Sara magazine - december 2014

Vrolijk

Publieksmagazine Bronovo

Sara Hoffelijke zorgHoffelijke zorg

Jaargang 12 | nr. 4 | December 2014

HULP EN GEZELSCHAP NA ONTSLAG UIT ZIEKENHUIS

Gezond de werkweek door achter het beeldscherm

Alles voor de oudere patiënt

bevallen in Bronovo

MEE

NEMEN MAG! • MEENEMEN M

AG! •

SARA DE BRONOVO • 3

IN DE GEEST VAN

SaraKwalitatief goede zorg. Menselijke zorg. Toegankelijke zorg. Dat is wat u verlangt van een ziekenhuis. In Bronovo bent u op de goede plaats. Van harte welkom. Wij verlenen nog altijd zorg in de geest van Sara Katharina de Bronovo, die 150 jaar geleden de aanzet gaf tot de organisatie die nu haar naam draagt.

In uw handen heeft u het publieksmagazine van Bronovo. Het blad past bij ons streven patiënten, hun naasten en onze omgeving op de hoogte te houden van nieuwe ontwikkelingen. Onlangs zijn wij samengegaan met Medisch Centrum Haaglanden (MCH). Daarom zult u voortaan ook kunnen lezen over nieuwe ontwikkelingen vanuit MCH Westeinde en MCH Antoniushove. Want met meer deskundigheid in huis zijn wij in staat u nog beter te helpen volgens de nieuwste kwaliteitseisen.

Wij realiseren ons dat open en duidelijke communicatie bijdraagt aan het welbevinden van patiënten en aan beter begrip bij buurtbewoners en onze relaties. Die communicatie werkt twee kanten op. Wij trachten u bijvoorbeeld zo goed mogelijk op de hoogte te brengen over een ziekte en behande-ling. Maar graag nodigen we u uit ook van zich te laten horen. Is er iets onduidelijk? Is er misschien iets dat u liever anders had zien lopen? Of bent u tevreden en wilt u dat met ons delen? U kunt het onder meer laten weten via [email protected]. Want goede zorg, dat is een kwestie van samenspel. Niet alleen tussen zorgverleners, maar ook tussen professionals en degene om wie het allemaal begonnen is: u.

Paul Doop, Renée Barge en Joop HendriksRaad van Bestuur Bronovo en MCH

ColofonSara is het magazine voor patiënten, bezoekers en omwonenden van Bronovo. Het verschijnt vier keer per jaar, waarvan twee keer ook huis aan huis.

‘Sara’ verwijst naar de jonkvrouw die de eerste ‘besturend zuster’ was van het ziekenhuis. Sara Katharina de Bronovo (1817-1887) nam in 1865 het initiatief tot een opleidings-instituut voor diaconessen: verpleegkundigen die hun werk verrichtten vanuit hun christelijk-protestantse overtuiging. Het bevond zich aanvankelijk achter het Lange Voorhout, in de Kazernestraat. De naam van het huidige ziekenhuis is nog altijd ontleend aan Sara’s familienaam.

BezoekadresBronovolaan 5, Den HaagPostbus 96900, 2509 JH Den HaagTel: 070 - 312 41 41Fax: 070 - 312 44 25

Internetwww.bronovo.nl

RedactieGerben Stolk, (eind)redactieKarin de Vries, coördinatieFrancine van der Wiel, redactieBianca van Beek, redactieChristine Le Roy, redactieMasja de Ree, redactie

E-mail redactie: [email protected]

Fotografie:Frank van der Burg Fotografie

Vormgeving:Thielen Peters, Lijnden

Druk:De Bink, Leiden

Oplage:69.000 exemplaren

AuteursrechtArtikelen uit dit blad mogen worden over-genomen na toestemming van de redactie. Bronvermelding is verplicht.

@Bronovo www.facebook.com/Bronovo www.youtube.com/Bronovo

Sara Katharina de Bronovo (1817-1887)

Hoffelijke zorg

´Verpleging uit liefdewerk´, heett e het bij de diaconessen die Bronovo 150 jaar geleden oprichtt en.

Zorgen met hart en ziel, waarbij vooral belang gehecht werd aan dienstbaarheid en wellevendheid.

Zo bekeken is er weinig veranderd. Want al zijn we met onze moderne faciliteiten, kennis en kunde

volledig voorbereid op de toekomst, we hebben nog steeds diezelfde ´ouderwetsche´ mentaliteit.

Het beste van nu combineren we met het goede van toen. Zorg bieden waar je u tegen zegt.

Hoff elijke zorg. Dat is waar we voor staan en waar we voor gaan. Ook de volgende 150 jaar.

Nu samen met onze fusiepartner Medisch Centrum Haaglanden.

Het goede van toen

het beste van nu

4 • SARA DE BRONOVO SARA DE BRONOVO • 5

Even knuffelen

De telefonische- en chathulpdienst Sensoor Den Haag organiseerde de knuffelcampagne weer tijdens de Week tegen Eenzaamheid. De achtergrond: veel patiënten in een ziekenhuis voelen zich eenzaam en hebben behoefte aan een praatje. Debby (rechts op de foto) en een aantal vrijwilligers deelden daarom niet alleen knuffels uit, maar boden ook persoonlijke aandacht, positivisme en een luisterend oor. Vele patiënten waardeerden het initiatief.

Het is een traditie dat bekende Hagenaars meedoen aan deze actie. In vorig jaren werden Bronovo-patiënten geknuffeld door politica Lea Bouwmeester, nachtburgemeester René Bom en mediapersoonlijkheid Henk Bres.

Debby Roukens in het ziekenhuis. Nee, de bekende radiopresentatrice van Omroep West was onlangs niet voor een ongerief of behandeling in Bronovo. Debby maakte haar opwachting tijdens de jaarlijkse ‘knuffelcampagne’.


Mensen26 Alles voor de oudere patiënt

42 Tennissen en oogstdiensten

Medisch10 Gezinsvriendelijke keizersnede

22 Weetjes over de maag

34 Maatwerk bij borstkanker

39 Verklaard: maagzuur

Lifestyle14 Tips voor beeldschermwerkers

24 Hockeyers goed beschermd

En verder18 Persoonlijk begeleider na ziekenhuisopname

20 De duif van Bronovo

21 Tevreden patiënten

30 Van gips naar glasvezel

40 Hoogste punt nieuwe vleugel

43 Nieuw: radiologie in Wassenaar

46 Allerbeste zorg bij dementie

48 Valet parking

49 Service voor expats

Algemeen51 Service & Informatie

57 Alle medisch specialisten

inhoudsopgave

10

24

46

40

21

30

43


NUTTIG BIJ ZWANGERSCHAP Wat staat mij precies te wachten wan-neer ik binnenkort beval in Bronovo? Maandelijks laten moeders - én hun partner - zich hierover bijpraten tijdens een informatieavond in het ziekenhuis. Dit zijn de volgende data:

• Maandag 12 januari• Maandag 2 februari• Maandag 2 maart

Oók het bezoeken waard: de informatieavond ‘Schildklier en zwangerschap’ op dinsdag 3 maart. De schildklier speelt een belangrijke rol rondom en gedurende de zwangerschap. Een eventuele schildklieraandoeningen kan dan grote invloed heb-ben. Niet alleen op het verloop van de zwangerschap, maar ook op de ontwikkeling van het kind. U wordt bijgepraat door internist Sharita Ramautar en een gynaecoloog.

Een avond bijwonen? U kunt zich opgeven via het Bureau Patiëntenvoorlichting: 070 - 312 43 43 (dagelijks van 10.00 tot 16.00 uur) en [email protected].

In 1865 werden de deuren geopend van de ’s Gravenhaagsche Diaconessen- Inrichting, met als eerste ‘besturend zuster’ Sara Katharina de Bronovo, aan wie het latere hospitaal haar definitieve naam ontleende.

Bronovo kende veel verhuizingen en verbouwingen, om steeds de juiste zorg en dienstverlening te kunnen blijven bieden en te voldoen aan de wensen van de patiënten en de professionele kwaliteit.

Op 4 februari 2015 bestaat Bronovo 150 jaar. Er mag dan veel veranderd zijn, de Bronovo-mentaliteit is dat niet. Er wordt

onverminderd grote waarde gehecht aan service, comfort, dienstbaarheid en wellevende omgangsvormen, waarbij persoonlijke aandacht net zo belang-rijk is als medische aandacht. Wat dat betreft is Bronovo nog een beetje ‘ouderwetsch’. Maar met moderne facili-teiten, kennis, kunde en het samengaan met het topklinische Medisch Centrum Haaglanden (MCH) volledig voorbereid op de toekomst.In 2015 besteedt Bronovo aandacht aan de historische mijlpaal van 150 jaar. Er zal onder meer een tentoonstelling in huis komen. Ook worden van februari tot mei extra activiteiten georganiseerd voor patiënten en bezoekers.

NIEUWE BEHANDELINGEN OOGHEELKUNDEPatiënten met de oogziekte macula degeneratie kunnen zich sinds kort laten behandelen bij de polikliniek Oogheel-kunde van Bronovo. Nieuw is ook dat mensen met staar tijdens een operatie op maat gemaakte lenzen krijgen inge-bracht.

Het zijn vooral ouderen die baat hebben bij deze service. Dicht bij huis ontvangen zij toegankelijke en vertrouwde zorg. Plaats van handeling is de polikliniek in Gezondheidscentrum Hubertusduin, vlak bij het ziekenhuisgebouw. Voor patiënten met macula degeneratie is het niet langer nodig zich jaarlijks zeven tot acht keer te melden in het LUMC in Leiden. In Bronovo kunnen zij nu een injectie krijgen die de vaatgroei in het oog vermindert.

Wie Bronovo betreedt, komt sinds kort binnen in een vernieuwde, lichte en ruime ontvangsthal. U heeft nu ook meer moge-lijkheden om te zitten. De ontvangsthal is feestelijk geopend op vrijdag 17 oktober.

Nieuw in de hal is ook de ingebruikname van de twee registratiezuilen. Patiënten kunnen daarmee hun patiëntenpas laten maken. Wie nog niet is ingeschreven bij Bronovo, heeft de mogelijkheid die pas te laten vervaardigen bij de Inschrijfbalie. De vrijwilligers zorgen voor een gastvrije ontvangst en kunnen u helpen bij de registratiezuilen. U vindt de vrijwilligers in het vervolg op een centrale positie in de hal. Verder is het bureau Patiënten-voorlichting in een nieuw jasje gestoken.

Nóg een aangename verandering: voort-aan kunnen patiënten en bezoekers zeven dagen per week een kop koffie of gezonde maaltijd nuttigen in restaurant de Orange-rie, gelegen naast de ontvangsthal.

De openingshandeling in de ontvangsthal werd mede verricht door Ronald Brugge-ling. Hij is al meer dan vijftig jaar patiënt in Bronovo. Jeannette Kortekaas, ruim veer-tig jaar een toegewijd medewerkster van het ziekenhuis, was er ook bij betrokken.

150 JAAR BRONOVO: OUDERWETSE ZORGZAAMHEID, MODERNE ZORG

U wílt die vriend, dat nichtje of uw oma wel opzoeken in het ziekenhuis, maar u woont te ver weg. Of er is eenvoudigweg geen tijd. Via de website van Bronovo kunt u dan heel makkelijk iets laten bezorgen. Verder zoeken is niet nodig: na een paar muisklikken is uw bestelling in behandeling.

“Laatst hebben we een patiënte cho-colade en bloemen gebracht. Besteld door haar broer. Vanuit Berlijn!”, vertelt

Gerbert van Aken, hoofd Hotel Service van Bronovo. “Daar keek ze van op. Zoiets ver-wacht je niet.”

Op de pagina van Comfort Ser-vice, op www.bronovo.nl, vindt u onze webshop met verwennerijen. Het assortiment is gevarieerd, van kleine lekkernij tot uitgebreid Comfort Pakket. Een medewerker van Comfort Service levert alles af, met cadeaukaartje.

BLUMEN AUS BERLIN

KORTNIEUWS

ONTVANGSTHAL VERNIEUWD


M o e d e r, k i n d e n p a r t n e r b i j e l ka a r t i j d e n s

ke i ze rs n e d e

‘ NATUURLIJKE BEVALLING NAGEBOOTST’

Een feest noemt Susanne van de Velde de gezinsvriendelijke keizersnede in Bronovo. “Eigenlijk ontbraken alleen de slingers”, lacht ze, terugkijkend op de geboorte van haar tweede dochter. Haar boodschap: aan-staande moeders, zo kan het ook!

&PATIËNTPROFESSIONAL

De eerste zwangerschap van Susanne (35, drukke baan) eindigde ook in een keizersnede. Zij zegt: “De ontslui-ting vorderde niet en het kindje lag niet goed voor het geboortekanaal. Bovendien bleek Roos ook een heel grote baby, 4100 gram.”Dat was begin 2012. Een half jaar na die spoedkeizer-snede was Susanne weer zwanger. Welbewust. Ze wilde haar kinderen graag snel na elkaar krijgen. Eigenlijk, vertelt ze, is het na een keizersnede gebruikelijk een jaar te wachten met een nieuwe zwangerschap. Maar haar herstel verliep zó voorspoedig, dat ze het wel aandurfde. Ook al was haar litteken nog niet helemaal ‘gerijpt’ en wist ze dat het weer een keizersnede zou worden.“Een natuurlijke bevalling na een keizersnede is meestal goed mogelijk, maar de voor- en de nadelen van zo’n bevalling na een keizersnede moeten goed worden besproken. Het was de verwachting dat mijn tweede kind groter zou zijn dan Roos, wat de kans op opnieuw een keizersnede aannemelijk maakte. Mijn gynaecoloog in Bronovo, Kim Boers, adviseerde in mijn geval een


‘ OP DE DAG VAN DE INGREEP WAS IK ’S MORGENS NOG OP HET STRAND’

“Soms duurde het wel anderhalf uur voordat zij haar baby en partner weer zag”, zegt Boers. “Terwijl het eerste uur erg belangrijk is voor de binding tussen moeder en kind. Dat gebeurt via huid-op-huidcontact. Vlak na de bevalling is de baby rustig en gericht op voeding, maar na een uur is het kind vaak slaperig en is de impuls om de borst te zoeken afgezakt. Vroeger lukte het na een keizersnede dan ook niet altijd om binnen een uur de eerste voeding te geven. Maar nu gebeurt dat soms al op de operatiekamer!”Met de baby op haar borst wordt de moeder goed afgeleid en verdwijnt de eventuele pijn van de operatie veel meer naar de achtergrond, aldus Boers. “Het lijkt er bovendien op dat de temperatuur van het kind stabieler blijft op de huid van de moeder. Daar is al wetenschap-pelijk over geschreven, maar we doen er zelf ook onderzoek naar.”

Happy familySusanne heeft louter goede herinnerin-gen aan de geboorte van Floor, nu ander-half jaar geleden. “Ik heb er zelfs foto’s van, echt mooie foto’s van een lief kindje dat bij mij ligt terwijl de gynaecoloog nog bezig is. Een happy family, tegen de ach-tergrond van blauwe operatiedoeken.” Ze heeft zelfs meegekeken. “Vanaf het moment dat ze zover zijn dat het kind komt. Je ziet het kind uit je buik komen.

