donderdag 16 april 2009

DiversAntwerpen

Bijlagereeks over de 160 verschillende nationaliteiten die in Antwerpen vertegenwoordigd zijn

Van Afghanistan tot Zwitserland

www.gva.be

“Mijn droom? Een rusthuis oprichten in Afrika”

blz. 2-3

“Kirgiezen haten Russen. Als je goede zaken doet, word je bedreigd”

“Mijn moeder verkocht me voor amper 250 euro”

blz. 4-5 blz. 6-7-8

KeniaOlivia Adoyo Anyona

KirgiziëOlga Teplich

KazachstanGorcha Davidova

België

KeniaKirgizië

Kazachstan

Teksten: Marjorie Blomme, Karin Vanheusden Coördinatie: Kris Vanmarsenille Eindredactie: Carine TollenaereFoto’s: Jan Van der Perre, Wim Hendix, Thomas Legrève, Bert De Deken, Patrick De Roo, PhotoNews, AP, GVA

�.DIVERS ANTWERPEN donderdag 16 april �009

Jonge bevolkingOfficiële naam:

Republiek KeniaOppervlakte: 582.650 km²Kustlijn: 536 kmHoofdstad: NairobiStaatsvorm: democratieRegeervorm: republiekStaatshoofd: president Mwai

Kibaki (sinds 30 december 2002) Onafhankelijk sinds:

12 december 1963Aantal inwoners: 39.002.772Gemiddelde leeftijd:

18,7 jaar

Cijfers

KeniaWieg van de mensheid

© GRAPHIC NEWS

K E N I A

100km

Garissa

Lamu

Malindi

Marsabit

Wajir

MoyaleLodwar

Embu

Mombasa

Nyeri

Kakamega

Nakuru

Kisumu

Eldoret

Garsen

Narok

E v e n a a r

NAIROBI

SOMALIË

ETHIOPIË

Ilemi Driehoek(onder Keniaanse administartie)

SUDAN

UGANDA

TANZANIA

PateIsland

I n d i s c h eO c e a a n

Rudolf Meer

VictoriaMeer

Munt: Kenya shilling (Ksh)Landcode internet: .ke Landcode telefoon: 254Nationale feestdag:

12 decemberAids/HIV: 1,2 miljoen

(schattingen uit 2003) mensen zijn met het HIV-virus besmet. In 2003 bezweken 150.000 mensen aan de ziekte

Bronnen van inkomsten: export van koffie en thee, toerisme naar nationale parken en wildreservaten

Plaats op lijst rijkste landen: 148/177

“Mijn droom? Een rusthuis in Afrika”

Olivia Adoyo Anyona (32), mama van Alan (3) en Dorothy (6), woont in een knus appartement op het Kiel. Negen jaar geleden kwam ze vanuit het kleine dorpje Homa-bay, in de buurt van Kisumu, naar België. “We woonden in de buurt van het dorp waar president Obama vandaan komt”, zegt ze trots.

Afkomst bevolking:Kikuyu 22%, Luhya 14%, Luo 13%, Kalenjin 12%, Kamba 11%, Kisii 6%, Meru 6%, andere Afrikanen 15%, niet-Afrikanen 1%

Talen: Kiswahili, Engels, groot aantal plaatselijke talen

Religie: protestant 45%, katholiek 33%, moslim 10%, oorspronkelijke religies 10%, andere 2%

Alfabetisering: 85 %BNP/inw: 1.600 dollarLevensverwachting:

57,86 jaar

Tante haalde 'weesje' naar België

“Iedereen in Afrika droomt ervan om naar Europa te komen”, zegt

Olivia. “In Kenia was er geen werk, geen geld en geen

toekomst voor mij.”

“Ik had wilde verha-len gehoord: dat ie-

dereen rijk is in Eu-ropa, dat alleser kan en dat ieder-een er kan worden wat hij wil.”

“Maar toen ik hier woonde, merkte ik dat ik al-leen de mooie zijde van de medaille had gehoord. Hier draait alles om betalen en geld. In ruil krijg je dan wel een goed georganiseerd en efficiënt land, waar alles min of meer goed loopt. Dat is een groot verschil met Afrika, waar alles veel trager of zelfs niet gebeurt.”

Toen Olivia hier pas woonde, was ze verbaasd over de afstandelijkheid van de mensen. “In Afrika groet ie-dereen elkaar op straat, ook al ken je elkaar niet. Het is een traditie. Als we naar de markt gaan om groenten, dingen we af: ‘Ah, die tomaat ziet er

toch niet meer zo fris uit.’ Of: ‘Ik heb maar zo veel bij, da’s

dus alles wat ik kan geven.’ En dat werkt. Hier zou-den mensen je maar vreemd aankijken als je in de Carrefour zou beginnen af te din-gen!” (lacht)

Olivia doet momen-teel een stage als zorg-

kundige. Haar grote droom? Een rusthuis in Kenia oprichten.

“Daar bestaat dat niet. Ouders blijven bij de kinderen wonen. Maar onze cultuur verandert. Kinderen sterven soms voor hun ouders. Onze samen-leving moderniseert: mensen gaan in de stad werken, hebben niet altijd

meer de tijd om voor hun ouders te zorgen. En ik zou werk kunnen ver-schaffen voor de vele werklozen daar.”

Een rusthuis voor allochtonen in Antwerpen lijkt haar ook wel iets. “Stel je voor: een huis waar Afrika-

nen hun traditionele eten krijgen, waar ze kunnen luisteren naar hun muziek, met een kapsalon en een danszaal!”

Voor Olivia haar rusthuis kan bou-wen, moet er volgens haar nog veel veranderen, ook in Afrika. Ze hoopt

“President Obama begrijpt de problemen van ons continent. Als er iemand Afrika een nieuwe toekomst kan bezorgen, is hij het wel”olivia adoyo anyonazorgkundige

donderdag 16 april 2009 DIVERS ANTWERPEN.�

De hoogste berg, de Mount Kenya (5.199 m), is na de Kili-manjaro in Tanzania de hoog-ste berg van Afrika. Het gebied errond is zeer vruchtbaar.

Kenia heeft een tropisch klimaat, beïnvloed door de In-dische Oceaan en de ligging op de evenaar. Daardoor is het bij-na even lang donker als licht en zijn de dagen het hele jaar door even lang. Aan de kust is er dagen nacht een constante hoge

temperatuur met een hoge lucht-vochtigheid. Verder het binnen-land in wordt de lucht droger en worden de nachten kouder.

In Kenia ligt de ‘wieg van de mensheid’. Opgravingen rond het Turkanameer legden bijna de hele evolutie van oermens tot homo sapiens bloot. De re-gio leefde tot zo’n 8000 jaar voor Christus in de oude steentijd. De ijzertijd begon pas 2000 jaar gele-den en duurde tot de kolonisatie.

