Ondervoeding in huisartspraktijk

61
OP ZOEK NAAR ..... ONDERVOEDING IN DE HUISARTSENPRAKTIJK

Transcript of Ondervoeding in huisartspraktijk

Page 1: Ondervoeding in huisartspraktijk

OP ZOEK NAAR .....

ONDERVOEDING IN DE HUISARTSENPRAKTIJK

Page 2: Ondervoeding in huisartspraktijk
Page 3: Ondervoeding in huisartspraktijk

OVERZICHT

Unieke positie als huisarts

In vogelvlucht langs eerdere projecten

Piepen bij de buren

Gewapend met tools op pad

Nood aan info

Nood aan samenwerking

Conclusies

Page 4: Ondervoeding in huisartspraktijk

WIE LOOPT RISICO OP ONDERVOEDING?

Personen > 75 jaar

Dementerende personen

Eenzame, depressieve personen

Kauw en slikproblemen ; slecht gebit

Chronische aandoeningen : LONGEN

HART

MAAG

DARMEN

SPIEREN

NIEREN

Page 5: Ondervoeding in huisartspraktijk

CVA in de voorgeschiedenis

Kankerpatienten , vnl tijdens de behandeling

Pre-of postoperatieve patienten

Bedlegerige mensen met risico op decubitus

Personen die medicijnen nemen die de eetlust verminderen of de spijsvertering bemoeilijken

Page 6: Ondervoeding in huisartspraktijk

AN APPLE A DAY….

Page 7: Ondervoeding in huisartspraktijk
Page 8: Ondervoeding in huisartspraktijk

Drinken is van levensbelang

Page 9: Ondervoeding in huisartspraktijk
Page 10: Ondervoeding in huisartspraktijk
Page 11: Ondervoeding in huisartspraktijk
Page 12: Ondervoeding in huisartspraktijk

Unieke positie als huisarts

Patient zien in eerste lijn kan belangrijke info geven

* psychische oorzaak * fysische oorzaak :eerste teken van een

slepende ziekte

Idee over de thuissituatie : *frigo *huisdier

Page 13: Ondervoeding in huisartspraktijk

Uniek positie als huisarts

Zicht op de volledige patient ,

Medicamenten compatibel

* farmaca die het eetgedrag kunnen beinvloeden

* effect van geneesmiddelen op de micronutrientstatus

Page 14: Ondervoeding in huisartspraktijk
Page 15: Ondervoeding in huisartspraktijk
Page 16: Ondervoeding in huisartspraktijk

Objectieve parameters

Gewicht van 3 à 6 maanden geleden

Actueel gewicht

Lengte

BMI

Gewichtsverlies

Page 17: Ondervoeding in huisartspraktijk

Wie is ondervoed?

Page 18: Ondervoeding in huisartspraktijk

Waarom meten :

Belangrijk om gezondheidstoestand te evalueren

Niet 1x ; maar regelmatig

Kan een snelle ontdekking van een slepende ziekte betekenen : diabetes , kanker , schildklier

Page 19: Ondervoeding in huisartspraktijk

Valkuilen

Bagatelliserende patient

Oedeem /ascites

Invloed van farmaca

Goede weegschaal

Page 20: Ondervoeding in huisartspraktijk

Een goede weegschaal

Page 21: Ondervoeding in huisartspraktijk

Biologische markers

Screening ondervoeding Positief

Bloedname de courante zaken

albumine pre-albumine CRP vitamines oa B maar vnl vit D

Page 22: Ondervoeding in huisartspraktijk

Biologische markers

Markers om de graad van ondervoeding te beoordelen en ook achteraf het effect van de behandeling ◦ Albumine : halveringstijd van 20d ◦ Pre-albumine : “” van 2d ◦ CRP

◦ Cave : verhoogd CRP ◦ Cave: hypo albuminemie kan ook bij leverinsufficientie en nefrotisch syndroom

Page 23: Ondervoeding in huisartspraktijk

Interpretatie van de biologische markers

Page 24: Ondervoeding in huisartspraktijk

In vogelvlucht langs eerdere projecten

NUTRI-ACTION :