Ze drogen haar ietsje af en leggen haar dan in één beweging bij je. Ook al blijft het een grote operatieve ingreep, er wordt geprobeerd om een natuurlijke bevalling na te bootsen. Ook voor mijn man was het een positieve ervaring.”

Direct aan de moederborstOf er een direct verband is met de geboorteomstandigheden van Floortje weet ze niet zeker. Maar feit is wel dat haar jongste dochter direct de moeder-borst wist te vinden. Bij de oudste is borstvoeding nooit goed gelukt. Susanne: “Natuurlijk kan dat ook met andere factoren te maken hebben. Maar ik denk dat die totale ontspanning van de gezinsvriendelijke keizersnede wel verschil maakt.” Voor veel vrouwen, weet zij, voelt het als een teleurstelling als zij hun kind via een keizersnede ter wereld moeten brengen. Om die reden wil zij graag haar verhaal vertellen. “Het is heel geruststellend te weten dat het ook fijn kan verlopen als het geen natuurlijke bevalling is geworden. Dat is belangrijk.”

Bevallen in BronovoJaarlijks worden ongeveer 2500 kinderen geboren in Bronovo. 1900 keer is sprake van een ‘medische bevalling’, onder leiding van een gynaecoloog. Een kwart daarvan zijn keizersnedes. En van dát kwart betreft de helft geplande, gezins-vriendelijke keizersnedes.

“Een keizersnede is en blijft een grote operatie”, zegt gynaecoloog Kim Boers. “Daarbij zijn er potentieel altijd meer complicaties. Denk aan meer bloedverlies, wondinfecties of trombose dan bij een vaginale beval-ling. Het herstel duurt langer. Doordat ze minder makkelijk beweegt, kan de vrouw minder snel zelf voor haar kind zorgen. Zeker als er al andere kinderen in het gezin zijn, is dat jam-mer. Vandaar dat wij niet zomaar een keizersnede adviseren. Een vaginale bevalling verdient de voorkeur, vooral bij een eerste kind. ” Na een eerdere keizersnede blijft een vaginale bevalling mogelijk. In 99 van de 100 gevallen gaat dat zonder problemen. Boers: “Een realisti-sche inschatting van alle factoren is essentieel. Die maken de patiënt en gynaecoloog samen.”

Bewezen kwaliteitMet zijn aandacht voor gezinsgerichte zorg verwierf Bronovo belangrijke certificaten en kwaliteitskeurmerken. Het ziekenhuis kreeg in 2013 opnieuw het WHO/UNICEF Borstvoedingscer-tificaat en in 2012 een Smiley van de Stichting Kind en Ziekenhuis. Verder ontving Bronovo de Freya Pluim voor fertiliteitszorg.

keizersnede. Daar was ik het helemaal mee eens.”

Samen beslissenKim Boers: “Na een eerdere keizersnede beslissen we samen met de vrouw wat bij een volgende bevalling het beste is. Zíj moet een goed gevoel hebben over haar keuze. De reden van de eerste keizersnede speelt daarbij een belang-rijke rol. Als je een keizersnede hebt gehad omdat het kind in stuitligging lag, is er meestal nooit ontsluiting geweest. Dan is het heel goed mogelijk dat een vaginale bevalling wel lukt bij een hoofd-ligging van het volgende kind.” Via vriendinnen en in haar zwanger-schapsklasje had Susanne gehoord over de gezinsvriendelijke keizersnede in Bronovo. Zij ervoer daarna dat een geplande keizersnede een heel ontspan-

nen procedure kan zijn. “Je weet beter waar je aan toe bent. De zorg voor onze oudste konden we van tevoren regelen en de kraamzorg was ook op de hoogte. Iedereen is ontspannen.

Echt: op de dag van de keizersnede was ik ’s morgens nog op het strand.”

Van begin tot eindHet grote verschil tussen een gewone en een gezinsvriendelijke keizersnede is dat moeder, baby en partner van begin

tot einde bij elkaar blijven. Dat kan nu omdat de temperatuur in de opera-tiekamer voor een gezinsvriendelijke keizersnede wordt verhoogd. Zo raakt de baby niet onderkoeld. “We doen het

natuurlijk alleen op deze manier als er geen gevaar is voor de moeder of de baby”, stelt Boers. Vroeger werd de baby met het oog op onderkoeling meege-nomen naar de couveuse op de verpleegafdeling. Dat gebeurde al na vijf

minuutjes ‘kennismaken’ op de borst van de moeder. De vader ging met het kind mee, terwijl de vrouw alleen in de operatiekamer achterbleef om te worden gehecht. Daarna verhuisde zij naar de verkoeverkamer om bij te komen van de operatie.

Gynaecoloog Kim Boers

‘ EERSTE UUR BELANGRIJK VOOR BINDING MOEDER EN KIND’


VOOR BEELDSCHERMWERKERS

TipsBril nodig?Ingespannen turen naar uw scherm kan ook leiden tot ongezonde spanning. Een groter lettertype of inzoomen op uw schermdocumenten geeft uw ogen meer rust. Het kan zijn dat u voor beeldschermwerk een (andere) brilsterkte nodig heeft dan voor uw papierwerk. Er bestaan ook speciale beeldschermbrillen.

Nek-, schouder- en armspieren rekkenGebruik uw lunchpauze voor een wandelingetje en probeer driemaal per dag een paar simpele oefeningen te doen. Beweeg bijvoorbeeld een minuut lang uw linkeroor naar uw linkerschouder en daarna uw rechteroor naar de rechterschouder. Rek uw armspieren door met uw andere hand uw pols te buigen. Eerst naar boven, dan naar beneden. Een duidelijk filmpje met oefeningen vindt u op www.rsitips.nl.

Meer informatie en tips vindt u op www.rsitips.nl.

Zes uur maxKANS wordt veroorzaakt door te lang achtereen in dezelfde houding dezelfde kleine bewegingen (op het toetsenbord en met de muis) te maken. Zorg daarom regelmatig voor kleine pauzes in uw werkdag, bijvoorbeeld tien minuten na twee uur schermwerken. Daar bestaat speciale pauzesoftware voor. Voorbeelden: de Beeldschermtachograaf, MacBreakZ, Arsio, Workpace, Workrave, EasyFWD en Twitch. De meeste pakketten zijn gratis of ze kunnen gedurende een periode kosteloos worden getest. Zes uur beeldschermwerk per dag geldt als ‘gezond’ maximum.

Goede houding?Bekijk uw werkplek en -houding kritisch. Staan uw beide voeten stevig op de grond of op een voetenbankje? Maken uw ellebogen, knieën en heupen een hoek van circa 90 graden? Zijn uw polsen recht, staat ook uw nek recht? Voor een optimale zithouding zet u de bureaustoel in de kantelstand, zodat de rug volledig wordt ondersteund en de onderarmen lichtjes op de armleuningen steunen. Voorkom zwaar leunen op het bureau. Dat doet u door het toetsenbord en de muis zo dicht mogelijk naar u toe te schuiven.

tip 3

tip 1

tip 2

Ideale afstandNiet alleen de hoogte, ook de afstand tot uw beeldscherm is belangrijk. Algemeen wordt aangenomen dat 50 tot 70 centimeter het best is.

tip 4

tip 5

Muis minderDe computermuis wordt massaal gebruikt sinds de jaren tachtig. Het attribuut lijkt een deel van het euvel te hebben veroorzaakt. Wissel de muis daarom af met toets-commando’s. Veel gebruikt zijn bijvoorbeeld Ctrl+C voor kopiëren, Ctrl+X voor knippen en Ctrl+V voor plakken. U kunt ook proberen of een andere muis minder spanning oplevert. Denk bijvoorbeeld aan een tekenpen, trackball of verticale muis.

tip 6

HulpmiddelenErgonomisch gevormde hulpmiddelen kunnen verlichting bieden. Voorbeelden: vlindervormige toetsenborden, documenthouders, armen polssteunen, bureaustoelen en zadelkrukken. Helaas werken ze niet voor iedereen.

tip 7

Licht en lichtinvalZorg voor voldoende licht, maar laat geen vervelende lichtreflectie op uw scherm ontstaan. Zet uw beeldscherm niet te dicht bij een raam. Plaats het verder bij voorkeur haaks op het raam. Speciale beeldschermkappen kunnen reflectie tegengaan.

tip 8

Ook na het werkPreventie van KANS richt zich vooral op de werkplek. Maar ook in uw privéleven kunt u veel doen. Zorg bijvoorbeeld dat u bij het aanrecht en andere werkoppervlakken ontspannen en rechtop kunt staan. Til niet te zwaar. Neem een fiets met terugtraprem in plaats van handremmen. Als u lichte huishoudelijke werkzaamheden pijnvrij kunt doen, begin dan voorzichtig met zwaardere klussen zoals stofzuigen of schoonmaken. Wissel rust en beweging af.

tip 9

BewustzijnMisschien wel het belangrijkst is dat u zich bewust bent (en blijft!) van uw lichaamshouding. Maar ook van uw werkmentaliteit en -situatie. Gedreven personen en mensen in stressvolle beroepen zijn extra kwetsbaar voor KANS. Zij negeren hun klachten vaak. Maar: hoe langer de klachten al bestaan, des te langer de herstelperiode. Blijf dus niet doorwerken met pijn.

tip 10

KANS (klachten van arm-nek-schouder, voorheen vaak RSI genoemd) is de schrik van iedere beeldschermwerker. Misschien kent u het getin-tel en de pijn in armen en handen zelf ook wel. Tien tips om gezond de werkweek door te komen.

Met de ziel van toen

Bronovo_adv_420x276_Operatie.pdf

voor het hart van nu

Hoffelijke zorg


PGBWie een persoonsgebonden budget (PGB) heeft met indicatie ‘begeleiding’, kan de activiteiten van de persoonlijk begelei-der hieruit betalen. Meer weten over de persoonlijk bege-leider? Kijk op www.bronovo.nl bij Comfort Service. Of zoek contact via 026-333 74 32 of [email protected].

‘Initiatief bij de cliënt’Behoud van zelfstandigheid. Meestal is dat de reden dat iemand voor een persoonlijk begeleider kiest, vertelt Maria Wattenberg van Senior Service. Zij heeft al veel mensen thuis bijgestaan na een ziekenhuisopname.

Maria vertelt: “Een zelfstandig wonende oudere dame koos voor deze mogelijkheid in plaats van voor een verpleeghuis, zorghotel of thuiszorg. Zij had tijdelijk behoefte aan aan-spraak, een beetje gezelligheid en een helpend handje. En dan zo snel mogelijk weer op eigen benen staan. Letterlijk, want ze had een heupoperatie achter de rug. Al na een paar dagen kon zij de boel zelf weer oppakken.”Wattenberg verblijft vaak een aantal dagen bij haar cliënten. Ze verzorgt het huishouden, doet de boodschappen en maakt des-gewenst een wandelingetje met hen. “Als er wondverzorging nodig is, komt de thuiszorg. Maar die medewerkers hebben niet de tijd om bijvoorbeeld net even wat extra aandacht te beste-den aan de kleding. Wat ik doe, is aanbieden: zal ik dat even doen? Vaak wil men het zelf proberen. Het initiatief ligt volledig bij de cliënt. Als iemand bijvoorbeeld geen behoefte heeft aan gezelschap, ga ik naar mijn kamertje. Alles draait om de wensen van de cliënt.”

Welkome aanvullingDe landelijke overheid doet per 1 januari 2015 een stapje terug en verwacht dat burgers meer zelf regelen in hun (thuis)zorg. In de nieuwe situatie kunnen de diensten van een persoonlijk begeleider een welkome aanvulling zijn op de zorg die de gemeente biedt.

GeselecteerdDe persoonlijk begeleiders zijn zorgvuldig geselecteerd. Er wordt niet alleen gekeken naar hun motivatie, ervaring en werkhouding, maar ook naar hun verleden. Iedere per-soonlijk begeleider heeft daarom een zogeheten ‘Verklaring Omtrent het Gedrag’. Zo’n verklaring van goed gedrag is afgegeven door de Rijksoverheid. De meeste persoonlijk begeleiders zijn van middelbare leeftijd.

Schoonmaken, koken, de hond uitlaten, boodschappen doen, medicijnen halen, het huis gezellig maken. Als u dat wilt, regelt Bronovo na uw ontslag uit het ziekenhuis een persoonlijk begeleider die u thuis helpt en gezelschap biedt.

Een opname in het ziekenhuis. Niemand zit erop te wachten. In Bronovo heeft u tijdens uw verblijf in elk geval de zekerheid van 24 uur per dag optimale zorg. Van alle medewerkers, specialisten, zaalartsen en verpleegkundigen, maar ook van onze vrijwilligers.Maar hoe zit het daarna? Voor sommi-gen is het ontslag uit het ziekenhuis en de terugkeer naar huis een bron van zorg. Daarom biedt Bronovo een nieuwe service aan, waarmee we onze zorg verlengen tot na de opname. We laten niemand zomaar alleen naar huis gaan!

Professionele mantelzorgerEen persoonlijk begeleider, dat is niets anders dan een professionele man-telzorger. Iemand die zorgt dat u geen omkijken heeft naar taken waar u om welke reden dan ook niet aan toe komt.

Bronovo biedt deze dienst aan in samen-werking met partnerorganisatie Senior Service, specialist in dienstverlenende services.

Niet iedereen heeft thuis een partner die voor opvang kan zorgen. En niet iedereen kan terugvallen op een sociaal netwerk van familie, vrienden of buren. Velen willen ook geen claim leggen op de kostbare tijd van anderen. Zij koesteren hun onafhankelijkheid en houden liever zelf de regie over hun leven. Dat geldt net

gezellig&NIEUWE SERVICE NIET ALLEEN VOOR SENIOREN

zo goed voor jongere patiënten als voor ouderen. De persoonlijk begeleider is dan ook zeker niet exclusief voor senioren bedoeld.

Extra luisterend oor De persoonlijk begeleider is er desgewenst ook bij tijdens latere controles in het ziekenhuis. Hij of zij kan dan bijvoorbeeld vervoer naar en van Bronovo verzorgen. Ook tijdens de opname al kan een per-soonlijk begeleider u of uw familielid helpen. Met een extra luisterend oor tijdens arts-consulten, maar ook door de was te doen, schone kleding te brengen en thuis de post uit de brievenbus te halen. Kortom, dankzij de persoonlijk begeleider kan de patiënt in het ziekenhuis gerust zijn dat alles thuis goed is geregeld. Thuis kan hij/zij veilig en goed verzorgd herstellen en is er gezelschap en aanspraak.

Persoonlijk begeleider tijdens en na ziekenhuisopname

Handig


Van oorsprong heette Bronovo de ’s Gravenhaagsche Diaconessen-Inrichting. ‘Kranken verplegen naar ziel en lichaam, is de hoofdzaak waartoe de Diaconesse in deze inrichting zich verbindt.’ Zo werd de taak omschreven waarvoor de zusters zich gesteld zagen.

