Post on 31-Mar-2016
description
JAARGANG 104 | NUMMER 1 | JANUARI/FEBRUARI 2013
Hoe doen zij dat? deze maand: aan de slag met het Verpakkingenakkoord | Sorteren van
combistromen nog fi kse uitdaging | Strijden tegen illegale inzameling
Het Verpakkingenakkoord ligt er, hoe nu verder?
NVRD Congres 2013
MeerwaardeTijdens het NVRD Jaarcongres staat het thema Meerwaarde centraal. Staatssecretaris Wilma Mansveld, Herman Wijffels, Jacques Wallage, Hans Schenk en andere prominenten leveren in 2013 hun bijdrage aan het NVRD-jaarcongres. Zij behandelen onderwerpen binnen het thema als de Meerwaarde van onze sector voor de maatschappij, Meerwaarde door samenwerking in de openbare ruimte en Meerwaarde kwantifi ceren in een marktomgeving.
NVRD Jaarcongres – zes elementenDagvoorzitter drs. Femke Halsema verbindt zes elementen rondom het thema Meerwaarde:1. Meerwaarde door samenwerken in de openbare ruimte –
prof. Drs. Jacques Wallage (voorzitter Raad Openbaar Bestuur) n.a.v. het advies ‘Loslaten in Vertrouwen’
2. Meerwaarde van de afvalsector in de brede maatschappelijke context – prof. Dr. Herman Wijffels (hoogleraar ‘duurzaamheid en maatschappelijke verandering’ Universiteit Utrecht)
3. Meerwaarde kwantifi ceren in een marktomgeving – prof. Hans Schenk (Hoogleraar Utrecht University’s School of Economics, Universiteit Utrecht)
4. Hogere toegevoegde waarde uit afval – Wilma Mansveld (Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu)
5. Meerwaarde, hoe ga je om met je mensen? – prof. Ben Fruytier (Lector Organisatieconfi guraties en Arbeids relaties & Universitair hoofddocent Management-wetenschappen)
6. Meerwaarde in de samenleving – Prof dr. Herman Pleij (emeritus hoogleraar Historische Nederlandse Letterkunde)
Tevens spreekt NVRD voorzitter Han Noten zijn jaarrede uit, is er tijdens het congres een debat over Markt & Overheid en wordt u verrast door een surprise act. Tijdens de verschillende pauzes kunt u zich uitgebreid laten informeren over trends en ontwikkelingen door de sponsoren van het congres.
Programma
Woensdag 29 mei Het NVRD-bestuur en De Meerlanden verwelkomen u in het prachtige, nieuwe designhotel I Am Amsterdam Airport in Haarlemmermeer. U kunt deze avond genieten van een heerlijk buffet met gevarieerde gerechten.
Donderdag 30 mei• NVRD Jaarcongres - Meerwaarde• Feestavond - De donderdagavond staat in het teken van feest
en ontspanning.
Vrijdag 31 mei Algemene ledenvergadering NVRD
AanmeldenVia www.meerwaarde2013.nl kunt u zich aanmelden voor het NVRD jaarcongres en andere programmaonderdelen. U bent van harte welkom op hotel- en congreslocatie Hotel Schiphol A4 in Haarlemmermeer.
SponsorenUw organisatie kan het congres sponsoren door te kiezen voor één van de sponsorpakketten of sponsoring op maat. Wat uw keuze ook is, uw bijdrage wordt bijzonder op prijs gesteld. Door ons én door alle bezoekers die zich straks op de beurs laten inspireren. Wilt u sponsoren, heeft u vragen of wilt u persoonlijk advies? Aarzel dan niet en bel Remco Brommer van De Meerlanden op (06) 11 36 63 01. Hij helpt u graag verder.
Op 29, 30 en 31 mei 2013 organiseert de NVRD in samenwerking met De Meerlanden het NVRD Jaarcongres midden in de gemeente Haarlemmermeer. Het congres van de NVRD is met jaarlijks ruim 300 bestuurders, directeuren, managers en beleidsmakers hét podium waar wordt gesproken over de grote trends in het beheer van de openbare ruimte, afvalbeheer en duurzame energie uit afval.
Powered by:
98373 Artikel Gram januari 2013 A4.indd 1 17-01-13 14:16
NVRD Congres 2013
MeerwaardeTijdens het NVRD Jaarcongres staat het thema Meerwaarde centraal. Staatssecretaris Wilma Mansveld, Herman Wijffels, Jacques Wallage, Hans Schenk en andere prominenten leveren in 2013 hun bijdrage aan het NVRD-jaarcongres. Zij behandelen onderwerpen binnen het thema als de Meerwaarde van onze sector voor de maatschappij, Meerwaarde door samenwerking in de openbare ruimte en Meerwaarde kwantifi ceren in een marktomgeving.
NVRD Jaarcongres – zes elementenDagvoorzitter drs. Femke Halsema verbindt zes elementen rondom het thema Meerwaarde:1. Meerwaarde door samenwerken in de openbare ruimte –
prof. Drs. Jacques Wallage (voorzitter Raad Openbaar Bestuur) n.a.v. het advies ‘Loslaten in Vertrouwen’
2. Meerwaarde van de afvalsector in de brede maatschappelijke context – prof. Dr. Herman Wijffels (hoogleraar ‘duurzaamheid en maatschappelijke verandering’ Universiteit Utrecht)
3. Meerwaarde kwantifi ceren in een marktomgeving – prof. Hans Schenk (Hoogleraar Utrecht University’s School of Economics, Universiteit Utrecht)
4. Hogere toegevoegde waarde uit afval – Wilma Mansveld (Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu)
5. Meerwaarde, hoe ga je om met je mensen? – prof. Ben Fruytier (Lector Organisatieconfi guraties en Arbeids relaties & Universitair hoofddocent Management-wetenschappen)
6. Meerwaarde in de samenleving – Prof dr. Herman Pleij (emeritus hoogleraar Historische Nederlandse Letterkunde)
Tevens spreekt NVRD voorzitter Han Noten zijn jaarrede uit, is er tijdens het congres een debat over Markt & Overheid en wordt u verrast door een surprise act. Tijdens de verschillende pauzes kunt u zich uitgebreid laten informeren over trends en ontwikkelingen door de sponsoren van het congres.
Programma
Woensdag 29 mei Het NVRD-bestuur en De Meerlanden verwelkomen u in het prachtige, nieuwe designhotel I Am Amsterdam Airport in Haarlemmermeer. U kunt deze avond genieten van een heerlijk buffet met gevarieerde gerechten.
Donderdag 30 mei• NVRD Jaarcongres - Meerwaarde• Feestavond - De donderdagavond staat in het teken van feest
en ontspanning.
Vrijdag 31 mei Algemene ledenvergadering NVRD
AanmeldenVia www.meerwaarde2013.nl kunt u zich aanmelden voor het NVRD jaarcongres en andere programmaonderdelen. U bent van harte welkom op hotel- en congreslocatie Hotel Schiphol A4 in Haarlemmermeer.
SponsorenUw organisatie kan het congres sponsoren door te kiezen voor één van de sponsorpakketten of sponsoring op maat. Wat uw keuze ook is, uw bijdrage wordt bijzonder op prijs gesteld. Door ons én door alle bezoekers die zich straks op de beurs laten inspireren. Wilt u sponsoren, heeft u vragen of wilt u persoonlijk advies? Aarzel dan niet en bel Remco Brommer van De Meerlanden op (06) 11 36 63 01. Hij helpt u graag verder.
Op 29, 30 en 31 mei 2013 organiseert de NVRD in samenwerking met De Meerlanden het NVRD Jaarcongres midden in de gemeente Haarlemmermeer. Het congres van de NVRD is met jaarlijks ruim 300 bestuurders, directeuren, managers en beleidsmakers hét podium waar wordt gesproken over de grote trends in het beheer van de openbare ruimte, afvalbeheer en duurzame energie uit afval.
Powered by:
98373 Artikel Gram januari 2013 A4.indd 1 17-01-13 14:16
GRAM | januari/februari 2013 3
Officieel vakblad van de NVRD
inhoudsopgave
6
9
10
Hoe doen zij dat?Deze maand: omgaan met het VerpakkingenakkoordIn dit artikel leggen vier medewerkers van verschillende organisaties uit wat het
Verpakkingenakkoord voor hun organisatie betekent en wat ze er van verwachten.
En nu verder met het VerpakkingenakkoordOp 20 december jl. heeft de VNG het Raamakkoord verpakkingen dan toch getekend.
Daarmee zijn de afspraken over verpakkingen voor de komende 10 jaar tot stand
gekomen. Maar wat staat er nu verder te gebeuren?
Sorteren van combistromen nog fikse uitdagingNederland oefent volop met nieuwe inzamelconcepten. Een groeiend aanbod van
waardevolle reststoffen wordt voor de deur opgehaald. Niet langer in de grijze
container, maar in een nieuwe container voor droge recyclebare materialen.
De inzamelresultaten zijn uitstekend. Nu nog onderzoeken welke combinaties het
meest geschikt zijn om de grondstoffenmix efficiënt en tegen rendabele kosten uit te
kunnen sorteren en verkopen.
Strijden tegen illegale inzamelingIllegale inzameling van afvalstoffen als oud papier, metaal of kleding is lucratief, blijkt
in de praktijk. Gemeenten en inzamelaars worden creatiever in het bestrijden van
illegale inzameling en proberen het de daders lastiger te maken.
Bij de foto voorplaat: lees verder op pag. 9
(foto: Klaske / Nationale Beeldbank)
5 Bezem
Poll: stem mee
16 Gemeente Schoon
17 Opinie
18 Interview met VA-directeur
Dick Hoogendoorn
21 Gemengde berichten afval & milieu
22 Vakwerk
24 Succesvol opdrachtgeverschap stuurt
op output en gaat uit van
samenwerking
26 NVRD Nieuws
27 Een brede blik op de openbare ruimte
29 Unieke regeling inzameling oude
medicijnen en injectienaalden
21 Nieuws op de markt
34 Agenda
14
4 GRAM | januari/februari 2013
Lease
Roteb LeaseRoteb Lease is gespecialiseerd in reparatie, onderhoud en beheer van bijzondere voertuigen. Het accent ligt op afvalinzamelvoertuigen, veegmachines, rioolreinigings- voertuigen, hoogwerkers, containerauto’s, ambulances en brandweervoertuigen.Roteb Lease staat voor klantgerichte mobiliteitsservice.
Verkoop & Beheer:Advisering bij aanschaf
Aanschafcoördinatie Voertuiginstructie Assurantie en schadeafwikkeling Leasing Wagenparkbeheer Managementinformatie Verhuur
Werkplaatsen:Onderhoud, reparatie en keuringen Schadeherstel Constructiewerk Bedrijfswageninrichting Servicesteunpunt voor RAVO, HIAB,
Geesink, Haller, BekkerLaGram en KOKS
Adrem veiligheidskeuringen
Meer weten? Een vraag? Een uitdaging? Informeer naar onze mogelijkheden.
Bel 010 - 267 86 00Of mail naar lease@roteb.rotterdam.nlwww.roteb.rotterdam.nl
Roteb LeaseKleinpolderplein 5Postbus 110113004 EA Rotterdam
RTB017_07 DOW A5 Adv Roteb Lease liggend MAM.indd 1 11/7/11 3:48 PM
WIELAND TEXTILESF I R S T I N S E C O N D H A N D C L O T H I N G
Handelsweg 8Wormerveer
075 - 622 86 00info@wieland.nl
www.wieland.nlal meer dan 25 jaar
specialist in duurzame
textielsortering
De totaaloplossing vooruw textiel-inzamelingen -sortering.
effectieveinzameling
rendabelerecycling
volledigesortering
- korte transportlijnen- centrale verwerking
- TÜV Rheinland / TNO gecertificeerd sorteersysteem- 95% hergebruik
- hoge vergoeding- transparant proces
Bezem
GRAM | januari/februari 2013 5
heet dat. Afgedankt textiel wordt als grondstof verkocht (materiaalhergebruik) en met de opbrengst van beiden worden onder meer goede doelen gesteund. Maar waar ligt de grens tussen charitatief en commercieel?
Vorige maand werden we opgeschrikt door berichten dat gemeenten ook een graantje willen meepikken van de grondstofwaarde die bij hun inwoners wordt ingezameld. Gemeenten verkeren in een crisis en zoeken extra inkom-sten. Alle ingezamelde grondstoffen worden door de ge-meenten betaald en doorberekend aan de inwoners. Is het dan gek als er opbrengsten zijn, dat gemeenten hier ook een deel van willen, om door te berekenen kosten te reduceren? Ik vind de gedachte zo gek nog niet.
Mijn afgedankte T-shirt komt nu echter in een loyaliteits-crisis. Netjes apart aangeboden voor de arme mensen of ook een beetje ter verlaging van mijn afvalstoffen-hef� ng?
CrisisIk hoor u denken, ja laten we het nog eens over de crisis hebben. Crisis, waar denk je dan aan. Crisisjaren, werkeloosheid, omvallende banken en ga zo maar door.
Maar er heeft nog niemand stilgestaan bij de grote textielcrisis. Want mensen, die is er hoor. Lang voordat recycling en hergebruik belang-rijk waren voor het milieu, was daar de kledinginzameling voor de arme en nooddruftige medemens. Een kritische blik door de kledingkast (zo’n tweemaal per jaar) vulde de overbekende ‘zak van max’ met nog bruik-bare kleding voor arme mensen. Kleding zonder verkoopwaarde werd liefdadigheid. Een mooi concept, dat jaren zijn dienst heeft bewezen.
Inmiddels is inzameling van textiel real business. Textiel vertegenwoor-digt grondstofwaarde. De in textiel aanwezige goede kleding wordt nog steeds gebruikt voor humanitaire noodhulp, maar vindt ook via kring-loopcentra etc. zijn weg terug in de maatschappij. Producthergebruik
De opbrengsten uit textiel-
inzameling mogen gebruikt
worden om de gemeentelijke
afvalstoff enheffi ng te verlagen.
Wat vindt u?
Eens
Oneens
Reageren? Ga naar www.nvrd.nl
Uitslag van de poll december
‘Gemeenten moeten geen vuurwerk
meer opruimen. Burgers moeten dit
voortaan zelf doen.’
87 % Eens
13 % Oneens
Verder discussiëren
over dit onderwerp?
Sluit u aan bij de GRAM lezersgroep
op LinkedIn.
Textielinzameling diende in het verleden vooral om gebruikte kleding ‘een tweede leven’ te geven.
Inmiddels is het besef gegroeid dat textiel een waardevolle grondstof is en dus ook op die manier
ingezameld en verwerkt moet worden.
6 GRAM | januari/februari 2013
DEzE MAAND:
Hans Boer, regiefunctionaris afval
gemeente Leeuwarden, CA. 96.000
inwoners.
Netwerkinfo: hboer@leeuwarden.nl
Hoe doen zij dat ?
Gemeente LeeuwardenWat betekent het akkoord voor uw
gemeente?
Wij doen aan nascheiding van huishoude-
lijk afval, via Omrin. We hoeven dus geen
maatregelen te nemen zoals het plaatsen
van extra containers of het maken van in-
zamelafspraken met supermarkten. Wat
we waarschijnlijk wel gaan doen, is een
actie in het centrum, waarbij we een stui-
ver of een dubbeltje geven voor elk inge-
leverd blikje of flesje. zo’n actie hebben
we vorig jaar ook gedaan, in samenwer-
king met de Stichting Ons Statiegeld, en
dat leverde een enorme respons en veel
enthousiasme op. Er werden echt duizen-
den blikjes en flesjes ingeleverd.
Verwacht u meer zwerfafval, als het
statiegeld op grote petflessen wordt
afgeschaft?
Ik denk dat dat mee zal vallen. Grote pet-
flessen worden meestal thuis gebruikt,
niet in de openbare ruimte. ze zullen, in
ons geval, dus voornamelijk in het huis-
houdelijk restafval verdwijnen.
omgaan met het Verpakkingenakkoord
Wat is uw standpunt, ten opzichte
van het akkoord?
Wij vinden het onverstandig. Het ver-
dwijnen van het statiegeld op de grote
petflessen wordt onvoldoende gecom-
penseerd, de aanbevelingen van de com-
missie Van der Vlist zijn nauwelijks ter
harte genomen. Met het statiegeld had je
een inzamelrespons van 95 procent plus
een hoge zuiverheid van de fractie. Dat
haal je nooit met enig ander systeem.
Ik denk dat gemeenten die aan de bron
scheiden niet verder gaan komen dan 45
procent. Overigens, het verdwijnen van
het statiegeld is natuurlijk nog lang niet
zeker. Eerst moet het verpakkende be-
drijfsleven aantonen dat ze de afgespro-
ken percentages ook echt halen.
Welke voor- en/of nadelen ziet u?
Een voordeel is dat gemeenten nu zelf
verantwoordelijk worden voor de hele
keten. We mogen het plastic zelf gaan
sorteren en vermarkten en zijn niet meer
afhankelijk van Nedvang. Dat vind ik
een forse vooruitgang. Hoe dat vermark-
ten precies in zijn werk gaat, dat weet
ik niet. Dat is een regietaak voor Omrin.
