wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie...

52
wij zijn kien kien zijn wij 2016 COÖPERATIE KIEN U.A.

Transcript of wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie...

Page 1: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

1

wij zijn kienkien zijn wij2016 COÖPERATIE KIEN U.A.

Page 2: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

2

Page 3: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

3

Dit document is tot stand gekomen in

samenwerking tussen de coöperatie KIEN en

soul˙•.°·com. Dit document is geen officieel

beleidsstuk, maar een informele visie. Dit werk

is gelicenseerd onder de Creative Commons

Attribution-NonCommercial 4.0 International

License. Voor een kopie van deze licentie, bezoek

http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/.

Vanuit coöperatie KIEN hebben bijgedragen:

hebben bijgedragen: A. Esseboom, R. Bronke, I.

Meere, G. Reijnders, M. Haasnoot, I. Henneke, B.

Vogelezang, M. Wagenmakers, M. de Jong, R.

Ritsema, E. Dingemanse, J. van der Plaat, M. van

Heumen, R. Visser, A. Vastenburg, E. Hubers, M. van

der Krogt, P. Vrancken, J. Ramaker, C. van Delen.

Vanuit soul˙•.°·com hebben bijgedragen: M.

Kersten, D. Keijner, M. Hibma,

O. Mendez Rosa en S. Luteyn.

soul˙•.°·com

Page 4: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

4

structuurDe structuur van ons handvest volgt de hiërarchische niveaus van eenheid:

deel 1. ons coöperatieve hart eenheid van purpose • purpose • volition • values

deel 2. onze visie voor 2020 eenheid van visie • onze visie op onze coöperatie • onze visie op technologie • onze visie op onze omgeving

deel 3. ons proces van strategie eenheid van gedachten

Appendix A omschrijft enkele termen die in dit document vaak worden gebruikt. De systeemdiagrammen die aan de basis liggen voor onze visie voor 2020 zijn apart opgenomen in Appendix B.

Page 5: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

5

Dit document vormt ons “handvest”. Een handvest is de benaming voor de grondslag van een organisatie. Het is ook een andere naam voor een verdrag of een beginselverklaring. Het woord is prachtig. Het komt van de hand (de actie) en het bevestigen (het manifesteren).

handvest

Page 6: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

6

Wij zijn wij, niet wij en “de ander”. wij zijn verantwoordelijk voor elkaar’s welzijn.Wij schuiven geen schuld af maar helpen elkaar verantwoordelijkheid te nemen.

Page 7: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

7

coöperatieve hartWij zijn KIEN. Wij zijn geen gewone organisatie; wij zijn een coöperatie. Wij hebben ons bewust verenigd om samen onze ICT behoeftes en vraagstukken in het onderwijs te verkennen en op te lossen zodat mensen hun potentieel kunnen ontwikkelen.

Het verenigen van verschillende mensen in een coöperatie is een bijzonder iets. Het getuigt van een volwassen houding van haar leden en een diep inzicht dat we samen meer kunnen bereiken dan door alleen te handelen.

Wat een coöperatie daarom onderscheidt van andere organisatievormen is juist deze coöperatieve gedachte: het vermogen van de leden om zich in te zetten voor het gemeenschappelijke belang. Wij noemen dit ons “coöperatieve hart”. Net zoals het hart in het lichaam er voor zorgt dat voeding en zuurstof naar alle cellen van het lichaam komen, zo zorgt het coöperatieve hart dat alle leden zich verbonden voelen met het grotere geheel en daar actief aan kunnen bijdragen.

Wanneer ons coöperatieve hart “minder hard gaat kloppen”, dan wordt onze coöperatie een inkooporganisatie die beoordeelt wordt op het financiële voordeel dat gehaald wordt op korte termijn. Alhoewel de coöperatieve structuur nog wel bestaat, is het simpelweg een levenloos iets geworden. Het succes van onze coöperatie op langere termijn wordt dus bepaald door de kracht van ons coöperatieve hart.

Ons handvest beschrijft wie wij zijn, waar we voor staan, wat we willen bereiken in 2020 en hoe we dit gaan doen. Het doel van dit document is om “guidance” te geven voor de komende vier jaren in een duidelijke en bondige taal. Dit document geeft belangrijke inzichten en conclusies over onderwerpen die voorheen voor verwarring of onenigheid konden zorgden. Op basis van dit document kunnen beslissingen worden genomen op andere niveaus zoals strategisch, tactisch en operationeel.

Page 8: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

8

Page 9: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

9

nieuwe fase

In 2017 breekt er een nieuwe fase aan voor KIEN. In de eerste vier jaren na onze oprichting zijn we gegroeid. We hebben onze structuren, processen, en producten ontworpen en geïmplementeerd. We zijn verhuisd naar een mooie nieuwe locatie. In de komende vier jaren (van 2017 tot en met 2020) willen we verder groeien en ons verder ontwikkelen. Maar hoe gaan we dit doen? Door te bouwen aan eenheid.

groeien door eenheid

Eenheid is een kostbaar iets en komt niet zomaar tot stand. Eenheid is ook niet iets dat je hebt of niet hebt: er zijn verschillende niveaus van eenheid die we bewust en actief kunnen creëren.

Het allereerste niveau van eenheid betreft eenheid in ‘purpose’. We zijn verenigd in wie wij zijn, hoe we met elkaar omgaan en wat we willen bijdragen aan de maatschappij. Deze eenheid van purpose wordt verwoord door ons coöperatieve hart.

Op deze sterke basis kunnen we verder bouwen aan het volgende niveau: eenheid in visie. Met visie bedoelen we geen statisch punt dat op een moment in tijd “af” is, maar het betreft de capaciteit om steeds beter te kunnen kijken naar het potentieel van onze coöperatie.

Onze gedeelde visie is nodig om te kunnen werken aan het volgende niveau: eenheid in gedachten. Hier bedoelen we strategie mee die gaat over de vertaling van de visie naar actie. We zijn het samen eens over hoe we onze visie gaan uitwerken en implementeren.

Het hoogste niveau van eenheid is eenheid in actie. We zijn allen betrokken bij de implementatie van de strategie. Natuurlijk hebben we verschillende verantwoordelijkheden of taken, maar we werken en leren samen. We functioneren als één lerende gemeenschap.

Deze niveaus van eenheid zijn hiërarchisch. Dit betekent dat gezamenlijke actie rust op een gedeelde strategie. Strategie volgt weer uit een gedeelde visie. En een visie is gebaseerd op purpose. Als het onderliggende niveau van eenheid niet sterk genoeg is, dan zal dit ongetwijfeld onduidelijkheid of onenigheid op een hoger niveau brengen. Met andere woorden, als we op een of andere manier geen eenheid kunnen creëren op een bepaald niveau, dan zullen we terug moeten vallen op een niveau lager. Als we daar weer overeenstemming kunnen vinden, kunnen we vervolgens weer bouwen aan een hoger niveau van eenheid.

