Magazine van het Leger des HeilsJaargang 128 nr. 5

Wat zitje nou dehele dagte doen?

redactieHoofdredactieMenno de Boer

Redactie | redactie@legerdesheils.nlJurjen SietsemaWillemijn de JongNathan SudmeierSuzanne JanseMarko Mellema

VormgevingNathan Sudmeier

TrafficArnoud van Roosmalen

CoverCsaba Peterdi

reageren & abonnementenLEGER DES HEILST.A.V. REDACTIEPOSTBUS 3006, 1300 EH, ALMERERedactie | redactie@legerdesheils.nlAbonnement | www.legerdesheils.nl

drukSenefelder Misset BVMercuriusstraat 357006 RK Doetinchem

strijdkreetMAGAZINE VAN HET LEGER DES HEILSStichter | William BoothInternationaal leider | Generaal André CoxLeider Nederland | Commissioner Hans van Vlietwww.legerdesheils.nl | info@legerdesheils.nl

© Leger des Heils 2015Het Leger des Heils is een internationale beweging en behoort tot de universele christelijke kerk. Zijn boodschap is gebaseerd op de Bijbel. Zijn dienstverlening wordt gestimuleerd door de liefde tot God. Zijn opdracht is het Evangelie van Jezus Christus te prediken en in Zijn naam menselijke nood te lenigen zonder enige vorm van discriminatie.

nr. 5

4De hectiek vanJorrit Bergsma

6Dezelfde agenda,

dag in dag uit

8Kees van der Staaij:

Maak van de zondag eenparel in de week

10De agenda van...

14Ruimte in je hoofd

18Wat zit je nou de hele dag

te doen joh?

20Ik dacht altijd dat ik

een 9-tot-5-mens was

22Druk? Voor echte rustmoet je tijd vrijmaken

‘Niets is meer waarddan de dag van vandaag’Als we naar de wereld van vandaag kijken, is deze uitspraak van de Duitse schrijver/filosoof Johann Wolfgang von Goethe best bijzonder. Want wij zijn vaak zo druk met de zaken die onze agenda voorschrijft, dat we nauwelijks nog de waarde van vandaag beleven. We rennen door het leven, proberen overal op tijd aanwezig te zijn, kijken tijdens gesprekken die we voeren al druk op onze

horloges, want de volgende taak wacht alweer. Tijd nemen voor onszelf, tijd nemen om eens goed na te denken, tijd nemen om te reflecteren, tijd nemen om te overpeinzen, daar hebben we geen tijd voor. En het staat ook zo raar om tijdens werkuren eens de voeten op tafel te leggen om rustig na te denken over de volgende opdracht of activiteit. En toch zouden we dat misschien eens wat vaker moeten doen. Niet altijd maar doorrazen, maar bewust tijd nemen om na te denken. Tijd nemen om ervoor te zorgen dat we de goede dingen doen. Tijd nemen voor rust. Tijd nemen voor de dag van vandaag.

strijdkreet | 3

Agenda topschaatser Jorrit Bergsma soms super-hectisch:

“Koffers uitpakken, schaatsen, wassen en koffers weer inpakken…”

Hoe ziet de agenda van een topsporter eruit? Topschaatser Jorrit Bergsma werd twee keer Nederlands en een keer Olympisch kampioen op de 10 kilometer. Maar ook in het marathonpeloton is hij steevast een van de favorieten voor de winst. Tussen de langebaanwedstrijden door, pakt hij zo nu en dan ‘gewoon’ een marathon mee.

TEKST JURJEN SIETSEMA BEELD TWITTER JORRIT BERGSMA / TEAM CLAFIS

4 | strijdkreet

J orrit vertelt:

“Mijn agenda is goed gevuld,

maar ik beheer hem nog

altijd zelf. Natuurlijk staan de

ploegtrainingen van tevoren

vast. Maar daarbuiten heb ik voldoende ruimte

om mijn eigen trainingen te plannen. In het

wedstrijdseizoen is het wel vrij hectisch. Je

vliegt van de ene plek naar de andere. Dan is

het koffers uitpakken, schaatsen, wassen en de

koffers weer inpakken. Vooral vorig jaar tijdens

de Olympische Spelen waren we veel van huis.

Dan ben je blij dat het achter de rug is.”

Fris aan de start

Vaak staan er in agenda’s van topsporters, naast

hun training- en wedstrijdschema’s, ook nog

andere activiteiten gepland, zoals lezingen of

sponsoractiviteiten. Hoe is dat bij Jorrit? “Ik geef

geen lezingen. Dat kan ik er niet bij hebben. Als

sporter moet je uitgerust blijven. Omdat het

reizen en het sporten zelf veel energie vragen,

zoek ik naar mogelijkheden om tussendoor

goed uit te rusten. Dat betekent allereerst

goede nachten maken. Vooral in de belangrijke

wedstrijdperiodes, waarin er gepresteerd moet

worden. Dan denk ik extra goed om mijn slaap

en mijn voeding. Als je daar niet scherp op bent,

dan bestaat de kans dat je ziek wordt en dat kan

niet. Ik wil juist in die periodes fris aan de start

verschijnen.”

Een goede slaper

Het scheelt dat hij een goede slaper is, zegt

hij. Misschien soms zelfs iets te goed. Ook in

de periodes waarin er net iets minder scherpte

wordt gevraagd. Jorrit lacht: “Dan komt het nog

weleens voor dat ik net op tijd of iets te laat op

de training verschijn. Gelukkig is mijn coach,

Jillert Anema, niet iemand die je daar stevig op

aanspreekt. Hij legt de verantwoordelijkheid bij

jezelf. Als je het uiteindelijk verknalt, dan heb je

dat aan jezelf te wijten en dat is natuurlijk zo.

Maar voor de rest houd ik mij keurig aan mijn

agenda.”

Vrije tijd?

Blijft er, ondanks zijn drukke agenda, nog wel

vrije tijd over? En: wat doet Jorrit dan het liefst?