In 1498 zette Vasco da Gama bij Malindi voet aan wal. Portu-gal zwaaide er 200 jaar de plak en

Toen en nu

Nog geen echte democratie

plunderde naar hartenlust. Fort Jesus in Mombasa is een over-blijfsel uit deze tijd. Toen het Portugese rijk uitgespeeld was, namen de Omanieten de macht over en onderdrukten de bevol-king op dezelfde manier. In het begin werd vooral in ivoor gehandeld, begin 19de eeuw kwam de slavenhandel op. Van-uit Zanzibar werden miljoenen slaven uit vooral het huidige Kenia en Uganda aan de VS, Caraïben, Brazilië verkocht.

In de 19de eeuw was het rus-tig in het binnenland. Er waren

contacten tussen stammen die van landbouw en veeteelt leef-den. Toen Britse en Duitse ont-dekkingsreizigers eind 19de eeuw aandacht kregen voor deze regio, werd het er chaos. Missionarissen en handelson-dernemingen sloten contracten met stamhoofden. In 1920 werd Kenia een Britse kolonie.

De chaotische, gewelddadige situatie lokte protesten uit. De roep om onafhankelijkheid was groot: de Mau-Mau-opstand in 1952 eiste 10.000 levens.

In 1960 schortte de regering

de noodtoestand op. Op 12 de-cember 1963 werd Kenia onaf-hankelijk. Kenyatta, die de pro-testen leidde, werd president. Hij hervormde en afrikaniseerdehet land. De Somali in het noor-den eisten onafhankelijkheid. In 1964 brak daar een burgeroor-log uit. In 1978 overleed Kenyat-ta. Hij werd opgevolgd door Moi, president tot 2002.

Van echte democratie is nog geen sprake. Het land wordt nog aangeklaagd wegens schending van de mensenrechten. Toch is het er al jaren relatief rustig.

Hallo!Jambo!

Goedemorgen.Habari za asubuhi?

Goedemiddag.Habari za mchana?

Goedenavond.Habari za jioni?

Goedenacht.Habari za usiku?

Dag.Kwa heri (one), Kwa herini (many).

Hoe heet je? Jina lako nani? Wewe nani?

Mijn naam is... Jina langu ni.

Aangename kennismaking.Nafurahi kukuona.

Hoe gaat het met u?Habari gani? Uhali gani?

Dank u wel.Asante Sana.

Met plezier.Karibu.

Alsjeblieft.Tafadhali.

Tien voor taal

(Geen neushoornsdoor stroperij in wildpark Samburu

De natuur in Kenia is heel geva-rieerd. Er zijn meer dan 80 wilde diersoorten en meer dan duizend vogelsoorten.

In de natuurparken vind je leeu-wen, zebra’s, giraffes, nijlpaarden, olifanten en luipaarden. In de streek rond het Victoriameer zijn er veel flamingo’s en neushoorns.

Masai MaraDit reservaat is het bekendste en

grootste wildpark van Kenia. Masai Mara is 1.700 km² groot en is een onderdeel van de Serengeti-vlakte. Vooral de massale seizoenstrek van de gnoes en de zebra’s is zeer popu-lair bij toeristen.

SamburuDit reservaat ligt langs de oevers

van de Ewaso Ng’iro rivier. Het is 165 m² groot en ligt op zo’n 350 km van Nairobi. Samburu heeft een ge-varieerd dierenbestand: veel soor-ten zijn uniek voor deze regio.

Samburu is de thuis van de leeuw, cheeta en het luipaard. Maar ook olifanten, buffels en nijl-paarden hebben het hier naar hun zin. Verder vind je er gazelles, ze-bra’s, oryxen en giraffes.

Door de intense stroperij vind je er geen neushoorns meer. In de Uaso Nyiro Rivier, de slagader van het reservaat, vind je een groot aan-tal nijlkrokodillen.

“Ik wil als nieuwsanker in Kenia werken”“Ik keek erg uit naar deze ontmoeting”, steekt Lisa Akinyi May (20) uit Wommelgem van wal. “Ik wil namelijk ook heel graag journaliste worden.”

De spontaniteit en het lef heeft deze 20-jarige schone alvast. Lisa zit nu nog in haar laatste middelbaar op het Leonardo Lyceum, SITO 5, waar ze de opleiding toerisme volgt.

“Maar volgend jaar wil ik abso-luut journalistiek gaan studeren. En dan naar het buitenland: voor CNN of BBC werken als nieuwsanker in Kenia. En reportages maken zoals Rudy Vranckx voor de VRT.”

Aan ambitie ontbreekt het deze jonge, levenslustige vrouw niet. “Ik ben naar hier gekomen in september 2004”, vertelt Lisa in vloeiend Neder-lands. “Mijn mama was in Kenia over-leden en Olivia, mijn tante, heeft me dan onder haar vleugels genomen. Mijn jongere broer en zusjes wonen nog in Kenia bij mijn grootmoeder.”

Lisa sprak geen woord Nederlands

toen ze hier arriveerde. “Engels en Kiswahili zijn de officiële talen in Kenia. Gelukkig sprak ik goed Engels en kon ik me dus verstaanbaar ma-ken op school. Beetje bij beetje leer-de ik de taal, die sterk op Engels lijkt. En na negen maanden sprak ik goed Nederlands en was ik ook niet meer bang om mensen aan te spreken.” Nu volgt Lisa ook elke woensdagavond Franse les.

Lisa koos er niet zelf voor om naar België te komen. “Mijn tante heeft me naar hier gehaald en ik ging ak-koord. De eerste weken was het hier de hel voor mij: het werd winter en erg koud. En wat ik heel erg vreemd vond: vrienden bellen elkaar hier op om een afspraak te maken om elkaar te zien! In Kenia gingen wij gewoon langs bij onze vrienden, zonder op voorhand te vragen of dat wel goed was. Vrien-den zijn er altijd welkom!”

Lisa werkt nu elk weekend in een kledingzaak. Met het geld dat ze daar verdient, wil ze deze zomer naar Kenia om er haar broer, zusjes en oma terug te zien. “Ik mis ze heel erg. Ik zou echt wel terug willen. Maar ik weet dat ik hier eerst een goede op-leiding moet volgen. Om dan écht iets te kunnen doen aan de problemen in de wereld.”

“Mijn grootste droom is om repor-tages te maken over onmenselijke praktijken in sommige Afrikaanse, maar ook Arabische landen: om een portret te maken van de schending van de rechten van vrouwen en kinde-ren. Ik wil de mensen tonen wat er aan de hand is in de wereld en hen oproe-pen om daar iets aan te doen.”

“Mijn droom? Een rusthuis in Afrika”

Olivia Adoyo Anyona met Alan en nichtje Lisa Akinyi May.

“Ik wil de mensen tonen wat er aan de hand is in de wereld en hen oproepen om daar iets aan te doen”lisa akinyi maystudente

Kenianen wonen in Antwerpen.

