Gram mei 2015 def

48
Area maakt werk van afval Noviteiten ReinigingsDemoDagen GRAM JAARGANG 106 | NUMMER Mei 2015 VAKBLAD VAN DE 4 T

description

 

Transcript of Gram mei 2015 def

Page 1: Gram mei 2015 def

Composteren en milieubelasting

Area maakt werk van afval

Noviteiten ReinigingsDemoDagen

GRAMJAA

RGA

NG

106 | NU

MM

ER Mei 2015

VAKBLAD VAN DE 4

Zelf doen!- Rijden op veegmachines- Container oppakken

met zijlader- Ondergrondse

containers legen

Truck van de Toekomst Doe mee met het brandstofspel!

KLAIR rotondeCompleet overzicht van kunststof afvalcontainers, ondergrondse en halfonder-grondse containers.

T

Page 2: Gram mei 2015 def

Levert uw GFT-afval al energie op?De nieuwe Bio Power vergister van Indaver werkt op volle kracht. Geschikt om 75.000 ton

GFT-afval per jaar een nieuwe start te geven. Als groen gas, CO2, compost of biomassa. Geen afval

meer, maar een perfecte kringloop. En dat is de missie van Indaver: steeds meer kringlopen sluiten

om zo veel mogelijk afval een nieuw leven te geven.

We zijn niet voor niets ‘toonaangevend in duurzaam afvalbeheer’.

Meer weten over Indaver, onze visie op een biobased economy en de Bio Power vergister in

Alphen aan den Rijn? Kijk dan op www.indaver.nl voor meer informatie.

www.indaver.nl

Page 3: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 3

Vakblad van de NVRD

inhoudsopgave

4

16

18

21

Special NVRD JaarcongresCongresprogramma

Voorwoord Cees Paridaans, gemeente Tilburg

Introductie van de sprekers

Luid krakend op weg naar alternatief voor de aluminiumzakToen Nederland massaal overging tot gescheiden inzameling van

kunststofverpakkingen werd direct gecommuniceerd dat chipszakken daar niet

bij horen. Toch blijken burgers het wel vaak te doen. Jammer, want de aluminium

binnenzijde verstoort de recycling. Het wachten is op een beter alternatief.

“Mensen vinden het prettig om alle plastic fl essen in één zak te stoppen”Een interview met Cees de Mol van Otterloo, directeur van het Afvalfonds.

Amersfoort maakt start met circulaire ambitiesAmersfoort legt de lat hoog en wil in 2020 tien procent van haar producten en

diensten circulair inkopen. Een eerste uitdaging dient zich meteen aan. Twee oude

ziekenhuizen in de stad zijn heuse ‘grondstoff enfabrieken’. De gemeente wil de markt

tot een zo circulair mogelijke sloop van de oude gebouwen prikkelen.

Foto voorplaat:

Communicatiebron

lees verder op pag. 4

11 Bezem

24 Afscheid van NVRD-bestuurder

Eric Bodar

27 Hoe doen zij dat? Deze maand:

afvalstoff enheffi ng

28 Vakwerk

30 NVRD Nieuws

32 Area maakt werk van afval

34 Textielcirkel Twente

37 Gevaren XTC-afval

38 Branchegenoten

42 Noviteiten ReinigingsDemoDagen

44 Branchenieuws

46 Agenda en colofon

47 CloseUp

Lees verder op pag. 27

T

Page 4: Gram mei 2015 def
Page 5: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 5

Het thema van het NVRD Jaarcongres is niet toevallig. De NVRD onderkent dat

de afval- en reinigingsbranche veel meer resultaten kan boeken samen met

andere partijen en branches. De samenwerking met Cedris, Divosa, Stadswerk,

maar ook de rol en positie ten opzichte van de Vereniging Nederlandse

Gemeenten, Vereniging Afvalbedrijven en de ministeries heeft de afgelopen

jaren meer inhoud en betekenis gekregen. In het Tilburgse wordt gesproken

over ‘Social Innovation’. Ook hierbij wordt gewerkt aan veranderingen,

samen met partners, in het publieke en private domein ten gunste van de

maatschappij.

Onder de titel ‘Slimmer Organiseren’ kunnen we daarom veel onderwerpen aan de

orde stellen. Wat gebeurt er als de burger zich echt bewust is van het voordeel van

afvalscheiding en zijn gedrag daadwerkelijk gaat aanpassen? Hoe kunnen wij, de

afvalbranche samen met anderen, dat beïnvloeden?

We hebben het steeds meer over de circulaire economie. Wat is de rol van de afval- en

reinigingsbranche daarin? Wat kan technologie daarin betekenen? Hoe vertaalt dit zich

binnen de modewereld?

Het jaarcongres beoogt niet de absolute antwoorden op alle voorgaande vragen te

geven. Wel gaan we tijdens het congres in op aspecten die ons kunnen aansporen

om oplossingsrichtingen te formuleren. In een aantal gevallen zal het congres zelfs

concrete handvaten bieden.

Het congres vindt plaats in de Spoorzone. Een ruimtelijk gebied

dat volop in transitie is. Een gebied waar oud en nieuw bij

elkaar komen en in elkaar opgaan. Een verandering van een

gebied met een rijke historie naar een gebied waar historie

geschreven en gemaakt gaat worden. Dit congres kan

betekenisvol zijn in het leggen van nieuwe verbindingen

en het benoemen van ontwikkelingen, die ons verder

helpen in het beperken van afval en het vergroten

van een circulaire economie.

De toegevoegde waarde van dit congres

wordt gemaakt door haar deelnemers. Dat

zijn uiteraard de leden van de NVRD, de

sponsoren, de inleiders op het congres en

alle anderen die een bijdragen geleverd

hebben en gaan leveren. Daarvoor

bedanken wij iedereen.

U bent van harte welkom in Tilburg.

Cees Paridaans

geven. Wel gaan we tijdens het congres in op aspecten die ons kunnen aansporen

om oplossingsrichtingen te formuleren. In een aantal gevallen zal het congres zelfs

concrete handvaten bieden.

Het congres vindt plaats in de Spoorzone. Een ruimtelijk gebied

dat volop in transitie is. Een gebied waar oud en nieuw bij

elkaar komen en in elkaar opgaan. Een verandering van een

gebied met een rijke historie naar een gebied waar historie

geschreven en gemaakt gaat worden. Dit congres kan

betekenisvol zijn in het leggen van nieuwe verbindingen

en het benoemen van ontwikkelingen, die ons verder

helpen in het beperken van afval en het vergroten

van een circulaire economie.

De toegevoegde waarde van dit congres

wordt gemaakt door haar deelnemers. Dat

zijn uiteraard de leden van de NVRD, de

sponsoren, de inleiders op het congres en

alle anderen die een bijdragen geleverd

hebben en gaan leveren. Daarvoor

bedanken wij iedereen.

U bent van harte welkom in Tilburg.

Cees Paridaans

C O N G R E S S P E C I A L

Slimmer Organiseren

Page 6: Gram mei 2015 def

6 GRAM | mei 2015

C O N G R E S S P E C I A L

Dagvoorzitter Annemarie van Gaal

Annemarie van Gaal is ondernemer en investeerder in

binnen- en buitenland en schrijft wekelijkse columns in

het Financieel Dagblad. Annemarie van Gaal verhuisde

op haar 27e naar Rusland en startte een eigen uitgeverij

‘Independent Media’ die binnen vijf jaar uitgroeide tot een

van de grootste uitgeverijen van Rusland. Tijdens haar

optredens in het land boeit Annemarie haar publiek als

geen ander als ze vertelt hoe overleven in Rusland leidde

tot een enorm succes en hoe je kansen pakt in schijnbaar

uitzichtloze situaties. Ze levert verbluff ende inzichten om

nieuwe omzetkansen te ontdekken en is zeer inzicht gevend

en buitengewoon inspirerend.

Foto Tomas Mutsaers

Teksten: Hetty Dekkers

Page 7: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 7

C O N G R E S S P E C I A L

Daan van Soest

Eff ecten van handhavingsacties

Wat is het eff ect van handhavingsacties op gescheiden inzameling?

Dat onderzoekt de Universiteit van Tilburg op dit moment. Professor

Daan van Soest (1969) begeleidt het onderzoek. “Handhavingsacties

zijn duur. We willen allemaal weten wat werkt en wat niet”, motiveert

hij zijn studie naar het eff ect van handhaving. In de gemeente Tilburg

zijn vorig jaar duobakken ingezet bij de laagbouw. Van Soest: “Mensen

lopen voor de inzamelwagen uit om de containers te controleren. Zien

ze ongerechtigheden, dan waarschuwen ze door eerst gele kaarten

aan de bak te hangen. Blijft het scheidingsgedrag slecht dan volgt een

oranje kaart en bij een rode wordt er beboet. Ons voorstel was ook

witte kaarten uit te delen aan huishoudens die de duobakken correct

gebruiken. Zodat de bewoners die het goed doen, ook merken dat er

gehandhaafd wordt.” De eerste resultaten van de handhavingsactie zijn

veelbelovend. Bekeken wordt nog of extra voorlichting aan de bewoners

een versterkende invloed heeft op het scheidingsgedrag van de burger.

Spreker Daan van Soest is hoogleraar milieueconomie aan de Universiteit van Tilburg. Hij is gespecialiseerd in

klimaatverandering en milieubeleid. De onderzoeken van Van Soest zijn zowel theoretisch als empirisch van

aard. Ze zijn vooral gericht op optimaal milieubeleid, de instrumentkeuze daarvoor en op het optimale gebruik

van vernieuwbare natuurlijke hulpbronnen. Van Soest is tevens co-editor van het vakblad Resource and Energy

Economics, en mederedacteur bij Environmental and Resource Economics.

René ten Bos

"Meer controle wakkert wantrouwen aan"

Iedereen kent de voorbeelden: de agent die meer met papierwerk bezig is dan met boeven vangen, de

schooljuff rouw die zich middels rapportages zo uitgebreid moet verantwoorden, dat ze nauwelijks aan lesgeven

toekomt. Met minder toezicht en papierwerk zou Nederland een stuk beter af zijn, stelt (managements)fi losoof

René ten Bos. “Het huidige streven naar meer controle in de bedrijfsvoering is een paradox. Men probeert er

vertrouwen mee af te dwingen, terwijl het alleen maar wantrouwen aanwakkert.”

In zijn lezing ‘Slimmer denken en werken’ probeert de fi losoof aan te tonen waarom minder toezicht en controle

gewenst is. Ook geeft hij manieren aan om dat te

bereiken. “Al het administratieve, niet-cliëntgebonden

werk dat we tegenwoordig uit moeten voeren, kost veel

tijd en geld en moeten we zien te doorbreken”, aldus

Ten Bos. “Veel controleregels zijn weliswaar opgelegd

door de overheid, maar we hoeven niet alles te doen

wat de overheid zegt. Enige weerstand is geboden.”

René ten Bos (1959) is fi losoof, auteur en

organisatiedeskundige. Hij schreef meerdere

boeken, waaronder Bedrijfsethiek en ‘Water, een

geofi losofi sche geschiedenis’, en is hoogleraar fi losofi e

van de managementwetenschappen aan de Radboud

Universiteit Nijmegen. Ten Bos geeft regelmatig lezingen

over onder meer fi losofi sche en bedrijfsorganisatorische

onderwerpen.

Page 8: Gram mei 2015 def

8 GRAM | mei 2015

C O N G R E S S P E C I A L

Ronald Plasterk

Ronald Plasterk is politicus en wetenschapper. Sinds november

2012 is hij minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

in het kabinet-Rutte II. Van februari 2007 tot en met februari 2010

was Plasterk minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in het

kabinet-Balkenende IV. Van juni 2010 tot november 2012 was hij lid

van de Tweede Kamer voor de Partij van de Arbeid. Plasterk is tevens

bioloog, gespecialiseerd in de moleculaire genetica. Tijdens het

congres verzorgt hij een toespraak.

Janton van Apeldoorn

Slimmer werken via het net

“De hele wereld is een dorp geworden”, zegt Janton van Apeldoorn. “Veel

bedrijven missen kansen omdat ze op de oude manier blijven werken.”

Van Apeldoorn (1972) is online-adviseur bij PGGM. Daarnaast zette hij

vier jaar geleden zijn eigen succesvolle schaakwebsite op, Chessity. “Op

Chessity kan iedereen leren schaken met behulp van games. De site heeft

nu 35.000 actieve gebruikers, verspreid over 150 landen. Het mooie aan

Chessity is echter dat de start-up weinig kostte. Door slim te werken, kan

iedereen een actieve online community opbouwen. Dat geldt ook voor

afvalbedrijven.” Volgens Van Apeldoorn denken veel grote bedrijven nog

steeds dat het opzetten van een actieve online community een kostbare

en tijdrovende zaak is. “Dat is een misvatting. Online kun je alle resources

benutten. Over de hele wereld kun je inspirerende mensen vinden die

bijvoorbeeld een huisstijl of een videofi lm kunnen maken. Ingenieuze

IT-systemen kun je huren in de cloud, dat alles drukt kosten en creëert

energie. Je hebt er geen groot kantoor of vast personeel voor nodig.”

Janton van Apeldoorn is zelf actief schaker. In zijn lezing ‘Slimmer werken

met behulp van online’ toont hij aan dat ook afvalbedrijven meer gebruik

kunnen maken van de vele mogelijkheden van het internet. “Onderwerpen

als circulaire economie, terugwinning van grondstoff en en duurzame

inzameling lenen zich uitstekend voor een actieve online community. Als

je het goed doet, helpen de gebruikers je vanzelf aan nieuwe klanten. Een

groot marketingbudget is niet nodig.”

Foto Eut van Berkum

Page 9: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 9

Met Birdview van MAN worden vier camerabeelden samengevoegd tot één.

C O N G R E S S P E C I A L

Met Birdview van MAN worden vier camerabeelden samengevoegd tot één.

Marieke Eyskoot

Van overhemd naar boxershort

Afval en mode hebben meer met elkaar te maken dan je op het eerste

gezicht zou denken. Marieke Eyskoot streeft er naar, met haar bedrijf

Talking Dress, duurzame mode op de kaart te zetten. “Je kunt ontzettend

blij zijn met een nieuw kledingstuk, maar je voelt je nóg beter als je weet

dat dat product gemaakt is zonder uitbuiting van mens en milieu”, vat ze

haar doelstelling samen.

Marieke Eyskoot (1977) is de bevlogen initiatiefnemer van Talking Dress,

een bedrijf dat het verhaal achter modieuze kleding wil vertellen. Ze levert

niet alleen diensten aan consumenten maar is ook consultant voor bedrijven

die duurzamer met kleding willen omgaan. “Veel mensen willen graag in

duurzame kleding lopen”, aldus Eyskoot. “Met behulp van een app maak ik

bekend waar je die mode kunt vinden en bied ik informatie over winkels,

merken, tweedehands en recycling. Daarnaast organiseer ik de vakbeurs

MINT voor inkopers die duurzame kleding zoeken en geef ik lezingen en

workshops.”

Haar lezing op het NVRD-congres gaat vooral over de positieve

ontwikkelingen in de mode-branche. “Het begrip circulaire economie is ook

doorgedrongen tot de modewereld. Er worden steeds meer afvalstoff en

gebruikt in nieuwe ontwerpen, zodat er minder waardevolle grondstoff en

verloren gaan. Zo is er een bedrijf dat boxershorts maakt van afgedankte

herenoverhemden.” Ook het bewustzijn van de consument groeit, heeft

Eyskoot ervaren. “Mensen weten niet alleen waar het over gaat, als je praat

over duurzame kleding, ze verwachten het ook van bedrijven. Een paar

jaar geleden, toen ik startte met Talking Dress, was dat besef veel minder

aanwezig.”

Foto: Justine Leenarts

Page 10: Gram mei 2015 def

10 GRAM | mei 2015

C O N G R E S S P E C I A L

Marc Calon

Bezit slimmer managen

Nederlands politicus en agrariër

Marc Calon was jarenlang gedeputeerde in de

provincie Groningen voor de PvdA.

Sinds 2009 is hij voorzitter van de koepel van

woningbouwcorporaties Aedes. Op het congres

verzorgt Calon een presentatie over het slimmer

managen van bezit.

Page 11: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 11

C O N G R E S S P E C I A L

www.prometheus.nl

Transport & Logistiek

ICT-ontzorgingdoor E-Cloud

Advies op maat:Consultancy

Onze mobiele (boordcomputer) oplossingen bieden u:• dé innovatieve oplossing voor geregistreerde afvalinzameling d.m.v. E-Ident• dé praktische oplossing voor routeoptimalisatie d.m.v. Guided Navigation• verhoging van de verkeersveiligheid en vermindering van CO2 uitstoot d.m.v. E-Codrive

Hét telematicaplatform voor úw afvallogistiek

Sponsor van:NVRD Jaarcongres 27, 28 en 29 mei

Afval- management

Het NVRD Jaarcongres wordt mede mogelijk gemaakt door:

SMART CITIES BETTER LIVING...International BV

Page 12: Gram mei 2015 def

12 GRAM | mei 2015

C O N G R E S S P E C I A L

Medewerkers van het BAT, de zogenaamde voorlopers, zijn vanaf 1 de-

cember 2014 met de controles begonnen. De eerste resultaten zijn po-

sitief. De hoeveelheid restafval is met meer dan 20 procent afgenomen.

Een cijfer waar Piet van Oirschot, beleidsmedewerker afval van de ge-

meente, blij mee is. "Er is van december tot en met februari minder rest-

afval opgehaald en meer plastic en papier ingezameld. In 2011 was het

afvalscheidingspercentage 44 procent. De opdracht van de politiek was

toen duidelijk. Dat moest minder, het streefpercentage was 50 procent

in 2015. We zijn op de goede weg. Sterker nog, in 2014 zaten we op

50,1 procent. Het percentage is een jaar eerder gehaald dan gepland."

Goed voor het milieu

Afval scheiden is goed voor het milieu, dat wisten de meeste Tilburgers

al. Dat het daarnaast ook een verplichting is, wist een fl ink aantal nog

niet. Door de controles worden steeds meer burgers zich hiervan be-

wust. Piet van Oirschot: "Bij die bewustwording maken we onder meer

gebruik van de afvalstoff enverordening. Daarin staat heel duidelijk wat

we aan afval moeten scheiden en wat niet. Het goed scheiden van afval

is een verplichting, niet iets vrijblijvends. Met die controle van de con-

tainers willen we Tilburgers daarop wijzen. Niet belerend, maar door ze

te laten inzien hoe belangrijk het goed scheiden van afval is en dat het

anders kan. Uiteindelijk snijdt het mes aan twee kanten: een goede af-

valscheiding is beter voor het milieu en beter voor de portemonnee van

de mensen omdat ze minder afvalstoff enheffi ng hoeven te betalen."

