STRATEGIE EN TACTIEK

VAN HET

COMMUNISME

tl '

STRATEGIE EN TACTIEK

VAN HET

COMMUNISME

WïWimsmm

I N H O U D

p a g i n a

Inleiding 5

De grondslagen van de strategie en tactiek vanhet communisme 7

Propaganda en revolutie in het raam vanstrategie en tactiek van het communisme . . 13

Strategie en tactiek van het communisme totheden 22

Strategie en tact iek van het communisme inhet heden 31

De strategie en tactiek van het huidigecommunisme in Nederland 41

I N L E I D I N G

Dit geschrift heeft tot onderwerp de strategie en tac-tiek van het communisme.

Aan deze studie zijn een tweetal andere voorafgegaan,waarvan de eerste handelde over de grondslagen en hettweede over de organisatie van het communisme.

Het communisme heeft een grondslag,• een weg en eendoel. De grondslag is het dialectisch materialisme, • hetdoel de communistische maatschappij. De weg loopt viaklassenstrijd, revolutie en dictatuur van het proleta-riaat. Voor het bereiken van het doel ishet allereerstnodig dat het communisme zich organiseert. Organisatiealleen is niet voldoende, • er moet gestreden worden endie strijd zal de communisten tenslotte binnenvoeren inhet beloofde land. Die strij d zal hevig zijn en kan heellang duren. De tegenpartij is machtig en zal haar bezitnimmer zonder strijd prijs geven. Haar bestrijding zalvan de communisten niet slechts grote offers vragen,maar ook bekwaamheid. Met list en overleg zal zij ge-voerd moeten worden en de communisten zullen daarom opde hoogte moeten zijn van de beginselen van oorlogvoe-ring en met name van die van strategie en tactiek.Deze begrippen hebben met betrekking tot de strijd in

het algemeen de volgende betekenis: De strategie richtzich op omvangrijke situaties en grote en vaak ver-gelegen doelen, terwij l de tactiek zich bezig houdt metminder omvangrijke situaties en kleine, nabij gelegendoelen.

Stalin zegt in zijn „Grondslagen van het Leninisme"hierover het volgende: „Heeft de strategie ten doel deoorlog, zeggen wij, tegen het tsarisme of de bourgeoisiete winnen en tot het einde toe te voeren, de tactiekstelt zichminder omvangrijke doeleinden,want zij trachtniet de oorlog in zijn geheel, maar een bepaalde scher-mutseling, dit of dat gevecht te winnen, deze of genecampagne of actie met succes te voeren, die met de con-crete situatie inde periode van de gegeven op- en neer-gang van de revolutie overeenstemmen. De tactiek is een

deel van.de strategie, is aan haar ondergeschikt en moethaar dienen".

In dit werkje zullen eerst de grondslagen van de com-munistische strategie en tactiek bezien worden, vervol-gens die strategie en tactiek in de practijk, voorafge-gaan door een behandeling van de onderwerpen propagandaen revolutie met betrekking tot het onderwerp van dezestudie. In een slothoofdstuk zal de aandacht gerichtworden op de politiek van het communisme in Nederland.

6

D E G R O N D S L A G E N V A N

D E S T R A T E G I E E N T A C T I E K

V A N H E T C O M M U N I S M E

Een behandeling van dit onderwerp kan slechts vrucht-dragend zijn indien daaraan voorafgaat eenwijzen op derelatie tussen theorie en practijk van het communisme.

Immers voor de communist zijn theorie en practijk on-losmakelijk met elkaar verbonden en de eerste heeft tenopzichte van de laatste de functie van de gids,c van hetlicht in de duisternis.

Voor Marx had de theorie grote practische betekenis.Kennis en actie, theorie en praktijk liggen bij hem inhetzelfde vlak, gaan in elkaar over. Wetenschap welkeniet leidt tot daden is steriel, kennis is nodig om dewereld te veranderen. Deze opvatting spreekt duidelijkuit zijn mening over philosophie. In zijn „Stellingenover Feuerbach" zegt hij: „De f il osofen hebben de wereldslechts verschillend geïnterpreteerd, het komt er echterop aan, haar te veranderen."

Lenin heeft over het verband tussen theorie en practijko.m. het volgende gezegd, hetgeen ook door Stalin her-haald is in zijn „Grondslagen van het Leninisme": "Zonderrevolutionnaire theorie kan er geen revolutionnaire be-weging zijn." en: „'Slechts een partij die door een voor-aanstaande theorie wordt geleid kan de rol van vooraan-staand strijder vervullen."

Een nadere uitbreiding van de opvatting omtrent de ver-houding tussen theorie en praktijk wordt gegeven in hetslothoofdstuk van de „Geschiedenis van de communistischepartij van de Sovjet-Unie", waarin de volgende passagesvoorkomen:„De geschiedenis van de partij leert verder, dat de

partij van de arbeidersklasse de rol van leider van haarklasse en van organisator en leider van de proletarischerevolutie niet kan vervullen, indien zij de leiding-gevende theorie van de arbeidersbeweging,de Marxistisch-Leninistische theorie, niet beheerst. De kracht van de

Marxistisch-Leninistische theorie ligt hierin, dat zijhet de partij mogelijk maakt, haar weg te vinden in desituatie waarin zij zich bevindt, de innerlijke samen-hang van de gebeurtenissen om haar heen te begrijpen,de loop van de gebeurtenissen te voorzien, en niet al-leen te zien hoe en waarheen de gebeurtenissen zich opdit ogenblik ontwikkelen, maar ook, hoe en waarheen zijzich in de toekomst moeten ontwikkelen. Alleen een par-tij, die de Marxistisch-Leninistische theorie beheerst,kan vastberaden voorwaarts schrijden en de arbeiders-klasse voorwaarts leiden. En omgekeerd, een partij,die de Marxistisch-Leninistische theorie niet beheerst,is genoodzaakt tastend rond te dwalen, zij verliestde zekerheid bij haar acties en is niet in staat de ar-beiderski asse voorwaarts te leiden.",,,Het beheersen van de Marxistisch-Leninistische theorie

betekent geenszins al haar formuleringen en gevolgtrek-kingen van buiten te leren en zich aan de letter van dezeformuleringen en gevolgtrekkingen vast te klampen. Omde Marxistisch-Leninistische theorie te beheersen moetmen in de eerste plaats leren onderscheiden tussen haarletter en haar wezen. De Marxistisch-Leninistischetheorie beheersen, dat betekent zich het wezen van dezetheorie eigen maken en deze theorie leren gebruikenbij het oplossen van de practische vraagstukken van derevol utionnaire beweging onder de verschillende ver-houdingen van de klassenstrijd van het proletariaat.De Marxistisch-Leninistische theorie beheersen, dat be-tekent in staat te zijn deze theorie met de nieuwe er-varing van derevolutionnaire beweging, met nieuwe stel-lingen en gevolgtrekkingen te verrijken, haar te ontwik-kelen en vooruit te brengen, zonder er voor terug teschrikken om, uitgaande van het wezen van de theorie,enkel e van haar stellingen en gevolgtrekkingen die ver-ouderd zijn, door nieuwe te vervangen, die aan de nieuwehistorische situatie beantwoorden."

Dat deze opvattingen nog steeds actueel zijn blijktuit de korte samenvatting van de 50-jarige geschiedenis

8

van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie, gegevendoor de afdel ing propaganda en agitatie van het CentraalComité en het Marx-Engels-Lenin-Stalin Instituut.Hierin wordt over de verbondenheid van theorie en prac-

tijk het volgende gezegd:,, L en in toonde aan dat a 11 een een partij diegeleid wordt

door een vooraanstaande theorie de rol van vooraanstaandestrijder en werkel ijk l eider van de werkers kan vervul l en;met alle nadruk onderstreepte hij de betekenis van hetverenigen van de massale arbeidersbeweging met het weten-schappelijk socialisme. De Marxistisch-Leninistische op-voeding van de communisten is een onderwerp van bijzon-dere zorg van het propagandawerk van onze partij. Hetvoortdurend steigende ideologische peil van de ledenen candidaten der partij is de beslissende voorwaardevoor het verheffen van hun leidende rol op alle gebiedenvan het leven, voor de ontwikkeling van de activiteitvan de partijmassa. In het propagandawerk van onze partijmoet thans meer dan ooit een eind gemaakt worden aan descholastische, dogmatische methode van het bestuderenvan de Marxistisch-Leninistische theorie. Uitgaande vande gedachte dat de Marxistisch-Leninistische theoriegeen dogma maar een leidraad tot handelen is, eist departij van de communisten begrip voor het scheppendekarakter van het Marxisme-Leninisme, niet om het be-heersen van afzonderlijke formules en citaten, maar omde wezenlijke inhoud van de almachtige, de wereld her-scheppende revol utionnaire leervanMarx, Engels, Leninen Stalin„ Dat is juist wat de gehele geschiedenis vande Communistische Partij van de Sovjet-Unie ons leert.Het vergeten van deze leerstellingen, de geringschat-tende opvatting over de Marxistisch-Leninistische theorieleiden onvermijdelijk tot een bekrompen practijk, tothet verlies van het perspectief bij het werk. De onbe-kwaamheid om het practische werk van iedere dag met devoornaamste politieke taken van de partij, met haarstrijd om de overwinning van het communisme te verbinden,leidt er onherroepelij k toe dat deze bekrompen krenten-wegers in hun practische werk schipbreuk lijden."

In de inleiding werden de begrippen strategie en tac-tiek reeds genoemd. In het hiernavolgende zullen zijenigszins uitgewerkt worden aan de hand van het reedseerder genoemde werk van Stalin: „De grondslagen vanhet Leninisme".

Stalin noemt de strategie en tactiek de wetenschapvan de leiding van de klassenstrijd van het proletariaat.

De klassenstrijd nu moet volgens de communistischeleer tenslotte uitlopen op de proletarische r e v o l u t i edie de d i c t a t u u r van hét p r o l e t a r i a a t moet vestigen.Beide vormen de objecten van de strategie.

Bij toepassing van de beginselen van het Leninisme-Stalinisme is strategie dan het bepalen van de richtingvan de hoofdaanval van het proletariaat, het uitwerkenvan een daarmee overeenkomstig plan voor de verdelingder revolutionnairekrachten (dereserves, zie hieronder)en de strijd voor de uitvoering van dit plan.

Tactiek is het bepalen van de gedragslijn van het pro-letariaat voor de betrekkelijk korte periode van eb envloed van de beweging, van op- of neergang van de revo-lutie; de strijd voor het doorzetten van deze gedrags-lijn, door het vervangen van de oude strijd- en organi-satievormen, van de oude leuzen door nieuwe, door hetverbinden van deze verschillende vormen enz.

Hoe is het nu met de strategische en tactische lei-ding?

De taak van de strategische l e i d i n g is de juiste aan-wending van de krachten van de revolutie. In dit ver-band wordt door Stalin gesproken over,, reserves" van derevolutie. Als directe reserves worden beschouwd deboeren en in het algemeen de groepen in eigen land tus-sen proletariaat en bezittende klasse instaande, hetproletariaat in de naburige landen, de revolutionnairebewegingen in de koloniën en de afhankelijke landen,de veroveringen en aanwinsten van de dictatuur van hetproletariaat. De indirecte reserves zijn: de tegenstel-lingen en conf l icten tussen de niet-proletarische klas-sen van het eigen land en de tegenstellingen, conflic-

10

ten en oorlogen tussen de aan de proletarische staatvijandige burgerlijke staten.