84Tante haalde 'weesje' naar België

daarvoor op de steun van de Ame-rikaanse president Obama. “Hij is afkomstig uit Kenia. Hij begrijpt de problemen van ons continent. Als er iemand voor een nieuwe toekomst voor Afrika kan zorgen, is hij het wel”, meent Olivia.

www.ortelmobile.be connecting the world

BEL DE HELE WERELD

ROND TEGEN EXTREEM

LAGE TARIEVEN!

GRATIS!!ONDERLING BELLEN

VAN ORTEL NAAR ORTEL*

ELKE2 MINUUTINTERNATIONAAL BELLEN

GRATIS!!

de*

TOTKORTING50%

*EENMALIG STARTTARIEF VOOR ONDERLING GRATIS BELLEN IS € 0,15 * MAXIMALE GESPREKSTIJD VOOR ONDERLING GRATIS BELLEN IS 10 MINUTEN *ONDERLING GRATIS BELLEN GELDT ALLEEN BINNEN BELGIE * VOOR EEN OVERZICHT VAN ALLE TARIEVEN EN VOOR MEER INFORMATIE OVER

ONZE ACTIES GAAT U NAAR: WWW.ORTELMOBILE.BE

WEGENSSUCCESVERLENGD!

�.DIVERS ANTWERPEN donderdag 16 april 2009

Ligging

KirgiziëHelft van het land ligt hoger dan 3.000 m

© GRAPHIC NEWS

150 km

KIRGIZIE

KAZACHSTAN

CHINA

TADZJIKISTAN

OEZ

BEKIST

ANNaryn

Talas

Jalal-Abad

Osh

KarakolBISHKEK

Cijfers

“In Kirgizië loop je elke dag het risico dat ze de boel kort en klein slaan”In de jaren negentig zijn duizenden Russen hun geboorteland Kirgizië ontvlucht. De meesten zijn naar Rusland geëmigreerd, anderen naar de VS en Europa. De vrouwen die wij spraken, noemen zich niet Kirgizisch, maar Russisch. Ze verachten het land waar ze geboren zijn.

“Ik heb twee kindjes, Viktoria en Daniël, het derde verwachten we in september. Mijn moeder komt dan uit Rusland om een handje toe te steken. Ik kan maar twee weken thuisblijven. Mijn schoonheidssalon moet draaien.” Olga Teplich (32) vluchtte in 1999 uit Kirgizië. Sinds 2006 baat ze haar schoonheidssalon Victoriaop de Frankrijklei uit.

“In 1999 zijn wij naar België ge-komen omdat we een nieuw le-ven wilden. In Kirgizië was er voor ons geen toekomst. Bijna alle Rus-sen zijn toen uit Kirgizië geëmi-greerd.”

“Ik ben geboren en getogen in de hoofdstad Bishkek, waar tot de ja-ren negentig 80 % van de inwoners Russen waren. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie zijn veel dorpe-lingen naar de stad getrokken om-dat er in de dorpen geen werk was en dus ook geen eten op tafel. In Bishkek heeft dat tot chaotische toestanden geleid. Als je als Rus goede zaken deed, werd je voort-durend bedreigd. Je kon geen mo-ment gerust zijn.”

“Stel dat ik in Kirgizië een zaak zou hebben zoals deze, dan zou ik elke dag het risico lopen dat onbe-

“Ik ontvang veel Belgische klanten in mijn schoonheidssalon”, zegt Olga trots.

Kirgiezenin Antwerpen

225

“In Kirgizië hadden we geen bescherming en geen toekomst”Olga Teplichschoonheidsspecialiste

voldoende om ergens aan de slag te kunnen. Alles is veranderd toen onze papieren in orde waren.”

“Twee jaar geleden heb ik deze zaak geopend. Ik heb eerst een op-leiding schoonheidsspecialiste ge-volgd en heb dan een geschikt pand gezocht. Dit is prima, pal in het cen-

trum van Antwerpen. En mijn zaak draait goed. Ik heb veel Belgische klanten, maar soms denk ik dat men-sen schrik hebben als ze horen dat je niet van hier bent. Ze mogen noch-tans gerust zijn. De meeste klanten komen na één keer heel graag te-rug.”

Info: Schoonheidsinstituut Victoria, Frankrijklei 86A, Antwerpen, 03-294.51.69, 0484-12.37.44, www.schoonheidsinstituutvictoria.be

Olga Teplich kreeg van ons een Ortel Mobile-belpakket toegestuurd.

i

i

kenden zouden binnenvallen om de boel kort en klein te slaan. Of ze zou-den me onder druk zetten om geld te betalen.”

“Na de onafhankelijkheid is het leven voor de Russen in Kirgizië on-mogelijk geworden. De Kirgiezen, bijna allemaal moslims, zijn tegen de Russen. Ze proberen het ons zo moeilijk mogelijk te maken.”

Olga is geboren en getogen in Kirgizië, maar noemt zich geen Kirgies.“Ik ben een Rus”, zegt ze fel. “Mijn grootouders zijn destijds on-der Stalin verplicht naar Kirgizië te verhuizen. Maar wij zijn en blijven Russen. Ons uiterlijk, onze menta-liteit, ons geloof zijn anders.”

In 1999 heeft Olga samen met haar man beslist om te vluchten. “We heb-ben een vliegtuigticket richting War-schau genomen en zijn vandaar met de trein verder gereisd. In Brussel hebben we asiel aangevraagd, maar dat is ons geweigerd. Blijkbaar moet je eerst zwaargewond zijn vooraleer ze je verhaal geloven.”

“Als je in een land als België leeft kan je moeilijk begrijpen wat het be-tekent om elke dag met zo’n terreur te worden geconfronteerd. Hier lijkt het evident dat de politie de burgers beschermt. In Kirgizië niet. Daar heb je geen bescherming.”

In 2000 zijn Olga en haar man ge-regulariseerd. De jaren voordien hebben ze het niet gemakkelijk ge-had.

“Nu worden vreemdelingen die in Belgie aankomen als gasten ont-haald en worden ze heel vriendelijk de weg gewezen. In onze tijd was er helemaal niets. Je moest het zelf maar zien uit te zoeken. Ik sprak alleen een beetje Engels, maar on-

Officieel: Kyrgyzstan Republikasy

Hoofdstad: BishkekOppervlakte: 198.500 km² Aantal inwoners:

5.431.747Levensverwachting: man

(65,5 jaar), vrouw (73,5 jaar)Talen: Kirgizisch, Russisch,

Oezbeeks Godsdiensten: moslim

75%, Russisch-orthodox 20%, andere 5%

Munteenheid: som

Landcode telefoon: 996Landcode internet: .kgAfkomst bevolking:

Kirgiezen (64,9%), Oezbeken (13,8%), Russen (12,5%), Dun-ganen (dat zijn uit China af-komstige moslims; 1,1%), Oekraïners (1%)

Export: katoen, wol, vlees, tabak, goud, kwik, uranium, gas, waterkracht, machines, schoenen

Plaats op lijst van rijkste landen: 116/177

Meerderheid moslim

donderdag 16 april 2009 DIVERS ANTWERPEN.�

De vroege bevolking van Kirgizië zijn vooral jagers en rondtrekkende boeren.