“Ik ben opgegroeid aan het water, in Friesland.

Ik heb tot mijn achttiende wedstrijden gezeild

en tot vorig jaar woonde ik op de woonark waar

ik ben opgegroeid. Wij zijn thuis altijd echte

watersporters geweest en als het even kan, ben

ik op het water te vinden. Samen met mijn vader

heb ik een zeilbootje, mijn vader zelf heeft een

skûtsje. Maar zeilen kost vaak veel tijd. Daarom

hebben we ook een speedbootje. Als we minder

tijd hebben, gaan we daarmee het water op.”

En dan is je partner ook nog top…

Jorrit trouwt op 2 mei met topschaatster

Heather Richardson. In 2013 werd Heather

wereldkampioene sprint en dit seizoen pakte

ze de tweede plek op het WK en won ze de

500 meter op het WK Afstanden. Hoe is het

om een relatie te hebben met iemand die ook

topsport beoefent? Zie je elkaar dan eigenlijk

nog wel eens? “Soms zagen we elkaar vier of

vijf maanden achter elkaar niet, dan een weekje

wel en vervolgens weer een hele periode niet.

Dat vond ik vervelend. We hadden dan wel elke

dag contact via Skype, maar dat is niet echt

ideaal. Sinds mei vorig jaar wonen we samen in

Friesland en trainen we in dezelfde ploeg. Dat

heeft het een stuk makkelijker gemaakt.”

Toch maar een weddingplanner

Voor hun huwelijk hebben ze toch maar een

weddingplanner ingehuurd, zegt Jorrit.

“Natuurlijk plan je de grote lijnen zelf, maar

het is wel heel fijn, zo’n weddingplanner. Zij

heeft, samen met mijn schoonmoeder, heel

veel werk verzet voor onze huwelijksdag.” De

trouwdag van het schaatspaar vindt plaats op

een prachtige ranch in North Carolina (VS). “De

plechtigheid is aan een meer aan de rand van

de ranch. Hoe kan het ook anders? Natuurlijk

hebben we ook een huwelijksreis gepland. Naar

Hawaï. Daarna gaan we weer naar Nederland.

We hebben tenslotte een agenda…”

strijdkreet | 5

Midden in de drukke Utrechtse volkswijk Zuilen staat een klooster: het Cenakelklooster. Er wonen vijf

zusters die zich ‘Dienaressen van de Heilige Geest van de Altijddurende Aanbidding’ noemen. Zuster Maria Confidens is overste in het klooster. Al 54 jaar geeft zij al haar tijd aan de bediening van het gebed. Dag in, dag uit.

We spreken af in het klooster, omdat zuster Maria

Confidens niet onnodig buiten het klooster komt.

Eenmaal binnen word ik vanachter een raampje

verwezen naar een kleine kamer. De kamer lijkt een

beetje op een verhoorkamer; grote houten spijlen tussen

mij en zuster Maria. “Is dat ter bescherming?” vraag

ik, nadat we de hand door de spijlen hebben geschud.

“Nee hoor, dat is meer symbolisch. Het laat zien dat wij

buiten de wereld staan. We leven hier afgezonderd. We

komen weliswaar alleen buiten het klooster als het strikt

noodzakelijk is, maar dit zijn geen gevangenistralies.”

Wat bezielt de zuster om zich zo te willen afzonderen?

Dat is een vraag die ze regelmatig van bezoekers krijgt.

“Ik had als kind al het verlangen om zo te leven. Ik

groeide op in het Westland in een groot, gelovig gezin.

We gingen elke dag naar de heilige mis. Er groeide bij

mij een grote liefde voor Jezus Christus. Natuurlijk

leek het me fijn om een gezin te krijgen, maar ik voelde

een groter verlangen naar dit leven. Ik hield meer van

Christus en kreeg innerlijke zekerheid toen ik op mijn

negentiende besloot om non te worden.”

Wakker blijven

Zuster Maria Confidens leeft volgens een dagorde.

Elke dag is op dezelfde manier ingedeeld. Om half

zes opstaan, om kwart over zes het eerste gebed. Elke

ochtend om acht uur een eucharistieviering. Een

middaggebed om kwart over twaalf, een getijdengebed

om half vier ’s middags en een avondgebed om zes

uur ’s avonds. “We bidden tussen die diensten door

ook persoonlijk in de kapel. Zo hebben we ook

nachtdiensten. Ik moest ’s nachts bidden op witte

Dezelfde agenda,dag in dag uit

TEKST WILLEMIJN DE JONG BEELD WENDY BOS

6 | strijdkreet

donderdag, en ik was zo slaperig! Toen kwam de zin

van Jezus in mijn hoofd die hij tegen zijn slapende

leerlingen zei in Gethsemane, vlak voor hij gekruisigd

zou worden: ‘kunnen jullie niet eens één uur met mij

waken?’ Ik bad God toen om kracht en gelukkig bleef ik

wakker om te kunnen bidden.”

Radio luisteren

Het lijkt zo saai. En een beetje uitzichtloos. Altijd maar

bidden, elke dag hetzelfde ritme. Wil je niet af en toe

liever even naar buiten dan alleen maar binnen bidden?

“Ik heb nooit spijt gehad van mijn keuze voor dit leven.

Maar natuurlijk, het voelt soms als een offer. Soms wil

ik ook even niet bidden. Maar Jezus heeft zijn hele leven

opgeofferd voor ons. Als mijn leven als een offer voelt,

voel ik me extra verbonden met Hem. En dat is wat ik

zo graag wil; me verbonden voelen met God.” Op de

vraag of niet elke dag dezelfde is, schudt zuster Maria

haar hoofd. “We leven niet helemaal afgezonderd van

de wereld. Elke dag horen we op de radio wat er in de

wereld gebeurt. Voor die gebeurtenissen bidden we. Dat

is onze taak. Dus we bidden elke dag andere gebeden,

lezen andere gedeelten uit de Bijbel. We voelen ons

niet elke dag hetzelfde.” En heeft ze als overste wel eens

stress? “Ja, als ik iets met de computer moet doen en

het gaat niet helemaal zoals ik wil. Dan heb ik ook wel

stress. Ik laat het dan maar los en probeer het later nog

eens. En als overste heb je meer verantwoordelijkheid,

dus ik heb genoeg te doen. Als je bijvoorbeeld tuinzuster

bent, heb je wel een rustiger leven.”

