Het Jit WerKt*Jit is OverAL*PersOOnLiJK*POsitief*stAPt in De LeefWereLD vAn De JOnGere*tOtAALAAnPAK* ACtief*fLeXiBeL*

Voorwoord

2

Beste LeZer,Met trots bied ik u een kijkje in de wereld van het JIT. In dit magazine vertellen

jongeren, partners en JIT trajectbegeleiders over hun ervaringen met het JIT.

Zij laten zien dat de JIT aanpak werkt. Jongeren beoordelen de begeleiding

met hoge cijfers en het aantal jongeren dat uit zichzelf aanklopt bij het JIT is al

jaren onverminderd hoog, dat is een groot compliment voor onze medewerkers.

Het JIT is er voor jongeren met complexe problematiek tot 27 jaar. Het is voor

deze jongeren niet eenvoudig om zich zonder hulp staande te houden. De

samenleving wordt steeds complexer, er zijn veel instanties met ieder hun

eigen procedures en de wet- en regelgeving is ingewikkeld. De economische

crisis en de toenemende werkloosheid onder jongeren maakt het voor deze

groep nog moeilijker om een zelfstandig leven op te bouwen.

3

JIT magazine

De aandacht gaat vaak uit naar de overlast die deze jongeren thuis of in de

maatschappij veroorzaken. Onze medewerkers weten uit ervaring dat iedere

jongere over talenten beschikt. Door samen met hen te werken aan hun

zelfvertrouwen, ze in hun kracht te laten geloven en hen laten ervaren dat

zij zelf in staat zijn hun problemen het hoofd te bieden, zorgen we dat deze

jongeren weer kunnen participeren in de maatschappij.

Het JIT werkt dankzij de passie en inspanning van de jongeren, de medewer-

kers van het JIT en de inzet van alle ketenpartners. Daarnaast zijn wij blij met

onze fi nanciers, zowel de gemeenten als de fondsen.

Ik wens iedereen veel plezier bij het lezen van dit magazine.

Hans Beelen, directeur uitvoering BJz en JIT

4

Inhoud & colofoon JIT magazine

Het JIT

Hobbemastraat 67

2526 JG Den Haag

tel. 070-3028005

Soesterbergstraat 127

2546 XP Den Haag

tel. 070-3364710

www.hetjit.nl

Het JIT is onderdeel van Stichting

Bureau Jeugdzorg Haaglanden

Productie en copyright

Stichting Bureaus Jeugdzorg

Haaglanden/Zuid-Holland

Tekst en fotografie

Jeanette Benschop (eindredactie)

Anne Hoogveld

Mai Liem

Marion Lunenburg

Daphne Sulkers

Wouter Vrolijk

Vormgeving

Studio Klootwijk

Druk

Alkemade Printing

September 2013

H

5

JIT magazine

Bron: Hans Oerlemans, Stadskrant Den Haag.

Algemeen

Het Jeugd Interventie Team (JIT) begeleidt jongeren

van 12 tot en met 27 jaar die problemen hebben op het

gebied van onderdak, geld en schulden, school, werken,

gezin en familie, vrije tijd en vrienden. Er werken 50

medewerkers voor de regio Haaglanden vanuit twee

locaties in Den Haag.

Het JIT weet de meest complexe doelgroep van multi-

problem jongeren te bereiken. Door te werken aan

empowerment van jongeren, hen te helpen weer ver-

trouwen te krijgen in zichzelf, de hulpverlening en de

maatschappij, gaan jongeren zich anders gedragen en

krijgen ze hun leven weer op de rails.

Methodiek

Het JIT werkt met de methode Nieuwe Perspectieven

(NP). Uitgangspunt bij deze methodiek is dat jongeren

zonder perspectief, het beste geholpen kunnen wor-

den door ze in hun vertrouwde omgeving op te zoeken

en daar nieuwe kansen te bieden. De begeleiding is in-

tensief, gericht op toeleiding naar school en werk én op

herstel van sociale contacten in gezin en omgeving.

Werken aan zelfvertrouwen

Jaarlijks gaat het JIT met 800 jongeren aan de slag. Hoe

verschillend hun situatie ook is, allemaal hebben ze het

geloof in zichzelf en de maatschappij verloren. ‘De pro-

blemen zijn alles gaan overheersen,’ zegt gedragswe-

tenschapper Ellen. ‘We gaan samen op zoek naar dingen

waar ze wél goed in zijn en succesjes uit het verleden.

Wat toen is gelukt, moet nu weer kunnen. Stap voor stap

bouwen we het zelfvertrouwen op. Eerst pakken we de

meest dringende problemen aan: onderdak of schuld-

sanering. Als de basis iets beter op orde is, komt er

ruimte om na te denken hoe het verder moet.’

We maken ze wegwijs, maar ze moeten het zelf doen

‘We nemen niks uit handen,’ benadrukt Sylvia, gedrags-

wetenschapper bij het JIT. ‘Ze moeten leren het zelf

te doen. Maar er komt zoveel op hen af. Je hebt iemand

nodig die je wegwijs maakt in de wereld van instanties

en instellingen. Iemand die laat zien dat je keuzes kunt

maken. Inzicht in je eigen gedrag is ook van groot be-

lang. Wat is het effect van jouw gedrag op de omgeving?

Soms helpt een training sociale vaardigheden of een

therapie. Bij iedereen is de weg naar herstel anders.’

Een netwerk van positieve krachten

De medewerkers van het JIT proberen een sociaal net-

werk rond de jongere te vormen van positieve krachten:

een oom, een tante, een leraar of misschien een sport-

coach. Hoe meer mensen om op terug te vallen, hoe

groter de kans dat het lukt een zelfstandig bestaan op te

bouwen zonder terugval in verkeerd gedrag.

Het team is een afspiegeling van de maatschappij

Bij het JIT werken medewerkers met verschillende cul-

turele achtergronden. ‘Ons team is een afspiegeling van

de stadse bevolking,’ stelt teamleider Elly Aben. ‘Daar-

om kunnen we altijd een hulpverlener vinden die bij de

jongere past. Door de diversiteit hebben we veel con-

tacten in de stad. Het JIT voorkomt dat jongeren verder

afglijden en dat problemen helemaal uit de hand lopen.

