thema

Europa

op reis in europaDuurzame initiatieven onder de loep

actualiteitEuropakenner Hendrik Vos over de EU

reisverhaal in beeldItalië

de karavaan België - BelgiqueP.B. - B.P.2099 Antwerpen XB / 87

Tijdschrift voor duurzaam reizen en vrije tijd mei 2011Verschijnt 5 maal per jaar.Niet de 2de, 4de, 6de, 7de, 9de, 10de, 12de maand.P409329

Karavaan vzwGeerdegemvaart 96 - 2800 Mechelen (afz.)Tl 015 40 75 80 - F 015 40 75 89info@karavaan.be - www.karavaan.be

2

actualiteit

Hendrik Vos brengt helderheid in de werking van de Europe-se Unie. Katlijn Meers focust op reizen en de EU.

karavaan-agenda

Alle informatie over Karavaan-activiteiten en Minitrips.Focus: Karavaandag

toerist in eigenland

België is een van de bierlan-den bij uitstek, maar er valt meer te bespeuren dan ger-stenat alleen. (Her)ontdek ons Belgenlandje...

6

4

8 15

duurzaam reizen in europa

We focussen op enkele nieuwe duurzame initiatie-ven om milieuvriendelijker te reizen.

reisfoto ijsland

In dit prachtige landschap waan je jezelf op een andere planeet!

interregionale samenwerking

Sinds de opening van de grenzen in Europa zijn het niet de landen, maar de regio’s die op vlak van ontwikkeling aan belang winnen.

colofonCover: Fernand Van Gansbeke - Medewerkers: De begeleiders van Karavaan vzw - Samenstelling en

eindredactie: Sarah Trappeniers - Vormgeving & Lay-out: Sarah Trappeniers en Kris Sobry - Druk: Drukkerij

Lithos, Wommelgem - Papier: Cyclusprint, gerecycleerd en chloorvrij - Verantwoordelijke uitgever: Gerd

Vertommen, Geerdegemvaart 96, 2800 Mechelen.

Met de steun van

2012

3

26

vooraf

waar zet je je bordje? Reizen in Europa of in eigen land is van een andere orde. Alles komt wat meer

bekend voor, zeker op ’t eerste gezicht. Ook de verhalen die links en rechts bij

activiteiten of bezienswaardigheden worden verteld, zijn bekend. Of zo’n reis

dan leuk en boeiend is, hangt minder af van het ‘ooh’ en ‘waw’ – gevoel en –

gejuich. Het hangt meer af van de stops die je maakt of de input die je krijgt.

Maar juist dat biedt enorm veel mogelijkheden.

Laatst passeerde ik langs een onopvallend stukje natuur, een venachtige plek

in een bos, iets verwijderd van het

wandelpad. Er stond een bordje bij.

Het verhaal dat ik daar te lezen kreeg,

opende een hele wereld. Er werd

gefocust op de unieke ecologische

situatie waar ik voor stond. Maar dat

was niet alles: de plek was ook een

site voor Keltische rites. Alhoewel de

regionale Club die het bord plaatste

op dat vlak wel moest toegeven dat

de echte cultuurhistorische waarde

nog moeilijk te achterhalen was. Het

deed er voor mij allemaal niet meer

toe. De rest van de dag was ik in

Keltische sferen en zag ik nog veel

meer gelijkaardige plaatsen, zonder

bordje, die mijn tocht tot een heel

andere ervaring maakten.

In deze Karavaan zetten we ook heel

wat bordjes voor jou in Europa. Ze

geven je een nieuwe invalshoek voor

hetgeen je al kende of gezien hebt. Zo wordt het bekende opnieuw verras-

send. Iedereen kan die bordjes zetten: iemand die ergens wel voor de eerste

keer komt of iemand die een bepaalde plaats in detail heeft bestudeerd. Maar

je kan natuurlijk ook zelf de bordjes zetten. Wat wil jij vertellen? Wat wil jij laten

zien? Hoe bekijk jij het reeds bekende?

Karavaan probeert in haar activiteiten altijd deze combinatie te brengen. Wij

planten ergens een bordje neer, zodat je opnieuw verwonderd naar het beken-

de kijkt. Maar we laten ook de ruimte voor jou om jouw bordje neer te planten.

Breng je eigen bordje dus mee naar onze activiteiten of neem het zeker mee

op reis deze zomer.

Anton

18

na de communisten, nu ook de toeristen

Interview met reisbegeleider Jan Schollaert over de nieuwe Joker-reis van Berlijn naar de Zwarte Zee.

reisverhaal italië

Gert van Winckel dom-pelt ons graag onder in dit Zuid-Europese land: cultuur, natuur en lekker eten... la dolce vita!

4

Blauw en rood vind je zelfs tot in het zand terug! De zand-korrels krijgen deze aparte kleuren doordat mineralen, die opgelost worden in stoom, neerslaan op de zwarte zand-korrels. Maar IJsland is ook het land van water, ijs en vuur. In april 2010 gooide de Eyjafjallajökull letterlijk roet in het eten van de vele toeristen.

“Toch stond ik 2 maanden later met 12 enthousiaste reizi-gers op de nog smeulende flanken van deze vulkaan, wat voor een onvergetelijke ervaring zorgde.

Op de foto zijn we samen onderweg langs de Laugavegur (warmebronnenweg in het IJslands), één van de mooiste trekkings ter wereld. Zes dagen lang door een afwisse-lend landschap van gletsjers, kolkende rivieren, solfataren en fumarolen,…

In de verte zie je Alftavatn (Elfenmeer) liggen, voor mij één van de hoogtepunten van de reis. Je waant je hier echt op een andere planeet!”

adembenemend ijslandDe foto: door Tom Dedobbeleer april 2010

reisfoto

Blauw, wit en rood… De kleuren van de IJslandse vlag, kleuren die dit prachtige land zo typeren.

5

oproep:Heb jij ook een schitterende reis-foto met een leuke anekdote?Laat het zeker weten aan sarah.trappeniers@karavaan.be.Misschien staat jouw foto wel in een volgende editie van De Karavaan?

6

op stap in belgië

(Her)ontdek je eigen stad

Hoe goed ken je jouw eigen stad of dorp? Er zijn vast verborgen plekjes of interessante verhalen waar je nog niets van af weet. Neem een gids onder de arm en ga op ontdekking. Door een begeleide tour kom je langs nieuwe plaatsen via nieuwe routes en je leert nog bij ook! Wist je dat de stad Gent door Lonely Planet opgenomen is in de top 10 van te bezoeken ste-den voor 2011? Je moest al weg zijn... Naast wereldsteden als New York, Tal Aviv en Wellington staat de Arteveldestad, een van de kleinere steden van de lijst, te blinken op de 7de plaats. Volgens de reisgids is Gent “Europa’s best bewaarde geheim”.

Toch niet zo’n fan van gidsenpraat? Misschien is een “greeter” meer iets voor jou? Greeters zijn geen profes-

sionele gidsen, maar inwoners van een stad die toeristen gratis op sleep-touw nemen en persoonlijke verhalen of originele details vertellen over hun stad. Vanaf oktober 2011 kan je via Westtoer, het West-Vlaamse provin-ciebedrijf voor toerisme, rondgeleid worden door een ‘greeter’ in tien kustgemeenten. Via een wandeling leren toeristen minder bekende, maar toch bijzondere plekjes, cafeetjes, restaurants of wijken kennen. Het pilootproject Belgian Coast Greeters werd opgestart binnen het Europees grensoverschrijdend project CAST (Coastal Actions on Sustainable Tou-rism), dat deel uitmaakt van het Euro-pees subsidieprogramma INTERREG IVA -2 Zeeën. Het idee komt overge-waaid uit New York, waar in 1992 de eerste greeters aan de slag gingen. Vorig jaar werd met succes het eerste pilootproject in ons land opgestart:

Brussel Greeters.

Haal je graag een frisse neus tijdens de middagpauze? Maak eens een stadswandeling. Een hele middag tussen vier muren zitten is ook maar niets en je concentratie zal er wel bij varen. Door een speciaal uitgewerkte themawandeling kan je een stad ver-kennen tijdens je lunchpauze. Dit kan individueel maar ook onder begelei-ding. En het hoeft niet altijd een wan-deling te zijn, in elke stad zijn er wel wat activiteiten aan de gang tussen 12u en 14u. Brussel probeert bijvoor-beeld pendelaars te lokken met de campagne “Smeer ‘m ’s middags”. Je kan er ook in je eentje op uit trek-ken met een onlinegids voor wande-lingen en rondleidingen in Brussel. Ook fi ets- en boottochten zijn opge-nomen in downloadbare brochures.

toerist in eigen landBelgië is één van de bierlanden bij uitstek, maar ons kleine landje heeft meer te bieden dan gerstenat alleen. De Noordzee, Brussel, Brugge, het Atomium, Manneke Pis, de leeuw van Waterloo,... een aantal wereldberoemde toppers die menig persoon onder jullie, samen met een bende fl itsende Japanners, al wel eens bezocht zal hebben. Indien niet, gewoon doen. Een toeristische trekpleister bezoeken is ook cultuur opsnuiven. Maar er zijn nog zoveel plekjes in ons Belgenland, klaar om (her)ontdekt te worden door jou. Laat de overbezochte plaatsen even links liggen en ga op reis in eigen land.

door Sarah Trappeniers

Foto

: Erik

Kem

pena

ers

7

Ga eens de boer op

Voor wie er nog niet zeker van is, het is wel degelijk lente. We mochten een aantal dagen genieten van broeierige temperaturen, maar de echte zomer, die moet nog komen. De lente zorgt met haar bloesems voor heel wat schilderachtige plekjes in ons land. Wie gaat er nu niet graag al wande-lend de bloesemstreek bewonderen wanneer de fruitbomen volop in bloei staan? Helaas zijn er honderden an-dere mensen die hetzelfde idee heb-ben als jij, waardoor het nogal druk kan zijn op het Limburgse platteland.