Naar communistische opvatting houdt een goede strate-gische leiding in:

lo De concentratie van de voornaamste krachten vande revolutie op het beslissende moment op de meest kwets-bare plaats van de tegenstander, als de revolutie reedsrijp is geworden, het offensief met volle kracht voor-uitgaat, als de opstand aan de deur klopt en het aan-voeren van de reserves naar de voorhoede de beslissendevoorwaarde van het succes is.

2. De keuze van het moment van de beslissende slag,van het begin van de opstand, moet zo zijn berekend datde crisis haar hoogste punt heeft bereikt, dat de voor-hoede bereid is tot het einde toe te strijden, de re-serves gereed zijn om de voorhoede te ondersteunen ener reeds een toppunt van verwarring in de gelederen vande tegenstander heerst.

3. Het standvastig doorzetten van de reeds ingesla-gen koers door alle moeilijkheden en complicaties heenopdat de voorh'oede het hoofddoel van de strijd niet uithet oog zal verliezen en de massa's, als zij zich naardit doé'l bewegen en proberen zich bij de voorhoede aante sluiten, niet van de weg zullen afdwalen.

4. Een manoeuvreren met de'reserves berekend op eenjuiste terugtocht, als de vijand sterk, als de terug-tocht onvermijdelijk is, als het voor de hand ligt dathet aanvaarden van het gevecht dat de tegenstander wilopdringen onvoordelig is, als de terugtocht onder degegeven krachtsverhoudingen het enige middel is om devoorhoede aan de slagen van de tegenstander te onttrek-ken en haar de reserves te doen behouden.

De taak van de tactische l e i d i n g bestaat hierin zichalle strijd- en organisatievormen van het proletariaateigen te maken en hun juist gebruik te verzekeren, op-dat onder de gegeven krachtsverhoudingen het grootstmogelijke resultaat kan worden bereikt dat voor de voor-bereiding van het strategisch succes noodzakelijk is.

IL

H i ertoe is nodig:

1. Het op de voorgrond stellen van juist die strijd-en organisatievormen, die het meest in overeenstemmingzijn«met de gegeven omstandigheden van de eb of vloedder beweging en die in staat zijn om het te vergemak-kelijken en te verzekeren dat de massa's tot de revo-lutionnaire posities, demillioenenmassa' s tot het frontvan de revolutie worden gevoerd en aan het front van derevolutie hun plaats innemen.

2. Op ieder gegeven moment juist die bij zondere schakelin de keten der processen te vinden, die men moet grij-pen om in staat te zijn de gehele keten vast te houdenen de voorwaarden voor het bereiken van een strategischsucces voor te bereiden.

Dat de grondslagen van strategie en tactiek van hetcommunisme nog steeds actuele betekenis hebben beweeseen artikel in het leidend theoretisch blad van de Com-munistische Partij van de Sovjet-Unie „Communist" inApril L953. Hierin werden deze grondslagen opnieuw be-vestigd, terwijl in de slotzin gesteld werd dat,in dehuidige periode vanzeer harde politieke strijd de pro-blemen van strategie en tactiek een zeer bijzondere be-tekenis gekregen hebben.

12

P R O P A G A N D A E N R E V O L U T I E I N H E T

R A A M V A N S T R A T E G I E E N T A C T I E K

V A N H E T C O M M U N I S M E

Het communisme heeft een langdurige en moeizame strijdte voeren voor de communistische maatschappij bereiktis. De weg er heen loopt over klassenstrijd, revolutieen dictatuur vanhet proletariaat. De beste wapens moe-ten gekozen worden en daaronder .neemt de propaganda ;eenbelangrijke plaats in. Hoe zou de klassenstrijd gevoerdkunnen worden zonder propaganda? Hoe zou de revolutievoorbereid moeten worden? Welk effect zou van de revo-lutie te verwachten zijn indien zij niet gesteund zouworden door een intensieve propaganda? Wat te denkenvan een dictatuur van het proletariaat waarin geen pro-paganda gevoerd zou worden? De geweldige:betekenis vande propaganda dringt in dit alles naar voren, vandaardat aan haar met betrekking tot het communisme hier-onder speciale aandacht geschonken zal worden.

De revolutieleer is e'en van de hoekstenen van hetcommunisme. Strategie en tactiek houden zich voor eenbelangrijk deel bezig met die revolutie.

Men hoort na de tweede wereldoorlog nogal eens dé me-ning verkondigen dat het communisme niet meer revolu-tionnair in de oude zin van het woord is. Op dit pro-bleem - dat dus met betrekking tot het onderwerp vandit geschrift van de grootste betekenis is - zal in hethiernavolgende eveneens worden ingegaan.

Propaganda

De communisten maken onderscheid tussen propaganda enagitatie. Om te komen tot de communistische maatschap-pij zal allereerst nodig zijn een voorhoede van de ar-beidersmassa. Deze voorhoede zal met een duidelijk doelvoor ogen, strijdvaardig en met inzicht en kennis haarweg moeten gaan. Die weg is het leiden van de arbeiders-massa door klassenstrijd, revolutie en dictatuur van

13

het proletariaat naar de communistische maatschappij.De voorhoede van de arbeidersmassa d.w.z. de partij

en in het bijzonder het kader zal voor het voeren vande strijd een doctrine behoeven en daartoe intensiefbewerkt moeten worden. Hiertoe dient de propaganda, diedus slechts bestemd is voor een betrekkelijk kleinegroep. Een dergelijke bewerking is voor de grote massaniet nodig, deze zal met veel minder kunnen volstaan.Zij zal zodanig beinvloed moeten worden dat zij in be-weging komt onder leiding van haar elite, de communis-tische partij. De beïnvloeding nu van de arbeidersmassab. v. door leuzen wordt door de communisten „agitatie"genoemd. Deze agitatie zal een communistische geestmoeten aankweken en daartoe duidelijke taal moeten spre-ken. Taal die onmiddellijk spreekt tot het hart van demassa, doordat zij appelleert aan sterk levende gevoe-lens. Het beste voorbeeld hiervan in de laatste tijd isde actie voor de vrede. De kennis omtrent de verschrik-kingen van een oorlog is algemeen geworden. De drangnaar een wereld zonder oorlog is groter dan ooit. Wiespreekt in een dergelijke situatie directer tot de mensdan degene die over vrede spreekt?

De propaganda richt zich dus tot de voorhoede .en wiluitvoerig en diepgaand zijn wat de te geven stof betreft.De agitatie is voor de massa en kan wat de te geven stofbetreft veelal volstaan met leuzen.

Bij het nagaan van de betekenis van propaganda in hetcommunisme valt onmiddellijk het verschil in situatieop tussen landen waar het communisme niet aan de machten de landen waar zulks wel het geval is. In het eerstegeval richt de propaganda zich op de omverwerping vande bestaande orde en indien dit niet met zoveel woordengezegd wordt, dan toch wel op een radicale veranderingvan de bestaande maatschappij. In het tweede geval richtde propaganda zich op de verwezenlijking van een maat-schappij die in grondtrekken reeds aanwezig is. De pro-paganda in het eerste geval heeft een sterk revolution-nair en destructief karakter, terwijl deze in het tweedegeval meer behoudend en opbouwend is.

14

Elk van deze situaties zal wat nader bezien worden.De voornaamste strijd in de kapitalistische maatschap-

pij is volgens de communisten de klassenstrijd. De tegen-stellingen tussen kapitalisten en arbeiders zijn onver-zoenlijk. Deze tegenstellingen zullen tenslotte leidentot de ineenstorting van de kapitalistische maatschap-pij. De communistische partij heeft tot taak dit proceste versnellen door op te treden als voorhoede Tran dearbeidersmassa in de strijd tegen de bourgeoisie. Dezetaak is zeker niet gemakkelijk en de communistischepropaganda zal op velerlei moeilijkheden berekend moetenzijn. Deze moeilijkheden zullen zich vooral ook voor-doen in verband met de genoemde tegenstellingen.

Doctrinair gaan de communisten er van uit dat slechtsdoor detegenstellingen de kapitalistische maatschappijkan ineenstorten. Deze ontwikkeling betekent vaak meerleed voor de arbeiders. Door lagere lonen, hogere prij-zen, werkloosheid enz. worden de tegenstellingen ver-groot, maar hiermee groeit eveneens de ellende. Tochkan slechts hierdoor de omwenteling komen. Een grotetegenstelling tussen kapitalisten en arbeiders is eennoodzakelijke voorwaarde. Een arbeidersmassa die hetgoed gaat komt niet in opstand, maar wordt „reformis-tisch". Nu komt echter de moeilijkheid. Een communis-tische partij zal, evenal s elke partij, er naar streveneen zo groot mogelijke aanhang te verkrijgen. Wanneerdeze partij volgens haar leerstellingen de massa bewerkt,dan moet het deze duidelijk worden dat hoe slechter zijhet krijgt hoe beter het eigenlijk gaat. Immers ver-slechtering betekent in deze situatie verscherping vande tegenstellingen en dus een voorwaarde voor de omver-werping van de bestaande orde. In het algemeen zal demassa niet veel voelen voor een beweging die voorlopigmaar hoopt op verslechtering van hun omstandigheden.Het communisme staat nu voor de moeilijke opdracht haarpropaganda zodanig te richten dat noch de voortgang vande klassenstrijd noch het dingen naar de gunst van dearbeidersmassa in het gedrang komt.

In de practijk nu blijken de moeilijkheden niet zo

15

fgroot te zijn als ze hiervoor gesuggereerd zijn. Destrijd van het communisme ter verscherping: van de tegen-stellingen speelt zich namelijk voor een belangrijk deelaf in de geest van de communist. Het;,, kl assebewust" ma-ken wil ook zeggen het bewust maken van de tegenstel-lingen tussen bezitters en niet bezitters. Hoe meer decommunisten zich bewust worden van de omvang en de on-verzoenlijkheid van de tegenstellingen, hoe groter dietegenstellingen eigenlijk worden.

