Visie, Missie en Kernwaarden - Amazon S3...Visie, Missie en Kernwaarden Godo úw leider in...

Visie, Missie en Kernwaarden

Godo úw leider in coöperatief bankieren.

Wij zijn de enige coöperatieve bank in Suriname. Ons streven is om onze leden en klanten de voordelen van het coöperatief bankieren te laten ervaren door hen een vertrouwd en geborgen gevoel te geven en ervoor te zor-gen dat onze financiële producten en diensten aansluiten bij hun behoeften. Wij streven naar het veroveren van een waardige positie binnen de Surinaamse financiële sector, waarbij wij ons tevens voortdurend zullen inzetten voor het belang van onze leden en van de gemeenschap.

Visie

MissieGodo is uw bank die met haar coöperatieve filosofie de mens en haar welzijn centraal stelt. Wij bieden een variëteit van toegan-kelijke en passende financiële producten en diensten aan. Ons deskundig en toegewijd personeel zorgt voor een professionele en persoonsgerichte dienstverlening. Godo zet zich hierbij voortdurend in voor duurzame relaties en het lange termijn belang van onze leden en klanten.

Bij de coöperatieve gedachte staan onze leden en klanten centraal. Zij kunnen rekenen op begeleiding en ondersteuning vanuit onze organisatie. Wij streven naar een duurzame relatie met hen en kijken steeds naar hun lange termijn belang. Onze producten en diensten zijn toegankelijk voor alle lagen van de bevolking. Er zijn geen aandeelhouders, maar leden die inspraak hebben door hun stemrecht en vertegenwoordiging op verga-deringen.

Kernwaarden

• Betrouwbaarheid • Integriteit • Professionaliteit • Klantgerichtheid • Deskundigheid

De mensen in onze organisatie zijn verantwoordelijk voor de realisatie van onze visie en missie. Zij dienen daarbij te handelen in overeenstemming met onze coöperatieve filosofie, die zich weerspiegelt in onze kernwaarden; de bouwstenen van onze coöperatieve organisatiecultuur. Deze kernwaarden zijn bepalend voor het gedrag en de werkwij-ze van onze medewerkers. Hierbij zijn betrouw-baarheid en integriteit condities voor het handelen. Wensen en verlangens van onze leden en klanten zijn evenzeer richtinggevend voor de dienstverlening. Wij zorgen ervoor dat zij professioneel, deskundig en vrien-delijk geholpen worden. Tevreden leden en klanten zijn de basis van ons succes.

4

JaarVerslaG 2014

THeMalocal service, Global Good

UITGAVECoöperatieve Spaar- en Kredietbank Godo G.A.Keizerstraat 139 – 143Postbus 2674Paramaribo – Suriname

E-mail: [email protected]: www.godo.sr

LAY-OUT EN BINNENWERKMonique Colli - Chin A Tam

VORMGEVING OMSLAGMonique Colli - Chin A Tam

FOTOGRAFIEDe la Fuente design

PRINTSuriprint

U kunt het jaarverslag downloaden op www.godo.srU kunt ook een exemplaar aanvragen op het hoofdkantoor aan de Keizerstraat en op de filialen te Lelydorp, Albina en Nieuw Aurora.

5GODO jaarverslag 2014 |

Vijf jaren kerncijfers ...............................................................................................................................................................

Voorwoord We doen samen waar we alleen te klein voor zijn ............................................................

Verslag van het Bestuur Algemeen overzicht ........................................................................................................................................................

Het financieel-economische omgevingsklimaat ..................................................................

De financiële ontwikkeling van onze bank .................................................................................

Vooruitzichten voor het jaar 2015 .............................................................................................................

Verslag van de Raad van Toezicht ..................................................................................................................

Jaarrekening 2014 ........................................................................................................................................................................ Balans per 31 december .........................................................................................................................................

Winst- en verliesrekening ....................................................................................................................................

Kasstroomoverzicht ......................................................................................................................................................

Grondslagen voor waardering en voor bepaling van het resultaat ...........

Toelichting op de balans ........................................................................................................................................

Toelichting op de winst- en verliesrekening ............................................................................

Overige gegevens Statutaire bepalingen inzake de bestemming van het voordelig saldo

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant ..............................................

Inhoudsopgave

7

9

10131724

26

27283031323439

40

41

6

Directie

A. Gopi Drs. K. Simons-Wijdenbosch F. Terlaan QT Directeur Commercie Directeur Bankmanagement Algemeen Directeur


Vijf jaren Godo KerncijfersBalansen (x SRD 1.000)JAAR

activa Liquide middelen Vorderingen Beleggingen Vaste activa TOTAAL ACTIVA PassivaSchulden aan kredietinstellingenToevertrouwde middelenOverige passiva Schulden aan Niet Gouvernementele instellingenVoorzieningen Aansprakelijk vermogenTOTAAL PASSIVA

resultaten (x SRD 1.000)JAAR Rentemarge Overige baten Totaal baten Totaal lasten BedrijfsresultaatDiverse baten en lastenResultaat voor belastingInkomstenbelasting RESULTAAT NA BELASTING

KengetallenJAARBIS RatioCapital ratioReturn on average assets ratioLiquiditeitsratioEfficiency ratio

169

0,2222591

78.580,6124.854,7

60.033,212.138,0

275.606,5

603,7244.630,7

3.884,8

400,02.037,1

24.050,2275.606,5

10.422,74.880,7

15.303,514.708,1

595,3294,9890,2307,7582,5

108.929,5126.283,6

15.723,411.868,9

262.805,4

87.291,8101.591,822.074,49.629,2

220.587,2

84.830,890.689,615.343,07.444,9

198.308,3

61.827,4 81.584,714.866,77.761,3

166.040,1

1.966,9232.638,1

1.879,0

640,0

9.144,84.434,9

13.579,712.699,2

880,5135,9

1.016,4362,0654,4

199

0,2717291

2110

0,4522788

2510

0,5524685

2611

0,5422886

2.051,023.630,4

262.805,4

241,0194.879,1

1.871,9

240,0

1.099,1172.536,3

1.980,7

240,0

38,8143.108,8

1.361,9

240,02.253,5

21.101,6220.587,2

2.269,520.182,8

198.308,3

2.248,219.042,4

166.040,1

8.268,83.924,8

12.193,610.966,11.227,5

200,41.427,9

490,9937,0

8.205,75.312,6

13.518,311.997,91.520,4

-1.520,4

526,4994,0

7.165,32.203,19.368,48.371,3

997,1-

997,1143,8853,3

2014 2013 2012 2011 2010

2014 2013 2012 2011 2010

2014 2013 2012 2011 2010

8

Organogram


Wij, Coöperatieve Spaar- en kredietbank Godo, hebben als primair doel het versterken van de vitaliteit van lokale gemeenschappen en het bevorderen van het duurzaam economisch succes van onze leden en klanten. Om onze bancaire functies goed te kunnen uitvoeren, bieden wij, uitgaande van de coöperatieve signatuur, een breed as-sortiment aan bankdiensten. De door onze leden en klanten aan ons toevertrouwde middelen hebben als doel in de financieringsbehoeften van leden en klanten te voorzien.

In de achter ons liggende 43 jaren zijn wij uitgegroeid tot de grootste kredietcoöperatie in Suriname. In het jaar 1994 heeft de ledenvergadering aan het bestuur de opdracht gegeven om Godo te transformeren naar een coöperatieve bank die meer diensten kan verlenen. In juni 2010 hebben wij de verklaring van geen bezwaar tot het uitoefenen van het bankbedrijf van de Centrale Bank van Suriname ontvangen. Door de monetaire autoriteiten worden wij als een bancaire instelling aangemerkt. Echter blijft de juridische status die van een vereniging met het specifiek karakter van een kredietcoöperatie.

Bij het uitoefenen van het bedrijf van de bank laten wij ons leiden door de coöperatieve fi-losofie. Zonder deze filosofie behoren wij tot de groep commerciële banken die diensten aan klanten – en niet aan leden – verlenen. In het verslagjaar hebben wij als financiële instelling onze bijdrage geleverd tot het handhaven van een stabiele monetaire omgeving door deelname aan de conversie van kasreserve middelen naar schatkistpapier.

Vrijwel dagelijks wordt u geconfronteerd met verleidelijke aanbiedingen op het gebied van het consumentenkrediet. Daar is niets op tegen zolang u blijft vergelijken en steeds voor ogen blijft houden dat Godo uw coöperatief alternatief is. “We doen samen waar we alleen te klein voor zijn” is een coöperatief devies en dat blijft nog altijd een garantie voor een product dat het beste aan uw behoeften en mogelijkheden voldoet. En daar gaat het tenslotte om.