Page 10: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

10

De volgende twee illustraties geven deze hiërarchische verhoudingen visueel weer.

technologie (visie)

cooperatie (visie)

om

gevi

ng (v

is

ie)

prio

rit

eiten stra

tegische ontwikkeling vastgesteld in domeinen (capaciteit o

p in

stitutio

neel en

ind

ividu

eel gebied. M

et kaders, doelstellingen, samenstelling groepen, begeleiding en samenhang met d

e visie en het

coö

pera

tieve

har

t.) domeinen vertaald in jaarplannen

coöperatieve hart(values, volition, purpose)

actie actie

actie actie

Page 11: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

11

coöperatieve hart(values, volition, purpose)

visie(building a vision of hope)handvest

strategie

tijdelijk

jaarplannen(strategie)

actie(Actie - Reflectie - Consultatie)

uitvoering

(proces van sturen , leren en verbeteren)

strategie(proces van sturen en capacteitsvragen)

Page 12: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

12

Wij beschouwen de mens als een mijn, rijk aan edelstenen van onschatbare waarde. Tijd en energie is nodig om het potentieel van de mens waar te maken. Als mens ontwikkelen wij door een bijdrage te leveren aan het grotere geheel. Toegang tot de wereld betekent productief bijdragen aan een gemeenschap.

Page 13: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

13

Page 14: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

14

technologie (visie)

cooperatie (visie)

omge

ving (v

isie)

prior

iteite

n strategische ontwikkeling vastgesteld in domeinen (capaciteit op institutioneel en individueel gebied. Met kaders, doelstellingen, samenstelling groepen, begeleiding en samenhang met de visie en het

coöp

erat

ieve

hart.

)

domeinen vertaald in jaarplannen

coöperatieve hart(values, volition, purpose)

actie actie

actie actie

Page 15: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

15

Ons coöperatieve hart is een manier om de verschillende elementen te beschrijven die onze coöperatie samenbindt en optilt; die de werkelijke identiteit van onze organisatie beschrijft. Daarbij is het cruciaal om te realiseren dat dit niet de huidige realiteit van de organisatie schetst, maar het potentieel van onze coöperatie. We laten ons hierbij inspireren door alle inzichten, conclusies en verhalen die tijdens de Finding the Soul workshops zijn verzameld. De inzichten die ontstaan zijn vanuit Building a Vision of Hope hebben bijgedragen tot het nemen van besluiten.

Ons coöperatieve hart bestaat uit drie nauw samenhangende elementen:

• De values kun je omschrijven als overtuigingen die de culturele fundamenten van onze coöperatie kenmerken. Values zorgen voor sociale cohesie en verbinden ons met wat we echt belangrijk vinden.

• De volition beschrijft de diepe drijfveer die je in beweging zet; niet omdat je ervoor beloond wordt, maar omdat je het echt zelf wilt. Dit is de intrinsieke motivatie die voortkomt uit een geloof dat wat je doet betekenis geeft en dat je hier echt energie uit haalt.

• De purpose is richtinggevend. Door inzicht te krijgen in waartoe je bestaat, kun je begrijpen waar je het verschil kunt maken in de wereld om je heen. Het is een ‘vraag’ van ‘systemen’ rondom je heen. Met een systeem bedoelen we: het geheel van alle betrokkenen en de manier waarop het samenwerkt. Uiteindelijk komt dit altijd samen in de maatschappij als geheel.

Wanneer we onze values leven (de manier waarop we met elkaar omgaan zowel in woord als in daad), dan creëren we samen de condities waar we echt energie van krijgen (volition), waardoor we invulling kunnen geven aan onze bijdrage aan de maatschappij (purpose). Alleen de samenhang tussen deze elementen geeft dieper inzicht in wie je bent en waar je voor (be)staat. Zonder deze samenhang mis je het fundamentele inzicht waardoor het coöperatieve hart tijdloos en dienstbaar wordt en waardoor wij intrinsiek gemotiveerd raken om bij te dragen.

Onze values, volition en purpose komen allen voort uit hoe we naar de mens en de wereld kijken. Om ons coöperatieve hart en onze visie op 2020 beter te kunnen begrijpen hebben wij hier eerst ons mensbeeld expliciet opgeschreven.

deel 1. ons coöperatieve hart eenheid van purpose

Page 16: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

ons mensbeeldhoe wij als mens ontwikkelen

Wij beschouwen de mens als een mijn, rijk aan edelstenen van onschatbare waarde. Deze edelstenen zijn ieders eigenschappen en kwaliteiten die ons mens maakt, zoals betrouwbaarheid, eerlijkheid, behulpzaamheid en liefde. De edelstenen zijn ook die unieke talenten en capaciteiten die de samenleving kunnen verrijken en vooruit helpen.

Net zoals het delven van een mijn veel moeite en hard werken vereist, kost het ook tijd en energie om het potentieel van de mens aan te boren. We zien de lerende mens niet als een leeg glas dat opgevuld moet worden met informatie. De ontwikkeling van ons potentieel komt tot stand door interactie met andere mensen. Als mens zijn we daarom op zoek naar een plek in de wereld: om onze talenten en capaciteiten in te zetten voor het welzijn van een ander, voor de vooruitgang van de samenleving. Dit is wat wij zien als de ontwikkeling van de mens: dat je actief kan bij dragen aan het grotere geheel. Wij noemen dit: toegang hebben tot de wereld.

De wereld of de samenleving is vaak te groot om direct impact te kunnen maken. Als mens hebben we daarom een kleinere omgeving nodig waar we ons kunnen inzetten voor het grotere geheel dat uiteindelijk de samenleving dient. Deze omgeving noemen wij een gemeenschap of community. Je hebt toegang tot de wereld als je productief kunt bijdragen aan een gemeenschap.

16

Page 17: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

VALUES Wij zijn wij

Ieder bewaart zijn eigenheid

Wij werken aan betrouwbaarheid

Wij handelen menselijk

Wij leren samen

Page 18: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

18

onze valueshoe we met elkaar willen omgaan

Om effectief op langere termijn samen te kunnen werken zullen wij ons op een bepaalde manier moeten gaan gedragen. Dit gedrag wordt omschreven aan de hand van values of waarden. Deze waarden zijn niet verzonnen, maar komen voort uit echte verhalen uit de geschiedenis van de coöperatie:

Wij zijn wij Van alle kernwaarden kenmerkt deze het meest onze manier van denken en aspiratie. Als we spreken over wij, dan bedoelen we hier altijd onszelf en de ander mee. Wij zijn wij betekent dat we de grenzen tussen ons en de ander als het ware weghalen. Wij horen bij elkaar en zijn verantwoordelijk voor elkaar. Dat geldt alle kanten op. Zoals wij verantwoordelijk zijn voor het welzijn van de ander, is de ander ook verantwoordelijk voor ons welzijn. Dit is de essentie van ons coöperatieve hart. In dit licht veranderen verhoudingen: leverancier en klant, medewerker en werkgever, leerling en school. Bij wij zijn wij schuiven we geen schuld af, maar helpen we elkaar verantwoordelijkheid te nemen.

Ieder bewaart zijn eigenheid Binnen de eenheid van wij zijn wij, is het cruciaal dat je jezelf bent (en mag zijn). Dat je jezelf bewust bent van wat jouw identiteit kenmerkt. Het ontdekken en hebben van je eigenheid is daarbij dus niet alleen een streven, maar een randvoorwaarde.

