Andersom 2012 - nummer 4

ANDERSOMdecember 2012

MAGAZINE VAN OIKOCREDIT NEDERLAND

Afrika verdient een beetje krediet.

Andersom2012-04_dec.indd 1 16-11-2012 0:09:54

22

Hann Verheijen: ‘Te weinig mensen kennen Oikocredit’ 3 Coöperatievorm zeer geschikt voor microfinanciering 4

Sterke economische groei in Afrika 5 Het veranderende gezicht van microfinanciering 6

Afrika verdient een beetje krediet 7

Microkrediet voor wederopbouw Haïti 11

Klein ondernemerschap in Bulgaarse stad 12

Florian Grohs: ‘De coöperatie staat bij ons centraal’ 13 Creatief met eerlijke chocolade 14

Investeren in kleine boeren keihard nodig 15

Vlamkrant 15

Column Kees van der Maas 16

ColofonHet kwartaalblad Andersom is een uitgave van Oikocredit Neder land en geeft nieuws en achtergrondinformatie over het werk van Oikocredit en Oikocredit Nederland. Overname van artikelen is toegestaan na toestemming van de redactie.

RedactieRonald Everts (hoofdredacteur)Dee Timmermans (bureauredacteur) Aart van Cooten (eindredacteur)Serana Stockmann Walter van TeeffelenKarlijn Smit Jan de Hoon

ColumnKees van der Maas

IllustratieAge Visser

Foto’sOikocredit, Polly Hamlen, Tom Bamber,NBAC, CDA, Jan de Hoon, Frank vanLeer, Martien Versteegh

CoverfotoJan Zwart

VormgevingXplore, Hoevelaken

OpmaakJan de Hoon

DrukDe Groot Drukkerij BV, Goudriaan Andersom is gedrukt op papier met het FSC-keurmerkISSN 1566-368X; oplage: 14.000 exemplaren

Oikocredit NederlandPostbus 850153508 AA Utrecht

Bezoekadres: Herculesplein 207aUtrecht

T: 030 234 10 69E: [email protected]: www.oikocredit.nl

Andersom op de websiteAndersom is ook te downloaden of door tebladeren op de website:www.oikocredit.nl/andersom

Wilt u Andersom niet meer per postontvangen? Meld dat dan - o.v.v. uw relatienummer – via 030 2341069 of [email protected]

INhOuDAndersom december 2012

Wat doet Oikocredit?Oikocredit, wereldwijd vooroplopend financier van de microkredietsector, is ervan overtuigd dat arme mensen in ontwikkelingslanden zelf in staat zijn een beter bestaan op te bouwen. Als ze maar een lening kunnen krijgen. Met (micro)krediet kunnen mensen voor hun eigen inkomen zorgen, bijvoorbeeld door een bedrijfje of marktkraam op te zetten.

Oikocredit gaat de strijd aan tegen armoede door leningen en investeringskapitaal te verstrekken aan microkredietinstel lingen, coöperaties en midden- en kleinbedrijf. Het kapitaal daarvoor trekt Oikocredit wereldwijd aan door de uitgifte van aandelen.

Oikocredit Nederland, een vereniging met ruim achtduizend leden en donateurs en ruim honderd vrijwilligers, geeft bekendheid aan Oikocredit en verzorgt de adminis-tratie van het Oikocredit Nederland Fonds (ONF), een erkend sociaalethisch beleg-gingsfonds. De Stichting Beheer Oikocredit Nederland Fonds is als beheerder van het ONF opgenomen in het register van de AFM.

Oikocredit Nederland Fonds

Laagste risico-categorie!

INHOUD

3

‘TE WEINIG MENSEN KENNEN OIKOCREDIT’

Hann Verheijen (43) werkt graag vanuit zijn idealen. Dat deed hij als directeur zakelijke relaties bij Triodos Bank en vanaf 1 juli als directeur Oikocredit Ne-derland. Verheijen gelooft sterk in mi-crofinanciering. Wat hoopt hij bij Oiko-credit te bereiken?

Door Serana Stockmann

Sinds 1 juli heb je de dagelijkse leiding over Oikocredit Nederland. Hoe ziet je functie eruit?‘Mijn functie onderscheidt zich in een bin-nen- en buitenkant. De binnenkant is de organisatie en de financiële gang van za-ken, dus het fondsmanagement en de administratie. De buitenkant betreft de verbinding met de vrijwilligers en de posi-tionering van Oikocredit Nederland in de markt zodat meer mensen geïnteresseerd raken in beleggen in Oikocredit, de meer commerciële kant. Die twee aspecten sa-men vormen de kern van mijn rol. Het is fijn om daarin samen te werken met een team dat heel bevlogen is.’

Wat zie je als je grootste uitdaging?‘Het vergroten van de naamsbekendheid. Dat zie ik als mijn belangrijkste missie voor de komende jaren. Oikocredit is een verborgen parel met een prachtig verhaal, maar te weinig mensen kennen dat ver-haal.’

Je gelooft sterk in microfinanciering. Waarom?‘Microfinanciering is voor mij een middel om mensen hun waardigheid en trots te-rug te geven. Het is een effectief middel voor mensen om uit de armoede te ko-men. Ik voel me erg verbonden met het humanisme dat de nadruk legt op de re-gie in eigen hand nemen. Dat gebeurt bij microfinanciering bij uitstek. Mensen die gaan ondernemen en daardoor uit de ar-moede komen, dat is heel mooi.’

Wat wil je over een jaar bereikt hebben?‘We gaan eerst werken aan de naams- en inhoudbekendheid van Oikocredit. Op dit moment beginnen we een publiciteits-campagne, waarover je meer leest in het middenkatern. Die zal niet direct tot groei van het fonds leiden. Mensen moeten eerst het fonds kennen, dan pas komen ze in actie. Ik wil de komende maanden ontdekken wat mogelijk is. Een groei van tien procent op jaarbasis moet mogelijk zijn. Ook in economisch barre tijden. Oi-kocredit moet zich richten op mensen die interesse hebben in beleggen, maar die het financiële rendement net wat minder belangrijk vinden dan het sociale rende-ment. Ik heb een missie, maar ook de weg ernaar toe moet plezierig zijn. Het is

belangrijk dat we met het team en de vrij-willigers met veel plezier en inspiratie sa-menwerken, want daarmee bereik je ook weer makkelijker je doel.’

Wat zie je als jouw specifieke toegevoeg-de waarde voor Oikocredit Nederland?‘Ik denk dat ik kan verbinden en ook een duidelijke focus kan neerzetten. Mijn bij-drage zit vooral in het formuleren van een scherp en inspirerend beeld van hoe de toekomst eruit zal zien, om vervolgens te zorgen dat we daar als organisatie naar-toe groeien. Samen met het team en de vrijwilligers lever ik graag een bijdrage aan de uitvoering.’