Namens het Bestuur en de leden spreken wij onze dank uit aan het management en de medewer-kers van Godo. Ook u, onze leden willen wij danken voor het feit dat u vertrouwen heeft in uw organisatie.

edwin WatsonVoorzitterJuni 2015

“We doen samen waar we alleen te klein voor zijn”-Friedrich Wilhelm Raiffeisen-

Voorwoord

10

Verslag van het bestuurAlgemeen overzichtConform artikel 51 lid 1 van onze statuten leggen wij rekening en verantwoording af van het door ons gevoerde beleid en het beheer gedurende het drieënveertigste boekjaar van onze orga-nisatie. Tevens bieden wij u de door Tjong A Hung Accountants goedgekeurde jaarrekening over 2014 aan. Hieruit blijkt onder meer dat onze bedrijfsactiviteiten zijn uitgebreid, mede onder invloed van de groei van de binnenlandse bedrijvigheid.

Tegelijkertijd hebben wij bestaande strategieën herijkt en een aanzet gegeven tot realisatie van onze hernieuwde beleidsinzichten, waarbij de coöperatieve filosofie en benadering en de uitoefening van een gezond bankbedrijf een belangrijke plaats innemen. Daarbij wordt terdege rekening gehouden met de vereisten van een solide financieel en bedrijfseconomisch manage-ment. De groei van het balanstotaal gemeten in Surinaamse dollars beliep 5% ten opzichte van 2013 en bereikte ultimo 2014 het niveau van SRD 275,6 miljoen. In 2013 bedroeg de groei van het balans totaal 19% ten opzichte van 2012.

M. RomeoOndervoorzitter

E. WatsonVoorzitter

S. BruningsLid


Deze significante daling is het gevolg van het negatief koerseffect van de monetaire acti-va en passiva. De door het publiek aan ons toevertrouwde middelen namen met 5% toe tot SRD 244,6 miljoen; zij beliepen 89% van het balanstotaal. De samenstelling van de toever-trouwde middelen veranderde niet materieel. Direct opvraagbare spaar- en girale tegoeden bleven de grootste bron van funding en namen 91% van het totaal aan toevertrouwde middelen voor hun rekening. Vergeleken met 2013 werden minder termijndeposito’s aangetrokken. Hun aandeel in het totaal bleef beperkt tot 9%. Van de toevertrouwde middelen was 52% gedenomi-neerd in vreemde valuta’s. Het aandeel van de euro was 34%. Ons beleid is erop gericht de stabiliteit in de funding te verstevigen door de harde kern in de direct opvraagbare tegoeden te vergroten en de gemiddelde looptijd van de deposito’s te verlengen.

Gedurende 2014 verminderde het aantal afgesloten kredietovereenkomsten met 8% tot 5.593 ultimo 2014. Deze overeenkomsten bedroegen in totaal SRD 53 miljoen, vergeleken met SRD 69 miljoen in 2013. Het uitstaande kredietbedrag kromp per saldo met 1% tot SRD 122 miljoen, nadat dit bedrag in 2013 met 24% was gestegen. Deze krimp werd veroorzaakt door aanscher-ping van de kredietvoorwaarden en het incassobeleid.

De aan ons toevertrouwde middelen kunnen slechts voor ongeveer de helft worden uitgezet in de kredietverlening, goeddeels als gevolg van de monetaire kasreserveregeling van de Centrale Bank die primaire banken verplicht 30% van de deposito’s luidende in Surinaamse dollars en 50% van de deposito’s in andere valuta’s in liquide activa aan te houden. Het langdurig vastleg-gen in uitzonderlijk hoge kasreserves heeft een temperende werking op de groei van onze ac-tiviteiten, leidt tot hogere tarieven voor de kredietnemers en oefent materiële druk uit op ons bedrijfsresultaat.

In laatstbedoelde situatie is recent enige verlichting gekomen doordat is toegestaan de kasre-servemiddelen deels te beleggen in Surinaams schatkistpapier. De rentemarge steeg met 14% ten opzichte van 2013 tot SRD 10,4 miljoen en bedroeg 68% van de totale baten. Anderzijds verminderden de overige baten, waaronder vooral de verdiende provisies. Per saldo namen de totale baten met 13% toe tot SRD 15,3 miljoen.

De totale lasten stegen gedurende het verslagjaar met 16% tot SRD 14,7 miljoen. Deze stijging werd onder andere veroorzaakt door een toename in de overige beheerskosten. Mede door aan-scherping van de regelgeving door de Centrale Bank, stegen de dotaties aan kredietvoorzienin-gen en wel van SRD 0,3 miljoen tot SRD 0,8 miljoen. De personeelskosten daalden met 2% ten opzichte van 2013 tot SRD 7,3 miljoen als gevolg van een gewijzigd loonbeleid.

12

De totale baten stegen drie procentpunten minder dan de groei van de totale lasten. Hierdoor nam het bedrijfsresultaat na belastingen met 11% af tot SRD 582 duizend. De efficiency ratio bleef ten opzichte van 2013 ongewijzigd op een hoog niveau van 91%. De rentabiliteit op het gemiddeld totaal vermogen nam af van 0,27% in 2013 tot 0,22% in 2014. Om het netto resultaat te verbeteren, voeren wij al enige tijd een samenhangend pakket van inkomstenverho-gende en kostenverlagende beleidsmaatregelen uit. Wij zijn ervan overtuigd dat deze maatre-gelen vruchten zullen afwerpen en zien de toekomst dan ook met vertrouwen tegemoet, te meer omdat wij over voldoende liquiditeits- en kapitaalbuffers beschikken om de vereiste verdere schaalvergroting van onze bedrijfsvoering te kunnen realiseren.

Gedurende het verslagjaar werd het personeelsbestand per saldo met 3 personen uitgebreid tot 97 medewerkers, waaronder 10 uitzendkrachten. Bryan Alberg trad in dienst als manager relatiebeheer. Er is wederom ruime aandacht besteed aan de opleiding van onze medewerkers, een aantal uiteenlopend geaarde cursussen en trainingen werden gevolgd. Speciale vermelding verdient het feit dat onze directeur bankmanagement, Kitty Wijdenbosch, haar 12,5 jarig jubi-leum vierde. Lesley George, expeditiemedewerker ging met pensioen.

Door de ledenvergadering is beslist dat er een bronzenkopstuk van de heer Carlho Wijdh bij ons hoofdkantoor wordt geplaatst. Dit heeft plaatsgehad op 10 december 2014.

Wij danken de Raad van Toezicht voor de vruchtbare samenwerking en het personeel voor hun inzet en loyaliteit. Dank ook aan onze gewaardeerde leden en klanten en andere relaties voor de zaken die zij met ons doen en voor het geschonken vertrouwen.


Het financieel-economisch omgevingsklimaat

Flauw marktsentiment doet grondstofprijzen dalenZeven jaar na de mondiale crisis presteert de wereldeconomie nog steeds ondermaats. De ef-fectieve vraag naar goederen en diensten is te klein en een aantal landen kampt met hoge schul-denlasten. Deze structurele knelpunten werden in 2014 versterkt door geopolitieke spanningen in het Midden–Oosten en in Oekraïne, waardoor de conjuncturele bedrijvigheid slechts in be-scheiden mate aantrok. Het gemiddelde groeitempo versnelde met amper 0,3 procentpunt tot 3,3%. De intensiteit van de groei verschilde per land en regio.

De conjunctuur verbeterde het duidelijkst in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, vooral dankzij een accommoderend monetair beleid, een zich herstellend vertrouwen en een grotere bestedingsruimte bij gezinnen. Een en ander stimuleerde de binnenlandse vraag naar goederen en diensten, die vervolgens leidde tot toenemende investeringen en extra werkgele-genheid. In de Eurozone bleef het consumentenvertrouwen laag als gevolg van de noodzaak forse begrotingsconsolidaties door te voeren, de voortdurende loonmatiging en van het verlies aan arbeidsplaatsen.

In de opkomende economieën vlakte het groeitempo af tot 4,4% door een verminderde per-formance in verscheidene landen, waaronder vooral in China. In andere landen werd de groei gehinderd door structurele knelpunten aan de aanbodzijde, waaronder een gebrekkige infra-structuur. In Latijns-Amerika vertraagde de groei het sterkst en wel van 2,8% in 2013 tot 1,2% in 2014, omdat deze regio extra zwaar werd getroffen door de zwakke vraag naar en de hiermee samenhangende algemene prijsdaling van grondstoffen.

Opvallend was vooral dat de jaargemiddelde beursprijs van ruwe olie met 8% terugliep en rond eind 2014 vrijwel halveerde tot circa US$ 50 per barrel. Het effect van de zwakke vraag op de prijs werd geaccentueerd door een overvloedig aanbod. De economieën van olieproducenten kwamen door de prijsval onder extra druk te staan. Anderzijds hadden consumenten en produ-centen in de invoerlanden profijt van de lagere olierekening.

De gemiddelde goudprijs op de London Metal Exchange daalde in 2013 met 1,8% en in 2014 met nog eens 10% tot US$ 1,246 per troy ounce. De mondiale vraag nam af, terwijl het aanbod vrijwel op hetzelfde peil bleef. De prijsval oefende een neerwaartse druk uit op de geneigdheid om te investeren in het ontwikkelen van nieuwe mijnen, wat op termijn kan leiden tot afname van het aanbod en tot enig prijsherstel.