ZinnebeeldAls symbool voor deze ‘verpleging vanuit liefdewerk’ werd een duif gekozen. Niet verwonderlijk: in het christendom is de duif van oudsher vooral het symbool van de Heilige Geest. Zo wordt bijvoorbeeld in het verhaal van Jezus’ doop in de Jordaan verteld dat de Heilige Geest in de gedaante van een duif op Hem neer-daalde. In vele culturen overigens geldt de duif als zinnebeeld van de levens-geest, de adem en de ziel, de vrouwelijk-heid en moederlijkheid.

Zorg waar je u tegen zegtMaar de duif had voor de diaconessen een bredere betekenis. Hij verwoordde de mentaliteit van hun zustergemeen-schap. Alles op alles zetten voor de patiënten. Een mentaliteit die nog steeds doorklinkt in Bronovo. En vooral daar staat de duif in het Bronovo-logo tegenwoordig voor. Service, comfort en wellevendheid. Zorg waar je u tegen zegt. Niet voor niets wordt er in Bronovo bewust geïnvesteerd in gastvrijheid, com-fort, seniorvriendelijkheid en kwaliteit.

Hoffelijke zorgDe tijden zijn misschien veranderd, de duif is gebleven. Onverbrekelijk verbon-den met Bronovo en duidelijk aanwezig in het nieuwe gestileerde logo, symboli-seert hij nog steeds de drijfveren van de diaconessen die in 1865 het ziekenhuis stichtten: geborgenheid, inspiratie en bewogenheid. Hardop vertaald in het nieuwe motto: Hoffelijke zorg. Want dat is wat Bronovo wil bieden. Nu, en in de toekomst.

De duifVAN BRONOVO Bronovo is blij met de waardering, maar

ziet de onderzoeksresultaten vooral als aansporing om patiënten nóg beter van dienst te zijn.“Wij vinden het heel belangrijk te weten wat de patiënt van ons vindt”, zegt Simone Schellekens, beleidsmedewerker kwaliteit. “Daarom houden we jaarlijks een enquête. Zo komen we erachter welke onderdelen van onze zorg in de smaak vallen en waarop we dus moeten voortborduren. Maar het leert ons ook wat nog voor verbetering vatbaar is. We danken dan ook de ruim duizend patiën-ten die van 8 september tot 5 oktober hun ervaringen met ons hebben gedeeld.”

BejegeningIedereen die in die periode een kliniek of polikliniek bezocht, bloed liet prikken of een röntgenfoto maken, werd verzocht vragen over Bronovo te beantwoorden. Bijvoorbeeld: hoe heeft u de bejegening door de verpleegkundigen ervaren? Of: hoe beoordeelt u de bewegwijzering? Deelnemers gaven hun mening via een computer in de ontvangsthal of stuurden later een antwoordformulier naar het ziekenhuis.

Bronovo kreeg als totaalcijfer een 8,3. Hetzelfde als in het najaar van 2013. Tegelijkertijd lieten nóg meer patiën-ten dan de vorige keer weten dat zij hun familieleden en kennissen zouden aanbevelen naar Bronovo te gaan als die ziekenhuiszorg nodig hadden. Vooral de bejegening door medisch specialisten, arts-assistenten, verpleegkundigen en anderen in Bronovo wordt hoog gewaar-deerd.

Schellekens: “Bronovo staat voor ‘Hof-felijke zorg’. Het is fijn om te zien dat patiënten onze bejegening dan ook als zodanig ervaren.”

KopgroepKort na de enquête naar ervaringen van patiënten kwam hetzelfde beeld naar voren uit het jaarlijkse landelijke zieken-huisonderzoek van weekblad Elsevier.

Tessa Faas is eveneens beleidsmedewer-ker kwaliteit. Zij vertelt: “Elsevier meldde begin november dat Bronovo behoort tot de ‘selecte groep van zestien ziekenhui-zen die hebben bewezen een consistente kopgroep te vormen’ Een kopgroep die optimale zorg waarborgt op basis van de eisen die ziekenhuizen aan zichzelf stellen. Volgens Elsevier scoort Bronovo maximaal op patiëntgerichtheid.”

VerbeteringMooie woorden natuurlijk, maar wat moet nog worden verbeterd in de dienstverlening aan patiën-ten? “De informatievoorziening kan altijd beter”, zegt Faas. “Zeker als het gaat om een uitgelopen spreekuur. Dat is de belangrijk-

ste verbetering die patiënten wensen. Patiënten willen graag weten waarom ze langer moeten wachten dan gedacht. Ze hebben er begrip voor als bijvoorbeeld de arts is weggeroepen voor een spoed-patiënt, maar willen daarover wel op de hoogte worden gebracht. Dat is iets waaraan we verder gaan werken.”

RAPPORTCIJFERPatiënten tevreden over Bronovo

AANSPORING VOOR NÓG BETERE DIENSTVERLENING

Patiënten zijn tevreden over Bronovo. Zij geven het ziekenhuis gemiddeld het rapportcijfer 8,3. Dat blijkt uit het recente onderzoek naar ervaringen van patiënten.

8,3

22 • SARA DE BRONOVO

Eenrichtingsverkeer Ook bovenaan de maag bevindt zich een sluitspier. Die zorgt ervoor dat de maaginhoud in de maag blijft en niet terugvloeit naar slokdarm en mond. Normaal gesproken geldt hier dus eenrichtingsverkeer. Alleen wanneer we braken, gaan de bewegingen van het maagdarmkanaal in tegengestelde richting: de maag ‘keert zich om’.

Elastische zak Onze maag heeft geen vast volume. Het is in feite een elastische zak. Leeg is hij plat, vol heeft hij een inhoud van ongeveer drie liter en is hij circa dertig centimeter lang.

Zuuraanvallen Dagelijks produceren we ongeveer anderhalf liter maagsap. Een belangrijk bestanddeel daarvan is maagzuur, waarmee onder andere bacteriën onschadelijk worden gemaakt. Een laagje over het maagslijmvlies zorgt ervoor dat de maagwand de zuuraanvallen van het maagzuur kan verdragen. Het maagslijmvlies produceert dus zuren waar het zelf tegen moet worden beschermd.

Miljoenen kliertjes De maagwand is ongeveer een halve centimeter dik en bestaat uit verschillende laagjes. De binnenste is de slijmvlieslaag. Daar produceren miljoenen kliertjes het maagsap. Bloedvaten en zenuwen lopen door de middelste laag: de bindweefsellaag. Aan de buitenzijde zit de spierlaag die ons voedsel mengt, maalt en transporteert.

Drie uur De maag heeft ongeveer drie uur nodig voor de verwerking van een gewone warme maaltijd. Een vette hap vergt meer tijd en inspanning. Die ligt dus zwaar op - en lang in - de maag. Het totale verteringsproces kan 24 tot 48 uur duren.

De liefde van de man... … gaat door de maag. Nou, misschien, maar het is moeilijk meetbaar. Makkelijker te meten is de weg van vast voedsel door de maag van de man. Dat volgt uiteraard hetzelfde parcours als bij een vrouw, maar verlaat wel sneller het bovenste reservoirgedeelte van de maag. Mogelijk is dat de reden dat mannen vaak sneller plaats hebben voor een snack.

Onderzoek Bronovo “In Bronovo doen we veel maagonderzoek, vaak na verwijzing door de huisarts”, zegt Jonathan Lai. Hij is één van de maag-, darm- en leverspecialisten in Bronovo en het MCH. Het gaat vooral om endoscopische onderzoeken, ook wel gastroscopie genoemd. Onder lokale verdoving (een spray achterin de mond) wordt een flexibele buis via de mond naar de maag geleid. Lai: “We kunnen dan slokdarm, maag en twaalfvingerige darm bekijken en zien of sprake is van bijvoorbeeld een maagzweer, maagvliesontsteking of een middenrifbreuk. Door dat laatste ontstaan maagzuurklachten.” Geruststellend: “Niets om bang voor te zijn. Het onderzoek is in vijf minuten gepiept.”

Veel informatie over de maag en maagziekten kunt u vinden op de website van de Maag Lever Darm Stichting: www.mlds.nl. Zie ook het artikel op pagina 39.

Stress “Van stress krijg je een maagzweer.” We zeggen het nog steeds, maar weten intussen beter. Veruit de meeste maagzweren worden veroorzaakt door een bacterie, de helicobacter pylori. De klachten zijn meestal te verhelpen met een antibioticakuur in combinatie met maagzuurremmers.

December ligt menigeen zwaar op de maag, omdat het oog vaak groter is dan de maag. Daar kan de maag van omdraaien. En de liefde van de man, gaat die nou echt....? Een nadere kennismaking.

Mengen en malen Het bovenste deel van de maag fungeert als opvangreservoir. Daaronder wordt de voeding in het brede deel vermengd met maagsap. De maagspieren vermalen en kneden de maaginhoud. In het onderste gedeelte wordt de brij opgedeeld in piepkleine ‘porties’ van minder dan één millimeter. Wanneer die door de sluitspier zijn getransporteerd, neemt de twaalfvingerige darm het verteringsproces over.

ORGAAN CENTRAAL

O, pardon! Met ons voedsel slikken we ook veel lucht in. De maag zet dan uit, wil die overtollige lucht kwijt en… de boer is geboren. Wie dit op zichzelf natuurlijke verschijnsel gênant vindt, kan het best voedingsmiddelen als kauwgom en koolzuurhoudende dranken mijden. Overmatig boeren kan een symptoom zijn van bijvoorbeeld een maagzweer of galstenen.


Goed beschermd

Jaarlijks lopen bijna 6.000 hockeyers

mondletsel op tijdens de beoefening

van hun hobby. Voor de Koninklijke

Nederlandse Hockey Bond was dat

eind september reden aan te kondigen

dat vanaf het seizoen 2015/’16 ‘bitjes’

verplicht zijn voor ieder lid.

Toevallig was nét in de weken ervoor Hockey Club Klein Zwitser-land nog eens goed doordrongen van de beschermende werking van bitjes. MKA-Chirurg Sandy Hundepool, tandarts Ruud Ber-revoets en de assisterende medewerkers Linda Snoei, Connie Noordermeer en Annemieke de Wilde van de afdeling Mondziek-ten, Kaak- en Aangezichtschirurgie (MKA) bezochten de Haagse vereniging twee keer.Hun boodschap: bij hockey is het risico op tandletsel groot vanwege de kans om te vallen, contact met andere spelers en de mogelijkheid dat een bal of stick het gezicht raakt. Wie een goede gebitsbeschermer draagt, kan mond- en gebitsbeschadiging voorkomen.

De Bronovo-afdeling liet het niet bij die waarschuwende woorden. De zorgverleners maakten bij leden ook mondafdrukken, die de basis vormen voor het te produceren bitje. In die laatste service voorziet de afdeling ook, waarbij velen kleuren mogelijk zijn. De afdeling MKA deed dit geheel belangeloos - de enige kosten voor de leden waren de materiaalkosten van het bitje - omdat ze grote waarde hecht aan goede gebitsbeschermers.

VOORKOM MOND- EN GEBITS-BESCHADIGING BIJ HOCKEY

Sandy Hundepool en een jonge hockeyer


Verschillende klachten, aandoeningen en medicijnen. Voor menige senior is de expertise van meer dan één medisch specialist nodig. Mevrouw De Vries ervoer de voordelen van kennisbundeling in het Bronovo Behandeladviescentrum Ouderengeneeskunde.

Na een avondje theater met haar dochter en schoonzoon kruipt mevrouw De Vries* (91) nog gerust op een barkruk om gezellig een glaasje wijn te drinken. Niet meer zo moeiteloos als vroeger natuurlijk, maar als de stemming goed is, denkt ze daar niet aan. “Mijn moeder kan nog heel wat”, zegt dochter Else*, niet zonder trots. “Ze is mobiel en onderhoudt, met mijn hulp, zelf haar huis. We doen samen boodschappen. Vaak kookt ze nog zelf.”

Toch ging Else in oktober met haar moeder naar het Bro-novo Behandeladviescentrum Ouderengeneeskunde. Het initiatief kwam van de nieuwe huisarts van mevrouw De Vries. De oudere dame heeft al jaren verschillende klach-ten waarvoor ze medicijnen krijgt. Een hartaandoening (angina pectoris; een drukkend gevoel op de borst), een hoge bloeddruk en een verhoogd cholesterolgehalte. Voor een probleem aan de longen gebruikt ze dagelijks een inhalator met Spiriva.“En al jaren slaaptabletten”, vult Else aan. “Na het overlijden van haar tweede man, nu veertien jaar geleden, gebruikt zij ook een antidepressivum.”

TeamEen hele waslijst. Dat is bij veel ouderen niet ongebrui-kelijk. Door de jaren heen ontstaan nieuwe klachten waar-voor telkens weer een recept wordt uitgeschreven. Reden voor de nieuwe huisarts van mevrouw De Vries om door het multidisciplinair team van medisch specialisten in het Bronovo Behandeladviescentrum Ouderengeneeskunde te laten beoordelen of die medicatie nog optimaal was.

Alles voor de oudere

Bronovo Behandeladviescentrum Ouderengeneeskunde

IS DE MEDICATIE NA AL DIE JAREN NOG OPTIMAAL?

De man op de foto komt niet voor in het verhaal


BETERE HARTSLAG EN PRETTIGER GEVOEL

Of was wellicht bijstelling nodig? Boven-dien vermoedde de huisarts dat er meer aan de hand was. Want alleen thuis, zon-der afleiding, is mevrouw De Vries een ander mens, vertelt Else. Dan piekert ze en is ze zich doorlopend bewust van haar kwalen. De zorgen daarover en de angst voor de toekomst uit zij niet direct. Om hulp vragen wil ze niet, maar ze verwacht des te meer van haar naasten, vooral van haar dochter.

Else: “De fysieke situatie van mijn moe-der is eigenlijk al jaren redelijk stabiel, maar haar claimgedrag is sterker gewor-den. Soms verlangt ze iets te veel van me, hoewel ik haar natuurlijk geen dag zou willen missen.” In wezen, weet Else zeker, wordt het gedrag van haar moeder beïnvloed door een gevoel van eenzaam-heid en onveiligheid. En dat is ontstaan na het overlijden van haar tweede man. Geheugentestje“De eerste afspraak in het Behandel- adviescentrum was al een paar dagen na ons bezoek aan de huisarts. We zijn begonnen bij een assistente die mijn moeder op haar gemak stelde. Ze heeft

bloed afgenomen en een geheugentestje met haar gedaan. Mijn moeder deed daar een beetje lacherig over, maar bleek sommige dingen toch niet goed te hebben onthouden.”

Daarna werden een hartfilmpje en een echo gemaakt en spraken moeder en dochter met cardioloog Soeresh Somer. Hij constateerde een hoge hartslag én een kleine opening bij de hartklep. Daardoor moet het hart extra hard werken. Mevrouw De Vries kreeg meteen een recept voor een middel dat de hart-slag verlaagt. “Mijn moeder kreeg waarop ze had gehoopt. Zij wist immers zeker dat er iets met haar hart was. ‘Zie je wel?’, zei ze. Ze was ook bijna ontroerd door de persoon-lijke aandacht van dokter Somer.”