Open houding

Het BAT bereidde de controleactie goed voor. Projectmedewerker Edwin

Haest was er intensief bij betrokken. "We hebben over veel zaken met

elkaar gesproken. De herkenbare kleding van de controleurs bijvoor-

beeld. Die moest anders zijn dan die van onze medewerkers die de

containers legen. Ook belangrijk was de toon waarop de controleurs

mensen aanspreken. Mensen gaan reageren als je in hun container zit,

dat weet je van tevoren. Je moet tact hebben en de juiste toon weten

te vinden om dan met mensen te praten. Niet meteen in de verdedi-

ging schieten, maar ze goed uitleggen waarom we het doen. Een open

uitstraling is daarbij belangrijk. Ik denk dat het ons goed gelukt is.

Natuurlijk gaan de voorlopers regelmatig in discussie. Maar ze leggen

het doel van de actie aan de mensen uit. De meesten hebben er dan

wel begrip voor. Het gedrag van de notoire zondaars veranderen we

met deze actie niet. Maar bij de andere Tilburgers heeft de actie tot nu

toe zeker eff ect."

Voorafgaand aan de controle ontvangen de burgers een duidelijke be-

wonersbrief met informatie over het hoe en ook vooral het waarom van

Afvalcontrole: vernieuwend project gemeente TilburgTilburg wil in 2036 een afvalloze stad zijn, een stad waar al het afval volledig hergebruikt wordt. Om dat te bereiken

zijn de afgelopen jaren verschillende maatregelen genomen. De laatste is de controle op de afvalscheiding bij de

duocontainers voor rest- en gft-afval.

deze actie. In deze brief staat ook hoe je je afval het

beste kunt scheiden. Als er niet goed wordt geschei-

den, hebben de voorlopers drie waarschuwingskaarten

tot hun beschikking. Een gele om iemand erop te wij-

zen dat het afval niet goed gescheiden is. Gebeurt dat

een tweede keer, dan krijgt een burger de oranje kaart.

Wordt voor de derde keer een overtreding geconsta-

teerd, dan wordt een rode kaart uitgedeeld. In dat laat-

ste geval kan de gemeentelijk opsporingsambtenaar

een boete uitschrijven van 90 euro. In het begin was

het nog zo dat bij het uitdelen van de oranje en rode

kaart de container niet werd geleegd. Die maatregel

is door de gemeenteraad teruggedraaid. De controle

van de duocontainers is een proef van een jaar. Die

loopt tot november 2015. De voorlopers controleren

ongeveer 10.000 containers per week. Als de proef

Page 13: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 13

C O N G R E S S P E C I A L

Toe-

afn

ame

gew

icht

-21,4%

10% 9,1% 9,1%0% 5,3% 9,1%

-37,8%-5,2%

Totaal

Periode 3Periode2Periode1

80.000 controles1991

243

33 8 2

173 149

1713

1916

565

43

gele kaarten 7,0%

0,7%

0,1%

0,01%

oranje kaarten

rode kaarten

12 boetes

Aant

al k

aart

en t/

m 2

0 m

aart

5260

Periode3Periode2Periode1

Totaal

143 meldingen

13

34

56

23

50

58

29

46

33

27

41

Totaal aantal meldingen 374

151meldingen 80 meldingen

KCC Totaal 18 meldingenTotaal 113 meldingenTotaal 137 meldingenTotaal 106 meldingen

CMPmail

div

Overzicht verstrekte kaarten, boetes

Overzicht meldingenvia de diverse kanalen

voorbij is, zijn alle duocontainers in Tilburg zes keer

gecontroleerd.

Beter communiceren

In het begin was er in de pers veel negatieve aandacht

voor de controles, onder meer in het Brabants Dagblad.

En op social media hadden de controleurs het soms

te verduren. "Daar hebben we van geleerd", vertelt

Edwin Haest. "Op basis van die berichten hebben we

gekeken hoe we het doel beter konden communiceren.

Waarom doen we het, hoe doen we het. Maar vooral

ook benadrukken wat de voordelen voor de burgers en het milieu zijn.

Als je met goede argumenten komt, zijn mensen wel te overtuigen. Je

moet ze positief benaderen, dan zien ze het nut van de actie in. Tot en

met maart 2015 zijn er op een aantal van meer dan 80.000 controles

slechts twaalf boetes uitgedeeld. Dat is in onze ogen niet veel."

Tilburg University doet een onderzoek naar gedragsbeïnvloeding bij

afvalscheiding en denkt ook mee over de manier waarop Tilburgers

worden geïnformeerd. Van Oirschot: "We hebben een aantal Tilburgers

een brief gestuurd met daarin uitleg over het belang van afvalschei-

ding. We spreken in deze brief niet over 'moeten' of over een 'boete'.

De universiteit onderzoekt hoe Tilburgers op die brief reageren met

afvalscheidingsgedrag. En we werken nu in een aantal routes ook met

een witte kaart. Daarop staat dat het afval in de container goed geschei-

den is. Een compliment naar de Tilburger toe." De universiteit doet nog

meer onderzoek voor het BAT. Onder meer door een enquête te hou-

den onder Tilburgers over hun ervaringen met het scheiden met afval.

De resultaten van het onderzoek worden gepresenteerd door prof. dr.

Daan van Soest op het NVRD Jaarcongres.

Realtime gegevens doorgeven

Bij het controleren maken de voorlopers gebruik van een speciaal

programma, een app. Met een handheld scannen ze de chip van de

container. Automatisch worden locatie, tijd en status doorgegeven aan

een speciale database. De voorloper kan zien wat de historie van deze

container is en kan aangeven wat er fout is. En het is mogelijk om

als bewijs een foto te maken van het afval in de container dat niet

goed gescheiden is. Realtime worden gegevens via de app doorgege-

ven. Hierdoor hebben zowel de mensen die vragen en opmerkingen

van burgers doorkrijgen, het klant contact centrum, als eventueel de

backoffi ce meteen de goede gegevens om de burger te woord te staan.

Van Oirschot: "We kunnen niet alleen de controles registreren, maar

ook informatie zien over het aanbiedgedrag van de burgers. Ik ben

blij met wat we tot nu toe hebben bereikt. We wijzen mensen op hun

verantwoordelijkheden en koppelen daar gevolgen aan. En bij het ver-

zamelen van de gegevens gebruiken we nieuwe technologie. Het is een

vernieuwend project."

Tekst: Leon Weterings

Voorlopers van het BAT controleren of het afval in

de duocontainers op de juiste manier is gescheiden.

Page 14: Gram mei 2015 def

14 GRAM | mei 2015

Stichting HEDRA is de branchevereniging van Nederlandse drankenkartonproducenten, Elopak, Tetra Pak en SIG Combibloc. Wij werken voortdurend aan de verduurzaming van onze verpakking. Daarom streven we naar een landelijke, efficiënte inzameling en recycling van drankenkartons in Nederland.

Kijk voor meer informatie opwww.hedra.nl

Meer informatieHEDRA biedt op haar website diverse communicatiematerialen aan die gemeenten kunnen gebruiken voor de voorlichting aan hun inwoners. Bezoek onze website www.hedra.nl of e-mail ons via [email protected]

Wij zijn uw kennispartner als het om drankenkartons gaat: > Gebruik onze communicatiemiddelen bij de ontwikkeling van uw voorlichting. > Vind feitelijke informatie over drankenkartons, inzameling en recycling. > Blijf op de hoogte van actuele ontwikkelingen via onze maandelijkse nieuwsbrief. > Neem contact met ons op voor advies.

De inzamelvergoeding van € 398 euro per ton die gemeenten sinds dit jaar ontvangen geeft een enorme impuls aan de inzameling van drankenkartonsInge Eggermont, directeur van Stichting HEDRA

Ieder jaar komt er 70 kton drankenkartons (4,2 kilo per inwoner) op de Nederlandse markt. Tot nu toe belandden deze na gebruik vrijwel allemaal bij het restafval om te worden verbrand. Zonde van de waardevolle grondstoffen want drankenkartons zijn uitstekend geschikt voor recycling. De lange papiervezel kan weer worden ingezet in de papierverwerkende industrie en het kunststof en aluminium wordt teruggewonnen en verwerkt tot granulaat of ingezet als energiebron voor elektriciteitscentrales en cementovens.

Stichting HEDRAStichting HEDRA zet zich in voor de gescheiden inzameling en recycling van drankenkartons in Nederland. Zo blijven waardevolle grondstoffen in de kringloop en vermindert de hoeveelheid restafval.

Voortgang in NederlandDuitsland en België recyclen al meer dan 70% van de drankenkartons. Nederland loopt daarop nog ver achter, maar Inge Eggermont, directeur van Stichting HEDRA, heeft hoge verwachtingen van de drankenkartoninzameling in Nederland. “Wekelijks komen er gemeenten bij die overgaan op gescheiden inzameling. Vaak samen met kunststof, of met kunststof en blik. Zo kan de burger bijdragen aan een beter gebruik van grondstoffen en aan een beter milieu”.

Vliegende start voor gescheiden inzameling drankenkartons

(advertorial)

In het eerste kwartaal van 2015 zamelden reeds 160 gemeenten drankenkartons gescheiden in. De verwachting is dat in de loop van het jaar nog vele gemeenten dit goede voorbeeld zullen volgen.

Page 15: Gram mei 2015 def

BEZEMper vier weken (lang leve omgekeerd inzamelen) ingeza-meld. Een gemiddelde gemeente heeft de A status qua schoonheidsgraad, in ieder geval in de centrumgebie-den, dus veel schoner kan en hoeft het niet. Maar er blijft nog wel een kleine worsteling over qua goed organise-ren. Hoe slim kan je participatie organiseren? Volgens mij is dat een contradictio in terminis. Zoiets als het aan-wijzen van een vrijwilliger onder het motto “U zult deel-nemen”. Volgens mij kan dat niet. Je neemt deel omdat je het wilt of omdat je het moet. En meestal, vraag het je kinderen maar, wil je het niet omdat het moet. Een hele opgave voor gemeenten en bedrijven om dus niet meer in een re� ex te schieten om te zeggen hoe het moet of om het gewoon even te organiseren, anders gebeurt er niets. Kwestie van slim niet organiseren wellicht.

Georganiseerde chaosEen losse paperclip, een oude markeerstift, een stapel visitekaartjes, een Dopper, jawel met NVRD logo, en papier, best wel veel papier. In vele vormen. Van dikke rapporten tot vol gekliederde post-its en afgescheur-de briefjes met telefoonnummers. Het ligt allemaal een soort van geor-ganiseerd, verspreid over mijn bureau. Naast nog veel meer losse spul-len overigens. Ik vind dit erg slim georganiseerd, als zeg ik dat natuurlijk zelf. Jazeker, deze Bezem is ook echt wel digitaal; een iPad vol apps om mijzelf te helpen om dat wat niet op mijn bureau ligt wel overzichtelijk te houden. Ik kan alles terugvinden, is het ultieme argument om uit te blijven leggen wat ik doe en om de chaos een vorm van legitimiteit te ge-ven. Cleandesk policy is hier een vieze uitdrukking, constateer ik helaas.

Maar, vergoelijk ik het direct weer, de focus moet niet intern maar uiter-aard extern zijn. Het gaat er om dat het buiten goed is georganiseerd. En dat durf ik wel iets harder op te zeggen. Dat hebben we prima voor elkaar. Het afval wordt keurig twee wekelijks, en soms inmiddels al eens

GRAM | mei 2015 15

Page 16: Gram mei 2015 def

16 GRAM | mei 2015

verpakkingen worden in het begin van het sorteerpro-

ces met zogeheten windzifters (stofzuigers) samen

met PE-folies zoals de bekende dunne draagtasjes uit

het plastic afval geblazen. “Daarna vissen onze mede-

werkers de chipszakken er met de hand uit en stoppen

ze in bakken die naar de verbrandingsoven gaan”, al-

dus Steeghs. De enkele chipszak die langs de handen

van de mannen glipt, zorgt volgens Steeghs soms voor

een glittertje in bijvoorbeeld compostvaten die zijn ge-

maakt van regranulaatkorrels.

Secure scheiding, strikte scheidingsregels en gediscipli-

neerd scheidingsgedrag van de burgers worden steeds

belangrijker. Bedrijven als SITA maar ook de organisatie

Kunststof Hergebruik en het Duitse bedrijf Tönsmeier

dat verpakkingsafval uit Oost-Nederland sorteert, heb-

ben zich in de aanbestedingsprocedures vanaf dit jaar

vastgelegd op hoge scheidingsrendementen, tot wel

90 procent. De superlichte chipszakken met hun alu-

minium binnenzijde zijn vanwege hun geringe gewicht

nog niet echt van negatieve invloed op dit rendement.

“Om echt zuiver recyclaat te krijgen en vooral ook te

besparen op onnodige handmatige scheiding, is het

zonder meer aan te bevelen dat de burger de zakken

direct in het restafval gooit”, zegt Geert Steeghs gede-

cideerd. En dat aluminium is niet helemaal verloren.

Tegenwoordig kunnen de vederlichte metaaldeeltjes

achteraf uit de verbrandingsassen en sintels worden

gefilterd, ondermeer via het ADR-proces van Inashco

(Advanced Dry Recovery).

Houdbaarheid

Waarom zit dat aluminium eigenlijk in de chipszak en

zijn er geen alternatieven? PepisCo, fabrikant van on-

der meer Lays chips, schrijft op de site van het Meld-

punt Verpakkingen (www.meldpuntverpakkingen.nl)

dat aluminium onontbeerlijk is om een goede houd-

baarheid van de populaire snack te garanderen. “Het

voorkomt dat licht en lucht inwerken op de chips. Dat

is belangrijk omdat de chips anders zacht worden en

de gebruikte olie ranzig. Er zijn nog geen alternatieve

verpakkingen in omloop die de kwaliteit van onze chips

net zo goed waarborgen”, aldus PepsiCo. Volgens con-

sumentenorganisatie Milieu Centraal, die deze website

Chipszakken in het afvalstadium lijken zich te kenmer-

ken door extremen. Of ze zwerven achteloos achterge-

laten dan wel bewust gedumpt over straat óf milieube-

wuste burgers stoppen ze in de bekende zak of bak om

ze aan te bieden als aan de bron gescheiden verpak-

kingsafval. Beide opties zijn fout. Chipszakken horen

gewoon in het restafval waarna ze worden verbrand in

een afvalenergiecentrale.

“Veel mensen weten niet dat chipszakken in de recy-

cling van kunststof verpakkingsafval voor problemen

kunnen zorgen”, zegt Geert Steeghs, afvalexpert bij

SITA Nederland. In Rotterdam scheidt de afvalmultina-

tional het ingezamelde verpakkingsafval voor steeds

meer gemeenten in waardevolle fracties, zoals PET,

PP en PE in twee verschillende dichtheden waaronder

dunne folies en zakjes.

De flinterdunne aluminiumlaag aan de binnenzijde van

de chipszak maakt dat het hergebruik van de plastic

folies wordt belemmerd. De scheidingsinstallatie kan

de chipszakken wel aan, maar het teruggewonnen

eindproduct is onbruikbaar, aldus Steeghs. “Het opge-

dampte aluminiumlaagje zorgt voor aluminiumdeeltjes

tussen de recyclaatkorreltjes. Het gaat weliswaar om

een minieme hoeveelheid, maar het is toch voldoende

om niet meer te voldoen aan de strikte DKR-normen die

de afnemers van het recyclaat tegenwoordig terecht

hanteren.”

Met hand eruit vissen

Vandaar dat de chipszakken eruit worden gehaald,

voor een deel zelfs met de hand. De scheidingsinstal-

latie ondervindt geen directe hinder of storing van de

chipszakken, maar het kost wel extra werk. De dunne

Toen Nederland massaal overging tot gescheiden inzameling van kunststofverpakkingen werd direct

gecommuniceerd dat chipszakken daar niet bij horen. Toch blijken burgers het wel vaak te doen.

Jammer, want de aluminium binnenzijde verstoort de recycling. Het wachten is op een beter alternatief.

PepsiCo meldt de vinding van een volledig recyclebare chipszak, maar zette niet door. “Consumenten

konden maar niet wennen aan het luide gekraak van de zak.”

LUID KRAKEND OP WEG NAAR ALTERNATIEF VOOR DE ALUMINIUMZAK

CHIPSVERPAKKING SCHEIDEN?

De flinterdunne aluminiumlaag aan de

binnenzijde van de chipszak maakt dat

het hergebruik van de plastic folies

wordt belemmerd

Page 17: Gram mei 2015 def

LUID KRAKEND OP WEG NAAR ALTERNATIEF VOOR

samen met Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KDV)

beheert, bestaan er in het kleine segment van de bio-

logische supermarkten wel chips met een geheel plas-

tic binnen- en buitenzijde die aan de verpakkingseisen

tegemoet komen. Maar daarmee belanden we van de

regen in de drup, stelt Milieu Centraal. “Het gaat hier

om een dunne coating die op papier is gehecht. Deze

samengestelde verpakking is net als de aluminium zak

niet te recyclen”, meldt afvalspecialist Sytske de Waard

van Milieu Centraal. Professor Ronald ten Klooster,

hoogleraar packaging design and Management aan de

Universiteit Twente en ontwerper en adviseur bij Plato

Product Consultant in Delft, voegt er aan toe dat het

aluminiumlaagje nog wel een slagje dunner kan. “Maar

het moet ook weer niet te dun zijn, want dan vertrou-

wen mensen het niet.”

PEF

Toch zijn er wel alternatieven in de maak. Op dit mo-

ment worden er door het bedrijf Avantium op het eer-

ste gezicht veelbelovende proeven gedaan met een

geheel nieuw materiaal, PEF. Het gaat om een volledig

uit biomassa gemaakt ‘broertje’ van PET, bekend van

de fl esjes met frisdrank. PEF (PolyEthyleen Furanoaat)

blijkt zelfs betere verpakkingseigenschappen te heb-

ben dan PET. “Het is sterker, houdt het koolzuurgas

binnen beter vast en houdt zuurstof buiten”, claimt

Avantium, dat werkt aan een proeff abriek. De eerste

generatie PEF werd nog gemaakt uit onder meer sui-

kerriet en maïs. Zoals met veel biobrandstoff en en

bioplastics is er echter een sterk opkomende tweede

generatie die de biobased grondstoff en wint uit rest-

stoff en uit de landbouw zoals stengels van stro, bieten-

pulp en maaisel als gras. PEF is niet-afbreekbaar en kan

gemakkelijk worden hergebruikt tot nieuw PEF, aldus

de onderzoekers.