Tot de tweede helft van de 19de eeuw leven de Kirgiezen onder het juk van Khanaat van Kokan, een islamitische tirannenstaat.

Vanuit het oosten wordt het land vaak aangevallen door China.

1916: de Tsjaristische rege-ring verplicht de Kirgiezen te werken in Russische nederzet-

tingen. De Kirgiezen gaan over tot verkrachtingen en plunderin-gen. Rusland reageert even fel, waardoor vele Kirgiezen worden vermoord of naar China vluchten, waar ze bezwijken aan honger en ziektes. Ongeveer de helft van de bevolking van Kirgizië komt in 1916 om.

1924: Kirgizië krijgt de status van sovjetrepubliek. De bevol-king wordt gealfabetiseerd, zie-kenhuizen, irrigatiesystemen en elektriciteitscentrales worden

Toen en nu

Tulpenrevolutie duizenden Russen zich in Kirgizië te vestigen.

1940-45: honderdduizendenKirgiezen strijden mee aan het front tijdens de Tweede Wereld-oorlog. Beroemd is de 316de Pani-filov, de Centraal-Aziatische divi-sie die zware strijd levert ter ver-dediging van Moskou.

15-12-1990: de Kirgizische So-cialistische Sovjetrepubliek wordt de Republiek Kirgizië, met Askar Akajev als president.

31-08-1991: officiële onafhan-kelijkheid van Kirgizië.

1993: nieuwe Grondwet, waar-

in de bijzondere positie van de islam wordt benadrukt.

1999: de Russische bevolking wordt slachtoffer van overvallen en ontvoeringen door radicale moslims. Veel Russen emigreren naar Rusland, Europa en de VS.

2000: protest tegen president Akajev. Politie treedt hard op.

Februari-april 2005: Tulpen-revolutie naar aanleiding van de frauduleuze parlementsverkiezin-gen, gewonnen door aanhangers van Akajev.

Juli 2005: Koermanbek Bakijev wordt de nieuwe president.

“Het gezin komt op het eerste gezicht in aanmerking voor regularisatie”, zegt een advo-cate, gespecialiseerd in asiel-recht. “Het voldoet aan de cri-teria voor de tijdelijke regulari-satie die minister Turtelboom nu voorstelt. Deze moeten ze-ker hun kans wagen en moe-ten een nieuwe aanvraag in-dienen. Wellicht zijn er in het verleden fouten gebeurd.”Minister van Asiel en Migratie Annemie Turtelboom (Open Vld) maakte onlangs bekend dat gezinnen met kinderen die al 5 jaar in ons land verblijven, in aanmerking komen voor een tijdelijke regularisatie. Dit in afwachting van de definitieve rondzendbrief met regularisa-tiecriteria voor mensen zonder papieren.“De voorwaarden zijn dat het gezin minstens een asielpro-cedure van een jaar achter de rug heeft, uitgeprocedeerd is, minstens 5 jaar in ons land verblijft en kinderen heeft die minimum sinds 2007 in België schoollopen en dat nog steeds doen”, klinkt het. “Dat de oud-ste zoon geen school meer loopt, kan zonder gevolgen zijn omdat dit criterium niet verder is gespecifieerd.”Dat Andrei Sapon, de echtge-noot van Ellada, statenloos is en dus geen nationaal pas-poort heeft, maakt de zaak complexer. “Voor een regularisatie-aanvraag heb je ofwel een in-ternationaal paspoort ofwel een identiteitskaart nodig. Het is wel mogelijk om via het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staat-lozen vervangende documen-ten aan te vragen.”

Vlaams Minderhedencen-trum, juridische permanentie: 02-205.00.55

i

“Kans op regularisatie”

(Plov uit Kirgizië

Recept

Ingrediënten 400 gr rijst 2 winterwortels, gehakt in kleine blokjes 2 uien, gehakt 1/2 spitskool, gehakt 500 gr lamsvlees, in blokjes gedroogde zuurbes (berberitsze) peterselie glas witte wijn 2 bollen knoflook

Bereiding

Bak het lamsvlees in een wok of braadpan tot het rond-om bruin ziet. Voeg de zuurbes en een teentje knoflook toe. Doe bovenop het vlees de uien, wortel en spitskool. Alles toe-dekken met rijst en wijn toe-voegen tot rijst net onder staat. Druk de ongepelde knoflook in de rijst en sluit de pan goed af.

Na 45 minuten enkele gaat-jes in de rijst prikken en een scheutje water toevoegen. Nog even op het vuur zetten. Smakelijk!

“Tien jaar onzekerheid maakt mijn gezin kapot”

zijn, hebben ze geen recht meer op financiële steun.

“In 2000, tijdens de grote regu-larisatie, zijn wij uit de boot geval-len. Waarom weten we niet. En sinds 2006 is mijn man statenloos. We heb-ben alles gedaan om zijn documen-ten vanuit Kirgizië naar hier te krij-gen, maar ze vroegen zo veel geld. Nu hebben we geen recht meer op een uitkering. We leven van de hulp van familie en vrienden. Alleen voor medische zorgen kunnen we bij het OCMW terecht.”

“Al jaren proberen we via een pro- Deoadvocaat onze papieren in orde te krijgen. Het lukt maar niet. Ik kan niet begrijpen dat de Belgische over-heid ons niet inschakelt om mee te

draaien in hun economie.”“In Kirgizië had ik meerdere za-

ken: een fabriekje dat heren- en da-meskleding maakte, een restaurant

en een transportbedrijf. Mijn man was automechanicus. Wij hebben altijd gewerkt voor ons inkomen. Dat vind ik normaal. Mijn zoon heeft twee diploma’s, maar hij kan niet

werken want hij heeft geen papie-ren. Hij is ontmoedigd en verveelt zich. Ik wil een goede toekomst voor mijn kinderen. Dat is ook de reden van onze vlucht. Het doet dus vre-selijk pijn wanneer ze koudweg zeg-gen dat je je kinderen maar in het asielcentrum moet steken als je het niet meer aankunt. Mijn kinderen zijn alles voor mij, ik wil het beste voor hen.”

“De politici hebben het nu over een nieuwe regularisatieronde. Ik hoop uit het diepste van mijn hart dat wij erbij zullen zijn.”

Ellada Zubareva kreeg van ons een Ortel Mobile-belpakket toegestuurd.

i

Ellada Zubareva (45) kan haar tranen niet meer bedwingen. Tijdens haar verhaal zweeft ze voortdurend tussen wanhoop en berusting. “Ik wil werken, mijn man wil werken en mijn 21-jarige zoon -hij heeft twee diploma’s- wil werken maar zolang we geen papieren hebben, kunnen we niet aan de slag. We wonen nu 10 jaar in België en we hebben niets. Die onzekerheid maakt mij en mijn gezin kapot.”