Petplastic is overigens duur, dus finan-
cieel schieten we er mee op. Nadeel is
dat het volume van het restafval groter
wordt. De huishoudens gaan die flessen
echt niet klein maken.
Ook de komst van een onafhankelijk ken-
nisinstituut is een vooruitgang. Tot nu
toe keurde de slager zelf het vlees, wat
tot onbetrouwbare, veel te hoge cijfers
leidde.
Een groot nadeel vind ik dat er met dit
akkoord geen rem is gezet op de voort-
durende groei van het verpakkingsafval.
Van het bedrijfsleven kun je dat niet ver-
wachten, want hoe mooier de verpak-
king hoe beter het product verkoopt.
Dat is een taak van de overheid. Hopelijk
gaat de nieuwe staatssecretaris de zaak
doortastender aanpakken.
DARWat betekent het akkoord voor de
DAR?
Op korte termijn zal er voor gemeenten
qua inzameling weinig veranderen. Vol-
gend jaar wordt volgens het akkoord be-
keken of de afspraken zijn gehaald en of
statiegeld afgeschaft gaat worden. Pas in
2015 worden gemeenten verantwoorde-
lijk voor de sortering. Dit jaar gaan we
ons gezamenlijk met de gemeenten ori-
enteren op dat sorteervraagstuk. Door
de zekerheid over de financiering voor
de komende tien jaar zullen gemeenten
wellicht de inzameling van kunststof
verpakkingen met minicontainers gaan
doen in plaats van zakken.
Verwacht u meer zwerfafval, als
de grote petflessen geen statiegeld
meer opleveren?
Er zal landelijk wel een stijging merkbaar
zijn. Dit zal ook erg afhangen van de ste-
delijkheidsklasse. In stedelijke gebieden,
met minder sociale controle, kun je meer
toename van het zwerfvuil verwachten
dan elders.
Bart de Bruin, manager Advies en
Realisatie Dar, verzorgingsgebied acht
gemeenten regio Nijmegen, 300.000
inwoners.
Netwerkinfo: b.bruin@dar.nl
GRAM | januari/februari 2013 7
Wat is uw standpunt, ten opzichte
van het akkoord?
Een aantal gemeenten uit de regio heeft
tegen gestemd, omdat ze vinden dat er
met het akkoord kansen gemist worden.
Er zou meer ruimte moeten komen voor
inzamelexperimenten. Een besluit ver-
pakkingen zou ook moeten gaan over
alle verpakkingen, zoals drankkartons,
piepschuim en blik. In het akkoord wordt
wel gesproken over een pilot voor drank-
kartons, maar dat is onnodig want die
pilots zijn er al volop geweest. Ook blijft
het spannend hoe hard de afspraken zijn
die in het akkoord genoemd worden, bij-
voorbeeld ten aanzien van preventie en
hergebruik. Financieel lijkt er nu meer
duidelijkheid, maar de vraag is hoe het
uitpakt op lange termijn. Ook een onbe-
twistbare monitoring van verpakkingen
blijft een belangrijk aandachtspunt.
Welke voor- en/of nadelen ziet u?
Financieel is er nu meer duidelijkheid
en voor een langere tijd dan voorheen.
Nader onderzoek in de loop van dit jaar
moet uitwijzen hoe het met de lange
termijnvergoeding zit. De oprichting
van een kennisinstituut, met bedrijfsle-
ven en overheid, is op zich positief. Dat
kennisinstituut gaat zich bezig houden
met zaken als monitoring, verduurza-
mingagenda en preventiedoelstellingen.
Mits dat echt onafhankelijk gebeurt, is
dat een goede zaak. Een nadeel is dat
er nog veel onduidelijk is, bijvoorbeeld
over de randvoorwaarden van het sor-
teren vanaf 2015. Dat er bij afschaffing
van statiegeld landelijk meer petflessen
in het restafval terecht gaan komen, is
natuurlijk ook een nadeel. Net zoals de
gemiste kans om meteen afspraken te
maken over alle verpakkingsmaterialen.
Milieudienst GroningenWat betekent het akkoord voor uw
gemeente?
Wij doen aan nascheiding, maar mocht
het statiegeld afgeschaft worden, dan
beraden we ons toch op een apart inza-
melsysteem voor zowel grote als kleine
petflessen. Dat is om meerdere redenen.
Grote petflessen in het restafval zorgen
voor grotere volumes en containers die
sneller vol zijn, wat vervelend is. En de
kleine flesjes zijn een bron van overlast
in het zwerfafval. Een aparte inzamel-
structuur voor al het petmateriaal is in-
teressant, omdat materiaal dat uit bron-
scheiding is verkregen altijd schoner is.
Het levert een betere grondstof op.
Verwacht u meer zwerfafval, als het
statiegeld op grote petflessen wordt
afgeschaft?
Ik verwacht geen zwaar effect. Het zijn
volumineuze dingen, daarmee loop je
niet zomaar op straat. Hier en daar zal
wel een toename merkbaar zijn, zoals in
recreatiegebieden.
Wat is uw standpunt, ten opzichte
van het akkoord?
Ik ben gematigd negatief. Het akkoord
bevat nog steeds veel onderwerpen met
een open einde. Neem de voorwaarde
dat alle plastic draagtasjes uit de super-
markten moeten verdwijnen. Daar staat
bij: ‘mits er een redelijk alternatief is’.
Een deel van het bedrijfsleven zal zich
beroepen op dat extra regeltje en daar-
mee begint de discussie weer van voren
af aan. Het is een herhaling van zetten. In
een convenant van begin jaren negentig
beloofde het bedrijfsleven ook al eens de
plastic draagtas in de ban te doen, sinds-
dien is er niets gebeurd. We hebben nu
al jaren discussie over doelstellingen en
uitgangspunten van verpakkingen, dat is
met dit akkoord nog niet veel verbeterd.
Verschillende onderwerpen zullen weer
genoeg strijd opleveren.
Welke voor- en/of nadelen ziet u?
Een voordeel is dat de nascheiding nu
eindelijk goed geregeld is. We mogen
het hele ketenbeheer doen en kunnen nu
een langetermijncontract met de verwer-
ker afsluiten over de nascheiding. Over
het afschaffen van statiegeld is nog niets
definitief geregeld. Wij houden als ge-
meente rekening met beide opties, wel
of geen statiegeld.
Afvalstoffen-dienst Den BoschWat betekent het akkoord voor uw
gemeente?
We zijn nog in discussie met het be-
stuur over een afvalstoffenplan. Maar
het Verpakkingenakkoord zal hoogst-
waarschijnlijk leiden tot meer druk op
de kunststofinzameling. Wij hebben als
gemeente brengvoorzieningen voor
Thewis Wits, projectmanager milieu-
dienst Groningen, 190.000 inwoners.
Netwerkinfo:
thewis.wits@groningen.nl
In dit artikel lichten vier medewerkers van verschillende organisaties toe wat het Verpakkingen-akkoord voor hun organisatie betekent en wat ze er van verwachten.
tekst: Hetty Dekkers
Hoe doen zij dat ?
8 GRAM | januari/februari 2013
Hoe doen zij dat ?mechanisch niet te scheiden, waardoor je
die folies net zo goed kunt verbranden.
zo zit er veel meer moeilijk recyclebaar
plastic in de brede verpakkingsfractie
zoals we die nu inzamelen. In België zet
men veel meer in op een zuivere stroom
van fl acons en petfl essen. zo’n fractie le-
vert namelijk een hoogwaardige grond-
stof op. Misschien moeten wij daar ook
naartoe.
Welke voor- en/of nadelen ziet u?
Er is met dit akkoord veel meer duide-
lijkheid over vergoedingen voor de lange
termijn. Het akkoord maakt daarmee een
eind aan veel onzekerheid en dat is een
groot voordeel. Het mogelijk afschaff en
van het statiegeld op petfl essen, daar
staan wij niet achter, maar voor het ove-
rige zijn veel zaken nu beter geregeld. verpakking dienen, vaak uit meerdere
laagjes bestaan. Van allemaal verschil-
lende soorten kunststof. Die laagjes zijn
kunststof in de binnenstad geplaatst. Ik
kan me voorstellen dat daar straks ook
petfl essen worden gebracht. Dat zou net
zo gewoon kunnen worden als dat je glas
bij de glasbak inlevert.
Verwacht u meer zwerfafval, als het
statiegeld op grote petfl essen wordt
afgeschaft?
Dat hangt er vanaf. Misschien bij scholen
en ander bepaalde omgevingen. Dat kun
je opvangen met extra brenglocaties.
Wat is uw standpunt, ten opzichte
van het akkoord?
Wij zijn het niet eens met het totale ak-
koord, maar over het geheel genomen
staan we er toch wel positief tegenover.
Wat ik me afvraag, is of er nog een discus-
sie komt over inzameling van kunststof
in brede zin. Ik heb me laten vertellen dat
bijvoorbeeld zachte folies die als vlees-
Michel de Jong, hoofd Afvalstoff en-
dienst Den Bosch, 140.000 inwoners.
Netwerkinfo:
info@afvalstoff endienst.nl
GRAM | januari/februari 2013 9
Hoe doen zij dat ?
De komende twee jaar zal er in de dagelijkse praktijk
nog weinig veranderen. Er zijn nieuwe vergoedingen
afgesproken voor de inzameling of nascheiding van
kunststof verpakkingen in 2013 en 2014 van €445
respectievelijk €430 per ton. Deze bedragen worden
mogelijk nog verhoogd met €15 per ton wanneer de
stichting Afvalfonds bereid is uit de resterende mid-
delen van het huidige fonds voor deze jaren een tege-
moetkoming te doen. De vergoeding die gemeenten
ontvangen voor de periode na 2014 wordt bepaald
op basis van een nieuw kostenonderzoek dat in de
eerste helft van 2013 wordt uitgevoerd. De uitkom-
sten hiervan zijn bepalend voor de hoogte van de
vergoeding tussen 2015 en 2022.
Bonus/malusWaar in de afgelopen jaren bij de kunststofi nzame-
ling de nadruk vooral lag bij de kwantiteit, zal er in
de komende periode ook veel meer aandacht komen
voor de kwaliteit van het ingezamelde materiaal. De
Raamovereenkomst voorziet daarom in een bonus/ma-
lus regeling voor gemeenten, die in de loop van 2013
geconcretiseerd moet worden. Vanaf 2015 worden ge-
meenten ook verantwoordelijk voor de sortering van
kunststof verpakkingen en desgewenst de vermarkt-
ing ervan. De vergoeding die gemeenten ontvangen
wordt dan niet meer uitgekeerd over de ingezamelde
hoeveelheid verpakkingen, maar over de hoeveelheid
verpakkingen die na sortering aan zekere kwaliteitsei-
sen voldoet. Hierover zullen in de komende periode
verdere afspraken moeten worden gemaakt.
In het komende jaar moet ook een beslissing vallen
over de vraag of drankenkartons ook gescheiden in-
gezameld en gerecycled gaan worden. Hiervoor zal
een pilot worden uitgevoerd onder regie van het Ken-
nisinstituut Duurzaam Verpakken. Wanneer hierover
positief beslist wordt, zal opnieuw gekeken moeten
worden naar de inzamelmethoden (gecombineerd met
kunststof verpakkingen of niet) en naar de hoogte van
de inzamelvergoeding. Ook voor de toekomst van het
statiegeld is het komend jaar bepalend. Wanneer per
2014 voldaan wordt aan de gestelde prestatiegaran-
ties, mag het statiegeldsysteem worden afgeschaft en
zullen vanaf 2015 de grote PET-fl essen in dat geval via
En nu verder met het verpakkingenakkoord
Op 20 december 2012 heeft de VNG het Raamakkoord
verpakkingen dan toch getekend. Daarmee zijn de afspraken
over verpakkingen voor de komende 10 jaar tot stand
gekomen. Maar wat staat er nu verder te gebeuren?
door Maarten Goorhuis
In de komende periode moet duidelijke worden hoe alledaagse verpakkingen in de
nabije toekomst ingezameld gaan worden
de gemeentelijke inzamelsystemen ingezameld moe-
ten worden. Hierdoor zal de kwantiteit en de kwaliteit
van het door gemeenten ingezamelde kunststof gaan
veranderen.
20 MiljoenOver zwerfafvalaanpak is in het Raamakkoord over-
eengekomen dat het bedrijfsleven hiervoor jaarlijks
20 miljoen euro beschikbaar stelt. Hoe dit geld bij de
gemeenten terecht kan komen en hoe over de beste-
ding ervan gerapporteerd moet worden, is nu nog niet
bekend en moet verder ingevuld worden. Vooralsnog
ziet het ernaar uit dat deze middelen rechtstreeks aan
gemeenten ter beschikking worden gesteld.
In de komende periode zal op veel punten dus nog een
nadere uitwerking moeten komen. Dat betreft onder
meer de vergoeding op lange termijn, de bonus/ma-
lus regeling, de inzameling van drankenkartons, de
afschaffi ng van statiegeld en de verantwoordelijkheid
voor sortering en vermarkting. De uitwerking hiervan
kan grote gevolgen hebben voor de kwaliteit en kwan-
titeit van de door gemeenten in te zamelen en vanaf
2015 ook te sorteren verpakkingenstroom. Begin 2014
is een belangrijk ijkpunt in de uitvoering van het Raam-
akkoord omdat er dan op de meeste van deze punten
meer duidelijkheid zal komen.
Netwerkinfo: Maarten Goorhuis, senior beleidsmede-
werker bij de NVRD. E-mail: goorhuis@nvrd.nl en
Twitter: @MaartenGoorhuis
■
In het Utrechtse Lunetten moeten bewoners van hoog-
en laagbouw hun restafval in ondergrondse containers
in de wijk werpen. Een vuilniswagen haalt papier, plas-
tic en gft aan huis op. Voor flatbewoners staan er drie
verschillende containers op straat voor deze afvalstro-
men. Het Noord-Limburgse Horst aan de Maas haalt
tweewekelijks blik en drankpakken op in gratis gele
doorzichtige zakken. In twee wijken in Roosendaal
en een wijk in Oudenbosch loopt een proef met PMD-
afval (plastic, metaal en drankenkartons) dat burgers
in eveneens gratis plastic zakken mogen aanbieden.
Nijmegen, Almere, Deventer, ga zo maar door. Nage-
noeg overal vinden innovatieve proeven plaats waarin
recyclebare materialen in combinatie worden ingeza-
meld en gesorteerd. Kunststof, textiel, oud ijzer, oud
papier, maar ook kleine elektrische apparaten en dran-
kenkartons. Allerlei combinaties worden onderzocht:
oud papier en karton samen met textiel of samen met
kunststofverpakkingen. Niet-herbruikbaar afval moet
de burger zelf naar een container in de wijk brengen of
wordt minder vaak opgehaald.
De gedachte achter het knijpen op het restafval is het
terugwinnen van waardevolle reststoffen in de grijze
bak. Niet in de laatste plaats vanwege de forse ambi-
ties van de overheid om over een paar jaar minimaal 65
procent van het huishoudelijk afval te recyclen.
Fase 1“Experiment? Wij hebben dit al standaard ingevoerd bij
een aantal gemeenten”, vertelt Natascha Spanbroek.
De beleidsadviseur van ROVA werkt fulltime aan het
concept van omgekeerd inzamelen. Het samenwer-
kingsverband van twintig gemeenten regisseert de
inzameling en verwerking van het afval van zo’n 800
duizend burgers in Midden en Oost Nederland, onder
meer in de grote steden zwolle en Amersfoort. In Olst-
Wijhe, Staphorst en Steenwijkerland heeft het bedrijf
fase 1 van omgekeerd inzamelen ingevoerd, legt Span-
broek uit. Al sinds begin 2012 wordt het grijze afval in
plaats van eens in de twee nog maar eens in de vier we-
ken opgehaald. De gft-inzameling blijft tweewekelijks,
maar valt voortaan onder het nultarief. “Er zat nog veel
gft bij het restafval. zo stimuleren we de inzameling
van gft en gaat de hoeveelheid restafval terug, gemid-
deld met zo’n dertig procent. De hoeveelheid ingeza-
meld gft is meer dan verdubbeld.”
Fase 2Eind 2012 is in de wijk Stadshagen in zwolle en in een
wijk in Steenwijkerland fase 2 ingetreden. Huishou-
dens hebben in zwolle drie minicontainers voor oud
papier (180 liter), kunststof (240 liter) en gft-afval (240
liter) gekregen. In Steenwijk twee minicontainers, want
de papierinzameling is daar via verenigingen geregeld.
De grijze bak is verdwenen. Ervoor in de plaats is een
container in de wijk gekomen per honderd huishou-
dens die ze met een pasje moeten bedienen (in zwolle
is geen diftar, in Steenwijk wel). “De inzamelstructuur
van de toekomst ligt hiermee klaar”, zegt Spanbroek.