Het high-tech bedrijf Avantium heeft zich verzekerd

van de steun van niet de geringste in de verpakkings-

wereld. Coca-Cola, dat al sinds enkele jaren aan de weg

timmert met een ‘plant bottle’ die voor een kwart uit

plantaardig materiaal bestaat, en ook de van oorsprong

Franse yoghurtgigant Danone zien heil in de vinding.

Als PEF goed zuurstof buiten de deur weet te houden,

is het een voor de hand liggend idee dat er ook aan

PEF-chipszakken wordt gewerkt. “Een interessante ge-

dachte”, zegt Nathan Kemeling, business developer bij

Avantium in Amsterdam. “We zijn bezig met bedrijven

die zijn gespecialiseerd in fi lms en we onderzoeken de

mogelijkheden om houdbare folies voor verpakkingen

GRAM | mei 2015 17

te ontwikkelen.” Ook andere veelgebruikte toepassingen van verpak-

kingen zoals draagtasjes zouden mogelijk een fl inke slag op het gebied

van verduurzaming kunnen maken.

PepsiCo ziet het als haar taak om in de gehele productieketen rekening

te houden met het milieu. “Wij streven voortdurend naar een lagere be-

lasting van het milieu. Wij werken daarom continu aan het verduurza-

men van onze processen en productie, waaronder voortdurend zoeken

naar verbeteringen van ons verpakkingsmateriaal”, reageert het bedrijf

per mail.

Luid gekraak

Op de vermeende zegeningen van PEF gaat PepsiCo niet in. “Welk ma-

teriaal uiteindelijk de voorkeur krijgt wordt bepaald door onze wereld-

wijd opererende deskundigen en daar kunnen wij in de onderzoeksfase

helaas geen mededelingen over doen.” PepsiCo doet wel onderzoek

naar alternatieve verpakkingen voor de huidige verpakkingen met het

dunne aluminiumlaagje aan de binnenkant. “Aangezien wij een multi-

national zijn, vindt dit onderzoek niet specifi ek voor of in Nederland

plaats. In Canada heeft PepsiCo recentelijk experimenten gedaan met

100% recyclebare chipszakken (Sunchips), die voldoen aan onze high

standard PepsiCo houdbaarheidseisen.” Dat klinkt goed, maar het viel

tegen tijdens experimenten in de markt. “Consumenten konden maar

niet wennen aan de compositie van de zakken die veel luider gekraak

veroorzaakten dan de reguliere zakken. Daar hebben we deze nieuwe

verpakking uiteindelijk niet gecommercialiseerd. Uiteraard wordt ons

onderzoek naar de juiste balans tussen productkwaliteitseisen en ge-

bruik van zo veel mogelijk recyclebare materialen gecontinueerd.”

Tekst: René Didde

Page 18: Gram mei 2015 def

18 GRAM | mei 2015

De lont in het kruitvat ‘ver-

pakkingsafval’ lijkt te zijn

gedemonteerd. De Raamo-

vereenkomst Verpakkingen

die in het najaar van 2012

werd gesloten, lijkt er ver-

antwoordelijk voor dat ge-

meenten, bedrijfsleven en

de Rijksoverheid niet langer

in de gordijnen hangen. Met

het debat dat begin juni aan-

staande in de Tweede Kamer

zal worden gevoerd over het

schrappen van statiegeld op

de grote petflessen, tikt er

nog wel een klein tijdbom-

metje. Cees de Mol van Otter-

loo is zich daarvan bewust.

"Verpakkingsafval, de statiegeldkwestie in het bijzonder, is heel zicht-

baar voor Kamerleden", verklaart hij het altijd oplevende ‘statiegeld-

debat’. "Politici hebben er in de soms abstracte milieudiscussies zelf

mee te maken. En hun politieke achterban heeft ermee te maken. En de

grote namen als Heineken en Unilever die in het spel zijn, maken het

extra tastbaar. Het geneert ook extra aandacht van de Inspectie voor de

Leefomgeving en Transport (ILT)."

Het zij zo, zegt de directeur van de Stichting Afvalfonds Verpakkingen

berustend. "We moeten als verpakkend bedrijfsleven niet janken. Het is

al twintig jaar hetzelfde liedje. Er wordt in Nederland jaarlijks ongeveer

8000 kiloton huishoudelijk afval geproduceerd (bron: Planbureau voor

de Leefomgeving). Daarvan is 320 kiloton kunststofverpakkingsafval.

Dat is vier procent. Het petverpakkingsafval dat nu statiegeld heeft,

weegt 26 kiloton. Dat is acht procent van het verpakkingsafval." Deze

relativerende cijfers zijn geen aanleiding voor bagatelliseren, bena-

drukt De Mol van Otterloo. "Ik vind zelf dat verpakkingen nog wel dun-

ner kunnen, slimmer en efficiënter. Als ik een boek bestel via internet,

krijg ik me toch een doos thuisgestuurd! Is dat nu wel nodig, vraag ik

me dan af. Of neem de verpakking om mijn scheermesjes. Zeer irritant,

want haast niet open te krijgen, zeker niet als je twee linkerhanden

hebt, zoals ik."

Dus De Mol van Otterloo meent dat bedrijven flink aan de slag moe-

ten met de zogeheten brancheverduurzamingsplannen. "Per branche

Het gaat heel goed met de recycling van kunststofverpakkingen, aldus het Afvalfonds Verpakkingen dat namens het

bedrijfsleven aan recycling werkt. "We gaan in 2017 naar de 55 tot 60 procent hergebruik", denkt Cees de Mol van

Otterloo directeur van het Afvalfonds Verpakkingen. Een gesprek met ‘de man van 170 miljoen’.

“Mensen vinden het prettig om alle plastic flessen in één zak te stoppen”

moeten ze onderzoeken of er wel verpakkingen nodig

zijn, en of het niet beter kan. Ik daag de jonge, sterk

groeiende internetverkoopbranche uit om scherper

naar hun verpakkingsbeleid te kijken."

CocaCola, de multinational waar hij zelf jarenlang

werkte, heeft die handschoen eerder opgepakt. "De

afgelopen tien jaar daalde het gewicht van een leeg

blikje van twintig gram tot negen gram. En dan vraag

je ‘kon dat niet wat sneller?’ En dan zeg ik, nee, het is

de techniek die bepaalt of er vooruitgang kan worden

geboekt. En het einde is nog niet in zicht."

Inzamelscore

Bijna drie jaar zwaait Cees de Mol van Otterloo nu de

scepter over het Afvalfonds Verpakkingen. Zijn orga-

nisatie int de afvalbeheersbijdragen van het bedrijfs-

leven die recycling van verpakkingsafval mogelijk

moeten maken. De organisatie van het bedrijfsleven is

opgericht om invulling te geven aan producentenver-

antwoordelijkheid. Bedrijven die verantwoordelijk zijn

voor meer dan 50 kton verpakkingen per jaar betalen

een bijdrage per materiaalsoort: hout, glas, papier, kar-

ton en natuurlijk de kunststofverpakkingen. Die laatste

kennen de hoogste vergoeding want ze kosten ook

het meeste. Van de 170 miljoen euro die jaarlijks op

de bankrekening van het Afvalfonds Verpakkingen bin-

nenkomt, is 120 miljoen gerelateerd aan kunststof. Dit

geld gaat sinds dit jaar naar de gemeenten die er inza-

meling, transport en sortering van betalen.

Het meest trots is hij op de snel gestegen inzamel-

score van de plastic verpakkingen. "In 2014 werd er

124 kton huishoudelijk kunststof verpakkingsafval ge-

recycled, dus niet verbrand. Samen met de 110 kton

bedrijfsverpakkingsafval is dat bijna 50 procent van

de totale hoeveelheid van 460 kton verpakkingen die

jaarlijks in Nederland op de markt komen." (cijfers: Mo-

nitoringsrapportage Verpakkingen 2012 Nedvang). In

de Raamovereenkomst is vastgelegd dat Nederland in

2017 een inzamelscore van 52 procent nastreeft. "Ik

durf de bewering wel aan dat we in 2017 op 55 tot 60

procent zitten. Dat is volledig het resultaat van de in-

DIRECTEUR AFVALFONDS VERPAKKINGEN:

Page 19: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 19

spanningen van burgers nadat gemeenten en bedrijfs-

leven een proces op gang hebben gebracht." De burger

doet het goed, constateert hij. "Zeker in gemeenten die

het de burger makkelijk maken door zakken of contai-

ners met verpakkingsafval op te halen en er bovendien

met omgekeerd inzamelen of met diftar nog een (fi-

nanciële) prikkel bovenop doen. Dan betaalt de burger

alleen voor het wegbrengen van de grijze zak met rest-

afval. Hergebruik wordt dus financieel aantrekkelijk."

Er zijn ook onderwerpen die beter kunnen. De afspraak

in de Raamovereenkomst is dat glas voor 90 procent

moet worden teruggehaald. De Mol van Otterloo: "Al

jaren blijft het steken op 80 procent. Huishoudens

hebben een groot aandeel in het gebruik van glas. Het

mooie van glas is dat het bijna helemaal kan worden

hergebruikt. Het is een voorbeeld van de Cradle to

Cradle-economie. Misschien dat glas door de aandacht

voor de kunststoffen er wat bij is ingeschoten. Vandaar

de campagne ‘Glas in ’t bakkie’. Dat moet helpen om het

wegbrengen van glas onder de aandacht te brengen."

Vergoeding is geen winst

Het Afvalfonds wil de resterende looptijd van de

Raamovereenkomst (tot 2022) veel energie stoppen in

het sluiten van de ketens van kunststof. "Dat bedoel ik

zowel in milieutechnische als in financiële zin. We moe-

ten aan de voorkant kosten onder controle krijgen door

de vergoedingen voor de gemeenten goed te evalue-

ren. In 2017 komt zo’n evaluatiemoment. We hebben al

afgesproken dat de vergoedingen tot en met 2019 elk

jaar wat verminderen. Want wij streven naar redelijke

vergoedingen voor de gemeenten, niet naar winsten

voor hen." De verwerking en recycling van kunststof-

fen zal steeds efficiënter verlopen, net als de verwaar-

ding ervan, aldus De Mol van Otterloo.

Het is hem opgevallen dat het bij de vaststelling van

de vergoedingen vorig najaar muisstil bleef bij de ge-

meenten. "Ik sta bekend als een harde onderhandelaar, maar heb ik

toch weer teveel met mijn hand over het hart gestreken", grapt De Mol

van Otterloo. "Nee, serieus, ik vind dat we de vergoedingen in prima

overleg met de gemeenten hebben vastgesteld. Als gemeenten in sa-

menwerking met Rijkswaterstaat in het learning centre leren om nog

beter en efficiënter in te zamelen en de bewustwording van de burgers

door te zetten, zullen er meer kilogrammen per huishouden worden

opgehaald en dalen de inzamel- en sorteerkosten."

Ook het Afvalfonds was verrast door de hoge sorteerrendementen die

met name SITA vorig jaar beloofde tijdens de aanbestedingsrondes.

"Fantastisch als ze 90 procent halen. SITA is een serieuze multinatio-

nal, die roept niet zomaar wat. Bovendien worden ze gecontroleerd. De

laatste jaren bleven we steken op 75 tot 78 procent. Maar we gaan het

meten. Eerst de feiten, daarna discussie."

Professionaliseren

Ook moeten gemeenten verder professionaliseren, aldus De Mol van

Otterloo. "Mooi dat iedereen enthousiast inzamelt, maar 393 gemeen-

ten moeten er geen 393 verschillende inzamelsystemen op nahouden.

Ik heb er ook wat moeite mee als een ambtenaar met grote blijdschap

meedeelt dat hij als service naar de burger en het milieu meer afvalfrac-

ties aan huis gaat ophalen. Maar vervolgens de nog niet afgeschreven

ondergrondse containers laat zitten. Dan denk ik ‘ga nog even praten

met je collega van Financiën, en bel even met VNG en NVRD, want je

gaat geld tekort komen.’ Ook het samenvoegen van fracties als kunst-

stoffen, blik, drankenkartons, en soms ook papier en karton moet na-

der onderzocht. Het zal zich wel uitkristalliseren."

Discussie zal ongetwijfeld nog volgen als de Tweede Kamer in juni op-

nieuw de statiegeldkwestie bespreekt. In de volksmond heet het ‘af-

schaffen van statiegeld op grote petflessen’, maar De Mol van Otterloo

neemt de juridische formulering erbij: ‘het niet langer verplicht stellen

van statiegeld op grote petflessen’. "Dat is belangrijk, want het biedt

merken of ketens wel degelijk de vrijheid om statiegeld te voeren",

zegt De Mol van Otterloo, doelend op Lidl en Aldi die zeggen een eigen

statiegeldsysteem te willen onderhouden. Het Afvalfonds werd ervan

beschuldigd beide bedrijven onder druk te zetten dit idee te laten va-

ren. "Ten onrechte", zegt De Mol van Otterloo "deze grote Duitse spe-

lers laten zich niet beïnvloeden. Als ze statiegeld willen blijven voeren,

moeten ze dat zelf weten."

Getekend is getekend

Maar politiek en gemeenten moeten de statiegelddiscussie niet opnieuw

voeren, vindt hij zelf. "De VNG heeft namens alle gemeenten de Raamo-

vereenkomst ondertekend en daar staat impliciet dat de stroom van

grote petflessen wordt geïntegreerd in de Plastic Heroes-stroom. Dat is

helder en efficiënt." De redenering is dat het makkelijker is voor de bur-

ger. Die mikt alle plastic, inclusief grote flessen, soms samen met blik of

drankenkartons in één zak. "Die zak wordt opgehaald. De Plastic Heroes-

stroom is nu als gezegd 124 kton. Daar komt de 26 kton statiegeldpet

bij. Wellicht daalt die tweede stroom ietwat, maar de eerste stroom zal

snel groeien. Per saldo is de som groter dan beiden apart. 1 + 1 = 3."

Dat de burger het afleren van een ingesleten gewoonte ongemakkelijk

vindt, bestrijdt hij. "We komen spoedig met de resultaten van een TNS-

NIPO-onderzoek onder duizend burgers. En wat blijkt? Ze vinden het

Page 20: Gram mei 2015 def

20 GRAM | mei 2015

imagine a cleaner planet

www.gmt.nl [email protected] @gmteurope

Mobile Order

Managementeenvoud en structuur in

het inzamelvoertuig,

tevreden gebruikers,

papierloos rijden!

ALLE TEXTIEL IS WELKOM!

OOK WANNEER HET KAPOT EN VERSLETEN IS.

MEER WETEN? 030 657 00 09

WWW.SYMPANY.NLSYMPANY

KOMT VOORT UIT DE FUSIE

VAN HUMANA EN KICI.

5015001 SYM adv.WELKOM 190x62.indd 1 25-03-15 14:28

prettig en logisch om alle plastic flessen in één zak te stoppen. Er zal

een hardcore sentiment pro-statiegeld blijven onder burgers, bestuur-

ders en politici, maar in brede zin valt het mee bij de burgers. Het Mi-

nisterie zal evenwel in juni behoedzaam moeten manoeuvreren om de

discussie goed door de Tweede Kamer te loodsen."

Dat hij door sommige bestuurders, ambtenaren en burgers als vijand

wordt gezien, verbaast hem, maar hij ligt er niet wakker van. "Ik ben

gezien mijn ervaring en contacten in de retail, food en verpakkende

bedrijven gevraagd om deze klus te klaren. Als de ne-

gentig procent hergebruik van glas niet wordt gehaald,

moeten ze niet Hak of Heineken bellen, maar mij. Ik

ben het aanspreekpunt, ook voor de overheid. Ik zie

niemand bij VNG, NVRD of Ministerie als vijand. Ik werk

namens het bedrijfsleven aan de uitvoering van de pro-

ducentenverantwoordelijkheid."

door René Didde

Page 21: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 21

AMERSFOORT MAAKT START MET CIRCULAIRE AMBITIES

Niet duurzaam maar circulair inkopen. Amersfoort legt de lat hoog en wil in 2020 tien procent van haar

producten en diensten circulair inkopen. Een eerste uitdaging dient zich meteen aan. Twee oude zie-

kenhuizen in de stad zijn heuse ‘grondstoffenfabrieken’. De gemeente wil de markt tot een zo circulair

mogelijke sloop van de oude gebouwen prikkelen.

Afval? Amersfoort neemt het woord niet langer in de

mond. In het Toekomstbeeld van de gemeente staat

Materialen als een van de vijf stromen genoemd, naast

Energie, Natuur, Mobiliteit en Voedsel. Het Toekomst-

beeld van Amersfoort is geënt op de systeembenade-

ring die directeur Maarten Hajer van het Planbureau

voor de Leefomgeving (PBL) in zijn boek Slimme Ste-

den beschrijft. Het inspirerende beeld van Amersfoort

in de toekomst kent bewust geen jaartal, zoals andere

gemeenten horizonstippen als 2030 en 2050 hebben

vastgelegd. “We hebben het Toekomstbeeld zo pro-

beren te formuleren dat iedereen die met Amersfoort

bezig is, zich er in herkent”, licht programmamanager

duurzame ontwikkeling Nelly Swijnenburg toe. “De

een, denk aan de milieubeweging, zal het beeld snel

gerealiseerd willen zien. Een ander zal zeggen: ‘Dat

is een mooie droom voor Amersfoort. Daar gaan we

wel een keer komen.’ Het is een punt aan de horizon.

Daar hadden we behoefte aan.” Swijnenburg benadrukt

dat de gemeente maar een bescheiden aandeel heeft

in het realiseren van de ambities. “We willen onze ver-

antwoordelijkheid nemen, maar dat kunnen we maar

voor een heel klein stukje. Het aandeel van de overheid

wordt vaak groter gemaakt dan het lijkt. We moeten

het toekomstbeeld samen met de stad bereiken.”

Circulair inkopen

Een van de terreinen waar de gemeente als ‘launching

customer’ veel op het gebied van duurzaamheid kan

bereiken, is de inkoop van producten en diensten. Swij-

nenburg: “We zijn op zoek naar mogelijkheden om onze

aannemers en leveranciers te triggeren een bijdrage te

leveren aan de nieuwe stad die wij voor ogen hebben.”