Ih dit verband kan mogelijk"gezien worden de commu-nistische practijk van het stellen van buitensporigeeisen. Hiermee komt men bij degenen die deze buiten-sporigheden niet als zodanig onderkennen in de gunst,terwijl door groter ontevredenheid de tegenstellingenvergroot worden. Los van het bovenstaande zijn er com-munistische eisen die niet alleen voor de arbeiders,maar voor de gehele bevolking van belang zijn en wierinwilliging door een deel van die bevolking als een wel-daad beschouwd zou worden (vrede).Toch is het stellen van buitensporige eisen niet een

tactiek die altijd en overal wordt toegepast. Om oppor-tunistische redenen kan het in bepaalde omstandighedenbeter zijn normalere eisen te stellen. Vooral in tijdenvan „ eenheidsfront" en „eenheid van de arbeidersmassa"kan deze tactiek meer vruchten afwerpen. Het voordeelvan deze tactiek spreekt vooral wanneer communisten aan-vankelijk met andere groepen dezelfde eisen hadden endeze laatsten onder drang van bepaalde omstandighedenhier wat van af gaan doen, waardoor de communisten uitde bus komen als de waarlijk progressieven,Zoals reeds verschillende malen is aangegeven speelt

de arbeidersmassa in de ontwikkeling naar de omverwer-ping van de kapitalistische orde een belangrijke rol.Deze arbeidersmassa zal door middel van propaganda be^werkt moeten worden en deze propaganda zal zich dus ookmoeten richten op het sociale aspect. Alhoewel dit so-ciale aspect niet meer vandezelfde betekenis is als inhet verleden - omdat inmiddels de situatie in verschil-lende Westerse landen aanmerkelijk verbeterd is-blij ft

het toch belangrijk. In dekapitalistische maatschappijnu is sociale propaganda van de communisten altijd eenhè fboom voor depolitieke oogmerken. Van uitermate grotebetekenis is geworden de propaganda voor de vrede, waar-over hiervoor reeds iets gezegd is. Waar in het verledencommunisme en nationalisme onverenigbaar waren, is thansdit .nationalisme -hoewel ideologisch nog onverenigbaar-een belangrijk propagandapunt geworden voor de commu-nisten.' De afhankelijkheid van Amerika wordt voorgesteldals een ernstige bedreiging van de nationale onafhan-kelijkheid. De eenheid van de arbeidersmassa is een be-langrijk object van propaganda. Een van de grootstegevaren voor een communistische partij is het leidenvan een sectarisch bestaan. Indien zij het contact metde massa verliest wordt haar taak schier onmogelijk.Zij zal haar propaganda niet slechts richten tot eigenarbeiders maar ook tot die van andere bewegingen en metname de socialistische.; In de propaganda wordt dan ge-wezen op de gemeenschappelijke strijd tegen het kapi-talisme, op de noodzakelijkheid om samen te gaan en een„verenigd front" te vormen. Een van de meest gelief-'koosde voorwerpen van propaganda blijft de Sovjet-Unie,het vaderland van het communisme, het goede voorbeeldvoor de gehele wereld.Zoals reeds werd opgemerkt is in het algemeen gespro-

ken de propaganda in landen waar het communisme heerstvan enigszins andere aard. Het behoudend element spreekthier meer. Door middel van de revolutie is de dictatuurvan het proletariaat gevestigd en deze heeft een totaalandere maatschappij geschapen. De productiemiddelen zijnniet meer in handen van een groepje kapitalisten, maarin handen van de gemeenschap.'

De geweldige betekenis hiervan zal door de propagandaaangetoond moeten worden. De klassenstrijd is nog welniet geheel afgelopen, maar van een tegengesteld karak-ter geworden.' Hét gaat:niet meer om een grote overheer-sende kapitalistische klasse en een onderdrukte arbei-dersklasse, maar het is de strijd geworden tussen deoverheersende arbeidersklasse en een verdwijnende bour-

17

geoisie, die op alle mogelijke manieren zal pogen desocialistische opbouw te saboteren.

De propaganda zal de Staat als uitvoeringsorgaan vande dictatuur van het proletariaat moeten belichten,enerzijds haar stimulerende werking met betrekking totde economische, sociale en culturele opbouw van het•socialisme en communisme, anderzijds haar strijd tegende contra-revolutionnaire krachten. Met betrekking totde kapitalistische wereld wordt gesproken over kapita-listische omsingeling die tot doel heeft de Sovjet-Unieen de met haar verbonden volken te verpletteren. Daarommoet beschikt kunnen worden over sterke strijdkrachten,een krachtige politie en een efficiënte inlichtingen-dienst.' Verder zal duidelijk de leidende rol van deSovjet-Unie inde wereld aangetoond moeten worden, haarvriendschap met de landen waar het communisme tot heer-schappij gekomen is en haar verbondenheid met de doorhet kapitalisme onderdrukte landen en bevolkingsgroepen.Telkens zal de propaganda moeten aantonen dat de Sovjet-Unie het welzijn van de wereld ter harte gaat.

Hierboven is slechts gesproken over de propaganda inde kapitalistische maatschappij en die in de dictatuurvan het proletariaat. Het spreekt wel vanzelf dat ooktijdens de :eigenlijke revolutie de propaganda een be-langrijke rol speelt. Wanneer de stoottroepen klaar zijnvoor de strijd, heeft de propaganda haar betekenis nietverloren. Tijdens de strijd zal door propaganda het vuurlaaiend gehouden moeten worden. De massa zal bewerktmoeten worden om de overgang .naar de nieuwe situatiete bevorderen.

Een van de laatste zinnen van „Het Communistisch Ma-nifest" luidt: „De communisten versmaden het hun opvat-tingen en oogmerken te verhelen". In het bovenstaandeis reeds gebleken dat dat slechts gedeeltelijk waar isen één van de karakteristieke kenmerken van het heden-daagse communisme is juist dat die oogmerken verheeldworden. De huidige communistische propaganda van deSovjet-Unie met betrekking tot de vrede is hiervan eenduidelijk voorbeeld, het gaat hier de S.U. immers ken-

L8

nelijkomde versterking van zichzelf en de verzwakkingvan de tegenpartij.

Revolutie.

Het Marxisme van 1848 stelde heel duidelijk dat denieuwe maatschappij slechts zou kunnen komen via de ge-welddadige omverwerping van de bestaande orde.

Dit Marxisme vormde de kern van de Leninistische opvat-tingen omtrent de revolutie. Het Leninisme heeft dezeMarxistische revolutietheorie verder ontwikkeld dooraanvullingen gebaseerd op de revolutionnaire practijk.'

De revolutietheorieën van het Stalinisme weken — on-danks de leer van het „Socialisme in e'e'n land"- nietwezenlijk af van het Marxisme-Leninisme. De voortgangvan de revolutie werd gebonden aan de ontwikkeling vande Sovjet-Unie. Deze politiek, die een belemmering vande voortgang van de revolutie leek, komt tenslotte vol-gens Stalin de wereldrevolutie ten goede. Immers dezekan slechts volbracht worden in een wereld waarin deSovjet-Ujnie groot, sterk en machtig zal zijn en metsucces weerstand zal kunnen bieden aan de kapitalisti-sche omsingeling.'Doctrinair is er dus niets veranderd en dat de laatste

tijd in uitlatingen en geschriften van toonaangevendecommunisten het begrip revolutie in de oude zin van hetwoord weinig meer ter sprake komt is inderdaad voor eendeel te verklaren uit het „Socialisme in e'e'n land".Dit „Socialisme in een land" moet de Sovjet-Unie ener-zijds tot een onoverwinnelijke macht en anderzijds toteen volledige autarkie voeren. Hierdoor zal zij instaatzijn alle communistische bewegingen in de wereld effec-.1tief te steunen en in eigen land een tevreden bevolkingte kweken die meewerkt en een voorbeeld vormt voor derest van de wereld. Enerzijds zullen alle gelegenhedendie zich voordoen om winst te behalen aangegrepen dienente worden, maar anderzijds moeten telkens de nadeligegevolgen van bepaalde acties van te voren overwogen

19

worden, ontijdige revoluties kunnen de zaak van hetcommunisme belangrijk schaden. Terugtrekken moet moge-lijk zijn zonder ernstige gevolgen. De voortgang van dewereldrevolutie eist dat het bestaan van de Sovjet-Unieniet in de waagschaal gesteld wordt. De volkeren derwereld moeten tot het inzicht gebracht worden dat deSovjet-Unie het heil van de mensheid bevordert. Hetaccentueren van de, „revolutie" kan een dissonant vormenin de roep om „vrede".

In vergelijking met het verleden is de toestand duseigenlijk gevaarlijker geworden. De communisten komenniet zo openlijk en veelvuldig meer uit voor hun re-volutionnaire opvattingen. Een goed voorbeeld hiervanvormt de C.P.N. In haar nieuwe beginselprogramma geeftzij de weg naar de democratische volksstaat (het voor-portaal van de communistische maatschappij) als volgtaan: „Wanneer het nationale eenheidsfront de onder-steuning en sympathie van de grote meerderheid van debevolking gewonnen zal hebben, zal het in staat zijneen meerderheid in de Tweede Kamer te veroveren, waar-op een coalitieregering kan steunen, die bereid is onsland uit de greep van Amerika te bevrijden en een vrede-lievende politiek te voeren."

Er is geen enkele reden om aan te nemen dat de com-munisten de revolutie niet meer beschouwen als het mid-del ter bereiking van het doel. Afgezien van hun doc-trinaire opvattingen, alleen al omdat het vormen van.een meerderheid in de zin van het hierboven gesteldewel steeds tot de onmogelijkheden zal blijven behoren.Het tijdstip van de revolutie zal echter bepaald wordendoor de Russische machthebbers.

Het Stalinisme heeft de betekenis van de revolutieniet verminderd, maar aangepast aan de nieuwe situatieen dat derevolutiegeest nog steeds levendig is bewijsto.m.'een artikel van April 1953 in het reeds eerder ge-noemde blad „Communist" waarin gesteld wordt dat de par-tij zich moet laten leiden door een onverzoenlijke „re-volutionnaire" geest.

Ook de wijze waarop de revolutie wordt voorbereid en

20

zich voltrekt zal, met het oog op het bovenstaande,anders gaan. Alles zal veel bedekter gaan en ook mindertastbaar zijn, de rol van de geheime oorlogvoering wordtbelangrijk groter. Ten behoeve van de Sovjet-Unie zullengegevens verzameld moeten worden. Passieve en soms ookmateriële sabotage zullen de weerstandskracht moetenverzwakken. Een intensieve bewerking door alle propa-gandamiddelen zal de geesten moeten beinvloeden. Infil-traties zullen uitgevoerd moeten worden in allerlei be-langrijke objecten. Gepoogd zal moeten worden door tedringen in politieke partijen, in vakorganisaties enandere massabewegingen. Invloedrijke verenigingen zullenals objecten gekozen worden, alsmede vitale bedrijvenen belangrijke overheidsinstellingen en de Strijd-krachten. Zo zal getracht moeten worden in de sleutel-posities van de samenleving binnen te dringen, teneindede politiek van het wereldcommunisme te bevorderen, het-zij door gegevens te verzamelen, sabotage te plegen,propaganda te voeren, hetzij door deze plaatsen in tenemen ter bevordering van een toekomstige overgang naareen nieuwe orde.

21

S T R A T E G L E E N T A C T I E K V A N

H : E T C O M M U N I S M E T O T H E D E N

In het hiernavolgende zal een korte schets gegevenworüen van de ontwikkeling van het wereldcommunismespeciaal met betrekking tot strategie en tactiek.

In de eerste helft van de negentiende eeuw ontstondin Europa de beweging waaruit later het communisme isvoortgekomen. Deze beweging dreef op enkele leiders vanwie Marx wel de belangrijkste was. tiet „CommunistischManifest" geschreven door Marx en Engels en uitgegevenin 1848 markeert het min of meer georganiseerde beginvan deze beweging. In dit geschrift werd de sleutel ge-geven van de ontwikkeling van de mensheid (het historischmaterialisme), de weg gewezen naar een betere wereld ende arbeidersmassa opgeroepen tot de strijd.•Deze oproepvond weerklank in de harten van vele arbeiders en sinds-dien is er een ononderbroken strijd gevoerd ter ver-wezenlijking van de gestelde idealen. Het bereiken vanhet ideaal, de wereldcommunistische gemeenschap, werdslechts een kwestie van tijd geacht, immers de wereldontwikkelt zich met onafwendbare zekerheid naar decommunistische maatschappij.