Ultiem modelDe toekomst waar Spanbroek het over heeft, noemt
ze het ultieme model van omgekeerd inzamelen. In de
dorpskern Hoonhorst in Dalfsen mogen de circa 1500
inwoners droge herbruikbare stromen voortaan in één
door Pieter van den Brand
SORTEREN VAN cOMBISTROMEN NOG FIKSE UITDAGING
Knijpen op het restafval
Nederland oefent volop met nieuwe inzamelconcepten. Een groeiend aanbod van waardevolle reststof-
fen wordt voor de deur opgehaald. Niet langer in de grijze container, maar in een nieuwe container
voor droge recyclebare materialen. De inzamelresultaten zijn uitstekend. Nu nog onderzoeken welke
combinaties het meest geschikt zijn om de grondstoffenmix efficiënt en tegen rendabele kosten uit te
kunnen sorteren en verkopen.
10 GRAM | januari/februari 2013
Diftarzakken in Druten
GRAM | januari/februari 2013 11
oranje container doen. De proef onder de ROVA-vlag
bestrijkt het hele palet van droog recyclebaar materi-
aal: naast kunststoffen en metaal ook versleten textiel,
drankenkartons, afgedankte elektronica en houten
huishoudelijke materialen, zoals een gebroken polle-
pel. De gft-container en de blauwe papierbak blijven,
restafval moeten bewoners in zakken naar een onder-
grondse container in de dorpskern brengen. Via een
chipsysteem, waarmee ze de container kunnen ope-
nen, betalen ze voor het opruimen van de grijze afval-
stroom. Voor het legen van de drie containers aan huis
geldt het nultarief.
Van afdankgedrag naar aankoopgedrag“Ik krijg telefoontjes van burgers die vragen: wat moet
ik in hemelsnaam nog in de grijze bak doen?”, vertelt
Thijs Mosterman. De milieubeleidsambtenaar meldt
trots dat de jaarlijkse hoeveelheid restafval in Hoon-
horst tot 33 kilo per inwoner is geslonken. Hiervoor
was dat zo’n 150 kilo. De inzameling van gft is ver-
dubbeld. De gft-stijging is ook toe te schrijven aan de
boeren die hun gft in de nieuw verkregen groencontai-
ner doen in plaats van het te composteren. Toen Mos-
terman aan een van de boeren vroeg hoe de nieuwe
inzamelwijze beviel, zei deze dat er een draai in zijn
hoofd had plaatsgevonden. “In de keuken en in de su-
permarkt keek hij anders aan tegen producten aan. De
boer ergerde zich bijvoorbeeld opeens aan de driedub-
bele snoepverpakkingen.” Omgekeerd inzamelspeci-
aliste Spanbroek van ROVA herkent het verschijnsel:
“Burgers gaan van afdankgedrag naar aankoopgedrag.
Wij hebben dat onderzocht: burgers geven aan andere
keuzes te maken bij het kopen van producten. We heb-
ben een proces van bewustwording in gang gezet en
een nieuwe duurzame gewoonte van optimaal schei-
dingsgedrag gecreëerd. Dat is precies wat we wilden
bereiken.”
VerzetNatuurlijk roept het nieuwe inzamelconcept verzet op. zo is vanwege
de grotere afstanden in buitengebied van Hoonhorst de grijze contai-
ner gebleven. Mosterman: “Mijn grijze container maar eens in de vier
weken geleegd? Dat red ik niet, zei een aantal inwoners. Ook was er
verzet tegen de groenbak, omdat veel boeren hun gft zelf composte-
ren. Ik zei: probeer het nou eens. En je ziet: het gaat prima. De burger is
bovendien goedkoper uit als hij zijn afval goed scheidt. Ook dat is een
prima prikkel. Het is een sport aan het worden wie als laatste de klep
van de buurtcontainer voor het restafval opent.”
EnthousiastIn Sliedrecht en Noordoostpolder experimenteert HVc-groep, samen-
werkingsverband van 58 gemeenten en waterschappen, met een apar-
te blauwe container voor droog en recyclebaar afval, waaronder oud
papier. Uit het restafval van zo’n 2000 huishoudens haalt HVc dertig
procent meer herbruikbare stromen. Daarmee geeft directeur strategie
en businessontwikkeling Dion van Steensel het resultaat weer van de
sinds juni 2011 lopende proef die inmiddels met een jaar is verlengd.
“De burger is enthousiast, weten we uit tevredenheidonderzoek. De
bak is snel vol met prima afzetbare stromen. We kunnen dit eigenlijk
niet meer terugdraaien.”
CombinatiesVan Steensel ziet volop heil in zoveel mogelijk scheiding door de bur-
ger. Ook hij pleit voor het ultieme model met drie minicontainers, dus
met een aparte bak voor OPK (oud papier en -karton). Dat laatste heeft
te maken met de verwerking van de combistromen. “De sorteer- en
verkoopfase is ook belangrijk, met name voor het totaalplaatje. Hoe-
veel energie stoppen we erin en hoeveel halen we eruit? Een antwoord
op die vraag is nodig om te snappen waar we kunnen verbeteren. We
moeten nog volop onderzoeken welke combinaties in de droge bak het
meest geschikt zijn om de beste kwaliteit herbruikbaar product te krij-
gen. We weten nu dat de kwaliteit van het oud papier uit de gecombi-
neerde inzamelproef – nu circa de helft van de droge bak – hetzelfde is
als wanneer we dit apart inzamelen. De belangstelling is er niet minder
om bij onze afnemers. Bij mechanische sortering is dat nog onduidelijk.
In Emmeloord bevat de blauwe
container naast oud papier ook
plastic en drankenverpakkingen
Tot nu toe hebben we alleen maar handmatig
gesorteerd. Ook van een stroom als kapot tex-
tiel verwachten we dat deze mechanisch moei-
lijk zal zijn te sorteren. Maar om omgekeerd
inzamelen op grote schaal uit te kunnen rollen,
zullen we wel naar mechanische scheiding toe
moeten.” HVc draait op dit moment proef in een
aantal installaties in binnen- en buitenland.
SuccesPrecies, het succes van het omgekeerd inza-
melen staat of valt bij de mogelijkheid de bij
elkaar ingezamelde afvalstromen achteraf zo te
sorteren dat de goede kwaliteit van de stromen
afzonderlijk voor verdere verwerking niet in het
geding komt. “We moeten inderdaad nog dui-
delijkheid krijgen over hoe we de ingezamelde
stromen kunnen uitsorteren en tegen welke kosten”, beaamt mana-
ger grondstoffen en energie John de Groot van ROVA, dat eenzelfde
exercitie uitvoert. “Dat de sortering van combistromen machinaal
gaat gebeuren ligt voor de hand. Om de zes ton aan combistromen
uit te sorteren die in vier weken in Hoonhorst worden ingezameld,
zijn zeven werklieden twee dagen bezig. Als we deze mix straks
op grote schaal gaan inzamelen, is dat dus overduidelijk niet meer
handmatig te doen.
Al stel ik me voor dat er ook weer een vorm van voorscheiding
nodig is, zoals het wegtrekken van kabels en snoeren van elektro-
nica. Waarschijnlijk zal er dus wel een deel met de hand gedaan
moeten worden. Dat biedt kansen voor de sociale werkvoorziening.
Maar we zijn ontegenzeglijk in een nieuwe wereld beland en ook de
verwerkers zijn daar nog niet klaar voor.” Juist om hier inzicht in te
krijgen is de proef in Hoonhorst verlengd.
Mechanische scheidingstechnieken zijn al op grote schaal voorhan-
den voor allerlei soorten afval, weet De Groot. Maar het proces zal
Ambitie van 65 procent recycling in zichtRecente cijfers van ROVA laten zien dat het trio gemeenten in fase 1 van omgekeerd inzamelen al dicht tegen de lat van 65 procent herge-
bruik aanzit. Olst-Wijhe, Staphorst en Steenwijkerland realiseren respectievelijk 63 (was 48), 67 (was 50) en 65 procent (was 52 procent).
Volgens Addie Weenk, coördinator benchmark gemeentelijke afvalscheiding bij Rijkswaterstaat Leefomgeving (waar de afvalspecialis-
ten van Agentschap NL sinds kort deel van uitmaken) bewijst dit dat omgekeerd inzamelen veel kan betekenen voor het halen van deze
voor 2015 vastgestelde ambitie van de rijksoverheid. “150 kilo restafval met bakken-diftar was al een goed resultaat, dertig kilo is fe-
nomenaal. Restafval in een dure zak is in feite een voorloper van omgekeerd inzamelen en werkt ook al als een tierelier door een com-
binatie van ongemak en financiële prikkel”, weet Weenk uit zijn eigen gemeente. Het Gelderse Druten scoort 82 procent bronscheiding,
“en zelfs Druten is bezig met proeven om het nog beter te doen dooreen brengsysteem voor het kleine beetje restafval uit te proberen.”
12 GRAM | januari/februari 2013
Omgekeerd inzamelen in Emmeloord
De Tweeling 4, 5215 MC ’s-Hertogenboschwww.welvaarts.com
DÉ SPECIALIST IN GEIJKTE MOBIELE WEEGSYSTEMENWaarom? Naast onze jaren aan ervaring bent u bij ons verzekerd van service van a tot z. Wij bieden u een breed en innovatief scala aan geijkte mobiele weegsystemen. Wij denken graag voor u of met u mee. Neem vrijblijvend contact met ons op via info@welvaarts.com of bel naar +31 (0)73 6 927 927.
Hoge kosten voor
?reinigen olielekkages
Olielekkages zijn
gemakkelijk zelf
te reinigen m.b.v.
AQUAQUICK 2000.
Deze unieke
wegdek-
ontvetter
wordt al
toegepast
door bijna alle
brandweerkorpsen
en wegbeheerders.
Bespaar op kosten en tijd,
wij informeren u graag!
VanDoClean B.V. / Absorbit
Tel. 0416-66 80 60
www.vandoclean.nl
Fax 0416-66 80 65
info@vandoclean.nl
VanDoClean
GRAM | januari/februari 2013 13
verder moeten worden verfijnd om alle stromen uit de
container met droog en herbruikbaar materiaal aan te
kunnen. Hij vindt niet dat de overheid in de bouw van
nieuwe scheidingsinstallaties moet participeren: “Als
de markt dat net zo goed kan, moet je dat als overheid
niet willen doen.”
De nieuwe kunststofscheidingsfabriek van SITA in
Rotterdam gaat samen met ROVA proeven doen met
het sorteren van de ‘grondstoffenmix’ uit de Dalfsense
dorpskern. “Mogelijk gaan we het met bepaalde stro-
men weer anders doen. Denkbaar is inderdaad dat het
bijvoorbeeld moeilijk zal zijn textiel er in voldoende
kwaliteit uit te halen”, bevestigt hij. “Daar moet wel-
licht een andere inzameloplossing voor komen. In
Hoonhorst beseffen ze dat overigens wel. ze weten dat
het om een proef gaat.”
HoogbouwOmgekeerd inzamelen laat zeer goede resultaten zien bij laagbouw. Moeilijker, verwacht Weenk, wordt het in hoogbouw waar
bewoners de ruimte missen om verschillende stromen apart te houden. “Daar zul je moeten faciliteren. Een huismeester zou
bijvoorbeeld een rol kunnen spelen door het herbruikbare afval op te halen. In elk geval moet de grijze bak ook nog hier verder
van de burger vandaan. Al is het maar een tiental meters. Rijk of arm, iedereen is gevoelig voor dit ongemak.” HVc start dit jaar
een proef in een hoogbouwwijk in Dordrecht. Van Steensel: “We kijken naar een kleine inzamelbak die goed in de kleine keuken
past in combinatie met frequenter ophalen en ledigen. Dé oplossing bestaat niet. Per stad en wijk zul je moeten bekijken wat het
beste werkt.”
Netwerkinfo:
Gemeente Dalfsen, www.dalfsen.nl. Thijs Mosterman,
beleidsambtenaar milieu, E-mail: t.mosterman@dalfsen.nl
Twitter: @thijs_mosterman
LinkedIn: http://nl.linkedin.com/in/thijsmosterman
ROVA, www.rova.nl. John de Groot,
manager grondstoffen en energie, E-mail: jdgroot@rova.n
LinkedIn: http://nl.linkedin.com/in/jjrdegroot
HVc, www.hvcgroep.nl. Dion van Steensel, directeur strategie en
businessontwikkeling, E-mail: d.vansteensel@hvcgroep.nl
RWS Leefomgeving, www.rwsleefomgeving.nl,
Addie Weenk, coördinator benchmark gemeentelijke afvalscheiding /
coördinator zwerfafvalprogramma Gemeente Schoon
E-mail: addie.weenk@rwsleefomgeving.nl
LinkedIn: http://nl.linkedin.com/in/addieweenk
14 GRAM | januari/februari 2013
Stadsjutters of Morgensterren worden mensen ge-
noemd, die er ‘s nachts op uit trekken om tussen het
vuilnis op zoek te gaan naar (her)bruikbare spullen.
In Amsterdam waren er altijd al Morgensterren actief,
volgens Riny De Jonge, afdelingsmanager Schoon bij
Stadsdeel Oost. “Eerder haalden studenten vaak een
deel van hun inboedel uit het grofvuil op straat. Daar
is niks op tegen. Oude spullen worden op deze ma-
nier opnieuw gebruikt. Nu zien we vooral georgani-
seerde groepjes mensen, afkomstig uit Oost-Europa,
die in grote auto’s rondrijden op zoek naar spullen met
marktwaarde.” Een groot probleem is dat apparaten,
zoals koelkasten, op straat worden gestript om de
waardevolle onderdelen er af te halen. Vaak halen de
illegale inzamelaars ook het motortje uit het apparaat.
“De onderdelen die geen waarde hebben, blijven ach-
ter. Dat levert rommel op, waar omwonenden overlast
van ervaren. Ook ontstaan er risico’s voor het milieu,
omdat er schadelijke stoffen kunnen vrijkomen als
mensen op amateuristische wijze motoren uit koelkas-
ten en andere apparaten halen”, vertelt De Jonge.
In onze hoofdstad is het met name afgedankt metaal
dat bewoners aanbieden via de grofvuilinzameling,
dat verdwijnt in het illegale circuit. In sommige delen
van Amsterdam komt het ook voor dat karton en oud
papier wordt weggehaald vóórdat de reguliere inzame-
ling plaatsvindt. Sinds twee jaar is het probleem van
de illegale inzameling in Amsterdam toegenomen. De
Jonge: “Dat komt doordat de marktwaarde van metaal,
maar ook van papier en karton behoorlijk is gestegen.”
De daders weten precies op welke dagen de inzame-
ling plaatsvindt. De avond daarvoor gaan ze op pad,
omdat bewoners dan vaak al hun spullen buiten zet-
ten. “Soms is er zelfs sprake van een soort file. Dan
rijden er drie of vier auto’s rond, op zoek naar dezelfde
spullen”, zegt De Jonge.
ArmoedeOok Groningen kende problemen met illegale inzame-
ling. Daarbij ging het om oud ijzer, fietsen, textiel en
kleine apparaten, zoals mobieltjes. Volgens Thewis
Wits, projectmanager Milieudienst Groningen, betrof
dit echter incidenten. zo verspreidde iemand flyers in
een wijk, waarop hij aankondigde dat hij oud ijzer en
kleding zou komen ophalen. De opbrengst was voor
een goed doel in Polen. In een ander geval verspreidde
iemand plastic zakken, bedoeld om mobiele telefoons
en andere kleine apparaten op te halen, om deze te
recyclen. De opdruk op de zakken vermeldde de naam
van een website. De persoon of organisatie die zich
hier achter schuilhield, kon niet worden achterhaald.
Ook bleef onduidelijk wie de flyers had verspreid. Wits:
“We zien dit echter als een signaal. Als bepaalde grond-
stoffen meer waard worden en de armoede toeneemt,
ontstaan er meer van dit soort initiatieven.” In Breda
draait het probleem vooral om oud ijzer en wit- en
door Ans Aerts
Strijden tegen illegale inzameling
MORGENSTERREN AcTIEVER OP zOEK NAAR WAARDEVOLLE SPULLEN
Illegale inzameling van afvalstoffen zoals oud papier, metaal of kleding is lucratief, blijkt in de
praktijk. Gemeenten en inzamelaars worden creatiever in het bestrijden van illegale inzameling
en proberen het de daders lastiger te maken.
Afgedankt wit- en bruingoed blijft in trek
Foto: Thomas Toledo, Nationale Beeldbank
GRAM | januari/februari 2013 15
bruingoed. Maarten Plasschaert, teamleider Productie
bij Afvalservice Breda, vertelt: “Oud ijzer en wit- en
bruingoed zamelden we eerst op vaste dagen in. Be-
woners meldden het bij ons als ze iets wilden aanbie-
den. Het kwam steeds vaker voor dat er niks meer lag
wanneer onze medewerkers het op kwamen halen. Bij
navraag bleek dat bewoners de spullen wel op straat
hadden gezet maar dat iemand anders deze had mee-
genomen. Ik denk dat ongeveer 2/3 deel van onze in-
zamelroute op deze manier was geplunderd.” In Breda
is het probleem met de ille-
gale Morgensterren inmiddels
vrijwel opgelost. Plasschaert:
“We hebben de ophaalfre-
quentie aangepast. Voorheen
haalden we twee dagen na
het grofvuil, oud ijzer op. Dat
was lekker gemakkelijk voor
de Morgensterren en dat heb-
ben we dus veranderd. Als
mensen nu oud ijzer of wit- of
bruingoed willen aanbieden, bellen ze ons en melden
we hen op welke datum we het komen ophalen. Dat
pakt heel goed uit. Onze inzameling is nog niet he-
lemaal op het oude niveau, maar we halen duidelijk
weer veel meer op.” Sporadisch rijdt er nog een illegale
Morgenster rond in Breda. Een aantal keren heeft een
opsporingsambtenaar een Morgenster betrapt en een
bekeuring uitgedeeld. “Het ging daarbij met name om
Oost-Europeanen. Mijn indruk is dat ze er meer mee
verdienen, dan de bekeuring hen kost. Mensen nemen
dan het risico en gaan ermee door”, zegt Plasschaert.
