SCHOOLLOOPBAAN VAN EEN LEERLING IN HET ......Deze cursus is van toepassing op de scholen en...
144
Agentschap voor Onderwijsdiensten Koning Albert II - laan 15, 1210 Brus sel Afdeling secundair onderwijs Scholen en Leerlingen In deze cursus belichten we een aantal belangrijke momenten in de schoolloopbaan van een leerling in het buitengewoon secundair onderwijs. We besteden in het bijzonder aandacht aan de administratie die daarbij aan bod komt. SCHOOLLOOPBAAN VAN EEN LEERLING IN HET BUITENGEWOON SECUNDAIR ONDERWIJS [INSCHRIJVINGSRECHT, TOELATINGSVOORWAARDEN, LEERLINGENDOSSIER, LEERPLICHT, AFWEZIGHEDEN, STUDIEBEWIJZEN] 2015-2016
Transcript of SCHOOLLOOPBAAN VAN EEN LEERLING IN HET ......Deze cursus is van toepassing op de scholen en...
A g e n t s c h a p v o o r
O n d e r w i j s d i e n s t e n
K o n i n g A l b e r t I I - l a a n 1 5 ,
1 2 1 0 B r u s s e l
Afdeling secundair onderwijs Scholen en Leerlingen
In deze cursus belichten we een aantal belangrijke momenten in
de schoolloopbaan van een leerling in het buitengewoon
secundair onderwijs. We besteden in het bijzonder aandacht aan
de administratie die daarbij aan bod komt.
SCHOOLLOOPBAAN VAN EEN LEERLING IN HET BUITENGEWOON SECUNDAIR ONDERWIJS
[INSCHRIJVINGSRECHT, TOELATINGSVOORWAARDEN, LEERLINGENDOSSIER, LEERPLICHT, AFWEZIGHEDEN,
STUDIEBEWIJZEN]
2015-2016
1. INHOUD
1. Inhoud ............................................................................................................................................... 3
2. Woord vooraf ..................................................................................................................................... 9
3. Structuur en organisatie van het buso ............................................................................................ 10
3.1. Algemeen .............................................................................................................................................. 10
3.2. Types ..................................................................................................................................................... 10
3.2.1. Type basisaanbod ......................................................................................................................................... 10
3.2.2. Type 2 .......................................................................................................................................................... 10
3.2.3. Type 3 .......................................................................................................................................................... 10
3.2.4. Type 4 .......................................................................................................................................................... 11
3.2.5. Type 5 .......................................................................................................................................................... 11
3.2.6. Type 6 .......................................................................................................................................................... 11
3.2.7. Type 7 .......................................................................................................................................................... 12
3.2.8. Type 9 .......................................................................................................................................................... 12
3.3. Opleidingsvormen ................................................................................................................................. 12
3.3.1. Opleidingsvorm 1: sociale aanpassing ......................................................................................................... 13
3.3.2. Opleidingsvorm 2: sociale aanpassing en arbeidsgeschiktmaking. .............................................................. 13
3.3.3. Opleidingsvorm 3: beroepsonderwijs .......................................................................................................... 13
3.3.4. Modulair Opleidingsvorm 3 ......................................................................................................................... 14
3.3.5. Opleidingsvorm 4: algemeen, beroeps-, kunst- en technisch onderwijs ...................................................... 14
3.3.6. Combinaties type/opleidingsvorm ............................................................................................................... 14
3.3.7. Gemeenschappelijk en Individueel aangepast curriculum ........................................................................... 15
3.3.8. Leerlingenaantallen ...................................................................................................................................... 16
4. Het inschrijvingsrecht ..................................................................................................................... 19
4.1. De inschrijving van een leerling: beginselen ........................................................................................ 19
4.1.1. Algemeen ..................................................................................................................................................... 19
4.1.2. De start van de inschrijvingen ...................................................................................................................... 21
4.1.1. Geldigheid van de inschrijving .................................................................................................................... 21
4.1.2. Inschrijvingsregister ..................................................................................................................................... 22
4.2. Capaciteit .............................................................................................................................................. 23
4.3. Voorrang................................................................................................................................................ 24
4.3.1. Algemeen ..................................................................................................................................................... 24
4.3.2. Voorrang voor leerlingen van dezelfde leefentiteit ...................................................................................... 26
4.3.3. Voorrang voor kinderen van personeelsleden .............................................................................................. 27
4.3.4. Voorrang voor kinderen met ten minste één ouder die het Nederlands in voldoende mate machtig is ........ 27
4.3.5. Voorrang voor leerlingen van dezelfde campus ........................................................................................... 29
4.3.6. Voorrang voor indicator- en niet-indicatorleerlingen ................................................................................... 29
4.3.7. De vrije inschrijvingsperiode ....................................................................................................................... 31
4.4. Weigeringen .......................................................................................................................................... 31
4.4.1. Toelatingsvoorwaarden ................................................................................................................................ 31
4.4.2. Alternerend schoollopen .............................................................................................................................. 32
4.4.3. Capaciteit ..................................................................................................................................................... 32
4.4.4. Uitsluitingen ................................................................................................................................................ 33
4.4.5. Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ............................................................................................ 34
4.4.5.1. De leerling heeft specifieke onderwijsbehoeften maar heeft géén verslag .......................................... 34
4.4.5.2. De leerling beschikt over een gemotiveerd verslag of is GON-leerling .............................................. 34
4.4.5.3. Inschrijvingsrecht onder ontbindende voorwaarde ............................................................................. 35
4.4.5.4. Wijzigende nood aan aanpassingen in het gewoon onderwijs ............................................................ 36
4.4.5.5. Beoordeling van de redelijkheid van aanpassingen ............................................................................ 37
4.4.6. Weigeringsprocedure ................................................................................................................................... 38
4.4.7. Bemiddeling ................................................................................................................................................. 39
4.5. Aanmeldingsprocedure ......................................................................................................................... 39
4.6. LOP ....................................................................................................................................................... 42
4.7. Commissie leerlingenrechten ................................................................................................................ 42
5. Toelatings- en behoudsvoorwaarden .............................................................................................. 44
5.1. Algemeen .............................................................................................................................................. 44
5.2. Regelmatig ingeschreven leerling ......................................................................................................... 44
5.3. Toelatingsvoorwaarden tot het buitengewoon secundair onderwijs ..................................................... 44
5.3.1. Leeftijd ......................................................................................................................................................... 44
5.3.2. verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs ................................................................................. 44
5.3.2.1. verslag ..................................................................................................................................................... 44
5.3.2.2. overgangsmaatregel schooljaar 2015-2016 ............................................................................................. 47
5.3.2.3. opmaak van een nieuw verslag bij opleidingsvorm 3, type basisaanbod na de opleidingsfase of
opheffing van het verslag opleidingsvorm 3, type basisaanbod na de opleidingsfase .............................................. 47
5.3.2.4. opheffen van het verslag .......................................................................................................................... 48
5.3.2.5. attest type 5 .............................................................................................................................................. 48
5.3.3. Specifieke voorwaarden voor leerlingen uit een onderwijssysteem dat niet valt onder de Vlaamse
regelgeving. ................................................................................................................................................................... 49
5.4. Behoudsvoorwaarden............................................................................................................................ 50
5.4.1. Afwijkingsmogelijkheden ............................................................................................................................ 50
5.4.2. De afwijkingsaanvraag ................................................................................................................................ 51
5.5. Toelatingsvoorwaarden tot een opleidingsvorm/ fase/ opleiding ......................................................... 51
5.5.1. OV 1 ............................................................................................................................................................. 51
5.5.2. OV 2 ............................................................................................................................................................. 51
5.5.3. OV 3 ............................................................................................................................................................. 51
5.5.3.1. De observatiefase .................................................................................................................................... 51
5.5.3.2. De opleidingsfase .................................................................................................................................... 51
5.5.3.3. De kwalificatiefase .................................................................................................................................. 52
5.5.3.4. De integratiefase ...................................................................................................................................... 54
5.5.4. Modulair OV3 .............................................................................................................................................. 54
5.5.5. OV 4 ............................................................................................................................................................. 54
5.5.6. Eerste leerjaar van de eerste graad ............................................................................................................... 55
5.5.7. Tweede leerjaar van de eerste graad – beroepsvoorbereidend leerjaar ........................................................ 56
5.5.8. Eerste leerjaar van de tweede graad ............................................................................................................. 57
5.5.9. Tweede leerjaar van de tweede graad........................................................................................................... 58
5.5.10. Eerste leerjaar van de derde graad ............................................................................................................... 59
5.5.11. Tweede leerjaar van de derde graad ............................................................................................................. 60
5.5.12. derde leerjaar van de derde graad ................................................................................................................ 62
6. Leerlingendossier/Leerlinggebonden documenten ......................................................................... 64
6.1. Algemeen .............................................................................................................................................. 64
6.2. Leerlingendocumenten.......................................................................................................................... 64
6.2.1. De leerlingendocumenten als onderdeel van het proces van handelingsplanning........................................ 65
6.2.2. De leerlingendocumenten die aantonen dat de einddoelstelling nagestreefd werd ...................................... 65
6.2.3. Stagedocumenten van de leerlingen ............................................................................................................. 65
6.2.4. Het dossier van de kwalificatieproeven ....................................................................................................... 66
6.2.5. Leerlingendocumenten in opleidingsvorm 4 ................................................................................................ 66
6.3. Administratieve documenten ................................................................................................................ 66
6.3.1. Het administratief leerlingendossier ............................................................................................................ 66
6.3.2. Het stamboekregister ................................................................................................................................... 66
6.3.3. de individuele steekkaart van de leerling ..................................................................................................... 70
6.3.4. Het aanwezigheidsregister ........................................................................................................................... 73
6.3.5. Wettigen van afwezigheden ......................................................................................................................... 76
6.3.6. Registratiefiche van de leerling ................................................................................................................... 76
6.3.7. Het inschrijvingsregister .............................................................................................................................. 78
6.4. Leerlingenkenmerken ........................................................................................................................... 84
7. Leerplicht ........................................................................................................................................ 88
7.1. Algemeen .............................................................................................................................................. 88
7.2. Duur van de leerplicht........................................................................................................................... 88
7.3. Kinderen met een vreemde nationaliteit - kinderen zonder wettig verblijfsstatuut .............................. 89
7.4. Hoe kan aan de leerplicht voldaan worden? ......................................................................................... 91
7.4.1. Huisonderwijs .............................................................................................................................................. 91
7.4.1.1. Definitie ............................................................................................................................................... 91
7.4.1.2. Verklaring van huisonderwijs en uiterste instapdatum........................................................................ 91
7.4.1.3. verplichte deelname aan de examens van de examencommissie van de vlaamse gemeenschap ......... 92
7.4.1.4. Controle door de onderwijsinspectie................................................................................................... 93
7.5. Vrijstelling van de leerplicht ................................................................................................................. 94
7.6. Hoe controleren we de leerplicht? ........................................................................................................ 95
7.7. In- en uitschrijvingen ............................................................................................................................ 98
7.8. Wat als de leerplicht niet gerespecteerd wordt? .................................................................................... 98
8. Afwezigheden van leerlingen ........................................................................................................ 101
8.1. Algemeen ............................................................................................................................................ 101
8.2. Van rechtswege gewettigde afwezigheden.......................................................................................... 101
8.2.1. Afwezigheid om medische redenen (Code Z en Code D). ......................................................................... 101
8.2.2. Afwezigheid ingevolge een uitsluiting als tuchtmaatregel (Code T). ........................................................ 102
8.2.3. Overige van rechtswege gewettigde afwezigheden (Code R). ................................................................... 103
8.3. Door de school gewettigde afwezigheden. ......................................................................................... 104
8.3.1. Topsportstatuut ........................................................................................................................................... 104
8.3.2. Afwezigheden die verband houden met het gedurende een bepaalde periode van het schooljaar niet
ingeschreven zijn in een school. .................................................................................................................................. 104
8.3.3. Afwezigheden die verband houden met het gedurende een bepaalde periode van het schooljaar niet volgen
van het lesprogramma. ................................................................................................................................................ 104
8.3.4. Afwezigheden die verband houden met het niet volgen van bepaalde onderdelen van het lesprogramma of
met het spreiden van enkele specifieke opleidingen in OV4 (Code P). ....................................................................... 105
8.3.5. Afwezigheden die verband houden met het spreiden van een opleiding over het dubbele van de
gebruikelijke studieduur als specifieke maatregel voor zieke leerlingen of na een ongeval of voor leerlingen met een
handicap (Code G). ..................................................................................................................................................... 105
8.3.6. Afwezigheden die verband houden met revalidatie tijdens de lesuren (Code H). ..................................... 105
8.3.7. Stages (code W) ......................................................................................................................................... 107
8.4. Problematische afwezigheden (Code B). ............................................................................................ 109
8.4.1. Registratie .................................................................................................................................................. 109
8.4.2. Begeleiding ................................................................................................................................................ 109
8.4.3. Koppeling aan schooltoelagen ................................................................................................................... 110
8.4.4. Zorgwekkende dossiers .............................................................................................................................. 111
9. Onderwijs voor zieke jongeren ..................................................................................................... 112
9.1. Tijdelijk onderwijs aan huis voor zieke jongeren ............................................................................... 112
9.2. Permanent onderwijs aan huis ............................................................................................................ 114
9.2.1. Voorwaarden. ............................................................................................................................................. 114
9.2.2. Aanvraag .................................................................................................................................................... 115
9.2.3. organisatie .................................................................................................................................................. 116
9.2.4. Financiering/subsidiëring. .......................................................................................................................... 116
9.3. Aanpassingen aan het lesprogramma wegens ziekte of ongeval ........................................................ 117
9.4. Het vrijstellen van bepaalde doelen van het curriculum voor kinderen met specifieke
onderwijsbehoeften ......................................................................................................................................... 117
10. Tucht .......................................................................................................................................... 119
10.1. Algemeen ........................................................................................................................................ 119
10.2. Procedure ........................................................................................................................................ 119
10.3. Preventieve schorsing ..................................................................................................................... 121
11. Studiebewijzen ........................................................................................................................... 122
11.1. Algemeen ............................................................................................................................................ 122
11.2. OPLEIDINGSVORM 1 ...................................................................................................................... 122
11.3. OPLEIDINGSVORM 2 ...................................................................................................................... 122
11.4. OPLEIDINGSVORM 3 ...................................................................................................................... 122
11.4.1. Observatiefase ............................................................................................................................................ 122
11.4.2. Opleidingsfase ........................................................................................................................................... 122
11.4.3. Kwalificatiefase ......................................................................................................................................... 122
11.4.3.1. Attest beroepsonderwijs .................................................................................................................... 122
11.4.3.2. Attest van verworven bekwaamheden ............................................................................................... 123
11.4.3.3. Getuigschrift van verworven competenties ....................................................................................... 123
11.4.3.4. Getuigschrift van de opleiding .......................................................................................................... 123
11.4.4. Integratiefase .............................................................................................................................................. 126
11.4.4.1. Attest alternerende beroepsopleiding ................................................................................................ 126
11.4.4.2. Getuigschriften of attest van verworven bekwaamheden .................................................................. 126
11.4.4.3. Getuigschrift van alternerende beroepsopleiding .............................................................................. 126
11.4.5. De rol van de kwalificatiecommissie en de klassenraad ............................................................................ 126
11.4.5.1. Beroepsprocedure tegen beslissing van de klassenraad .................................................................... 131
11.4.6. Modulair OV 3 ........................................................................................................................................... 132
11.5. OPLEIDINGSVORM 4 ...................................................................................................................... 133
11.5.1. Uitstel van deliberatie ................................................................................................................................ 133
11.5.1.1. Deliberatie op het einde van een graad ............................................................................................. 133
11.5.1.2. Overgaan met tekorten in het eerste leerjaar van een graad .............................................................. 133
12. GON .......................................................................................................................................... 135
12.1. Algemeen ........................................................................................................................................ 135
12.2. Toelating ......................................................................................................................................... 135
12.2.1. Het gemotiveerd verslag ............................................................................................................................ 135
12.2.2. Ernst van de handicap ................................................................................................................................ 137
12.2.3. Aard van de integratie ................................................................................................................................ 138
12.2.4. GON Hoger onderwijs ............................................................................................................................. 1393
12.3. GON-ondersteuning ........................................................................................................................ 140
12.4. Studiebekrachtiging ........................................................................................................................ 141
13. ION ............................................................................................................................................ 141
13.1. Algemeen ........................................................................................................................................ 141
13.2. Toelatingsvoorwaarden ................................................................................................................... 141
13.3. Aanvraag ......................................................................................................................................... 141
13.4. Studiebekrachtiging ........................................................................................................................ 141
14. Definities/schema ...................................................................................................................... 142
15. Vragen? ..................................................................................................................................... 144
Hoofd
stuk:
Wo
ord
voo
raf
9
2. WOORD VOORAF
In deze cursus overlopen we wat de verschillende cruciale stappen zijn in de schoolloopbaan van een
leerling en gaan we in op de administratieve consequenties die deze verschillende stappen hebben.
Deze cursus is van toepassing op de scholen en leerlingen van het buitengewoon secundair onderwijs.
Scholen met een opleidingsvorm 4 bekijken beter ook de cursus voor het gewoon secundair onderwijs.
Sinds 1 januari 2015 ging het M-decreet van start voor de inschrijvingen die betrekking hebben op het
schooljaar 2015-2016. Dit decreet heeft een grote impact op de structuur en organisatie van het BuSO.
Er is bewust gekozen voor een geleidelijke invoering van de maatregelen vanaf het schooljaar 2015-
2016. Leerlingen die voorafgaand aan dat schooljaar al in het buitengewoon onderwijs zijn
ingeschreven, kunnen hun traject afwerken in het buitengewoon onderwijs.
De verwachting is, dat door de maatregelen minder kinderen naar het buitengewoon onderwijs zullen
gaan. De middelen die daardoor vrijkomen, worden opnieuw ingezet voor de ondersteuning van
leerlingen met specifieke behoeften. De expertise in de scholen voor buitengewoon onderwijs moet op
die manier gedeeld worden met het brede onderwijsveld.
Het volledige decreet vind je op http://docs.vlaamsparlement.be/docs/stukken/2013-2014/g2290-7.pdf
Toelichting bij het decreet vind je in de memorie van toelichting:
http://docs.vlaamsparlement.be/docs/stukken/2013-2014/g2290-1.pdf (p3 en volgende).
De brochure “Update M-decreet” van Klasse bevat een goed overzicht van de belangrijkste
maatregelen.
U kunt deze cursus gebruiken als naslagwerk bij de slides en de informatie die verstrekt werden
tijdens de studiedag. Regelmatig gebeuren er aanpassingen aan regelgeving en omzendbrieven. De
informatie opgenomen in deze cursus is dus onderhevig aan wijzigingen. We raden u dan ook aan om
de regelgeving en omzendbrieven online te raadplegen. Eventueel kunt u zich abonneren op de
attendering van edulex, via http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/.
De elektronische versie van deze tekst kunt u vinden op
http://www.ond.vlaanderen.be/cursusschoolsecretariaten/SOenDKO/cursus_op_papier_SO.htm.
Hoofd
stuk:
Str
uct
uu
r en
org
anis
atie
van
het
buso
10
3. STRUCTUUR EN ORGANISATIE VAN HET BUSO
3.1. ALGEMEEN
Meer informatie over de structuur van het buitengewoon onderwijs vindt u
in de Codex Secundair Onderwijs artikel 259 en in de Omzendbrief
SO/2011/03/BuSO van 15/08/2011 over de structuur en organisatie in het
BUSO.
3.2. TYPES
Vanaf 1 januari 2015 gelden nieuwe definities voor de types.
3.2.1. TYPE BASISAANBOD
Het buitengewoon secundair onderwijs type 1 wordt vervangen door een ‘basisaanbod’ buitengewoon
onderwijs. Een leerling kan hiernaar georiënteerd worden op basis van een analyse van de
onderwijsbehoeften in plaats van een medische classificatie. De leerlingen die bij de inwerkingtreding
van het decreet met een inschrijvingsverslag voor type 1 in het buitengewoon onderwijs ingeschreven
waren, worden gelijkgesteld met leerlingen met een inschrijvingsverslag voor het type basisaanbod tot
ze het secundair onderwijs hebben afgerond.
3.2.2. TYPE 2
Type 2 is voor jongeren met een verstandelijke beperking. Jongeren met een verstandelijke beperking
voldoen aan alle onderstaande criteria:
a) ze hebben significante beperkingen in het intellectueel functioneren, wat op basis van een
psychodiagnostisch onderzoek tot uiting komt in een totaal intelligentiequotiënt op een
gestandaardiseerde en genormeerde intelligentietest kleiner of gelijk aan 60, rekening houdend met het
betrouwbaarheidsinterval;
b) ze hebben significante beperkingen in het sociale aanpassingsgedrag, wat op basis van
psychodiagnostisch onderzoek tot uiting komt in een uitslag op een gestandaardiseerde en
genormeerde schaal voor sociaal aanpassingsgedrag, die minstens drie standaarddeviaties beneden het
gemiddelde ligt ten opzichte van een normgroep van leeftijdgenoten, rekening houdend met het
betrouwbaarheidsinterval;
c) de functioneringsproblemen zijn ontstaan vóór de leeftijd van 18 jaar;
d) het besluit “verstandelijke beperking” wordt genomen na een periode van procesdiagnostiek;
3.2.3. TYPE 3
Type 3, voor jongeren met een emotionele of gedragsstoornis en die geen verstandelijke beperking
hebben. Jongeren met een emotionele of gedragsstoornis zijn jongeren bij wie op basis van
Hoofd
stuk:
Str
uct
uu
r en
org
anis
atie
van
het
buso
11
gespecialiseerde, door een multidisciplinair team aangeleverde diagnostiek, met inbegrip van
psychiatrisch onderzoek, een van de volgende problematieken wordt vastgesteld:
a) een aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit;
b) een oppositioneel-opstandige gedragsstoornis;
c) de gedragsstoornis in enge zin, ‘conduct disorder’;
d) een angststoornis;
e) een stemmingsstoornis;
f) een hechtingsstoornis;
3.2.4. TYPE 4
Het type 4 is voor jongeren met een motorische beperking. Jongeren met een motorische beperking
zijn jongeren bij wie op basis van specifieke medische diagnostiek, een uitval wordt vastgesteld in de
neuromusculoskeletale en beweginggerelateerde functies, meer bepaald:
a) de functies van gewrichten en beenderen;
b) de spierfuncties, meer bepaald de spierkracht, de tonus en het uithoudingsvermogen, met
gedeeltelijke of volledige uitval van:
1) een van de of beide bovenste of onderste ledematen;
2) de linkerzijde, de rechterzijde of beide zijden;
3) de romp;
4) overige;
c) de bewegingsfuncties;
d) een door medische diagnostiek geobjectiveerde problematiek met weerslag op het
beweginggerelateerd functioneren die niet terug te brengen is tot criterium a) tot en met c) maar met
een duidelijke impact op schoolse activiteiten.
3.2.5. TYPE 5
Het type 5 is voor jongeren die opgenomen zijn in een universitair ziekenhuis, een residentiële setting
of verblijven in een preventorium. Jongeren in type 5 beantwoorden aan alle onderstaande
voorwaarden:
a) de medische, psychiatrische of residentiële opvang of begeleiding laat het niet toe dat de jongeren
voltijds in een school aanwezig zijn;
b) de jongeren hebben behoefte aan een individueel of geïndividualiseerd aanbod dat in de residentiële
omgeving verstrekt wordt.
3.2.6. TYPE 6
Type 6 is voor jongeren met een visuele beperking. Jongeren met een visuele beperking zijn jongeren
bij wie op basis van specifieke oogheelkundige diagnostiek een gezichtsstoornis werd vastgesteld die
beantwoordt aan minstens een van de volgende criteria:
a) een optimaal gecorrigeerde gezichtsscherpte die kleiner dan of gelijk aan 3/10 voor het beste oog is;
b) een of meer gezichtsvelddefecten die meer dan 50% van de centrale zone van 30° beslaan of die het
gezichtsveld concentrisch tot minder dan 20° verkleinen;
Hoofd
stuk:
Str
uct
uu
r en
org
anis
atie
van
het
buso
12
c) een volledige altitudinale hemianopsie, een oftalmoplegie, een oculomotorische apraxie of een
oscillopsie.
Onder altitudinale hemianopsie wordt verstaan: halfzijdige blindheid of blindheid in de helft van het
gezichtsveld met verschillende varianten die door hersenbeschadiging veroorzaakt is.
Onder oculomotorische apraxie wordt verstaan: het niet kunnen fixeren van de ogen op één voorwerp
en het niet kunnen volgen van bewegende voorwerpen.
Onder oftalmoplegie wordt verstaan: verlamming van de oogspieren.
Onder oscillopsie wordt verstaan: subjectieve instabiliteit van het gezichtsveld of het symptoom
waarbij het beeld dat iemand van de omgeving heeft, beweegt zodra het hoofd wordt bewogen;
d) een ernstige gezichtsstoornis die uit een geobjectiveerde cerebrale pathologie voortvloeit, zoals
cerebrale visuele inperking;
e) een door een oogarts geobjectiveerde visuele problematiek die niet tot criterium a) tot en met d)
terug te brengen is, maar met een duidelijke impact op schoolse activiteiten
3.2.7. TYPE 7
Type 7 is voor jongeren met een auditieve beperking of een spraak- of taalstoornis. Jongeren met een
auditieve beperking zijn jongeren die, op basis van een audiologisch onderzoek door een neus-, keel-
en oorarts, beantwoorden aan een van de onderstaande criteria:
a) volgens de Fletcher-index een gemiddeld gehoorverlies hebben voor de frequenties 500, 1000 en
2000 Hz van 40 dB of meer voor het beste oor zonder correctie;
b) als de Fletcher-index minder dan 40 dB bedraagt: een foneemscore van 80% of minder hebben bij
de spraakaudiometrie met woorden met een medeklinker–klinker–medeklinker-samenstelling bij 70
dB geluidsterkte;
c) een door een neus-, keel- en oorarts geobjectiveerde auditieve problematiek hebben die niet terug te
brengen is tot criterium a) of b), maar met een duidelijke impact op schoolse activiteiten.
Jongeren met een spraak- of taalstoornis zijn jongeren zonder een verstandelijke beperking waarvoor,
op basis van een multidisciplinair onderzoek door een erkend gespecialiseerd team, met minstens een
logopedist, audioloog en neus-, keel- en oorarts, een diagnose ontwikkelingsdysfasie of kinderafasie
wordt vastgesteld.
3.2.8. TYPE 9
Type 9 is voor jongeren met een autismespectrumstoornis en die geen verstandelijke beperking
hebben. Jongeren met een autismespectrumstoornis zijn jongeren bij wie op basis van
gespecialiseerde, door een multidisciplinair team aangeleverde diagnostiek, met inbegrip van
psychiatrisch onderzoek, een van de volgende problematieken wordt vastgesteld:
a) de autistische stoornis;
b) een pervasieve ontwikkelingsstoornis niet-anders-omschreven.
3.3. OPLEIDINGSVORMEN
Het buitengewoon secundair onderwijs wordt in vier opleidingsvormen ingedeeld, elk met hun eigen
doelstelling. Het buitengewoon secundair onderwijs in de 4 opleidingsvormen wordt verstrekt naar
Hoofd
stuk:
Str
uct
uu
r en
org
anis
atie
van
het
buso
13
rata van tweeëndertig tot zesendertig lesuren van vijftig minuten per week, gespreid over negen halve
dagen.
3.3.1. OPLEIDINGSVORM 1: SOCIALE AANPASSING
Opleidingsvorm 1 is gericht op maatschappelijk functioneren en participeren in een omgeving waar in
ondersteuning voorzien is. De einddoelstelling kan ook “arbeidsdeelname in een omgeving waar
ondersteuning voorzien wordt” zijn. Dit is in een aantal scholen met opleidingsvorm 1 momenteel
reeds de realiteit. In deze opleidingsvorm kunnen leerlingen stages of sociaal maatschappelijke
trainingen volgen. Op het einde van de opleiding krijgt de leerling een attest. OV1 kan georganiseerd
worden voor de types 2, 3, 4, 6, 7 en 9.
3.3.2. OPLEIDINGSVORM 2: SOCIALE AANPASSING EN ARBEIDSGESCHIKTMAKING.
Opleidingsvorm 2 is gericht op maatschappelijk functioneren en participeren in een omgeving waar
ondersteuning voorzien is en op tewerkstelling in een werkomgeving waar in ondersteuning voorzien
is. Leerlingen krijgen eveneens de mogelijkheid om het laatste jaar van de tweede fase een stage te
volgen onder een alternerende vorm van stage en vorming op school op weekbasis. Op het einde van
de tweede fase krijgen de leerlingen een attest. OV2 kan georganiseerd worden voor de types 2, 3, 4,
6, 7 en 9.
3.3.3. OPLEIDINGSVORM 3: BEROEPSONDERWIJS
Deze opleidingsvorm is gericht op het maatschappelijk functioneren en participeren en op
tewerkstelling in het gewone arbeidsmilieu.
Deze opleidingsvorm geeft een algemene, sociale en beroepsgerichte vorming gericht op
maatschappelijk functioneren en participeren en op tewerkstelling in het gewone arbeidsmilieu.
Met ‘tewerkstelling in het gewone arbeidsmilieu’ wordt bedoeld: het verrichten van betaalde arbeid in
een gewone werkomgeving. Hij kan georganiseerd worden voor de types basisaanbod, 3, 4, 6, 7 en 9.
Binnen opleidingsvorm 3 worden verschillende opleidingen georganiseerd.
Opleidingsvorm 3 omvat drie fasen plus een facultatieve integratiefase :
1° de observatiefase : omvat het eerste leerjaar en is beperkt tot één volledig schooljaar;
2° de opleidingsfase : omvat ten minste twee schooljaren;
3° de kwalificatiefase : omvat ten minste twee schooljaren;
4° de facultatieve integratiefase: is bedoeld voor leerling die het getuigschrift van een opleiding
hebben behaald. Ook andere leerlingen kunnen tot de integratiefase toegelaten worden door de
klassenraad. Deze fase omvat één volledig schooljaar in de vorm van een alternerende
beroepsopleiding.
In opleidingsvorm 3 behoren:
a) de niet-beroepsgerichte leer- en opvoedende activiteiten, de compensatietechnieken, de lichamelijke
opvoeding en de lessen in de godsdienst, de niet-confessionele zedenleer of in de cultuurbeschouwing
tot de Algemene en Sociale Vorming;
b) de technische en praktische beroepsopleiding tot de Beroepsgerichte Vorming.
Er kunnen 28 verschillende opleidingen georganiseerd worden in OV 3.
Hoofd
stuk:
Str
uct
uu
r en
org
anis
atie
van
het
buso
14
Voor de leerlingen van opleidingsvorm 3 moet een stage georganiseerd worden. De leerling-stagiair is
een leerling van de kwalificatiefase in OV3 die ofwel 16 jaar is ofwel 15 jaar is én niet meer voltijds
leerplichtig is (in dit laatste geval moet de klassenraad op basis van individuele handelingsplanning
motiveren waarom de stage dan al kan starten).
In de kwalificatiefase met uitzondering van het laatste jaar is de duur minimum 5 werkdagen en
maximum 15 werkdagen per schooljaar. In het laatste jaar van de kwalificatiefase is de duur minimum
10 werkdagen en maximum 30 werkdagen per schooljaar (SO/2002/11 (BuSO)).
3.3.4. MODULAIR OPLEIDINGSVORM 3
Het experiment modulair onderwijs wordt momenteel ingericht in 3 scholen. Het modulair onderwijs
wordt georganiseerd per studiegebied zonder opdeling in fasen of leerjaren. De betrokken
studiegebieden zijn : auto, bouw, grafische communicatie en media, handel, hout, koeling en warmte,
lichaamsverzorging, mechanica-elektriciteit, personenzorg, textiel, voeding. Elk studiegebied bundelt
een reeks opleidingen. Eenzelfde opleiding kan in verschillende studiegebieden voorkomen.
Elke opleiding omvat algemene en sociale vorming en beroepsgerichte vorming. De algemene en
sociale vorming wordt hetzij niet-modulair hetzij gedeeltelijk modulair georganiseerd. De
beroepsgerichte vorming wordt modulair georganiseerd. In elke opleiding komen een of meer modules
voor. Een module is het kleinste te certificeren deel van een opleiding, dat overeenstemt met een
bepaalde inhoud. In modules komen geen afzonderlijke vakken voor. Eenzelfde module kan in
verschillende opleidingen voorkomen.
3.3.5. OPLEIDINGSVORM 4: ALGEMEEN, BEROEPS-, KUNST- EN TECHNISCH ONDERWIJS
Deze opleidingsvorm is gericht op maatschappelijk functioneren en participeren, al dan niet in een
omgeving waar in ondersteuning voorzien is, en aanvatten van vervolgonderwijs of tewerkstelling in
het gewone arbeidsmilieu, al dan niet met ondersteuning.
Hij kan georganiseerd worden voor de types 3, 4, 5, 6, 7 en 9.
Binnen opleidingsvorm 4 worden verschillende studierichtingen georganiseerd, die overeenkomen met
de studierichtingen uit het gewoon voltijds secundair onderwijs.
Leerlingen afkomstig uit het gewoon secundair onderwijs krijgen altijd een attest voor OV4.
Scholen van opleidingsvorm 4 (die geen ziekenhuisschool zijn) kunnen het volledige bestaande
studieaanbod van het gewoon secundair onderwijs inrichten, maar geen onthaalonderwijs, geen
secundair-na-secundair (Se-n-Se), geen hoger beroepsonderwijs (hbo) verpleegkunde en geen vierde
graad.
3.3.6. COMBINATIES TYPE/OPLEIDINGSVORM
De onderstaande tabel geeft aan welke combinaties van type en opleidingsvorm er mogelijk zijn.
Hoofd
stuk:
Str
uct
uu
r en
org
anis
atie
van
het
buso
15
Type Type
basisaanbod
Type 2 Type 3 Type 4 Type 5 Type 6 Type 7 Type 9
OV
OV 1 X X X X X X
OV 2 X X X X X X
OV 3 X X X X X X
OV 4 X X X X X X
3.3.7. GEMEENSCHAPPELIJK EN INDIVIDUEEL AANGEPAST CURRICULUM
Gemeenschappelijk curriculum Individueel aangepast curriculum
In het gewoon
onderwijs In BuSO OV4
In het gewoon
onderwijs
In het
buitengewoon
onderwijs
Aanpassingen zijn
redelijk
Aanpassingen zijn
onredelijk om het
gemeenschappelijk
curriculum te volgen in
het gewoon onderwijs
Aanpassingen zijn onredelijk voor het
gemeenschappelijk curriculum
Gemotiveerd verslag
voor GON
Verslag voor toegang tot
het buitengewoon
onderwijs
Verslag voor toegang tot het buitengewoon
onderwijs
GON-begeleiding Omkadering BuSO ION- (type 2) of
GON-begeleiding Omkadering BuSO
Onverkort
inschrijvingsrecht Inschrijvingsrecht BuSO
Inschrijving onder
ontbindende
voorwaarde
Inschrijvingsrecht
BuSO
Gewone studiebekrachtiging Attest van verworven
bekwaamheden Certificering BuSO
Hoofd
stuk:
Str
uct
uu
r en
org
anis
atie
van
het
buso
16
3.3.8. LEERLINGENAANTALLEN
De onderstaande grafiek geeft een evolutie van de leerlingenaantallen van de laatste schooljaren weer.
Het aantal leerlingen in het buitengewoon secundair onderwijs is de voorbije
schooljaren gestegen.
2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015
Reeks1 19487 19835 20177 20495 20661
18800
19000
19200
19400
19600
19800
20000
20200
20400
20600
20800
Evolutie leerlingenaantal in het BuSO
Hoofd
stuk:
Str
uct
uu
r en
org
anis
atie
van
het
buso
17
De verdeling van het aantal leerlingen per type geeft het volgende beeld:
De stijging doet zich vooal voor in type 2, type 3, 4 en type 7. In type 1 zien we de laatste schooljaren
een daling van het aantal leerlingen. In type 7 is er sinds een aantal jaren een programmatiestop van
kracht. Deze wordt opgegeven in 2015-2016 aangezien vanaf dan type 9 wordt opgericht.
type 1 type 2 type 3 type 4 type 5 type 6 type 7
2010-2011 9240 5191 2338 1578 328 235 905
2011-2012 9063 5333 2421 1830 404 242 946
2012-2013 9048 5454 2452 1995 424 238 990
2013-2014 9016 5518 2569 2146 446 237 1009
2014-2015 8906 5644 2594 2215 286 249 1053
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
Evolutie leerlingenaantallen per type
Hoofd
stuk:
Str
uct
uu
r en
org
anis
atie
van
het
buso
18
Wanneer we de leerlingenpopulatie verdelen per opleidingsvorm krijgen we het volgende resultaat:
We zien in OV1, OV2 en OV4 een stijging van het aantal leerlingen. In opleidingsvorm 4 zien we op 5
jaar tijd bijna een verdubbeling van het aantal leerlingen. Dit werd de laatste jaren ook het vaakst
geprogrammeerd. In OV3 merken we een daling op van het aantal leerlingen.
1 2 3 4
2010-2011 3951 2972 11576 988
2011-2012 4184 3005 11506 1140
2012-2013 4304 3104 11519 1250
2013-2014 4444 3153 11446 1452
2014-2015 4643 3166 11234 1904
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
Evolutie leerlingenaantallen per OV
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
19
4. HET INSCHRIJVINGSRECHT
In dit hoofdstuk behandelen we het hernieuwde inschrijvingsrecht zoals dit vastgelegd is in de codex
secundair onderwijs.
Meer informatie over het vernieuwde inschrijvingsrecht vindt u terug in de Codex
Secundair Onderwijs en in de omzendbrief SO 2012/01.
Gelijke onderwijskansen is ook een thema in wetwijs
http://www.ond.vlaanderen.be/wetwijs/thema.asp?id=54.
Het inschrijvingsrecht wil verzekeren dat jongeren op een correcte wijze in scholen ingeschreven
worden en aan schoolbesturen, leerlingen en ouders meer rechtszekerheid geven bij het
inschrijvingsproces.
Het inschrijvingsrecht kent de volgende uitgangspunten:
1° het realiseren van optimale leer- en ontwikkelingskansen voor alle leerlingen;
2° het vermijden van uitsluiting, segregatie en discriminatie;
3° het bevorderen van sociale mix en cohesie;
4° Voor het gebied Brussel-Hoofdstad: de bescherming van de gelijke onderwijs- en
inschrijvingskansen van Nederlandstaligen en het behoud van het Nederlandstalig karakter van het
Vlaamse onderwijs in Brussel.
De aanpassingen aan het inschrijvingsrecht voorzien ook in een definitieve regeling voor
aanmeldingsprocedures en hebben tot doel de transparantie en duidelijkheid van het inschrijvingsrecht
te verhogen, alsook de scholen een inschrijvingsbeleid te laten voeren dat afgestemd is op de lokale
situatie.
Voor het inschrijvingsrecht bestaat er een groot onderscheid tussen scholen die binnen het
werkingsgebied van een LOP liggen en scholen die niet binnen het werkingsgebied van een LOP
liggen. Als er een onderscheid bestaat, zal dit steeds duidelijk vermeld worden.
4.1. DE INSCHRIJVING VAN EEN LEERLING: BEGINSELEN
4.1.1. ALGEMEEN
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
20
Elke leerling heeft recht op inschrijving in de school of vestigingsplaats, gekozen1 door de ouders
2. Dit
recht geldt ook voor meerderjarige leerlingen, zij kunnen zelf hun school of vestigingsplaats kiezen.
Voorafgaand aan de inschrijving stelt het schoolbestuur de ouders in kennis van het schoolreglement
en het pedagogisch project van de school. De leerling kan pas worden ingeschreven als de ouders of de
meerderjarige leerling schriftelijk instemmen met het pedagogisch project en het schoolreglement.
Een inschrijving vindt plaats onder de opschortende voorwaarde dat de leerling hetzij bij de effectieve
start van de lesbijwoning hetzij bij beslissing van de toelatingsklassenraad, aan de toelatings-,
overgangs- of instapvoorwaarden voldoet.
Voorbeeld:
Een leerling komt op 15 mei naar de school om zich in te schrijven in type 3 OV
3 voor het volgende schooljaar. Er is nog plaats. Op dit moment beschikt de
leerling nog niet over een inschrijvingsverslag voor type 3 OV3. De leerling
wordt ingeschreven onder de opschortende voorwaarde dat hij/zij op 1 september
(de dag van effectieve instap) zal voldoen aan de toelatingsvoorwaarden. Indien
dit niet het geval is, kan de school de inschrijving opschorten.
Voor ouders van leerlingen met een verslag voor toegang tot het buitengewoon
onderwijs, die zich willen inschrijven in het gewoon onderwijs, maakt het verslag
deel uit van de informatie die de ouders overmaken aan de school bij inschrijving.
De school verbindt zich er dan toe een overleg te organiseren met de ouders, het
CLB en de klassenraad.
Indien het verslag niet gemeld werd door de ouders op het moment van de
inschrijving, kan de ontbindende voorwaarde alsnog worden ingeroepen op het
moment dat de school vaststelt dat er een verslag was op het moment van de
inschrijving.
Bij schoolverandering (hetzij tijdens het schooljaar, hetzij via inschrijving met het
oog op volgend schooljaar) is de oude school verplicht een kopie van het verslag
door te geven aan de nieuwe school. Ook het CLB van de vorige school is verplicht
een kopie van het verslag door te geven aan het CLB van de nieuwe school. Ouders
hebben er dus alle belang bij om van bij de inschrijving het verslag over te maken,
en meteen in overleg te gaan met de school en het CLB over redelijke
aanpassingen.
1 Hierbij moet rekening gehouden worden met het onderwijsaanbod op de school of vestigingsplaats.
2 De ouder is de persoon die het ouderlijk gezag uitoefent of in rechte of in feite de leerling onder zijn bewaring
heeft. In het geval de leerling meerderjarig is, wordt onder ‘ouder’ de meerderjarige leerling verstaan.
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
21
Wanneer een leerling zich met zijn ouders (of een wettelijke houder van het ouderlijk gezag) aanbiedt
op de school om zich in te schrijven, is er sprake van een formele vraag tot inschrijving. Op dat
moment kan de inschrijving drie vormen aannemen: een gerealiseerde inschrijving (ouders verklaren
zich akkoord met het pedagogisch project en het schoolreglement en er zijn geen decretaal bepaalde
redenen om de leerling te weigeren), een niet-gerealiseerde inschrijving (ouders verklaren zich
akkoord met het pedagogisch project en het schoolreglement, maar een van de decretaal bepaalde
weigeringsgronden is van toepassing) of een uitgestelde inschrijving (voor scholen die werken met
dubbele contingentering).