Aansluitend volgde het bezoek aan internist ouderengeneeskunde Gerard Jan Blauw. Hij is ook hoogleraar interne geneeskunde, in het bijzonder ouderen-geneeskunde, aan het LUMC in Leiden. Blauw stelde vragen over haar woon- situatie, haar geestelijke en lichamelijke toestand. Else: “Daarbij is het woord ‘eenzaam’ gevallen.” De medicatie van mevrouw De Vries werd wat bijgesteld om de bloeddruk en hartslag beter te reguleren. Twee weken later volgde de tweede afspraak.

Gelukkig Cardioloog Somer kon al meteen resultaten zien: de hartslag was stukken lager. Mevrouw De Vries voelde zich ook prettiger. In het gesprek met dokter Blauw werd de volgende stap gezet. Hij adviseerde een afspraak te maken met psychiater Jolien Tuijl. Met haar kan ver-der worden gepraat over de gevoelens van angst en eenzaamheid. Volgens Else belemmeren die emoties het haar moe-der iets meer met haar leven te doen, iets te ondernemen en zich gelukkig te voelen.

Seniorvriendelijk ZiekenhuisBronovo behoorde in 2013 tot de eerste ziekenhuizen in Nederland die het keur-merk Seniorvriendelijk Ziekenhuis kregen. Het was ook de eerste organisatie in Den Haag met deze status.

De zorg voor de oudere patiënt is dan ook goed georganiseerd in Bronovo. Internist ouderengeneeskunde Gijs Willemsen: “Voor senioren brengt een ziekenhuisopname extra risico’s mee: een verhoogde kans op infectie, ondervoeding, verward-heid of vallen. Vaak met onherstelbare achteruitgang tot gevolg. Daarom onder-zoeken wij patiënten van zeventig jaar en

ouder voorafgaand aan de opname altijd op deze risicofactoren. Als er aanleiding toe is, worden maatregelen genomen in overleg met patiënt, behandelend specialisten en de verpleging. Voorbeel-den? Ingeval van ondervoeding geeft de diëtiste advies. Is er verhoogd valgevaar, dan wordt bijvoorbeeld gelet op het juiste schoeisel. Vaak worden hierbij ook de familie en de huisarts van de patiënt betrokken, om alvast de opvang ná de ziekenhuisopname goed te organiseren.”

Poliklinische patiënten kunnen op het Bronovo-terrein het Bronovo Behandel-

adviescentrum Ouderengeneeskunde bezoeken. Veel ouderen hebben verschil-lende chronische aandoeningen, met bij-behorende klachten en medicatie. Onder meer een cardioloog, neuroloog, psychi-ater en internist ouderengeneeskunde werken samen om de patiënt hiervoor een op maat gesneden advies te geven. Willemsen: “Eén afspraak is vaak vol-doende: alle onderzoeken en gesprekken met een medisch specialist worden achter elkaar gepland. Dat scheelt veel tijd en onnodig ongemak voor de patiënt.”

“Haar wereld is natuurlijk heel klein geworden. Ze heeft nog één vriendin met wie ze over vroeger kan praten, verder is bijna iedereen uit haar kenniskring overleden. En de mogelijkhe-den die er zijn om iets te doen, grijpt ze nog niet altijd aan.”Else heeft goede hoop dat de psychiater iets voor haar moeder kan betekenen. “In elk geval zal ze de adviezen van een psychiater eerder aannemen dan die van mij.”

* Met het oog op de privacy zijn dit niet de echte namen van moeder en dochter.

Wie operatief een nieuwe heup heeft gekre-gen, moet daarna letterlijk en figuurlijk stap-pen zetten richting herstel. Die revalidatie is mogelijk in het Huis Nebo, het verpleeghuis dat tot dezelfde organisatie behoort als Bronovo.

Het streven is dat de patiënt maximaal dertien weken na binnenkomst weer veilig en in goede conditie naar zijn eigen woning kan.

Groot voordeel: de chirurg die de heupoperatie heeft uitgevoerd in Bronovo, houdt na ontslag uit het ziekenhuis zicht op de patiënt. Elke week bespreekt hij in Nebo de voortgang met onder meer de fysiotherapeut, verpleegkundig specialist en specialist ouderengeneeskunde. De patiënt zelf neemt om de twee weken de stand van zaken door met zijn behandelaren. Wat kan hij inmiddels al en wat worden de volgende doelen waaraan hij werkt in Nebo? Zo houdt de patiënt de gewenste zorg, ook na zijn verblijf in het ziekenhuis.

Revalideren na een heupoperatie is mogelijk in Nebo-locatie het Duin aan de Scheveningseweg 96. Vijftien personen kunnen hiervoor terecht.

Revalideren na heupoperatie


Gips? Eigenlijk wordt op de gipsverbandkamer helemaal geen gips meer gebruikt! De gipsverbandmeester werkt met rollen verband die van glasvezel zijn gemaakt.

Daarmee kan hij alle delen van het lichaam op passende wijze ‘vastzet-ten’, zodat een breuk, of soms een wond, kan genezen.

Alleen de verpleegkundigen op de Spoedeisende Hulp gebruiken nog echt gips. Daarmee spalken ze verse breuken. Gipsverbandmeester Liesbeth van Toorenburg: “Een spalk aanleggen met echt gips is wat eenvoudiger en daardoor beter te doen voor de verpleegkundigen. Bovendien gaat het de zwelling tegen. Patiënten die op de SEH echt gips krijgen, komen na een week bij ons op de gipsverbandkamer. Dan leggen we een kunststof-gips aan. Kunststofgips is veel lichter en daardoor comfortabeler.”

Die kunststofgipsen zijn er niet alleen in veel kleuren, maar ook in ver-schillende soorten. Voor kinderen en bij kleine breuken kan bijvoorbeeld een zwemgips worden aangelegd dat nat mag worden. Soms volstaat bij kinderen een soepele kunststof. Die is simpelweg ‘af te rollen’ nadat de breuk is genezen. Van Toorenburg: “Dan hoeven we niet met een speciale zaag aan de slag om het gips te verwijderen. We maken ook afneembare gipsen, met klittenband. Bijvoorbeeld voor een patiënt die al af en toe oefeningen moet doen met het gebroken ledemaat.”

VAN GIPS

‘LICHTER EN COMFORTABELER’

naar glasvezel

De verzorging van vroeger

Bronovo_adv_420x276_Couveuse.pdf

met de vooruitzichten van vandaag

Hoffelijke zorg


Wie een ziekenhuis bezoekt, wil graag worden geholpen door zorgprofessionals met veel kennis en kunde die snel duidelijkheid geven over de diagnose en eventuele behandeling. Zeker wanneer wordt gevreesd voor een levensbedreigende ziekte. Het is precies de reden dat Medisch Centrum Haaglanden (MCH) en Bronovo vanaf het najaar al hun zorg rondom borstkanker hebben geconcentreerd in locatie MCH Antoniushove in Leidschendam.

De meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen boven de dertig jaar is borstkanker. De ziekenhuizen MCH en Bronovo hebben de krachten gebundeld om patiënten uit de regio Den Haag en omstreken zo goed mogelijk van dienst te zijn. Voordeel van de samenwerking is óók dat verwezen vrouwen die de ziekte niet blijken te hebben - gelukkig is dat vier op de vijf keer zo - daarover snel uitsluitsel krijgen en dus niet lang in angst hoeven te verkeren.

Binnen een etmaalMCH en Bronovo hádden hun borst- kankeroperaties al gebundeld in MCH Antoniushove. Nu gaat ook iedereen hierheen voor de intake. Binnen 24 uur na dit bezoek aan de polikliniekbezoek - dat bestaat uit een gesprek en onderzoe-ken - kent de vrouw de diagnose. Heeft zij onverhoopt de ziekte en is een behan-delplan nodig? Dan is dat evenzeer een etmaal na het bezoek bekend, zodat de therapie rap kan beginnen. Dit plan komt tot stand na overleg tussen de medisch specialisten onderling en vanzelfsprekend ook samen met de patiënt.

Beter Onno Guicherit is een van de vier in borstkanker gespecialiseerde oncologisch chirurgen in MCH Antoniushove. Hij zegt: “Hoe vaker je iets ziet, hoe beter je het gaat herkennen. En hoe vaker je iets doet, hoe beter je het gaat beheer-sen. Dat geldt ook voor zorgverleners. Daarom is de mammapoli van MCH- Bronovo ontstaan. Sámen ontvangen we meer patiënten die mogelijk borst-kanker hebben.”

Hij vervolgt: “De aard en vorm van borst-kanker kunnen per vrouw verschillen. Dat betekent dat een patiënt die behandeling nodig heeft die het best past bij haar specifieke situatie. Er bestaan dus vele verschillende behandelingen. Het kan gebeuren dat je als afzonderlijk ziekenhuis maar een beperkt aantal keer per jaar een bepaalde vorm van borstkanker aantreft en behandelt. Op die manier bouw je minder snel kennis en ervaring op dan wanneer je met twee ziekenhuizen de zorg concentreert. Dan kom je die speci-fieke vorm jaarlijks veel vaker tegen.”

KunstDe bundeling van zorg in MCH Anto- niushove heeft ook als consequentie dat de polikliniek - mammapoli genaamd - dagelijks is geopend. Vrouwen kunnen er na een verwijzing door de huisarts dus snel terecht. Guicherit: “Het is voor ons de kunst in een zo vroeg mogelijk stadium goed- en kwaadaardig van elkaar te onderscheiden. Hoe sneller we een verwezen vrouw kunnen zien, hoe eerder wij duidelijkheid kunnen verschaffen.”

De wet van de grote getallen gaat ook op voor vrouwen die besluiten dat zij na een amputatie een nieuwe borst willen krijgen (zie pagina 36). Guicherit: “Dat is het werk van plastisch-reconstructieve chirurgen. Daarvan hebben we er drie die zich in borstreconstructies hebben gespecialiseerd. Zij kunnen bijvoorbeeld een nieuwe borst vervaardigen van weefsel van de vrouw zelf, onder meer uit de buik. Hoe vaker zij dit doen, hoe beter zij de techniek verstaan en hoe beter het resultaat is voor de patiënt.”

Meer informatie:Tel. 0800 - MAMMAPOLI, ofwel 0800 - 626 627 654E-mail: [email protected]

MAATWERK BIJ BORSTKANKER

Snel de juiste diagnose en beste behandeling Hecht teamVrouwen kunnen in de mammapoli van MCH-Bronovo rekenen op de deskundigheid van internisten met het specialisme oncologie, in borst-kanker gespecialiseerde bestralings-artsen (radiotherapeuten), chirurgen, plastisch-reconstructieve chirurgen, in mammografie gespecialiseerde radiologen, pathologen, verpleegkundig specialisten en mammacare- verpleegkundigen.

Beste 25%Patiënten van de mammapoli van MCH en Bronovo verwachten de hoogste zorgkwaliteit. De zorgprofessionals ondernemen daartoe actie op drie terreinen. Steevast is hun ambitie op al die gebieden te behoren tot de beste 25% van de Nederlandse ziekenhuizen.

• De klinische uitkomsten. De medisch specialisten evalueren elke stap van de behandeling en de effecten op de korte en lange termijn. Hadden bepaalde zaken nog beter kunnen worden aangepakt? Zo ja, dan streven zij ernaar dit op te nemen in hun werkwijze.

• De uitkomsten in de ogen van de patiënt. De zorgprofessionals kunnen wel tevreden zijn, maar wat is het oordeel van de patiënt? Vindt zij bijvoorbeeld dat de behandeling tot veel pijn of vermoeidheid heeft geleid? Of hoe beoordeelt zij het cosmetisch resultaat van haar operatie?

• De patiëntervaringen. Is de patiënt bijvoorbeeld van mening dat zij netjes is ontvangen, goed is voorgelicht en een rol heeft gekregen in de besluitvorming over de behandeling?

Geestelijke ondersteuningNatuurlijk, borstkanker is een lichamelijke kwestie, maar gees-telijk kunnen er ook problemen optreden. Het is nogal iets om een levensbedreigende ziekte te hebben en intensief te worden behandeld. Daarom kunnen patiënten van de mammapoli van MCH en Bronovo worden bijgestaan door bijvoorbeeld een maatschappelijk werker of een psychiater die is gespecialiseerd in oncologie. Dat gebeurt zowel rondom de diagnose en behan-deling als tijdens de nazorg.

Roze lintje MCH en Bronovo leveren kwalita-tief goede zorg aan patiënten met borstkanker. Een bewijs daarvoor is het zogeheten roze lintje dat beide ziekenhuizen al gedurende een aantal jaren krijgen toegekend door de Borstkankervereniging Neder-land (BVN). De criteria van de BVN draaien vooral om de patiënt- gerichtheid van de zorg.

Onno Guicherit, oncologisch chirurg gespecialiseerd in borstkanker

Verpleegkundig specialisten mammacare Lida van der Wilden, Christine Ros en Pauline Keunen (vlnr)


Veel vrouwen weten nog niet dat ze na een borstamputatie een nieuwe of verbeterde borst kunnen krijgen die is gemaakt van eigen lichaamsweefsel. Deze operatietechnieken vergoten de kans op een hogere kwaliteit van leven.

Steeds vaker wordt bij een zogeheten reconstructieve operatie weefsel van de patiënt zelf gebruikt. Buikvet bijvoor-beeld. Via http://youtu.be/BSxigGnWLdw kunt u zien hoe plastisch chirurgen van Bronovo en Medisch Centrum Haaglan-den (MCH) dat doen. De beelden zijn opgenomen tijdens Oktober borstkanker-maand, jaarlijks georganiseerd door Pink Ribbon, een stichting die aandacht vraagt voor borstkanker.

Op initiatief van de Nederlandse Vereni-ging voor Plastische Chirurgie maakten ziekenhuizen het mogelijk borstrecon-structies in oktober rechtstreeks te vol-gen op internet of de ingreep achteraf te bekijken. In MCH Antoniushove draaide het om een SIEA-operatie. Dat is een innovatieve reconstructiemethode met lichaamseigen weefsel. De techniek kan worden toegepast bij patiënten met een voldoende ontwikkelde oppervlakkige doorbloeding.

Mikko Larsen is plastisch chirurg van MCH en Bronovo. Hij zegt: “Iedereen kan dankzij de uitzending zien dat plastische chirurgie een opbouwende fase vormt van de behandeling van borstkanker. Het staat er niet los van. Veel vrouwen voelen zich pas genezen als ze de recon-structie hebben ondergaan. Het biedt ze een kans het leven weer zo normaal mogelijk te herpakken.”

Hij vervolgt: “Een reconstructie met eigen weefsel is bovendien de gouden standaard: het biedt de beste kans op een geslaagde reconstructie. Waarom? Vanwege de kleinere kans op een com-plicatie op langere termijn en dankzij een levenslang natuurlijk resultaat. Een borst van eigen weefsel voelt natuurlijker aan dan een prothese, die hard en pijnlijk kan worden omdat het lichaam deze als ‘vreemd’ herkent.”

Nieuwe borst in beeld

Gemaakt van eigen lichaamsweefsel

Plastisch chirurg Mikko Larsen

LEVENSLANG NATUURLIJK RESULTAAT & KLEINERE KANS OP COMPLICATIE


MEDISCH VRAAGJE

MAAGZUURVERKLAARD:

Na een rijke maaltijd krijg ik soms last van maagzuur. Met de feestdagen voor de deur wil ik graag weten of ik daar zelf iets tegen kan doen.