Hann Verheijen, nieuwe directeur Oikocredit Nederland:

Hann Verheijen: ‘Mijn bijdrage zit vooral in het formuleren van een scherp en inspi-rerend beeld van hoe de toekomst eruit zal zien.’


44

Hoogleraar Gert van Dijk is enthousi-ast over de kansen en mogelijkheden van microfinanciering en microverze-keren. Maar hij zet wel een paar kriti-sche kanttekeningen.

Door Aart van Cooten

Microfinanciering is niet per definitie suc-cesvol, zegt Gert van Dijk. Veel, zo niet alles, hangt af van de omgeving waarbin-nen de kredietontvanger functioneert. Van Dijk is als hoogleraar verbonden aan Wageningen Universiteit en Universiteit Nyenrode. Hij richt zich vooral op vraag-stukken rond coöperaties en microfinan-ciering. Sinds kort bezet hij ook de leer-stoel ‘(Coöperatieve) Microfinanciering in Ontwikkelingslanden, met bijzondere aandacht voor verzekeren’ aan de Uni-versiteit Nyenrode.

U hebt veel studie gedaan naar microfi-nanciering. Nog steeds enthousiast?‘Met de verstrekking van kleine kredieten aan mensen die onvoldoende onderpand hebben, bied je hen de kans om initiatie-ven te nemen op hun eigen manier. Dat is heel wat anders dan ontwikkelingshulp waarbij vaak de donor bepaalt welke keu-

zen de ontvanger moet maken. Maar mi-crofinanciering is geen panacee voor alle kwalen. Kredietontvangers, vaak kleine ondernemers, kunnen een bedrijf alleen opbouwen als sprake is van een goed functionerende markt. Cliëntisme en cor-ruptie vormen in dat licht bezien enorme obstakels. Ik ben van mening dat microfi-nanciering alleen succesvol kan zijn als sprake is van gedragen en afdwingbare gedragsregels in de markt waar kleine ondernemers opereren.’

Moeten microkredietinstellingen zakelijk opereren?‘Zeker. Als er een charitatief element in-sluipt en de kredietverschaffer als puntje bij paaltje komt weke knieën krijgt is het hek van de dam en is van duurzame kre-dietverlening geen sprake meer.’

Waarom bent u zo’n groot voorstander van de coöperatieve organisatievorm, ook bij microfinanciering en microverzekeren?‘Bij een coöperatieve microkredietinstel-ling is de lener tegelijkertijd ook uitlener. Dat dwingt tot verantwoordelijk gedrag over en weer. Je bent niet louter bezig met jouw private risico versus een bank

of verzekeraar, maar met een gemeen-schappelijk risico. Bovendien, ook erg belangrijk, wordt de winst van een coöpe-ratie niet afgeroomd door derden.’

Horen microfinanciering en microverze-keren bij elkaar? ‘Microverzekeren vermindert de kwets-baarheid van mensen in ontwikkelings-landen en is daarmee een belangrijke aanvulling op microkredieten. Met een microverzekering wordt het ondernemen minder hachelijk. Maar let wel, we kunnen onze Westerse verzekeringsproducten niet zomaar overplaatsen naar Afrika en Azië. De lokale omstandigheden zijn daar totaal anders dan hier. Dat vraagt om an-dere producten en organisatievormen.’

Wat kunt u zeggen over het daadwerkelijk effect van microfinanciering?‘Er is veel onderzoek gedaan naar effici-ency en rendement van de kredietinstel-lingen. Dat zijn zeker belangrijke rand-voorwaarden, maar uiteindelijk gaat het toch om het doel: ontwikkeling van on-dernemerschap als motor van economi-sche groei en politieke transformatie. Op dat vlak is weinig onderzoek gedaan. Vanuit Nyenrode zetten we nu een aantal casestudies op in Afrikaanse landen en India. Op basis daarvan willen we een aantal praktische do’s en don’ts formule-ren.’

Is Oikocredit op een goede manier bezig?‘Er bestaat geen panklaar recept voor mi-crofinanciering. Belangrijk is dat wordt aangesloten bij de lokale en regionale omstandigheden. Mijn indruk is dat Oiko-credit zich dat realiseert en daar ook naar handelt.’

‘COÖPERATIEVORM ZEER GESCHIKT VOOR MICROFINANCIERING’

In gesprek met hoogleraar Gert van Dijk

‘Als de kredietverschaffer weke knieën krijgt, is het hek van de dam’

Hoogleraar Gert van Dijk: ‘Er bestaat geen panklaar recept voor microfinanciering.’


55

STERKE ECONOMISCHE GROEI IN AFRIKA

Economieën in Afrika doen het opval-lend goed, ook Oikocredit investeert meer dan ooit in Afrika. Andersom vraagt Bob van der Bijl, directeur van het Netherlands-African Business Council (NABC) naar de achtergron-den.

Door Walter van Teeffelen

Hoe begon de Afrikaanse economie te draaien?‘De jaren negentig stonden in het teken van de schuldsanering. Voorwaarde was dat het financieel-economisch beleid van een land in orde was. Met de val van de Muur zijn Afrikaanse landen met een soci-alistisch bewind van hun uitgangspunten afgestapt. Het beleid werd veel meer ge-richt op economische groei door private bedrijven. Afrikaanse overheden zijn zich gaan realiseren dat de enige manier om vooruit te komen een marktgeoriënteerde economie is. In landen met veel grond-stoffen – een kwart tot een derde van Afrika – komt een deel van de groei uit een sterkere vraag naar grondstoffen op de wereldmarkt. Die vraag komt voor een

belangrijk deel van nieuwe spelers zoals China, India en Brazilië. Vanaf 2000 heb-ben de investeringen door die landen in Afrika een grote vlucht genomen. Landen die er het meest uitspringen, zijn aan de westkant Nigeria, Angola en Ghana en aan de oostkant Oeganda, Kenia en Rwanda.’

U werkte eerder in Afrika, bij Artsen zon-der Grenzen. Wat heeft u daar van ge-leerd? ‘Ik heb voor AzG gewerkt in Khartoem (Sudan) en in Lusaka (Zambia). Als logis-tiek coördinator in Lusaka was ik betrok-ken bij de inkoop van materiaal, het wa-genpark en het transport, de communicatie, de veiligheid en bij het opzetten van vluchtelingenkampen. Door mijn betrokkenheid bij het transport, had ik veel te maken met het lokale bedrijfsle-ven in Zambia en kreeg hierdoor veel ge-voel voor logistieke uitdagingen. Dat is voor mij belangrijk geweest voor mijn hui-dige functie; het was heel praktisch werk. Door die ervaringen kan ik nu makkelijker met Afrikaanse en Nederlandse bedrijven spreken.’