Bij de overgang van leerlingen van de ene secundaire school naar de andere secundaire school die op
dezelfde campus is gelegen, kan een schoolbestuur opteren om niet opnieuw een formele inschrijving
te vragen. De inschrijving loopt dan door. Als hiervan gebruik gemaakt wordt, moet dit opgenomen
worden in het schoolreglement. De school wordt dan als één geheel beschouwd voor wat betreft het
inschrijvingsrecht (zo geldt een definitieve uitsluiting voor alle scholen op de campus).
Als er in een school (of vestigingsplaats, studiegebied of administratieve groep) één of meerdere
plaatsen vrijkomen (omdat leerlingen worden uitgeschreven of door een verhoging van de capaciteit),
moet de volgorde van de niet-gerealiseerde inschrijvingen in het inschrijvingsregister gerespecteerd
worden tot en met de vijfde schooldag van oktober. Concreet betekent dit dat de school tot dan de
wegens capaciteit geweigerde leerlingen in volgorde van het inschrijvingsregister eerst moet
contacteren alvorens nieuwe leerlingen in te schrijven.
4.1.2. DE START VAN DE INSCHRIJVINGEN
Inschrijvingen voor een bepaald schooljaar kunnen ten vroegste starten op de eerste schooldag van
maart van het voorafgaande schooljaar in het eerste leerjaar van de eerste graad van het gewoon
secundair onderwijs en in het buitengewoon secundair onderwijs. Inschrijvingen voor schooljaar 2016-
2017 kunnen in het BuSO dus ten vroegste starten op 1 maart 2016.
Op voorwaarde dat de school geen enkele leerling weigert op basis van capaciteit, kan ze voor de
verschillende voorrangsgroepen (samen of apart, zie verder) reeds met de inschrijvingen beginnen op
de eerste schooldag na de kerstvakantie van het voorafgaande schooljaar.
Scholen binnen het werkingsgebied van een LOP maken afspraken over de start van de inschrijvingen
(en respecteren deze afspraken). De school moet de start van de inschrijvingen bekend maken aan de
ouders. Scholen die bij een LOP horen, moeten dit alleszins via het LOP doen.
4.1.1. GELDIGHEID VAN DE INSCHRIJVING
Het inschrijvingsrecht gaat enkel over nieuwe inschrijvingen. Een inschrijving geldt immers voor de
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
22
volledige duur van de schoolloopbaan van de leerling (uitgezonderd type basisaanbod: daar geldt de
inschrijving tot het einde van de opleidingsfase). Tenzij er bij beslissing van het schoolbestuur of van
de ouders, en uiteraard steeds in toepassing van de regelgeving, tot uitschrijving wordt overgegaan:
een uitschrijving omwille van definitieve uitsluiting als tuchtmaatregel, een uitschrijving omwille van
veelvuldige problematische afwezigheden van een (niet-leerplichtige) leerling (DBSO en leertijd), een
uitschrijving omwille van een niet-akkoordverklaring met een gewijzigd school- of centrumreglement,
een uitschrijving omwille van onredelijkheid van aanpassingen na wijzigende noden tijdens de
schoolloopbaan (enkel in het gewoon onderwijs) en een uitschrijving omwille van schoolverandering.
De inschrijving is geldig over alle vestigingsplaatsen en structuuronderdelen van de school heen. In
principe kan de school een verandering van structuuronderdeel of vestigingsplaats dan ook niet
weigeren (met inachtname van de regelgeving rond toelatings-, overgangs- en instapvoorwaarden).
Hierop is echter één uitzondering. De school weigert leerlingen die binnen een school willen
veranderen van vestigingsplaats of studierichting de overstap te maken wanneer de vestigingsplaats of
studierichting waar ze naartoe willen vol zit. Enkel wanneer de overstap noodzakelijk is voor de
voortgang van het leerproces van de leerling (rekening houdend met de behaalde studiebewijzen en
de regelgeving rond de toelatingsvoorwaarden), kan een school dit niet weigeren. De voortgang van
het leerproces is noodzakelijk wanneer de leerling een overstap maakt na een beslissing van de
delibererende klassenraad.
Een school kan aan zijn leerlingen vragen om jaarlijks te bevestigen of zij een bepaald
structuuronderdeel zullen volgen. Op basis hiervan kan het schoolbestuur de verdeling van de
leerlingen over de verschillende klasgroepen organiseren en het volgende schooljaar optimaal
voorbereiden en plannen. Het gaat hier echter om een informatieve vraag van het schoolbestuur. De
leerling en/of zijn ouders zijn niet verplicht deze vraag te beantwoorden. Het antwoord op deze vraag
is dan ook niet bindend. De keuze voor het structuuronderdeel is pas ‘definitief’ wanneer de leerling
met de lessen start in het volgende schooljaar. Dit betekent ook dat een leerling nooit kan worden
uitgeschreven omdat de ouders niet geantwoord hebben op de vraag welk structuuronderdeel de
leerling volgend schooljaar zal volgen.
4.1.2. INSCHRIJVINGSREGISTER
In elke school en vestigingsplaats moet er voor iedere capaciteit een inschrijvingsregister worden
bijgehouden. Hierin worden elk schooljaar de gerealiseerde, de geweigerde en de uitgestelde
inschrijvingen in chronologische volgorde genoteerd. In omzendbrief SO 2012/03 zijn de modellen
van inschrijvingsregister terug te vinden. De modellen bepalen welke gegevens minimaal in het
inschrijvingsregister moeten zijn opgenomen. Daarnaast kan de school nog bijkomende gegevens
bijhouden in het inschrijvingsregister (met respect voor de privacywetgeving).
Een school beslist zelf hoe ze het inschrijvingsregister bijhoudt, elektronisch of op papier. Als de
capaciteit op een bovenliggend niveau gelijk is aan de som van alle capaciteiten op een onderliggend
niveau, dan moet het schoolbestuur voor de capaciteit op het bovenliggend niveau geen
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
23
inschrijvingsregister gebruiken.
Voorbeeld 1:
De school biedt in een vestigingsplaats OV1 en OV2 aan. De school heeft de
volgende capaciteiten bepaald.
Capaciteit OV1: 20
Capaciteit OV2: 30
Capaciteit vestigingsplaats: 50
De school hanteert enkel een inschrijvingsregister voor OV1 en OV2. Op het
niveau van de vestigingsplaats hoeft er geen inschrijvingsregister worden
bijgehouden.
Voorbeeld 2:
De school heeft op een vestigingsplaats OV1 en OV2. De school heeft de
volgende capaciteiten bepaald.
Capaciteit OV1: 20
Capaciteit OV2: 30
Capaciteit vestigingsplaats: 45
De school hanteert een inschrijvingsregister voor OV1, OV2 en voor de
vestigingsplaats. Dit is nodig omdat leerlingen zowel kunnen geweigerd worden
omdat de capaciteit in OV1, in OV2 of in de vestigingsplaats is bereikt.
Het register is belangrijk, o.a. om in het geval van een klacht het inschrijvingsverloop te kunnen
verantwoorden (bijv. consequente toepassing van weigeringen omwille van capaciteit) en om te
kunnen bepalen welke leerling moet worden ingeschreven wanneer er een plaats vrijkomt of de
capaciteit wordt verhoogd.
4.2. CAPACITEIT
De capaciteit is het totaal aantal leerlingen dat een schoolbestuur ziet als maximaal aantal leerlingen.
Het schoolbestuur bepaalt de capaciteit per niveau en doet dit autonoom. Bij het bepalen van de
capaciteit kan het schoolbestuur rekening houden met materiële omstandigheden (bijvoorbeeld de
grootte van de klaslokalen) of pedagogisch-didactische overwegingen (bijvoorbeeld het aantal
leerkrachten).
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
24
Voor de start van de inschrijvingsperiode maakt een schoolbestuur voor al zijn scholen de
capaciteit(en) bekend aan alle belanghebbenden (leerlingen, ouders, CLB, andere scholen,
intermediairs,…). Dit gebeurt best maximaal via de eigen communicatiekanalen (vb. eigen website,
elektronische nieuwsbrief,…) of via de netwerken en de communicatiekanalen van andere lokale
partners (vb. website LOP). Binnen het werkingsgebied van een LOP deelt het schoolbestuur de
capaciteit(en) ook mee aan het LOP.
Wanneer de school een capaciteit bepaalt, moet dit gebeuren voor de start van de eerste
inschrijvingsperiode. Een school kan immers enkel een leerling weigeren op basis van capaciteit als
deze vooraf werd vastgelegd.
Tijdens de lopende inschrijvingen kan een school haar capaciteit steeds verhogen, maar niet
verlagen. Omdat het verhogen van de capaciteit een invloed kan hebben op andere scholen, moet
binnen het werkingsgebied van een LOP de capaciteitsverhoging steeds door het LOP worden
goedgekeurd. Buiten het werkingsgebied van een LOP deelt de school de capaciteitsverhoging mee
aan de andere scholen binnen de gemeente. Bij een verhoging van de capaciteit moet de school de
volgorde van het inschrijvingsregister (desgevallend per contingent) respecteren tot en met de vijfde
schooldag van oktober (zie hierboven).
De capaciteit kan op verschillende niveaus worden bepaald. In het buitengewoon secundair onderwijs
moet een schoolbestuur voor elk van zijn scholen de capaciteit bepalen op een of meer van de
volgende niveaus:
- de school;
- de vestigingsplaats;
- de opleidingsvorm;
- het type;
- het structuuronderdeel;
- de combinatie van twee of meer structuuronderdelen;
- de pedagogische eenheid.
4.3. VOORRANG
4.3.1. ALGEMEEN
Over het algemeen geldt het principe dat wie eerst komt, eerst wordt ingeschreven. Het decreet heeft
echter in een aantal voorrangsregelingen voorzien die een uitzondering vormen op dit principe. De
voorrangsregels worden verschillend toegepast in het Nederlandse taalgebied en in het Brusselse
Hoofdstedelijke gewest.
Elke inschrijvingsperiode begint met een aantal opeenvolgende voorrangsperiodes. De volgorde
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
25
waarin de voorrangsgroepen zich kunnen inschrijven ligt vast. Met uitzondering van de
voorrangsperiode voor kinderen van personeelsleden duurt elke voorrangsperiode minimaal twee
weken en binnen elke voorrangsperiode gebeuren de inschrijvingen chronologisch. In principe is er
voor elke voorrangsgroep een aparte voorrangsperiode voorzien. De school kan echter twee of
meerdere voorrangsperiodes samen nemen, op voorwaarde dat geen enkele leerling uit deze
voorrangsgroepen geweigerd zal worden wegens capaciteit. De keuze om voorrangsperiodes samen te
nemen kan per capaciteitsniveau worden gemaakt.
Na iedere voorrangsperiode wordt de voorrang afgesloten voor de betrokken voorrangsgroep. Als een
leerling zich niet heeft ingeschreven in de voorrangsperiode die op hem van toepassing is, en dus geen
gebruik gemaakt heeft van zijn voorrangsrecht, dan is hij zijn voorrang kwijt. De leerling kan zich dan
nog wel inschrijven in een andere voorrangsperiode, als die op de leerling van toepassing is, of in de
vrije inschrijvingsperiode. De vrije inschrijvingsperiode start nadat alle voorrangsperiodes zijn
afgesloten.
Alle scholen moeten afspraken maken over de voorrangsperiodes. Voor scholen binnen het
werkingsgebied van een LOP gebeurt dit binnen het LOP en worden de periodes ten minste door het
LOP bekend gemaakt aan alle belanghebbenden in het gebied. Buiten het werkingsgebied van een
LOP bepalen scholen de voorrangsperiodes in overleg met alle schoolbesturen uit de gemeente.
Uiteraard maken de schoolbesturen de periodes bekend aan alle belanghebbenden.
Doorgaans zijn de voorrangsregels enkel van toepassing in het eerste leerjaar van de eerste graad van
het voltijds secundair onderwijs en in het buitengewoon secundair onderwijs. De voorrangsregels zijn
niet van toepassing in de rest van het secundair onderwijs, met uitzondering van de voorrang voor
leerlingen met ten minste één ouder die het Nederlands voldoende machtig is in het tweetalig gebied
Brussel-Hoofdstad. Hieronder vindt u een schematische weergave van de verschillende
voorrangsgroepen met de aanduiding of ze moeten worden toegepast, of het schoolbestuur kan kiezen
om ze toe te passen of dat ze niet kunnen worden toegepast. De volgorde van de voorrangsgroepen is
de volgorde zoals opgenomen in dit schema. Hierna zullen we de voorrangsgroepen één voor één in
deze volgorde bespreken.
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
26
Voorrangsgroep Vlaanderen Tweetalig gebied Brussel-
Hoofdstad
Voltijds
gewoon SO
(1ste lj 1ste
gr.)
BUSO
Overig
SO
Voltijds
gewoon SO
(1ste lj 1ste
gr.)
BUSO
Overig
SO
Leerlingen van dezelfde
leefentiteit
MOET MOET -
MOET MOET -
Kinderen van
personeelsleden
MOET MOET - MOET MOET -
Kinderen met minstens één
ouder die het Nederlands in
voldoende mate machtig is
- - - MOET MOET MOET
Campusleerlingen LOP KAN KAN - KAN KAN -
Indicator- en niet-
indicatorleerlingen
LOP MOET
niet-LOP
KAN
KAN - MOET
KAN -
4.3.2. VOORRANG VOOR LEERLINGEN VAN DEZELFDE LEEFENTITEIT
De voorrangsregeling voor leerlingen van dezelfde leefentiteit verloopt volledig parallel in het
Nederlandse taalgebied en in het gebied Brussel-Hoofdstad.
Elke school moet verplicht voorrang geven aan leerlingen die tot dezelfde leefentiteit behoren als
reeds ingeschreven leerlingen (ongeacht in welke graad) die zich willen inschrijven in het eerste
leerjaar van de eerste graad van het gewoon secundair onderwijs en in het buitengewoon secundair
onderwijs.
Met leerlingen van dezelfde leefentiteit wordt bedoeld:
- broers en zussen (hebben twee gemeenschappelijke ouders) al dan niet wonend op hetzelfde
adres);
- halfbroers en halfzussen (hebben één gemeenschappelijke ouder) al dan niet wonend op
hetzelfde adres);
- kinderen die onder hetzelfde dak wonen (dezelfde hoofdverblijfplaats hebben) maar geen
gemeenschappelijke ouder(s) hebben (vb. stiefbroers en –zussen).
Wanneer de school bepaalt dat bij een overgang van de ene secundaire school naar de andere op
dezelfde campus de inschrijvingen doorlopen (zie hoger), heeft dit consequenties voor de toepassing
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
27
van de voorrangsregeling voor leerlingen van dezelfde leefentiteit. Ook hier moeten, wat het
inschrijvingsrecht betreft, beide scholen als één geheel worden beschouwd. Iemand met een broer of
zus in de ene school, heeft dan voorrang bij een inschrijving in de andere school. Het is hierbij van
geen belang of de ingeschreven leerling al is ingestapt of nog niet. Met ‘reeds ingeschreven’ wordt
bedoeld dat de inschrijving gerealiseerd is in het inschrijvingsregister.
4.3.3. VOORRANG VOOR KINDEREN VAN PERSONEELSLEDEN
Een tweede voorrangscategorie zijn kinderen van personeelsleden van de school (of van een van de
scholen waar de inschrijvingen van de ene naar de andere school doorlopen). Deze kinderen krijgen
verplicht voorrang wanneer ze zich willen inschrijven in het eerste leerjaar van de eerste graad van het
gewoon secundair onderwijs of in het buitengewoon secundair onderwijs. Deze voorrangsgroep is
zowel in Vlaanderen als in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad van toepassing. Uiteraard kan een
personeelslid enkel een kind inschrijven waarvan hij zelf de ouder is.
Alle personeelsleden van de school vallen hieronder. Het maakt geen verschil of ze zijn aangesteld of
geaffecteerd aan de school of via een arbeidsovereenkomst tewerkgesteld worden door de school.
Concreet betekent dit dat kinderen van zowel leerkrachten als directie, onderhoudspersoneel, technisch
personeel, administratief personeel, etc. voorrang krijgen. Noch de functie van het personeelslid, het
soort contract of de tewerkstellingsbreuk zijn van belang om aanspraak te kunnen maken op deze
voorrang.
Om van deze voorrangsregeling gebruik te kunnen maken, moet een personeelslid op het ogenblik van
de inschrijving een contract hebben van een lopende tewerkstelling van meer dan 104 dagen. Deze
periode toont een voldoende duurzame band aan van het personeelslid met de school. Het
personeelslid hoeft nog geen 104 dagen effectief te hebben gewerkt voor de school van keuze op het
moment dat de leerling zich inschrijft
4.3.4. VOORRANG VOOR KINDEREN MET TEN MINSTE ÉÉN OUDER DIE HET NEDERLANDS IN
VOLDOENDE MATE MACHTIG IS
Deze voorrangscategorie geldt enkel in het tweetalige gebied Brussel-hoofdstad. In het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest moeten schoolbesturen voorrang geven aan leerlingen van wie minstens één
ouder het Nederlands voldoende machtig is. Deze voorrangscategorie geldt voor het volledige
secundair onderwijs. Bedoeling is om de gelijke onderwijs- en inschrijvingskansen van
Nederlandstaligen te beschermen en het Nederlandstalig karakter van het Vlaamse onderwijs
behouden.
Om voorrang te kunnen krijgen, toont de ouder op een van de volgende wijzen aan voldoende
Nederlands te spreken.
- voorleggen van Nederlandstalig diploma secundair onderwijs of een daarmee gelijkwaardig
Nederlandstalig studiebewijs;
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
28
- voorleggen van Nederlandstalig studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad
secundair onderwijs of een daarmee gelijkwaardig Nederlandstalig studiebewijs;
- voorleggen van het bewijs dat hij of zij het Nederlands beheerst minstens op niveau B1 van
het Gemeenschappelijk Europees Referentiekader voor Talen, dit kan op twee manieren:
o een studiebewijs van door de Vlaamse Gemeenschap erkend, gefinancierd of
gesubsidieerd onderwijs of een daarmee gelijkwaardig Nederlandstalig studiebewijs,
dat het vereiste niveau van kennis van het Nederlands aantoont (vb. Centrum voor
Volwassenenonderwijs, universitair talencentrum);
o een attest van niveaubepaling uitgevoerd door een Huis van het Nederlands dat het
vereiste niveau van kennis van het Nederlands aantoont;
o minstens het bewijs van voldoende kennis van het Nederlands na het afleggen van een
taalexamen bij het selectiebureau van de Federale Overheid.
- het bewijs dat hij 9 jaar als regelmatige leerling onderwijs heeft gevolgd in het
Nederlandstalig lager én secundair onderwijs. Dit gebeurt op basis van attesten daartoe
uitgereikt door de betrokken schoolbesturen.
Een schoolbestuur bepaalt voor zijn scholen gelegen in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad het
aantal leerlingen dat hij vooropstelt voor de inschrijving bij voorrang van leerlingen met minstens één
ouder die het Nederlands in voldoende mate machtig is. Dit aantal kan het schoolbestuur bepalen tot
op de niveaus waarop hij de capaciteit vastlegt. De aantallen die het schoolbestuur vastlegt, moeten als
bedoeling hebben om binnen de school het peil van 55% leerlingen van wie een van de ouders
voldoende Nederlands spreekt, te bereiken of te behouden. Binnen het LOP kan worden afgesproken
om een hoger percentage dan 55 te hanteren. Het LOP zal de aantallen en het percentage bekend
maken aan alle belanghebbenden. Op het moment van publicatie van deze syllabus bedroeg het
percentage dat door het LOP is bepaald 55%.
Het percentage voorrang aan leerlingen met minstens één ouder die het Nederlands in voldoende mate
machtig is, wordt berekend op de totale capaciteit en niet alleen op het aantal nieuw in te schrijven
leerlingen. Daarbij wordt een reeds ingeschreven leerling die op basis van de toen geldende
regelgeving opgevat werd als leerling met thuistaal Nederlands, beschouwd als een leerling met
minstens één ouder die het Nederlands in voldoende mate machtig is.
Ook broers en zussen van reeds ingeschreven leerlingen die volgens de regelgeving op het moment
van hun inschrijving als leerling met thuistaal Nederlands werden beschouwd, zullen onder de groep
van leerlingen met ten minste een ouder die het Nederlands in voldoende mate machtig is, vallen.
Leerlingen met minstens één ouder die het Nederlands in voldoende mate machtig is en die
indicatorleerling (zie verder) is zullen niet worden meegeteld voor het percentage. Uiteraard kunnen
deze leerlingen zich wél inschrijven tijdens deze voorrangsperiode tot het contingent voor
indicatorleerlingen (zie verder) is bereikt.
Het gaat om een streefcijfer, scholen kunnen dan ook niet gesanctioneerd worden wanneer zij het
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
29
percentage niet halen. Scholen hebben immers niet zelf in de hand welke ouders hun kinderen zullen
komen inschrijven.
4.3.5. VOORRANG VOOR LEERLINGEN VAN DEZELFDE CAMPUS
Wanneer de eerste graad van het gewoon secundair onderwijs of het buitengewoon onderwijs is
gelegen op dezelfde campus als een basisschool, kan het schoolbestuur binnen het werkingsgebied van
een LOP voorrang geven aan de leerlingen uit hun basisschool bij de overgang naar het secundair
onderwijs. Om deze voorrang te geven, moet dit bij dubbele meerderheid zijn goedgekeurd binnen het
LOP secundair onderwijs. Het LOP secundair onderwijs kan zijn goedkeuring pas geven na positief
advies van het LOP basisonderwijs (ook verleend bij meerderheid). Buiten het werkingsgebied van
een LOP kan een school geen gebruik maken van deze voorrangscategorie.
4.3.6. VOORRANG VOOR INDICATOR- EN NIET-INDICATORLEERLINGEN
De voorrangsregeling met het systeem van dubbele contingentering wil het mogelijk maken om het
streven naar sociale mix en sociale cohesie op schoolniveau te realiseren. Deze voorrangsgroep is
verplicht voor het eerste leerjaar van de eerste graad binnen het werkingsgebied van een LOP. Scholen
voor buitengewoon secundair onderwijs (binnen en buiten LOP) en scholen buiten het werkingsgebied
van een LOP kunnen kiezen voor deze voorrangsgroep.
De indicatoren waar rekening mee wordt gehouden bij de toepassing van deze voorrangscategorie zijn
de volgende:
- de ouders behoren tot de trekkende bevolking (hieronder worden binnenschippers, kermis- of
circusexploitanten of -artiesten, of woonwagenbewoners verstaan);
- de moeder is niet in het bezit van een diploma secundair onderwijs of van een
studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad van het secundair onderwijs of
van een daarmee gelijkwaardig studiebewijs;
- de leerling wordt tijdelijk of permanent buiten het eigen gezinsverband opgenomen (door een
gezin of persoon, een voorziening of een sociale dienst, de internaten vallen hier niet onder);
- het gezin ontving in het voorafgaande schooljaar dan dat waarop de inschrijving betrekking
heeft, één of meerdere schooltoelagen van de Vlaamse gemeenschap of het gezin heeft een
beperkt inkomen.
Een leerling die beantwoordt aan minstens een van de indicatoren, is een indicatorleerling. Er is geen
onderscheid tussen de verschillende indicatoren. Een niet-indicatorleerling is een leerling die aan geen
enkele van de indicatoren beantwoordt.
Meer informatie over de manier waarop een ouder bewijst dat zijn kind een indicatorleerling is, vindt
u voor de indicatoren ‘opleidingsniveau’, ‘thuisloos’ en ‘trekkende bevolking’ terug in het hoofdstuk
over leerlingenkenmerken in deze syllabus (punt 5.4). Voor de indicator ‘schooltoelage’ kan de ouder
het beantwoorden hieraan aantonen via een document of e-mail van de dienst studietoelagen of een
rekeninguittreksel. Bij iedere nieuwe inschrijving moet een leerling aantonen dat hij aan een of
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
30
meerdere indicatoren beantwoordt.
Wanneer een ouder wenst om de school niet te informeren over het al dan niet beantwoorden aan een
van de indicatoren, dan kan de leerling geen gebruik maken van deze voorrangscategorie (let wel: dit
doet geen afbreuk aan andere voorrangscategorieën). Ook wanneer een ouder de school foutief
informeert, vervalt het voorrangsrecht van de leerling op basis hiervan. Uiteraard kunnen ouders
steeds hun kind inschrijven in de vrije inschrijvingsperiode (na afloop van de voorrangsperiode).
Deze voorrangscategorie zal over de andere categorieën heen worden toegepast aan de hand van het
systeem van dubbele contingentering.
Dubbele contingentering betekent dat een schoolbestuur voor zijn school/scholen twee contingenten
bepaalt voor de gelijktijdige inschrijving van indicator- en niet-indicatorleerlingen. Samen vormen de
twee contingenten 100% van alle leerlingen (zowel de reeds ingeschreven leerlingen als de nieuw in te
schrijven leerlingen) op elke capaciteit waarvoor het schoolbestuur een inschrijvingsregister gebruikt.
Deze twee contingenten zijn gericht op het verkrijgen van een evenredige verdeling van indicator- en
niet-indicatorleerlingen in de scholen gelegen in respectievelijk het werkingsgebied van een LOP of
een gemeente er buiten. Bij het bepalen van de contingenten houdt het schoolbestuur rekening met de
relatieve aanwezigheid. Concreet betekent dit dat de contingenten zo moeten worden bepaald dat de
school opschuift in de richting van de relatieve aanwezigheid in de gemeente of het
werkingsgebied/deelgebied van het LOP. Indien de relatieve aanwezigheid in de school overeenkomt
met de relatieve aanwezigheid in de gemeente of het werkingsgebied/deelgebied van het LOP, moeten
de contingenten gericht zijn op het behoud van deze verdeling. Uiteraard moeten de contingenten
worden meegedeeld aan alle belanghebbenden.
Binnen het werkingsgebied van een LOP, maakt het LOP voor de start van de inschrijvingen afspraken
over de capaciteitsniveaus en over het bepalen van de contingenten. Binnen gemeenten buiten het
werkingsgebied van een LOP kunnen er hierover afspraken worden gemaakt.
Als de contingenten zijn bepaald, neemt het schoolbestuur eerst zijn reeds ingeschreven leerlingen op
in het contingent waartoe ze behoren. Zo krijgt het schoolbestuur een zicht op het aantal nieuw in te
schrijven leerlingen per contingent. Wel zal het aantal reeds ingeschreven leerlingen bij de start van de
inschrijvingen in het eerste leerjaar van de eerste graad van het voltijds secundair onderwijs in de
meeste gevallen doorgaans 0 bedragen.
Vervolgens schrijft het schoolbestuur leerlingen in per voorrangsgroep. Al deze leerlingen worden in
het juiste contingent geplaatst en ingeschreven zolang het contingent niet is bereikt. De inschrijving
van leerlingen, die zich aandienen nadat het contingent waartoe ze behoren bereikt is, wordt uitgesteld.
Deze leerlingen worden chronologisch genoteerd in het inschrijvingsregister als uitgesteld
ingeschreven. Dit geldt evenwel niet voor de leerlingen met minstens één ouder die het Nederlands in
voldoende mate machtig is in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad.
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
31
Als beide contingenten bereikt zijn nog vóór het afsluiten van een voorrangsperiode, dan wordt voor
alle leerlingen die in het inschrijvingsregister vermeld staan als uitgesteld de inschrijving geweigerd.
De uitgestelde inschrijving in het inschrijvingsregister wordt dan omgezet in een niet-gerealiseerde
inschrijving. De ouders van de leerlingen die zo niet ingeschreven kunnen worden én ook de ouders
van alle volgende leerlingen worden geweigerd en ontvangen een mededeling van niet-gerealiseerde
inschrijving.
Als bij het afsluiten van een voorrangsperiode het andere contingent nog niet bereikt is, dan worden de
openstaande plaatsen opgevuld met leerlingen die in het inschrijvingsregister vermeld staan als
uitgesteld. Dit gebeurt in overleg met de ouders en met respect voor de in het inschrijvingsregister
opgenomen chronologie. De leerlingen die zo niet kunnen worden ingeschreven, worden geweigerd en
de ouders ontvangen een mededeling van niet-gerealiseerde inschrijving.
Een uitgestelde inschrijving zal dus steeds worden omgezet in een gerealiseerde of een niet-
gerealiseerde inschrijving. Dit zal desgevallend gebeuren na afloop van iedere voorrangsperiode.
4.3.7. DE VRIJE INSCHRIJVINGSPERIODE
Na het afsluiten van de voorrangsperiodes start de vrije inschrijvingsperiode. Tijdens deze periode
schrijven leerlingen zich in chronologische volgorde in. Voor een school gelegen buiten het
werkingsgebied van een LOP kan de vrije inschrijvingsperiode ook vóór de eerste schooldag van
maart starten op voorwaarde dat de school geen enkele leerling weigert op basis van capaciteit.
Tijdens de vrije inschrijvingsperiode zullen de leerlingen ook niet meer geordend worden in een van
beide contingenten.
4.4. WEIGERINGEN
Het recht op inschrijving heeft onvermijdelijk tot gevolg dat scholen leerlingen niet zomaar kunnen
weigeren. Scholen die leerlingen weigeren, kunnen dit enkel op basis van een van de decretaal
voorziene weigeringsgronden.
4.4.1. TOELATINGSVOORWAARDEN
Een leerling die niet voldoet aan de toelatings-, overgangs- of instapvoorwaarden voor het
onderwijsniveau, de studierichting en het leerjaar waarin hij/zij zich wil inschrijven, kan geweigerd
worden. Dit wil echter niet zeggen dat de toelatings-, overgangs- of instapvoorwaarden al moeten
vervuld zijn op het moment van de inschrijving. Aan de toelatings-, overgangs- of instapvoorwaarden
moet pas voldaan zijn op de dag van de effectieve instap of op het ogenblik dat de
toelatingsklassenraad een beslissing neemt. Bij verandering van studiekeuze in de loop van het
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
32
schooljaar impliceert dit wel dat de leerling ook moet voldoen aan de overgangsvoorwaarden.
Leerlingen die niet voldoen aan de toelatingsvoorwaarden op de dag van de effectieve instap (of als de
toelatingsklassenraad een negatieve beslissing neemt), kunnen worden geweigerd door de school. Een
dergelijke leerling zal niet gefinancierd of gesubsidieerd worden door de overheid. Het schoolbestuur
kan er wel voor opteren deze leerlingen als vrije leerling in te schrijven.
Meer informatie over de toelatingsvoorwaarden vindt u in hoofdstuk 5 van deze cursus.
Voor het buitengewoon onderwijs betekent dit onder meer dat een leerling die zich met een attest
aandient voor een opleidingsvorm en een type van buitengewoon secundair onderwijs dat in de school
georganiseerd wordt, moet ingeschreven worden (ook rekening houdend met de aanwezige
opleidingen in OV3 en OV4). Een leerling met een attest mag niet geweigerd worden omdat de school
zich richt op een specifieke doelgroep binnen het type.
4.4.2. ALTERNEREND SCHOOLLOPEN
Wanneer leerlingen in de loop van het schooljaar afwisselend in- en uitgeschreven worden, en deze
inschrijving tot doel heeft of er toe leidt dat de leerling afwisselend naar verschillende scholen zal
gaan (bijvoorbeeld in het geval van een scheiding), moet een schoolbestuur deze inschrijving
weigeren. De inschrijving zal geweigerd worden door de school die dit vaststelt. De
appreciatiebevoegdheid ligt bij de directie van de school. Het kind blijft dan ingeschreven in de
voorgaande school.
Dergelijke vormen van schoollopen zijn niet in het belang van het kind en dragen niet bij aan een
succesvolle schoolloopbaan van de leerling.
4.4.3. CAPACITEIT
Zoals reeds eerder (zie punt 3.2) in deze cursus uitgelegd, kan of moet het schoolbestuur voor
bepaalde niveaus een capaciteit bepalen. Om een leerling wegens het bereiken van de capaciteit te
weigeren, moet deze zijn vastgelegd voor de start van de inschrijvingen.
Op het moment dat de vooropgestelde maximumcapaciteit overschreden wordt, moet het
schoolbestuur elke bijkomende inschrijving weigeren. Wanneer een school een leerling weigert
omwille van capaciteit, moet zij dit principe ook consequent toepassen. De school moet, in het geval
van een klacht, via het inschrijvingsregister kunnen aantonen dat na de weigering van een leerling
wegens capaciteit, er in dat niveau geen nieuwe leerlingen meer worden ingeschreven. Zoals in punt
3.2 aangehaald, kan de school de capaciteit wel steeds verhogen.
In een beperkt aantal gevallen kan het schoolbestuur afwijken van de consequente toepassing van de
weigering wegens capaciteit. Dan kan een school een leerling toch inschrijven, ook al is de
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
33
vooropgestelde capaciteit reeds bereikt of overschreden. Deze afwijkingen zijn niet verplicht, ieder
schoolbestuur bepaalt per individueel geval zelf of ze hier al dan niet gebruik van maakt. In de
volgende gevallen kan de school de leerling toch inschrijven in overcapaciteit:
- leerlingen in het secundair onderwijs die geplaatst zijn door de jeugdrechter of door een
comité voor bijzondere jeugdzorg;
- leerlingen in het secundair onderwijs die als (semi-)internen verblijven in een (semi-)internaat
verbonden aan de school;
- leerlingen in het secundair onderwijs die opgenomen zijn in een voorziening van residentiële
opvang;
- leerlingen die terugkeren naar hun school voor buitengewoon onderwijs waar ze in het
lopende of het voorafgaande schooljaar ingeschreven waren, maar zich daarna in het kader
van geïntegreerd onderwijs in een school voor gewoon secundair onderwijs inschreven. De
bedoeling van deze maatregel is om schoolbesturen die een engagement aangingen t.a.v. de
ouders dat hun kind zou kunnen terugkeren naar hun school als de integratie niet zou lukken,
in staat te stellen om dit engagement ook na te komen;
- kinderen van dezelfde leefentiteit, als de ouders deze kinderen wensen in te schrijven in
hetzelfde capaciteitsniveau in het eerste leerjaar van de eerste graad van het gewoon secundair
onderwijs en in het buitengewoon secundair onderwijs en slechts één van de kinderen
ingeschreven kan worden omwille van de capaciteit. Als er bijvoorbeeld 100 plaatsen zijn in
1A en de 100ste
en de 101ste
leerling zijn een tweeling, dan kan de directie toch beide kinderen
inschrijven, ook al is de capaciteit bepaald op 100.
Het bepalen van de capaciteit is niet verplicht in scholen van type 5. Scholen van
type 5 zijn ook niet verplicht om een inschrijvingsregister bij te houden.
4.4.4. UITSLUITINGEN
Een schoolbestuur kan de inschrijving weigeren in een school waar een leerling het lopende, het
vorige of het daaraan voorafgaande schooljaar werd uitgeschreven als gevolg van definitieve
uitsluiting als tuchtmaatregel. Een dergelijke niet-gerealiseerde inschrijving kan eveneens in het geval
de inschrijvingen doorlopen van de ene naar de andere school als dit opgenomen is in het
schoolreglement van de betrokken scholen (zie hoger). Deze scholen worden dan wat het
inschrijvingsrecht betreft als één geheel beschouwd.
Scholen kunnen in sommige gevallen ook de inschrijving weigeren van leerlingen die als gevolg van
een definitieve uitsluiting in de loop van het schooljaar van school veranderen. Deze mogelijkheid is
bedoeld voor scholen waarvan de draagkracht onder druk komt te staan. Scholen kunnen deze
weigeringsgrond echter enkel toepassen na overleg en goedkeuring binnen het lokaal overlegplatform
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
34
(LOP). Deze weigeringen moeten gebeuren op basis van criteria die vooraf door het LOP zijn bepaald.
Het LOP mag deze criteria vastleggen, maar moet ten minste rekening houden met de volgende
elementen: het aantal leerlingen in de school dat aantikt op een van de GOK-indicatoren, het aantal
reeds ingeschreven elders uitgesloten leerlingen en het aantal begeleidingsdossiers problematische
afwezigheden binnen de school. Wanneer het LOP geen overeenstemming bereikt over deze criteria,
kan geen enkele school binnen het werkingsgebied van het LOP deze weigeringsgrond inroepen. Ook
scholen die niet in het werkingsgebied van een LOP liggen, kunnen geen elders uitgesloten leerlingen
weigeren.
Als de leerling omwille van draagkracht wordt geweigerd, zal het lokaal overlegplatform automatisch
een bemiddelingstaak opnemen. Indien de school buiten het werkingsgebied van een LOP ligt, wordt
de bemiddeling waargenomen door de voorzitter of deskundige van een bestaand overlegplatform en
een onderwijsinspecteur, die allen door de Vlaamse Regering worden aangeduid. Concreet zal AgODi
in dat geval de nodige stappen zetten om deze bemiddeling op gang te brengen.
4.4.5. LEERLINGEN MET SPECIFIEKE ONDERWIJSBEHOEFTEN
Vanaf 1 januari 2015 zijn nieuwe regels van kracht voor de inschrijving in het gewoon secundair
onderwijs van leerlingen die beschikken over een verslag voor toegang tot buitengewoon onderwijs.
De draagkrachtafweging wordt vervangen door een nieuwe regeling waarbij het begrip ‘redelijkheid
van aanpassingen’ centraal staat.
De nieuwe regelgeving maakt een onderscheid tussen een inschrijvingsrecht dat onverkort geldt en een
inschrijvingsrecht onder ontbindende voorwaarde. Of de leerling al dan niet beschikt over een ‘verslag
voor toegang tot buitengewoon onderwijs’ of over een ‘gemotiveerd verslag’, is bepalend voor dit
onderscheid.
Er zijn, wat het inschrijvingsrecht betreft, verschillende mogelijkheden.
4.4.5.1. DE LEERLING HEEFT SPECIFIEKE ONDERWIJSBEHOEFTEN MAAR HEEFT GÉÉN
VERSLAG
Het recht op inschrijving in een school of vestigingsplaats van keuze in het gewoon secundair
onderwijs geldt onverkort voor leerlingen zonder verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs
en die een gemeenschappelijk curriculum kunnen volgen, al of niet met toepassing van redelijke
aanpassingen (remediërende, differentiërende, compenserende of dispenserende maatregelen).
4.4.5.2. DE LEERLING BESCHIKT OVER EEN GEMOTIVEERD VERSLAG OF IS GON-LEERLING
GON-leerlingen zullen niet meer beschikken over een inschrijvingsverslag buitengewoon onderwijs
maar wel over een ‘gemotiveerd verslag’. Het inschrijvingsrecht dat onverkort geldt is ook op hen van
toepassing. Deze leerlingen kunnen m.a.w. niet geweigerd worden op basis van onredelijkheid van
aanpassingen. Hetzelfde geldt voor GON-leerlingen met een inschrijvingsverslag.
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
35
4.4.5.3. INSCHRIJVINGSRECHT ONDER ONTBINDENDE VOORWAARDE
Het recht op inschrijving in een school of vestigingsplaats van keuze in het gewoon secundair
onderwijs geldt evenzeer voor leerlingen met een verslag. Wanneer een dergelijke leerling de
inschrijving vraagt, schrijft de school de leerling in onder ontbindende voorwaarde. De inschrijving
onder ontbindende voorwaarde geeft het schoolbestuur de tijd om een overleg te organiseren met de
klassenraad, de ouders en het CLB, waar een grondige afweging gemaakt wordt van de redelijkheid
van de aanpassingen die nodig zijn.
Van de ouders wordt verwacht om bij de inschrijving het verslag te vermelden. Als de ouders het
verslag niet melden op het moment van de inschrijving, kan de school de ontbindende voorwaarde
alsnog inroepen op het moment dat zij vaststelt dat er een verslag was op het moment van de
inschrijving. Bij schoolverandering is de oude school verplicht een kopie van het verslag door te geven
aan de nieuwe school. Ook het CLB van de vorige school moet een kopie van het verslag doorgeven
aan het CLB van de nieuwe school.
In eerste instantie wordt de redelijkheid afgewogen van de aanpassingen die nodig zijn om de leerling
mee te nemen in een gemeenschappelijk curriculum in het gewoon onderwijs. Hierbij kan de school
gebruik maken van de analyse die eerder al gebeurde bij de opmaak van het verslag dat voor de
leerling werd afgeleverd. In het geval dat de school oordeelt dat de aanpassingen redelijk zijn om met
de leerling toch binnen een gemeenschappelijk curriculum te kunnen werken, zijn de voorwaarden
voor het verslag niet meer vervuld. Het CLB kan dan zelf het initiatief nemen of door de ouders of de
school gevraagd worden om het verslag op te heffen.
Als de school oordeelt dat de aanpassingen om de leerling te blijven meenemen in een
gemeenschappelijk curriculum onredelijk zijn, dan moet de school een afweging van redelijke
aanpassingen maken in kader van een individueel aangepast curriculum. Zij bekijkt dan of de leerling
mits redelijke aanpassingen studievoortgang kan maken op basis van een individueel aangepast
curriculum.
Wanneer de school de aanpassingen redelijk acht (hetzij voor het gemeenschappelijk, hetzij voor een
individueel aangepast currciculum), wordt de inschrijving onder ontbindende voorwaarde omgezet in
een gerealiseerde inschrijving. De leerling is dan definitief ingeschreven. Wanneer de leerling het
gemeenschappelijk currciculum volgt, zal hij aan het einde van het schooljaar in aanmerking komen
voor reguliere studiebekrachtiging. Wanneer de leerling een individueel curriculum volgt, is dit niet
meer de finaliteit en komt de leerling hier niet meer voor in aanmerking.
Indien de school na het overleg de aanpassingen onredelijk acht, motiveert het schoolbestuur waarom
de aanpassingen die nodig zijn, als onredelijk worden beoordeeld en de ouders ontvangen een
mededeling van niet-gerealiseerde inschrijving. Ook het LOP wordt over de beslissing geïnformeerd.
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
36
De inschrijving wordt ontbonden op het moment dat deze leerling in een andere school is
ingeschreven en uiterlijk 1 maand, vakantieperioden niet inbegrepen, na de kennisgeving van de
bevestiging van de disproportionaliteit.
Ouders kunnen een beroep doen op het CLB en bemiddeling door het LOP vragen. Ouders of andere
belanghebbenden kunnen tegen de beslissing van het schoolbestuur ook rechtstreeks een klacht
indienen bij de Commissie inzake Leerlingenrechten. De motivering van het schoolbestuur zal door de
CLR worden onderzocht. De leerling blijft in die periode ingeschreven.