Het Toekomstbeeld kent dan ook een concrete beleids-

vertaling. Een van de beleidsdoelstellingen is tien pro-

cent circulair inkopen in 2020. “Dat lijkt op het eerste

oog een bescheiden percentage, maar het gaat om een

totaal inkoopvolume van twaalf miljoen euro. Dat is

ontzettend veel geld en maakt het voor marktpartijen

erg interessant”, zegt senior inkoopadviseur Wim van

Druenen. De gemeente heeft duurzaamheid volledig in

zijn inkoopbeleid opgenomen. “Nu willen we een stap

verder gaan. We zoeken projecten in zoveel mogelijk

richtingen om een circulair inkoopbeleid op te kunnen

bouwen.” Amersfoort doet dat niet alleen, maar samen

met de gemeenten Utrecht en Woerden, de provincie,

kennis- en netwerkorganisatie MVO Nederland en PIA-

NOO, een expertisecentrum op het gebied van inkopen

en aanbesteden voor de publieke sector. “Doel is van

elkaar te leren om circulair inkopen versneld ingevoerd

te krijgen. Gewerkt wordt aan bewustwording bij be-

stuurders en projectleiders. Ze moeten bij aanbestedin-

gen niet meer in vaste kaders denken. De prijs is niet

altijd meer bepalend. Voortaan wordt er vaker gegund

op waarde.”

Bouw en recycling

Het thema Materialen in het Toekomstbeeld kan een

sterke bijdrage leveren aan het circulaire inkopen van

de gemeente. Bouw en recycling staan hierin centraal.

“Amersfoort is een groeigemeente. Ook de komende ja-

ren wordt er in onze stad nog veel gebouwd”, legt Swij-

nenburg uit. En ook gesloopt, wil ze maar zeggen. Een

concreet project dient zich aan met de sloop van twee

Gunnen op waarde

Programmamanager Nelly Swijnenburg:

“De prijs is bij aanbestedingen niet

altijd meer bepalend. Voortaan wordt

er vaker gegund op waarde.”

Het Amersfoortse ziekenhuis locatie Lichtenberg

Foto: Waldo Ramsoender

Page 22: Gram mei 2015 def

22 GRAM | mei 2015

Schmidt – dé specialist op het gebied van straatreiniging!Onze Schmidt veegmachines worden met alle zorg voor het milieu ontwikkeld. Daarnaast zijn duurzaamheid, innovatie, betrouwbaarheid en effi ciëntie belangrijke begrippen voor onze organisatie. De nieuwe milieuvriendelijke Euro-6 motor is hier een sprekend voorbeeld van. Deze motor is geïntegreerd binnen het beproefde ontwerp van de Cleango 500 veegmachine. Daarbij zijn geen concessies gedaan aan functionaliteit, afmetingen en volumes. De Cleango machine is dus nog net zo wendbaar en gebruiksvriendelijk als u dat gewend bent. Een unieke prestatie. Natuurlijk Schmidt!

Aebi Schmidt Nederland BVHandelsweg 87451 PJ HoltenTel: 0548 370000www.aebi-schmidt.nl

Be there First

Cleango 500

Page 23: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 23

is een eerste stap.” Van Druenen vult aan: “Natuurlijk

kunnen we nog niets zeggen over de resultaten van de

aanbesteding, maar we hebben het traject heel hoog

ingezet. Als het lukt, krijgen we het meest duurzame

sloopobject van Nederland. Daar zetten we toch mooi

een voorbeeld mee.” Aan het woord ‘koploper’ hechten

de twee niet zo. “Het gaat ons vooral om de kans iets

te kunnen doen”, besluit Swijnenburg.

Meetlat voor duurzaam slopen

BREEAM-NL Sloop en Demontage is een instrument

om de duurzaamheid van een sloopproject te

beoordelen. Sloopprojecten worden beoordeeld

op acht verschillende duurzaamheidscategorieën:

management, gezondheid, materialen, energie,

transport, water, vervuiling en landgebruik &

ecologie. Het keurmerk voor duurzaam slopen

bestaat sinds 2013. Gemeenten en provincies,

maar ook private ontwikkelaars kunnen zich

onderscheiden door een concrete bijdrage te

leveren aan de circulaire economie door duurzaam

te slopen. Het duurzaamheidsniveau wordt in

sterren uitgedrukt (1 t/m 5). Tot nu toe kent ons

land slechts twee sloopprojecten onder de BREEAM-

vlag. Het ene project scoort twee, het andere drie

sterren. Meer informatie: www.breeam.nl

Tekst: Pieter van den Brand

ziekenhuizen. Beide locaties zijn sinds de ingebruikna-

me van het moderne Meander Medisch Centrum aan de

rand van de stad overbodig geworden. De gemeente

is eigenaar van de oude locaties en wil die gaan her-

ontwikkelen voor woningbouw en groen. “Wij vinden

dat als je een nieuw gebouw duurzaam ontwerpt, het

oude gebouw een duurzame sloop verdient. Daarom

gaan we onderzoeken hoe we bij een dergelijk sloop-

project de keten kunnen sluiten. We willen de grond-

stoffen uit de ziekenhuizen hoogwaardig en lokaal her-

gebruiken. Idealiter is het beton uit de gebouwen weer

herbruikbaar in onze eigen regio”, zegt Swijnenburg.

“Dat scheelt immers vrachtwagens over de weg. Hoe

dichterbij huis je het kunt organiseren, hoe beter.”

Dus wordt bij de aanbesteding van de sloop van de

ziekenhuizen de lat zo hoog mogelijk gelegd. Doel is

de gebouwen van de twee oude ziekenhuizen circu-

lair te slopen. De aanbieder die op de BREAAM-meetlat

voor duurzaam slopen (zie kader) het hoogst scoort,

krijgt nadrukkelijk een pre. “Ik zie dat de markt al heel

ver is op dit gebied, dus ik verwacht er veel van”, zegt

Van Druenen, “maar ook voor hen is dit een leertraject.”

Swijnenburg: “Of het lukt de materialen uit de twee zie-

kenhuisgebouwen in de cyclus te houden en in hoe-

verre, weten we nog niet. Ik zie dat ons initiatief in het

land wordt opgepakt als een soort voorbeeld. Maar zo

ver zijn we niet. We hebben niet de illusie dat de sloop-

materialen uit de ziekenhuizen straks volledig terug

zullen komen in de woningen die we hier in Amersfoort

gaan bouwen. Hoe verder we komen, hoe mooier. Dit

Inkoopadviseur Wim van Druenen en programmamaker Duurzame Ontwikkeling Nellie Swijnenburg.

Page 24: Gram mei 2015 def

24 GRAM | mei 2015

realiseert een jaaromzet van ruim 24 miljoen euro. Bo-

dar voelt zich bij de GAD nog altijd 'senang' (Indone-

sisch voor 'lekker'). "Ik heb hier steeds alle ruimte ge-

kregen om het werk volgens de regels van de kunst in

te richten en vooral ook om mensen binnen en buiten

de organisatie met elkaar te verbinden. Voor een regio-

nale dienst is dat immers een belangrijk onderdeel van

je core business. Het was bovendien wel zo prettig dat

de GAD bij mijn aantreden al heel goed stond aange-

schreven, zowel binnen de eigen regio als elders in het

land. De in ons bedrijf deelnemende gemeenten zien

ons niet alleen als afvalinzamelbedrijf, maar vooral ook

als kenniscentrum. Daar ben ik trots op." Bodar heeft

de afgelopen jaren nooit meer de aandrang gevoeld om

nog een keer van baan of beroep te veranderen. "Het is

een bekend gegeven dat je, als je eenmaal in het afval

zit, er ook blijft hangen. Het is een heel dynamische

wereld met een echte hands-on-mentaliteit. Kijk ook

wat er de afgelopen decennia allemaal is veranderd.

De afvalbranche is in relatief korte tijd van ver geko-

men. Van de inzameling met paard en wagen, 'de schil-

lenboer', het lukraak storten van afval, de 'Ladder van

Lansink' tot de hightech inzamelwagens, scheiden van

afval aan de bron, recycling en hergebruik, moderne

biogasinstallaties voor het verwerken van gft-afval,

hoogwaardige verbranding van niet-herbruikbaar afval

en het 'Energie-akkoord’. Noem maar op. Als GAD heb-

ben wij met de deelnemende gemeenten afgesproken

om in 2019 minimaal 70 procent van het afval aan de

AFSCHEID VAN NVRD-BESTUURDER ERIC BODAR

De in 1951 in Banjarmasin - de hoofdstad van de provincie Zuid-Kalimantan op het Indonesische eiland

Borneo - geboren Eric Bodar had toen niet kunnen vermoeden dat hij later in Holland 'in het afval zou

belanden'. Medio 2016 zwaait Bodar af als directeur/programmadirecteur Fysiek Domein bij de Grond-

stoffen en Afvalstoffendienst (GAD) in de Gooi en Vechtstreek, waar hij in 1997 in dienst trad.

In mei 2015 neemt Bodar afscheid van het bestuur van

de NVRD. In dat bestuur heeft hij de afgelopen acht

jaar de aandachtsgebieden communicatie en personeel

& organisatie in zijn portefeuille gehad. Bodar is eigen-

lijk 'per ongeluk' in afvalland terechtgekomen. Oor-

spronkelijk lag zijn hart bij het onderwijs. In Amster-

dam heeft hij enkele jaren gewerkt als 'schoolmeester',

zoals hij het zelf zegt. "Ik heb voor de klas gestaan en

ik ben directeur geweest van een basisschool. Daarna

heb ik gewerkt als hoofd onderwijs en gemeentelijk

inspecteur voor het onderwijs." In 1991 werd Bodar

benaderd voor de functie van hoofd reiniging van het

stadsdeel De Pijp, waar de bekendste markt van Ne-

derland staat, de Albert Cuypmarkt. "In een soort vlaag

van verstandsverbijstering heb ik toen de overstap

naar afvalland gemaakt. Ik weet nog dat mijn vader het

verschrikkelijk vond. In Indonesië werkten in die tijd al-

leen koelies (ongeschoolde arbeiders) in het afval. Zelf

beschouwde ik die overstap als een mooie uitdaging.

Ten eerste omdat het in die nieuwe baan aankwam op

denken én doen. Bovendien moest de reinigingsdienst

worden gereorganiseerd. Als mensenmanager trok die

combinatie van elementen mij aan. Voorts werd ook

een goede antenne gevraagd richting politiek. Het was

al met al een mooie en leerzame mix. Ik heb dan ook

nooit spijt gehad van die overstap.”

Mensen verbinden

Toen Bodar eenmaal de smaak van het afval te pak-

ken had, volgde in 1997 via een headhunter de over-

stap naar de GAD in de functie van directeur. Deze in

1990 opgerichte regionale dienst verzorgt voor de ge-

meenten Blaricum, Bussum, Hilversum, Huizen, Laren,

Muiden, Naarden, Weesp en Wijderen (circa 245.000

inwoners/111.000 aansluitingen) de gescheiden inza-

meling en milieuverantwoorde verwerking van grond-

stoffen en afval bij derden. Op jaarbasis wordt in to-

taal 126.000 ton afval ingezameld. Voor herbruikbaar

materiaal en gft-afval (68.000 ton jaar) heeft de GAD

diverse zorgvuldig geselecteerde afzetkanalen. Niet-

herbruikbaar afval wordt verbrand (met terugwinning

van energie). De organisatie telt 110 medewerkers en

"Door op inhoud verbinding te zoeken, heeft de NVRD een sterke positie verkregen"

Eric Bodar: "De gemeenten

zien ons niet alleen als

afvalinzamelbedrijf, maar

vooral als kenniscentrum.

Daar ben ik trots op."

Page 25: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 25

Op de vraag waar de NVRD als branche-organisatie

nog een tandje bij zou kunnen zetten, antwoordt Bo-

dar: "Elke organisatie moet daar altijd alert op zijn. In

specifieke zin denk ik dan aan het belang van het nog

meer aanhalen van de contacten met gemeenten en

regio's. Voorts zou de organisatie zich de vraag kun-

nen stellen hoe ze haar positie bij gemeenten, regio's,

Rijksoverheid en andere stakeholders nog meer zou

kunnen versterken. Mijn advies zou zijn 'maak je nog

breder' en verwerf daardoor een sterke positie in de

nieuwe ontwikkelingen rond de gedachte van de cir-

culaire economie. Het lijkt mij ook belangrijk dat de

branche-organisatie zich nog meer ontwikkelt als ken-

niscentrum. Voorts zou de NVRD wellicht nog meer sa-

menwerking kunnen zoeken met andere organisaties,

die ook actief zijn op het gebied van afval en duurzaam

grondstoffenbeheer."

Bodar was in het bestuur ook medeverantwoordelijk

voor de inhoud van het vakblad GRAM. Op de onvermij-

delijke vraag naar zijn oordeel over het blad antwoordt

hij: "Net als de NVRD is ook GRAM de afgelopen jaren

veranderd. Ik vind het mooi dat het blad zich breder

heeft ontwikkeld. Daardoor is GRAM voor de politiek

en voor alle organisaties op het gebied van de open-

bare ruimte inhoudelijk steeds belangrijker geworden.

De inhoud is nu meer en meer een mix van techniek,

bestuurlijke zaken en maatschappelijk-strategische

ontwikkelingen. Ik vind dat een hele goede koers. Als

vakblad moet je altijd breed en uitdagend zijn."

Tekst: Laurent Chevalier

bron te willen scheiden. Wij geloven sterk in het belang

én vooral ook in de noodzaak van bronscheiding. We

leven met veel mensen in een klein land. Dat maakt het

extra belangrijk om goed om te gaan met afval."

Sterke positie

Bodar stelt nadrukkelijk dat de NVRD als branche-orga-

nisatie een belangrijke rol heeft gespeeld in de profes-

sionalisering van de branche in de afgelopen decennia.

"Ik ben trots op deze organisatie en ik ben ook hart-

stikke blij dat ik de afgelopen jaren deel heb kunnen

uitmaken van het bestuur van de NVRD. Ik heb van

dichtbij gezien dat het bureau van een hoog niveau is.

Het is een fantastisch kenniscentrum en de organisatie

timmert hard aan de weg. Ik heb de tijd nog meege-

maakt dat we niet echt werden gekend. Vroeger was

de NVRD een soort clubje van heren. De titel 'Honderd

jaar heren van de reiniging' van het jubileumboek dat

de NVRD uitgaf bij het honderdjarig bestaan in 2007

was dan ook mooi gekozen. De laatste jaren ziet ieder-

een ons staan en wordt er ook echt geluisterd naar de

stem van de NVRD. Door op de inhoud de verbinding te

zoeken met de relevante spelers in het veld hebben wij

ons de afgelopen jaren een duidelijke en sterke positie

verworven. Niet alleen binnen de afvalsector zelf, maar

vooral ook bij gemeenten, provincies en het Rijk. Daar

heeft het bestuur onder leiding van de voorzitter mede

een belangrijke rol in gespeeld. De kracht van de or-

ganisatie is vooral ook dat de bestuursleden stuk voor

stuk uit het veld komen. Zij weten precies wat er speelt

op de markt. Terugkijkend kan ik alleen maar zeggen

dat ik veel plezier heb beleefd aan mijn bestuursjaren

bij de NVRD. Daar wil ik de collega's in het bestuur

graag voor bedanken."

Eric Bodar: "Er wordt echt geluisterd naar de stem van de NVRD."

Page 26: Gram mei 2015 def

26 GRAM | mei 2015

Foto Marije van Woerden

RKGV-specialist sinds 1988

Meerdere locaties in Nederland

Snelle dienstverlening

Diverse transportmogelijkheden

ISO- en VCA-gecertifi ceerd

Gratis afvalstroomnummer

Bij Zandrecycling Nederland komt 0% van uw RKG-slib enveegzand terug in het milieu.

Wilt u af van uw riool-, kolk-, gemaalslib of veegzand? Zandrecycling

Nederland laat u graag zien hoe het kán en hoe het hóórt. We zijn im-

mers de enige afvalverwerker in Nederland die volledig is toegespitst

op het verwerken van RKGV. Ofwel het reinigen en recyclen tot schone

(bouw)materialen, en het verwerken van restfracties volgens de kleinste

paragrafen van de Milieuwet. Kijk op www.zandrecycling.nl, of bel

0174-24 39 50 voor meer info, een vrijblijvende afspraak of een offerte.

Zandrecycling Nederland BV • ABC Westland 227, 2685 DC Poeldijk • T 0174-243950 • F 0174-291148 • www.zandrecycling.nl • [email protected]

Af van uw RKGV-afval? Zó hoort ‘t.

Page 27: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 27

Eventuele overschotten op de eindbalans

worden via een egaliserende reserve in

de volgende begroting teruggegeven aan

de burgers.

Hoe wordt de afvalstoff enheffi ng

gecommuniceerd naar de burgers?

De gemeente Wijchen communiceert de

afvalstoff enheffi ng naar de burgers via

een jaarlijkse publicatie.

Eveline HennekeCommunicatieadviseur gemeente Rhenen,

19.284 inwoners

Contact: [email protected]

Worden de afvalkosten helemaal

betaald uit de afvalstoff enheffi ng

of gebruikt de gemeente hier ook

andere gelden voor?

De gemeente Rhenen betaalt de afvalkos-

ten helemaal uit de afvalstoff enheffi ng.

Worden kwijtscheldingen binnen de

gemeente meegenomen in de bereke-

ning van de afvalstoff enheffi ng?

Deze worden meegenomen in de bereke-

ning van de afvalstoff enheffi ng.

Wordt rekening gehouden met on-

voorziene kosten bij de berekening

van de afvalstoff enheffi ng?

Daar wordt geen rekening mee gehou-

den bij de berekening van de afvalstof-

fenheffi ng.

Als er overschotten zijn op de eind-

balans van de afvalstoff enheffi ng,

wat gebeurt hiermee?

Deze worden toegevoegd aan een reser-

ve. Deze reserve dekt een aantal risico's

en wordt gebruikt voor egalisatie van het

tarief.

Hoe wordt de afvalstoff enheffi ng

gecommuniceerd naar de burgers?

De verordening is openbaar en bij de

aanslag zit een bijsluiter met uitleg.

Deze maand:

Hoe doen zij dat?Tekst: Hetty Dekkers

Worden de afvalkosten helemaal

betaald uit de afvalstoff enheffi ng

of gebruikt de gemeente hier ook

andere gelden voor?