Het begin van het Marxisme kenmerkt zich door slechteorganisatie en onvoldoende inzicht in de bestaandesituatie. Alhoewel de leiders enerzijds meenden dat deproletarische revolutie zich eerst in een verre toekomstzou kunnen voltrekken, werd vooral sedert de opkomstvan Lenin gemeend dat door een bepaalde ontwikkelinghet proces wel eensbelangrijk versneld zou kunnen worden.

Voor internationale organisatie was de tijd nog nietrijp. De eerste Internationale, in 1864 gesticht, stierfeen tiental jaren later een vroegtijdige dood. Van eengecoördineerde strategie en tactiek kon bezwaarlijk ge-sproken worden. Waar mogelijk werd de dag geplukt. Devoor Frankrijk zeer onfortuinlijke oorlog met Duitslandin 1870 bracht een kans op revolutie die ook benut werd.'Enkele maanden was Parijs in handen van de arbeiders,

22

maar dat deze revolutie voorbarig was bleek al spoedig.'Toen werdookwel duidelijk dat het kapitalisme nog nietop instorten stond en dat nog een lange weg bewandeldzou moeten worden voordat proletarische revolutie endictatuur van het proletariaat tot de onmiddellijk be-reikbare mogelijkheden zouden behoren.

Aan het einde van de negentiende eeuw begint een zeerbelangrijke factor depractische strijd te beïnvloeden.In het Marxisme ontstaat een groep die niet meer ge-looft in de proletarische revolutie als middel ter be-reiking van het doel. De toenemende verbetering van desituatie voor de arbeiders opende de weg voor de opvat-ting dat het ideaal ook langs evolutionnaire weg bereiktzou kunnen worden. De aanhangers van deze opvattingwerden steeds invloedrijker en hebben zich tenslottegegroepeerd in een nieuwe beweging die in belangrijkemate afweek van het orthodoxe Marxisme. Deze ontwikkelingveroorzaakte een vrij scherpe botsing tussen de verschil-lende stromingen van de in 1889 opgerichte tweede Inter-nationale, die oorspronkelijk stond op het beginsel vande noodzakelijkheid van omverwerping van de kapitalis-tische orde. De eerste wereldoorlog maakte een eindeaan haar bestaan als bindend orgaan van reformistische,orthodoxe en radicale Marxisten.

Aan het einde van de negentiende eeuw vond het Marxismeingang in Rusland. Ook hier ontwikkelden zich ue ver-schillende bovengenoemde opvattingen tot een splitsingin de Marxistische gelederen in Mensjewieken en Bolsje-wieken. Bij de eerste groep vinden we reformistischeen orthodoxe Marxisten, bij de tweede de radicale. Deleider van de laatste groep, Lenin, stelde zich in veleopzichten op het standpunt van de jonge Marx van 1848.'Zo meende ook hij dat slechts de gewelddadige omverwer-ping van de bestaande orde de nieuwe maatschappij zoukunnen brengen. Zijn opvatting over de ontwikkelingnaar de proletarische revolutie sloot zich meer aan bijdie van de oude Marx. Aanvankelijk meende Marx dat elkland een volledige kapitalistische ontwikkeling zou

23

moeten doormaken voordat een proletarische revolutiemogelijk zou zijn. Later geloofde hij echter dat Ruslandhierop een uitzondering zou kunnen maken in deze zin datgeen v o l l e d i g e ontwikkeling van het kapitalisme door-gemaakt zou behoeven te worden. Lenin ging hier echternog vérder en was van oordeel dat een greep naar demacht door het proletariaat in Rusland reeds mogelijkzou zijn bij een geringe ontwikkeling van het kapital isme. •Deze opvatting was de basis voor de strategie en tactiekvan Lenin tot de Octoberrevolutie van 1917. Na de mis-lukte revolutie van 1905 lijkt de proletarische revolutienaar een verre toekomst verschoven, 12 jaar later iszij echter een feit en gaat Rusland de periode van dedictatuur van het proletariaat in.

De strategie en tactiek van Rusland valt na October19 17 samen met die van het wereldcommunisme. De Russischecommunisten richten zich enerzijds op de ontwikkelingvan de dictatuur van het proletariaat in eigen land enanderzijds op de voorbereiding van de proletarischerevolutie daarbuiten.

De situatie waarin Rusland verkeerde na October 1917was chaotisch en alle krachtsinspanningen van Leninwaren er op gericht om van een consolidatie van de re-volutie te komen tot de opbouw van de dictatuur van hetproletariaat. Na zijn dooa zette Stalin dit voort. Dejaren van het zogenaamde oorlogscommunisme veroorzaakteneen stilstand in het economisch leven en hongersnood.'Op verschillende communistische beginselen werd om op-portunistische redenen teruggekomen. Deze „Nieuwe Eco-nomische Politiek" ving aan in 1921 en eindigde in1928. De tijdelijke terugtocht had haar nut bewezen enmet volle kracht werd de opbouw van het socialisme inde U.S.S„R. voortgezet.

In L928 startte het eerste vijfjarenplan en sindsdienwordt het economisch leven in de Sovjet-Unie gemarkeerddoor deze ordeningen van omvangrijke opzet»

De oorlog veroorzaakte een belangrijke teruggang, deopbouw werd daarna echter weer intensief ter hand geno-men en thans is men verder Jan in 1941.

24

De belangrijkste binnenlandse objecten waren de land-bouw en de zware industrie. Een harde strijd is gestredenvoor de collectivisatie van de landbouw, hongersnodenteisterden het land zodanig dat de situatie soms hopeloosleek. Moeizaam is een zware industrie geschapen, diethans een grote omvang heeft en een belangrijke plaatsheeft in het Russisch economisch systeem.'

De October revolutie van 1917 heeft het „Rode Leger"in het leven geroepen. Sindsdien hebben de strijdkrachtenvan de Sovjet-Unie zich gestadig ontwikkeld en versterkt.De tweede wereldoorlog werd de grote vuurproef. Na deoorlog werden de strijdkrachten slechts gedeeltelijkgedemobiliseerd in tegenstelling tot de andere Ge al lieer-den, waardoor de parate kracht van het Russische mili-taire apparaat groot geacht moet worden. De „kapitalis-tische omsingeling" is voor de communisten steeds derechtvaardiging geweest voor sterke en omvangrijkestrijdkrachten.• Zolang er machtige vijanden bestaan vande Sovjet-Unie, is een sterke strijdmacht een eerste ei&'

Volgens oude Marxistische opvatting zou de „Staat" nade proletarische revolutie in de dictatuur van het pro-letariaat langzaam moeten wegkwijnen. Lenin en Stalinhebben de ze leer aangepast aan de omstandigheden. Voor alde laatste heeft sterk geijverd voor de machtsontplooiingvan de Staat. De kapitalistische omsingeling vormde derechtvaardiging, Hoe zou een politieapparaat kunnen weg-kwijnen ineen staat die omringd is door vele vijanden,die door middel van hun agenten zullen pogen de opbouwvan de dictatuur van het proletariaat te verijdelen.

De communistische partij heeft in deSovjet-Unie steedseen geheel eigen plaats ingenomen. Zij is te beschouwenals de drijvende kracht in de samenleving, zij heeft deleiding in de ontwikkeling van soci al isme naar communisme.Zij moet de kern vormen van alle goede en progressievekrachten in de Sovjet-Unie. Haar voorbeeld moet bezie-,lend werken op al degenen die daadwerkelijk ingeschakeldzijn in de opbouw van het socialisme en communisme.

25

De b u i t e n l a n d s e p o l i t i e k van de Sovjet-Unie heeftsteeds twee oogmerken gehad: de versteviging van de po-sitie van Rusland in de wereld en de verbreiding van hetcommunisme. Deze twee oogmerken vallen weliswaar samen,er is echter in de buitenlandse politiek van de Sovjet-Unie steeds de neiging geweest het eerste belangrijkerte achten. De Russische machthebbers hebben de verster-king van de Sovjet-Unie altijd beschouwd al s bevorderingvan het wereldcommunisme.

In het Rusland na de revolutie begon zich al spoedig— vooral op economische gronden — de behoefte te open-baren van betrekkingen met het buitenland, dat aanvanke-lijk echter in het algemeen afwijzend tegenover dezepogingen stond. In het begin der twintiger j ;;ren. „erclende betrekkingen echter beter. In 1934 komt Rusland inde Volkenbond. De volgende jaren staan in het teken vande strijd tegen Fascisme en Nationaal Socialisme. Dedrang tot het vormen van een gemeenschappelijk frontwas zo sterk dat het wel eens leek of' de scherpe kantenvan de tegenstellingen met het kapitalisme er af waren.De grote zwenking in deze politiek kwam in 1939 met hetRusl and-Duitsland p a c t , een ware politieke salto-mortale. De in 1941 uitbrekende oorlog tussen huslanden Duitsland verhelderde de politieke hemel weer aan-merkelijk, daar de twee aartsvijanden nu weer duidelijktegenover elkaar stonden. De betrekkingen tussen de Ge-all ieerden en Rusl and werden door de gemeenschappelijkestrijd vanzelfsprekend gunstiger en vele optimistischepolitici meenden dat na de oorlog een nieuw tijdperkzou aanbreken, dat gekenmerkt zou worden door goedebetrekkingen tussen Rusland en de niet-communistischewereld. De situatie ontwikkelde zich echter enigszinsanders. Reeds spoedig bleek dat er in wezen niets ver-anderd was, dat de oude tegenstelling kapitalistischewereld en communistische wereld nog steeds gold en datde samenwerking gedurende de oorlog geen andere dan eenopportunistische grond had. Het nieuw verworven machts-gebied en de vaak sterke communistische par tijen in velelanden hadden de positie van de Sovjet-Unie aanmerkelijk

26,

versterk t.Na de oorlog werden de betrekkingen geleidelijkweer slechter, tot in 1947 min of meer een dieptepuntbereikt werd, onder meer tot uitdrukking komend in deoprichting van 'het Kominform, waarbij duidelijk de on-verzoenlijkheid van de communistische en kapitalistischewereld bleek. In de daaropvolgende jaren begon zich deneiging te vertonen van het zoeken naar een betere ver-standhouding nret het Westen. De onverzoenlijkheid werdniet meer gepredikt maar de mogelijkheid van het vreed-zaam naast elkaar leven van het kapitalisme en het com-munisme. De leugen werden: „ vrede", „ nationale zelf-standigheid" en „ democratie". Deze politiek werd na dedood van Stalin intensiever voortgezet.

Een belangrijke factor in de buitenlandse politiekvan de Sovjet-Unie was de vorming van Satellietstaten,lot de tweede wereldoorlog was Rusland het enige landin de wereld dat leefde in de dictatuur van het prole-tariaat. Het einde van de oorlog bracht de mogelijkheidvan uitbreiding van de dictatuur van het proletariaattot verschillende andere landen. De situatie in dezelanden was echter nog niet rijp voor een volledige om-mekeer, vandaar het proces van omwenteling in etappes,door of namens de bezetting. Deze staten werden steedsmeer afhankelijk van Rusland. Het uitvallen van Joego-Slavie onder leiding van Tito was een ernstige slag.'