4.4.5.4. WIJZIGENDE NOOD AAN AANPASSINGEN IN HET GEWOON ONDERWIJS
Tijdens de schoolloopbaan kan de nood aan aanpassingen voor een leerling wijzigen en kunnen er
onderwijsbehoeften zijn waarvoor een verslag nodig is voor toegang tot buitengewoon onderwijs.
Nadat zo’n verslag ook effectief werd afgeleverd door het CLB, organiseert de school een overleg met
de klassenraad3, de ouders en het CLB over de aanpassingen die nodig zijn om de leerling
studievoortgang te laten maken op basis van een individueel aangepast curriculum.
De school kan op basis van dit overleg twee mogelijke beslissingen nemen:
de leerling ingeschreven laten en studievoortgang laten maken op basis van een individueel
aangepast curriculum;
de inschrijving van de leerling ontbinden. Een ontbinding van een inschrijving tijdens de
schoolloopbaan op deze basis kan nooit uitwerking hebben in de loop van een schooljaar,
maar slechts met het oog op een daaropvolgend schooljaar. Het schoolbestuur motiveert haar
beslissing en de ouders ontvangen ook in deze situatie een mededeling van niet-gerealiseerde
inschrijving.
Ouders of andere belanghebbenden kunnen tegen de beslissing tot ontbinding van de inschrijving
tijdens de schoolloopbaan door het schoolbestuur ook een klacht indienen bij de Commissie inzake
Leerlingenrechten. De motivering van de ontbinding van de inschrijving tijdens de schoolloopbaan zal
door de Commissie inzake Leerlingenrechten worden onderzocht. De leerling blijft in die periode
ingeschreven.
Met het verslag kunnen ouders echter ook de keuze maken om hun kind in te schrijven in een school
voor buitengewoon secundair onderwijs, of in een andere school in het gewoon secundair onderwijs.
Zij kunnen daar onmiddellijk toe beslissen of met het oog op een inschrijving voor het daaropvolgend
3 De klassenraad bestaat in dat geval uit de directeur of een afgevaardigde van de directeur, die de klassenraad voorzit
en minstens drie leden van het onderwijzend personeel die onderwijs verstrekken aan de leerling tijdens het schooljaar
in kwestie. De klassenraad kan aangevuld worden met raadgevende leden, bijv. een personeelslid van de school die bij
de psycho-sociale of pedagogische begeleiding van de leerling betrokken is.
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
37
schooljaar.
4.4.5.5. BEOORDELING VAN DE REDELIJKHEID VAN AANPASSINGEN
Het recht op redelijke aanpassingen is verankerd in het VN-Verdrag inzake de rechten van personen
met een handicap, maar ook in het decreet van 10 juli 2008 houdende een kader voor het Vlaamse
gelijkekansen- en gelijkebehandelingsbeleid. Het weigeren van redelijke aanpassingen voor een
persoon met een handicap wordt als een vorm van discriminatie beschouwd.
Er is sprake van het weigeren van redelijke aanpassingen voor een persoon met een handicap, als
aanpassingen die geen onevenredige belasting betekenen of waarvan de belasting in voldoende mate
door bestaande maatregelen wordt gecompenseerd, worden geweigerd.
Elke concrete maatregel van materiële of immateriële aard die de beperkende invloed van een
onaangepaste omgeving op de participatie van een persoon met een handicap neutraliseert, wordt als
een maatregel beschouwd. Scholen moeten binnen de grenzen van de redelijkheid in aanpassingen
voorzien, zodat ook personen met een handicap van gelijke kansen kunnen genieten. De beoordeling
of een concrete maatregel als een ‘redelijke aanpassing’ kan worden beschouwd, wordt aan volgende
overwegingen getoetst:
is de maatregel in kwestie doeltreffend, zodat de persoon met een handicap daadwerkelijk kan
participeren? Dit betekent niet dat een maatregel enkel redelijk is als die er toe leidt dat de
participatie volledig gerealiseerd kan worden. Dat een maatregel slechts een gedeeltelijke
oplossing biedt, is dus op zich geen voldoende reden om deze te weigeren;
wordt de beperkende invloed van de onaangepaste omgeving op de participatie van de persoon
door de maatregel geneutraliseerd?
maakt de maatregel een evenwaardige participatie van de persoon met een handicap mogelijk?
zorgt de maatregel ervoor dat de persoon met een handicap zelfstandig kan participeren?
waarborgt de maatregel de veiligheid van de persoon met een handicap?
De redelijkheid van aanpassingen moet steeds in de praktijk en per individuele situatie afgewogen
worden. Redelijke aanpassingen kunnen verschillen, bijv. naargelang het onderwijsniveau of het
gevolgde curriculum (gemeenschappelijk dan wel individueel aangepast). De aanpassing zelf vertrekt
vanuit de persoonlijke situatie van de leerling. Een redelijke aanpassing wordt uitgewerkt op maat van
elke leerling en hangt af van de onderwijsbehoefte van de leerling en de specifieke context. Uiteraard
gebeurt dit met actieve betrokkenheid van alle participanten: leerling, ouders, schoolteam en CLB.
Er is geen termijn bepaald waarbinnen de afweging van redelijkheid van aanpassingen moet gebeuren.
Het verdient aanbeveling om een passende termijn te respecteren en de termijn niet te laten aanslepen.
In geval van een beslissing tot onredelijkheid moeten ouders nog de tijd hebben om andere
oplossingen te zoeken.
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
38
Of een aanpassing de grenzen van de redelijkheid overschrijdt, moet steeds in de praktijk én in
individuele situaties afgewogen worden. Als criteria gelden:
de financiële impact van de aanpassing, waarbij rekening wordt gehouden met mogelijke
tegemoetkomingen en de financiële draagkracht van degene op wie de aanpassingsplicht rust.
de organisatorische impact van de aanpassing;
de te verwachten frequentie en duur van het gebruik van de aanpassing door een of meer
personen met een handicap. Dit betekent dat naarmate een persoon frequenter en langduriger
van een aanpassing gebruikmaakt, ze sneller als redelijk dient beschouwd te worden;
de mate waarin een persoon met een handicap door de aanpassing daadwerkelijk kan
participeren;
de impact van de aanpassing op de veiligheid en gebruiksmogelijkheden voor andere
gebruikers;
het ontbreken van een alternatief: een aanpassing zal sneller als redelijk beschouwd worden,
als evenwaardige alternatieven ontbreken.
Een aanpassing die een onevenredig zware belasting meebrengt, moet niet worden aangeboden. Dit
betekent echter niet dat in een dergelijke situatie in het geheel geen aanpassingen moeten worden
geboden. Men zal op zoek moeten gaan naar een aanpassing die zo efficiënt mogelijk helpt bij het
verwijderen van de hindernissen, maar die niet leidt tot een onevenredige belasting. Pas wanneer dat
niet leidt tot het vinden van redelijke aanpassingen, kan tot disproportionaliteit besloten worden.
Het gebruik van een assistentiehond valt buiten de overwegingen die een school kan maken rond de
redelijkheid van een aanpassing. Een school kan in algemene regel de aanwezigheid van een
assistentiehond niet verbieden.
4.4.6. WEIGERINGSPROCEDURE
Wanneer een schoolbestuur een leerling weigert, moet zij haar beslissing binnen de 4 kalenderdagen
motiveren en meedelen aan de ouders en aan de voorzitter van het LOP. De motivering gebeurt
volgens een opgelegd model ‘Mededeling van een niet-gerealiseerde inschrijving’. De modellen voor
binnen en buiten het werkingsgebied van een LOP zijn als bijlage bij de omzendbrief SO 2012/01
gevoegd. De termijn van vier kalenderdagen gaat in op het ogenblik dat het schoolbestuur de
beslissing tot niet-gerealiseerde inschrijving heeft genomen.
De motivering van een niet-gerealiseerde inschrijving bevat naast de juridische grond (d.w.z. de
verwijzing naar de regelgeving) en de feitelijke grond (de situatie in de school) eveneens de datum en
het uur van de inschrijving zoals in het inschrijvingsregister genoteerd werd (zie 7). In geval van een
niet-gerealiseerde inschrijving op basis van capaciteit vermeldt de motivering eveneens op welke
plaats onder de geweigerde leerlingen de leerling staat in het inschrijvingsregister. Daarnaast zal ze de
ouders melden dat ze voor informatie of bemiddeling een beroep kunnen doen op het lokaal
overlegplatform en dat ze een klacht kunnen indienen bij de Commissie inzake Leerlingenrechten (en
hun contactgegevens). Wanneer de ouders hierom vragen, hebben zij recht op een toelichting bij de
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
39
beslissing en de motivatie van het schoolbestuur.
Het meedelen van de niet-gerealiseerde inschrijving gebeurt bij aangetekend schrijven of tegen
afgiftebewijs naar de ouders en volgens afspraak naar de LOP-voorzitter. Als de school niet in het
werkingsgebied van een lokaal overlegplatform ligt, moet de motivering worden gestuurd naar Peter
Bex, Agentschap voor Onderwijsdiensten, Scholen Secundair Onderwijs en DKO, lokaal 2A25,
Koning Albert II-laan 15, 1210 Brussel ([email protected]).
4.4.7. BEMIDDELING
Binnen het werkingsgebied van een LOP start het LOP, tenzij de ouders uitdrukkelijk geen gebruik
wensen te maken van deze bemiddeling, bij een niet-gerealiseerde inschrijving op basis van een
definitieve uitsluiting in een andere school, automatisch een bemiddeling om zo snel mogelijk een
oplossing te vinden voor de geweigerde leerling. Deze bemiddeling richt zich in de eerste plaats op de
relatie tussen de ouders en de weigerende school om alsnog tot een consensus te komen. Wanneer de
ouders geen inschrijving in deze school meer vragen, spitst de bemiddeling zich toe op het realiseren
van een inschrijving in een andere school naar de keuze van de ouders. Bij weigeringen op basis van
andere redenen start het LOP alleen een bemiddeling wanneer de ouders er uitdrukkelijk om vragen.
Het LOP bemiddelt voor een termijn van 10 schooldagen. De termijn om klacht in te dienen bij de
commissie inzake Leerlingenrechten wordt tijdens de bemiddeling opgeschort.
De werkwijze buiten het werkingsgebied van een LOP verloopt analoog aan deze binnen het
werkingsgebied van een LOP. De bemiddelingstaak wordt dan opgenomen door een provinciale
bemiddelingscel, die bestaat uit een LOP-deskundige en een onderwijsinspecteur.
4.5. AANMELDINGSPROCEDURE
Aanmelden is het kenbaar maken van een intentie tot inschrijven voor een bepaald schooljaar in één of
meerdere scholen of vestigingsplaatsen waarbij een volgorde in keuze wordt aangegeven. Aanmelden
kan enkel voor het eerste leerjaar van de eerste graad van het gewoon secundair onderwijs en voor het
buitengewoon secundair onderwijs. Dit kan zowel binnen als buiten het werkingsgebied van een LOP.
Een aanmeldingsprocedure kan worden ingesteld in functie van het optimaliseren van het
inschrijvingsproces of in functie van het streven naar een evenredige verdeling van indicator- en niet-
indicatorleerlingen. In het geval van een (dreigend) capaciteitstekort zal het instellen van een
aanmeldingsprocedure geen oplossing bieden voor het tekort zelf maar zal het wel aan de leerlingen en
ouders meer rechtszekerheid en transparantie bieden. Een schoolbestuur kan er ook
kampeertoestanden en fysieke wachtrijen mee vermijden. Ook zonder een (dreigend) capaciteitstekort
kan een aanmeldingsprocedure de school toelaten om tijdens de inschrijving meer tijd te besteden aan
het informeren van de ouders en de leerling over de werking van de school, het pedagogisch project en
het schoolreglement.
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
40
In principe kiest een LOP of een schoolbestuur er vrijwillig voor om al dan niet te werken met een
aanmeldingsprocedure. In geval van manifeste capaciteitsproblemen kan de overheid een
schoolbestuur verplichten een aanmeldingsprocedure in te stellen. Voor het eerste leerjaar van de
eerste graad van het voltijds gewoon secundair onderwijs en het buitengewoon secundair onderwijs is
van deze mogelijkheid nog geen gebruik gemaakt. Voor het gewoon basisonderwijs geldt een
verplichting voor de steden Antwerpen, Brussel en Gent.
Voor scholen gelegen binnen het werkingsgebied van een LOP komt een aanmeldingsprocedure tot
stand binnen het LOP op initiatief van een schoolbestuur, meerdere schoolbesturen samen of het LOP
zelf. Het voorstel van aanmeldingsprocedure moet bij dubbele meerderheid worden goedgekeurd door
het LOP. Voor scholen gelegen in gemeenten buiten het werkingsgebied van een LOP komt een
aanmeldingsprocedure tot stand op initiatief van een schoolbestuur of meerdere schoolbesturen samen.
Het installeren van een aanmeldingsprocedure wordt door het betrokken schoolbestuur of de betrokken
schoolbesturen samen ter kennisgeving meegedeeld aan de schoolbesturen van de andere scholen
gelegen binnen die gemeente. Scholen gelegen in gemeenten buiten het werkingsgebied van een LOP
maar grenzend aan het werkingsgebied van een LOP kunnen er voor kiezen om aan te sluiten bij de
aanmeldingsprocedure van dat LOP.
Het voorstel van aanmeldingsprocedure moet vooraf ter toetsing worden voorgelegd aan de
Commissie inzake Leerlingenrechten. Hiervoor bereidt de initiatiefnemer een voorstel van
aanmeldingsprocedure voor (dit gebeurt liefst aan de hand van een model dat beschikbaar is gesteld op
de website van de commissie inzake Leerlingenrechten). Meer informatie over de procedure die moet
gevolgd worden bij het voorleggen van een aanmeldingsprocedure vindt u in omzendbrief SO
2012/01.
De aanmeldingsperiode voor de inschrijvingen voor een bepaald schooljaar kan ten vroegste starten op
de eerste schooldag na de kerstvakantie van het voorafgaand schooljaar. De aanmeldingsperiode kan
bestaan uit meerdere deelperiodes voor de leerlingen die behoren tot de voorrangsgroepen. Twee of
meerdere deelperioden kunnen tegelijk plaatsvinden en er is geen minimumduur voor een deelperiode
bepaald. Uiteraard moeten de rechten van de betrokken voorrangsgroep steeds gegarandeerd worden.
Voorafgaand en tijdens de aanmeldingsperiode kunnen geen inschrijvingen gebeuren. Dit kan enkel
wanneer de school ervoor kiest om leerlingen van de voorrangsgroepen (leerlingen van dezelfde
leefentiteit, kinderen van personeelsleden, leerlingen van dezelfde campus (indien van toepassing en
nooit in Brussel) vooraf in te schrijven (ten vroegste op de eerste schooldag na de kerstvakantie).
Wanneer de school hiervoor kiest, kan zij geen enkele van de betrokken leerlingen weigeren wegens
het bereiken van de capaciteit.
De inschrijvingen na de aanmeldingen kunnen ten vroegste starten op de eerste schooldag van maart
van het voorafgaande schooljaar. Als de aanmeldingsperiode uit meerdere deelperiodes bestaat, dan
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
41
mogen de betrokken leerlingen na elke deelperiode ingeschreven worden, maar de inschrijvingen na
de laatste deelperiode kunnen niet vroeger dan de eerste schooldag van maart van het voorafgaande
schooljaar.
Op het einde van een aanmeldingsperiode of een deelperiode ordent het schoolbestuur of – mits
akkoord van de betrokken schoolbesturen – het LOP, voor zijn school of voor elk van zijn scholen alle
aangemelde leerlingen volgens de bij decreet toegestane ordeningscriteria.
Tenzij de leerlingen uit de voorrangsgroepen vooraf worden ingeschreven (zie hierboven) worden de
leerlingen geordend volgens de vastgelegde volgorde van de voorrangscategorieën (zie hierboven).
Hierna worden de leerlingen geordend aan de hand van één of een combinatie van volgende
ordeningscriteria:
- de chronologie van aanmelding, met uitsluiting van fysieke aanmelding;
- toeval (enkel in combinatie met een van de twee andere criteria);
- de plaats van de school of vestigingsplaats binnen de rangorde in keuze gemaakt door de
ouders of de leerling (enkel in combinatie met een van de twee andere criteria).
Wanneer er van een aanmeldingsprocedure wordt gebruik gemaakt, hanteert het schoolbestuur een
aanmeldingsregister. Het aanmeldingsregister bevat de rangschikking van alle aangemelde leerlingen
op basis van de ordeningscriteria. Op basis van deze rangschikking krijgen alle aangemelde leerlingen
een gunstige of een niet-gunstige rangschikking.
Indien de ouders tussen meerdere scholen konden kiezen, wordt de aangemelde leerling toegewezen
aan de school of vestigingsplaats van de hoogste keuze van de ouders en/of de leerling. Deze leerling
wordt vervolgens verwijderd uit het aanmeldingsregister van elke school of vestigingsplaats waarvoor
de ouders of de leerling een lagere keuze maakten. De vrijgekomen plaatsen in de
aanmeldingsregisters worden ingenomen door de eerstvolgend gerangschikte leerlingen die, voor
zover mogelijk, beantwoorden aan dezelfde combinatie van ordeningscriteria. Het innemen van
vrijgekomen plaatsen in het aanmeldingsregister wordt herhaald tot dat er geen toewijzingen meer
mogelijk zijn.
De aangemelde leerling en zijn ouders ontvangen binnen vier werkdagen na de definitieve toewijzing
van het schoolbestuur of het LOP schriftelijk of via elektronische drager (vb. e-mail, sms …) melding
over de school of vestigingsplaats waaraan de aangemelde leerling is toegewezen en over de periode
waarbinnen de ouders de aangemelde leerling kunnen inschrijven. Die periode duurt minimaal
vijftien schooldagen. Aan de aangemelde leerling en zijn ouders wordt ook meegedeeld welke plaats
de aangemelde leerling inneemt bij de niet-toegewezen leerlingen in het aanmeldingsregister van elke
school of vestigingsplaats waarvoor de aangemelde leerling of zijn ouders een hogere keuze maakten.
Als de aangemelde leerling en zijn ouders binnen de periode van minimaal vijftien schooldagen geen
gebruik maken van de mogelijkheid tot inschrijving, dan vervalt het recht op inschrijving dat ze via de
aanmeldingsprocedure hebben verworven. Blijkt bij de inschrijving dat de leerling niet voldoet aan de
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
42
door de ouders opgegeven informatie over de ordeningscriteria (inclusief de indicatoren) die
aanleiding gaven tot de gunstige rangschikking en toewijzing, dan vervalt het recht op inschrijving dat
ze via de aanmeldingsprocedure hebben verworven. Plaatsen van leerlingen wiens recht op
inschrijving komt te vervallen, worden opnieuw ingenomen door de eerstvolgende gerangschikte
leerlingen die, voor zover mogelijk, beantwoorden aan dezelfde combinatie van ordeningscriteria.
Deze leerlingen en hun ouders krijgen binnen vier werkdagen na de nodige vaststellingen door het
schoolbestuur of het LOP schriftelijk of via elektronische drager (vb. e-mail, sms …) melding dat de
aangemelde leerling alsnog is toegewezen. Deze melding bevat informatie over de periode waarbinnen
de ouders de aangemelde leerling kunnen inschrijven. Die periode duurt minimaal vijf schooldagen.
Een aangemelde leerling en zijn ouders die in geen enkele school of vestigingsplaats een gunstige
rangschikking heeft gekregen, ontvangen binnen vier werkdagen, van het schoolbestuur of het LOP
schriftelijk of via elektronische drager (vb. per e-mail, sms …) een melding van niet-gunstige
rangschikking per gekozen school of vestigingsplaats. Aan de aangemelde leerling en zijn ouders
wordt ook meegedeeld welke plaats de leerling inneemt in het aanmeldingsregister van elke gekozen
school of vestigingsplaats. Deze melding van niet-gunstige rangschikking leidt tot een mededeling van
niet-gerealiseerde inschrijving. De wijze waarop de aangemelde leerling en zijn ouders de mededeling
van niet-gerealiseerde inschrijving ontvangen, verloopt volgens de afspraken gemaakt in het kader van
de aanmeldingsprocedure.
4.6. LOP
Verspreid over Vlaanderen zijn er momenteel 70 lokale overlegplatforms (LOP’s) in werking. Een
LOP werkt in één gemeente of in een regio (= meerdere gemeentes samen). Er zijn LOP’s voor het
basisonderwijs en LOP’s voor het secundair onderwijs. Via deze link vindt u de gegevens van de LOP-
deskundigen: http://www.ond.vlaanderen.be/GOK/lop/files/gegevens.xls.
- In het LOP zitten niet alleen alle directies en inrichtende machten van scholen en centra voor
leerlingenbegeleiding, maar ook vertegenwoordigers van het schoolpersoneel, ouders en
leerlingen, lokale socio-culturele en economische organisaties, organisaties van allochtonen en
armen, integratiecentra, onthaalbureaus voor nieuwkomers, schoolopbouwwerk.
- Het LOP heeft naast een onderzoeks- en adviesopdracht ook een bemiddelende en
ondersteunende opdracht in de realisatie van het inschrijvingsrecht. In elk LOP is er een
bemiddelingscel die kan helpen als een school een kind wil weigeren.
- Als er in uw gemeente geen LOP is, dan kan u rechtstreeks contact opnemen met AgODi.
4.7. COMMISSIE LEERLINGENRECHTEN
Zoals hierboven al toegelicht, kunnen scholen slechts in een beperkt aantal gevallen leerlingen
weigeren. Om dit inschrijvingsrecht reëel te maken, is er een rechtsbescherming voor ouders en
leerlingen. In eerste instantie speelt het LOP hierin een rol, dat een bemiddelingsbevoegdheid heeft
Hoofd
stuk:
Het
in
sch
rijv
ing
srec
ht
43
(zie hierboven). Bij klachten over weigeringen of ontbindingen van inschrijvingen wegens
onredelijkheid van aanpassingen kunnen ouders en leerlingen terecht bij de Commissie inzake
Leerlingenrechten.
De Commissie inzake leerlingenrechten heeft drie concrete taken. Ten eerste kunnen ouders bij deze
commissie terecht indien ze een weigering tot inschrijving of de ontbinding van inschrijving wegens
onredelijkheid van aanpassingen van hun kind betwisten en een klacht willen indienen. De leden van
de commissie zullen zich op dat ogenblik buigen over het dossier en een eindoordeel uitspreken. Ten
tweede zal de Commissie inzake leerlingenrechten een oordeel vellen in weigeringsdossiers die eerst
geleid hebben tot een automatische bemiddeling door het LOP, maar waarbij het LOP er niet in
geslaagd is een oplossing te vinden. Ten derde is de commissie bevoegd om voorstellen tot
aanmeldingsprocedures vooraf aan een toetsing te onderwerpen.
Bij een klacht nodigt de commissie de school en de ouders uit op de zitting, waar zij beiden hun versie
van de feiten kunnen toelichten. In sommige gevallen kan de commissie om bijkomende
onderzoeksmaatregelen vragen. Hiervoor kan zij beroep doen op de onderwijsinspectie of de
verificatiediensten. De commissie oordeelt binnen een termijn van 21 dagen, die start de dag na die
van betekening of van poststempel van de schriftelijke klacht. Als de commissie de
weigeringsbeslissing gegrond acht, schrijven de ouders de leerling in een andere school in. De ouders
kunnen bij de zoektocht naar een andere school worden bijgestaan door het LOP en door de CLB’s die
deel uitmaken van het LOP. Als de commissie de weigeringsbeslissing ongegrond acht, kan de leerling
zijn recht op inschrijving in de school van keuze laten gelden.
Het oordeel van de Commissie inzake Leerlingenrechten wordt uiterlijk binnen 7 werkdagen bij
aangetekend schrijven verstuurd naar de betrokkenen (ouders en school) en de voorzitter van het LOP.
Als de school niet gelegen is in het werkingsgebied van een LOP, dan wordt het oordeel verstuurd naar
de betrokkenen en AgODi.
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
44
5. TOELATINGS- EN BEHOUDSVOORWAARDEN
5.1. ALGEMEEN
De wetgeving over toelatingsvoorwaarden vindt u in de Codex Secundair
Onderwijs artikels 291-294.
Informatie over de toelatingsvoorwaarden in OV 3 staat in de Omzendbrief
SO/2011/03/BuSO van 15/08/2011 en in het Besluit van de Vlaamse Regering van
06/12/2002.
5.2. REGELMATIG INGESCHREVEN LEERLING
Regelmatig ingeschreven leerlingen zijn leerlingen die beantwoorden aan de toelatingsvoorwaarden
en, waar het voorzien is, aan de overgangsvoorwaarden, m.a.w. aan de bepalingen van artikels 291 tot
295 van de codex secundair onderwijs.
Een leerling kan slechts regelmatig ingeschreven worden in het type en de opleidingsvorm zoals
vermeld staat in het verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs.
5.3. TOELATINGSVOORWAARDEN TOT HET BUITENGEWOON SECUNDAIR
ONDERWIJS
5.3.1. LEEFTIJD
Leerlingen kunnen tot het buitengewoon secundair onderwijs toegelaten worden vanaf 1 september
van het jaar waarin ze 13 jaar worden of, op basis van een gemotiveerd advies van het CLB dat bij het
verslag gevoegd wordt, vanaf 1 september van het jaar waarin ze 12 jaar worden of als ze reeds
beschikken over een getuigschrift basisonderwijs.
5.3.2. VERSLAG VOOR TOEGANG TOT HET BUITENGEWOON ONDERWIJS
5.3.2.1. VERSLAG
Vanaf 1/1/2015 is voor inschrijvingen in het buitengewoon secundair onderwijs voor het schooljaar
2015-2016 en de schooljaren nadien een verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs, verder
in deze tekst “verslag” genoemd, vereist.
Voor leerlingen die tijdens het schooljaar 2014-2015 of daarvoor ingeschreven waren in een school
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
45
voor buitengewoon onderwijs met een oud inschrijvingsverslag moet er een verslag worden opgesteld
in volgende gevallen:
- Bij de overstap van (buitengewoon) basisonderwijs naar het buitengewoon secundair onderwijs
- Bij verandering van type en/of opleidingsvorm
- Bij de overstap van het gewoon naar het buitengewoon onderwijs
- Bij de overstap van het buitengewoon naar het gewoon onderwijs
Daarnaast moet steeds een verslag opgesteld worden voor leerlingen die eerder met GON het gewoon
onderwijs volgen - met een oud inschrijvingsverslag of met een gemotiveerd verslag - en die de
overstap zullen maken naar het buitengewoon onderwijs.
Het verslag bestaat uit een attest en een protocol ter verantwoording.
In het attest is opgenomen:
1° de identificatiegegevens van de leerling: voornaam, achternaam, geboortedatum en adres,
2° de identificatiegegevens van de ouders: voornaam, achternaam en adres
3° de identificatiegegevens van het centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB) dat het attest bij de
eerste attestering heeft afgeleverd: naam, adres en instellingsnummer, en voor- en achternaam van de
directeur;
4° het type en de opleidingsvorm voor buitengewoon secundair onderwijs bij de eerste attestering (dit
kan ook een type zijn van buitengewoon basisonderwijs), met vermelding van de datum van de
ondertekening van het attest, de ingangsdatum van het attest en de handtekening van de directeur van
het centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB);
5° het type en de opleidingsvorm voor buitengewoon secundair onderwijs, bij elk van de
daaropvolgende attestwijziging, telkens met de vermelding van:
- De identificatiegegeven van het centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB), indien dat een ander
CLB is dan hetgeen vermeld is in 3°;
- De datum van ondertekening van de attestwijziging;
- De ingangsdatum van de attestwijziging (die alleen betrekking kan hebben op het daaropvolgende
schooljaar);
- De handtekening van de directeur van het centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB).
6° de extern bekomen classificerende diagnose (door vermelding van het opsommingsnummer of -
letter van het desbetreffende criterium of criteria in artikel 259, §1, 3°, 4°, 6°, 7° of 8°) in geval van
een attest voor type 3, 4, 6, 7 of 9.
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
46
In het protocol is opgenomen:
1° voor een inschrijving in opleidingsvorm 1, 2 of 3:
a) dat de fasen van het zorgcontinuüm voor de betreffende leerling werden doorlopen, tenzij de school
in uitzonderlijke omstandigheden kan motiveren dat het doorlopen van een bepaalde fase niet relevant
is;
b) dat met toepassing van de principes van handelingsgericht werken de aanpassingen, waaronder
remediërende, differentiërende, compenserende en dispenserende maatregelen die nodig zijn om de
leerling binnen een gemeenschappelijk curriculum te blijven meenemen, ofwel disproportioneel, ofwel
onvoldoende zijn;
c) dat de onderwijsbehoeften van de leerling werden omschreven met toepassing van een
classificatiesysteem dat wetenschappelijk onderbouwd is en gebaseerd is op een interactionele visie en
een sociaal model van handicap;
d) dat de onderwijsbehoeften van de leerling niet louter toe te schrijven zijn aan een
gelijkekansenindicator van de leerling;
e) welk type en welke opleidingsvorm voor de leerling van toepassing is.
2° voor een inschrijving in opleidingsvorm 4, met uitzondering van type 5:
a) dat de fasen van het zorgcontinuüm voor de betreffende leerling werden doorlopen, tenzij de school
in uitzonderlijke omstandigheden kan motiveren dat het doorlopen van een bepaalde fase niet relevant
is;
b) dat met toepassing van de principes van handelingsgericht werken de aanpassingen, waaronder
remediërende, differentiërende, compenserende en dispenserende maatregelen, die nodig zijn om de
leerling binnen een gemeenschappelijk curriculum te blijven meenemen binnen de context van een
gewone school disproportioneel zijn;
c) dat de inzet van paramedisch, sociaal, medisch, psychologisch of orthopedagogisch personeel in een
gespecialiseerde onderwijsomgeving noodzakelijk is om de onderwijsdoelen te bereiken;
d) dat de onderwijsbehoeften van de leerling werden omschreven met toepassing van een
classificatiesysteem dat wetenschappelijk onderbouwd is en gebaseerd is op een interactionele visie en
een sociaal model van handicap;
e) dat de onderwijsbehoeften van de leerling niet louter toe te schrijven zijn aan een
gelijkekansenindicator van de leerling;
f) welk type voor de leerling van toepassing is.
3° voor een leerling die overgaat van het buitengewoon basisonderwijs naar het buitengewoon
secundair onderwijs of die voor het eerst naar school gaat en wil starten in het buitengewoon secundair
onderwijs moet in afwijking van 1°, a) en b), en 2°, a) en b), worden aangetoond dat de aanpassingen,
waaronder remediërende, differentiërende, compenserende en dispenserende maatregelen,
disproportioneel of onvoldoende zullen zijn om de leerling mee te nemen in een gemeenschappelijk
curriculum in een school voor gewoon onderwijs.
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
47
Een leerling kan alleen buitengewoon secundair onderwijs volgen van de opleidingsvorm en van het
type waarnaar hij in het verslag georiënteerd wordt.
Het verslag wordt dus opgesteld door een centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB). Vanaf
01/09/2014 kunnen de zogenaamde "gemachtigde instanties" geen inschrijvingsverslagen meer
afleveren die toegang verlenen tot het buitengewoon en het geïntegreerd onderwijs. Voor meer
informatie zie omzendbrief CLB/2014/01.
Het verslag wordt bezorgd aan de ouders. Voor de types 3, 4, 6, 7 en 9 is er daarenboven een medisch
(voor type 4, 6 en 7) of multidisciplinair (voor type 3 en 9) onderzoek nodig uitgevoerd door een
geneesheer-specialist.
In geval van een effectieve inschrijving in een school voor buitengewoon onderwijs is het verslag
bestemd voor de directeur van de onderwijsinstelling, ter staving van de inschrijving en wordt het
toegevoegd aan het leerlingendossier op school.Als de leerling de school voor buitengewoon
onderwijs verlaat, wordt het verslag aan de ouders terugbezorgd.
5.3.2.2. OVERGANGSMAATREGEL SCHOOLJAAR 2015-2016
Voor nieuwe inschrijvingen gedurende het schooljaar 2015-2016 moet de leerling bij de inschrijving
nog niet over het verslag beschikken. Dit moet er pas zijn vanaf het moment van effectieve
lesbijwoning.
5.3.2.3. OPMAAK VAN EEN NIEUW VERSLAG BIJ OPLEIDINGSVORM 3, TYPE BASISAANBOD NA
DE OPLEIDINGSFASE OF OPHEFFING VAN HET VERSLAG OPLEIDINGSVORM 3, TYPE
BASISAANBOD NA DE OPLEIDINGSFASE
Een inschrijving in het type basisaanbod is maximaal geldig tot het einde van de opleidingsfase. Op dit
moment volgt een evaluatie door de klassenraad en het centrum voor leerlingenbegeleiding en zijn er
twee mogelijkheden.
- Mogelijkheid 1: de klassenraad en het centrum voor leerlingenbegeleiding beslissen op basis van
deze evaluatie dat de aanpassingen, waaronder het inzetten van remediërende, differentiërende,
compenserende of dispenserende maatregelen ofwel disproportioneel, ofwel onvoldoende zullen zijn
om de leerling een gemeenschappelijk curriculum te laten volgen in een school voor gewoon
onderwijs en een verder verblijf in het basisaanbod nodig is. Dit bevestigt het centrum voor
leerlingenbegeleiding door de opmaak van een nieuw verslag. Dit nieuwe verslag biedt twee opties:
- een verlengde inschrijving in het buitengewoon secundair onderwijs tot het einde van de
kwalificatiefase alsook de inschrijving nadien in de facultatieve integratiefase/ABO;
- een inschrijving onder ontbindende voorwaarde in het gewoon onderwijs. In het gewoon onderwijs
wordt dan studievoortgang gemaakt op basis van een individueel aangepast curriculum.
- Mogelijkheid 2: de klassenraad en het centrum voor leerlingenbegeleiding beslissen op basis van de
evaluatie dat de aanpassingen, waaronder het inzetten van remediërende, differentiërende,
compenserende of dispenserende maatregelen proportioneel of voldoende zullen zijn om de leerling
een gemeenschappelijk curriculum te laten volgen in een school voor gewoon onderwijs, dan:
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
48
1° ondersteunen de school voor buitengewoon onderwijs en het centrum voor leerlingenbegeleiding de
ouders bij het vinden van een school voor gewoon onderwijs waar de leerling kan ingeschreven
worden;
2° maken de betrokken scholen, de centra voor leerlingenbegeleiding en de ouders afspraken in functie
van een vlotte overgang van de leerling van de school voor buitengewoon onderwijs naar de school
voor gewoon onderwijs;
3° ontvangt de leerling een studiebekrachtiging van de klassenraad van de school voor buitengewoon
secundair onderwijs. (zie ook onder punt 13.8.);
4° wordt het verslag van deze leerling opgeheven door het CLB (zie ook onder punt 3.1.4.).
5.3.2.4. OPHEFFEN VAN HET VERSLAG
Het centrum voor leerlingenbegeleiding kan op eigen initiatief, op vraag van de ouders of op vraag
van de school het verslag opheffen, onder bepaalde voorwaarden. Het gaat over de voorwaarden
waarbij een leerling met redelijke aanpassingen opnieuw binnen het gemeenschappelijk curriculum
meegenomen kan worden of dat de onderwijsbehoeften niet meer van die aard zijn dat een verslag
vereist blijft en de gewone school via maatregelen in basiszorg, verhoogde zorg of uitbreiding van
zorg de ondersteuning aan de leerling kan geven.
Bij opheffing van het verslag kan een leerling niet langer ingeschreven worden als regelmatige leerling
in het buitengewoon onderwijs.
Wanneer een leerling die in het buitengewoon onderwijs is ingeschreven, overgaat naar het gewoon
onderwijs met GON en dus een gemotiveerd verslag krijgt, vervalt het verslag buitengewoon
onderwijs automatisch.
5.3.2.5. ATTEST TYPE 5
Voor leerlingen die onderwijs van het type 5 volgen is een attest nodig dat afgeleverd wordt door
behandelende geneesheer van de medische of psychiatrische voorziening, van het preventorium.
Het attest voor toelating tot buitengewoon onderwijs type 5 bevat de volgende elementen:
1° de identificatiegegevens van de leerling: voornaam, achternaam, geboortedatum, adres;
2° de identificatiegegevens van de ouders: voornaam, achternaam en adres;
3° de identificatiegegevens van de school voor gewoon of buitengewoon onderwijs waar de leerling
ingeschreven is: naam, adres en instellingsnummer, met inbegrip van het studieaanbod dat de leerling
er volgt;
4° de identificatiegegevens van de voorziening waar onderwijs van type 5 aangeboden wordt: naam,
adres en instellingsnummer, en voor- en achternaam van de behandelende geneesheer van de medische
of psychiatrische voorziening, van het preventorium of van de directeur van de residentiële setting;
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
49
5° de datum van de ondertekening van het attest, de ingangsdatum van het attest en de handtekening
van de behandelende geneesheer of directeur, vermeld in punt 4°;
6° de motivering waarom:
a) de medische, psychiatrische of residentiële opvang of begeleiding niet toelaat dat het kind of de
jongere voltijds in een school voor gewoon of buitengewoon onderwijs de lessen kan volgen;
b) de jongere behoefte heeft aan een individueel of geïndividualiseerd aanbod dat in een residentiële
omgeving verstrekt moet worden.
Het attest type 5 is bestemd voor de directeur van de onderwijsinstelling van type 5, ter staving van de
inschrijving. Dit wordt aan het leerlingendossier toegevoegd.
Als de leerling opnieuw alle onderwijsactiviteiten in een school voor gewoon of buitengewoon
onderwijs kan volgen, vervalt het attest voor toelating tot buitengewoon onderwijs type 5.
De type 5 leerling in de ziekenhuisschool blijft ook beschouwd als regelmatige leerling in zijn
oorspronkelijke school (van het voltijds gewoon secundair onderwijs of het deeltijds beroepssecundair
onderwijs of van het buitengewoon secundair onderwijs). Hij/zij is daarenboven ook regelmatige
leerling: ofwel in de type 5 school bij het ziekenhuisschool of bij de residentiele setting, voor periodes
van minimum vijf al dan niet opeenvolgende dagen waarin hij per dag gemiddeld ten minste één
lestijd onderwijs krijgt; ofwel in de type 5 school bij het preventorium.
5.3.3. SPECIFIEKE VOORWAARDEN VOOR LEERLINGEN UIT EEN ONDERWIJSSYSTEEM DAT
NIET VALT ONDER DE VLAAMSE REGELGEVING.
Voor leerlingen die rechtstreeks overkomen vanuit een niet-Vlaamse onderwijsinstelling, neemt de
toelatingsklassenraad een beslissing over de regelmatigheid van de leerling. De toelatingsklassenraad
moet een beslissing nemen binnen de 25 lesdagen na de start van de effectieve regelmatige
lesbijwoning van de leerling.
De toelatingsklassenraad kan ter voorbereiding van haar beslissing nog steeds terecht bij NARIC voor
meer informatie over het onderwijssysteem van waar de leerling afkomstig is (02/553.89.58). Dit
neemt niet weg dat de klassenraad volledig autonoom is in de beslissing over de regelmatigheid. Tot
de toelatingsklassenraad een positieve beslissing heeft genomen, blijft de leerling een vrije leerling.
Deze bevoegdheid van de toelatingsklassenraad vervalt op het moment dat de leerling een
oriënteringsattest A of B behaalt binnen het Vlaamse onderwijs. Indien de leerling echter een
oriënteringsattest C heeft behaald in opleidingsvorm 4 en het leerjaar overzit in een ander
structuuronderdeel, dan blijft deze toelatingsmogelijkheid wel geldig, m.a.w. ook de
toelatingsklassenraad van laatstbedoeld structuuronderdeel in opleidingsvorm 4 zal zich dan
uitspreken over de instapmogelijkheid vanuit een school die niet valt onder de Vlaamse regelgeving.
Indien de leerling een oriënteringsattest C heeft behaald in opleidingsvorm 4 en het leerjaar overzit in
hetzelfde structuuronderdeel, dan blijft het recht op overzitten primeren, ook in een andere school.
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
50
Wanneer de leerling overkomt uit het de onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers, moet de
toelatingsklassenraad rekening houden met het advies van de klassenraad van het onthaaljaar. Elke
beslissing van de toelatingsklassenraad die afwijkt van dat advies moet worden gemotiveerd. In die
toelatingsklassenraad moet, raadgevend, de vervolgschoolcoach van de onthaalklas worden
opgenomen.
5.4. BEHOUDSVOORWAARDEN
In het M-decreet wordt de CABO afgeschaft en is de klassenraad verantwoordelijk
voor het toestaan van verlengingen voor +21-jarigen. Afwijkingen hoeven dus niet
meer aan de CABO bezorgd te worden.
5.4.1. AFWIJKINGSMOGELIJKHEDEN
Na de leeftijd van 21 jaar kunnen leerlingen ook nog toegelaten worden tot het buitengewoon
secundair onderwijs. In volgende gevallen is de toelating van rechtswege:
a) een jongere die ten hoogste twee schooljaren na het schooljaar waarin hij de leeftijd van
eenentwintig jaar heeft bereikt, het getuigschrift van opleidingsvorm 3 of het diploma van secundair
onderwijs in opleidingsvorm 4 of het getuigschrift van alternerende beroepsopleiding nog kan behalen.
b) een leerling van opleidingsvorm 1, 2, 3 en 4, die als gevolg van ziekte of ongeval in de loop van het
gewoon of het buitengewoon onderwijs een handicap of een bijkomende handicap heeft opgelopen
waarbij zich een ernstige regressie heeft voorgedaan en waarvoor de termijn waarbinnen de studie zal
beëindigd zijn duidelijk is aangegeven;
c) een leerling met een handicap van meer dan eenentwintig jaar kan verder of voor het eerst tot het
buitengewoon onderwijs toegelaten worden als deze persoon door een ongeval of ziekte in aanmerking
kan komen voor een beroepsopleiding of training in compenserende vaardigheden in het
buitengewoon secundair onderwijs;
In volgende gevallen beslist de klassenraad, na aanvraag van de ouders, of er al dan niet afgeweken
wordt op de leeftijdsgrens van 21 jaar:
d) leerlingen in opleidingsvorm 1 of 2 waarvoor er geen plaats is in een voorziening van het VAPH,
niettegenstaande een expliciete vraag hiertoe door de ouders.
e) leerlingen in opleidingsvorm 1 of 2 waarvoor er geen plaats is in de post-schoolse
opvangmogelijkheden op gebied van tewerkstelling, niettegenstaande een expliciete vraag hiertoe door
de ouders.
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
51
5.4.2. DE AFWIJKINGSAANVRAAG
De verlengingsaanvraag moet ten laatste op 1 september van het schooljaar waarop de verlenging van
toepassing is voorgelegd worden aan de klassenraad. De klassenraad dient ten laatste op 15 september
uitspraak te doen over deze aanvraag.