Personeelskosten, verwerkingskosten,

transportkosten en kapitaallasten wor-

den gedeeltelijk vanuit de afvalstoff en-

heffi ng (ASH) betaald en gedeeltelijk uit

het Bedrijfsreinigingsrecht voor wat be-

treft afval van bedrijven. Afvalopbreng-

sten (denk aan bepaalde afvalstromen

zoals ijzer en koper) worden toegere-

kend aan de afvalstoff enheffi ng evenals

de opbrengsten uit de Piekfi jn Kring-

loopwinkels. Verder wordt een deel van

de veegkosten, de kosten voor toezicht

en handhaving en de perceptiekosten

(kosten aanslagregeling, bezwaarbe-

handeling en inning) betaald uit de af-

valstoff enheffi ng (ASH). Het tarief afval-

stoff enheffi ng 2015 is daarmee voor 95

procent kostendekkend.

Worden kwijtscheldingen binnen de

gemeente meegenomen in de bereke-

ning van de afvalstoff enheffi ng?

De kwijtscheldingslasten worden sinds

2015 voor een deel betaald uit de ASH

en voor een deel uit de algemene mid-

delen. Het voornemen van het gemeente-

bestuur is om vanaf 2018 de kwijtschel-

dingslasten niet langer toe te rekenen

aan het tarief afvalstoff enheffi ng.

Wordt rekening gehouden met on-

voorziene kosten bij de berekening

van de afvalstoff enheffi ng?

Nee, er wordt geen post onvoorzien toe-

gerekend aan de ASH.

Als er overschotten zijn op de eind-

balans van de afvalstoff enheffi ng,

wat gebeurt hiermee?

Fred MarreeDirectiewoordvoerder / persvoorlichter

Gemeente Rotterdam, Stadsbeheer,

624.815 inwoners

Contact: [email protected]

De afvalstoff enheffi ng mag niet meer

dan kostendekkend zijn. De ASH is tot

op heden niet kostendekkend. Van over-

schotten is dan ook geen sprake.

Hoe wordt de afvalstoff enheffi ng

gecommuniceerd naar de burgers?

Er is uitgebreid informatie te vinden op

de website van Rotterdam. Daarnaast

wordt de belastingplichtige via de bij-

sluiter bij de belastingaanslag jaarlijks

over deze heffi ng geïnformeerd. Omdat

met ingang van 2015 het tariefstelsel

en de regeling om voor kwijtschelding

van afvalstoff enheffi ng in aanmerking te

komen ingrijpend is gewijzigd, is deze

informatie in de bijsluiter dit jaar uitge-

breider geweest.

Suzan RichterFinancieel adviseur afdeling Financiën,

gemeente Wijchen, 40.892 inwoners,

Contact: [email protected]

Worden de afvalkosten helemaal

betaald uit de afvalstoff enheffi ng

of gebruikt de gemeente hier ook

andere gelden voor?

De gemeente Wijchen betaalt de afval-

kosten volledig uit de afvalstoff enhef-

fi ng, er worden geen andere gelden voor

gebruikt.

Worden kwijtscheldingen binnen

de gemeente meegenomen

in de berekening van de

afvalstoff enheffi ng?

Kwijtscheldingen worden meegenomen in

de berekening van de afvalstoff enheffi ng.

Wordt rekening gehouden met on-

voorziene kosten bij de berekening

van de afvalstoff enheffi ng?

Nee.

Als er overschotten zijn op de eind-

balans van de afvalstoff enheffi ng,

wat gebeurt hiermee?

Afvalstoffenheffi ng

Page 28: Gram mei 2015 def

28 GRAM | mei 2015

VAKWERK

Ex-profvoetballer geniet van zijntweede leven

Wat houdt je functie in?

Als teamchef geef ik leiding aan 38 mensen, dat zijn

chauff eurs, beladers en andere medewerkers die met

afvaltransport te maken hebben. In mijn takenpakket

zit leging van ondergrondse bakken, kolkenzuigen, de

chemokar, kraanwagens, afzetcontainers enzovoort. Ik

denk mee over de routes, zorg dat alles goed verloopt

en dat de jongens hun werk kunnen doen. Daarnaast

ga ik twee dagen per week op pad met de deurwaar-

ders om huisuitzettingen te begeleiden. Ik ga mee voor

de ontruiming, om te zien wat er met de huisraad moet

gebeuren. Als het om mooie spullen gaat, waardevol

antiek bijvoorbeeld, dan slaan we de boel wel eens op

in een box. Maar daar zijn kosten aan verbonden en de

meeste mensen hebben dat geld niet. Ze worden hun

huis uitgezet juist vanwege huurachterstand. In negen

van de tien gevallen voeren we de hele inboedel gelijk

af naar het grofvuil, waar het vernietigd wordt.

Wat deed je hiervoor?

Ik ben vijftien jaar profvoetballer geweest. Eerst bij

FC Utrecht, de laatste twee jaar bij PEC Zwolle. Ik heb

met en tegen de grote jongens gespeeld, zoals Koe-

man en Van Basten. Toen ik bijna 34 was, werd mijn

contract niet verlengd. Te oud, niet meer interessant.

Maar ik had een gezin en een hypotheek, dus er moest

toch iets gebeuren. In 1997 kwam ik bij de gemeente

Utrecht werken, als vuilnisman. Ik heb een poosje ach-

ter de wagen gelopen, mijn groot rijbewijs gehaald en

me daarna op eigen kracht opgewerkt tot deze functie.

Zonder kruiwagens of andere hulp van buitenaf, dus

daar ben ik best trots op. Maar ik heb me nooit ge-

schaamd om achter de vuilniswagen te lopen. Vooral

mensen in de volkswijken waren verbaasd als ze me

herkenden. "Is het hem echt?", vroegen ze zich af. "Ja,

het is hem", zei ik dan en een week later stond de kof-

fi e klaar. Voormalig topman Dirk Scheringa van de DSB-

bank zei ooit, na een slechte wedstrijd van zijn club

AZ: “Onze voetballers moesten eens achter de vuilnis-

Herman Verrips (52) is teamchef trans-

portdienst bij de gemeente Utrecht. De

voormalig profvoetballer van FC Utrecht

en PEC Zwolle heeft het prima naar zijn

zin in het afvalwereldje. "Ik ben begon-

nen achter de wagen, dat was ook top-

sport destijds."

Foto

: Eut van

Berkum

Page 29: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 29

De rubriek Vakwerk gaat over het vakmanschap en de bevlogenheid in de branche. In afval- en beheer van de openbare ruimte werken vele professionals, die hart hebben voor de ‘schone zaak’. Wat drijft hen in hun werk? En waarom doen zij dit werk graag en goed?

wagen lopen, dan weten ze wat hard werken is”. Hij

heeft gelijk, want beladen is echt topsport. Ik weet in-

middels uit eigen ervaring hoe zwaar dat is.

Ooit spijt gehad van de carrièreswitch?

Geen moment! Ik ga elke dag met plezier naar mijn

werk. Ik ben vooral coach voor mijn jongens, laat ze

zelf beslissingen nemen en keuzes maken. Zodat ze

eigen verantwoordelijkheid voelen en net zo veel zin

hebben in hun werk als ik. Het op een goede manier

begeleiden van die jongens, dat vind ik het mooiste

aan mijn werk.

De huisuitzettingen, is dat emotioneel zwaar?

Veel bewoners zijn al met de noorderzon vertrokken

als wij komen ontruimen, dus dat valt mee. Je doet ge-

woon je ding. Ook weet je dat ze van tevoren ruim-

schoots gelegenheid hebben gekregen om een regeling

te treff en met de woningbouwvereniging. Huisuitzet-

ting is echt het laatste middel. Maar soms is het wel

moeilijk. Zo kwamen we een keer bij een Turkse vrouw

met twee kleine kinderen. Ze wist van niets, omdat

haar man haar niet ingelicht had. Dat is niet prettig,

als je daar aangekeken wordt door twee kinderen in

de box. Heel soms schorten we de uitzetting op, als

het om zeer schrijnende gevallen gaat. Dat is wel eens

gebeurd met een oudere man, die echt nergens naartoe

kon, hartje winter.

Heb je wel eens ergens wakker van gelegen?

In het begin zijn we een keer omgeslagen met een vuil-

nisauto, midden op de A2. Onze chauff eur moest plot-

seling uitwijken en terugsturen, toen lagen we met die

volle wagen op zijn kant. Dat is geen prettig gevoel,

als je die vangrail op je af ziet komen. Daar heb ik wel

een paar nachtjes minder goed van geslapen. Je beseft

dat je een engeltje op je schouder had zitten. We zaten

toch met drie man in die cabine.

Wat zou er beter kunnen?

In theorie zou ik tachtig procent van mijn tijd langs de

weg moeten zitten. Om bij de jongens langs te gaan als

ze met hun routes bezig zijn, eventuele problemen te

verhelpen. In de praktijk is het nu fi ftyfi fty, helaas. De

helft van de tijd zit ik op kantoor, meestal voor verga-

deringen en overleg. Ik begrijp dat dat moet gebeuren,

maar het is wel eens jammer. Het werk buiten de deur

is voor mij het belangrijkst, maar daar is steeds minder

tijd voor.

Waar krijg je energie van?

Als alles goed loopt. Ik ben van huis uit een positief

mens, dat probeer ik over te dragen op mijn jongens.

Er is al genoeg ellende op de wereld. Als er fouten wor-

den gemaakt, moet ik optreden natuurlijk, maar ook

dat hoort erbij. Als ik het zelf zou doen, zou ik er ook

op aangesproken worden, denk ik dan maar.

Als je kijkt naar andere gemeenten doen wij het best

goed. Met één man op de wagen legen we tachtig tot

negentig ondergrondse bakken per dag, dat is veel. Op

zulke momenten besef ik dat we met vakmensen te

maken hebben.

Zorgen voor de toekomst?

In heel Utrecht willen we af van de kliko’s en de zakken,

dus mijn afdeling wordt steeds groter. De komende

drie jaar gaan we er ongeveer duizend ondergrondse

containers bij plaatsen. Ik ben nu druk bezig om alles

in de routes te krijgen.

Wat heb je met afval?

Voorheen helemaal niets! Ik was een burger die alles

in de kliko gooide zonder me af te vragen waar het

naartoe ging. Het werd opgehaald en het was weg,

klaar. Sinds ik voor de gemeente Utrecht werk, kom ik

er pas achter hoeveel afval er is, en hoeveel verschil-

lende soorten. Dat zet je wel aan het denken. Ik doe nu

ook mee aan gescheiden afval, hou mijn plastic apart,

glas, papier, karton. Toen ik nog voetballer was, dacht

ik daar niet over na.

Wat zeggen ze op een feestje?

Toen ik pas vuilnisman was, werd ik achtervolgd door

de pers. Een special bij Studio Sport, bij RTL5. Mijn ver-

haal heeft in alle kranten gestaan. Een profvoetballer

die vuilnisman wordt, dat was nogal wat. Als bekend

Utrechtenaar kreeg ik in het begin ook heel veel re-

acties op straat. Je ziet mensen raar kijken als ze je

herkennen, maar er was toch altijd respect voor mij

als persoon. Op feestjes praat ik tegenwoordig graag

over mijn werk, maar natuurlijk ook over voetbal. Ik

ben nog steeds trainer van een amateurelftal, ga nog

wel eens kijken bij FC Utrecht. Voetbal was mijn ene

leven, nu ben ik aan mijn tweede leven bezig. En dat

bevalt prima.

Tekst: Hetty Dekkers

Page 30: Gram mei 2015 def

30 GRAM | mei 2015

Tekst: Ilse van der Grift

Directeur NVRD vertrekt

Na zeven jaar directeur te zijn geweest

van de NVRD, vertrekt Erik de Baedts

per 1 juli aanstaande. Hij wordt alge-

meen directeur bij het Vredespaleis in

Den Haag. In de volgende GRAM zal in

een interview met hem worden terug-

gekeken op de laatste zeven jaar. De

procedure voor het zoeken naar een

nieuwe directeur is inmiddels in gang

gezet. Informatie hierover is te vinden

op de website van de NVRD.

Staatssecretaris gevraagd te

reageren op brief NVRD

Het wetsvoorstel ‘Wet modernisering

Vpb-plicht overheidsondernemingen’,

dat kort gezegd een belastingplicht voor

overheidsondernemingen introduceert,

is eind 2014 aangenomen door de Twee-

de Kamer. Inmiddels wordt het wetsvoor-

stel behandeld in de Eerste Kamer. Schrif-

telijke vragen van Eerste Kamerleden zijn

door de staatssecretaris van Financiën bij

zogeheten Memorie van antwoord beant-

woord. De Eerste Kamerleden hebben

vervolgens de mogelijkheid gekregen na-

dere vragen te stellen. In het kader daar-

van heeft de NVRD de Eerste Kamerleden

bij brief gevraagd om een aantal knel-

punten waarmee de afvalbranche wordt

geconfronteerd aan de orde te stellen.

Ook de VNG en de Unie van Waterschap-

pen hebben brieven met aandachtspun-

ten gestuurd naar de Eerste Kamerleden.

De staatssecretaris is expliciet verzocht

op de brieven van VNG, Unie van Water-

schappen en NVRD te reageren. De brie-

ven van VNG en NVRD zijn te vinden op

de website van de NVRD.

DigiGRAM

Sinds begin dit jaar verschijnt de digi-

GRAM, een digitale nieuwsbrief met de

belangrijkste artikelen uit de nieuwste

GRAM. NVRD-leden ontvangen deze

nieuws

nieuwsbrief automa-

tisch en zijn daarmee

als eerste op de hoog-

te, nog voordat GRAM

op de deurmat valt.

Ook andere medewer-

kers die actief zijn bij

gemeenten of bedrij-

ven die lid zijn van de

NVRD kunnen digiGRAM ontvangen. Aan-

melden kan via de website van de NVRD.

Vraag nu subsidie uit Sectorplan

AMBOR aan

Met ingang van 10 mei is het mogelijk

om cofi nanciering uit het Sectorplan AM-

BOR aan te vragen. Het Sectorplan helpt

u bij het in dienst nemen van kwetsbare

medewerkers, als extra werkgelegenheid

of als vervanging van werknemers die

uit dienst treden. Tevens worden kosten

voor opleidingen die leiden tot een ver-

beterde inzetbaarheid van het personeel

voor 50 procent vergoed.

Voor meer informatie en deelname,

zie www.sectorplan-ambor.nl of neem

contact op met Peter Kerris

tel. 088- 3770023.

Algemene ledenvergadering

29 mei

Op 29 mei, als afsluiting van het

NVRD-congres ‘Slimmer organiseren’

vindt de voorjaars ALV van de NVRD

plaats. Onderwerpen die geagendeerd

worden zijn het (fi nancieel) jaarver-

slag 2014. Verder wordt er uitgebreid

stilgestaan bij de actuele beleidsont-

wikkelingen, de ontwikkelingen bin-

nen de vereniging en de voortgang

van het Jaarplan 2015. Ook draagt het

bestuur nieuwe bestuursleden voor.

Op de ALV zal inhoudelijk worden

stilgestaan bij de benchmarks van de

NVRD.

NVRD-agenda

19 mei Redactiecommissie GRAM

20 mei Laatste bijeenkomst Social

Return NVRD/Stadswerk in

Haarlemmermeer

21 mei Ambtelijke Werkgroep Afval

VNG

28 mei NVRD Jaarcongres ‘Slimmer

Organiseren’ in Koepelhal

Tilburg

29 mei Algemene Ledenvergadering

in Tilburg

3,4 juni ReinigingsDemoDagen in

Lelystad

11 juni Regiobijeenkomst Zuid-

Nederland ‘Afvalscheiding’ in

Eindhoven

11 juni Regiobijeenkomst Midden-

Nederland ‘Ervaringen met

alternatieve inzamelmethoden’

16 juni Commissie BOR

17 juni Congres NVRD/Stadswerk

‘Arbeidsparticipatie in de

uitvoering van gemeentelijke

beheertaken’

19 juni Commissie Markt & Overheid

23 juni VANG workshop Milieustraten

bij de Dar in Nijmegen

24 juni Regiobijeenkomst Noord-

Nederland

25 juni Bestuur NVRD

25 juni Commissie KAM

25 juni Commissie Inzameling &

Recycling

Agenda

21 mei ‘Ook minder ballonnen in uw

gemeente?’

21 mei Kennisbijeenkomst

Winkelgebieden

3 juni Regiobijeenkomsten

kunststof en verpakkingsafval

Agenda

Page 31: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 31

Nilfisk Outdoor Division

The leader in compact outdoor cleaning

Voor iedere toepassing heeft Nilfisk Outdoor specifieke oplossingen: of het nu gaat om vegen, groenonderhoud of winterdienst, bedenk het maar en Nilfisk Outdoor heeft voor u de ideale machine, dankzij de kennis en kunde van onze Outdoor specialisten.

Ontdek onze volledige serie rangers en vind de perfecte oplossing voor uw reinigings- en onderhoudsbehoeften van buitengebieden!

Laat u tijdens een demonstratie overtuigen van onze veelzijdige en krachtige machines en werktuigen. Neem contact met ons op voor meer informatie.

Nilfisk-Advance B.V.Versterkerstraat 5NL-1322 AN AlmereT. +31 (0)36 5460700 F. +31 (0)36 5235148

www.nilfisk-outdoor.nl

Containerwielen van Haco...

Protempo bvPostbus 21, 6500 AA NIJMEGEN NederlandTel. +31(0)24-3711711. Fax +31(0)[email protected] www.protempo.eu

103

Bel voor informatie:

... besparen u mankracht!Haco wielen maken uw containers écht mobiel.De garantie voor uitstekende rijeigenschappen.

adv. 103 190x130 mm.indd 1 11-02-2010 13:55:19

Page 32: Gram mei 2015 def

32 GRAM | mei 2015

support. “De recyclebuddies zijn werkervaringsplaat-

sen”, licht Hamstra toe. “Zes mensen met een afstand

tot de arbeidsmarkt krijgen van ons een opleiding en

mogen meelopen op onze milieustraten. Om service te

verlenen en bezoekers te wijzen op de juiste manier

van afvalscheiding. Elke milieustraat heeft te maken

met afkeur van partijen, omdat het verkeerde afval in

de verkeerde container wordt gegooid. De recyclebud-

dies doen dus nuttig werk. Het zou zelfs kunnen zijn

dat ze zo veel vervuiling voorkomen, dat de geschei-

den stromen zuiverder zijn en dus meer geld opleve-

ren. In dat geval kunnen we misschien een betaalde

baan creëren uit dit project.” Het ict-sorteercentrum is

een samenwerking met Virol. Hamstra: “Wij leveren ons

elektronisch afval niet meer aan bij Wecycle, maar bij

AREA MAAKT WERK VAN AFVAL

De overheid wil via de participatiewet het bedrijfsleven verplichten een bepaald aantal mensen met een

afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen. Voor Area Reiniging is de participatiewet geen moeten.