14

Gedaalde grondstofprijzen verzwakken Surinaamse handelsbalansAls gevolg van de flauwte op de mondiale grondstoffenmarkten nam de goederenexport van Suriname met 10% af. Deze afname moet vooral worden toegeschreven aan het goud dat ruim 60% van de exportwaarde voor zijn rekening nam. Ondanks de ruime consumptieve vraag, namen de importen met 7% af doordat minder investeringsgoederen werden ingevoerd ten be-hoeve van de in aanbouw zijnde olieraffinaderij. Het overschot op de handelsbalans kromp voor het tweede opeenvolgende jaar en wel met 40% tot US$ 133 miljoen.

Verhoogde importen van vooral technische, handel gerelateerde en constructiediensten leid-den tot verdere verzwakking van de lopende rekening van de betalingsbalans. Het tekort op deze rekening verdubbelde tot US$ 386 miljoen, wat overeenkomt met 7% van het geschatte binnenlandse product. Ondanks een omvangrijke invoer van kapitaal uit het buitenland, sloot ook de totale rekening van de betalingsbalans met een tekort. Dit kwam tot uitdrukking in een vermindering van de internationale reserves van de Centrale Bank van Suriname met circa 20% tot US$ 622 miljoen, wat voldoende was voor de import van goederen en diensten voor een periode van 3,2 maanden.

Mindere performance exportsector tempert productiegroeiMede door het zwakke sentiment op de mondiale grondstoffenmarkt kromp het productievo-lume van IAMGOLD in het verslagjaar met ruim 3% tot 349.000 troy ounces. Ondanks door-gevoerde kostenbesparingen, zetten de eerdergenoemde factoren en oplopende productiekosten het bedrijfsresultaat onder druk. De overige spelers in deze sector werden evenzeer geconfron-teerd met het zwakke marktsentiment. In 2014 bleef de jaarproductie van ruwe olie door Staats-olie N.V. vrijwel ongewijzigd op 6,1 miljoen of circa 16.500 barrels per dag. De gemiddelde netto verkoopprijs daalde met 16% tot US$ 87 per barrel.

Een deel van de gewonnen ruwe olie werd verwerkt in de raffinaderij te Tout Lui Fout. Per saldo bedroeg de omzet evenals het voorgaande jaar ruim US$ 1,0 miljard. Het voornemen bestaat om gedurende de periode 2015-2020 nog eens US$ 1,1 miljard te investeren in diverse projecten, die gericht zijn op het verder realiseren van de transformatie van Staatsolie N.V. van een oliebedrijf tot een leidend energieconcern. Voorts zal zij een joint venture aangaan met het goudbedrijf Newmont. Voor de zeer conjunctureel gevoelige bauxietsector was het wederom een moeilijk jaar. De prijs voor aluminium op de London Metal Exchange, waaraan die van aluinaarde is gekoppeld, bleef schommelen rond het lage niveau van US$ 1,893 per metrieke ton. Het productie- en exportvolume van Suralco was vrijwel constant op bijna 1,2 miljoen me-trieke ton. Per saldo nam de omzet met 2% toe tot US$ 352 miljoen. De totale werkgelegenheid nam met ruim 3% af tot 1.919 personen. Momenteel worden onderhandelingen gevoerd over de toekomstige rol van Alcoa in Suriname.


Het beeld bij de overige sectoren is gemengd. Beschikbare informatie indiceert dat vooral de sectoren handel, constructie en technische dienstverlening het relatief goed bleven doen, on-danks de wat minder uitbundige binnenlandse vraag naar goederen en diensten. De ontwikke-ling in de agrarische sector verloopt moeizaam. De padieproductie steeg weliswaar met 5%, maar de prijzen daalden in sterkere mate. Mede hierdoor verminderde de exportwaarde van rijst met ongeveer 4% tot US$ 38 miljoen. De productie van bananen door Food and Agricultural Industries N.V. kromp met 8% en de omzet met 7% tot bijna US$ 55 miljoen; dit laatste mede door de depreciatie van de euro.

De daling van de export had invloed op de staatsfinanciën en op de monetaire situatie en oefende tevens minder krachtige uitstralingseffecten uit op de rest van de economie. Het stijgingstempo van de binnenlandse vraag naar goederen en diensten zwakte af. Op grond hiervan kan worden aangenomen dat de groei van het reële bruto binnenlandse product in 2014 minder dan 3% heeft belopen. In vergelijking met de landen in de Caribische regio was de prestatie van de economie van Suriname niettemin bevredigend.

De economische groei, de deels hiermee samenhangende stijging van de reële lonen en de verdere verbetering van de sociale voorzieningen, weerspiegelden zich in een beperkte stijging van de human development index van de Verenigde Naties. Zij meet de levensverwachting, de onderwijsgraad en het inkomensniveau van de bevolking in vrijwel alle landen. De waarde van de index varieert tussen 0 en 1. Gedurende het verslagjaar steeg de Surinaamse index met ongeveer 0,5 procentpunt tot 0,71. Hierdoor bevond ons land zich regionaal bezien in de mid-denmoot.

Vermindering exporten heeft ook weerslag op de staatsfinanciënDe verminderde minerale exporten zetten op hun beurt de overheidsontvangsten onder druk. Deze namen evenals de uitgaven af met bijna 4%. In de lopende uitgavensfeer was er sprake van incidentele dalingen. De kapitaaluitgaven namen met 12% toe, maar hun aandeel in het totaal was minder dan 20%. Per saldo overtroffen de kasuitgaven de ontvangsten met 20%. Het kastekort nam met 11% af tot SRD 914 miljoen en in procenten van het binnenlands product met één procentpunt tot 4,9%.

Het kastekort resulteerde in een toename van de bruto staatsschuld met 4 procentpunten tot 39% van het binnenlandse product. Voor de financiering van het tekort werd voor ruim een kwart een beroep gedaan op buitenlandse financieringsbronnen. Binnenlandse geldscheppende instellingen namen het grootste deel van de financiering voor hun rekening, waarvan ongeveer driekwart deel door de algemene banken en het overige door de Centrale Bank.

16

Hoopvolle toekomst, ondanks grotere korte termijn risico’sDe vooruitzichten voor 2015 zijn vooralsnog moeilijk in te schatten, mede door het traag op gang komen van het mondiale conjunctureel herstel en het risico van een aanhoudende zwakte op minerale grondstofmarkten. Een en ander zal voorlopig druk blijven uitoefenen op de al-gemene bedrijvigheid in ons land en op de staatsfinanciën. Verwacht wordt echter dat tegen eind 2016 het groeitempo van de economie weer zal versnellen, omdat dan de uitgebreide olieraffinaderij en de nieuwe Merian goudmijn goeddeels operationeel zullen zijn. Dit zal de productie en bestedingen opstuwen. Gegeven deze in de loop der tijd wisselende verwachtingen dienen zowel de overheid als de private sectoren een wijs beleid te voeren om de economie op het juiste spoor te houden.

Winnaar samenwerking GODO - SLM Donatie aan Banafowkondre

Global Money WeekKinderboekenfestival

Inschrijvingen te Wan Hati Laptopdonatie Albina


De financiële ontwikkeling van onze bank

Bedrijfseconomische uitgangspunten van het managementIn het economische verkeer vervult Godo belangrijke intermediaire functies, die hun oorsprong vinden in de aan de bank toevertrouwde geldoverschotten, die wij vervolgens gebruiken voor de kredietverlening en belegging in vermogenstitels. Naast deze zogenoemde transformatiefunctie zorgen wij voor een vlotte afwikkeling van het nationale en internationale betalingsverkeer. Wij treffen voorzieningen zodat klanten over hun gelden kunnen beschikken zodra zij dat wensen. Tevens bieden wij aanverwante financiële diensten aan. In de optimale uitvoering van deze bancaire functies ligt de fundamentele uitdaging voor het management.

Bij het aantrekken en uitzetten van “funding” middelen laten wij ons primair leiden door de zorgplicht tegenover onze leden en klanten en door de eisen voortvloeiend uit een verantwoord bankmanagement. Ter bevordering van de spaarzin bieden wij moderne spaar- en beleggings-producten aan, vergemakkelijken wij de toegang tot onze dienstverlening en organiseren wij van tijd tot tijd promotie- en financiële educatiecampagnes. In het kader van het Happy Money Bee Spaarprogramma en de internationale dag van de kinderrechten is het “Child of Gold” evenement georganiseerd. Op deze wijze dragen wij bij aan het financieel bewust maken van de jeugd. Met hetzelfde doel hebben wij deelgenomen aan de door de Centrale Bank georgani-seerde Global Money Week en ook aan het Kinderboekenfestival.