Leerlingen waarvoor de klassenraad een positieve beslissing neemt, voldoen aan de
toelatingsvoorwaarden inzake leeftijd.
5.5. TOELATINGSVOORWAARDEN TOT EEN OPLEIDINGSVORM/ FASE/ OPLEIDING
5.5.1. OV 1
De leerlingen van OV 1 volgen een individueel traject op basis van een individueel handelingsplan.
Het handelingsplan wordt opgemaakt door de klassenraad, in samenspraak met het CLB en indien
mogelijk met de ouders.
5.5.2. OV 2
De leerlingen van OV 2 volgen een individueel traject op basis van een individueel handelingsplan.
Het handelingsplan wordt opgemaakt door de klassenraad, in samenspraak met het CLB en indien
mogelijk met de ouders.
5.5.3. OV 3
5.5.3.1. DE OBSERVATIEFASE
De klassenraad beslist over de duur van de observatiefase, in functie van de leerling.
5.5.3.2. DE OPLEIDINGSFASE
De klassenraad bijgestaan door het CLB beslist over:
- de toelating van een leerling tot een leerjaar van een opleiding.
- de overgang van een leerling naar een andere opleiding of naar een ander leerjaar in de loop
van het schooljaar;
De klassenraad kan op basis van een gemotiveerde afwijking beslissen om af te wijken van de duur
van de opleidingsfase.
De vermindering van de studieduur mag niet voor gevolg hebben dat de opleiding na het eerste
leerjaar van het secundair onderwijs minder dan vier schooljaren bedraagt.
De klassenraad beslist, op basis van de gevolgde opleiding in het gewoon secundair onderwijs, de
leeftijd en de verworven bekwaamheden tot welke fase en leerjaar de leerling wordt toegelaten.
Daarnaast is er een bijzondere toelatingsvoorwaarde voor de opleidingen grootkeukenmedewerker,
bakkersgast en slagersgast. Voor deze opleidingen moet de leerling medisch geschikt zijn bevonden.
Die geschiktheidsverklaring is eenmalig en geldt voor de duur van de opleiding, tenzij er een
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
52
aanleiding is om de geschiktheid te herevalueren. Een ongeschiktheidsverklaring in de loop van het
schooljaar impliceert de beslissing van de betrokken personen om de leerling uiterlijk op het einde van
dat schooljaar de opleiding te laten stopzetten;
Daartoe dient een arts, aangesteld door de school (dit kan bvb. de huisarts van de betrokken leerling
zijn), vóór 1 oktober van het betrokken schooljaar of onmiddellijk indien de inschrijving op een later
tijdstip plaats vindt, een verklaring van lichamelijke geschiktheid uit te reiken. De
geschiktheidsverklaring is eenmalig en geldt voor de ganse duur van de (ononderbroken) secundaire
studies waarin rond voeding wordt gewerkt (ook bij eventuele schoolverandering of verandering van
opleiding), tenzij er een aanleiding is (bvb. na ziekte) om de geschiktheid te herevalueren. In beginsel
volstaat dus de verklaring die al in een eerder schooljaar werd uitgereikt.
5.5.3.3. DE KWALIFICATIEFASE
De klassenraad beslist, op basis van de gevolgde opleiding, de leeftijd en de verworven
bekwaamheden (en rekening houdend met onderstaande bepalingen) tot welke fase en jaar een leerling
wordt toegelaten (op elk moment in de loop van het schooljaar).
Een leerling kan vóór de leeftijd van 18 jaar zijn opleiding in opleidingsvorm 3 beëindigen. Hij is dan
niet langer onderworpen aan de leerplicht. Het beëindigen van de opleiding vóór de leeftijd van 18 jaar
mag echter niet het resultaat zijn van het verlenen van vrijstellingen voor één of meer jaren.
Een leerling die de opleidingsfase niet of niet volledig heeft gevolgd, moet minstens 16 jaar worden in
de loop van het eerste jaar (d.w.z. uiterlijk op 31 december) van de kwalificatiefase. Om het
getuigschrift te kunnen behalen moet de leerling het eerste en tweede jaar van de kwalificatiefase in
dezelfde opleiding hebben gevolgd. Voor het eerste jaar van de kwalificatiefase of een deel van dit jaar
kan evenwel een vrijstelling worden verleend.
De periode dat een leerling gewettigd afwezig is (zie ook SO/2002/05/buso), telt mee voor de
berekening van de twee schooljaren van de kwalificatiefase. Zo kan bvb. een leerling van het tweede
jaar van de kwalificatiefase, die met een code P één maand afwezig is gedurende het tweede jaar van
de kwalificatiefase, voldoen aan de vereiste van twee schooljaren te volgen in één opleiding en kan
dus (indien de kwalificatiefase niet wordt verlengd via individuele handelingsplanning) in aanmerking
komen voor studiebekrachtiging.
De klassenraad kan een andere gevolgde opleiding in opleidingsvorm 3 of een gevolgde studierichting
in opleidingsvorm 4 of in het gewoon secundair onderwijs gelijkwaardig verklaren en zo vrijstelling
verlenen voor het eerste jaar van de kwalificatiefase of een deel van dit jaar. Hiertoe dient de
klassenraad een gemotiveerde beslissing te nemen die ter inzage moet liggen van de verificatie en van
de inspectie. De klassenraad treft deze gemotiveerde beslissingen in overleg met het begeleidende
CLB.
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
53
Hij beslist autonoom op basis van de curricula omtrent de gelijkwaardigheid van de inhoud. De
klassenraad moet concreet de grond(en) omschrijven waarom een vrijstelling wordt toegestaan of
geweigerd. In de beslissing moet dus duidelijk worden gespecificeerd:
a) de leerjaren die reeds werden gevolgd (en gedeeltelijk werden gevolgd), met vermelding van de
opleiding, het schooljaar, de school en het behaalde resultaat;
b) de reden(en) waarop het toestaan van de vrijstelling berust.
De gemotiveerde beslissing wordt ondertekend door de voorzitter van de klassenraad en door de
directeur van het CLB of diens afgevaardigde.
Voor zij-instromers (leerlingen die uit een andere school komen) kan de klassenraad, om een goede
beeldvorming te kunnen opmaken met het oog op het individueel handelingsplan, gemotiveerd
afwijken van de bepalingen i.v.m. de duurtijd van de fases, die “tenminste twee volledige schooljaren”
is. Zo kan bvb. een leerling vanuit het gewoon secundair onderwijs eerst enkele weken in de
opleidingsfase van een opleiding worden ingeschreven, en na een maand, indien blijkt dat de leerling
reeds de nodige competenties heeft bereikt, in de kwalificatiefase worden ingeschreven. Deze leerling
wordt dan zo spoedig als mogelijk in de juiste fase ingeschreven en de duurtijd van de lessen in de
opleidingsfase wordt beschouwd als gelijkgesteld met de duurtijd van de lessen in de kwalificatiefase.
Dit is ook het geval voor leerlingen van de eigen school, die in het begin van het schooljaar verlengd
in een fase blijven in het kader van de individueel handelingsplanning van de klassenraad en na
beperkte tijd de overgang maken naar de volgende fase. Ook hier kan de klassenraad gemotiveerd
afwijken van de bepalingen i.v.m. de duurtijd van de fases, die “tenminste twee volledige schooljaren”
is. Zo kan bvb. een leerling van de eigen school verlengd in de opleidingsfase van een opleiding
worden ingeschreven, en na een maand, indien blijkt dat de leerling reeds de nodige competenties
heeft verworven om over te gaan naar de volgende fase, in de kwalificatiefase worden ingeschreven.
Deze leerling wordt dan zo spoedig als mogelijk in de juiste fase ingeschreven en de duurtijd van de
lessen in de opleidingsfase wordt beschouwd als gelijkgesteld met de duurtijd van de lessen in de
kwalificatiefase.
De klassenraad heeft dus, mits een aantal voorwaarden, zelf de bevoegdheid om te
beoordelen in welk jaar en welke fase de leerlingen het beste terechtkunnen.
Scholen hoeven hiervoor niet langer een gelijkwaardigheid aan het AgODi aan te
vragen.
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
54
Een leerling volgt met succes de opleiding grootkeuken. Ze is geslaagd in het eerste
jaar van de kwalificatiefase. Bij het begin van het tweede jaar van de
kwalificatiefase wordt ze door haar ouders uitgeschreven en verblijft ze een maand
in het buitenland. Vervolgens schrijven haar ouders haar terug in in oktober.
Volgens de school heeft ze zeker nog slaagkansen.
Kan deze leerling op het einde van het tweede jaar van de kwalificatiefase het
getuigschrift behalen?
Ja, het gaat in dit geval om een laattijdige inschrijving. De directie kan deze
afwezigheid regulariseren.
5.5.3.4. DE INTEGRATIEFASE
Leerlingen van opleidingsvorm 3 die enkel het attest beroepsonderwijs hebben behaald kunnen niet
toegelaten worden tot de integratiefase. De klassenraad beslist over de toelating tot het volgen van de
alternerende beroepsopleiding van een leerling die een getuigschrift van verworven competenties of
een attest van verworven bekwaamheden heeft behaald. De leerlingen die een getuigschrift van de
opleiding hebben behaald worden van rechtswege toegelaten tot de integratiefase.
5.5.4. MODULAIR OV3
In het modulair onderwijs gelden als gezamenlijke toelatingsvoorwaarden voor regelmatige leerlingen:
1) de reglementaire toelatingsvoorwaarden tot de opleidingsfase van opleidingsvorm 3;
2) de volgorde waarin modules dienen te worden gevolgd, zoals bepaald in de opleidingsstructuur;
3) de klassenraad kan eventueel specifieke toelatingsvoorwaarden tot een module vastleggen;
4) de klassenraad kan eventueel beslissen om een vrijstelling van toelatingsvoorwaarden tot een
module toe te staan.
Een leerling kan slechts één module tezelfdertijd volgen.
De overstap van een leerling van het modulair naar het niet-modulair onderwijs vindt plaats op basis
van een beslissing van de klassenraad.
5.5.5. OV 4
In OV 4 zijn de toelatings- en overgangsvoorwaarden van het gewoon voltijds secundair onderwijs
van toepassing. Die zijn terug te vinden in de omzendbrief over de structuur en organisatie van het
gewoon voltijds secundair onderwijs omzendbrief SO 64 van 25/06/1999.
Voor leerlingen die overstappen vanuit BuSO OV4 naar het gewoon voltijds secundair onderwijs is
geen toelatingsklassenraad meer nodig. Dit komt omdat leerlingen in OV 4 hetzelfde curriculum
volgen als in het gewoon voltijds secundair onderwijs. Voor deze leerlingen wordt er, volledig analoog
met het voltijds secundair onderwijs, rekening gehouden met het behaalde oriënteringsattest.
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
55
Hieronder vindt u een schematisch overzicht per leerjaar en onderverdeling.
In onderstaand overzicht gebruiken we een aantal afkortingen. Hieronder vindt u de verklaringen van
deze afkortingen:
- G.B.T.K.R.: Gunstige beslissing toelatingsklassenraad
- G.B.B.K.R.: Gunstige beslissing begeleidende klassenraad
- D.K.R.: Delibererende klassenraad
- V.R.: Van rechtswege
- BVLJ: Beroepsvoorbereidend leerjaar
5.5.6. EERSTE LEERJAAR VAN DE EERSTE GRAAD
VORIGE STUDIES 1ste
leerjaar A 1ste
leerjaar B
Getuigschrift Basisonderwijs (gewoon
lager onderwijs, buitengewoon L.O.,
examencommissie)
V.R.
1° akkoord betrokken personen
na
2° advies CLB (aan betrokken
personen)
Zonder vrucht als regelmatige leerling het
6° leerjaar van het gewoon lager
onderwijs beëindigd hebben
1° G.B.T.K.R.
2° akkoord betrokken
personen na
3° advies CLB (aan
betrokken personen)
V.R.
6° leerjaar v.h. gewoon LO of
buitengewoon LO niet gevolgd of
beëindigd en minstens 12 jaar op 31/12
Niet toegelaten zonder
screening van de
leerling (zie volgende)
V.R.
6° leerjaar v.h. gewoon LO of
buitengewoon LO niet gevolgd of
beëindigd en mits toestemming van het
schoolbestuur op basis van screening van
de leerling
1° G.B.T.K.R.
2° akkoord betrokken
personen
Niet voorzien
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse
onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.
2° advies klassenraad
van onthaaljaar
(OKAN)
1° G.B.T.K.R.
2° advies klassenraad van
onthaaljaar (OKAN)
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
56
Overgangen in de loop van het schooljaar, zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden:
Toegelaten tot en met 15/11
(nadien met afwijking T.K.R. voor
uitzonderlijke gevallen)
Toegelaten tot en met 15/01
(nadien met afwijking T.K.R.
voor uitzonderlijke gevallen)
Toegelaten gedurende
het ganse schooljaar
Van 1 B naar 1
A – mits:
Van BVLJ naar
1A – mits:
1) G.B.B.K.R. van 1 B
2) akkoord betrokken
personen
1) G.B.B.K.R. van BVLJ
2) akkoord betrokken
personen
3) reeds 1 A of 1B
beëindigd (zonder
vrucht, afwijking T.K.R.
voor uitzonderlijke
gevallen)
Van 1A naar 1 B – mits :
G.B.B.K.R. van 1 A
Akkoord betrokken personen
Binnen het 1ste
leerjaar
A voor de verandering
van keuze- of
complementair
gedeelte
5.5.7. TWEEDE LEERJAAR VAN DE EERSTE GRAAD –
BEROEPSVOORBEREIDEND LEERJAAR
VORIGE STUDIES 2de leerjaar van de 1ste
graad
Beroepsvoorbereidend
leerjaar
Met vrucht het 1ste leerjaar A V.R. V.R.
Met vrucht het 1ste leerjaar B Niet toegelaten V.R.
Zonder vrucht als regelmatige leerling
Het 1ste leerjaar A of het 1ste leerjaar B
beëindigd
Niet toegelaten V.R.
Met vrucht het beroepsvoorbereidend
leerjaar OF
Examencommissie (getuigschrift 1ste
graad SO – programma BVLJ)
G.B.T.K.R. Mits verandering van
beroepenveld(en)
Regelmatige leerling van het BUSO (OV
1, 2, 3)
G.B.T.K.R. rekening
houdend met het advies van
de K.R. van het BuO
G.B.T.K.R. rekening
houdend met het advies van
de K.R. van het BuO
Leerling die uiterlijk op 31/12 de leeftijd Niet toegelaten G.B.T.K.R.
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
57
van 14 jaar bereiken
Leerling met tekorten4 vorig leerjaar en
mits toestemming van het schoolbestuur.
G.B.T.K.R. na overleg
D.K.R. 1ste leerjaar A V.R.
Leerling heeft attest van regelmatige
lesbijwoning van eerste leerjaar graad
binnen systeem van uitstel van
deliberende klassenraad
V.R. V.R.
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse
onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.
2° advies klassenraad van
onthaaljaar (OKAN)
1° G.B.T.K.R.
2° advies klassenraad van
onthaaljaar (OKAN)
Voor de basisoptie ‘Hotel-Voeding’ en het beroepenveld ‘Hotel-Bakkerij-Slagerij’ is een medisch
geschiktheidsattest vereist. Voor de overige beroepenvelden en basisopties waar de leerlingen
rechtstreeks in contact komen met voeding, maar waar eenzelfde leerlingengroep de voeding bereidt
én consumeert, is er geen verplichting tot medisch attest. Het schoolbestuur beslist in dit geval of er al
dan niet een medisch attest wordt opgevraagd. Hierover wordt via het schoolreglement
gecommuniceerd.
Overgangen in de loop van het schooljaar, zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden:
Toegelaten tot en met 15/01 (nadien met afwijking T.K.R. voor uitzonderlijke gevallen)
van BVLJ naar 2de leerjaar van de 1ste graad
verandering basisoptie in het 2de leerjaar van de
1ste graad
Van 2de leerjaar van de 1ste graad naar BVLJ
Van het 1ste leerjaar A of 1 B naar het BVLJ
mits : vroeger reeds 1 A of 1 B
beëindigd (afwijking T.K.R. voor uitzonderlijke
gevallen)
Verandering van beroepenveld of combinatie in
BVLJ
5.5.8. EERSTE LEERJAAR VAN DE TWEEDE GRAAD
VORIGE STUDIES
1ste leerjaar van de 2de
graad
ASO-TSO-KSO
1ste leerjaar van de 2de
graad
BSO
Met vrucht het 2de leerjaar van de 1ste
graad
OF Examencommissie (getuigschrift 1ste
graad SO – programma 2de leerjaar van
V.R. V.R.
4 Zie hoger voor de precieze modaliteiten
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
58
de 1ste graad)
Met vrucht het 1ste leerjaar van de 2de
graad BSO G.B.T.K.R.
Mits verandering van
studierichting
Regelmatige leerling van het BUSO (OV
1, 2, 3)
G.B.T.K.R. rekening
houdend met het advies van
de K.R. van het BuO
G.B.T.K.R. rekening
houdend met het advies van
de K.R. van het BuO
Met vrucht het BVLJ
OF Examencommissie (getuigschrift 1ste
graad SO – programma BVLJ)
Niet toegelaten V.R.
Leerlingen die uiterlijk op 31 december
de leeftijd van 15 jaar bereiken Niet toegelaten G.B.T.K.R.
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse
onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.
2° advies klassenraad van
onthaaljaar (OKAN)
1° G.B.T.K.R.
2° advies klassenraad van
onthaaljaar (OKAN)
Voor de studierichtingen Brood– en banketbakkerij BSO, Restaurant en keuken BSO, Slagerij en
vleeswarenbereiding BSO, Brood en banket TSO, Hotel TSO, Slagerij en vleeswaren TSO,
Voedingstechnieken TSO is een medisch geschiktheidsattest vereist. Voor de overige beroepenvelden
en basisopties waar de leerlingen rechtstreeks in contact komen met voeding, maar waar eenzelfde
leerlingengroep de voeding bereidt én consumeert, is er geen verplichting tot medisch attest. Het
schoolbestuur beslist in dit geval of er al dan niet een medisch attest wordt opgevraagd. Hierover
wordt via het schoolreglement gecommuniceerd.
5.5.9. TWEEDE LEERJAAR VAN DE TWEEDE GRAAD
VORIGE STUDIES
2de leerjaar van de 2de
graad
ASO-TSO-KSO
2de leerjaar van de 2de graad
BSO
Met vrucht het 1ste leerjaar van de 2de
graad ASO, TSO of KSO V.R. V.R.
Met vrucht het 1ste leerjaar van de 2de
graad BSO Niet toegelaten V.R.
Met vrucht het 2de leerjaar van de 2de
graad BSO
OF Examencommissie (getuigschrift 2de
graad SO – programma BSO)
OF Getuigschrift 2de graad in het DBSO
of de Leertijd
G.B.T.K.R. Mits verandering van
studierichting
Regelmatige leerling van het BUSO (OV
1, 2, 3)
G.B.T.K.R. rekening
houdend met het advies van
de K.R. van het BuO
G.B.T.K.R. rekening
houdend met het advies van
de K.R. van het BuO
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
59
Leerling met tekorten vorig leerjaar en
mits toestemming van het schoolbestuur
G.B.T.K.R. na overleg
D.K.R. vorig leerjaar
G.B.T.K.R. na overleg
D.K.R. vorig leerjaar
Leerling heeft attest van regelmatige
lesbijwoning van eerste leerjaar graad
binnen systeem van uitstel van
delibererende klassenraad
V.R. V.R.
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse
onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.
2° advies klassenraad van
onthaaljaar (OKAN)
1° G.B.T.K.R.
2° advies klassenraad van
onthaaljaar (OKAN)
Voor de studierichtingen Brood– en banketbakkerij BSO, Restaurant en keuken BSO, Slagerij en
vleeswarenbereiding BSO, Brood en banket TSO, Hotel TSO, Slagerij en vleeswaren TSO,
Voedingstechnieken TSO is een medisch geschiktheidsattest vereist. Voor de overige beroepenvelden
en basisopties waar de leerlingen rechtstreeks in contact komen met voeding, maar waar eenzelfde
leerlingengroep de voeding bereidt én consumeert, is er geen verplichting tot medisch attest. Het
schoolbestuur beslist in dit geval of er al dan niet een medisch attest wordt opgevraagd. Hierover
wordt via het schoolreglement gecommuniceerd.
5.5.10. EERSTE LEERJAAR VAN DE DERDE GRAAD
VORIGE STUDIES
1ste leerjaar van de 3de
graad
ASO-TSO-KSO
1ste leerjaar van de 3de
graad
BSO
Met vrucht het 2de leerjaar van de 2de
graad ASO-TSO-KSO V.R. V.R.
Met vrucht het 2de leerjaar van de 2de
graad BSO Niet toegelaten V.R.
Met vrucht het 2de leerjaar van de 3de
graad BSO G.B.T.K.R.
Mits verandering van
studierichting
Regelmatige leerling van het BUSO
(OV 1, 2, 3)
G.B.T.K.R. rekening
houdend met het advies van
de K.R. van het BuO
G.B.T.K.R. rekening
houdend met het advies van
de K.R. van het BuO
Getuigschrift 2de graad ASO, TSO of
KSO uitgereikt door de
examencommissie v.d. Vlaamse
Gemeenschap
G.B.T.K.R. over de keuze
van de
Studierichting
G.B.T.K.R. over de keuze
van de
Studierichting
Getuigschrift 2de graad BSO uitgereikt
door de examencommissie v.d. Vlaamse
Gemeenschap
OF Getuigschrift 2de graad in het
Niet toegelaten
G.B.T.K.R. over de keuze
van de
Studierichting
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
60
DBSO of de Leertijd
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse
onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.
2° advies klassenraad van
onthaaljaar (OKAN)
1° G.B.T.K.R.
2° advies klassenraad van
onthaaljaar (OKAN)
Voor de studierichtingen BSO Brood– en banketbakkerij en confiserie, BSO Grootkeuken, BSO
Restaurant en keuken, BSO Slagerij en verkoopklare gerechten, TSO Brood en banket, TSO Hotel,
TSO Productie– en procestechnologie (voeding), TSO Slagerij en vleeswaren, TSO
Voedingstechnieken is een medisch geschiktheidsattest vereist. Voor de overige beroepenvelden en
basisopties waar de leerlingen rechtstreeks in contact komen met voeding, maar waar eenzelfde
leerlingengroep de voeding bereidt én consumeert, is er geen verplichting tot medisch attest. Het
schoolbestuur beslist in dit geval of er al dan niet een medisch attest wordt opgevraagd. Hierover
wordt via het schoolreglement gecommuniceerd.
Overgangen in de loop van het schooljaar, zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden:
5.5.11. TWEEDE LEERJAAR VAN DE DERDE GRAAD
VORIGE STUDIES
2de leerjaar
van de 3de
graad
2de leerjaar
van de 3de
graad
2de leerjaar
van de 3de
graad
2de leerjaar van
de 3de graad
ASO TSO KSO BSO
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de
graad ASO in dezelfde
studierichting
V.R.
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de
graad ASO in een andere
studierichting van hetzelfde
studiegebied
G.B.T.K.R.
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de
graad ASO-TSO-KSO in een
studierichting van een ander
G.B.T.K.R. na
advies D.K.R.
1ste leerjaar
G.B.T.K.R.
na advies
D.K.R. 1ste
G.B.T.K.R.
na advies
D.K.R. 1ste
G.B.T.K.R. na
advies D.K.R.
1ste leerjaar van
Toegelaten tot en met 15/01: verandering van onderwijsvorm en/of studierichting binnen hetzelfde
leerjaar.
Afwijking op deze datum kan mits G.B.T.K.R. na advies van de B.K.R.
Gunstige beslissing is gebaseerd op ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige
redenen.
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
61
studiegebied van de 3de
graad5
leerjaar van
de 3de graad
leerjaar van
de 3de graad
de 3de graad
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de
graad TSO in dezelfde
studierichting
V.R.
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de
graad TSO in een ander
studierichting van hetzelfde
studiegebied
G.B.T.K.R
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de
graad KSO in dezelfde
studierichting
V.R.
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de
graad KSO in een ander
studierichting van hetzelfde
studiegebied
G.B.T.K.R.
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de
graad BSO in dezelfde
studierichting
V.R.
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de
graad BSO in een ander
studierichting van hetzelfde
studiegebied
G.B.T.K.R.
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de
graad TSO in een studierichting
van hetzelfde studiegebied
G.B.T.K.R.
Met vrucht 1ste leerjaar van de 3de
graad BSO in een studierichting
van een ander studiegebied
G.B.T.K.R. na
advies D.K.R.
1ste leerjaar 3de
graad
Leerling met tekorten vorig
leerjaar en mits toestemming van
het schoolbestuur
G.B.T.K.R. na
overleg D.K.R.
vorig leerjaar
G.B.T.K.R.
na overleg
D.K.R. vorig
leerjaar
G.B.T.K.R.
na overleg
D.K.R. vorig
leerjaar
G.B.T.K.R. na
overleg D.K.R.
vorig leerjaar
Leerling heeft attest van
regelmatige lesbijwoning van
eerste leerjaar graad binnen
V.R. V.R. V.R. V.R.
5 Dergelijke beslissing moet gebaseerd zijn op ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen (ook
geldig in andere onderwijsvormen)
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
62
systeem van uitstel van
delibererende klassenraad
Rechtstreekse overstap uit niet-
Vlaamse onderwijsinstelling of
OKAN
1° G.B.T.K.R.
2° advies
klassenraad
van
onthaaljaar
(OKAN)
1° G.B.T.K.R.
2° advies
klassenraad
van
onthaaljaar
(OKAN)
1° G.B.T.K.R.
2° advies
klassenraad
van
onthaaljaar
(OKAN)
1° G.B.T.K.R.
2° advies
klassenraad van
onthaaljaar
(OKAN)
Voor de studierichtingen BSO Brood– en banketbakkerij en confiserie, BSO Grootkeuken, BSO
Restaurant en keuken, BSO Slagerij en verkoopklare gerechten, TSO Brood en banket, TSO Hotel,
TSO Productie– en procestechnologie (voeding), TSO Slagerij en vleeswaren, TSO
Voedingstechnieken is een medisch geschiktheidsattest vereist. Voor de overige beroepenvelden en
basisopties waar de leerlingen rechtstreeks in contact komen met voeding, maar waar eenzelfde
leerlingengroep de voeding bereidt én consumeert, is er geen verplichting tot medisch attest. Het
schoolbestuur beslist in dit geval of er al dan niet een medisch attest wordt opgevraagd. Hierover
wordt via het schoolreglement gecommuniceerd.
Overgangen in de loop van het schooljaar zijn in beginsel niet toegelaten. Afwijkingen op dit beginsel
kunnen uitzonderlijk, zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden:
- na G.B.T.K.R. na advies van de B.K.R. van de gevolgde studierichting (gunstige beslissing is
gebaseerd op ernstige medische, psychische, sociale of onderwijskundige redenen);
5.5.12. DERDE LEERJAAR VAN DE DERDE GRAAD
VORIGE STUDIES 3de leerjaar van de 3de graad ASO – KSO
voorbereidend jaar op H.O.
Diploma SO V.R.
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse
onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.
2° advies klassenraad van onthaaljaar
(OKAN)
VORIGE STUDIES SE-N-SE van de 3DE graad T.S.O. - K.S.O.
Diploma SO in studierichting binnen hetzelfde
studiegebied – In het derde leerjaar van de derde graad
van het BSO (ingericht onder de vorm van een
specialisatiejaar) geldt het studiegebied v.h. 2de leerjaar
van de 3de graad.
V.R.
Hoofd
stuk:
To
elat
ings-
en
beh
ou
dsv
oo
rwaa
rden
63
Diploma SO in studierichting binnen een ander
studiegebied – In het derde leerjaar van de derde graad
van het BSO (ingericht onder de vorm van een
specialisatiejaar) geldt het studiegebied v.h. 2de leerjaar
van de 3de graad.
G.B.T.K.R.
Onbepaald – op basis van een toelatingsproef van de
klassenraad G.B.T.K.R.
Op basis van elders verworven competenties of
kwalificaties G.B.T.K.R.
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse
onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.
2° advies klassenraad van onthaaljaar
(OKAN)
VORIGE STUDIES 3de leerjaar van de 3de graad BSO
(SPECIALISATIEJAAR)
Diploma SO in studierichting van hetzelfde
studiegebied
Studiegetuigschrift 2de leerjaar van de 3de graad van
hetzelfde studiegebied
V.R.
Diploma SO in studierichting van ander studiegebied
Studiegetuigschrift 2de leerjaar van de 3de graad van
een ander studiegebied
G.B.T.K.R.
Uitzondering: niet van toepassing voor “Thuis
en bejaardenzorg/zorgkundig”
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse
onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.
2° advies klassenraad van onthaaljaar
(OKAN)
VORIGE STUDIES 3de leerjaar van de 3de graad BSO
(NAAMLOOS LEERJAAR)
Studiegetuigschrift 2de leerjaar van de 3de graad V.R.
Diploma SO - BSO V.R.
Rechtstreekse overstap uit niet-Vlaamse
onderwijsinstelling of OKAN
1° G.B.T.K.R.
2° advies klassenraad van onthaaljaar
(OKAN)
Voor de studierichtingen Banketaannemer-traiteur, Banketbakkerij – Chocoladebewerking,
Dieetbakkerij, Gemeenschapsrestauratie, Hotelonthaal, Restaurantbedrijf en drankenkennis, Slagerij-
fijnkosttraiteur, Specialiteitenrestaurant en Wereldgastronomie is een medisch geschiktheidsattest
vereist. Voor de overige beroepenvelden en basisopties waar de leerlingen rechtstreeks in contact
komen met voeding, maar waar eenzelfde leerlingengroep de voeding bereidt én consumeert, is er
geen verplichting tot medisch attest. Het schoolbestuur beslist in dit geval of er al dan niet een
medisch attest wordt opgevraagd. Hierover wordt via het schoolreglement gecommuniceerd.
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
64
Overgangen in de loop van het schooljaar, zonder afbreuk te doen aan de toelatingsvoorwaarden:
Toegelaten tot en met 30/09 in het derde leerjaar van de derde graad: de verandering van
onderwijsvorm en/of studierichting binnen hetzelfde leerjaar.
Voor uitzonderlijke gevallen kan worden afgeweken van de datum van 30/09 mits G.B.T.K.R. na
kennisname van het advies van de begeleidende klassenraad van de studierichting die de leerling dan
volgt en mits de gunstige beslissing is gebaseerd op ernstige, psychische, sociale of onderwijskundige
redenen.
6. LEERLINGENDOSSIER/LEERLINGGEBONDEN DOCUMENTEN
6.1. ALGEMEEN
Alle informatie over leerlinggebonden documenten vindt u terug in de volgende
omzendbrieven:
- BUSO 04: Registratie van leerlingen secundair onderwijs
http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?do
cid=13138
- SO/2007/05: Zendingen voor leerlingen en instellingen in het secundair
onderwijs
http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?do
cid=13909
- 13CA/vdp: Nodige richtlijnen inzake het bijhouden van de verschillende
documenten in de onderwijsinstellingen van het buitengewoon secundair
onderwijs
http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?do
cid=9321
- NO/2012/01: DISCIMUS – Een toekomstgerichte manier om
leerlingengegevens uit te wisselen
http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?do
cid=14347
Voor de documenten die hierna niet aan bod komen of waar geen bewaartermijn aangegeven is, beslist
de school zelf of en hoe lang de archivering duurt; uiteraard kan de school ook zelf beslissen om de
hierna opgegeven bewaarperiodes te verlengen.
6.2. LEERLINGENDOCUMENTEN
Voor het buitengewoon secundair onderwijs gelden inzake de bewaartermijnen van leerlinggebonden
documenten niet zonder meer dezelfde regels als voor het gewoon secundair onderwijs. Dit geldt in
het bijzonder voor de examens, schriften, huistaken enz.
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
65
Er dient een onderscheid te worden gemaakt tussen de leerlingendocumenten als onderdeel van het
handelingsproces en de stukken waarmee de school kan aantonen dat de einddoelstelling van de
opleidingsvorm(en) bereikt werd.
6.2.1. DE LEERLINGENDOCUMENTEN ALS ONDERDEEL VAN HET PROCES VAN
HANDELINGSPLANNING
Het proces van de handelingsplanning is een essentieel kenmerk van goed buitengewoon onderwijs.
Dit proces komt o.m. tot uiting in documenten van de leerkrachten en de leerlingen. Daarom moeten
per structuuronderdeel van drie regelmatige leerlingen door de school aangeduid, schoolagenda's,
schriftelijke proeven, vragen van mondelinge examens en proeven, schriften, huistaken en
werkstukken - voor zover ze bestaan - bewaard worden tot en met 31 augustus van het schooljaar dat
volgt op het schooljaar waarop de stukken betrekking hebben. Een structuuronderdeel wordt
geïdentificeerd door een uniek administratief groepsnummer.
6.2.2. DE LEERLINGENDOCUMENTEN DIE AANTONEN DAT DE EINDDOELSTELLING
NAGESTREEFD WERD
Bedoeling is dat de school zo goed mogelijk kan aantonen dat de einddoelstelling van de
opleidingsvorm bereikt werd.
Daartoe beschikt de school voor OV3 over 3 bronnen: de documenten van de leerlingen van het 5de
jaar, de stages en de kwalificatieproeven.
In OV2 is de stage niet verplicht en bestaan er geen kwalificatieproeven. Toch kan het nuttig zijn dat
de school documenten bewaart waarmee kan aangetoond worden dat ook in OV2 de einddoelstelling
bereikt werd.
Deze documenten moeten bewaard worden tot en met 31 augustus van het schooljaar dat volgt op het
schooljaar waarop de documenten betrekking hebben.
6.2.3. STAGEDOCUMENTEN VAN DE LEERLINGEN
Alle administratieve documenten in verband met stages van de leerlingen (het algemeen stagedossier,
het individueel stagedossier en het stageschrift) moeten op de school ter beschikking liggen van de
inspectie. Meer uitleg over de stagedocumenten staat in de ministeriële omzendbrief over
leerlingenstages en sociaal-maatschappelijke training in het buitengewoon secundair onderwijs
Omzendbrief SO/2002/11 (BuSO) van 16/09/2002.
Deze documenten moeten bewaard worden tot en met 31 augustus van het schooljaar dat volgt op het
schooljaar waarop de documenten betrekking hebben.
Geen enkel document dient voortaan nog naar de inspectie te worden gestuurd. Dit
geldt o.m. voor: jaarkalenders, jaarlijkse documenten, melding van extra-
murosactiviteiten, studiedagen enz...
Dergelijke documenten zijn alleen van belang bij schooldoorlichting en zullen
indien nodig rechtstreeks bij de betrokken school worden opgevraagd.
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
66
6.2.4. HET DOSSIER VAN DE KWALIFICATIEPROEVEN
Per kwalificatieproef moet er een dossier worden opgemaakt met de gedetailleerde beschrijving van de
opgave, het tijdschema, de puntenverdeling, de door de leerlingen behaalde punten en de criteria voor
de beoordeling. Indien het niet mogelijk is enkele werkstukken te bewaren, kunnen foto's ervan in het
dossier opgenomen worden.
Het is duidelijk dat het peil het best kan aangetoond worden met een goed gestoffeerd dossier.
De school moet minimaal het dossier van het vorig schooljaar kunnen voorleggen.
Het is evident dat het nuttig is deze dossiers te bewaren zolang ze relevant zijn. Ook voor de school
zelf kunnen ze immers een bron van nuttige informatie blijven.
6.2.5. LEERLINGENDOCUMENTEN IN OPLEIDINGSVORM 4
Hier geldt de reglementering van het gewoon secundair onderwijs (zie omzendbrief SO/2003/02).
6.3. ADMINISTRATIEVE DOCUMENTEN
6.3.1. HET ADMINISTRATIEF LEERLINGENDOSSIER
Deze dienen minimum nog 5 jaar te worden bewaard nadat de leerling de school definitief heeft
verlaten.
6.3.2. HET STAMBOEKREGISTER
Elke school moet beschikken over een geïnformatiseerd stamboekregister van alle ingeschreven
leerlingen (m.a.w. alle gerealiseerde inschrijvingen), zowel de regelmatige als de vrije leerlingen. Bij
elke inschrijving moet de school zich baseren op een officieel document zoals het trouwboekje van de
ouders, de identiteitskaart van de leerling, een uittreksel uit het bevolkings-, vreemdelingen- of
wachtregister, de SIS-kaart van de leerling,... Hiervan moet een kopie in het leerlingendossier bewaard
worden. Het ontbreken van officiële documenten belet echter niet om een leerling zonder geldig
verblijfsstatuut in te schrijven. Deze inschrijving heeft dezelfde juridische waarde.
Voor een leerling waarvoor geen officiële geboortedag en -maand gekend zijn,
wordt de datum 1 januari als geboortedag genomen.
Alle leerlingen, ongeacht hun statuut (vrij of regelmatig) worden in dit register eenmaal ingeschreven
volgens alfabetische orde op familienaam (en naargelang het geval, ook op voornaam). Een leerling
behoudt zijn/haar stamnummer binnen de school waar hij/zij ingeschreven is.
Voor de leerlingen die regelmatig de lessen volgen vanaf de eerste lesdag van het schooljaar moet
steeds 1 september worden ingevuld als datum van inschrijving; voor de leerlingen die na de eerste
lesdag ingeschreven worden, moet de eerste dag van effectieve aanwezigheid (tenzij gewettigde
afwezigheid) als datum van inschrijving genomen worden.
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
67
STAMBOEKREGISTER VOOR HET BUITENGEWOON SECUNDAIR ONDERWIJS SCHOOLJAAR …../…..
NAAM en adres van de instelling :
Stam-
nummer
Datum
inschrij
ving
Datum
vertrek
Naam Voor-
naam
M
V
Nat.
Geboorte
plaats
Geb.
datum
Rijks
register
nummer
Wijzigingen
in het
schooljaar
Gevolgde leerjaren in de school
schooljaren:
../.. ../.. ../.. e.v.
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
68
Richtlijnen:
Formaat stamboekregister: naast de hoofding moet er mogelijkheid zijn tot vermelding van 25
inschrijvingen per scherm.
1. Stamnummer van de leerling : numeriek veld van 7 posities waarvan de eerste twee posities het
schooljaar van de inschrijving weergeven en de volgende vijf het volgnummer van de inschrijving.
Het stamnummer is ook verplicht voor GON-leerlingen.
De vijftigste leerling die in het schooljaar 2012-2013 wordt ingeschreven in een
bepaalde onderwijsinstelling krijgt als uniek stamnummer 1200050.
2. Wanneer een leerling zich opnieuw inschrijft in dezelfde school moet alleen de passende kolom
"gevolgde leerjaren" naast hun naam verder aangevuld worden, terwijl een volgende begindatum
vermeld wordt juist onder de eerste.
3. Datum van uitschrijving en begindatum: datumformaat = DD.MM.JJJJ. bv. 23.02.2011. Voor de
leerlingen die een volledig schooljaar hebben gevolgd en zich het volgende schooljaar niet meer
aanbieden (uitschrijving), wordt 30 juni vermeld in het register. Van de leerlingen die geen
volledig schooljaar hebben doorlopen, wordt de kalenderdag vermeld die de eerstvolgende lesdag
onmiddellijk voorafgaat.
Jef schrijft zich uit op vrijdag 25 maart 2011. Hij wordt op zondag 27 maart als
uitgeschreven geregistreerd.
Lobke schrijft zich uit op vrijdag 8 april 2011 (de laatste lesdag vóór de
paasvakantie). Zij wordt administratief uitgeschreven op maandag 25 april (de dag
voorafgaand aan de eerste lesdag – in dit geval dinsdag 26 april - na die
verlofperiode).
4. Wijzigingen binnen dezelfde onderwijsinstelling in de loop van het schooljaar : de juiste datum
waarop de wijziging plaatsvond en het nieuw gevolgde leerjaar/ vermelden.
5. Naam, eerste voornaam, geslacht, nationaliteit, geboorteplaats en geboortedatum (DD.MM.JJJJ)
van de leerling : het is van essentieel belang om bij elke inschrijving zich te baseren op een
officieel document zoals het trouwboekje van de ouders, de identiteitskaart van de leerling,... en
hiervan een kopie in het leerlingendossier te bewaren.
Het ontbreken van officiële documenten belet echter niet om een leerling zonder geldig
verblijfsstatuut in te schrijven. Deze inschrijving heeft dezelfde juridische waarde (zie meer
daarover in de omzendbrieven 'Inschrijving van leerlingen in onderwijsinrichtingen',
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
69
NO/205/SH/AS/MDV dd. 10-11-1983 en 'Het recht op onderwijs voor kinderen zonder wettig
verblijfsstatuut', GD/2003/03 dd. 24-02-2003).
Hoewel voor het invullen van de studiebewijzen, de toepassing van de leerplichtwet en de
toelatingen op basis van leeftijd, voor een leerling waarvoor geen officiële geboortedag en -maand
gekend zijn, de datum 1 januari als geboortedag dient te worden genomen, moet in de
elektronische communicatie met het Agodi de waarde 00.00 gehanteerd worden om de uitsplitsing
van de gegevens mogelijk te maken (cfr. Technische beschrijving van het inschrijvings- en
leerlingenbestand).
6. Rijksregister van de leerling : wordt ingebracht op basis van de gegevens die vermeld zijn op de
identiteitskaart en/of de SIS-kaart van de leerling.
7. Wijzigingen binnen dezelfde onderwijsinstelling in de loop van het schooljaar: de juiste datum
waarop de wijziging plaatsvond en het nieuw gevolgde leerjaar vermelden.
8. Gevolgde leerjaren in de onderwijsinstelling van het buitengewoon secundair onderwijs: voor elke
leerling worden elk schooljaar in de passende kolom de afkortingen aangebracht van het leerjaar
dat gevolgd wordt. Het leerjaar moet met de 4 volgende gegevens in deze volgorde aangeduid
worden :
1.Opleidingsvorm : 1, 2, 3 of 4
2. leerjaar :
OV 1 een horizontaal streepje
OV 2 : fase 1 of 2
OV 3 : 1,2,3,4,5 of ABO
OV 4 : een horizontaal streepje
3. Type : 1,2,3,4,5,6 of 7
4. Opleiding
OV1, 2 en 4 : horizontaal streepje
OV 3 : benaming opleiding
Jan uit opleidingsvorm 4, type 5 volgt het tweede leerjaar tweede graad sociaal
technische wetenschappen TSO wordt als volgt aangeduid : 4/-/5/-.
