Ik ben bangvoor jou

Magazine van het Leger des HeilsJaargang 128 nr. 11

redactieHoofdredactieMenno de Boer

EindredactieSuzanne Janse

Redactie | redactie@legerdesheils.nlJurjen SietsemaWillemijn de JongNathan SudmeierSuzanne JanseMarko Mellema

VormgevingNathan Sudmeier

TrafficArnoud van Roosmalen

CoverRuben Timman

reageren & abonnementenLEGER DES HEILST.A.V. REDACTIEPOSTBUS 3006, 1300 EH, ALMERERedactie | redactie@legerdesheils.nlAbonnement | www.legerdesheils.nl

drukSenefelder Misset BVMercuriusstraat 357006 RK Doetinchem

strijdkreetMAGAZINE VAN HET LEGER DES HEILSStichter | William BoothInternationaal leider | Generaal André CoxLeider Nederland | Commissioner Hans van Vlietwww.legerdesheils.nl | info@legerdesheils.nl

© Leger des Heils 2015Het Leger des Heils is een internationale beweging en behoort tot de universele christelijke kerk. Zijn boodschap is gebaseerd op de Bijbel. Zijn dienstverlening wordt gestimuleerd door de liefde tot God. Zijn opdracht is het Evangelie van Jezus Christus te prediken en in Zijn naam menselijke nood te lenigen zonder enige vorm van discriminatie.

nr. 11

4Rot op naar je eigen land

6Waar komen al die

vluchtelingen eigenlijk vandaan?

8Profiteurs en criminelen

10‘Ik ben net zo bang als jij’

16Doen wat we geloven

18Nieuwe schoenen

en een lange broek

20Help mee!

21Bang

‘Hij is geen asielzoeker, maar een mens. Een mens die niet ongelukkig wil zijn. Of dood.’ - Anoniem

strijdkreet | 3

Sandra Dijkstra (51) deed mee aan een tv-programma dat haar voor een moment in

de schoenen van een vluchteling liet lopen. “Daarvoor dacht ik alleen maar: ga weg, tyf op.”

‘Rot op naar je eigen land’ was de titel van het

tv-programma dat de EO begin dit jaar uitzond.

Het was volgens de programmamakers een ‘social

reality experiment’ waarin een groep mensen een

reis maakte zoals veel vluchtelingen die maken.

Een reis vol ontberingen en onzekerheid. Een

reis bedoeld om de deelnemers, mensen met

een uitgesproken mening over vluchtelingen

en asielzoekers, te laten ervaren wat die

vluchtelingen hadden meegemaakt voordat ze

aankwamen in Nederland.

‘Alle habbibabbi’s eruit’Sandra was één van de deelnemers. Haar

optreden maakte veel los. Voor haar uitspraken

in een van de eerste afleveringen van het

Tekst Jurjen Sietsema Beeld EO

4 | strijdkreet

programma moest ze zich later bij Humberto Tan

aan tafel in RTL Late Night verantwoorden en

in de Volkskrant werd gesproken over ‘stuitende

praatjes’. Haar uitspraken waren dan ook niet

mis. Volgens haar moesten alle grenzen dicht.

“Alle habbibabbi’s - alles wat niet-Nederlands en

gekleurd is - eruit! Op een eiland in de oceaan,

koepeltje eroverheen, slot erop, sleutel weggooien.

Klaar!”

Inmiddels is het een jaar geleden dat Sandra de

lange reis maakte voor het programma. We zitten

aan de keukentafel in haar huis in Almere. Sandra

blijkt een vriendelijke en gastvrije vrouw. Zich

duidelijk uitdrukken kan ze wel, blijkt tijdens het

gesprek. Met een sterke Amsterdamse tongval.

OptyfenOp de vraag waarom ze zo uitgesproken was over

buitenlanders, verbetert Sandra meteen met

‘medelanders’. “Ik ben een rasechte Amsterdamse.

Wij konden vroeger altijd buiten spelen, van alles

doen. Er waren niet zoveel medelanders. Naarmate

ik ouder werd, kwamen er steeds meer. En ook

kwamen er steeds meer overvallen, verkrachtingen

en berovingen. Schiet me helemaal lek, maar het

was altijd een buitenlander. Om me heen hoorde ik

over die mensen dat ze stalen, roofden en inbraken.

‘Dat komt maar binnen met het vliegtuig.’ ‘Daar

halen ze een briefje voor de sociale dienst en daar

een voor de woningbouw.’ Ik ben groot geworden

met die stellingen. Ook hier in Almere waren

alweer veel mensen van een andere nationaliteit. Ik

dacht alleen maar: ga weg, tyf op!”

De reis is haar vies tegengevallen, zegt ze. “Het

was loodzwaar. Het ergste was de onzekerheid.

Het niet weten waar je slaapt, waar je gaat eten,

wanneer je je kunt douchen. We zijn in Servië

geweest, in Macedonië en geëindigd in Jordanië.

In Griekenland hebben we op een strand moeten

slapen, op een dun matje op kiezelstenen. Dat was

vreselijk. Nu weet

ik wat Syrische

vluchtelingen

doormaken. Je

kiest er niet zomaar

voor om te vertrekken. Dat doe je om te overleven.

Voor het leven van je vrouw, van je kinderen. De

tocht die deze mensen moeten maken duurt soms

weken, maanden. Ze hebben vaak een stukje land

moeten verkopen om de overtocht te kunnen

betalen.”