Hoe dieper de ellende met drugs, schulden of loverboys,

hoe moeilijker de weg terug. Laten we alles doen om ze

te helpen weer te participeren in de samenleving.’

E

6

Trajecten

Er zijn drie vormen van JIT begeleiding: JIT preventief,

JIT intensief en JIT NPT (Nieuwe Perspectieven bij

Terugkeer). De begeleiding gaat uit van dezelfde me-

thodiek maar de doelgroep is verschillend. Eén ding

hebben alle jongeren gemeen: ze hebben hulp nodig

om een zelfstandig leven op te bouwen.

Preventief Duur: 3 maanden intensief, 9 maanden nazorg

JIT preventief is er voor risico- en probleemjongeren

van 12 tot en met 23 jaar die voor andere hulpverleners

moeilijk bereikbaar zijn. Sommigen hebben al een hulp-

verleningsgeschiedenis en zijn het vertrouwen in andere

instanties kwijtgeraakt. Anderen zijn met justitie in aan-

raking gekomen of dakloos. Ook jonge moeders die

onvoldoende netwerk hebben om op terug te vallen,

kunnen bij JIT preventief terecht. Jongeren worden door-

verwezen of melden zich zelf aan.

Suhalley (21), krijgt begeleiding bij JIT Preventief. Zij

heeft zich zelf aangemeld.

‘Ik was zwanger van mijn eerste kind toen ik mij voor het

eerst aanmeldde bij het JIT. Toen ik zwanger werd van de

tweede wilde ik op zoek naar mijn eigen plekje.

De begeleiding van het JIT heeft mij doen realiseren dat

ik zelf mijn zaken moet regelen, dat ik moet doorzet-

ten. Mijn begeleider van het JIT steunt mij hierin. Mijn

hele karakter is veranderd. Ik neem vaker initiatief, durf

meer en ben opener. Ik regel mijn zaken zelf en mijn

begeleider is er om in te springen als het niet lukt. Nu is

dat vaak al niet meer nodig.

Ik vind het heel goed dat jongeren bij het JIT zelf in

actie moeten komen. Het komt niet vanzelf naar je toe.

Zo dacht ik vroeger wel. Nu weet ik dat je zelf moet vech-

ten voor de dingen die je wilt bereiken.’

80% van de jongeren bij JIT preventief sluit het

traject af met positieve resultaten op meerdere

leefgebieden.

Jit nPtDuur: 12 maanden

Het JIT Nieuwe Perspectieven bij Terugkeer is er voor

jongeren van 16 tot 27 die na detentie of behandeling

terugkeren in de maatschappij. Ook zeer actieve veel-

plegers worden door JIT NPT begeleidt. Het veiligheids-

huis, penitentiaire instellingen, Bureau Nazorg en de

gemeente Den Haag melden de jongeren aan. Jongeren

kunnen zich ook zelf aanmelden. De jongeren die bij

NPT worden begeleid, worden in het Veiligheidshuis be-

sproken.

Charles (24), krijgt begeleiding van JIT NPT.

‘Vanuit de gevangenis is het JIT de begeleiding met mij

begonnen. Ik vond het een eng idee wanneer ik dacht aan

wat ik allemaal moest regelen wanneer ik weer vrij zou

7

JIT magazine

Op verzoek van het JIT wordt het effect van de

NPT methodiek onderzocht door de Universi-

teit van Amsterdam. De resultaten worden in

2014 verwacht.

komen. Ik ging van een kleine wereld een grote wereld

in. Sinds kort woon ik een groot gedeelte van de week

in mijn eigen huis. Dit is erg wennen. Het JIT steunt

mij en helpt mij op het goede pad. Ook word ik gehol-

pen met regelzaken rondom bijvoorbeeld een huur-

achterstand of hoe ik een uitkering kan aanvragen.

Ik vind de begeleiding van het JIT goed omdat zij mij veel

zien. Hierdoor leren we elkaar goed kennen en kunnen

we alles tegen elkaar zeggen.’

Jit intensief Duur: 6 maanden

JIT Intensief is er voor jongeren van 16 tot 27 jaar die niet

meer naar school gaan, op straat rondhangen en over-

last veroorzaken. Deze jongeren lopen een groot risico

af te glijden naar een criminele carrière.

Shairon (21) is door het Centrum voor Jeugd en Gezin

doorverwezen naar JIT Intensief. Hij vertelt hoe het met

hem gaat.

‘Ik ben al een tijdje in begeleiding bij het JIT. Nadat we

bekeken hadden hoe het ervoor stond in mijn leven, zijn

we gaan zoeken naar oplossingen. Het JIT heeft mij ge-

holpen met de belangrijke dingen die nodig zijn om te

functioneren in de maatschappij. De hulp is gericht en

snel. Zo gingen zij met mij mee naar het Juridisch Loket

en hebben we samen naar een huis gezocht.

Nu woon ik bij Kamers met Kansen. Het is erg wennen

voor mij. Ik denk erover of ik misschien niet meer hulp

nodig heb om beter in mijn vel te zitten. Dit bespreek ik

ook met mijn begeleider van het JIT. Die helpt mij om

uiteindelijk mijn eigen keuze te maken.’

8

Traject in beeld

trAJeCt?OPties: Jit Preventief,3 MND & 9 MND NAZORG

Jit intensief,6 MND

Jit nPt 12 MND

Jit Preventief,JA

nADr

UK OP

sAMe

n,

Jit W

erKe

r is B

e -LA

nGen

BeHA

rtiG

er KennisMAKen

WerKen AAn DOeLen

evALUAtie Met JOnGere

nAZOrG: vinGer AAn De POLs,Af en tOe een HAnDJe HeLPen

WAt is er AAn De HAnD?

NADRUK OPBOUWEN VERTROUWENSBAND

IS ER EEN KLIK MET DE BEGELEIDER?