FietswrakkenGroningen werkt al tientallen jaren met een circuit van
gelegaliseerde Morgensterren, juist om illegale inza-
meling tegen te gaan. Bepaalde personen krijgen een
vergunning om, in aan hen toegewezen wijken, spullen
mee te nemen die bij het afval op straat staan. zij mo-
gen deze dan weer doorverkopen. Wits: “We hebben
afspraken gemaakt wat ze wel en niet mogen meene-
men. Dit systeem werkt goed. Wij denken dat illegale
inzamelingsactiviteiten in praktijk moeilijk zijn tegen
te houden. Op deze manier proberen we het te regu-
leren.” Soms moeten de gelegaliseerde Morgensterren
tot de orde worden geroepen. zo worden in Groningen
regelmatig fi etswrakken gelabeld. Als deze niet binnen
enkele weken zijn weggehaald door de eigenaar, neemt
de Milieudienst de wrakken mee. Sommige overijverige
Morgensterren uit het gelegaliseerde circuit nemen wel
eens een fi etswrak mee, maar dat mag dus niet. Wits:
“Wij spreken hen daarop aan. Als ze zich niet aan de
afspraken houden, trekken we hun vergunning in.”
Gemiste inkomstenGemeenten lopen inkomsten mis, vanwege de illegale
inzameling. Riny de Jonge kan hier geen cijfers over ge-
ven omdat er in Amsterdam nog geen onderzoek naar
is gedaan. Maar het kan behoorlijk winstgevend zijn,
denkt hij. “Metaal levert op dit moment tussen de 18
en 20 cent per kilo op, is mijn inschatting. En een mo-
tortje dat uit een koelkast wordt gesloopt, schuift bij
doorverkoop ongeveer 15 euro.” Plasschaert: “Ik heb
zelf wel eens oud ijzer naar de oud ijzerboer gebracht
om te kijken hoe het werkt. Mij leverde dat toen zo’n
20 euro op. Ik kan me dus voorstellen dat mensen zo-
maar 100 euro per dag verdie-
nen als ze hier heel actief mee
bezig zijn.” Groningen loopt
geen inkomsten mis, volgens
Wits. “Dat komt door ons sys-
teem met gelegaliseerde Mor-
gensterren. zij halen spullen
op die anders bij het grofvuil
terechtkomen. Normaal ge-
sproken kost het ons geld om
dit te laten sorteren en te ver-
werken. Alles wat niet in het grofvuil terechtkomt, is
dus mooi meegenomen”, licht hij toe.
Schadelijke stoff enOp de acties van Morgensterren wordt in Amsterdam
nauwelijks gehandhaafd, volgens De Jonge. Er is wei-
nig kennis beschikbaar over de illegale inzamelaars in
de hoofdstad. “We weten niet of het om individuen gaat
of om een organisatie. We weten ook niet of mensen dit
bijvoorbeeld tijdelijk doen. Het zou goed zijn om hier
onderzoek naar te doen. zeker in de gevallen waarbij
illegale inzameling problemen oplevert met rommel en
schadelijke stoff en.” zowel in Amsterdam als in Breda
mag je volgens de afvalstoff enverordening zonder ver-
gunning geen spullen meenemen die burgers als afval
aan de straat zetten. Plasschaert: “Je zult geen bekeu-
ring krijgen als je een stoel weghaalt bij het grofvuil.
Dat is ook niet te controleren en daarop kun je niet
gaan handhaven. De grens is, wat mij betreft, als het
een beroepsmatige aanpak krijgt. Het weghalen van
oud ijzer is in feite diefstal. Afgedankt metaal levert
“Een motortje
uit een koelkast
schuift bij doorverkoop
ongeveer 15 euro”
Koelkast zonder compressor
Het voorjaar komt eraan: we gaan weer
massaal de buitenlucht in. Daarmee trap-
pen we ook het nieuwe opschoonseizoen
af. Organiseert uw gemeente ook een lo-
kale zwerfafvalactie? Gemeente Schoon
helpt die tot een succes te maken met cam-
pagnemateriaal, een stappenplan en de
mogelijkheid ervaringen uit te wisselen.
Het hele jaar door zijn er talloze zwerfafvalac-
ties door het hele land. De Landelijke Opschoon-
dag op 9 maart is de aftrap van dit nieuwe opschoonseizoen.
Hoe meer gemeenten meedoen, hoe krachtiger het signaal
dat afval in de afvalbak hoort! Gemeente Schoon en Neder-
land Schoon werken samen om lokale initiatieven te onder-
steunen bij hun acties.
Word Supporter van SchoonHet zijn de lokale deelnemers die de acties tot een succes
maken. Om hen een platform te bieden, gaat vanaf eind
januari de website supportervanschoon.nl online – een
initiatief van Nederland Schoon, dat Gemeente Schoon
zeer onderstreept. Hier kunnen burgers, gemeenten en
organisaties zich kenbaar maken als supporter van een
schone leefomgeving. Ook kunnen zij hier hun lokale
acties aankondigen.
Inspiratie en materialenBij ‘campagnemateriaal’ op www.gemeenteschoon.nl
vindt u middelen voor uw zwerfafvalactiviteiten, zoals
een stappenplan en posters die u online kunt customi-
zen met gemeentenaam en logo en informatie over uw
actie. U kunt deze kosteloos bestellen of downloaden.
Ook staat op de site het supporterlogo voor gebruik op
eigen materiaal. Voor de te bestellen knijpers, zakken
en hesjes geldt: op is op. Kijk voor inspiratie en erva-
ringen op de kaart met eerdere acties in heel Neder-
land. Wilt u de actieposter van ‘Supperter van Schoon’
gebruiken? Vermeld dan op www.suppertervanschoon.
nl uw actie en vraag een gratis actiepakket aan.
16 GRAM | januari/februari 2013
geld op. Dit zou ten goede moeten komen aan de burger. De
afvalstoff enheffi ng kan omlaag als de inzameling van metaal
een gemeente geld oplevert. Dat systeem ondergraven de
Morgensterren.”
GetiptOok ReShare, het onderdeel van het Leger des Heils dat zich
bezighoudt met de inzameling van kleding en textiel, wordt
geconfronteerd met illegale inzamelaars. Simon Smedinga,
directeur Leger des Heils ReShare: “Incidenteel tippen bur-
gers ons als ze zien dat iemand spullen uit één van onze
containers haalt. Vaak gebeurt dit bij dezelfde container of
in dezelfde wijk. We geven dan het advies om de plaatselijke
politie in te schakelen. Als deze hier dan op handhaaft, houdt
het op.” Bij de huis-aan-huisinzameling komt het incidenteel
voor dat iemand, vóór Reshare, met inzamelen start.
Hoe grootschalig de illegale inzameling is, kan hij niet in een
cijfer uitdrukken. “Incidenten worden bij ons gemeld, maar
we weten niet of dit een structureel probleem is. Tot nu toe
zien we het niet in onze inzamelresultaten terug. Maar het
is natuurlijk niet raar dat ook andere partijen de waarde van
kleding en textiel zien en dat het fenomeen toeneemt.”
ReShare komt met inventieve oplossingen. Smedinga: “Door
aanpassingen in de constructie van onze inzamelcontainers
is het moeilijker geworden om kleding en textiel er
weer uit te halen. Dat geldt ook voor de ondergrond-
se inzameling, waar steeds meer gemeenten toe over
gaan. Op die manier wordt het lastiger voor de daders.”
Netwerkinfo:
Milieudienst Groningen: Thewis Wits, projectmanager,
www.milieudienst.groningen.nl,
E-mail: thewis.wits@groningen.nl
Afvalservice Breda, Maarten Plasschaert, teamleider
Productie, www.breda.nl,
E-mail: mhj.plasschaert@breda.nl
Leger des Heils ReShare,
Simon Smedinga, Operationeel directeur,
www.reshare.nl
E-mail: Simon.smedinga@legerdesheils.nl,
Twitter: @LdH_ReShare
Gemeente Amsterdam, Stadsdeel Oost,
www.oost.amsterdam.nl, Riny de Jonge,
Afdelingsmanager Beheer Openbare Ruimte Schoon,
E-mail: r.de.jonge@oost.amsterdam.nl
Strijden tegen illegale inzameling
Organiseer een zwerfafvalactie met steun van Gemeente Schoon!
GRAM | januari/februari 2013 17
Nederland wordt van afvalland een grondstof-
fenland. Ook gemeenten moeten op dit gebied
een steentje bij dragen aan de verduurzaming
van Nederland. Gemeenten richten hun peilen
daarbij traditiegetrouw vooral op het beter en
meer gescheiden inzamelen van herbruikbaar
afval uit huishoudens en het terugdringen van
de hoeveelheid huishoudelijk restafval. Er is
daarbij consensus: om de hoge ambities waar
te maken is een trendbreuk ten opzichte van de
huidige aanpak nodig. Een mooi begin, maar het
kan meer en beter. Voor een echte trendbreuk in
het denken over afval- en grondstoffen moet de
focus niet alleen liggen op huishoudelijk afval,
maar op alle in de gemeente vrijkomende afval-
stromen.
In gemeenten komen restafval- en grondstoffen niet al-
leen bij de inwoners thuis vrij, maar ook op tal van an-
dere plaatsen. Bijvoorbeeld op straat via de gemeente-
lijke prullenbakken (grotendeels verpakkingen), maar
ook stromen die via kantoren, winkeliers en bedrijven
(KWD) in de openbare ruimte worden ingezameld. In
de nieuwe wind, die door Nederland-grondstoffenland
waait, lijkt het of laatstgenoemde stromen buiten het
gezichtsveld blijven. Blijkbaar niet belangrijk of, en dat
denk ik eerder, gewoonweg niet aan gedacht. Deze ‘an-
dere’ restafval- en grondstoffenstromen zijn qua om-
vang weliswaar kleiner dan de huishoudelijke; echter,
qua impact op de openbare ruimte (en vooral de beeld-
vorming van inwoners) zijn ze minstens zo belangrijk.
Waarom scheiden we het afval op straat eigenlijk nog
niet? Blijkbaar gelden voor niet huishoudelijke afval-
stromen in gemeenten nog de oude reinigingswetten:
alles (zowel grondstof als restafval) netjes in dezelfde
prullenbak en vervolgens op de grote hoop. Geen won-
der dat de mythe van ‘de grote hoop’ zo hardnekkig
voortleeft. zonde van al die grondstoffen bovendien.
Overigens, tijdens een NVRD themadag enkele maan-
den geleden leerde ik dat men nu in Vlaanderen van-
uit grondstoffenoogpunt (lees verpakkingen) naar het
prullenbakkenafval uit de openbare ruimte kijkt.
OpschuddenIn ‘multicolli’ Nederland bestaan meerdere verschillend
opererende inzamelsystemen voor huishoudelijk, ge-
meentelijk en bedrijfsafval al jaren vredig en gebroe-
derlijk naast elkaar. De restafval en grondstoffen, die
in deze systemen de hoofdrol vervullen, zorgen voor
Trendbreuk 2.0
een bonte verzameling inzamelmiddelen, inzamelaars
en een ‘wirwar’ aan inzamelroutes. Nu we toch aan
het ‘trendbreken’ gaan met het huishoudelijke afval,
is het dan niet handig om meteen de hele boel op te
schudden?
Trendbreuk 2.0 is al om ons heen of komt eraan. Inwo-
ners, passanten en winkeliers maken al her en der ge-
bruik van dezelfde uniforme inzamelmiddelen. Inwo-
ner Jansen werpt net als de horeca uitbater het glas in
dezelfde glasbak. Het papier van dezelfde heren wordt
opgehaald in dezelfde route. Verrekening vindt ach-
teraf plaats volgens vooraf gemaakte afspraken. Het
winkelende publiek biedt op straat de petflesjes, dran-
kenkartons en de oude kranten gescheiden aan in de
speciaal daarvoor ontworpen prullenbakken voor een
verpakkingenmix, papier en restafval. De inhoud van
deze bakken worden ingezameld door hetzelfde ener-
giezuinige voertuig, dat ook de grondstoffen uit huis-
houdens inzamelt. Hierdoor is de gescheiden inzame-
ling op straat rendabel. De prullenbak in de openbare
ruimte voor restafval wordt door zowel het winkelende
publiek als door de inwoners als door winkeliers ge-
bruikt. De restafvalcontainer thuis is verdwenen. Bij de
‘herverkaveling’ hebben de verschillende inzamelaars
(zowel particulier als van de gemeente) gezamenlijk
een optimale inzamelstructuur bedacht, waarbij door
alle partijen een efficiëntieslag is gemaakt. De gemeen-
ten blikken tevreden terug: door trendbreuk 2.0 is het
straatbeeld verbeterd, zijn er minder vervoersbewegin-
gen, is er minder uitstoot van fijnstof en worden meer
grondstoffen efficiënter ingezameld. En last but not
least, het draagvlak bij de inwoners voor hergebruik is
dusdanig toegenomen, dat de lat voor hergebruik van
huishoudelijk afval naar 75 procent kan. Over de grote
hoop hoor je niemand meer.
Netwerkinfo:
Marc Maassen is sectormanager beleid en ontwikkeling
bij de Gewestelijke Afvalstoffen Dienst (GAD) Gooi en
Vechtstreek, E-mail: m.maassen@gad.nl, www.gad.nl
OPINIEdoor Marc Maasse
18 GRAM | januari/februari 2013
Je zou er als directeur
van de Vereniging Af-
valbedrijven slapeloze
nachten van krijgen.
Dick Hoogendoorn
slaapt echter prima,
maar ontkent niet dat
er depressies liggen. Hij
ziet echter ook opkla-
ringen aan de horizon.
“Maar allereerst dit. Het
verbranden van recy-
clebaar afval hoort niet.
Handhavingsacties heb-
ben voldoende aangetoond dat dit ook beslist niet
gebeurt.” Over de verbrandingscapaciteit zegt hij: “De
discussie daarover moet niet op Nederlandse schaal,
maar op Europese niveau worden gevoerd.” Volgens
Hoogendoorn gaat het veel te ver om nu te spreken
over een structurele staat van ellende in de wereld van
afvalverbranding met sluiting van ovens als enig denk-
baar perspectief. “Jazeker, door de economische crisis’
hebben AEc’s capaciteit over. Maar daar kampen de sor-
teer- en recyclingsinstallaties net zo goed mee, net als
andere bedrijfstakken in ons land. Ik vind het trouwens
realistischer om te spreken over restcapaciteit, die pri-
ma kan worden opgevuld met niet-herbruikbaar afval
uit buurlanden. Dat gebeurt gelukkig in toenemende
mate. En wel op zodanige wijze dat AgentschapNL on-
langs de verwachting uitsprak dat er voor de eerste
vier maanden van 2013 vrijwel geen sprake meer zal
zijn van onderbezetting. centraal aangestuurde slui-
ting van installaties is in ieder geval niet aan de orde.
Wanneer op langere termijn vanuit het Europese per-
spectief blijvend sprake zou zijn van overcapaciteit, is
het aan de individuele bedrijven daar op in te spelen.
De Vereniging Afvalbedrijven (VA) heeft op dat gebied
geen sturende rol. Dat er op langere termijn inkrimping
van de capaciteit nodig zal zijn, is niet ondenkbaar,
maar zal sterk afhangen van de ontwikkeling van eigen
capaciteit in met name het Verenigd Koninkrijk.”
WerkgelegenheidEén punt is voor Hoogendoorn wel duidelijk. “Ook bij
een weer aantrekkende economie zal de hoeveelheid
brandbaar restafval niet toenemen. Materiaalkringloop
heeft ook volgens ons de toekomst en iedereen is daar
mee bezig. Kijk naar de talrijke inspanningen om tot
VA-DIREcTEUR DIcK HOOGENDOORN:
“Centraal aangestuurde sluiting verbrandingsovensniet aan de orde”
Vrijwel alle afvalenergiecentrales (AEC’s) in Nederland kampen met overcapaciteit. Bij enkele AEC’s is
zelfs sprake van afvloeiing van personeel. Hier en daar wordt geopperd een deel van de capaciteit af
te bouwen. De recyclingbranche moppert ondertussen dat AEC’s stunten met tarieven. Hierdoor zou
recyclebaar afval verdwijnen en komt duurzaamheid op de tocht te staan.
door Laurent Chevalier
Dick Hoogendoorn:
”Door de economische
crisis hebben AEC’s
restcapaciteit
beschikbaar, maar
dat geldt ook voor
bijvoorbeeld sorteeren
recyclingsinstallaties.”