Initiatief van VVKVM

“ “ “ SBNC

“ “ “ Domus Medica

“ “ “ SSMG

“ “ “ Nutricia Advanced medical nutrition

Page 25: Ondervoeding in huisartspraktijk

In vogelvlucht langs eerdere projecten

Een groots project dat de omvang van ondervoeding bij 75 plussers in België in kaart wilde brengen

70 ruisthuizen

70 huisartsen namen deel

Page 26: Ondervoeding in huisartspraktijk

In vogelvlucht langs eerdere projecten

Voedingsstatus werd onderzocht met gevalideerde screeningsinstrumenten:

◦ MNA: Mini Nutritional Assessment , short form

◦ SNAQ: Short Nutritional Assessment questionnaire

◦ De Subjective Global Assessment

Page 27: Ondervoeding in huisartspraktijk
Page 28: Ondervoeding in huisartspraktijk
Page 29: Ondervoeding in huisartspraktijk
Page 30: Ondervoeding in huisartspraktijk
Page 31: Ondervoeding in huisartspraktijk

In vogelvlucht langs eerdere projecten

Er werd gepeild naar parameters :

BMI

Verlies van gewicht en eetlust

mobiliteit,

Autonomie

Sociale isolatie

Comorbiditeit

Page 32: Ondervoeding in huisartspraktijk

In vogelvlucht langs eerdere projecten

In totaal namen er 5334 75-plussers deel

◦ 975 thuis

◦ 4359 in rusthuis

◦ Gemiddelde leeftijd 83 jaar

Page 33: Ondervoeding in huisartspraktijk

In vogelvlucht langs eerdere projecten

Page 34: Ondervoeding in huisartspraktijk

In vogelvlucht langs eerdere projecten

Conclusie :

57 % van de 75 plussers heeft een risico op ondervoeding

16 % van deze populatie is echt ondervoed

Risico is nog hoger bij vrouwen , rusthuisbewoners en 90-plussers

Page 35: Ondervoeding in huisartspraktijk

PIEPEN BIJ DE BUREN

PREVALENTIE VAN ONDERVOEDING BIJ ZELFSTANDIG WONENDE OUDEREN

>65 JAAR

IN NEDERLAND

Page 36: Ondervoeding in huisartspraktijk

PIEPEN BIJ DE BUREN

METHODEN

Prevalentie is bepaald in 3 populaties

1) LONGITUDINAL AGING STUDY AMSTERDAM : 1289 zelfstandig wonende ouderen ( 1998/99 )

2) HUISARTSPRAKTIJK: 1878 patiënten tijdens de jaarlijkse griepvaccinatie (okt 2009)

3)THUISZORG: 814 pat (okt 2009)

Page 37: Ondervoeding in huisartspraktijk

Piepen bij de buren

Page 38: Ondervoeding in huisartspraktijk

Piepen bij de buren

Page 39: Ondervoeding in huisartspraktijk

Piepen bij de buren

Page 40: Ondervoeding in huisartspraktijk

Piepen bij de buren

Page 41: Ondervoeding in huisartspraktijk

Piepen bij de buren

Page 42: Ondervoeding in huisartspraktijk
Page 43: Ondervoeding in huisartspraktijk

De gustibus ….

METEN IS EEN DING

ETEN EEN ANDER

Selectieve smaaksturing bij senioren : ◦ Zorg ervoor dat mensen meer genieten van hun eten

◦ *door voedsel meer geur en meer smaak te geven

◦ *door mensen te stimuleren om in gezelschap te eten

◦ *door variatie i/h menu en zachte voeding

Page 44: Ondervoeding in huisartspraktijk

De gustibus…

In het Groene Hartziekenhuis van Gouda loopt dienaangaande een uniek project tegen ondervoeding :

“EEN GOEDE ETER VOELT ZICH BETER”

Uitgewerkt door een FOODDESIGNER

Marije Vogelzang Presentatie , positionering , zintuiglijke prikkeling,

Afleiding , naamgeving en humor

Page 45: Ondervoeding in huisartspraktijk

De gustibus…

Page 46: Ondervoeding in huisartspraktijk

De gustibus

Page 47: Ondervoeding in huisartspraktijk
Page 48: Ondervoeding in huisartspraktijk

WAPENS :

EENVOUDIGE TOOLS EENVOUDIGE REGISTRATIE OP INTERNET

3 cijfercombinaties 5 vragen Een lintmeter Een weegschaal

www.ondervoeding.be

Page 49: Ondervoeding in huisartspraktijk

SCREENING Hoe meten en wegen?