De voortgang van het communisme in Azië werd belang-rijk bevorderd door de overwinningen van Mao Tse Toeng',resulterende in de vestiging van de Chinese Volksre-publiek. Ook al wijkt het Chinese communisme af van hetRussische en al is Mao Tse Toeng geen marionet in han-den van de Russische machthebbers, toch betekent dezeontwikkeling in Azië een belangrijke machtsversterkingvan het wereldcommunisme.

Een andere belangrijke factor in de buitenlandse po-litiek van de Sovjet-Unie vormen de communistische par-tijeninde landen buiten de machtssfeer van de Sovjet-Unie. Na October 1917 meenden vele communisten dat derevolutie wel spoedig zou overslaan naar andere landenen talrijk waren degenen die geloofden dat deze ontwik-

27

keling zelfs een voorwaarde was voor het voortbestaanvan het communisme in Rusland.'Ook de communistische .machthebbers waren aanvankelijk deze opvatting toege-daan. ' Revolutionnaire experimenten in het buitenlandwerden daarom daadwerkelijk gesteund. Onder Stalin be-gon zich echter de opvatting te vestigen van de mogelijk-heid van de opbouw van de dictatuur van het proletariaatin Rusland, zonder dat daartoe onmiddellijk invoeringvan de dictatuur van het proletariaat in andere landennoodzakelijk zou zijn. Deze gewijzigde opvatting beïn-vloedde de politiek ten opzichte van de nationale com-munistische partijen, die steeds meer ondergeschikt ge-maakt werden aan de politiek van de Sovjet-Unie. • Hetvolgen van deze politiek eiste vaak veel van het aan-passingsvermogen van de communisten in het buitenland.'Niet zo moeilijk was deze aanpassing tijdens het ge-meenschappelijk front tegen Nationaal Socialisme enFascisme vóór 1939, <Vóor dit doel kon men wel met anders-denkenden samenwerken. Van het aanpassingsvermogenwerdechter het uiterste gevraagd tijdens het Rusland—Duits-land pact van 1939-194 L.' De oorlog na 1941 bracht geenspeciale grote problemen, het Nazidom moest vernietigdworden en daartoe kon men samenwerken met iedere groepdie hetzelfde doel had. Na de oorlog kwam weer de ver-wijdering met de accentuering van de tegenstellingen,mede tot uitdrukking komend in de oprichting van hetKominform. De nationale communistische partijen volgdenechter weer de lijn van de Russische machthebbers, toendeze aansluiting bij de massa predikten en weer meerde nadruk wensten te leggen op het gemeenschappelijkedan op de tegenstellingen met andersdenkenden.

Een andere factor die nog een rol speelt in de buiten-landse politiek van de Sovjet-Unie is het steunen vanonafhankelijkheidsbewegingen in achterlijke landen. Degrootste vijand van de Sovjet-Unie is al tij d het Westengeweest, het bolwerk van het kapitalisme.•In de eerstejaren na de revolutie van 1917 vormde zich bij de Rus-sische machthebbers de opvatting dat het ook nuttig zouzijn dit Westen indirect te treffen. Azië leek hiertoe

28

een prachtig gebied. De belangstel l ing die Rusland voorAzië had werd dus hoofdzakelijk geboren uit de behoefteom het Westers imperialisme te treffen. Een rijke voe-dingsbodem was aanwezig, in vele l anden ontstonden natio-nale bewegingen welke niets liever wilden dan zich vrijmaken van de Westerse mogendheden. De politiek van hetwereldcommunisme is er steeds op gericht geweest ditstreven te bevorderen.'

Wanneer nu de ontwikkeling van het communisme naOctober 19 L7 bezien wordt, dan zijn het vooral een twee-tal verschijnselen die opvallen; „Het socialisme in ée'nland" en de zigzagpolitiek.

Het socialisme in een land is eigenlijk de verzamel-naam voor de gehele Stalinistische politiek.' Zoal s hier-voor reeds werd opgemerkt, meenden vele communisten inRusland na October 1917 dat de dictatuur van het prole-tariaat zich niet zou kunnen handhaven, indien zij ookniet in andere landen gevestigd zou worden.'Van dezemening is Stalin teruggekomen en hij heeft zijn leervan het „Socialisme in e'én land" steeds meer ontwikkeld.'Hij meende dus dat het socialisme in Rusland opgebouwdzou kunnen worden zonder de hulp van andere communistischelanden. De positieve zijde van deze leer met betrekkingtot het wereldcommunisme was dat de volledige opbouwvan het „Socialisme" in Rusland zelfs een voorwaardegeacht werd voor de voortgang van het communisme in dewereld. Hoe zou het met deze beweging gaan als zij haarsterke bolwerk zou moeten missen? Waar zouden de leidendekrachten te vinden zijn? Waar het inspirerende voorbeeld?

Een zigzagpolitiek ligt typisch in de lijn van hetcommunisme. • Ih het Leninisme wordt de eventuele nood-zaak van het terugtrekken en het voorwaarts gaan her-haaldelijk aangetoond.; De hierboven geschetste ontwik-keling van het communisme van 1917 tot heden geeft eengehele serie voorbeelden.•Na de eerste jaren van hetOorlogscommunisme kwam de Nieuwe Economische Politiekmet haar kapitalistische tendenzen. De vijfjarenplannenbrachten weer een zwenking naar de andere kant. In debuitenlandse politiek werd na de opkomst van Hitler

29

aansluiting gezocht bij de Westerse mogendheden.'In hetVolksfront kwam zei fs een samenwerking met de vijand totstand.'Het pact met Hitler veroorzaakte weer een tegen-gestelde koers. De oorlog met Duitsland maakte Ruslanden de Westelijke mogendheden tot Geallieerden. Na deoorlog verslechterden de betrekkingen, na enkele jarengevolgd door de neiging tot een betere verstandhouding.

30

S T R A T E G I E EN T A C. T L E K. VAN HETC O M M U N I S M E I N H E T H E D E N

De huidige situatie van het wereldcommunisme is hetresultaat van de hiervoor in het kort geschetste ont-wikkeling.

In het voorgaande is reeds gesteld dat de politiekvan het wereldcommunisme samenvalt met die van de Sov-jet-Unie, het is daarom wellicht goed de huidige situatievan het wereldcommunisme te bezien vanuit de binnen-en buitenlandse politiek van de Sovjet-Unie. Hetgeenhier volgt is voor een belangrijk deel gebaseerd oppublicaties uit het reeds eerder genoemde blad „Commu-nist" en het Kominformorgaan „Voor een duurzame vredevoor een volksdemocratie". Verder - met het oog op deontwikkeling na Stal in's dood - op de redevoeringen vanMalenkov ter gelegenheid van belangrijke gebeurtenissenen tenslotte op het geschrift uitgegeven bij het 50—jarig bestaan van de C.P.S.U. door de afdeling „ agita-tie en propaganda" van het Centraal Comité en het Marx-Engels-Lenin-Stal in instituut bij het Centraal Comité,

De behandeling van de binnenlandse politiek van deSovjet-Unie wordt beperkt tot de volgende onderwerpen:De Communistische Partij, de Staat en de Economie, •

Het is niet mogelijk over debinnenlandse politiek vande Sovjet-Unie te handelen zonder daar allereerst deC o m m u n i s t i s c h e Partij in te betrekken. Deze wordt immersbeschouwd als de inspirerende en leidende kracht van deSovjet-maatschappij bij de opbouw van het communisme.'Zij inspireert omdat zij de levende revolutionnaireziel van de S.U. is en zij leidt deze door haar bestu-rende en richtinggevende kracht.'Haar voortdurende activiteit is gericht op de bevre-

diging van de groeiende materiele en culturele behoeftenvan de Sovjet-burgers. Zij is de stuwende kracht achterde ontwikkeling van de socialistische industrialisatieen de collectivisatie van de landbouw. De sociale ver-zorging van de werkers heeft haar voortdurende aandacht,evenals de ontwikkeling van wetenschap en kunst.

31

Een belangrijke taak van de Communistische Partij isde opvoeding van de communisten in Marxistisch-Leninis-tische zin. De propaganda moet er op gericht zijn hetideologisch peil voortdurend te verhogen. Uitgaande vande innige verbondenheid van theorie en practijk, moetener zijds gewaakt worden tegen een practij k die los staatvan de theorie of deze geringschattend beschouwt, maaranderzijds tegen een benadering van de theorie die uithet oog verliest dat zij een leidraad tot handelen moet

zijn.In het bovenstaande valt op de stuwende kracht van de

partij en deze is onmiskenbaar aanwezig. Zij doortrekthet gehele Sovjet-leven en zet overal aan tot meerdereinspanning, tot een totale inzet. Voor de verwezenlij-king van het communisme moeten alle krachten ingespan-nen worden, en mogen te brengen offers geen belemmeringvormen. Zij houdt de Sovjet-burgers telkens voor dataan iets groots gewerkt wordt dat de uiterste inspan-ning waard is. Zij steunt en roemt alles wat de ont-wikkeling van het communisme overeenkomstig de partij-

lijn bevordert.Een nieuw element inde politiek van de Communistische

Partij na de dood van Stalinisde accentuering van hetprincipe van collectiviteit in de leiding, die bevei-ligen moet tegen elementen van toevalligheid en eenzij-digheid in de te nemen beslissingen. In verband hiermeewordt stelling genomen tegen de persoonsverering die instrij:d geacht wordt met het Marxisme-Leninisme. • Immersdeze persoonsverering leidt tot het verlagen van de rolvan de partij en van haar leiding en tot verminderingvan de scheppende activiteit van de massa der partij-leden en van het Sovjet volk.

Een van de grote problemen van de binnenlandse poli-tiek van de Sovjet-Unie is steeds de Sytaat geweest.'Volgens het Marxisme zou de dictatuur van het proleta-riaat zich kenmerken door een afsterving van de Staat.De oude vijand, het kapitalisme, zou na de overwinningvan het proletariaat nog niet geheel vernietigd zijn.

32

Bovendien kan in de min of meer verwarrende situatiedie de aanvang van een dictatuur van het proletariaatkenmerkt ééncentraal staatsgezag slecht gemist worden.'Deze Staat is echter onherroepelijk gedoemd te verdwij-nen, daar er een tijd zal komen dat zij overbodig wordt.De Leninistische opvatting van de Marxistische staats-theorie kwam tegemoet aan de practijk van de dictatuurvan het proletariaat. Van een afsterving van de Staatkon voorlopig geen sprake zijn. Onder Stalin krijgen decommunistische staatsopvattingen een nieuwe positievebetekenis. De Staat heeft in de dictatuur van het pro-letariaat onder het „Socialisme in e'én land" nog eenbelangrijke rol te vervullen. Hét „Socialisme in e'énland" schept de mogelijkheid van een snelle ontwikkelingvan proletarische revolutie naar communistische maat-schappij in Rusland.' Deze ontwikkeling zal echter doorde kapitalistische wereld op alle mogelijke manierenbelemmerd en onmogelijk gemaakt worden. Indien dezekapitalistische maatschappij de kans krijgt zal zij -aldus de communistische visie - de Sovjet-Unie vernie-tigen en zij zal zeker proberen agenten binnen te doendringen inde verschillende sferen van het Sovjet-leven, •Deze dreiging wordt wel aangegeven met de term „kapita-listische omsingeling". Om deze omsingel ing doel treffendhet hoofd te kunnen bieden zal de macht van de Sovjet-Staat niet kunnen verminderen, integendeel zij zal zogroot mogelijk gemaakt moeten worden.•Daartoe zal zijmoeten beschikken over sterke strijdkrachten die elkeinvasie of aanval van de vijand af kunnen slaan.' De lei-ding van de Sovjet-Unie zal over de kapitalistische om-singeling en speciaal over de bedoelingen en de krachtvan de tegenpartij zo goed mogelijk ingelicht dienen tezijn. Daarom is een uitgebreide en goede buitenlandseinlichtingendienst onontbeerlijk. De tegenpartij zalpogen agenten te sturen en agenten te winnen voor al-lerlei ondermijnende activiteiten. Deze zullen opge-spoord en bestreden moeten worden door een goed voorhaar taak berekende politie.