Afvalenergiecentrale
Vrijwel alle afvalenergiecentrales (AEC’s) in Nederland kampen met overcapaciteit. Bij enkele AEC’s is zelfs
sprake van afvloeiing van personeel. Hier en daar wordt geopperd een deel van de capaciteit af te bouwen.
De recyclingbranche moppert ondertussen dat AEC’s stunten met tarieven. Hierdoor zou recyclebaar afval
verdwijnen en komt duurzaamheid op de tocht te staan.
betere inzamelsystemen voor huishoudelijk afval te ko-
men en naar de samenwerking van veel VA -leden om
samen met de producenten slimmere productontwer-
pen te realiseren en daarmee beter recyclebaar afval.”
Kritische geluiden dat Nederland door de import van
afval het afvalputje van Europa dreigt te worden, wijst
Hoogendoorn met kracht van de hand.
“De Nederlandse verbrandingsinstallaties voldoen aan
de zwaarste milieu-eisen. Kwalitatief horen ze tot de
top in de wereld. Verder zou ik bij de discussie over
het capaciteitsprobleem een parallel willen trekken met
de Nederlandse auto-industrie. Denk bijvoorbeeld aan
de recente problemen bij Nedcar in Born, waar autofa-
brikant Mitsubishi eerder dit jaar de stekker er uittrok.
Gelukkig voor Nederland én vooral ook voor de eco-
nomie en daarmee de werkgelegenheid, heeft BMW vervolgens beslo-
ten de productiecapaciteit in Born te gaan benutten voor de bouw van
BMW-mini’s. Iedereen in ons land was daar blij mee. Waarom zijn wij er
dan niet net zo blij mee zijn dat onze geroemde hoogwaardige verbran-
dingscapaciteit wordt ingezet voor het verwerken van restafval uit lan-
den, waar onvoldoende goede verwerkingscapaciteit is? In die context
praat je immers ook over werkgelegenheid bij een belangrijke speler
in het Nederlandse industriële complex. De afvalsector is namelijk een
behoorlijk grote werkgever.” Volgens het ministerie van Infrastructuur
en Milieu gaat in de afvalsector jaarlijks 6 miljard euro om en biedt de
sector werk aan ruim 30.000 mensen. Hoogendoorn benadrukt dat de
import van afval in alle gevallen uitsluitend afval betreft dat naar de
maatstaven van het exporterende land niet geschikt is voor recycling of
hergebruik. “Ook in bijvoorbeeld Engeland geldt dat uitsluitend bewerkt
afval mag worden uitgevoerd. Ik begrijp daarom niets van de tegen-
standers van import van afval. Dat is eigenlijk een uiterst merkwaardig
verschijnsel. Import en export van verbrandbaar afval moet rationeel
worden bezien in een Europees en in ieder geval in een Noordwestelijk
Europees perspectief.”
Complete duurzame pakkettenMet verhalen dat het transport van afval over grote afstanden slecht
zou zijn voor het milieu heeft Hoogendoorn weinig affiniteit. “De mi-
lieubelasting van het transport van afval is gering en weegt niet op
tegen de voordelen van duurzame verwerking. Dat hebben diverse on-
afhankelijke onderzoeken, onder meer van cE in Delft, aangetoond.”
Steeds oplaaiende geluiden dat de Nederlandse verbrandingsbedrijven
een belemmering vormen voor de verdere ontwikkeling van meer duur-
zamere verwerkingsconcepten en dat het afstoten van een deel van de
verwerkingscapaciteit niet zo erg zou zijn, verwijst Hoogendoorn met
klem naar het land der fabelen. “Alle Nederlandse verbrandingsbedrij-
ven, groot en klein, leveren al vele jaren duurzame energie en zijn ook
zeer actief op het gebied van recycling, hergebruik en compostering.
Door hun kennis zijn ze bij uitstek in staat om complete duurzame pak-
ketten te ontwikkelen.”
“Kom bij mij alsjeblieft niet aan
met verhalen dat AEC’s duurzame
afvalverwerking in de weg staan.”
19
Bosatlas van EnergieDat Hoogendoorn niet zomaar de ‘passie preekt voor eigen paro-
chie’ blijkt uit de dagelijkse praktijk in afvalland. Energie- en af-
valnutsbedrijf HVc levert uit biomassa opgewekte elektriciteit aan
gemeenten in de regio. Afvalconcern Sita levert haar bedrijfsklanten
groene stroom terug voor door die klanten geleverd restafval. En bij
Afvalenergiecentrale ARN in de regio Nijmegen werd onlangs een
vergistings- en nacomposteringsinstallatie in bedrijf genomen. Het
in die installatie geproduceerde biogas wordt gebruikt als brandstof
voor het busvervoer in de regio Nijmegen-Arnhem. Warmte van het
verbrandingsbedrijf wordt op termijn gebruikt voor verwarming
van woningen. Hoogendoorn: “zo hebben alle verbrandingsbedrij-
ven - groot en klein - meerdere duurzame kaarten in het spel. Kom
bij mij dus alsjeblieft niet aan met verhalen dat AEc’s duurzame
afvalverwerking in de weg staan.”
Centrale sturing niet afdwingbaarOm mogelijk misverstand te voorkomen dat de VA een lobbyclub
is van de afvalverbrandingsindustrie, benadrukt Hoogendoorn dat
de afkorting VA niet staat voor ‘Verenigde Afvalverbranders’, maar
voor Vereniging Afvalbedrijven. “Wij behartigen nationaal en inter-
nationaal de belangen van afvalbedrijven die in de hele keten ac-
tief zijn. Het betekent ook dat wij betrokken zijn bij tal van green
deals die de afgelopen jaren met de overheid zijn gesloten.” Op de
vraag of het al met al toch niet wenselijk zou zijn het verbranden
van afval en het realiseren van verbrandingscapaciteit centraal aan
te sturen met als mooie bijvangst dat er een einde komt aan de
onzalige prijzenoorlog, antwoordt Hoogendoorn: “zo’n situatie be-
stond grotendeels tot 2003. Daarna is het vrijgegeven, omdat
centrale aansturing eigenlijk alleen zin heeft binnen een werke-
lijk beheersbaar gesloten systeem. In het licht van Europa, waar
het accent ligt op open grenzen en vrije handel, is dat niet te
organiseren. En centrale sturing op alleen Nederlandse schaal
is onzinnig.”
Ook niet als het ministerie van Economische zaken zich daar
hard voor maakt? “Ik hoop niet dat het ooit zo ver komt. Ik vrees
dat de hele Nederlandse afvalmarkt dan in staat van ontbinding
belandt. Overigens is op ons verzoek vorig jaar onderzocht of
de Nederlandse Mededingings Autoriteit (NMA) centrale sturing
zou toestaan. Het antwoord luidde toen onverkort dat dit uitge-
sloten is. Met als argument dat het probleem van de restcapa-
citeit niet zwaar genoeg is en dat er ondanks het huidige lage
prijsniveau geen sprake is van een structurele verliesgevend-
heid bij de betrokken bedrijven. Een beslissing om capaciteit af
te bouwen, is dus voorbehouden aan de individuele bedrijven
zelf. Ik heb overigens nog geen geluiden gehoord dat de proble-
men onbeheersbaar zouden zijn. Iedereen gaat er vanuit dat de
sector - net als andere bedrijfstakken - in economisch opzicht in
zwaar weer verkeert. Als we de economen mogen geloven duurt
dit nog wel een tijdje. Maar het is ook een bekend gegeven dat
er na een periode van neergang altijd weer herstel volgt.”
Netwerkinfo:
Dick Hoogendoorn, directeur Vereniging Afvalbedrijven
www.verenigingafvalbedrijven.nl / www.wastematters.eu
E-mail: info@verenigingafvalbedrijven.nl
Containerwielen van Haco...
Protempo bvPostbus 21, 6500 AA NIJMEGEN NederlandTel. +31(0)24-3711711. Fax +31(0)24-3711700verkoop@protempo.eu www.protempo.eu
103
Bel voor informatie:
... besparen u mankracht!Haco wielen maken uw containers écht mobiel.De garantie voor uitstekende rijeigenschappen.
adv. 103 190x130 mm.indd 1 11-02-2010 13:55:1920 GRAM | januari/februari 2013
GRAM | januari/februari 2013 21
DELTA Milieu wordt Indaver
Indaver is sinds 1 januari van dit jaar de
merknaam voor alle activiteiten van In-
daver in Nederland. Sinds 2010 voerde
het bedrijf twee merken naast elkaar,
namelijk Indaver en DELTA (Milieu). Daar
komt nu een einde aan. Indaver wil met
deze naamswijziging haar aanbod van
afvalbeheer en slibontwatering sterker
positioneren in de Nederlandse markt en
klanten een overzichtelijke portfolio van
dat aanbod bieden. Indaver Nederland
heeft ruim 300 medewerkers verspreid
over meer dan 30 locaties in Nederland,
voornamelijk in zeeland en zuid-Holland.
Zwerfafvalklep Dordrecht
Alle ondergrondse containers in de
Binnenstad van Dordrecht krijgen
een zwerfvuilklep. Op 17 januari gaf
wethouder Reynvaan van Stadsbeheer
hiervoor het startschot. De containers
zijn onlangs voorzien van een slot
waarvoor bewoners een toegangspas
hebben. Reynvaan: “We zijn er blij mee
dat uit testen blijkt dat mensen de
zwerfafvalklep gebruiken. In feite is
het een relatief goedkope afvalbak. Een
zwerfvuilklep heeft in tegenstelling tot
een normale afvalbak een onbeperkte
capaciteit en hoeft niet apart te worden
geleegd, omdat ie is aangesloten op de
ondergrondse container. Voor bezoekers
en bewoners van de binnenstad is het
prettig dat ze hun afval ergens kwijt
kunnen.” De gemeente heeft de zwerf-
vuilklep bedacht en met HVc en de leve-
rancier van de ondergrondse containers
ontwikkeld. De klep is voor Nederland
een primeur.
Taken milieu en leefomgeving van
Agentschap NL naar Rijkswaterstaat
Sinds 1 januari 2013 is een groot deel
van de kennis- en uitvoeringstaken van
Agentschap NL op het gebied van milieu
en leefomgeving naar Rijkswaterstaat
overgeheveld.
Rijkswaterstaat neemt de uitvoeringsta-
ken over binnen de thema’s afval, bodem
en ondergrond, broeikasgassen, F-gas-
senverordening, gebiedsontwikkeling,
klimaatbeleid, materialen, mobiliteit,
openbare verlichting en milieuwet- en
regelgeving. Hieronder vallen de taken
van Bodem+, Kenniscentrum InfoMil,
Gemeente Schoon en het Landelijk Meld-
punt Afvalstoffen (LMA).
Met het nieuwe onderdeel Leefomgeving
gaat Rijkswaterstaat ook programma’s
uitvoeren voor andere opdrachtgevers
dan het ministerie van Infrastructuur en
Milieu, zoals decentrale overheden en
andere ministeries.
Agentschap NL versterkt haar profiel als
dienstverlener vanuit de Rijksoverheid
als het gaat om duurzaam, innovatief en
internationaal ondernemen. De financiële
regelingen rondom duurzaamheid, zoals
Groen Beleggen en MIA/Vamil, blijven bij
Agentschap NL.
Vergunningverleningstaken op het ge-
bied van Europese verordening overbren-
ging afvalstoffen (EVOA), Besluit inzame-
len Afvalstoffen (BIA) en Productbesluiten
Afval (PBA) worden ondergebracht bij de
Inspectie Leefomgeving en Transport.
Boot van plastic afval
Precies twee jaar na de oprichting van
de Stichting Plastic Whale is begonnen
met de bouw van een boot van plastic
afval. De grondstof voor de designboot
is uit de Amsterdamse grachten gevist.
De stichting zet zich in voor plasticvrije
wateren, wereldwijd, en begint hiermee
door de hoofdstedelijke grachten schoon
te maken. Volgens initiatiefnemer Ma-
rius Smit wordt de boot het icoon van de
stichting die lokaal, nationaal en interna-
tionaal aandacht vraagt voor de plastic
soep. “Wij gaan niet met een Rainbow
Warrior de zee op, maar met de Plastic
Whale naar de Amsterdamse grachten.”
De berg -gevonden- plastic flesjes is in-
middels gesorteerd en wordt door Mors-
sinkhof Rymoplast verwerkt tot regranu-
laat (plastickorrels). De boot die van het
gevonden plastic wordt gebouwd is een
designsloep van 12,5 x 4 meter, ontwor-
pen door de Amsterdammer Peter Bos-
graaf. Eind 2013 moet de boot klaar zijn.
Inl. www.plasticwhale.com
Noordwijk zamelt recordhoeveel-
heid gft-afval in
Met bijna 2 miljoen kilo heeft de ge-
meente Noordwijk in 2012 een record-
hoeveelheid gft-afval ingezameld. Dit is
een toename van 33 procent ten opzich-
te van 2011. In dat jaar werd een nieuw
systeem van afvalinzameling ingevoerd,
waarbij de ene week het restafval en de
andere week het gft-afval huis-aan-huis
worden ingezameld. In de zomermaan-
den wordt wekelijks gft-afval ingeza-
meld. Door de extra ophaalbeurten is
ongeveer 128.000 kilo meer gft ingeza-
meld dan in dezelfde periode in 2011. De
gemeente laat weten dat ook zonder die
extra zomerse opbrengst een recordhoe-
veelheid gft-afval zou zijn opgehaald.
afval & milieuGEMENGDE BERIcHTEN
22 GRAM | januari/februari 2013
vaKWeRK
“ Ik zie alle euro’s voorbij komen en weet dus precies wat hier speelt”
Wat houdt jouw functie in?
Het team fi nanciën bij Avri bestaat naast mijzelf uit
mijn collega die de dagelijkse administratie doet. Ik
ben verantwoordelijk voor de planning- en control cy-
clus (begroting, jaarrekening en tussentijdse rapporta-
ges). Mijn collega levert vooral de input en zorgt dat
alles netjes en op tijd verwerkt wordt. Ik zorg voor de
output van de fi nanciële administratie; de management
informatie.
Hoe lang doe je dit werk al?
In de zomer van 2006 heb ik mijn studie bedrijfseco-
nomie afgerond. Mijn afstudeeropdracht deed ik bij
een zorginstelling in Veenendaal en bestond uit het
schrijven van een advies over hoe vier lokale zorgin-
stellingen het beste administratief samengevoegd kon-
den worden. Daarna ben ik daar aan de slag gegaan als
assistent controller. Ik kon meteen mijn advies handen
en voeten geven met de fi nanciële samenvoeging van
de vier fuserende zorginstellingen. Dat heb ik 3,5 jaar
gedaan. In deze periode heb ik veel geleerd over IcT,
onderliggende processen en het belang daarvan voor
fi nanciën. Dat is ook echt mijn stokpaardje geworden:
een goede informatievoorziening is cruciaal voor de
kwaliteit van de cijfers en het werk van een fi nancieel
adviseur. Ik vind dat dit nog wel eens wordt onderschat.
Toen er in 2010 in Veenendaal opnieuw een fusie voor-
bereid moest worden, ben ik om me heen gaan kijken.
Ik ben bewust op zoek gegaan naar een functie bij een
organisatie met een kleinere administratieve afdeling,
waar ik een breed takenpakket zou krijgen. De vaca-
ture bij Avri paste helemaal in dit plaatje! Het is een
goede keuze geweest, ik heb hier een interessante en
leuke baan.
Heb je bewust voor deze branche gekozen?
Nee, mijn motivatie om te solliciteren op deze functie
was vooral vakinhoudelijk. Ik wist net zo weinig van de
branche als andere burgers. Maar al snel merkte ik dat
er een hele –fi nanciële- wereld achter schuilgaat.
En … wat viel je op, toen je hier kwam werken?
Wat ik al snel merkte, is dat ons functioneren van veel
factoren afhankelijk is. Allereerst van het scheidings-
Jeroen Gaasbeek is
fi nancieel adviseur bij
Avri in Geldermalsen.
Avri is de uitvoerende
dienst van regio Rivie-
renland, met een werkge-
bied van 10 gemeenten.
Met zijn 27 jaar is Jeroen
de jongste medewer-
ker op het kantoor van
Avri. Ook zijn fi nanciële
vakgenoten bij andere
gemeenten zijn veelal
ouder. “Ik wil graag uit-
stralen dat deze branche
óók interessant is voor
jonge mensen”, betoogt
Jeroen.
Foto
: R
aphael
Dre
nt
GRAM | januari/februari 2013 23
De rubriek Vakwerk gaat over het vakmanschap en de bevlogenheid in de branche. In afval en be-heer van de openbare ruimte werken vele professionals, die hart hebben voor ‘de schone zaak’. Wat drijft hen in hun werk? En waarom doen zij dit werk graag en goed?
door Karin Giesen
gedrag van onze inwoners. In mijn functie kan ik laten
zien wat de fi nanciële eff ecten zijn van -veranderingen
in- dit gedrag. Bijvoorbeeld of na campagnes verschui-
vingen zijn in hoeveelheden en soorten afvalstromen
en dus in kosten of opbrengsten.
