De strategie, tactiek en regels van het wedstrijdzeilen

1. Startprocedure tactiek en regels2. Kruisrak; bootsnelheid en VMG 3. Kruisrak; Strategie en tactiek (“de box”)4. Bovenboei; regels en tactiek5. Voor de wind; VMG running en spi trim6. Voor de wind; Strategie en tactiek7. Benedenboei; Regels en tactiek8. Basisprincipes boathandling en crew posities

Tactiek: Het samenspel van boten onderling (het tactisch toepassen van de regelementen)

Strategie: Het uitzoeken van de kortste weg en het meest effeciente parcours (stroming, windshifts etc.)

1. De Startprocedure tactiek en regels

De start van een wedstrijd lijkt vaak een grote chaos. Het startschip hangt vol met vlaggen en iedereen zit een beetje zenuwachtig aan zijn horloge te friemelen en om zich heen te kijken. Zorg voor jezelf dat je altijd rust in je boot hebt.

Stap 1: Hou in de gaten wanneer jouw klasse aan de beurt is!Dit wordt aangegeven met een geluidssignaal en het hijsen van de klassevlag. Op dat moment heb je nog 10 minuten voor de start en kan je het startgebied eens gaan verkennen.

Stap 2: Verken het startgebied en maak voor jezelf een plan van waar je wil liggen bij het startschot en hoe je daar het liefst wil komen

Stap 3: Bij het waarschuwingssein is het tijd om te gaan racen. De voorbereiding is nu voorbij en het is tijd om je plan in de praktijk te gaan brengen

Stap 4: Zorg er altijd voor dat je op volle snelheid zit als het startschot en ga de kant waarvan jij denkt dat ie het gunstigst is.

Maar Let op!

I vlag: betekent dat je na het 1 minuut sein niet meer over de lijn mag. Doe je dat wel dan moet je om de boei heen achteraan sluiten

Z vlag: Als je te vroeg start krijg je meteen al 20% score straf EN je moet weer om de boei heen om te starten

Zwarte vlag: Als je te vroeg over de lijn gaat wordt je gedikwalificeerd. Deze vlag wordt soms gebruikt als er al meerdere keren een algemene terugroep is geweest en de wedstrijdleiding het wel best vind!

X vlag: betekent individuele terugroep. Er zijn een paar mensen te vroeg gestart en met de X vlag geeft de wedstrijdleiding die mensen de kans om uit zichzelf opnieuw te starten. Je zal dus goed moeten kijken of je neit te vroeg gestart bent.De tactiek bij het starten is voor een deel het uitvoeren van je plan en voor een deel een spelletje blufpoker.

Je plan moet beginnen met het uitzoeken van de “favored end”. De start lijn ligt zelden loodrecht op de wind. Dat betekent dat 1 van beide boeien dichterbij de wind ligt. Vanaf die kant is het de kortste weg naar de bovenboei en is daarom de “favored end”.

Als de pin-end dichter bij de wind ligt (rood) is het korter om daar te starten. De linkse rode lijn is korter dan de rechtse. De kant waar je hoger dan halve wind naar toe moet varen is dan ook de “favored end”

Naast de ligging van de startlijn zijn er natuurlijk ook tactische overwegingen bij het uitkiezen van de startkant. Als je aan de linkerkant start en een slechte (langzame) start maakt walst het hele veld over je heen met hun vuile wind. Als je overstag gaat vaar je over stuurboord en moet je het hele veld die over bakboord vaart voorrang geven. Als je in een heel groot veld vaart kan het dus wijs zijn om rechts te starten. Maar vergeet niet, lef wordt soms rijkelijk beloond!

Nu je de beste plek om te starten hebt uitgekozen is het tijd om je plan te gaan uitvoeren. Het benaderen van de lijn is een spelletje op zich en is voor het grootste deel een spelletje blufpoker. Intimideren kan je leren! Het belangrijkste is om steeds het hoofddoel in je achterhoofd te hebben, namelijk;

Met VOLLE snelheid over de lijn gaan op de plek die je hebt uitgekozen!!