Toch valt er heel wat te (her)ontdek-ken op de groene akkers en boerde-rijen. De vraag naar hoevetoerisme stijgt dan ook enorm de laatste jaren. Ook in het buitenland, het ‘agrituris-mo’ boomt enorm in Italië. Zin in iets helemaal anders? Ga eens logeren op het (Vlaamse) platteland. En liefst nog in een actieve boerderij, back to nature. Er zijn heel wat landbouwers die hun vrije ruimten inrichten als gastenkamers. Je leert niet alleen dat het hard werken is op de boerderij, maar ook hoe het dagelijkse leven van een boer eruit ziet. Wat verbouwt een boer zoal? Hoe kan je zien of een koe gaat kalveren? Wat is ook weer het verschil tussen stro en hooi? Mis-schien mag je de boer wel helpen met de koe te melken… Bijleren in een groene omgeving, wees maar zeker dat je batterijen weer helemaal opgeladen zijn bij je thuiskomst.

Voor diegene die op zoek zijn naar een originele vakantie in eigen land: denk eens aan een vaarvakantie. Samen met de hele familie op cruise in België. Klinkt alvast goed nee? Je vaart over Vlaamse en Waalse wate-

ren en bereikt verschillende kunstste-den tot in het hartje van het centrum met dit groteske vervoersmiddel. Te-vens kan je verschillende routes kie-zen: een cultuurroute, een fi ets-vaar-vakantie, een natuur- of sluizentocht. Voor ieder wat wils!

Om ter gekst

Maar het hoeft niet allemaal zo ge-pland te zijn. Haal de landkaart van België boven, draai eerst driemaal in het rond met je ogen dicht en plaats je vinger ergens op de landkaart. Eu-reka! Dit dorpje of stadje ga je ont-dekken. En dat kan ook met de fi ets, autostep, inlineskates,... laat je ver-beelding werken.

Of werk met het alfabet: Aalst, Be-ringen, Charleroi, Diest,... en ga zo maar door. Of doe eens een stads-wandeling op goed geluk. Duid twee punten aan op de stadskaart en ga via allerlei kleine onontdekte straatjes van punt A naar B. Of doe een knots-gekke wandeltocht: ontdek een stad aan de hand van cafés, kapsalons, frietkoten,... Hoe? Van “De Lekker-bek” ga je naar “Het friethuis” en ver-der naar “Frituur Sabrina” enzovoort. Nee je hoeft niet overal te stoppen, Drakenburgers verkopen ze niet in elke frituur, maar je ontdekt een nieu-we route door op zoek te gaan naar bijvoorbeeld friethuisjes. Zo kom je op plaatsen waar je anders nooit zou gaan wandelen en ontdek je nieuwe plekjes.

Zo eenvoudig kan het dus zijn. Wees een beetje creatief en voor je het weet ontdek je nieuwe wegen. Moest je verloren gelopen zijn, kan je altijd de weg vragen aan een voorbijganger.

Greeters zijn geen professionele gidsen, maar inwoners van een stad die toeristen gratis op sleeptouw nemen en persoonlijke verhalen of originele details vertellen over hun stad.

Interessante plekjes, rou-tes, regio’s of dorpjes.

• Wandelen rond de trappis-tenabdijen van Vlaanderen en Wallonië: Achel, Westmalle, Westvleteren, Chimay, Orval,...

• De taalgrens herbergt een he-leboel prachtige dorpjes en streken. Borgloon en de kaste-len van Rullingen, Heks en de Romeinse weg,...

• Hoegaarden, Bevekom met aansluitend Meerdaalwoud: holle wegen en glooiende land-schappen. De tijd staat er stil.

• Ook tussen Brussel en Leuven (Leefdaal, Neerijse, Loonbeek, Everberg) vind je prachtig uit-zichten en liefelijke dorpen.

• Pajottenland met het kasteel van Gaasbeek, Gooik, Lom-beek (molen van Kapitein Zep-pos: nostalgie). Dicht bij de hoofdstad, maar nog landelijk.

• Schorisse (nabij Oudenaarde) het dorp van Omer Wattez, de eerste die zijn streek de Vlaam-se Ardennen doopte.

• Lampernisse weggestoken in de polders. Klein en mysteri-eus dorpje. West-Vleteren, de IJzer en de zee zijn in de buurt.

• Fietsen langs de Schelde tus-sen Hamme en Dendermonde en regelmatig de scheldeveren nemen om over te steken.

• Westerlo heet de parel van de Kempen. Het heeft de Nete, kasteel van de Merode, abdij van Tongerlo en heel veel na-tuur in de omgeving.

• De Kalmthoutse purperen hei-de in volle bloei (in augustus).

• Hallerbos met de boshyacinten (periode van de fruitbloesems)

• Loonense en Drunense duinen net boven Tilburg. Het grootste stuifduinen gebied van Europa.

• In de Hoge Venen wandelen met een goede kaart tussen Baraque Michel en Signal de Botrange. Prachtige en uniek gebied.

Foto

: Erik

Kem

pena

ers

8

Explore Europa

Reizen naar andere steden, regio’s en landen laten ons niet alleen onbeken-de plekjes zien, maar ook in contact komen met verschillende culturen en volkeren. Toerisme is heel popu-lair geworden de laatste jaren, sinds vliegtuigtickets meer betaalbaar ge-worden zijn. Meer dan in het verleden

is op vakantie gaan een jaarlijkse (of soms meerdere keren per jaar) ge-woonte. Reizen betekent cultuur op-snuiven en dan willen we liefst zoveel mogelijk plaatsen bezoeken. Toch belangrijk dat we dit op een verstan-dige manier doen met respect voor het milieu.

Want hoe verder en meer afgelegen je vakantiebestemming ligt, hoe gro-ter je globale milieu-impact. Gelukkig hoef je het niet ver te zoeken. Ook Eu-ropa heeft heel wat mooie plekjes om te gaan verkennen. Daarvoor heb je niet altijd een vliegtuig nodig. De be-kende leuze “grager wat trager” gaat niet alleen op voor de automobilisten.

Traag reizen biedt heel wat voorde-len. Je doet er wat langer over om op je bestemming te bereiken, maar je ziet meer onderweg en je hebt het reisritme zelf in de hand. Plan je een kampeervakantie met vrienden? Car-pool met z’n allen en kruip met zoveel mogelijk in een auto of maak gebruik van Taxistop. Zo belast je het mileu toch minder... of voor de avonturiers: lift naar je vakantiebestemming.

Campings vind je bij de vleet en in sommige landen mag je zelfs wild-kamperen (mits toestemming van de eigenaar) zoals Kroatië, Polen, Griekenland en Zwitserland. Best goed informeren voor je vertrek.

Europa blijft een populaire bestemming voor toeristen. Met 370 miljoen reizigers uit alle delen van de wereld heeft Europa wereldwijd een marktaandeel van meer dan 40%. De toeristische sector maakt voor meer dan 5% deel uit van het bruto binnenlands product van de EU. Om zijn concurrentiepositie te verbeteren investeert de EU fors in duurzaamheid, kwaliteit en promotie van Europa als toeristische bestemming bij uitstek. In de toeristische sector steken duurzame initiatieven meer en meer de kop op, wij focussen op enkele nieuwigheden.

op reis in europa

door Sarah Trappeniers

duurzaam toerisme

Duurzame alternatieven onder de loep

StreamerTur rerum hil maion cor sequi ommolec atecum quam et landucit excepudam et od quatae consequidita volluptas antione mperes iur

Foto

: Lyn

n Va

n D

e C

ruys

Hoe verder en hoe meer afgelegen je bestemmig ligt, hoe groter je globale milieu-impact.

9

Paalkamperen is ideaal om legaal vrij te kamperen. Je bent niet alleen een unieke ervaring rijker, het is nog eens ecologisch ook! In Europa, en dan vooral in Nederland, vind je verschillende paalkampeerplaatsen. Sinds kort heeft België ook zijn eer-ste paalkampeerplaats. In Arendonk kan je je tentje opslaan middenin een natuurgebied van 500 hectare. Willy Aerts testte hem als eerste uit: “De paalkampeerplaats is prachtig gele-gen in een stiltegebied. Bij het inval-len van de duisternis hoorde ik nacht-zwaluwen en later op de avond zelfs bronstige reeën. Verwacht vooral geen luxe. Er is wel een waterpomp, maar dit is geen drinkbaar water. Ook zijn er een aantal regels waar je je aan moet houden: max 3 tenten en 10 personen mogen kamperen, de max. verblijfduur is 48 uur, geen afval achterlaten, de natuur is geen toilet. Een kampvuurtje kan wel. Dit voorjaar was alvast een groot succes met 52 kampeerders. In de buurt kan je uren wandelen zonder mensen te-gen te komen. De abdij van Postel is ook niet ver met de fiets en het fiets-knooppuntennetwerk is vlakbij.“

De paalkampeerplaats in Arendonk vind je terug tussen fietsknooppunt 55 en ongeveer 1 km van fietsknoop-punt 56 (200 m van het fietspad).

Duurzame labels

Naast paalkampeerplaatsen bestaan er ook verschillende milieuvriendelijke boerderijen en campings. Ook meer en meer hotels worden milieubewus-ter en werken met een duurzaam la-bel. Gelukkig vind je deze niet alleen op ecologische bestemmingen. Slow Travel, Groene Sleutel en Gîtes Panda bieden duurzame alternatieven aan.

Slow Travel is een onderdeel van de Slow Movement. Voor hen is de tocht op zich de moeite, niet zozeer de be-stemming. Het is dus belangrijk dat je hiervoor je tijd neemt. Dit doe je door te kiezen voor de fiets, boot of trein

als vervoersmiddel in plaats van het vliegtuig of de wagen.

De gezellige vakantiehuisjes van Gî-tes Panda worden gebouwd en in-gericht met natuurlijke materialen en milieuvriendelijk uitgebaat. De uitba-ters zijn vaak ook echte natuurken-ners. Voordat je een vakantiehuis of gastenverblijf een “Gîtes Panda” mag noemen, moet deze voldoen aan en-kele strenge criteria opgesteld door het WWF.

De Groene Sleutel is een internatio-naal keurmerk voor milieuvriendelijke toeristische bedrijven. Het bedrijf en-gageert zich om op een duurzame manier te werk te gaan: zorgvuldig omspringen met water, energie en afval zonder toe te geven op vlak van comfort.