NADRUK OP ZELFREDZAAMHEID

POSITIEVE INSTEEK

EN ZIJN NETWERK

• HOE GAAT HET?

• KUN JE HET ZELF?

• WAAR HEB JE NOG HULP BIJ NODIG?

• LUKT DAT MET JE NETWERK?

• MAATWERK NODIG IN DE VORM VAN VERLENGING?

• WAT ZIJN DE HULPVRAGEN?

• WAT IS ER NU NODIG?

• WIE KENT DE JONGERE DIE KAN HELPEN?

ZOEKEN NAAR VIPS, CIVIL SOCIETY, ANDERS VRIJWILLIGERS OF PROFESSIONALS

• WAT IS ER NODIG OM HET IN DE TOEKOMST ZELF TE KUNNEN?

Meer

Afst

AnD,

vAn

inte

nsief

nAAr

COAC

H OP

eniG

e Afs

tAnD

trAJeCt?

KennisMAKenKennisMAKenKennisMAKenKennisMAKenNADRUK OPBOUWEN VERTROUWENSBAND

KennisMAKen

WerKen AAn DOeLenNADRUK OP ZELFREDZAAMHEID

nAZOrG: vinGer AAn De POLs,Af en tOe een HAnDJe HeLPen

B

9

JIT magazine

Bij het JIT werken mensen in allerlei soorten en maten en

met verschillende achtergronden. Laatst keek ik om me

heen en dacht: wat zijn wij enorm verschillend, maar we

delen dezelfde passie: jongeren begeleiden.

We doen het goed, onze aanpak werkt. Dat horen we

van de jongeren die bij ons komen en van onze ketenpart-

ners. We zien het zelf ook. Jongeren komen terug naar

het JIT als ze weer even vastlopen. Maar wát doen wij

nu precies anders dan andere organisaties? Waar ligt nu

eigenlijk onze grootste kracht? Is dat onze methodiek?

Of onze kennis en de jarenlange ervaring met deze

jongeren die als ingewikkeld te boek staan? Of onderschei-

den wij ons het meest door onze houding?

Wij zijn namelijk geen hulpverleners die alles weten,

of aan jongeren vertellen wat ze wanneer moeten doen.

We weten dat het leven soms moeilijk is en wat je nodig

hebt als het allemaal tegenzit: iemand die tijd voor je

maakt, echte aandacht voor je heeft en met je meedenkt.

Maar ook iemand die je confronteert, duidelijk is en je de

consequenties laat zien van de keuzes die je maakt. Iemand

die de last even uit je handen kan nemen om het, wanneer

het kan, weer terug te geven. Iemand die niet snel schrikt,

een oordeel of een mening heeft, maar eerst luistert.

Iemand die beschikbaar, betrouwbaar, doortastend en fl exi-

bel is. En we gaan aan de slag, met de praktische zaken

en de onderliggende problemen. Geen traject is hetzelfde,

omdat geen jongere en geen trajectbegeleider hetzelfde is.

Misschien zit de grootste kracht van het JIT wel in onze

nieuwsgierigheid om erachter te komen wat iemand

beweegt. Wij zien een jongere niet als probleemgeval,

maar als een mens met problemen die om hulp vraagt.

Bij het JIT werken mensen die begrijpen dat het niet

gemakkelijk is om om hulp te vragen als je vastloopt. Daar

heb je moed voor nodig!

trAJeCt?

De JOnGere WOrDt ACtief OverGeDrAGen nAAr PAssenDe

HULPnAZOrG: vinGer AAn De POLs,Af en tOe een HAnDJe HeLPen

• WAT ZIJN DE HULPVRAGEN?

• WAT IS ER NU NODIG?

• WIE KENT DE JONGERE DIE KAN HELPEN?

ZOEKEN NAAR VIPS, CIVIL SOCIETY, ANDERS VRIJWILLIGERS OF PROFESSIONALS

• WAT IS ER NODIG OM HET IN DE TOEKOMST ZELF TE KUNNEN?

Marion Lunenburg sinds 6 jaar trajectbegeleider bij het JIT.

*

Het Jit GOOit nieMAnD Over De sCHUttinG!

nee*te versLAAfD?te GGZ? te LvB?

Column

10

Interview Vinesh

VOp straat

‘Toen ik 12 jaar oud was, overleed mijn vader,’ vertelt

Vinesh. ‘Mijn moeder en ik runden samen een catering-

bedrijfje. Dat was keihard werken. Mijn moeder had al

lange tijd gezondheidsproblemen en belandde na hart-

problemen in het ziekenhuis. Toen zij ziek werd, ging

het bedrijf failliet en werd ons huis per veiling verkocht.’

Zijn moeder vond onderdak bij de daklozenopvang van

Kessler, maar Vinesh kon niet mee. Hij kon tijdelijk bij

zijn oom terecht maar toen deze naar het buitenland

vertrok, kwam hij op straat te staan. Noodgedwongen

sliep hij een paar maanden in het busje van het catering-

bedrijf. Vinesh was niet verzekerd en had geen inkomen.

Het wordt Vinesh te veel

Via via komt hij uiteindelijk bij het JIT terecht. Zijn tra-

jectbegeleider Wouter gaat samen met hem aan de slag.

Geld en een dak boven zijn hoofd zijn het allerbelang-

rijkste. Om recht te hebben op een uitkering, heb je een

woonadres nodig. Hij kan tijdelijk bij een tante terecht.

Ze regelen een paspoort en verkopen het busje. Een uit-

kering aanvragen kost al snel twee tot drie maanden. Dit

is heel frustrerend voor Vinesh: ‘Wouter en ik deden zo

enorm hard ons best om alles te regelen maar het leek

maar niet te lukken.’

Uiteindelijk wordt het hem teveel en neemt hij een grote

hoeveelheid pillen. Hij belandt op de intensive care. Na

dit dieptepunt gaat het beter met hem.

Mijn eigen plek

Als zijn uitkering eenmaal geregeld is, gaan er deuren

voor hem open. Wouter meldt hem aan voor een plek bij

DUWO Foyer. Toevallig kwam er net een plek vrij.

