Ondervoeding in huisartspraktijk
Transcript of Ondervoeding in huisartspraktijk
OP ZOEK NAAR .....
ONDERVOEDING IN DE HUISARTSENPRAKTIJK
OVERZICHT
Unieke positie als huisarts
In vogelvlucht langs eerdere projecten
Piepen bij de buren
Gewapend met tools op pad
Nood aan info
Nood aan samenwerking
Conclusies
WIE LOOPT RISICO OP ONDERVOEDING?
Personen > 75 jaar
Dementerende personen
Eenzame, depressieve personen
Kauw en slikproblemen ; slecht gebit
Chronische aandoeningen : LONGEN
HART
MAAG
DARMEN
SPIEREN
NIEREN
CVA in de voorgeschiedenis
Kankerpatienten , vnl tijdens de behandeling
Pre-of postoperatieve patienten
Bedlegerige mensen met risico op decubitus
Personen die medicijnen nemen die de eetlust verminderen of de spijsvertering bemoeilijken
AN APPLE A DAY….
Drinken is van levensbelang
Unieke positie als huisarts
Patient zien in eerste lijn kan belangrijke info geven
* psychische oorzaak * fysische oorzaak :eerste teken van een
slepende ziekte
Idee over de thuissituatie : *frigo *huisdier
Uniek positie als huisarts
Zicht op de volledige patient ,
Medicamenten compatibel
* farmaca die het eetgedrag kunnen beinvloeden
* effect van geneesmiddelen op de micronutrientstatus
Objectieve parameters
Gewicht van 3 à 6 maanden geleden
Actueel gewicht
Lengte
BMI
Gewichtsverlies
Wie is ondervoed?
Waarom meten :
Belangrijk om gezondheidstoestand te evalueren
Niet 1x ; maar regelmatig
Kan een snelle ontdekking van een slepende ziekte betekenen : diabetes , kanker , schildklier
Valkuilen
Bagatelliserende patient
Oedeem /ascites
Invloed van farmaca
Goede weegschaal
Een goede weegschaal
Biologische markers
Screening ondervoeding Positief
Bloedname de courante zaken
albumine pre-albumine CRP vitamines oa B maar vnl vit D
Biologische markers
Markers om de graad van ondervoeding te beoordelen en ook achteraf het effect van de behandeling ◦ Albumine : halveringstijd van 20d ◦ Pre-albumine : “” van 2d ◦ CRP
◦ Cave : verhoogd CRP ◦ Cave: hypo albuminemie kan ook bij leverinsufficientie en nefrotisch syndroom
Interpretatie van de biologische markers
In vogelvlucht langs eerdere projecten
NUTRI-ACTION :
Initiatief van VVKVM
“ “ “ SBNC
“ “ “ Domus Medica
“ “ “ SSMG
“ “ “ Nutricia Advanced medical nutrition
In vogelvlucht langs eerdere projecten
Een groots project dat de omvang van ondervoeding bij 75 plussers in België in kaart wilde brengen
70 ruisthuizen
70 huisartsen namen deel
In vogelvlucht langs eerdere projecten
Voedingsstatus werd onderzocht met gevalideerde screeningsinstrumenten:
◦ MNA: Mini Nutritional Assessment , short form
◦ SNAQ: Short Nutritional Assessment questionnaire
◦ De Subjective Global Assessment
In vogelvlucht langs eerdere projecten
Er werd gepeild naar parameters :
BMI
Verlies van gewicht en eetlust
mobiliteit,
Autonomie
Sociale isolatie
Comorbiditeit
In vogelvlucht langs eerdere projecten
In totaal namen er 5334 75-plussers deel
◦ 975 thuis
◦ 4359 in rusthuis
◦ Gemiddelde leeftijd 83 jaar
In vogelvlucht langs eerdere projecten
In vogelvlucht langs eerdere projecten
Conclusie :
57 % van de 75 plussers heeft een risico op ondervoeding
16 % van deze populatie is echt ondervoed
Risico is nog hoger bij vrouwen , rusthuisbewoners en 90-plussers
PIEPEN BIJ DE BUREN
PREVALENTIE VAN ONDERVOEDING BIJ ZELFSTANDIG WONENDE OUDEREN
>65 JAAR
IN NEDERLAND
PIEPEN BIJ DE BUREN
METHODEN
Prevalentie is bepaald in 3 populaties
1) LONGITUDINAL AGING STUDY AMSTERDAM : 1289 zelfstandig wonende ouderen ( 1998/99 )
2) HUISARTSPRAKTIJK: 1878 patiënten tijdens de jaarlijkse griepvaccinatie (okt 2009)
3)THUISZORG: 814 pat (okt 2009)
Piepen bij de buren
Piepen bij de buren
Piepen bij de buren
Piepen bij de buren
Piepen bij de buren
De gustibus ….