Hoe kijkt u aan tegen de microkredietsec-tor in Afrika?‘De sector microkrediet heeft in Afrika een enorme groei doorgemaakt. Ik heb de in-druk dat het aanbod op veel plaatsen te groot begint te worden. Het lijkt me in een aantal gevallen verstandig dat de sector zich ontwikkelt in de richting van retail-banking, dat wil zeggen dat de sector als een - kleine – bank directe transacties gaat uitvoeren voor klanten. Als het gaat om coöperaties is mijn ervaring in Afrika toch vaak negatief. In het bestuur van co-operaties zag je in het verleden inmen-ging vanuit de politiek en daarnaast nogal wat vriendjespolitiek. Coöperaties kun-nen alleen maar slagen als de leden aan bepaalde minimumcriteria voldoen. Wat

er vaak misgaat is dat partners met een kleine productie evenveel stemrecht heb-ben als degenen met een grotere produc-tie. Dan begint er iets te wringen. Als je aandacht besteedt aan consistent ma-nagement, goed bestuur en toezicht en aan de manier waarop coöperaties sa-menwerken met afnemers, wordt de kans op succes groter. Als management, be-stuur en toezicht op een goed niveau zit, zie je dat banken ook meer bereid zijn om voor te financieren.’

Andersom in gesprek met directeur NABC

Bob van der Bijl

Het NABC is een onafhankelijk netwerk van Nederlandse bedrijven die in Afrika actief zijn. Dat doet het al sinds 1946. Doel is de economische betrekkingen tussen Nederland en Afrikaanse landen te bevorderen. Dat gebeurt door middel van het verstrekken van informatie, het onderhouden van goede netwerken in Nederland en in Afrika en het promoten van kansen via missies en onderzoeken.

Directeur Bob van der Bijl: ‘NABC wil graag het beeld van Afrika veranderen. Dat bedrijven zich actiever opstellen en de Nederlandse overheid meer aandacht besteedt aan Afrika als opkomende markt. Het is veel minder erg in Afrika als de maatschappelijke organisaties vaak beweren.’

www.nabc.nl

Het netwerk NABC


6

INTERVIEW: HET VERANDERENDE GEZICHT VAN MICROFINANCIERINGBen Simmes, Managing Director van Oikocredit, neemt op 1 januari afscheid van Oikocredit. Hij deelt hier zijn visie op de ontwikkelingen binnen de micro-financiering.

In 2009 signaleerde Oikocredit de zorg-wekkende trend dat microfinancierings-klanten een te hoge schuld opbouwen en besloot actie te ondernemen om ervoor te zorgen dat het welzijn van de klanten in de sector de hoogste prioriteit blijft. In elk van haar 33 landenkantoren stelde Oiko-credit een stafmedewerker aan om het probleem lokaal te evalueren. Tegelijker-tijd werd een aantal sectorbrede initiatie-ven gestart om ervoor te zorgen dat be-langhebbenden zich blijven inzetten voor het welzijn van de armen.

Er is veel discussie geweest over de ef-fectiviteit van microfinanciering. Wat vindt u daarvan?‘We zijn blij met elke discussie over mi-crofinanciering, want opbouwende kritiek dwingt de sector om na te denken, te evalueren en gefocust te blijven. Als het gaat over microfinanciering in het alge-meen, is het belangrijk om te onthouden dat dit niet alleen gaat over het verstrek-ken van krediet, maar ook over sparen, verzekeringen en remittances. Het is ook van belang om te beseffen dat microfi-nanciering slechts een van de vele mid-delen is die, als het op de juiste manier wordt gebruikt, het potentieel heeft om de armen een duurzaam bestaan te bie-den.

Microfinanciering is niet voor elke situatie een oplossing. Een eigenaar van een be-drijf dat in zwaar weer verkeert, heeft mis-schien niet direct behoefte aan een le-ning, maar is mogelijk veel meer gebaat bij financiële of praktische training. Een kleine boer heeft misschien eerder be-hoefte aan toegang tot een eerlijke markt om zijn oogst te verkopen. In dergelijke situaties kunnen projecten die financiële geletterdheid stimuleren en coöperaties een belangrijke rol spelen. Daarom on-dersteunt Oikocredit niet alleen microfi-

nancieringsinstellingen, maar ook fairtra-de-coöperaties en kleine tot middelgrote ondernemingen. Deze gedifferentieerde aanpak creëert banen, stimuleert onder-wijs en biedt ondersteuning aan gemeen-schappen.’

Wat zijn de belangrijkste veranderingen in de microfinancieringssector?‘In de afgelopen jaren is er veel veranderd op het gebied van micro-financiering. Microfinan-ciering is een allesom-vattend instrument geworden om mensen in staat te stellen hun leven op te bouwen door bij-voorbeeld schoolgeld te betalen, een huis te on-derhouden, een ziekte-kostenverzekering af te sluiten of spaartegoed op te bouwen. We heb-ben afscheid genomen van het idee dat microfi-nanciering een wonder-middel is en beschou-wen het nu als een van de middelen die we kun-nen gebruiken om te voorzien in de financiële behoeften van de ar-men.’

Hoe kunnen investeerders in microfinan-ciering, zoals Oikocredit, een microfinan-cieringsinstelling houden aan haar maat-schappelijke missie?‘Investeerders in microfinanciering kun-nen een enorme impact hebben op de sector. In de eerste plaats is het van groot belang om een stabiele en langdurige re-latie met microfinancieringspartners op te bouwen en hun maatschappelijke doelen te ondersteunen en te bewaken. Oikocre-dit ziet vaak knelpunten binnen de organi-satie die met een praktische training door ons Social Performance- of Capacity Building-team kunnen worden opgelost.

Ten tweede kunnen investeerders in mi-crofinanciering actief de rentepercenta-

ges omlaag brengen door de winstmarge en efficiëntie van de organisatie nauwge-zet te evalueren. Oikocredit houdt bij welke rentepercentages microfinancie-ringsinstellingen hun klanten in rekening brengen en heeft activiteiten geïnitieerd en gestimuleerd die erop gericht zijn die rentepercentages omlaag te krijgen, waaronder MFtransparency.

Tot slot moeten investeerders in de mi-crofinancieringssector de verwachtingen die zij hebben van hun partners helder uiteenzetten. Er zijn een aantal belangrij-ke initiatieven ontwikkeld om ervoor te-zorgen dat het welzijn van de klant cen-traal blijft staan, zoals de Client Protection Principles. Het naleven van deze princi-pes is nu een contractuele verplichting voor alle nieuwe microfinancieringspart-ners van Oikocredit.’

Kijk op www.oikocredit.nl/nieuws-en-publicaties voor het gehele interview en meer informatie.

Ben Simmes, Managing Director Oikocredit


afrikaverdient

een beetje krediet.

