OP ZOEK NAAR .....

ONDERVOEDING IN DE HUISARTSENPRAKTIJK

OVERZICHT

Unieke positie als huisarts

In vogelvlucht langs eerdere projecten

Piepen bij de buren

Gewapend met tools op pad

Nood aan info

Nood aan samenwerking

Conclusies

WIE LOOPT RISICO OP ONDERVOEDING?

Personen > 75 jaar

Dementerende personen

Eenzame, depressieve personen

Kauw en slikproblemen ; slecht gebit

Chronische aandoeningen : LONGEN

HART

MAAG

DARMEN

SPIEREN

NIEREN

CVA in de voorgeschiedenis

Kankerpatienten , vnl tijdens de behandeling

Pre-of postoperatieve patienten

Bedlegerige mensen met risico op decubitus

Personen die medicijnen nemen die de eetlust verminderen of de spijsvertering bemoeilijken

AN APPLE A DAY….

Drinken is van levensbelang

Unieke positie als huisarts

Patient zien in eerste lijn kan belangrijke info geven

* psychische oorzaak * fysische oorzaak :eerste teken van een

slepende ziekte

Idee over de thuissituatie : *frigo *huisdier

Uniek positie als huisarts

Zicht op de volledige patient ,

Medicamenten compatibel

* farmaca die het eetgedrag kunnen beinvloeden

* effect van geneesmiddelen op de micronutrientstatus

Objectieve parameters

Gewicht van 3 à 6 maanden geleden

Actueel gewicht

Lengte

BMI

Gewichtsverlies

Wie is ondervoed?

Waarom meten :

Belangrijk om gezondheidstoestand te evalueren

Niet 1x ; maar regelmatig

Kan een snelle ontdekking van een slepende ziekte betekenen : diabetes , kanker , schildklier

Valkuilen

Bagatelliserende patient

Oedeem /ascites

Invloed van farmaca

Goede weegschaal

Een goede weegschaal

Biologische markers

Screening ondervoeding Positief

Bloedname de courante zaken

albumine pre-albumine CRP vitamines oa B maar vnl vit D

Biologische markers

Markers om de graad van ondervoeding te beoordelen en ook achteraf het effect van de behandeling ◦ Albumine : halveringstijd van 20d ◦ Pre-albumine : “” van 2d ◦ CRP

◦ Cave : verhoogd CRP ◦ Cave: hypo albuminemie kan ook bij leverinsufficientie en nefrotisch syndroom

Interpretatie van de biologische markers

In vogelvlucht langs eerdere projecten

NUTRI-ACTION :

Initiatief van VVKVM

“ “ “ SBNC

“ “ “ Domus Medica

“ “ “ SSMG

“ “ “ Nutricia Advanced medical nutrition

In vogelvlucht langs eerdere projecten

Een groots project dat de omvang van ondervoeding bij 75 plussers in België in kaart wilde brengen

70 ruisthuizen

70 huisartsen namen deel

In vogelvlucht langs eerdere projecten

Voedingsstatus werd onderzocht met gevalideerde screeningsinstrumenten:

◦ MNA: Mini Nutritional Assessment , short form

◦ SNAQ: Short Nutritional Assessment questionnaire

◦ De Subjective Global Assessment

In vogelvlucht langs eerdere projecten

Er werd gepeild naar parameters :

BMI

Verlies van gewicht en eetlust

mobiliteit,

Autonomie

Sociale isolatie

Comorbiditeit

In vogelvlucht langs eerdere projecten

In totaal namen er 5334 75-plussers deel

◦ 975 thuis

◦ 4359 in rusthuis

◦ Gemiddelde leeftijd 83 jaar

In vogelvlucht langs eerdere projecten

In vogelvlucht langs eerdere projecten

Conclusie :

57 % van de 75 plussers heeft een risico op ondervoeding

16 % van deze populatie is echt ondervoed

Risico is nog hoger bij vrouwen , rusthuisbewoners en 90-plussers

PIEPEN BIJ DE BUREN

PREVALENTIE VAN ONDERVOEDING BIJ ZELFSTANDIG WONENDE OUDEREN

>65 JAAR

IN NEDERLAND

PIEPEN BIJ DE BUREN

METHODEN

Prevalentie is bepaald in 3 populaties

1) LONGITUDINAL AGING STUDY AMSTERDAM : 1289 zelfstandig wonende ouderen ( 1998/99 )

2) HUISARTSPRAKTIJK: 1878 patiënten tijdens de jaarlijkse griepvaccinatie (okt 2009)

3)THUISZORG: 814 pat (okt 2009)

Piepen bij de buren

Piepen bij de buren

Piepen bij de buren

Piepen bij de buren

Piepen bij de buren

De gustibus ….