Wij streven tevens naar vergroting van het aantal girorekeningen, mede omdat zij een goedkope financieringsbron zijn. Door het scheppen van vertrouwen streven wij ernaar de vaste kern in deze rekeningen te vergroten. Tegelijkertijd trachten wij een evenwichtige looptijdstructuur van de aangetrokken middelen te realiseren, vooral door institutionele beleggers te benaderen om voor langere perioden termijndeposito’s bij ons aan te houden. Ook richten wij ons op poten-tiële groeimarkten. Wij attenderen gepensioneerden met een algemene ouderdomsvoorziening op het nut van het openen en het gebruiken van een betaalrekening.

De monetaire kasreserveregeling verplicht ons een omvangrijk deel van de toevertrouwde middelen aan te houden in rekeningsaldi, die geen tot nauwelijks rente afwerpen. Het is wel toegestaan liquide risicomijdende vreemde valuta beleggingen bij gekwalificeerde buitenlandse banken aan te houden, maar die werpen al geruime tijd een zeer laag rendement af. De regeling heeft dan ook een drukkend effect op de rentabiliteit van de bank.

18

Gedurende het verslagjaar is in deze situatie enige verbetering gekomen, doordat de Centrale Bank de mogelijkheid heeft geboden een deel van de kasreservemiddelen te gebruiken voor de aankoop van schatkistpapier gedenomineerd in Surinaamse dollars.

Hierdoor zijn wij in staat het counterparty risico te spreiden en het rendement te verhogen. Het overig deel van de toevertrouwde middelen wordt bestemd voor de kredietverlening. Wij voeren een actief kredietbeleid en richten ons daarbij ook op perspectiefvolle nichemarkten, waaronder in het klein- en middenbedrijf. In 2013 is specifiek de Micro, Small and Medium Size Entrepreneurs unit (MSME-unit) voor dit marktonderdeel opgezet.

Wij besteden ook aandacht aan ons binnenland. Hiermee spelen wij in op de behoefte aan ver-betering van de bereikbaarheid van en de toegankelijkheid tot onze financiële diensten. Op deze wijze leveren wij een bijdrage aan de versterking van de lokale financieel-economische situatie. Voorts zijn er werkbezoeken gebracht aan Wan Hati aan de Cotticarivier, het Sipaliwinigebied en Klaaskreek om de wensen van de bewoners te inventariseren en leden te werven.

Wij richten ons evenzeer op verbetering van onze dienstverlening. Met dit doel kunnen op ons hoofdkantoor sinds februari 2014 ook op zaterdag bankzaken worden gedaan en zijn de ope-ningstijden van de vestiging te Lelydorp verruimd. Wij investeren om de bedrijfsactiviteiten uit te breiden en te moderniseren en om onze concurrentiepositie te versterken. Daarbij worden risico’s doelgericht gemanaged.

Bij de marketing van onze kredietproducten werken wij nauw samen met handels- en produc-tiebedrijven, alsook met andere organisaties. Het doel is een solide basis te leggen voor een gezonde en duurzame bedrijfseconomische ontwikkeling van de bank. In dit kader is onder meer een project opgestart om het gehele leningsaanvraag proces efficiënter en effectiever te doen plaatsvinden.

Groei balanstotaalDe groei van het balanstotaal gemeten in Surinaamse dollars beliep 5% ten opzichte van 2013 en bereikte ultimo 2014 het niveau van SRD 275,6 miljoen. In 2013 bedroeg de groei van het balans totaal 19% ten opzichte van 2012. Deze significante daling is het gevolg van het negatief koerseffect van de monetaire activa en passiva. Wanneer geen rekening wordt gehouden met koerseffecten, is de ge-realiseerde groei vrijwel gelijk aan die van het voorgaande jaar (zie grafiek 1).

Grafiek 1


Groei toevertrouwde middelenUltimo 2014 bedroegen de toevertrouwde middelen SRD 244,6 miljoen (zie grafiek 2). Het balanstotaal nam enigszins minder toe en wel met 5% tot SRD 275,6 miljoen. Het aandeel van de toevertrouwde middelen in het balanstotaal is 89%. De samenstelling van de toevertrouwde middelen veranderde niet materieel (zie grafiek 3). Spaartegoeden bleven de grootste bron van funding. Zij namen met 3% toe tot SRD 189,9 miljoen. Hun aandeel in het totaal verminderde marginaal tot 78%. Girale tegoeden stegen sterker en wel met 39%, waardoor hun aandeel met 3 procentpunten toenam tot 13%. De op de balans vermelde termijndeposito’s daalden met 9% en hun aandeel met 2 procentpunt tot 9%.

Van de toevertrouwde middelen luidde 48% in Surinaamse dollar, 34% in euro’s en 18% in Amerikaanse dollars (zie tabel 1). De totale vreemde valutacomponent daalde met 3 procent-punten tot 52%. De aangetrokken vreemde valuta worden doorgegeven aan kredietnemers en voor het overige belegd om open valutaposities te vermijden en om te voldoen aan de monetaire kasreserveverplichting.

Grafiek 2 Grafiek 3

Tabel 1: Toevertrouwde middelen naar soort en valuta

45,631,96,07,5

17,414,21,02,1

37,133,22,91,1

SRD- Spaarrekening - Deposito’s - Termijndeposito’s

2014x 1.000 SRD % %

USD - Spaarrekening - Deposito’s - Termijndeposito’s eUr - Spaarrekening - Deposito’s - Termijndeposito’s

105.75574.31714.03317.405

40.33733.0632.2854.989

86.54677.1936.7632.590

2013x 1.000 SRD

232.638 100,0

47,833,38,36,1

17,913,81,82,2

34,430,52,90,9

116.92181.48320.42515.013

43.67833.8244.5155.339

84.03274.628

7.1142.290

244.631 152,2Totaal

20

Risicospreiding leidt tot verschuiving in de kredieten beleggingsportefeuilleMede als gevolg van de aanscherping van de kredietvoorwaarden en het incassobeleid, nam het aantal afgesloten kredietovereenkomsten ten opzichte van 2013 met 8% af tot 5.593 en het hier-mee gemoeide bedrag van SRD 69 miljoen tot SRD 53 miljoen gelijk aan 23% (zie grafiek 4). Per saldo krompen de op de balans vermelde kredieten met bijna 1%: zij beliepen SRD 122,4 miljoen per eind 2014 (zie grafiek 5). Ook bij de kredietverlening was de vertekening als gevolg van de depreciatie van de euro duidelijk merkbaar. Het verhoudingsgetal tussen de verstrekte kredieten en de toevertrouwde middelen nam met 3 procentpunten af tot 51%.

De verschuiving in de samenstelling van de totale uitzettingen kwam tot uitdrukking in de groei van de portefeuille schatkistpapier die toenam van SRD 2,9 miljoen tot SRD 51,7 miljoen, mede als gevolg van de eerder vermelde wijziging in het kasreservebeleid van de Centrale Bank. De dollariseringsgraad van de kredietportefeuille liep met 4 procentpunten terug tot 30%, wat in lijn was met het beeld bij de andere banken en in overeenstemming met het beleid van de Cen-trale Bank om het gebruik van de eigen nationale munt te stimuleren. Valutakredieten worden grotendeels verstrekt aan ondernemingen voor de financiering van bedrijfspanden en als werk-kapitaal. Op beperkte schaal worden ook eurokredieten verleend aan euro-verdieners voor het aankopen van een huis.

Bij de in Surinaamse valuta luidende kredieten zien wij een daling bij alle categorieën, met uit-zondering van de herfinanciering. Kredieten ten behoeve van ”woning en perceel” daalden met 31% en hun aandeel in het totaal met 5 procentpunten tot 43% (zie tabel 2). Deze categorie bleef niettemin verreweg het omvangrijkst, wat deels het gevolg is van het belang dat wij hechten aan het bevorderen van het eigen woningbezit. Wij nemen dan ook graag deel aan het 7% woningbouwpro-gramma, waarvan de financiering geschiedt ten laste van de monetaire kasreserveregeling. In dit kader verstrekten wij 28 leningen met een waarde van SRD 2,6 miljoen, vergeleken met 108 lenin-gen en SRD 8 miljoen in 2013. Deze afname werd veroorzaakt door het bereiken van het plafond van de voor onze bank beschikbare kredietruimte in het kader van het onderhavige programma.

Grafiek 4 Grafiek 5


Mede door de concurrentie en gewijzigde inzichten op het gebied van kredietrisico, halveerde de kredietverstrekking voor de aanschaf van vervoermiddelen, nadat in voorgaande jaren sterke stijgingen werden gerealiseerd. Niettemin nam zij ruim 10% in het totaal voor haar rekening en was daarmee de op twee na belangrijkste categorie. Het aandeel van de kredietverlening aan ondernemers bleef steken op 6%. Wij streven naar uitbreiding van dit aandeel en richten ons daarbij vooral op het klein- en middenbedrijf.