Vroeg uit bed

Een zachte bel herinnert aan het middaggebed dat zo

begint. “Ik ben toch blij dat ik niet zo vroeg uit bed hoef

’s morgens,” zeg ik. De zuster lacht. “We gaan ook op tijd

naar bed, hè. Dit leven is een geschenk, het is niet voor

iedereen weggelegd. Maar een leven in aanbidding kan

voor iedereen. Het gaat erom dat je God betrekt bij je

bezigheden. Als ik ’s morgens begin, vraag ik: Heer, wat

wilt u dat ik doe? En dan doe ik niet eerst het leukste,

maar dat wat het meest nodig is. Dat is een uitdaging

voor ieder mens.”

strijdkreet | 7

TEKST JURJEN SIETSEMA BEELD WENDY BOS

“Christelijk of niet:maak van de zondag een parel in de week”

Kamerlid Kees van der Staaij:

De moderne mens wordt steeds meer geleefd door zijn (vaak

digitale) agenda. Signalen, pieptonen en trillingen herinneren er ons aan dat we naar de volgende afspraak moeten, de vuilcontainer bij de weg moeten zetten of een rekening moeten betalen. De 24-uurs maatschappij draait op volle toeren en het lijkt wel alsof we het steeds drukker krijgen. Tweede Kamerlid (en fractievoorzitter) Kees van der Staaij (SGP) heeft, net als veel Nederlanders, een drukke agenda en juist daarom pleit hij voor een vaste rustdag.

8 | strijdkreet

“De maatschappij vraagt veel van ons”, zegt

Kees van der Staaij. “Je kunt je bijna niet meer

veroorloven om geen agenda te hebben waarin

je alles bijhoudt.” Ook zijn eigen agenda is goed

gevuld. Hij rent vaak van fractieoverleg naar

plenaire vergadering in de Tweede Kamer. Van

werkbezoek naar spreekbeurt. “En dan is er

nog het gezinsleven. Een balans vinden tussen

werk en gezin, werk en vrije tijd kan in een

maatschappij als de onze soms knap lastig zijn.

Daarom moeten we bepaalde dingen bewust

bewaken. Je hebt een rustmoment nodig in de

week. Voor mij is dat de zondag. Een ‘paleis in

de tijd’.”

Zondagsrust verdwijnt“Ik geloof dat de zondagsrust een geschenk van

de Schepper, van God, is. Het is een onderdeel

van de Tien Geboden. Een dag waarop je in

het bijzonder met de dingen van het Koninkrijk

van God bezig bent.” Daarmee doelt Van der

Staaij ondermeer op het bezoeken van een kerk.

“Een van de redenen waarom de zondagsrust

in Nederland tot ergens halverwege de jaren

’90 een soort heilig bastion was waaraan niet

werd getornd. Zelfs niet door niet-christenen.

Die klaagden zo af en toe over het klokgelui

waarvan ze op zondagochtend wakker werden,

maar meer ook niet. Totdat het D66 lukte om de

winkels op zondag open te krijgen. Eerst vier,

toen acht, toen twaalf keer per jaar. En sinds

2013 onbeperkt.” De SGP-politicus vindt dat een

slechte zaak. Niet alleen vanuit zijn geloof, maar

vooral omdat er, naar zijn idee, iets waardevols

verdwijnt met het loslaten van de vrije zondag.

“En daarin sta ik niet alleen.”

Verlies van rust“Uit onderzoek blijkt dat burgers zelf ook

vaak helemaal niet zitten te wachten op deze

ontwikkeling. Aan de ene kant vinden ze het

wel handig om op zondag een boodschap

te doen, maar aan de andere kant vragen

velen zich af of we wellicht iets opgeven, iets

verliezen met het loslaten van de zondagsrust.

Juist voor werknemers die worden ingezet op

zondag. Het zijn namelijk niet alleen maar de

winkelmedewerkers, maar ook zij die actief zijn

in het transport en de bevoorrading van die

winkels die nu op zondag moeten werken. Je zet

een hele keten in werking van mensen die door

de week ook al moeten werken.”

Meer winst?Volgens Van der Staaij is de zondagsopening

ook niet in de eerste plaats een wens van de

consument of de winkelmedewerker, maar

meer van de grootwinkelbedrijven. “Om meer

winst te maken. Terwijl de directeuren op hun

plezierboten op zondagmiddag op het water

dobberen, zijn hun medewerkers aan het werk.

Dat zou ik graag anders zien en ik merk uit

gesprekken dat er een soort tegenbeweging aan

het ontstaan is van mensen die vinden dat er in

je agenda bewust plek moet zijn voor rust, voor

aandacht voor je gezin of voor degene van wie

je houdt.”

Niet omdat het moet

“Gewoon eens uitgebreid praten met elkaar,

wandelen, een spelletje doen. Dingen waar je

door de week niet meer zo gauw aan toe komt.

Ik zeg: maak van de zondag een speciale dag,

een feestdag. Ook al doe je niets aan geloven.

Ontbijt lekker met elkaar, kijk eens even niet op

je mobiele telefoon. De zondag kan een dag zijn

waarop je dingen doet waar je door de week, als

je allemaal met je eigen dingen bezig moet zijn,

niet aan toekomt. Zelf doe ik die dingen graag

met mijn gezin. We maken ook graag samen

muziek op zondagmiddag. Zondag is zo een

‘parel in de week’. Niet omdat het moet, maar

omdat het mág en om te voorkomen dat we

vastlopen in onze levens, in onze agenda’s.”