De diversiteit van veel verschillende achtergronden en identiteiten, maakt dat we samen kunnen leren en ontwikkelen. Het anders zijn van de ander is verrijkend en onmisbaar in het zijn van een ‘coöperatie’.

Wij werken aan betrouwbaarheid Het anders zijn vraagt om een betrouwbare omgeving. Een omgeving waarop je kunt bouwen en vertrouwen. Zonder vertrouwen is diversiteit niet mogelijk. En zonder betrouwbaarheid kunnen wij ons werk ook niet doen. Veel mensen, scholen en structuren leunen op ons werk. Ook zij kunnen hun werk niet alleen doen. Als één waarde in zijn volle kracht moet bloeien om onze volition en purpose te leven, dan is dit een continu streven naar betrouwbaarheid. Fouten maken mag! Soms gaat er ook wel eens iets mis. Dan drukt betrouwbaarheid zich uit door open communicatie en dialoog. Betrouwbaar zijn betekent dus niet persé dat alles het altijd moet doen, maar het betekent dat de ander moet kunnen bouwen op onze relatie. Ook als iets niet werkt.

Wij handelen menselijk Wij handelen van mens tot mens; van hart tot hart. In het onderwijs kunnen we spreken over de “lerende mens”, maar bovenal over ‘die ene mens’ die we bij naam kennen; waarvan we het verhaal kennen. Als we de mens kennen dan worden onze acties vaak

Page 19: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

19

anders; menselijker. En dit geldt voor iedereen waarmee we werken: collega’s, leveranciers, docenten, bestuurders, leerlingen, etc. Uiteindelijk is iedereen een mens… en daar werken we voor en daar werken we mee.

Wij leren samen Iedereen kan bijdragen om onze coöperatie te helpen om haar coöperatieve hart te leven. Dit betekent dat we van en met elkaar kunnen leren. Het anders zijn van de ander is daarbij een verrijking aan onze kennis. We respecteren daarbij andere perspectieven, maar zijn tegelijkertijd op zoek naar het ontwikkelen van gemeenschappelijke kennis en inzicht. Ons eigen ego staat daarbij los van de uitkomst van het leren van de organisatie als geheel. We bieden iedereen kansen om bij te dragen en nodigen uit om de gemeenschappelijke kennis te vergroten. Onze lerende houding brengt ons steeds verder en hoe meer we in staat zijn samen te leren, hoe beter we in staat zullen zijn om mensen bij elkaar te brengen rondom onze purpose.

Deze waarden vertolken niet wat we nu vandaag zijn, maar het is onze aspiratie dat wij ons zo gaan gedragen. Wij kunnen bijvoorbeeld momenteel geneigd zijn om andere mensen buiten te sluiten of als anders te zien. We kunnen het vertrouwen in andere mensen verliezen als zij kiezen voor hun eigen belang boven die

van het gemeenschappelijke. We kunnen deze waarden dan gebruiken als een spiegel voor onze acties. Hoe vertalen deze waarden zich in mijn persoonlijke situatie? Welke besluiten zullen we moeten nemen aan de hand van deze waarden? Dit betreft de kleinste persoonlijke acties maar ook de grootste strategische keuzes. De uitdaging is om deze waarden door de gehele coöperatie te laten leven: van het bestuur tot aan de docenten in de klas.

Page 20: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

20

onze volition wat ons in beweging brengt

Wij dragen bij aan de ontwikkeling van de lerende mens en vinden dit zo belangrijk, dat we deze uitdaging niet uit de weg gaan. Wij maken het verschil. Niet om onszelf te onderscheiden, noch om onmisbaar te zijn. Maar omdat wij denken dat het altijd beter kan. Dit betekent dat wij vooruit denken. Want ontwikkelen komt voort uit het combineren en integreren van mogelijkheden en noden.

Wij krijgen energie als we het verschil kunnen maken op die plekken waar onbenut potentieel is, waar mogelijkheden zich aandienen of waar noden zijn. Daar waar we samen het verschil kunnen maken, pakken wij onze rol. En deze rol willen we waarmaken. Hiermee maken we het verschil.

We weten dat we samen veel meer kunnen dan ieder voor zichzelf. Dit vraagt veel van ons, maar als we het gemeenschappelijk belang scherp voor ogen houden, dan kunnen we samen veel meer dan ieder voor zich. De sleutel tot het onbenutte potentieel is dan ook het samenwerken en samen leren, waarbij het gemeenschappelijk belang het individuele belang overstijgt. Dit is wat het coöperatieve hart betekent.

We laten ons bij het oplossen van persoonlijke noden niet verleiden door primair functioneel na te denken, maar laten ons juist uitdagen door de gemeenschappelijke purpose. Alles dat wij doen is daarmee dienstbaar om de purpose waar te maken. Deze uitdaging - het verschil te maken vanuit het gedeelde coöperatieve hart - dat zet ons in vuur en vlam.

Page 21: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

21

VOLITION Wij blijven de uitdaging zien

en gaan deze niet uit de

weg. Wij maken het verschil!

Ons gemeenschappelijk

belang overstijgt ons

individuele belang. Dat zet

ons in vuur en vlam.

Page 22: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

22

onze purpose de opdracht voor de coöperatie KIEN

Wij zijn KIEN en de ontwikkeling van de lerende mens staat in het hart van wat we doen. De mens die toegang zoekt tot een (hernieuwde) plek in de wereld. De lerende mens ontwikkelt zich zodat hij of zij een actieve bijdrage kan leveren aan de samenleving. De lerende mens kan een peuter of jonge leerling zijn die naar school gaat, een student, een volwassene die cursussen volgt, of wijzelf die ons direct of indirect inzetten voor het onderwijs. Dit is onze hoogste purpose: het bijdragen aan de ontwikkeling van het potentieel van mensen!

Bij het potentieel van de mens overwegen wij twee aspecten: dat wat de mens kan worden en dat wat de mens kan bijdragen. De ontwikkeling van de mens wordt voor een belangrijk deel ingevuld tijdens zijn of haar pad in het onderwijs. Ongeacht niveau, achtergrond of overtuiging heeft ieder mens recht op toegang tot goed onderwijs. In deze onderwijsomgeving ontwikkelt de lerende mens zijn eigen potentieel. De condities van die omgeving zijn medebepalend voor de kwaliteit van het onderwijs. Er zijn verschillende elementen die de kwaliteit van het onderwijs bepalen, zoals:

• de mensen: de docenten, de ouders, de ondersteuner, etc.

• en de structuren: de fysieke omgeving, het didactische en pedagogische klimaat,

de leermethodes en ook de beschikbare leermiddelen.

Goed onderwijs komt voort uit betrouwbaarheid van en samenwerking van deze elementen.

Binnen deze onderwijsomgeving houdt KIEN zich bezig met het ontwikkelen en het ondersteunen van een betrouwbare digitale leeromgeving. Het ontwikkelen en inzetten gaat ten eerste over het formuleren van een gedeelde visie en strategie over deze digitale leeromgeving. Ten tweede zorgen wij voor de vertaling hiervan naar de onderwijsomgeving die bijdraagt aan een optimale ontwikkeling van de lerende mens, door middel van de inzet en toepassing van digitale leermiddelen en over het bijna vanzelfsprekend werken ervan, aangevuld met de ondersteuning bij het toepassen. Onze samenwerking kenmerkt zich doordat we met en van elkaar kunnen leren over hoe wij bij kunnen dragen aan “het recht op goed onderwijs” en de “toegang tot de wereld”.