Tom uit opleidingsvorm 3, 4de
leerjaar receptiemedewerker, type 3 wordt aangeduid
als: 3/4/3/receptiemedewerker
Dit register moet regelmatig geactualiseerd worden (in ieder geval op datum van 1 februari en 30 juni)
en moet steeds raadpleegbaar zijn op scherm en steeds de mogelijkheid hebben om afgedrukt te
worden. Een volledig geactualiseerd stamboekregister van het buitengewoon secundair onderwijs (dat
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
70
op verzoek van de bevoegde instanties, waaronder de verificatie opgevraagd kan worden) wordt na elk
schooljaar op een elektronisch medium bewaard. De bewaartermijn van het stamboekregister is
onbeperkt.
6.3.3. DE INDIVIDUELE STEEKKAART VAN DE LEERLING
Voor elke ingeschreven leerling wordt een geïnformatiseerde individuele steekkaart opgemaakt. Hierna
volgt het model voor OV 1, OV 2 en OV 3.
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
71
Bijlage 2 : Individuele steekkaart in het buitengewoon secundair onderwijs
Onderwijsinstelling
Naam :
Eerste voornaam:
Geboorteplaats:
Adres:
Naam gezinshoofd/voogd:
Naam van de moeder:
Datum:
Tel.:
Beroep:
Beroep:
Geslacht:
Nat.:
Stamnummer leerling ………………..
Datum 1ste
inschrijving:
Datum vertrek/uitschrijving:
Reden:
vorig leerjaar:
Onderwijsinstelling:
Schooljaa
r
OV leerjaar Type Opleiding nr. adm. groep
Datum
inschrijving
s verslag
G
Z
A
Resultaat Opmerkingen
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
72
Richtlijnen:
1. Onderwijsinstelling: dit vak omvat het instellingsnummer, de officiële benaming en het
volledige adres;
2. Naam, eerste voornaam, geslacht (M of V), geboorteplaats, geboortedatum (DD.MM.JJJJ),
nationaliteit;
3. Naam gezinshoofd/voogd, naam van de moeder, (eventueel) het beroep: deze rubrieken
hoeven niet ingevuld te worden voor de meerderjarige leerlingen;
4. Stamnummer: aan de leerling toegekend in het stamboekregister voor het buitengewoon
secundair onderwijs
5. Datum (DD.MM.JJJJ) van in- en uitschrijving: indien een leerling uitgeschreven wordt en
nadien terugkomt, moet de steekkaart aangepast worden. Voor dergelijke leerlingen moet
bijgevolg een volgende datum van inschrijving vermeld worden onder de eerste.
6. Reden: in te vullen indien gekend. Bij verandering van onderwijsinstelling dienen naam en
adres van de nieuw bezochte onderwijsinstelling te worden vermeld.
7. Vorig leerjaar: vermelding van het laatst gevolgd leerjaar voorafgaand aan dat van de
inschrijving, ongeacht het tijdstip van inschrijving gedurende het lopende schooljaar.
Voor de vermelding van het vorige leerjaar worden in het buitengewoon onderwijs de
volgende afkortingen gebruikt :
- Opleidingsvorm : 1, 2 of 3
- Leerjaar :
OV 1 een horizontaal streepje
OV 2 : fase 1 of 2
OV 3 : 1,2,3,4,5 of ABO
- Type : 1,2,3,4,5,6 of 7
- Opleiding
OV 1 en 2 : horizontaal streepje
OV 3 : benaming opleiding
8. Onderwijsinstelling: naam en adres van de instelling waar het hierboven bedoelde leerjaar
gevolgd werd
9. Schooljaar: het desbetreffende schooljaar, bijvoorbeeld 2011-2012. Indien de leerling na 1
september van opleiding verandert, moet de steekkaart aangepast worden door de nieuwe
toestand te vermelden op een nieuwe lijn onder de vorige. De datum van deze wijziging dient
te worden vermeld. De gegevens over de inschrijving bij het begin van het schooljaar mogen
NIET verwijderd of gewijzigd worden.
10. Opleidingsvorm: 1,2 of 3
11. Leerjaar:
OV 1: een horizontaal streepje
OV 2: fase 1 of 2
OV 3: 1,2,3,4,5 of ABO
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
73
12. Type: 1,2,3,4,5,6 of 7
13. Opleiding:
OV1 en 2: horizontaal streepje
OV 3: benaming opleiding
14. Nummer administratieve groep: het formulier BUSO 1 vermeldt de nummers van de
administratieve groepen die door de instelling worden georganiseerd.
15. Datum inschrijvingsverslag: in voorkomend geval, de laatste datum van attestwijziging;
16. Keuze G/Z/A: geldt enkel voor de instellingen waar deze keuzemogelijkheid bestaat. Te
gebruiken afkortingen (3-lettercode)
NCZ = Niet-confessionele zedenleer
KGD = Katholieke godsdienst
PGD = Protestantse godsdienst
ISR = Israëlitische godsdienst
ISL = Islamitische godsdienst
ORT = Orthodoxe godsdienst
ANG = Anglicaanse godsdienst
VRG = Vrijgesteld
CBS = Cultuurbeschouwing
ECR = Eigen cultuur en religie
17. Resultaat: beslissing van de klassenraad of eventueel behaald attest of getuigschrift.
18. Andere opmerkingen, notities, ... Doorhalingen, herhalingstekens, aanduidingen zoals “idem”
zijn niet toegelaten.
De steekkaarten worden op scherm bijgehouden (per opleidingsvorm, leerjaar en opleiding). Ze
moeten steeds raadpleegbaar zijn en kunnen voorgelegd worden wanneer de bevoegde instanties (zoals
de verificatiediensten) daar om vragen.
Voor de richtlijnen voor OV 4 verwijzen we naar de omzendbrief SO 70, punt 3.2. Maar de BuSO-
scholen dienen wel de nummers van de administratieve groepen te gebruiken die vermeld zijn in
bijlage 3 en bijlage 4 van de omzendbrief SO/2011/01.
Daarenboven moeten de BuSO-scholen twee extra kolommen, nl. 'Type' en 'Datum
inschrijvingsverslag' tussen de kolommen 'Schooljaar' en 'Onderwijsvorm' toevoegen, waarin
respectievelijk het type van de leerling (1,2,3,4,5,6 of 7) en (in voorkomend geval) de laatste datum
van attestwijziging wordt vermeld.
De bewaartermijn voor de individuele steekkaart is onbeperkt.
6.3.4. HET AANWEZIGHEIDSREGISTER
De aanwezigheidsregisters worden elektronisch bijgehouden per klas en in alfabetische volgorde op
familienaam (naargelang het geval, ook op voornaam). De registers moeten op scherm raadpleegbaar
zijn en op vraag van de verificateur afgedrukt worden.
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
74
Bijlage 3
MAAND…………….…20……...
Nr. administratieve
groep …………….
V
O
L
G
N
R
STAM
NUM
MER
Naam en Voornaam
van de leerlingen
M/V G
Z
A
R/V SCHOOLBEZOEK PER HALVE …
1 2 3 4 5 6 7 8…
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
75
Richtlijnen:
De aanwezigheidsregisters moeten voor elke leerling de volgende gegevens bevatten :
1. Het volgnummer.
2. Het stamnummer (cfr. stamboekregister voor het buitengewoon secundair onderwijs).
3. Naam en eerste voornaam van de leerling.
4. Geslacht (M of V).
5. R/V regelmatige of vrije leerling.
6. De keuzemogelijkheid “G/Z/A” zie onder punt 5.4.2.
7. Het nummer van de administratieve groep wordt boven de betreffende groep van leerlingen
geplaatst.
8. Een naam van een leerling mag nooit verwijderd of door een andere naam vervangen worden.
Dit geldt eveneens voor leerlingen die de klas/school verlaten hebben en in de loop van het
schooljaar terugkeren.
9. De aanwezige leerlingen moeten aangeduid worden met een verticaal streepje. De afwezige
leerlingen moeten aangetekend worden met de passende code van zodra de reden van
afwezigheid gekend is en in ieder geval zo snel mogelijk.
10. De vaststelling van de aan- of afwezigheden gebeurt op het einde van het eerste lesuur (voor-
en namiddag). Het is die afwezigheid die bepalend is voor het gebruik van de juiste code of
symbool. Op het gebruik van de correcte codes wordt dieper ingegaan in hoofdstuk 7.
11. De dagen waarop er geen les gegeven wordt, moeten als volgt ingevuld worden:
- maximaal negen volledige of achttien halve dagen per schooljaar voor de evaluatie van
leerlingen: °
- 1 halve dag per schooljaar om bij het begin van het schooljaar administratieve en
onthaalformaliteiten voor te bereiden: °
- 1 halve dag onmiddellijk na parlementaire, provinciale of gemeentelijke verkiezingen in die
scholen waar stem- en/of stemopnemingsbureaus waren gevestigd: °
- maximaal twee volledige of vier halve facultatieve verlofdagen: +
- maximaal één pedagogische studiedag: *
- woensdagnamiddag (naargelang), zaterdag, zondag, wettelijke vakantie- en verlofdagen:
blanco laten
- de met lesactiviteiten gelijkgestelde dagen zoals intra- of extra-muros activiteiten,
schoolreizen, ... aanduiden met een verticaal streepje maar met vermelding van de aard van de
activiteit.
De aanwezigheidslijsten worden dagelijks aan het bestand toegevoegd zodat deze tot en met de vorige
lesdag steeds beschikbaar moeten kunnen zijn en afgedrukt kunnen worden. Tenzij voor wat de nieuwe
inschrijvingen en de openstaande afwezigheden (die uiteraard zo snel mogelijk worden ingevuld door
de school) betreft, worden de codes van een bepaalde maand de 11de lesdag volgend op deze maand
definitief vastgelegd en bewaard.
Voor de leerling die de klas verlaat, moet de lijn opgevuld worden met een grijswaarde vanaf de dag
van zijn vertrek tot op het einde van het schooljaar en in de kolom “opmerkingen” de reden vermeld.
Bijvoorbeeld : instelling verlaten vanaf, overgegaan naar .... vanaf ....
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
76
Voor de leerling die in een aanwezigheidsregister aan de lijst toegevoegd wordt, vermeldt de school in
de kolom “opmerkingen” de datum van inschrijving (nieuwe leerling) of “komt van ...” (vb. bij
verandering van klas).
De bewaartermijn voor het afwezigheidsregister is 6 schooljaren, het lopende schooljaar inbegrepen.
6.3.5. WETTIGEN VAN AFWEZIGHEDEN
Voor elke afwezigheid moet een schriftelijk bewijs kunnen voorgelegd worden. Meer bijzonderheden
hieromtrent zijn opgesomd in de omzendbrief SO/2002/05/buso en hoofdstuk 7 van deze cursus.
Deze bewijsstukken worden per leerling en voor het volledige schooljaar gerangschikt, bij voorkeur
volgens de aanwezigheidsregisters.
De verantwoordingsbewijzen voor afwezigheden om medische reden worden op het secretariaat
bezorgd wanneer de leerling terug naar de school komt; indien het echter gaat om een
afwezigheidsperiode van meer dan tien opeenvolgende lesdagen, dan moet het attest onmiddellijk
bezorgd worden.
De verantwoordingsbewijzen voor andere afwezigheden moeten eveneens onmiddellijk en, voor
bepaalde gevallen van afwezigheid, zelfs vóór de aanvang ervan, op het secretariaat worden ingediend.
Voor leerlingen die tijdens het schooljaar van onderwijsinstelling veranderen, dient een afschrift van
de afwezigheidsbewijzen en de registratiefiche van het lopende schooljaar naar de nieuwe instelling
meegestuurd te worden.
De bewaartermijn voor de afwezigheidsbriefjes bedraagt één schooljaar, het lopende schooljaar niet
inbegrepen.
6.3.6. REGISTRATIEFICHE VAN DE LEERLING
De registratiefiche wordt geïnformatiseerd bijgehouden per klas met een alfabetische volgorde op
familienaam (naargelang het geval, ook op voornaam). De registratiefiche geeft per schooljaar en per
leerling een beeld van de eventuele afwezigheden met de corresponderende code.
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
77
Bijlage 4
REGISTRATIEFICHE VAN DE LEERLING
NAAM en adres van de instelling
Naam leerling :
Stamnummer:
Geboortedatum:
Schooljaar:
Klas :
Code B D Z P R G T L O Q H W Opmerking
Beschrijving
Periode
begeleiding ziek
attest
arts
ziek attest
ouders of
meerderjarige
leerling
persoon-
lijke
redenen
diverse
redenen
spreiding
les-
programma
tucht te laat opvang rouw revalidatie Stages
dd/mm/jj
- dd/mm/jj
dd/mm/jj
- dd/mm/jj
TOTAAL
Algemeen totaal m.i.v. code L : Algemeen totaal zonder code L :
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
78
6.3.7. HET INSCHRIJVINGSREGISTER
Het Agentschap voor Onderwijsdiensten (AgODi) wil verdergaan op de ingeslagen digitale weg.
Daarom is het de bedoeling om het inschrijvingsregister te integreren in het schoolsoftwarepakket. Uit
het overleg met de schoolsoftwareleveranciers is echter gebleken dat dit niet haalbaar is voor de
inschrijvingen voor het schooljaar 2013-2014. Vandaar stelt AgODi in een overgangsfase het
volgende model van inschrijvingsregister ter beschikking. Het nieuwe model van inschrijvingsregister
is terug te vinden in de omzendbrief SO/2012/03.
Inschrijvingsregister buitengewoon secundair
onderwijs
Deel I: Capaciteitenblad
Deel II: Leerlingenfiche
Deel III: Registerblad met het verloop van de inschrijvingen
Registerblad
Leeswijzer
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
79
DEEL I: CAPACITEITENBLAD
Datum:
Dag Maand Jaar
1. Voor welk schooljaar geldt het inschrijvingsregister?
-
2. Vul de gegevens van de school of vestigingsplaats in.
Naam
Instellingsnummer
Volgnummer vestigingsplaats
Straat en nummer
Postnummer en gemeente
Telefoonnummer
3. Vul de niveaus in waarop de capaciteit is bepaald, alsook de vastgelegde capaciteiten. Capaciteit is
het totaal aantal leerlingen dat een schoolbestuur als maximaal aantal leerlingen ziet.
Niveau Capaciteit
Niveau Capaciteit
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
ond
en d
ocu
men
ten
80
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
81
DEEL II: LEERLINGENFICHE
Gegevens school of vestigingsplaats Naam: Straat en nummer: Postnummer en gemeente: Inschrijving voor het schooljaar 20 …….. - 20 …….. Inschrijving voor: Datum en uur van de inschrijving Datum: Uur:
Gegevens leerling Naam + voornaam: Geboortedatum: Voorrangskenmerken leerling Broer-zus : ja/nee Kind personeel : ja/nee Campus (indien van toepassing): ja/nee Nederlandstalig (BHG) :ja/ nee
Ondergetekende gaat akkoord met het pedagogisch project en het schoolreglement.
Handtekening ouder
Status inschrijving
Gerealiseerd
Niet-gerealiseerd
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
82
DEEL III: REGISTERBLAD MET HET VERLOOP VAN DE INSCHRIJVINGEN VOOR HET SCHOOLJAAR 20…-20…
Inschrijvingsregister voor: Instellingsnummer school: Nummer vestigingsplaats:
Volg-nr
Datum
Uur
Naam+
voornaam leerling
Geboorte
-datum
Zelfde
leefentiteit
(broer/ zus)
Kind
Personeel
Campus (indien
van toepassi
ng)
Neder-lands-talig
(enkel BHG)
Status inschrijving
Opmerkingen
Gereali- seerd
Niet-gerealiseerd
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
83
Leeswijzer bij het registerblad met het verloop van de inschrijvingen
Volgnummer: elke leerling die zich voor inschrijving komt aanbieden, wordt in chronologische
volgorde en met een aansluitend en oplopend volgnummer genoteerd in het inschrijvingsregister. Dit
volgnummer komt niet overeen met het stamnummer.
Datum: datum waarop de leerling zich voor inschrijving komt aanbieden.
Uur: tijdstip waarop de leerling zich voor inschrijving komt aanbieden.
Naam + voornaam leerling: voor de juiste schrijfwijze wordt gevraagd naar een officieel bewijsstuk
(bij voorkeur de SIS-kaart).
Geboortedatum: voor de juiste datum wordt gevraagd naar een officieel bewijsstuk (bij voorkeur de
SIS-kaart).
Zelfde leefentiteit: leerlingen van dezelfde leefentiteit die zich tijdens de respectievelijke
voorrangsperiode voor inschrijving komen aanbieden, vinken aan in deze kolom.
Kind personeel: kinderen van personeelsleden die zich tijdens de respectievelijke voorrangsperiode
voor inschrijving komen aanbieden, vinken aan in deze kolom.
Campus (indien van toepassing): leerlingen van een basisschool gelegen op dezelfde campus waar
voorrang wordt verleend bij de overgang naar het secundair onderwijs die zich tijdens de
respectievelijke voorrangsperiode voor inschrijving komen aanbieden, vinken aan in deze kolom.
Nederlandstalig (BHG): leerlingen met minstens één ouder die het Nederlands in voldoende mate
machtig is en die zich tijdens de respectievelijke voorrangsperiode voor inschrijving komen
aanbieden, vinken aan in deze kolom. Deze voorrangsgroep is enkel van toepassing in het tweetalig
gebied Brussel-Hoofdstad.
Status inschrijving:
Gerealiseerd: elke leerling die zich voor inschrijving komt aanbieden en waarvan de
inschrijving kan worden gerealiseerd, vinkt aan in deze kolom.
Niet-gerealiseerd: elke leerling die zich voor inschrijving komt aanbieden en waarvan de
inschrijving niet kan worden gerealiseerd, vinkt aan in deze kolom.
Opmerkingen: in deze kolom noteert de school
Bij een gerealiseerde inschrijving:
o Indien van toepassing: dat de inschrijving wordt gerealiseerd in het kader van één
van de overcapaciteitsgroepen.
Bij een niet-gerealiseerde inschrijving, de motivering:
o Voldoet niet aan de toelatings-, overgangs- of instapvoorwaarden
o Alternerend schoollopen
o Capaciteit overschreden
o Eerder definitief uitgesloten
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
84
o Elders definitief uitgesloten in de loop van het schooljaar (enkel in werkingsgebied
LOP na afspraken)
Bij elke wijziging van de “status inschrijving”:
o De datum van de statuswijziging
o Het tijdstip van de statuswijziging
o De nieuwe status:
o Gerealiseerde inschrijving + indien van toepassing: in overcapaciteit (zie
hierboven)
o Niet-gerealiseerde inschrijving + de motivering (zie hierboven)
o Uitschrijving
Voor scholen buitengewoon onderwijs die werken met dubbele contingentering is er een ander model terug te
vinden in de omzendbrief SO/2012/03 (bijlage 5).
6.4. LEERLINGENKENMERKEN
In het kader van de overgang van onderwijsvoorrangsbeleid (OVB) naar gelijke
onderwijskansenbeleid (GOK) worden vanaf het schooljaar 2008-2009 een aantal
leerlingenkenmerken opgevraagd. Enkel scholen voor buitengewoon onderwijs die de types 1 of 3
aanbieden voor externe en semi-interne leerlingen, zijn bij de bevraging betrokken.
De leerlingenkenmerken waarover het gaat, zijn:
- de thuistaal (en taalgebruik)
- het opleidingsniveau van de moeder
Het beantwoorden aan deze indicatoren gebeurt op grond van een schriftelijke verklaring op eer,
gedateerd en ondertekend door een persoon die het ouderlijk gezag uitoefent of die de minderjarige
leerplichtige leerling in rechte of in feite onder zijn bewaring heeft. Indien de leerling meerderjarig is,
mag de school het formulier ook aanvaarden als het door de leerling zelf ingevuld en ondertekend is.
Indien een leerling tijdelijk of permanent buiten het eigen gezinsverband opgenomen is door een
persoon, een gezin, een voorziening of sociale dienst in het kader van bijzondere jeugdbijstand,
volstaat een verklaring van de persoon, de voorziening of de sociale dienst waar de minderjarige is
opgenomen.
Het modelformulier van de verklaring op eer vindt u in bijlage bij de omzendbrief BUSO 04 van
01/09/2001. Er wordt één formulier per kind meegegeven. Het is de bedoeling dat per kind één
formulier wordt ingevuld. De school moet voor elk kind afzonderlijk de gegevens doorgeven. Het
modelformulier werd ook aan uw softwareleverancier bezorgd, zodat u dit gepersonaliseerd per
leerling kan afdrukken via uw schoolsoftwarepakket.
We geven er de voorkeur aan dat u briefomslagen meegeeft aan de leerlingen omwille van het
vertrouwelijk karakter van de vragenlijst. Het is belangrijk dat ouders weten dat hun gegevens
vertrouwelijk zullen worden behandeld.
Het formulier is vertaald in het Frans, Duits, Engels, Spaans, Italiaans, Portugees, Turks en standaard
Arabisch. Zie bijlagen 9 tot en met 16 bij de omzendbrief BUSO 04 van 01/09/2001 .
De gegevens van het enquêteformulier moeten letterlijk overgenomen worden, er mag door de school
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
85
geen interpretatie gemaakt worden. De verklaring op eer is een element van het leerlingendossier en
gaat met het leerlingendossier mee als de leerling van school verandert.
Vragenlijst over de achtergrond van uw kind AGODI-01-070718
Ministerie van Onderwijs en Vorming
naam school:
straat en nummer:
postnummer en gemeente:
Dit is een korte vragenlijst die betrekking heeft op uw kinderen en het gezin waarin zij leven. Omdat wij de
leerlingen van het Vlaamse onderwijs beter willen leren kennen, zouden wij u graag een aantal vragen
stellen. Het beantwoorden daarvan vergt slechts een paar minuten van uw tijd, maar helpt ons en de scholen
het onderwijs voor uw kinderen te verbeteren.
Wie vult dit formulier in?
We verwachten dat de vader of moeder of de persoon die verantwoordelijk is voor de opvoeding van het kind
waarover de vragen gaan, het formulier invult.
Aan wie bezorgt u dit formulier?
Bezorg dit formulier aan de school waar het kind ingeschreven is.
1 Vul de gegevens van het kind in.
voor- en familienaam
klas
2 Kruis aan welke taal het kind meestal spreekt met de vermelde personen.
U mag bij elke vraag maar één taal aankruisen.
Het kind spreekt met de moeder meestal
Nederlands
Frans
een andere taal
Ik kan hierop niet antwoorden omdat de moeder geen contact heeft met het kind of
overleden is
Het kind spreekt met de vader meestal
Nederlands
Frans
een andere taal
Ik kan hierop niet antwoorden omdat de vader geen contact heeft met het kind of overleden
is Het kind spreekt met broers of zussen meestal
Nederlands
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
86
Frans
een andere taal
Ik kan hierop niet antwoorden omdat het kind geen contact heeft met broers of zussen of
geen broers of zussen heeft Het kind spreekt met vrienden meestal
Nederlands
Frans
een andere taal
Ik weet het niet
3 Kruis het hoogst behaalde onderwijsdiploma of -getuigschrift van de moeder van het kind aan.
lager onderwijs niet afgewerkt.
lager onderwijs afgewerkt.
Zowel gewoon als buitengewoon lager onderwijs komen hiervoor in aanmerking.
lager secundair onderwijs afgewerkt.
Dit is een diploma, getuigschrift of attest van slagen van de eerste 3 jaren van het gewoon of
buitengewoon onderwijs (bijvoorbeeld A3, A4 of B3) of een getuigschrift van het deeltijds
beroepssecundair onderwijs of van de leertijd (leercontract VIZO/Syntra).
hoger secundair onderwijs afgewerkt.
Dit is een diploma of getuigschrift van het hoger secundair onderwijs ASO, TSO, KSO, BSO, A2,
B2, HSTL, of een diploma van de vierde graad BSO. Buitengewoon secundair onderwijs komt
hiervoor niet in aanmerking.
hoger onderwijs afgewerkt.
Dit is een diploma van een hogeschool of van een universiteit, bijvoorbeeld A1, B1, gegradueerde,
licentiaat, ingenieur, doctor, master, bachelor.
4 Vul de onderstaande verklaring in.
Ik bevestig op eer dat alle gegevens op dit formulier naar waarheid zijn ingevuld.
datum (dag) (maand) (jaar)
voor- en familienaam
handtekening
Richtlijnen:
Het formulier wordt ingevuld, gedateerd en ondertekend door een persoon die het ouderlijk gezag
Hoofd
stuk:
Lee
rlin
gen
do
ssie
r/L
eerl
ing
geb
onden
docu
men
ten
87
uitoefent of die de minderjarige leerplichtige leerling in rechte of in feite onder zijn bewaring heeft.
Indien de leerling meerderjarig is, mag de school het formulier ook aanvaarden als het door de leerling
zelf ingevuld en ondertekend is. Indien een leerling tijdelijk of permanent buiten het eigen
gezinsverband opgenomen is door een persoon, een gezin, een voorziening of sociale dienst in het
kader van bijzondere jeugdbijstand, volstaat een verklaring van de persoon, de voorziening of de
sociale dienst waar de minderjarige is opgenomen.
De gegevens van het enquêteformulier moeten letterlijk overgenomen worden, er mag door de school
geen interpretatie gemaakt worden. Deze verklaringen op eer dienen ten minste vijftien jaar bewaard te
worden door de school.
De “vragen en antwoorden” in verband met de leerlingenkenmerken en de
bevraging kunt u terug vinden op volgend internetadres:
http://www.agodi.be/faq/indicatoren_van_leerlingenkenmerken_opvraging_bo
Wijzigingen of aanvullingen van leerlingenkenmerken gebeuren via Discimus. Op
die manier kan er een correcte situatie op de teldatum 1 februari verkregen worden.
Deze gegevens moeten zo snel mogelijk doorgestuurd worden als er zich een
wijziging of aanvulling van één of meerdere van de leerlingenkenmerken van een
leerling voordoet. Alle scholen van het gewoon secundair onderwijs en
buitengewoon secundair onderwijs type 1 en 3 doen deze zendingen.
Hoofd
stuk:
Lee
rpli
cht
88
7. LEERPLICHT
7.1. ALGEMEEN
De leerplicht is federale materie en wordt geregeld door de Wet betreffende de
leerplicht van 29 juni 1983:
http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?doc
id=12344.
Het Besluit van de Vlaamse regering van 16 september 1997 regelt de controle op
de inschrijvingen van leerlingen in het secundair onderwijs:
http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?doc
id=12962.
Alle concrete informatie vindt u terug in de omzendbrieven SO 68:
http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?doc
id=9403 en SO/2002/05BuSO:
http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?doc
id=13259
Leerplicht/leerrecht is ook een thema in wetwijs:
http://www.ond.vlaanderen.be/wetwijs/thema.asp?id=76.
AgODi schrijft jaarlijks een rapport waarin het thema leerplicht aanbod komt:
http://www.ond.vlaanderen.be/wegwijs/agodi/pdf/leerplicht/AgODi_Rapport_Leer
plicht_Schoolbel_rinkelt_2011-2012.pdf
7.2. DUUR VAN DE LEERPLICHT
De leerplicht duurt in principe twaalf (school)jaren. Ze begint op 1 september van het kalenderjaar
waarin de jongere de leeftijd van 6 jaar bereikt en duurt hetzij tot de datum waarop de leerling 18 jaar
wordt: indien die datum tussen 1 januari en 30 juni valt, hetzij tot 30 juni van het kalenderjaar waarin
de leerling 18 jaar wordt: indien het bereiken van die leeftijd tussen 1 juli en 31 december valt.
Mehmet werd geboren op 15 maart 1998, voor hem eindigt de leerplicht op 15
maart 2016. Zijn klasgenote Lien werd geboren op 14 november 1998, de leerplicht
eindigt voor haar op 30 juni 2016.
Als de jongere effectief stopt op zijn 18de verjaardag en het lopende schooljaar niet afmaakt, betekent
dit dat hij geen recht heeft op het studiebewijs of diploma van de gevolgde richting.
Hoofd
stuk:
Lee
rpli
cht
89
Voor een leerling waarvoor geen officiële geboortedag en -maand gekend zijn, wordt 1 januari als
geboortedatum genomen.
De leerplicht is voltijds of deeltijds. De voltijdse leerplicht duurt hetzij tot de leeftijd van 16 jaar;
hetzij tot 15 jaar mits de leerling reeds de eerste twee leerjaren van het voltijds secundair onderwijs -
al dan niet met vrucht - heeft beëindigd. Een minderjarige kan toelating krijgen om vanaf het begin
van het schooljaar waarin hij deeltijds leerplichtig wordt, deeltijds beroepssecundair onderwijs of de
leertijd te volgen. De toelating wordt gegeven door de directie van het centrum voor deeltijds
beroepssecundair onderwijs in kwestie of door Syntra Vlaanderen, naargelang van het geval, op advies
van het centrum voor leerlingenbegeleiding waarmee de instelling voor voltijds onderwijs waar de
minderjarige de lessen volgt, samenwerkt
Onder voltijdse leerplicht wordt de eerste periode van de leerplicht verstaan waarin de minderjarige
voltijds onderwijs dient te volgen. Aan de voltijdse leerplicht kan maximaal 8 jaar via lager onderwijs
worden voldaan. Daarna gaat de leerplichtige hoe dan ook over naar het voltijds secundair onderwijs.
Als een leerling op jongere leeftijd (bijvoorbeeld zestien) het diploma secundair
onderwijs behaalt (of een studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde
graad BSO of een getuigschrift van opleidingsvorm 3 van het buitengewoon
secundair onderwijs), eindigt de leerplicht op dat ogenblik.
De deeltijdse leerplicht krijgt invulling via het stelsel van leren en werken, dat een voltijds
engagement van ten minste 28 uren per week inhoudt. Hierover kunt u meer lezen in de cursus over
“deeltijds secundair onderwijs”.
Het is verboden jongeren die onderworpen zijn aan de voltijdse leerplicht arbeid te
doen verrichten of arbeidsovereenkomsten van welke aard ook met hen af te
sluiten. In afwijking hiervan kan de inspectie van de sociale wetten van het
ministerie van tewerkstelling en arbeid toelaten dat onder bepaalde voorwaarden
individuele jongeren beneden de 15 jaar tijdelijk een bepaalde werkzaamheid
mogen uitoefenen (bv. in de artistieke wereld). Een tewerkstelling voor studenten
daarentegen is slechts mogelijk als de jongere 15 jaar is én niet meer aan de
voltijdse leerplicht is onderworpen.
7.3. KINDEREN MET EEN VREEMDE NATIONALITEIT - KINDEREN ZONDER WETTIG
VERBLIJFSSTATUUT
Alle kinderen die op het Belgisch grondgebied verblijven hebben recht op onderwijs, ook deze zonder
een wettig verblijfsstatuut.
Ouders of de personen die de ouderlijke macht uitoefenen over minderjarigen van vreemde
nationaliteit zijn verplicht vanaf de 60ste dag na die waarop voornoemde personen werden
ingeschreven in het vreemdelingenregister, in het wachtregister of in het bevolkingsregister -
naargelang van het geval - van de gemeente van hun verblijfplaats hun kinderen die leerplichtig zijn in
Hoofd
stuk:
Lee
rpli
cht
90
te schrijven en ervoor te zorgen dat zij regelmatig naar school gaan. Het is echter niet omdat de wet op
de leerplicht pas ingaat op de zestigste dag na de inschrijving, dat het recht op onderwijs niet vroeger
kan afgedwongen worden.
Ook kinderen waarvoor geen bewijs van wettig verblijf kan worden voorgelegd, zoals een inschrijving
in het bevolkingsregister, een voorlopige of definitieve inschrijving in het vreemdelingenregister of
een inschrijving in het wachtregister als asielzoeker, hebben recht op onderwijs.
Meer informatie vindt u in de omzendbrief GD/2003/03 van 24/02/2003: Het recht op onderwijs voor
kinderen zonder wettig verblijfsstatuut: of in wetwijs:
http://www.ond.vlaanderen.be/wetwijs/thema.asp?id=223&fid=2.
Krijgt de school subsidies en is ze verzekerd voor leerlingen zonder wettig
verblijf?
Ja, ook voor leerlingen zonder wettig verblijf ontvangen scholen subsidies op
voorwaarde dat ze ingeschreven zijn en regelmatige leerlingen zijn. Elk kind dat
ingeschreven is, wordt ook automatisch verzekerd door de schoolverzekering.
Kunnen leerlingen zonder papieren stage doen of deeltijds werken?
Leerlingen zonder wettig verblijf kunnen in principe geen stage volgen in een
bedrijf, maar de wet maakt een uitzondering voor stages die verplicht deel
uitmaken van de opleiding. Dat zijn meestal praktijkstages in technische en
beroepsopleidingen. Leerlingen zonder wettig verblijf kunnen ook in het systeem
van deeltijds leren/deeltijds werken stappen.
Mogen leerlingen zonder papieren mee op buitenlandse schoolreis?
Leerlingen zonder wettig verblijf kunnen niet naar het buitenland reizen, omdat zij
niet de nodige reisdocumenten hebben, en ook geen verblijfsrecht. Mensen zonder
wettig verblijf over de grens brengen is strafbaar.
Mag de school leerlingen zonder wettig verblijf weigeren?
Nee, kinderen zonder wettig verblijf hebben leerrecht en leerplicht. Meerderjarigen
hebben geen afdwingbaar recht op onderwijs. Zij zijn afhankelijk van het
toelatingsbeleid van de onderwijsinstelling.
Moet de school de politie verwittigen?
Scholen hoeven de inschrijving van een kind zonder papieren niet door te geven
aan de politie. Ze hebben geen meldingsplicht. Ouders zonder wettig verblijf
kunnen hun kinderen zonder angst inschrijven.
Mag de politie de kinderen oppakken aan de schoolpoort?
De politie mag geen controle uitvoeren via de school, en mag geen kinderen
Hoofd
stuk:
Lee
rpli
cht
91
aanhouden tijdens de schooluren om ze te repatriëren. De kinderen opwachten aan
de schoolpoort mag alleen als het gevaar bestaat dat de kinderen bij de school
worden achtergelaten of als hun ouders hen thuis niet opwachten omdat ze
aangehouden zijn. De agenten komen dan in burger en zijn begeleid door een
gezinslid of tolk.
7.4. HOE KAN AAN DE LEERPLICHT VOLDAAN WORDEN?
Het grootste deel van de leerlingen voldoet aan de leerplicht door in te schrijven in een door de
Vlaamse overheid gefinancierde of gesubsidieerde school. In 2012-2013 voldeed 2,2% van de
leerplichtige leerlingen tussen 12 en 18 aan de leerplicht door een inschrijving in een school van de
Franse Gemeenschap en 0,5% door een inschrijving in een buitenlandse onderwijsinstelling. Daarnaast
kan aan de leerplicht voldaan worden via collectief (privéscholen) of individueel huisonderwijs.
7.4.1. HUISONDERWIJS
In het decreet betreffende het onderwijs XXIII van 19 juli 2013 werden een aantal nieuwe maatregelen
doorgevoerd met betrekking tot huisonderwijs. In het decreet betreffende het onderwijs XXIV van 23
april 2014 werden er aanpassingen gedaan aan deze maatregelen.
7.4.1.1. DEFINITIE
Huisonderwijs is onderwijs dat verstrekt wordt aan leerplichtigen van wie de ouders beslist hebben om
hun kinderen niet in te schrijven in een door de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap of de
Duitstalige Gemeenschap erkende, gefinancierde of gesubsidieerde school. Huisonderwijs kan
georganiseerd worden in individueel verband, maar ook privéscholen vallen onder het stelsel van
huisonderwijs (in dat geval spreken we van collectief huisonderwijs).
7.4.1.2. VERKLARING VAN HUISONDERWIJS EN UITERSTE INSTAPDATUM
Ouders die voor huisonderwijs kiezen moeten uiterlijk op de derde schooldag van het schooljaar
waarin de leerplichtige huisonderwijs volgt, een verklaring van huisonderwijs en bijkomende
informatie over het huisonderwijs indienen bij AgODi. Leerlingen kunnen niet langer in de loop van
het schooljaar overstappen van het regulier onderwijs naar het huisonderwijs.
Uitzonderingen
Er kan toch nog voor huisonderwijs gekozen worden in de loop van het schooljaar:
- Indien een leerplichtige zich pas in de loop van een schooljaar domicilieert in het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest of het Vlaams Gewest;
- Indien een leerplichtige in de loop van het schooljaar naar het buitenland gaat, maar
gedomicilieerd blijft in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of het Vlaams Gewest;
Hoofd
stuk:
Lee
rpli
cht
92
- Voor een leerplichtige die begeleid wordt door een centrum voor leerlingenbegeleiding
(CLB), indien dat centrum voor leerlingenbegeleiding na de nodige informatie door de
ouders, geen gemotiveerd bezwaar indient tegen het starten met huisonderwijs, binnen de
tien werkdagen nadat het betrokken centrum voor leerlingenbegeleiding op de hoogte
werd gesteld.
7.4.1.3. VERPLICHTE DEELNAME AAN DE EXAMENS VAN DE EXAMENCOMMISSIE VAN DE
VLAAMSE GEMEENSCHAP
Ouders die voor huisonderwijs kiezen zijn verplicht om op vaste tijdstippen hun leerplichtige kinderen
aan de examens van de Examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap te laten deelnemen:
- Uiterlijk in het schooljaar waarin de leerplichtige elf jaar is geworden voor 1 januari moet
de leerplichtige ingeschreven worden bij de Examencommissie met het oog op het
verkrijgen van een getuigschrift basisonderwijs. Uiterlijk in het schooljaar waarin de
leerplichtige dertien jaar wordt voor 1 januari, en na maximaal twee pogingen, moet het
getuigschrift basisonderwijs ook effectief behaald worden.
- Uiterlijk in het schooljaar waarin de leerplichtige vijftien jaar is geworden voor 1 januari
moet de leerplichtige ingeschreven worden bij de Examencommissie met het oog op het
verkrijgen van een getuigschrift eerste graad secundair onderwijs. Uiterlijk in het
schooljaar waarin de leerplichtige zestien jaar wordt voor 1 januari, en na maximaal twee
pogingen, moet minstens het getuigschrift eerste graad secundair onderwijs ook effectief
behaald worden.
Indien de leerplichtige laattijdig wordt ingeschreven of niet slaagt na maximaal twee pogingen, dan
moet de leerplichtige in een door de gemeenschap erkende, gefinancierde of gesubsidieerde school of
centrum worden ingeschreven.
Uitzonderingen
In uitzonderlijke gevallen kan een leerplichtige leerling vrijgesteld worden van deze verplichting:
- Indien de leerplichtige leerling in het bezit is van een individuele gelijkwaardigheidsbeslissing
met minstens het niveau van het basisonderwijs of het niveau van de eerste graad secundair
onderwijs, afhankelijk van welk getuigschrift of diploma de leerplichtige leerling moet
behalen.
- Leerplichtige leerlingen aan wie een centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB) uitdrukkelijk
een vrijstelling geeft. Deze uitzondering werd ingeschreven voor leerplichtige leerlingen met
bijvoorbeeld een mentale handicap of ernstige leerstoornis, die niet in de mogelijkheid zijn om
het examen van de Examencommissie met succes af te leggen. Een centrum van
leerlingenbegeleiding kan in die gevallen een vrijstelling van het examen verlenen.
Aangezien deze maatregel van toepassing is op leerplichtige leerlingen die huisonderwijs
volgen, en dus niet ingeschreven zijn in een door de Vlaamse Gemeenschap erkende,
gefinancierde of gesubsidieerde school, worden deze leerlingen niet begeleid door een
centrum voor leerlingenbegeleiding. Daarom kunnen de ouders van deze leerlingen zich bij
een centrum van leerlingenbegeleiding naar keuze aanmelden voor het verkrijgen van de
Hoofd
stuk:
Lee
rpli
cht
93
vrijstelling. Een lijst van alle CLB’s is terug te vinden op
http://www.ond.vlaanderen.be/clb/clb-medewerker/Contactgegevens_CLB.htm. De ouders
vragen de vrijstelling (schriftelijk) aan bij een centrum voor leerlingenbegeleiding. Het
centrum voor leerlingenbegeleiding beslist over het al dan niet toekennen van de vrijstelling
en meldt dit aan de ouders en het Agentschap voor Onderwijsdiensten. De beslissing moet niet
gemotiveerd worden.
7.4.1.4. CONTROLE DOOR DE ONDERWIJSINSPECTIE
Het huisonderwijs moet aan twee minimumeisen voldoen:
het moet gericht zijn op de ontplooiing van de volledige persoonlijkheid en de talenten van de
jongere en op de voorbereiding op een actief leven als volwassene;
het moet het respect voor de grondrechten van de mens en voor de culturele waarden van de
jongere zelf en van anderen bevorderen; andere inhoudelijke voorwaarden worden niet
opgelegd.
Het is aan de onderwijsinspectie om te controleren of aan deze minimumeisen is voldaan; de ouders
moeten deze controle aanvaarden en er hun medewerking aan verlenen. Is dit niet het geval of wijzen
twee opeenvolgende controles uit dat de minimumeisen niet worden vervuld, dan moet de leerplichtige
in een door de gemeenschap erkende, gefinancierde of gesubsidieerde school of centrum worden
ingeschreven.
De criteria op basis waarvan de inspectie nagaat of aan de minimumeisen van huisonderwijs
beantwoord wordt, zullen in een besluit van de Vlaamse Regering worden vastgelegd. Op die manier
wordt meer rechtszekerheid geboden aan de ouders die voor huisonderwijs kiezen.
Een kind verblijft in het buitenland. Kan hij/zij daar huisonderwijs volgen?
Dit hangt af van de plaats waar het kind op dat moment gedomicilieerd is: als het
kind in België gedomicilieerd is, voldoet hij/zij met huisonderwijs aan de Belgische
Wet op de Leerplicht. Afhankelijk van het domicilie moet men zich wenden tot de
Vlaamse of de Franstalige Gemeenschap. Let op: het kind moet in het buitenland ook
voldoen aan de leerplicht van het gastland! Dat betekent dat hij/zij voor de verdere
duur van het schooljaar zowel aan de Belgische leerplicht moet voldoen als aan de
leerplicht van het land waar hij/zij verblijft. Voor informatie over de leerplicht van
het gastland, kan men contact opnemen met de ambassade of consulaat van het
gastland in België of met de Belgische ambassade in het gastland. De adressen kunt
u terugvinden via www.diplomatie.be. Als het kind niet in België gedomicilieerd is,
valt hij/zij niet onder de Belgische Wet op de Leerplicht en kan hij/zij bij ons niet
geregistreerd worden voor huisonderwijs.
Hoe kan een jongere een diploma behalen als hij/zij huisonderwijs volgt?