In de Sovjet-Unie kan er dus niet aan gedacht worden

33

de Staat te doen afsterven. De kapitalistische omsinge-ling maakt een tegengestelde ontwikkeling noodzakelijk.Pas wanneer de kapita]istische omsingel ing is opgeheven,kan hieraan gedacht worden»

De Staat heeft nog een andere belangrijke functie tevervullen: de ]eiding in de overgang van socialisme naarcommunisme. Dit proces eist een plan en de uitvoeringdaarvan. Een ongebonden ontplooiing van de maatschap-pelijke krachten zou de ontwikkeling in de weg staan.De juiste organisatie en leiding van alle krachten inde Sovjet-samenleving is de noodzakelijke voorwaardevoor een snelle ontwikkeling naar de communistischemaatschappij. In dit proces kan de Staat niet gemistworden, zij heeft voorlopig nog een belangrijke taak tevervu]]en.

De bovenstaande typisch Stalinistische politiek isna de dood van Sta]in niet principieel gewijzigd.

Thans de binnenlandse politiek van de Sovjet-Uniemet betrekking tot de economie, De grote objecten warengedurende de gehele duur van de dictatuur van het pro-letariaat tot heden de industrie en de landbouw. Uitweinig werd een omvangrijke industrie opgebouwd. Dezware industrie eiste aanvankelijk alles op, maar lang-zamerhand kwam er ook plaats voor een ]ichtet met deneiging om te komen tot een grotere productie van ver-bruiksgoederen. De collectivisatie van de landbouw voerdetot een systeem van collectieve boerderijen (kolchozen)en zei f s grootkolchozen, welkelaatste echter niet geheelaan de verwachting voldeden. De bovenstaande ontwikke-ling kenmerkte de tijd dat Stal in de macht uitoefende,Circa een half jaar na de dood van Stal in wordt ten

aanzien van industrie en landbouw een duidelijke poli-tiek gevolgd. Nog steeds wordt de ontwikkeling van de

zware industrie van zeer grote betekenis geacht, daarzij de grondslag vormt van de economie van de Sovjet-Unie. Zonder haar is de verdere groei van de lichte in-dustrie, de landbouw en van de defensiekracht van deSovjet-Unie niet mogelijk. Haar ontwikkeling heeft

34

echter een zodanig peil bereikt dat het mogelijk is eenstijging van de productie van massa- verbruiksgoederentot stand te brengen. Hiertoe is het noodzakelijk metalle kracht de ontwikkeling van de lichte en voedings-middelenindustrie te stimuleren, zodat binnen enkelejaren zoveel verbruiksgoederen geproduceerd worden dataanmerkelijk beter dan thans aan de behoef teti voldaan zalkunnen worden.•

De ontwikkeling van de landbouw is niet gegaan zoalsgehoopt werd,'De collectivisatie heeft niet de verwachtevruchten afgeworpen. Reeds voor de dood van Stalin konin deSovjet-Unie critiek beluisterd worden opde omvangen het tempo van de collectivisatie =,'De snel Ie doorvoering-van diverse maatregelen en de grootkolchozenvorming ontmoetten verborgen en openlijke weerstand,

Na de dood van Stalin wordt een politiek gevoerd dietot doel heeft de landbouwproductie te vergroten door mid-del van het verminderen van de druk op de kolchozeboeren.i

Het doel van debuitenlandse politiekvan deSovj e t-Unieis de wereldcommunistische maatschappij waarin de So v j et-Unie de belangrijkste en de leidende rol speelt,-

Hieronder zal slechts gehandeld worden over debuiten-landse politieU ten opzichte van de kapitalistische lan-den en de nationale communistische partijen in die landen, :•De politiek ten opzichte van de met de Sovjet—Unie verbon-den landen is in het algemeen vrij duidelijk. • Herhaaldelijk wordt van beide zijden gewezen op de betekenis vande vriendschap tussen de Sovjet-Unie en de Chinese Volks-republiek. In snel tempo en op aanzienlijke schaal wor-den de betrekkingen op verschillend gebied uitgebreid.iHetzelfde geldt voor Polen,<Tsjechoslowakij e, Roemenië,Hongarije, Bulgarije, Albanië, de Mongoolse Volksrepu-bliek en de Koreaanse Volksdemocratische Republiek. Eenbijzondere plaats wordt ingenomen door de Duitse Demo-cratische Republiek, waarmee de Sovjet—Unie eveneensdoor vriendschapsbanden verbonden is en die geholpendient te worden in haar strijd voor de eenwording vanDuitsland.' In het algemeen wordt het in officiële re-

35

geringsverklaringen van de Sovjet-Unie zo gesteld datgrote betekenis gehecht wordt aan het verder versterkenvan de betrekkingen met de landen van het democratischekamp en dat deze betrekkingen het kenmerk dragen vannauwe samenwerking en echte broederlijke vriendschap.

Bij de behandeling van de buitenlandse politiek vande Sovjet-Unie ten opzichte van de kapitalistische lan-dan zal allereerst nagegaan moeten worden hoe volgensde orthodoxe communistische leer de ontwikkeling vanhet kapitalisme zal verlopen en vervolgens de huidigecommunistische opvattingen te deze.

Volgens de communistische leer is de geschiedenis va,nde mensheid de geschiedenis van de evolutie naar hetcommunisme. Het kapitalisme is de phase voor de dicta-tuur van het proletariaat. Dit kapitalisme gaat tengronde aan zijn innerlijke tegenstellingen. Deze tegen-stellingen zijn: die tussen kapitaal en arbeid, die tus-sen de imperialistische machten onderling en die tussende imperialistische machten en hun koloniën of andereafhankelijke landen. De strijd van het communisme is destrijd om de omverwerping van de kapitalistische ordeen het vestigen van de dictatuur van het proletariaatals voorbereiding tot de communistische maatschappij.

Allereerst is er dus volgens de communisten de tegen-stelling tussen kapitaal en arbeid, dit is de fundamen-tele tegenstelling in de kapitalistische maatschappij.De kapitalisten zijn in het bezit van de productie-middelen en gebruiken hun positie om de arbeiders teonderdrukken. Dan is er de tegenstelling tussen de im-perialistische machten. Vooral na de tweede wereldoorlogi s de toenemende macht van de Verenigde Staten een fac-tor in de verscherping van de tegenstellingen. De voor-naamste tegenstellingen zijn die tussen dit land en En-geland. Verder zijn er ernstige tegenstellingen ontstaantussen de Verenigde Staten en de overwonnen landen zoalsJapan, Italië en West Duitsland. Ook de tegenstellingentussen de Verenigde Staten en Frankrijk groeien. Verderzijn er dan de tegenstellingen tussen de imperialis-tische machten en hun koloniën. Dit getuigt de strijd

36

van de volkeren van Viet Nam, Birma, Malakka, de Philip-pijnen en Indonesië en het groeien van het nationaleverzet in diverse landen.

Alle communistische theoretici zijn het er dus welover eens dat de kapitalistische wereld ten gronde zalgaan aan haar tegenstellingen en dat dit proces ver-sneld wordt door de strijd die het communisme voert,Hoe zich nu deze ontwikkeling in de toekomstige wereldzal voltrekken, vooral met betrekking tot de verhoudingtussen de communistische en de kapitalistische wereld,is een vraag die vele communisten bezig houdt,Voo'r de tweede wereldoorlog ging Stalin er doorgaans

van uit dat het kapitalistische kamp wel verdeeld wasin zichzelf, maar één tegen het communisme en dus ooktegen het bolwerk van het communisme, de Sovjet-Unie„Deze tegenstelling moest onafwendbaar leiden naar eenbotsing tussen de kapitalistische en communistischewereld. Na de tweede wereldoorlog ging hij eveneens uitvan de gedachte van de tegenstellingen tussen het com-munistische en kapitalistische kamp, hij meende echterdat de tegenstellingen tussen de kapitalistische sta-ten onderling groter zijn dan hun gezamenlijke ten op-zichte van de Sovjet-Unie, Deze opvatting houdt in demogelijkheid van algehele ontbinding van de kapitalistische wereld voordat deze gezamenlij k optrekt tegen deSovjet-Unie. Daarnaast blijft echter de mogelijkheidbestaan dat in de kapitalistische staten die krachtende overhand krijgen die hun vijandige houding tegenoverde Sovjet-Unieen de communistische wereld gaan omzettenin daden welke een oorlog kunnen ontketenen.De opvattingen van Malenkov te deze vertonen geen op

vallende verschillen met die van Stalin. Enerzijds erkent hij de mogelijkheid van het langdurig vreedzaamnaast elkaar bestaan van de communistische en de kapi-talistische wereld, anderzijds ziet hij de dreiging vande door de kapitalistische landen gevoerde koude oorlog.Op deze ,,vreedzame coëxistentie" en ,,koude oorlog" zoalsdie begrippen door de communisten geinterpreteerd wor-den, zal in het hiernavolgende nader worden ingegaan.

37

Het begrip „vreedzame coëxistentie" heeft een vasteplaats gekregen in alle verklaringen met betrekking totde buitenlandse politiek van de Sovjet-Unie. Communis-tische theoretici geven aan dat in het Leninisme ditbegrip reeds haar betekenis verkreeg»•Zij wijzen er opdat Stalin het verdiept heeft en dat Malenkov het onder-s treept.'

Uit de uitwerkingen van dit begrip blijkt duidelijkdat aangenomen wordt dat dit vreedzaam naast elkaar be-staan wel langdurig kan zijn, maar niet Voor altijd.'Vblgens decommunistische leer is het onmogelijk dat opden duur kapitalisme en communisme vreedzaam naast el-kaar leven."Voor het huidig tijdsgewricht isdat echter

noodzakelijk. De vredespolitiek van deSovjet-Unie is deconsequentie van de communistische opvattingen overvreedzame coëxistentie.•

De gehele politiek van de Sovjet-Unie pretendeert dedrang naar vrede en de redenen hiervoor liggen wel voorde hand.'De macht van de Sovjet-Unie is na 1917 steedsgegroeid. Van een wankele, in vele opzichten chaotischegemeenschap is zij geworden tot een wereldmacht, wiergeschiedenis - afgezien van enkele tegenslagen - er e'énis van voortdurende successen. In een oorlog zou alleswat tot heden verworven is op het spel gezet worden,terwijl een vredessituatie de mogelijkheid biedt vaneen vergroting van de invloedssfeer, zonder dat daarbijveel geriskeerd wordt. Het huidig communistisch denkenop dit gebied houdt zich bezig met de mogelijkheid datde voortdurende ontbinding van het kapitalisme en devergroting van de macht van het communistische kamp opden duur tot zulk een krachtsverschil leidt, dat zonderoorlogen de wereldcommunistische maatschappij bereiktkan worden.