Voor de vergoedingen die we ontvangen voor afval-
stromen zijn we afhankelijk van ontwikkelingen op de
wereldmarkt. Ook landelijke ontwikkelingen hebben
gevolgen voor onze fi nanciën, bijvoorbeeld het con-
tract dat er nu is gesloten over de vergoedingen voor
ingezamelde kunststofverpakkingen.
Wij kunnen niet tussentijds bijsturen in de verkoop(prijs)
van ons product, zoals in het bedrijfsleven wel moge-
lijk is. Vooraf maken we een begroting, dan berekenen
we hoeveel geld hebben we nodig om ons werk te
kunnen doen. Deze begroting bepaalt het bedrag dat
iedere inwoner moet betalen voor onze diensten. Tus-
sentijdse rapportages zijn dus cruciaal! Onze bedrijfs-
voering vertaalt zich naar de afvalstoff enheffi ng. Dat is
dan ook een belangrijk en eenvoudig cijfer, ook in de
communicatie naar inwoners.
Wat draag jij bij aan Avri?
Vanuit mijn functie kan ik van grote waarde zijn voor
de leiding, omdat ik over informatie beschik waarop
zij keuzes moeten baseren. Mijn rol is deze fi nanciën
inzichtelijk te maken en zo bij te dragen aan een ef-
fi ciënte bedrijfsvoering. Beeldvorming en vertrouwen
kweek je door transparant te zijn en openheid van za-
ken te geven.
Mijn opdracht was, toen ik hier begin 2010 kwam, bij
te dragen aan het transparant maken en professiona-
liseren van de fi nanciële administratie. Inmiddels zijn
we drie jaar verder en hebben we hierin mooie resul-
taten geboekt. In ons productenboek, dat we in 2010
hebben geïntroduceerd, laten we zien wat we allemaal
doen voor de afvalstoff enheffi ng die inwoners betalen.
Dit productenboek was mijn kapstok voor het herin-
richten van de fi nanciële administratie. Ook het inrich-
ten van de IBOR taken is een belangrijke stap geweest.
Avri heeft al drie jaar op rij de afvalstoff enheffi ng kun-
nen verlagen (met een totale daling van meer dan 30
procent), het is leuk om dat te kunnen laten zien.
Waarom fascineren cijfers jou?
Ik zie alle euro’s voorbij komen en weet dus precies wat
hier speelt. Door mijn centrale plek in het bedrijf kan ik
heel integraal kijken en adviseren. Nergens leer je een
bedrijf sneller en beter kennen dan op de fi nanciële
afdeling. Bekijk bij wijze van spreken een paar weken
lang alle inkoop- en verkoopfacturen van een bedrijf en
je weet precies waar je mee te maken hebt.
Wat is er zo leuk aan werken in deze branche?
Je werkt in een branche die de samenleving raakt. Iedereen heeft met
afval te maken. Gemeenten moeten over dit maatschappelijke thema
echt nadenken. Er zijn bijvoorbeeld veel factoren die het scheidingsge-
drag van hun inwoners beïnvloeden. Tegelijkertijd opereren we zoveel
mogelijk als een commercieel bedrijf. De combinatie van maatschap-
pelijk en zakelijk bedrijfsvoeren maakt dit werk boeiend.
Ben je trots op je werk?
Ja, daar ben ik wel trots op. Je draagt indirect je steentje bij aan de goede
resultaten van dit bedrijf. Het woord trots wordt hier intern ook veel ge-
bruikt. In ons personeelsblad bijvoorbeeld, daarin hebben we de rubriek
‘Waar ben je trots op?’ collega’s vertellen waar ze in hun werk trots op
zijn en voldoening uithalen. Deze rubriek is vergelijkbaar met Vakwerk.
Wat is het grootste misverstand over jouw werk?
Mensen denken vaak dat cijfers saai zijn. Dat is écht een misverstand.
Het beheren van geld, het verantwoorden daarvan, dat zijn echt inte-
ressante processen. Vooral in de overheidswereld, die ook specifi eke
regelgeving kent. Ambtenaar zijn is dus niet saai, zeker in de afvalwe-
reld niet! En Avri is een heel energiek bedrijf met veel ontwikkelingen.
Wat merk je van het imago van de branche?
Mensen weten weinig van deze branche en hebben er wellicht geen
uitgesproken mening over. Ik ben er wel van overtuigd dat de beeldvor-
ming in kleine dingen kan zitten, bijvoorbeeld of je container netjes en
op tijd wordt geleegd. De dienstverlening op straat bepaalt het beeld
dagelijks.
Waar erger jij je aan?
Ik verbaas me weleens over de hoeveelheid afval die onze maatschap-
pij produceert. Tonnen afval en euro’s. En ik erger me ook aan de ach-
teloosheid waarmee mensen soms met afval omgaan. Ik weet namelijk
wat de -fi nanciële- consequenties zijn van hun gedrag.
Tot slot: waarom ben jij een leuke collega?
Ik ben gestructureerd en kom mijn afspraken na. Maar ik ben ook altijd
in voor een praatje. Verder probeer ik mijn werk op een positieve en
nuchtere manier te benaderen. Ik vind het belangrijk mijn werk goed
te doen, maar sta wel open voor meningen en adviezen van collega’s.
Ik probeer echt te opereren zonder eigen belang. Dat is ook echt de
fi losofi e bij Avri; we zijn transparant, hebben niets te verbergen. Ik heb
maar één agenda, een digitale ...
Netwerkinfo:
www.avri.nl
Volg Avri op:
Twitter: @AvriSchoon
E-mail: gaasbeek@avri.nl
Telefoon: 0345-585353
24 GRAM | januari/februari 2013
“Hoe dikker het contract,hoe slechter de relatie”
“Veel gemeenten worstelen met het vormgeven van goed opdrachtgeverschap richting organisaties
die taken voor hen uitvoeren. Bij het vormgeven van de relatie opdrachtgever-opdrachtnemer ligt de
nadruk vaak te veel op de inhoud en de juridische en financiële aspecten en te weinig op de resultaten,
de gewenste ontwikkelingen en de samenwerking”, zegt Peter Schenkeveld van adviesbureau SenS BV
uit Deventer. “Dit leidt tot een verkeerde taakverdeling, onduidelijkheid over gemaakte afspraken, veel
te veel communicatie en dikke rapportages. Goede resultaten vragen om een goede samenwerking.”
circulus is het publieke afvalbedrijf van de gemeenten
Apeldoorn, Deventer en Epe. circulus werkt nauw sa-
men met Berkel Milieu; actief in de gemeenten Bronck-
horst, Brummen, Doesburg, Lochem en zutphen. Medio
2010 constateerde het college van de gemeente Apel-
doorn dat de samenwerking tussen de gemeente als
opdrachtgever en circulus als uitvoerder van het afval-
beleid beter kon en moest. Adviesbureau SenS BV werd
gevraagd de aanpassing van het bestaande contract en
het verbeteren van de samenwerking te begeleiden.
Peter Schenkeveld vertelt: “Tussen de gemeente Apel-
doorn en circulus was een zwaarlijvige dienstverlenen-
de overeenkomst gesloten. Daarin stond tot in detail uit-
gewerkt wat circulus allemaal moest doen. Een duidelijk
voorbeeld van een ‘ik-jij-overeenkomst' in plaats van een
‘wij-overeenkomst'. Elke wijziging of verandering leidde
tot veel overleg en weinig resultaat. circulus stuurde
maandelijks uitgebreide rapportages, waar vervolgens
maar beperkt iets mee gedaan werd. De samenwerking
verliep stroef en stroperig. Nieuwe initiatieven kwamen
moeilijk van de grond.”
Verkeerde beeldvormingEen projectgroep van betrokken ambtenaren van de ge-
meente en medewerkers van circulus ging aan de slag‚
vervolgt Schenkeveld. “Vanaf het begin werd mijn erva-
ring ook hier bevestigd: Hoe dikker het contract, hoe
slechter de relatie. Al snel werd duidelijk dat de beeld-
vorming van de betrokkenen over elkaar een goede sa-
menwerking in de weg stond. Er was weliswaar geen
ruzie, maar wel een hoop gesteggel. Een ‘jij-ik-houding’,
die het gezamenlijke belang - een goede dienstverlening
tegen lage kosten en een goed milieurendement - in
de weg stond. De onderlinge irritaties en ergernissen
moesten eerst op tafel komen voor we verder konden.
Door dit openlijk te bespreken, ontstond er langzaam
maar zeker ruimte om meer vanuit het gezamenlijk be-
lang te denken en werken. Oplossingen werden gevon-
den voor jarenlange meningsverschillen en verrassende
ideeën kwamen op tafel om op een eenvoudiger manier
beter te presteren. Veel minder overleg, minder rappor-
tages en gelijktijdig betere sturing, meer transparantie
en ruimte voor bedrijfsmatig werken en sneller door-
voeren van nieuwe ontwikkelingen.”
De gemeente Apeldoorn had inhoudelijk een duidelijk
wensenlijstje, zegt Schenkeveld. “Een samenwerking in
het belang van de burger, met een heldere taak- en rol-
verdeling. circulus moest haar taken goed en efficiënt
uit kunnen voeren binnen vooraf door de gemeente, als
opdrachtgever, gestelde kaders. De sturing en verant-
woording moest transparant zijn.
circulus was van mening dat dit mogelijk was als alle
uitvoerende taken zouden worden overgedragen, zij
ook de regie zouden krijgen over de afvalverwijdering
en zij een belangrijke rol zouden krijgen in de beleidsad-
visering. De rol van de gemeente richt zich op het stellen
van duidelijke kaders voor zowel de huidige uitvoering
als de gewenste ontwikkelingen, de politiek-bestuurlijke
advisering, het bewaken van een goede uitvoering van
het contract en het onderhouden van goede contacten
met de opdrachtnemer.”
Drie basisprincipesIn maart 2011 leverde de projectgroep een gezamen-
lijke notitie op, waarin de nieuwe vorm van samen-
werking stond beschreven. Schenkeveld: “Samengevat
werd gekozen voor een nieuw resultaatcontract waarin
is vastgelegd dat circulus op drie punten de afgespro-
ken prestaties moet leveren en zich op deze punten ook
verder moet verbeteren: lagere kosten, behoud van de
goede dienstverlening naar de burgers toe en een hoger
milieurendement.
circulus kreeg meer ruimte om te ondernemen, de ge-
door Ronald Schalekamp
SUccESVOL OPDRAcHTGEVERScHAP STUURT OP OUTPUT EN GAAT UIT VAN SAMENWERKING
GRAM | januari/februari 2013 25
SUccESVOL OPDRAcHTGEVERScHAP STUURT OP OUTPUT EN GAAT UIT VAN SAMENWERKING
meente beschikt over een duidelijk beleids- en bedrijfs-
matig kader en de verantwoording over huidige pres-
taties en ontwikkelingen is eenvoudig en transparant.
circulus rapporteert periodiek over de door haar gele-
verde prestaties: wat zijn de kosten, wat is het milieu-
rendement en hoe is het gesteld met de klanttevreden-
heid.”
De gemeente Apeldoorn stuurt haar opdrachtnemer
circulus voortaan aan op de geleverde output en de
effectiviteit van verbeter- en ontwikkelingsprojecten.
Schenkeveld: “Wanneer je als gemeente de afvalinzame-
ling en -verwerking uitbesteedt moet je het duidelijk
en volledig doen. Wees niet bang om meer verantwoor-
delijkheden bij de uitvoerende partij neer te leggen. In
plaats van in detail de uitvoering contractueel vast te
leggen, kun je beter op output sturen. Daarbij geef je
duidelijke doelstellingen aan, zowel voor het heden als
de toekomst. Een outputcontract bestaat uit algemene
afspraken, heldere outputcriteria en criteria voor de wij-
ze waarop deze gemeten en gerapporteerd worden en
de financiële afspraken. Uitgangspunt hierbij is dat de
opdrachtnemer meer mogelijkheden krijgt om efficiënt
te werken en uitgedaagd wordt om zich te verbeteren.
zo heeft Apeldoorn ervoor gekozen nu ook beleidsad-
visering, het beheer van containers en de contracten
met afvalverwerkers over te dragen aan circulus. De
beleidsverantwoordelijkheid blijft bij de gemeente. Er is
een beperkt aantal vaste overlegmomenten bepaald. En
als er verschillen van inzicht bestaan op operationeel
of tactisch niveau, is er een eenvoudige en snelle esca-
latieprocedure afgesproken. Met deze laatste afspraken
wordt voorkomen dat een specifieke kwestie onnodig
lang onduidelijk blijft of leidt tot gekibbel.”
Lagere kosten en betere prestatiesHet uitbesteden van werkzaamheden kan voor iedereen
leiden tot betere prestaties tegen lagere kosten. Het
outputcontract en de samenwerkingsvorm van de ge-
meente Apeldoorn en circulus zijn volgens Schenkeveld
algemeen toepasbaar. “Het maakt niet uit welke taken je
uitbesteedt en ook niet of je uitbesteedt aan een publiek
of privaat bedrijf. Wanneer je uitbesteedt aan een over-
heidsbedrijf, waarvan je zelf aandeelhouder bent, ben
je natuurlijk meer gebonden aan elkaar. Aan de andere kant heb je meer
invloed, omdat je zowel kunt sturen via een contract als via de aandeel-
houdersvergadering.”
Twee keuzesRuwweg zijn er twee keuzes wanneer je afvalinzameling of andere uit-
voerende taken wenst uit te besteden, vat Schenkeveld samen. “Of je
bepaalt als gemeente in detail wat er uitgevoerd moet worden en con-
troleert ook of dat goed gebeurt, óf je bepaalt welke resultaten er be-
reikt moeten worden en bewaakt de realisatie van deze resultaten. De
eerste vorm wordt vaak gekozen bij openbare aanbesteding, maar ook
veel interne uitbesteding wordt op deze wijze vormgegeven. Alles wordt
vooraf in lijvige boekwerken vastgelegd en na gunning zijn opdrachtge-
ver en opdrachtnemer beiden gebonden aan afspraken die bijna nooit
leiden tot de beste prijs-prestatieverhouding. Je kunt nu eenmaal niet
alles vooraf exact omschrijven en het is nog moeilijker om toekomstige
verbeteringen vooraf vast te leggen. Meestal blijft de dienstverlening
tijdens de looptijd van het contract hetzelfde en wordt de prijs door
indexatie en door andere contractuele bepalingen steeds hoger. Als je
kiest voor een outputcontract, geef je de uitvoerder veel meer ruimte om
de beste prestatie te leveren tegen de laagste kosten. Gelijktijdig zorg
je er als opdrachtgever wel voor dat de uitvoerder de resultaten levert
die je hebt afgesproken en heb je vastgelegd dat het steeds beter moet.
De kennis en ervaring die tijdens de uitvoering van de overeenkomst
wordt opgedaan, wordt gebruikt om de prijs-prestatieverhouding te ver-
beteren. Je krijgt dus meer voor dezelfde prijs of hetzelfde tegen steeds
lagere kosten. Dit is in het belang van beide partijen. De opdrachtgever
krijgt meer waar voor zijn geld en de opdrachtnemer versterkt zijn con-
currentiepositie.”
“In beide gevallen is er sprake van sturing vanuit de opdrachtgever. In
het ene geval stuur je op in detail vastgelegde activiteiten en in het ande-
re gevallen stuur je op resultaten en prestatieverbetering. Onze ervaring
is dat gemeenten en andere grote opdrachtgevers nog veel kunnen be-
sparen en gelijktijdig een betere kwaliteit van uitvoering kunnen krijgen
als de bestuurlijke en uitvoerende taken goed worden gescheiden en de
uitvoering op output en permanente verbetering wordt aangestuurd.”
Netwerkinfo:
SenS BV
Peter Schenkeveld, adviseur
Telefoon: 0570-654410
E-mail: info@sensybp.nl
26 GRAM | januari/februari 2013
kent een Festivalopzet en een veelbelo-
vend programma. (voor)Inschrijven kan
via www.vng.nl
Regio nieuws
Mieke Kortbeek is
de nieuwe voor-
zitter van de re-
gio Noord. Mieke
Kortbeek is direc-
teur Milieudienst
Groningen en ver-
vangt Thewis Wits
van diezelfde Milieudienst. Thewis Wits
legt zijn voorzittersfunctie neer, hij gaat
met pensioen.
Agenda
7 februari:
commissie Regievoering
Bestuursvergadering Regio Noord
12 februari:
commissie Internationaal
commissie Afvalpreventie
28 februari:
Bestuursvergadering regio zuid
7 maart:
Bestuursvergadering
commissie KAM
12 maart:
Redactievergadering GRAM
nieuwsTekst: Bas Peeters
Excursie Dortmund
Op 22 en 23 januari bracht een delegatie
van circa 40 NVRD leden een werkbezoek
aan de Reinigingsdienst van de gemeente
Dortmund. Dortmund is een van de eerste
Duitse steden die de zogeheten Wertstof-
tonne heeft ingevoerd. Directeuren Frank
Hengstenberg en Georg Krieger verzorg-
den een uitgebreide presentatie over de
organisatie van het Duitse afvalbeheer,
het instrumentarium voor afvalscheiding,
de werking van producentenverantwoor-
delijkheid en uiteraard de Wertstoftonne.