NuanceEr is dus iets veranderd in haar kijk op

vluchtelingen. “Absoluut. Zo’n reis doet wel wat

met je. Op dit moment doe ik vrijwilligerswerk

voor een stichting die, onder meer, medelanders

helpt aan bijvoorbeeld huisraad. Ik heb prima

contacten met een gezin dat naar Nederland

gevlucht is en je zult mij niet snel meer horen

zeggen wat ik aan het begin van ‘Rot op naar

je eigen land’ heb gezegd. Ik ben een stuk

genuanceerder geworden. Toch blijf ik ook

realistisch, nuchter. Ik probeer wel onderscheid te

maken tussen de echte vluchtelingen en mensen

die hier om andere redenen naartoe komen. Ik

vind het heel goed dat we als Nederland veel

vluchtelingen opvangen, maar soms denk ik nog

steeds: overdrijven we niet een beetje?”

“Op dit moment doe ik vrijwilligerswerk voor een stichting die, onder meer, medelanders helpt aan bijvoorbeeld huisraad”

strijdkreet | 5

Turkije

SyriëCyprus

Libanon

Irak

JordaniëIsraël

We hebben te maken met de grootste vluchtelingencrisis sinds de Tweede Wereldoorlog. Elke dag arriveren duizenden vluchtelingen aan

de poorten van Europa, om te vragen om voedsel en asiel. Veruit de meesten komen uit Syrië. Wat is er nu precies aan de hand in dat land en waarom is het nog niet opgelost?

BurgeroorlogEen kort geschiedenislesje: Syrië wordt sinds de jaren '60 op dictatoriale manier geleid door de al-

Assadfamilie. Bashar al-Assad volgde in 2000 zijn vader op als president.

Een geheime politie drukt al jaren elk mogelijk protest de kop in

en kritiek op het bewind wordt keihard afgestraft. Toen in 2011 de

zogenaamde 'Arabische Lente' begon, spoelde er een revolutionaire

golf van protesten, opstanden en conflicten over het Midden-

Oosten. Regimes werden omvergegooid en leiders

verdreven. Waar presidenten van buurlanden opstapten,

weigerde Bashar al-Assad echter af te treden.

Het conflict is vervolgens alleen maar hoger

opgelopen.

Wie vecht tegen wie?Wat begon als een vreedzaam

protest van gewone burgers,

is uitgegroeid tot een bijzonder

ingewikkelde burgeroorlog. Verschillende

etniciteiten en religieuze groepen bevechten elkaar

in wisselende coalities. Burgers vechten tegen het

regeringsleger, aanhangers van verschillende religieuze

stromingen vechten tegen elkaar en in al die chaos

probeert IS, een militaire jihadistische groep, met veel

geweld een streng-islamitische staat te creëren. Aan

de zijlijn hebben Koerden kans gezien een eigen staatje te

claimen en vechten bovendien allerlei splinterpartijen, van wie niet eens altijd

duidelijk is aan wiens kant ze staan. De Westerse wereld probeert de rebellen te

ondersteunen, maar durft dat niet voluit te doen. Rusland, dat wij westerlingen niet als

tegenstander willen hebben, zou namelijk juist aan de kant van al-Assad staan. Volgens de

laatste berichten mengt ook Iran zich inmiddels in de strijd.

HongersnoodMeerdere partijen verrichten afschuwelijke oorlogsmisdaden met behulp van

chemische wapens, massa-executies, martelingen en herhaalde dodelijke

aanvallen op onschuldige burgers. IS is inmiddels uitgegroeid tot één van

de gewelddadigste en succesvolste extremistische organisaties ter wereld.

De Syrische bevolking zit letterlijk vast tussen het regime, rebellengroepen

en religieuze extremisten. Maar liefst de helft van bijna 23 miljoen Syriërs is

Waar komen al die vluchtelingen eigenlijk vandaan?Tekst Nathan Sudmeier & Suzanne Janse Beeld Nathan Sudmeier

6 | strijdkreet

Turkije

SyriëCyprus

Libanon

Irak

JordaniëIsraël

verdreven uit het eigen huis, en meer dan 4 miljoen

mensen zijn het land uit gevlucht. Voorzichtige

tellingen spreken inmiddels van 250.000 doden en

nog eens 4 miljoen Syriërs in hongersnood.

VluchtelingenkampenDe grote meerderheid verblijft nu in VN-kampen

in de buurlanden, die 95% van alle vluchtelingen

huisvesten. Maar de VN en het World Food

Programme waren niet voorbereid op een crisis

van dit formaat. Als gevolg hiervan zijn veel

kampen overbevolkt en slecht bevoorraad. Mensen

lijden kou, honger en worden ziek. De hoop dat

het snel beter wordt, is er niet. Daarom kiezen

velen ervoor te vluchten naar Europa. In overvolle

rubberen bootjes proberen ze de oversteek te

maken van Noord-Afrika naar Zuid-Europa. De reis

is duur en het risico op verdrinking heel groot. Een

deel van de vluchtelingen weet, na een tocht vol

ontberingen, het vasteland te bereiken.