Het langdurig vreedzaam naast elkaar bestaan van debeide stelsels is dus het belangrijkste oogmerk van detegenwoordige buitenlandse politiek van de Sovjet-Unie.De communistische machthebbers achten echter de moge-lijkheid van verijdeling van hun vredespiannen zeerzeker aanwezig. De communistische wereld wordt omringd

38

door kapitalistische staten die altijd zullen blijvenhopen op de ondergang van de Sovjet-Unie en de met haarverbonden volken.'Hét idee van een hete oorlog zal diestaten niet aanlokken, zij zullen echter wel trachtendoor middel van een koude oorlog zoveel mogelijk afbreukte doen aan hun vijand. Deze koude oorlog kan ernstigevormen gaan aannemen, zoals ondermijningsacties op gro-te schaal, inmenging in de binnenlandse aangelegenhedenvan ander e staten en stelselmatige internationale provo-caties. Ondermijningsacties kunnen tot regeringspolitiekworden verheven met op zij schuiving van normale diploma-tieke betrekkingen. De krachten die deze politiek bevor-deren kunnen zo sterk worden dat een aaneenschakelingvan vijandige acties tenslotte uitloopt op een geweld-dadig conflict, Daarom zullen de Strijdkrachten vandeSovjet-Unie geperfectionneerd en versterkt moeten wor-den, opdat zij de veiligheid van de Sovjet—Unie kunnenwaarborgen en een agressor doeltreffend het hoofd kun-nen bieden.

Tenslotte nog iets over de verhouding van de buiten-landse politiek van de Sovjet-Unie tot de n a t i o n a l ecommunistische partijen, SIechts een tweetal opmerkingenzullen, hierover worden gemaakt, daar het volgend hoofd-stuk meer op de details van deze verhouding in zal gaan.-

De Communistische Partij van de Sovjet-Unie is vooralle nationale communistische partijen het leidende eninspirerende voorbeeld.'Haar rijke geschiedenis dientnauwgezet bestudeerd te worden, omdat daaruit een om-vangrijke kennis geput kan worden voor de strijd van deandere communistische partijen.' Haar betekenis gaat hetnationale verre te boven, zij ontwikkelde zich van eennationale tot een international e kracht van wereldbete-kenis. Zij is nog steeds vervuld van een onverzoenlijkerevolutionnaire geest en voor alle communistische par-tijen is zij het model van een revolutionnaire Marxis-tisch-Leninistische partij. Haar voorbeeld betreft alleaspecten van het partijleven. Het goede voorbeeld van deCommunistische Partij van de Sovjet-Unie wordt denatio-nale communistische partij en in all e mogelijke publica-

39

ties voorgehouden.'Een belangrijke plaats wordt hierbijingenomen door het orgaan,,Voor een duurzame vrede vooreen volksdemocratie", waardoor de wensen van de leidingvan het wereldcommunisme tot uitdrukking worden gebracht.De Communistische Partij van deSovjet-Unie geeft dePar-tijlijn aan en leidt hierdoor de nationale communistischepartij en.'Deze leiding zal veelal niet meer behoeven tezijn dan het goede voorbeeld van de Gids. Het spreektwel vanzelf dat de leiding ook op directe wijze, alsbevel gegeven kan worden.

Over de gehele wereld legt het communisme de nadrukop het belang van het contact met de massa. De communis-ten signaleren als een kenmerkend teken van onze tijdde toeneming van de bewuste deelname van de massa aanhet politieke en publieke leven. Daarom behoort het wer-ken onder deze massa's tot de voornaamste taken van departij. Zij zal moeten proberen in de massabewegingenopgenomen te worden, daarin werkzaam te zijn als eenzuurdesem en daarin de leiding te nemen. De activiteitenzullen gericht moeten worden op de bevordering van decommunistische strategie en tactiek.'De communisten zul-len in deze massabewegingen op moeten treden als activis-ten, • organisatoren, agitatoren en propagandisten. Debelangrijkste manier om invloed te verkrijgen is over-tuigen. Daarom zal gesproken moeten worden tot de massain een taal di;. verstaanbaar voor haar is. Zij zal over-tuigd moeten worden door het persoonlijke en onzelf-zuchtige voorbeeld. Tekortkomingen en fouten in het werkvan de massa-organisaties zullen op de juiste wijze be-critiseerd en overwonnen moeten worden.

De communisten behoren te weten dat — tenzij zij eenuitgebreid contact hebben met de massa's, tenzij zijvoortdurend dit contact versterken, tenzij zij wetenhoe geluisterd moet worden naar de stem van de massaen hoe haar dringende noden verstaan moeten worden, ten-zij zij bereid zijn niet alleen de massa te leren maarook van de massa te leren - een arbeiderspartij geenwerkelijk leidende massapartij kan zijn.

40'

D E S T R A T E G I E E N T A C T I E K

V A N H E T H U I D I G E C O M M U N I S M E

I N N E D E R L A N D

Deze worden uitvoerig aangegeven in het nieuwe begin-sel programma dat goedgekeurd is op het partijcongres vande C.P.N. i in 'November 1952 en dat hieronder in het kortzal worden samengevat.Het nieuwe beginselprogramma is veel meer op de practijk

afgestemd dan het oude van 1946, dat zich voor een be-langrijk gedeelte bezig hield met zuiver abstracte za-ken en te weinig concreet aangaf was het communisme deNederlandse werkende bevolking te brengen heeft enwelkeweg ter bereiking van dat doel bewandeld dient te worden. •

Het programmaonderscheidt de volgende drie hoofdonder-werpen:

I..'De opvattingen van de C. P.N. ten opzichte van debelangrijke vraagstukken van deze tijd.'

II. De wegnaar een democratische volksstaat: het na-tionaal eenheidsfront.

III. De grondslagen van de democratische volksstaat.'

I. De opvattingen van de C.P.N.'ten opzichte van be-langrijke vraagstukken van deze tijd.'

De communisten en de vredeDe vrede wordt als eerste belangrijke vraagstuk ge-

noemd. Ook hier weer de conclusie dat de communisteneen vreedzaam naast elkaar bestaan van landen met ver-schillende politieke en sociaal - economische stelselsmogelijk en wenselijk achten.'

De communisten en de nationale zelfstandigheidNaast de vrede wordt de nationale zelfstandigheid als

naastbij liggend doel genoemd. De niet-communistischelanden volgen slaafs de bevelen van een buitenlandsemogendheid. In Neder land worden speciaal de leiders vanhet N.V.V. en de P.v.d.A. van dit meelopen met Amerikabeschuldigd, tiet Marshai i - p,i an, het Noord*- Atl antisch

41

Pact en dergelijke worden slechts gezien als pogingenvan Amerika de verdere werkende wereld onder zijn in-

vloed te krijgen.'De communisten daarentegen staan pal voor de nationale

zelfstandigheid van Nederland en bij dit streven kanworden gerekend op de solidariteit van de volkeren van

de Sovjet-Unie.'

De communisten in IndonesiëHet huidige Soekarnobewind is een nog erger terreur-

bewind dan de koloniale overheersing.'De communisten staan een vrij Indonesië voor maar dan

onder hun leiding.' De C.P.N. • zal de Indonesische kamera-den in hun strijd alle hulp verlenen.'

De communisten en de vrijheid.De zo geroemde vrijheid in de Westerse democratieën

betekent slechts de vrijheid voor enkelen om ongebrei-deld eigenbelang te dienen.

Werkelijke vrijheid veronderstelt rechten die aandekapitalistische maatschappij onbekend zijn,n.i.' rechtop arbeid, recht op volledige betaling voor zijn arbeid,recht op cultuur.

De communisten en de democratieDemocratie in de Westerse democratieën is slechts

schijndemocratie. • De burgers hebben uitsluitend hetformele recht om bij verkiezingen hun stem op verschil-lende partijen uit te brengen. Aan de touwtjes wordttenslotte toch alleen getrokken door de bezitters vankapitaal en maatschappelijke macht. Het parlement, zo-genaamd de vertegenwoordiging des volks, heeft slechtswetgevende macht. De uitvoerende macht berust bij eengroep hooggeplaatste ambtenaren, hoofdzakelijk samen-gesteld uit de bezittende klasse, die zich aan iederevolksinvloed onttrekt.

De ware democratie voor het volk zal alleen wordenbereikt als de arbeidersklasse en haar leidende orga-nisaties de leidende en organiserende rol in de maat-schappij vervullen.

De communisten en de middenklassenDe arbeidersklasse wordt door de communisten de lei-

dende en organiserende rol toegekend in de toekomstigeontwikkeling van de maatschappij. • Bij het vervullen vandeze taak heeft de arbeidersklasse de steun nodig vande andere door het grootkapitaal onderdrukte klassen vanproducenten, de werkende boeren, de middenstanders enhet intellect. •

De democratische volksstaat, die in staat zal zijnhet socialisme in ons land op te bouwen, moet berustenop het bondgenootschap van arbeiders, werkende boeren,middenstanders en intellectuelen.'

De communisten en de Sovjet-UnieVóór alles wordt gesteld dat de C*P.N.'geen verleng-

stuk van de Sovjet-Unie is waarvoor zij zo dikwijlswordt uitgemaakt.

De C.P.N.'bepaal t haar politiek zelf, zonder enigeinmenging van buitenaf.•Bij het bepalen dier politiekgaat zij echter uit van de studie der ervaringen en vande successen van de Sovjet-Unie en de CommunistischePartij van de Sovjet-Unie,,

De communisten zien inde Sovjet-Unie debaanbreeksteren tegelijkertijd de waarborg voor het succes van huneigen streven„ Daarom is de verdediging, bescherming enondersteuning van de Sovjet-Unie de eigen zaak van deNederlandse arbeidersklasse en van al l e vooruitstrevendeNederlanders. ••

II. De weg naar een democratische volksstaat: het na-tionale eenheidsfront.

Ter verwezenlijking van hetnaastbij liggend doel, hethandhaven en versterken van de vrede en de nationalebevrijding van Nederland, zien de communisten als huneerste taak de vorming van een nationaal eenheidsfront.Daarbij streven zij er naar alle Nederlanders in dieactie te verenigen en samenwerking tot stand te brengenmet alle politieke partijen, vakverenigingen en anderegroeperingen en personen, voor een vrij Nederland.'

