dendriet 2012 nr 4 jaargang 11

driemaandelijks tijdschrift jaargang 11 nummer 4 - 2012 okt. - nov. - dec.

Vierkante meter natuur

20 jaar Honegem

Bijzondere broedvogels

Dag van de natuur

BELGIE / BELGIQUE

P.B.GENT X

BC1133Afgiftekantoor Gent X - P109327

2 nr. 4 - okt 2012

Duurzaam ruimtegebruik

Stel groene en blauwe RUP’s opRuimte geven aan natuur en water zorgt ervoor dat wateroverlast bij piekneerslag vermeden wordt en biedt een leefgebied voor planten en dieren. Door het opstellen van een groen en/of blauw ruimtelijk uitvoeringsplan kunnen natte zones bewaard blijven als waterbergings- of infiltratiegebied en kan ruimte voor water en natuur gereserveerd worden.

Voer een actief gemeentelijk grondbeleidVia een actief grondbeleid en het opzetten van een lokale gronden-bank kan de gemeente werk maken van een ruimtelijke beleidsvisie. Gronden uit de grondenbank kunnen worden ingezet als ruilgron-den voor overstromingsgevoelige gebieden, zones met interessante natuurwaarden of onbebouwde kavels in woongebieden. Op die manier kan gebouwd worden aan een ecologisch netwerk, maar ook aan een sociaal woonbeleid.

Stel een mobiliteitsplan opMet een doordacht mobiliteitsplan kan het autoverkeer in het centrum worden beperkt. Dit vermindert ook lucht- en geluidshinder en verhoogt de leefbaar-heid en verkeersveiligheid van het centrum. Veiligheid en comfort van de zwakke weggebruiker staan centraal.

Herwaardeer de functionele trage wegenFunctionele trage wegen moeten beter worden beschermd en onder-houden. De gemeente moet een inventaris maken van de bestaande trage wegen. Waar nodig moeten deze weer worden vrijgemaakt. Een aange-paste bewegwijzering en een opname in de gemeentelijke stratenplannen maken ze toegankelijk en bruikbaar voor voetgangers en fietsers.

Geef ruimte aan waterI.p.v. water zo snel mogelijk af te voeren, moet het langer worden vastgehouden waar het valt. Verhardingen dienen zoveel moge-lijk vermeden te worden. Een her-waardering van het grachtenstelsel is hierbij cruciaal. Grachten, beken en rivieren moeten de kans krijgen om te meanderen waardoor het water minder snel wordt afgevoerd. Valleigebieden moeten hun winterse overstromingsfunctie terugkrijgen.

Zorg voor een doeltreffend waterzuiveringsbeleidEen onderhoudsplan voor riolerin-gen is een noodzaak. Bij nieuwe of vernieuwde rioleringen moet een volledig gescheiden afvoersysteem voor regenwater en afvalwater voorzien worden. Daarnaast is het noodzakelijk om alle individuele

lozingspunten op te lossen via een individuele behandeling van afval-water. Lozingen in waardevolle natuurgebieden dienen bij voorrang opgelost te worden.

Vermijd bodemerosieBodemerosie leidt tot een afname van bodemkwaliteit en -productivi-teit, maar ook tot belangrijke schade door modderoverlast in stroomaf-waarts gelegen (woon)gebieden. De gemeente kan een erosiebe-strijdingsplan opmaken dat de pri-oritaire knelpunten weergeeft en maatregelen bevat om bodemerosie te beperken. Dit kan gaan van teelt-technische en perceelsgebonden maatregelen (niet-kerende bodem-bewerking, directe inzaai) tot het aanleggen van erosiepoelen, buffer-grachten en kleine bufferbekkens. Ook belangrijk is het behoud van of omvorming naar grasland of bos op erosiegevoelige plaatsen.

Natuur en biodiversiteit

Profileer je als groene gemeenteNatuurgebieden beschermen niet alleen de biodiversiteit. Ze bieden ook mogelijkheden aan bewoners om te ontspannen, te recreëren en tot rust te komen. Gemeenten uit de Denderstreek moeten zich veel meer profileren als groene gemeenten. Hierdoor zal de draagkracht voor natuur toenemen bij de lokale bevol-

Ideeën voor een krachtdadig gemeentelijk milieu- en natuurbeleidOp 14 oktober kiezen we een nieuw gemeentebestuur. Het verenigingensteun-punt Tandem maakte een bundel met 35 acties voor een krachtdadig gemeente-lijk milieu- en natuurbeleid. In dit artikel pikken we er een aantal uit als inspira-tiebron voor de nieuwe gemeentebesturen in de Denderstreek.

king, en worden ook toeristen aange-trokken die op zoek zijn naar stilte, rust en groen. Het is daarom aangewezen dat gemeentebesturen de uitbouw van natuurreservaten ondersteunen.

Stel een bermbeheerplan opEen gemeentelijk bermbeheerplan met bijkomende voorstellen om de natuur in en rond de bermen meer kansen te geven, verhoogt de eco-logische waarde van deze bermen als leefgebied en verbindingsas. Een soortenrijke berm die tegelijk de veiligheid van de weggebruiker garandeert is perfect haalbaar. Door de bodem te verschralen wordt de begroeiing lager en zullen de hogere grassen wijken voor lagere, bloemrijkere vegetaties.

Verhoog de natuurwaarde van het landbouwgebiedDoor de schaalvergroting en intensivering van de landbouw

is de biodiversiteit in het land-bouwgebied sterk achteruitge-gaan. Door landbouwers actief te sensibiliseren en activeren willen we weer ruimte geven aan biodiversiteit in het landbouwge-bied. Dit kan onder meer door subsidies voor de aanleg en onderhoud van kleine landschaps- elementen zoals hagen, hout-kanten en poelen. Er kunnen in samenwerking met VLM of regi-onale landschappen ook acties ondernomen worden voor het behoud van akkervogels, zwalu-wen, steenuilen enz.

Promoot natuurlijk tuinierenPromoot het tuinieren zonder gebruik te maken van pesticiden of kunstmeststoffen. Promoot het creëren van ecologische, bio-diverse en natuurlijke tuinen via het geven van informatie of het inrichten van een voorbeeldtuin.

Zorg voor avontuurlijk speelgroenDe gemeente kan in parken, speel-pleinen en schoolomgevingen ruimte creëren voor speelgroen. Verloren stukjes groen op het grondgebied kunnen een nieuwe inrichting krijgen als speelzone. Op die manier komen kinderen meer in aanraking met de natuur.Stel een bomenbeheerplan opStraatbomen zorgen voor een verhoging van de luchtkwaliteit, landschapswaarde, biodiversiteit en microklimatologische voorde-len. Een consistent bomenbeleid zorgt ervoor dat bomen een vol-waardige plaats krijgen bij inrich-tingsprojecten en dat ze op de juiste manier beheerd worden.

Zorg voor bosuitbreidingGemeentes kunnen stappen ondernemen om bosuitbreiding en bosverbindingen te realiseren. Dit kan door het aankopen van ter-

Verhoog de natuurwaarde van het landbouwgebied

nr. 4 - okt 2012 3

4 nr. 4 - okt 2012

reinen om bestaande bossen uit te breiden of nieuwe bossen aan te planten. Ze kunnen ook terrein-beherende verenigingen financi-eel ondersteunen bij de aankoop van gronden voor de aanplant van een bos. Dit is een kostenef-fectieve manier om nieuw groen te realiseren. De gemeente kan zonevreemde bossen regularise-ren door een bestemmingswijzi-ging door te voeren.

Klimaat en energie

Stimuleer energiezuinige renovatiesCreëer voor bewoners een gun-stig renovatieklimaat en pro-moot energiezuinig renoveren. Het geven van premies bewijst al jaren zijn succes, maar een gun-stig wettelijk kader via doordachte bouwbesluiten is even noodza-kelijk. Geef het goede voorbeeld door het gebouwenbestand van de gemeente op termijn energie-neutraal te maken.

Stimuleer energiebesparingGedragsverandering kan zorgen voor gemiddeld 10% energiebesparing in een woning. Gemeentes moeten hun inwoners hiervan bewust maken en er blijvende aan-dacht aan besteden onder meer via informatie op de gemeente-lijke website of het gemeente-lijk infoblad en het aanbieden van energiescans door ener-giesnoeiers.

Kies voor groene stroomIndien dit nog niet gebeurd is, kies als gemeente voor een leve-rancier die 100% groene stroom aanbiedt. Dit is de gemakke-lijkste en goedkoopste manier om de CO2-uitstoot van de gemeente drastisch te vermin-deren. Informeer ook de eigen inwoners over de verschillende soorten stroom en databanken waar meer informatie te vinden is over groene stroom en de prijs ervan.

Investeer in eigen hernieuwbare energieGemeentelijke gebou-wen zijn vaak perfect geschikt voor het plaat-sen van zonnepanelen. Indien de gemeente niet over budgetten beschikt om zelf te investeren, kunnen de daken ook verhuurd worden aan firma’s die de zonnepa-nelen zelf financieren. De gemeente kan ook onderzoeken of er op het grondgebied mogelijkhe-den zijn waarbij de rest-warmte van bedrijven gebruikt wordt voor het verwarmen van bijvoor-beeld woningen, zieken-huizen of zwembaden.

Zoek ruimte voor windturbinesHoewel er algemeen een groot draagvlak is voor hernieuwbare energie in Vlaanderen, sneuvelen concrete projecten voor windturbi-nes nog te vaak door weerstanden vanuit de buurt. Als er geschikte locaties in de gemeente te vinden zijn die voldoen aan alle wettelijke normen, moet de gemeente inves-teringen in windenergie stimu-leren i.p.v. resoluut af te wijzen zoals nu al te vaak gebeurt.

Duurzaam productgebruik

Vermijd afval zoveel als mogelijkEen gemeente heeft heel wat mogelijkheden om afvalpreventie te stimuleren. Afvalpreventie bete-kent vaak ook kostenbesparing. Belangrijk is een goede commu-nicatie, ondersteuning en sensibi-lisering. Verspreid actief stickers om reclamedrukwerk te weige-ren. Stimuleer het gebruik van

Profileer je als een groene gemeente

Een maand voor de verkiezingen is het tijd om onze vraag voor meer lokale natuur nog eens extra in de verf te zetten. Daarom hebben we 3 topprioriteiten geselecteerd, die in elk bestuurs-akkoord opgenomen moeten worden:

1. Realiseer één vierkante meter nieuwe natuur per inwoner, ieder jaar opnieuw2. Voer één actieplan uit per soortengroep van de Rode Lijst3. Voorzie minstens e 3 per Natuurpuntlid in de gemeente voor de lokale afdeling

Eén m² natuur: meer leven dan je denktElke vierkante meter natuur is winst voor de inwoners van gemeenten en provincies. Want wees nu eerlijk: wie houdt niet van natuur? Door te investeren in natuur kan het nieuwe bestuur werken aan een gezonde en mooie gemeente voor de inwoners. De natuur zorgt voor een streekeigen identiteit en levert tal van nieuwe recreatiemogelijkheden op. Het betekent ook proper water, zuivere lucht, minder schommelingen bij extreme temperaturen en een gratis verzekering tegen overstromingen.