Veel Nederlanders denken nog steeds dat er vooral slecht

nieuws uit Afrika komt. U als Oikocredit belegger weet natuur-

lijk dat het steeds beter met Afrika gaat. En dat Afrika dus best

een beetje microkrediet verdient (misschien zelfs wel heel

veel). Daarom zijn de succesverhalen van Afrika het thema van

onze nieuwe campagne en gaan we Nederland vertellen hoe

ontwikkelingshulp anno NU eruit ziet.

Wij zijn u dankbaar voor uw steun aan Oikocredit. Samen met anderen

heeft u tot stand gebracht wat wij nu in de wereld kunnen doen. Maar er ➞

Oikocredit start nieuwe reclamecampagne.

WT Andersom_210x297 Hans2.indd 1 15-11-12 20:36

• De advertentie verwijst naar een aparte website die speciaal voor deze

actie is ontwikkeld. Helder staan de voordelen bij elkaar die beleggen

in het Oikocredit Nederland Fonds aan de belegger biedt: een prima

belegging met mooi dividend en een goed gevoel op de koop toe.

Op www.ontwikkelingshulp. NU kunt u dit allemaal nog eens nalezen.

moet natuurlijk nog veel meer gedaan worden. Om nog meer mensen een

kans te geven op een weg uit de armoede, hebben wij een veelvoud nodig

van het kapitaal dat nu is ingelegd. Dus moeten we nieuwe mensen vinden

die – net als u – beleggen in participaties van het Oikocredit Nederland

Fonds. Tegelijkertijd hopen wij u allen ook te inspireren om dit jaar nog bij

te investeren in die prachtige propositie die Oikocredit heet.

De eerste klus van de op 1 juli 2012 aangetreden Oikocredit Nederland direc-

teur Hann Verheijen was een reclamecampagne te laten ontwikkelen. In over-

leg met Oikocredit International werd besloten om de campagne in Ghana te

produceren en dus werd eind oktober afgereisd om te filmen en te fotografe-

ren. Voor Hann Verheijen was het zijn eerste werkbezoek in het veld. Het zou

een reis worden die hij niet snel zal vergeten. In Ghana zou de manier waarop

we in Nederland tegen ontwikkelingshulp aankijken voor altijd veranderen.

• Om aandacht te trekken voor deze voor veel mensen nieuwe kijk op ontwik-

kelingshulp, zijn in de loop van november al een aantal opvallende ‘stopper-

advertenties’ geplaatst in diverse dagbladen. Meestal gratis en soms tegen

een kleine vergoeding – met dank aan de bladen.

Eind november zullen de eerste beelden van de campagne in de

media verschijnen: advertenties in dagbladen en later ook recla-

mespots op TV, zowel op nationale zenders (Nederland 1 en 2)

alsook regionale zenders. De première is te zien bij National

Geographic Channel op zondag 2 december in de breaks van

een 45 minuten special over duurzame chocola in Ghana, met

Katja Schuurman als presentator.

GELD VERDIENENMET AFRIKA.Zo werkt ontwikkelingshulp anno NU.

Afrika verdient geld met uw belegging.U verdient geld met een eerlijk dividend.Kijk op www.ontwikkelingshulp.NU

GELD VERDIENEN

MET AFRIKA.

Zo werkt ontwikkelingshulp anno NU.

Afrika verdient geld met uw belegging.U verdient geld met een eerlijk dividend.Kijk op www.ontwikkelingshulp.NU

GELD VERDIENEN MET AFRIKA.

Zo werkt ontwikkelingshulp anno NU.

www.ontwikkelingshulp.NU

WT Andersom_210x297 Hans2.indd 2-3 15-11-12 20:37

Ondernemers zoals Perpetual zijn de economische aanjagers in Afrika. Kleine bedrijven kunnen starten èn groeien met een beetje (micro)krediet van Oikocredit. Zulke kredieten worden gefinancierd uit het Oikocredit Nederland Fonds. Als u daarin belegt, en dat kan al vanaf 200 euro, doet u aan ontwikkelingshulp anno NU. Want Afrika verdient geld met uw belegging. En u krijgt een eerlijk dividend: de laatste 10 jaar was dit 1,55%. Meer weten? Bel 030 - 2341069 of kijk op www.ontwikkelingshulp.NU

Het O

ikoc

redi

t Ned

erla

nd F

onds

is e

en s

ocia

al-e

tisch

bel

eggi

ngsf

onds

. Het

Oik

ocre

dit N

eder

land

fond

s be

legt

het

inge

legd

e ge

ld v

oor 9

0% in

Oik

ocre

dit.

Stic

htin

g Be

heer

ONF

is a

ls b

ehee

rder

van

het

ONF

opg

enom

en in

het

regi

ster

van

de

AFM

.

MICROKREDIET VOOR WEDEROPBOUW HAÏTI Ruim 230 duizend doden, 30 duizend ingestorte gebouwen en meer dan 1 miljoen daklozen. Dat waren de on-voorstelbare gevolgen van de aardbe-ving in Haïti. Er is meer dan 100 miljoen euro aan noodhulp overgemaakt via giro 555. Ook Oikocredit speelde een rol. Wat heeft zij gedaan?

Door Karlijn Smit

De Haïtiaanse Odecile Jean lacht hardop. ‘Hoe heet jouw stier?’, was kennelijk een rare vraag. ‘De stier heeft geen naam’, antwoordt zij vrolijk, terwijl ze het jonge dier verzorgt. Nicholas Kristof, journalist van The New York Times, filmde haar een jaar na de aardbeving. Het gaat econo-misch goed met Jean. Ze vertelt krachtig over haar plannen. ‘Ik wil de stier straks inruilen voor een koe. Als de koe drachtig raakt, verkoop ik de kalfjes. En van de op-brengst koop ik grond.’

Mooie toekomstplannen dus, die duidelijk maken dat Jean investeren belangrijk vindt. Ze heeft dan ook al veel bereikt na-dat de aardbeving haar bezittingen ver-woestte. Ze is met haar man een kleine handel begonnen in hout en kleding. Van dat geld hebben ze het huis opnieuw op-gebouwd. En hun vijf kinderen gaan naar school.

Hulp van FonkozeDe 35-jarige Haïtiaanse kreeg hulp van Fonkoze, de grootste Haïtiaanse micro-kredietinstelling. De bank heeft 43 afde-lingen, 45.000 microkredietklanten en 200.000 spaarders. Oikocredit steunde Fonkoze met een lening en investering. Jean nam deel aan een programma van 18 maanden, speciaal opgezet voor de slachtoffers van de aardbeving. Ze kreeg een gift van 125 dollar voor levensonder-houd, onderdak en voeding. Daarnaast sloot ze een lening af. Ook kreeg ze een training om zich voor te bereiden op toe-komstige rampen.