Dit is dan ook waartoe de coöperatie KIEN bestaat: een bijdrage leveren aan een betrouwbare en goede onderwijsomgeving, zodat de lerende mens zich kan ontwikkelen vanuit zijn of haar eigen potentieel en blijvend toegang krijgt tot de wereld.

Page 23: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

23

Wij dragen bij aan

een betrouwbare en

goede onderwijsomgeving,

aan de ontwikkeling van

het potentieel van

de lerende mens;

aan blijvend toegang

tot de wereld.

PURPOSE

Page 24: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

24

technologie (visie)

cooperatie (visie)

omge

ving (v

isie)

prior

iteite

n strategische ontwikkeling vastgesteld in domeinen (capaciteit op institutioneel en individueel gebied. Met kaders, doelstellingen, samenstelling groepen, begeleiding en samenhang met de visie en het

coöp

erat

ieve

hart.

)

domeinen vertaald in jaarplannen

coöperatieve hart(values, volition, purpose)

actie actie

actie actie

Page 25: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

25

Ons coöperatieve hart staat in het centrum van wat we doen. Nu kunnen we werken aan eenheid van visie. In het ontwikkelen van onze visie hebben we niet gekeken naar persoonlijke wensen of voorkeuren. We hebben getracht om beter en objectiever ons eigen collectieve gedrag te begrijpen en hoe we dit kunnen beïnvloeden. Dit hebben we gedaan door systemisch te leren denken. Systemisch denken betekent inzicht krijgen in hoe dingen met elkaar samenhangen en elkaar beïnvloeden als onderdeel van een groter geheel of systeem.

We zijn begonnen met het identificeren van symptomen en patronen in de maatschappij. Vervolgens onderzochten we de structuren en krachten die werken op het systeem en wat we hiervan kunnen leren in de context van de coöperatie. Wij hebben dit verwerkt in systeemdiagrammen. We hebben gesproken over condities en mentale modellen die het gedrag bepalen zoals weergegeven in de systeemdiagrammen. De uitkomsten van ons onderzoek zijn opgeschreven in een apart document “Building A Vision of Hope”. De systeemdiagrammen zijn opgenomen in Appendix B. Gebaseerd op deze inzichten hebben we een visie voor KIEN kunnen ontwikkelen. Als we over visie spreken dan hebben we hier verschillende associaties bij. Met visie bedoelen we geen statisch punt dat op een moment in tijd “af”

is, maar het betreft een capaciteit om steeds beter te kunnen kijken naar het potentieel van de organisatie. Je zou kunnen zeggen dat een visie is ‘de capaciteit om steeds beter te kunnen zien’. Een visie nodigt ook uit en vraagt om stappen die uitdagend zijn. Een visie is richtinggevend. Het beschrijft het gedrag dat wij graag zouden willen zien.Een visie doet ons denken aan Martin Luther King Junior die zijn visie beschreef over de gelijkwaardigheid en broederschap tussen mensen van verschillende huidskleuren. Hij zei niet “I have a plan...”, maar hij sprak over “I have a dream...”. En hij beschreef zijn visie aan de hand van pakkende stellingen. Zijn verhaal was ook bevrijdend en wekte enthousiasme op.

Onze visie is iets wat we willen. Nu hebben we onze huidige realiteit terwijl onze visie is waar we naar toe willen gaan. Dit is een weg. Hoe willen we dat het systeem KIEN zich gedraagt? Hoe kunnen wij onze bijdrage het beste leveren?

We hebben dit gedrag beschreven aan de hand van “design-criteria”. Neem de volgende analogie als voorbeeld: als je een huis wilt bouwen, dan moet je een opdracht geven aan een architect. Je kan heel specifiek en gedetailleerd zijn of je kunt “design-criteria” meegeven waaraan het ontwerp moet voldoen. Onze visie geeft aan waar de coöperatie aan moet voldoen. Onze visie omschrijft 10 design criteria.

deel 2. onze visie voor 2020eenheid van visie

Page 26: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

26

Onze visie kent drie gebieden: coöperatie, technologie, en omgeving. Onder deze drie gebieden vallen de verschillende “design-criteria” die we hebben ontwikkeld tijdens ons onderzoek.

onze visie op onze coöperatiehoe wij ons tot elkaar willen verhouden

Het uitdragen en leven van ons “coöperatieve hart” zijn uiteraard cruciaal voor de gezonde groei en ontwikkeling van onze coöperatie voor de komende jaren. Maar wat zijn de implicaties van zo’n besluit voor ons als coöperatie? Uit ons onderzoek zijn de volgende inzichten verkregen.

1. Wij zijn allemaal verantwoordelijk voor het coöperatieve hartVanuit de systeemdiagram “groei van de coöperatie” zien wij dat individuele leden een belangrijke invloed uitoefenen op de groei van de coöperatie. In feite bepaalt ons eigen gedrag hoe snel en hoe gezond we groeien. Als we de condities kunnen creëren die ons coöperatieve hart versterken, dan zal de coöperatie groeien in het aantal leden, haar diversiteit, en in de kwaliteit van de dienstverlening. Zolang de coöperatie als geheel in staat is de toenemende mate van complexiteit te beantwoorden met een recht evenredig sterk coöperatieve gedachtegoed, is er geen probleem.

Andersom is ook waar: als de coöperatie groeit in het aantal leden die primair werken vanuit ons coöperatieve hart (en dus niet primair voor het voordeel van het product), dan zal de kwaliteit van onderwijs bij diezelfde leden vooruitgaan. En hier is het waar we het allemaal voor doen, onze purpose: het creëren van de best mogelijk leeromgeving die de leerling in staat stelt om toegang tot de wereld te verkrijgen.

De groei van de coöperatie wordt daarom beperkt door de capaciteit van ieder lid om het coöperatieve hart levend te houden, en tegelijkertijd de diversiteit toe te laten. Dit betekent dus dat wij elkaar niet als concurrenten op ICT-gebied zien of op eigen initiatief dingen gaan doen die een negatieve invloed hebben op de coöperatie. We omarmen de spanning die de diversiteit van de leden oproept en reageren erop vanuit dialoog en de noodzaak om tot eenheid van visie en strategie te komen.

De grens tussen de coöperatie als leverancier en de individuele leden als klanten wordt dan ook opgeheven. In deze context, betekent dit dat we altijd toenadering zullen moeten zoeken tot elkaar en niet de ander gaan zien als onwetend of onwillig. Daarmee is ons perspectief op de samenwerking met alle partijen definitief veranderd.

Tevens volgt uit de inzichten dat de coöperatie ervoor moet zorgen dat de ongelijkwaardigheid tussen leden die voortkomt uit de oprichtingsfase (historie) wordt gladgestreken.

Page 27: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

27

Daarom zeggen we dat in 2020 onze coöperatie gekenmerkt zal worden door een sterk en krachtig coöperatieve hart: waar echt wordt samengewerkt voor het gemeenschappelijke belang. Dat onze volition bloeit en groeit. Vanuit samenwerken gaan we op zoek naar het uitbouwen van solidariteit.

