Strategie in het familiale land-en tuinbouwbedrijf

Niet enkel noodzakelijk, maar ook mogelijk

Prof. dr. Johan LambrechtStudiecentrum voor Ondernemerschap, H.U. Brussel

johan.lambrecht@hubrussel.be

Beleidsdomein Landbouw en Visserij,Vlaams Parlement, 21 mei 2012

Vijf stellingen

1. ‘Veel scherpzinnigheid i.v.m. ondernemerschap is instinctief, wat betekent dat je de juiste zaken moet doen’

2. ‘De strategie van mijn land- en tuinbouwbedrijf is groter worden’

3. ‘Als er iets dodelijk is voor de strategie van een bedrijf, dan is het compromissen sluiten. Ik wil op veel dingen toegeven, maar niet op strategie’

4. ‘Let op dat je ego niet groter wordt dan je EBITDA’

5. ‘Land- en tuinbouwers zijn too proud to fail’

1. ‘Veel scherpzinnigheid i.v.m.

ondernemerschap is instinctief, wat

betekent dat je de juiste zaken moet doen’

• Tim Mead

• Brits familiebedrijf sinds de jaren 1400

• Brits melkveebedrijf met zuivelproducten. The right way since 1961

Verschil tussen efficiëntie (zaken

juist doen) en effectiviteit (juiste

zaken doen) (Peter Drucker): ‘Er

is niets zo absurd als op de juiste

manier doen wat helemaal niet

moet gedaan worden’

2. ‘De strategie van mijn land- en

tuinbouwbedrijf is groter worden’

• Strategie ≠ de beste, de grootste of de eerste zijn (is vluchtig, kopieerbaar

en onduidelijk)

• Gebrek aan strategie en waarde-innovatie → grootschaligheid

• Overnames, wedloop naar groei = om één van de minst erkende en meest onderschatte gevaren van het bouwen van een bedrijf te verlichten = VERVELING

• De notie “groter is beter” is zo in onze cultuur doorgedrongen dat velen denken dat ondernemers op elke opportuniteit willen ingaan, dat ze hun bedrijf zo snel mogelijk willen doen groeien en dat ze de volgende Microsoft willen bouwen. Die wijdverspreide veronderstelling kan de druk verhogen om te groeien, vooral wanneer status en prestige om de hoek komen kijken

Volgens Pol Hauspie maakte het topmanagement de fout LHSP te snel te willen doen groeien. ‘Was er een

voorzichtiger koers gevaren, dan bestond

het bedrijf allicht nog. Maar we wilden de

helden van België zijn. We hebben een

voorschot op de toekomst genomen, en

dat is nefast afgelopen’

Neergang ABN-Amro: beeld van schilderij van Pieter Bruegel hoe de arrogante blinden elkaar in de afgrond hielpen. Verhaal van Europese grootbanken in prille 21ste eeuw: allemaal willen ze groot, groter, grootst worden

OVERINVESTEREN IN LAND-EN TUINBOUWSECTOR

↓↓

ENORME BANKSCHULDEN

Kan groeien dan geen waarde creëren?

TOCH WEL:

68 % FB groeit in aantal werknemers en bij merendeel is dat bewust:

- ! voor prijsleiders (schaalvoordelen → sterkere onderhandelingspositie)

- Voor werknemers promotie- en ontwikkelingsmogelijkheden- ! voor cliënten, leveranciers om productieverloop niet in het gedrang

te brengen- Moet strategie dienen, maar groei meest negatieve invloed op

strategie (unieke positie vervaagt, middelen sijpelen weg van de strategische positionering, middelmatigheid)

Kleine reuzen (small giants, Burlingham):

* Willen niet groot maar groots zijn in wat ze doen → creëren waarde door een grootse werkplaats te scheppen, grootse service aan de cliënten aan te bieden, grootse relaties met de leveranciers (tijdig betalen!!!) te hebben en grootse bijdrage te leveren tot de lokale gemeenschap (hun terroir)

* Beseffen dat waarde van een bedrijf zich niet laat meten door zijn grootte of groeiritme

* Doen niet mee aan de wedloop in groei, want kan leiden tot waardevernietiging voor zichzelf en voor de stakeholders

Het geloof in de strategie is ook het cement dat een familiebedrijf samenhoudt

3. ‘Als er iets dodelijk is voor de strategie van

een bedrijf, dan is het compromissen sluiten. Ik

wil op veel dingen toegeven, maar niet op

strategie’

1. COHERENT DURVEN ZIJN

Alle p’s in functie van de strategie

Gebouw in functie van de strategie

De volledige organisatie in functie van de

strategie (kan niet gekopieerd worden)

Strategie is combinatie van activiteiten!! Strategie is combinatie van activiteiten!! Strategie is combinatie van activiteiten!! Strategie is combinatie van activiteiten!!

Strategische

missie

Prijs

Personeel Promotie

Product

Plaats

…

2. CONSISTENT DURVEN ZIJN

2. CONSISTENT DURVEN ZIJN

3. GEDISCIPLINEERD DURVEN ZIJN

Strategie betekent het aanhouden van de unieke

richting. Een bedrijf moet bepalen hoe het zich wil onderscheiden, ook al brengt dat

met zich mee dat bepaalde zaken niet meer kunnen worden gedaan.

Zonder het aanhouden van de unieke richting is het moeilijk voor bedrijven om unieke

vaardigheden en troeven te ontwikkelen of een sterke cliëntenreputatie op te bouwen.

Het frequent heruitvinden van het bedrijf is vaak een teken van gebrekkig strategisch

denken

De strategische agenda vraagt discipline en

continuïteit. Zijn vijanden zijn: afwijkingen en

compromissen (Porter)

4. GEPASSIONEERD ZIJN

• Werken vanuit het hart/persoonlijke intensiteit

• Strategie is NIETS zonder de passie van diegenen

die de missie creëren, communiceren en uitvoeren

25

4. ‘Let op dat je ego niet groter wordt dan

je EBITDA’

Omzet

- aankopen en diensten/diverse goederen

-------------------------------------------------------

Brutomarge

- bezoldigingen

- andere bedrijfskosten

--------------------------------------------------------

Operationele kasstroom/cashflow = EBITDA

• Ook cijferen

• Technische resultaten volgen → financiële resultaten volgen

5. ‘Land- en tuinbouwers zijn too

proud to fail’

• Too big to fail

• Too proud to fail

• Durf stoppen

• Bereid tijdig de opvolging voor

WEES EEN DENKENDE DOENER, EEN ONDERNEMENDE BESTUURDER DIE DE JUISTE ZAKEN JUIST DOET!