Jean kreeg de hulp niet zomaar. Ze moest aantonen dat ze in staat was om te spa-

ren. Het was ook van belang dat haar kin-deren naar school gingen en dagelijks ten minste twee warme maaltijden kregen. In haar geval is het programma geslaagd. Ze verdient geld en heeft mooie toe-komstplannen.

Niet altijd succesvolSteun aan slachtoffers van de aardbeving werkt niet altijd. Journalist Kristhof ont-moette ook een 20-jarige alleenstaande vrouw. Ze had een geit gekocht, maar deze was overleden omdat zij er niet goed voor zorgde. Van haar eerste salaris kocht de vrouw make-up, waardoor er geen geld overbleef voor haar kinderen. De maatschappelijk werkster ging met haar in gesprek. Dat leidde ertoe dat zij voorzichtiger omging met haar schaarse geld. Fonkoze gaf dus microkrediet aan de slachtoffers van de aardbeving en zij begeleidde hen bij de opbouw van hun leven. Ook zette de organisatie verschil-lende gezondheidsprogramma’s op. Een voorbeeld daarvan is de training om een

cholerabesmetting te voorkomen, een ziekte waaraan 3300 Haïtianen zijn over-leden.

Het was voor Fonkoze trouwens niet makkelijk om zich in te zetten voor haar klanten. Het hoofdkantoor was onherstel-baar beschadigd, vijf stafleden waren verongelukt, en een jaar na de aardbeving leefden 150 medewerkers nog steeds in een tent.

MicrokredietToch had Fonkoze een belangrijke rol bij het herstel van de economie. In de begin-fase was microkrediet de enige manier om een bedrijf op te bouwen, onder an-dere doordat de Haïtiaanse kredietmark-ten waren bevroren. Fonkoze opende haar deuren voordat de gewone banken dit deden. Natuurlijk is microkrediet geen oplossing van alle problemen, maar de organisatie had wel een positieve invloed op het leven van haar leden.

Speciaal programma voor slachtoffers aardbeving

11

Nicole Muller Cesar, een gezondheidsadviseur van microkredietorganisatie Fonkoze, geeft vitamines aan een kind in Haïti. Tijdens de cholera-uitbraak die uitbrak na de aardbeving, startte Fonkoze trainingen over het voorkomen van cholera en verstrekte vitamines en medicijnen aan haar klanten.


12

KLEIN ONDERNEMERSCHAP IN BULGAARSE STAD

Andersom maakt kennis met praktijk op locatie

Ieder jaar organiseert Oikocredit Inter-national een studiereis. Zo maken vrij-willigers en medewerkers kennis met de praktijk ‘op locatie’. In 2012 ging de reis naar Bulgarije. Ronald Everts, hoofdredacteur van Andersom, ging mee en doet verslag van zijn bezoek aan kredietcoöperatie Russe Popular Casa (RPC).

Door Ronald Everts

Niet voor niets heeft Oikocredit zich toe-gelegd op de landbouw. Lang was de gouden regel: (micro)financiering in de stad is makkelijker dan op het platteland, dus op het platteland is de meerwaarde van Oikocredit het grootst. Deze stelregel is in Europa deels achterhaald. Wereld-wijd stijgen de prijzen van voedsel. Het platteland in Bulgarije vaart daar wel bij, terwijl de stadse economie wordt getrof-fen door de economische crisis. De eer-ste indruk van de Bulgaarse stad Russe lijkt dat niet te bevestigen. De stad heeft 180.000 inwoners en een bedrijvige bin-nenhaven. Er is geen bittere armoede te zien.

Klassieke coöperatieRPC is een klassieke kredietcoöperatie. De leden kopen aandelen en ontvangen

daarvoor dividend. Het gemeenschappelijk kapi-taal wordt uitgeleend aan leden die willen onderne-men, maar geen lening kunnen krijgen van de re-guliere banken. RPC wil-de meer geld uitlenen en Oikocredit verschaft dat kapitaal. We worden ont-vangen door directeur Pavlim Hristos en be-stuurslid Yuri Dudev van RPC. De twee mannen zien er uit als bankiers: goed verzorgd, van mid-delbare leeftijd, in pak. Zij praten in termen van winst, omzet en Portfolio At Risk. Dat laatste slaat op klanten die problemen hebben om hun lening terug te betalen en daarom extra aandacht vragen. Hun aantal is wel dege-lijk gegroeid door de economische crisis. De stad heeft het dus ten opzichte van het platteland inderdaad moeilijker.

BeheersbaarEcht ongerust maken Pavlim en Yuri zich niet. De problemen zijn beheersbaar en de samenwerking met het Bulgaarse team van Oikocredit verloopt uitstekend. Als RPC zelf ondersteuning nodig heeft, of als er leningen moeten worden geher-structureerd, dan wordt dat geregeld. De mannen hebben professionaliteit hoog in het vaandel staan. Ze praten met passie over hun coöperatie. Hoe die meerwaar-de heeft voor de leden, hun leden. En hoe de bundeling van krachten economisch succes mogelijk maakt dat individueel nooit te bereiken is.

RPC blijkt een servicestation voor kleine bedrijven. De coöperatie biedt manage-ment, accountancy en juridische onder-steuning. Het bijzondere van het werk van RPC wordt pas echt duidelijk als we haar klanten ontmoeten, die ook leden zijn. De buschauffeur die met een lening een ei-gen tourbus heeft gekocht en een kleine meubelmaker met tegenwoordig een ei-gen werkruimte waar zijn hele familie werkt. De RPC-bestuurders Pavlim en Yuri worden begroet als oude vrienden.

De vraag hoe de coöperatie nieuwe leden selecteert, beantwoordt zich vanzelf. Le-den dragen nieuwe leden voor, men kent elkaar en dat verhoogt de saamhorigheid. En iedereen is het erover eens dat bij ban-ken geen lening te krijgen is. De bood-schap is duidelijk: geen RPC, geen eigen bedrijf.

Een eigen tourbus voor deze chauffeur.

• opgericht in 1993 in Russe• eerste lening van Oikocredit in 2002 • Oikocredit geeft totaal vier leningen, totaal € 1,5 miljoen• daarvan zijn er twee terugbetaald • 8 werknemers • 600 leden, waarvan 230 een lening hebben, 40 procent is vrouw• 600 projecten zijn gefinancierd met totaal 5.000 arbeidsplaatsen

Kerngegevens Russe Popular Casa

Meubelmaker aan het werk.


13

Florian Grohs is de nieuwe Loans and Investments directeur van Oikocredit. Sinds 2002 werkt hij al bij de organisa-tie. Hij wil de toegankelijkheid tot fi-nanciële diensten verbeteren, vooral voor mensen en groepen die daarvan verstoken zijn. Grohs is een groot voorstander van coöperaties.