Na een gezellig diner is op de tweede dag
een bezoek gebracht aan de installatie
waar de Wertstoftonne wordt gescheiden,
vervolgens aan een milieustraat en tot slot
aan de Möbelbörse waar afgedankt meu-
bilair wordt hersteld en verkocht. Al met
al een zeer boeiend en leerzaam bezoek.
Bureau-NVRD
Sinds 1 januari is Ismael Morales Ronden
in dienst bij de NVRD. Ismael heeft veel er-
varing in de afval- en reinigingsbranche en
gaat zich onder meer bezig houden met
de beide Benchmarks (Afvalinzameling en
BOR) en branchestatistieken. Meer in het
algemeen zal hij zich inzetten om kennis
en ‘best practices’ een vitaal onderdeel te
laten zijn van de bedrijfs- en regievoering
van leden en branche.
Alexander Vos de Wael en Peter Kerris heb-
ben na twee jaar dienstverband de NVRD
per 1 februari verlaten. Alexander heeft
een nieuwe baan en Peter start met een
opleiding tot docent.
Verbinden in de openbare ruimte
Op 6 februari vond de NVRD-themadag
‘Verbinden in de openbare ruimte’ plaats.
Ruim 100 aanwezigen kregen via een
groot aantal sprekers en inspirerende prak-
tijkvoorbeelden de laatste informatie over
taakverbreding bij publieke reinigingsbe-
drijven, de inzet van mensen met afstand
tot de arbeidsmarkt en de gemeentelijke
regievoering op deze taken. Verder werd
stilgestaan bij open innovaties en het nut
van leren van aanpalende werkvelden
zoals rioolbeheer, groenbeheer en soci-
ale werkvoorziening. De presentaties van
deze themadag zijn te vinden op www.
nvrd.nl. In de GRAM-uitgave van maart
volgt nog een uitgebreide terugblik.
NVRD en VNG organiseren
gemeentelijk afvalcongres
De NVRD is benaderd door het congres-
en studiecentrum van de VNG (cS-VNG)
om dit jaar mee vorm te geven aan het
Gemeentelijk Afvalcongres 2013. Het con-
gres vindt plaats op 11 april 2013 in de
Rijtuigenloods in Amersfoort. Het congres
GRAM | januari/februari 2013 27
In de Rotterdamse
deelgemeente Delfs-
haven heeft een
experiment plaats-
gevonden waarbij
voorlichtingsteams
van de gemeente
aanbelden bij men-
sen in de straat. “ze
wezen de bewoners
op het belang van
het correct aanbie-
den van afval in de
ondergrondse con-
tainers. ze legden
rustig uit dat dit van
groot belang is om
de straat waarin zij
wonen schoon te
houden. Na het ex-
periment daalden
de aantallen verkeerd neergezette afvalzakken met
veertig procent”, zeggen Herman Jäger en Jon Meijer,
respectievelijk algemeen directeur en directeur Schoon
van het cluster Stadsbeheer.
Voorheen zwaaiden zij de scepter over de Rotterdamse
afvaldienst Roteb, die recent fuseerde met Gemeente-
werken Rotterdam en Stadstoezicht tot Stadsbeheer.
Herman Jäger, ook bestuurslid bij de NVRD, organi-
seerde niet lang na de ‘aanbel-proef’ een NVRD-trip
naar OMRIN in Friesland. “Daar hadden ze toevallig een
soortgelijk experiment uitgevoerd en kwamen ze tot
precies dezelfde verbeteringspercentage. Frappant.”
Dit klinkt als de beste motivatie voor samenwerking binnen de NVRD.Jäger: “De NVRD is zonder meer een belangrijk ontmoe-
tingsplatform waarbij het uitgebreide Nederlandse net-
werk van afval- en reinigings diensten onderling kennis
en ervaringen uitwisselt, zoals met het aanbelexperi-
ment.” zeker in deze tijden van bezuinigingen is dat
van groot belang.
Meijer: “Daarnaast kan het netwerk door de aanwezig-
heid van unieke kennis van de praktijk de gezamenlijke
krachtenbundeling bevorderen. En kan de branche sa-
men met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG)
de gezamenlijke opgave beter uitvoeren. Dat gebeurde
bijvoorbeeld in het advies van vorig najaar aan toenma-
lig staatssecretaris Atsma over hoe de LAP-doelstelling
van 65 procent hergebruik van afval valt te realiseren.”
ROTEB is verwikkeld in een ingrijpende reorganisatie, waarbij drie verschillende diensten op het gebied van openbare ruimte beter moeten gaan samenwerken. Jäger: “Rotterdam moet, net als vele andere gemeenten,
fors bezuinigen. Hoewel het politieke besluit nog geno-
men moet worden, willen wij dat onder meer bereiken
door meer werk met machines uit te voeren, zodat we
minder handjes voor de reiniging nodig hebben.”
De betere samenwerking en afstemming begint al met
het ontwerp van de buitenruimte. Voor tachtig procent
van de openbare ruimte van Rotterdam is de ontwerp-
vrijheid voortaan beperkt. Er is bijvoorbeeld sprake
van één maat robuuste Rotterdamse prullenbak, die
overigens wordt gemaakt door Ferrofix, de voormalige
sociale werkplaats waar mensen met een achterstand
tot de arbeidsmarkt werken. Jäger: “Verder moeten
plantsoenen, pleinen, wegen en trottoirs zo worden
ingericht dat machines de bulk van het werk kunnen
uitvoeren. Niet langer 2800 paaltjes in het wegdek
waardoor onze mensen er alleen met bezems bij kun-
nen. Ook bochten moeten zo worden aangelegd dat
een vuilniswagen er in één keer door kan in plaats van
vier keer achter te steken.”
KANSEN VAN BEzUINIGINGEN
door René Didde
Een brede blik op deopenbare ruimten
Veel gemeenten staan voor bezuinigingen. Om deze besparing te bereiken, combineert de gemeente
Rotterdam voortaan de zorg voor afvalinzameling met stadsbeheer en stadstoezicht. Zowel manage-
ment als de vuilnisman op straat moeten met een bredere blik naar de omgeving kijken. Zo slaat de
branche meerdere vliegen in één klap: er wordt efficiënter gewerkt én de samenwerking verbreedt de
beheer focus van afval naar een schone en veilige buitenruimte.
Herman Jäger, algemeen directeur
van het cluster Stadsbeheer
Rotterdam
28 GRAM | januari/februari 2013
ners en zakken in huis. Wij denken straks vijf tot zes
keer zoveel kunststofverpakkingsafval in te zamelen
dan de drie tot vijf kilogram per persoon per jaar die
nu via de Nedvang- en gemeentelijke voorscheidings-
containers in de straat en bij supermarkten worden op-
gehaald. Gelukkig is er het nu duidelijk dat een stad
ook voor nascheiding mag kiezen en zijn eindelijk ook
de vergoedingen voor de secundaire kunststoffen be-
kend.”
Dus dat wordt straks een leuke benchmark met gemeenten die op voorscheiding mikken?Meijer: “Wij spreken liever van benchlearning. Wij ver-
gelijken continu onze prestaties ten opzichte van an-
dere gemeenten, vooral de drie andere grote steden.
Het gaat hier om de prestaties en onderhoud van onze
inzamelvoertuigen, de productiviteit van onze mensen
en overhead. Daar zijn we structureel mee bezig.”
Jäger: “Ik heb in het bestuur van de NVRD naast P&O ook
benchmarking in mijn portefeuille. Het is een goede
zaak dat de initiatiefnemers van de twee Nederlandse
benchmarks, dat zijn de NVRD en AgentschapNL, nu
onderzoeken of samenwerking en integratie van beide
benchmarks tot één benchmark mogelijk is. Benchmar-
king is en blijft een belangrijke activiteit voor de NVRD.
De drang om minder middelen in te zetten, efficiën-
ter te werken en tegelijk duurzaamheid hoog in het
vaandel te houden, zie je overigens overal. Iedere stad
heeft daarbij zijn eigen mores en zal er dus zijn eigen
draai aan geven. Wij bij Roteb zijn sinds de wet Wer-
ken naar vermogen niet langer ‘de werkgelegenheids-
fabriek voor de onderkant van de arbeidsmarkt’. Dat
geeft de stad Rotterdam, met een beroepsbevolking
die van oudsher een laag opleidingsniveau heeft, een
speciale taak. Mensen moeten worden bijgeschoold,
omgeschoold en elders ondergebracht, bijvoorbeeld
bij het Havenbedrijf. Voor Personeel en Opleiding lig-
gen er uitdagingen. Wij zijn benieuwd hoe andere grote
gemeenten dit oppakken.”
Gaat nu ook het profiel van de afvalmedewerkers veranderen?Meijer: “De samenvoeging van ver-
schillende diensten op het gebied
van de openbare ruimte levert een
besparing op de overhead op, een
stroomlijning van de inkoop en
bijvoorbeeld onderhoud van het
wagenpark. Maar de operatie is in-
derdaad meer dan een bezuiniging.
Afvalspecialisten zullen we altijd
houden, maar voor veel beleidsme-
dewerkers en managers wordt de
blik vanaf nu breder, namelijk ge-
richt op de gehele buitenruimte.”
Jäger: “Dat geldt ook voor de vuilnisman op straat.
Vakmanschap is uiteraard het belangrijkste, maar hij
moet goed rondkijken. Als de vuilnisman tijdens zijn
inzamelronde een kapotte lantaarnpaal ziet of een se-
rie losse stoeptegels, kan hij het mankement direct
per foto doorgeven aan een back-office. Daar hebben
we een speciale app voor gemaakt en dat werkt uitste-
kend. Doel is dat het aantal klachten van burgers over
dit soort zaken flink te laten afnemen. Overigens gaan
we ook het aantal varianten beperken van bijvoorbeeld
armaturen waaruit bewoners kunnen kiezen.”
Gaan deze ontwikkelingen niet ten koste van de milieudoelstellingen?Jäger: “Nee, wij denken van niet. zoals het aanbelex-
periment laat zien, wordt de straat schoner en zijn we
minder geld kwijt aan weghalen van vuil. We gaan wel-
licht experimenteren met bewegingssensoren waar-
door het licht aanfloept als je ’s avonds een zak bij een
container zet. Dat haalt eventueel verkeerd gedrag uit
de anonimiteit. En we werken aan een serieuze busi-
nesscase voor een nascheidingsinstallatie voor plastic
verpakkingsafval uit restafval. Want Rotterdam doet,
zoals bekend, niet aan voorscheiding. Tachtig procent
van de stad bestaat uit hoogbouw, etage- of portiekwo-
ningen en die kun je niet teveel vermoeien met contai-
Jon Meijer, directeur Schoon van het
cluster Stadsbeheer Rotterdam
GRAM | januari/februari 2013 29
Al 25 jaarSinds 1998 kunnen alle inwoners van de provincie
Utrecht hun oude medicijnen gescheiden van het ove-
rige afval gratis inleveren. Voor gebruikte injectienaal-
den is dit al sinds 1989 mogelijk. Dit kan niet alleen
bij de gemeentelijke afvalaanbiedstations, maar ook bij
alle apotheken in de provincie. AVU, die deze speci-
ale en unieke regeling al 25 jaar uitvoert, laat dit afval
vervolgens op afroep een keer per maand ophalen en
verder verwerken. Dit is al 88 ton KcA per jaar dat nu
niet meer in het restafval belandt.
Goede samenwerkingEen van de geheimen achter deze succesvolle regeling
is de goede samenwerking tussen AVU, de Utrechtse
gemeenten, Apothekers Vereniging Midden Nederland,
Unieke regeling inzameling oude medicijnen en injectie-naalden groot succes
De provincie Utrecht is de enige provincie waar een speciale regeling is voor alle inwoners om hun
oude medicijnen en injectienaalden gescheiden van het overige afval in te leveren bij de apotheek. Af-
valverwijdering Utrecht, die deze speciale regeling uitvoert, zorgt voor het ophalen en verwerken. Het
gaat jaarlijks om circa 88 ton KCA dat nu niet meer in het restafval belandt. Dat is beter voor het milieu
en veiliger voor de vuilnisman.
“Oude medicijnen en injectienaalden zijn indertijd op
de lijst van klein chemisch afval geplaatst om het vei-
ligheidsrisico bij het inzamelen. Toch heeft de lande-
lijke overheid voor dit specifieke afval van huishou-
dens niets speciaals geregeld, en bij navragen destijds,
bleken hier ook geen plannen voor te zijn”, vertelt
de heer Janssen, bestuursvoorzitter van Afvalverwij-
dering Utrecht (AVU). Dit heeft AVU en de samenwer-
kende Utrechtse gemeenten doen besluiten hier zelf
een regeling voor te treffen. “We hebben toen contact
gezocht met de regionale Apothekers Vereniging Mid-
den Nederland (voorheen Departement Utrecht KNMP)
en de inzamelaars ROVA en Dienst Stadswerken van de
gemeente Utrecht. Dit heeft geleid, zoals nu blijkt uit
een recente evaluatie, tot een vruchtbare en effectieve
regeling”, zegt de voorzitter trots.
Greep uit het assortiment van de apotheek Inleverpunt voor restant oude medicijnen bij apotheek
door Freddy van der Brugge
30 GRAM | januari/februari 2013
Inzameling, registratie en verwerking De oude medicijnen en gebruikte injectienaalden wor-
den maandelijks opgehaald, door ROVA bij 55 apo-
theken en 7 KcA-depots in 13 gemeenten en door
Stadswerken Utrecht bij 94 apotheken en de overige
KcA-depots in de andere gemeenten. “Wij verzorgen
ook de registratie en bewaken de kwaliteit van dit inza-
melingsproces”, laat Frans de Ronde van Stadswerken
Utrecht weten. “Sinds twee jaar is het inzamel- en re-
gistratiesysteem geautomatiseerd. zo krijgen apothe-
kers een week voor de vaste ophaaldag per mail een
aanmeldformulier, waarin zij kunnen aangeven hoeveel
volle 60 liter vaten met restanten medicijnen zij heb-
ben en hoeveel volle naaldenkokers. Ook kunnen ze
invullen hoeveel lege emballage zij weer willen ont-
vangen”, vervolgt hij. “De bij de apotheek ingeleverde
volle naaldenkokers halen wij op en worden uit vei-
ligheidsoverwegingen met verpakking en al verbrand”.
Dit gebeurt samen met de ingezamelde medicijnen bij
gespecialiseerde bedrijven zoals de installatie voor
specifiek ziekenhuisafval van zavin in Dordrecht.
Afgelopen jaar is de regeling door alle partijen ge-
evalueerd. Daaruit blijkt dat vanwege het goede ser-
viceniveau van de regeling, zowel de inwoners als de
apotheken er goed gebruik van maken. De laatste sor-
teeranalyses tonen dat 80% van de oude medicijnen en
gebruikte naalden apart worden ingeleverd. De ingeza-
melde hoeveelheid is de afgelopen vijf jaar zelfs toe-
genomen van 66 naar 88 ton. Dit is een toename met
33%. Hieruit blijkt dat steeds meer mensen weten waar
zij hun restant medicijnen en gebruikte naalden kwijt
kunnen. Verwacht wordt dat deze trend zich doorzet,
mede vanwege het toenemende gebruik van medicij-
nen. “Van de medicijnen wordt 85% à 90% opgehaald
bij de apotheken en de rest bij de gemeentelijke KcA-
depots. Van de ingezamelde naalden komt 99% bij de
apotheken vandaan”, aldus De Ronde.
Pilot ‘Pillenzak’De apothekers spannen zich graag in om het rende-
ment van het inzamelen te verhogen. Daartoe beslo-
ten alle betrokken partijen om in Leusden een pilot te
starten, genaamd ‘pillenzak’. De apotheken in Leusden
geven de inwoners een hersluitbare plastic zak mee
om daar voortaan hun oude medicijnen in te depone-
ren. De bedoeling is dat zij thuis eerst de verpakking/
bijsluiter van de medicijnen scheiden, zodat uitsluitend
de medicijnen in de pillenzak terecht komen. Dit draagt
bij aan het behoud van de privacy en het verlagen van
de ingeleverde volume oude medicijnen. Rieter: “Hier-
mee beogen we nog meer oude medicijnen bij de apo-
theek in te zamelen. Ook bij deze pilot ontvangen in-
woners bij inlevering van een volle pillenzak direct een
lege retour. De kosten van de AVU-regeling zijn voor
medicijnen vergelijkbaar met de gemiddelde kosten
apothekers en inzamelaars. AVU voorzitter Janssen:
“Dat inwoners hun restanten aan medicijnen bij de
apotheek kwijt kunnen, gebeurt ook in andere Neder-
landse gemeenten. De schaal waarop deze regeling
wordt uitgevoerd, namelijk in de gehele provincie, en
het feit dat alle apothekers uit deze provincie hieraan
deelnemen is echter uniek in Nederland. Verder dragen
de Utrechtse gemeenten alle kosten voor de regeling,
waardoor deze gratis is voor zowel apotheken als par-
ticulieren. Dit komt de inzameling ten goede.”
Voorlichting werktDe apothekersvereniging bemiddelt en verzorgt de
voorlichting over de inzameling naar de apothekers.