Grenzen dichtIn de EU moet een vluchteling blijven in de staat

waar hij/zij als eerste aankomt. Dit zorgt voor

enorm veel druk op de grensstaten die al zwaar

in de problemen zaten. Griekenland, dat midden

in een enorme financiële depressie zit, was

niet in staat om te zorgen voor zoveel mensen

tegelijkertijd. Dit leidde tot verschrikkelijke

taferelen van wanhopige en hongerige mensen

op de Griekse eilanden. Sommige staten weigeren

botweg vluchtelingen op te vangen. Andere

landen sluiten van schrik de grenzen, waardoor

weer enorme 'opstoppingen' ontstaan en

doorstroomlanden als Sloveniē de opvang niet

meer gebolwerkt krijgen.

En nu?De crisis kreeg pas echt een gezicht toen er foto’s

rondgingen van een verdronken jongetje dat

werd gevonden op een strand in Turkije. Overal in

Europa kwamen er mensen in actie. Maar er zijn

ook angsten in de westerse wereld. Islamisering,

verlies van banen, toename van misdaad en de

complete ineenstorting van de sociale systemen

zijn een paar voorbeelden van doemscenario's die

worden geschetst. Dit zorgt

voor een grote verdeeldheid,

waar de politiek vooralsnog

geen antwoord op heeft. Ook

in Nederland is nog onduidelijk

wat het vluchtelingenbeleid

voor de komende tijd zal zijn.

Waar komen al die vluchtelingen eigenlijk vandaan?

strijdkreet | 7

Doemscenario: straks staan er overal moskeeēnZelfs als Europa alle vier miljoen Syrische vluchtelingen zou accepteren, zal het percentage moslims in de EU slechts stijgen van ongeveer 4% naar 5%.

Profiteurs en criminelenTekst Nathan Sudmeier & Suzanne Janse Beeld Nathan Sudmeier

Doemscenario: straks wordt er geen Nederlands meer gesproken op straatDe geboortecijfers liggen in het Westen veel lager dan in andere delen van de wereld. Sommige mensen zijn bang dat Europa over een paar decennia ‘overgenomen’ zal zijn door niet-Europeanen. Studies hebben echter

aangetoond dat geboortecijfers dalen naarmate de levensstandaard en het opleidingsniveau stijgen. Uit Syrië komen bovendien relatief hoogopgeleide vluchtelingen. De bevolking in Syrië zelf was voor de burgeroorlog overigens ook aan het krimpen.

Doemscenario: ze verkrachten onze dochtersVluchtelingen die mogen werken, begaan statistisch gezien minder vaak misdaden dan autochtonen. Immigranten starten vaak eigen bedrijfjes en integreren zo snel mogelijk in de samenleving. Ze dragen hierdoor meer bij aan het sociale systeem dan dat ze er van profiteren. De vaak hoogopgeleide Syriërs kunnen bovendien een oplossing zijn voor de vergrijzing in Europa.

Doemscenario: ze pikken onze banen inDe Europese Unie is de meest gezonde verzameling van economieën ter wereld. Goed georganiseerde staten met goed functionerende systemen, infrastructuur, democratie en enorme industrieën. En het bewijs dat het kan, is al geleverd. Het kleine Jordanië (dat nog niet half zoveel inwoners heeft als Nederland) heeft 600.000 Syrische vluchtelingen opgevangen. Daar steekt het Verenigd Koninkrijk - met 78 keer het BBP van Jordanië - heel schril bij af: dat wil slechts 20.000 Syriërs toelaten in de komende vijf jaar. De VS wil een schamele 10.000 vluchtelingenaccepteren en Australië maar 12.000.

8 | strijdkreet

Waarom maken we er dan toch zo’n probleem van?Het begon al met de smartphone: ‘ze hebben dus niet echt hulp nodig’ was de algemene reactie in Nederland. Onzin, want zou jij je telefoon

thuislaten als je een gevaarlijke reis moest maken? Natuurlijk niet! Je gebruikt GPS om

te navigeren, wisselt tips uit met andere vluchtelingen via Facebook en houdt het nieuws

bij. Vluchtelingen zijn net als jij.

Leo Lucassen, directeur van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis en

hoogleraar migratiegeschiedenis, vindt de, geregeld uit de hand lopende, protesten tegen de vluchtelingenstroom opmerkelijk. “In de jaren ‘90 waren hier veel meer vluchtelingen, maar toen hebben we niet van dit soort geweldsincidenten gehad.” Het verschil,

stelt Lucassen, zit dus niet in de aantallen vluchtelingen, ook niet in hun afkomst (ook toen waren er veel mensen uit het Midden-Oosten), maar in het politieke klimaat. “Als een grote politieke partij oproept tot verzet, dan moet je er niet gek van opkijken als dat ook gebeurt. Je voedt de angst van mensen, je geeft hen het gevoel dat het hen over de schoenen loopt. Andere partijen reageren niet omdat ze bang zijn stemmen te verliezen.” Dat PVV-leider Wilders op zaterdag via Twitter meldt het geweld af te keuren, doet daar volgens Lucassen niets aan af. Een tweet later roept Wilders namelijk weer op tot verzet.