TEKST JURJEN SIETSEMA BEELD WENDY BOS

“Christelijk of niet:maak van de zondag een parel in de week”

strijdkreet | 9

De een krijgt het Spaans benauwd als hij na een dag op

kantoor óók nog eens boodschappen moet doen, de ander

huppelt fluitend van werklunch naar eetafspraak, van

commissie naar hobbyclub en weer terug. In hoeverre bepaalt

je beroep hoeveel tijdsdruk je ervaart? Wat kun je eigenlijk

allemaal doen binnen 24 uur? Hoge Raad-medewerker Ewout

en student Christiaan houden er nogal verschillende agenda’s

op na. En nachtportier Lars heeft er niet eens een.

TEKST WILLEMIJN DE JONG BEELD WENDY BOS

10 | strijdkreet

Lars van der Werf werd bekend door zijn versjes – kleine, romantische

gedichtjes. De oplettende Twittervolger van deze Lars weet dat hij daarnaast

ook nachtportier is in een hostel. Hoe ziet de agenda van Lars eruit?

“Ik heb geen agenda. Ik krijg steevast een nieuwe voor Sinterklaas, maar ik gebruik nooit

agenda’s. Mijn geheugen is goed genoeg om alle afspraken te onthouden. Als ik ergens

moet optreden, dan geeft mijn uitgever dat een dag van tevoren door. En verder houd ik het

rooster van het KingKong-hostel in de gaten. Dat zijn de vaste dingen die ik moet weten.

Andere afspraken onthoud ik gewoon.”

Okee, maar hoe ziet jouw weekritme er dan uit?“Twee à drie nachten per week werk ik van 12 tot 8 uur bij het hostel. De rest van de week

heb ik overdag vrijgezellenfeestjes, bruiloften of andersoortige bijeenkomsten, waar ik de

dichter uithang. Dan maak ik gedichtjes op maat. Ik wissel dus van dag- en nachtritme,

maar omdat ik net iets meer overdag leef dan ’s nachts, probeer ik zo snel mogelijk weer

terug te keren naar mijn dagritme.”

Word je niet heel moe van zo’n ongestructureerd ritme?“Nee, ik kan er goed tegen. Mijn vader wordt al gek bij de wisseling van zomer- naar

wintertijd of andersom, maar mijn biologische klok lijkt wel defect. Of ik kan ‘m zelf

instellen. Sowieso heb ik weinig slaap nodig. Ik ben soms 35 uur achter elkaar wakker als ik

twee nachten werk en de dag ertussendoor een optreden heb. Dan leef ik op powernaps van

90 minuten – gaat prima.”

Zijn er wel nadelen aan jouw ritme dan?“Voor je sociale leven of je liefdesleven is mijn ritme verre van ideaal. Ik moet afspraken

met vrienden en familie zorgvuldig plannen. Truc van mij is om ’s ochtends, als ik klaar

ben met mijn nachtdienst, geen nieuws te kijken dat bij de nieuwe dag hoort. Pas nadat ik

heb geslapen, begin ik aan de nieuwe dag. Op die manier lopen de dagen en nachten niet

constant in elkaar door en houd ik in mijn hoofd zeven dagen per week helder.”

strijdkreet | 11

E wout Jansen is wetenschappelijk medewerker bij de Hoge

Raad der Nederlanden. Hij adviseert over de ontwikkeling

van het civiele recht. Hoe druk ben je met zo’n baan?

“Ik werk vier dagen per week bij de Hoge Raad. Ik zit dan in de bibliotheek veel te lezen, te onderzoeken en te typen. Er heerst bij ons geen overwerkcultuur, dus ik werk niet in het weekend. Als ik wegga, ben ik gewoon klaar. Dat komt waarschijnlijk doordat wij vooral ingewikkelde, principiële vragen krijgen. Dat moet heel grondig, er staat minder tijdsdruk op dan de druk die een rechter of advocaat ervaart.”

Wat doe je dan zoal op een werkdag?“We maken de zogenaamde ‘jurisprudentie’. Na een ‘gewoon’ hoger beroep, kun je nog terecht bij de Hoge Raad. Het moet dan om een zaak gaan die ook voor andere uitspraken belangrijk is. Ik schrijf eigenlijk elke paar weken een kleine scriptie.”

Maar er zit weinig tijdsdruk op je werk zei je?“Ja, nou… Minder dan bijvoorbeeld in de advocatuur. Ik merk in mijn werk regelmatig dat zaken niet goed zijn uitgedacht doordat er te weinig tijd voor was. Het laatste jaar had ik ineens wat concentratieproblemen en kreeg ik moeite om het tempo bij te houden. Toen ervoer ik wel tijdsdruk.”

Wat doe je als je niet werkt?“Ik heb meer adviserende rollen. Zo ben ik voorzitter van stichting Cultuurboord. En ik ben presentator/comedian bij Sunday Assembly, een soort kerk zonder religie. Op de dag dat

ik niet werk, ben ik bezig met promoveren en werk ik aan een eigen cabaretprogramma. En o ja: ik adviseer bijvoorbeeld ook bij de Reclame Code Commissie.”

Dat klinkt druk!“Ja, ik heb het wel vaak druk. Maar de projecten die ik doe, overlappen ook wel met m’n sociale leven – dat scheelt. De liefde is een rustpunt voor mij. Rustig met mijn vriendin Lisa ergens naartoe of samen iets vrolijks doen, dat is mijn meditatie.”

Zou je iets aan de je agenda willen veranderen?“Ik zou het liefste elke dag van de week iets anders doen. Ik doe voor mijn gevoel op alle fronten te weinig. Dat is wel jammer.”

12 | strijdkreet

Christiaan van Grootheest is student

Communicatie & Organisatie. Hij

heeft heel veel vrije tijd. Hoe relaxt

is dat eigenlijk?