De heer Rieter, zelf apotheker en voorzitter van Apo-
thekers Vereniging Midden Nederland, laat een folder
over de regeling zien die zij samen met AVU voor de in-
woners hebben gemaakt. “De bestaande regeling wordt
door onze leden breed ondersteund en gewaardeerd.
Regelmatig evalueren wij deze regeling met onze le-
den en daar komen met name praktische zaken naar
voren als de vorm/grootte en het handzaam gebruik
van de naaldencontainers. Ook het moeilijk sluiten van
de geneesmiddelvaten is besproken. Verder blijven wij
als bestuur de leden attenderen op de gemaakte af-
spraken met de inzamelaars: geen bedrijfsafval zoals
laboratoriumafval, chemische grondstoffen of naalden
van vaccinatiecampagnes meegeven en zorgen dat er
geen gebruikte naalden bij de restanten medicijnen
terechtkomen. Iedere apotheek geeft inmiddels pro-
actief bij het verstrekken van injecteerbare middelen
–bijvoorbeeld om trombose te voorkomen- een naal-
dencontainer mee. Voor de meeste inwoners is het al
routine: een volle naaldencontainer bij de apotheek in-
ruilen voor een lege. Deze kostenloze service stellen
zij zeer op prijs.”
De gemeenten op hun beurt geven regelmatig bekend-
heid aan de regeling. Via hun gemeentepagina in de
huis-aan-huisbladen, de gemeentewebsite en hun af-
valkalender vermelden zij waar en hoe de inwoners
medicijnen en injectienaalden kunnen inleveren. Het
frequent herhalen van deze boodschap zal de geschei-
den inzameling nog verder verbeteren. Ook het hoge
serviceniveau naar de inwoners en apotheken stimu-
leert het gebruik van de regeling.
Veilige opslag apart ingeleverde medicijnen bij apotheek
GRAM | januari/februari 2013 31
verdeeld. Daarbij is een extra impuls in de publieks-
voorlichting door de gemeenten geen overbodige luxe.
zowel De Ronde als Rieter denken dat de regeling ook
wel zou kunnen werken voor andere provincies. Het
goede nieuws voor alle inwoners en apothekers van de
provincie Utrecht en het milieu is dat deze succesvolle
service blijft voortbestaan.
Tekst en fotografi e: Freddy van der Brugge, namens AVU en de
Utrechtse gemeenten projectleider provinciebrede campagne
‘Doe meer met afval’
Netwerkinfo:
E-mail: freddy@bruggecommunicatie.com
voor klein chemisch afval. Door de extra mogelijkheid
om de medicijnen in te leveren bij apotheken is het
serviceniveau echter hoger dan gemiddeld. Voor me-
dicijnen is de regeling dus kosteneff ectief”, legt AVU-
voorzitter Janssen uit. “Voor injectienaalden zijn de
kosten veel hoger dan het gemiddelde voor KcA. Dat
komt vooral door de dure naaldenkokers. Aanbieden
van naalden zonder deze kokers is echter gevaarlijk en
feitelijk geen optie. Aan deze kosten is dus redelijker-
wijs niet te ontkomen”, gaat hij verder. “Ondanks het
feit dat de ingezamelde hoeveelheden medicijnen en
naalden elk jaar toenemen, zullen de totale kosten na-
genoeg hetzelfde blijven. De afgesproken lagere tarie-
ven voor de inzameling, verwerking en de verpakkin-
gen compenseren de toename van de hoeveelheden”,
besluit Janssen.
DoorgaanDe uitkomsten van de evaluatie hebben AVU, de
Utrechtse gemeenten en de apothekersvereniging
doen beslissen de regeling in de huidige vorm en hun
samenwerking voort te zetten. Niet onbelangrijk bij
dit besluit is het feit dat ook de inzamelaars ROVA en
Stadswerken Utrecht op dezelfde manier door willen
gaan. De kosten en het werk blijven op dezelfde manier
Containers voor gebruikte injectienaalden
gram-orlaco 130125.indd 1 25-01-13 14:59
Zaltbommel 0418 - 51 53 22 www.savas.com *
ex B
TW, i
nbou
w- e
n tr
ansp
ortk
oste
n
Stoelen voor verschillende toepassingen en gebruik.
Voor iedereen een goede stoel! Probeer 4 weken g
Onbemand wegen zonder weegautomaat en pasjesFlexibel onbemand wegen voor álle
aanbieders tegen lagere kosten. Dat
zijn kenmerken van het recent door
Pieter Bas Automatisering ontwikkelde
SMS Wegen. Met het nieuwe systeem
kunnen vrachten worden gewogen
zonder dat er personeel of hardware
nodig is. Iedere aanbieder kan zonder
weegoperator gewogen worden of ei-
genlijk zélf wegen.
Een sms’je. Meer is er bij SMS Wegen
niet nodig om automatisch te wegen als
de vrachtwagen op de weegbrug staat.
De chauff eur stuurt een sms’je naar een
telefoonnummer dat hoort bij de brug
en de code van afvalstroom. Daardoor
weet het systeem in een keer om welke
wagen, chauff eur en welke afvalstroom
het gaat. Direct na de weging krijgt de
chauff eur op de display van zijn tele-
foon het berekende gewicht. Wanneer
het om eigen auto’s gaat, wordt SMS-
wegen nog veel gemakkelijker. Door
per SMS op ordernummers uit de plan-
ning te wegen, gaat het allemaal nog
veel sneller en simpeler. De vracht is
dan na het wegen direct klaar om ge-
boekt en verwerkt te worden in het
TMS.
Inl. www.PieterBas.nl
Nieuwe uitgave Handboek AfvalstoffenrechtIn het Handboek Afvalstoff enrecht
wordt de relevante wet- en regelge-
ving overzichtelijk gepresenteerd en
toegelicht aan de hand van praktijk-
voorbeelden en jurisprudentie. Het
handboek geeft een kader van de vele
aspecten die in het werkveld relevant
zijn. De primaire vraag wanneer er
sprake is van een grondstof en wan-
neer van een afvalstof wordt bespro-
ken aan de hand van jurisprudentie.
Het handboek gaat in op de Europese
richtlijnen (Kaderrichtlijn afvalstoff en,
Evoa, Eural e.d.) en hun doorwerking in
de nationale wet- en regelgeving (Wet mi-
lieubeheer en diverse AMvB’s en ministe-
riele regelingen).
Auteurs:
ing. T. van der Meulen en Y. Flietstra
Meer informatie:
www.berghauserpont.nl/product/hand-
boek-afvalstoff enrecht
Nieuwe app helpt consument bij afvalscheidingDe nieuwe Afvalscheidingswijzer van Milieu centraal helpt gemeenten en bedrijven
die huishoudelijk afval in zamelen om inwoners goed voor te lichten. Met deze app
kunnen inwoners snel op hun smartphone checken in welke afvalbak een bepaald
product thuishoort. De Afvalscheidingswijzer is ook als webtool op internet te raad-
plegen.
De Afvalscheidingswijzer en de gratis apps voor iPhone en Android zijn te vinden op:
www.afvalscheidingswijzer.nl
Inl. Linda Nijenhuis, (030 )230 5077, linda.nijenhuis@milieucentraal.nl
FoodiebagDe Foodiebag is een heruitvinding van
de doggy-bag en is bedoeld om bij res-
taurantbezoek de overgebleven maal-
tijdresten op een handzame en discrete
wijze mee naar huis te nemen. De Foo-
diebag werd geïntroduceerd in april
2012 en wint langzaam aan terrein. Op 7
januari 2013 won de Foodiebag de Hore-
cava Innovation Award. Deze prijs wordt
jaarlijks uitgereikt en is bedoeld voor de
beste innovatie in de horecasector.
Het concept van de Foodiebag is eenvou-
dig. Op tafel ligt een clip met informatie
over de Foodiebag. Als de gast de res-
ten van de maaltijd mee naar huis wil
nemen, steekt deze de clip op het bord.
De ober weet daardoor dat de resten
mee naar huis genomen moeten worden.
In de keuken worden de maaltijdresten
verpakt in de Foodiebag en daarna mee-
gegeven aan de gast. De Foodiebag is ge-
heel gemaakt van restmaterialen.
De Foodiebag is een initiatief van het
ontwerpbureau VerdraaidGoed!
Voor meer informatie zie:
www.verdraaidgoed.nl
32 GRAM | januari/februari 2013
NIEUWTJES VAN DE zAKELIJKE MARKT nieuWS
GRAM | januari/februari 2013 33
NIEUWTJES VAN DE zAKELIJKE MARKT nieuWSEerste Scania Euro-6 vuilniswagen voor Van Gansewinkel
Vanaf 1 januari 2014 gaat de Euro 6
milieunorm in. In milieuzones moeten
vrachtwagens voldoen aan bepaalde
milieueisen, om de luchtkwaliteit in de
stad te verbeteren. De meeste grote ste-
den hebben zo’n milieuzone ingevoerd.
Van Gansewinkel Groep beschikt al over
een wagenpark om haar klanten in die
milieuzones optimaal te bedienen, zoals
diverse elektrische inzamelvoertuigen,
vrachtwagens die voldoen aan de EEV-
uitlaatgasemissienorm en wagens die
op aardgas rijden. Vanaf vandaag is daar
dus de Euro-6 vuilniswagen aan toege-
voegd.
De 9 liter 5 cilinder Euro 6 motor levert
280 pk en verlaagt in vergelijking met
Euro 5 de NOx uitstoot tot 80% en het
aantal roetdeeltjes met circa 99%. Belang-
rijke redenen voor Van Gansewinkel om
nu al over te stappen op de strenge Euro
6 milieunorm. Het voertuig beschikt bo-
vendien over een start/stop-systeem om
extra brandstof te besparen en over een
voor- en achterzicht camera voor veilig
zicht rondom het voertuig. De afvalpers-
wagenopbouw is van Geesink uit Emme-
loord.
Van Gansewinkel Groep beperkt de uit-
stoot van haar wagenpark niet alleen
door de aanschaf van nieuwe en scho-
nere voertuigen. Ook wordt een bewust
beleid gevoerd in het optimaliseren van
inzamelroutes en het verminderen van
wegkilometers. De grootste bijdrage aan
een beter milieu en duurzamer samen-
leving behaalt het bedrijf door afval in
grondstoffen en energie om te zetten.
Hierdoor wordt het gebruik van primaire
grondstoffen verminderd en de uitstoot
van cO2 in de gehele afvalketen terug-
gedrongen.
Afvaldienstverlener Van Gansewinkel heeft de eerste vuilniswagen van Neder-
land in gebruik genomen die wordt aangedreven door de zuinige Euro 6 motor
van Scania.
Het voertuig is een nadrukkelijke verbetering ten opzichte van voertuigen
met een Euro 5 motor en voldoet aan de strengste Europese normen voor de
uitstoot van schadelijke stoffen. Het voertuig zal als inzamelwagen in Amster-
dam gaan rijden.
Uitbreiding ISO certifice-ring en VCA keurmerk voor BWasteBWaste International B.V. en BData B.V.
hebben de ISO certificering uit kunnen
breiden. Naast het eerder toegekende
ISO 9001 certificaat, heeft de leveran-
cier van ondergrondse afvalsystemen
nu ook het ISO 14001 certificaat.
info@bwaste.nl
www.bwaste.nl
Otobin tegen zwerfafvalAutomobilisten weten zich vaak geen
raad met kauwgomresten, snoeppapier-
tjes, klokhuizen of andere rommel. On-
derzoek van Nederland Schoon toont
aan dat weggebruikers afval niet langer
uit de auto gooien als er een afvalvoor-
ziening in de auto is. Onder het motto
‘Veilig op weg in een opgeruimde auto’
introduceert Stichting KWAMUTEGEN het
wegwerpprullenbakje Otobin. Dit bakje
past in de bekerhouder en is een simpele
oplossing voor een dagelijkse ergernis.
Want in geen enkele auto zit een fatsoen-
lijke prullenbakje.
De Otobin is een milieuvriendelijk pro-
duct waarmee de stichting wil bijdragen
aan een veiliger en socialer verkeersge-
drag. Bij benzinestations wordt de OTO-
BIN aangeboden in setjes van zes stuks
voor rond één euro per set. De bakjes
zijn gemaakt van gerecycled papier en
kan na gebruik met afval en al, zo in de
vuilcontainer.
Inl. www.otobin.nl
De duurzaamste verwerking van uw RKGV.
Wilt u af van uw riool-, kolk-, gemaalslib of
veegzand? Zandrecycling Nederland (ZRN)
is dé specialist van Nederland. We reinigen
en recyclen het tot schone (bouw)materialen.
En we verwerken de restfracties volgens de
kleinste paragrafen van de Milieuwet. Kijk op
www.zandrecycling.nl, of bel 0174-24 39 50
voor meer info, een vrijblijvende afspraak ter
kennismaking of het aanvragen van een offerte.
Zandrecycling Nederland BV • ABC Westland 227, 2685 DC Poeldijk T 0174-243950 • F 0174-291148 • www.zandrecycling.nl • info@zandrecycling.nl
RKGV-specialist sinds 1988
Meerdere locaties in Nederland
Snelle dienstverlening
Diverse transportmogelijkheden
ISO- en VCA-gecertifi ceerd
Gratis afvalstroomnummer
Af van uw RKGV-afval? Zó hoort ‘t.
34 GRAM | januari/februari 2013
Agenda29-30-31 mei
NVRD Jaarcongres ‘Meer Waarde’
Organisatie: De Meerlanden en de NVRD
29-30 mei
ReinigingsDemoDagen, Lelystad
11 sept
NVRD Themadag Afval & Grondstoffen, Reehorst Ede
ColofonUitgeverNVRD, WTc ArnhemNieuwe Stationsstraat 106811 KS ARNHEMTelefoon 088 - 3770000E-mail post@nvrd.nlI-net www.nvrd.nl
RedactiecommissieRob Schram, RMN (hoofdredacteur), Marc Maassen, GADBas Peeters, NVRDHerman Beerding, BMSRiny de Jonge, stadsdeel Amsterdam-OostMarc Veenhuizen, gemeente ApeldoornWilly Brinkbäumer, Twente MilieuMartin van Nieuwenhoven, Agentschap NLDiederik Notenboom, de Meerlanden
EindredactieKarin Hegeman en Karin Giesen Postbus 1218, 6801 BE Arnhemtel. 088 - 3770000e-mail: hegeman@nvrd.nl
Advertentie-exploitatieBureau Van VlietPostbus 20, 2040 AA zandvoorttel. 023 - 5714745e-mail: M.dewit@bureauvanvliet.com
Opmaak en drukWeevers Grafimedia, www.weevers.nl
Officieel vakblad van de NVRD
AbonnementenadministratieNVRD, Postbus 2118, 6801 BE ArnhemJaarabonnement ad € 98,– incl. BTW. België € 122,50 (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: € 11,50.
Beëindiging abonnementHet opzeggen van een abonnement dient schriftelijk te geschieden uiterlijk op 15 november bij de NVRD. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd.
ISSN 1569-0458
© NVRD
GRAM wordt gedrukt op papier met het FSc®-keurmerk en verschijnt 10x per jaar.
Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.
Lid worden van de NVRD?
Houdt uw organisatie zich bezig met afvalbeheer en/of beheer van de openbare
ruimte? Bent u professional in afvalbeheer en/of van de openbare
ruimte? Word dan lid van de NVRD. Het lidmaatschap is organisatiegebonden.
Wilt u meer weten over de NVRD of het lidmaatschap? Bel of mail dan met ons
ledensecretariaat. telefoon 088 -377 0000 email post@nvrd.nl
beheer
Lid worden van de NVRD?
Houdt uw organisatie zich bezig met afvalbeheer en/of beheer van de openbare
ruimte? Bent u professional in afvalbeheer en/of van de openbare
ruimte? Word dan lid van de NVRD. Het lidmaatschap is organisatiegebonden.
Wilt u meer weten over de NVRD of het lidmaatschap? Bel of mail dan met ons
ledensecretariaat. telefoon 088 -377 0000 email post@nvrd.nl
beheer
www.vanschijndel.euVan Schijndel BV • Stationsweg 78 • 6051 KL Maasbracht • Nederland
T +31 (0)475 465636 • F +31 (0)475 466540 • E info@vanschijndel.eu www.vanschijndel.eu
VSAII + SCB1700-Eurosplit
VSAII + ACB500 Archiefbelading
Van Schijndel Afvalinzamelsystemen“iets anders, veel beter”.
Onderdelenservice
Eenvoudig, betrouwbaar. Beproefd concept voorzien van de nieuwste technieken. Ongecompliceerde moderne hydrauliek & elektronica.
Langere levensduur door toepassing van slijtvast staal voor achterlader en opbouw. Standaard met verzwaard juk en persschot. Twee jaar garantie.
Waarom voor van Schijndel kiezen:
OND
ERDELEN
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
Standaard met verzwaard juk en persschot. ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
Standaard met verzwaard juk en persschot. Standaard met verzwaard juk en persschot. ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
Standaard met verzwaard juk en persschot.
VSAIII + SCB1700-Combi
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
ww
w.v
ansc
hij
ndel.
eu
VSAIII + SCB1700-CombiGeschikt voor haak-arm-, kabel- en kettingopname systemen.