Overland reizen met de trein

Omdat vliegtuigtickets vaak spot-goedkoop zijn, gaan veel mensen niet op zoek naar een duurzamer alternatief. Deze zijn, helaas, ook duurder. Toch heeft reizen over land enorm veel charme, maar voor veel reizigers is het niet zo cool, luxueus of glamoureus als vliegen. Treinreizen duren niet alleen langer, ze zijn ook niet goedkoop.

Wie toch gewonnen is voor het idee stuit ook op een ander probleem: het logge informatiesysteem. Je krijgt geen duidelijk overzicht, zoals bij vliegtuigtickets, van beschikbare al-ternatieven en zo kan je moeilijk ver-gelijken. Airstop brengt hier sinds be-gin dit jaar verandering in. Je kan op hun website nu ook treinprijzen ver-gelijken en online je ticket kopen. Een heuse Belgische primeur! Je vindt meer dan 1000 Europese bestem-mingen die je per trein kan bereiken.

UNWTO voorspelt tegen 2020 on-geveer 1,56 miljard toeristen. Een verdubbeling tov 2003! Aangezien verplaatsingen tussen de 50 en 75% vertegenwoordigen van de totale ecologische impact van het toerisme kunnen we niet onbeperkt blijven vlie-gen zoals we nu doen. Maar meer en meer mensen zijn zich hiervan be-wust en zijn zelfs bereid om minder met het vliegtuig op reis te gaan. De duurzame alternatieven geraken ook bekend bij Jan met de pet. Wij moe-digen dit alleen maar aan!

Foto

: Lyn

n Va

n D

e C

ruys

De weblinks:

• www.taxistop.be• www.wegwijzer.be/dossier/

wildkamperen-in-europa• www.antwerpsekempen.

be of www.natuurenbos.be/paalkamperen

• www.slowtrav.com• www.gites-panda.fr of www.

wwf.be• www.groenesleutel.be• www.airstop.be

Foto: Anne Correwyns

Foto:www.antwerpsekempen.be

10

onderwerp

Wat als de dorpen tussen de ene bestemming en de volgende niet langer een mooi decor vormen waar je snel doorheen rijdt? Wat als die dorpen nu net het middelpunt gaan vormen van je reis? Met de fi ets zit je er plots mid-denin. Niet dat er op het platteland altijd iets spectaculairs te beleven valt. Maar door de trage manier van reizen krijg je wel de mogelijkheid om kennis te maken met de plaatselijke bevolking en hun verhalen. Op de fi ets ergens tussen Brugge en Parijs werd ik verrast door gastvrije mensen, vreemde ontmoetin-gen en prachtige plaatsen.

reisverhaal

De route van de MerovingersTussen de weilanden, op een plaats waar je het helemaal niet zou ver-wachten, staat er plots een toren aan de rand van de weg. Ik zet mijn fi ets even aan de kant om er een foto van te nemen. Niet veel later stopt er een auto bij de toren en stapt er een kop-pel uit de wagen. Ze lopen even rond, komen naast mij staan en beginnen

ook foto’s te trekken. Ik vraag waar ze vandaan komen. Blijkbaar wonen ze slechts zo’n 20 kilometer verder-op. En vandaag hadden ze zin in een

uitstapje, want het is hier toch echt een mooi gebied, vind je ook niet? De man begint te vertellen over de rijke geschiedenis van de streek en over de toren. Die bleek vroeger een wachttoren te zijn en werd door de monniken gebruikt om de wijngaar-den te bewaken. Niet veel verder zou de abdij van Vaucelles te bezichtigen zijn, volgens het koppel ook echt wel de moeite. Ga je mee kijken? Het koppel stapt terug in de wagen en ik rij ze met de fi ets achterna. Een heuvel verder komen we bij de resten van de abdij aan en zo te zien heeft het gebouw heel wat geleden onder de Franse Revolutie en oorlogen. Wanneer we aan de inkom staan, blijkt dat we niet naar binnen mogen. Maar laat dat de pret niet bederven, van mijn twee plaatselijke gidsen krijg ik alsnog een rondleiding langs de buitenmuren van de abdij. En ook dat wordt een boeiende tocht met

bovendien een spannend, historisch verhaal over de Merovingers erbij.

Frieten met broodJezelf opleggen om niet op hotel te gaan, dwingt je om elke avond op-nieuw het onbekende op te zoeken. Meestal heel leuk en avontuurlijk. Maar goed, af en toe loopt het ook wel eens mis. En deze avond was het zo’n avond waarop het mis dreigt te lopen. De avond valt en er is in de verste verte geen camping te bespeuren, er is zelfs geen mens meer te zien op straat om iets aan te

door Sara Bollen

ergens tussen brugge en parijs

11

vragen. Doorrijden dan maar, ik kom vast nog wel iets tegen.

Na een zeer lange fi etsdag kom ik aan in Saint-Quentin. De straten van de stad zijn donker, koud en onaan-genaam. Aan de enkeling die toeval-lig in de schemering nog op straat loopt vraag ik waar ik kan overnach-ten. Er blijken enkele dure hotels in het centrum te zijn, maar laat dat nu net niet zijn wat ik zoek. Ik bedank

de vrouw voor de info en fi ets doel-loos wat verder door de straten. In de

verte zie ik plots weer iemand lopen. Ik spreek de man met de hond aan en ook hij denkt ijverig na over een mogelijke overnachtingplaats. Nee, campings zijn er niet in de onmid-dellijke omgeving en de jeugdher-berg is deze maand nog niet open. Omdat de kansen op een overnach-tingplaats steeds kleiner beginnen te worden, vraag ik om te lachen of hij toevallig een tuin heeft waar ik mijn tent mag zetten. Tot mijn verbazing

stemt de man meteen toe. Hij nodigt me uit bij hem thuis, ik zet mijn tent op bij hem in de tuin, we eten samen met zijn vrouw en dochter frietjes met brood en zo wordt het toch nog een gezellige avond in die donkere, kou-de stad.

Brandnetels zijn geen onkruidOp een oneindig lange baan tussen twee dorpen zie ik plots een vrouw aan de rand van de weg staan. Al fi etsend kijk ik rond. Er is nergens een huis te zien, zelfs geen auto en we zijn ondertussen al een heel eind van het dorp vandaan. Verbaast stop ik en vraag ik aan de vrouw wat ze aan het doen is. ‘Ik ben brandnetels aan het plukken,’ zegt ze alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Gepassioneerd begint ze te ver-

tellen over de verschillende toepas-singen van de brandnetel en somt ze een hele hoop recepten op waarin de brandnetel de hoofdrol speelt. Ze drukt me verder op het hart de brandnetel nooit meer als onkruid te beschouwen. Na ook nog een snel-cursus ‘de brandnetel als genees-krachtig kruid’ stap ik terug op mijn fi ets en sla iets verder het bospad in

dat volgens de vrouw een veel mooi-ere weg is naar het volgende dorp. Op het bospad is het inderdaad veel aangenamer fi etsen dan op de grote

weg, maar daar komt al snel veran-dering in. Nog geen kilometer verder is het pad helemaal overwoekerd met… jawel, brandnetels. Ik had het kunnen weten!

De weg naar SantiagoAls ik ’s morgens gepakt en gezakt met de fi ets aan de hand uitcheck bij de campinguitbaters, wensen ze mij nog een veilige reis naar Santiago. Ik begrijp echter niet goed waar ze dat vandaan halen. Enkele heuvels later valt mijn oog op een knalgeel bord met de woorden ‘Santiago cyclists welcome’. Blijkbaar ben ik dus op een stuk van de bedevaartroute naar Santiago terecht gekomen. Maar wat eigenlijk echt mijn aandacht trekt is de Nederlanstalige ondertitel die zegt dat je kan kamperen op de boerde-

rij. Benieuwd of er hier dan ook Ne-derlandstalige mensen wonen, bel ik aan. Mevrouw Bretzner, zeg maar Anna, doet open. Deze kwieke ge-

pensioneerde vrouw is na de schei-ding van haar man met een bed en breakfast begonnen. Ze ontvangt me hartelijk met thee en koekjes en ver-telt over van alles en nog wat. Neder-lands blijkt ze niet te kunnen, het zijn de vele Nederlandstalige fi etsers die ze al op bezoek gehad heeft die haar geholpen hebben met de tekst op het bord. Raadsel opgelost!

ergens tussen brugge en parijsmet de fi ets

12

agenda

karavaan-agendaAlle informatie over Karavaan-activiteiten en Minitrips vind je op www.karavaan.be onder ‘Agenda’.

www.karavaan.be

1 - 5 juni

Europa Express (Bestemming onbekend)

Heb je een flinke dosis lef en charme, gecombi-neerd met een vleugje competitiviteit? Maak je dan klaar voor een spannende reis tegen de klok op een onbekende Europese bestemming! Smeer je duimen alvast goed in, voor deze spannende liftwedstrijd.

Meer info op www.karavaan.be/europaexpress/

www.karavaan.be

17 - 19 juni

Exotisch Weekend (Oostende)

Haal je verkleedkoffer maar weer boven, want dit jaar is het thema van dit overbekende weekend: Magnifiek Exotiek! Bloemenkran-sen, rieten rokjes, ukeleles, kokos-noten, hawaïhemdjes, opgezette papegaaien,… het kan allemaal. Een cocktail op het strand, met de ruisende zee op de achtergrond,... het zijn enkele ingrediënten van dit fantastisch weekend. Genieten = troef!

www.karavaan.be

18 juni

Matongé, porte de l’amour (Brussel)

Zin in een ontdekkingsreis doorheen het Belgisch koloniale verleden? Met een gids ontdekken we de vele facetten van de Matongéwijk en worden we mee-gesleept door boeiende verhalen. Daarna sluiten we deze ontdekkingstocht af met een heerlijk Congolees driegangendiner. Daar onthullen enkele “mama’s” met veel passie hun keukengeheimen en krijgen we er de mogelijkheid om te verbroederen met andere Congo-lese (of Afrikaanse) bezoekers. Een echt Congolees Primus biertje mag natuurlijk niet ontbreken en maakt onze ontdekkingsreis helemaal af!