Hang de affiche bij Natuur.blad op en win een elektrische fiets van LampirisWil jij ook meer natuur in jouw buurt? Doe mee met de posteractie en win een elektrische fiets van groene energieleverancier Lampiris.

1. Hang de poster die bij het volgende Natuur.blad zit op voor je raam, bij de bakker of op het prikbord op jouw werk. 2. Organiseer je eigen plakactie. Ga naar www.natuurpunt.be/vierkantemeter, druk de poster af en hang heel de buurt vol. 3. Neem een foto van jezelf samen met de poster en zet die op www.natuurpunt.be/vierkantemeter. Onder de deelnemers wordt een elektrische fiets van Lampiris verloot.

Meer weten over onze verkiezingsvoorstellen: www.natuurpunt.be/vierkantemeter of volg ons op Facebook en Twitter.

nr. 4 - okt 2012 �

milieu- en sociale criteria. Kies zoveel mogelijk voor lokale producten, en anders voor fair trade. Gebruik duurzaam gela-beld hout en geef de voorkeur aan lokale, seizoensgebonden of vegetarische voeding.

Stap in het systeem van autodelenEén gedeelde auto vervangt ongeveer 4 tot 8 particuliere

herbruikbare luiers door middel van een luierpremie. Stimuleer thuis- of wijkcomposteren.

Kies voor duurzame en milieuvriendelijke productenDe gemeente dient het voor-beeld te geven op het gebied van duurzame consumptie. Dat betekent dat ze bij al haar aankopen rekening houdt met

wagens. De gemeentes kunnen autodelen (bijvoorbeeld Cambio) op diverse manieren stimuleren en ook zelf instap-pen.

Meer info:www.natuurpunt.be/verkiezingen

Johnny Cornelis

Eén vierkante meter natuur aan je raamEén vierkante meter nieuwe natuur per inwoner, ieder jaar opnieuw. Dat is de kern van wat Natuurpunt vraagt aan de lokale besturen die na de gemeenteraads-verkiezingen aan de macht komen.

� nr. 4 - okt 2012

OrchideeënweideIn jaargang 21 van ’t Koninkje (1992), het tijdschrift van de toenmalige Wielewaalafdeling Denderland, wordt voor het eerst melding gemaakt van ‘Honegem-Solegem: een nieuw Wielewaal-reservaat’. Wat waren we trots over dit eerste Wielewaalproject in eigen streek! Enkele jaren eerder werd immers beslist om de Wellemeersen toe te vertrouwen aan Natuurreservaten vzw omdat deze piste meer garanties op succes verzekerde, een maneuver dat destijds bij menig bestuurslid koel werd onthaald. Ook ik kampte als jong en nieuw bestuurslid met weerstand en scepticisme op mijn aankoopvoorstel. Gelukkig steunde voorzitter Paul Van den Bremt ons volop omdat hij het gebied door en door kende en naar waarde wist te schatten, en ook omdat hij jaren voordien pro-fessioneel betrokken was bij de klassering van het gebied als land-schap, ook al betekend in 1992.In juni 1992 stond de orchideeën-weide te koop. De prijs viel mee en er was budget. Het compromis was dan ook snel een feit. Van de verkopers kregen we toestem-

ming om onmiddellijk te maaien, nog voor de akte was verleden. De eerste beheerwerkdag werd afgekondigd en de opkomst was niet slecht. De familie Coppieters bracht een maaibalk mee en de 20 are zouden zo gemaaid zijn. Ware het niet dat de maaibalk het begaf. Daar zat dan een enthousiaste groep zonder werk. Een bezoekje aan de turfputten maakte echter veel goed. En de jongste van de bende, ene Wim D’Haeseleer, zei mogelijks een oplossing te kunnen vinden via een boer uit de buurt. En inderdaad, een week later reed hij zelf rond aan het stuur van een tractor met cirkelmaaier. Van boer Paul Keymeulen uit Hofstade konden we enkele jaren later veel landbouwwerktuigen overkopen inclusief de tractor. We blijven hem eeuwig dankbaar voor zijn bijstand in raad en daad.

De drie musketiersAl vrij snel ontstond er spontaan een Honegemwerkgroep met drie musketiers in de bres. Naast mezelf en Wim was ook Jan Van den Berghe meteen gepassioneerd verknocht aan deze natuurpracht. Geen overbodige luxe want er komt

toch veel kijken bij zo een nieuw en ambitieus project. Enkele jaren later zal ook Peter D’Hondt vanuit Lede als vierde musketier aanslui-ten en het dreamteam was gestart. Daarnaast zijn er uiteraard nog vele tientallen vrijwilligers die hebben meegewerkt en samen duizenden uren hebben gepresteerd op het terrein en achter de schermen. De resultaten van hun 20 jaar inzet mogen gezien worden.Honegem is een top-reservaat in Oost-Vlaanderen met een hoge biodiversiteit. Het is een heuse hotspot voor amfibieën en biedt vele bezoekers urenlang wandel-plezier. Van in het begin worden alle vrijwilligers jaarlijks bedankt via de midzomerbarbecue, inclu-sief een groot sint-jansvuur. De traditie bestaat erin zolang te drinken en te zingen tot het weer licht wordt. Eén keer was een drinkebroer ’s anderendaags niet wakker te krijgen hoewel er naast zijn tentje werd opgeruimd met de tractor en hij achterbleef tussen de koeien die terug op de weide waren gezet.Al snel volgde de ene aankoop na de andere, waarbij ook bijna de helft van de turfputten kon worden

Honegem 20 jaar later… Een andere kijk op een natuurprojectToen ik 20 jaar geleden het compromis tekende voor de aankoop van de orchideeën-weide in de Honegemmeers te Erpe, wist ik niet aan welk avontuur we begonnen, wie we hierdoor allemaal zouden ontmoeten of welke impact dit verhaal zou hebben op zovele mensen. In dit artikel lees je niet veel over soorten of inventarisaties, maar wel over de menselijke kant van 20 jaar bouwen, door een werkgroep van vrijwilligers, aan het natuur-project Honegem, een prachtig gebied tussen Aalst, Lede en Erpe-Mere.

Jaarlijkse midzomernacht-barbecue voor de vrijwilligers met bijhorend sint-jansvuur

Tractor en werfkeet zijn onontbeerlijk voor de beheerswerken

nr. 4 - okt 2012 7

� nr. 4 - okt 2012

aangekocht. Maar we werden ook geconfronteerd met een financi-ele realiteit en verantwoordelijk-heid. Een nieuwe dimensie voor de werkgroep! Om natuur veilig te stellen dienden we fondsen te werven! De eerste zuur verdiende centjes werden verkregen door het uitdragen van milieuboxen. Hilarische reacties kregen we bij de Aalsterse bevolking, vraag het maar aan Peter Tolleneer die het leeuwenaandeel voor zijn reke-ning nam. In 1996 schakelden we een tandje bij met het organiseren van een verfijnd eetfestijn onder leiding van onze chef-kok Karine Van Langenhove. Niet minder dan 5.000 maaltijden zouden we de gedurende die 11 jaren serveren aan onze leden, sympathisanten, vrienden en familie. Ook aan hen van harte dank!

Mooi uitzichtOm een degelijk onderbouwd beheersplan op te stellen raadpleegde de werkgroep enkele specialisten uit verscheidene studiedomeinen. Zij gaven ons raad, deelden hun ervaringen en vonden altijd wel een superzeldzaam plantje dat niemand voorheen had gezien. We leerden fenomenaal veel bij in korte tijd maar namen tegelijk ook veel hooi op de vork, letterlijk en figuurlijk. En het gekozen beheer zorgde meer-maals voor een controverse. Toen de werkgroep besliste om 500 overrijpe populieren te kappen, was er behoor-lijk veel protest van buurtbewoners. Hun mooi uitzicht op de bossen zou verdwijnen. Groot was onze verba-zing toen dezelfde mensen foeter-den over het feit dat we een haagkant met duizend struiken en boompjes zouden aanplanten: hun mooi uit-zicht zou verdwijnen… opnieuw! We leerden constructief omgaan met jagers, vogelvangers, landbouwers,

gemeentebesturen, ambtenaren, jeugdverenigingen en buurtbewo-ners. Met de boeren hadden we vele discussies over het waterpeil van de turfputten, met als gevolg kinderach-tige spelletjes, zoals het doorsteken van waterdijkjes. Midden jaren 90 vonden we plots bizarre spring-hindernissen en loopbruggen voor paarden op onze percelen. Bleek dat de Leedse ruitervereniging zonder voorafgaand overleg het Oost-Vlaamse kampioenschap cross-country organiseerde dwars door het gebied. Aangezien de klassering als beschermd landschap ruitersport verbiedt, werd er na zware discussies een éénmalig compromis bereikt met de secretaris van de ruiters. Ondertussen staat deze voormalige secretaris, een Leedse landbouwer, met tientallen van zijn runderen in voor het begrazingbeheer van vele hectaren Honegemse weiden. Of hoe een dubbeltje vreemd kan rollen.In 1995 werd het gebied letterlijk opengereten voor de doortrekking van grote Aquafincollectoren met overstort in de Dorebeek. Deze land-schapsverkrachting was moeilijk te verenigen met ons streefbeeld maar de waterkwaliteit is er uiteraard op vooruitgegaan. We konden toch ver-krijgen dat een grote zeldzame wege-doornstruik gespaard bleef door hem over te planten. Overstromingen en stormen brachten goed en slecht nieuws. Onze tractor werd eens opge-eist door de brandweer om zandzak-jes uit te rijden in de Torensveldwijk in Hofstade. Door een zeldzame zomeroverstroming werd zaad van een populatie van grote ratelaar van Aaigem naar de Honegem gespoeld. Anderzijds zorgde een omgewaaide boom voor een stroomstoot van 380 volt op de elektriciteitskabels, met schade in tientallen huizen; de buurt-bewoners waren opnieuw niet blij.