METEN IS EEN DING
ETEN EEN ANDER
Selectieve smaaksturing bij senioren : ◦ Zorg ervoor dat mensen meer genieten van hun eten
◦ *door voedsel meer geur en meer smaak te geven
◦ *door mensen te stimuleren om in gezelschap te eten
◦ *door variatie i/h menu en zachte voeding
De gustibus…
In het Groene Hartziekenhuis van Gouda loopt dienaangaande een uniek project tegen ondervoeding :
“EEN GOEDE ETER VOELT ZICH BETER”
Uitgewerkt door een FOODDESIGNER
Marije Vogelzang Presentatie , positionering , zintuiglijke prikkeling,
Afleiding , naamgeving en humor
De gustibus…
De gustibus
WAPENS :
EENVOUDIGE TOOLS EENVOUDIGE REGISTRATIE OP INTERNET
3 cijfercombinaties 5 vragen Een lintmeter Een weegschaal
www.ondervoeding.be
SCREENING Hoe meten en wegen?
Lengte:
Staand: blote voeten, armen ontspannend naast het lichaam, hielen-kuiten-billen- schouders raken de muur
Alternatief : kniehoogte of armspanwijdte
Gewicht:
Blote voeten, minimum aan kleding, lege blaas
Nood aan info
4 players : ◦ NUTRICIA
◦ ABBOTT
◦ FRESENIUS
◦ NESTLE
◦ Nutricia : 070/222307
Praktische info
ABBOTT - www.abbott.be FRESENIUS - www.fresenius-kabi.com NESTLE - www.nestlenutrition.com NUTRICIA - www.nutriciamedical.be
Praktische info
Abbott: Voedingspas
Nutricia: Nutripass
Praktische info
Nood aan info
REMEDUS Soort van home care voor patienten Waar ze terecht kunnen voor materiaal ,
voedingen allerhande van bijvoedingen tot TPN
Staan in voor het volledige pakket van leiding tot pomp ; de opleiding van de thuisverpleegster Bijvoedingen in België niet terugbetaald In Nederland wel
Nood aan info
TPN is als geneesmiddel geregistreerd , de aflevering gebeurt via ziekenhuis .
Het is Remedus die kan instaan voor teaching ; een goede teaching is van levensbelang om complicaties te vermijden ( catheterinfectie)
INFO OP HET INTERNET
www.ondervoeding.be: schitterende tool
www.voedinguitgedokterd.be: helpt huisarts als coach
www.eetexpert.be: kennis- en ondersteuningscentrum voor al wie werkt rond eet-en gewichtsproblemen ; onafhankelijk werkzaam met steun van de vlaamse regering
Praktische info
• www.espen.org
• www.stuurgroepondervoeding.nl = Landelijke eerstelijns samenwerkingsafspraak ondervoeding (LESA) • www.nutritionalassessment.azm.nl/index.htm • www.mna-elderly.com/
• www.ebnursing.ugent.be/richtlijnen/voeding/ nederlands_introductie.html
• https://portal.health.fgov.be/portal/page?_pageid= 56,7422388&_dad=portal&_schema=PORTAL = Nationaal voedings- en gezondheidsplan • www.vbvd.org • www.vvkvm.be
NOOD AAN SAMENWERKING
Samenwerking met diëtisten is nuttig tot noodzakelijk ◦ Zelf minder tijd
◦ Onduidelijkheid rond de prijs
◦ Diabetespas
◦ Zorgtrajecten patiënten met chron nierfalen
Samenwerking met thuisverpleging
CONCRETE ACTIEPUNTEN
Screening van 70 plussers ◦ Tools zoals www.ondervoeding.be ◦ Vaker wegen : zou een evidentie moeten worden zoals meten van BD
Opstellen van richtlijnen om ondervoeding te behandelen
Registratieverbetering Follow-up beleid in medisch dossier Meer terugbetaling van voedingszorg en
interventies
CONCRETE ACTIEPUNTEN
Opleiding via congressen
Ondersteuning door nutritionele firma’s
Nauwere samenwerking met diëtisten
Misschien ook specifieke opleidingen voor koks van ziekenhuizen , rusthuizen ◦ Afgestemd op bejaarden
◦ Smaakverbeteraars
◦ fingerfood