En hoe ontstaat maagzuur eigenlijk?

Heeft u ook een vraag voor deze rubriek? Geef het door via [email protected]. In elk nummer gaat een medisch specialist uit Bronovo in op een lezerskwestie.

De dementiezorg die u zoekt

Kom naar ons open huis op 11 & 12 januari tussen 14.00 en 16.00 uur

op de Badhuisweg 165-167 in Den Haag. Wilt u meer informatie

neem dan contact op met onze locatiemanager Ellen van Spronsen

via 06 101 222 36 of www.marthaflora.nl

Martha FloraDe dementiezorg die u zoekt als thuis wonen niet meer gaat.

De dementiezorg die u zoekt

Maagzuurklachten komen veel voor. Iedereen heeft weleens last van dit

fenomeen, dat ook zuurbran-den of zure reflux wordt

genoemd. “Je hoeft je dus niet meteen

zorgen te maken”, zegt Jonathan Lai. Hij is een van de maag-darm-lever-artsen in Bronovo en MCH. “Alleen als het vaak voorkomt en lang aanhoudt, is een bezoek aan de dokter raadzaam.”

Het probleem ontstaat doordat

maagzuur van de maag terugstroomt (reflux

betekent terugvloed) naar de slokdarm. De pijnklachten

ontstaan omdat de slokdarm niet bestand is tegen maagzuur. Het

slijmvlies van de maag is dat wel. Lai: “Normaal gesproken kan het maagzuur niet terug omhoog, maar als de ‘maagklep’ onder aan de slokdarm niet goed sluit, krijg je reflux.”

Niet-erfelijke afwijkingDat defect wordt ook wel middenrif-breuk of hernia diafragmatica genoemd. Het is een niet-erfelijke, anatomische afwijking die vrij vaak voorkomt. Lai: “Het

is gewoon een zwakke plek, net als een liesbreuk.” Sommige medicijnen kunnen er ook toe leiden dat deze ‘maagklep’ vaker openstaat. Medicijnen (zuurremmers) kunnen verlichting geven. Maar met eenvoudige maatregelen kunt u zelf bijdragen aan ver-betering. Bijvoorbeeld door niet vlak voor het slapen te eten. Of door het hoofdeinde van het bed op klossen te zetten. Sommige minder voor de hand liggende klachten kunnen ook een uiting zijn van zure reflux. Langbestaande klachten van heesheid bijvoorbeeld. Of nachtelijk hoesten.

Vaker kleine beetjesOvergewicht speelt niet zelden een rol bij maagzuurklachten, aldus Lai. Dan helpt afvallen. “Of vaker kleine maaltijden nemen. Want het gaat niet alleen om die klep, maar ook om hoeveel er in de maag zit.” Hij lacht: “Met name om die grote kalkoen die naar binnen moet.”Het Kerstmaal doorspoelen met een ruime hoeveelheid wijn en andere alcoholische dranken is bepaald geen goed idee. Alcohol is, meer dan vet, een belangrijke veroorza-ker van maagzuur. Nog een advies van dokter Lai: “Eet met de feestdagen rustig, kauw goed. MDL-artsen zien op de feestdagen vaak patiënten die last hebben van vastzittend voedselbrok in de slokdarm. Dat is ónze standaardkost met de feestdagen!”

AFVALLEN IS SOMS DE OPLOSSING


Wat?Het hoogste punt van de Bronovo-nieuwbouw is bereikt in het najaar.

Waar?Links naast de hoofdingang is een nieuwe vleugel met vijf verdiepingen verrezen.

En in de tussentijd?Tot de ingebruikname zijn er bouwwerkzaamheden op het terrein van Bronovo. De Spoedeisende Hulp is gehuisvest in een tijdelijk onderkomen naast het bouwterrein.

Voor wie?De aanbouw is niet alleen bedoeld voor patiënten van de Spoedeisende Hulp. Poliklinieken en een gerenoveerd OK- complex zijn er straks ook te bezoeken.

Hoogtepunt?Manager Facilitair bedrijf Frans van Riel: “Het bereiken van het hoogste punt was feestelijk. Maar het echte hoogtepunt is als we in 2016 onze patiënten in de nieuwe vleugel kunnen ontvangen en behandelen.”

Oud & nieuw?Joop Hendriks, lid Raad van Bestuur van Bronovo: “De nieuwe vleugel is een mooi verbindingspunt tussen oud en nieuw, óók gezien het feit dat Bronovo in 2015 150 jaar bestaat.”

Meekijken?U kunt een film van de bouw van het nieuwe polikliniekgebouw bekijken op de site van bouwer Boele & Van Eesteren. Ga naar www.boele.nl, toets bij de zoekfunctie ‘Bronovo’ in en klik vervolgens op ‘Nieuwe timelaps film Bronovo Ster III’. Boele & Van Eesteren is het bedrijf dat de klus klaart in samenwerking met Bronovo.

Waarom?Patiënten van Bronovo moeten ook in de toekomst kunnen rekenen op de juiste zorg en dienstverlening. Het is zaak dat het ziekenhuis nog beter kan tegemoetkomen aan hun wensen. Daarom is innovatie een groot goed voor Bronovo. Door te vernieuwen, blijft het ziekenhuis bij de tijd. Daar horen ook verbouwingen bij.

HOOGSTE PUNT Nieuwe vleugel


Klein gebaar, groot verschil

Vriend van Bronovo

NÉT DATBEETJE MEER

“In mijn jeugd deed ik mee aan oogst-diensten in Bronovo. Samen met andere jongeren ging ik dan met fruitmandjes langs bij patiënten. Het waren de jaren vijftig, de tijd waarin diaconessen nog verantwoordelijk waren voor een groot gedeelte van de ziekenzorg in Bronovo. Zij organiseerden er ook de kinderkerk waar ik heenging. Wist je dat er toen ook nog een tennisbaan was op het terrein? Daar heb ik regelmatig partijtjes gespeeld met vriendinnen.

Altijd dichtbijIk wil maar zeggen: Brovovo is altijd dichtbij me geweest. Begin jaren vijftig

kwam ik met mijn ouders wonen in de directe omgeving. Nog altijd zeg ik dat

het ziekenhuis ‘in mijn achtertuin’ ligt. Al jaren geleden heb ik besloten Bronovo financieel te steunen. Mijn beide ouders zijn er opgenomen geweest. De zorg

was goed, de voorlichting prima. Ik kon er altijd terecht met vragen over hun situatie. Voldoenden redenen om Vriend te worden.

AfleidingGelukkig zijn er veel mensen die schen-ken aan Bronovo. Op die manier kunnen patiënten nét dat beetje meer krijgen. Afleiding voor zieke kinderen bijvoor-beeld. Of een aangename omgeving. Ik hoop dat nog meer mensen doneren. Dat is belangrijk, zeker in deze tijd waarin de uitgaven voor zorginstellingen onder druk staan.”

TENNISSEN EN OOGSTDIENSTEN IN DE JAREN VIJFTIG

Extra zorgUw steun aan de Stichting Vrienden van Bronovo maakt extra zorg voor patiënten en door medewerkers in Bronovo mogelijk. Wist u overigens dat uw gift onder bepaalde voorwaarden fiscaal aftrekbaar is?

Vrienden van BronovoBronovolaan 52597 AX Den Haag

www.vriendenvanbronovo.nl

Vragen over de stichting en projecten waaraan u een bijdrage kunt leveren? Zoek contact met fondsenwerver Marjolein de Boo: (070) 310 58 75 en [email protected]. Op de website ziet u ook wat Bronovo dankzij donaties al heeft bereikt en nog wil bereiken.

Rekeningnummer: NL42FVLB0699811872, ten name van Stichting Vrienden van Bronovo Den Haag.

Ongeveer 150 particulieren zijn al Vriend van Bronovo. Zij maken extra zorg en service mogelijk voor patiënten. Ook bedrijven en vermogensfondsen steunen projecten. In deze rubriek motiveert een donateur zijn of haar vriend-schap. Deze keer: Coby van Straaten (80) uit Den Haag.

Nieuw: radiologie in Wassenaar

Gevallen tijdens het boodschappen doen? Een kind met een dikke enkel? In Bronovo Gezondheidscentrum Wassenaar aan de Hofcampweg 65 kunnen patiënten zich daar ook melden voor een röntgenfoto of echo-onderzoek. Dat scheelt vaak veel tijd.

“Als een röntgenfoto wordt gemaakt om te kijken of er iets gebroken is, blijkt daarvan in ruim de helft van de gevallen geen sprake te zijn.” Dat zegt Nico Aarts, radioloog bij Bronovo. “Al die patiënten wordt nu dus een rit naar de Spoedei-sende Hulp in Den Haag bespaard.” Wassenaarse huisartsen verwijzen hun patiënten in ongeveer vijftig procent van de gevallen naar Bronovo, schat Aarts. “Dus toen duidelijk werd dat het oude Gezondheidscentrum in 2014 zou wor-den vervangen, was het voor ons vanzelf-sprekend te onderzoeken of we daar een radiologische unit konden openen.” Het uitgangspunt van de gezondheidszorg is dat patiënten zoveel mogelijk zorg ont-vangen in de eerste lijn, bij de huisarts. Het is dan prettig dat ook het radiologi-sche onderzoek kan plaatsvinden dichtbij die huisarts, in de buurt van de patiënt.

VriendenDe huisarts verwijst de patiënt naar de radiologie-unit. De medisch specialisten uit Bronovo die spreekuur houden in het Gezondheidscentrum, kunnen ook ver-wijzen. Voor röntgenfoto’s kan de patiënt er terecht van maandag tot en met don-derdag, van acht uur tot half vijf. Aarts: “Een van onze laboranten maakt de foto en plaatst deze in het röntgeninforma-

tiesysteem. Zo kunnen de radiologen van Bronovo de foto vanuit Den Haag beoordelen.” Op dinsdag-, woensdag- en donderdagochtend komen Aarts of één van zijn collega-radiologen naar Wasse-naar voor de echo-onderzoeken. “Dan zien we zowel patiënten op afspraak als spoedgevallen.” De röntgen- en echoapparatuur in Bronovo Gezondheidscentrum Was-senaar is financieel mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage van de Vereniging van Vrienden van Wassenaar. Voor de volledigheid: de patiënt kan geen CT- of MRI-scan ondergaan in Bronovo Gezondheidscentrum Wassenaar. Hier-voor is wel een bezoek aan de hoofdlocatie van Bronovo noodzakelijk.

PrettigRegelmatig vertellen patiënten Aarts hoe prettig het is dat ze gewoon in Wassenaar terechtkunnen. “Deze setting is laag-drempeliger dan een ziekenhuis.”Er worden vooral veel longfoto’s gemaakt. Maar ook veel foto’s van ledematen. De echo-onderzoeken zijn meestal voor buikklachten. Nu de radiologie-unit goed loopt, zijn ook patiënten welkom uit de omgeving van Wassenaar, zoals Katwijk, Valkenburg en Leidschendam.

Echo-onderzoek en röntgenfoto ’s in de buurt

RITJES NAAR SPOEDEISENDE HULP BESPAARD


Sint OP KINDERAFDELINGHet was op vrijdag 21 november feest in Bronovo. Sinterklaas, de Hoofdpiet en twee andere Pieten verrasten patiëntjes op de kinderafdeling Willem-Alexander met een bezoek. Jongens en meisjes die hier eerder langere tijd hadden verbleven, mochten eveneens van de partij zijn.

De goedheiligman bezorgde ook menigeen een lach op de Spoedeisende Hulp en de polikliniek Kindergeneeskunde. Vervolgens trok hij met zijn gevolg naar het Auditorium op de vierde etage. Daar wachtte Sinterklaas en zijn Pieten een enthousiast onthaal van zingende kinderen en ouders.

Sinterklaas las over ieder kind iets persoonlijks voor uit het grote boek. De Pieten voerden leuke, spannende en hilarische acts op. En natuurlijk kreeg iedere kind een mooi cadeau. Kortom, een heerlijke sfeer en een onvergetelijke dag.

Tot eind oktober was nog geen ebola-patiënt opgenomen geweest in een Nederlands ziekenhuis. Wel werden twee artsen in observatie genomen die hadden gewerkt in West-Afrika, maar gelukkig bleken zij deze infectieziekte niet te hebben.

In alle ziekenhuizen wordt hard gewerkt om de juiste (strenge) voorzorgsmaatre-gelen in te stellen. Die hebben als doel verspreiding te voorkomen wanneer een patiënt met deze gevaarlijke infectieziekte moet worden verpleegd. Bronovo heeft ook alle benodigde maatregelen getroffen. Op bezoek geweest in Liberia, Guinee of Sierra Leone en last van hoofdpijn-klachten, spierpijn en hoge koorts? Dit kunnen symptomen zijn van ebola. Bel de huisarts en vermijd zekerheidshalve contact met anderen. Hij zal beoordelen welke zorg nodig is en kan deskundige zorgverleners inschakelen. Het risico om aan ebola te overlijden, is groot. Helaas is er nog geen medicatie beschikbaar, maar wereldwijd werken wetenschap-pers aan een behandeling. Stel, een patiënt heeft één van genoemde landen bezocht en kampt met klachten die kenmerkend zijn voor ebola. En stel, deze patiënt meldt zich bij Bronovo. Dan mag hij niet het ziekenhuis ingaan, maar wordt hij geholpen op de afdeling Spoedeisende Hulp (SEH), in het gebouw links naast de hoofdingang. De artsen, verpleegkundigen en baliemede-werker op de SEH zijn getraind om deze patiënten te begeleiden. Bij verdenking van ebola gaat de zieke naar een isolatie-ruimte en beoordeelt de arts of het gaat om een sterke verdenking. Als dat zo is, wordt de patiënt overgedragen aan het LUMC in Leiden. Dat is als academisch ziekenhuis gespecialiseerd in de opvang en verpleging van ebola-patiënten.

Bovenstaande informatie geeft de stand van zaken weer in de laatste week van november.

KORTNIEUWS

Werkelijk álles is nieuw in Kapsels Bronovo. Van haarverzorgingsproducten tot interieur. De inrichting wordt nu gedomineerd door de kleuren taupe en licht-beige. Veel bezoekers constateren ook tot hun verrassing dat de kapsalon veel ruimer en lichter lijkt te zijn. Die indruk is te danken aan de verwijdering van een grote kast. Wat natuurlijk hetzelfde bleef: de dienstverlening, ervaring en klant-vriendelijkheid van de vijf kapsters.

KAPSELS BRONOVO VERNIEUWD

ALERT OP EBOLA

Al bij de hoofdingang werd iedereen uitgenodigd naar het Audi-torium op de vierde verdieping te komen. Of het nu ging om patiënten, bezoekers, artsen of verpleegkundigen. Bij stands vertelden Bronovomedewerkers over de invulling die Bronovo geeft aan Hoffelijke zorg. Bijvoorbeeld met Spiegelgesprekken. Bij die kringgesprekken met patiënten zijn de zorgverleners als toehoorder aanwezig.“We mogen dan niets zeggen, alleen maar luisteren”, vertelde kinderarts-neonatoloog Janneke Kreijen. “Dat is waardevol,

want je bent geneigd dingen voor de patiënt te interpreteren. Maar die wil vaak iets heel anders!”