We zijn GOE bezig!Na tien jaar was de werkgroep echt goed op dreef gekomen. Misschien iets te ijverig, want in het Solegembos dachten wij dat opgeruimd netjes staat en braken we een afsluiting en tuinhuisje af… echter op een perceel net naast datgene dat net was aangekocht. Een kleine vergissing, gelukkig zonder grote gevolgen. Anderzijds zat de vaart goed in het team. We wonnen de Henri Franckx-prijs bij de nationale Wielewaal, tim-merden een vogelkijkhut in elkaar aan een onder water gezette weide en legden een wandelpad aan dat werd ingewandeld door minister Dua. Bovendien werden we geheel onverwachts laureaat van de nati-onale Van Rompaeyprijs, zowat de hoogste erkenning voor floris-tiek in België. Dit dankzij de ver-woede planteninventarisatie van onder andere André Kampen, wat resulteerde in de publicatie van het gelauwerde rapport “De Flora van Honegem”, nog steeds te down-loaden op www.honegem.be. Al dat goede nieuws resulteerde in een slogan: We zijn GOE bezig!Het zat ook wel best mee met de resultaten op natuurvlak. De kam-salamander bleek aan de hand van vangsten met fuiken veelvuldig voor te komen en de “Draak van de Honegem” werd zowat de mas-cotte. We deden de eerste waar-neming voor België van een soort libel: de zuidelijke glazenmaker. Een krekelzanger, een zeldzame dwaalgast uit het Oosten, pas-seerde even in de “Griekse tuin” van een verwaarloosd weekendver-blijf. Er werd een in België uitge-storven gewaande slankpootvlieg ontdekt. Door het maaibeheer werden de weiden omgetoverd in zeer soortenrijke blauwgras-landen of bloemrijke hooilanden.

nr. 4 - okt 2012 9

Opening van wandelpad en vogelkijkhut door Vera Dua in 2002

Eerste Honegem-midzomernacht met Jan Van den Berghe, Peter Tolleneer, Norbert De meester, Raf Sienaert, Mark De Schrijder en vele anderen van het eerste uur

10 nr. 4 - okt 2012

Door deze biotopen geniet het Honegemgebied uiteindelijk nu ook een Europese bescherming. Het aantal wilde weide-orchi-deeën wordt jaarlijks geteld. In 2012 haalde de teller opnieuw een record met 2.600 bloeiende planten, terwijl er 20 jaar geleden slechts enkele waren overgeble-ven. Soms werden we ook merk-waardig op ons plaats gezet door leken. Zoals die keer dat er een

lepelaar pleisterde en de enthousi-ast toegestroomde vogelaars koel-tjes werden aangesproken door een passerend keuterboerke: “’t is zeker voor diene grote witten? Hedde da nog nie gezien? Die zit hier al een week…”.Het zat in al die jaren ook wel eens tegen, toegegeven. Sommige per-celen waren maar met grote moeite en soms tegen hoge bedragen te verwerven. Een aankoopproces dat

Kom 20 jaar Honegem mee met ons vieren op 7 oktober. Je krijgt er in avant-première de voor de gelegenheid uitgegeven “Kalender-2013 Honegem-20- jaar” gratis aangeboden.

voor de laatste puzzelstukken nog lang niet is afgelopen. De beheers-werken waren dikwijls zwaar en koud zoals bij het opruimen van de kruinen van 500 populieren. Gelukkig was er de legendarische werfkeet met ingebouwde hout-kachel. De stoker van dienst Paul D’Haeseleer en de warme soep en gebakjes van zijn vrouw Magda hielden de motivatie warm.

Daan StemgéeAfdeling Erpe-Mere / Aalst

Door Peter D’Hondt geleide wandeling waarbij hij de mascotte van Honegem showt: de kamsalamander

Dank voor de giften… Giften nog steeds welkomOok in de toekomst zal er nog veel te beleven vallen en zal alle hulp meer dan welkom zijn. Voel jij er iets voor om mee te werken aan en in Honegem? Laat het ons weten. En tot slot willen we ook alle schenkers van een gift nog eens bedanken want zonder hen was dit niet gelukt. Het goede nieuws is dat een gift vanaf e 40 nog altijd een interessant fiscaal attest oplevert, dus doen AUB, op rekening 293-021207�-�� (IBAN = BE�� 2930 2120 7��, BIC = GEBABEBB) met vermelding van “gift project �123 Honegem”.

De stad Aalst en Natuurpunt nodigen je van harte uit voor de viering van 20 jaar Natuurproject Honegem. Kom mee wandelen door het prachtige decor van het geklasseerde landschap. Je krijgt deskundige toelichting van de conservator en je ontvangt tijdens de receptie de gratis Honegem-kalender 2013 van 32 pagina’s.

Kasteel Terlinden (Square Jacques Geerinckx 2, Aalst)

13u30: Ontvangst

14u00: Welkomstwoord door Dhr J. Stylemans; schepen voor Leefmilieu

14u15: Wandeling door het natuurgebied Honegem Aangepast kinderprogramma i.s.m. JNM

17u00: Dankwoord Voorstelling Honegem-kalender 2013 (gratis voor elke deelnemer) Receptie en Praatcafé in kasteel Terlinden

Info: stad Aalst: dienst Leefmilieu: 053 73 24 12: leefmilieu@aalst.be Natuurpunt: Rik De Baere: 053 21 29 13: rik.debaere@telenet.be

Natuur in je buurt20 jaar natuurproject Honegem

Zondag 7 oktober 2012

Invertebraten in de Denderstreek, verdeeld in de categorieën volgens alle gekende ontwerpen van rode lijsten (Nederlandse ontwerplijsten voor Hymenoptera, uitgezonderd mieren) en volgens 4 door de Vlaamse regering goedgekeurde rode lijsten voor Vlaanderen. Van de kevers bestaat enkel voor de loopkevers een rode lijst.

12 nr. 4 - okt 2012

Bij het aantreden van de WID in 2002 vormden ongewervelden in de Denderstreek een quasi braakliggend studieterrein. Via een multi-soorten benadering én de ondersteuning van de WID door 18 externe specialisten en door de Vlaamse Milieumaatschappij, werden eind

2011 ongeveer 1 miljoen specimens gedetermi-neerd. Deze werden taxonomisch gesitueerd bij 4.773 soorten, 454 families en 83 orden. De waarnemingen vonden plaats op 1.000 toponiemen uit de Denderstreek, waaronder 43 gedurende telkens 6 maanden permanent

Voorstelling rapport Werkgroep Invertebraten Denderstreek (WID)

Verspreiding, status en ecologie van ongewervelden in de Denderstreek (België, Oost-Vlaanderen) 2002-2011.De Tré, Eric (ed.) et al., 2011.

Categorie Legende (ontwerp) rode lijsten10 Uitgestorven (herontdekt door de WID)9 Niet geëvalueerd7 Zeldzaam� Met uitsterven bedreigd4 Bedreigd3 Kwetsbaar2 Bijna bedreigd1 Niet bedreigd

-1 Geïntroduceerd0 Onbekend (geen reproductie)0 Onbekend

11 In Denderstreek; niet in Nederland

nr. 4 - okt 2012 13

bemonsterde sites (188 vallen) in 12 natuurre-servaten.Daarbij worden instrumenten aangereikt voor toekomstige determinaties: o.a. werkwijzen voor bemonsteringen, invoerfiches voor habitats en waarnemingen, genummerde referentiecol-lecties, een door de WID opgebouwde taxono-mische soortenlijst (21.907 soorten) en een overzicht van alle bekende rode (ontwerp)lijsten voor 2.721 ongewervelden in Vlaanderen en België (en Nederlandse ontwerplijsten voor vliesvleugeligen, uitgezonderd de Belgische lijst voor mieren, ter vergelijking).

Een combinatie van soorten uit verschillende taxa en hun operationele habitatdefinities zal een beter hulpinstrument bieden om het gebiedsge-richt natuurbehoud bij te sturen en niet enkel “meer natuur” maar ook kwalitatief “betere natuur” aan te duiden. Voor een gericht en duur-zaam beheer op langere termijn is het belang-rijk dat nog goed functionerende populaties van bijzondere soorten (in voldoende grote gebieden van een bepaald doelhabitat) worden gedetec-teerd, veeleer dan ongenuanceerd gebruik te maken van soortendiversiteit. Het uitbreiden van de doelhabitats tot grotere eenheden, waar mogelijk, en niet ten koste van andere belang-rijke doelhabitats voor het Vlaams natuurbe-houd, is de boodschap.

Alle volledige records en uitleg (voor slankpoot-vliegen enkel soortenaantallen per site) zijn terug te vinden via users.telenet.be/WID, waar-bij o.a. een soortenoverzicht per site/gemeente, deelrapporten en een reeks artikels van mede-

Sleedoornpage

Werkgroep Invertebraten

Eric De Tréeric.de.tre@telenet.be

14 nr. 4 - okt 2012

werkers ter beschikking gesteld worden. Van een verkorte rapport-versie (een rijk geïllustreerde handleiding en de globale soortentabel, samen goed voor 376 pagina’s waarvan 150 in kleur) werden ook 20 papieren bundels gedrukt voor o.a. verzoekende participerende overheden/ver-enigingen en de Natuurpunt-afdelingen uit de Denderstreek (e 50).

Einde 2011 waren 97.918 records bewaard in WID-eigen, aparte Excel-databestanden voor con-tinue en niet-continue bemonsteringen. Sinds 2011 blijkt Natuurpunt echter over een laag-drempeliger (want qua respons door occasionele waarnemers succesvoller) invoer-instrument te beschikken. Vanaf 2012 voeren de WID-mede-werkers dan ook alle records uitsluitend via den-derstreek.waarnemingen.be in, zodat iedereen ze vlot kan bekijken (vanaf september 2012 vind je ook hier alle WID-gegevens 2002-2011 terug).