Door Walter van Teeffelen

Florian Grohs: ‘In het midden van de jaren negentig werkte ik namens de Wereld-bank aan de landhervorming in Moldavië. De vraag was: hoe krijgen we de land-bouw weer aan de gang na de omwente-ling? Het antwoord: via de coöperatieve Savings & Credit Associations. De ban-ken waren absoluut niet geïnteresseerd. We gingen met de boeren praten. Zij had-den nog herinneringen aan de vroegere coöperaties. Want die waren er in Molda-vië voor 1945. We gaven iedere coöpera-tie 10.000 dollar. Zou het gaan werken? Tot onze verrassing ging het goed. Veel aandacht gaven we aan training van boe-ren. Voordeel is dat de kosten bij een co-operatie relatief laag zijn. We pakten het democratisch aan; we maakten gebruik van lokale kennis. Een minder punt was dat het management soms zwak was. Op dit moment zijn er in Moldavië meer dan driehonderd coöperaties. In 2002 werd ik actief voor Oikocredit. En ik ging door waar ik mee bezig was, nu op grotere schaal.’

Hoe belangrijk is de coöperatie voor Oiko-credit?‘Oikocredit is zelf een coöperatie. Dat om te beginnen. Een derde van de negen-honderd samenwerkingspartners van Oi-

kocredit is een coöperatie. Daarvan zijn er 181 financiële coöperaties en 84 land-bouwcoöperaties. Een mooi voorbeeld van die laatste is Githunguri in Kenia. In 1996 begonnen we met 31 boeren die sa-men de melk gingen afleveren. Afgelopen jaren hebben we grote investeringen ge-daan in een verwerkingsfabriek die in staat is om Nairobi tegen relatief lage kosten van melk en yoghurt te voorzien. Het is het op twee na grootste bedrijf op dit terrein in de regio Nairobi met een om-zet van 46 miljoen euro. De banken had-den er geen vertrouwen in. Nu leveren 15.000 boeren melk aan de fabriek. Er zijn veel banen gecreëerd. Er zijn moderne melkstallen. Het project heeft ook steun gehad van Rotary Nederland.’

Een coöperatie is niet bij voorbaat suc-cesvol. Wat zijn de hobbels?‘Zeker, coöperaties zijn geen panacee. Een coöperatie moet vaak opboksen te-gen gevestigde belangen. Soms is het management zwak. Fraude, bureaucratie, onvoldoende controle van de leidingge-venden; er zijn vele hobbels te bedenken.

En als er winst wordt gemaakt, wordt daar nogal eens op een onjuiste manier mee omgegaan. Regels op dit punt zijn absoluut noodzakelijk.’

Wanneer is de kans op een succesvol functioneren van een coöperatie het grootst?‘Als we de succesfactoren op een rijtje zetten voor coöperaties kunnen we noe-men dat de coöperatie is gericht op de leden, dat er is sprake van een stevig ma-nagement, dat er sterke lokale wortels zijn, dat de coöperatie deel uit maakt van een netwerk en dat het model is aange-past aan de lokale wensen.

Laat ik tot slot Raiffeisen, een van de grondleggers van de Rabobank citeren. Al in 1868 zei hij: ‘Als er één middel is om de nood onder de plattelands- en stads-bevolking te verlichten, dan is dat de co-operatie’.’

‘DE COÖPERATIE STAAT BIJ ONS CENTRAAL’

Florian Grohs van Oikocredit International:

KLEIN ONDERNEMERSCHAP IN BULGAARSE STAD

13

Florian Grohs: ‘Coöperaties zijn geen panacee.’


14

CREATIEF MET EERLIJKE CHOCOLADE Sinterklaas was weer in het land en meestal brengt hij voor iedereen een chocoladeletter mee. Vragen we ons wel eens af waar de cacao vandaan komt waarvan deze chocolade ge-maakt is? Oikocredit organiseert cho-coladeworkshops waarbij het verhaal van (on)eerlijke chocolade wordt ver-teld. Andersom nam een kijkje in de keuken bij een workshop.

Door Jan de Hoon

Het is vijf uur en de kantine van de Rabo-bank in Haarlem wordt klaargemaakt voor een chocoladeworkshop van Oikocredit. Deze avond is georganiseerd door Bep Pruntel-Bootsma, vrijwilliger bij Oikocre-dit. Ger Boon, voormalig directeur van Rabobank, was meteen enthousiast voor de workshop. ‘Ik ken Bep al vrij lang en wat me aansprak aan de workshop was de combinatie van creativiteit en de in-houdelijke boodschap. In deze samen-werking komt de ware betekenis van co-operatie mooi tot uiting. Wat Oikocredit op grote schaal doet, doet de Rabobank Foundation in het klein met tien miljoen euro per jaar.’

Diddy Hamelink begeleidt deze work-shop. Zij organiseert al sinds 2009 work-shops voor Oikocredit. Om zeven uur worden de deelnemers ontvangen met koffie en thee. Na een korte uitleg gaat iedereen op een eigen manier aan de slag met de marsepein, om vulling voor de bonbons te maken. Als de vulling ge-maakt is, gaat deze de koelkast in om op te stijven. Dit moment wordt gebruikt om de deelnemers achtergrondinformatie te geven over de productie van cacao tot chocolade. De deelnemers reageren erg positief. ‘Je staat er niet bij stil hoe cho-colade gemaakt wordt,’ zegt een van hen. In de tussentijd wordt de chocolade ge-

smolten door een van de vrijwilligers van Oikocredit, waarmee de deelnemers hun eigen bonbons gaan maken. Dit is het hoogtepunt van de avond, waar iedereen

zijn eigen creativiteit de vrije loop kan la-ten gaan. Er klinkt een vriendelijk geroe-zemoes en mensen zijn daadwerkelijk in gesprek met elkaar. Sommigen zijn heel geconcentreerd aan het werk. De bon-bons worden versierd met vloeibare cho-colade en nootjes. Als de bonbons voor een volgende ronde de koelkast in gaat om op te stijven, vertelt Bep Pruntel-Bootsma over Oikocredit en het werk dat de organisatie doet. Na afloop vult ieder-een een doosje met de eigen gemaakte bonbons om mee naar huis te nemen.

Andersom op bezoek bij chocoladeworkshop in Haarlem

In oktober 2011 heeft Oikocredit aan Kuapa Kokoo Limited in Ghana een lening van 2,55 miljoen euro verstrekt. Het bedrijf koopt cacao in en is volledig eigendom van de Kuapa Kokoo Farmers Union, een coöperatie van 62.000 cacaoboeren. Kuapa Kokoo Farmers Union is de grootste aandeelhouder van Divine Chocolate UK en heeft een derde van de aandelen van Divine Chocolate US in bezit. De twee fairtrade chocoladebedrijven zijn partner van Oikocredit en de belangrijkste inkopers van de cacao van Kuapa Kokoo. De producten van deze bedrijven worden op de markt gebracht onder het label Divine Chocolate.