Ellada is in 1999 samen met haar man Andrei Sapon en haar twee zo-nen uit Bishkek weggevlucht. Na ja-ren van bedreigingen en pesterij-en was de moord op de 4,5-jarige Artëm, het zoontje uit het eerste huwelijk van haar man, het laatste dat het gezin aankon.

“Ik was niet thuis toen het ge-beurde. Ik bracht net mijn zonen Sergei en Micha naar hun oma. Moslims zijn ons huis binnenge-drongen. Met een bijl hebben ze de ex-vrouw van mijn man verwond en de kleine Artëm vermoord. De daders zijn opgepakt. Een van hen is door de politie doodgeschoten, de andere was na enkele dagen al-weer op vrije voeten. Dat is Kirgizië, politie en criminelen spelen onder een en hetzelfde hoedje. Het is één maffia.”

“Omdat we nooit gerust waren en onze kinderen niet veilig kon-den opgroeien, hebben we met Sergei en Micha, toen 11 en 9 jaar, de trip van 8.000 km naar Europa gemaakt. Het was zwaar, maar wie kiest er voor een leven in angst en gevaar? Hier kunnen wij ten min-ste rustig slapen. En de kinderen kunnen studeren. In België heb ik nog twee kindjes gekregen: Emilia (8) en Andrei (6). Ze doen het heel goed op school.”

De familie Sapon Zubreva woon-de zes maanden in het asielcen-trum van Kapellen, maar de asiel-aanvraag werd afgewezen. Na tien jaar hoopt het gezin nog op regula-risatie. Omdat ze ’uitgeprocedeerd’

Na de moord op de 4,5-Artëm vluchtte de familie Sapon Subreva naar België. “We willen werken maar mogen niet omdat we geen papieren hebben. Ik hoop dat bij de beloofde regularisatieronde op zijn minst onze kinderen worden geregulariseerd.”

van de Kirgiezen leeft onder de armoedegrens

43%

“In Kirgizië spelen politie en criminelen onder één en hetzelfde hoedje. Het is één maffia”Ellada ZubarEva

gebouwd. Na de opstart van het collectivisme wordt het land geteisterd door een grote hongersnood. Stalin verplicht

“We leven van de hulp van familie en vrienden”Ellada ZubarEva

�.DIVERS ANTWERPEN donderdag 1� april 2009

Ruim 50 nationaliteitenKazachstan telt 15,4 miljoen

inwoners. De gemiddelde bevol-kingsdichtheid bedraagt 5,5 in-woners per km² en is daarmee een van de laagste ter wereld. De dichtstbevolkte gebieden zijn de districten in het uiterste oosten rond Almaty, Šimkent en Taraz en de steppegebieden. In het noorden zijn dat de gebieden rond Astana en Petropavl.

In het onmetelijk grote land wo-nen meer dan 50 nationaliteiten. De Kazachen vormen de belang-rijkste bevolkingsgroep. Zij maken meer dan de helft van de bevolking uit. Tot de minderheden van Turk-se volkeren behoren de Oezbeken, Oeigoeren, Tataren, Mescheten, Basjkieren, Tsjoevasjen en daar-naast kleinere groepen Abchazen, Azeri, Turkmenen, Kirgiezen, Ka-rakalpakken, Krim-Tataren en Bal-kan-Turken.

De Russen zijn met dertig pro-cent van de bevolking de grootste minderheid. Ze hebben veel last van discriminatie en geweld. De jongste jaren emigreerden veel van hen naar Rusland. Andere minder-heden van Europese herkomst zijn de Oekraïners, Kazachstanduitsers en kleine gemeenschappen van Po-len, Letten, Litouwers, Wit-Russen en Grieken.Olie en nog eens olie

Kazachstan zit op een enorme oliereserve en dat doet de econo-mie opbloeien. Door de stijgende olieprijzen en de instroom van buitenlandse investeringen in de olie- en gassector, is de welvaart de afgelopen tien jaar erg geste-gen. Maar er is nog veel werk aan de winkel. De ex-sovjetstaat komt uit een extreem arme periode. Na de val van het sovjetregime is het land ingestort en de toestanden in de steden en op het platteland zijn in sommige streken echt schrij-nend. Langzaam herstelt het land en likt het zijn wonden, veroor-zaakt door veertig jaar communis-me. Maar om de economie volledig op te krikken is er meer nodig dan investeren in de oliesector. Het land moet minder afhankelijk worden van de internationale olieprijs. De werkloosheidscijfers tonen een po-sitieve tendens: in 2008 was slechts 6,9% van de bevolking werkloos.

“In Kazachstan zingt iedereen”Taalkundige Anna Pak (49) sprak geen woord Nederlands toen ze naar België vluchtte voor het corrupte regime in Kazachstan. Nu is ze vertaler Russisch-Nederlands.

Anna is een bezige bij: naast lesge-ven is ze sociaal tolk in ziekenhuizen en OCMW’s en tolkt ze voor de tele-foondienst Babel. “Ik ben van oplei-ding filoloog in de Russische taal- en letterkunde. Vandaar mijn fascinatie voor taal.”

Tien jaar woont Anna nu in Antwer-pen. “Ik moest weg uit Kazachstan. Ik voelde me er niet thuis. Ik ben iemand die altijd op zoek is naar vernieuwing, naar verandering. En daar werkt het zo niet. Kazachstan is officieel een de-

mocratie, in werkelijkheid is het een dictatuur. Onze president

speelt het slim: naar de bui-tenwereld toe laat hij uitschijnen dat er geen problemen zijn, maar hij houdt zijn bevolking on-der de knoet.”

Het waren zowel eco-nomische als persoonlijke

problemen die Anna deden vluchten. “Er is vaak een

verband tussen die twee”, zegt Anna. “In

het begin van mijn loopbaan werkte ik als leer-

Anna en ik spreken af aan de Permeke-bibliotheek aan het de Coninck-plein in hartje Antwerpen. Het is niet ver van de LBC, de school waar ze als leerkracht Russische les geeft in het volwassenen-onderwijs.

thuis. Hier had ik het gevoel dat ik als mens behandeld werd.”

Niet toevallig werkt Anna nu in de sociale sector. “Ik heb een tijdje bij een vluchtelingendienst gewerkt, met vluchtelingen. Ik wéét wat deze mensen hebben meegemaakt en nog steeds meemaken. Ik begrijp hen.”

Toen Anna arriveerde in Antwer-pen,was ze geschokt door al het vuil op straat. “Na tien jaar is er al veel veran-derd. Maar toen was het echt shocke-rend: overal plastic zakken en hon-denpoep. Ik had enkele maanden in een klein dorp in de buurt van Den-dermonde gewoond en was dat niet meer gewoon!”

Nu vindt Anna Antwerpen de meest vrolijke en vriendelijke stad van Vlaan-deren. “Fantastisch om te zien hoe al die nationaliteiten samenleven en zich kunnen uiten zoals ze willen. In Ka-zachstan heb je veel nationaliteiten, maar iedereen ziet er ongeveer hetzelf-de uit. Hier zie ik Afrikaanse vrouwen in traditionele kleren naast moslim-vrouwen met een hoofddoek. In mijn land krijgen allochtonen geen kansen, het zijn tweederangsburgers.”