Met Spiegelgesprekken stelt Bronovo de patiënt echt centraal. Bij een van de andere stands werd voorlichting gegeven over Comfort Service. Dat zijn arrangementen die het verblijf in het ziekenhuis veraangenamen, van een bloemetje tot een luxe verwenpakket. Met Hoffelijke zorg aan bed afgeleverd.

Wist u dat patiënten, bezoekers, omwonenden en alle andere belangstellenden hun haar kunnen laten verzorgen in Bronovo? U bent van harte wel-kom in ‘Kapsels Bronovo’ in de ontvangsthal. Sinds begin september is de kapsalon volledig vernieuwd.

HOFFELIJKE ZORGDat Hoffelijke zorg geen holle kreet is in Bronovo, bleek van dinsdag 4 tot en met donderdag 6 november tijdens een speciale kennismarkt.

ContactU kunt spontaan langskomen, maar als u van tevoren een afspraak maakt via 070 312 43 90, weet u zeker dat u snel wordt geholpen. Zie ook: www.kapsels-bronovo.nl.

OpeningstijdenDi-Vrij: 9.00-17.00 uurZa: 9.00-13.00 uur


“Wij zijn bijvoorbeeld de enige Neder-landse zorgaanbieder die zich niet in de eerste plaats richt op de familie van de persoon met dementie, maar op de persoon zelf. Martha Flora probeert bewoners in staat te stellen het leven zoals men dat gewend was zoveel mogelijk voort te zetten. Met hun dementie. Wij nemen mensen met dementie serieus. Wie bent u? Wat heeft u in het verleden gedaan? Wat kunt u nog wel en wat kunt u niet meer? Waaraan geeft u ondanks uw ziekte nog altijd betekenis? Wat zijn uw gewoonten? Op al die zaken spelen wij vervolgens in. Bij ons draait het niet in eerste instantie om zorg. Nee, het gaat om iemands welbe-vinden. Daar streven wij naar. En inderdaad, daar hoort zorg bij.”

Vertrouwd en beschermdAan het woord is Marco Ouwehand. Hij nam een aantal jaren geleden het initiatief tot Martha Flora, dat

inmiddels huizen heeft in Den Haag, Gouda en Lochem. Hij vertelt: “Bij mijn moeder was de diagnose Alzheimer gesteld. Ik vroeg me af: waar komt zij het best tot haar recht als thuis wonen niet meer gaat? Waar kan zij haar vertrouwde bestaan zo goed mogelijk voortzetten en zoveel mogelijk zichzelf zijn? Ik slaagde er niet in een zorg- omgeving te vinden die aan haar eisen voldeed. Daarom besloot ik zelf de gewenste omgeving te creëren voor mijn moeder. Helaas heeft mijn moe-der het niet meer mogen meemaken.”

Samen met Bronovo-Nebo opende Martha Flora op 1 november 2013 haar deuren.

Wonen bij Martha Flora is mogelijk op basis van financiering uit een persoonsgebonden budget (PGB) in combinatie met een eigen bijdrage.

Meer informatie: www.marthaflora.nl

M a r t h a F l o ra

Warm en persoonlijk’“Het verpleeghuis waar mijn 92-jarige tante woonde, ging failliet. Binnen een weekend moest ik een nieuw huis voor haar vinden, waar zij volledige en kwali-tatief perfecte dementiezorg zou krijgen. Dat werd Martha Flora. Vanaf het eerste begin heeft zij heel veel warmte en zorg van alle medewerkers ontvangen. De per-soonlijke benadering en huiskamersfeer waarin de bewoners leven geven je echt een thuisgevoel.”

Freya van Hemert

Martha Flora, een particulier initiatief, biedt de allerbeste zorg bij dementie. Mensen met Alzheimer of een andere vorm van dementie kunnen hun leven prettig en waardig voortzetten in een royaal appartement in Den Haag- Scheveningen. Aan de Badhuisweg 165-167 is een beschermde woonomgeving gecreëerd die voelt als een kleine, warme samenleving.

Kloof versmallenSamen met hoogleraar Langdurige Zorg en Dementie Anne-Mei Thé ontwikkelde Martha Flora-oprichter Marco Ouwehand opleidingsprogramma’s om de begrip- en kenniskloof tussen de ‘gezonde’ buiten-wereld en de belevingswereld van men-sen met dementie te versmallen.

Voorbeelden van opleidingsprogramma’s:

• De Power Course Dementie. Een e-learning programma over dementie voor mantelzorgers, vrijwilligers en professionals.

• De Alzheimer Experience. Een gratis, interactieve online speelfilm waarin het leven van twee mensen wordt gevolgd in alle fasen van de dementie. Zo kunnen familieleden en professio-nals zelf ervaren wat het betekent om dement te zijn.

Empathisch vermogenDe zorgvisie van Martha Flora richt zich op de relatie tussen zorgverlener en de persoon met dementie.

Marco Ouwehand: “Zorg is iets tussen mensen onderling, en de kwaliteit van zorg is afhankelijk van de mate waarin de zorgverlener een relatie weet aan te gaan met degene aan wie hij zorg geeft. Dat vergt niet alleen belangstelling voor de cliënt, maar ook empathisch vermogen. Wij selecteren daar op en trainen onze medewerkers er ook in.”

De filosofie van Martha Flora rust op vijf pijlers. Ouwehand: “Het persoonlijk wel-bevinden, daar draait het om. Hoe meer we van de bewoner weten, hoe beter we kunnen zorgen dat de bewoner zich goed voelt. Elke dag weer. Verder wordt de familie van de bewoner nadrukkelijk bij het huis betrokken. Familieleden kun-nen bijvoorbeeld altijd binnenlopen of mee-eten. Daarnaast streeft Martha Flora ernaar de gewenste relatie en empathie onder meer te bereiken door per cliënt bijna twee keer zoveel medewerkers in dienst te hebben als gebruikelijk is in de reguliere zorg. Pijler vier is dat we een specialist van buitenaf inschakelen als we

signaleren dat een cliënt specifieke hulp nodig heeft. Denk bijvoorbeeld aan een ergotherapeut, fysiotherapeut, psycho-loog, psychiater of specialist ouderen-geneeskunde. En tot slot bieden wij een beschermde woonomgeving aan waar de bewoner zijn eigen leven zo veel mogelijk kan voortzetten. Iedere bewoner heeft een eigen ruime appartement met privé sanitair en een pantry. Daarnaast heeft elk huis een beschermde samenleving die wij de Meander noemen. Een gemeenschap-pelijke ruimte die bestaat uit aaneen- geschakelde ruimtes zoals een bibliotheek, huiskamer, eetkeuken, tuin en atelier.”

Allerbeste zorg bij dementie

Marco Ouwehand, oprichter van Martha Flora, in het huis in Den Haag-Scheveningen


Answers to al l of your questions

Services for expatsHow does healthcare work in the Netherlands? How will the health insurer reimburse the costs of my treatment? Understandably, many expats have these kinds of questions. Bronovo is prepared to answer all of your questions.

Finding your wayNaam: Anneke van Kooten-KasteleinPosition: Expat Service Desk staff memberWhat assistance do you provide to expats? “Newcomers to the Netherlands are not yet familiar with, for example, how the healthcare system is organised or what services Bronovo has to offer. Together with my two colleagues, I answer ques-tions and I provide further information on experts, such as medical specialists.”What can expats expect from you? “That I help them find their way. I explain that, in principle, if you’re suffering from the flu or a migraine attack in the Neth-erlands, you do not proceed straight to a hospital. Instead, you visit your general practitioner. The GP may then refer you to a medical specialist in the hospital. I also help expats find a GP’s practice in their neighbourhood. A highly common question is: Can I give birth to my child at Bronovo? The answer is: Of course; the hospital has extensive experience in delivering babies.”Available: weekdays from 8.00 am - 4.30 pm on +31 (0) 70 312 40 16 and via email at [email protected] (not for medical appointments).

InsuranceNaam: Deborah Warmenhoven-WalmsleyPosition: Administrative assistant in the Care Records Office (Zorgadministratie). “I mainly assist expats. I have English ori-gins, so I speak the language perfectly.”What assistance do you provide to expats?“I chiefly help expats and foreign patients with any questions they may have about bills for treatment, as well as insurance and insurance claims.”What can expats expect from you? “Anyone who is undergoing, or has undergone, treatment in a hospital likes to have everything properly arranged with the health insurer. That’s why I call foreign insurance companies to con-sult with them on affairs that concern their clients, our patients. Do you have questions about your bill for treatment? Or would you like a specification or a translation of it? If so, you can come to me for help.”Available: Monday, Wednesday and Friday from 8.30 - 4:00 pm on +31 (0) 70 312 41 80 and via email at [email protected].

Information meetingsNaam: Nanda Jagusiak-MonteiroPosition: Bronovo Expat CoordinatorWhat assistance do you provide to expats? “I bring Bronovo to the attention of expats in the Hague and surrounding areas. To that end, I organise informa-tion meetings at Bronovo for embassies or expats, for example, or at interna-tional organisations, schools, clubs and businesses. Expats are informed about healthcare in the Netherlands, among other things, and medical specialists, such as a gynaecologist or a paediatri-cian, talk about their departments.” What can expats expect from you? “They can approach me with any ques-tions they may have about healthcare in the Netherlands. I also refer them to the right people in the hospital, such as staff from the Expat Service Desk or Care Records Office or to medical specialists.” Available: [email protected]

Bronovo maakt het u graag gemakkelijk. Als u snel naar uw afspraak wilt, zit u niet op parkeervertraging te wachten. Daarom kunt u op de drukste dagen van de week - maandag tot en met donder-dag - gebruikmaken van ‘valet parking’.Dit betekent dat u uw auto naar de entree van het ziekenhuis rijdt. U geeft uw autosleutels af bij de receptie of bij de chauffeur van Jeeves, een samenwer-kingspartner van Bronovo. De chauf-feur parkeert uw auto in de afgesloten parkeergarage van Bronovo. Zodra u het ziekenhuis verlaat, haalt hij uw auto weer op en zet deze klaar bij entree. Vlak ervoor krijgt u een parkeerticket. Net voordat u het ziekenhuis verlaat, koopt u een uitrijkaart bij de automaat in de hal.

Reserveren voor valet parking is niet nodig, tenzij u extra informatie wilt door-geven aan de chauffeur. De kosten van deze service: 5 euro per dag, inclusief parkeerkosten. Voor bezoekers met inva-lidenkaart is de service gratis.

GolfkarU kunt bij Bronovo ook gebruikmaken van de Golfcar Service. Met de golfkar wordt u op het Bronovo-terrein snel heen en weer gebracht tussen de entree van de hoofdingang en Gezondheids-centrum Hubertusduin. Dat is handig bij slecht weer of als u slecht ter been bent. De Golfcar Service is gratis. U kunt er uw voordeel mee doen van maandag tot en met donderdag tussen 8.00 en 17.00 uur.

GastvrijheidAls u gebruikmaakt van valet parking of de golfkar, krijgt u te maken met een medewerker van Jeeves. Deze samen-werkingspartner van Bronovo is gespeci-aliseerd in gastvrijheid en dienstbaarheid en heeft zich onder meer toegelegd op ziekenhuisdiensten.

Meer informatie: www.jeeves.nl

Wat is het gemak van de parkeerservice?Als patiënt of bezoeker van Bronovo zou ik graag gebruikmaken van de parkeerservice. Wat houdt de service in en wat is er mogelijk?

Heeft u ook een vraag voor deze rubriek? Geef het door via [email protected].

GOEIE VRAAG


Klein gebaar, groot verschil

Sti chti ng Vrienden van Bronovo, Postbus 96900, 2509 JH Den Haag, KvK-nummer: 40409307, rekeningnummer: NL42FVLB0699811872, www.vriendenvanbronovo.nlVoor meer informati e kunt u mailen naar Marjolein de Boo: [email protected]. Zij vertelt u graag meer over uw donati emogelijkheden en het persoonlijk of zakelijk steunen van bepaalde projecten.

Persoonlijke aandacht, dienstbaarheid en service, zijn voor

Bronovo minstens zo belangrijk als medische aandacht. Als

meest pati ëntgerichte ziekenhuis van Nederland (Elsevier

onderzoek 2013) investeren we dan ook bewust in gastvrij-

heid, seniorvriendelijkheid en voorlichti ng. Maar niet alles

kan binnen het bestaande zorgbudget gerealiseerd worden.

Daarom doen we een beroep op u. Als Vriend van Bronovo

steunt u speciale projecten (zie www.vriendenvanbronovo.nl).

Zo willen we bijvoorbeeld heel graag specifi ek informati e-

materiaal ontwikkelen om kinderen nog beter voor te kunnen

bereiden op hun verblijf in ons ziekenhuis. En daarvoor

hebben wij uw hulp hard nodig. Want voor dit unieke plan

moeten wij het echt van onze vrienden hebben. Mogen we

ook op u rekenen? Alvast hartelijk dank!

Vrienden voor het leven

BronovoBronovo is een algemeen ziekenhuis voor inwoners van Den Haag en omge-ving. Het biedt medische zorg onder ver-antwoordelijkheid van een breed team van medisch specialisten en andere zorgverleners.

Bronovo behoort tot dezelfde stichting als Medisch Centrum Haaglanden (MCH) en het Huis Nebo.Bovendien beheert het zie-kenhuis Gezondheidscentrum Wassenaar.

Bronovo en het Huis Nebo zijn op 15 augustus 2014 bestuurlijk gefuseerd met het MCH.

Bronovo heeft een strategische allian-tie met het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en vormt samen met Medisch Centrum Haaglanden in Den Haag en het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda de A12-Coöperatie.

Verwijsbrief mee!U heeft voor de eerste afspraak in het ziekenhuis een brief van een verwijzer nodig. Een verwijzer is bijvoorbeeld een huisarts, verloskundige of medisch specialist.

De verwijsbrief is wettelijk bepaald. Als de behandeling in het ziekenhuis van start gaat zonder verwijzing, bestaat de kans dat de zorgverzekeraar die niet betaalt en de patiënt na afloop een fac-tuur krijgt thuisgestuurd.

Uitzonderingen• Voor acute zorg of zorg via de Spoed-

eisende Hulp heeft u geen verwijsbrief nodig. Deze zorg wordt altijd vergoed door de zorgverzekeraar.

• Voor patiënten met een buitenlandse zorgverzekering gelden andere regels.

PatiëntenpasPatiënten hebben vanaf 1 februari 2015 een patiëntenpas nodig voor een bezoek aan de poliklinieken van Bronovo. De pas vervangt de blauwe inschrijfkaart. U kunt de patiëntenpas laten maken bij de registratiezuilen of de inschrijfbalie in de ontvangsthal. Gastvrouwen helpen u desgewenst met het aanmaken van de pas op de registratiezuilen.

Verhinderd?Wilt u uw afspraak voor een bezoek aan een polikliniek of voor een ziekenhuis-opname veranderen of annuleren? Laat dit alstublieft uiterlijk 24 uur van tevoren weten. U kunt van maandag tot en met vrijdag tussen 8.00 en 12.00 uur en tussen 13.00 en 16.00 uur telefonisch uw afspraak afzeggen via de polikliniek. Wie dat niet tijdig doet, kan het wegblijftarief (€ 43,30) in rekening gebracht krijgen.