Eric De Tré

Activiteiten van Natuurpunt zijn voor leden gratis en niet-leden betalen 1 e (2 e per gezin), tenzij expliciet anders vermeld.Op onze excursies breng je best laarzen mee en zijn een verrekijker en een passende veldgids nuttig.Bij activiteiten buiten de regio is carpooling gebruikelijk (e o,o7 per km/persoon).

uur van vertrek

plaats van afspraak

toelichting

bijzonderheid

contactpersoon

zeker meebrengen

DENDERKALENDER

nr. 4 - okt 2012 1�

zaterdag 6 oktober

Trektelling in het Aubroek(Scheldebroeken) te Berlare

afd. Dendermonding

7:30 aan het Veerhuis (www.hetveerhuis.be) of vanaf 7:45 op de trektelpost We tellen de overvliegende vogels. Kom gerust een kijkje nemen op onze telpost in de Scheldebroeken. Bij gunstige omstandigheden wordt de hele dag geteld. In samenwerking met vogelwerkgroep Durmevallei en vzw Durme. www.durmevallei.be Rudi Van Onderbergen 0478 49 87 86.

zaterdag 6 oktober

Eetfestijn Natuurpunt

afd. Boven-Dender

11:30 - 13:30 en 17:30 - 21:00 Parochiezaal, Grimmingeplein, Grimminge (steegje naast de kerk) Tijdens ons jaarlijks eetfestijn kan je weer genieten van witte en zwarte pensen met appelmoes, vegetarische burgers met ratatouille of een boterham met hesp en rauwkost, begeleid door een streekbiertje, wijn of frisdrank. De opbrengst gaat integraal naar de verdere uitbouw van de natuurreservaten in Geraardsbergen, Lierde en Everbeek. Koen Steenhoudt – 054 58 67 58 koen.steenhoudt@skynet.be

zondag 7 oktober

Wandeling in de blauwgroene gordel

afd. Affligem-Liedekerke

9:30 - 12:00 Parking van de sporthal, Sportlaan 3, Liedekerke. Rond de gemeente Liedekerke ligt een blauwgroene gordel van natuurgebieden. We gaan er een stukje van (her)ontdekken. Erik De Block – 053 68 35 88 erik.deblock@skynet.be

zondag 7 oktober

Natuurwandeling Gerstjens

afd. Aalst

10:00 - 12:00 Parking Gerstenhof, Gerstenstraat 12, Erembodegem (Aalst)

Op bezoek in de Gerstjens, waar een natuurinrichtingsproject nieuwe kansen biedt aan planten en insecten. Peter Tolleneer Stad Aalst, dienst Leefmilieu 053 73 24 12

zondag 7 oktober

20 jaar Honegem: natuur in je buurt

afd. Aalst

14:00 - 17:00 Kasteel Ter Linden, S. Vander Gucht- laan, Aalst We vieren de twintigste verjaardag van het natuurproject Honegem met geleide wandelingen langs Paddenhoek en Sint Apollonia en een kinderprogramma. We sluiten af op een praatcafé met een gratis streekbiertje en een gratis Honegemkalender. Rik De Baere – 053 21 29 13 rik.debaere@telenet.be

zaterdag 13 oktober

Excursie bladmineerders

afd. Ninove

14:00 - 17:00 Einde Spoorwegstraat te Outer We ontvangen deze dag de Werkgroep Bladmineerders van de Vlaamse Vereniging voor Entomologie. Bladmineerders zijn insecten waarvan de larven mijngangetjes graven in bladeren van allerlei planten. Aan de hand van de plantensoort en de kenmerken van de mijngangetjes ontdekken we welke soorten een voor de rest verborgen leven kennen in onze reservaten. Een unieke activiteit voor de regio. Wil je nog meer nachtvlinders zien? Blijf dan ook tijdens de nachtvangst met lichtvallen, smeer en wijntouwen! Bladmineerspecialist Steve Wullaert Christian Pické – 0477 79 94 73 Rubberlaarzen, loep

zondag 14 oktober

Snuffelen op de Blote Heide

afd. Lede-Houtem

14:00 - 17:00 Sparrenhof, Oud-Smetlede, Oordegem

We doorkruisen een mooi stukje Leedse natuur. Peter D’Hondt – 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be Laarzen

zaterdag 20 oktober

Herfst, mossen en zwammen

afd. Denderleeuw

14:00-17:30 Infobord Rodestraat, Denderleeuw We lopen langs de knuppelpadroute in de Wellemeersen. Peter Tolleneer Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43 Laarzen of stevig schoeisel, loupe nuttig

zondag 21 oktober

Trektelling in het Aubroek(Scheldebroeken) te Berlare

afd. Dendermonding

7:30 aan het Veerhuis (www.hetveerhuis.be) of vanaf 7:45 op de trektelpost Genoeg geoefend, nu voor serieus. Vandaag tellen we opnieuw de overvliegende vogels en gaan we bovendien voor enkele dagrecords. Van harte welkom! In samenwerking met Vogelwerkgroep Durmevallei en vzw Durme. www.durmevallei.be Rudi Van Onderbergen 0478 49 87 86.

zondag 21 oktober

Paddenstoelenwandeling in het Osbroek paddenstoelenwerkgroep Zwamvlok

10:00 - 12:00 Infobord in F. Blanckaertdreef (zijstraat Parklaan), Aalst Herfstbezoek aan dit mooie broekbos met zijn bijzondere paddestoelenrijkdom. Rosanne Snauwaert – 053 70 08 27

zondag 21 oktober

Dag van de trage weg

afd. Erpe-Mere

14:00 - 16:30 Gemeentehuis Erpe-Mere,

1� nr. 4 - okt 2012

Steenberg Wandeling langs vergeten wegeltjes en paadjes. Peter D’Hondt – 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

zondag 28 oktober

Herfstwandeling in Brakelbos

afd. Boven-Dender

14:00 - 17:00 Kapel D’Hoppe, Houppe, Flobecq Wandeling van een tiental km door het boscomplex van Brakelbos- Louvierenbos-Pottelbergbos op het moment dat de herfstkleuren op hun mooist zijn. Koen Steenhoudt – 054 58 67 58 koen.steenhoudt@skynet.be

zondag 4 november

Herfstwandeling in het Liedekerkebos

9:30 - 12:00 Ingang Liedekerkebos, Schelfoutstraat Liedekerkebos schittert nu in zijn herfstkleed. Erik De Block – 053 68 35 88 erik.deblock@skynet.be

zondag 4 november

Natuurwandeling in Somerghembos

afd. Aalst

10:00 - 12:00 Einde van Schietbaan, zijbaan Brusselse steenweg Herfstwandeling door het Stadsrandbos. Antonia Geerts Stad Aalst, dienst Leefmilieu 053 73 24 12

zondag 18 november

Landschapswandeling in Ophasselt

afd. Boven-Dender

14:00-17:00 Kerk, Leopoldlaan, Ophasselt Wandeling langs trage wegen op de grens van Geraardsbergen en Herzele, o.m. door het Hasseltbos en langs de Gapenberg. Johnny Cornelis – 0474 58 08 38 johnny_cornelis@hotmail.com

zondag 25 november

Voordracht: wilde bijtjes

afd. Ninove

10:30 - 12:30 Geraardsbergsestraat 119, 9400 Ninove (Zaal Bistro Volkshuis) Van maart tot oktober spelen zich

dagelijks de boeiendste taferelen af in de bijenwereld in onze tuin. Het verhaal gaat over verleiding en bedrog, metselaars en behangers, pluimvoeten en slobkousen, macho’s en huisvrouwen. Wist je dat deze zachtaardige dieren niet steken? En dat ze solitair leven en elk een eigen nestje maken? En dat ze als geen ander bessenstruiken, fruitbomen en andere gewassen bestuiven? Een reden te meer om het deze dieren ook in de eigen tuin naar hun zin te maken. Met onze praktische tips is dat een koud kunstje. In samenwerking met Volkstuin Ninove en Natuurpunt Educatie. Joeri Cortens Andre Vanassche – 054 33 81 52 andre_vanassche@telenet.be

woensdag 28 november

Volle-maan-wandeling

19:00 - 23:00 Parking bibliotheek, Warandestraat 22, Liedekerke Uitgerust met de nodige attributen (lampjes in pompoenen, zaklamp, verkleedkleren enz…) gaan we, samen met Pasar, op stap (ca 7 km) en luisteren naar de sagen en mythes bij volle maan.e 1,50; leden e 0,50; kinderen gratis Erik De Block – 053 68 35 88 erik.deblock@skynet.be Fabienne Coppens – 053 67 07 32 of 0486 82 74

zondag 2 december

Natuurwandeling Kravaalbos

afd. Aalst

10:00 - 12:00 Hof te Putte, Putstraat 99, Meldert- Aalst Kom genieten van het winterse bos en leer meer over het project voor meer natuur van Erembald tot Kravaal. Annemie de Bruycker Stad Aalst, dienst Leefmilieu 053 73 24 12

zondag 2 december

Winterwandeling in het natuurgebied Koudenbergbeekvalei

13:45 - 16:30 Abdij van Affligem Tijdens deze jaarlijkse winterwandeling door dit mooie natuurgebied zien we hoe dit GNOP-gebied evolueert. We volgen daarbij het romantische Roofridderspad. In samenwerking

met de milieuraad van Affligem en de Affligemse gidsen. Wim Van Grieken – 0477 40 78 41 wim.van.grieken@advalvas.be

zaterdag 8 december

Natuurquiz

afd. Ninove

19:30 - 24:00 Dr. Hemerijckxplein, Ninove (Jeugdcentrum De Kuip) Leuke natuurquiz op niveau. Ploegjes van 4 deelnemers. Voor de 12de keer kan je al komen genieten van de milieu- en natuurquiz van de Denderstreek. Algemene vragenreeksen, fotoreeksen, themareeksen, een tafelronde en een 1-3-5 ronde met vragen over vooral natuur en milieu, maar ook aardrijkskunde, natuurkunde enz. komen aan bod, net als cultuur, politiek, actualiteit met een link naar natuur en milieu. Inschrijven door een mail te sturen naar natuurpuntninove@hotmail. com en vervolgens voor jouw groep e 16 over te schrijven op het nummer 979-3529555-21 van Natuurpunt Ninove met vermelding: QUIZ + de naam van je ploeg. Bij jeugdploegen vermeld je nog ‘Jeugdploeg’. Organisatie van Natuurpunt Ninove, vzw Kalisj en JNM-Ninove-Geraardsbergen. Wouter Mertens – 0495 68 89 33 wouter.mertens@natuurpuntninove.be

zondag 9 december

Vogels kijken in de IJzervallei

werkgroep Cinerea

7:30 - 18:30 Carpoolparking E40 Affligem Dagtocht naar een paar van de beste watervogelgebieden van België: de IJzermonding, de Blankaart enz. Wouter Faveyts – 0479 27 32 78

woensdag 12 december

Natuurreizigersavond

afd. Ninove

19:30 - 22:30 Burchtlaan, Ninove, Zaaltje boven café De Keizer Natuurpunt Ninove trok dit jaar naar de Vallei van de Aosta. We brengen deze avond een compilatie van de diverse meegereisde natuurfotografen. Ook foto’s van de Eifel en Mainzer Sand in Duitsland van Frederik De Coster. Karl Van Ginderdeuren sluit af met een toppresentatie van zijn zoogdierenreis naar Spanje. Joachim Demaeseneer 0499 80 89 05

nr. 4 - okt 2012 17

jochim.demaeseneer@ natuurpuntninove.be

zondag 16 december

Winterwandeling over de taalgrens

afd. Boven-Dender

14:00-17:00 Kerk, Everbeekplaats, Everbeek- Beneden Taalgrensoverschrijdende wandeling van Everbeek-Beneden naar het natuurreservaat van Tournibois in Flobecq (en terug). Koen Steenhoudt – 054 58 67 58 koen.steenhoudt@skynet.be

zondag 16 december

Sigmaplan Schellebelle

afd. Lede-Houtem

14:00 - 16:30 ‘t Veer, Dorpsplein Schellebelle Aanpak van overstromingen en meer natuur. Peter D’Hondt – 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

zondag 30 december

Wandeling in de Gemene Meersen

afd. Erpe-Mere

14:00 - 16:30 Kruising Honegemstraat - Honegemmeerseweg, Honegem, Erpe-Mere Winterse wandeling met als afsluiter een glaasje Glühwein. Peter D’Hondt – 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

zondag 6 januari

Glühweinwandeling

9:15 - 12:00 Parking Aldi, Assesteenweg 104,

Ternat Het mooi natuurgebied rond de Steenvoordebeek verjaagt onze feestvermoeidheid meteen. Maar om in de sfeer te blijven eindigen we met een glaasje Glühwein. In samenwerking met Natuurpunt Ternat en Pasar. Erik De Block – 053 68 35 88 erik.deblock@skynet.be

BEHEERSWERKENzondag 14 oktober

Beheerswerken

9:00 - 12:30 Plaats van afspraak wordt tijdig meegedeeld Beheerswerken in een van onze reservaten. Drank en een tussendoortje worden aangeboden. Marc Michiels – 053 67 11 91 marcusmichiels@yahoo.com

zaterdag 20 oktober

Werkvoormiddag in één van onze reservaten

afd. Boven-Dender

9:00 - 12:30 Ter plaatse, nog af te spreken In een natuurreservaat is altijd wel een werkje op te knappen: bomen en struiken aanplanten, afsluitingen afbreken of herstellen, een wandelpad inrichten, enz. Wat we precies gaan doen, wordt later ingevuld.