“Wij vinden die quota niet zo belangrijk”, zegt projectleider participatie Willy Hamstra. “Als overheids-

gedomineerde nv streven we naar financieel én maatschappelijk dividend.”

Area is al jaren erg actief op het gebied van participatie.

Hamstra: “Als overheidsgedomineerde nv, met drie

gemeenten als aandeelhouder, hebben we natuurlijk

een andere positie dan commerciële bedrijven. Wij zijn

van en voor de gemeenten en willen altijd efficiënt,

maar ook duurzaam en maatschappelijk verantwoord

ondernemen. Ons bedrijfsdoel is dividend voor

de aandeelhouders én maatschappelijk dividend.

Zuidoost-Drenthe is daarnaast een gebied met veel

werkloosheid, wij willen ons steentje bijdragen om

daar verandering in te brengen.”

Ruim overheen

De maatschappelijke doelstelling van Area is twee-

ledig: verbinden op de circulaire economie en ar-

beidsparticipatie. Met 125 werknemers in dienst

ziet Hamstra genoeg mogelijkheden om meer werk-

gelegenheid te creëren. “Volgens de participatiewet

gaat het om 6,25 verplichte banen, vijf procent van

ons medewerkersbestand. Maar die aantallen zijn voor

ons niet belangrijk, we wilden toch al zo veel mogelijk

mensen aan het werk helpen die anders thuis zitten.

We denken en hopen er dus ruim overheen te gaan.”

Om de maatschappelijke arbeidsdoelstelling te halen,

gaat Area op de eerste plaats drie nieuwe, regulier be-

taalde, functies creëren. Hamstra: “Een op de receptie,

een op de milieustraat en een in de kantine. Deze stap

is het gevolg van het project Samenwerken en Verbin-

den, waar wij samen met andere bedrijven aan mee-

doen. Alle deelnemers aan dit project hebben afgespro-

ken dat ze de komende jaren samen garant staan voor

75 nieuwe banen.”

Recyclebuddies

Maar de plannen van Area gaan nog veel verder. Er

staan tal van projecten op stapel, zoals een nieuw sor-

teercentrum voor ict, recyclebuddies op de milieustraat

en een afvalsorteerproject, samen met stichting Buurt-

"Arbeidsparticipatie moet je oprecht willen"

“We willen zo veel mogelijk mensen

helpen die anders thuis zitten.”

Foto’s: Reina de Vries

Page 33: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 33

Wij zoeken zo veel mogelijk de samenwerking op met

andere partijen, die elk hun eigen kracht hebben. Zo

hebben we met onze groenaannemer afgesproken dat

die minstens vier mensen uit de participatiewet inzet

bij onkruidbestrijding in onze gemeenten. Die aanne-

mer is gewend om met die mensen om te gaan, die

ervaring moet je benutten.”

Vergrijzing

Area zoekt voor al haar projecten steeds de samenwer-

king op met private en publieke bedrijven, zoals het

SW-bedrijf, Buurtsupport (platform voor sociale acti-

vering), aannemers en kringloopwinkels. “Je moet het

samen doen en niet alleen maar denken aan je eigen

bedrijf. We willen elkaar versterken in de keten”, zegt

Hamstra. “Via het Sectorplan AMBOR gaan we zo veel

mogelijk opleidingen en stageplekken verzorgen. Die

mensen kunnen nooit allemaal bij ons aan de slag als

ze daarmee klaar zijn. Maar dat maakt niets uit. Er is

ook sprake van vergrijzing waar je rekening mee moet

houden. En als iemand elders aan de slag gaat met zijn

chauffeursdiploma, dan heb jij toch maar meegeholpen

iemand weer aan het werk te krijgen. Alleen je eigen

bedrijf beschermen, is geen goede zaak.”

Volgens Hamstra is participatie een kwestie van op-

recht willen. “Ik zie mogelijkheden genoeg, maar het

vraagt van elke werkgever veel inzet en goede wil. Je

moet er veel energie in steken en creatief denken. De

participatiewet is niet altijd even duidelijk, soms moet

je veel uitzoeken. Reguliere krachten ontslaan om ie-

mand voor een kleine vergoeding in dienst te nemen,

dat is natuurlijk niet de bedoeling. Wij proberen ver-

dringing zo veel mogelijk te voorkomen, daarom zijn

de drie nieuwe banen ook regulier betaald.”

Tekst: Hetty Dekker

Virol. Als wij zelf een centrum inrichten waar compu-

ters en dergelijke gedemonteerd en gesorteerd wor-

den, creëren we licht en schoon werk dat rendabel is.

Want voor Virol is het elektronisch afval makkelijker te

verwerken, als het voorgescheiden is.”

Geen subsidies

Area probeert bij al haar inspanningen de kosten en

de baten in evenwicht te houden. “We hebben bewust

gekozen om alles te financieren zonder vertragende en

omslachtige subsidies. Elk project moet dus een po-

sitief verdienmodel hebben”, zegt Hamstra. “Ons doel

is minstens kostenneutraal te draaien. Als een project

iets oplevert is dat mooi meegenomen, maar het mag

in geen geval geld kosten. We hebben alles goed door-

gerekend en op deze manier moet het kunnen, zonder

subsidies.”

Voor alle projecten geldt ook dat Area kleinschalig wil

beginnen. “Dat doen we bewust, zodat je overzicht

houdt en kinderziektes tijdig kunt herkennen. Als het

een succes blijkt te zijn, en dat verwacht ik zeker, kun-

nen we het uitbreiden of zelfs uitrollen naar andere

gemeenten. Voor ons is het natuurlijk ook nieuw, sa-

menwerken met mensen die al enige tijd buiten de

maatschappij staan. Dat is een leerproces. Maar je moet

vooral niet de fout maken om alles zelf te willen doen.

Willy Hamstra, projectleider participatie Area Reiniging.

Page 34: Gram mei 2015 def

34 GRAM | mei 2015

van Het Goed in Enschede: “Het gaat daarbij niet al-

leen om kleding, maar ook om bijvoorbeeld schoenen,

gordijnen, lingerie en accessoires als petjes en riemen.

Al deze spullen kunnen mensen in de textielcontainers

kwijt. Textiel is een belangrijk product in ons assorti-

ment. De milieudruk vermindert door hergebruik, maar

het is ook belangrijk voor onze inkomsten en voor de

werkgelegenheid die we kunnen bieden; zowel in de

sortering, als in de verkoop.” VAR/Frankenhuis is in

het Twentse Haaksbergen gevestigd en vervezelt het

textiel dat onverkoopbaar, maar nog bruikbaar is en

maakt er nieuwe garens van. Op dit moment worden

er garens vervaardigd die voor 50 procent zijn samen-

gesteld uit gerecycled textiel. Ook stichting Texperium

uit Haaksbergen is bij de textielcirkel betrokken. De

stichting onderzoekt hoe materiaal op een rendabele

manier kan worden hergebruikt. Zo bedacht Texperi-

um een methode om handdoeken uit defensiekleding

en tassen uit KLM-uniformen te maken. Markslag: “Ze

kijken in feite tot welk percentage het materiaal ge-

schikt is om nieuwe garens van te maken, maar ook of

er nieuwe producten uit kunnen worden gemaakt. De

prijs van de garens die ze produceren, mag uiteraard

niet hoger zijn dan van een nieuw product. Het gaat

niet alleen om duurzaamheid, maar ook om het econo-

mische belang.”

Textielpieten

Naast de textielinzameling door

Twente Milieu, halen enkele charita-

tieve instellingen huis-aan-huis tex-

tiel op in Enschede. De opbrengst

hiervan komt ten goede aan enkele

lokale goede doelen. Zo zamelt het

Leger des Heils in voor de eigen

vestiging in Enschede en gaat een

ander deel naar een lokale manege

waar mensen met een beperking

kunnen paardrijden. De derde partij

die textiel aan huis inzamelt is de

plaatselijke Kledingbank.

Matton: “De inzameling huis-aan-

huis en via containers vindt nu nog

apart van elkaar plaats, maar we

gaan binnenkort in gesprek om te

kijken hoe we dit kunnen integre-

ren. De sortering van het textiel dat

aan huis wordt ingezameld, vindt

nu namelijk nog niet in Enschede

DE CIRKEL WORDT ROND

De Twentse textielcirkel biedt een oplossing voor de grote hoeveelheid textiel die nog verdwijnt in het restafval. De

gemeente Enschede, inzamelbedrijf Twente Milieu en kringloopwinkel Het Goed werken samen om zoveel mogelijk

textiel aan de bron te scheiden én het ingezamelde textiel in de regio te houden.

“De start van de textielcirkel op 1 januari 2014 liep parallel met een

herziening van het gemeentelijk beleid van Enschede met betrekking

tot de textielinzameling”, vertelt Theo Matton, beleidsadviseur bij de

gemeente Enschede. “We wilden meer textiel scheiden bij de bron, vóór

het in het restafval belandt, maar ook wilden we de lokale werkgele-

genheid stimuleren.” Tot 2014 zamelde kringloopbedrijf Het Goed het

textiel in Enschede in. Matton: “Textiel is business. We kunnen dit aan

de markt overlaten, maar als gemeente wilden we hier graag invloed op

uitoefenen. Dit is vertaald in de textielcirkel.” Twente Milieu ging voort-

aan de inzameling doen en legde samen met kringloopwinkel Het Goed

contractueel vast dat voor elke 40 ton textiel die werd ingezameld,

één persoon met een afstand tot de arbeidsmarkt in de textielsorte-

ring aan het werk kwam. De sortering vindt plaats bij kringloopbedrijf

Het Goed in Enschede. Het textiel uit omliggende gemeenten wordt

gesorteerd bij kringloopbedrijf De Beurs in Oldenzaal. Het bruikbare

textiel wordt in de kringloopwinkels verkocht. De categorie textiel die

niet meer draagbaar is volgens Nederlandse normen, gaat in de ver-

koop voor ontwikkelingslanden. Al het overige textiel gaat naar VAR/

Frankenhuis die het afgedankte materiaal tot vezels verwerkt. Op die

manier ontstaat er extra werkgelegenheid en blijft een groot deel van

de textielketen binnen de regio.

Accessoires

Vóórdat de Twentse textielcirkel werd opgericht, verdween acht tot

tien kilo textiel per inwoner, per jaar, in het restafval. Matton: “Er werd

ongeveer 670 ton textiel gescheiden ingezameld in Enschede. Uit sor-

teeranalyses bleek dat er nog 1150 ton in het restafval zat.” De samen-

werkende partijen streven er naar om in 2020 de helft van het textiel

dat nu nog in het restafval terecht komt, er uit te halen. Jos Markslag,

adviseur bij Twente Milieu: “Voor de gemeenten die aandeelhouder zijn

van Twente Milieu (Almelo, Borne, Enschede, Hengelo, Hof van Twen-

te, Losser en Oldenzaal) komt dit in totaal neer op 1600 ton per jaar.

De prognose is dat we in 2015 tussen de 1400 en 1500 ton in deze

gemeenten zullen inzamelen. Ik verwacht dat we de doelstelling voor

2020 dus ruimschoots gaan halen.”

Ook voor de kringloopwinkels is het uiteraard belangrijk dat er meer

textiel gescheiden wordt ingezameld. Auke van der Hoek, projectleider

Textiel blijft in Twente

Voor elke 40 ton textiel die wordt

ingezameld, kan één persoon met

een afstand tot de arbeidsmarkt in

de textielsortering bij Het Goed werken.

Page 35: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 35

Textiel is een prioritaire stroom met een hoge milieudruk. Voor de pro-

ductie van één t-shirt is ongeveer 150 gram pesticide en 2500 liter

water vereist. Wereldwijd is 10 procent van alle pesticiden bestemd

voor de katoenteelt. Markslag: “Deze informatie gebruiken we ook in

de communicatie met inwoners, bijvoorbeeld via artikelen in de krant.

Ik merk vaak op verjaardagen dat mensen niet weten hoe belastend

textiel voor het milieu is, maar ook dat ze niet op de hoogte zijn wat ze

wel en niet in de textielcontainer kunnen gooien. Het gaat dus echt om

bewustwording.” In de gemeenteraad van Enschede is op dit moment

een discussie gaande hoe een toename kan worden gerealiseerd van

de diverse gescheiden afvalstromen. Matton: “We hebben in onze ge-

meente een scheidingspercentage van 44 procent. Dat kan verder om-

hoog. We verwachten dit jaar een besluit van de gemeenteraad waar-

door er een trendbreuk kan komen. De gemeente zal een keuze maken

voor diftar, omgekeerde inzameling, of vierwekelijkse inzameling van

restafval. Dan zal de hoeveelheid gescheiden ingezameld textiel ook

toenemen.”

Met de textielcirkel loopt Twente voorop. Het textiel, maar ook de op-

brengst en de werkgelegenheid blijven op deze manier zo dicht moge-

lijk bij huis. Matton: “Ik denk dat het uniek is dat we de inzameling en

de sortering lokaal houden. Deze opzet functioneert als een groeimo-

del voor de regio. We zoeken uit of de textielcirkel levensvatbaar is,

zodat we dit regionaal kunnen gaan uitzetten. Ik ben benieuwd hoe het

proces verder zal gaan. Het mooie is ook dat Enschede een verleden

heeft op dit terrein, vanwege de vele textielfabrieken die hier vroeger

stonden.” Markslag vult aan: “Op die manier is de cirkel weer rond.”

Tekst: Ans Aerts

plaats. De bedoeling is dat dit in de toekomst wel in

Twente gaat gebeuren.” De textielcontainers waar

mensen hun afgedankt textiel naartoe kunnen bren-

gen, stonden eerst verspreid over de stad, maar zijn

nu geïntegreerd op milieu-eilandjes, op enkele centrale

plekken. Het aantal containers is toegenomen en ze zijn

nu allemaal ondergronds. Matton: “De service voor de

burger is dus verbeterd, maar er zijn hier en daar nog

wel wat lekstromen. Er zijn meer partijen die zich op

textiel richten, zoals kleinere kringloopbedrijfjes, maar

ook winkels als H&M. Hier en daar staan op particuliere

terreinen containers van KICI. Het materiaal dat hierin

terecht komt, belandt in ieder geval niet bij het restaf-

val. Om die reden hebben we er geen probleem mee.

Als dit soort containers echter in de openbare ruimte

staan, gaan we daar wel op handhaven, omdat Twente

Milieu daar het alleenrecht heeft.”

Veel aandacht gaat uit naar de communicatie met inwo-

ners. Om mensen te stimuleren meer textiel geschei-

den aan te bieden, bedenkt Twente Milieu soms ludieke

acties. Zo was er rond sinterklaas een speciale actie

met textielpieten, die bij de diverse milieupleintjes in

Enschede uitleg gaven over het gescheiden inzamelen

van textiel. Veel mensen bleken niet te weten dat ook

kapotte kleding in de textielcontainer mag. Inwoners

die zich lieten informeren door de textielpiet, kregen

een gerecycled cadeautje. De actie kreeg veel aandacht

in de krant. Markslag: “Mensen vertellen het verder en

zo verspreidt de boodschap zich.”

Foto: Het Goed, Hans Hendriks

Page 36: Gram mei 2015 def

36 GRAM | mei 2015

gram-vdk 150424.indd 1 23-04-15 16:26

Page 37: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 37

gevlogen. Wie dan de verantwoordelijkheid heeft voor

de ontstane kosten, is vaak onduidelijk. Zeker als XTC-

producten gedumpt zijn op privéterrein. Voor het (la-

ten) afvoeren van afval en de verontreinigde grond

geldt: de grondeigenaar betaalt, of dit nu particulieren,

gemeenten, waterschappen of natuurorganisaties zijn.

Grondeigenaren maken, aangestuurd door de gemeen-

te als handhaver van de milieuwetgeving, vaak hoge

kosten om het gevaarlijke afval op te ruimen; gemid-

deld z’n 10.000 euro per dumping.

Extra aandacht en coördinatie

Momenteel wordt er door (natuur)organisaties en ge-

meenten gepleit om een waarborgfonds op te richten

zodat gedupeerde grondeigenaren niet alléén voor de

opruimingskosten hoeven op te draaien. Hoe sneller

dit fonds wordt opgericht, hoe kleiner de kans dat er

uiteindelijk bezuinigd gaat worden op de volksgezond-

heid en het milieu. Bezuinigingen op de uitgaven voor

het verwijderen en saneren van het drugsafval hebben

er in de praktijk al eerder toe geleid dat de veiligheid

voor mens en milieu nadelig werd beïnvloed.

Tekst: Twan Hoeijmakers, bodemadviseur bij

LievenseCSO Milieu bv, advies- en ingenieursbureau

op het gebied van infrastructuur, water- en

omgevingsvraagstukken

Het aantal illegale stortingen van (chemisch) afval dat afkomstig is van de productie van XTC, amfeta-

mine (speed) en andere synthetische drugs is in 2014 explosief gestegen. Dumpingen vinden meestal

plaats langs weilanden, op industrie-terreinen, in bossen en op achterafweggetjes. Het gebrek aan

kennis, eenduidige afspraken en de soms hakkelende samenwerking tussen overheden, gemeenten en

bedrijven over het opruimen van dumpsites van chemisch afval, levert een gevaar op voor de volksge-

zondheid en het milieu.

Chemisch afval kan uiterst giftig, brandbaar, bijtend,

giftig, explosief of reactief zijn. Bij een dumping van

chemicaliën afkomstig van synthetische drug, zijn ge-

woonlijk één of meer partijen betrokken; een officier

van dienst of (milieu)technisch rechercheur van politie,

een officier van dienst of adviseur ongevalbestrijding

gevaarlijke stoffen van de brandweer, en een ambte-

naar van de milieu- of bodemafdeling van de gemeente

of omgevingsdienst. De rollen lopen uiteen. Als eer-

ste voert de brandweer, tevens Adviseur Gevaarlijke

Stoffen (AGS), een risico-assessment uit. Zij verkent en

stabiliseert de plek en maakt deze toegankelijk voor

de overige instanties. De politie zorgt dat het gebied

wordt beveiligd om sporenverlies te voorkomen en

veiligheidsrisico’s te minimaliseren. Voor de coördina-

tie van het nazorgtraject (afvoeren, bodemsanering,

handhaven milieuwetgeving) heeft de gemeente de

hoofdrol.