Wij hebben de samenwerking met Suritrust in het kader van het Micro Kredieten Programma voortgezet. Er werden 228 leningen verstrekt met een totale waarde van SRD 1,1 miljoen. Onze bank acht dit marktsegment van belang voor de economie van Suriname. Om goede dienstver-lening aan dit marksegment te waarborgen is de MSME-unit operationeel. In dit kader onder-houden wij contacten met onder meer de Caribbean Micro Finance Alliance, waarvan onze heer Watson deel uitmaakt van het bestuur.

Deze organisatie zet zich onder andere in voor het organiseren van conferenties en trainingen om microfinancieringsinstellingen en kredietcoöperaties beter te doen functioneren. Gedurende het verslagjaar werd het kredietbeleid aangescherpt met het doel de non-performing loan ratio terug te dringen tot onder de norm van 5%. Vooralsnog wordt deze norm niet gehaald vanwege betalingsachterstanden in de rekening-courant-, de euro- en zakelijke hypotheekportefeuilles. Enkele ondernemers kampen met het trage betalingsgedrag van de overheid. Bovendien heeft de Centrale Bank de periode voor het als non-performance aanmerken van consumentenkredie-ten teruggebracht van 90 naar 60 dagen.

Tabel 2: Verstrekte kredieten naar doel

x 1.000 SRD

2.99023.019

2014

53.415

11.3203.4532.129

4.9335.571

%

5,643,1

100,0

21,26,54,0

9,210,4

5,948,2

100,0

16,42,93,2

7,815,7

x 1.000 SRD

4.07433.413

2013

69.275

11.3611.9902,200

5.38910.848

BedrijfsfinancieringWoning/Perceel HuisraadVervoermiddel Centralisatie van schuldenHerfinanciering Overige *)

Totaal*) waaronder levensonderhoud, studie, schoolbenodigdheden

%

22

Verruiming mogelijkheden om monetaire kasreservemiddelen te beleggenAls gevolg van de voor ons uitzonderlijk hoge monetaire kasreserveverplichting, waren wij verplicht ultimo 2014 SRD 86 miljoen of 31% van het balanstotaal aan liquide middelen aan te houden. De aanwezige liquiditeit beliep SRD 197 miljoen, inclusief SRD 51,7 miljoen aan schatkistpapier. Bijgevolg was de vrij beschikbare liquiditeit per jaar ultimo SRD 111 miljoen of 40% van het balanstotaal. De liquiditeitsratio, die de verhouding weergeeft tussen de aan-wezige en de vereiste liquiditeit, was 225%; zij overtrof de door ons gestelde norm van 100% in ruime mate.

Hogere baten vooral door stijging resultaat financiële transactiesDe activiteiten van de bank resulteerden in een resultaat vóór belastingen van SRD 890 dui-zend; 12% minder dan in 2013 (zie grafiek 6). De totale baten groeiden met 13% tot SRD 15,3 miljoen, vooral door de groei van de opbrengsten uit effecten tot SRD 1,9 miljoen. Bovendien steeg de rentemarge met 14% tot SRD 10,4 miljoen. Mede hierdoor nam de verhouding tussen de rentebaten en de kredietverlening met 3 procentpunt toe tot 15%. De rentelasten liepen met 19% ten opzichte van 2013 op tot SRD 7,4 miljoen of 3% van de toevertrouwde middelen. Dit laatste was het gevolg van de toename van de SRD spaartegoeden en de doorwer-king van de rentekosten van de in de loop van 2013 aangetrokken termijndeposito’s. Anderzijds verminderden de provisiebaten in verband met afgesloten verzekeringen en kredieten met 15% tot SRD 1,9 miljoen en de overige baten met 11% tot SRD 0,6 miljoen. Deze vermindering hangt samen met de ver-minderde kredietverlening.

Hogere lasten mede door toename kredietvoorzieningen en bedrijfskostenDe totale lasten namen met 16% toe ten opzichte van 2013 tot SRD 14,7 miljoen als gevolg van een toename in de overige beheerskosten. Tevens als gevolg van de aanscherping van de regelgeving door de Centrale Bank ten aanzien van de dotaties aan kredietvoorzieningen. Zo dient thans bij betalingsachterstanden van 30 tot 60 dagen een minimale voorziening van 5% getroffen te worden. Voorts is de maximale termijn waarna voor consumentenkredieten een volledige voorziening dient te worden getroffen, teruggebracht van een jaar naar 120 dagen. Hierdoor namen bedoelde dotaties toe van SRD 0,3 miljoen tot circa SRD 0,8 miljoen. De overige beheerskosten namen met 34% toe tot SRD 5,2 miljoen, door hogere huisvestings-, consultancy- en automatiseringskosten, alsook door uitbreiding van de activiteiten in het bin-nenland van Suriname, dienstreizen en donaties ten behoeve van sociale doelen. De afschrij-vingskosten namen met hetzelfde percentage toe tot circa SRD 1 miljoen.

Grafiek 6


Om de kosten te beheersen werd in het verslagjaar een gewijzigd loonbeleid geïntroduceerd. Hierdoor daalden de personeelskosten (inclusief pensioenlasten) met 1% tot SRD 7,8 miljoen. De verhouding van deze kosten ten opzichte van de totale bedrijfslasten daalde van 63% tot 56%. Door het geschetste verloop van de baten en lasten bleef de efficiëntie ratio, de verhoud-ing tussen de bedrijfslasten exclusief voorzieningen en –baten, ongewijzigd op 91%. Ons beleid is erop gericht een lagere ratio te bewerkstelligen. De rentabiliteit op het gemiddelde totale vermogen daalde van 0,27% in 2013 tot 0,22% en het resultaat na belastingen in relatie tot het aansprakelijk vermogen met één procentpunt tot 2%.

Solvabiliteitspositie blijft sterk ondanks stringentere regelgevingIndien het voorstel van de Raad van Toezicht wordt aangenomen om de netto winst over het boekjaar van SRD 582 duizend toe te voegen aan het aansprakelijk vermogen, zal dit vermogen met 2% toenemen tot SRD 24,1 miljoen. De overige vermogenscomponenten veranderden niet materieel. De post algemene reserve steeg met 4% tot SRD 16,9 miljoen. Haar aandeel in het totale vermogen beliep evenals in 2013 circa 70%. De posten entreepenningen en herwaarde-ringsreserve bleven vrijwel onveranderd op respectievelijk SRD 2,1 miljoen en SRD 3,4 mil-joen. Het aantal leden steeg met 7% tot 90.023 (zie tabel 3). Bij de entreepenningen was het effect van de depreciatie van de euro ook merkbaar.

Ondanks de verwachte toename van het aansprakelijk vermogen zal de BIS solvabiliteitsratio bij goedkeuring van het voorstel van de Raad van Toezicht met 3 procentpunten verminderen tot 16%, wat overigens nog steeds aanmerkelijk hoger is dan de in het verslagjaar door de Centrale Bank met 2 procentpunt opgetrokken minimumnorm van 10%. De vermindering van de BIS-ratio is vooral het gevolg van de doorgevoerde verhoging van de wegingsfactor voor hypothecaire leningen van 50% naar 75%, terwijl de 40% aan herwaarderingsreserve niet meer mag worden gevoegd aan het garantievermogen. De capital ratio, die het aandeel van het eigen vermogen in het balanstotaal weergeeft, bleef ongewijzigd op 9%.

Tabel 3: aantal leden

JaarLedental per 1 januariToegetreden

Uitgetreden

Groei in percentages

201484.2716.010

90.281258

90.0237%

201378.2046.684

84.888617

84.271

8%

201272.818

6.11778.935

73178.204

7,4%

201165.7547.809

73.563745

72.818

10,7%

201058.9397.131

66.070316

65.754

11,6%

24

Vooruitzichten voor het jaar 2015Ook gedurende het thans lopend jaar zal het beleid gebaseerd zijn op de basisprincipes zoals geformuleerd in ons Strategisch plan 2012-2015. Deze principes houden in dat wij simultaan streven naar het nadrukkelijker accentueren van de coöperatieve signatuur van onze bank re-kening houdend met de eisen die een moderne en dynamische financiële sector stelt. Bij de operationele invulling van het beleid zal echter ook rekening worden gehouden met hernieuwde inzichten. Hiervan uitgaande zal de aandacht zich explicieter richten op de volgende beleids-gebieden:

• Het creëren van meerwaarde voor onze leden en klanten onder meer door afstemming van het productassortiment op hun wensen en behoeften, alsook het verbeteren van de toegan-kelijkheid tot onze diensten door verbetering van de dienstverlening van de filialen. De voorlichting aan het publiek zal worden geïntensiveerd door doelgerichte promotie- en mar-ketingcampagnes;

• Het versterken van de bedrijfseconomische soliditeit van onze bank door verbetering van; het integrale Asset and Liability Management, - het beleid betreffende baten en lasten van de bank en verbetering van de interne bancaire en controleprocessen mede op basis van het “Three Lines of Defense model”. Strikte naleving van de wet- en regelgeving zoals vast-gelegd in onder andere onze in 2014 gereed gekomen Compliance Charter, de richtlijnen van de Centrale Bank, het Anti Money Laundering-, het Combatting the Financing of Ter-rorism beleid en het Amerikaanse Foreign Account Taks Compliance Act;

• Het intensiveren van de samenwerking met andere ondernemingen en organisaties, waar-onder met buurtverenigingen en NGO’S. De financiële scholing van kleine ondernemers zal ter hand worden genomen en de deelname aan het Financial Literacy Program van de Centrale Bank zal worden voortgezet;

• De uitbouw van onze activiteiten op nichemarkten onder andere door uitbreiding van de Micro, Small and Medium Size Entrepreneurs unit. Wij streven naar verruiming van de samenwerking met micro finance instituten. Rond 2016 dienen wij in deze branche het grootste instituut te zijn. Daartoe besteden wij aandacht aan training van het personeel, de professionalisering van de organisatie van de unit en het ontwikkelen van producten die geschikt zijn voor specifieke sectoren, waaronder het agrokrediet;

• De verbreding van het geografisch werkterrein van de bank door verdere penetratie van gebieden in het binnenland. In Sipaliwini zal nog een filiaal worden opgezet.