“Ik heb doordeweeks elke dag 2 of 3 uur college. Voor de rest ben ik helemaal vrij. Natuurlijk moet ik

wel verplichte dingen lezen en opdrachten maken, maar dat kost niet echt heel veel tijd. En ik kan wel goed in bed werken, haha. Mijn colleges beginnen om 09.00 of

11.00 uur en voor die tijd doe ik vaak niks.”

Wat doe je op al die vrije middagen en avonden dan?“’s Middags doe ik nog wel gestructureerd dingetjes voor

school, maar in de gaten in mijn agenda kijk ik veel series. Soms denk ik, als ik uit college kom: ‘Hmm, wat zal ik deze middag eens doen?’ En dan hang

ik wat met vrienden in de tuin bijvoorbeeld, of werk ik als koerier.

Dat laatste doe ik twee dagen in de week ongeveer.”

Geen vaste afspraken in de avonden?

“Jawel, ik sport elke dinsdagavond, op woensdagavond ga ik naar koor en op

donderdagavond heb ik dispuutsborrel van mijn studentenvereniging. Geen nare dingen,

nee! Ik besef ook wel dat ik erg luxe in mijn tijd zit. En dat ik van deze tijd erg moet genieten,

voor ik straks in een 40-urige werkweek beland.”

Heb je uberhaupt wel stress dan?“Nah, niet echt nee. Soms vlak voor een presentatie

een beetje. Ik heb momenteel weinig nare dingen om te doen en veel dingen die ik echt leuk vind. Maar ik zou wel iets meer van mijn tijd aan een ander willen geven.”

strijdkreet | 13

W aarom hebben mensen vaak het ge voel dat ze te weinig t ijd

hebben en voortdurend achter zichzelf aanhollen? Gerald Essers is ex pert op het gebied van t imemanagement en opr ichter van TIJDwinst.com. Een bedr ijf dat wereldwijd bedr ijven traint in t imemanagement. Zijn de vies: “ Wij moeten weer leren waar het echt om draait in ons le ven en ons werk”.

De agenda. Uitgevonden om op een eenvoudige

manier overzicht te scheppen in je dag of je

werk. Van oudsher een papieren boekwerk,

vandaag de dag steeds vaker een digitale

agenda op de smartphone, tablet of computer.

Met de mogelijkheid om voor elk agendapunt

een melding in te schakelen, zodat je niets

vergeet.

“We leven in een tijd waarin we door onze

agenda en onze smartphones worden geleefd,”

zegt Gerald. “We laten ons meeslepen van

de ene e-mail naar de andere, van het ene

telefoontje in het andere. We checken daarnaast

regelmatig onze Facebook- of Twitterstatus,

willen weten of het regent als we naar buiten

gaan en wat het laatste nieuws is. Er is dus veel

dat ons afleidt. In ons werk, maar ook in ons

privéleven.”

“Daarom is mijn advies aan de mensen die wij

trainen, om eens goed na te denken over wat

echt belangrijk is in je werk en je leven. Op je

werk is het in de eerste plaats de werkgever

die bepaalt wat belangrijk is. Maar, hoort

wat je allemaal doet eigenlijk wel echt bij je

functie? Of is er in de loop van de tijd steeds

meer bijgekomen wat eigenlijk iemand anders,

die het misschien zelfs beter zou kunnen, zou

moeten doen? In je privéleven bepaal je zelf wat

belangrijk is. Voor mij zijn dat mijn gezin en mijn

hobby’s, voor iemand anders kan dat iets anders

zijn.”

Hoe kan het eigenlijk zo mis zijn gegaan in

onze samenleving, dat we iemand nodig

hebben die ons vertelt hoe we onze tijd het

beste kunnen indelen? Volgens Gerald is de

consumptiemaatschappij de oorzaak van alle

ellende. “We doen het onszelf aan. Wij willen zo

weinig mogelijk betalen voor de producten die

wij kopen, maar wij eisen wel dat ze van goede

kwaliteit zijn. Daarmee staan bedrijven onder

druk. Ze moeten steeds verder afslanken om

die producten betaalbaar te houden. Daarom

ontslaan ze werknemers zodat hetzelfde werk

met minder mensen moet worden gedaan. Die

stortvloed aan brieven, e-mails en telefoontjes

moet nog steeds worden beantwoord. Dan red

je het niet meer door zelf maar iets te bedenken

en heb je dus iemand nodig die je technieken

leert om je tijd op een goede manier in te

delen.”

“Wat wij doen, is proberen zoveel mogelijk

dingen meetbaar te maken. Het overzicht terug

te krijgen. En dan zien we dat het mogelijk

is om zeker 15 tot 25% tijdwinst te halen.

Bovendien proberen we mensen ontspannener

“Ruimte in jeagenda, is ruimte

in je hoofd”TEKST JURJEN SIETSEMA BEELD WENDY BOS

14 | strijdkreet

met hun agenda te leren omgaan, zodat ze

niet vastlopen. Ik vergelijk het weleens met een

auto. Als je die niet regelmatig voor een kleine

of grote beurt naar de garage brengt, loopt hij

ook vanzelf vast. Dat onderhoud bij mensen

is bijvoorbeeld je dag op een goede manier

afsluiten. Even achterom kijken, wat heb ik wel

en wat heb ik niet gedaan? Is dat erg? En wat

staat er voor morgen in mijn agenda?”

“Wat ik veel zie gebeuren, is dat mensen

’s avonds de deur op kantoor achter zich

dichtdoen en ’s morgens weer tussen de

puinhopen duiken zonder even afstand te

nemen. Timemanagement is eigenlijk het

broodnodige onderhoud waarmee alles soepel

blijft lopen. Het kost tijd, maar levert uiteindelijk

tijd op en daardoor minder stress. Dat heeft

niet alleen effect op je werk, maar ook op je

privéleven.”