Inschrijven kan tot 14 juni.

www.karavaan.be

25 juni

Spel door Latijns-Amerika (Antwerpen)

Ontdek de Nieuwe Wereld en waan je een echte Columbus, maar dan zonder de Santa Maria. Tijdens deze actieve spelnamiddag maak je kennis met de landen van Latijns-Amerika. In team of als indi-vidu probeer je zo snel en duurzaam mogelijk op je bestemming te raken terwijl je onderweg zo veel mogelijk weetjes verzamelt.

Inschrijven kan tot 19 juni.

www.karavaan.be

13

8 - 10 juli

Minitrip: Kajakken in de Biesbosch (Nederland)

Voor een echte natuurliefhebber klinkt het Biesbosch als vogelgetjilp in de oren. Al peddelend in de kajak ga je een weekend ongestoord genieten van de fauna en flora. Watervogels, vissen en bevers in hun burcht houden je gezelschap tussen het riet. Prachtige natuur hoef je gelukkig niet ver te zoeken.

www.karavaan.be

13 & 14 augustus

Olé Préparé

Hola! Trek je binnenkort naar een Spaanstalige be-stemming en houd je mondje Spaans op bij ‘Dos Cer-vesas por favor?’ Neem dan een stomend bad Spaans op Olé Préparé! Een weekend vol Spaanse taaltrucjes voor de lokale marktjes, in de bushalte of op de dans-vloer … en je vertrekt geprepareerd op reis. Haal die flamencorok boven en borstel dat borsthaar … GOlala!

Deze activiteit is enkel toegankelijk voor deelnemers van een Joker Go-26 reis.

www.karavaan.be

20 & 21 augustus

Tiré Préparé

Ga je dit jaar op trekking met een GO-reis? Wil je ge-prepareerd (ver)trekken? Ga mee op Tiré Préparé voor een weekend barstensvol outdoorbeleving en trekking-tricks! Een specialist van de Trekkingschool neemt je mee naar de bossen van de Semois en laat je proeven van alle broodnodige outdoor-ingrediënten: Hoe vul je een rugzak? Hoe vind je de juiste schoenen, slaapzak of hoofdlamp? Hoe krijg je drinkbaar water uit de Gan-ges, en hoe steek je een kampvuur aan bij windkracht 11? Outdoorkoken, kompastechnieken, bergwijsheid, … na Tiré Préparé kun je als Star Trekker op GO-reis!

Deze activiteit is enkel toegankelijk voor deelnemers van een Joker Go-26 reis.

www.karavaan.be

16 - 18 september

Trophy (Midden-Aarde)

Wat als je op een gegeven moment de Gouden Ring met een onmetelijke macht om je nek krijgt? Wat als je de opdracht krijgt deze ring te vernietigen in het vuur van de Doemberg om het kwade te verslaan? Alleen met behulp van jouw (vier man tellend) team, de Tovenaar, de Dwerg en enkele Mensen en Elfen kun je jouw veilige Gouw verlaten en doorheen Midden-Aarde het vuur van de Doemberg bereiken.... Sauron. Do you dare?

www.karavaan.be

26 & 27 augustus

Wild Beach weekend (Nieuwpoort)

De Noordzee, rondvliegend zand en warme zonne-stralen zijn de perfecte ingrediënten voor een gewel-dig zee- en strandavontuur. Op het programma staan enkele niet-alledaagse sporten: raften en slackline zijn maar enkele voorbeeldjes. Bekomen van deze uitda-gingen doe je op een gepaste locatie: het houten dek van een boot.

Inschrijven kan tot 25 juli.

www.karavaan.be

26 juni

Karavaandag (Mechelen)

Deze dag zal je niet snel vergeten! Blokkeer hem in je agenda met volgende kernwoorden: leute, Afrikaanse sfeer en semisportieve uitdagingen. Alle Karavaan-leden met de nodige spirit en lef zijn welkom! De etappes spelen zich niet enkel ter land af, maar ook ter zee en af en toe zelfs in de lucht! Nadien kan je samen met de andere deelnemers ontspannen tijdens het Otter Trotterfestival. Meer info p. 14.

Inschrijven in groepjes van 3 of 4 personen, individueel inschrijven kan ook.

www.karavaan.be

14

15

PRESERVE en goede praktijken

Het interregionale PRESERVE-pro-ject bundelt de krachten van 13 ver-schillende regio’s (zie kaartje p.16). De overkoepelende trekker van dit project is AER (the Assembly of Euro-pean Region). Dit is het grootste on-afhankelijke netwerk van regio’s bin-nen Europa. Zij zijn betrokken bij dit project voor hun expertise op gebied van interregionale samenwerking.

PRESERVE wil zijn strategieën op vlak van toerisme verbeteren, duur-zamer maken en toepassen op regio-nale actoren. De basiselementen om tot een concreet actieplan te komen zijn uitwisseling van goede praktijken, conferenties, workshops, peer review tool enzovoort. PRESERVE wil 3 be-langrijke resultaten bekomen:• de lokale en regionale beleids-

strategieën verruimen• uitwisseling van ervaring promo-

ten en vergroten van kennis van actoren

• goede voorbeelden identifi ceren en ze delen met anderen

Het grote pluspunt van PRESERVE is de diversiteit: de deelnemende regio’s liggen verspreid over heel Europa: van noord tot zuid. Doordat ieder een verschillende kennis en er-varing heeft met duurzaam toerisme, is deze samenwerking zo interessant. Bijleren van elkaars initiatieven en re-levante informatie integreren in het regionaal beleid, maakt dat de regio’s hun toerismebeleid op een duurzame manier verbeteren.

Hoe? PRESERVE startte offi cieel op 6 november 2008 tijdens een con-ferentie in Brussel. Vanaf 5 februari 2009 kregen de deelnemende regio’s de kans om een bezoek te brengen aan een van de partners (drie gast-regio’s per jaar). Tijdens het bezoek leidt de gastregio de bezoekers rond en bezorgt hen alle informatie over de lopende projecten. De bezoekers maken een analyse door middel van

peer reviews of collegiale toetsing.

Voor deze peer reviews gaan ze als volgt te werk: de partners verblijven één week ter plaatse en bezoeken in groep (3 tot 5 regio’s) de toeristische projecten van de gastregio. Tijdens die week werken ze een druk pro-gramma af: uitstappen, bezoekjes, ontvangen van informatie, uitwisselen van ervaring,… Er is ook ruimte voor interviews waarbij de bezoekers de gastregio mogen uithoren. Het is de

Het grote pluspunt van PRESERVE is de diversiteit: de deelnemende regio’s liggen verspreid over heel Europa: van het noorden tot het zuiden.

Sinds de opening van de grenzen in Europa zijn het niet de landen, maar de regio’s die op vlak van ontwikkeling aan belang winnen. Voordeel is hun kleinschaligheid, overzichtelijkheid en in veel gevallen ook homogeniteit. Europa heeft een paar programma’s lopen die de regio’s onder-steunen. Een van die programma’s moet de interregionale samenwerking aanzwengelen. Met het PRESERVE-project gaan regio’s aan de slag om hun eigen toerismebeleid op een duurzame manier te verbeteren.

door Liesbeth Denis & Sarah Trappeniers

interregionalesamenwerkingEuropese regio’s voor duurzaam toerisme

focus

16

bedoeling dat de gastregio achteraf ook effectief aan het werk gaat met de opmerkingen van de bezoekers. De bezoekers leren op hun beurt bij en kunnen relevante informatie ver-garen voor hun toerismebeleid.

In oktober 2011 loopt het PRESER-VE-project op zijn einde, dan vindt de laatste conferentie plaats in Toscane.

PRESERVE in de praktijk

Deze twee praktijkvoorbeelden wil-den we je zeker niet onthouden.

1) Casa Rural, Ávila (Spanje)

Ávila is een van de 13 deelnemende regio’s van het PRESERVE-project. Deze gemeente is gelegen ten wes-ten van Madrid in centraal Spanje. Als reden om deel te nemen geven ze voornamelijk de veranderende le-vensstijl van toeristen op, dit zorgt ervoor dat het toerisme in deze regio voortdurend nood heeft aan veran-dering. Het doel is samenwerken

met experts uit andere landen om zo een kijk te hebben op eigen sterk-tes, zwaktes en goede praktijken van waaruit ze hun strategie verder kun-nen bepalen en verbeteren. Op het einde van de rit is het de bedoeling om meer duurzame activiteiten en fa-ciliteiten uit te bouwen.

De regio trekt de aandacht met zijn ‘Casas de Gredos’. Dit netwerk van landelijke logementen ligt in de Sierra de Gredos en telt wel 800 huizen. Na een periode waarin het aantal inwo-ners in de regio sterk afnam, en de regio het op socio-economisch vlak minder goed deed, was het in eerste instantie de publieke sector die het initiatief nam om oude doktershuizen, scholen, pastoorshuizen enz… op te knappen en ze te verbouwen tot ware pareltjes. Ze trokken daarmee de private sector aan en stimuleerde de ontwikkeling van een netwerk van ‘casa rural’.

Het bestuur van Ávila zorgde voor een duurzaam beleid en creëerde daarbij:• Handelsmerk en logo.• Label. Om dit te kunnen krijgen

zijn er een aantal voorwaarden waaraan voldaan moet zijn. De private eigenaar ondertekent een akkoord waarin hij lokale staf inzet om de casa open te houden, voor het onderhoud,… Wat op zich de lokale economie

Deelnemende regio’s van het PRESERVE-project

• Abruzzo (Italië)• Alba (Roemenie)• Alytus (Litouwen)• Ávila (Spanje)• Banská Bystrica (Slowakije)• Cerchiara di Calabria (Italië)• Karinthië (Oostenrijk)• Észak-Alföld (Hongarije)• Zuid-Denemarken (Denemar-

ken)• Örebro (zweden)• Sterea Ellada (Griekenland)• Styria (Oostenrijk)• Toscane (Italië)

De bezoekers analyseren de projecten door middel van peerreviews of collegiale toetsing.De gastregio leert vande bezoekers, maar ookomgekeerd.

De impressionante stadsmuren van Ávila zijn negen eeuwen oud.