Bij het Leger des Heils vinden we dat iedereen recht heeft op een menswaardig bestaan. Wat vind jij?

strijdkreet | 9

Een kerktoren, een kerkhofje en een snackbar. Dat is het uitzicht van de Syrische man met wie ik heb afgesproken. Suliman, een 51-jarige, wat verlegen ogende vluchteling, slaapt sinds gisteren

in een noodopvang in Friesland. Een grote sportzaal met veldbedjes. Mannen en vrouwen zitten verveeld te roken op de stenen muurtjes voor het gebouw. Kinderen spelen op een springkussen. Vrijwilligers met portofoons hangen papieren op met de regels in het Nederlands en Arabisch. “Het lijkt niet op thuis, nee, maar dat is goed.”

Tekst Willemijn de Jong Beeld Ruben Timman

Ik ben netzo bang als jij

10 | strijdkreet

strijdkreet | 11

Suliman wil wel een kopje koffie drinken in het

enige café dat het dorp Kollum rijk is. Esspresso

hebben ze niet. “In Syrië is de koffie veel sterker,”

glimlacht hij, maar hij bedankt uitgebreid voor

het waterige Hollandse kopje. Zijn Syrische

vriend Naji (33) is meegekomen. Ze zijn elkaar

tijdens het vluchten tegengekomen. Naji: “Hij is

mijn papa.” Terwijl Suliman een vrouw en kind in

Damascus heeft achtergelaten, is Naji, afkomstig

uit Aleppo, ongetrouwd. Suliman grijnst. “Hij

moet maar een Hollandse habibi zoeken.” Naji

schudt verlegen zijn

hoofd.

Een en al angstWaarom laat een

man zijn vrouw en

zoon eigenlijk achter

om naar Nederland

te vluchten? Het

gezicht van Suliman

betrekt. “Dat is

lastig uit te leggen

aan mensen hier,

die zo’n rustig leven

leiden. Maar als er

dagelijks zes tot tien

bommen ontploffen

in jouw stad, wordt

je leven een en al

angst.” Is hij bang

voor IS? Suliman

schudt zijn hoofd.

“Syriërs zijn voor

iedereen bang. We

vertrouwen niemand. We weten helemaal niet

wie die bommen gooit. Welke rebellen het zijn,

IS of misschien wel het regime. Ik vertrouw mijn

eigen broeders niet meer. Je weet niet meer wie

voor en wie tegen je is.”

Dan is het zeker wel fijn om in het rustige

Friesland te zijn? Sulimans ogen worden donker.

“Ik wil eigenlijk niet hier zijn. Ik wil in Damascus

leven. Het was een prachtige stad! Maar alle

goede mensen zijn uit Syrië gevlucht. Niemand

loopt op straat als hij niet hoeft. Het is een

puinhoop geworden. Mijn zoon gaat al een jaar

niet naar school. Terwijl het zo’n slimme jongen

is.” Hij grijpt zijn

telefoon. Ik hoor

een jongensstem in

duidelijk Arabisch

en Nederlands tot

tweehonderd tellen.

En ook: 'boom’,

‘beer’, ‘nieuws’,

‘blauw’. Suliman

glundert. “Mijn zoon

oefent Nederlands.

Hij wil graag naar

zijn vader komen.”

1350 dollarIk leg Suliman uit dat

veel Nederlanders

het vreemd vinden

dat hij nette kleding

draagt en een

mobiel heeft. Net

als het feit dat hij

hier zonder gezin is.

“We zijn gevlucht

omdat we bang zijn, niet omdat we arm zijn,"

zegt Suliman. "Vluchten kost heel veel geld.”

Het kostte hem 1350 dollar om in een plastic

bootje met veertig anderen van Turkije naar

Griekenland over te steken. Hij had niet genoeg

geld om zijn vrouw en zoon mee te nemen. Maar

had hij dat wel gehad, dan nog was hij alleen

gegaan. "Ik vond het te gevaarlijk. Je hoort

zoveel verhalen van mensen die verdrinken en

sterven onderweg. Ik wilde eerst zelf gaan en

niet zomaar mijn zoon en vrouw zo’n gevaarlijke

tocht laten maken. Als ik hier asiel krijg, mogen

Zijn naam betekent vredebrenger. Hij moet er zelf ook om glimlachen12 | strijdkreet

strijdkreet | 13

zij met het vliegtuig overkomen. Op een veilige

manier.”

Voordat de oorlog uitbrak in Syrië, had Suliman

een restaurant in Damascus. Tijdens de oorlog

werd hij taxichauffeur. Zijn Engels is goed. “De

mensen die hier komen vanuit Syrië zijn normale

moslims die vluchten voor de extremisten.

Extreme moslims in ons thuisland vertelden

ons dat de mensen in Europa slecht zijn omdat

ze niet in Allah geloven. Maar tijdens onze

vlucht door Europa komen we allerlei gastvrije,

behulpzame mensen tegen. Kijk wat ze voor ons

doen; dit zijn geen slechte mensen! Dat is voor

veel vluchtelingen heel bijzonder om te ervaren.”

Geen liefde meerHij vervolgt: “Syrië is gevaarlijk voor iedereen, er

zijn nu alleen nog arme en oude mensen. Vóór

de oorlogsellende waren we een heel hechte

gemeenschap, nu is het ieder voor zich. Dat

maakt het gevaarlijk. In de Arabische wereld is

geen rust en geen liefde meer. Het gaat zo ver

dat kinderen niet meer naar school gaan, maar

kunnen je wel alles over wapens vertellen.”