Vinesh is een goedlachse intelligente jongen van 20. Vorig jaar ging het niet goed

met hem. Na een reeks vervelende gebeurtenissen, raakte hij dakloos. Hij had geen

huis en geen geld. Nu gaat het veel beter en maakt hij plannen voor de toekomst.

Hij woont op kamers bij DUWO Foyer en krijgt begeleiding van Wouter van het JIT.

Hij vertelt over die vervelende periode en hoe hij, met hulp van het JIT en van DUWO,

zijn leven weer een positieve draai geeft.

11

JIT magazine

Vinesh voldoet aan de criteria en kan er in januari terecht.

‘Hier gaat het goed met me. Ik heb mijn eigen plek.

Rachid is mijn woonbegeleider van DUWO. Hij en Wouter

van het JIT werken goed samen. We zitten regelma-

tig met zijn drieën om tafel en spreken af wie wat gaat

doen. Rachid helpt me met de dingen hier in huis die ik

moet leren om op mezelf te kunnen wonen en Wouter

met de rest.

Hij gaat met me mee naar werkgevers, de sociale dienst

of naar een open dag voor een opleiding. Het contact

is heel informeel, dat is prettig. Ik kan altijd bellen of

WhatsAppen. Ik ben blij dat er geen drempel is.´

Fijn dat iemand met me meedenkt

´Toen ik hier kwam wonen, hebben we doelen opge-

schreven waaraan ik ga werken. Ik heb al veel bereikt.

Doordat er veel praktische dingen geregeld zijn, heb ik

rust gekregen in mijn hoofd. In het begin heb ik samen

met Wouter een bolletjesschema gemaakt. Dat is een

soort tekening met informatie over mij en mijn omge-

ving. Het helpt om te zien welke lijnen er liggen, wat ik

wil, waar ik aan moet werken en wie me erbij kunnen

helpen. Er moet veel gebeuren en dingen zijn zo inge-

wikkeld. Dan is het fijn dat er iemand met me meedenkt.

Ik heb met veel instanties te maken zoals schuldhulp-

verlening, voortijdig schoolverlaters en sociale zaken.

Alle instanties adviseren wat anders. Het JIT kent de

weg, helpt me de voor- en nadelen tegen elkaar af te

wegen, maar ik moet het zelf doen.’

Waar ik ben over tien jaar?

‘Hopelijk heb ik een diploma op zak. Rijk worden vind ik

niet belangrijk. Als je niet gezond bent, hebt je niets aan

geld, dat heb ik wel geleerd.’

12

DUWO Foyer JIT magazine

IIn een mooi, statig pand aan de Amsterdamse Veer-

kade in Den Haag is de DUWO Foyer gevestigd. Dit is

een woonvoorziening waar jongeren onder begeleiding

werken aan een zelfstandige toekomst. Er wonen 38

jongeren tussen de 17 en de 27 jaar. Jongens en meisjes

door elkaar. Sommigen komen rechtstreeks uit het

ouderlijk huis omdat het daar is misgelopen. Anderen

hebben al eens op zichzelf gewoond maar zijn om uit-

eenlopende redenen in de problemen gekomen.

Jongeren kunnen zich niet zelf aanmelden maar worden

aangemeld door instanties die jongeren ondersteunen.

De meeste jongeren bij de DUWO Foyer zijn aangemeld

door het JIT. Een begeleider van DUWO helpt met het

aanleren van vaardigheden op het gebied van wonen.

De JIT trajectbegeleider blijft nauw betrokken en bege-

leidt de jongere bij de andere zaken die nodig zijn om zelf-

standig te kunnen leven. Denk aan het vinden van dag-

besteding, het regelen van financiën en het helpen bij

problemen op het gebied van gezin, familie en vrienden.

De samenwerking tussen JIT en DUWO verloopt goed,

aldus Suzan Westerhuis. Zij werkt al jaren bij de Foyer:

‘We werken heel nauw samen en de JIT aanpak sluit

prima aan op onze woonbegeleiding. We betuttelen

jongeren niet, maar gaan beide naast hen staan. Als

jongeren bij ons weg zijn, zijn ze klaar voor zelfstandig-

heid en laten wij hen los.

Het JIT houdt nog wel een oogje in het zeil en als het

niet goed gaat, zijn zij altijd direct beschikbaar voor één

of meer gesprekken. Als het nodig is, neemt het JIT de

jongere opnieuw in begeleiding of zorgt ervoor dat deze

terecht komt bij een organisatie die hem of haar verder

kan helpen.’

Samen met de jongere maken de begeleiders een plan

waarin staat waaraan hij of zij gaat werken om zelfstan-

dig te kunnen wonen. Dit is voor alle jongeren anders:

de één heeft hulp nodig bij de administratie of het vinden

van een baan, maar er zijn ook jongeren die niet kun-

nen koken, wassen of moeilijk kunnen omgaan met hun

buren. De jongeren hebben minimaal zes maanden nodig

om alles te leren. De meeste jongeren blijven één jaar.

Het JIT werkt ook constructief samen met de andere

Haagse Woningcorporaties.

13

JIT magazineTraject geslaagd?

Een JIT traject is kort en intensief. Allereerst wordt ingezet op het organiseren van de randvoor-

waarden zoals onderdak en financiën. Daarna worden de problemen aangepakt waar meer tijd voor

nodig is zoals schulden en het vinden van een zinvolle dagbesteding. In korte tijd gebeurt er heel

veel maar aan het eind van de begeleiding zijn meestal niet alle problemen opgelost. De hulp is erop

gericht voor alle problemen een spoor in gang te zetten waarmee de jongere in de toekomst zelf

verder kan. Dus hoe bepaal je nu of een jongere klaar is om na een traject zelf verder te kunnen?

JIT trajectbegeleiders vertellen wanneer zij spreken van een geslaagd traject:

WAnn

eer i

s een

Jit t

rAJe

Ct Ge

sLAA

GD?