Carlos D’Haeseleer – 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@skynet.be

zaterdag 27 oktober

Beheerswerken Heidemeersen

afd. Dendermonding

9:00 - 12:00 Basisschool Ten Berge, Galgenbergstraat 39, Berlare Bestrijding (uittrekken, uitsteken) Amerikaanse Vogelkers op de rivierduin ‘t Stampkot. Vooraf contact nemen met Stefaan Thibau – 052 42 69 72 of Dirk De Mesel – 052 42 67 28 Laarzen en werkhandschoenen

zondag 11 november

Beheerswerken

zaterdag 17 november

afd. Boven-Dender

9:00 - 12:30 Ter plaatse, nog af te spreken In een natuurreservaat is altijd wel een werkje op te knappen: bomen en struiken aanplanten, afsluitingen afbreken of herstellen, een wandelpad inrichten, enz. Wat we precies gaan doen, wordt later ingevuld. Carlos D’Haeseleer – 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@skynet.be

Dag van de Natuur Beheerswerken in de Sint-Onolfspolder

afd. Dendermonding

9:00-17:00 Tijsluis aan monding Nieuwe Dender, kant van Appels (tussen Maaistraat en Sint-Onolfsdijk) Kappen van populieren. Wie hout wil, kan het meenemen (evt. op een later moment indien de bodem te drassig is). Drank en tussendoortje worden aangeboden. Broodjes en soep voor wie de hele dag blijft. Bart Dierickx – 052 21 03 81 K

1� nr. 4 - okt 2012

Waarnemingen gezocht!Losse natuurwaarnemingen door vrijwilligers vormen de basis van verspreidingskaarten van soorten, en van heel wat onderzoek naar de toestand en de evolutie van de natuur. Recent werd een zeer interessant initiatief gelanceerd waardoor waarnemingen zeer gemakkelijk kunnen worden ingevoerd, maar ook bekeken in een centrale databank: maak kennis met de natuurwaarne-mingen-website: www. waarnemingen.be!Om waarnemingen in te voeren en te bekijken, moet je enkel registreren. Dat is heel simpel: je gaat naar de web-site, en in de rechterbovenhoek klik je op ‘Registreer’. Je geeft vervolgens een gebruikersnaam, je echte naam, je provincie en je e-mailadres in en klaar is kees. De gebrui-kersnaam moet wel uniek zijn en heeft minimaal 5 let-ters en geen spaties of punten. Waarnemingen uit heel Vlaanderen kunnen worden ingevoerd en bekeken.

Als natuurliefhebber uit de Denderstreek maak je bij voorkeur gebruik van het regionale scherm dat werd gecreëerd voor de Denderstreek:

Meer informatie staat in het artikel in het oktobernum-mer van Dendriet uit 2008 over dit onderwerp.Je waarnemingen zijn zeer welkom: van een egel in de tuin tot een overvliegende ooievaar: het is allemaal het invoeren waard! Neem een kijkje op de website en ontdek zelf hoe eenvoudig het is. Door mee te werken draag je niet alleen een steentje bij tot het opvolgen van de fauna en flora van de Denderstreek; het is ook een zeer handige manier om je eigen waarnemingen bij houden.

denderstreek.waarnemingen.be

Stefaan Thibau – 052 42 69 72 Laarzen of stevig schoeisel, werkhandschoenen, evt. motorzaag, bijltje of hakmes

Dag van de Natuur Beheerswerken

afd. Lede-Houtem

09:00 - 17:00 Parking ‘Wijmenier’, Impe Werkdag in samenwerking met JNM; afsluitend kampvuur. Peter D’Hondt – 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

zondag 18 november

Dag van de Natuur

afd. Ninove

10:00 - 12:00 en 14:00 - 17:00 Venebroekenlosweg aan kruispunt Dollar te Ninove (Speelbossite) In de voormiddag komen ouders van kinderen die het voorbije jaar geboren zijn een geboorteboom aanplanten. In de namiddag zijn jeugdverenigingen aan de beurt. Voor beide evenementen zoeken we leden die bereid zijn om een handje toe te steken bij de organisatie (begeleiden van

aanplanting). Neem vooraf contact op, zodat we weten dat we op jou kunnen rekenen. Wouter Mertens – 0495 68 89 33 wouter.mertens@natuurpuntninove.be

zaterdag 1 december

Beheerswerken Wachtbekken 6

afd. Dendermonding

9:00 - 12:00 en 13:30 - 16:30 Kappen wilgenopslag en/of knotten van knotwilgen ’s Middags broodjeslunch met warme soep. Vooraf bellen naar Dirk De Mesel 052 42 67 28 Laarzen en werkhandschoenen

zondag 9 december

Beheerswerken

zaterdag 22 december

afd. Boven-Dender

9:00 - 12:30 Ter plaatse, nog af te spreken In een natuurreservaat is altijd wel een werkje op te knappen: bomen en struiken aanplanten, afsluitingen afbreken of herstellen, een wandelpad inrichten, enz. Wat we precies gaan doen, wordt later ingevuld. Carlos D’Haeseleer – 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@skynet.be

zaterdag 22 december

Beheerswerken in de Sint-Onolfspolder

afd. Dendermonding

9:00 - 12:00 en 14:00 - 17:00 Tijsluis aan monding Nieuwe Dender, kant van Appels Kappen houtopslag. Vooraf bellen naar Bart Dierickx 052 21 03 81 Laarzen en werkhandschoenen

nr. 4 - okt 2012 19

Tijdens deze workshop ontwerpen we samen vier of meer silhouetten met elementen die we vinden in de natuur. We gebruiken hiervoor kastanjes, bolsters, beukennootjes, twijgen, bladeren, mos, enz. Verzamel dus alvast tijdens je wandelingen dingen die we kunnen gebruiken, zonder echter de natuur te beschadigen. Deze silhouetten zijn gedu-rende een maand te bewonderen in het CC De Fabriek te Sint-Lievens-Houtem.

Fashiondesign met natuurelementen

Zondag 2� november van 10 tot 1� uur

Adres: Bebo Ecofashion, Cotthem 21, 9�20 Sint-Lievens-Houtem.

Inschrijven via mail: bebo-ecofashion@hotmail.com of telefonisch 049� 4� �9 �3 (na 21uur).

Prijs: e � voor leden van Natuurpunt, e � voor niet-leden.

Praktisch: vanaf 1� jaar. Picnic meebrengen. Drank is aanwezig.

Meebrengen: wat je vond op wandelingen, stof, draad, schaar, naaigerief, kortom, alles wat

je nodig hebt om te knutselen… en je fantasie.

20 nr. 4 - okt 2012

Denderstreek organiseert vogelwerkgroep Cinerea het telwerk. Ons project omvat een aantal soor-ten die door het Vlaams niveau niet in rekening worden gebracht, maar die op regioniveau wel zeld-zaam zijn als “bijzondere broedvogel”, en daardoor het opvolgen waard zijn. Deze zogenaamde ‘BBV-plus soorten’ werden ingedeeld in habitatgroepen:

Bijzondere broedvogels in de Denderstreek in 2011

Nu ook broedverdacht in Ninove

Meten is wetenEr zit een flinke grond van waarheid in het cliché ‘meten is weten’. Vogeltelprojecten zijn immers erg belangrijk om een goed idee te krijgen van het voorkomen en de evolutie van vogelpopulaties. Een dergelijk beeld is zeer nuttig voor het uitwerken van beschermings- en beleidsmaatregelen rond bepaalde soorten. Natuurpunt vogelwerkgroep Cinerea doet een serieuze duit in het zakje met de studie van de broedpopula-ties van een aantal vogelsoorten in de Denderstreek

BBV-plusOns project kadert binnen een project op Vlaams niveau waarbij een aantal broedvogelsoorten worden opgevolgd. Het gaat om zeldzame, uit-heemse en koloniebroedvogels. De organisatie van het Vlaams project is in handen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO). In de

nr. 4 - okt 2012 21

BBV-plus-ruigte, BBV-plus-water en BBV-plus-bos. Elk jaar wordt aan een van deze groepen extra aan-dacht geschonken zodat elke groep om de zoveel jaar nader wordt onderzocht. Dit jaar waren de BBV-plus-water soorten aan de beurt.Net als het jaar voordien werd een uitgebreid rapport gemaakt met de resultaten. Hierna volgt een samenvat-ting van onze bevindingen voor 2011. Voor meer details verwijzen we naar het rapport zelf, op de website dhost.info/cinerea/publicaties.php.

Inheemse Vlaamse BBV-soortenDe grauwe gans staat voor het eerst op het lijstje van de regionale broedvogelsoorten, met één broedgeval. Een retrospectieve analyse van de databank bracht echter aan het licht dat er ook het jaar voordien een tweetal geslaagde broedgevallen waren van deze soort. Het is niet duidelijk of er in de jaren daarvoor ook broedgevallen geweest zijn in de streek. De ooievaar werd in recente jaren niet broedend aangetroffen in de streek. Toch verdient de soort onze aandacht aan-gezien jaarlijks enkele pleisterende vogels worden waargenomen, en in enkele zeldzame gevallen werd balts en transport van nestmateriaal waargenomen.