“Je tijd op een goede manier gebruiken, werkt

in alles door. Ruimte in je agenda creëren,

betekent ruimte in je hoofd creëren zodat je

ook in je privéleven alle ruimte hebt om je bezig

te houden met de dingen die er daar toe doen.

Daar word niet alleen jij, maar iedereen beter

van.”

strijdkreet | 15

Het lijkt wel of we het in deze tijd drukker hebben dan ooit. Door de tijd heen hebben veel mensen al wijze dingen gezegd over goed omgaan met je tijd.

Een greep...

“De tijd bestaat alleen maar omdat anders alles tegelijk zou gebeuren”Albert Einstein

“Een vriendelijk woord hoeft niet veel tijd te kosten, maar de echo

ervan duurt eindeloos”Moeder Teresa

“Ook deze tijd zal eenmaal de goede oude tijd heten.”

Godfried Bomans

“Zoek de Heer nu Hij zich laat vinden, roep

Hem terwijl Hij nabij is”Jesaja

16 | strijdkreet

“Voor alles wat gebeurt is er een uur,een tijd voor alles wat er is onder de hemelEr is een tijd om te huilenen een tijd om te lachen,een tijd om te rouwenen een tijd om te danseneen tijd om te zwijgenen een tijd om te spreken.”Prediker

“In de ene helft van ons leven offeren we ons leven op om geld

te verdienen, in de andere offeren we geld

om weer gezond te worden. En al die tijd

gaan gezondheid en leven er zachtjesaan

van door.”Voltaire

“Tijd is een rivier, een niet te stuiten stroming van al het geschapene. Het ene is niet eerder zichtbaar dan op het moment dat het snel voorbij wordt gesleurd en het andere komt eraan drijven om op zijn beurt weer te worden weggeveegd.”Marcus Aurelius “Houd elke dag 30

minuten vrij voor je zorgen en doe in deze

tijd een dutje.”Abraham Lincoln

“Er is maar één moment dat

je op tijd kunt komen. Ben je

er niet, dan ben je óf te vroeg,

óf te laat.”Johan Cruijff

“Maak je geen zorgen voor de dag van morgen, want de dag van morgen zorgt wel voor zichzelf. Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen last.”Jezus Christus

strijdkreet | 17

M isschien komt het

doordat ik ouder

word. Dat ik soms

denk: waar ben ik nou helemaal

mee bezig? Vroeger dacht ik

namelijk nooit aan dat soort

dingen. Dan ging ik gewoon maar

door…

Elke dag is een eindeloze

stroom van dingen die ik moet

doen (denk ik): op tijd opstaan,

vaatwasser uitruimen, lunches

klaarmaken voor de kids, de

was uit de machine halen en

ophangen, snel broodje en

glas melk wegduwen, de auto

in, naar mijn werk. Na een

drukke werkdag weer naar huis,

meteen achter de potten en

pannen, met m’n dochter eten

(de boys zijn aan het sporten),

snel de boel in de vaatwasser,

kantoorkloffie uit, sportkleding

aan, eten klaarzetten voor

de boys, naar de sporthal -

training geven, nog even snel

afstemmen voor de vergadering

van deze week, naar huis,

sportkleding in de wasmachine,

programmeren, wasmiddel

erbij… pfff even zitten.

“Pap! Kun je ff helpen met

wiskunde!?” Tuurlijk… Tegen

tienen liggen de jongste twee

Wat zit je nou de hele dag te doen joh?

TEKST MENNO DE BOER ILLUSTRATIE MICHELLE DE BREE

18 | strijdkreet

wel in hun bed. Met de oudste

nog wat drinken, even een

onnozel tv-programma kijken,

de vaatwasser op de timer en

dan ook maar onder de wol.

Zo ’s avonds laat lig ik nog

weleens op mijn rug naar het

plafond te staren en heb ik het

gevoel dat ik soms geleefd

word. Dat mijn agenda door

iedereen wordt beheerd en

bepaald, behalve door mezelf.

Als alleenstaande papa valt het

soms niet mee om alles goed

voor elkaar te hebben. En dan

moet de tuin nog, het tuinhuisje

lekt, de schutting ligt nog half

plat na de laatste storm, er ligt

een berg snoeiwerk van het

najaar op een hoop, eigenlijk is

het huis aan een schilderbeurt

toe, oh boy, houd het dan

nooit op? En wat is er over van

mijn dromen? Mijn plannen?

Mijn toekomstverwachtingen?

Vaak durf ik niet eens verder

te kijken dan de volgende dag.

Ik vecht tegen de tranen (die

er toch al veel te vaak zijn) en

onrustig draai ik me op mijn

zij… “Wat zit je nou eigenlijk de

hele dag te doen joh?” mompel

ik vermoeid en ik sluit mijn

ogen. “God, wat ben ik moe.”

Hallo?

O ja… God is er ook nog…

Ik kruip mijn bed weer uit en

haal de oude bijbel (die ik

meer dan dertig jaar geleden

op mijn 17e verjaardag van

mijn oma kreeg) vanonder

het bed tevoorschijn. Ik sla

het behoorlijk versleten boek

open en blader wat. Ik zoek

iets toepasselijks, maar kan het

niet vinden. Ik zoek naar iets

rustgevends, maar word tijdens

het zoeken steeds onrustiger.

De preek van deze week dan

maar. Die ging over de eerste

twee verzen uit het twaalfde

hoofdstuk van het Bijbelboek

Romeinen.

‘…met een beroep op Gods

barmhartigheid vraag ik je

om jezelf in Gods dienst te

stellen als een levend, heilig

en een voor God aangenaam

offer, want dat is je redelijke

godsdienst. En je moet jezelf

niet aanpassen aan deze

wereld, maar veranderen door

je gezindheid te vernieuwen,

om zo te ontdekken wat God

van je wil.’