‘WAnneer De JOnGere een POsitiever BeeLD vAn ZiCHZeLf Heeft GeKreGen.’ Linda

‘ALs HiJ LAAt BLiJKen DAt HiJ ZOnDer MiJ verDer KAn.’ Pieter Jan

‘ALs een JOnGere niet OPnieUW in De fOUt GAAt en nA Het trAJeCt nOG steeDs DenKt: iK WiL MiJn Leven OP OrDe HOUDen.’ Miguel

‘ALs We een GOeDe stArt HeBBen GeMAAKt Met ALLe HULPvrAGen en De JOnGere vOLDOenDe HAnDvAtten en tOOLs Heeft ZODAt HiJ Of ZiJ niet OPnieUW in De fOUt GAAt.’

Mohamed

‘ALs een JOnGere in De tOeKOMst niet Meer sCHrOOMt OM nAAr een HULPverLener te stAPPen.’ Annemiek

‘WAnneer De JOnGere er vOOr WiL GAAn en trOts is OP ZiCHZeLf.’ Mai

‘ALs iK een JOnGere nA een HALf JAAr teGen- KOM en HiJ MiJ verteLt DAt HiJ ZiJn PrOBLeMen ZeLf AAn KAn.’ Remco

‘ALs HiJ ZiCH sterK GenOeG vOeLt OM ZeLf verDer te GAAn.’ Tony

‘WAnneer De JOnGere Meer vertrOUWen Heeft GeKreGen in ZiCHZeLf en vOeLt DAt HiJ invLOeD Heeft OP ZiJn Leven.’ Elly

14

Het JIP en het JIT

H

15

JIT magazine

Het Jongeren Informatie Punt, kort gezegd het JIP, is

een begrip onder jongeren in de regio. Bij het JIP kun-

nen jongeren van 12 - 25 jaar terecht voor informatie,

advies en ondersteuning. En dat doen ze massaal. Bij

de drie JIP vestigingen in Haaglanden, komen zo’n

10.000 vragen per jaar binnen.

Het JIP werkt heel nauw samen met het JIT. Scarlett

werkt al 13 jaar als coördinator bij het JIP in Den Haag,

Delft en Zoetermeer. Zij vertelt wat het JIP doet en

waarom zij vindt dat het JIT onmisbaar is in de regio.

Je hoeft niet in de shit te zitten,

om bij het JIP te komen

‘Jongeren kunnen met alle vragen bij ons terecht,’ ver-

telt Scarlett. ‘ Ze kunnen bellen, mailen, chatten, Whats-

Appen en langskomen. Ze weten ons goed te vinden en

de vragen die ze stellen variëren van vragen die relatief

eenvoudig te beantwoorden zijn, tot vragen over inge-

wikkelde, grote problemen. Onze visie is: je hoeft niet

in de shit te zitten om bij het JIP te komen! De meeste

vragen gaan over huisvesting, geld en seksualiteit.’

Voorheen was er niets voor deze jongeren

‘Wij helpen ze en geven advies maar wij zijn geen hulp-

verleners, daarom zijn we ook zo blij met het JIT. Toen

ik bij het JIP begon, bestond het JIT nog niet. Er was

eigenlijk niets voor jongeren met problemen op meerdere

leefgebieden, waar ze zonder ingewikkelde procedures

of indicaties, snel geholpen konden worden. Nu is er

het JIT en daar werken we goed mee samen. Jonge-

ren waarbij meer aan de hand is, die bijvoorbeeld een

zwakke thuissituatie hebben of dakloos zijn, verwijzen

we door. Dat zijn er zeker 50 tot 75 per jaar.’

Het JIT komt meteen, zo houd je ze vast

‘We merken dat het werkt. Bij het JIT is het niet: kom

maar over vijf weken terug, dan is er plek, maar het

eerste gesprek kan vrijwel meteen. Als er jongeren zijn,

waarbij we twijfelen of ze wel aankomen als we ze door-

verwijzen, komt een JIT medewerker gewoon bij ons

langs en doet de intake meteen bij ons. Dat is belang-

rijk, want zo houd je ze vast. Soms moet een jongere

nog wel even wachten tot de hulp echt kan starten. Maar

er worden in het eerste gesprek wel meteen lijntjes

gelegd en afspraken gemaakt zoals: schrijf je in voor

een huis en maak een afspraak voor een eerste intake

bij de sociale dienst.’

Voorkom dat de jongeren later veel grotere

problemen krijgen

‘Ik ben ervan overtuigd dat een aanzienlijke groep jon-

geren het zonder die intensieve hulpverlening niet redt.

Dat er meer jongeren dakloos raken en op latere leeftijd

psychische of psychiatrische hulp nodig hebben. Zelfs

wij als professionals, zien soms door de bomen het bos

niet meer, zoveel loketten, instanties en formulieren zijn

er. Daarnaast wordt de maatschappij steeds harder en

veeleisender. JIT jongeren beginnen vaak al met een

achterstand. Ze hebben iemand nodig die samen met

hen optrekt, hen helpt hun zaakjes op orde te krijgen

zodat ze weer grip op hun leven krijgen. Als je deze jon-

geren kunt helpen om weer goed in hun vel te zitten,

voorkom je dat ze later veel grotere problemen krijgen.’

Het JiP is BLiJ Met Het Jit

16

Flexibiliteit

SAMEN MET

DAMIAN EEN

ID KAART

AANVRAGEN

BEZOEK

AAN LEROY

BIJ PROJECT

LEREN DOEN

JONGEREN

BEGELEIDEN

KAN OVERAL,

OOK OP HET

VOETBALVELD

JE EIGEN

ZAKEN

REGELEN IS

PRETTIGER MET

EEN KOFFIE

VERKEERD IN

DE V&D

SAMEN

MET SHANTI

VOOR EEN

BAAN BIJ

WERKVOOR-

ZIENING DSW

JIT medewerkers zijn heel fl exibel.

Ze sluiten aan bij de behoefte van

jongeren. Dit betekent ook dat ze

niet vastzitten aan kantoor.