Toen Suliman met zo’n tweehonderd andere

mannen, vrouwen en kinderen in Kollum

aankwam, werden ze warm onthaald. “Mensen

verwelkomden ons hartelijk. We weten wel dat

niet iedereen blij is met onze komst. Maar hier

hebben we alleen nog maar aardige mensen

ontmoet. Iedereen groet ons op straat. Als

mensen zo goed voor je zijn, word je een

dankbaar mens.”

Een maand onderwegHij kijkt even zwijgend door het raam de

hoofdstraat van het Friese dorpje in. “Uiteindelijk

zijn we allemaal bange mensen. Ik ben ook

bang, bang dat iemand mij of mijn familie iets

aandoet. Ik ben net zo bang als jij.” Ik vertel hem

dat hij er moe uitziet. “Dat is niet alleen van de

uitputtende reis van een maand door Europa.

Ik ben moe in mijn hoofd van alle zorgen. Ik

heb veel tijd om na te denken en me zorgen te

maken. Dat maakt me verdrietig. Maar ik ben

ook blij dat ik hier veilig ben gearriveerd. Ik wil

14 | strijdkreet

VLUCHTROUTE SULIMANSyrië → Libanon → Turkije → Griekenland → Macedonië → Servië → Hongarije → Oostenrijk → Duitsland → Nederland.In Nederland (op het moment van schrijven): Eindhoven (1 nacht) → Ter Apel (1 nacht) → Rotterdam (1 week) → Harlingen (5 dagen) → Kollum (1 nacht). Suliman wordt over ongeveer 6 dagen weer overgeplaatst naar een andere opvang buiten Friesland.

niet per se een veiliger leven voor mezelf, maar

vooral voor mijn zoon. Als je kinderen hebt, dan

begrijp je dat.”

Als we even later Suliman en Naji fotograferen

bij de opvanglocatie, vraag ik of ik zijn naam

goed schrijf. “Met een ‘i’ is het. Mijn naam

betekent ‘vredebrenger’.” Hij moet er zelf ook

om glimlachen. De zorgen die je ziet in de ogen

van Suliman, weerspiegelen in de donkere

ogen van de kinderen die rondom de opvang

spelen. Een moeder grijpt haar dochter vast

en kijkt me ernstig aan. Als ik haar uitleg dat ik

een verhaal schrijf over de vluchtelingen, zegt

ze: “Je moet de mensen niet vertellen over mij.

Je moet ze vertellen over mijn meisje.” Een

blauwe sjaal hangt losjes om het hoofd van de

vrouw. Ze heeft net zo’n joggingbroek aan als

haar zesjarige dochter. “Mijn meisje liep in Syrië

kilometers lang. Ze begon pas ‘babba, babba’

te zeggen toen haar voetjes onder het bloed

zaten. Ze is mijn heldin!” Ik kijk in de donkere

kijkers van de kleine meid. De ogen lachen niet.

Pas als ik in gebrekkig Arabisch zeg dat ze een

stoere meid is, gaat er een mondhoek aarzelend

omhoog.

SproetjesHaar moeder twijfelt tussen het beschermen

van haar kind en het vertellen van haar verhaal.

Komt dit op internet? Komt mijn dochter dan

overal op internet? “Het is zo gevaarlijk waar

we woonden. We konden echt niet blijven, we

leefden op puinhopen, mijn andere dochter is

gewond geraakt – we moeten onze kinderen

beschermen.” Het is alsof ze wil verdedigen

waarom ze hier nu voor me staat, met haar

meisje. Als ik haar vertel dat ze met de sproetjes

op haar olijfkleurige huid best een Europeaanse

had kunnen zijn, glimlacht ze twijfelend. “Ik hoop

dat we hier mogen blijven. Ik durf niet terug naar

mijn land.”

Niet alle vluchtelingen in de opvang komen uit

Syrië. Een jong stel met een baby is gevlucht

uit Bagdad. De man laat een foto zien op zijn

telefoon waarop zijn vrouw en hij onder het

bloed zitten. Van een bomaanslag. Het zijn

inmiddels littekens. Hij houdt zijn baby stevig

tegen zich aan. Tegen de muur leunen een paar

knappe Arabieren die lachen naar de meisjes

van een middelbare school om de hoek. De

taalbarrière verhindert een echt gesprek.

Voetballen"Dit zijn ontzettend vriendelijke, dankbare

mensen," zegt een medewerker van de

gemeente. "Het is belachelijk om hen niét te

verwelkomen. Dit zijn allesbehalve terroristen."

Op mijn vraag of de mensen zich niet vervelen,

reageert hij direct. "Voetballen? Goed idee, ze

zitten hier nu maar een beetje te zitten." Hij

springt in zijn busje om naar de enige Kollumse

winkel te rijden die voetballen verkoopt.

Suliman eet binnen een kopje soep. “Lekker,

hoor!” Maar hij zou betere kunnen maken. Ooit,

als hij is herenigd met zijn vrouw en zoon,

wil hij weer een klein restaurantje. Eén in een

busje en dan overal heen rijden en daar lekker

Syrisch eten verkopen. Hij houdt zijn

hoofd een beetje schuin en kijkt

verlegen. “Dat is mijn grote

droom.”

strijdkreet | 15

Het Leger des Heils werkt op het gebied van vluchtelingenhulp samen met het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA), Vluchtelingenwerk Nederland en het Nederlandse Rode Kruis. Samen willen we ervoor zorgen dat de juiste hulp(goederen) op de juiste wijze in de juiste hoeveelheden bij de vluchtelingen terechtkomen.