Kinderen die niet naar school gaan, kunnen het diploma van het secundair
Hoofd
stuk:
Lee
rpli
cht
94
onderwijs behalen door deel te nemen aan de examens van de Examencommissie van
de Vlaamse Gemeenschap (www.ond.vlaanderen.be/secundair/examencommissie).
Kinderen uit het lager onderwijs die nog geen getuigschrift basisonderwijs hebben,
kunnen dit behalen door deel te nemen aan een examen in één van de tien
examenscholen. Deelname kan vanaf negen jaar. Informatie over de te kennen
leerstof kunt u verkrijgen bij de examenscholen zelf. De examenscholen vindt u
op www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=9287).
Hoe verloopt de controle op huisonderwijs?
De inspecteur belt op voorhand om af te spreken waar en wanneer de controle zal
plaatsvinden. Tijdens de controle verwacht de inspecteur dat de ouders of lesgevers
documenten voorleggen die door de ouders en/of kind worden gebruikt tijdens het
huisonderwijs. Het is niet de bedoeling extra documenten aan te maken in functie
van een mogelijke controle. De inspectie houdt bij haar beoordeling rekening met de
eigenheid van de jongere en de concrete situatie.
Heeft een leerling recht op een schooltoelage als hij/zij huisonderwijs krijgt?
Neen.
Kan huisonderwijs gecombineerd worden met gewoon onderwijs?
Neen. Ofwel zit een leerling in het reguliere onderwijs ofwel is de leerling
ingeschreven in huisonderwijs.
Een leerling die nog examens wil afleggen bij de Examencommissie, kan door de
school ingeschreven worden als vrije leerling (de school is hiertoe niet verplicht).
Dat wil zeggen dat de school geen subsidies of financiering krijgt voor de leerling én
dat de leerling geen studiebekrachtiging krijgt, ook al slaagt hij/zij voor de examens
die georganiseerd zijn door de school.
7.5. VRIJSTELLING VAN DE LEERPLICHT
We schreven al dat de leerplicht eindigt wanneer een leerling 18 jaar wordt. Als een leerling op
jongere leeftijd (bijvoorbeeld zestien) het diploma secundair onderwijs behaalt (of een
studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad BSO of een (kwalificatie)getuigschrift
van opleidingsvorm 3 van het buitengewoon secundair onderwijs), eindigt de leerplicht op dat
ogenblik.
Voor leerlingen die ten gevolge van een handicap niet in staat zijn om onderwijs te volgen, ook niet
onder de vorm van permanent onderwijs aan huis, kan de onderwijsinspectie beslissen om een leerling
tijdelijk of permanent vrij te stellen van de leerplicht.
Een vrijstelling van de leerplicht kan enkel aangevraagd worden door de betrokken personen bij de
onderwijsinspectie:
Hoofd
stuk:
Lee
rpli
cht
95
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming
Zorgpunt Onderwijsinspectie
Hendrik Consciencegebouw, 2M06
Koning Albert II-laan 15
1210 Brussel
Een aanvraag voor vrijstelling van leerplicht bevat een gemotiveerd schrijven van de ouders en een
dossier dat minimaal de volgende elementen moet bevatten: een verslag (opgesteld door bv. een
Centrum voor ontwikkelingsstoornissen, een CLB, …) met daarin informatie over de cognitieve
mogelijkheden, de mogelijkheden van sociaal aanpassingsgedrag (i.e. redzaamheid, communicatie,
socialisatie en motoriek) en de mogelijkheden op vlak van sensomotorisch functioneren van het kind.
De ouders hebben het recht gehoord te worden voordat de onderwijsinspectie een beslissing neemt. Zij
kunnen zich daarvoor laten bijstaan door een raadsman van hun keuze. De ouders hebben eveneens het
recht om alle door de onderwijsinspectie gebruikte documenten in te zien.
De onderwijsinspectie kan bij scholen documenten betreffende de leerling opvragen of een verslag
over de vorderingen laten opmaken. De onderwijsinspectie is tot geheimhouding verplicht over de
dossiers die haar worden voorgelegd en over de gegevens die hen betreffende de te onderzoeken zaken
worden meegedeeld.
De onderwijsinspectie meldt haar beslissing aan de ouders en aan de school en stelt het Agentschap
voor Onderwijsdiensten in kennis van de beslissing. Tegen de beslissing is binnen de
onderwijsinspectie geen beroepsprocedure voorzien.
Een jongere die vrijgesteld is van leerplicht kan op een later moment toch opnieuw naar school gaan.
Daarvoor moet de vrijstelling niet ingetrokken worden. Uiteraard moet de jongere dan wel in een
school ingeschreven worden. Indien hij aan de toelatingsvoorwaarden voldoet en een regelmatige
leerling is dan is hij zelfs financierbaar of subsidieerbaar.
Jongeren die inschreven zijn in voorzieningen die gesubsidieerd worden door het Vlaams Agentschap
voor Personen met een Handicap en die geen vorm van onderwijs kunnen volgen, moeten, naast de
inschrijving in deze voorziening, ook in het bezit zijn van een vrijstelling van leerplicht door de
onderwijsinspectie.
Een vrijstelling van de leerplicht om andere redenen, zoals ontvoogding, huwelijk, ouderschap ..., is in
geen geval mogelijk.
7.6. HOE CONTROLEREN WE DE LEERPLICHT?
Agodi controleert jaarlijks de inschrijving van alle leerplichtigen. De procedure begint in september en
bestaat uit een aantal opeenvolgende stappen.
De controle gebeurt via het rijksregisternummer. Bij het rijksregister vragen we een bestand van alle
kinderen die in het Vlaams Gewest wonen op de controledag van de derde schooldag en die tot de
leeftijdscategorie van de leerplichtigen behoren. Het bestand omvat alle kinderen die ingeschreven zijn
in het bevolkingsregister, het vreemdelingenregister of het wachtregister van een Vlaamse gemeente.
Leerlingen waarvan we weten dat ze vrijgesteld zijn van de leerplicht halen we uit het bestand.
Hoofd
stuk:
Lee
rpli
cht
96
Om dit systeem van controle werkbaar te maken hebben de directies dus het identificatienummer van
alle leerlingen nodig. Zij vragen dat bij een eerste inschrijving van elke leerling. Indien de ouders of
de meerderjarige leerling weigeren dat nummer te geven of het niet kunnen geven, kan AgODi,
Scholen Secundair Onderwijs en DKO dat nummer schriftelijk aan de directies meedelen evenwel
uitsluitend op schriftelijke aanvraag. Directies moeten ook - zoals iedereen die persoonsgegevens
verwerkt - de bepalingen van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke
levenssfeer (B.S. van 18 maart 1993) naleven. Dit betekent concreet dat:
- directies een apart bestand moeten aanmaken van de namen van de leerlingen met hun
identificatienummer en eventueel geboortedatum en/of hoofdverblijfplaats;
- directies het bestand met de identificatienummers van de leerlingen absoluut
gescheiden moeten houden van de eventuele andere bestanden met gegevens van de
leerlingen;
- alleen directies zelf of hun administratief verantwoordelijken toegang hebben tot het
bestand met de identificatienummers;
- directies het identificatienummer van de leerlingen uitsluitend mogen gebruiken in
relatie met het Ministerie van Onderwijs en Vorming en enkel in verband met de
controle op de leerplicht en op de inschrijvingen en dat zij daartoe de individuele
verbintenis betreffende het gebruik van het rijksregisternummer ondertekenen en
bewaren in de onderwijsinstelling; (bij aanstelling van een nieuwe directie moet een
nieuwe individuele verbintenis betreffende het gebruik van het rijksregisternummer
worden opgemaakt);
- directies de leerlingen die de onderwijsinstelling verlaten uit het bestand met
identificatienummers moeten schrappen.
Op basis van de gegevens van de eerste drie schooldagen doen we bijkomende acties. We contacteren
de scholen voor leerlingen die wel ingeschreven waren de derde schooldag maar niet op 1 oktober. Als
de school geen informatie heeft, worden de ouders van deze leerlingen aangeschreven.
De ouders van leerlingen die wel ingeschreven zijn op 1 oktober maar niet de eerste drie schooldagen
of deze dagen ongewettigd afwezig waren, krijgen een sensibiliserende brief.
We halen de leerlingen van wie we weten dat ze ingeschreven zijn (in een school, Syntra,
huisonderwijs,…) eveneens uit het bestand dat we van het Rijksregister ontvingen. Leerplichtigen die
nog in Vlaanderen gedomicilieerd zijn maar in het Waals Gewest of in het buitenland verblijven,
worden van de verdere procedure uitgesloten. Dat geldt ook voor kinderen die als vermist opgegeven
zijn.
De leerplichtigen die gedomicilieerd zijn in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, worden gecontroleerd
door een gemeenschappelijke cel samengesteld uit vertegenwoordigers van de Vlaamse Gemeenschap
en van de Franse Gemeenschap. Die controle gebeurt apart van de controle in het Vlaams Gewest. De
cel schrijft de ouders aan van de niet-ingeschreven leerlingen.
De restgroep van leerplichtigen gedomicilieerd in het Vlaams Gewest verdelen we in twee groepen op
Hoofd
stuk:
Lee
rpli
cht
97
basis van de domiciliegemeente. Voor de gemeenten waarvan de kans klein is dat de leerlingen naar
een Franstalige school gaan, schrijven we de ouders onmiddellijk aan.
Voor gemeenten waar de kans groot is dat de leerlingen naar een Franstalige school gaan, wachten we
op het bestand van de Franse Gemeenschap van alle Vlaamse leerlingen die op 1 oktober in een school
van de Franse Gemeenschap ingeschreven zijn. Die gegevens ontvangen we half januari.
Als de leerlingen ook in dat bestand niet terug te vinden zijn, worden de ouders aangeschreven.
De uitwisseling van gegevens met de Franse Gemeenschap werkt in twee richtingen. Wij bezorgen aan
de Franse Gemeenschap een bestand van alle in Wallonië gedomicilieerde leerlingen die in een school
van de Vlaamse Gemeenschap ingeschreven zijn.
Als het antwoord van de ouders ontoereikend is, maken we het dossier over aan het parket. In een
aantal situaties wordt de leerplicht niet nageleefd maar wordt beslist om het dossier niet naar het
parket te sturen. Dit is o.a. het geval voor jongeren voor wie een vrijstelling van de leerplicht
aangevraagd is maar voor wie de inspectie nog geen beslissing genomen heeft en voor kinderen van
wie de ouders kunnen aantonen dat ze actief op zoek zijn naar een school. Deze dossiers volgen we
intern verder op.
Als we geen antwoord krijgen van de ouders sturen we de gegevens van de leerlingen door naar de
gemeenten. Wij geven de gemeenten het advies een wijkagent langs te laten gaan op het thuisadres van
de leerling. Als uit het antwoord van de gemeente blijkt dat er onvoldoende garantie is dat de leerplicht
wordt nageleefd, sturen we de leerlingendossiers door naar het parket. Dat doen we niet voor jongeren
voor wie de leerplicht bijna ten einde is.
Overzicht van de controle op de inschrijvingen in het Vlaams Gewest voor het
secundair onderwijs
2011-2012 2012-2013
Aantal leerplichtigen volgens het
Rijksregister
416 205 414 895
Aantal dossiers naar ouders 3 757 2 417
Toereikend antwoord ouders 2 491 1 472
Aantal dossiers naar gemeenten 741 584
Toereikend antwoord gemeenten 315 338
Aantal dossiers naar parket 235 191
Als in de loop van de controleprocedure blijkt dat de leerling alsnog ingeschreven wordt of op een
andere manier aan de leerplicht voldoet, schrappen we die leerling uit het bestand van niet-
ingeschreven leerlingen.
Hoofd
stuk:
Lee
rpli
cht
98
Het doorsturen van de dossiers naar de parketten is niet het absolute eindpunt van de opvolging van de
inschrijvingen. Als achteraf blijkt dat de leerling toch in orde was met de leerplicht, sturen we een
herroeping van het dossier naar het parket. Van de parketcriminologen krijgen we feedback over de
door hen onderzochte dossiers en ook deze informatie voegen we toe aan onze databank. De
leerplichtcontrole is dus een proces dat continu in beweging is en dat het volledige schooljaar door
gaat.
7.7. IN- EN UITSCHRIJVINGEN
Een inschrijving in een school geldt voor de duur van de hele schoolloopbaan in die school. Als een
leerling van school verandert, gebeurt dat doorgaans op initiatief van de ouders of de meerderjarige
leerling zelf. Een schoolverandering kan ook het gevolg zijn van een definitieve uitsluiting of – en
slechts in zeer uitzonderlijke gevallen – een uitschrijving door de school omwille van voortdurende
problematische afwezigheden.
Het is de verantwoordelijkheid van de school die een leerling inschrijft om onmiddellijk het
leerlingendossier op te vragen aan de uitschrijvende school. Als Agodi een uitschrijving constateert
waarop binnen de 15 dagen geen melding van inschrijving volgt, wordt bij de uitschrijvende school
geïnformeerd of het dossier door een andere school werd opgevraagd. Als dat het geval is, zal
laatstgenoemde school verzocht worden onmiddellijk de inschrijvingsgegevens te registreren. Indien
het dossier niet werd opgevraagd, schrijft Agodi de ouders aan.
Vanaf het schooljaar 2007-2008 moet een leerling die in de loop van het schooljaar uitschrijft en
binnen de 15 kalenderdagen niet in een andere school is ingeschreven zijn studietoelage terugbetalen.
Ook als een leerling niet of niet langer ingeschreven is op de laatste schooldag van juni vordert de
afdeling studietoelagen de schooltoelage van die leerling terug.
Het is van groot belang dat het rijksregisternummer correct gebruikt wordt in elke
leerlingenzending. De leerlingengegevens in onze databanken worden immers via
het rijksregister aan elkaar gelinkt. Het ontbreken van een correct
rijksregisternummer maakt dat gegevens niet aan elkaar gekoppeld worden en dat er
fouten ontstaan.
7.8. WAT ALS DE LEERPLICHT NIET GERESPECTEERD WORDT?
We schreven al dat dossiers van leerlingen die niet voldoen aan de leerplicht overgemaakt worden aan
het parket. Hoe gebeurt dat?
In 2008 werd een samenwerkingsovereenkomst gesloten tussen het Agentschap voor
Onderwijsdiensten (AgODi) en de verschillende Vlaamse parketten. De parketcriminologen vormen
het aanspreekpunt bij de parketten. De parketcriminologen staan de procureur des konings en de
jeugdmagistraten bij inzake jeugddelinquentie, spijbelen en kindermishandeling. Deze bijstand situeert
zich op twee niveaus. Enerzijds geven de parketcriminologen advies bij individuele dossiers. Dit
Hoofd
stuk:
Lee
rpli
cht
99
advies is gebaseerd op studie van het dossier, opvolging van de situatie en indien nodig een gesprek
waarbij de criminoloog de ouders en de minderjarige oproept op het parket.
Anderzijds vervullen de parketcriminologen beleidsmatige taken. De parketcriminologen hebben
expliciet de opdracht gekregen om samenwerkingsverbanden uit te werken met scholen en CLB's
inzake spijbelgedrag. In heel wat arrondissementen sluiten ze bovendien aan bij de
samenwerkingsprotocollen die de scholen afsluiten met de aanspreekpunten jeugdcriminaliteit bij de
politie
Het parket kan pas in laatste instantie door AgODi worden ingeschakeld. De melding gebeurt
schriftelijk en bevat de volgende gegevens:
- de naam van de minderjarige
- het rijksregisternummer
- het leerplichtdossiernummer
- de gegevens van de ouders
- overzicht van de brieven naar de ouders en gemeente en de antwoorden.
Daarnaast wordt via mail ook een feedbackformulier bezorgd aan de parketcriminoloog. Deze gaat de
stand van zaken van het dossier na en geeft beperkt feedback aan AgODi:
- minderjarige is in orde met de leerplicht (inschrijving of huisonderwijs);
- dossier is afgesloten op het parket;
- dossier is in onderzoek / behandeling (onderzoek en / of opvolging op parketniveau of
bij de jeugdrechter);
- dossier is niet gekend.
Enkel wanneer de minderjarige in orde is met de leerplicht wordt dit expliciet vermeld. In de andere
gevallen wordt geen specifieke informatie vermeld omwille van het beroepsgeheim.
Ingeval van manifeste onwil bij ouders om hun kinderen naar school te sturen, kan het parket deze
ouders doorsturen naar de politierechtbank op basis van schending van de wet betreffende de
leerplicht van 29 juni 1983. De wet op de leerplicht stelt dat de personen die de ouderlijke macht
uitoefenen of de leerplichtige in rechte of in feite onder hun bewaring hebben, verplicht zijn ervoor te
zorgen dat deze voor de duur van de leerplicht hetzij als leerling van een school of vormingsinstelling
is ingeschreven en die school of instelling regelmatig bezoekt, hetzij een vorm van huisonderwijs
aangeboden krijgt.
De politierechtbank vervolgt de overtredingen op de wet op de leerplicht. Deze worden gestraft met
een geldboete van 1 tot 25 frank (volgens de huidige indexberekeningen komt dat neer op 5,5 tot 137,5
euro) voor elke minderjarige waarvoor een inbreuk wordt vastgesteld. Bij herhaling kunnen de
geldboeten worden verdubbeld of kan een gevangenisstraf van één dag tot één maand worden
uitgesproken. De uitvoering van deze sancties kan worden uitgesteld voor een termijn van 6 maanden
te rekenen vanaf de datum van het vonnis. Indien de wetgeving in die periode wel wordt nageleefd,
dan wordt de veroordeling als niet bestaande beschouwd.
Hoofd
stuk:
Lee
rpli
cht
100
Het parket kan inbreuken ook voorleggen aan de jeugdrechtbank, die maatregelen kan bevelen ten
aanzien van de ouders, zoals voorzien in de wet van 8 april 1965 op de jeugdbescherming (toezicht
op de gezinsbijslag of op andere sociale uitkeringen en ontzetting van het ouderlijk gezag).
Hoofd
stuk: A
fwez
igh
eden
van
lee
rlin
gen
101
8. AFWEZIGHEDEN VAN LEERLINGEN
8.1. ALGEMEEN
Meer informatie over afwezigheden en spijbelproblematiek vindt u terug in
Omzendbrief SO/2002/05/buso van 15/08/2002.
AgODi schrijft jaarlijks een rapport waarin het thema problematische afwezigheden
aanbod komt
http://www.ond.vlaanderen.be/wegwijs/agodi/pdf/leerplicht/AgODi_Rapport_Leerplich
t_Schoolbel_rinkelt_2011-2012.pdf
Over onderwijs voor zieke jongeren vindt u meer info in de Omzendbrief
SO/2005/06(BUSO) van 22/07/2005.
8.2. VAN RECHTSWEGE GEWETTIGDE AFWEZIGHEDEN.
Bepaalde afwezigheden zijn van rechtswege gewettigd. Dit betekent dat ze, mits voorlegging van
geldige verantwoordingsstukken, geen beslissing behoeven en de regelmatigheid van de leerling niet
in het gedrang brengen.
8.2.1. AFWEZIGHEID OM MEDISCHE REDENEN (CODE Z EN CODE D).
Voor een afwezigheid om medische redenen is vereist:
- hetzij een verklaring ondertekend en gedateerd door de betrokken personen wanneer de ziekte een
periode van drie opeenvolgende kalenderdagen niet overschrijdt en voor zover hoogstens vier maal per
schooljaar een verklaring wordt ingediend die een ziekteperiode van drie of minder kalenderdagen
omvat. Een verklaring van ziekte wordt ingediend door de betrokken personen, waaronder telkens
wordt verstaan: de ouders of de personen die de minderjarige leerling in rechte of in feite onder hun
bewaring hebben of de meerderjarige leerling zelf (Code Z);
- hetzij een medisch attest wanneer de ziekte een periode van drie opeenvolgende kalenderdagen
overschrijdt (ook bij verlenging) of wanneer de betrokken personen reeds voordien viermaal in
hetzelfde schooljaar een verklaring hebben ingediend die een ziekteperiode van drie of minder
kalenderdagen omvat. Ook is een medisch attest altijd vereist voor ziekte in examenperiodes (Code
D).
- Een medisch attest kan ook vereist zijn als de ziekte tijdens andere evaluatiemomenten dan
examenperiodes valt en voor zover de school in dergelijk geval een medisch attest verplicht stelt (de
beslissing om dit al dan niet te doen wordt aan de school overgelaten, maar moet wél van toepassing
zijn op alle leerlingen binnen eenzelfde leerlingengroep) (Code D).
Een rechtsgeldig medisch attest is een attest uitgereikt door een geneesheer, een geneesheer-specialist,
een psychiater, een orthodontist, een tandarts of door de administratieve diensten van een erkend labo.
Het attest moet duidelijk ingevuld, ondertekend en gedateerd worden en met de relevante
Hoofd
stuk: A
fwez
igh
eden
van
lee
rlin
gen
102
identificatiegegevens zoals naam, adres, telefoonnummer en het RIZIV-nummer van de verstrekker.
Zo zal er aangegeven worden wat de gevolgen zijn van de ziekte voor bepaalde lessen en welke de
begin- en de einddatum zijn van de ziekteperiode, met gebeurlijk de vermelding van voor- of
namiddag.
De bijzondere aandacht wordt gevestigd op volgende punten:
a) Alle afwezigheden om medische redenen worden gewettigd wanneer de leerling terug op
school komt, tenzij de afwezigheid meer dan 10 opeenvolgende lesdagen bedraagt. In dat
geval moet het attest onmiddellijk aan de school worden bezorgd.
b) Wanneer eenzelfde medische behandeling verschillende afwezigheden tot gevolg heeft,
volstaat één attest waarop de verschillende afwezigheden zo gedetailleerd mogelijk worden
vermeld. Wanneer een bepaald chronisch ziektebeeld leidt tot verschillende afwezigheden
zonder dat een doktersconsultatie noodzakelijk is (vb. kanker, nierdialyse, enz.), kan na
samenspraak met de schoolarts één medisch attest volstaan. Wanneer een afwezigheid om
deze reden zich dan effectief voordoet, volstaat een attest van de ouders.
c) Deontologisch laat behandeling in Nederland geen toekenning van een medisch attest toe. De
school zal daarom in samenwerking met de schoolarts een verklaring van de school aanmaken
die aan de leerlingen wordt verschaft en die wordt ingevuld door de Nederlandse
behandelende geneesheer.
Deze verklaring vermeldt de naam en het logo van de school, de naam van de leerling, de
ziekteperiode, de schoolactiviteiten waar niet kan aan worden deelgenomen, de naam,
handtekening van de behandelend geneesheer en de datum van het bezoek aan de geneesheer.
d) Op initiatief van de Vlaamse Wetenschappelijke Vereniging voor Jeugdgezondheidszorg vzw
en de Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Huisartsen vzw, werd een uniform medisch
attest ("medisch attest voor de lessen lichamelijke opvoeding en sportactiviteiten op school")
ontworpen voor niet-deelname aan de lessen lichamelijke opvoeding. Alle Vlaamse huisartsen
beschikken over deze attesten. Door invulling ervan kan uitgemaakt worden in hoeverre de
leerling de lessen lichamelijke opvoeding en sport wel of niet kan volgen. Bij langdurige
afwezigheid in deze lessen, bestaat een specifiek formulier dat inhoudt dat de schoolarts een
herevaluatie vraagt aan de behandelende geneesheer.
8.2.2. AFWEZIGHEID INGEVOLGE EEN UITSLUITING ALS TUCHTMAATREGEL (CODE T).
Een leerling die hetzij een tijdelijke uitsluiting, hetzij een definitieve uitsluiting (voorafgaand aan de
inschrijving in een andere school) als tuchtsanctie heeft gekregen, wordt het recht op lesbijwoning
ontnomen. Ongeacht het feit of de leerling tijdens bedoelde uitsluiting wel of niet door de school
wordt opgevangen, wordt hij als van rechtswege gewettigd afwezig geregistreerd. Het tuchtdossier
geldt als verantwoordingsstuk.
Hoofd
stuk: A
fwez
igh
eden
van
lee
rlin
gen
103
Het is mogelijk dat een leerling die in de loop van het schooljaar definitief
uitgesloten werd om een of andere reden niet in een andere instelling ingeschreven
raakt. Zeker indien deze leerling tijdens de uitsluiting niet op school wordt
opgevangen, wordt na verloop impliciet de geest van de wettelijke leerplicht
(regelmatige lesbijwoning) geschonden. De overheid wil deze problematiek in kaart
brengen en voor dergelijke individuele gevallen die maatregelen treffen die zij
noodzakelijk acht. Het is dan ook verplicht om elke leerling die definitief
uitgesloten wordt onmiddellijk te melden aan AgODi.
Deze melding aan AgODi, verloopt via een elektronische zending (per leerling) via
EDISON, conform de technische handleiding die de scholen wordt bezorgd.
8.2.3. OVERIGE VAN RECHTSWEGE GEWETTIGDE AFWEZIGHEDEN (CODE R).
De afwezigheid om één van onderstaande redenen mits overhandiging aan de school van, naargelang
van het geval, een verklaring van de betrokken personen of een officieel document dat de reden van
afwezigheid opgeeft:
a. Het bijwonen van een begrafenis- of huwelijksplechtigheid van een bloed- of aanverwant of van een
persoon die onder hetzelfde dak woont.
b. Het bijwonen van een familieraad.
c. De oproeping of dagvaarding voor een rechtbank.
d. De onbereikbaarheid of ontoegankelijkheid van de school door overmacht.
e. Het onderworpen zijn aan maatregelen opgelegd in het kader van de bijzondere jeugdzorg of de
jeugdbescherming.
f. Het beleven van de feestdagen die inherent zijn aan de door de Grondwet erkende
levensbeschouwelijke overtuiging van de leerling, overtuiging die door de school moet worden
gerespecteerd. De desbetreffende afwezigheden moeten vooraf door de betrokken personen gemeld
worden aan de school met verwijzing naar het feit dat de betrokken leerling zal deelnemen aan de
feestdag. In die instellingen waar een keuzevrijheid rond de cursus godsdienst/niet-confessionele
zedenleer bestaat, is de door de leerling gemaakte keuze niet voldoende om de afwezigheid voor de
beleving van de feestdag te wettigen. Op zich is deze gemaakte keuze zelfs niet determinerend om
recht te hebben op een dergelijke afwezigheid. Uitsluitend de hoger vernoemde melding is
doorslaggevend.
Concreet gaat het over de volgende levensbeschouwingen en de respectieve feestdagen:
voor de islam: het Suikerfeest (1 dag) en het Offerfeest (1 dag); aandacht: het is niet uitgesloten dat
binnen de moslimgemeenschap een bepaalde groep het desbetreffend feest op een andere dag viert dan
op de dag die is bepaald door de moslimexecutieve in België (i.c. Turkse moslims); voor die leerlingen
is het toegelaten op “hun” feestdag (1 dag, geen combinatie van de 2 mogelijke dagen!) gewettigd
afwezig te blijven;
- voor de joodse religie: het joods nieuwjaar (2 dagen), de Grote Verzoendag (1 dag), het
Loofhuttenfeest (2 dagen) en het Slotfeest (2 laatste dagen), de Kleine Verzoendag (1 dag), het feest
Hoofd
stuk: A
fwez
igh
eden
van
lee
rlin
gen
104
van Esther (1 dag), het Paasfeest (4 dagen) en het Wekenfeest (2 dagen);
- voor de orthodoxe religie: Kerstfeest (2 dagen), voor de jaren waarin het orthodox Kerstfeest niet
samenvalt met het katholiek Kerstfeest, Paasmaandag, Hemelvaart (1 dag) en Pinksteren (1 dag), voor
de jaren waarin het orthodox Paasfeest niet samenvalt met het katholiek Paasfeest.
g. Het afleggen van proeven (niet: de voorbereiding op deze proeven) voor de examencommissie van
de Vlaamse gemeenschap voor het voltijds secundair onderwijs.
h. Het deelnemen aan activiteiten in toepassing van het decreet van 30 maart 1999 houdende de
subsidiering van studenten- en leerlingenkoepelverenigingen. Enkel de leerlingen die zetelen in de
raad van bestuur en de algemene vergadering van de Vlaamse scholierenkoepel v.z.w. komen in
aanmerking voor deze afwezigheden.
8.3. DOOR DE SCHOOL GEWETTIGDE AFWEZIGHEDEN.
Alle afwezigheden die noch van rechtswege gewettigd zijn, noch onder de noemer "problematisch"
ressorteren, kunnen worden gewettigd door de school. Onder "afwezigheid" dient zowel de fysieke
afwezigheid op school van de leerling te worden verstaan als de gedeeltelijke afwezigheid bij het
volgen van het gewone lesprogramma en de vervanging door een alternatief programma.
In beginsel bepaalt het schoolbestuur of van de wettigingsmogelijkheid gebruik wordt gemaakt en aan
wie de beslissingsbevoegdheid voor concrete gevallen toekomt (directeur of zijn afgevaardigde dan
wel de klassenraad), tenzij hierna uitdrukkelijk die bevoegdheid aan de klassenraad wordt toegewezen.
Tegen de beslissing van een school om een bepaalde afwezigheid niet te wettigen kan men niet in
beroep gaan.
Tegenover afwezigheden die worden gewettigd moeten geldige verantwoordingsstukken staan die,
zoals gebruikelijk, ter inzage liggen van het verificatiekorps.
8.3.1. TOPSPORTSTATUUT
Leerlingen uit het buitengewoon onderwijs kunnen ook een topsportstatuut krijgen. Afwezigheden in
het kader van topsport worden in het buso gewettigd met een code P.
8.3.2. AFWEZIGHEDEN DIE VERBAND HOUDEN MET HET GEDURENDE EEN BEPAALDE
PERIODE VAN HET SCHOOLJAAR NIET INGESCHREVEN ZIJN IN EEN SCHOOL.
Voorbeeld is een laattijdige inschrijving na aanvang van het schooljaar.
8.3.3. AFWEZIGHEDEN DIE VERBAND HOUDEN MET HET GEDURENDE EEN BEPAALDE
PERIODE VAN HET SCHOOLJAAR NIET VOLGEN VAN HET LESPROGRAMMA.
Voorbeelden zijn:
- afwezigheid ingevolge het overlijden van een bloed- of aanverwant tot en met de tweede graad
(Code Q);
- afwezigheid ingevolge individuele selectie voor een culturele of sportieve manifestatie (Code P);
- afwezigheid ingevolge deelname aan time-out programma (Code O);
- afwezigheid ingevolge deelname aan buitenlandse reis om professionele reden van de ouders (Code
P).
Hoofd
stuk: A
fwez
igh
eden
van
lee
rlin
gen
105
8.3.4. AFWEZIGHEDEN DIE VERBAND HOUDEN MET HET NIET VOLGEN VAN BEPAALDE
ONDERDELEN VAN HET LESPROGRAMMA OF MET HET SPREIDEN VAN ENKELE
SPECIFIEKE OPLEIDINGEN IN OV4 (CODE P).
Afwezigheden die verband houden met het niet volgen van bepaalde onderdelen van het
lesprogramma, of met het spreiden van enkele specifieke opleidingen zijn mogelijk in OV4. In
concreto gaat het om:
- Afwezigheden die verband houden met het vrijstellen van het volgen van bepaalde onderdelen
van het lesprogramma om een bijkomende kwalificatie te behalen.
- Afwezigheden die verband houden met het vrijstellen van het volgen van bepaalde onderdelen
van het lesprogramma van een opleiding Se-n-Se.
- Afwezigheden die verband houden met het spreiden van een opleiding Se-n-Se over het
dubbele van de gebruikelijke studieduur.
- Afwezigheden die verband houden met het spreiden van een module van de opleiding
verpleegkunde HBO over het dubbele van de gebruikelijke studieduur.
- Afwezigheden die verband houden met het vrijstellen van het volgen van bepaalde onderdelen
van het lesprogramma omwille van hoogbegaafdheid, leermoeilijkheden of leerachterstanden
en de verplichte vervanging door een alternatief programma.
8.3.5. AFWEZIGHEDEN DIE VERBAND HOUDEN MET HET SPREIDEN VAN EEN OPLEIDING OVER
HET DUBBELE VAN DE GEBRUIKELIJKE STUDIEDUUR ALS SPECIFIEKE MAATREGEL
VOOR ZIEKE LEERLINGEN OF NA EEN ONGEVAL OF VOOR LEERLINGEN MET EEN
HANDICAP (CODE G).
In alle vormen van secundair onderwijs kan voor een leerling die wegens ziekte, handicap of ongeval
het geheel van de vorming van een bepaald leerjaar niet binnen één schooljaar kan volgen, de
klassenraad een spreiding van het lesprogramma over twee schooljaren toestaan. In OV4 is het, net als
in het gewoon secundair onderwijs ook mogelijk om een graad te spreiden over 3 schooljaren.
Een dergelijke flexibiliteit inzake leertrajecten en schooljaarorganisatie, waarbij de studiebelasting
wordt verdeeld, zal uiteraard slechts onder uitzonderlijke omstandigheden worden toegestaan en is
geen afdwingbaar leerlingenrecht. De beslissingsbevoegdheid terzake ligt volledig bij de klassenraad,
zodat verificatie- en inspectiediensten geen individueel appreciatierecht zullen kunnen uitoefenen. De
wijze waarop het lesprogramma wordt opgedeeld (periodes, vakken, ...) zal in functie van de
haalbaarheid voor de leerling én voor de school worden vastgelegd.
Alle documenten die betrekking hebben op de spreiding van het lesprogramma (bvb. het attest van een
geneesheer-specialist waarop de school zich heeft gebaseerd) worden per leerling ter beschikking
gehouden van de verificatie- en inspectiediensten.
8.3.6. AFWEZIGHEDEN DIE VERBAND HOUDEN MET REVALIDATIE TIJDENS DE LESUREN
(CODE H).
De directie van een onderwijsinstelling heeft beslissingsbevoegdheid tot wettiging van de afwezigheid
van een leerling omwille van revalidatie binnen of buiten de school tijdens de lesuren, uitgevoerd door
schoolexterne hulpverleners die hiertoe bij de wet gemachtigd zijn; meer bepaald gaat het om een
Hoofd
stuk: A
fwez
igh
eden
van
lee
rlin
gen
106
behandeling na ziekte of ongeval (situatie 1) of een behandeling van een stoornis (situatie 2). Voor
beide situaties geldt de afwezigheidcode H. Het schoolbestuur van de onderwijsinstelling moet
volledig onafhankelijk zijn van de behandelende persoon of van zijn bestuur.
“Bij de wet gemachtigd zijn” is een algemene omschrijving om aan te geven dat de schoolexterne
hulpverleners hun therapeutische taak uitvoeren binnen een door de wet geregelde context; dit kan een
hulpverleningsinstantie zijn (zoals een revalidatiecentrum bijvoorbeeld) of op basis van het statuut van
zelfstandig therapeut (logopedist, kinesitherapeut ...). De schoolexterne hulpverleners moeten kunnen
legitimeren dat zij hun beroep uitoefenen op een reglementaire basis. Omdat de beroepscontexten sterk
kunnen verschillen zullen ook diverse reglementaire kaders in het geding zijn.
Situatie 1: de afwezigheid omwille van revalidatie na ziekte of ongeval, die niet behoort tot situatie 2,
gedurende maximaal 150 minuten per week, verplaatsing inbegrepen.
De school moet beschikken over een dossier dat ten minste de volgende elementen bevat:
1) een verklaring van de ouders waarom de revalidatie tijdens de lesuren moet plaatsvinden;
2) een medisch attest waaruit de noodzakelijkheid, de frequentie en de duur van de revalidatie blijkt;
3) een advies, geformuleerd door het CLB, na overleg met de klassenraad en de ouders. Dat advies
moet motiveren waarom revalidatie tijdens de lesuren vereist is;
4) een toestemming van de directeur voor een periode die de duur van de behandeling, vermeld in het
medisch attest, niet kan overschrijden.
Uitzonderlijk kunnen de 150 minuten overschreden worden, mits gunstig advies van de CLB-arts, in
overleg met de klassenraad en de ouders. Het advies moet motiveren waarom de behandeling tijdens
de lesuren noodzakelijk blijft en moet aantonen dat door die afwezigheid het leerproces van de leerling
niet ernstig wordt benadeeld.
Situatie 2: de afwezigheid in het buitengewoon onderwijs gedurende maximaal 250 minuten per
week, verplaatsing inbegrepen.
De school moet beschikken over een dossier dat ten minste de volgende elementen bevat:
1) een verklaring van de ouders waarom de revalidatie tijdens de lestijden moet plaatsvinden;
2) een inschrijvingsverslag voor het buitengewoon onderwijs;
3) een advies, geformuleerd door het CLB in overleg met de klassenraad en de ouders. Dat advies
moet motiveren waarom revalidatie voor die leerling vereist is;
4) een samenwerkingsovereenkomst tussen de school en de revalidatieverstrekker over de manier
waarop de revalidatie het onderwijs voor de leerling in kwestie zal aanvullen en de manier waarop de
informatie-uitwisseling zal verlopen. De revalidatieverstrekker bezorgt op het einde van elk schooljaar
een evaluatieverslag aan de directie van de school en van het CLB, met inachtneming van de
privacywetgeving waaraan hij onderworpen is;
5) een toestemming van de directeur, die jaarlijks vernieuwd en gemotiveerd moet worden, rekening
houdend met het evaluatieverslag waarvan sprake in punt 4.
De therapie die gegeven wordt aan leerlingen uit het buitengewoon onderwijs door een therapeut
verbonden aan een internaat of semi-internaat valt niet onder de toepassing van de regeling van
afwezigheden omwille van revalidatie. De samenwerking tussen scholen voor buitengewoon
onderwijs en (semi)internaten van welzijn (in toepassing van de principes van het protocolakkoord
Hoofd
stuk: A
fwez
igh
eden
van
lee
rlin
gen
107
Coens-Steyaert) impliceert de inzet van paramedici vanuit het internaat of semi-internaat. Bijgevolg
vallen deze interventies niet onder de regeling van revalidatie tijdens de lestijden.
De verzekering van de leerlingen die tijdens de lesuren revalidatie krijgen buiten de school, wordt
tijdens de revalidatie en tijdens de verplaatsingen gedekt door de revalidatieverstrekker. De
begeleiding van de leerling tijdens de verplaatsingen vallen niet ten laste van de school.
8.3.7. STAGES (CODE W)
Code W wordt gebruikt voor de registratie van leerlingenstages. Andere vormen van werkplekleren
worden buiten beschouwing gelaten. Als de leerling niet aanwezig kan zijn op de stage (bijvoorbeeld
wegens ziekte), moet de desbetreffende afwezigheidscode worden gebruikt. Deze code moet alleen
gebruikt worden bij stages of activiteiten die daarmee gelijkgesteld worden (bvb. Extramurale BGV,
praktijk op verplaatsing, werkervaring in ABO), niet voor andere vormen van werkplekleren (bvb.
extramurosactiviteiten). Bij twijfel of een leerling al dan niet onder het statuut van stagiair valt kan
men contact opnemen met [email protected].
Hoofd
stuk: A
fwez
igh
eden
van
lee
rlin
gen
108
JA
WERKPLEKLEREN
Verricht de leerling
arbeid als deelname
van het arbeidsproces?
JA NEEN
OBSERVATIEACTIVITEIT
=extramuros
NEEN
GEEN WERKPLEKLEREN
- Ofwel praktijk in de
schoolomgeving (=PV)
- Ofwel praktijk in een
andere opleidingsinstelling
(andere school, VDAB,
gebruik maken van
opleidingsfaciliteiten van
een bedrijf zonder
interferenties werknemers
…) STAGE
Hoofd
stuk: A
fwez
igh
eden
van
lee
rlin
gen
109
8.4. PROBLEMATISCHE AFWEZIGHEDEN (CODE B).
8.4.1. REGISTRATIE
Het belang van zorgvuldige registratie heeft geleid tot de invoering van een code B, die in de volgende
gevallen wordt gebruikt:
- bij afwezigheden die niet verantwoord kunnen worden met één van de andere bestaande codes;
- bij afwezigheden die, hoewel ze in beginsel gewettigd zijn, in vraag gesteld worden bij bijvoorbeeld
twijfelachtige medische attesten. In volgende drie gevallen is een medisch attest twijfelachtig:
- het attest geeft zelf de twijfel van de geneesheer aan wanneer deze schrijft "dixit de patiënt";
- het attest is geantedateerd of begin- en einddatum werden ogenschijnlijk vervalst;
- het attest vermeldt een reden die niets met de medische toestand van de leerling te maken heeft zoals
de ziekte van één van de ouders, hulp in het huishouden, enz.
Dergelijke afwezigheden moeten benaderd worden vanuit de invalshoek van problematische
afwezigheden. Tezelfdertijd vergt een adequate aanpak echter ook een wijziging in het
voorschrijfgedrag van bepaalde artsen. Medische attesten waarrond twijfel bestaat of die
onaanvaardbaar zijn, zullen daarom door de betrokken scholen worden gesignaleerd aan de schoolarts,
die het best geplaatst is om rekening houdend met de deontologische artsencode, deze zaak verder op
te volgen.
8.4.2. BEGELEIDING
De school blijft in eerste instantie verantwoordelijk voor het opvolgen van de afwezigheden en het
begeleiden van de leerlingen zelf. Ze moet echter samenwerken met het CLB dat de nodige expertise
heeft om op het vlak van problematische afwezigheden de school te ondersteunen bij haar preventie,
begeleiding en remediëring. Ook kan het CLB als draaischijf fungeren naar de welzijnssector toe.
Vaak gaat het immers over problemen die wijzen op een afwezigheid die het gevolg is van een
complex gegeven van familiale, sociale, psychische, socio-emotionele en andere factoren.
Het vlug en strikt opvolgen van afwezigheden is relevant voor het preventief aanpakken van deze
problematiek. Daarom is het belangrijk dat de school:
- er oog voor heeft dat een mogelijke opeenstapeling van allerlei afwezigheden kan wijzen op een
onderliggende problematiek. Van elke geregistreerde afwezigheid moet de exacte reden gekend zijn;
- reeds bij de eerste registratie van een dergelijke afwezigheid in communicatie treedt (via
bijvoorbeeld een gesprek, huisbezoek of nota in de klasagenda) met de betrokken leerling (en/of de
ouders);
- leerlingen met problematische afwezigheden regelmatig bespreekt in nauwe samenwerking met het
CLB;
- structureel en systematisch te werk gaat bij de opvolging van problematische afwezigheden. Voor
jongeren met een complexe problematiek zal de school bijvoorbeeld werken met een
opvolgingsdossier, al dan niet geïntegreerd in het dossier van de leerling.