Bent u vanwege ziekte of een andere dringende reden verhinderd om in het ziekenhuis te worden opgenomen? Belt u dan tijdens kantooruren uw behandelend specialist. Dat geeft Bronovo de kans een andere patiënt in uw plaats op te nemen. Dat verkort de eventuele wachtlijst.

VeiligheidBronovo hecht de grootste waarde aan veiligheid van de patiënten. Het zieken-huis wil bijvoorbeeld Bijzonder Resis-tente Micro-Organismen (BRMO) geen kans geven. Wie BRMO bij zich draagt, kan het risico lopen dat een behandeling met antibiotica geen resultaat oplevert.Eén tot vijf procent van de bevolking

draagt BRMO bij zich, vaak zonder het te weten. Tegelijkertijd zijn BRMO besmet-telijk. Daarom krijgt iedere patiënt aan het begin van de opname in Bronovo vragen voorgelegd om na te gaan of hij wellicht BRMO heeft. Zo ja, dan achter-halen zorgverleners welke antibiotica wél zouden kunnen aanslaan en treffen zij maatregelen om besmetting van andere patiënten te voorkomen.Wij rekenen op uw begrip voor deze voorzorgsmaatregel.

BereikbaarheidU vindt Bronovo aan de Bronovolaan 5 in Den Haag.

Openbaar vervoerBronovo is te bereiken met bus 22 (Van Hogenhoucklaan, halte Bronovo Ziekenhuis) en bus 23 (Van Alkemade-laan, halte Bronovo Ziekenhuis).

Vanaf NS-station Den Haag CentraalBus 22 richting Duinzigt

Bus 18 richting Clingendael/Benoorden-hout. Op Van Alkemadelaan overstappen op bus 23.

Tram 2, 3 en 6: halte Laan van N.O.I en overstappen op bus 23 richting Scheve-ningen Noorderstrand.

Vanaf NS-station Den Haag Hollands SpoorTram 1 of 16 naar halte Centrum. Op deze halte overstappen op bus 22 richting Duinzigt.

Vanaf NS-station Laan van N.O.I.Bus 23 richting Scheveningen Noorderstrand

SERVICE & INFORMATIE


Vanuit RijswijkBus 23 richting Scheveningen Noorderstrand

Vanuit NS-station VoorburgBus 23 richting Scheveningen Noorderstrand

Vanuit WassenaarBus 90: Johan van Oldenbarneveltweg. Overstappen op Willem Witsenplein op bus 23.

Meer informatie openbaar vervoerwww.9292ov.nlwww.htm.net

HTM Consumentenlijn: tel. 0900 - 4864636

AutoVanuit Amsterdam, Rotterdam en Utrecht volgt u op het Prins Clausplein de A12. Aan het einde van de Utrechtse-baan gaat u rechtsaf richting H Bronovo (Wassenaar en Scheveningen). Bij het eerste stoplicht rijdt u linksaf en volgt u de borden ‘H Bronovo’.

ParkeerterreinWerkdagenEerste 20 minuten gratis. Daarna € 0,50 per 20 minuten.WeekendEerste 20 minuten gratis. Daarna € 0,50 per uur.

Tussen 21.00 uur en 08.00 uur parkeert u gratis.

Parkeerplaatsen invalidenU vindt de parkeerplaatsen voor inva-liden op het parkeergedeelte aan de rechterzijde van de hoofdingang. De zeven parkeerplaatsen zijn duidelijk aangegeven. De parkeerkosten voor deze plaatsen worden ongedaan gemaakt nadat u uw invalidenkaart (of kopie) heeft laten zien bij de receptie.

Valet parkingPatiënten, bezoekers en/of hun bege-leiders kunnen een beroep doen op de Parkeerservice van Bronovo. U stapt uit voor de deur en een chauffeur parkeert uw auto. De kosten bedragen € 5,00. Dit bedrag is ongeacht de duur van het parkeren op een dag en inclusief parkeergeld. De Parkeerservice wordt aangeboden op maandag tot en met donderdag tussen 08.15 en 17.00 uur.

AvondspreekurenEnkele poliklinieken hebben op dinsdag-avond spreekuur. U kunt bij het maken van een afspraak vragen of u kunt langs-komen tijdens het avondspreekuur.Verder is de afdeling Bloedafname in Bronovo elke dinsdag geopend van 7.30 tot 20.30 uur.

BezoekAlgemene bezoektijdenDagelijks: 15.30 uur - 16.30 uur en 18.30 uur - 19.30 uurZaterdag en zondag: 15.30 uur - 16.30 uur, 11.15 uur - 12.15 uuren 18.30 uur - 19.30 uur

Afwijkende bezoektijdenIntensive care:11.00 uur - 12.00 uur en 16.30 uur - 19.30 uurHartbewaking: 10.00 uur - 10.30 uur en 18.30 uur - 19.30 uurKraamafdeling Amalia: 10.00 uur - 19.30 uurRustmoment 13.00 - 15.00 uurKinderafdeling Willem-Alexander: Ouders kunnen de hele dag op bezoek komen. Voor andere bezoekers gelden de algemene bezoektijden.

Bezoekregels• Ontvang niet meer dan twee bezoekers tegelijk

• Houd rekening met andere patiënten• Neem kinderen die in aanraking zijn geweest met besmettelijke ziekten liever niet mee. Het kan misschien geen kwaad voor de patiënt die u bezoekt, maar zijn/haar kamergenoot kan er wel gevoelig voor zijn.

Overdag gaan de behandelingen en onderzoeken gewoon door, ook tijdens de bezoekuren. Uiteraard probeert Bronovo zoveel mogelijk te voorkomen dat wordt gestoord tijdens het bezoek, maar het is niet altijd te vermijden. Wij rekenen op uw begrip.

OpleidingsziekenhuisBronovo is een opleidingsziekenhuis. Dit betekent dat u kunt worden behan-deld door een arts-assistent. Een arts-assistent is afgestudeerd als arts en wordt in dit ziekenhuis opgeleid tot medisch specialist of doet specialisti-sche ervaring op.

De arts-assistent verricht zelfstandig medische handelingen, zoals medische ingrepen, operaties en bevallingen. De arts-assistent heeft hierin een eigen verantwoordelijkheid, maar de eind- verantwoordelijkheid ligt bij de medisch specialist.

Als u er bezwaar tegen heeft door een arts-assistent te worden behandeld, kunt u dit voorafgaand aan de behandeling kenbaar maken.

Online medisch dossierPatiënten kunnen via Medischegegevens.nl altijd en overal online toegang krijgen tot hun gegevens. Zij bekijken de informatie wanneer het hun het best uitkomt. Of het nu gaat om een operatieverslag, brief aan de huisarts of waarden die zijn vastgesteld in het laboratorium.

SERVICE & INFORMATIE

Bronovo biedt deze service kosteloos en veilig aan. Iedere patiënt heeft zo zicht op zijn definitieve en door medisch specialis-ten geaccordeerde gegevens die worden bijgehouden in het ziekenhuis. Het gaat om medische brieven, röntgenfoto’s, laboratori-umuitslagen, operatie- en pathologieversla-gen, radioverslagen met beeldmateriaal en - op termijn - overzichten van medicatie.

Iedere patiënt die inzage in zijn dossier wil, kan een aanmeldformulier invullen bij de balie in de ontvangsthal van Bronovo. Daar-mee geeft de patiënt toestemming dat de gegevens met een beveiligde verbinding van Bronovo naar Medischegegevens.nl worden verstuurd. Om privacy te waarborgen, is het nodig dat de patiënt zich bij aanmelding een-malig legitimeert met een identiteitsbewijs. Vervolgens verzoekt Medischegegevens.nl Bronovo om in opdracht van de patiënt diens gegevens online ter beschikking te stellen.

Via een beveiligde verbinding plus een sms-code op de mobiele telefoon kan de patiënt overal zijn gegevens inzien. Het systeem wordt elke 24 uur geactualiseerd.

Bloedafname Heeft uw arts gezegd dat dat uw bloed moet worden onderzocht? U kunt bloed laten prikken in Bronovo, maar ook in Gezond-heidscentrum Wassenaar of op andere locaties. Vergeet niet uw inschrijfkaart en het aanvraagformulier van uw arts mee te nemen.

U vindt de afdeling Bloedafname in Bronovo op de tweede verdieping. De afdeling is geopend van maandag tot en met vrijdag van 7.30 uur tot 16.00 uur, op dinsdag tot 20.30 uur en op zaterdagmorgen van 8.00 uur tot 11.00 uur. Telefoon: 070 - 312 41 89.

Gezondheidscentrum Wassenaar is geves-tigd aan de Hofcampweg 65. Hier kunt u van maandag tot en met vrijdag bloed laten afne-men van 8.00 uur tot 12.00 uur en van 12.30 tot 15.00 uur. Telefoon: 070 - 512 72 00.

Juiste weg bij vragen Heeft u vragen over uw behandeling in Bronovo? Wij zijn u vanzelfsprekend graag van dienst, maar vanwege privacy-gevoeligheid reageren onze artsen niet per e-mail. Neemt u alstublieft via een andere weg contact op met ons. Doorgaans is dat de polikliniek waar u in behandeling bent.

Heeft u algemene informatievragen over Bronovo? Dan kunt u wel mailen. Stuur een berichtje naar [email protected]. Binnen 24 uur ontvangt u een reactie van de afdeling Communicatie en Marketing.

Heeft u algemene vragen over uw gezondheid? Dan adviseren wij u in eerste instantie contact te zoeken met uw huisarts.

Activiteiten

BevallenVoor aanstaande ouders zijn er regelmatig gratis voorlichtingsavon-den in Bronovo. U krijgt informatie over de gang van zaken bij een bevalling in ons ziekenhuis.

Een gynaecoloog, verloskundige en verpleegkundige praten u bij. Alvast een kijkje nemen in de verloskamers en op de kraamafdeling? U krijgt een digitale rondleiding.

De eerstkomende voorlichtings- avonden zijn op maandag 12 januari, maandag 2 februari en maandag 2 maart.

Een bijeenkomst duurt van 19.00 tot 21.00 uur. U bent vanaf 18.45 uur welkom in het Auditorium op de vierde etage. Schrijf u in via [email protected].

Blinden en slechtziendenOp elke eerste maandag van de maand houdt de Nederlandse Vereniging van Blinden en Slechtzienden (NVBS) van 16.00 tot en met 17.15 uur inloop-spreekuur in de ruimte van Bureau Patiëntenvoorlichting in de Ontvangsthal.

Bianca van Beek, medewerker patiënten communicatie: “Soms heb je als patiënt of naaste behoefte aan bredere informatie over een ziekte, behandeling of Bronovo. Daarvoor kunt u terecht tijdens kosteloze informatie avonden, waar patiënten en zorg professionals de mogelijkheid hebben met elkaar van gedachten te wisselen.”


Röntgenfoto’sMoet u een röntgenonderzoek onder-gaan? Daarvoor maakt u een afspraak bij de afdeling Radiologie.

Dit is niet nodig voor long(thorax)-foto’s. Hiervoor kunt u op de afdeling Radiologie terecht van maandag tot en met vrijdag tussen 8.00 en 12.00 uur en tussen 14.00 en 16.30 uur. Neem uw inschrijfkaart en de aanvraag van uw arts mee.

U vindt de afdeling Radiologie op de begane grond. De afdeling is telefonisch bereikbaar op genoemde tijden via 070 - 312 41 20.

KunstBronovo besteedt veel aandacht aan kunst. Overal in het pand vindt u schil-derijen, litho’s, posters en beelden. Het grootste gedeelte is onderdeel van de vaste collectie van Bronovo.

Verder worden er wisselende tentoon-stellingen gehouden in de gangen op de eerste en tweede etage. Het is mogelijk de kunstwerken direct van de kunstenaar te kopen. U kunt hiervoor contact opne-men met de kunstenaar (zie informatie bij de expositie). Voor meer informatie over de wisselende exposities of een mogelijkheid om zelf te exposeren kunt u terecht bij de coördinator Kunst in Bro- novo. Zij is bereikbaar via [email protected]

Het Huis NeboHet Huis Nebo behoort tot dezelfde stichting als Bronovo en MCH. Nebo is een verpleeghuis voor somatische en psychogeriatrische bewoners. Er is plaats voor 120 bewoners.

Nebo biedt een veilige omgeving en zin-vol bestaan aan kwetsbare mensen. Het is belangrijk dat bewoners in Nebo een echt thuis vinden, waar oprechte aan-dacht is, respect heerst en wordt gezorgd voor een zinvolle dagbesteding. Vooral

de inzet en betrokkenheid van mede-werkers en vrijwilligers maken Nebo tot een plek waar bewoners graag wonen en medewerkers graag werken.

Wijkbewoners welkom!Bewoners van Nebo, maar ook buurt-bewoners ouder dan 55 jaar kunnen meedoen aan de vele activiteiten die worden georganiseerd door de activitei-tenbegeleiders. Voorbeelden:

• Individuele en groepsactiviteiten• Gespreksgroepen• Muziekactiviteiten• Themagerichte activiteiten • Centrale activiteiten

Het restaurant is eveneens bedoeld voor zowel de bewoners van Nebo als voor (oudere) wijkbewoners uit Benoorden-hout. U bent welkom van maandag tot en met zaterdag van 11.45 tot 18.30 uur. En op zondag van 11.45 tot 19.30 uur. Reserveren is niet nodig. Er is al een dagmenu voor € 8,60.

NeboFloris Arntzeniusplein 652597 SP Den HaagTel. 070 - 312 37 37Fax 070 - 312 37 00E-mail: [email protected],Website: www.hethuisnebo.nl

Buitenpoli StatenkwartierPatiënten die in het Statenkwartier wonen, kunnen dichtbij huis gebruikma-ken van specialistische zorg van Bronovo. Buitenpoli Statenkwartier is gevestigd in Gezondheidscentrum Statenkwartier aan de President Kennedylaan 15 (ingang Aert van der Goesstraat).

U kunt er terecht op het spreekuur van de volgende Bronovo-specialismen:• Cardiologie• Kindergeneeskunde• Verloskunde

Bronovo werkt in deze buitenpoli samen met de huisartsen van de AHOED (Apotheek Huisartsen onder een dak) Statenkwartier.

Snel geholpenBuitenpoli Statenkwartier kent geen lange wachttijden. Doorgaans kunt u na verwijzing door de huisarts al binnen een week worden gezien tijdens het spreek-uur van een van de medisch specialis-men. De buitenpoli is goed bereikbaar met het openbaar vervoer.

Een afspraak maken voor een bezoek aan Buitenpoli Statenkwartier? Zoek contact met de polikliniek van het betreffende specialisme op de hoofdlocatie van Bronovo.

GC WassenaarWoont u in Wassenaar en heeft u medische zorg nodig? Bijna alle specia-lismen van Bronovo houden spreekuur in Bronovo Gezondheidscentrum Wassenaar aan de Hofcampweg 65. Daardoor is vaak geen bezoek nodig aan de hoofdlocatie van Bronovo in Den Haag.