De binnen- en buitenkant van een Casa Rural in Ávila.

17

ten goede komt.• Een centraal reservatiesysteem

Central Reservations ‘Casas de Gredos’ ter ondersteuning.

• Een prijssetting waarbij 60% gaat naar de eigenaar, 20% naar het reservatiesysteem, 20% voor de persoon (per-sonen) die verantwoordelijk zijn voor de opening en het onderhoud.

Op dit moment is 20% van de huizen publiek bezit, al de rest wordt uitge-baat door privé-investeerders. Vanaf 2006 is ook het reservatiesysteem geprivatiseerd. Dat zorgde ervoor dat er ook trainingen en advies kon wor-den gegeven aan de eigenaars van de casas om hun toeristisch product te promoten.

Als je meer wil weten over de casas surf dan naar http://www.casasgre-dos.com

2) Carinthië (Oostenrijk)

Carinthië is een regio in het zuidelijk deel van Oostenrijk. Het grenst aan Italië in het Zuiden en aan Slovenië in het Oosten. In Carinthië is de peer review doorgegaan in oktober 2010. Hiervoor is een team van vijf experts uit andere Europese regio’s (o.a. Slo-vakije, Denemarken en Italië) afgezakt naar Carinthië om er suggesties te geven tot verbetering van het duur-zame toeristische beleid in de regio.

Carinthië heeft heel wat te bieden: in de zomer bezoekt de toerist deze re-gio om te wandelen en te fietsen op de goed aangeduide paden. In de winter komt de toerist er voorname-lijk om te skiën, te boarden en van de sneeuw te genieten. Toch hebben deze piekmomenten ook een negatief effect (niet enkel op de natuur, maar ook op de bredere omgeving) en is

een van de betrachtingen om de pie-ken en dalen van de toeristenstroom om te buigen naar een stabiele toe-ristische curve. Dit kan bij voorbeeld door interessante producten in het laagseizoen aan te bieden, of andere toeristische producten (dan de ver-noemde) tijdens de piekmomenten te promoten. Een van de voorbeelden is de driedaagse kanotocht op de Drau Valley, of de National Park Game Sa-fari: een bezoek aan het Nationale Park Hohe Tauern met een gids en overnachting in een jachthut.

Belangrijk voor een gezond duur-zaam toerisme en langetermijnvi-sie is partnerschap en engagement vanuit de gemeenschap. Om dat te bereiken is Carinthië ervan overtuigd dat ze meer dan een marketingplan moeten hebben, maar ook een be-leidsplan en visie voor de ganse regio moeten ontwikkelen. Momenteel is het project nog lopende en zullen we pas in 2012 weten hoe die globale vi-sie er concreet zal uitzien…

Voor meer toeristische producten in de regio kan je surfen naar www.naturerleben.kaernten.at/en.aspx.

PRESERVE in het Europese plaatje

PRESERVE valt onder het Europees interregionaal samenwerkingspro-gramma INTERREG IVC. De doel-stelling van dit programma is het verbeteren van het regionale ontwik-kelingsbeleid op vlak van innovatie, kennis, economie en milieu door mid-del van interregionale samenwerking. INTERREG IVC wil deze doelstelling realiseren door de uitwisseling van kennis en goede praktijken.

Tenslotte is het de ambitie dat INTER-REG IVC-projecten een toegevoegde waarde realiseren en een relevantie op EU-schaal hebben. Kennis, erva-ringen en resultaten die via deze pro-

jecten opgebouwd worden dienen dus ook relevant te zijn voor organi-saties die niet tot een formeel project-partnerschap behoren. Het program-magebied van INTERREG IVC dekt het volledige grondgebied van de 27 lidstaten van de Europese Unie.

Het PRESERVE-project wordt on-dersteund door INTERREG IVC om-dat het focust op de bescherming van natuurlijk en cultureel erfgoed en landschappen maar ook op innovatie en ondernemerschap.

Wilt u graag meer te weten komen over het PRESERVE-project? Alle informatie vind je op http://preserve.aer.eu/

Deelnemers op bezoek bij gastregio Ávila. Prachtige natuur in Carinthië, voor uren wandelplezier.

Carinthië is vooral gekend als skigebied.

Een bezoek brengen aan het Nationale Park Hohe Tauern is de moeite!

Kanotocht op de Drau Valley.

18

Reisverhaal in Beeld:

italiëIn september 2010 trok Gert met een groep enthousiaste jongeren naar Italië voor een mix van cultuur, natuur en ‘la dolce vita’. “Het nationale park van de Alpi Apuane bood een prachtig decor voor een driedaagse bergtocht. Voor sommige deelnemers was deze trekking echt grensverleg-gend. De voldoening was dan ook groot achteraf.”

“Tijdens het tweede gedeelte van de reis verkenden we een aantal Toscaanse steden en hun culturele hoogtepun-ten. Ook op culinair vlak was het heerlijk genieten in het land van de pasta en antipasto. Een Italiaanse shoppingtrip stond ook op het programma.”

reisverhaal

Foto’s: Gert Van Winckel

Niet ver van de Toscaanse kust strekken de Alpi Apuane zich uit. Het uitzicht op de zee geeft deze bergtocht iets unieks.

Vernazza, met zijn kleine charmante vissershaven, is ongetwijfeld een van de meest schilderachtige dorpjes van Cinque Terre.

Vanuit Stazzema vertrekken verschillende goed bewegwijzerde wandel- en bergpaden.

Een onheilspellend donkere lucht in Levanto. Ondanks het regenweer vertrekken we te voet naar de dorpjes van Cinque Terre. We genieten van de ruige rotskust begroeid met olijf- en wijngaarden. Af en toe komt er een stevige klim aan te pas.

19

Piazza Anfi teatro in Lucca. De vorm van het plein weerspiegelt aan de hemel.

Rifugio Del Freo. Genieten van een Italiaans avondmaal en een brood-nodige nachtrust in een van de slaapzalen.

Stevige afdalingen horen erbij. Hoogtevrees is hier uit den boze!

Ondanks de beperkte hoogte (tussen 1000 en 2000 m) kan je hier genieten van alpiene landschappen.

Pisa is bij velen enkel gekend omwille van de wereldbekende scheve toren. Terwijl je op de Piazza dei Miracoli (plein van de wonde-ren) ook het Baptiste-rium en de Dom van Pisa kan bewonderen.

San Gimignano. In de schaduw van de vele torens die dit stadje rijk is, is het zalig kuieren in de middel-eeuwse straatjes.

San Gimignano. In de schaduw van de vele

kuieren in de middel-

oproep:Wil jij ook graag jouw fantastische reis

voorstellen aan de hand van adembenemende

foto’s? Stuur een mailtje naar

sarah.trappeniers@karavaan.be en wie weet

sta jij in een volgende editie van De Karavaan.

20

actualiteit

Van varkens tot de euro

Maar tegelijk is Europa ook dicht-bij gekomen. Almaar vaker zitten er berichten in het nieuws die het heb-ben over Europese beslissingen. De invloed van Europa is op amper twin-tig jaar tijd spectaculair gegroeid. Er is eigenlijk geen enkel domein meer waar de Europese Unie zich niet mee bezighoudt. Het gaat van buitenland-se handel en energie, over milieu- en cultuurpolitiek, tot humanitaire hulp en visserijbeleid. De Unie is natuurlijk niet op elk vlak even actief. In som-mige domeinen, zoals landbouw- of milieupolitiek worden tegenwoordig bijna alle beslissingen door Europa genomen. Op andere terreinen, zoals cultuur of onderwijs, hebben de lid-staten meer vrijheid en treedt Europa enkel ondersteunend op. In sommige gevallen worden er vage krijtlijnen uitgestippeld, terwijl andere kwesties heel gedetailleerd geregeld worden. Hoeveel lawaai een grasmachine mag maken, is vastgelegd in een Eu-ropese afspraak, net als de snelheid van de ruitenwissers van een trac-tor. Die moeten per minuut minstens

twintig keer over en weer gaan. Het telefoonverkeer werd in Europa geli-beraliseerd. De overheid verliest haar monopolie over de organisatie van de spoorwegen en de post, omdat in Europese wetten is vastgelegd dat concurrentie moet worden toegela-ten. Europa zegt, in het kader van het dierenwelzijnsbeleid en om de-pressies op boerderijen te vermijden, dat een varkenshoeve zodanig moet worden ingericht dat elk varken zicht heeft op andere varkens. De eigen munten, symbool van nationale soe-vereiniteit, zijn in een meerderheid van de lidstaten intussen vervangen door de euro. Zelfs in de sociale politiek treedt Europa stilaan op. Het ouder-schapsverlof, de zwangerschapsbe-scherming of het recht op minimum vier weken betaalde vakantie: het zijn Europese wetten. Veiligheid en ge-zondheid op de werkplek is sterk Eu-ropees gereglementeerd, net als het verbod op discriminatie. Daarnaast, en veel subtieler, straalt de Unie ook waarden uit. Geen enkele lidstaat kan het zich bijvoorbeeld permitteren om de doodstraf in te voeren. Het cen-trale Europese niveau kan vandaag

misschien wel over meer zaken be-slissingen nemen dan de federale overheid in de Verenigde Staten.

Europa is zich met al deze kwesties gaan bezighouden omdat is geble-ken dat uitdagingen zoals milieuver-vuiling of de bescherming van con-sumenten, beter gezamenlijk konden worden aangepakt. Dat heeft meer effect dan een versnipperd optreden. Bovendien zijn de landen afzonderlijk te klein om economisch te overleven in een wereld die altijd maar groter wordt. In India, in China of in som-mige Latijns-Amerikaanse landen lijkt het er veel dynamischer en creatiever aan toe te gaan dan in Europa. Om te kunnen meespelen in een geglo-baliseerde economie moet er meer worden samengewerkt.

in de greep van de europese unie

Het centrale Europese niveau kan vandaag misschien wel over meer zaken beslissingen nemen dan de federale overheid in de Verenigde Staten.