De blauwe reiger deed het minder goed in 2011: de broedpopulatie daalde met 7,5% ten opzichte van het voorgaande jaar (202 nesten in 2010 versus 187 dit jaar). Een mogelijke verklaring voor deze daling ligt in de opeenvolging van strengere winters. De grootste kolonie was, zoals gewoonlijk, in De Gavers gevestigd (100 bezette nesten). Een eenmalige zang-post van woudaapje is het vermelden waard.De wespendief lijkt zich goed te handhaven in de regio. Er werden 10-11 territoria vastgesteld. Het vermoeden dat er ook in het centrale deel van de regio (streek van Aalst en Denderleeuw) territoria zouden zijn, werd dit jaar bevestigd. Helaas werd vlakbij het Kravaalbos een mannetje brutaal afgeschoten. Van de havik werden twee territoria vastgesteld, in het bosrijke zuiden van de regio. De slechtvalk lijkt aan een steile opmars bezig in onze regio. In Aalst werden twee broedsels succes-vol grootgebracht op minder dan één km afstand van elkaar. De jongen werden geringd op het nest. Het wordt uitkijken wat 2012 brengt voor deze soort na een “verdachte” waarneming van een juveniel exem-plaar vlak na het broedseizoen in Ninove.Een eenmalige zangpost van porseleinhoen is het vermelden waard. Voor de kleine plevier was 2011

Visdief: voor het eerst op de regionale broedvogellijst

22 nr. 4 - okt 2012

een succesvol jaar met niet minder dan 5-7 territo-ria. De visdief werd dit jaar voor het eerst opgeno-men in onze broedvogellijst. Er was weliswaar geen geslaagd broedgeval, maar in Dendermonde werd gedurende enige tijd een territorium bezet. Gezien het broedsucces van deze soort net buiten de regio valt een succesvol broedgeval binnen onze regio-grenzen wel te verwachten. De middelste bonte specht werd ook dit jaar nog steeds niet broedend aangetroffen. Er werden slechts twee late zomer-waarnemingen ingevoerd. De broedpopulatie van de ijsvogel was vergelijkbaar met het jaar voordien. Er werden 16-17 territoria vastgesteld. Het wordt uit-kijken naar het broedseizoen van 2012 dat startte na een late, strenge en langdurige winterprik. IJsvogels worden beschouwd als een wintergevoelige soort.De Engelse gele kwikstaart blijft een zeldzame ver-schijning die vrijwel jaarlijks op het appel verschijnt. In 2011 was er opnieuw één broedpaar, deze keer in Denderhoutem. Ook van een andere zeldzame kwikstaart-ondersoort, de rouwkwikstaart, werd een broedgeval vastgesteld, in Roosdaal. De grote gele kwikstaart was met 28 territoria vertegenwoordigd

in onze regio. Een perfecte match met het vorig seizoen, met dit verschil dat dit jaar ook enkele ter-ritoria in het noorden van de regio werden gerap-porteerd. Met de Cetti’s zanger gaat het verder bergaf in de regio. Het afgelopen seizoen werd slechts één territorium vastgesteld, namelijk in de Venebroeken te Ninove. Sinds het topjaar 2008, met vijf territo-ria, gaat het steevast in dalende lijn, mogelijks te wijten aan de opeenvolgende strenge winters met perioden van sneeuwbedekking. Behalve in 2010 is de orpheusspotvogel sinds 2006 een jaarlijkse gast in de regio. Het afgelopen seizoen waren er zelfs twee territoria, beiden in het zuiden van de regio.

Uitheemse Vlaamse BBV-soortenVan Canadese gans werden 43-67 territoria vastge-steld. Voor de Nijlgans is er sprake van 12 broed-paren. De halsbandparkiet was met slechts drie territoria vertegenwoordigd. Wat de exoten betreft mogen we besluiten dat er maar weinig aandacht werd aan besteed, getuige de forse daling van het aantal ingevoerde waarnemingen voor deze soor-ten. Zeker wat Canadese gans en Nijlgans betreft,

Krakeend: goed voor 12 territoria

nr. 4 - okt 2012 23

mag worden verondersteld dat dit te wijten is aan het feit dat deze soorten intussen zo algemeen en wijdverbreid zijn dat vele waarnemingen niet meer worden ingevoerd. Daardoor wordt het moeilijk om nog een volledig beeld te krijgen van de populatie.

BBV-plus-soortenIn 2011 werd bijzondere aandacht besteed aan een aantal schaarse soorten van waterrijke biotopen. In vergelijking met 2010 ging het minder goed voor de dodaars: 6-8 territoria werden geregistreerd. De fuut deed het even goed als in 2010, met dat verschil dat er opmerkelijk minder broedparen waren op de Dender. Het belangrijkste broedge-bied voor deze soort in onze regio zijn De Gavers in Schendelbeke. De eendensoorten die binnen het project vallen broeden vooral in het centrale en noordelijke deel van de regio. De uitzondering is de kuifeend. Er werden 8 tot 11 territoria vastge-steld. De krakeend was vertegenwoordigd met 12 territoria. Van de wintertaling is er slechts sprake van één mogelijk territorium in de Wellemeersen. De slobeend blijft een schaarse verschijning als

broedvogel: 5 tot 7 broedparen werden opgete-kend. Voor al deze eendensoorten is dit volledig vergelijkbaar met het vorig broedseizoen. Van de waterral werd slechts één mogelijk territorium vastgesteld. Waarschijnlijk een onderschatting van deze moeilijk te inventariseren soort, maar tegelijk vermoedelijk ook een gevolg van de grote voorjaarsdroogte, waardoor een aantal geschikte broedgebieden niet vochtig genoeg waren voor deze soort. De scholekster werd voor het eerst aan de lijst van op te volgen soorten toegevoegd. Vier tot vijf territoria werden weerhouden. Van de zeld-zame grutto werd geen broedgeval vastgesteld maar er werd gedurende een zekere tijd een territorium bezet in de Sint-Onolfspolder (Dendermonde). De blauwborst blijft het vrij goed doen in de streek. Vijf extra territoria in vergelijking met 2010 brengt het aantal op 13-15 paren. De sprinkhaanzanger kende opnieuw een erg succesvol jaar met niet minder dan 22 territoria. Hoogst waarschijnlijk zijn hierbij nog een klein aandeel zingende doortrekkers gerekend.Van de BBV-plus-water soorten is de rietzanger de soort met het meest spectaculaire resultaat. Van één

Kuifeend: 8 tot 12 territoria

24 nr. 4 - okt 2012

territorium in 2010 naar vijf dit jaar. Waarschijnlijk speelt de verhoogde aandacht voor deze soort hier-bij wel een rol. Anderzijds heeft de rietzanger wel een erg specifieke zang die niet gauw gemist zal worden door mensen die vertrouwd zijn met het geluid, dus vermoedelijk is de toename reëel. Van de rietgors werden 29 territoria vastgesteld, waar-schijnlijk een onderschatting. Het topgebied bij uitstek voor deze soort zijn de Boelaremeersen in Geraardsbergen (10 territoria).Ook voor de BBV-plus soorten waaraan in 2011 geen extra aandacht werd geschonken zijn een aantal resultaten het vermelden waard. Van de houtsnip werden een tweetal territoria opgetekend. De zwarte specht was vertegenwoordigd met twee broedparen, één in de Wellemeersen en één in het Neigembos. Het dramatische verhaal van de achteruitgang van de zomertortel, de veldleeuwerik en de graspieper is intussen bekend. 2011 vormde hierop, helaas, geen uitzondering. Zomertortel en graspieper zijn zelfs nagenoeg verdwenen uit de streek. De nachtegaal had een vrij goed jaar: 7 territoria (8 in 2010). De roodborsttapuit blijkt zich nog steeds verder uit te breiden, zowel in het zuiden van de streek als in de gebieden langs de Schelde. Mogelijks gaat het op deze laatste loca-ties om paren die voorheen over het hoofd werden gezien. Van de fluiter werden een handvol waar-nemingen verricht op twee verschillende locaties; deze soorten worden de laatste jaren opnieuw wat

vaker gemeld dan voorheen. Het is wel niet zeker of het hier om echte territoria gaat. Van de vuur-goudhaan werd slechts één waarneming verricht. Waarschijnlijk een onderschatting want de zang klinkt erg zacht en is bovendien van een hoge fre-quentie (en dus moeilijker hoorbaar). De matkop was vertegenwoordigd met minstens 34 territoria en de glanskop met 11 territoria. Van de boomklever werden 28 territoria gemeld, maar er wordt aange-nomen dat dit mogelijks een sterke onderschatting is. De wielewaal lijkt zich goed te handhaven in de regio (21 territoria) ondanks het verdwijnen van een aantal oudere populierenbossen in het zuiden van de regio. Van de appelvink en de goudvink kon

Wil je mee tellen?Er zijn slechts een handjevol mensen in de Denderstreek die meedoen aan onze telprojec-ten. Die verzamelen echter heel wat interessante gegevens. Maar er zijn nog heel wat hiaten en ontbrekende puzzelstukjes. Alle hulp bij het tellen en registreren van broedvogels is dan ook zeer welkom! Ook in de volgende jaren zal vogelwerk-groep Cinerea allerhande vogeltelprojecten blij-ven organiseren. Wie zich geroepen voelt om zijn steentje bij te dragen, mag zeker contact opne-men. De contactgegevens van de vogelwerkgroep vind je op pagina 31 van dit tijdschrift.

Blauwborst: bereikt 15 territoria en blijft het daarmee goed doen Rietgors: 29 territoria waarvan 10 in de Boelaremeersen te Geraardsbergen

nr. 4 - okt 2012 2�

Rietgors: 29 territoria waarvan 10 in de Boelaremeersen te Geraardsbergen Scholekster: voor het eerst op het streeklijstje van op te volgen soorten

niet met zekerheid worden vastgesteld of ze nog daadwerkelijk broeden in de regio, laat staan dat ze nog een territorium bezetten. De geelgors werd minder intensief bestudeerd dan in 2010, maar er

werden toch nog 30 territoria vastgesteld, gelegen in het zuiden van de regio.

Wouter Faveyts & Christophe Bert

3De Juffrouwkapel, vóór de molestering

Natuurpunt Boven-Dender maakt werk van de restauratie van de Juffrouwkapel, een stukje historisch erfgoed in haar natuurreservaat het Raspaillebos. In januari 2012 werd dit kapelletje, dat zich al in vervallen toestand bevond, door vandalen grondig met de grond gelijk gemaakt. Hierdoor is een groot deel van de oude bakste-nen niet meer te hergebruiken. De maat van deze stenen is vrij ongewoon: 23 x 11 x �,� cm. Dergelijke stenen nieuw laten bakken zal ons wellicht stevig op de kosten jagen. We doen daarom een oproep aan alle Dendrietlezers. Ken je toevallig iemand die een oud gebouw heeft afgebroken en dergelijke stenen op overschot heeft? Geef ons dan snel een seintje. In een vol-gende Dendriet lees je meer over dit project.