Anna vindt Antwerpen zo mooi door de combinatie tussen nieuw le-ven en de oude geschiedenis van de stad. “Hier dragen we veel meer zorg voor de geschiedenis. We kunnen er allemaal van genieten. Er gaat ook veel aandacht naar de mensen, naar hun zorgen en noden. Ook op psy-chologisch en sociaal gebied: er zijn veel diensten waar je terechtkan. In Kazachstan moeten gepensioneerden rondkomen met 120 dollar per maand. Het Belgische sociale zekerheidsstel-sel is iets wat we moeten koesteren, zo kostbaar en uniek is het.”

Ook de culturele activiteiten die het hele jaar door georganiseerd worden, vindt Anna fantastisch. “Ik denk dat dit uniek is in Vlaanderen. Ik ben lid van een zanggroep: Katoesja. Die hebben we opgericht in 2001. In Kazachstan zingt iedereen. Het is een intieme, ple-zante sfeer. We zitten dan met fami-lie rond de tafel en zingen. Het is een misverstand dat Russen enkel wodka drinken. Natuurlijk drinken we het, maar we zingen vooral heel veel. Dat miste ik hier heel hard in het begin.”

Anna kan nog altijd verbaasd zijn over dingen die Vlamingen normaal vinden. “Dat hier 300 dialecten zijn bijvoorbeeld. En dat die dialecten verschillen van dorp tot dorp, al lig-gen die maar 5 kilometer van elkaar! Geweldig! Dankzij mijn studenten leer ik veel over België en Vlaanderen. En met schoolkoor Chor- Rus leren we elkaar Russische liederen.”

Anna gaat af en toe naar Kazach-stan. Twee jaar geleden nog. “Echt terugkeren wil ik niet. Het is een hy-pocriete staat. De overheid laat men-sen aan hun lot over. Ze steekt mil-joenen in het aanpassen van de oude sovjet-straatnaamborden naar het Kazachs terwijl mensen drie maan-den wachten voor ze in het zieken-huis worden opgenomen. Dat geld zou beter gaan naar nieuwe zieken-huizen. In plaats van die problemen op te lossen, bezetten ze het presiden-tieel paleis met goud om in het bui-tenland te kunnen pronken.”

kracht. Toen ik ontslagen werd, ging ik bij mijn man werken. We hadden een zaak in bouwmaterialen. Na de val van het sovjetregime en de onafhankelijk-heid van Kazachstan hebben we onze zaak onder druk van de overheid moe-ten sluiten. Het was dat of failliet gaan door het smeergeld te betalen.”

De grootouders van Anna waren Russen. Haar moeder kwam als zes-jarige naar Kazachstan met haar ou-ders. Die waren gevlucht voor de oor-log in Rusland. Anna groeide op in een Russische cultuur. “Van de Kazachse cultuur ken ik bijna niets. Niet omdat het me niet interesseert, maar omdat ik grootgebracht ben tijdens het sovjet-tijdperk én omdat ik uit een Russische familie kom.”

Of het vroeger, tijdens de sovjet-periode beter was? Die vraag vindt Anna moeilijk. “Wat is beter? Het hangt ervan af hoe je het bekijkt. Tij-dens de sovjetperiode was iedereen gelijk. Er werd geen onderscheid ge-maakt tussen de etnieën. Kinderen speelden met elkaar en we dach-ten er zelfs niet aan dat we van ver-schillende bevolkingsgroepen wa-ren. Mijn ouders waren Russisch-Koreaans. Maar mijn vriendjes en ik maalden er niet om. Pas na de onaf-hankelijkheid van Kazachstan kwa-men de problemen. Maar aan de an-dere kant: vroeger was het misschien veiliger, maar er was geen vrijheid. Alles werd voor je geregeld. De we-reld waarin je zou opgroeien was al op voorhand vastgelegd. Daarom voelde ik me er niet thuis. Ik werd er niet als mens behandeld. Toen ik pas in België was, zat ik in een moeilijke situatie: ik was illegaal, woonde met mijn kinderen in een land dat ik niet kende, wist niet of ik hen een toekomst zou kunnen geven, had geen inkomen en sprak geen woord Nederlands. En toch voelde ik me hier vanaf dag één

Anna Pak: “Ik was illegaal, had geen inkomen en sprak geen woord Nederlands. Toch voelde ik me meteen thuis in België. Hier had ik het gevoel dat ik als mens behandeld werd.”

Toen en nu

Nieuwe hoofdstad

De ex-sovjetrepubliek is het op acht na grootste land ter we-reld: even groot als Australië.

Het was het een verzameling van nomadische rijkjes. De han-del langs de Zijderoute naar Chi-na brachten rijkdom en bescha-ving in het zuiden. Het noorden bleef nomadisch tot de Russische onderwerping in de 18de eeuw.

Na het begin van onze jaartel-ling kwamen Turkse en Mongool-

KazachstanHet tweede Zwitserland

se stammen naar dit gebied. De Arabieren introduceerden er de islam in de 8ste eeuw. Mongool-se stammen onder leiding van Djengis Khan lijfden het gebied tussen 1219 en 1224 in.

Kazachen stammen af van Mongoolse en Turkse volkeren. De Oezbeken regeerden in het noorden. In 1468 splitsten ze zich op in twee groepen. De zuidelij-ke groep specialiseerde zich in landbouw en streek neer in het land dat we nu als Oezbekistan kennen. De noordelijke groep bleef nomadisch en vormde het huidige Kazachse volk.

Nog niet zo lang geleden ont-dekten wetenschappers dat Kazachen de eersten waren om paarden te temmen en ze in te zetten voor oorlog en landbouw.

In de 18de eeuw onderwier-pen de Kazachen zich aan het tsa-ristische Rusland. In 1936 werd Kazachstan een volwaardige re-publiek binnen de Sovjet-Unie.

Stalin dwong de nomadischeKazachen om zich te vestigen en aan collectieve landbouw te doen. Door hongersnood kwam tussen 1926 en 1939 een kwart van de 4.000.000 Kazachen om.

Kazachstan werd onafhanke-lijkheid in 1991. In 1997 besloot de regering een nieuwe hoofd-stad op te richten, Aqmola, om-gedoopt tot Astana.

“Kazachstan is een hypocriet land”ANNA PAKVERtalER

© G

RAPH

IC N

EWS

Aralmeer

KaspischeZee

MONGOLIË

KIRGIZIË

TADZJIKISTAN

OEZBEKISTANTURKMENISTAN

CHINA

RUSLAND

IRAN

200km

KAZACHSTAN

ASTANA

Petropavlovsk

Qostanay

Aqtobe

Oral

Atyrau

Aqtau Qyzylorda

Shymkent

Taraz

Qaraghandy OskemenSemey

Almaty

Pavlodar

donderdag 16 april 2009 DIVERS ANTWERPEN.�

Kazachstan is erg vervuild, vooral in en rond de steden.