De belangrijkste reden voor het Leger

des Heils om hierin actief mee te

doen, heeft te maken met de basis van

de organisatie: het christelijk geloof. We laten

ons inspireren door de Bijbel, in het bijzonder

door de woorden en daden van Jezus Christus.

In het actief uitdragen van ons geloof staan

ook gerechtigheid en barmhartigheid centraal.

Gerechtigheid wil zeggen dat we mensen tot

hun recht laten komen. Barmhartigheid wil

zeggen dat we mensen in nood met liefde helpen.

Jezus geeft daar de volgende voorbeelden van:

mensen die honger lijden te eten geven, mensen

die dorst hebben te drinken geven, kleding

geven aan mensen die zelf geen kleding hebben,

vreemdelingen onderdak geven en zieken en

gevangenen bezoeken. Daarbij zegt Jezus zelfs:

“Ik verzeker jullie: alles wat jullie gedaan hebben

voor één van de onaanzienlijksten van mijn

broeders of zusters, dat hebben jullie voor mij

gedaan” (Matteüs 25 vers 40).

Kleding We leveren een structurele bijdrage op het gebied

van inzameling, sortering en distributie van

kleding voor vluchtelingen/asielzoekers in de

opvanglocaties van het COA. Ook zorgt het Leger

ervoor dat de aangeleverde kleding waar COA

geen bestemming voor heeft wordt verzameld en

gesorteerd. Op basis van de behoefte zorgen we er

vervolgens voor dat de juiste hoeveelheid en type

kleding op de juiste plek terecht komt.

Opvang en begeleidingAl vanaf het moment dat de eerste grote stroom

vluchtelingen ons land binnenkwam, was

het Leger paraat om mensen op te vangen.

In Emmen, Lelystad, Alkmaar, Zaandam,

Rotterdam, Maassluis, Laren, Hilversum,

Harlingen, Kollum, Workum en Arnhem

hebben vrijwilligers van het Leger des Heils

bijvoorbeeld gezorgd voor ondersteuning in

Doen wat we gelovenTekst Menno de Boer Beeld Leger des Heils

16 | strijdkreet

het praktisch, maar ook geestelijk begeleiden

van vluchtelingen. In Amsterdam werd de

voormalige gevangenis PI Havenstraat geopend

voor een groep van 400 vluchtelingen. Vrij vlot

daarna werd ook het voormalige ING-gebouw

- dat bekend staat onder de naam 'De Olifant'

- in gebruik genomen als opvanglocatie voor

700 vluchtelingen. Daarmee is een groot beroep

gedaan op het personeel in Amsterdam, dat deze

klus niet alleen kan bolwerken. Vandaar dat het

Leger des Heils het voor medewerkers mogelijk

maakt om tijd vrij te maken voor hulp aan de

vluchtelingen.

InternationaalHet Leger des Heils in Nederland steunt nu

vier noodhulpprojecten van het Leger des Heils

in Italië en Griekenland. In Griekenland biedt

een medewerker van ReShare gedurende twee

weken directe hulp bij het organiseren van de

inzameling, sortering en distributie van kleding

en andere hulpgoederen die door het Griekse

publiek gedoneerd worden. Ook leveren we

voedsel, water, sanitaire voorzieningen en

pastorale zorg voor vluchtelingen die in Athene

aankomen of daar tijdelijk verblijven. Ten

slotte neemt Nederland deel aan een Europese

vluchtelingentaakgroep van het internationale

Leger des Heils, om de hulp in Europa af te

stemmen en te bevorderen.

strijdkreet | 17

De handen uit de mouwen en niet kletsen maar poetsen. Nuchter en praktisch. Dat is Arnhemmer en heilssoldaat Joop Toeter (68).

Voor elk probleem is er ergens wel een oplossing en wat hem betreft hoeft niemand zonder eten of kleren te zitten.

“De vraag om hulp in gang te zetten voor de

vluchtelingen overviel mij een beetje,” zegt

Joop. “De wethouder dacht meteen aan het

Leger des Heils, omdat wij bekend staan om

onze praktische instelling. Toen kreeg ik een

telefoontje. Diezelfde avond nog zat ik om tafel

met vertegenwoordigers van allerlei Arnhemse

kerken en moskeeën. De volgende dag zouden

er tussen de twee- en driehonderd vluchtelingen

aankomen bij de koepelgevangenis. Het Centraal

Orgaan opvang asielzoekers (COA) had die

locatie aangewezen als opvangplek.”

Iedere kerk of moskee die vertegenwoordigd

was op die avond, nam een taak op zich. "Wij

als Leger zorgen voor de kleding," zegt Joop.

"Dat doen we via Leger des Heils ReShare, onze

organisatie die zich onder meer bezighoudt met

het inzamelen van gebruikte kleding.”

Korte broekEn zo gebeurde het dat er een paar dagen

later een vrachtwagen van het Leger des Heils

vol met kleding aankwam bij de poort van

de koepelgevangenis. “De kleding zat keurig

gesorteerd in plastic zakken,” zegt Joop.

“Omdat de wagen geen toestemming kreeg om

de binnenplaats op te rijden, moest de kleding

buiten de poort verdeeld worden.