Ze gaan met de jongeren mee naar

belangrijke afspraken en spreken

af op plaatsen waar de jongere zich

prettig voelt. Dat werkt!

Op deze kaart van de regio zie je

waar de medewerkers zoal met

hun jongeren naar toe gaan.

17

JIT magazine

ORIËNTATIE-

BEZOEK AAN

MIGUEL BIJ

PROJECT

SLEUTELEN

MET

JONGEREN

TROTS NAAR

DE DIPLOMA-

UITREIKING

VAN MELISSA

OP DE HAAGSE

HOGESCHOOL

GESPREK

MET DINO

EN ZIJN

VRIENDEN IN

HET TENIERS-

PLANTSOEN

OP DE

FIETS NAAR

DE SOCIALE

DIENST MET

ROCHELLE

SAMEN

MET RACHID

NAAR EEN

ZITTING OP

HET PALEIS

VAN

JUSTITIE

H

18

Interview René Swaab, directeur stichting SSF

Stichting SSF

‘De stichting SSF is voortgekomen uit de armenraad en

bestaat al sinds 1917, maar zelf werk ik er natuurlijk

nog niet zo lang!’ grapt René. ‘Wij zijn er voor inwoners

van Den Haag met problemen die niet geholpen kunnen

worden door de wettelijke voorzieningen.

Bijvoorbeeld jonge moeders: meiden die verliefd zijn

geworden maar niet goed zijn voorgelicht. En ja, dan

moet er ineens een babykamer worden ingericht en is er

een kinderwagen nodig.’

Jongeren worden geholpen

‘Het aantal aanvragen is de afgelopen jaren flink toe-

genomen. Veel jongeren hebben schulden of hebben

hun school niet afgemaakt waardoor ze moeilijk werk

kunnen vinden,’ aldus René. Het JIT vraagt ons dan of

wij de jongere financieel willen ondersteunen bij het

volgen van een studie of hen tegemoet kunnen komen

bij een schuld die hoog is opgelopen door bijvoorbeeld

een zorgverzekering.’

Neem je verantwoordelijkheid

‘Ik vind het inspirerend om jongeren te zien die hard

werken om hun leven weer op de rit te krijgen. Mijn

advies aan alle jongeren is: je hebt je leven zelf in de

hand en bent geen slachtoffer. Kijk naar jezelf en neem

je verantwoordelijkheid.’

Door de goede samenwerking met de stichting SSF

heeft het JIT al veel jongeren kunnen helpen.

Het JIT doet er alles aan om jongeren te helpen bij het opbouwen van een zelfstandig bestaan. Voor een

aantal dingen is geld nodig en JIT jongeren hebben vaak weinig te besteden. Het JIT heeft zelf geen

financiële middelen maar kan een beroep doen op fondsen voor jongeren in moeilijkheden. Eén van deze

fondsen is stichting SSF: Samenwerking Sociale Fondsen. Directeur René Swaab vertelt wat ze doen.

Ook de volgende fondsen helpen JIT jongeren. Het JIT is heel blij met hun steun!

fOnDsen BieDen UitKOMst

19

JIT magazine

De Jit-APPTwee gedragswetenschappers

van het JIT hebben een app

gemaakt voor smartphones.

De app bevat handige tips de

JIT trajectbegeleiders en eens

in de maand ontvangt hij of zij

een fi lmpje van een jongere

die bij het JIT in begeleiding

is geweest. Deze jongere ver-

telt welke tip hij heeft om de

hulpverlening te verbeteren.

De app is handig voor ieder-

een die met jongeren werkt.

Hij is gratis te downloaden

via de app store. Binnenkort

verschijnt er ook een versie

voor android.

Het JIT heeft ook een

facebookpagina:

www.facebook.com/hetjit

20

Handige app JIT magazine

SCAN DE CODE EN DOWNLOAD DE JIT APPof kijk op www.jitapp.nl

P

21

JIT magazineOnderwijs

Door te participeren in het

onderwijs worden jongeren

voorbereid op participatie in de

samenleving. Daarnaast ver-

groot een opleiding hun gevoel

van eigenwaarde. Daarom is het

belangrijk jongeren in het onder-

wijs te krijgen en te houden.

De trajectbegeleiders van het

JIT hebben in de loop der jaren

veel contacten opgebouwd in

het voortgezet onderwijs.

Onderwijsinstellingen weten

het JIT steeds beter te vinden

als zij jongeren op school heb-

ben waarbij ze vermoeden dat

er problemen zijn waardoor de

schoolgang stagneert of die op

het punt staan zonder diploma

de opleiding te verlaten.

Bijvoorbeeld een jongere die

dakloos blijkt te zijn, een meisje

dat zwanger is, of een jongere

met problemen thuis.

De JIT begeleiding is er op

gericht deze jongeren binnen

het onderwijs te houden.

De gezinscoach van het CJG vroeg of wij een 15-jarige jongen wilden

begeleiden in een gezin waar zij grote zorgen over had. De jongen ging

al lange tijd niet naar school en zijn gedrag was moeilijk. Hij was aan-

gemeld bij het Palmhuis voor de ‘spijbelgroep’. Een melding aan de Raad

voor de Kinderbescherming lag klaar want de situatie was zorgelijk en

leerplicht wist het ook niet meer.

In het eerste gesprek trof ik een onrustige grappige krullenbol aan die

zich één ding had voorgenomen: hij ging niet met mij praten. Ik vroeg:

‘Wat wil je van mij?’ hij zei in plat Haags: ‘Al sla je me dood.’ Ik schoot in

de lach, hij ook, het ijs was gebroken.

Ik ging samen met hem naar het Palmhuis en naar de psycholoog. Hij

vond het helemaal niks. In de gesprekken die ik samen met hem en zijn

familie had, was hij behoorlijk explosief.

We hadden gesprekken over school. Hij zei: ‘School staat voor mij gelijk

aan straf, falen en conflicten. Ik kan niet stilzitten, ik kan het niet volgen,

ik kan niet rekenen, ik vind het gewoon niks, ik kan het niet.’

Ik vroeg hem ‘Wat vind je dan wel leuk? Wat zijn je hobby’s?’