Wij zijn ervan overtuigd dat het realiseren van de geschetste hernieuwde strategische beleidsinzichten de gewenste vruchten zullen afwerpen. Hierdoor zullen wij beter invulling kunnen geven aan onze principiële doelstelling om de coöperatieve signatuur en filosofie cen-traal te stellen en tegelijkertijd te voldoen aan de vereisten voortvloeiend uit het werken op basis van marktconforme principes en volgens een doelmatige en doelgerichte bedrijfsvoering. De vooruitzichten op succes zijn bemoedigend, mede gelet op de levendige bedrijvigheid in het midden- en kleinbedrijf. Als stabiele en solide coöperatieve bank treden wij de toekomst dan ook met vertrouwen en met hernieuwd elan tegemoet.

26

Verslag van de Raad van ToezichtTer voldoening van de in artikel 25 lid 1 onderdeel g van de statuten vermelde taak delen wij u mee, dat wij de jaarrekening van de bank over het boekjaar 2014 hebben onderzocht. Mede op grond van de goedkeurende controleverklaring van Tjong A Hung Accountants, adviseren wij u de jaarrekening vast te stellen en het bestuur te dechargeren. Wij kunnen ons verenigen met het voorstel om het batig saldo van SRD 582.463 toe te voegen aan het aansprakelijk vermogen en adviseren onze leden dit voorstel goed te keuren.

De Raad van Toezicht

Th. linscheer, voorzitterDrs. W. Jap A Joe, ondervoorzitterMr. E. Rudge, LL.M., secretarisM. Amelo, MBA, lidW. Ligeon, lid


• Balans per 31 december 2014 vóór bestemming resultaat

• Winst- en verliesrekening

• Kasstroomoverzicht

• Grondslagen van waardering van activa en passiva en resultaatbepaling

• Toelichting op de balans per 31 december 2014

• Materiele vaste activa

• Toelichting op de winst- en verliesrekening

• Statutaire bepalingen inzake de bestemming van het voordeling saldo

• Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Jaarrekening 2014

28

Raad van Toezicht Het Bestuur DirectieTh. Linscheer, voorzitter E. Watson, voorzitter F. Terlaan QT, algemeen directeurDrs. W. Jap A Joe, ondervoorzitter M. Romeo, ondervoorzitter Drs. K. Simons - Wijdenbosch, directeur bankmanagement Mr. E. Rudge LL.M., secretaris S. Brunings, lid A. Gopi, directeur commercieM. Amelo, MBA, lid W. Ligeon, lid

Balans per 31 december 2014 vóór bestemming resultaat (in SRD)

ACTIVA

Kasmiddelen

Vorderingen op kredietinstellingen

Overlopende activa

Kredieten

schatkistpapier

Termijn deposito’s

effecten

Materiële vaste activa

TOTAAL ACTIVA

31 december 2014

55.708.161

22.872.431

2.464.609

122.390.119

51.696.050

7.985.267

351.854

12.137.976

275.606.467

31 december 2013

95.877.591

13.051.876

2.812.530

123.471.097

2.861.523

12.545.467

316.448

11.868.911

262.805.443


184.573.533

48.064.570

628.7693.450.188

16.253.262259.925

2.079.778304.096654.367

PASSIVA

Schulden aan kredietinstellingen

Toevertrouwde middelenSpaargeldenOverige toevertrouwde middelen

Overlopende passivaSchulden aan niet Gouvernementele instellingenVoorzieningen

Aansprakelijk vermogenFonds voor algemene bankrisicoHerwaarderingsreserveAlgemene reserveBestemmingsfondsEntreepenningenLedencertificatenResultaat boekjaar

TOTAAL PASSIVA

189.935.520

54.695.182

626.4193.433.588

16.924.229

101.3112.092.704

289.533582.463

Balans per 31 december 2014 vóór bestemming resultaat (in SRD)

31 december 2014 31 december 2013

603.568

244.630.702

3.884.804

400.000

2.037.146

24.050.247

275.606.467

1.966.869

232.638.103

1.879.050640.000

2.051.036

23.630.385

262.805.443

30

Raad van Toezicht Het Bestuur DirectieTh. Linscheer, voorzitter E. Watson, voorzitter F. Terlaan QT, algemeen directeurDrs. W. Jap A Joe, ondervoorzitter M. Romeo, ondervoorzitter Drs. K. Simons - Wijdenbosch, directeur bankmanagement Mr. E. Rudge LL.M., secretaris S. Brunings, lid A. Gopi, directeur commercieM. Amelo, MBA, lid W. Ligeon, lid

15.376.631

6.231.8329.144.7991.354.7882.239.077

152.190688.847

13.579.701

7.402.773403.514

3.878.339730.430

12.415.056

284.159

12.699.215

880.486

135.864

1.016.350

361.983

Winst- en verliesrekening over 2014 (in SRD)

BatenRentebatenRentelastenRentemargeOpbrengsten uit effectenProvisiebatenResultaat uit financiële transactiesOverige batenTotaal Baten

lastenPersoneelslastenPensioenkostenAndere beheerskostenAfschrijvingen BedrijfslastenWaardevermindering van vorderingen en dotaties aan voorzieningenTotaal lasten

Bedrijfsresultaat

Diverse baten en lasten

Resultaat vóór belastingInkomstenbelasting

2014 2013

17.811.6187.388.871

10.422.7471.957.0981.906.372

407.496609.746

15.303.459

7.269.346491.736

5.187.876974.877

13.923.835

784.32914.708.164

595.295

294.888

890.183

307.720

Netto resultaat 582.463 654.367


654

26680

15.70216.382

3.38119.763

1.87421.637

87.292

108.929

730-225-202

-400

-677

-23.7831.726

37.759

-1112.121-5.759-2.970

1.541200133

-

(Bedragen x SRD 1.000)

Kasstroom uit operationele activiteitenNetto resultaatAanpassingen voor:- Afschrijvingen- Waardeveranderingen van vorderingen- Mutatie voorzieningen - Fonds voor algemene bankrisico’s- Schulden niet Gouvernementele Instellingen - overige mutaties overlopende posten

Kasstroom uit bedrijfsoperatiesMutaties kredieten aan de private sector Mutatie bankiersMutatie toevertrouwde middelen

Kasstroom uit operationele activiteiten

Kasstroom uit investeringsactiviteitenEffectenSchatkistpapierTermijndeposito’sMateriële vaste activaKasstroom uit investeringsactiviteiten

Kasstroom uit financieringsactiviteitenHerwaarderingsreserveEntreepenningenBestemmingsfondsLeden certificaatKasstroom uit financieringsactiviteitensaldo kasstroom

Beginsaldo kasmiddelen + vorderingen op kredietinstellingenEindsaldo kasmiddelen + vorderingen op kredietinstellingen

2014 2013

Kasstroomoverzicht over 2014 (in SRD)

582

2.4853.067

12.29815.365

-45.554-30.189

-160

-30.349

108.929

78.581

975-588-14-2

-2402.354

1.669-1.36311.993

-35-48.835

4.560-1.244

-13

-159-15

32

Algemeen

Grondslag voor opstelling van de jaarrekeningDe jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslag-geving.

Vergelijking met vorig jaarDe gehanteerde grondslagen van waardering van activa en passiva en resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaand boekjaar.

Grondslagen van waardering van activa en passiva

KredietenDe kredieten zijn opgenomen voor de nominale bedragen onder aftrek van een noodzakelijk geachte voorziening voor risico’s, die de coöperatie loopt uit hoofde van het kredietbedrijf. De dotatie aan de voorziening is in de winst- en verliesrekening opgenomen onder de post “waardevermindering van vorderingen”. De per balansdatum nog te ontvangen rente over de kredieten wordt eveneens verantwoord onder de post “kredieten”.

effectenDe effecten worden gewaardeerd tegen de marktwaarde. De waardeveranderingen zijn verwerkt in de resultaten-rekening.