De Europese Unie is een raadselachtige organisatie. Europese politiek lijkt vreselijk ingewikkeld in elkaar te zitten en enkel te doorgronden door geleerde juristen of zonderlinge Europa-ken-ners. Slechts dappere specialisten zouden hun weg vinden in de doolhoven rond het Brusselse Schumanplein, waar de Europese instellingen vergaderen, wetten maken en subsidies verde-len. De man en de vrouw in de straat hebben het gevoel dat ze niets te zoeken hebben op het Schumanplein. door Hendrik Vos

21

Langer en harder werken

Het voorbije jaar werd bovendien dui-delijk dat de landen in de eurozone zo sterk aan elkaar geklonterd zitten dat de problemen van één land onver-mijdelijk afstralen op andere landen. Als Griekenland zijn schulden niet meer zou afbetalen, zouden overal in de Unie banken, en daarmee ook spaarders, in de problemen komen. Dus werd er een reddingsfonds op-gericht, maar tegelijk werden afspra-ken gemaakt om het economisch be-leid van de lidstaten meer op elkaar af te stemmen. Voortaan zal Europa ook een vinger in de pap hebben als het gaat om onze nationale begroting, om loonafspraken, om pensioenen. Het is een ontwikkeling die wellicht onvermijdelijk is. Maar in welke rich-ting de Europese beslissingen gaan, is een andere kwestie. De Europese mantra bestaat vandaag uit een op-roep om ingrijpend te besparen, lan-ger en harder te werken en lonen te matigen. Vakbonden en linkse par-tijen argumenteren dat Europa ook andere maatregelen kan nemen, bij-voorbeeld meer controle op de fi nan-ciële sector en meer investeringen in groene of sociale economie. Een overgrote meerderheid van de lid-staten wordt echter door (centrum-)rechtse partijen bestuurt, die ook in het Europees Parlement een com-fortabele meerderheid hebben. Deze krachtsverhoudingen voorspellen dat de invulling van het economisch be-stuur alvast voor enige tijd eerder in een ‘liberale’ richting zal overhellen.

Rozengeur en maneschijn?

Europese politiek is trouwens niet over de hele lijn een goed nieuws-

show. Europa spreekt maar moeilijk met één stem in de wereld en ijvert niet altijd consequent voor democra-tie en mensenrechten. Als bedrijven de deuren sluiten, lijkt de Unie mach-teloos. Armoedebestrijding komt in Europa nauwelijks van de grond. De meeste Europeanen willen een andere landbouwpolitiek, maar de wijzigingen treden maar aarzelend in werking. Mensen worden bezorgd en vragen zich af waarom Europa op sommige domeinen wel vanalles re-gelt, maar tegelijk andere belangrijke

kwesties met veel vertraging of hele-maal niet lijkt aan te pakken. Meestal komt dat omdat sommige landen niet willen dat Europa zich met die kwes-ties bemoeit. Groot-Brittannië is tra-ditioneel zo’n dwarsligger, maar ook Denen, Polen of Tsjechen komen wel eens in het nieuws als ze stokken in de Europese wielen willen steken. Ei-genlijk zijn er voor haast alle landen wel enkele terreinen waar ze liever niet teveel Europese bemoeienis zien.

Fiasco’s en mislukkingen, ze zijn er dus zeker en vast. Daarom twijfelen Europeanen er de laatste tijd wel eens aan of de samenwerking een succesverhaal is. Wie nog niet tot de Unie behoort, staat er blijkbaar positiever tegenover. Altijd meer lan-den willen lid worden van de club. De samenwerking ging van start met zes landen en intussen zijn we al uit-gebreid tot zevenentwintig staten. Niemand gelooft dat het daarbij zal blijven. Er staan nog haast tien lan-den in de wachtkamer, vooral uit de Balkanregio. De meeste buren van de Europese Unie, zoals Turkije, Georgië of Oekraïne, willen lid worden. Met Turkije wordt er zelfs al heel concreet onderhandeld, net als met IJsland en Kroatië.

Foto: Corine Heude

22

Onhoorbaar en onzichtbaar

De voorbije jaren groeide dus het aan-tal lidstaten en werd het actieterrein van Europa steeds groter. Heel veel zaken, van de meest fundamentele onderwerpen tot de allerbanaalste kwesties, worden vandaag op Euro-pees niveau geregeld. Eigenaardig genoeg is dat allemaal bijna onop-gemerkt gebeurd. Haast geruisloos is de macht van de Europese Unie spectaculair gegroeid.

Vijftig jaar lang is er nauwelijks ge-communiceerd over Europa: de be-leidsmakers deden hun werk, maar legden niet uit waarmee ze bezig wa-ren. Dat komt nu als een boomerang terug. De bevolking is immers wan-trouwig geworden en staat achter-dochtiger tegenover Europa dan enkele decennia geleden. Mensen voelen aan dat de betekenis van Eu-ropa groter wordt, maar hebben niet de indruk dat ze greep hebben op de Europese politiek. In de Europese instellingen wordt er steeds meer be-disseld, mogelijk met grote gevolgen, maar pas achteraf wordt duidelijk waarover het precies gaat. Door alle uitbreidingen is het ook niet meer dui-delijk wie er de beslissingen neemt. De namen van de nieuwe commis-sarissen of ministers kunnen we niet eens uitspreken, maar ze nemen wel besluiten die ons leven beïnvloeden.

Lange tijd leek niemand het nodig te vinden om uit te leggen waarom Europa belangrijker wordt of hoe de Unie in elkaar zit. Rond het Schu-manplein wordt een ingewikkeld jargon gebruikt dat haast niemand

begrijpt. De Europese website bevat massaal veel informatie, maar is een gruwelijk labyrint. Niemand leest voor zijn plezier een handboek Europees recht en de overvloedige infofolders worden vermoedelijk vooral gebruikt om aardappelen op te schillen. Nati-onale politici vertellen niet hardop dat ze steeds minder te zeggen hebben en telkens weer bevoegdheden aan Europa verliezen. Niemand relativeert natuurlijk met plezier zijn eigen baan. Maar als er onpopulaire beslissingen worden genomen, dan gebruiken dezelfde politici Europa wel als zon-debok.

Wat nu?

Europa is doorheen de jaren zeker democratischer geworden. De in-vloed van het Europees Parlement is buitengewoon gegroeid. Er is een systeem van checks & balances, waarbij geen enkele instelling, geen enkel land, geen enkele politieke fractie, alle macht in handen heeft. De democratie zit in de Europese Unie wat anders in elkaar dan in de nationale politiek, maar ze is daarom niet zwakker.

Toch is er een groot probleem: hoe democratischer Europa wordt, hoe minder de bevolking dat lijkt te gelo-ven. Bij de Europese verkiezingen ligt de opkomst elke keer lager. Vooral de uitslagen van referenda over Euro-pese onderwerpen geven aan dat er een diep geworteld wantrouwen en onbegrip is tegenover de Europese politiek. De Europese Unie heeft van-daag een legitimiteitsprobleem.

Over de Europese Unie worden intus-sen wel veel fabels verteld, leugens of halve waarheden. De euro heeft alles duurder gemaakt, de Europese Com-missie is een bureaucratisch monster, het Europees Parlement is een praat-barak die niets te zeggen heeft. Het klopt allemaal niet, maar de clichés blijven hardnekkig. Ook in de media, bij nationale politici en bij opiniema-kers.

Het is niet gemakkelijk meer om uit te maken wat we nu precies hebben aan die Europese Unie. Of waar de tekorten nu écht zitten. En wat daar de oorzaken van zijn. Maar wat wel vaststaat, is dat er nood is aan hel-dere en toegankelijke informatie over de invloed van de Europese Unie op ons leven. Europa heeft zich diep in het leven van alledag genesteld. In een democratie mogen mensen dat best wel weten.

Lees je graag

meer over de

uitdagingen in

de Europese

politiek, van-

daag en mor-

gen? In het

boek “Hoe

Europa ons

beïnvloedt”

vind je voor-

beelden en

anekdotes

die duidelijk maken hoe de Europese

Unie werkt. Ook de invloed die de Unie

heeft op ieder van ons wordt toegelicht.

Auteurs: Hendrik Vos en Rob Heirbaut.

Foto: Marcel Martin

Foto: Daan Verfaille

Toch is er een groot probleem: hoe democratischer Europa wordt, hoe minder de bevolking dat lijkt te geloven. Bij de Europese verkiezingen ligt de opkomst elke keer lager. De Europese Unie heeft vandaag een legitimiteitsprobleem: er worden veel fabels, leugens of halve waarheden verteld.

23

Foto: Bart Van Steenberghe

Ver-van-ons-bed show

Een dertigtal jaar geleden was dat nochtans een heel ander verhaal. Er was nog geen sprake van een Schengenzone zonder binnengren-zen, er was geen gemeenschappe-lijke euromunt en je kon geen bank-kaart in een bankautomaat steken en verwachten dat er geld uitkwam. Dat alles kan nu wel … dankzij de Europese Unie. We staan er niet bij stil, maar zonder een EU waren de Spaanse zon, de Poolse bossen of de Oostenrijkse bergen een stuk ver-der weg dan nu het geval is.

In hun boek ‘Hoe Europa ons leven beïnvloedt’ omschrijven Hendrik Vos en Rob Heirbaut de Europese Unie als “een raadselachtige organisa-tie”. Europa is een ver-van-ons-bed show. Wat weten we nu echt over die politieke macht en hoe ze ons le-ven beïnvloedt? Dat er veel gaande is aan het Brusselse Schumanplein, dat Barosso de Europese Commis-sie voorzit en dat wij, als Belgen, de eerste Europese president leverden, dat weten we. Maar we hebben er geen flauw benul van hoeveel Europa te maken heeft met ons leven van al-ledag. Hoe er al 100.000 bladzijden aan Europese wetten bestaan en hoe we ook op reis daar de gevolgen van ondervinden.

Mariabeeldjes

Neem bijvoorbeeld de luchtvaartsec-tor. De liberalisering van de luchtvaart door Europa heeft ervoor gezorgd dat steeds meer mensen het vliegtuig nemen én dat goedkoper doen. Maar er is ook een keerzijde: passagiers worden geweigerd bij overboeking of vluchten worden zonder reden geannuleerd. Toch probeert Europa die schade te beperken: sinds 2006 zijn passagiers beschermd tegen onheuse vliegtuigmaatschappijen. Schadevergoedingen, maaltijden en overnachtingen ter compensatie zijn daardoor ons goed recht.