Jongeren die meer dan 10 halve lesdagen problematisch afwezig zijn bereiken een kritisch punt. Vanaf
Hoofd
stuk: A
fwez
igh
eden
van
lee
rlin
gen
110
dan is inschakeling van het betrokken CLB en het opmaken van een begeleidingsdossier verplicht.
Ongeacht het aantal problematische afwezigheden wordt van de scholen verwacht dat ze, in
samenwerking met het betrokken CLB, zich engageren om gedurende het gehele schooljaar leerlingen
intensief te begeleiden. Indien scholen op de hierboven beschreven wijze begeleidingsinspanningen
leveren ten aanzien van de betrokken leerlingen, dan worden de problematische afwezigheden, na
overheidsverificatie, als gewettigd beschouwd. Dit betekent dat de leerlingen op 1 februari in
aanmerking worden genomen voor toepassing van de schoolbevolkingsnormen en dat ze, op het einde
van het schooljaar, in aanmerking komen voor de officiële studiebekrachtiging, conform de
beslissingen van de delibererende klassenraden.
Voor problematische afwezigheden moeten geen verantwoordingsstukken worden voorgelegd, maar
ligt de nadruk op begeleiding. De wettiging is hier dus afhankelijk van het feit dat de school kan
aantonen dat ze, in samenwerking met het begeleidend CLB, ernstige inspanningen heeft geleverd om
de vastgelopen situatie van de leerling te deblokkeren. De school en het CLB regelen onderling hoe ze
zich op de hoogte stellen van in- en uitschrijvingen van leerlingen en van leerlingen met
problematische afwezigheden.
Elke lokale politiezone heeft een aanspreekpunt moeten aanduiden voor de scholen in haar zone en er
een partnerschap mee zijn aangegaan. Als de school en het CLB vastzitten met de begeleiding van een
problematisch afwezige leerling, kunnen zij het aanspreekpunt contacteren en hen een meldingsfiche
overmaken met een gedetailleerd overzicht van de contacten die er zijn geweest met de spijbelaar, zijn
ouders en eventuele andere hulpverlening. Een overzicht van de aanspreekpunten kan u terugvinden
via http://www.infozone.be/home.htm (klik op ‘wie is wie’, vervolgens vindt u de aanspreekpunten
terug per gemeente of provinvie). De ouders en de leerling worden dan uitgenodigd voor een gesprek
bij de politie. De jongeren worden dan eventueel doorverwezen naar de hulpverlening en er wordt ook
een anti-spijbelcontract opgesteld. Als de leerling vervolgens hervalt, kan de school de politie opnieuw
contacteren en dan wordt er een PV opgesteld en wordt het dossier van de leerling overgemaakt aan
het parket. De parketcriminoloog neemt dan over (zie ‘zorgwekkende dossiers’).
8.4.3. KOPPELING AAN SCHOOLTOELAGEN
Naast financiële en opleidingsvoorwaarden, wordt de schooltoelage ook afhankelijk gesteld van de
participatie op school. Dit is één van de beleidsmaatregelen gericht op spijbelpreventie. Opdat de
administratie (Afdeling Studietoelagen) het voldoen aan deze voorwaarden kan vaststellen, is het
noodzakelijk dat elke school tijdig en correct de meldingen van in- en uitschrijvingen respectievelijk
van problematische afwezigheden overmaakt aan AgODi en aan de nieuwe school in geval van
schoolverandering, zoals hoger vermeld. De voorwaarden inzake participatie op school om recht te
hebben op een schooltoelage zijn de volgende:
1° op de laatste schooldag van juni ingeschreven zijn in een door de Vlaamse Gemeenschap erkende,
gefinancierde of gesubsidieerde school; de leerling die hieraan niet of niet langer voldoet, zal zijn
schooltoelage moeten terugbetalen;
2° geen overmatig aantal schooldagen problematisch afwezig zijn geweest; de leerling die gedurende
twee opeenvolgende schooljaren 30 of meer halve schooldagen problematisch afwezig is geweest
(code B), zal zijn schooltoelage (van het tweede schooljaar) moeten terugbetalen;
Hoofd
stuk: A
fwez
igh
eden
van
lee
rlin
gen
111
3° na uitschrijving in de loop van het schooljaar binnen de 15 kalenderdagen in een andere school
ingeschreven zijn; een leerling die hieraan niet voldoet, zal zijn schooltoelage moeten terugbetalen.
8.4.4. ZORGWEKKENDE DOSSIERS
Problematische afwezigheden kunnen een zorgwekkend karakter krijgen. Ongeacht het feit of hier van
manifeste onwil of zelfs tegenwerking van de betrokken personen sprake is, zal blijken dat alle
begeleidingsinspanningen van de school tevergeefs zijn. Dergelijke gevallen komen neer op een
ondubbelzinnige schending van de leerplicht.
Als het een jongere betreft die nog tenminste één schooljaar leerplichtig is en de
begeleiding door school en CLB vastgelopen is, dan kan het CLB het dossier
overmaken aan AgODi, vergezeld van het meldingsformulier
(http://www.ond.vlaanderen.be/formulieren/fiche.asp?id=5832) én van de
registratiefiche van de afwezigheden. In overleg met de school en het CLB
schrijven we de ouders aan. In de brief wordt ook vermeld dat het dossier kan
worden doorgestuurd naar de procureur voor een strafrechtelijke vervolging wat
enige druk op de ouders zet. Heel uitzonderlijk kan AgODi het dossier ook effectief
overmaken aan het parket.
De school en het CLB krijgen een kopie van de brief. Indien nodig maakt AgODi
het dossier over aan de procureur. De hierboven vermelde documenten moeten
apart overgemaakt worden aan AgODi. Dit kan per e-mail naar
[email protected] of per post naar Agentschap voor
Onderwijsdiensten (AgODi), t.a.v. Steven Bruneel, Hendrik Consciencegebouw,
Koning Albert-II laan 15, 1210 Brussel.
De verschillende modellen zijn terug te vinden op de formulierenwebsite:
Wanneer een dossier naar het parket gaat (via AgODi of het aanspreekpunt bij de politie), maakt de
parketcriminoloog een POSdossier op. POS staat voor problematische opvoedingssituatie. Het dossier
kan, eventueel na een oriënterend gesprek vervolgens geklasseerd worden, een doorverwijzing naar
hulpverlening bevatten, een aanmelding bij het OCJ op gang brengen of leiden tot een vordering bij de
jeugdrechter. Het parket kan ook beslissen om de ouders te dagvaarden voor de politierechter wegens
inbreuk op de wet op de leerplicht. Dit gebeurt evenwel enkel in uitzonderlijke gevallen.
Tussen het Nederlandse Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en AgODi is er in 2009-
2010 een vertrouwelijkheidscontract afgesloten. Vanaf het schooljaar 2010-2011 worden
zorgwekkende dossiers PA van leerlingen die in Nederland wonen en in België naar school gaan,
doorgegeven aan de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Deze dienst geeft de dossiers dan door aan
de bevoegde leerplichtambtenaar. Op zijn beurt geeft DUO spijbeldossiers door aan AgODi van
leerlingen die in België wonen en in Nederland naar school gaan.
Hoofd
stuk:
On
der
wij
s v
oor
ziek
e jo
ng
eren
112
9. ONDERWIJS VOOR ZIEKE JONGEREN
9.1. TIJDELIJK ONDERWIJS AAN HUIS VOOR ZIEKE JONGEREN
Jongeren die wegens ziekte of handicap de lessen op school niet kunnen volgen, kunnen een aanvraag
indienen voor onderwijs aan huis. Informatie over onderwijs aan huis is niet alleen een verplicht
onderdeel van het schoolreglement, het schoolbestuur is ook verplicht om, als een leerling langdurig
afwezig is wegens ziekte of ongeval, de ouders te informeren over het recht op, de mogelijkheden van
en de modaliteiten van het tijdelijk onderwijs aan huis. Er bestaat een onderscheid tussen tijdelijk en
permanent onderwijs aan huis. In deze cursus zullen wij enkel het tijdelijk onderwijs aan huis
bespreken, aangezien permanent onderwijs aan huis enkel door scholen in het buitengewoon secundair
onderwijs wordt georganiseerd.
Tijdelijk onderwijs aan huis (TOAH) voor jongeren die een relatief lange periode of herhaaldelijk
gedurende het schooljaar op school afwezig zijn wegens ziekte, ongeval of moederschapsverlof, wordt
georganiseerd door de school waar de jongere als regelmatig leerling is ingeschreven. Het mag niet
worden verward met huisonderwijs, nl. onderwijs dat ouders zelf, buiten schoolverband, organiseren
en bekostigen om aan de leerplicht te voldoen.
Tijdelijk onderwijs aan huis vereist steeds het voldoen aan bepaalde voorwaarden. Als de leerling
binnen een bepaalde afstand van de school verblijft (10 km), is deze vorm van onderwijs een
leerlingenrecht. Wanneer deze afstand wordt overschreden, dan beslist de school zelf of tijdelijk
onderwijs aan huis wordt aangeboden.
Als de leerling is opgenomen in een preventorium, een ziekenhuis of een residentiële setting waaraan
een ziekenhuisschool verbonden is of in een dienst neuropsychiatrie voor kinderen, gelden een aantal
specifieke regels. In principe is de thuisschool niet verplicht om tijdens de opname tijdelijk onderwijs
aan huis te organiseren. In dergelijke medische instellingen zijn namelijk zelf al
onderwijsvoorzieningen aanwezig. Wel zal de thuisschool de ziekenhuisschool bijstaan bij de
organisatie van een zinvol onderwijsaanbod (bijv. gebruikte handboeken, aandachtspunten, enz.). In de
volgende gevallen blijft de verplichting voor de thuisschool om tijdelijk onderwijs aan huis te
organiseren (op voorwaarde dat de leerling aan alle voorwaarden voldoet) echter wel bestaan:
- als de jongere tussen twee behandelingen of tijdens de herstelperiode na de opname niet naar
school kan,organiseert de thuisschool direct tijdelijk onderwijs aan huis;
- als de leerling op weekbasis minder dan halftijds wordt opgenomen, blijft de verplichting om
TOAH te organiseren gelden. Het thuisonderwijs wordt wel niet in de medische instelling
georganiseerd. De ouders, school en de begeleidende leerkracht spreken onderling af wanneer
het TOAH zal gegeven worden;
- als de leerling op weekbasis meer dan halftijds wordt opgenomen, valt de verplichting om
TOAH te organiseren weg. Dit neemt niet weg dat de thuisschool dan nog steeds TOAH mag
organiseren (in overleg met alle partners, met aandacht voor het standpunt van de ouders),
ermee rekening houdend dat het thuisonderwijs niet in de medische instelling wordt
Hoofd
stuk:
On
der
wij
s v
oor
ziek
e jo
ng
eren
113
georganiseerd. Als het om een chronisch zieke leerling gaat, tellen de opnamedagen in het
ziekenhuis mee voor de bepaling van het recht op het volgende blokje van 9 halve dagen.
Om voor TOAH in aanmerking te komen, moet de jongere een regelmatige leerling in het secundair
onderwijs zijn. Worden evenwel uitgesloten :
- in het voltijds secundair onderwijs: de voorbereidende leerjaren op het hoger onderwijs van de
derde graad ASO en KSO, de Se-n-Se TSO en KSO en verpleegkunde HBO;
- het deeltijds beroepssecundair onderwijs;
- de alternerende beroepsopleiding in het buitengewoon secundair onderwijs.
Als de jongere niet-chronisch ziek is, gelden de volgende regels: de jongere is meer dan 21
kalenderdagen ononderbroken afwezig op school wegens ziekte of ongeval (bij eventuele
schoolverandering loopt deze wachttijd gewoon door). Als de leerling de lesbijwoning op school
hervat, maar binnen een termijn van 3 maanden opnieuw afwezig is wegens ziekte of ongeval, dan
geldt er geen wachttijd, maar gaat tijdelijk onderwijs aan huis onmiddellijk in. Voor het vaststellen van
de 21 kalenderdagen worden vakantieperiodes meegeteld. Ook kunnen de 21 kalenderdagen geheel of
gedeeltelijk in het vorig schooljaar zijn doorlopen.
Jongeren die chronisch ziek (hieronder wordt een ziekte verstaan waarvoor een continue of repetitieve
behandeling van minstens 6 maanden noodzakelijk is) zijn, kunnen op tijdelijk onderwijs aan huis
beroep doen naar rata van 4 wekelijkse uren-leraar of lesuren per opgebouwde schijf van 9 halve
schooldagen afwezigheid. Deze 9 halve schooldagen afwezigheid hoeven niet aaneensluitend te zijn.
De zending OAH is nodig om het aantal uren onderwijs aan huis waarop een school
recht heeft, te kunnen bepalen. De zending dient te gebeuren in volgende gevallen:
- Bij de eerste melding van onderwijs aan huis voor een rechthebbende leerling (zie
ook omzendbrief SO/2005/05) : ten laatste op de eerste lesdag van de periode van
onderwijs aan huis.
- Bij verlenging van de periode van onderwijs aan huis: ten laatste op de eerste
lesdag van de verlenging.
- Bij herval binnen de 3 maanden na de vorige periode: ten laatste op de eerste lesdag
van de nieuwe periode.
Opm: de begindatum die in de zending moet ingevuld worden is de datum waarop er
voor het eerst een leerkracht onderwijs aan huis geeft aan de leerling.
Hoofd
stuk:
On
der
wij
s v
oor
ziek
e jo
ng
eren
114
9.2. PERMANENT ONDERWIJS AAN HUIS
Leerlingen met een handicap die aan de toelatingsvoorwaarden van het buitengewoon secundair
onderwijs voldoen (inschrijvingsverslag en leeftijdsvoorwaarden), maar voor wie het omwille van een
handicap permanent onmogelijk is secundair onderwijs te volgen op school, hebben recht op
permanent onderwijs aan huis.
Permanent onderwijs aan huis voor jongeren die omwille van een handicap permanent onmogelijk
onderwijs op school kunnen volgen, wordt georganiseerd door een school voor buitengewoon
secundair onderwijs.
Zoals het tijdelijk onderwijs aan huis mag ook het permanent onderwijs aan huis niet worden verward
met huisonderwijs.
Het permanent onderwijs aan huis is een voorwaardelijk leerlingenrecht, al laat het zich vermoeden
dat in het secundair onderwijs, zoals in het lager onderwijs, het in de feiten tot een zeer klein aantal
gevallen zal beperkt blijven. Tal van argumenten zoals een te grote afstand naar school, te lange
ritduur, ... zijn immers geen redenen om permanent onderwijs aan huis aan te vragen. Doorslaggevend
is daarentegen de "ernst" van de handicap die toelaat weliswaar onderwijs te volgen, maar niet op
school.
Een leerling die recht heeft op permanent onderwijs aan huis kan op een later moment toch opnieuw
naar school gaan. Daarvoor moet de beslissing tot permanent onderwijs aan huis niet ingetrokken
worden. Uiteraard moet de jongere dan wel als een reguliere leerling in een school ingeschreven
worden. Indien hij aan de toelatingsvoorwaarden voldoet en een regelmatige leerling is, dan is hij zelfs
financier- of subsidieerbaar. Uiteraard kan een leerling niet tegelijkertijd naar school gaan en
permanent onderwijs aan huis ontvangen.
Indien de leerling is opgenomen in een preventorium of ziekenhuis of residentiële setting waar
onderwijs van type 5 wordt ingericht of in een dienst neuropsychiatrie voor kinderen, dan kan evenmin
permanent onderwijs aan huis worden voorzien.
9.2.1. VOORWAARDEN.
Om voor permanent onderwijs aan huis in aanmerking te komen, gelden volgende voorwaarden :
a) de jongere voldoet aan de toelatingsvoorwaarden tot het buitengewoon secundair onderwijs. Dit
betekent enerzijds voldoen aan de gestelde leeftijdsvoorwaarden en anderzijds beschikken over een
inschrijvingsverslag uitgereikt door een centrum voor leerlingenbegeleiding (C.L.B.);
b) de onderwijsinspectie brengt een gunstig advies uit, na schriftelijke aanvraag van de betrokken
personen. Dit advies kan op één of meer schooljaren slaan (in het laatste geval moet de aanvraag dus
niet jaarlijks worden hernieuwd).
Hoofd
stuk:
On
der
wij
s v
oor
ziek
e jo
ng
eren
115
9.2.2. AANVRAAG
De aanvraag voor permanent onderwijs aan huis wordt schriftelijk ingediend bij de onderwijsinspectie:
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming
Zorgpunt Onderwijsinspectie
Hendrik Consciencegebouw, 2M06
Koning Albert II laan 15
1210 Brussel
E-mailadres: [email protected]
Telefoonnummer: Nadine Ceulemans (stafmedewerker zorgpunt): 02 553 88 37
Verantwoordelijke inspecteur: Annemarie Desmyttere: [email protected]
Permanent onderwijs aan huis kan enkel worden aangevraagd door de ouders of de personen die de
minderjarige leerling in rechte of in feite onder hun bewaring hebben dan wel de meerderjarige
leerling zelf (= "de betrokken personen" genoemd). Bij het opstellen van de aanvraag kunnen zij
geholpen worden door een school voor het Buitengewoon Onderwijs of door het CLB. De
onderwijsinspectie meldt haar advies aan de ouders en aan de school en stelt het Agentschap voor
Onderwijsdiensten in kennis van het advies. Tegen een ongunstig advies is geen verder beroep
mogelijk.
Een aanvraag voor permanent onderwijs aan huis bevat een gemotiveerd schrijven van de ouders en
een medisch verslag.
Rekening houdend met de vrije keuze tussen het officieel onderwijs en het vrij onderwijs van de
ouders duidt de onderwijsinspectie, na het schriftelijk verzoek van de ouders, de - ten opzichte van de
verblijfplaats van de leerling- dichtstbijzijnde school voor buitengewoon secundair onderwijs aan om
permanent onderwijs aan huis te organiseren.
In de meeste gevallen zal de dichtstbijzijnde school voor buitengewoon onderwijs tegemoet komen
aan de onderwijsbehoefte van de betrokken leerling. Van dit principe - van dichtstbijzijndheid - kan
worden afgeweken omwille van omstandigheden eigen aan de leerling en mits omstandige motivering.
In elk geval moet bij aanduiding van een school het gezond verstand vooropstaan, m.a.w. de
onderwijsinspectie zal telkens moeten overwegen of in de school voldoende deskundigheid aanwezig
is om op een kwaliteitsvolle manier buitengewoon onderwijs te kunnen verstrekken in het type en de
opleidingsvorm waarnaar de leerling in kwestie is georiënteerd. Of dit type en deze opleidingsvorm
ook in het aanbod van de school zelf zijn opgenomen staat los daarvan.
Ouders hebben het recht gehoord te worden voordat de onderwijsinspectie haar advies formuleert. Zij
kunnen zich daarvoor laten bijstaan door een raadsman van hun keuze. De ouders hebben eveneens het
recht om alle door de onderwijsinspectie gebruikte documenten in te zien.
Hoofd
stuk:
On
der
wij
s v
oor
ziek
e jo
ng
eren
116
De onderwijsinspectie kan bij de scholen documenten betreffende de leerling opvragen of een verslag
over de vorderingen laten opmaken. De onderwijsinspectie is tot geheimhouding verplicht over de
dossiers die haar worden voorgelegd en over de gegevens die hen betreffende de te onderzoeken zaken
worden meegedeeld.
9.2.3. ORGANISATIE
a) het permanent onderwijs aan huis wordt georganiseerd door de school voor buitengewoon secundair
onderwijs die door de onderwijsinspectie wordt aangeduid;
b) het permanent onderwijs aan huis wordt zo spoedig mogelijk georganiseerd, uiterlijk vanaf de
schoolweek die volgt op de week waarin de inschrijving werd ontvangen én ontvankelijk werd
bevonden (d.w.z. dat bij inschrijving alle voorwaarden zijn vervuld);
c) het permanent onderwijs aan huis omvat 4 lesuren per week; de school beslist over het tijdstip en
eventuele spreiding van deze lesuren, na overleg met de betrokken personen;
d) de klassenraad beslist, na overleg met de betrokken personen, welke vakken aan huis worden
onderwezen; deze vakken mogen tijdens de duurtijd van het onderwijs aan huis wisselen. De
klassenraad zal op het einde van het schooljaar, na evaluatie, de verworven bekwaamheden van de
leerling oplijsten en hiervan een verklaring aan de betrokken personen overhandigen (het model van
deze verklaring wordt niet opgelegd);
e) alle bepalingen aangaande het principe van zorgvuldig bestuur (cfr. omzendbrief SO 78 dd. 27
november 2001) blijven onverminderd van toepassing bij de verstrekking van permanent onderwijs
aan huis. Zorgvuldig bestuur betekent ondermeer dat het onderwijs aan huis geen buitengewone kosten
voor de betrokken personen mag teweegbrengen.
9.2.4. FINANCIERING/SUBSIDIËRING.
Tijdens de duur van het permanent onderwijs aan huis, worden door de overheid 4 bijkomende lesuren
per leerling en per week gefinancierd of gesubsidieerd. Deze uren kunnen niet worden overgedragen.
Tevens vergoedt de overheid de reiskosten van de betrokken leraars.
Een leerling die permanent onderwijs aan huis geniet, komt ook in aanmerking voor de gewone
financiering en subsidiëring. Deze leerling wordt eveneens opgenomen in de gegevensuitwisseling via
DISCIMUS.
De vrijgekomen uren worden besteed aan een door de betrokken klassenraad samengesteld
vervangend en evenwaardig individueel lesprogramma dat de finaliteit van het structuuronderdeel niet
aantast. Per saldo blijft daardoor de studiebelasting voor de leerling dezelfde als voor de overige
leerlingen uit zijn groep, vermits het totaal aantal wekelijkse uren niet wordt verminderd.
De individuele vrijstellingen en vervangingen worden schriftelijk en gemotiveerd vastgelegd in het
leerlingendossier.
Hoofd
stuk:
On
der
wij
s v
oor
ziek
e jo
ng
eren
117
9.3. AANPASSINGEN AAN HET LESPROGRAMMA WEGENS ZIEKTE OF ONGEVAL
In alle vormen van secundair onderwijs kan voor een leerling die wegens ziekte of ongeval bepaalde
vakken niet kan volgen, de klassenraad vrijstelling van één of meer vakken toestaan op voorwaarde
dat de leerling vervangende activiteiten volgt. Dit systeem is individueel leerlinggericht. Het is dus
niet de bedoeling om het lesprogramma op klasniveau te wijzigen.
Deze flexibiliteit kan slechts onder uitzonderlijke omstandigheden worden toegestaan en is geen
afdwingbaar leerlingenrecht. De beslissingsbevoegdheid ligt volledig bij de klassenraad, zodat
verificatie- en inspectiediensten geen individueel appreciatierecht zullen kunnen uitoefenen. Alle
documenten die betrekking hebben op de aanpassing van het lesprogramma (bvb. het attest van een
geneesheer-specialist) worden per leerling ter beschikking gehouden van de verificatie- en
inspectiediensten. Een aanvraag of kennisgeving aan AgODi met gegevens over de betrokken leerling
is dus niet vereist.
Het lesprogramma wordt, in uren uitgedrukt, niet verminderd maar wel aangepast in functie van de
haalbaarheid van de leerling. Alle vakken, ook die van de basisvorming, komen voor vrijstelling in
aanmerking. De klassenraad zal er wel over waken dat de vervangende vakken/activiteiten
gelijkwaardig zijn, opdat de leerdoelstellingen en de eigenheid van het gevolgde structuuronderdeel op
een redelijke wijze behouden blijven. Een vrijstelling met vervangende activiteit kan zowel naar
inhoud (vervanging van een vak door een ander) als naar vorm (alternatieve wijze van verstrekking,
bvb. lichamelijke opvoeding enkel op een theoretische wijze onderwijzen).
Dit systeem kan worden gecombineerd met het systeem van spreiding van het lesprogramma (zie punt
8.3.5.).
9.4. HET VRIJSTELLEN VAN BEPAALDE DOELEN VAN HET CURRICULUM VOOR
KINDEREN MET SPECIFIEKE ONDERWIJSBEHOEFTEN
In het hoofdstuk 3 van deze cursus kon u al lezen over de verplichting om in redelijke aanpassingen te
voorzien voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften.
Naast onder andere remediëren, differentiëren en compenseren is dispenseren ook een maatregel die
nodig kan zijn om leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften te blijven meenemen in een
gemeenschappelijk curriculum.
Voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften die een gemeenschappelijk curriculum volgen, kan
de klassenraad bepaalde doelen van het curriculum vrijstellen en, waar mogelijk, vervangen door
gelijkwaardige doelen. Daarbij is het van belang dat de doelen voor de studiebekrachtiging in functie
van de finaliteit van het betreffende structuuronderdeel, ofwel de doelen voor het doorstromen naar het
beoogde vervolgonderwijs of naar de arbeidsmarkt nog in voldoende mate kunnen bereikt worden (=
dispenseren).
Hoofd
stuk:
On
der
wij
s v
oor
ziek
e jo
ng
eren
118
Het lesprogramma wordt, in uren uitgedrukt, niet verminderd maar wel aangepast in functie van de
haalbaarheid van de leerling. Dit systeem kan worden gecombineerd met het systeem van spreiding
van het lesprogramma (zie punt 8.3.5.).
Hoofd
stuk:
Tu
cht
119
10. TUCHT
10.1. ALGEMEEN
Meer informatie over tucht in het buitengewoon onderwijs vindt u in de
Omzendbrief SO/2011/03/BuSO van 15/08/2011.
AgODi schrijft jaarlijks een rapport waarin het thema tucht aanbod komt
http://www.ond.vlaanderen.be/nieuws/2011/doc/Rapport_AGODI_Leerplicht_2009
-2010.pdf
Er kunnen zich situaties in een onderwijsinstelling voordoen waarbij leerlingen zich zo gedragen dat
het ordelijk verstrekken van het onderwijs en/of het opvoedingsproject van de school in het gedrang
wordt gebracht of gevaar loopt. Op deze situaties moet het schoolbestuur kunnen ingrijpen door het
treffen van maatregelen bij schending van de leefregels. Slechts twee maatregelen krijgen het statuut
van tuchtmaatregel, namelijk de tijdelijke en definitieve uitsluiting. Onder uitsluiting moet worden
verstaan: het ontnemen van het recht om het geheel van de vorming werkelijk en regelmatig te volgen
in de school.
10.2. PROCEDURE
Tuchtmaatregelen kunnen worden genomen door de directeur van de school waar de leerling is
ingeschreven of zijn afgevaardigde. Bij een definitieve uitsluiting moet voorafgaandelijk het advies
van de begeleidende klassenraad worden ingewonnen. In die klassenraad zetelt ook een CLB-
medewerker met adviesbevoegdheid.
Een school die tuchtmaatregelen neemt, moet hierbij de volgende regels respecteren:
- de intentie tot een tuchtmaatregel wordt aan de betrokken personen schriftelijk ter kennis
gebracht;
- de ouders en de leerling (eventueel bijgestaan door een raadsman) worden voorafgaandelijk
gehoord;
- elke genomen beslissing wordt schriftelijk gemotiveerd; indien het gaat om een definitieve
uitsluiting wordt er ook verwezen naar de mogelijkheid om in beroep te gaan;
- elke beslissing wordt schriftelijk ter kennis gebracht aan de ouders voordat de tuchtmaatregel
van kracht wordt;
- er is geen mogelijkheid om tot collectieve uitsluitingen over te gaan;
- de tuchtstraf moet in overeenstemming zijn met de ernst van de feiten;
- de ouders hebben inzage in het dossier van de leerling;
- het tuchtdossier en de tuchtmaatregel zijn niet overdraagbaar naar een andere school.
Een tijdelijke uitsluiting heeft altijd betrekking op een bepaalde periode in de loop van het schooljaar.
Deze periode duurt minimaal één dag en maximaal 15 opeenvolgende lesdagen. Na afloop herneemt
de leerling de lessen en neemt deel aan examens of proeven. De uitsluiting doet geen afbreuk aan de
Hoofd
stuk:
Tu
cht
120
regelmatige inschrijving van de leerling. Tegen een tijdelijke uitsluiting is geen beroep mogelijk.
Een definitieve uitsluiting gaat in tijdens het schooljaar of uiterlijk op 31 augustus van dat schooljaar.
Als de uitsluiting pas op 31 augustus ingaat, dan heeft ze in de feiten betrekking op het
daaropvolgende schooljaar. Een uitsluiting die ingaat op 31 augustus biedt de leerling nog de
gelegenheid om aan de (eind)examens of proeven van dat schooljaar deel te nemen. De school is er
dan wel toe verplicht om de leerling tot op het einde van dat schooljaar effectief de lessen te laten
volgen. Een definitieve uitsluiting die ingaat op 31 augustus doet ook geen afbreuk aan de bepalingen
aangaande uitstel van eindbeslissing (tot uiterlijk 1 september) en evenmin aan de bepalingen rond de
beroepsprocedure tegen controversiële eindbeslissingen (tot uiterlijk 20 september).
Als de definitieve uitsluiting ingaat voor 30 juni van het schooljaar, dan blijft de leerling ingeschreven
tot op het ogenblik van inschrijving in een andere school (of tot 31 januari van dat schooljaar als de
opleiding Se-n-Se of hoger beroepsonderwijs dan eindigt). Op deze regel zijn twee uitzonderingen
mogelijk:
- Als de betrokken personen blijk geven van manifeste onwil bij het zoeken naar een nieuwe school
in dit geval mag de school overgaan tot uitschrijving van de leerling.
- Leerlingen die niet meer leerplichtig zijn en tijdens het schooljaar definitief worden uitgesloten de
school kan hen ook uitschrijven vanaf de tiende lesdag volgend op de dag dat de definitieve uitsluiting
ingaat.
De definitieve uitsluiting doet niets af aan de regelmatigheid van de leerling.
De regelgeving benadrukt dat uitsluitende scholen bij het uitspreken van een definitieve uitsluiting in
de laatste maanden van het schooljaar (waardoor de leerling niet meer aan lessen, examens,enz. mag
deelnemen) mee in overweging moeten nemen dat deze beslissing een zware hypotheek legt op de
studieloopbaan van de betrokken leerling. De uitsluitende onderwijsinstelling moet altijd het
redelijkheids- en proportionaliteitsbeginsel naleven. Dit betekent dat de tuchtsanctie de grenzen van de
redelijkheid niet mag overschrijden en dat er geen wanverhouding mag bestaan tussen de bewezen
feiten en de uitgesproken tuchtsanctie.
Bij elke uitsluiting (tijdelijk of definitief) die ingaat voor 30 juni van het schooljaar kunnen de ouders
een gemotiveerde vraag stellen tot opvang door de school. Als op die vraag wordt ingegaan, dan maakt
de school afspraken met de ouders en de leerling over de opvangvoorwaarden. Weigering van opvang
moet door de school schriftelijk worden gemotiveerd aan de ouders. De motivering van de weigering
moet op school ter inzage liggen van de verificatie. Indien de school op het verzoek wél ingaat, dan
mag ze aan de opvang voorwaarden koppelen; hiertoe worden afspraken gemaakt met de ouders en de
leerling. De school bepaalt ook autonoom welke invulling aan deze opvang wordt gegeven (er geldt
m.a.w. geen pedagogisch-didactisch verantwoorde opvangverplichting).
Bij beslissing tot definitieve uitsluiting door een school waaraan een centrum deeltijds onderwijs is
gehecht, wordt bepaald of de uitsluiting al dan niet ook betrekking heeft op centrum in kwestie.
Hoofd
stuk:
Tu
cht
121
De school die uitsluit is verplicht om, samen met het begeleidend C.L.B., de leerling actief bij te staan
bij het zoeken naar een nieuwe school.
Alleen tegen definitieve uitsluiting als tuchtmaatregel kan in beroep worden gegaan. Het
schoolreglement bepaalt bij welk orgaan van de school en volgens welke regels het beroep ingesteld
moet worden.
10.3. PREVENTIEVE SCHORSING
Om scholen de nodige tijdsruimte te geven om een tuchtonderzoek te voeren en een tuchtdossier
samen te stellen voorziet de regelgeving de mogelijkheid tot een preventieve schorsing. Dit is geen
tuchtmaatregel, wat dan ook betekent dat de modaliteiten van een tuchtmaatregel niet van toepassing
zijn. De preventieve schorsing kan onmiddellijk na de rechtsschending ingaan, de betrokken personen
moeten wel op de hoogte gebracht worden.
Een preventieve schorsing houdt net als bij een uitsluiting in dat de leerling het recht wordt ontnomen
om het geheel van de vorming werkelijk en regelmatig te volgen in de school. Een preventieve
schorsing kan maximaal tien opeenvolgende dagen bestrijken. Indien het onderzoek nog niet is
afgerond kan de school mits motivatie de preventieve schorsing met tien opeenvolgende dagen
verlengen. De preventieve schorsing kan dus maximaal twintig opeenvolgende dagen duren. Het is
niet de bedoeling om het voeren van het onderzoek en het samenstellen van het tuchtdossier langer te
laten duren dan strikt noodzakelijk.
Na een preventieve schorsing is het mogelijk dat de directie overgaat tot het nemen van een
tuchtmaatregel, in dit geval moet de school de procedure volgen zoals hierboven beschreven.
Tegen de beslissing van een preventieve schorsing is geen beroep mogelijk.
Het is verplicht om elke leerling die definitief uitgesloten wordt onmiddellijk te
melden aan AgODi via een elektronische zending (per leerling) via EDISON. Het is
namelijk niet ondenkbeeldig dat een in de loop van het schooljaar definitief
uitgesloten leerling om een of andere reden niet in een andere instelling ingeschreven
raakt. Zeker wanneer deze leerling tijdens de uitsluiting niet op school wordt
opgevangen, wordt na verloop impliciet de geest van de wettelijke leerplicht
(regelmatige lesbijwoning) geschonden. De overheid wil deze problematiek in kaart
brengen en voor dergelijke individuele gevallen die maatregelen treffen die zij
noodzakelijk acht.
Hoofd
stuk:
Stu
die
bew
ijze
n
122
11. STUDIEBEWIJZEN
11.1. ALGEMEEN
Meer informatie over de studiebewijzen van het buitengewoon
onderwijs vindt u in de Omzendbrief SO/2011/03/BuSO van
15/08/2011.
11.2. OPLEIDINGSVORM 1
Leerlingen van opleidingsvorm 1 krijgen een attest buitengewoon onderwijs tot sociale aanpassing.
Het attest kan worden uitgereikt aan alle regelmatige leerlingen die de activiteiten in opleidingsvorm 1
hebben gevolgd. (zie bijlage 1 bij de omzendbrief )
11.3. OPLEIDINGSVORM 2
Leerlingen van opleidingsvorm 2 krijgen een attest buitengewoon onderwijs tot sociale aanpassing en
arbeidsgeschiktmaking. Het attest kan worden uitgereikt aan alle regelmatige leerlingen die de
activiteiten in opleidingsvorm 2 hebben gevolgd. (zie bijlage 2 bij de omzendbrief)
11.4. OPLEIDINGSVORM 3
11.4.1. OBSERVATIEFASE
Leerlingen krijgen op het einde van hun traject een attest van regelmatige lesbijwoning.
11.4.2. OPLEIDINGSFASE
Leerlingen krijgen op het einde van hun traject een attest van regelmatige lesbijwoning.
De mogelijkheid bestaat om na de opleidingsfase een studiebekrachtiging uit te
reiken.
11.4.3. KWALIFICATIEFASE
11.4.3.1. ATTEST BEROEPSONDERWIJS
Aan de leerling die niet in aanmerking komt voor het behalen van een getuigschrift of een attest van
verworven bekwaamheden wordt een attest beroepsonderwijs uitgereikt: het attest vermeldt alleen de
periode van lesbijwoning (zie bijlage 6).
Hoofd
stuk:
Stu
die
bew
ijze
n
123
11.4.3.2. ATTEST VAN VERWORVEN BEKWAAMHEDEN
De klassenraad beslist over het toekennen van een attest van verworven bekwaamheden (zie bijlage 5).
Het attest vermeldt alle bekwaamheden uit het opleidingsprofiel die verworven zijn.
11.4.3.3. GETUIGSCHRIFT VAN VERWORVEN COMPETENTIES
De klassenraad beslist over het toekennen van een getuigschrift van verworven competenties voor een
afgerond geheel binnen een opleiding, dat leidt tot reële inzetbaarheid op de arbeidsmarkt. De
verworven vaardigheden worden afgeleid uit het opleidingsprofiel. De enige opleidingen waarvoor om
een getuigschrift van verworven competenties kan worden uitgereikt, vindt u terug in bijlage 9 van de
omzendbrief.
De klassenraad krijgt de mogelijkheid om in de integratiefase vóór het einde van
het schooljaar het getuigschrift van alternerende beroepsopleiding uit te reiken
(vanaf 1/4/2014). Dit kan als de leerling tewerkgesteld kan worden en voorafgaand
aan deze tewerkstelling drie vierde van de reguliere vorming heeft gevolgd (900
uur).
Leerlingen die het getuigschrift van de opleiding of het getuigschrift van verworven competenties
behalen, kunnen nadien geen 2de opleiding meer volgen in opleidingsvorm 3.
11.4.3.4. GETUIGSCHRIFT VAN DE OPLEIDING
Wanneer een leerling de opleiding in de opleidingsstructuur van OV 3 heeft gevolgd, beslist de
klassenraad over het toekennen van het getuigschrift van de opleiding (bijlage 3). De toekenning van
het getuigschrift steunt op de evaluatie van het dagelijkse werk door de klassenraad en op een
kwalificatieproef. Onder kwalificatieproef kan ook begrepen worden het totale jaarwerk van de
leerling tot in zijn eindfase.
Voor individuele leerlingen waarvan de klassenraad inschat dat ze niet het getuigschrift van de
volledige opleiding zullen halen, wordt op basis van de evaluatie van de eerste stage het individuele
handelingsplan aangepast, in overleg met de ouders en/of de leerlingen. In dit individueel
handelingsplan wordt vastgelegd welke competenties prioritair worden nagestreefd, zodat de leerling
alle kansen krijgt om het getuigschrift van het afgerond geheel binnen de gevolgde opleiding of een
attest van verworven bekwaamheden te behalen. Om het getuigschrift te kunnen behalen moet de
leerling het vierde en vijfde leerjaar in dezelfde opleiding hebben gevolgd.
Hoofd
stuk:
Stu
die
bew
ijze
n
124
Beslissingsschema – einde tweede jaar kwalificatiefase OV3
Stap 1 (klassenraad) Stap 2
(kwalificatiecommissie)
Stap 3 (certificering kwalificatiefase
door klassenraad)
Leerling wordt
toegelaten door de
klassenraad tot de
kwalificatieproef
Kwalificatiecommissie geeft
advies aan de klassenraad na
de kwalificatieproef
Leerling krijgt van de klassenraad
ofwel:
- Een getuigschrift van de opleiding
- Een getuigschrift van verworven
competenties voor een afgerond geheel
binnen een opleiding. De enige
opleidingen waarvoor een getuigschrift
van verworven competenties kan
worden uitgereikt, vindt u terug in
bijlage nr. 9 van de omzendbrief
SO/2011/03.
- Een attest van verworven
bekwaamheden: het attest vermeldt alle
bekwaamheden uit het
opleidingsprofiel die verworven zijn.
- Een attest beroepsonderwijs. Het
attest vermeldt alleen de periode van
lesbijwoning.
Leerling wordt niet
toegelaten door
klassenraad tot
kwalificatieproef
/ Leerling krijgt van de klassenraad een
attest beroepsonderwijs. Het attest
vermeldt alleen de periode van
lesbijwoning.
Bij verlenging van de kwalifcatie- of integratiefase zijn de volgende stappen mogelijk:
Stap 3 (certificering
kwalificatiefase
klassenraad)
Stap 4 (toelating
ABO/integratiefase of
verlenging
kwalificatiefase)
Stap 5 (certificering
ABO/integratiefase of verlengde
kwalificatiefase)
Leerling krijgt van de
klassenraad ofwel:
- Een getuigschrift van de
opleiding
Leerling is van rechtswege
toegelaten tot
ABO/integratiefase
Halen van een getuigschrift van de
opleiding is niet meer aan de orde.
Leerling krijgt van klassenraad
ofwel:
- Een getuigschrift van alternerende
beroepsopleiding (indien deze met
Hoofd
stuk:
Stu
die
bew
ijze
n
125
vrucht is beëindigd)
- Een attest van alternerende
beroepsopleiding
- Een getuigschrift van
verworven competenties
voor een afgerond geheel
binnen een opleiding
Leerling is op basis van de
gemotiveerde beslissing van
de klassenraad toegelaten
tot ABO/integratiefase
Idem supra (i.v.m. getuigschrift
ABO of attest ABO).
Daarnaast kan de leerling, indien
zij wordt toegelaten door de
klassenraad tot de kwalificatieproef
op het einde van
ABO/integratiefase opnieuw een
kwalificatieproef afleggen en een
getuigschrift van de opleiding
halen als de werkervaring
voldoende nauw aansluit bij de
opleiding.
Leerling is op basis van de
gemotiveerde beslissing
van de klassenraad
toegelaten tot het laatste
jaar van de kwalificatiefase
bvb. op basis van
handelingsplanning
Leerling blijft in het laatste
jaar van de kwalificatiefase
en kan dan op het einde van
het schooljaar weer
toegelaten worden tot de
kwalificatieproef (terug
naar stap 1 en verder).
- Een attest van verworven
bekwaamheden: het attest
vermeldt alle
bekwaamheden uit het
opleidingsprofiel die
verworven zijn.
Leerling is op basis van de
gemotiveerde beslissing van
de klassenraad toegelaten
tot ABO/integratiefase
Idem supra (i.v.m. getuigschrift
ABO of attest ABO).
Daarnaast kan de leerling, indien
zij wordt toegelaten door de
klassenraad tot de kwalificatieproef
op het einde van ABO opnieuw een
kwalificatieproef afleggen en een
getuigschrift van de opleiding of
een getuigschrift van het afgerond
geheel of een attest met meer
bekwaamheden halen als de
werkervaring voldoende nauw
aansluit bij de opleiding.
Leerling is op basis van de
gemotiveerde beslissing
van de klassenraad
toegelaten tot het laatste
jaar van de kwalificatiefase
bvb. op basis van
handelingsplanning
Leerling blijft in het laatste
jaar van de kwalificatiefase
en kan dan op het einde van
het schooljaar weer
toegelaten worden tot de
kwalificatieproef (terug
naar stap 1 en verder).
- Een attest
beroepsonderwijs: het
attest vermeldt alleen de
periode van lesbijwoning.
Leerling kan van
rechtswege niet toegelaten
worden tot
integratiefase/ABO
Leerling blijft in het laatste jaar van
de kwalificatiefase en kan dan op
het einde van het schooljaar weer
toegelaten worden tot de
Hoofd
stuk:
Stu
die
bew
ijze
n
126
kwalificatieproef (terug naar stap 1
en verder).