2. Wij bestaan uit een diversiteit van mensen en dragen allemaal bijVanuit het systeemdiagram “samenwerking en wederkerigheid” zien wij dat individuele leden in feite een lange termijn samenwerkingsverband met de coöperatie hebben. Zolang de leden bijdragen aan het succes van de coöperatie en vice versa, bestaat er een win-win situatie. Als echter een partij het idee krijgt dat de ander niet meer in het belang van de ander handelt, dan kan het vertrouwen en samenwerking snel gaan afbrokkelen. Het systeemdiagram “groei van de coöperatie” laat ook zien dat intrinsieke motivatie een vereiste is voor het succes van de coöperatie. Het is dus van essentieel belang dat ieder van ons iets bijdraagt aan het grotere geheel. Dit kan in de vorm zijn van technologie, tijd, geld, en de manier waarop we dingen doen (onze houding om samen te werken). Hoe groter onze (onderwijskundige) diversiteit, hoe meer we samen kunnen bereiken, aangezien de kennis, innovaties en toepassingen toenemen naarmate er meer verschillende leden zijn. Er zijn letterlijk meer mensen die kunnen bijdragen aan het algemeen belang en die gebruik

kunnen maken van de gedeelde kennis en toepassingen.

Daarom willen wij dat we in 2020 erg divers zijn en allemaal actief betrokken zijn bij de vooruitgang en ontwikkeling van de coöperatie.

3. We zijn verenigd in onze purpose, visie, en strategieIn het systeemdiagram “groei van de coöperatie” zien we hoe vertrouwen essentieel is voor succes en groei van de coöperatie. De systeemdiagram “vertrouwen” laat vervolgens zien dat begrip en duidelijkheid nodig zijn om vertrouwen op te bouwen.

Hoe duidelijker we ons coöperatieve hart voor ogen hebben en dit ook uitdragen, hoe meer we zullen groeien. Hoe duidelijker onze gezamenlijke visie is, hoe makkelijker het wordt om besluiten samen te nemen. Hoe duidelijker onze strategie is, hoe meer begrip we hebben voor elkaar en hoe makkelijker het wordt om dingen samen af te stemmen. Deze eenheid van purpose, visie, en strategie ligt aan de basis van onze groei.

Echter, onze strategie kan niet in isolement worden ontwikkeld. Als een coöperatie proberen we door dialoog altijd samen naar de beste oplossing te zoeken. We doen niet aan concessies, we gaan niet ‘polderen’, maar werken echt in de geest van consultatie om de beste oplossing te vinden.

Page 28: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

28

Dit betekent dat we een proces zullen moeten ontwikkelen om tot een gezamenlijke strategie te komen. Dit betekent ook dat we het belang voor het geheel ook met elkaar overeenstemmen en belangrijk maken. We zullen bijvoorbeeld inkoopbeleid met elkaar moeten afstemmen om te komen tot resultaten die goed zijn voor iedereen.

Verenigd zijn in denken en doen betekent niet dat een lid zijn of haar identiteit opgeeft. De identiteit van een school is afhankelijk van haar cultuur, historie, en onderwijskundige visie, niet van technologie. Als potentieel lid onderschrijf je de visie van de coöperatie (zowel het “coöperatieve hart” als de visie en gedeelde strategie over digitaal leren).

Daarom zeggen we dat onze coöperatie zich in 2020 sterk heeft verenigd in een gezamenlijke purpose, visie en strategie. We ontwikkelen samen de strategie van de coöperatie die genoeg ruimte biedt voor individuele invulling van elk lid.

4. Onze coöperatie ontwikkelt zich tot een lerende gemeenschapUit de systeemdiagrammen hebben we gezien dat vertrouwen aan de basis staat van innovatie. Het is van uiterst belang om een veilige omgeving te creëren waar fouten kunnen worden gemaakt, waar we eerlijk en open met elkaar kunnen zijn en samen consistent en rechtvaardig handelen. Dit betekent dat we doen wat we zeggen en geen dubbele agenda’s aanhouden.

Hoe beter wij ons ontwikkelen om (samen) te leren, hoe meer we groeien. Het gaat hier niet alleen over vaardigheden, maar ook over houdingen, gedrag en kwaliteiten die nodig zijn om samen te kunnen leren. We kunnen ons ontwikkelen om beter te kunnen luisteren, om te reflecteren op ons handelen, om te zoeken naar duurzame oplossingen, en de wil hebben om te willen verbeteren.

Onze leeromgeving biedt ruimte voor ontplooiing van medewerkers en stagiairs die KIEN als leeromgeving zien. Onze coöperatie biedt haar medewerkers toegang tot de wereld: om zich te kunnen ontwikkelen en ontplooien en zo een bijdrage te kunnen leveren aan de wereld.

In 2020 is de coöperatie een echte leergemeenschap geworden, die mensen actief traint en begeleidt in het ontwikkelen van capaciteit om beter digitaal te leren. In 2020 geeft KIEN haar mensen toegang tot de wereld.

onze visie op technologiehoe wij ons tot technologie willen verhouden

Bij ons is technologie een middel, niet het doel op zich. Als zij op de juiste manier wordt ingezet zal zij de kwaliteit van het onderwijs verhogen en bijdragen aan de ontwikkeling van de lerende mens. Uit ons onderzoek hebben we vier belangrijke inzichten ontwikkeld:

Page 29: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

29

5. Wij gebruiken betrouwbare technologie als basis infrastructuurUit het systeemdiagram “gebruik van technologie” zien we dat om mensen goed te kunnen laten werken met technologie, de technologie het altijd moet doen. Dit betekent dat binnen onze coöperatie de technologie altijd beschikbaar en betrouwbaar is. Alles werkt simpelweg, net zoals water uit de kraan. In 2020 willen we dat onze technologie bij al onze leden nog steeds betrouwbaar en eenvoudig is.

6. We zijn actueel qua ontwikkelingen op ICT-gebiedEen andere dynamiek die we leren uit het systeemdiagram “gebruik van technologie” heeft te maken met innovatie. Het is noodzakelijk om niet alleen aan te sluiten bij technologische ontwikkelingen maar zelfs de ontwikkelingen vroegtijdig te signalen en hierop te anticiperen. Hierdoor kunnen we nieuwe technologie aanbieden op het moment dat het onderwijs zelf de behoefte begint te voelen. Net zoals je een pen krijgt aangereikt wanneer je wil gaan schrijven.

Omdat we zeer bekend zijn met het didactische en pedagogische klimaat en de behoeftes van scholen, kunnen we actief zoeken naar oplossingen die al zijn ontwikkeld in de markt of deze zelf ontwikkelen door te combineren.

In 2020 blijft onze coöperatie actueel op ICT-gebied. Wij zijn in gesprek met toonaangevende partijen en hebben uitnodigende, toegankelijke en moderne technologie die past bij de behoeftes van onze leden.

7. Wij helpen elkaar in het effectief toepassen van technologieUit het systeemdiagram “gebruik van technologie” zien we dat alhoewel technologische ontwikkelingen razendsnel kunnen gaan, het niet automatisch de kwaliteit van leren vergroot. Er kan namelijk een kloof bestaan tussen de werkelijke en wenselijke vaardigheden van de docent(en) en overige medewerkers om deze technologie toe te passen.