43

Wanneer het nationale eenheidsfront de ondersteuningen sympathie van de grote meerderheid van de bevolkingzal hebben gewonnen, zal het instaat zijn een meerder-heid inde Tweede Kamer te veroveren, waarop een coali-tieregering kan steunen die bereid is ons land uit degreep van Amerika te bevrijden en een vredelievende po-litiek te voeren.'De ervaring leert dat de oude dictatuur van het groot-

kapitaal zich nooit goedschiks bij een democratisch ge-nomen besluit van het werkende volk zal neerleggen, in-tegendeel zij zal met geweld trachten haar macht te be-houden en te herover en.•Het volk en de democratischevolksstaat moeten zich hiertegen verdedigen en elkerebellie van de verslagen uitbuiters of pogingen daar-toe vanuit het buitenland ondernomen, krachtig de kopindrukken. •

III.'De grondslagen van de democratische volksstaat.

Staatkundige opbouw

Naast de bestaande zullen nieuwe grondrechten in deGrondwet worden vastgelegd, onder andere het recht opproductieve arbeid tegen normaal loon, het recht op on-derwijs van laag tot hoog etc.'De hoogste macht zal wor-den uitgeoefend door de Staten-Generaal, zonder enigebeperkende bevoegdheid van de Kroon„'De Eerste Kamerzal worden afgeschaft.'Burgemeesters en Commissarissen der Provincie zullen

door de Gemeenteraden en Provinciale Staten worden be~.noemd. ledere Nederlandse inmenging in Indonesië, deAntil len en Suriname zal worden af geschaft, •• De band metdeze gebieden zal worden behouden door een op vrijwillig-heid en ge l ijkwaardigheid berustend verbond van vriend-schap en samenwerking op elk gebied.'

Economische Zaken

De nationalisatie van grote bedrijven (bezittingen enbedrijven van kleine boeren en middenstanders blijvenbuiten beschouwing) zal geschieden door besluiten vande Staten-Generaal. Deze enorme rijkdommen zullen wor-

44

den aangewend tot het planmatig opbouwen van een socia-listische productie, welke gepaard gaat met uitbreidingvan de industrie en met de opbouw van een zware indus-trie, eensocialistische landbouw en een socialistischehandel.

Bij de uitvoering van het plan zal de democratischevolksstaat steunen op de organisatie van de werkers, devakverenigingen, coöperaties, landbouw- enmiddenstands-organisat ies.•

Buitenlandse Zaken

De huidige buitenlandse politiek van Nederland is vol-komen aan de Amerikaanse onderworpen.

In de democratische volksstaat zal debuitenlandse po-litiek in de eerste plaats zijn gegrondvest op vriend-^schap, samenwerking en wederzijdse hulp tussen Neder-land en de Sovjet-Unie, China en de volksdemocratieën,op basis van eerbiediging van nationale zei fstandigheid.'Daarnaast zal worden gestreefd naar vredelievende betrek-kingen met andere landen op dezelfde voorwaarden.

Binnenlandse Zaken en Justitie

In de democratische volksstaat zullen deburgers, voorhet eerst in de geschiedenis van ons land, niet alleende overheidsorganen kiezen, doch zelf ook actief deel-nemen aan het bestuur.'Er zal worden opgetreden tegenambtenarij.•Een gezonde woningpolitiek zal worden ge-voerd. '

De politie zal ophouden een onderdrukkingsapparaat tezijn, gericht tegen het werkende volk en zal, evenalsde rechterlijke macht, werkelijk ten dienste van de ge-meenschap optreden.

De vrijheid van godsdienst zal door de staat beschermdworden. Slechts indien kerkdienaren hun functie zoudenmisbruiken voor het verlenen van steun aan binnenlandseof buitenlandse samenzweerders tegen het volk enoorlogs-stokers, moet de staat hen op dezelfde wijze behandelenals zijn andere vijanden.

45

Landbouwzaken

De grond van boeren en tuinders zal niet worden ont-eigend, voorzover zij die zelf met hun gezin bewerken.'De genationaliseerde bodem zal worden herverkaveld opgrondslag van gezinsbedrijven die de grond vrij vanpacht en lasten in vruchtgebruik krijgen.'

Een deel van de onteigende gronden welke daartoe ge-schikt zijn, zal tot staatslandbouw- of modelbedrij venworden gemaakt,

Sociale Zaken

Aan het voortdurend verslechteren van de sociale toe-standen van de Nederlandse arbeiders als gevolg van deAmerikaanse oorlogsvoorbereiding zal een einde wordengemaakt . i In de democratische volksstaat zal zorg gedra-gen worden voor goede lonen, goede social e verzekeringenen goede volksgezondheid, i De vakverenigingen zullen totde voornaamste organen van de social istische maatschap-pij behoren en een belangrijke taak krijgen bij de uit-voering van de productiepl annen. '

Financiën

De huidige methode van belastinginning die onverbid-delijk is voor de arbeiders, de middenstanders en deboeren, doch soepel voor de rijken zal worden vervangendoor een nieuw belastingstelsel, waarbij de middelenvoornamelijk zullen worden verkregen uit de winsten vande genationaliseerde bedrijven en uit directe belastingen.Daarnaast zal de staat inkomsten putten- uit vrijwilligeleningen.

Defensie

De democratische volksstaat zal in overeenstemmingmet alle vredeskrachten opkomen voor ontwapening en de

militaire uitgaven tot een minimum terugbrengen. Wanneerde macht van het socialisme zo groot zal zijn in dewe re ld dat elke gewei ddadige overval op een vredel ievendestaat zal zijn uitgesloten^ zul l en het staande leger ende vloot worden opgeheven.

In afwachting daarvan zullen zij een geheel ander ka-rakter krijgen dan onder het kapital isme. Is de krijgs-dienst onder het kapitalisme een door het volk terechtgehate dwang en lastt in de democratische volksstaatzal de krijgsmacht in de ware zin van het woord „hetvolk in wapenrusting"* zijn.

Onderwijs, kunsten en wetenschappen

Aan de met de Amerikaanse overheersing gepaard gaandecatastropha]e afbreuk vande cultuur zal een einde wordengemaakt. Een van de voornaamste doelstellingen van dedemocratische volksstaat za] zijn: de opheffing der on-wetendheid en verspreiding van kennis en beschaving onderhet volk. Het socialisme in zijn hoogste stadiumt hetcommunisme, zal geleidelijk de grenzen tussen hand- engeestesarbeid uitwissen. Alle werkers zullen de moge-lijkheid hebben intellectuelen te worden.

Jeugd- en gezinszorg

De democratische volksstaat zal de jeugd de gelegen-heid geven te komen tot de volle ontplooiing van haarkrachten in de productie, in de staat en op het gebiedvan wetenschap, cultuur en sport.

Het nieuwe beginsel programma geef t dus de strategie entactiek voor de communistische partij in Nederland. Dezelijken af te wijken van de grondslagen van de strategieen tactiek van het communisme, die zich voor een grootdeel bezig houden met de proletarische revolutie. Elkeplaatselijke en tijdelijke beschouwing van het commu-

47

nisrae draagt echter het gevaar in zich van het uit hetoog verliezen van het communisme als geheel en de con-tinuïteit ervan.'

Het einddoel voor het communisme blijft: de communis-tische maatschappij. Deze is slechts te bereiken langsde weg van klassenstrijd, revolutie en dictatuur vanhet proletariaat. Orn tactische redenen zal het onderbepaalde omstandigheden beter zijn een vreedzame wegnaar het doel aan te geven (bij de behandeling van derevolutie met betrekking tot strategie en tactiekwerd dit punt reeds aan de orde gesteld).i De geweld-dadige omverwerping van de bestaande orde is voor deNederlandse arbeiders geen levende noodzakelijkheid, • Decommunisten speculeren nog op het verlangen naar eenandere en betere maatschappij, maar in de middelen diezij aanwijzen ter bereiking van dat doel zoeken zij aan-sluiting bij een geestesgesteldheid die beslist afwijktvan die welke zij volgens de leer aanwezig achten inhet laatste stadium van het kapitalisme»'

Dit betekent ook een andere wijze van voeren van deklassenstrijd, die echter wel moet uitlopen op de om-verwerping van de macht van het kapitalisme.' Dé wapensin deze strijd zijn alleen anders, geen revolutionnairewoelingen, maar infiltratie in belangrijke objecten zo-als vakverenigingen, vitale bedrijven enz. Deze infil-tratie zal slechts met succes uitgevoerd kunnen wordenindien er een nauw contact bestaat tussen de communis-tische partij en de massa.'De noodzakelijkheid hiervanis gedurende de gehele geschiedenis van het communismeaangegeven, maar zij heeft door de huidige tactiek eenbijzondere betekenis verkregen.

Hét nieuwe beginselprogramma is dus een aanpassingaan de politiek van het wereldcommunisme. Behalve metbetrekking tot het aangeven van de weg naar het doel,komt dit onder meer tot uitdrukking bij de behandelingvan onderwerpen als „de communisten en de vrede" en„de communisten en de nationale zei f standigheid".Metbetrekking tot „de communisten en de vrede" zal dezeaanpassing duidelijk zijn na hetgeen in het voorgaande

48

hierover opgemerkt is.'De nationale zelfstandigheid isdoor de communisten over de gehele wereld tot een be-langrijk programmapunt gemaakt.'Het beginselprogrammavan de C. P.N. is hier een duidelijk bewijs van.'De titelluidt: „De weg naar socialistisch Nederland". • Nederl anden de Nederlandse vlag (zij het ook naast die van deSovjet-Unie) prijken op de omslag.'Na „de communistenen de vrede" als eerste onderwerp komt al „de communis-ten en de nationale zelfstandigheid". • Er wordt niet ge-sproken van „dictatuur van het proletariaat", zelfsniet van „volksdemocratie", maar vaneen „democratischevolksstaat". Kortom: door het gehele programma loopt eennationale draad.'

Waarom deze tactiek?Bij vele kleine staten is een aversie ontstaan tegen

afhankelijkheid van grote staten.'Het moeten prijs ge-ven van zei f standigheid wordt als een ernstig verlies be-schouwd. •Bovendien geeft afhankelijkheid van een bui-tenlandse mogendheid voedsel voor allerlei verdachtma-kingen. Bij de rol van lichtend voorbeeld van de Sovjet-Unie wordt het karakter van onafhankelijkheid geheelbewaard, terwijl in werkelijkheid toch die leiding ge-geven wordt die past bij een afhankelijke positie. • Ver-der wordt door deze opvatting over de nationale zelf-standigheid stelling gekozen tegen de blokvorming inde Westerse wereldmet de Verenigde Staten aanhet hoofd.'

In het bovenstaande is slechts gesproken over de po-litieke activiteit van het communisme in Nederland.Hetspreekt echter vanzelf dat de sociale strijd niet ver-geten wordt.'Zij wordt verbonden met de politieke strijden soms lijkt het zelfs dat zij prevaleert,-in werkelijk-heid doet zij dat niet.'De strijd voor loonsverhogingen tegen huurverhoging is altijd ondergeschikt aan depolitieke strijd.'

Tenslotte: zoals voor alle communistische partijenis ook voor de C.P.N.'de communistische partij van deSovjet—Unie het leidend en inspirerend voorbeeld. Haargeschiedenis is de machtige inspiratiebron. Zij is degoede gids die niet kan dwalen en zij is de enige die

49

in staat is de andere communistische partij en te leiden.•En al zullen de gewijzigde omstandigheden andere mid-delen en andere methoden noodzakelijk maken, haar na-volging in de grote lijnen blijft de voorwaarde voorhet bereiken van het doel.

50 51