Materiële vaste activaHet terrein en het gebouwencomplex van de coöperatie worden gewaardeerd tegen de actuele waarde onder aftrek van afschrijvingen. De actuele waarde wordt bepaald op grond van taxaties van deskundigen. De laatste taxatie heeft in augustus 2013 plaatsgevonden. De overige bedrijfsmiddelen en inventaris worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van afschrijvingen. Investeringen in vreemde valuta worden gewaardeerd tegen de transactiekoers.

Toevertrouwde middelenHieronder zijn inbegrepen de schulden in rekening-courant, de spaargelden en de giro’s. Zij worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. De ultimo van het boekjaar verschuldigde rente over de toevertrouwde middelen is verantwoord onder “Overlopende passiva”.

VoorzieningenVoorziening latente belastingverplichtingen. De voorziening voor latente belastingverplichtingen betreft verplichtingen die voortvloeien uit de verschillen in waarderingsgrondslagen tussen bedrijfseconomische en de fiscale waardering. De voorziening wordt opgenomen voor de nominale waarde waarbij wordt uitgegaan van het geldende belastingtarief.

Grondslagen van waardering van activa en passiva en resultaatbepaling


Fonds voor algemene bankrisico’sEr wordt een fonds voor algemene bankrisico’s (FAR) aangehouden om reden van voorzichtigheid, teneinde de algemene risico’s van het bankbedrijf af te dekken. De hoogte van dit fonds en de toevoeging aan dit fonds zijn gebaseerd op de verwachte ontwikkelingen van huidige en toekomstige risico’s. Dotaties worden in de winst- enverliesrekening verantwoord onder het hoofd “Waardeveranderingen van vorderingen en voorzieningen van in de balans opgenomen verplichtingen”.

HerwaarderingsreserveDe herwaardering op terreinen en gebouwen worden onder aftrek van de latent verschuldigde belastingen in de herwaarderingsreserve opgenomen.

Overige activa en passivaVoor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden de overige activa en passiva gewaardeerd te-gen de nominale waarde. Hierbij wordt op vorderingen, indien dit noodzakelijk is, een voorziening in mindering gebracht.

Grondslagen van resultaatbepalingHet resultaat wordt bepaald door het verschil tussen de rentebaten uit kredietverlening en overige uitzettingen enerzijds en de rentelasten van de opgenomen en toevertrouwde gelden anderzijds. De opbrengsten worden ver-antwoord in het jaar waarin de diensten zijn verricht, de lasten reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Afschrijvingen op bedrijfsgebouwen zijn gebaseerd op actuele waarde. De overige bedrijfsmiddelen en overige inventaris worden afgeschreven op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur.

InkomstenbelastingInkomstenbelasting wordt berekend door toepassing van het geldende tarief op het resultaat van het boekjaar, waarbij rekening gehouden wordt met fiscale faciliteiten, voor zover van toepassing.

Grondslagen voor de opstelling van het kasstroomoverzichtHet kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomover-zicht bestaan uit kasmiddelen en vorderingen op kredietinstellingen.

Vreemde valutaPresentatie, rapportage- en functionele valutaDe jaarrekening is gepresenteerd in Surinaamse Dollar (SRD) uitgedrukt in absolute waarden.De presentatie valuta is tevens ook de functionele valuta. Monetaire activa en passiva luidende in vreemde valuta worden omgerekend tegen de aankoopkoers zoals genoteerd door de Centrale Bank van Suriname per jaareinde.De uit de omrekening voortvloeiende koersverschillen zijn opgenomen in de winst- en verliesrekening onder de post “Resultaat uit financiële transacties”. Transacties in vreemde valuta gedurende de verslagperiode zijn in de jaarrekening verwerkt tegen de gemiddelde maandkoers van afwikkeling. De gehanteerde koersen van vreemde valuta per balansdatum luiden als volgt:

31 december 2013 (in SRD)31 december 2014 (in SRD)

USD 1

eUr 1

3,25

3,94

3,25

4,47

34

Toelichting op de balans per 31 december 2014 (in SRD)

ACTIVA

Kasmiddelen Onder dit balanshoofd zijn de voorraden contante betalingsmiddelen, de directe opeisbare tegoeden bij de CBvS, alsmede de kasreserve in SRD en VV opgenomen.

Vorderingen op KredietinstellingenDit betreft de vorderingen op binnen- en buitenlandse banken.

Overlopende activaDit betreft vooruitbetaalde kosten en overige te ontvangen en nog niet gefactureerde bedragen.

Kredieten Hieronder zijn opgenomen de met het kredietbedrijf samenhangende vorderingen. In de regel geldt dat de spaartegoeden van de kredietnemer bij de coöperatie mede dienen als zekerheidsstelling. Met een voorziening voor waardevermindering is er rekening gehouden.

schatkistpapier Betreft tien beleggingen bij de Centrale Bank van Suriname. De interesten bedragen 10,5% per jaar met een looptijd van 18 maanden en 9% per jaar met een looptijd van 12 maanden.

Termijndeposito’s

effecten Dit zijn lokale beleggingen. De effecten worden gewaardeerd op basis van de marktwaarde.

Materiele Vaste activa

31 december 2014

55.708.161

22.872.431

2.464.609

122.390.119

51.696.050

7.985.267

351.854

12.137.976

31 december 2013

95.877.591

13.051.876

2.812.530

123.471.097

2.861.523

12.545.467

316.448

11.868.911


1 januari 2014AanschafwaardeHerwaarderingActuele- resp. aanschafwaardeCum. AfschrijvingenBoekwaarde

Mutaties in 2014InvesteringenDesinvesteringenAfschrijvingenAfschrijving desinvesteringOverboeking

31 december 2014 AanschafwaardeHerwaarderingActuele- resp. aanschafwaardeCum. afschrijvingen Boekwaarde Afschrijvingspercentage

535.879-

535.879-295.297240.582

197.908-62.320

-123.219

62.320

74.689

671.467-

671.467-356.196

315.271 25%

4.944.756-

4.944.756-3.526.3461.418.410

265.476

-650.996

-1.655.8091.270.289

6.866.041-

6.866.041-4.177.342

2.688.699 12,5%-33,3%

4.373.4981.521.788

5.895.286-1.274.0134.621.273

197.501

-200.662

-270.401267.240

4.841.4001.521.788

6.363.188-1.474.675

4.888.513 2,5%

1.388.241

2.615.680

4.003.921-

4.003.921

38.000

-

--

38.000

1.426.2412.615.680

4.041.921-

4.041.921

Terreinen Gebouwen TotaalTransport-middelen

Onderhanden werken

Inventaris

1.584.725-

1.584.725-

1.584.725

545.057

-

--1.926.210-1.381.153

203.572-

203.572-

203.572

12.827.099

4.137.468

16.964.567-5.095.656

11.868.911

1.243.942-62.320

-974.877

62.320-

269.065

14.008.7214.137.468

18.146.189-6.008.213

12.137.976

Materiële Vaste Activa (in SRD)

Onderstaand geven wij een samenvattend overzicht van de mutaties van de materiële vaste activa in het boekjaar.

De waarde van het onroerend goed is in augustus 2013 getaxeerd door een externe deskundige en in de jaarrekening verwerkt per 31 december 2013. De onroerende zaken en bedrijfsmiddelen zijn uitsluitend bestemd voor eigen gebruik.

36

1.735.327

213.379

88.440--

1.605.022-13.696

-

144.001

1.735.327

1.605.022

261.334

184.680--

1.440.019-9.338

174.341

1.605.022

PASSIVA (in SRD)

Schulden aan Kredietinstellingen

Toevertrouwde middelenSpaargelden betreffen de tegoeden van de leden op de spaarrekeningen. Overige toevertrouwde middelen hebben be-trekking op direct opeisbare deposito’s en op termijn deposito’s.

Overlopende passiva Dit betreft vooruit ontvangen bedragen, te betalen rente alsmede overige te betalen bedragen.

schulden aan Niet Gouvernementele instellingenIn het kader van een overeenkomst tussen Godo en de beheerder van het Micro Kredieten Programma voor het verstrekken van microkredieten is de 2e tranche beschikbaar gesteld.