Stilliggen op de lijn is een effectieve manier om je plek zeker te stellen maar je stelt je tegelijk ook erg kwetsbaar op. Als er een boot lijwaarts van je duikt zul je nog steeds vrij moeten blijven en dat is behoorlijk lastig als je geen snelheid hebt. Verder heb je weinig ruimte over om af te vallen en snelheid te maken. Als je geen snelheid hebt bij het startschot maak je een hele slechte start. Iedereen die wel op snelheid zit zeilt voor je uit en bezorgt je een mooie bak vuile wind en ze varen allemaal naar de plek waar jij zo graag heen was gegaan.Het is veiliger om aan de wind naar de lijn toe te varen met zoveel snelheid dat je de boot nog makkelijk onder controle hebt en druk kunt uitoefenen op de mensen die aan je loefzijde zitten. Zo creer je ook meer ruimte aan lij om net voor het startschot te gaan versnellen.

De regels tijdens het starten zijn in principe hetzelfde als na het startschot, stuurboord wijkt voor bakboord en loef wijkt voor lij. De loef wijkt voor lij regel heeft alleen 2 delen. Als een boot van achter komt en jij hebt eerst helemaal vrij voor gelegen heb je het recht om hem zover te loeven als je wil. Dit is om de positie die je hebt bereikt te kunnen verdedigen (verdedigingsrecht)Kom je echter van achter en duik je onder de boot die voor je ligt mag je hem alleen maar tot aan zijn “juiste koers loeven”. In een kruisrak betekent dit dat (als je van achteren komt) je iemand niet verder mag loeven dan hoog aan de wind, ga je verder en zorg je ervoor dat zijn zeil gaat klapperen ben je fout en kan er in principe al tegen je geprotesteert worden! Downwind betekent dit dat je iemand niet boven de boei mag loeven waar ie uiteindelijk naar toe moet.

Bij de start gelden deze regels ook. Maar voor het startschot is er nog geen goeie koers! Dat betekent dat je voor het startschot iedereen zover mag loeven als je wil, of je nou van voren of van achteren komt! Zodra het startschot is geweest heb je wel weer een juiste koers. Met deze regel kan je in principe iedere situatie oplossen! Kijk eens in het plaatje, wie heeft er voorrang voor de start en erna?

2. Kruisrak; bootsnelheid en VMG

Het startschot is geweest en we zijn op weg naar de bovenboei. Het eerste waar je je nu op moet concentreren is bootsnelheid en hoogte. Een stelregel waar je je altijd aan moet houden is; !!! Eerst HARD en dan pas HOOG!!!

Het gaat erom dat je als eerste bij de bovenboei bent en dat bereik je door de optimale mix tussen snelheid en hoogte. Hiervoor wordt de term “Velocity made good” (VMG) gebruikt. VMG is de snelheid die je zou hebben als je rechtstreeks (in de wind) naar de boei zou kunnen varen en toch op hetzelfde tijdstip zou aankomen als iemand die moet opkruisen. Als je de bootsnelheid zou gaan ontbinden heb je een zijwaartse component en een voorwaartse component. Die voorwaartse component is de VMG.

Het doel is om de VMG zo hoog mogelijk te houden.

Het is dus niet de bedoeling om maar zo hoog mogelijk te gaan varen. Als je kijkt naar het plaatje kun je zien dat er behoorlijk wat verschil in hoogte zit! De paarse lijn stelt de VMG voor.Bootje C heeft de hoogste VMG. Bootje D en E hebben een lagere VMG doordat ze minder hoogte pakken. Bootje B heeft echter een dramatisch lage VMG vergeleken met de anderen doordat hij zo hoog vaart dat hij al zijn bootsnelheid kwijt is!

De conclusie die je hieruit kan trekken is dat snelheid veel belangrijker is dan hoogte! Zorg er eerst voor dat je boot op snelheid zit en probeer dan pas hoogte te pakken door voorzichtig op te loeven. Als je snelheid weer af gaat nemen weet je dat je te ver zit en moet je weer een stukje afvallen.

3. Kruisrak; strategie en tactiek

Als het goed is zijn we op een mooie plek over de startlijn gegaan en we met goeie snelheid en hoogte op weg naar de bovenboei. We staan nu voor de keuze welke kant van het kruisrak we opgaan. We kunnen links, rechts of meer door het midden gaan. De keuze heeft te maken de wind (meer of minder, shifts) en met de rest van het veld (tactiek).

De wind verschilt vaak per kant. Je moet dan denken aan meer wind aan 1 kant en winddraaingen (shifts). Op meren kan het zo zijn dat er dichterbij de kant minder wind staat door obstakels (gebouwen, bomen etc.) Op zee staat soms meer wind bij de kust door opwarming van het land. Om erachter te komen of er aan 1 kant meer wind staat kan je voor de wedstrijd aan beide kanten gaan varen. Tijdens de wedstrijd kan je aan het water zien waar meer wind staat.