Er zitten veel giftige chemische en radioactieve stoffen in de lucht en de grond. Die brengen de volksgezond-heid in gevaar.

De industriële vervuiling in sommige steden is bijzonder ernstig.

Omdat de twee belangrijk-ste rivieren die in het Aralmeer uitmonden, omgeleid zijn voor

de irrigatie van het binnenland, droogt het Aralmeer langzaam uit. Daardoor laat het een schadelijke laag van chemische pesticides en natuurlijke zouten achter. Die worden opgepikt door de wind en versterken zich tot heuse stofstormen.

Ook de Kaspische Zee is sterk vervuild, net zoals de landbouwgronden. Die heb-ben te lijden onder het gebruik van chemische pesticiden in de landbouw.

Steden zijn erg vervuild

Ecologie

Officiële naam:Republiek Kazachstan

Oppervlakte: 2.717.300 km²

Hoofdstad: AstanaStaatsvorm: republiekRegeervorm:

(autoritaire) democratieStaatshoofd:

Nursultan A. NazarbayevEerste minister:

Karim Masimov

Onafhankelijk sinds:16 december 1991

Inwoners:15.399.437 inwoners

Gemiddelde leeftijd:29,6 jaar

Afkomst bevolking:Kazakken 53,4%, Russen 30%, Oekraïners 3,7%, Oezbeken 2,5%, Duitsers 2,4%, Tataren 1,7%, Oeigoeren 1,4%, andere 4,9%

Talen: Kazachs (64.4%), Russisch (95%)

Religie: moslims 47%, Russisch-orthodox 44%, protestants 2%, andere 7%

Alfabetisering: 99,5%

BNP/inw.: 11.500 dollarNatuurlijke grondstoffen:

grote petroleum- en gasvoor-raad, steenkool, ijzererts, koper, chroom, nikkel, kobalt, lood, zink, bauxiet, goud, uranium

Levensverwachting: 68 jaarMunt: tengeInternetlandencode: .kzLandencode: 7Nationale feestdag:

16 december 1991Aids/HIV: 0,1% van de

bevolking is besmet met HIV. Dat zijn 12.000 mensen

Plaats op lijst rijkste landen: 73/177

Autoritaire democratie

Cijfers

“Mijn moeder verkocht me voor amper 250 euro”Gorcha Davidova (34) vluchtte uit Kazachstan naar België en werd cabaretière.

werd voor het dubbele verkocht.”Gorcha vertelt het vrij nuchter. Het

valt op hoe vrolijk deze vrouw is terwijl ze toch vreselijke dingen heeft mee-gemaakt.

“Ik moest vluchten uit Kazachstan. Mijn man mishandelde me, ik was de-pressief, ik had een kind en wilde hem niet in zo’n wereld laten opgroeien. Nu kan ik daarover vertellen. Ik ben er-overheen. Maar toen ik hier pas was, was ik niet meer dan een hoopje ellen-de. Ik was dan wel verlost van mijn man en schoonfamilie, maar hier wachtte me de grootste uitdaging: mijn leven op de rails krijgen in dit land en gere-gulariseerd worden.”

Dat is haar gelukt. Negen jaar woont Gorcha nu in Turnhout.

“Als het kon, woonde ik in Antwer-pen. Maar het is een dure stad en voor-lopig woon ik hier goed.”

Ze houdt nochtans heel erg van de stad. “Het Zuid is nu mijn lievelings-plek. Je komt er zo veel leuke, crea-tieve en interessante mensen tegen. Mijn eerste indruk van Belgen was dat het zulke gesloten, gereserveerde

mensen waren. In Kazachstan is dat totaal anders. Wij zijn heel spontaan. We vertellen bij wijze van spreken aan iedereen hoeveel geld er op ons spaar-boekje staat. Eerst doen en dan den-ken!” (lacht)

Van een moegetergde, bijna ge-broken vrouw naar een levenslustige brok energie. Gorcha heeft een enor-me weg afgelegd. “In Kazachstan was ik nu misschien al dood geweest. Als ik zo had moeten verder leven, had ik zelfmoord gepleegd. Ik leefde daar in de middeleeuwen: geen elektriciteit, geen stromend water, geen badkamer. Mijn man was een boer, had veel die-ren en ik werd verplicht keihard te wer-ken op de boerderij. Dat was geen le-ven, dat was hel. Ik ben blij dat ik daar-aan ben kunnen ontsnappen. Hier in België kan ik eindelijk mezelf zijn. Dat voelt zo goed.”

Gorcha Davidova schreef een boek over haar verleden in Kazachstan en haar vlucht naar België: Eindelijk me-zelf (Houtekiet) ligt nu in de winkel.

www.gorcha.be

i

i

Gorcha Davidova is geen onbekende in Vlaanderen. De Kazachse vluchtte in 2000 met haar driejarig zoontje Latif naar België. Ze sprak geen woord Nederlands, was een paar jaar illegaal en eventjes zag het er echt niet goed uit voor haar.

Maar deze vrouw is een vechter. Ze deed iets wat geen enkele vluch-teling haar had voorgedaan. Ze be-gon onewomanshows te geven over haar leven in Kazachstan en haar vlucht van haar schoonfamilie en gewelddadige ex-man, over de ‘lieve’ mensensmokkelaars die haar in België brachten, haar leven als il-legaal hier en de hel van de Belgische bureaucratie. In het Nederlands!

“Ik groeide op in Tchoo, een klein dorp in het zuiden Kazachstan, vier uur treinen van Almaty. Een dorp twee keer zo groot als Turnhout, maar met slechts een paar honderd zielen, omzoomd door woestijn.”

“Mijn gemeenschap was islami-tisch. Meisjes in mijn dorp werden uitgehuwelijkt als ze de huwbare leeftijd van veertien bereikten. Dus vanaf hun eerste maandstonden. Die uithuwelijking was niets meer dan een openbare veiling. Ja, daar worden meisjes verkocht. De mees-ten schikken zich in hun lot, maar ik was anders. Ik was rebels, kon niet poetsen of koken en had gestu-deerd.”

Omdat ze vier jaar in Almaty ge-studeerd had als kleuteronderwijze-res, was Gorcha al vrij ‘oud’ toen ze uitgehuwelijkt werd.

“Ik was 21. In mijn cultuur is dat oud. (lacht) Ik beantwoordde ook niet aan de schoonheidsidealen en ik was geen perfecte huisvrouw. Dus verkocht mijn moeder me voor 250 euro. Mijn zusje, die wel in de wieg gelegd was om huisvrouw te zijn,

Gorcha Davidova: “In België kan ik eindelijk mezelf zijn. Dat voelt zo goed!”