Voorzieningen Voorziening latente belastingverplichtingenVoorziening groot onderhoud gebouwenVoorziening assurantie eigen risico Voorziening arbeidsongeschiktheidVoorziening ziektekosten gepensioneerden

Voorziening latente belastingverplichtingen Stand per 1 januari VrijvalBij: Latentie herwaarderingen gebouwenBij: als gevolg van definitieve aangifte inkom-stenbelasting 2012 Stand per 31 december


1.966.869

232.638.103

1.879.050

640.000

2.051.036

603.568

244.630.702

3.884.804

400.000

2.037.146


Voorziening groot onderhoud gebouw Deze post betreft een voorziening voor groot onderhoud, die berekend is door een onafhankelijke deskundige. Door deze deskundige is een onderhoudsplan gemaakt voor 20 jaren voor het hoofdgebouw, achtergebouw en garage. De totale onderhoudskosten zijn begroot op EUR 225.018. De onderhoudskosten voor 2014 bedra-gen SRD 44.329. Het verloop van deze voorziening is als volgt:

Stand per 1 januari AfToevoegingenStand per 31 december

Voorziening arbeidsongeschiktheid Stand per 1 januariVrijvalStand per 31 december

Voorziening ziektekosten gepensioneerden Stand per 1 januari VrijvalStand per 31 december

Voorziening assurantie eigen risicoStand per 01 januari VrijvalStand per 31 december

Fonds voor algemene bankrisico’sStand per 1 januari VrijvalStand per 31 december


261.334-92.28444.329

213.379

271.628-60.54150.247

261.334

--

-

176.088-176.088

-

--

-

100.000-100.000

-

184.680

-98.425

88.440

265.799-82.300184.680

628.769 -2.350

626.419

628.769-

628.769

AANSPRAKELIJK VERMOGEN

38

1.924.864-16.600

1.541.924

15.299.683936.979

16.236.66216.600

127.259180.000-47.334

Herwaarderingsreserve

Stand per 1 januariVrijval t.g.v. Algemene ReserveBij: toevoeging aan herwaarderingsreserveStand per 31 december

algemene reserve

Stand per 1 januari Resultaat voorgaand boekjaar

Bij: Vrijval vanuit herwaarderingsreserve Stand per 31 december

Bestemmingsfonds Betreft technische ondersteuning ontvangen van de beheerder van het Micro Kredieten Program-ma. Deze schenking is uitsluitend bestemd voor capaciteitsversterking, aanschaf van systemen en operationele verliezen.

Stand per 1 januariBij: microkredietfonds technische ondersteuningAf: onttrekking ten laste van het fondsStand per 31 december

Entreepenning Dit betreft het geaccumuleerd bedrag dat door de leden éénmalig bij toetreding wordt gestort op rekening van de coöperatie, dit ter versterking van het eigen vermogen. De door een lid betaalde entreepenning wordt niet uitgekeerd bij uittreding.

Ledencertificaten Een ledencertificaat is de participatie van leden en niet leden aan de vorming van het eigen vermogen van Godo. Het ledencertificaat is een zekere belegging voor onbepaalde tijd met een gegarandeerde rente. Een ledencertificaat is niet opzegbaar maar wel verhandelbaar. Conform de richtlijnen van de Centrale Bank van Suriname is 50% van de ledencertificaten als eigen vermogen aangemerkt. De overige 50% is verwerkt als zijnde spaargelden.


3.450.188 -16.600

-

16.253.262654.367

16.907.62916.600

259.925-

-158.614

2.092.704

289.533

3.433.588

16.924.229

101.311

3.450.188

16.253.262

259.925

2.079.778

304.096


Rentemarge Dit betreft het voordelig verschil tussen de rentebaten en de rentelasten.

Opbrengsten uit effectenDit betreft het resultaat uit binnenlandse en buitenlandse beleggingen.

Provisiebaten en overige baten In deze posten zijn de opbrengsten uit de dienstverlening verwerkt.

Resultaat uit financiële transactiesDit omvat o.a. de koersverschillen welke voortvloeien uit de omrekening van monetaire activa en passiva luidend in vreemde valuta.

Personeelslasten Hierin zijn begrepen salarissen, bonussen, sociale lasten, trainingen, pensioenkosten en andere voorzieningen.

andere beheerskosten Deze post omvat o.a. automatiserings- en kantoorkosten, vacatiegelden Raad van Toezicht en Bestuur, accountantskosten, drukwerk, kosten transportmiddelen en overige exploitatiekosten.

Afschrijvingen Dit betreft afschrijvingen op inventarissen, transportmiddelen en gebouwen.

Diverse baten en lastenDit betreft baten verkregen uit aflossingen reeds afgeboekte leningen en overige baten en lasten.

Waardevermindering vorderingen en andere voorzieningen Deze post bestaat uit de toevoeging aan de voorziening waardevermindering van vorderingen en de voorziening voor groot onderhoud gebouwen, arbeidsongeschiktheid en medische kosten gepensioneerden.

2014 2013Toelichting op de winst- en verliesrekening 2014 (in SRD)

10.422.747

1.957.098

2.516.118

407.496

7.761.082

5.187.876

974.877

294.888

784.329

9.144.799

1.354.788

2.927.924

152.190

7.806.287

3.878.339

730.430

135.864

284.159

40

STATUTAIRE BEPALINGEN INZAKE DE BESTEMMING VAN HET VOORDELIG SALDO

artikel 53 lid 1Het voordelig saldo van de winst- en verliesrekening dat na afboeking van de bedragen voor afschrijvingen, voorzieningen en bijzondere reserveringen overblijft, wordt toegevoegd aan de algemene reserve, welke zal dienen tot delging van eventuele verliezen.

artikel 53 lid 2De algemene ledenvergadering kan, nadat het bestuur onder goedkeuring van de raad van toezicht daartoe een voorstel heeft ingediend, als volgt van het bovenstaande afwijken. Het-geen ingevolge het bepaalde in lid 1 van dit artikel aan de algemene reserve zou moeten worden toegevoegd, kan door de algemene ledenvergadering: a. tot ten hoogste een/vierde gedeelte doch niet meer dan een bedrag, gelijk aan vier procent van het bedrag van die algemene reserve worden besteed voor doeleinden, welke door haar van plaatselijk of algemeen belang worden geacht.b. tot ten hoogste de helft worden besteed tot terugbetaling aan de leden, over wie ter aanzui- vering van een tekort een omslag, als bedoeld in artikel 15 lid 5, heeft plaats gehad.

artikel 54De reserves mogen in geen geval onder de leden worden verdeeld.

STATUTAIRE BEPALINGEN INZAKE DE BIJDRAGE IN HET NADELIG SALDO

Leden aansprakelijkheid

artikel 15 lid 5Bij besluit van de Algemene Leden Vergadering kan, op voorstel van het bestuur, worden bepaald, dat een nadelig saldo, voorkomende op de laatstelijk goedgekeurde balans, naar gelij-ke delen wordt omgeslagen over hen, die lid waren, evenals over hen, die hebben opgehouden lid te zijn in het boekjaar, waarop bedoelde balans betrekking heeft.

Arikel 15 lid 6 juncto artikel 9 Huishoudelijk reglementDe aansprakelijkheid van leden en oud-leden strekt zich in geen geval verder uit dan een bedrag van US$ 30 per lid, respectievelijk per oud lid.

Overige gegevens


De in dit verslag op pagina 27 tot en met 39 opgenomen verkorte jaarrekening, bestaande uit de balans per 31 december 2014, de winst- en verliesrekening, het kasstroomoverzicht en bijbe-horende aangepaste toelichtingen, is ontleend aan de jaarrekening van de Coöperatieve Spaar- en Kredietbank “GODO” G.A., per 31 december 2014. Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 29 april 2015. Desbetreffende jaarrekening en de verkorte jaarrekening daarvan, bevatten geen weergave van gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden sinds de datum van onze controleverklaring van 29 april 2015.

De verkorte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van algemeen geldende van toepassing zijnde grondslagenvoor de financiele verslaggeving. Het kennisnemen van de verkorte jaarrekening kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening 2014 van de Coöperatieve Spaar- en Kredietbank “GODO” G.A.

Verantwoordelijkheid van het bestuurHet bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de verkorte jaarrekening in overeen-stemming met algemeen aanvaarde richtlijnen voor financiële verslaggeving.

Verantwoordelijkheid van de accountantOnze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de verkorte jaarrekening op ba-sis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met internationale controlestan-daarden.

OordeelNaar ons oordeel voldoet de verkorte jaarrekening 2014 van de Coöperatieve Spaar- en Kre-dietbank “GODO” G.A. aan de voor dit doel te stellen eisen.

Paramaribo, 15 mei 2015

Tjong A Hung Accountants N.V.

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

42

NOTITIES

HoofdkantoorKeizerstraat 139 - 143Paramaribo - SurinameTelefoon: (+597) 42 15 46

LelydorpIndira Gandhiweg BR. 869Samie’s Mall unit 1Lelydorp - WanicaTelefoon: (+597) 036 73 93

AlbinaHk Lnt. Weyne weg en Struikenstraat 23Albina - Marowijne

Nieuw AuroraSipaliwini - SurinameTelefoon: (+597) 680 91 40

Visie, Missie en Kernwaarden - Amazon S3...Visie, Missie en Kernwaarden Godo úw leider in...

Documents

Transcript of Visie, Missie en Kernwaarden - Amazon S3...Visie, Missie en Kernwaarden Godo úw leider in...