Poe. Ik moet mijn leven aan

God offeren dus. Dat is mijn

redelijke godsdienst. Waarom

zou ik dat doen? Mijn hele leven

in Zijn dienst stellen. Is dat

redelijk? Tja, als ik besef dat

God Zijn zoon Jezus gegeven

heeft om mij te redden, dan is

dat misschien niet onredelijk.

Helemaal als ik besef dat ik

zonder het offer van Jezus niet

eens bij God in de buurt kan

komen. En God verzekert mij er

ook van dat Hij voor mij zorgt,

als ik mijn zorgen bij Hem

breng (1 Petrus 5, vers 7). Hij is

in staat om al mijn problemen

op te lossen. ‘Ik ben de God

van iedereen. Zou er voor Mij

ook maar iets te wonderlijk

zijn?’ zegt God in Jeremia 32,

vers 27. God handelt ook naar

Zijn eigen plan. Op Zijn tijd.

Dus niet naar mijn plan, op

mijn tijd… Maar God kent mijn

worstelingen, mijn moeiten,

mijn verdriet, mijn strijd, mijn

vreugde, mijn wensen, mijn

overwegingen. Hij kent ze en

stelt me gerust. Ik mag naar

Hem toe vluchten, mijn leven

in Zijn hand leggen, Hij zal mij

helpen (Psalm 31, vers 5 en

6). Hoe meer ik ga beseffen

dat God alles in Zijn machtige

hand heeft, hoe meer ik me wil

verdiepen in Zijn woord en Zijn

plan, hoe meer ik open sta voor

vernieuwing en verandering.

Om zo meer te ontdekken van

Gods wil voor mijn leven.

Durf ik dat offer te brengen?

Mijn leven helemaal aan Hem

te geven die er redelijkerwijs

ook het meeste recht op heeft?

Heer, help me, want dat kan ik

niet alleen! Wilt u meer mijn

agenda bepalen?

Zijn prachtige antwoord:

‘Natuurlijk help Ik je. Ik ben met

je, altijd, tot het einde van deze

wereld komt!’ (Mattheüs 28,

vers 20).

Ik kruip onder de wol en sluit

voor de tweede keer mijn

ogen… Morgen weer vroeg

op; de was, lunch voor de kids

klaarmaken, de vaatwasser

uitruimen en God danken voor

een nieuwe dag!

strijdkreet | 19

20 | strijdkreet

“Ik dacht altijddat ik een

9-tot-5-mens was”

Hij zou niet anders meer willen, maar

het was wel even wennen. Reinier

van Dijk (39) is sinds twee jaar

officier (voorganger) in het Leger des

Heils. Een drukke baan. “Het vraagt voortdurende

beschikbaarheid van je. Je werkt met mensen

en noodsituaties kennen geen tijd. Als iemand

geestelijke bijstand nodig heeft, dan moet je er zijn,

al is het midden in de nacht.”

Voorganger zijn in het Leger des Heils betekent

niet alleen dat je pastor of zielzorger bent, maar

ook dat je een managersrol hebt in het korps

(de kerkelijke gemeente). Samen met de mensen

van het korps bepaal je het beleid op lokaal

niveau en organiseer je activiteiten. “Dan leid je

op zondagmorgen ook nog vaak de wekelijkse

samenkomst en als de tuin naast ons gebouw

een opknapbeurt nodig heeft, dan werk ik net zo

hard mee.”

Geen 9-tot-5Zijn agenda is flink gevuld, zegt Reinier, maar

dat was altijd al het geval. “Stilzitten is niets

voor mij.” Voordat hij besloot om voor het

Leger des Heils te gaan werken, was hij docent

wis- en natuurkunde aan een middelbare

school en werkte hij als onderzoeker in de

levensmiddelenindustrie. “Ook als docent

was het al aanpoten. Je moest je lessen

voorbereiden, toetsen maken en deze (vaak

in het weekend) nakijken. In de jaren daarvoor

werkte ik in de levensmiddelenindustrie. Een

9-tot-5-baan. Hartstikke interessant, dat wel,

maar ik ging ’s morgens naar het laboratorium

en ’s avonds weer naar huis. Vrije tijd genoeg.

Reden voor mij om te gaan studeren.

Theologie, omdat ik het interessant vond. In de

tijd dat ik als onderzoeker werkte, dacht ik ook

nog dat ik een 9-tot-5-mens was. Dat het wel bij

mij paste. Die gedachte is in de loop van de jaren

veranderd. Ik heb gaandeweg ontdekt dat ik mij

heel goed voel bij onregelmatige werktijden.

Dat ik daardoor zelfs beter functioneer.

Toen ik docent was, heb ik ook een tijdlang

vrijwillig als voorganger in een korps van het

Leger des Heils gewerkt. Dan stond ik overdag

voor de klas en in de uren die ik vrij was, werkte

ik voor het Leger.”

Rust bewust inplannenMaar, hoe zit het dan met zijn rustmomenten? Je

kunt toch niet 24 uur per dag, 7 dagen per week

aan het werk zijn? “Dat klopt. Toen ik docent

was, heb ik al geleerd dat je je rustmomenten

bewust moet plannen en dat je je er dan ook aan

moet houden. Dat komt mij nu, als heilsofficier,

goed van pas. Die rustmomenten zijn heilig en

hard nodig om het vol te kunnen houden. In die

momenten ben ik puur bezig met de dingen

die mij afleiding en rust geven. Televisie kijken

bijvoorbeeld, lezen of in mijn eigen tuin bezig

zijn. In die momenten denk ik ook niet aan mijn

werk. Dat moet je wel leren trouwens. Zeker als

je pas begint. Het is een knop die je moet leren

omzetten.”

“Ja, ik heb een drukke agenda en werk vaak op

tijden dat andere mensen vrij zijn. Maar aan de

andere kant kan ik mijn tijd, binnen de kaders

van mijn werk, zelf indelen. En dat geeft mij een

vrij gevoel dat ik niet meer kwijt wil.”