Divine Chocolate

Ontdek de wereld van eerlijke chocolade en leer hoe de cacaoboon wordt verwerkt tot chocolade. Ga zelf aan de slag om bonbons te maken. Tussen de bedrijven door wordt het verhaal verteld van de cacaoketen, eerlijke handel en microfinanciering. Neem contact op met Oikocredit Nederland voor meer informatie voor een workshop (10-15 personen). Telefoon: 030 – 234 10 69 of e-mail naar [email protected]

Samen bonbons maken

Diddy Hamelink geeft uitleg.

Deelnemers geconcentreerd aan het werk.


Investeren in kleine boeren keihard nodig

‘Samenwerken aan voedselstabiliteit’ was het thema van een congres van het ministerie van Buitenlandse Zaken en Rabobank waaraan Oikocredit bij-droeg. HKH Prinses Máxima was een van de sprekers op 1 november in de Ridderzaal.

HKH Prinses Máxima was inspirerend door aandacht te vragen voor de andere aspecten van het leven van een boer dan enkel het bedrijf. Ze benadrukte verder dat er financiële producten speciaal voor vrouwen moeten worden ontwikkeld. ‘In-

vesteren in landbouw is een slimme in-vestering’, aldus Máxima, die een plei-dooi hield voor de kleine boeren. Ze haalt aan dat een euro geïnvesteerd in land-bouw twee tot drie keer beter tegen ar-moede werkt dan een investering in welke andere sector dan ook.

De Wereldbank laat zien dat kleine boeren bepaalde gewassen beter kunnen ver-bouwen dan grote boeren. Kleine boeren zijn te lang niet serieus genomen. Ze zou-den te klein zijn voor een plaats in de zo-genaamde waardeketens. ‘Maar de reali-teit is dat we de kleine boeren keihard nodig hebben in onze strijd voor meer voedselzekerheid. Kleine boeren bewer-ken namelijk 50 procent van alle bestaan-de landbouwgrond en bij de kleine boe-ren valt misschien wel de hoogste efficiencywinst te halen,’ aldus de prin-ses. Ze sluit haar toespraak af met de wens van een boer die dankzij een micro-krediet een koe kon kopen. Daardoor kon hij een huis kopen en zijn kinderen naar school sturen. Toen prinses Máxima hem vroeg of hij nog iets te wensen over had, was zijn antwoord: ‘Blijf in mij geloven. Dat is alles wat ik wens.’

De beste boeren zijn vrouwenMariam Dao Gabala, Oikocredits regio-nale manager West-Afrika, benadrukte de rol van vrouwen in de landbouw: ‘De bes-te boeren zijn vrouwen. Dat heeft niets met productiviteit te maken of met be-drijfsvoering. Dat gaat over het feit dat de Afrikaanse vrouwen voedsel produceren voor zo’n miljard mensen met enkel 19e eeuws materiaal ter beschikking. Dat ver-dient onze steun.’

Maandag 10 december is het de dag van de Mensenrechten. Die dag komt er een speciale krant uit die helemaal gewijd is aan mensenrechten in een oplage van 100.000 stuks: de VLAM-krant. Oikocredit Nederland doet mee met dit prachtige initiatief en daar heb-ben wij u bij nodig!

In deze krant wordt uitgebreid aan-dacht besteed aan onze campagne ‘Afrika verdient een beetje krediet’. Het recht op zelfbeschikking is een funda-menteel mensenrecht, maar als nie-mand gelooft in jouw capaciteiten, om-

dat je vrouw bent, arm en misschien niet hoog opgeleid, dan voelen men-senrechten als een ver-van-je-bed-show. Oikocredit meent daarom dat microkredieten toegankelijk moeten zijn voor iedereen met een droom en een goed plan.

Om ons verhaal met zoveel mogelijk mensen te delen, zijn we op zoek naar vrijwilligers, die op 10 december bij het krieken van de dag deze VLAM-krant uit willen delen op de grote stations in Nederland. Een deel van onze vaste vrijwilligers heeft al aangegeven te wil-

len helpen, maar we hebben voor deze speciale actie meer handen nodig. Daarom zouden we het zeer op prijs stellen als u deze ene keer ook wilt hel-pen. Heeft u die maandag een paar uurtjes over?

Laat het ons weten via 030 - 234 1069 of [email protected]

Help mee de VLAM te verspreiden

Máxima speecht tijdens congres ‘Samenwerken aan voedselstabiliteit’

Mariam Dao, Oikocredits manager West-Afrika

HKH Prinses Máxima tijdens congres ‘Samenwerken aan voedselstabiliteit’.

15


1616

De spookachtige taferelen in het boek ‘Stille kracht’ van Louis Couperus hebben mij enorm gefascineerd. Het verhaal gaat over de mysterieuze Javaanse cultuur waarmee een koloniale bestuurder en zijn gezin in contact komen, en waarvan zij niets begrijpen. Couperus zet in het oude Nederlands Indië een bestuursambtenaar van Laboewangi neer, die conflicten heeft met de lokale gemeenschap. Hij denkt die te kunnen oplossen met zijn autoriteit. Maar de ambtenaar negeert ge-bruiken die op Java heilig zijn. En doet waarschuwingen uit de ‘geestenwereld’ af als bijgeloof. Zoiets gaat natuurlijk fout. Hij raakt verstrikt in intriges en raadselachtig gefluister. Er gebeu-ren steeds vreemdere dingen in en om zijn huis. Die verzieken zijn familieleven en ondermijnen zijn gezag. Aan het eind van zijn leven moet hij toegeven dat ongrijpbare krachten hem hebben geveld.

Er werken stille krachten die sympathieker van karakter zijn. Zoals die van het klein krediet voor grote doorzetters. Voor mensen met ideeën en initiatief. Voor aanpakkers en volhou-ders. Zij missen vaak financiële rugdekking om van hun dro-men daden te maken. Klein krediet is dan brandstof voor de startmotor van hun onderneming en verandert hun leven. Ik heb ze in deze rubriek aan het woord gelaten. Ze hebben u in de keuken van hun business laten kijken. De ‘meiden’ uit Ocokpeque, Honduras bijvoorbeeld. Samen zetten zij een be-drijfje op in draagmanden voor koffieplukkers. Neem Koffi Beng in Thema, Ghana, die een handel in onderdelen voor defect geraakte machines, motoren en landbouwwerktuigen begon. Of Abu Sproot in Pauk op Java. Gehandicapt aan twee benen na een treinongeluk werd hij instrumentmaker in protheses. Dankzij klein krediet dat voor hen bereikbaar werd, zijn zij zo ver kunnen komen.