‘Uiterlijke verzorging en tekenen.’

’Nou, dan gaan we toch samen kijken naar een opleiding in die richting?’

Daar gingen we, samen naar het ROC Mondriaan voor een intake gesprek

(‘bent u zijn moeder?’). Hij werd aangenomen op de kappersopleiding

met extra ondersteuning.

Dat was twee jaar geleden. Gisteren kwam hij trots samen met zijn

moeder langs. Hij heeft zijn diploma gehaald en gaat in september naar

een vervolgopleiding.’

Marion Lunenburg, trajectbegeleider van het JIT

vAn

Ik kan het niet! nAAr een DiPLOMA

O

22

Samenwerking

Om optimaal aan te sluiten bij de behoeften van de jonge-

ren, werkt het JIT nauw samen met andere organisaties

zoals Parnassia, MEE, VSV (Voortijdig School Verlaten)

en Brijder verslavingszorg. Dit bevalt zo goed, dat een

aantal medewerkers van deze ketenpartners op vaste

dagen naar het JIT komen om vanuit daar hun werk te

doen. Zij vertellen hoe dit hen bevalt.

Drempelloos

Humphrey Spiessens is sociaal psychiatrisch verpleeg-

kundige bij het TOP-jeugd team van Parnassia. Het TOP-

team is gespecialiseerd in zogenaamde zorgwekkende

zorgmijders met psychiatrische en/of verslavingspro-

blematiek die dakloos zijn of dat dreigen te worden.

‘Ik ben op vaste momenten bij het JIT ter consultatie,’

vertelt Humphrey. ‘Ik kijk en denk mee en sluit regel-

matig aan als het JIT een gesprek heeft met een jongere.

We hebben allemaal hetzelfde doel voor ogen en doordat

we bij elkaar op één plek zitten, vindt er kruisbestuiving

van kennis plaats. Dat vind ik een goede ontwikkeling.

Mijn droom is dat alle verschillende hulpverleners ge-

bruik kunnen maken van dezelfde werkruimte en dat de

jongere geen drempels ervaart, net zoals wij.’

Samen optrekken

Jessica Djelan is casemanager bij VSV, een project van

de gemeente Den Haag om jongeren die zonder start-

kwalificatie van school gaan, weer in het onderwijs

te krijgen. Jessica en een collega wisselen elkaar af

zodat er iedere week een middag iemand van VSV bij

het JIT zit. Jessica is positief over de samenwerking.

‘Doordat je bij elkaar zit, worden de lijntjes korter en

de samenwerking beter. Wij kunnen een jongere soms

niet bereiken en het JIT wel. Andersom meldt het JIT

steeds sneller jongeren bij ons aan. Ook de samen-

23

JIT magazine

werking met de andere ketenpartners die vanuit het JIT

werken is beter. We zijn op de goede weg, maar we zijn

er nog niet. Het zou mooi zijn als er verspreid over de

stadsdelen plekken zijn waar alle ketenpartners samen

aanwezig zijn. Dan kun je de jongeren nog beter helpen.’

Jongeren bepalen zelf hun pad

Melinda van Stijn is consulent bij MEE en coördinator

van MEE4YOU, hulp voor jongeren met een licht verstan-

delijke beperking. Zij vindt het goed om nauw samen te

werken: ‘JIT collega’s komen naar me toe met vragen

over MEE of voor advies wanneer ze vermoedens heb-

ben van een verstandelijke beperking bij een jongere. Ik

denk dan met ze mee.’

‘MEE4YOU kan een goed vervolg zijn op het traject van

het JIT. We coachen jongeren bij het realiseren van hun

dromen. Jongeren willen vaak een villa met een zwem-

bad en een auto’. Dan zeg ik: ‘Wat een leuke droom om

mee aan de slag te gaan, maar je wordt natuurlijk niet

’s ochtends wakker met een zwembad in de tuin.’ Dan

bedenken ze vanzelf: ‘O ja, dan moet ik geld hebben en

hoe ga ik dan aan geld komen?’ Wij helpen jongeren hun

eigen pad te bepalen. Daar leren ze het meest van.’

Zonder basis kan een behandeling niet slagen

Fiona van Loon is behandelaar van Jeugd Ambulant bij

Brijder verslavingszorg. Ook zij is positief over de samen-

werking. ‘Voorheen werkte ik al samen met het JIT,

maar om daadwerkelijk hier te zijn, is heel plezierig.

Behandeling kan niet of moeilijk slagen als een jongere

geen basis heeft: geen huisvesting, geen dagbesteding

en een onzekere toekomst. Daarom is samenwerking

heel belangrijk.

Onlangs hadden we daar een mooi voorbeeld van: bij

het JIT kwam een jonge moeder met verslavingsproble-

matiek. Het JIT heeft mij betrokken en dat werkt heel

goed. Het JIT richt zich nu op de praktische zaken en is

er voor haar, zodat ik me met haar kan richten op haar

verslaving. Ik zou nog meer energie willen steken in

de samenwerking met organisaties die voor dezelfde

doelgroep werken. Het zou ideaal zijn als we een pand

zouden hebben waar de jongere binnenkomt en waar

alles is: verschillende hulpverlening en instanties waar

jongeren mee te maken hebben.’

T

24

Daklozenloket en het JIT

Het DAKLOZen-LOKet sCHAKeLt vAAK De HULP in

vAn Het Jit

T

25

JIT magazine

Tijmen werkt bij het daklozenloket van Sociale Zaken

en Werkgelegenheidsprojecten (SZW). Er zijn in Den

Haag ongeveer 150 daklozen jonger dan 27 jaar die

een uitkering hebben via het loket. Tijmen is contact-

persoon van ongeveer 60 van hen. Hij merkt dat het

intensieve aanbod van het JIT goed aansluit bij de

behoefte. Tijmen en zijn collega’s verwijzen dan ook de

meeste dakloze jongeren door naar het JIT.