Opruimen

Niet iedereen is bekend met de gevaren die gedumpte

grondstoffen van XTC kunnen opleveren. Het opruimen

van dit chemisch afval bij de diverse overheidsdiensten

wijkt dan ook regelmatig van elkaar af. Soms wordt er

opgeruimd totdat er zintuigelijk niks meer is waar te

nemen, soms wordt er uitgebreid onderzoek gedaan.

Provincies, gemeenten, waterschappen en/of natuuror-

ganisaties hebben er niet structureel mee te maken,

waardoor zij geen beleid hierop hebben ontwikkeld.

Feitelijk moet drugsafval in speciaal daarvoor bestem-

de containers of opslagvaten worden gedeponeerd en

door een erkend en gecertificeerd verwerkingsbedrijf

worden afgevoerd en opgeslagen. In de praktijk wordt

gedumpt (XTC)afval nog wel eens (tijdelijk) opgeslagen

in een opslagdepot dat hier niet geschikt voor is. Ook

het verwijderen van het afval van de dumpplek vindt

niet altijd op de juiste manier plaats, wat wel eens

heeft geleid tot (aanvullende) bodem- en/of oppervlak-

tewater verontreiniging.

Afstemming en verantwoordelijkheden

Het aanpakken van deze complexe milieu-incidenten

vraagt om een goed gecoördineerde en juiste inzet van

diensten en organisaties. Grondig onderzoek is nodig

om te achterhalen of chemicaliën in contact zijn geko-

men met de bodem, het oppervlaktewater of met de

natuur. Na een drugsdrumping is de dader ook meestal

Onvoldoende kennis over gevaren XTC-afval

Page 38: Gram mei 2015 def

38 GRAM | mei 2015

BRANCHEGENOTEN

Wim van Lieshout, directeur HVC

"Gemeenten moeten niet op eigenhoutje gaan pionieren"

"Het zou wel zo prettig zijn als de Rijksoverheid duidelijke kaders stelt rond het inzamelen en verwer-

ken van afval. In het beleid zit nu een soort hijgerigheid. Het Rijk moet de regie nemen en moet niet

zomaar taken aan de private sector overdragen. Ondoordacht privatiseren heeft geen enkele zin. Dat

is alleen maar een teken van onmacht. Ik begrijp ook niet waarom iedere gemeente de ruimte krijgt om

een eigen afvalbeleid te voeren. Dat is een aanslag op de effi ciency. En dat in een Europa, waar bijna

alles vanuit Brussel wordt geregeld."

slib verbrand. En als slagroom op de taart schrijft HVC

na een 'dipje' in 2013 en 2014 en een stevige bezui-

nigingsronde van 23 miljoen euro nu weer 'gezonde

zwarte cijfers', zoals Van Lieshout het omschrijft. Op

de vraag waarom hij het niet geslaagd vindt als ge-

meenten individueel gaan pionieren op afvalgebied,

antwoordt Van Lieshout kort en duidelijk: "Voor het

kosteneff ectief en ook duurzaam inzamelen, recyclen

en verwerken van afval heb je nu eenmaal altijd massa

nodig. Daarom moeten gemeenten niet op eigen houtje

gaan pionieren. Trouwens: als alles goed loopt, hoor

je de gemeentelijke politici niet. De andere kant is

dat iedereen er met een beetje tegenwind meteen en

zonder al te veel inhoudelijke kennis mee op de loop

gaat. Ik wil overigens benadrukken dat de relatie met

onze aandeelhouders goed is en dat ze tevreden zijn

over onze dienstverlening. Ze weten dat wij effi ciënt

werken en dat wij ze altijd eerlijk informeren. Ik vind

dat je altijd openheid van zaken moet geven aan de

aandeelhouders. Niet alleen in goede tijden, maar juist

ook bij tegenwind. Als publiek bedrijf moet je je altijd

blijven realiseren voor wie je het doet. Daarom is het

belangrijk om de aandeelhouders altijd in een zo vroeg

mogelijk stadium te betrekken bij nieuwe plannen. Dat

is in ons geval trouwens niet zo eenvoudig als je weet

dat wij te maken hebben met zo'n 1600 raadsleden

en zes dagelijks besturen. Dat is soms best een lastig

proces, maar wij zijn er altijd goed met elkaar uitge-

komen. Het is volgens mij vooral belangrijk dat alle

partijen zich aan gemaakte afspraken houden en dat

je je eigen rol altijd blijft relativeren. Dat betekent voor

mij dat je als bedrijfsleiding steeds voor ogen moet

houden moet dat je eigen mening niet zaligmakend is."

Moeilijker heeft Van Lieshout het met alle schandalen

en negatieve verhalen over bestuurders van publieke

bedrijven, zoals recentelijk weer in de zorgsector en bij

woningcorporaties. "Daardoor is het tegenwoordig niet

altijd gemakkelijk om leiding te geven aan een publiek

Deze stevige uitspraken van Wim van Lieshout, sinds

2005 algemeen directeur van HVC, maken wel duide-

lijk dat Van Lieshout niets heeft met 'de afdeling ver-

sluierd taalgebruik'. Hij loopt al vele jaren mee - op zijn

eigen wijze dan - in afvalland. Als consultant was hij

jaren geleden nauw betrokken bij de bouw van het AEB

(AVI-West) in Amsterdam en van de GAVI bij de vroe-

gere VAM in Wijster. Daar werkte hij ook enkele jaren

als operationeel directeur. In 2005 ging van Lieshout in

Alkmaar aan de slag bij de in 1991 gerealiseerde high

tech verbrandingsinstallatie van HVC. Eerst als interim-

directeur en enkele jaren later als algemeen directeur.

Onder zijn leiding heeft het bedrijf zich de afgelopen

jaren grotendeels in alle stilte uitstekend ontwikkeld

en is HVC uitgegroeid tot een duurzaam werkend

multifunctioneel afvalinzamel-, verwerkings- en ener-

giebedrijf met bijna duizend personeelsleden en een

aanvoer van 1 miljoen ton afval per jaar. Jaren geleden

werd zelfs het afvalverbrandingsbedrijf van de regio

Dordrecht (ook bekend als de Gevudo) overgenomen.

Openheid van zaken gevenDe vingerafdruk van HVC anno 2015 spreekt boekde-

len over de vooraanstaande plaats van het bedrijf in

afvalland. Zo exploiteert HVC vijf afvalinzamelbedrij-

ven, waarmee het bedrijf binnen Nederland de grootste

niet-commerciële afvalinzamelaar is. Daarnaast exploi-

teert HVC negentien afvalbrengstations, twee afval-

energiecentrales (Alkmaar en Dordrecht, samen goed

voor het verwerken van bijna 500.000 ton afval), een

bio-energiecentrale voor het verwerken van groente-,

fruit- en tuinafval, zes warmtenetten, drie windparken

op land, twee windparken op zee en diverse zoninstal-

laties. Met dit indrukwekkende pakket bedient HVC

twaalf procent van de inwoners van ons land. Aandeel-

houders in het bedrijf zijn achtenveertig gemeenten en

zes waterschappen. Voor de waterschappen wint HVC

fosfaat terug uit vervuild water en wordt zuiverings-

Page 39: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 39

De afvalbranche is sterk in beweging. Meer dan ooit geldt stilstand als achteruitgang. Onder de titel Branchegenoten besteedt GRAM aandacht aan de manier waarop NVRD-leden omgaan met ontwikkelingen in de branche.

bedrijf. Als er ergens in het land met zo'n bedrijf iets

aan de hand is, worden alle bestuurders van publieke

bedrijven vaak zonder enige nuance over één kam ge-

schoren. Woorden als strijkstok en hobby's van de di-

rectie vallen dan al snel."

WarmtenettenUitgesproken goed nieuws was er recent trouwens

toen minister Henk Kamp van Economische Zaken op

2 april van dit jaar zijn 'Warmtevisie' aan de Tweede

Kamer presenteerde. Daarin meldde hij dat het kabinet

de komende jaren een stimulerend beleid zal voeren

op het gebied van het gebruik van duurzame warmte

en restwarmte van bijvoorbeeld afvalverbrandings-

installaties. Daarmee wil het kabinet het gebruik van

gas terugdringen, waardoor energie wordt bespaard

en meteen ook de uitstoot van CO2 fors wordt terug-

gedrongen. De grote winst van het gebruik van rest-

warmte van afvalenergiecentrales is dat die vorm van

warmtevoorziening in vergelijking met warmtevoorzie-

ning met HR-gasketels resulteert in 75 procent minder

uitstoot van het schadelijke CO2. De minister juicht

het gebruik van restwarmte daarom van harte toe. Dit

bleek nog eens op 9 maart jl. toen minister Kamp in

Nijmegen de offi ciële opening verrichtte van een warm-

tenet, waarvoor afvalenergiecentrale ARN B.V. in Weurt

de warmte levert. Via dit net worden 14.000 wonin-

gen en bedrijven op een duurzame manier van warmte

voorzien. De minister noemde het gebruik van warmte-

netten toen 'een schoolvoorbeeld van energievoorzie-

ning in de toekomst'. Voor HVC is de 'Warmtevisie' een

mooie steunbetuiging. Van Lieshout: "Wij zijn blij met

dit standpunt. Het onderschrijft nog eens dat de keus

die wij jaren geleden al hebben gemaakt voor het nut-

tig hergebruik van restwarmte door huishoudens en

bedrijven via warmtenetten juist is geweest. Wij gaan

zeker door op die weg. Onlangs hebben drie woning-

corporaties in Dordrecht ons benaderd met de vraag

“Voor het kosteneff ectief en duurzaam

inzamelen, recyclen en verwerken van

afval heb je massa nodig. Daarom

moeten gemeenten niet op eigen houtje

gaan pionieren.”

of het mogelijk is hun woningbestand van 10.000 wo-

ningen aan te sluiten op een warmtenet. Dat ongeveer

30 miljoen euro kostende project moet in 2020 geheel

zijn gerealiseerd.”

Over de regelmatig oplaaiende discussie rond over-

capaciteit van verbrandingsinstallaties in Nederland

en de daardoor noodzakelijke import van afval heeft

Van Lieshout een duidelijke mening: "Het Rijk moet

consistent zijn. In het verleden heeft het Rijk zelf stu-

ring gegeven aan een capaciteitsplanning, waardoor in

Nederland is gekozen voor een bepaalde omvang van

de benodigde verbrandingscapaciteit. Het speelveld is

inmiddels veranderd, waardoor import van afval nodig

is om de capaciteit van de hoogwaardige AVI's in Ne-

derland goed te benutten. De bestaande capaciteit kan

nu niet meer ter discussie worden gesteld. We moeten

leven met eerder genomen beslissingen."

HVC is verantwoordelijk voor het duurzaam af-

valbeheer van haar aandeelhouders. Daarnaast

produceert en levert HVC duurzame energie aan

gemeenten, waterschappen, bedrijven en particu-

lieren. Kerntaken zijn hergebruik van grondstof-

fen, afvalbeheer en duurzame energie. Bovendien

ondersteunt HVC haar aandeelhouders bij het in

kaart brengen van maatregelen voor lokale verduur-

zaming. Bij een in 2014 gehouden onderzoek van

onder andere de Consumentenbond, Greenpeace,

Natuur & Milieu, Vereniging Eigen Huis, Wereld Na-

tuur Fonds bleek dat HVC in Nederland tot de top

drie hoort van producenten van groene stroom.

Tekst: Laurent Chevalier

Page 40: Gram mei 2015 def

40 GRAM | mei 2015

De enige vakbeurs door en voor de reinigingsbrancheDe vakbeurs met meer dan 250 voertuigen!

3 en 4 juni 2015 is het weer zover:

ReinigingsDemoDagen 2015, de enige branche-

brede beurs. Voor de 7e keer wordt door de

deelnemers van Stichting RAI RDD dit tweejaarlijks

evenement georganiseerd, dus door de branche

en voor de branche.

Een uniek concept want de doelstelling van

de Stichting RAI RDD is om mensen werkzaam

in de reinigingsbranche nauw te betrekken bij

de ontwikkelingen binnen hun branche.

De ReinigingsDemoDagen 2015 zijn leerzaam,

demonstratief en innovatief, gratis entree

en gratis parkeren voor de deur, alleen aanmelden

als bezoeker op reinigingsdemodagen.nl

Page 41: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 41

De enige vakbeurs door en voor de reinigingsbranche

reinigingsdemodagen.nl

Zelf doen!- Rijden op veegmachines- Container oppakken

met zijlader- Ondergrondse

containers legen

Truck van de Toekomst Doe mee met het brandstofspel!

See, feel & experienceScania op de kombaan! CNG, LNG en V8!

KLAIR rotondeCompleet overzicht van kunststof afvalcontainers, ondergrondse en halfonder-grondse containers.

Innovaties- zonne-energie- hybride techniek- schone brandstoffen- elektrisch rijden

smeersystemen www.containeronderhoud.nl

Page 42: Gram mei 2015 def

42 GRAM | mei 2015

BekkerLaGramBekkerLaGram presenteert vacuüm-

wagens met Vaqu FSI electrische CanBus

Technologie.

Het hele Vaqu FSI is ontwikkeld om

brandstof te besparen en laat de

vacuümpomp alleen werken als het

zinvol is. Deze speciale besturing

is bij BekkerLaGram in eigen huis

ontwikkeld en geprogrammeerd

voor vacuümwagens. De waterring

vacuümpomp heeft onder normale

omstandigheden een maximale

onderdruk van ca 0,85 bar. Ook bij

een langzamer draaiende pomp zal

een vacuüm heersen dat meer is dan

toegestaan bij K1 of K2. Daarom is er

een regeling op het vacuümsysteem

noodzakelijk. De ontwikkelde oplossing

zorgt voor een traploze instelling van

het maximaal te bereiken vacuüm en

daardoor voor een optimale regeling van

het gehele bereik.

Hako Met de Citymaster 1600 geeft Hako

invulling aan een nog ontbrekende

schakel in haar programma compacte,

multifunctionele veegmachines en

werktuigdragers. Door de positionering

in de klasse tot 3,5t is fl exibiliteit in

stadsreiniging en tuin- en parkbeheer

met de Citymaster 1600 gegarandeerd.

Compact, extreem wendbaar, geluids-

en emissiearm, en door het volledig

geveerde chassis uiterst comfortabel

voor de bestuurder. Het nieuw

ontwikkelde snel-wissel-systeem en

de universele opvangcontainer met

1.350 liter inhoud maken een brede

inzet mogelijk. Als professionele

veeg-zuigmachine, of als maai-

zuigcombinatie. Als veelzijdige

werktuigdrager voor de groendienst,

of 4x4 aangedreven in de winterdienst,

met keuze uit sneeuwborstel of

sneeuwploeg en in combinatie met

diverse typen zoutstrooiers.

De Multicar M31 – Euro 6 is niet alleen

milieuvriendelijker, maar levert ook

nog eens meer vermogen dan zijn

voorganger. Alle kenmerken op het

gebied van ergonomie, comfort,

bediening en veiligheid zijn gebleven en

waar mogelijk verder geoptimaliseerd.

Nieuwe hydrauliekvarianten maken een

nog beter op de gebruiker toegesneden

voertuigconfi guratie mogelijk, terwijl

meerdere nieuwe highligts zorgen voor

maximaal comfort en veiligheid.

RAVO BeneluxRavo presenteert de 5-iSeries

veegmachines voorzien van een volledig

vernieuwde cabine, standaard ingericht

met onder meer:

• een volledig verstelbaar stuur,

draaibaar centraal dashboard, een

verstelbare stoel en een verstelbare

armsteun voor een perfecte

zithouding;

• een panoramisch voorraam voor

uitstekend zicht op de weg;

• een achteruitrij camerasysteem voor

goed zicht op de verkeerssituatie

achter de machine en met de

mogelijkheid tot uitbreiding met

een dode hoek camera voor extra

veiligheid en/of een zuigmondcamera.

Daarnaast heeft RAVO iSystem

ontwikkeld. Dit multifunctionele,

interactieve controlesysteem op de

RAVO 5-iSeries geeft via een monitor

in de cabine direct alle gegevens weer

over de prestaties van de veegmachine,

detecteert fouten in het functioneren

van het systeem en waarschuwt

wanneer onderhoud aan de machine

nodig is. Zodra de machinist de

werkmodus van de machine verandert

van vegen naar rijden of kippen, past

het iSystem de informatie op het scherm

aan. Zo heeft de machinist altijd de

beschikking over de juiste gegevens

voor optimale controle over de machine.

Terberg Matec Nederland Als exclusief dealer van Bucher

Municipal toont Terberg Matec

Nederland de CITY CAT 5006 EURO 6

veegmachine. Dit is een middelgrote

zelf-aangedreven veegmachine uitgerust

met een Euro 6-motor. Met deze nieuw

ontwikkelde veegmachine voldoet

Bucher Municipal als eerste producent

aan de nieuwe wettelijke vastgestelde

emissie-eisen, die sinds oktober 2014

van kracht zijn.

Behalve het grotere volume van het

veegvuilcompartiment (5,6m³), is ook

het volume van de schoonwatertank

signifi cant toegenomen.

N O V I T E I T E N R E I N I G I N G S D E M O D A G E N

Page 43: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 43

Desondanks behoudt de machine

door compacte buitenafmetingen

en vier-wielbesturing zijn grote

wendbaarheid. Interessant is het

extended load sensing system. Hierbij

wordt het motormanagementsysteem

continue geïnformeerd over het exact

benodigde hydraulische vermogen. Zo

registreert het systeem bijvoorbeeld

onmiddellijk hoeveel weerstand de

aandrijving ondervindt en laat het de

motor enkel het daarvoor benodigde

vermogen produceren. Er gaat daardoor

geen druppel brandstof verloren. Dit

vertaalt zich in: laag brandstofverbruik,

laag geluidsniveau en geen onnodige

mechanische belasting.

Aebi SchmidtDe Schmidt Cleango 4m3 en Schmidt

Swingo 2m3 veegmachines van Aebi

Schmidt worden sinds 2014 uitgerust

met motoren die voldoen aan de Euro

6-norm. Inmiddels heeft Aebi Schmidt

al meerdere Euro 6 veegmachines

uitgeleverd, onder andere aan de drie

grootste gemeenten in Nederland.

Veegmachines worden vaak ingezet in

gebieden waar veel mensen op straat

zijn. Gemeenten hechten dan ook veel

waarde aan een schone uitlaat. Met de

Euro 6-motor is opnieuw een enorme

stap gemaakt in het voorkomen van

emissies van schadelijke stoff en,

onder andere door het innovatieve

uitlaatsysteem met roetfi lter en de SCR-

katalysator die stikstofverbindingen

neutraliseert.