METEN IS EEN DING

ETEN EEN ANDER

Selectieve smaaksturing bij senioren : ◦ Zorg ervoor dat mensen meer genieten van hun eten

◦ *door voedsel meer geur en meer smaak te geven

◦ *door mensen te stimuleren om in gezelschap te eten

◦ *door variatie i/h menu en zachte voeding

De gustibus…

In het Groene Hartziekenhuis van Gouda loopt dienaangaande een uniek project tegen ondervoeding :

“EEN GOEDE ETER VOELT ZICH BETER”

Uitgewerkt door een FOODDESIGNER

Marije Vogelzang Presentatie , positionering , zintuiglijke prikkeling,

Afleiding , naamgeving en humor

De gustibus…

De gustibus

WAPENS :

EENVOUDIGE TOOLS EENVOUDIGE REGISTRATIE OP INTERNET

3 cijfercombinaties 5 vragen Een lintmeter Een weegschaal

www.ondervoeding.be

SCREENING Hoe meten en wegen?

Lengte:

Staand: blote voeten, armen ontspannend naast het lichaam, hielen-kuiten-billen- schouders raken de muur

Alternatief : kniehoogte of armspanwijdte

Gewicht:

Blote voeten, minimum aan kleding, lege blaas

Nood aan info

4 players : ◦ NUTRICIA

◦ ABBOTT

◦ FRESENIUS

◦ NESTLE

◦ Nutricia : 070/222307

Praktische info

ABBOTT - www.abbott.be FRESENIUS - www.fresenius-kabi.com NESTLE - www.nestlenutrition.com NUTRICIA - www.nutriciamedical.be

Praktische info

Abbott: Voedingspas

Nutricia: Nutripass

Praktische info

Nood aan info

REMEDUS Soort van home care voor patienten Waar ze terecht kunnen voor materiaal ,

voedingen allerhande van bijvoedingen tot TPN

Staan in voor het volledige pakket van leiding tot pomp ; de opleiding van de thuisverpleegster Bijvoedingen in België niet terugbetaald In Nederland wel

Nood aan info

TPN is als geneesmiddel geregistreerd , de aflevering gebeurt via ziekenhuis .

Het is Remedus die kan instaan voor teaching ; een goede teaching is van levensbelang om complicaties te vermijden ( catheterinfectie)

INFO OP HET INTERNET

www.ondervoeding.be: schitterende tool

www.voedinguitgedokterd.be: helpt huisarts als coach

www.eetexpert.be: kennis- en ondersteuningscentrum voor al wie werkt rond eet-en gewichtsproblemen ; onafhankelijk werkzaam met steun van de vlaamse regering

Praktische info

• www.espen.org

• www.stuurgroepondervoeding.nl = Landelijke eerstelijns samenwerkingsafspraak ondervoeding (LESA) • www.nutritionalassessment.azm.nl/index.htm • www.mna-elderly.com/

• www.ebnursing.ugent.be/richtlijnen/voeding/ nederlands_introductie.html

• https://portal.health.fgov.be/portal/page?_pageid= 56,7422388&_dad=portal&_schema=PORTAL = Nationaal voedings- en gezondheidsplan • www.vbvd.org • www.vvkvm.be

NOOD AAN SAMENWERKING

Samenwerking met diëtisten is nuttig tot noodzakelijk ◦ Zelf minder tijd

◦ Onduidelijkheid rond de prijs

◦ Diabetespas

◦ Zorgtrajecten patiënten met chron nierfalen

Samenwerking met thuisverpleging

CONCRETE ACTIEPUNTEN

Screening van 70 plussers ◦ Tools zoals www.ondervoeding.be ◦ Vaker wegen : zou een evidentie moeten worden zoals meten van BD

Opstellen van richtlijnen om ondervoeding te behandelen

Registratieverbetering Follow-up beleid in medisch dossier Meer terugbetaling van voedingszorg en

interventies

CONCRETE ACTIEPUNTEN

Opleiding via congressen

Ondersteuning door nutritionele firma’s

Nauwere samenwerking met diëtisten

Misschien ook specifieke opleidingen voor koks van ziekenhuizen , rusthuizen ◦ Afgestemd op bejaarden

◦ Smaakverbeteraars

◦ fingerfood