Kapel zoekt stenen

Afdeling Boven Dender

Koen Steenhoudt0472 90 80 57

2� nr. 4 - okt 2012

Het inhoudelijk luik van de ‘Big Jump’ was een ideale gelegenheid om uit te pakken met een paar ideeën om de natuur langs de Dender zelf nog meer kansen te geven. De intentie uit het Denderbekkenplan betref-fende de uitbouw van groene oevers blijft tot onze frustratie immers grotendeels dode letter. De diverse concrete suggesties van Natuurpuntafdelingen worden nauwelijks opgepikt door de waterbeheerders.

Vooral op plaatsen waar de Dender natuurgebieden doorkruist, zou men harde (betonnen) en steile oevers gemakkelijk kunnen vervangen door zachte meer begroeibare varianten. Dit strookt perfect met het steven om natuurlijke overstromingsgebieden beter in te passen in de beveiliging tegen overstromingen.De Big Jump was ook voor Natuurpuntafdeling Aalst de ideale gelegenheid om te pleiten voor meer ruimte

Futen in een nieuw Wijngaardpark

Visieschets van het Wijngaardveld van vzw Mier

De Dender vormt de groenblauwe draad door de Dendrietregio en heeft steeds veel aandacht gekregen van de Natuurpuntafdelingen langs zijn oevers. De voorbije Big Jump heeft aangetoond dat de waterkwaliteit op de goede weg is en dat met bijkomende investeringsinspanningen, de beleidsdoelstellingen zeker haalbaar zijn. Intussen zit de natuur niet stil en heroveren enkele soorten al het waterbiotoop dat ze door vervuiling moesten verlaten. De recente spectaculaire filmbeelden van bevers en otters in een aan-tal Vlaamse natuurgebieden doen ons ook dromen van meer natuur langs de Dender.

nr. 4 - okt 2012 27

voor groene Denderoevers met meer natuur in de stad. Water in de stad is immers van belang als ecologische verbinding tussen de stad en de omliggende natuurge-bieden. Het Denderwater wordt steeds properder maar voor de natuur is meer nodig: ruimte voor groene oevers als leefgebied voor plant en dier. Als mascotte voor deze campagne kozen we de fuut. Deze watervogel was een zeldzame en schuwe verschijning in onze streek, tot de verbeterde water-kwaliteit en het jachtverbod resul-teerden in groeiende aantallen. Er zwemmen nu zelfs futen met hun jongen op de Dender tot in het Aalsterse stadscen-trum. Ook de spectaculaire ijsvogel valt er geregeld te observeren. Deze watervogels hebben echter rustige groene oevers nodig om te nestelen. Dieren en plan-ten hebben niets aan zuiver water tussen betonnen muren.Er zijn in het centrum van Aalst nog relatief veel groene, onverharde stroken Denderoever over-gebleven. Natuurpunt Aalst vraagt aandacht voor diverse beleidsdossiers die de Aalsterse waterkant de komende jaren aanzienlijk zullen beïnvloeden en die een bedreiging of een kans vormen voor de uitbouw van een keten van groene Denderoevers door het centrum van Aalst.

BeleidsplannenWe beginnen stroomopwaarts. De plannen voor het RUP stadspark nemen het groen op de linkeroever (ter hoogte van de Electrabelsite) op de schop en de stroom-opwaartse verplaatsing van de stuwsluis neemt aan de overkant een stuk parkgebied in van de Gerstjens. Er is nog geen zicht op de natuurcompensaties, hoewel er grote risico’s zijn op verdroging door het verlaagde waterpeil van de Dender. Het lopende MER zal hope-lijk duidelijkheid brengen over de te verwachten effec-ten en over eventuele betere alternatieven.Het nieuwe werfplein is een zeer steens project gewor-den zonder plaats voor gelijkgronds groen. Waarom geen struiken en grasstroken om de betonnen vlakte wat te doorbreken? De opwaardering van de stations-parking staat ook nog op het programma. Ter hoogte van de jachthaven (locatie van de Aalsterse Big Jump) is er nog een zachte oever met een mooie rietkraag aan-

wezig, maar het is onzeker of die zal kunnen blijven.Verder stroomafwaarts ligt er een dertig meter brede groenstrook van bijna één km lengte langs het indu-strieterrein Wijngaardveld, van het viaduct tot aan de zwaaikom. Aan de ene kant een onverharde Denderoever, aan de andere kant de V. Bocquestraat met slecht geparkeerde vrachtwagens en een onveilig fietspad.Heidelien Bultynck & Steven Plas van de vzw MIER maakten een visieschets met concrete voorstellen om dit gebiedje om te vormen tot een aantrekkelijke groen-recreatieve zone. Het toont een blauwgroen lint langs de Dender met aantrekkelijke wandelen fietspaden, een oeverwand met broedgelegenheid voor oeverzwaluw en ijsvogel, hengelplaatsen en een brede oevervegetatie met vispaaiplaats, een dege-lijke parkeerstrook met groenscherm, een ligweide in bloemrijk grasland met een speelbosje, poelen met een vogelkijkwand, enz. Een kleine wijngaard, gekoppeld aan enkele volkstuintjes, kan concrete invulling geven aan de plaatsnaam. De ongebruikte groenstrook kan zo uitgroeien tot een nieuw, multi-functioneel “Wijngaardpark”.Het voorstel kreeg al heel wat aandacht in de lokale pers en we zoeken we nu verder overleg met overhe-den, omwonenden, hengelaars en omliggende bedrij-ven om samen een inrichtingsplan uit te werken. We hopen dat ook het (komende) Aalsterse stadsbestuur zal kiezen voor meer groene Denderoevers en dat Aalst er via het project Wijngaardpark een nieuwe groene troef bij krijgt.

Rik De Baere

De fuut als mascotte van het project

2� nr. 4 - okt 2012

Afdeling DendermondingIn Dendermonde dienen dringend populieren gekapt. Wie de vruchten van zijn werk wil meene-men voor de eigen houtstoof, is welkom op zaterdag

17 november tussen 9 en 17 uur. Vooraf even contact nemen is aan te raden. Als de bodem op het moment zelf te drassig zou zijn om af te voeren, kan je een latere datum afspreken om dit te doen. De plaatse-

Voor Natuurpunt zijn er 3�� ‘Dagen van de Natuur’Engageer je voor één dagDag in dag uit tracht Natuurpunt mensen, verenigingen, scholen en jeugdbewegin-gen bij de natuur te betrekken. Natuur voor en door iedereen blijft ons credo. De ‘Dag van de Natuur’ is een jaarlijks terugkerend evenement waarop we iedereen een extra instapmogelijkheid geven om aan te sluiten bij deze gedachte en zich in te zetten voor meer en betere natuur in de eigen omgeving. Graag bieden we in deze korte bijdrage een overzicht van waar je op de Dag van de Natuur in onze Denderregio terecht kan.

Een kans voor jeugdverenigingen en Natuurpuntleden...

Afdeling Dendermonding

O Bart Dierickx – 052 21 03 81Stefan Thibau – 052 42 69 72

nr. 4 - okt 2012 29

lijke Natuurpuntafdeling zorgt voor broodjes en soep voor wie een volledige dag blijft en drank of een tus-sendoortje voor wie maar een paar uur kan helpen. Je brengt liefst laarzen of stevig waterdicht schoeisel mee, werkhandschoenen en optioneel een motor-zaag, bijltje of hakmes. Samenkomst aan de Tijsluis monding Nieuwe Dender, langs de zijde van Appels (tussen de Maaistraat en de Sint-Onolfsdijk).

Afdeling NinoveIn Ninove wordt op zondag 18 november de hele dag een nieuw bos aangeplant op de speelbos-site aan de Venebroeken. Deze bereik je via de Venebroeklosweg aan het kruispunt “Den Dollar”, hoek Elisabethlaan/Albertlaan. Vanaf 10 uur komen de kersverse ouders met hun eenjarige een geboorteboom aanplanten op uitnodiging van de Stad. Vanaf 13.30 uur komen diverse jeugdbewe-gingen boompjes planten. Om zoveel volk in goede banen te begeleiden is alle hulp welkom! In de

voormiddag is er soep en in de namiddag soep en frisdrank. Best breng je laarzen en handschoenen mee. Ook spades zijn welkom. Markeer ze best vooraf zodat je ze achteraf herkent. Afdeling HaaltertIn Haaltert worden in de loop van het najaar, in samenwerking met de gemeente, in Den Dotter duizend nieuwe boompjes en struiken aangeplant. Zo wil men er het landschap en een aantal natuur-lijke corridors herstellen. Deze drie jaar geleden heropgestarte afdeling heeft grootse plannen voor het einde van het jaar: een bezoekerscentrum, een website, een boek dat de kas moet spijzen, het beheer van een nieuw gebied het Hennekot, enz. Helpers bij dit alles zijn meer dan welkom. Wie de aanplanting van de boompjes in samenwer-king met derden mee wil helpen begeleiden is ook welkom. Meld je aan als vrijwilliger en we maken praktische afspraken met jou!

om samen de handen uit de mouwen te steken

Afdeling Ninove

O wouter.mertens@natuurpuntninove.be0495 68 89 33

Afdeling Haaltert

O jo.wittevrongel@telenet.be0497 25 32 83

Geniet méér in de natuur...Gear for Adventure

met het juiste materiaal van bij Trekking

Oude Gentbaan 255 - 9300 Aalst 053 705 222

info@trek-king.be - www.trek-king.be

PGore-tex jassenPWindstoppersPThermische t-shirts PWaterdichte schoenen PVerrekijkerPRugzakPGPS

-5% korting op vertoon van

lidkaart Natuurpunt

600m2 vol gespecialiseerde uitrusting

Hernieuwbare energie voor uw bedrijf

Haalbaarheidsstudies en advies inzakebiomassa, zonne-energie en windenergie

voor bedrijven (ook KMO’s)

Zero Emission Solutions bvbaFrits De Wolfkaai 8/24

9300 AalstTel +32 (0)53 41 66 66Fax +32 (0)53 41 66 00

www.zeroemissionsolutions.com

Natuurpunt is een open en onge-bonden vereniging die mensen op een aangename wijze kansen wil geven om zich in te zetten voor de duurzaamheid van natuur en landschap vanuit een brede maat-schappelijke visie. Onze activitei-ten situeren zich hoofdzakelijk op het vlak van studie, educatie, beleid en reservatenwerking.www.natuurpunt.be