Een andere Europese maatregel die onze vliegreizen beïnvloedt, is de 100ml-regel voor vloeistoffen in hand-bagage. Geen populaire maatregel, en vooral niet bij de eerste slachtof-fers ervan. Dat waren de passagiers van Mistral Air, een maatschappij die van Lourdes naar Vaticaanstad vliegt. De maximumregel was nét ingegaan, met als gevolg dat tientallen plastie-ken Mariabeeldjes vol wijwater moes-ten achterblijven. Enkele devote reizi-gers zouden het wijwater ter plekke hebben opgedronken.

Gelukkige varkens

Qua voedsel vergemakkelijkt Eu-

ropa ons het reizen. Kieskeurige eters weten precies wat ze kopen in de Zweedse of Griekse supermarkt dankzij de Europese wetgeving. Die stelt dat op alle levensmiddelen ingre-diënten, voedingswaarde, gewicht, … vermeld moeten worden. En het gaat zelfs verder. Uit een studie is ge-bleken dat varkens depressief wor-den als ze geen andere varkens zien. Daarom moeten alle Europese stallen zo uitgerust zijn dat elk varken uitzicht heeft op minstens één ander varken. Je kunt er dus vanop aan dat elk stuk varkensvlees dat je op vakantie naar binnen werkt dankzij de EU van een gelukkig varken afkomstig is.

Misschien is de grootste verwezen-lijking van de EU wel de uitschake-ling van elke kans op oorlog tussen Europese landen. Alle lidstaten zijn economisch, politiek en zelfs cultu-reel zodanig verbonden dat een oor-logsverklaring zelfmoord zou zijn. Die gegarandeerde veiligheid kunnen we niet genoeg voor lief nemen.

Waar we Europa nog voor mogen be-danken, is de wet die stelt dat elke Europeaan recht heeft op minimum vier weken betaalde vakantie. Anders was er van reizen – binnen of buiten Europa – zelfs helemaal geen sprake.

Foto

’s: A

strid

Her

bosc

h

Twee weken trekken door Noorwegen, een dagje cultuur opsnuiven in Maastricht of een week-endje shoppen in Londen … reizen in Europa is haast een vanzelfsprekendheid. We steken meermaals per jaar de Belgische grens over en dat is heel normaal geworden, en heel gemak-kelijk ook. door Katlijn Meers

reizen binnen de eu

24

• Daems• Mr. Nobody• Adem• Dagen zonder lief• Le huitième jour

Mr NobodyHet meeslepende verhaal tussen ver-leden en toekomst doet je fi losoferen over het leven en het maken van keuzes. De 120-ja-rige Nemo Nobody is de oudste man op aarde en de laatste sterfelijke

persoon in een wereld waar iedereen eeuwig leeft. Op zijn sterfbed blikt mr Nemo Nobody terug op zijn leven, en vraagt zich af of hij als kleine jon-gen bij de scheiding van zijn ouders de juiste keuze heeft gemaakt. Had hij op de trein moeten stappen met zijn moeder, of bleef hij beter achter bij zijn vader? De fi lm is een liefdes-verhaal omhuld door sciencefi ction... Laat je meevoeren op de gedachten van een oude man...

europese films

top 5 eu-filmsArchieven werden ondersteboven gehaald, videocassettes afgestoft en dit is het resultaat: een bescheiden overzicht van de betere Europese fi lms verdeeld per categorie. De fi lms staan in willekeurige volgorde. Per categorie geven we graag een klein voorsmaakje.

Mr NobodyHet meeslepende verhaal tussen ver-leden en toekomst doet je fi losoferen over het leven en het maken van keuzes. De 120-ja-rige Nemo Nobody is de oudste man op aarde en de laatste sterfelijke

• La vita è bella• The wind that

shakes the barley• The pianist• Underground• No man’s land

La vita è bellaEr zijn veel fi lms gemaakt over de Tweede Wereld-oorlog. Een gevoe-lige, en tegelijker-tijd komische, fi lm over de Holocaust is echter uniek. Op sommige momen-ten weet je niet of je moet huilen of

lachen. Guido maakt onderwijzeres Dora het hof en samen krijgen ze een

zoon Giosué. Het leven is mooi voor het jonge gezin, maar na enkele jaren slaat alles om met het opkomende fascisme en antisemitisme. Doordat Guido Joods is wordt het gezin afge-voerd naar een concentratiekamp. Hij ziet in dat er maar één manier is om zijn zoon de verschrikkingen te laten overleven: hem doen geloven dat het allemaal een spel is. Wie het eerst duizend punten heeft, wint een tank. Guido doet er werkelijk alles aan om te voorkomen dat zijn zoontje achter de waarheid komt.

• Full Monty• Kopps• Bievenue chez les

Ch’tis• Les triplettes de

Bellevue• Lock, stock and two

smoking barrels

Bienvenue chez les Ch’tisWanneer Phi-lippe Abrams, directeur bij de post, een over-plaatsing vraagt naar het zon-nige Zuiden om zijn vrouw een plezier te doen,

haalt hij allerlei trucjes boven om zijn plan te doen lukken. In zijn enthousi-asme mislukt zijn plan en wordt hij als straf niet ontslagen, maar erger, over-

geplaatst naar Bergues, een boeren-dorpje in Nord-Pas-de-Calais. Oh la la, le Nord... iedereen weet hoe erg het daar is. Het is er ijskoud, de men-sen zijn alcoholisten en achterlijk en het taaltje is absoluut niet te verstaan of valt het eigenlijk allemaal toch wel mee? Het leven gaat Philippe even voor de wind... tot zijn vrouw na en-kele maanden beslist haar arme man te steunen en mee te verhuizen naar het vreselijke Nord-Pas-de-Calais.Een aanrader voor al wie graag eens de lachspieren wil inzetten.

Bienvenue chez les Ch’tisWanneer Phi-lippe Abrams, directeur bij de post, een over-plaatsing vraagt naar het zon-nige Zuiden om zijn vrouw een plezier te doen,

La vita è bellaEr zijn veel fi lms gemaakt over de Tweede Wereld-oorlog. Een gevoe-lige, en tegelijker-tijd komische, fi lm over de Holocaust is echter uniek. Op sommige momen-ten weet je niet of je moet huilen of

belgië boven

geschiedenis

humor / animatie

25

• Fucking Amal• Les barons• Lilja 4-ever• Billy Elliot• Black cat, white cat

Les baronsDeze komische fi lm volgt een groepje hang-jongeren uit Molenbeek. Mi-chel, Albert en Gerard hadden graag ook wel-luidende ‘baron-namen’ gehad

zoals Hassan, Mounir of Aziz. De baronnen doen een ganse dag niets

anders dan hun stappen tellen. Elke dag kan je laatste zijn, want iedereen heeft een bepaald aantal stappen gekregen in zijn leven. Uit de zelfre-lativerende grapjes kan je afl eiden dat de doorsnee jonge Brusselse alloch-toon met heel veel zelfspot naar zich-zelf kijkt. Ook kom je te weten hoe ze in staat zijn om peperdure BMW’s te kopen. Hangjongeren, dat zijn sympathieke kerels. Bonus van deze prent: herkenbare plekjes in het Brus-sels Hoofdstedelijk Gewest.

Les baronsDeze komische fi lm volgt een groepje hang-jongeren uit Molenbeek. Mi-chel, Albert en Gerard hadden graag ook wel-luidende ‘baron-namen’ gehad

• Mar adentro• Le grand bleu• Der untergang• In the name of the

father• Au revoir les enfants

Mar adentroRamón vindt zijn leven een plicht en geen recht. Hij wil graag sterven om-dat hij volgens hem niet meer waar-dig leeft. Door een sprong in de ondie-pe zee ligt Ramón al bijna 30 jaar aan

zijn bed gekluisterd. Vanaf zijn nek kan hij zijn lichaam niet meer bewegen, maar met zijn gedachten verplaatst hij zich waar hij waar wil.

Zijn leven verandert grondig door Julia en Rosa. Respectievelijk een advocate en een dame uit een na-burig dorp. Julia lijdt zelf aan een degeneratieve ziekte en wil graag de Spaanse rechtbank overtuigen om Ramóns vraag voor euthanasie wettelijk goed te keuren. Rosa daar-entegen maakt hem graag op allerlei manieren duidelijk dat het leven wel de moeite waard is. Beide vrouwen verliezen hun hart aan Ramón, maar slechts een zal hem ook echt helpen zijn grootste wens in vervulling te la-ten gaan...

Mar adentroRamón vindt zijn leven een plicht en geen recht. Hij wil graag sterven om-dat hij volgens hem niet meer waar-dig leeft. Door een sprong in de ondie-pe zee ligt Ramón al bijna 30 jaar aan

• La meglio guventù• Amélie Poulain• Hablo con ella• La haine• Das experiment

Hablo con ellaDe introverte Marco en de extraverte Be-nigno bevinden zich allebei in dezelfde situ-atie: hun ware liefde – de ene een danseres, de andere een

stierenvechtster – ligt in een coma.

Dat schept natuurlijk een band en beide mannen worden vrienden. Een onverwerkte oude liefde maakt dat Marco niet meer naar iets moois kan kijken, zonder te huilen. Torero Lydia brengt hier verandering in, na een on-geluk in de stierenarena blijft hij trouw waken bij haar bed. Danseres Alicia is de grote passie van Benigno, maar deze adoratie krijgt een onverwachte wending waarbij hij alle steun van zijn vriend kan gebruiken…

Hablo con ellaDe introverte Marco en de extraverte Be-nigno bevinden zich allebei in dezelfde situ-atie: hun ware liefde – de ene een danseres, de andere een

plaatselijk leven of problematiek

(semi)biografisch

must see

26

joker

na de communisten,nu ook de toeristen!