TEKST JURJEN SIETSEMA BEELD MICHAEL DAMEN

Officier bij het Leger des Heils

strijdkreet | 21

Druk? Voor echte rust moet je tijd

vrijmaken

Échte rust zit ‘m niet in het weekend. Ook niet in het uurtje ‘me-time’ dat je hebt als de kinderen op bed

liggen en het huis is opgeruimd. En zelfs niet in drie weken uitgebreid luieren op een strandstoel in Zuid-

Frankrijk. Echte rust kun je elke dag ervaren, thuis en op het werk. Ook tijdens periodes van stress en drukte.

Die rust zit niet in lege plekken in je agenda, maar gaat veel dieper. Je moet ervoor op zoek naar zingeving en het doel van je leven. En je hebt Jezus daarbij nodig. Paradoxaal genoeg moet je er wel iets voor doen: tijd

vrijmaken.

TEKST SUZANNE JANSE BEELD ALENA OZEROVA

22 | strijdkreet

T ijd vrijmaken is allesbehalve makkelijk in onze maatschappij. En tijd vrijmaken om rust te creëren, klinkt al helemaal

onmogelijk. Maar om Jezus echt te leren kennen, moet je investeren. Investeren met tijd en aandacht. Dat kan moeilijk zijn in het begin. Maar als je volhoudt, betaalt die investering zich dubbel en dwars terug. Rust en ruimte in je hoofd! Zelfs als je agenda vol zit. Rust creëren, hoe doe je dat?

1 Kies een ritme en maak een planning. Spontaniteit kan lekker zijn, maar levert ook veel stress op als

het wordt gecombineerd met ‘moetjes’. Gewoontes zijn uiteindelijk makkelijker vol te houden. Het nemen van rust kan zo’n gewoonte worden. Markeer een duidelijk begin- en eindpunt en bepaal hoeveel

dagen, weken of jaren je deze planning volhoudt. Lees bijvoorbeeld elke dag vijf minuten in de Bijbel. Wil je iets laagdrempeliger beginnen? Kijk dan bijvoorbeeld eens op legerdesheils.nl/geloven. Houd je aan de afgesproken momenten. Ga ook niet te lang door. Door niet steeds aan de slag te zijn, maar op tijd te stoppen, ben je minder gehaast. Wat je dan wél doet, doe je beter.

2 Concentreer je op je ademhaling. Hoe beter die is, hoe beter je je voelt, zeggen deskundigen. Goed

zorgen voor je lichaam is sowieso belangrijk in tijden

van drukte. Van continue tijdsdruk of zorgen kun je namelijk lichamelijke klachten krijgen. Zelfs de Bijbel benadrukt het belang van goed zorgen voor je lijf (1. Kor 6: 19): ‘Of weet u niet dat uw lichaam een tempel is van de heilige Geest, die in u woont en die u ontvangen hebt van God, en weet u niet dat u niet van uzelf bent?’ Stress zorgt voor een hoge, oppervlakkige ademhaling. Dat kost energie, en moeheid werkt piekeren weer in de hand: een neerwaartse spiraal. Haal adem via je je neus. Zorg dat niet alleen je borst, maar ook je buiken en je flanken uitzetten. Een beproefde methode is de ‘4-7-8-methode’. Adem vier seconden in, houd de lucht zeven seconden vast en adem gedurende acht seconden uit.

3 Doe elke dag tien minuten helemaal niets. Ga op een stoel zitten en leg je handen in je schoot.

Laat jezelf niet afleiden door je horloge, maar schakel bijvoorbeeld de timer van je telefoon in. De eerste dagen heb je misschien moeite met het ‘nietsdoen’. Daarna zul je merken dat het steeds prettiger wordt om je gedachten te ordenen. Door christenen wordt deze tijd ook wel ‘stille tijd’ genoemd. Als je hoofd eenmaal tot rust gekomen is, kun je deze tien minuten gebruiken om te bidden. Hoe stiller je gedachten zijn, hoe makkelijker je contact legt met God.

4 Maak op vrije dagen een lange wandeling. Wandelen is een bijzonder goede manier

om te ontspannen. Het ritme van je stappen en je regelmatige ademhaling zorgen voor een vermindering van gevoelens van stress en zorgen. Laat je telefoon thuis en kijk eens om je heen. Misschien merk je al dat je je gedachten vanzelf aan iemand

‘richt’. Praat dan eens met God. Deel wat je ziet of waar je over nadenkt. Een wandeling is een prima moment voor gebed. Door de lichaamsbeweging die je krijgt, slaap je bovendien beter, waardoor je weer fitter wakker wordt.

5 Zit je hoofd zó vol, dat je het wat grondiger aan moet pakken? Heb je echt de tijd niet, laat

staan de energie, om bezig te zijn met iets groots als zingeving? Overweeg eens een zogenaamde retraite. Dat houdt in dat je bijvoorbeeld een weekend lang op zoek gaat naar rust. Misschien heb je deze

mogelijkheid wel eens voorbij zien komen op tv: in ‘Op zoek naar God’ bezochten bekende Nederlanders een klooster, en ook bijvoorbeeld Jim de Groot bereidde zich met een retraite voor op zijn rol van Jezus in The Passion.

Verspreid over Nederland, maar ook over de grens, vind je meerdere kloosters en centra die de mogelijkheid bieden er te overnachten. Je gaat dan met het ritme van de dag mee. Je eet, bidt en werkt mee met de bewoners, vaak monniken of nonnen. Meestal ligt de nadruk op eenvoud en rust. Tijdens de werkzaamheden of tijdens de stiltes kun je op zoek naar God. Sowieso is de dagindeling een bron van inspiratie. Een strakke planning, die tóch voor rust zorgt. Op Internet vind je een hele verzameling mogelijkheden op: retraite.startpagina.nl.

strijdkreet | 23

doen wat we geloven

God heeft het nooit te druk om naar jou te luisteren.

Als jij maar tijd maaktom met Hem te praten.

Uit de Bijbel, Psalm 10 vers 17