Lengte:

Staand: blote voeten, armen ontspannend naast het lichaam, hielen-kuiten-billen- schouders raken de muur

Alternatief : kniehoogte of armspanwijdte

Gewicht:

Blote voeten, minimum aan kleding, lege blaas

Page 50: Ondervoeding in huisartspraktijk

Nood aan info

4 players : ◦ NUTRICIA

◦ ABBOTT

◦ FRESENIUS

◦ NESTLE

◦ Nutricia : 070/222307

Page 51: Ondervoeding in huisartspraktijk

Praktische info

ABBOTT - www.abbott.be FRESENIUS - www.fresenius-kabi.com NESTLE - www.nestlenutrition.com NUTRICIA - www.nutriciamedical.be

Page 52: Ondervoeding in huisartspraktijk

Praktische info

Abbott: Voedingspas

Nutricia: Nutripass

Page 53: Ondervoeding in huisartspraktijk

Praktische info

Page 54: Ondervoeding in huisartspraktijk

Nood aan info

REMEDUS Soort van home care voor patienten Waar ze terecht kunnen voor materiaal ,

voedingen allerhande van bijvoedingen tot TPN

Staan in voor het volledige pakket van leiding tot pomp ; de opleiding van de thuisverpleegster Bijvoedingen in België niet terugbetaald In Nederland wel

Page 55: Ondervoeding in huisartspraktijk

Nood aan info

TPN is als geneesmiddel geregistreerd , de aflevering gebeurt via ziekenhuis .

Het is Remedus die kan instaan voor teaching ; een goede teaching is van levensbelang om complicaties te vermijden ( catheterinfectie)

Page 56: Ondervoeding in huisartspraktijk

INFO OP HET INTERNET

www.ondervoeding.be: schitterende tool

www.voedinguitgedokterd.be: helpt huisarts als coach

www.eetexpert.be: kennis- en ondersteuningscentrum voor al wie werkt rond eet-en gewichtsproblemen ; onafhankelijk werkzaam met steun van de vlaamse regering

Page 57: Ondervoeding in huisartspraktijk

Praktische info

• www.espen.org

• www.stuurgroepondervoeding.nl = Landelijke eerstelijns samenwerkingsafspraak ondervoeding (LESA) • www.nutritionalassessment.azm.nl/index.htm • www.mna-elderly.com/

• www.ebnursing.ugent.be/richtlijnen/voeding/ nederlands_introductie.html

• https://portal.health.fgov.be/portal/page?_pageid= 56,7422388&_dad=portal&_schema=PORTAL = Nationaal voedings- en gezondheidsplan • www.vbvd.org • www.vvkvm.be

Page 58: Ondervoeding in huisartspraktijk

NOOD AAN SAMENWERKING

Samenwerking met diëtisten is nuttig tot noodzakelijk ◦ Zelf minder tijd

◦ Onduidelijkheid rond de prijs

◦ Diabetespas

◦ Zorgtrajecten patiënten met chron nierfalen

Samenwerking met thuisverpleging

Page 59: Ondervoeding in huisartspraktijk

CONCRETE ACTIEPUNTEN

Screening van 70 plussers ◦ Tools zoals www.ondervoeding.be ◦ Vaker wegen : zou een evidentie moeten worden zoals meten van BD

Opstellen van richtlijnen om ondervoeding te behandelen

Registratieverbetering Follow-up beleid in medisch dossier Meer terugbetaling van voedingszorg en

interventies

Page 60: Ondervoeding in huisartspraktijk

CONCRETE ACTIEPUNTEN

Opleiding via congressen

Ondersteuning door nutritionele firma’s

Nauwere samenwerking met diëtisten

Misschien ook specifieke opleidingen voor koks van ziekenhuizen , rusthuizen ◦ Afgestemd op bejaarden

◦ Smaakverbeteraars

◦ fingerfood

Page 61: Ondervoeding in huisartspraktijk