De rol van de coöperatie gaat dus verder dan alleen maar zorgen dat de hardware en software beschikbaar is. Het zou ook haar leden moeten bijstaan om deze technologie beter te kunnen toepassen. In dit opzicht is het cruciaal te begrijpen dat ‘wij zijn wij’ leidt tot het inzicht dat de coöperatie als geheel hier gezamenlijk zorg voor draagt.

Onze coöperatie ziet een plek voor iedereen. Dit betekent dat we constant in dialoog zijn over de uitdagingen en behoeftes van al onze leden op ICT-gebied. We denken en handelen ‘inclusief’. Bijvoorbeeld niet in ‘nerds’ als zijnde goed en ‘digi-beten’ als zijnde vervelend. We willen dus een gedifferentieerde aanpak voor het toepassen van ICT in het onderwijs die gericht is op de behoeftes en uitdagingen die mensen ervaren.

In 2020 willen we dat wij elkaar helpen in het toepassen van onze technologie zodat alle medewerkers, binnen hun eigen capaciteiten, effectief digitaal leren kunnen bevorderen.

Page 30: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

30

Er kunnen verschillende rollen bestaan in dit proces. Bijvoorbeeld mensen die actief betrokken zijn bij de ontwikkeling, of mensen die actief helpen bij het valideren en inzetten, of mensen die anderen helpen bij het toepassen en het verbeteren van de technologie.

8. Wij zijn toonaangevend in het ontwikkelen van effectief digitaal lerenUit het systeemdiagram “gebruik van technologie” (zie appendix) zien we dat de aangeboden leermethodes invloed hebben op de kwaliteit van het leren. Het gaat hier onder andere over de ervaring van de leerling. Wij denken bijvoorbeeld dat technologie leuk, uitdagend, en gebruiksvriendelijk zou moeten zijn voor de leerlingen om zo de kwaliteit van het leren te bevorderen. Binnen de coöperatie zullen we expertise moeten opbouwen over de bestaande en nieuwe leermethodes en zien welke kunnen bijdragen aan effectief digitaal leren. Dit betekent dus dat de coöperatie actief kennis gaat ontwikkelen en delen op dit gebied.

In 2020 zijn we toonaangevend op het gebied van digitaal leren. Het betreft hier niet alleen technologische middelen, maar ook digitale methodes en materiaal.

onze visie op onze omgevinghoe wij ons tot onze omgeving willen verhouden

Ons coöperatieve hart is zowel intern als extern gericht. In feite is er geen verschil tussen hoe wij onderling met elkaar (willen) omgaan en hoe wij met mensen en organisaties buiten de coöperatie handelen. Wij kennen maar een gezicht: het gezicht van KIEN. Om trouw te blijven aan ons coöperatieve hart moeten we zowel de relaties met potentiële leden als met onze leveranciers opnieuw bekijken. Uit ons onderzoek blijkt het volgende:

9. We groeien door nieuwe leden die het coöperatieve hart versterkenWe vertrouwen dat ons coöperatieve hart een steeds grotere aantrekkingskracht zal hebben op nieuwe scholen. Dit betekent dat we niet ons ‘product’ verkopen aan potentiële nieuwe leden, maar dat we zoeken naar leden die de coöperatie komen versterken. Alleen als ze met hart en ziel kiezen voor wat het betekent om in deze coöperatie deel te nemen, komen ze in aanmerking.

Deze voorwaarde geeft ook dieper inzicht in hoe KIEN zal groeien in de komende jaren. Door de huidige concurrentie van scholen onderling en de druk die dit uitoefent op het coöperatieve hart (zie diagram “coöperatie”), zal KIEN makkelijker in kwaliteit en aantal kunnen groeien als deze concurrentie niet per sé een rol speelt in de onderlinge samenwerking. Scholen die de gemeente of regio (en dus de leerlingen) niet

Page 31: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

31

direct met elkaar hoeven te delen, zullen minder bedreiging ervaren van kennisdeling (lees: minder last hebben van het idee dat ‘digitaal leren’ als concurrentievoordeel kan dienen). Het is daarom natuurlijk dat KIEN de volgende jaren tot 2020 flink kan groeien met leden buiten de stad of regio.

Het onderwijskundig kader wordt geschetst door landelijk overheidsbeleid. Aangezien KIEN ondersteunend is aan de onderwijskundige visie van haar leden binnen dit kader, zal de coöperatie zich hier ook op richten. De landsgrenzen bepalen dus onze focus.

10. Wij werken samen met strategische partners die geloven en handelen vanuit het coöperatieve hartIn het systeemdiagram “samenwerking en wederkerigheid” zien we de dynamiek van samenwerken en elkaar steunen. Als twee partijen gericht zijn op samenwerking op lange termijn dan handelen zij in het belang van de ander en kiezen ze niet voor korte termijn oplossingen die voornamelijk het eigen belang dienen. Dit is een belangrijk inzicht in de manier waarop wij ons met leveranciers verhouden.

Wij zouden graag willen samenwerken met bedrijven die zich betrokken voelen bij onze purpose en die onze visie en strategie onderschrijven. Natuurlijk zal de groei van onze coöperatie ons helpen bij (tijdelijk) inkoopvoordeel en betere contracten. Maar we willen niet alleen prijs-gestuurd opereren en zoeken naar een samenwerking die goed is voor allen.

Net zoals onze leden, zouden ook onze leveranciers bewust moeten kiezen voor de voor- en nadelen van de coöperatie. Alhoewel het wettelijk niet is toegestaan dat commerciële bedrijven zich aansluiten bij de coöperatie, zullen we desalniettemin samenwerkingsverbanden moeten creëren die effectief uiting geven aan ons coöperatieve gedachtegoed. Van een puur leverancier-klant verhouding zal deze relatie naar een hoger niveau worden getild. We kunnen daarom ook beter spreken van “partners” in plaats van leveranciers.

In 2020 werken we met strategische partners die handelen in lijn met ons coöperatieve hart. Samen combineren en ontwikkelen we technologie en methodes voor onze leden. De partners willen graag met ons werken, omdat we een samenwerkingsverband zijn dat niet alleen transactie gericht is, maar waarmee een mooie toekomst gezamenlijk kan worden vormgegeven.

Wij leren samen.

Fouten maken mag!

Betrouwbaarheid uit zich

door open communicatie

en dialoog.

Page 32: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

32

technologie (visie)

cooperatie (visie)

omge

ving (v

isie)

prior

iteite

n strategische ontwikkeling vastgesteld in domeinen (capaciteit op institutioneel en individueel gebied. Met kaders, doelstellingen, samenstelling groepen, begeleiding en samenhang met de visie en het

coöp

erat

ieve

hart.

)

domeinen vertaald in jaarplannen

coöperatieve hart(values, volition, purpose)

actie actie

actie actie

Page 33: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

33

Nu het coöperatieve hart en de visie voor 2020 duidelijk zijn verwoord, is de volgende stap: hoe gaan we dit doen? Hoe zorgen we ervoor dat we de organisatie die we beschrijven in de design-criteria, naar het beste vermogen werkelijkheid kan worden. Vragen als: welke capaciteit heeft de organisatie op te bouwen? Welke processen en systemen zijn er nodig? Welke structuren (bijv. overleg- en beslissingsorgaan) moeten er worden aangepast, ontwikkeld of losgelaten? Dit noemen wij strategie! Hoe gaan we ons zo organiseren zodat deze visie een werkelijkheid wordt, werkend vanuit ons beste vermogen.

