Ik m

aak

het

bedr

ag o

ver

op b

ankn

umm

er 4

2.0

5.2

2.4

92

t.n

.v. S

tich

ting

NFI

C (N

eder

lan

ds F

onds

voo

r Is

raël

isch

e C

ultu

ur, ‘

KU

NS

TE

NIS

RA

ËL’

)

S.v

.p. v

erst

uren

in e

en e

nve

lop

zond

er p

ostz

egel

naa

r: K

UN

ST

ENIS

RA

ËL, A

ntw

oord

num

mer

43

37

3, 1

02

0 W

D A

mst

erda

m

MET EEN CULTURELE ONLINE AGENDA, MET FACEBOOK-PAGINA’S IN HET ENGELS EN IN HET HEBREEUWS EN MET DIGITALE NIEUWSBRIEVEN (ENGELS EN NEDERLANDS) DIE MAANDELIJKS WORDEN GEMAILD NAAR RUIM 10.000 ABONNEES, MAAKT KUNSTENISRAËL HET AANBOD VAN PROFESSIONELE ISRAËLISCHE KUNST IN NEDERLAND INZICHTELIJK. HEBT U EEN EVENEMENT? MELDT HET AAN VIA HET INSCHRIJFFORMULIER OP ONZE WEBSITE. WILT U ZICH ABONNEREN OP ONZE NIEUWSBRIEF? OOK VIA DE WEBSITE: WWW.KUNSTENISRAEL.NL OF VOLG ONS OP FACEBOOK (FACEBOOK.COM/KUNSTENISRAEL) OF TWITTER (TWITTER.COM/KUNSTENISRAEL).

SHARIF WAKED SASHA SERBER

WWW.KUNSTENISRAEL.NL

MICHAL BEN ZEEV ILAN GARIBI

WWW.KUNSTENISRAEL.NL