AFDELINGENAalstRik De Baere - 053 21 29 13rik.debaere@telenet.beAffligem-LiedekerkeKern AffligemWim Van Grieken - 053 77 70 06wim.van.grieken@advalvas.beKern LiedekerkeErik De Block - 053 68 35 88edebe@advalvas.beDenderleeuwBruno De Bruyn - 053 67 07 85bruno.de.bruyn@kindengezin.beDendermondingStefaan Thibau - 052 42 69 72stefaan.thibau@skynet.beErpe-MerePeter D’Hondt - 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.beBoven-DenderJohnny Cornelis - 0474 58 08 38johnny_cornelis@hotmail.comGroot-HaaltertJo wittevrongel - 053 39 73 13jo.wittevrongel@telenet.beLede-HoutemPeter D’Hondt - 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.beNinoveWouter Mertens - 0495 68 89 33wouter.mertens@natuurpuntninove.be

WERKGROEPENWIDEric De Tré - 053 66 04 32eric.de.tre@telenet.beusers.telenet.be/WID

Vogelwerkgroep CinereaWouter Faveyts - 0479 27 32 78wouter.faveyts@telenet.be

Plantenwerkgroep AlliumPeter Tolleneer - 0498 40 83 28allium@belgacom.net

Zoogdierenwerkgroep DenderstreekJoachim De Maeseneer 0499 80 89 05Joachimdm@yahoo.com

Paddenstoelenwerkgroep ZwamvlokMarie-Anne Neirinckxinfo@zwamvlok.be www.zwamvlok.be

Werkgroep amfibieën & reptielen WardKoen De Maeregreatskua2002@hotmail.com 0485 68 89 82

RESERVATEN ENNATUURPROJECTEN

Giften Reservatenfonds:rekeningnummer:293-0212075-88 met vermel-ding van de projectnaam en het projectnummer.Giften vanaf e 40 zijn fiscaal aftrekbaar.

Boelaremeersen te Neder-boelare - 6640Johnny Cornelis - 0474 58 08 38johnny_cornelis@hotmail.com

Brede Schoren enKonkelschor te Berlare 6616Stefaan Thibau - 052 42 69 72stefaan.thibau@skynet.be

Dendervallei te Ninove6099Wouter Mertens - 0495 68 89 33wouter.mertens@natuurpunt ninove.be

Den Dotter/Blauwboste Haaltert/Aaigem/Mere 6149Jo Wittevrongel - 053 39 73 13jo.wittevrongel@telenet.be

Everbeekse bossen - 6210Koen Van Den Berge055 42 83 90koen.vandenberge@skynet.be

Gemene Meers te Idegem6647Luc Favijts - 054 41 52 17luc.favijts@skynet.be

't Groot Schoor te Grembergen6603Tarcy Verstraeten - 052 21 11 11

Heidemeersen te Berlare6644Stefaan Thibau - 052 42 69 72stefaan.thibau@skynet.be

Hogedonk te Gijzegem/Herdersem / Mespelare - 6243Brian RoelandtBrian.Roelandt@telenet.be052 22 57 71

Honegem te Erpe-Mere/Aalst/Lede - 6123Wim D’Haeseleer - 0495 87 50 50wim.dhaeseleer@honegem.bewww.honegem.be

Keelman te Denderhoutem6178Jo Wittevrongel - 053 39 73 13jo.wittevrongel@telenet.be

Korte Lake te Overboelare6655Willem Boonen - 054 41 75 85willem.boonen@skynet.be

Kravaalbos te Meldert6071Frans Roggemanfransroggeman@msn.com

Dendriet is het regionale contact-blad voor de leden van negen Natuurpuntafdelingen en zes studiewerkgroepen in de Dender-streek. Deze afdelingen en werk-groepen willen zowel occasioneel als structureel intens samenwer-ken. Je kan voor meer inlich-tingen steeds terecht bij de con-tactpersoon voor jouw afdeling of de werkgroep die jouw interesse wegdraagt. Stuur je opmerkingen, aanmoedigingen, belevenissen en natuurpuntjes door naar de redac-tie. Deadline volgende Dendriet:1 februari 2013.

Dendriet ontvangen:Leden van Natuurpunt die lid zijn van een niet-Denderstreek-afdeling kunnen Dendriet ont-vangen door hun lidmaatschap te wijzigen naar de afdeling binnen de Denderstreek van hun keuze of door zich te abonneren op Dendriet. Dit doe je door middel van een overschrijving van e 7,50 op rekeningnummer 393-0491337-24 van Dendriet, Heldergemstraat 161, 9450 Heldergem, met ver-melding van je lidnummer en “abonnement Dendriet, midden-katern afdeling...”.Een afzonderlijk abonnement zonder lidmaatschap van Natuur-punt is niet mogelijk.

REDACTIERAADKoen Steenhoudt - redactiesecretaris.Wouter Mertens - hoofdredacteur en verantwoordelijke uitgever.Daan Stemgée, Joachim De Maese- neer - redactiekern.Stijn De Ryck - budgettering.Marc Symoens - corrector.Mikol De Decker - adresbeheer.Willy Beeckman, Rik De Baere, Eric De Block, Dirk De Mesel, Eric De Tré, Peter D’Hondt, Wim Van Grieken.Wilfried Veldeman - lay-out.

Werkten ook mee aan dit nr :Christophe Bert, Jonnhy Cornelis, Wim D’ Haedeleer Wouter Faveyts, Laetitia Sonck, Vildaphoto: Yves Adams, Jeroen Mentens, Rollin Verlinde.

DRUKDrukkerij Druk in de Weer, GentPapier: CyclusPrint 90 gram, 100% kringlooppapierInkt: gedrukt met vegetale inkten en plantaardige wasmiddelen.

Ledezijde 6657Peter D’Hondt - 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

Moenebroek te Geraards-bergen/Lierde - 6620Carlos D’Haeseleer - 054 41 87 09carlos.dhaeseleer@skynet.be

Molenbeekmeersen te Den-derleeuw/Okegem - 6646Eric De Tré - 053 66 04 32eric.detre@vhm.be

Padde- en Porrebeekvalleite Dendermonde - 6652Dirk Van den Bossche - 052 42 49 60

Palitsebeek te Liedekerke - 9427Marc Michiels - 053 67 11 91marcusmichiels@skynet.be

Pamelse meersen, Domme-lingen te Liedekerke - 9972Marc Michiels - 053 67 11 91marcusmichiels@skynet.be

Phenixberg te Okegem - 6618Wouter Mertens - 054 32 51 71wouter.mertens@natuurpuntninove.be

Raspaillebos te Grimminge 6164Koen Steenhoudt - 054 58 67 58k.steenhoudt@skynet.be

Rietbeemd te Moerbeke/Viane/Lessines - 6058Godfried Merlevede - 068 30 01 070486 87 17 87derietbeemd@hotmail.com

Sint-Onolfspolder te Appels/Dendermonde - 6623Bart Dierickx - 052 21 03 81

Valier te Liedekerke - 9418Marc Michiels - 053 67 11 91 marcusmichiels@skynet.be

Wachtbekken 6In Sint-Gillis/DendermondeStefaan Thibau - 052 42 69 72stefaan.thibau@skynet.be

Walputbeek/Dendermeersente Meerbeke - 6213Georges Jacobs - 054 33 60 64georges.jacobs@pandora.be

Wellemeersen te Denderleeuw/Erembodegem - 6612Eric De Tré - 053 66 04 32eric.detre@vhm.be

Werkgroep Bomen-Park-Osbroek/Gerstjens te AalstPeter Tolleneer - 0498 40 83 28 wbpo.aalst@belgacom.net

nr. 4 - okt 2012 31

SCHENK EEN LIDMAATSCHAP !Gezinslidmaatschap: e 24 op rekening 230-0044233-21

Je ontvangt natuur.blad en DendrietVoor e 8,50 meer ontvang je ook natuur.focus (studie en beheer) of natuur.oriolus (vogels)

Voor e 38,50 in totaal ontvang je zowel natuur.blad, -focus, -oriolus als Dendriet(vermeld de tijdschriften die je wenst op de overschrijving)

7 oktober - 20 jaar Honegem

Deze titel verwijst naar:

het Griekse dendron, wat boom betekent,een mineraal in de vorm van een boompje op voegvlakken van sommige gesteenten,de vertakte uitlopers van hersen- zenuwcellen: een communicatie - kanaal dus,het Denderbekken met een netwerk van sloten en beken, tenslotte staat er natuurlijk ook veel riet langs de Dender...

Retouradres: De Decker Mikol,Dokter Haekstraat 37, 9200 GrembergenRedactieadres: Koen Steenhoudt,Waterschaapstraat 30, 1570 Galmaarden

E-mail: dendriet@skynet.be

Websites:www.denderstreek.waarnemingen.be“Archief: issuu.com/dendriet”

Verantwoordelijke uitgever:Wouter Mertens,Pamelstraat 119, 9400 Ninove

Rekeningnummer:393-0491337-24,Dendriet, Heldergemstraat 1619450 Heldergem

Foto’s voorpagina:

Wandelen in het Raspaillebos: Koen Steenhoudt

Kastanje in bolster: Vilda - Jeroen Mentens

Grillige beuken in herfstzon:Vilda - Lars Soerink

2 Memorandum

� Een m2 natuur

� 20 jaar Honegem

12 WID rapport klaar

14 Ledenfeest Natuurpunt Houtem

1� Denderkalender

19 Workshop ecodesign

20 Bijzondere broedvogels

2� Kapel zoekt stenen

2� Visieschets Wijngaardpark

2� 3�� ‘Dagen van de Natuur’

I N H O U D

dendriet 2012 nr 4 jaargang 11

Documents

Transcript of dendriet 2012 nr 4 jaargang 11

8STE JAARGANG, NR. 130

21e jaargang nr 02

dendriet 2012 nr 2 jaargang 11

dendriet 2002 nr 4 jaargang 1

dendriet 2007 nr 2 jaargang 6

dendriet 2007 nr 4 jaargang 6

jaargang 4 nr 1

dendriet 2009 nr 2 jaargang 8

13de JAARGANG, NR. 239

dendriet 2006 nr 3 jaargang 5

jaargang jaargang 88 79 jaargang 79 nr. nr. 2-2020 nr. 2 - 2011 ...2 - 2011 jaargang 88 nr. 2-2020 Inhoud Onder Ons Dit tijdschrift wordt viermaal per jaar toegezonden aan familie,

dendriet 2010 nr 3 jaargang 9

dendriet 2008 nr 4 jaargang 7

dendriet 2005 nr 3 jaargang 4

dendriet 2002 nr 2 jaargang 1

8STE JAARGANG, NR. 133

dendriet 2010 nr 4 jaargang 9

dendriet 2002 nr 3 jaargang 1

Nr 4 jaargang 7

dendriet 2004 nr 1 jaargang 3