Van doelstellingen naar actieWe hebben bij elk design-criterium in deel 2 aangegeven waar we in 2020 willen zijn. Deze doelen zijn een logisch gevolg uit de onderzoeken die we in gezamenlijkheid, bestuurders, informatie-coördinatoren en - managers (= ICM-ers) en medewerkers hebben uitgevoerd. We nemen de komende vier jaar elk jaar stappen om dichter bij deze doelen te komen. De stappen worden jaarlijks vastgelegd in een jaarplan.Op basis van de jaarplannen kunnen we overgaan tot actie: de uitvoering. Zo is alles wat we doen verbonden met ons coöperatieve hart.

Plaats van het jaarplan binnen de coöperatieDe basis voor het jaarplan is het handvest en de daarin afgesproken doelen. Het jaarplan vormt

de input voor de jaarlijks op te stellen begroting. De begroting wordt besproken binnen het bestuur en na goedkeuring voorgelegd aan de algemene ledenvergadering. Na instemming in de algemene ledenvergadering kan het jaarplan worden uitgevoerd. Minimaal één maal per jaar wordt binnen het bestuur de financiële rapportage besproken. Aan het einde van het jaar worden de jaarstukken en het jaarverslag opgesteld. In onderstaand schema wordt het proces weergegeven:

deel 3. proces van strategie ontwikkelingeenheid in gedachten

handvest

jaarplan

begrotingjaarverslag

financiëlerapportage

Page 34: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

34

Het jaarplan geeft tactisch inzicht in wat KIEN het volgende jaar gaat doen en geeft richting voor het operationele niveau om te komen tot team-, project- en activiteiten- plannen.

DomeinenHet ontwikkelen van een jaarplan begint met het formuleren van prioriteiten voor het komende jaar door het managementteam van KIEN. Deze prioriteiten worden vastgesteld in domeinen. Deze domeinen hebben relaties met een of meerdere design-criteria en de daarbij gestelde doelen. Tijdens deze processtap worden de geformuleerde doelstellingen gespreid in de tijd. Jaarlijks wordt gekeken op welke gebieden wat haalbaar en realiseerbaar is. Bij elk domein stelt het managementteam één of meerdere leervragen.

Ontwikkeling van een jaarplanHet management van KIEN gaat op basis van de geformuleerde domeinen in gesprek met de informatiecoördinatoren en - managers (= ICM-ers) en de medewerkers van KIEN. Op basis van de consultatie worden de leervragen aangescherpt en formuleren we hypotheses ten aanzien van de uitkomst van de leervragen. Deze leervragen zijn gericht op het realiseren van de doelstellingen van het handvest. Het lid maakt ook plannen. Deze plannen zijn over het algemeen gericht op het bijdragen aan de coöperatie. Soms is vanuit de eigenheid van het lid prioritering of differentiatie noodzakelijk. Tijdens de jaarlijkse consultatie, voorafgaande aan het opstellen van een jaarplan, zullen

hiervoor leervragen en hypotheses over de uitkomst worden benoemd.

Alle leervragen en hypotheses over de uitkomst van de leervragen worden samen beschreven in een jaarplan en kennen duidelijk opdrachtformulering, kaders, tijdsplanning, samenstelling van groepen, en vergezelling door het management. Verschillende groepjes worden gevormd die een bepaalde leervraag in acties gaan omzetten. De acties worden steeds gepland in kwartalen.

ReflecterenNieuwe inzichten en ervaringen kunnen een jaarplan gedurende het jaar verrijken en doen aanpassen. We reflecteren op de uitkomst van de geplande acties en maken hierbij gebruik van het handvest en in bijzonder het coöperatieve hart en de uitgeschreven visie. Het proces van reflecteren wordt gefaciliteerd door het management van KIEN en samen met de ICM-ers en medewerkers van KIEN doorlopen.

Door te reflecteren kunnen we onze capaciteit om te zien (visie) steeds verder verbeteren. Het geleerde uit de praktijk kan worden gebruikt om het coöperatieve hart en gedeelde visie aan te scherpen..

Page 35: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

35

Page 36: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

36

Page 37: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

37

Page 38: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

38

Page 39: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

39

Page 40: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

40

ABC van relatiesDit model beschrijft in een simpele manier hoe menselijke relaties werken en hoe vertrouwen tot stand komt.

Het begint met A van Actie. Een organisatie of individu neemt een actie (A). Bijvoorbeeld, het neemt iemand aan of ontslaat iemand, verkoopt een product/dienst of neemt een ander bedrijf over, enzovoort. Elke actie van een bedrijf geeft een bepaald Beeld of Belief (B) bij de andere persoon. Bijvoorbeeld, een persoon denkt “dat is een leuke organisatie”; of “wat zijn doen is niet juist”; enzovoort.

Vervolgens Communiceert het bedrijf met de persoon (C). “Ons bedrijf staat voor zo-en-zo”. Als de actie en de communicatie hetzelfde zijn (A=C) dan wordt het beeld van de persoon (B) bevestigd. Maar als de acties niet overeenkomen met de communicatie, dan raakt een persoon verward.

Wanneer de acties van een organisatie rechtvaardig (“just”) zijn en de communicatie open en eerlijk (truthful) is, dan ontstaat er vertrouwen (trust) bij de ander.

appendix A :beschrijven van concepten

Page 41: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

41

Page 42: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

42

Page 43: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

43

SoulDe “Soul” is een manier om de verschillende (ontastbare) elementen te beschrijven die een organisatie samenbindt en optilt; die de werkelijke identiteit van de organisatie beschrijft. Daarbij is het cruciaal te realiseren dat dit niet de huidige realiteit van de organisatie schetst, maar haar potentieel. Het wordt omschreven in het model “Soul Star” dat bestaat uit purpose, volition, values, capacities, en action. Al deze elementen hangen met elkaar samen en moeten met elkaar overeenkomen. Het model “Soul Star” hebben we gebruikt om het coöperatieve hart te verwoorden

PurposeEen “Purpose” is een opdracht of opgave. Het betreft een roeping, dat wat je bij te dragen hebt aan het systeem. Het is niet iets wat je zelf kiest, maar het is wat het grotere geheel nodig heeft. Het gaat om de bedoeling van het bestaan. Waartoe zijn we er? Wat is onze functie? Een cel in het menselijk lichaam heeft haar eigen leven, maar haar functie wordt bepaald door het lichaam als geheel. Een “Purpose” is niet een zin, maar een manier om een groter begrip hierover te krijgen.

VolitionDe “Volition” beschrijft de diepe drijfveer die ons in beweging zet; niet omdat we ervoor beloond worden, maar omdat we het echt zelf willen. Dit is de intrinsieke motivatie die voortkomt uit een geloof dat wat we doen betekenis geeft en dat we hier echt energie uit halen.