Dat verliep niet helemaal zoals wij ons dat

hadden voorgesteld. Er ontstond een chaotische

situatie toen de eerste groep vluchtelingen in

de kleding begon te graaien. Even later was er

al zoveel kleding meegenomen dat sommige

vluchtelingen achter het net visten. Voor

ons was dit een leermoment. Ik heb toen

direct gezegd: dit gebeurt zo niet weer.” De

haast van de vluchtelingen was overigens

niet vreemd zegt Joop, want de kleding die

deze mensen aan hadden was totaal niet

berekend op Nederlandse temperaturen en

weersomstandigheden. “Veel mannen droegen

zomerkleding zoals korte broeken en t-shirts.

Je moet er toch niet aan denken dat ze daar

de herfst en de winter mee door moeten.”

Sommigen hadden bovendien totaal versleten

schoenen aan. "Tot op de draad. De zolen hingen

er los onder." Omdat het over het algemeen

mannen zijn die de vaak lange en zware tocht

naar het Europese vasteland hebben gemaakt, is

er nu al een tekort aan mannenkleding. “Dat is in

het hele land het geval,” zegt Joop. “Vrouwen-

en kinderkleding is er genoeg. Er is op dit

moment vooral gebrek aan herenbroeken.”

Treurige verhalenJoop hoort treurige verhalen van de

vluchtelingen die hij helpt. “Ik vroeg iemand

waarom hij zijn gezin niet had meegenomen.

'Omdat het risico te groot is', was het antwoord."

Het gezin moest een vreselijke keuze maken: of

de man begon alleen aan de overtocht en liet

zijn vrouw en kinderen achter, of het hele gezin

liep het risico de overtocht niet te overleven.

"Deze man zei: ‘Als ik in Nederland mag blijven,

kan ik mijn vrouw en kinderen via een veilige

route laten komen’.” Joop: “We zijn dagelijks

bezig om alles in goede banen te leiden. Dat

kost veel menskracht en tijd. Toch ben ik

tevreden over hoe alles verloopt en hoeveel

Nieuwe schoenenen een lange broek

Tekst Jurjen Sietsema Beeld Wendy Bos

18 | strijdkreet

mensen er bereid zijn om op wat voor manier

dan ook te helpen. Dat geeft moed.”

Plekje in de hemelWaarom is hij eigenlijk zo begaan met het lot

van al die mensen die hij door de jaren heen al

heeft geholpen? “Ik heb me vaak afgevraagd

waarom ik hier op deze aarde ben. En dan denk

ik: misschien heeft God me deze taak gegeven.

Niet dat ik ook maar één moment geloof dat ik

speciaal door al dat werk een plekje in de hemel

krijg. Maar ik merk wel dat ik elke dag de kracht

krijg om het te doen. De energie om hard te

werken, te netwerken, ervoor te zorgen dat wat

er nodig is, er ook komt. Ik heb zelf de liefde

van God ervaren in mijn leven. Dat maakt dat ik

doorga. Ook voor deze vluchtelingen, die huis en

haard hebben verlaten, die op zoek zijn naar een

menswaardiger bestaan. Ik ben God dankbaar

dat ik aan dat laatste iets bij mag dragen.”

‘Of de man begon alleen aan de overtocht en liet zijn vrouw en kinderen achter, of het hele gezin liep het risico de overtocht niet te overleven’

strijdkreet | 19

Je leest er over, ziet de debatten op tv en hoort mensen hun mening geven. Maar je weet pas écht wat er waar is van alle verhalen

en wat er precies speelt, als je zelf aan de slag gaat met en voor vluchtelingen. Jouw hulp is hard nodig! Er zijn mensen nodig die helpen met eten uitdelen, schoonmaken, praatjes maken en leuke dingen organiseren tegen de verveling. Voetballen in het park, tekenen met de kinderen, een film laten zien via een beamer – misschien heb jij nog meer goede ideeën? Je kunt je aanmelden als vrijwilliger

bij een opvang bij jou in de buurt.www.legerdesheils.nl/vluchtelingen

Liever praktisch bezig? Je kunt ook kleding sorteren bij onze ReSharelocatie in Utrecht. We maken er pakketjes om uit te delen aan vluchtelingen die in Nederland arriveren.

www.reshare.nl Weinig tijd maar wel veel kleding over? Je kunt je kleding doneren via de ReShare inzamelpunten in jouw buurt.

www.reshare.nl/map Als je goed bent in Nederlands en iets constructiefs wilt doen: geef taalles

20 | strijdkreet

aan vluchtelingen of kies voor ander vrijwilligerswerk voor een lange termijn. Dat kan via Vluchtelingenwerk, het COA of het Rode Kruis.

www.vluchtelingenwerk.nlwww.coa.nlwww.hulpvoorvluchtelingen.nl

Word ‘gastgezin voor een vluchteling’! De naam doet vermoeden dat je een vluchteling in huis zou moeten nemen, maar zo ver gaat het niet. Op de site staat te lezen dat elke hulp welkom is: ‘je deur openstellen voor een maaltijd, een gesprek of een kop koffie kan ook al veel betekenen’.

www.gastgezinvooreenvluchteling.nl

Woon je in Amsterdam? Op verschillende plekken in Amsterdam kun je een rugzakje voor kinderen van nul tot twaalf jaar afgeven via de actie ‘Bag to the Future’. Stop in het rugzakje knuffels, schrijfwaren en speelgoed. De tasjes zijn bedoeld voor kinderen die op het Griekse eiland Lesbos aankomen. ‘We kunnen ze hun huis en hun eigen bed niet teruggeven. Net als hun vriendjes of hun speelgoed. Wat we wel kunnen doen, is laten zien dat ze welkom zijn’, zeggen de initiatiefnemers op de Facebookpagina.

www.facebook.com/bagtothefuture

strijdkreet | 21

K aram is zo’n jongen. Syriër, 26 jaar, donker haar, donkere ogen,

baardje… Zo’n jongen voor wie sommige Nederlanders bang zijn.