In Bronovo Gezondheidscentrum Wasse-naar werken meer dan veertig zorgver-leners. Het gaat niet alleen om medisch specialisten van Bronovo, maar bijvoor-beeld ook om huisartsen, fysiotherapeu-ten, psychologen en een tandarts. Verder heeft het laboratorium van Bronovo er een dagelijks servicepunt voor bloed prikken.

Tel. 070 - 512 72 00 Website: www.gezondheidscentrumwassenaar.nl www.wassenaarhealthcentre.nl

SERVICE & INFORMATIEOpeningstijden laboratorium bloedafname

LOCATIE ADRES TIJDEN

Bronovo,polikliniek Bloedafname, 2e etage

Bronovolaan 5, Den Haag

elke werkdag 7.30 - 16.00 uur en op dinsdag tot 20.30 uur zaterdag 8.00 - 11.00 uur

Gezondheidscentrum Wassenaar Hofcampweg 65, Wassenaar elke werkdag 8.00 - 12.00 en 12.30-15.00 uur.

Gezondheidscentrum Hubertusduin Bronovolaan 3, Den Haag maandag, woensdag en vrijdag 8.00 - 10.00 uur

Apotheek Wassenaar-Zuid Rijksstraatweg 703, Wassenaar dinsdag en vrijdag 9.30 - 10.30 uur

Verpleeghuis Mechropa Scheveningseweg 96, Scheveningen maandag en donderdag9.45 - 10.00 uur

Gezondheidscentrum Badhuisweg Badhuisweg 72-78, Den Haag maandag, dinsdag en donderdag: 8.00 - 9.30 uur

Praktijk Huisartsen aan Zee Badhuiskade 9, Den Haag

woensdag en vrijdag: 9.30 - 10.30 uur

Verzorgingshuis Het Uiterjoon

Vissershavenstraat 277, Scheveningen

maandag 8.45-9.30 uurwoensdag 10.15-11.00 uur donderdag 8.45-9.30 uur

Huisartsenpraktijk Scheveningen Prins Willemstraat 20, Scheveningen maandag en donderdag:8.15 - 9.15 uur

Huisartsenpraktijk Duindorp

Tesselseplein 6, Scheveningen dinsdag: 8.30 - 9.30 uur

Huisartsengroep Savalle Savallelaan 2, Voorburg elke werkdag: 8.00 - 10.00 uur

Huisartsenpraktijk Holst Parkweg 296, Voorburg dinsdag: 8.30 - 9.30 uur

Hoog Lindoduin Westduinweg 1359, Den Haag dinsdag: 13.00 - 14.00 uur

Medisch Centrum Loudon Loudonstraat 118, Den Haag elke werkdag: 8.00 - 10.30 uur

Gezondheidscentrum Frankenslag Frankenslag 160, Den Haag maandag en donderdag: 10.00 - 11.00 uurdinsdag, woensdag en vrijdag: 8.15 - 10.00 uur


AnesthesiologieTel.: 070 - 312 41 41Dhr. W.G.G. Bóza (pijnspecialist) Dhr. W.J. Engelbrecht (anesthesioloog-intensivist)Dhr. R.L. van LeersumMw. K.K. Muderlak-GroenewoudMw. C.E. Kam-Endtz Dhr. F. Kamerling Dhr. N. van der WilkMw. M.C. de Jager (chef de clinique)

CardiologieTel.: 070 - 312 43 75Mw. A.P. van AlemDhr. dr. P.R.M. van DijkmanDhr. dr. J. FrederiksMw. M.C.P. HaverkampMw. F.P.L. LamersMw. dr. S.E. LangerakDhr. S. Somer

Chirurgie/HeelkundeTel.: 070 - 312 43 59Dhr. dr. G.J.D. van AckerDhr. M.W.G.A. BronkhorstDhr. dr. D. EeftingDhr. dr. O.R. GuicheritDhr. dr. J.M. HoogendoornDhr. F.J. Idenburg Mw. dr. M.T.T. Knook Dhr.dr. A.W.K.S. Marinelli Dhr. dr. S.A.G. MeylaertsDhr. dr. J.C.A de Mol van OtterlooDhr. dr. A.H.P. Niggebrugge Dhr. dr. J.W.A. Oosterhuis Dhr. dr. S.J. RhemrevDhr. dr. J.R.M. van der SijpDhr. dr. H.J. SmeetsDhr. dr. T.J. van der SteenhovenDhr. dr. A.C. de VriesMw. C.W.M. de Wit

Dermatologie (huidziekten)Tel.: 070 - 312 44 03Dhr. dr. B.W. BoomDhr. dr. J.G. v.d. Schroeff

Gynaecologie en VerloskundeTel.: 070 - 312 46 90Mw. J. Berger (chef de clinique) Mw. dr. K.E. BoersDhr. dr. C.A.G. Holleboom Mw. C.R. Lo (fertiliteitsarts) Mw. A. Kroeze (chef de Clinique)Mw. dr. H.T.C. NagelMw. S.E. Nienhuis (fertiliteitsarts) Dhr. H.M.P. PelikanDhr. dr. J.P.T. RhemrevMw. M.J.G.H. SmeetsDhr. dr. W.J. van WijngaardenMw. E. Witte

Intensive careTel.: 070 - 312 41 41Dhr. P.J.W. Dennesen (intensivist) Mw. N.A. Dijkman (intensivist) Dhr. W.J. Engelbrecht (anesthesioloog -intensivist) Mw. P. M. Klooster (intensivist) Mw. G. van Melsen (intensivist) Mw. M. Muller(intensivist) Dhr. R. Peters (intensivist) Dhr. T.A. Ruys (intensivist)Mw. M. Slabbekoorn (intensivist) Dhr. J.P. van der Sluijs (intensivist) Dhr. dr. J.O. Streefkerk (intensivist)Dhr. D.J. Versluis (intensivist)

Interne GeneeskundeTel.: 070 - 312 43 07Mw. dr. E.D. BeishuizenProf. dr. G.J. BlauwMw. S. RamautarDhr. dr. Y.W.J. SijpkensDhr. dr. L.Th. VlasveldDhr. dr. N.I. Weijl Mw. C.A.H.C. Welten (chef de clinique)Mw. T.J.S.H. Woei A-Jin (chef de Clinique)Dhr. dr. J.W. van ’t WoutDhr. G. Willemsen

Keel-, neus- en oorheelkundeTel.: 070 - 312 44 08/44 20Dhr. M.B. FerrierDhr. H.A.A. SpoelstraDhr. K. Wiggers

KindergeneeskundeTel.: 070 - 312 41 16Mw. I. HofmeijerMw. dr. H. van der Kamp Mw. J.H. Kreijen-Meinesz Mw. A.M. van KruijssenMw. M. ThomasMw. H.K. van der Tooren-de GrootMw. R. Unnik-van Treurniet

Klinische chemieTel.: 070 - 312 41 89 (niet voor uitslagen)Dhr. dr. N. de JongeDhr. dr. A.P. van Rossum

Klinische geneticaTel.: 070 - 312 43 75Mw. dr. Y. Hilhorst-HofsteeMw. dr. Q.C.M. Barge-Schaapveld

Klinische pathologieTel.: 070 - 312 40 92 (niet voor uitslagen)Mw. M.C.A. GiessenMw. S. LoysonMw. dr. V. Terpstra

LongziektenTel.: 070 - 312 43 76Mw. dr. D. Annema-SchmidtDhr. dr. H.H. BerendsenDhr. J. van den BergMw. M.K. Greefhorst (chef de clinique)Mw. dr. R.M.J.L. van der Heijde

Spreekuren Bronovo Gezondheidscentrum Wassenaar

Dermatoloog maandagwoensdag

13.30 - 16.00 uur13.30 - 16.00 uur

Hartfalenspreekuur donderdag(om de week)

13.00 - 16.30 uur

Gynaecoloog maandagdinsdag

14.00 - 16.30 uur 09.00 - 13.00 uur

Kinderarts dinsdag woensdag

08.45 - 12.00 uur13.30 - 16.30 uur

KNO-arts dinsdag woensdag donderdag

13.30 - 16.30 uur13.30 - 16.30 uur13.30 - 16.30 uur

Heelkunde vrijdag 08.30 - 11.30 uur

Internist maandag 09.00 - 12.00 uur

Longarts dinsdag 14.30 - 16.30 uur

Neuroloog vrijdag 08.30 - 12.00 uur

Kaakchirurgie donderdag 08.30 - 12.00 uur

Oogarts maandag dinsdag

08.30 - 16.30 uur08.30 - 13.00 uur

Uroloog donderdag 13.30 - 16.00 uur

Cardioloog dinsdag 09.00 - 12.00 uur

Optometrist dinsdag 08.45 - 14.00 uur

Orthopeed donderdag 08.00 - 13.00 uur

Ouderenzorg dinsdag 09.00 - 12.00 uur

Pijnpoli vrijdag 08.00 - 12.00 uur

Plastisch chirurg woensdag 09.00 - 10.30 uur

Radiologie maandag t/m donderdag 08.00 - 12.30 uur, 13.00 - 16.30 uur

Reumatoloog woensdag 09.30 - 12.00 uur

Verloskundige dinsdag 13.30 - 16.30 uur

Overzicht medisch specialisten en hun specialismen (eind oktober 2014)

Laboratorium(bloedprikken e.d.)

elke werkdag 08.00 - 12.00 uur, 12.30 - 15.00 uur

Wijzigingen voorbehouden. Voor de meest actuele informatie: www.bronovo.nl.

58 • SARA DE BRONOVOVandaag heeft waardeVandaag heeft waarde

maar om de toonHet gaat niet om de melodie,

Wanneer een gevorderd leven ingrijpend verandert, is houvast welkom en empathie op zijn plaats. In een bedding van rust en respect bieden we bij het Huis Nebo een veilige omgeving en een zinvol dagelijks bestaan voor kwetsbare mensen. Daar dragen we onder andere zorg voor met dagbestedingen die aansluiten op hun essenti ële beleving zoals piano spelen in het geval van Henk Briër, voormalig

dirigent en pianist: ‘Ik speel graag quatre-mains. De mensen hier in huis vinden het ook leuk om te horen en komen er vaak allemaal omheen staan. Muziek is toch een soort universele taal. Ik vind het lekker om te doen. Ach, zo blijf je toch bezig met muziek.’ Met oog en oor voor die eigenheid treden onze medewerkers cliënten tegemoet. Bevlogen en betrokken. Want al gaat er veel verloren in de ti jd, elke dag heeft waarde.

Floris Arntzeniusplein 65, 2597 SP Den Haag, tel.: 070 - 312 37 37, mail: [email protected], www.hethuisnebo.nl

Henk Briër - 88 jaar

Nebo_adv_210x276_Brier.pdf

Maag-, Darm- en LeverziektenTel.: 070 - 312 43 07Dhr. Y.I.L. LaiDhr. dr. M. Schrijvermw. dr. H. van Soestdhr. dr. R.J. Verburg

Medische microbiologie en infectiepreventieTel.: 070 - 312 41 98 (niet voor uitslagen)Dhr. dr. M.J. BeckerMw. K.A. Heemstra Dhr. dr. J.J. KerremansMw. M. LeendertseMw. dr. M.A. Leverstein-Van Hall

Medische psychologieTel.: 070 - 310 58 88Mw. I.C.M. JanssenMw. dr. C.K. JurgensMw. L. v.d. Wiel

Mondziekten, Kaak- en AangezichtschirurgieTel.: 070 - 312 44 68/46 80Mw. A.C. Hundepool Dhr. A.J. Kerckhaert

NeurochirurgieDhr. dr. G.C.W. de Ruiter

NeurologieTel.: 070 - 312 44 28Mw. M. GerritsMw. dr. S.M. ManschotMw. N. MetzDhr. M.T. TonkDhr. N. Weerkamp

Nucleaire GeneeskundeTel.: 070 - 312 40 70Dhr. Ir. B. Shapiro

OogheelkundeTel.: 070 - 312 44 42Mw. E. BoumaMw. dr. B. Haeseker Mw. L.S. Koetsier Mw. dr. I. Notting Mw. dr. R. Saxena

OrthopedieTel.: 070 - 312 43 73/43 96Dhr. A.R. DeenikDhr. A.V. SteenmeyerDhr. A.E. Witkamp

OuderengeneeskundeTel.: 070 - 312 53 86Dhr. dr. G.J. BlauwDhr. M. OudshoornDhr. G. Willemsen

Plastische chirurgieTel.: 070 - 312 44 99Mw.dr. J.W.J.M. BardoelDhr. R.E.F. Huijgen Dhr. dr. M. Larsen Dhr. L.T. Tan

PsychiatrieTel.: 070 - 312 45 20(alleen na interne verwijzing) Mw. J.P. TuijlMw. dr. M.S. VosDhr. P.R. Walburgh SchmidtMw. P. Zwarts

PijnpoliTel.: 070 - 312 40 60Dhr. W.G.G. Bóza Dhr. R.L. van Leersum

RadiologieTel.: 070 - 312 41 20Dhr. N.J.M. AartsMw. M.C. van Dorth-RomboutsDhr. O.D.F. Henneman Dhr. dr. T.A.M. Kaandorp Dhr. dr. P.R. KornaatDhr. dr. T.J.A. KuijpersDhr. dr. S.A. Rebergen

RadiotherapieTel.: 070 - 312 46 83Mw. dr. T.C. StamMw. N.C.G.M. van der Voort van Zyp

ReumatologieTel.: 070 - 312 43 46Mw. A.L. HuidekoperMw. I. SpeyerMw. dr. G.M. Steup-Beekman

RevalidatiegeneeskundeTel.: 070 - 312 42 07Mw. T.A. Veenis

SportgeneeskundeTel.: 070 - 312 43 73Dhr. A. de Korte

TandheelkundeTel.: 070 - 312 44 66Dhr. R.A.P. Berrevoets

UrologieTel.: 070 - 312 41 33Dhr. dr. I. CordiaMw. M.T.M. Kummeling Dhr. C.H.M. Rikken

ZiekenhuisapothekerMw. A. LedeboerMw. T. Leenders i.o.Mw. N.J.M. Nefs-WillardDhr. F.J. Rynja

Ruim 1.600 medewerkers, onder wie 120 specialisten, werken in Bronovo samen aan kwaliteit en service in de

zorg, met ouderen en moeder & kind als extra aandachtsgebieden. Het beste van nu combineren we daarbij

met het goede van toen. Want de historische ‘verpleging vanuit liefdewerk’, zoals in het verleden verricht door

onze diaconessen, heeft bepaalde waarden fundamenteel verankerd. In Bronovo hechten we namelijk aan

dienstbaarheid, service en wellevende omgangsvormen. Waarbij persoonlijke aandacht net zo belangrijk is als

medische aandacht. Dát is wat we bij Bronovo bedoelen met Hoffelijke zorg. Het Huis Nebo en Bronovo zijn

met ingang van 15 augustus 2014 bestuurlijk gefuseerd met MCH.

Bronovolaan 5, 2597 AX Den Haag, tel.: 070 - 312 41 41, mail: [email protected], www.bronovo.nl

Met gisteren als gids

naar de kansen van straks

Hoffelijke zorgHoffelijke zorg

Sara magazine - december 2014

Documents

Transcript of Sara magazine - december 2014