Een positieve manier van omkopen

‘Je wordt niet zomaar dakloos, vaak is er heel wat aan

de hand,’ vertelt Tijmen. ‘De jongeren die bij ons aan-

kloppen hebben meestal grote problemen en torenhoge

schulden. Geld alleen is niet voldoende om uit de proble-

men te komen. Deze jongeren hebben intensief en vaak

langdurig hulp nodig om nog iets van hun leven te maken.

Daarom proberen wij de jongeren te motiveren om met

hulpverlening te starten.

De uitkering gebruiken we hierbij als middel. Je kunt

het zien als een positieve manier van omkopen: als jij dit

doet, krijg je dat. Je hebt overal geld voor nodig, dus het

kan een sterke motivatie zijn voor jongeren om aan hun

problemen te werken.‘

Iemand die met jou een plan maakt en in je gelooft

‘De meeste jongeren die bij het daklozenloket komen, heb-

ben een erg treurige achtergrond. Vaak komen ze uit een

omgeving waar veel armoede is. Ze kunnen niet bij men-

sen in hun netwerk wonen want die leven ook allemaal van

een uitkering. Het leven is ingewikkeld en als je dan ook

weinig hebt meegekregen van je ouders, heb je iemand

nodig die met jou een plan gaat maken en die in je gelooft.‘

Het JIT gaat naast de jongere staan

‘Zonder het JIT zouden deze jongeren het zelf moeten

uitzoeken en dat is voor veel van hen niet haalbaar. De

jongeren hebben meestal al decennia lang ervaring met

hulpverleners en hebben daar niet veel vertrouwen in.

Zij willen helemaal niet wat al die hulpverleners willen.

Bij het JIT werken mensen die het begrijpen. Zij gaan

naast de jongeren staan en proberen hen zelf in te laten

zien dat ze iets aan hun problemen moeten doen.’

Bij het JIT kun je altijd aankloppen voor een nieuwe kans

‘We zien dat sommige jongeren meerdere pogingen

nodig hebben om hun leven weer op de rit te krijgen. Ze

haken voortijdig af. Dan helpt het dat ze iemand kennen

waar ze vertrouwen in hebben en bij wie ze altijd terug

kunnen komen. Bij ons kan dat niet zomaar. Als je het

bij de sociale dienst verpest, krijg je een maatregel, dan

moet je een tweede keer een maand langer wachten tot

je geld krijgt. Dat werkt heel demotiverend. Bij het JIT

kunnen ze altijd aankloppen bij hun oude contactper-

soon voor een nieuwe kans. Dat gebeurt vaak.’

Een diploma om uit de armoede te raken

‘De beste manier om uit de armoede te raken, is een

diploma halen. Het JIT kent ook de wegen naar het

voortgezet onderwijs. Ik kan wel tegen een jongere zeg-

gen dat hij naar het Mondriaan moet gaan, maar de kans

dat hij daar aankomt is niet groot. Vanmorgen had ik

daar nog een aardig voorbeeld van. Een jongen waar wij

al jaren mee aan de slag zijn en waarvoor het er eigenlijk

behoorlijk troosteloos uit zag vertelde mij trots: ‘Ik zit op

school. Dat heb ik samen met Erik van het JIT geregeld.’

DAKLOZe JOnGeren HeBBen vAAK intensieve HULP nODiG OM er nOG iets vAn te MAKen

Cartoon JITje JIT magazine

26

Hierboven zie je JITje, een stripfi guur met rode haren die in 7 cartoons laat zien wat de kernpunten zijn van de JIT

begeleiding. De strip is op een bijzondere manier ontstaan.

In de zomer van 2012 heeft tekenaar Bouke Jong (35) tijdelijk een meisje in huis die bij het JIT in begeleiding is.

Bouke vertelt: ‘Toen mijn logé vertelde dat ze met haar begeleider van het JIT

naar Amsterdam ging, vertrouwde ik het voor geen meter. Ik dacht bij mezelf: wat

moet die vent van haar? Daarom besloot ik gewoon mee te gaan. Achteraf bleek

dat haar begeleider gewoon bezig was met dit’, en hij wijst naar de cartoon met de

ondertitel Het JIT is overal. Gesprekken kunnen namelijk overal plaatsvinden. Het

belangrijkste is dat de jongere zich op zijn gemak voelt.

Tijdens het uitstapje naar Amsterdam, zag de begeleider van het JIT Bouke’s te-

keningen. Hij was zo enthousiast dat hij Bouke heeft gevraagd een strip te maken

om de aanpak van het JIT uit te beelden. Het resultaat mag er zijn. De strips sieren

ook de muren van de JIT locaties. Een prima middel om de methodiek levend te

houden. Meer van Bouke’s werk vind je op www.blobnoid.nl

27

JIT magazine

JIT magazineCliënttevredenheid

Jongeren zijn erg tevreden over

de begeleiding van het JIT. Aan

het eind van een traject vullen zij

een evaluatielijstje in en geven

de begeleiding een cijfer.

Deze zijn al jaren onverminderd

hoog. JIT preventief krijgt ge-

middeld een 9, NPT en intensief

een 8. Daar zijn we natuurlijk

heel trots op!

De tevredenheid van jongeren

heeft het JIT een goede naam

opgeleverd in de regio. Het JIT

kent een groot aantal zelfmelders.

Dit zijn jongeren die zonder af-

spraak letterlijk bij het JIT komen

binnenlopen. Door positieve

mond-tot-mond reclame durven

zij de stap te zetten om om hulp

te vragen. Deze stap is voor veel

van hen niet gemakkelijk. Vaak

hebben ze al een geschiedenis

van hulpverlening achter de rug

en hebben weinig vertrouwen in

hulpverleningsinstanties.

Bij het JIT is iedereen welkom

zonder afspraak. Er zijn geen in-

gewikkelde aanmeldprocedures of

lange intakes. Het JIT gaat ervan

uit dat jongeren die de stap dur-

ven te zetten om hulp te vragen,

voldoende gemotiveerd zijn om

aan hun problemen te werken.

Bron: de clienttevredenheidslijsten (fictieve namen)

28

Voorwoord JIT magazine 2013