ValuesDe waarden kunnen we omschrijven als overtuigingen die onze culturele fundamenten van de coöperatie kenmerken. Deze waarden zijn niet verzonnen, maar komen voort uit echte verhalen uit de geschiedenis van de coöperatie. Values zorgen voor sociale cohesie en verbinden ons met wat we echt belangrijk vinden. CapacitiesDit betreft de “how’s” van de onderneming, zoals onze strategie, de systemen en processen.

ActionDit is wat er daadwerkelijk wordt gedaan en gezegd en dit zou moeten overeenkomen met de values, volition, purpose en capacities.

Page 44: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

44

Page 45: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

45

SysteemdiagramEen systeemdiagram is een tekening die inzicht geeft in bepaalde ontwikkelingen en/of gedrag. Het geeft verbanden weer en laat zien waar de “hefbomen” liggen binnen het systeem.

Design-criteriaDesign-criteria omschrijven het gewenste gedrag dat we willen zien. Neem de volgende analogie als voorbeeld: als je een huis wilt bouwen, dan moet je een opdracht geven aan een architect. Je kan heel specifiek en gedetailleerd zijn of je kunt “design-criteria” meegeven waaraan het ontwerp moet voldoen. Een visie geeft aan waar de organisatie aan moet voldoen. Onze visie omschrijft design-criteria.

IJsbergmodelHet ijsbergmodel is een simpel model om systemisch met elkaar te leren denken om zo dieper inzicht te krijgen in hoe dingen met elkaar samenhangen en hoe deze elkaar beïnvloeden als onderdeel van een groter geheel of systeem.

Het ijsbergmodel geeft aan dat we eigenlijk alleen symptomen kunnen zien (het puntje van de ijsberg). Maar deze symptomen komen voort uit “patronen”. Deze worden op hun beurt veroorzaakt door structuren en krachten die in het systeem werken. Deze worden bepaald door onze mentale modellen en overtuigingen.

HandvestEen handvest is de benaming voor de grondslag van een organisatie. Het is ook een andere naam voor een (bindend) verdrag of een (niet-bindende) beginselverklaring. Het woord is prachtig. Het komt van de hand (de actie) en het bevestigen (het manifesteren).

Page 46: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

46

Legendaeen pijl = interactie; hierdoor verandert iets anders.R = reinforcing loop (iets dat sterker toeneemt of afneemt)B = balancing loop; deze wordt bepaald door een limiet in het systeem(s) = same effect; de consequentie van een verandering (toename of afname) van een bepaalde variabele heeft hetzelfde effect op de volgende variabele.(o) = opposite effect; de consequentie van een verandering (toename of afname) van een bepaalde variabele heeft het tegenovergestelde effect op de volgende variabele.// = delay; soms heeft een bepaalde interactie een vertraging voordat de consequenties zichtbaar worden op een volgende variabele.

BeschrijvingAls er groei is, heeft dit een versterkend (s) effect op de motivatie, wat een versterkend (s) effect heeft op de productiviteit, waardoor de groei toeneemt. Dit is een versterkende loop.Als groei toeneemt, neemt het marktaandeel toe (s), met vertraging heeft dit een versterkend (s) effect op de marktverzadiging. Dit komt door een limiet: de marktgrootte. De marktgrootte is een beperkend effect op de groei in het marktaansdeel en leidt tot marktverzadiging, waardoor de groei afneemt.

Bgroei limiet:marktgrootte

motivatie marktaandeel

delay

productiviteit marktverzadiging

(S) (S)

(S)

(S)

(O)

(S)

(O)

R

kien ictlimiet van groei

Voorbeeld systeemdiagram “limiet van groei”

Page 47: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

47

Legenda

pijl = interactie; hierdoor verandert iets anders.

R = reinforcing loop (iets dat sterker toeneemt of afneemt)

B = balancing loop; deze wordt bepaald door een limiet in het systeem

(s) = same effect; de consequentie van een verandering (toename of afname) van een bepaalde variabele heeft hetzelfde effect op de volgende variabele.

(o) = opposite effect; de consequentie van een verandering (toename of afname) van een bepaalde variabele heeft het tegenovergestelde effect op de volgende variabele.

// = delay; soms heeft een bepaalde interactie een vertraging voordat de consequenties zichtbaar worden op een volgende variabele.

appendix B :systeemdiagrammen

Page 48: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

48

Systeemdiagram “groei van de coöperatie”

product kwaliteit

groei vande cooperatie

R

(s)

(s)

(s)

(s)

(o)

(s)(s)

(s)

intrinsiekemotivatie

entousiasmedoor bevestiging

succescooperatie

vertrouwen

(s)

historie

historiecooperatie

eigen identiteitvan de school

(o)(s)

(o)

(s)

(s)

B2

B1

complexiteitcooperatie

druk op de ‘cooperatie geest’

abc vanrelaties

(o)

strategievan de school

concurrentie

Page 49: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

49

gebruik vantechnologie

beschikbare opleiding(o/s)

beschikbareheidvan informatie(altijd en overal)

(o)

(s)

(o/s)

(o/s)

(s)

(s)

(s)

(s)

(s) (s)

kwaliteitvan leren

aangebodenleermethodes

innovatienieuwetechnologieën

kloof: benodigde didactische vaardighedendocent

werkelijkedidactischevaardigheiddocent

R

R

beschikbare tijd / mentaliteit (bijv. “kan ik niet”)

(o/s)

beleid van de school

(o/s)

B

Systeemdiagram “gebruik van technologie”

Page 50: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

50

Systeemdiagram ‘vertrouwen’

(s)

(s)

(s)

(o/s)(o/s)

(s)

(s)

(s)

(s)

(s)

(s)

(s)

(s)

(s)(s)

(s)

vertrouwen in de organisatie

duidelijkheid

begrip

veiligeomgeving

rustpositieve vibe

motivatieinspiratie

open en eerlijkecommunicatie

perceptie doorde ander

consistent enrechtvaardighandelen

autonomiecreativiteit

Page 51: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

51

Systeemdiagram “samenwerking en wederkerigheid”

B2

B1

R1

R2

cooperatie handelt samen met een school; in het belang van de school

de school handelt samen met de cooperatie; in het belang van de cooperatie

succesvoor de school

succesvoor de cooperatie

de cooperatie handelt om de problemen van de

cooperatie op te lossen

onbedoelde obsctructie succes de cooperatie

onbedoelde obsctructie succes voor de school

de school handelt om de problemen van de school

op te lossen

(s)

(s)

(s)

(s)

(s)

(s)

(s)

(s)

(s)

(o)

(s)

(o)

perceptie over:druk van de marktinterne druk

perceptie over:druk van de marktinterne druk

Page 52: wij zijn kien kien zijn wij · 2017-02-06 · coöperatieve hart (values, volition, purpose) visie handvest (building a vision of hope) strategie tijdelijk jaarplannen (strategie)

52

Dit document is tot stand gekomen in

samenwerking tussen de coöperatie KIEN en

soul˙•.°·com. Dit document is geen officieel

beleidsstuk, maar een informele visie. Dit werk

is gelicenseerd onder de Creative Commons

Attribution-NonCommercial 4.0 International

License. Voor een kopie van deze licentie, bezoek

http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/.

soul˙•.°·com