Duurzame investeerders zorgen ervoor dat klein krediet zijn werk doet. Uit solidariteit en overtuiging leveren zij het zaad, het water en de zuurstof voor een sociale financieringscyclus. Ook zij zijn in deze rubriek voorbijgekomen. Zoals de vrienden van een beleggingsclub in Arnhem die met hun handeltje in aandelen op de beurs overstapten naar sociaalethische fond-sen. Of taxichauffeur Oscar uit Eindhoven: hij ging met zijn spaargeld naar een ‘bonusvrije’ bank. En dan het groepje jon-gelui uit Groningen dat in Indonesië met eigen ogen zag hoe kleine ondernemers met een bescheiden lening pas echt aan de slag konden gaan. Met duizenden anderen willen deze in-vesteerders persoonlijk iets betekenen voor de ander die vooruit wil, maar dat vaak niet kan als gevolg van een geldpro-bleem. Klein krediet is dan een uitkomst. Voorbeelden genoeg over de stille kracht van klein krediet.

Dit is de laatste column van Kees van der Maas.

COLUMN De stille kracht van klein krediet

Kees van der Maas

Vacature Adviescommissievan Oikocredit NederlandGezocht wordt een enthousiaste vrouw of man die zich betrok-ken voelt bij het werk van Oikocredit. Inzicht in financiële infor-matie is een pré. Lees de vacature op www.oikocredit.org.

Vacature Board of DirectorsOikocredit International zoekt bestuursleden voor de Internatio-nal Board of Directors. Ben je iemand of ken je iemand met inte-resse? Neem contact op met: Hann Verheijen: 030 2341069 of [email protected].

Nieuwe directeur OI Met genoegen maakt Oikocredit bekend dat David Woods is aangesteld als managing director van Oikocredit International. Hij neemt de functie op 1 januari 2013 over van Ben Simmes die, na zestien jaar in verschillende sleutelfuncties bij Oikocredit, met pensioen gaat.

Nieuwe website Oikocredit Nederland krijgt een nieuwe website. Deze heeft een frisse nieuwe look en informatie is gemakkelijker te vinden. Neem dus binnenkort een kijkje op www.oikocredit.nl. (Het adres www.oikocredit.org blijft voorlopig bestaan voor Oikocre-dit België.)

AGENDA

10 december Internationale Dag van de Rechten van de Mens

Meer info: www.oikocredit.org/agenda of 030 2341069.

We zoeken dringend nog mensen die willen meehelpen de na-tionale stunt op 10 december tot een succes te maken.(zie artikel op pagina 15!)

1

V la mkran t oVer men s enrech te n

Da g v a n d e mensenrechten

10 Dec

“Het begint bij de basis: menselijk con-tact. Daadwerkelijk contact, één op één, oprecht luisteren naar elkaar. Dan weet je dat je met een méns te maken hebt en niet met ‘de ander’ of ‘de vreemdeling’. Na contact is er geen angst meer, iemand is niet langer onbekend. In veel landen waar ik ben geweest, voor werk of om te reizen, merk je direct dat het naleven van de mensenrechten niet vanzelfsprekend is. Agenten die je wille-keurig van de straat pikken om je paspoort te zien. Mannen die je neerbuigend behan-delen omdat je een vrouw bent.

Als dat gebeurt, borrelt er een haast primaire agressie in me op. Die houd ik in toom, maar het maakt me boos. Zo bóós. Wie zijn zij om mij zo te behandelen? Wie zijn zij om het lot van andere mensen te bepalen?Mensenrechten gaan niet alleen over verre landen, ze zijn niet alleen van dáár. Ook hier in Nederland worden veel rechten continu geschonden. Ik heb récht op mijn rechten. Dat kan ik alleen opeisen als ik een ander precies dezelfde rechten gun. Zo simpel is het.”

TIJN DOKTER heeft geen plakker op zijn mond

MENsENREchTEN vOlgENs...Zangeres Wende snijders (33)

Eenmalige krant in een oplage van 100.000 verspreid door Nederland

12

7

3

Mensenrechten, dat zijn rechten die ieder mens – man, vrouw en kind - heeft. Waar hij ook woont, welke kleur zijn huid heeft, of hij nou op mannen of vrouwen verliefd wordt, op welke partij hij ook stemt en welk geloof hij ook aanhangt. Mensenrechten zijn er om mensen te beschermen tegen de macht van de staat en moeten ervoor zorgen dat iedereen kan leven in menselijke waardigheid. Mensenrechten betekenen bijvoorbeeld dat iedereen recht heeft op onderwijs, dat je mag zeggen wat je wilt en dat de overheid niet zo maar geweld mag gebruiken. Er zijn meer dan negentig mensenrechten. Veel van die rechten staan in de Univer-sele Verklaring van de Rechten van de Mens en in verdragen van internationale organisaties, zoals de Verenigde Naties, de Raad van Europa en de Europese Unie. Daarnaast staan mensenrechten in nationale grondwetten, zoals de Nederlandse Grondwet. Veel mensen denken aan landen als Iran, Birma of Zimbabwe als het over mensen-rechten gaat. Of Amerika en Rusland mis-schien. Maar Nederland? Daar is het toch allemaal prima geregeld? Klopt: ‘Nederland is geen Syrië’, zegt Nicola Jägers van het College van de Rechten van de Mens in het interview in deze krant. Maar helaas worden ook in Nederland regelmatig mensenrechten geschonden. Soms bewust, vaker onbewust omdat mensen simpelweg niet bekend zijn met de mensenrechten.Daarom is er deze krant op 10 december, de Dag van de Mensenrechten. De dag dat we ook in Nederland stilstaan bij wat deze rechten betekenen. Gelijke kansen, gelijke behandeling, gelijke berechting: het lijkt voor misschien zo vanzelfsprekend, maar de verhalen in Vlam maken duidelijk dat mensenrechten óók in Nederland relevan-ter zijn dan ooit.Ontwikkelingsorganisatie Oikocredit steunt deze krant, omdat ze al dertig jaar knok-ken voor een eerlijke wereld waar mensen over de hele wereld een eerlijke kans krijgen om een bestaan op te bouwen. Oikocredit zdoet dat door leningen te verstrekken, waarmee groepen mensen bijvoorbeeld een bedrijf kunnen starten. Eten, een dak boven je hoofd, je eigen leven vorm kunnen geven – ook dát zijn mensenrechten. Oikocredit geeft mensen het heft in eigen hand, waardoor ze vol zelfvertrouwen ook hun andere mensen-rechten kunnen opeisen.

Initiatief van: Puck ‘t Hart Puck grafisch ontwerp, fotograaf Mona van den Berg en journalist Annemiek Verbeek

Nicola Jägers ‘Mensenrechten zijn geen rustig bezit’

shirin Musa, Femme for Freedom: 3.000 vrouwen in huwelijksdwang


Andersom 2012 - nummer 4

Documents

Transcript of Andersom 2012 - nummer 4