“Kazachen zijn heel spontaan. Ze zouden zelfs aan iedereen vertellen hoeveel geld er op hun spaarboekje staat”gorcha davidovacabaretière

Kazachen wonen in Antwerpen.

411

�.DIVERS ANTWERPEN donderdag 16 april 2009

Volgendeweek:

Koeweit

Kosovo

Kroatië

“In Kazachstan kan je niet zonder make-up de straat op”Olga Potoskaya (46) kwam naar België met haar gezin, wachtte zes jaar op papieren en kreeg daarbovenop het overlijden van haar man te verwerken. Maar ze overleefde en kwam er sterker uit.

ook je zelfwaarde opkrikken. Het ge-voel krijgen dat je weer iets betekent in de wereld. Dat te harde werken is hem fataal geworden, denk ik. Zijn li-chaam was toen al zo verzwakt door jaren stil te liggen. Dat harde werken heeft de ziekte geactiveerd. Na acht maanden is hij gestorven.”

Olga woont nu met haar twee kin-deren in Schilde, maar eenzaam of ongelukkig is ze niet.

“Ik heb zo veel steun gekregen van iedereen in mijn omgeving. Zelfs de burgemeester van Schilde heeft er persoonlijk voor gezorgd dat de moeder en de broer van mijn man naar hier konden komen voor een orgaandonatie tijdens zijn ziekte. Het heeft niet mogen baten, maar ik ben heel dankbaar voor al de steun die ik gekregen heb.”

Olga werkt nu in het CKG, het-Centrum voor Kind en Gezin Het Open Poortje in Schilde. “Ik werk hier graag. Ik ben hier gelukkig. In Kazachstan had ik zo veel beperkin-gen, zo veel grenzen waar ik niet over mocht. Om maar iets te noemen: als vrouw was het daar ongehoord om naar buiten te komen zonder make-up op. Hier zal niemand daar van op-kijken. En nog iets: hier is geen cor-ruptie.Wat een wereld van verschil met Kazachstan!”

Toen Olga Antwerpen voor het eerst zag, woonden ze nog in een hotel in de buurt van het Centraal Station. “We hadden een uitstap gepland met het gezin. We waren aan het wandelen toen het plotse-ling begon te regenen. We gingen er-

Bijna negen jaar woont Olga nu in Schilde. Eerder woonde ze dertig jaar in Almaty.

“De stad heette vroeger Alma-Ata. Dat betekent ‘Vader van de Appelen’ omdat de stad vroeger zo groen was en er overal appelbo-men stonden. De appelen waren een speciale soort: heel groot, sap-pig en zoetzuur.

Na dertig jaar in Almaty besloot Olga om met haar man, zoon en dochter te vluchten. “Zoals zo veel Kazachen hebben we veel geld be-taald om naar hier te komen. En zo-als velen zijn we bedrogen.”

Veel wil Olga er niet over vertel-len, het is een te gevoelige zaak, zegt ze. “We dachten dat we kon-den werken in België. Maar toen we hier toekwamen, waren we il-legaal in het land en mochten we niet werken. Zes jaar hebben we gewacht op officiële papieren. Zes lange jaren van onzekerheid, finan-ciële moeilijkheden en persoonlij-ke problemen. Gelukkig hadden we twee goede, flinke kinderen, die goed studeerden, geen proble-men hadden en goed Nederlands leerden.”

Olga en haar gezin kwamen naar België om hier een betere toe-komst te hebben. Er waren te veel problemen en onzekerheden in Kazachstan.

“Niemand wist wat er de vol-gende dag zou gebeuren. In zo’n klimaat wil je niet leven. Ik heb er geen familie meer, behalve die van mijn overleden man.”

Olga krijgt het moeilijk wanneer ze over hem vertelt. “Bijna twee jaar geleden is hij gestorven. Hij had acute leukemie. Het is zo erg geweest. Na zes jaar wachten kre-gen we eindelijk bericht dat we ge-regulariseerd zouden worden. Na die regularisatie is mijn man hard beginnen werken in de haven, waar hij om 5 uur ’s morgens moest be-ginnen. Hij was pas om negen uur ’s avonds thuis. Maar hij deed het voor ons, voor zijn gezin, voor zich-zelf. Eindelijk, na al die jaren stil-zitten kon hij weer werken. Werken is meer dan geld verdienen, het is

Olga Potoskaya: “Mijn eerste kennismaking met Antwerpen? Een homo-café! De eerste plaats waar we konden schuilen voor de regen!”

Tushenaya Barinina (lamsstoofschotel)

Recept

Ingrediënten 1 kg mager lams- of schapen-

vlees zonder been, in blokjes 2 eetlepels olie 1 eetlepel tomatenpasta 1 kop fijngesneden kool 1 middelgrote ui, in ringen 2 wortels, in schijfjes peper en zout 2 teentjes knoflook uit de

knijper

1/2 theelepel kaneel in poedervorm

4 aardappelen, geschild en in blokjes gesneden van 1 cm

1 kop verse erwten 1/2 liter runderbouillon zure room

Bereiding Bak vlees, ui en knoflook in

hete olie tot het vlees bruin is.

Voeg de overige ingrediënten toe en 2,5 dl van de runder-bouillon. Stoof het gerecht gaar. Voeg meer bouillon toe indien nodig.

Garneren met zure room.

Alexandre Vinokourov Vinokourov

(Petropavlovsk, 1973) is een Kazachse ex-profwielrenner. Hij werd voor een jaar ge-

schorst wegens dopinggebruik tijdens de Tour de France in 2007. In september 2008 kon-digde hij zijn terugkeer naar de wielersport aan. 2009 zou het jaar van Vinokourov worden.

Bekend

David Loria David Loria (31 oktober

1981) is een keeper die nu bij de Shakhtyor Karaganda Kazachse middenmoter Shakhtyor Karaganda speelt. Hij speelt ook voor het Kazachs voetbalelftal. Loria begon op 15-jarige leeftijd te voetballen bij Avtomobilist Shortandiy uit Kazachstan. Daarna voetbaldehij ook voor vijf andere Kazach-se clubs: FC Astana, Zhenis Astana, Yesil Kokshetau en Shakhtyor Karaganda.

gens schuilen, in een café in de buurt. Toen we daar binnenkwamen, zagen we dat het een homocafé was! (lacht)Dát was mijn eerste kennismaking met Antwerpen! ”

Olga zag niet eerst de mooiste plekjes. In eerste instantie had ze dan ook een afkeer van de stad.

“Een jaar lang moest ik niets heb-

ben van Antwerpen. Tot ik op een dag een rondleiding kreeg van een gids. Hij vertelde over het oude Ant-werpen en toonde ons de mooiste plekjes van de stad. Op dat moment ben ik van de stad beginnen te hou-den. En nu ben ik er even verliefd en trots op als op mijn moederstad, Al-maty.”

“Werken is meer dan geld verdienen, het is je zelfwaarde opkrikken. Het gevoel krijgen dat je weer iets betekent in de wereld.”olga potoskaya

Tien voor taal

(