Aebi Schmidt is er in geslaagd om

de Euro 6-motor te integreren in de

bestaande machine, zonder concessies

te doen aan de functionaliteiten,

volumes en afmetingen van de

veegmachines. Vuilcontainer, watertank,

enzovoort zijn even groot als in

voorgaande versies en datzelfde geldt

voor de buitenafmetingen.

Geesinknorba Geesinknorba introduceert een nieuwe

Serie GPM Achterladers. De nieuwe serie

biedt meer effi ciëntie en productiviteit

tijdens de inzamelroutes, dankzij

gewichtsreductie en de toepassing van

één plaat hoogwaardig staal. De opbouw

is voorzien van de nieuwste technologie

op het gebied van besturingssystemen.

Dit biedt de chauff eur een unieke

interface met de achterlader en

andere apparatuur. Bovendien is het

mogelijk om storingen vanuit de cabine

of een andere locatie via GPRS of

webgebaseerde software op te lossen.

De nieuwe display in de cabine biedt

het gemak van een geavanceerde

camera, GPS en besturings- all-in-one

systeem. De GPMIV is beschikbaar in

opbouwvolumes variërend van 12 tot

28m³. Naast de standaardbreedte van

2,5m is er ook een smallere serie van

2,2m om de wendbaarheid in de smalle

straten te verhogen.

KTK KTK presenteert een innovatief

stalen modulair afvalperron voor de

(her)inrichting van uw milieustraat:

SMAP. SMAP biedt u de mogelijkheid

extra ruimte te creëren bovenop

en onder uw afvalperron. Met dit

nagenoeg onderhoudsvrije, volbad

verzinkte concept, met een lange

levensduurgarantie, bent u in staat

geheel naar eigen wens en aangepast

aan de beschikbare ruimte, een

afvalperron te ontwerpen. Zo kunt u de

bovenkant gebruiken om het afval in de

containers werpen, terwijl u de ruimte

onder het perron kunt benutten voor

bijvoorbeeld een KCA-opslagdepot. Door

de inzet van staalelementen, in plaats

van beton, is de bodemgesteldheid

aanzienlijk minder draagkrachtig.

Dit bespaart u veel geld als het gaat

om de sondering en aanleg van de

onder(grond)vloer.

Schuitemaker Industrial Schuitemaker Industrial presenteert op

de RDD weer een aantal innovatieve

winterdienstoplossingen, waaronder

een wendbare en veelzijdige sproeier

voor fi etspaden. De werkbreedte van

deze sproeier varieert van 1.500 mm

tot 5.500 mm. De inhoud bedraagt 700

liter. Schuitemaker toont op de RDD

een aanhanger met een breedte binnen

1.500 mm. Naast de gebruikelijke

fi ets- en hoofdrijbaanploegen, toont

Schuitemaker op de beurs ook haar

grote-capaciteit sneeuwbezems,

ploegbezems (combinatie van een ploeg

en een rolbezem) en de revolutionaire

dubbele slijtstroken ploeg. Natuurlijk

kunt u meer strooien, maar wat er niet

ligt hoeft ook niet te dooien!

Page 44: Gram mei 2015 def

44 GRAM | mei 2015

In april hebben Commissaris van de Kon-

ing Jaap Smit, burgemeester Liesbeth

Spies en Indaver CEO Paul De Bruycker

de duurzame GFT-vergister Bio Power

Alphen van Indaver offi cieel geopend.

Bio Power Alphen is een hoogwaardige

installatie die het gft-afval op duurzame

wijze verwerkt. Het vergisten van dit

afval in combinatie met composteren

is 100 procent duurzaam omdat niets

verloren gaat bij de verwerking. Indaver

heeft 16 miljoen euro geïnvesteerd in de

bouw van de vergister, die 75.000 ton

gft-afval op jaarbasis verwerkt en 3.400

Alphense huishoudens voorziet van

groen gas. Jaap Smit, commissaris van

de Koning in de provincie Zuid-Holland:

"Ik ben trots op de opening van de Bio

Power installatie, de eerste gft-vergister

in onze provincie. Het bedrijf en de tech-

nologie passen goed bij wat wij hier in

Zuid-Holland zijn en willen worden. Wij

hebben de ambitie een regio te zijn die

zoemt van de innovatie. De investering

van Indaver in de Bio Power installatie

sluit daar prima op aan."

N I E U W S U I T D E B R A N C H E

Gemeente Roosendaal en Saver plaatsen

Greenups op middelbare scholen in strijd

tegen zwerfvuil. De Greenup is een em-

ballage-apparaat waarin zowel blikjes,

drankenkartons als PET-fl esjes wegge-

gooid kunnen worden. Het is een nieuw

middel voor de bewustwording van

middelbare scholieren op afvalgebied

en de strijd tegen zwerfvuil. De scho-

lieren ontvangen tegoedbonnetjes voor

het inleveren van PET-fl esjes, blikjes en

drankenkartons. Met de bonnen krijgen

ze korting bij de aankoop van drink- en

etenswaren in de kantine. Op 7 april is

de laatste van drie Greenups offi cieel in

gebruik genomen door wethouder Saskia

Schenk van de gemeente Roosendaal,

Pieter Balth Linders, adjunct directeur

van Saver, en leerlingen van het Jan Tin-

bergen College in Roosendaal. Saver

haalt de drie gescheiden afvalstromen

op en levert ze af bij speciale afvalver-

werkers, zodat ze daarna weer als grond-

stoff en gerecycled kunnen worden in

nieuwe producten. Al het afval dat in de

Greenup gegooid wordt, belandt niet op

straat. Op deze manier wordt zwerfvuil

voorkomen.

Nieuwe gft-vergister Indaver Greenups tegen zwerfvuil

Avri krijgt €14,4 miljoen subsidie voor

de aanleg van een solarpark van 10,5

hectare op de afvalberg in Geldermalsen

langs de A15. Als het bestuur van Regio

Rivierenland instemt met de plannen

voor de uitwerking van het park, wordt

in 2016 gestart met het aanbrengen van

37.000 zonnepanelen. Deze panelen

leveren energie voor ruim 2.800 huis-

houdens. Het zou daarmee het grootste

zonne-energiepark van Gelderland wor-

den en, afhankelijk van de ontwikkelin-

gen bij andere initiatiefnemers, wellicht

het grootste van Nederland. De subsidie

is toegekend door het Ministerie van

Economische Zaken. Met de subsidiere-

geling SDE+ stimuleert het ministerie de

ontwikkeling van een duurzame ener-

Solarpark op afvalberg Avrigievoorziening in Nederland. De ver-

gunning voor de aanleg van het park is

inmiddels verleend. Als de werkzaam-

heden in 2016 starten, zal het park naar

verwachting in 2017 worden opgeleverd.

De afvalberg kan deze nieuwe bestem-

ming als solarpark krijgen omdat er geen

afval meer wordt gestort. De afvalstort-

plaats is van 1969 tot 2014 in gebruik

geweest. Het grootste deel van de stort-

plaats is al voorzien van een defi nitieve

eindafwerking. De resterende 7 hectare

volgt in 2016.

Page 45: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 45

N I E U W S U I T D E B R A N C H E

Handhavingsactie noordelijke provincies tegen afval in natuur

Provence Benne bij VDKVanaf 1 maart 2015 legt VDK Nederland

zich mede toe op de import, service en

onderdelenlevering van de compacte

Provence Benne huisvuilwagens, met

opbouwvolumes vanaf 5m³. Provence

Benne onderscheidt zich door een solide

product van hoogwaardige kwaliteit, is

eenvoudig in gebruik en is als vanzelf-

sprekend betrouwbaar. Met de G1, G2 en

G3-series biedt VDK sterke ecologische

en economische oplossingen voor de af-

vallogistiek.

Herman Schulte, Sales Manager VDK

Nederland: "VDK is reeds vele jaren actief

in de constructie van afval inzamel- en

recyclingsystemen. Het VDK product-

gamma wordt nu uitgebreid met de kle-

ine en zeer compacte huisvuilwagens

van Provence Benne. Dit is een logische

aanvulling op ons assortiment, waardoor

we onze klanten nu een productgamma

kunnen aanbieden dat nog completer is

dan voorheen. Met de toevoeging van

Provence Benne, zijn we nu in staat om

huisvuilwagens aan te bieden van 5m³

tot en met 30m³".

Eind maart vond een brede controle

op milieuhandhaving plaats in het

buiten-gebied van de provincies Dren-

the, Groningen en Zuid- en Noordoost

Fryslân. Ruim 50 groene en blauwe

opsporingsambtenaren van de politie

Drenthe en Groningen, Staatsbosbeheer,

Het Drentse Landschap, Natuurmonu-

menten, Waterschap, Provincie Drenthe

en andere organisaties waren geza-

menlijk op stap om overtredingen in de

natuur op te sporen. Staatsbosbeheer,

de provincies en de politie spreken van

een succesvolle samenwerking. Er zijn

dit jaar minder afvaldumpingen aanget-

roff en dan vorige jaren, maar toch nog

erg veel, namelijk op 62 plekken.

Vondsten

Onder de 62 illegale afvaldumpingen

viel een enorme hoeveelheid landbouw-

plastic op. Op vijf plekken troff en de

opsporingsambtenaren resten van hen-

nepteelt aan zoals planten, potgrond

en isolatie. Andere opvallende zaken

waren 15 liter afgewerkte motorolie en

asbestdumps. Alle aangetroff en zaken

worden op kaart gezet en nader onder-

zocht. In totaal zijn er zeven processen

verbaal opgemaakt, waarvan drie voor

loslopende honden en één voor dief-

stal van illegaal gekapt hout. Er volgen

waarschijnlijk nog meer proces ver-

balen als daders zijn opgespoord.

Afval in de natuur blijft een veel

voorkomende ergernis. Vervuiling

heeft vele nadelige gevolgen. Tuin-

planten kunnen inheemse planten over-

woekeren, wilde dieren worden ziek,

grond en water raken vervuild. Vaak

komt het er op neer dat Staatsbosbeheer

het afval opruimt. Dat gaat ten koste

van gemeenschapsgeld, dat bedoeld

is voor het beheer van natuurgebieden

of voor het onderhouden van recre-

atievoorzieningen. Alleen al bij Staats-

bosbeheer worden de kosten voor

het opruimen van afval op jaarbasis

geschat rond een miljoen euro. Soms

wordt samengewerkt met gemeentes,

bijvoorbeeld in het Drentsche Aa-ge-

bied, om de kosten te drukken.

Volgens een landelijke inventarisatie van

Staatsbosbeheer zijn afvaldumpingen

in de natuur de afgelopen tien jaar

geleidelijk gestegen, met een piek in de

laatste drie jaar als het gaat om afval

van hennepplantages en van drugslabs.

De spreiding over het land is divers;

sommige regio's zijn redelijk rustig,

in andere is het elk weekend raak. De

handhavingsactie geeft hoop, het aantal

geconstateerde afvaldumpingen is lager

dan vorige jaren. Maar waar dat precies

aan ligt is niet duidelijk. Hopelijk zet

de dalende lijn in deze provincies de

komende jaren verder door.

Page 46: Gram mei 2015 def

46 GRAM | mei 2015

Agenda28 mei

NVRD Jaarcongres ‘Slimmer Organiseren’ Tilburg

www.slimmerorganiseren.nl

29 mei

Algemene Leden Vergadering NVRD, Stadhuis Tilburg

3 en 4 juni

ReinigingsDemoDagen Lelystad

www.reinigingsdemodagen.nl

17 juni

Congres ‘Arbeidsparticipatie in de uitvoering van gemeentelijke beheertaken’

NBC Nieuwegein

Organisatie Stadswerk en NVRD

23 juni

VANG workshop Milieustraten, DAR Nijmegen

www.nvrd.nl

ColofonUitgeverNVRD, WTC ArnhemNieuwe Stationsstraat 106811 KS ARNHEMTelefoon 088 - 3770000E-mail [email protected] www.nvrd.nl

RedactiecommissieMarc Veenhuizen, gemeente Apeldoorn (hoofdredacteur) Riny de Jonge, stadsdeel Amsterdam-OostWilly Brinkbäumer, Twente MilieuMartin van Nieuwenhoven, RijkswaterstaatAddie Weenk, RijkswaterstaatDiederik Notenboom, MeerlandenFabienne Mantes, AvalexRaymond van der Sluijs, gemeente NissewaardDico Kuiper, gemeente Alphen aan den RijnMarianne Zegwaard, MWH GlobalIlse van der Grift, NVRD

EindredactieKarin Hegeman en Berit Aagten Postbus 1218, 6801 BE Arnhemtel. 088 - 3770000e-mail: [email protected]

Advertentie-exploitatieBureau Van VlietPostbus 20, 2040 AA Zandvoorttel. 023 - 5714745e-mail: [email protected]

Opmaak en drukWeevers, www.weevers.nl

Gemeentereiniging en Afvalmanagementis het officiële vakblad van de

AbonnementenadministratieNVRD, Postbus 1218, 6801 BE ArnhemJaarabonnement ad € 98,– excl. BTW. België € 122,50 (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: € 11,50.

Beëindiging abonnementAbonnementen moeten schriftelijk bij de NVRD en uiterlijk op 15 november worden opgezegd. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd.

ISSN 1569-0458

© NVRD

GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC®-keurmerk en verschijnt 10x per jaar.

Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.

Al uw persoonlijke vragen over kankerpersoonlijk beantwoord

Bel de gratis KWF Kanker Infolijn0800 - 022 66 22

morgen kunt u haar gerust weer een vraag stellen

Page 47: Gram mei 2015 def

GRAM | mei 2015 47

teerder daarop aan en stellen eventueel een vervolgonderzoek in. Pas

in het uiterste geval, als de kwaliteit na enkele controlestappen nog

steeds niet in orde is, gaan we naar de aanleverende gemeenten toe om

hen eventueel te korten op de bijdrage uit het Afvalfonds. Dat klinkt

streng, maar we merken dat veel gemeenten weinig zicht hebben op

wat er met hun kunststof verpakkingsafval gebeurt. Ze besteden het

uit en vertrouwen er al snel op dat het dan wel in orde zal zijn. Op dat

gebied kunnen gemeenten nog een slag maken, vooral via goed con-

tractmanagement."

Het tweede spoor van het controlesysteem van Nedvang is adminis-

tratieve controle. Zwaveling: “Gemeenten geven via de Wastetool aan

welke hoeveelheden ze inzamelen. Staat ergens een komma verkeerd,

of zijn er plotseling grote verschuivingen, dan nemen wij contact op

met de gemeenten. Het kan gaan om een foutje. Daarnaast gaan we

met accountants kijken of de kwaliteitsprocedures op orde zijn, of de

weegbonnen van de recycler kloppen, of er geen dubbeltellingen zijn.

Die controle gaat dus wat dieper.”

Steile groeicurve

Volgens Zwaveling gaat het over de hele breedte opvallend goed met

de inzameling en verwerking van kunststof verpakkingsafval van huis-

houdens. “Vorig jaar is er weer twintig procent meer gerecycled dan

het jaar daarvoor. De groeicurve is heel erg steil. We zitten in Nederland

nu op zo’n 120 tot 130 kiloton kunststof afval per jaar. De verwerking

van al dat afval moet transparant zijn en goed te volgen. Daar gaan wij

ons hard voor maken de ko-

mende jaren. Door goed de

vinger aan de pols te houden

in de hele verwerkingsketen.

Het is een verantwoordelijk-

heid waar we allemaal samen

de schouders onder moeten

zetten.” Voor meer informa-

tie, kijk op www.nedvang.nl/

kunststof-verpakkingsafval.

Tekst: Hetty Dekkers

Nedvang gaat kunststof afval controlerenGemeenten zijn sinds begin dit jaar zelf verantwoordelijk voor de sortering en recycling van kunststof verpakkingsafval.

Om de kwaliteit van de verwerking te kunnen waarborgen, heeft Nedvang een controlesysteem in werking gesteld.

Close-Up

“Recycling van kunststof verpakkingsafval is een ver-

antwoordelijkheid die we samen delen”, zegt Dick

Zwaveling, directeur van Nedvang. “Voorheen zorgden

wij als Nedvang voor de verwerking en hadden we dus

goed zicht op de kwaliteit. Nu staan we er wat verder

vanaf, doordat gemeenten met zelfgekozen sorteer-

ders werken. Op zich is dat prima, marktwerking zorgt

voor innovatie en wellicht hogere kwaliteit. Maar om-

dat de verwerking nu verspreid is over verschillende

sorteerders, waar ook nieuwkomers bij zitten, is het

belangrijk de vinger aan de pols te houden. De vergoe-

dingen uit het Afvalfonds bedragen in totaal meer dan

100 miljoen euro per jaar. Dat geld betalen we met ons

allen, daar moet je goed mee omgaan. Bovendien zet-

ten miljoenen Nederlanders zich in om hun afval netjes

te scheiden. Gemeenten en bedrijfsleven zijn het aan

hen verplicht te laten zien dat de verwerking dan ook

goed gebeurt.”

Steekproeven

Het controlesysteem van Nedvang bestaat uit zowel

administratieve als fysieke controles. “We gaan bij sor-

teerders langs om steekproefsgewijs balen uit elkaar

te trekken”, zegt Zwaveling over dat laatste onderdeel.

“Treffen we onregelmatigheden aan, zoals vervuiling

of onjuiste soorten kunststof, dan spreken we de sor-

Page 48: Gram mei 2015 def

Eén totaaloplossing voor al uw bedrijfsprocessen!AMCS Group is wereldwijd marktleider in het leveren van een end-to-end oplossing voor de afval- en

recyclingbranche. Transvision, onderdeel van AMCS Group, biedt unieke software voor routeplanning en

-optimalisatie van alle typen afvalinzameling binnen één systeem. Samen bieden wij u onder de naam ELEMOS

één integrale oplossing die uw bedrijfsprocessen ondersteunt van contract tot facturatie en met inbegrip van

business intelligence, webportals voor klanten, integratie met externe systemen, containermanagement,

uitvoering, fleet management, routeplanning & -optimalisatie, dynamisch weegbrug- & depotmanagement en

een CRM & callcenter module.

Wilt u weten welke kostenbesparingen en voordelen u kunt bereiken met het gebruik van onze totaaloplossing?

Bel dan naar +31 (0)10 8208868 of mail naar [email protected]

www.amcsgroup.com • www.transvision-benelux.nl