Om je plan en overzicht voor jezelf te structureren kan je het

vaarwater in je hoofd verdelen in boxen. Vervolgens kan je bepaalde boxen gaan verdelen in goeie boxen en “No-go boxen”. De meest linker boxen kunnen ongunstig zijn omdat ze in de luwte staan van een stel hoge bomen. Boxen kunnen ook extra gunstig zijn omdat er veel wind en vlagen zitten.

Naast het verschil in windsterkte heb je ook nog te maken met windshifts. Sommige zijn permanent, bijvoorbeeld bij de kant (trekwal) of bij obstakels en sommige onstaan uit het niets midden op het water. Permante shifts zijn eveneens te vinden als je voor een wedstrijd het vaargebied gaat verkennen. Ervaren lokale zeilers zijn ook vaak een onschatbare bron van informatie!!Je hebt 2 soorten shifts; lifters en headers. Een lifter brengt (lift) je dichter bij het volgende merkpunt en een header brengt je er verder van weg.

Maar wat kan je nou

met een windshift? Een shift kan de weg naar de bovenboei verlengen of verkorten afhankelijk van de kant die je opgevaren bent na de start. Bij een shift naar links (tegen de klok in) wordt de linkerkant ineens bijzonder gunstig! In het plaatje hiernaast wordt dat duidelijk. Beide boten vertrekken op hetzelfde punt en varen allebei 1 kant op. Dan komt er een “left hand shift”. De linker boot wordt nu naar de boei gelift terwijl de rechter er juist vanaf wordt gezet. De linkerboot ligt ineens een behoorlijk end voor!

Om precies te zijn na wat rekenen kom je op 1/3 van de tijd die je uit elkaar bent gevaren! Dus stel je bent allebei 1 minuut uit elkaar bent

gevaren, dan ligt de linkerboot ineens 20 seconden voor op de rechter! Dus wees voorzichtig met hoe ver je naar 1 kant wil varen. Als je geluk hebt kom je ineens minuten voor te liggen op je tegenstander maar als je pech hebt kom je er minuten achter te liggen. In het plaatje rechts is ook goed te zien hoe 1 boot voor komt te liggen bij een shift. LEP staat voor “line of equal position”. We gaan weer uit van 2 boten die samen begonnen zijn op 1 plek en allebei een kant hebben gekozen. Voor de shift liggen ze op dezelfde LEP maar na de shift ligt de rechterboot voor.

Maar wat moeten hier nou mee? Ten eerste; als je een shift verwacht, zeil er dan naartoe! Ten tweede; als je neit wat wat je kan verwachten moet je zo min mogelijk risico nemen en

wat meer in het midden blijven of net links of rechts van het midden afhankelijk van hoeveel risico je wil nemen. Kijk ook goed in het eerste kruisrak wat iedereen doet, er zijn er altijd een paar die helemaal naar links of rechts gaan. Bij de bovenboei merk je het verschil.

Naast de omstandigheden heb je natuurlijk ook nog de andere boten. Hoe minder boten er meevaren in een wedstrijd hoe belangrijker het “gevecht” wordt tussen boten onderling. In het kruisrak zijn 2 regels van groot belang. Stuurboord wijkt voor bakboord en loef wijkt voor lij.Stuurboord wijkt voor bakboord is vrij simpel maar deze regel kan van invloed zijn welke kant van de baan je opgaat. Als je eerst naar rechts gaat en vervolgens weer terug naar het midden vaart lig je over bakboord en heb je een tactisch voordeel; if you’re on the right you’re in the right! Als je weinig uit elkaar vaart en je bent met weinig boten kan het voordelig zijn om naar rechts te gaan omdat iedereen die van links komt moet wijken los van windshifts!

De loef wijkt voor lij regel is bij wedstrijden iets ingewikkelder maar wel logisch. Deze regel wordt ook wel de overlapregel genoemd. Het gaat er namelijk om hoe de overlap bereikt wordt. Als je vrij voor hebt gelegen en er komt een boot aan loef varen mag je hem loeven zover je wilt. Je moet dit zien als een “verdedigingsrecht”, jij hebt met veel moeite die plek verkregen en die mag je verdedigen ook! Als een boot niet eerst vrij voor heeft gelegen en dus eigenlijk niet echt een voorsprong op je gehad heeft zijn zijn rechten beperkt. Hij mag je op zo’n moment niet hoger loeven dan zijn juiste koers. In het kruisrak betekent dat dat je iemand niet hoger dan hoog aan de wind of boven de boei mag loeven.