Leerling krijgt van de
klassenraad een attest
beroepsonderwijs: het
attest vermeldt alleen de
periode van lesbijwoning.
Leerling kan van
rechtswege niet toegelaten
worden tot
integratiefase/ABO
Leerling blijft in het laatste jaar van
de kwalificatiefase en kan dan op
het einde van het schooljaar weer
toegelaten worden tot de
kwalificatieproef (terug naar stap 1
en verder).
11.4.4. INTEGRATIEFASE
11.4.4.1. ATTEST ALTERNERENDE BEROEPSOPLEIDING
Een leerling die de alternerende beroepsopleiding niet met vrucht heeft doorlopen of de opleiding
vroegtijdig beëindigt, heeft recht op een attest (zie bijlage 8). Op dit attest wordt de naam van de
opleiding vermeld naast de naam van de sector.
11.4.4.2. GETUIGSCHRIFTEN OF ATTEST VAN VERWORVEN BEKWAAMHEDEN
Een leerling die geen getuigschrift van de volledige opleiding behaalde tijdens de opleiding en
uitzonderlijk op advies van de klassenraad toch wordt toegelaten tot de alternerende beroepsopleiding,
kan op het einde van het schooljaar voor de kwalificatiecommissie de kwalificatieproef afleggen en
een getuigschrift van de volledige opleiding of een getuigschrift van het afgerond geheel van de
opleiding of een attest van verworven bekwaamheden behalen, als de klassenraad oordeelt dat de
werkervaring voldoende nauw aansluit bij de gevolgde basisopleiding.
De leerling die hiervoor slaagt, ontvangt naargelang het geval ofwel het getuigschrift van de opleiding
ofwel het getuigschrift van verworven competenties ofwel het attest van verworven bekwaamheden.
11.4.4.3. GETUIGSCHRIFT VAN ALTERNERENDE BEROEPSOPLEIDING
Aan een leerling die de alternerende beroepsopleiding met vrucht heeft doorlopen, wordt een
getuigschrift van alternerende beroepsopleiding uitgereikt (zie bijlage 7), wordt uitgereikt door de
klassenraad op advies van het begeleidingsteam. De directeur of zijn afgevaardigde heeft de leiding
ervan. Alleszins moeten de trajectbegeleider (school) en de mentor (tewerkstellingsbedrijf) hiervan
deel uitmaken. Op dit getuigschrift wordt de naam van de opleiding vermeld naast de naam van de
sector.
11.4.5. DE ROL VAN DE KWALIFICATIECOMMISSIE EN DE KLASSENRAAD
De kwalificatiecommissie wordt voorgezeten door de directeur van de school of diens afgevaardigde.
De commissie bestaat uit leden van het onderwijzend personeel en uit deskundigen op het vlak van de
te beoordelen kwalificatie, die in aantal het aantal leraren niet mogen overschrijden. De deskundigen
worden in de loop van het schooljaar door het schoolbestuur of haar afgevaardigde aangeduid. De
kwalificatiecommissie wordt door het schoolbestuur of haar afgevaardigde in de loop van de 1ste
trimester van ieder schooljaar samengesteld.
Vóór de aanvang van de beraadslagingen van de kwalificatiecommissie beslist de klassenraad voor
Hoofd
stuk:
Stu
die
bew
ijze
n
127
alle leerlingen van het laatste jaar van de kwalificatiefase over de toelating tot de kwalificatieproef.
De kwalificatiecommissie vergadert ten laatste de eerste maal in de loop van het 2de trimester van het
schooljaar. Zij stelt dan een huishoudelijk reglement op waarbij haar werkzaamheden geregeld worden
en bepaalt o.m. welke werkstukken die in de loop van het schooljaar zijn vervaardigd, schriften enz.,
als kwalificatieproef aan haar dienen overgelegd te worden. De kwalificatieproef kan ook de vorm van
een eindwerk aannemen.
De leden van de kwalificatiecommissie kunnen zich ook in groepen opsplitsen met het oog op een
betere regeling van de werkzaamheden. Hierbij dient het gemengd karakter, voor wat de samenstelling
van de commissie betreft, behouden te blijven.
De leden van de kwalificatiecommissie kunnen voor het vervullen van hun opdracht, in overleg en
samen met de directeur of zijn afgevaardigde, de leslokalen tijdens de lesuren bezoeken, zich
werkstukken, schriften e.d. laten voorleggen.
Het resultaat van de kwalificatieproef is een advies van de kwalificatiecommissie over elke leerling
die tot de proef is toegelaten.
Na de kwalificatieproef is het nogmaals aan de klassenraad, die rekening houdend met:
1° het advies van de kwalificatiecommissie,
2° de ontwikkelingsdoelen en competenties vastgelegd in de opleidingsprofielen,
3° de stage en
4° de attitude van de leerling
oordeelt of aan de leerling al dan niet het getuigschrift van de opleiding, het getuigschrift van
verworven competenties voor een afgerond geheel dat leidt tot inzetbaarheid op de arbeidsmarkt, het
attest van verworven bekwaamheden of het attest beroepsonderwijs wordt toegekend.
Hoofd
stuk:
Stu
die
bew
ijze
n
128
Benaming, volledig adres en stamnummer van de school
PROCES-VERBAAL KLASSENRAAD (OV3)/kwalificatiefase
_________________________________________
Zitting van de klassenraad van opleidingsvorm 3 voor de
opleiding: …………………………………………………………………………….
Steunend op onder meer het advies van de kwalificatiecommissie
en na te hebben vastgesteld dat de leerlingen waarover moet
beraadslaagd worden, regelmatige leerlingen zijn van deze
opleiding, die aan alle verplichtingen voldaan hebben, verleent
de klassenraad het getuigschrift/getuigschrift van verworven
competenties/attest van verworven bekwaamheden/attest
beroepsonderwijs aan de volgende leerlingen:
Naam Voornamen Geboorteplaats
en datum
Getuigschrift/
Getuigschrift van
verworven competenties/
Attest van verworven
bekwaamheden/
Attest beroepsonderwijs
Opgemaakt te ......................., op 30 juni .............
De leden van de klassenraad, De voorzitter van
de klassenraad,
Stempel van de school.
Hoofd
stuk:
Stu
die
bew
ijze
n
129
Benaming, volledig adres en stamnummer van de school
PROCES-VERBAAL KLASSENRAAD (OV3) – ABO/integratiefase
_________________________________________
Zitting van de klassenraad van opleidingsvorm 3 voor de
opleiding: …………………………………………………………………………….
De klassenraad verleent het getuigschrift alternerende
beroepsopleiding/
attest alternerende beroepsopleiding aan de volgende leerlingen:
Naam Voornamen Geboorteplaats
en datum
Getuigschrift
alternerende
beroepsopleiding/
Attest alternerende
beroepsopleiding
Steunend op onder meer het advies van de kwalificatiecommissie
en na te hebben vastgesteld dat de leerlingen waarover moet
beraadslaagd worden, regelmatige leerlingen zijn van deze
opleiding, die aan alle verplichtingen voldaan hebben, verleent
de klassenraad het getuigschrift/getuigschrift van verworven
competenties/attest van verworven bekwaamheden aan de volgende
leerlingen:
Naam Voornamen Geboorteplaats
en datum
Getuigschrift/
Getuigschrift van
verworven competenties/
Attest van verworven
bekwaamheden
Opgemaakt te ......................., op 30 juni .............
Hoofd
stuk:
Stu
die
bew
ijze
n
130
De leden van de klassenraad, De voorzitter van
de klassenraad,
Stempel van de school.
Hoofd
stuk:
Stu
die
bew
ijze
n
131
11.4.5.1. BEROEPSPROCEDURE TEGEN BESLISSING VAN DE KLASSENRAAD
Ook in opleidingsvorm 3 kan (net als in opleidingsvorm 4) een beroep ingesteld worden door ouders tegen de
beslissingen van de klassenraad. Als de ouder of de meerderjarige leerling het niet eens is met het getuigschrift
of attest, dan kan hij de schooluitslag betwisten.
Deze beroepsprocedure verloopt als volgt:
Stap 1: Binnen een termijn van drie dagen, zaterdag, zondag, wettelijke en reglementaire feestdagen niet
meegerekend, volgend op de dag waarop hen de beslissing van de klassenraad werd meegedeeld, kunnen de
betrokken personen (de ouders of de meerderjarige leerling) die deze beslissing betwisten, via een persoonlijk
onderhoud met de afgevaardigde van het schoolbestuur of de voorzitter van de delibererende klassenraad of
zijn afgevaardigde, hun bezwaren kenbaar maken.
Dit onderhoud, dat bij een betwisting een eerste verplichte stap is, kan ertoe leiden dat:
- de betrokken personen aan de hand van het dossier ervan overtuigd worden dat de genomen beslissing
gegrond is: de betwisting wordt ingetrokken;
- de verantwoordelijke voor het overleg van oordeel is dat de door de betrokken personen aangevoerde
redenen het overwegen waard zijn. In dat geval roept eerstgenoemde zo spoedig mogelijk de klassenraad
opnieuw samen. Deze extra bijeenkomst van de klassenraad zal vanzelfsprekend rekening moeten houden met
de wettelijke en statutaire voorschriften inzake de beschikbaarheid van de leraars. De betwiste beslissing
wordt na overweging al dan niet gehandhaafd zodat, naar gelang van het geval, de betwisting al dan niet blijft
bestaan;
- de verantwoordelijke van het overleg van oordeel is dat de door de betrokken personen aangebrachte
bezwaren geen nieuwe bijeenkomst van de klassenraad rechtvaardigen, maar de betrokken personen zijn het
daar niet mee eens: de betwisting blijft bestaan.
Stap 2: Als, na wat voorafgaat, de betwisting blijft bestaan, dan kunnen de betrokken personen zich tot de
beroepscommissie richten binnen een termijn van drie dagen, zaterdag, zondag, wettelijke en reglementaire
feestdagen niet meegerekend, nadat het omstreden resultaat aan de betrokken personen werd meegedeeld.
Het schoolbestuur bepaalt de effectieve samenstelling en de procedure van deze beroepscommissie, doch met
in achtname van de norm dat dit orgaan uit minstens drie leden dient te bestaan en dat, met uitzondering van
de voorzitter, de overige leden van de klassenraad er geen deel van kunnen uitmaken.
Stap 3: De beroepscommissie onderzoekt de klacht grondig. Op grond van de bevindingen van dit onderzoek,
die uitsluitend aan het schoolbestuur worden meegedeeld en die louter een adviserend karakter dragen, beslist
deze laatste of de klassenraad wel of niet opnieuw moet samenkomen.
Hoofd
stuk:
Stu
die
bew
ijze
n
132
Indien het schoolbestuur van oordeel is dat de klassenraad niet opnieuw moet samenkomen, deelt zij deze
beslissing, die dient gemotiveerd, onverwijld schriftelijk mee aan de betrokken personen.
Indien het schoolbestuur daarentegen van oordeel is dat de klassenraad wél opnieuw moet samenkomen om een
definitieve beslissing ten aanzien van de betrokken leerling te nemen, dient dit te gebeuren uiterlijk op 15
september van het daaropvolgend schooljaar. De betrokken personen worden door het schoolbestuur van deze
finale beslissing van de klassenraad, die dient gemotiveerd, onverwijld schriftelijk in kennis gesteld.
Ongeacht de al dan niet betwisting door de betrokken personen van een eindbeslissing, wordt het schoolbestuur
steeds het recht voorbehouden desbetreffende klassenraad opnieuw te doen samenkomen, ten einde een door het
schoolbestuur zelf omstreden beslissing te heroverwegen. Het opnieuw samenkomen dient te gebeuren uiterlijk
op 15 september van het daaropvolgend schooljaar. In het geval de dan genomen beslissing afwijkt van de
omstreden beslissing, wordt ze schriftelijk en gemotiveerd, onmiddellijk aan de betrokken personen
meegedeeld.
11.4.6. MODULAIR OV 3
De klassenraad beslist of een regelmatige leerling hetzij geslaagd is zonder beperkingen hetzij niet geslaagd is.
Deze beslissing wordt genomen :
op het ogenblik dat de leerling een module heeft beëindigd. In voorkomend geval wordt, voor wat betreft het
onderwijzend personeel, de klassenraad beperkt tot die leden die effectief aan de leerling in de desbetreffende
module onderricht hebben verstrekt;
op het ogenblik dat de leerling aan alle opleidingsvoorwaarden voldoet die toelaten een beslissing te nemen
over de toekenning van een attest van verworven competenties, een getuigschrift van verworven competenties,
een getuigschrift van een opleiding of een getuigschrift van alternerende beroepsopleiding.
De studiebekrachtiging, al dan niet op het einde van het schooljaar, wordt als volgt vastgesteld :
1° attest van verworven competenties : wordt uitgereikt aan een regelmatige leerling die een module van een
opleiding niet met vrucht heeft gevolgd; het attest vermeldt die competenties die de jongere wel heeft bereikt;
2° deelcertificaat : wordt uitgereikt aan een regelmatige leerling die een module van een opleiding met vrucht
heeft gevolgd;
3° getuigschrift van verworven competenties : wordt uitgereikt aan een regelmatige leerling die een afgerond
geheel binnen een opleiding met vrucht heeft gevolgd;
4° certificaat : wordt uitgereikt aan een regelmatige leerling die een opleiding met vrucht heeft gevolgd;
5° getuigschrift van een opleiding : wordt uitgereikt aan een regelmatige leerling die een opleiding van
assistentniveau met vrucht heeft gevolgd;
6° getuigschrift van alternerende beroepsopleiding : wordt uitgereikt aan een regelmatige leerling die de
integratiefase met vrucht heeft gevolgd.
Voor de toepassing van deze bepalingen wordt een module waarvoor de leerling bij beslissing van de
Hoofd
stuk:
Stu
die
bew
ijze
n
133
klassenraad is vrijgesteld, geacht met vrucht gevolgd te zijn.
In het modulair onderwijs worden geen kwalificatieproeven ingericht.
11.5. OPLEIDINGSVORM 4
Voor de leerlingen van de opleidingsvorm 4 gelden dezelfde voorschriften als voor de leerlingen van het voltijds
secundair onderwijs. We willen wel nog specifiek wijzen op onderstaande maatregelen in het kader van
flexibele trajecten.
11.5.1. UITSTEL VAN DELIBERATIE
11.5.1.1. DELIBERATIE OP HET EINDE VAN EEN GRAAD
Een school kan ervoor kiezen om de deliberatie uit te stellen tot het einde van de graad. Leerlingen kunnen dan
overgaan naar het tweede leerjaar van de graad op basis van een attest van regelmatige lesbijwoning. Over
deze regeling wordt beslist vóór de start van het schooljaar en ze is van toepassing op alle leerlingen van een
bepaald structuuronderdeel tijdens een bepaald schooljaar.
In dat geval:
- wordt de uitreiking van een oriënteringsattest in het eerste leerjaar van de graad vervangen door de
uitreiking van een attest van regelmatige lesbijwoning, dat van rechtswege toelating verleent tot het
tweede leerjaar van die graad. Deze toelating geldt enkel als in dat leerjaar ook wordt gebruikgemaakt
van deze regeling;
- beslist de delibererende klassenraad van het eerste leerjaar van de graad in kwestie toch om een
oriënteringsattest toe te kennen aan elke leerling die het leerjaar heeft beëindigd en die vóór het einde
van de graad overstapt naar een structuuronderdeel van dezelfde of een andere school waar niet
gebruikgemaakt wordt van deze regeling. Als deze beslissing pas wordt genomen in de loop van het
schooljaar waarin de leerling al in het tweede leerjaar van de graad zit, én die beslissing wordt door de
ouder betwist, dan blijft de beroepsprocedure van toepassing. Het schoolbestuur bepaalt dan de
termijnen, die redelijk moeten zijn.
- op het einde van het tweede leerjaar van de eerste graad of van het beroepsvoorbereidend leerjaar
wordt aan elke leerling, voor zover hij het nog niet in zijn bezit heeft, een getuigschrift van het
basisonderwijs uitgereikt indien de leerling dat tweede leerjaar van de eerste graad met vrucht heeft
beëindigd.
11.5.1.2. OVERGAAN MET TEKORTEN IN HET EERSTE LEERJAAR VAN EEN GRAAD
Het schoolbestuur beslist of de school gebruik maakt van de afwijkingsmogelijkheid om leerlingen met
tekorten in het eerste leerjaar van een graad te laten overgaan naar het tweede leerjaar van die graad. Deze
mogelijkheid biedt scholen de kans om in individuele gevallen rekening te houden met specifieke
onderwijskundige of organisatorische argumenten en meer individuele leertrajecten aan te bieden.
Hoofd
stuk:
Stu
die
bew
ijze
n
134
Dit kan enkel mits gunstige beslissing van de toelatingsklassenraad en na overleg met de delibererende
klassenraad van het structuuronderdeel waaruit de leerling komt. In dat geval moeten de volgende regels
gerespecteerd worden:
- de toelatingsklassenraad bestaat, voor wat het onderwijzend personeel betreft, uit alle leden van het
structuuronderdeel waarvoor de leerling opteert;
- de tekorten van het eerste leerjaar moeten worden weggewerkt vóór het einde van het tweede leerjaar
van de graad in kwestie (bijv. via remediëring, bijkomende opdrachten, ...);
- in het eerste leerjaar van de graad in kwestie wordt de uitreiking van een oriënteringsattest vervangen
door de uitreiking van een attest van regelmatige lesbijwoning in afwachting van het wegwerken van de
tekorten. Op het proces-verbaal worden de gegevens met betrekking tot de leerling geschrapt en
daarachter de formule "zie addendum" opgenomen;
- de delibererende klassenraad van het eerste leerjaar van de graad in kwestie kent toch een
oriënteringsattest toe als de leerling, zonder dat zijn tekorten zijn weggewerkt, overstapt naar een
structuuronderdeel van dezelfde of een andere onderwijsinstelling waar niet gebruikgemaakt wordt
van deze afwijkingsmogelijkheid. Als deze beslissing pas wordt genomen in de loop van het
schooljaar waarin de leerling al in het tweede leerjaar van de graad in kwestie zit, én die beslissing
wordt door de betrokken personen betwist, dan is de procedure van beroep tegen beslissingen van de
delibererende klassenraad van toepassing. Rekening houdend met het principe van de redelijkheid
bepaalt het schoolbestuur zelf de termijnen voor die procedure. De uiteindelijke beslissing wordt
vastgelegd bij een addendum aan het proces-verbaal van het eerste jaar;
- de delibererende klassenraad van het tweede leerjaar van de graad in kwestie kent alsnog een
oriënteringsattest A van het eerste leerjaar van die graad toe aan elke leerling die de tekorten van het
eerste leerjaar heeft weggewerkt maar niet geslaagd is in het tweede leerjaar. De leerling zal dan, op
dezelfde datum, voorkomen onder de categorie "geslaagd" op het proces-verbaal over het eerste
leerjaar van de betrokken graad, en onder de categorie "niet geslaagd" op het proces-verbaal over het
tweede leerjaar van de betrokken graad; ook de studiebekrachtiging over dat eerste en tweede leerjaar
van de betrokken graad zal op dezelfde datum plaats vinden. Om dit te verduidelijken wordt in elk van
beide processen-verbaal in de rubriek "verleende studiebewijzen", na de weergave van het
oriënteringsattest, bijkomend vermeld "systeem overstap naar het hoger leerjaar met tekorten in het
onderliggend leerjaar;
- als de tekorten van het eerste leerjaar van de graad niet zijn weggewerkt op het einde van het tweede
leerjaar, kan de leerling steeds het jaar overzitten. Wanneer de leerling hierna overstapt naar een
structuuronderdeel van dezelfde of een andere onderwijsinstelling waar niet gebruikgemaakt wordt
van deze afwijkingsmogelijkheid, neemt de delibererende klassenraad van het tweede leerjaar van de
graad alsnog een beslissing over het eerste leerjaar;
- op het einde van het tweede leerjaar van de eerste graad wordt aan elke leerling, voor zover hij het nog
niet in zijn bezit heeft, een getuigschrift van het basisonderwijs uitgereikt indien de leerling dat tweede
leerjaar van de eerste graad met vrucht heeft beëindigd.
Hoofd
stuk:
GO
N
135
12. GON
12.1. ALGEMEEN
Het geïntegreerd onderwijs is een samenwerking tussen het gefinancierd/gesubsidieerd gewoon en
buitengewoon onderwijs. Het is bedoeld om jongeren met een handicap en/of leer- en opvoedingsmoeilijkheden
tijdelijk of permanent, gedeeltelijk of volledig de lessen of activiteiten te laten volgen in een school voor
gewoon onderwijs met hulp vanuit het buitengewoon onderwijs.
De school voor buitengewoon onderwijs krijgt hiervoor aanvullende lestijden en/of aanvullende uren (het GON-
pakket). Via het werkingsbudget wordt een integratietoelage toegekend.
Het geïntegreerd onderwijs kan georganiseerd worden op niveau kleuter-, lager-, secundair en hoger onderwijs,
met uitzondering van het universitair onderwijs.
Het hoger beroepsonderwijs, ingericht door instellingen voor voltijds secundair onderwijs, wordt vanaf 2010-
2011 als hoger onderwijs gezien, waar dit tot nu toe niet het geval was voor de 4e graad BSO. D.w.z. dat de
leerlingen van de opleiding verpleegkunde van het hoger beroepsonderwijs opnieuw recht kunnen hebben op
GON-begeleiding.
GON-begeleiding is niet mogelijk aan de universiteit. Er geldt wel een overgangsmaatregel voor leerlingen die
in een academische hogeschoolopleiding ingeschreven zijn die werd overgedragen naar de universiteit.
12.2. TOELATING
- De leerlingen die geïntegreerd onderwijs volgen moeten voldoen aan de toelatings- en
overgangsvoorwaarden die gelden in het gewoon onderwijs (zie BaO/2001/10 van 10/08/2001 en SO
64 van 25/06/1999).
- De GON-leerling moet in het bezit zijn van een gemotiveerd verslag voor toegang tot het geïntegreerd
onderwijs (verder ‘gemotiveerd verslag’) of van een verslag2 voor toegang tot het buitengewoon
onderwijs (verder het ‘verslag’).
- De GON-leerlingen die voldoen aan de criteria van het type basisaanbod moeten, om in aanmerking te
kunnen komen voor GON-ondersteuning, het voorafgaand schooljaar minstens negen maanden
voltijds, in het desbetreffende type, buitengewoon onderwijs gevolgd hebben. “In het desbetreffende
type” betekent het type basisaanbod, type 1 of type 8. “Buitengewoon onderwijs” betekent voor het
secundair onderwijs zowel buitengewoon basisonderwijs als buitengewoon secundair onderwijs.
12.2.1. HET GEMOTIVEERD VERSLAG
Het ‘gemotiveerd verslag’ vervangt het inschrijvingsverslag (attest en protocol) en het integratieplan. De
verschillende CLB-netten hebben netoverschrijdend en in overleg met de onderwijskoepels, de
onderwijsinspectie en het kabinet en de administratie Onderwijs hiervoor een sjabloon en schrijfwijzer
ontwikkeld.
Hoofd
stuk:
GO
N
136
Het ‘gemotiveerd verslag’ bevat ten minste de volgende gegevens:
1° de synthese van het handelingsgericht diagnostisch traject dat voor de leerling werd doorlopen (fase van
uitbreiding van zorg) met ten minste de volgende elementen:
•een beschrijving van de onderwijsbehoeften en sterktes van de leerling;
•een beschrijving van de ondersteuningsbehoeften van de ouders die samengaan met de onderwijsbehoeften
van de leerling;
•een beschrijving van de ondersteuningsbehoeften van het schoolteam die samengaan met de specifieke
onderwijsbehoeften van de leerling en die de school voor gewoon onderwijs formuleert in overleg met de
leerling, de ouders, het schoolteam en het CLB;
•een beschrijving van de maatregelen, met inbegrip van de compenserende of dispenserende maatregelen
die voor de leerling al genomen zijn of nodig zijn;
•de motivering dat de ondersteuning in het kader van het geïntegreerd onderwijs, in combinatie met
compenserende of dispenserende maatregelen, nodig en voldoende geacht wordt om de leerling het
gemeenschappelijk curriculum te laten volgen;
2° dat de leerling voldoet aan de criteria van een van de types voor buitengewoon onderwijs, met
uitzondering van het type 5. Het CLB houdt de gegevens die de classificerende diagnose onderbouwen bij
in het multidisciplinair dossier van de leerling. Voor de definities van de types verwijzen we naar artikel
10 van het decreet basisonderwijs of artikel 259 van de Codex Secundair Onderwijs;
3° dat bij oriëntering naar het type basisaanbod de leerling ten minste 9 maanden voltijds buitengewoon
onderwijs in het betreffende type heeft gevolgd, onmiddellijk voorafgaand aan zijn toelating tot het
geïntegreerd onderwijs. Een verblijf in type 1 of 8 wordt beschouwd als een verblijf in type basisaanbod.
Voor de toelating tot geïntegreerd secundair onderwijs is een verblijf van ten minste 9 maanden in voltijds
buitengewoon basisonderwijs type 1 of 8 ook geldig;
4° een beschrijving van de aard van de ondersteuning die de school voor buitengewoon onderwijs zal
bieden op school-, leraar- of leerlingniveau als antwoord op de onderwijs- en ondersteuningsbehoeften, in
termen van algemene of handicap-specifieke expertise die geboden zal worden;
5° een beschrijving van eventuele ondersteuning door onderwijsexterne diensten;
6° een beschrijving van de aard van de integratie;
7° de identificatiegegevens van de leerling, de ouders, de school gewoon onderwijs, het CLB van de
school voor gewoon onderwijs dat het ‘gemotiveerd verslag’ opmaakt en van de school voor
buitengewoon onderwijs. Deze partijen bevestigen hun engagement via een handtekening. Wanneer de
ouders het ‘gemotiveerd verslag’ niet ondertekenen kan de GON-ondersteuning niet leerlinggericht, maar
Hoofd
stuk:
GO
N
137
wel school-, leraar- of lerarenteam-gericht ingezet worden;
8° de datum van ondertekening en de ingangsdatum van het ‘gemotiveerd verslag’. De ingangsdatum kan
zich niet situeren voor de datum van ondertekening. De GON-lestijden/lesuren- en uren worden voor een
volledig schooljaar, dus vanaf 1 september, toegekend.
Een diagnose op zich bepaalt niet of er een ‘gemotiveerd verslag’ komt of niet, wel de onderwijsbehoeften
van een leerling. Diagnostiek van externen is niet het startpunt om te bepalen of er sprake moet zijn van een
‘gemotiveerd verslag’ maar situeert zich eerder naar het einde toe van het handelingsgericht traject dat met
alle betrokkenen werd gelopen. Deze manier van werken kan niet onmiddellijk gerealiseerd zijn, scholen en
centra voor leerlingenbegeleiding krijgen de nodige tijd om zich deze werkwijze eigen te maken.
De CLB-sector maakte een sjabloon voor het gemotiveerd verslag.
Wanneer voor een leerling die nog over een inschrijvingsverslag buitengewoon onderwijs of over een
‘verslag’ voor toegang tot buitengewoon onderwijs beschikt, een ‘gemotiveerd verslag’ wordt opgemaakt
dan vervalt het (inschrijvings-)verslag.
Bij wijziging van het onderwijsniveau, van het type, van de aard van de integratie of van de aard en ernst
van de handicap, wordt een nieuw ‘gemotiveerd verslag’ opgesteld.
Het M-decreet maakt een onderscheid tussen leerlingen met een ‘gemotiveerd verslag’
en leerlingen met een ‘verslag’. Voordien beschikten beide groepen over hetzelfde
administratief document, nl. het inschrijvingsverslag buitengewoon onderwijs.
Leerlingen met een ‘gemotiveerd verslag’ komen in aanmerking voor GON-
ondersteuning. Om leerlingen met een ‘verslag’ die ingeschreven worden of
ingeschreven blijven in een school voor gewoon onderwijs hun ondersteuning te
continueren, komen deze leerlingen op dezelfde wijze als leerlingen met een
‘gemotiveerd verslag’ in aanmerking voor GON-ondersteuning. Dit betekent niet dat
voor deze leerlingen bijkomend een ‘gemotiveerd verslag’ moet gemaakt worden, hun
‘verslag’ volstaat.
12.2.2. ERNST VAN DE HANDICAP
Indien de leerling voldoet aan de criteria voor type 4, 6 of 7 moet ook de ernst van de handicap aangegeven
worden.
In geval van type 4 betekent “ernstige” handicap: een handicap ten gevolge van een neuro-motorische stoornis
sinds de geboorte, na ziekte of na ongeval (o.a. hersenverlamming, post traumatisch letsel), of syndromen of
Hoofd
stuk:
GO
N
138
ziektes die een beenderige, musculaire of gewricht- aandoening veroorzaken (o.a. arthrogryposis multiplex
congenita, ernstige kinderreuma), een spierziekte of spina-bifida, voor zover die handicap een zeer ernstige
beperking in het schrijf- of spraakmotorisch functioneren veroorzaakt.
In geval van type 6 betekent “ernstige” handicap: een gezichtsscherpte, na optische correctie, van maximaal één
tiende voor elk oog, en/of aangewezen zijn op brailleschrift.
In geval van type 7 betekent “ernstige” handicap: een gemiddeld gehoorverlies van minstens 90 dB aan beide
oren bepaald volgens de Fletcher-index en niet meer bereiken dan 40% foneemdiscriminatie in
spraakaudiometrie, dat alles afgenomen zonder gehoorapparatuur.
Matige handicap wordt omschreven als 'een handicap lichter dan een ernstige'.
Om te toetsen of voldaan is aan de kwalificatie ‘matig’ of ‘ernstig’ moet er medische informatie aangeleverd
zijn. Het toekennen van de kwalificatie ‘matig’/’ernstig’ in kader van GON-ondersteuning is een beslissing die
finaal door het CLB grondig onderbouwd en genomen wordt en waarvoor het bijgevolg een zekere
beoordelingsmarge krijgt.
Om af te wijken van de strikte criteria bij ‘ernstig’ zijn er twee voorwaarden:
•Medische informatie moet beschikbaar zijn;
◦Afwijking van de criteria moet grondig onderbouwd en gemotiveerd worden.
Vooral voor CVI stelden zich op dit punt problemen. Het bieden van marge heeft niet als bedoeling om elke
leerling met CVI als ‘ernstig’ te gaan beschouwen. Bovendien spelen ook de onderwijsbehoeften nog een rol
naast de medische problematiek.
In geval een leerling al GON-leerling was onder de kwalificatie “matige handicap” geeft de opmaak van een
‘gemotiveerd verslag’ of van een ‘verslag’ binnen hetzelfde type en met behoud van de kwalificatie “matige
handicap” geen aanleiding tot opnieuw 2 jaar ondersteuning met 2 begeleidingseenheden.
12.2.3. AARD VAN DE INTEGRATIE
Bij de beschrijving van de aard van integratie wordt rekening gehouden met de volgende mogelijkheden:
1° Volledige en gedeeltelijke integratie.
Bij volledige integratie volgt de leerling alle lessen en activiteiten in het gewoon onderwijs.
Bij de gedeeltelijke integratie volgt de leerling minstens twee halve dagen per week gewoon onderwijs. Bij
Hoofd
stuk:
GO
N
139
gedeeltelijke integratie worden het aantal lestijden/lesuren en de gevolgde leervakken en activiteiten in de
gewone school vermeld.
2° Permanente of tijdelijke integratie.
Men spreekt van permanente integratie wanneer de leerling ten minste vanaf 1 oktober tot en met 30 juni de
lessen in het gewoon onderwijs volgt.
De integratie is tijdelijk wanneer dit niet het geval is.
12.2.4. GON HOGER ONDERWIJS
Om toegelaten te worden tot het geïntegreerd hoger onderwijs moet de student vanaf het academiejaar 2016-
2017:
1° voldoen aan de toelatingsvoorwaarden die gelden voor het hoger onderwijs;
2° beschikken over een ‘gemotiveerd verslag’, waaruit blijkt dat de student reeds geïntegreerd secundair
onderwijs of buitengewoon secundair onderwijs van opleidingsvorm 4 heeft gevolgd en waarin een analyse
gemaakt wordt van de remediërende, differentiërende, compenserende of dispenserende maatregelen en andere
redelijke aanpassingen, nodig om de student met functiebeperkingen toe te laten een hoger
onderwijscurriculum te doorlopen. De student moet ook voldoen aan de criteria van de types 3, 4, 6, 7 of 9 van
buitengewoon secundair onderwijs.
Een student die reeds voor het academiejaar 2015-2016 toegelaten werd tot het
geïntegreerd hoger onderwijs op basis van een inschrijvingsverslag buitengewoon
onderwijs blijft GON-student onder dezelfde voorwaarden als voor het M-decreet
(overgangsmaatregel). Er wordt pas een ‘gemotiveerd verslag’ opgemaakt bij wijziging
van aard en ernst van de functiebeperking in 2016-2017. Indien er een wijziging nodig
is in functie van het academiejaar 2015-2016, blijft het CLB bevoegd voor die
wijziging.
De studentenbegeleidingsdiensten zullen bevoegd worden voor het opmaken van deze
‘gemotiveerde verslagen’ nadat de Vlaamse Regering de inhoud en de specifieke
modaliteiten voor de opmaak van het ‘gemotiveerd verslag’ in het hoger onderwijs
heeft bepaald.
Vermits er in het academiejaar 2015-2016 nog geen ‘gemotiveerde verslagen’ voor het
hoger onderwijs beschikbaar zullen zijn, is er een overgangsmaatregel uitgewerkt, nl.
Hoofd
stuk:
GO
N
140
als een leerling geïntegreerd secundair onderwijs of buitengewoon secundair onderwijs
van opleidingsvorm 4 heeft gevolgd, dan kan die student, op basis van een
inschrijvingsverslag buitengewoon onderwijs, toegelaten worden tot het geïntegreerd
hoger onderwijs. Hij moet nog wel voldoen aan de toelatingsvoorwaarden die gelden
voor het hoger onderwijs.
Op het inschrijvingsverslag buitengewoon onderwijs van opleidingsvorm 4 van de leerlingen die les hebben
gevolgd in het buitengewoon secundair onderwijs van opleidingsvorm 4 moet de kwalificatie matig/ernstig door
het CLB voor het academiejaar 2015-2016 toegevoegd worden in geval van de types 4, 6 en 7. Indien er een
typewijziging nodig is in functie van het academiejaar 2015-2016, blijft het CLB bevoegd voor die wijziging.
Leerlingen met volledig tijdelijke GON in het secundair onderwijs worden niet beschouwd als leerlingen die
reeds “geïntegreerd secundair onderwijs” kregen.
12.3. GON-ONDERSTEUNING
De GON-ondersteuning bestaat uit:
a) Een financiële tegemoetkoming onder de vorm van een integratietoelage. Hiermee worden o.a. de
verplaatsingen van de personeelsleden van het buitengewoon onderwijs naar het gewoon onderwijs betaald.
b) Een GON-pakket voor het aanstellen van de GON-begeleiders wordt toegekend aan de school voor
buitengewoon onderwijs. Het GON-pakket wordt besteed aan begeleiding van leerkrachten (collegiale
consultatie) en/of begeleiding van de leerlingen en/of de ouders in het gewoon onderwijs….
Voor de berekening van de GON-ondersteuning (eenheden en integratietoelage) worden de regelmatige
leerlingen van het geïntegreerd onderwijs in aanmerking genomen op de eerste schooldag van de maand
oktober van het lopende schooljaar.
Voor het schooljaar 2015-2016 wordt de GON-ondersteuning (d.w.z. de GON-
lestijden/lesuren en uren en de punten voor de integratietoelage) op niveau van elke
dienstverlenende GON-school buitengewoon onderwijs bevroren op het niveau van het
schooljaar 2014-20156. Concreet komt dit er op neer dat de scholen voor buitengewoon
onderwijs dezelfde GON-lestijden/lesuren en uren toegekend krijgen als deze die ze
kregen in het schooljaar 2014-2015 (dienstbrief GON schooljaar 2015-2016 =
dienstbrief GON schooljaar 2014-2015).
Hoofd
stuk:
ION
141
12.4. STUDIEBEKRACHTIGING
Voor de volledig permanent geïntegreerde leerlingen gelden voor de studiebekrachtiging dezelfde bepalingen
als voor de andere leerlingen van de school voor gewoon onderwijs, rekening houdend met het gelijkwaardig
verklaarde programma. Voor de volledig tijdelijk geïntegreerde leerlingen geldt dit ook, voor zover ze tot het
einde van het schooljaar in het gewoon onderwijs blijven.
13. ION
13.1. ALGEMEEN
Meer informatie over ION vindt u in de omzendbrief NO/2008/05 van 22/07/2008 en in
het besluit van de Vlaamse Regering van 12/12/2003.
13.2. TOELATINGSVOORWAARDEN
De volledige en permanente integratie van leerlingen met een verstandelijke beperking in het gewoon lager of
secundair onderwijs kan ondersteund worden door een school voor buitengewoon onderwijs type 2. De
leerling moet in het bezit zijn van een verslag (= attest en protocol) dat hem toelaat tot het buitengewoon
onderwijs type 2. Om als regelmatige leerling beschouwd te worden moeten ION-leerlingen:
1) beantwoorden aan de toelatingsvoorwaarden tot het eerste leerjaar van de eerste graad;
2) het leerprogramma dat voor de leerling individueel bepaald is door de klassenraad werkelijk en regelmatig
volgen, behoudens in geval van gewettigde afwezigheid.
De leerlingen moeten volledig en permanent geïntegreerd zijn in het gewoon lager of het gewoon secundair
onderwijs.
13.3. AANVRAAG
Het ingevulde aanvraagformulier, bijlage 1 bij de Omzendbrief NO/2008/05 van 22/07/2008 wordt door de
begeleidende BO-school verstuurd naar het Agentschap voor Onderwijsdiensten, SBT BuSO t.a.v. Nele
Vanvaerenbergh.
13.4. STUDIEBEKRACHTIGING
Aan deze leerlingen, die een individueel programma volgen (basisvorming, eindtermen ... gelden in
onderhavig geval niet), worden jaarlijks attesten van verworven bekwaamheden uitgereikt. Deze leerlingen
komen in principe niet in aanmerking voor de gewone studiebekrachtiging. In heel uitzonderlijke gevallen is
het mogelijk dat een ION-leerling toch het gemeenschappelijke curriculum met succes gevolgd heeft. ION-
leerlingen kunnen uitzonderlijk toch een regulier studiebewijs krijgen. De inspectie gaat na of leerplandoelen
Hoofd
stuk:
Def
init
ies/
schem
a
142
behaald worden.
Een model van een attest van verworven bekwaamheden voor ION-leerlingen vindt u als bijlage 16 bij de
Omzendbrief SO 64 van 25/06/1999 via deze link http://edulex.vlaanderen.be/edulex/ozb/4483.doc.
14. DEFINITIES/SCHEMA
Een aantal definities van begrippen:
- Gemeenschappelijk curriculum – Leerdoelen die leerlingen moeten halen, alles wat ze moeten
kennen en kunnen om een diploma of studiebewijs te krijgen.
- Individueel aangepast curriculum – Leerdoelen op maat van de leerling. De leerling hoeft de doelen
van het gemeenschappelijk curriculum dus niet te halen. Hij krijgt op het einde van het jaar ook niet
hetzelfde diploma of studiebewijs, wel een attest van verworven bekwaamheden.
- Niveau : de organisatiestructuur van het buitengewoon onderwijs, namelijk kleuterniveau, lager
niveau en secundair niveau;
- Opleiding: een geheel van onderwijs- en studieactiviteiten, erkend door de Vlaamse Gemeenschap en
bestaande uit een algemeen vormende en een beroepsgerichte component. Een opleiding kan modulair
of lineair georganiseerd worden.
- Opleidingsprofiel: een geheel van vaardigheden, kennis en attitudes, die binnen een opleiding
aangeboden moeten worden.
- Opleidingsvorm: op het niveau van het buitengewoon secundair onderwijs, de algemene aard en de
doelstelling van het verstrekt onderwijs;
- Pedagogische eenheid: leerlingen, op het kleuter- en/of lager niveau behorende tot eenzelfde type van
buitengewoon onderwijs, op het secundair niveau behorende tot eenzelfde of tot verschillende types
van buitengewoon onderwijs, tijdelijk of bestendig gegroepeerd teneinde binnen eenzelfde school
opvoeding en onderwijs te krijgen aangepast aan hun opvoedingsbehoeften;
- Redelijke aanpassingen – Aanpassingen die nodig zijn om een kind met specifieke
onderwijsbehoeften de lessen te laten volgen en te laten meedoen in een gewone school.
- Speciale onderwijsleermiddelen (SOL) – Hulpmiddelen betaald door het Ministerie van Onderwijs
voor leerlingen met een handicap. Dat zijn onder meer leerboeken in braille, een doventolk, een
aangepaste stoel …
- Specifieke onderwijsbehoeften – Langdurige en belangrijke problemen hebben om te kunnen
meedoen in het onderwijs. Die problemen vragen om aanpassingen in de school en in de klas.
- Zorgcontinuüm – Stappen die de gewone school zet om samen met het CLB en de ouders zo goed
mogelijk te zorgen voor leerlingen. Er zijn 3 stappen:
o Brede basiszorg: de school zorgt goed voor alle leerlingen zodat die zich kunnen ontwikkelen
en zodat er geen problemen ontstaan.
Hoofd
stuk:
Def
init
ies/
schem
a
143
o Verhoogde zorg: de school neemt extra maatregelen bovenop de basiszorg. Zo kan ze
bijvoorbeeld remediëren of technische hulpmiddelen aanbieden.
o Uitbreiding van zorg: het CLB onderzoekt wat de leerling, de leraren en de ouders kunnen doen
en wat ze nodig hebben zodat de leerling zich kan ontwikkelen. Het CLB regelt extra hulp als
dat nodig is.
Gebruikte iconen:
Verwijzing naar meer lectuur
Meer (achtergrond)informatie
Voorbeeld
Uitzondering of aandachtpunt
Verwijzing naar een zending of discimus
Hoofd
stuk:
Vra
gen
?
144
15. VRAGEN?
Met vragen over de inhoud van deze cursus kunt u steeds terecht bij het schoolbeheerteam BuSO:
[email protected] (coördinator)
02/553 87 18
[email protected] (groepschef)
02/553 88 40
[email protected] (dossierbeheerder)
02/553 88 86
[email protected] (dossierbeheerder)
02/553.87.23
[email protected] (dossierbeheerder)
02/553 88 72
of bij uw verificateur.