Van wie ze – als ze alleen zijn foto zien – zich afvragen of hij niet stiekem een terrorist is. Of een verkrachter, een profiteur, een christenhater, een…

Als je het verhaal van deze

conservatoriumstudent kent,

wordt het allemaal toch een

beetje anders. Karams leven

veranderde in een hel toen hij

van Syrië naar Libië reisde om

mee te doen aan de talentenjacht

‘Arab Idol’. Grensbewakers

geloofden zijn verhaal niet en

dachten dat hij wilde vluchten.

Hij werd gevangengenomen

maar ontsnapte. Nu moest hij,

tegen wil en dank, zijn land en

familie alsnog verlaten. Hij viel in

handen van mensensmokkelaars

en werd, samen met honderden

andere vluchtelingen, op een veel

te kleine boot gezet. De boot zonk

uiteindelijk. “Mannen, vrouwen

en kinderen lagen in het water.

Sommigen vochten voor hun

leven, voor anderen was het te

laat…” Onder de overledenen

was ook Karams verloofde. “Als

bootvluchteling betaal je om te

sterven.”

Veel mensen in ons land zien

jongens als Karam niet graag

komen. De reacties op de sociale

media zijn soms schokkend. ‘Laat

ze oprotten naar hun eigen land!’

‘Als die lui hier komen, krijgt

mijn dochter huisarrest.’ En de

afschuwelijkste reactie was die

op het bericht dat vluchtelingen

werden opgevangen in voormalig

concentratiekamp Dachau: ‘Ik

hoop dat de gaskranen daar nog

werken’…

AgressieWat is dat toch? Die angst?

Waarom zien we een bijna

agressieve benadering van mensen

die niks meer hebben en een plek

zoeken om hun leven weer op

te bouwen? Alsof het allemaal

criminelen, verkrachters en

terroristen zijn.

In de Bijbel zien we ook veel

vluchtelingen. Mensen die om

allerlei redenen op de vlucht slaan.

Zelfs Jezus vluchtte als kind met

zijn ouders omdat mensen Hem

naar het leven stonden. De Bijbel

leert ons hoe we met mensen om

moeten gaan die vreemd zijn in

ons land. ‘De vreemdeling die bij

jou verblijft moet je liefhebben als

jezelf ’ leert het boek Leviticus.

Maar, maar, maar...

Maar je hoort zoveel verhalen

over ‘hen’. Maar ‘ze’ denken heel

anders. Maar ‘ze’ zijn met een paar

duizend. Maar stel je voor dat ‘ze’

kwade bedoelingen hebben. Maar

‘ze’ hebben een ander geloof en

andere gebruiken. Maar ‘ze’ pakken

ons Nederland af…

Ik ben ook bang. Bang dat we onze

oordelen over de ander al klaar

hebben, voordat we hem of haar

hebben leren kennen. En dat de

angst voor de ander gebaseerd

is op ‘gevoel’, interpretaties en

stemmingmakerij. Niet op kennis

van en ervaring met de ander. ‘Ik,

Ik ben het die jou troost. Waarom

ben je bang voor een mens? Een

sterveling die vergaat als gras?’

zegt God in het Bijbelboek Jesaja

(hoofdstuk 51 vers 12). Misschien

is het gebrek aan Godsvertrouwen

wel de belangrijkste reden voor

onze angsten.

Een uitgebreide versie van Karams verhaal lees je op vluchtelingenwerk.nl.

BangTekst Menno de Boer Beeld Kees van de Veen

22 | strijdkreet

‘Als bootvluchteling betaal je om te sterven’

strijdkreet | 23

‘Two worlds, one planetOne sky, no hopeMy heart drowns in sorrowKnowing you are out there on your ownI chase my futureYou left your pastNot knowing if tomorrowYou will be free at last

Facing death on open watersAll your hope is running dryAnd I struggle with the never ending why

I'm trying to write to youa song of peace and hopeOf love that's strong enough to save youBut when I think aboutthe pain with which you copeI can't find the words although I try toI can't find the words although I try

Few words, no promiseMuch space, no roomYou search for shelterAs the walls close in on youWe see your desperationOn our tv screensWe speak of reaching out to youBut we don't know what that means

Cause by the time you reach our doorstepMiles and miles away from warThere are fencesthat were never here before

I'm trying to write to youa song of peace and hopeOf love that's strong enough to save youBut when I think aboutthe pain with which you copeI can't find the words although I try toI can't find the words although I try

It's bigger than we are prepared forSo let's not waste another dayOn defending what's not threatenedOr on purposeless debateCause by love we are unitedIn the end we're all the same

Here's my song to you,it's what I want to sayCause we’re all in this togetherI think about you every minute of the dayAnd hope that soon things will get better’

doen wat we geloven