In een recent trendonderzoek stelt men dat ervaren reizigers in hun zoektocht naar het onbekende en ongerepte minder ver zouden reizen. Om de eenvoudige reden dat er dichter bij huis óók wel wat onbetreden paden zijn én dat je hierdoor soms spaarzamer en duurzamer op weg kan. Of deze trend zich nu zal doorzetten of niet: wij trokken alvast onze hipste bottekes aan, tooiden ons met een Selah Sue-kapsel, hingen een koptelefoon rond onze nek en regelden een interview met een man die weleens een potentiële trendsetter zou kunnen zijn: Jan Schollaert.

Jan (38) is ondertussen vier jaar reis-begeleider bij Karavaan. In juli trekt hij samen met een Joker-groep van Berlijn naar de Krim-regio aan de Zwarte Zee. Trendy, want het betreft hier inderdaad dat onbekende en on-gerepte traject dat via Dresden en de Elbevallei naar het Tsjechische platte-land en de Slovaakse bergen slingert. Hot&retro, want het eindigt met een verfrissende duik in de sovjetbadste-den van de “Russische Rivièra”. En bovendien nieuw in de zomercollectie van Joker Avontuur!

Toekomstmuziek

Joker: Jan, recent onderzoek wijst uit dat je een trendsetter bent. Hoe voelt dat?

Jan: Ik ben eigenlijk gewoon fan van Oost-Europa, hoewel “trendsetter” ook wel leuk klinkt (lacht). Ik ben er al enkele keren op reis geweest, ge-woon privé, en heb er ook al één lan-ge reis gemaakt. Ik kom er gewoon graag.

Joker: Wat intrigeert je dan zo aan die regio?

Jan: Ik denk dat het de combinatie is van vergane glorie en een niet te stuiten, nieuwe dynamiek. Het en-thousiasme hangt daar echt in de lucht. De mensen vervallen er niet in een afstompende routine omdat er zoveel nieuwe dingen te ontdekken en te leren zijn. Misschien is de sfeer wel te vergelijken met hoe het vijftig jaar geleden hier bij ons was.

Joker: Waaraan merk je dat en-

thousiasme als toerist?

Jan: Lokale gidsen doen bijvoorbeeld erg hun best. Ze willen het allemaal goed doen en zijn er trots op om hun streek of land aan je voor te stellen. Dat doen ze in typisch toeristische bestemmingen als Spanje en Italië ongetwijfeld ook wel, maar ik kan me toch niet voorstellen dat het zo fris en authentiek overkomt als bij de Oost-Europese gidsen.

Duurzaam avant-la-lettre

Joker: Jij hebt deze nieuwe reis van Berlijn naar de Zwarte Zee zelf uitgewerkt. Waarom koos je voor deze route?

Jan: Eerst wilden we van deze reis een themareis maken, op basis van de symbolische plekken van het IJze-ren Gordijn. Daarvan zijn we moeten

afstappen want als we ons aan dat strakke thema hielden, moesten we veel moois overslaan. Dat kan na-tuurlijk niet de bedoeling zijn van een reis! Het vertrekpunt, Berlijn, is wel gebleven omdat het zo gemakkelijk met de trein te bereiken is en letterlijk en figuurlijk een kruispunt vormt tus-sen Oost- en West-Europa.

Joker: Na Berlijn bezoeken jullie Dresden. Een ongekende parel?

Jan: Zeker en vast. Als mensen het al kennen, dan is het van de bombar-dementen in WOII of ze denken dat het een saaie stad in voormalig Oost-Duitsland is. Niet dus, want Dresden is een vrij grote, bruisende stad vol jonge mensen, Biergartens en zorg-vuldig gerestaureerde monumenten. Bijna onvoorstelbaar hoeveel er toen is plat gebombardeerd en hoe mooi het nu geworden is. Ik vond het per-

Interview met reisbegeleider Jan Schollaert over de nieuwe Joker-reis van Berlijn naar de Zwarte Zee.

door Marij Lambertfoto’s: Jan Schollaert

27

soonlijk belangrijker dat Dresden op onze reisroute lag dan Praag, maar uiteindelijk doen we ze allebei aan. Je kan er gewoon niet onderuit. Praag contrasteert ook goed met het ver-volg van de reis: van een toeristische bestemming gaan we naar de rustige karstlandschappen van Brno en het natuurpark Adršpach-Teplice (breekt tong) bij de grens met Polen.

Joker: Daarna trekken jullie met de trein door Slovakije en Oekraïne. Dat zijn niet te onderschatten af-standen!

Jan: We leggen inderdaad grote af-standen af met de trein en zijn dan vooral toeschouwer: je ziet dan zo-veel verschillende landschappen van-uit een geprivilegieerd oogpunt. Maar het geweldige van de reis is dat we die vluchtige indrukken afwisselen met fietstochten en wandelingen. Het traject tussen Dresden en de Tsje-chische grens doen we bijvoorbeeld met de fiets. In het Tatragebergte in Slovakije reizen we nog trager: daar stappen we van de trein voor een driedaagse berghuttentocht langs de Trans-Tatraroute (breekt tong niet).

Joker: Geraken jullie dan met de trein tot in de bergen?

Jan: Ja hoor, dat is daar eigenlijk per-fect geregeld. Het Tatragebergte ligt vlakbij een belangrijke treinlijn, die ei-genlijk parallel loopt aan de bergen. Vanuit het dichtstbijgelegen station brengt een elektrisch treintje je naar het begin van de wandeling. Duur-zaam toerisme avant-la-lettre, eigen-lijk! Alles is er trouwens ook geweldig goed aangeduid en de berghutten zijn dik in orde. Waarschijnlijk omdat dit gebied ten tijde van de Sovjet-Unie al populair was.

Oostende en Firenze

Joker: In West-Oekraïne bezoeken jullie Kiev. Buiten de voetbalploeg van Dynamo Kiev kunnen we ons daar weinig bij voorstellen. Help?

Jan: Kiev is een echte Sovjetstad, een metropool met grote boulevards en veel hoogbouw. Ik heb de indruk dat mensen daar vooral komen om te werken en dat ze zich niet echt met deze stad identificeren. Helemaal anders dan Lviv, een kunststad die als bijnaam “Firenze van het oosten” heeft. Daar merk je wel dat bewust-zijn van een eigen identiteit. Je vindt er marktjes, middeleeuwse gebou-wen en vooral geen imponerende boulevards, Sovjethotels en andere typische elementen van de Sovjet-architectuur. Lviv is echt een stad op maat van de lokale mensen. Het doet me eigenlijk een beetje denken aan het verschil in karakter tussen Brus-sel en Antwerpen.

Joker: Hoe maak je je verstaan-baar in Oekraïne?

Jan: Met handen en voeten, aange-vuld met een beetje Engels en Duits. Ik heb van een vriendin ook een paar lessen Oekraïens gekregen zodat ik tenminste een paar basiswoorden onder de knie heb. En het Cyrillisch schrift kunnen lezen, dat is altijd handig als je bus- en treinuren moet kunnen ontcijferen. Maar op restau-rant gaan zal wel altijd een avontuur blijven: daar kan je meestal kop noch staart aan krijgen.

Joker: Met Joker verleg je je gren-zen, zoveel is duidelijk. Hoe moei-lijk is het om een Joker-reis voor te bereiden als je de taal niet spreekt?

Jan: Tja, de meeste websites zijn in het Cyrillisch schrift opgesteld. Daar-aan merk je ook dat het westerse toerisme daar nog in de kinderschoe-nen staat. Maar de deelnemers mo-gen gerust zijn: ik ben binnenkort tien dagen in Oekraïne zodat ik nog praktische zaken zoals hotels kan re-gelen. Die zijn namelijk heel duur in Oekraïne, waardoor je op zoek moet naar alternatieven. Inwoners verhuren daarom appartementen waar je kan overnachten, privé of bij hen thuis. Ik vind dat eigenlijk wel iets hebben: je leeft dan tussen de gewone men-sen, in een gewone buurt. Je leert er het echte leven kennen en begeeft je niet alleen in pittoreske, verkeersvrije straatjes.

Joker: Waarom laat je deze reis in de Krim eindigen?

Jan: Stijn, productmanager Europa bij Joker, vroeg me omwille van budget-taire redenen om de reis in Odessa te doen eindigen. Ik wou per se naar de Krim omdat het daar veel mooier en ongerepter is van natuur. Natuur-lijk zijn er daar toeristische plekken zoals Sebastopol en Jalta, maar en-kele kilometers verderop begint een prachtig landschap. Jalta is trouwens best de moeite, weeral om die re-cent vergane glorie, een beetje zoals Oostende vroeger. Maar het mooiste aan de Krim zijn de steile kalkrotsen die in de Zwarte Zee uitkomen, de kleine baaitjes en bergdorpjes… We blijven er zo’n vier dagen om prach-tige wandelingen te maken. En om te bekomen en af te koelen is het water vlakbij. Een ideale afsluiter dus.

Joker: Toch één reden om naar het einde van de reis uit te kijken!Alle info over deze 21-daagse reis van Berlijn naar de Zwarte Zee vind je op www.joker.be/DEAT. Reisperi-ode: 10/07/2011 tot 30/07/2011.

28

Avontuurlijke groepsreizen voor grensverleggers

JOKER AVONTUURJOKER AVONTUURJOKER AVONTUURJOKER AVONTUURJOKER AVONTUURJOKER AVONTUUR

2011-20122011-20122011-2012

Avontuurlijke groepsreizen voor wie grenzen wil verleggen

Avontuurlijke groepsreizen voor wie grenzen wil verleggen

Avontuurlijke groepsreizen voor wie grenzen wil verleggen

Avontuurlijke groepsreizen voor wie grenzen wil verleggen

Avontuurlijke groepsreizen voor wie grenzen wil verleggen

Avontuurlijke groepsreizen voor wie grenzen wil verleggen

2007 - 2009 - 2010

Met Joker Avontuur kies je voor wereldwijde groepsreizen met reisgenoten van verschillende leeftijden. Onze formule: jou een intense reiservaring be-zorgen door overweldigende landschappen en innemende ontmoetingen met andere mensen en culturen. Niet voor toeristen, wel voor reizigers!

Spring even binnen in één van onze Joker-reiskantoren voor een brochure of surf naar: www.joker.be/avontuur.

JOKER AVONTUUR Verleg je grenzen!

Ad Avontuur-180x280Karavaan.indd 1 4/05/11 11:19