PB- PP BELGIE(N) - BELGIQUE

JAARGANG 4 • NUMMER 4 • dEcEMbER 2014

VERSCHIJNT MAANDELIJKS, BEHALVE IN JUNI EN AUGUSTUS

AFGIFTEKANTOOR 8000 BRUGGE X – P 602745

Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw – De Wittestraat 2, 2600 Berchem

T (03) 226 40 83 – F (03) 226 40 85 – info@formaat.be – www.formaat.be

V.U.

: For

maa

t vzw

, t.a

.v. T

om W

illox

– D

e W

ittes

traa

t 2, 2

600

Berc

hem

dE WAUWEL dROPTEEN JEUGdHUIS IN HET bOS • P24NEW KIdS

ON THE bLOcK“GEEN bETER MOMENT VOOR ONZE OPENING dAN OP dAG VAN dE JEUGdHUIZEN” • P22

dossier

droom, plan, actie

“INNOVEREN IS

NAdENKEN OVER bETERE

ORGANISATIESTRUcTUUR,

cOMMUNIcATIESTIJL Of

fINANcIEEL bEHEER, OM

HET JEUGdHUIS VERdER

UIT TE bOUWEN ALS PLEK

VOOR JONGEREN.”

LOVEIS IN THE AIRJOKA ZEGT I DO • P10

Jeugdhuizen die zich inzetten voor een betere wereld. Het is geweldig schoon. ‘n Westouterik (Westouter) schenkt hun opbrengst van de Dag van de Jeugdhuizen aan de School van de Lovie in Poperinge.

36 uur openSinds een aantal jaar zet ’n Westouterik zich jaarlijks in voor een goed doel. Voorheen zamelde het jeugdhuis geld in voor Music for Life. Toen de actie van Studio Brussel stopte, gingen zij op zoek naar een andere invulling. Op de Dag van de Jeugdhuizen opende het jeugdhuis 36 uur lang de deuren. “Alle opbrengst van die 36 uur gaat naar School van de Lovie, een schooltje voor mentaal gehandicapten in Poperinge”, vertelt bestuudslid Jochen. “In deze 36 uur zijn er tal van activiteiten. Zo organi-seren we karaoke, een ontbijtbuffet, caféspelen en een bierquiz.”

dichter bij huisMet de activiteiten mikt het jeugdhuis niet enkel op jongeren. “Bij het ont-bijt waren er veel buurtbewoners aanwezig. Ook ‘oudere’ mensen wilden graag het schooltje een hart onder de riem steken.” Na de goede doelen van Music for Life besloot het jeugdhuis het dichter bij huis te zoeken. “We hebben er bewust voor gekozen om lokale doelen te steunen zodat we weten waar het geld naartoe gaat”, legt bestuurslid Mathias uit. “Vorig jaar was dit het kinderkankerfonds. Dit jaar viel onze liefdadigheidsactie samen met Dag van de Jeugdhuizen. Zo kregen we de kans om nog meer volk warm te maken voor het goede doel.”

Positieve reactiesDe jongeren van ’n Westouterik hebben hun best gedaan om ook mensen buiten het jeugdhuis te betrekken bij de actie. Ze stuurden een brief naar de inwoners van Westouter om hen uit te nodigen. De bezoekers reageer-den heel positief. “Er kwamen zelfs mensen die nog nooit in het jeugd-huis geweest zijn”, gaat Jochen verder. “Zij kwamen puur om het goede doel te steunen. Een heel mooi moment om mensen te laten kennismaken met het jeugdhuis.” En in de toekomst? “We vinden het belangrijk om met het jeugdhuis goede doelen te blijven steunen. Volgend jaar gaan we dus graag op zoek naar een nieuw doel”, besluit Mathias.

“We kiezen er beWust voor om lokale doelen te steunen

zodat We Weten Waar het geld naartoe gaat”

bLIKOPENER

Doet jouw jeugdhuis iets voor een ander of voor

de wereld? Wil jij je goed doel, nobel project of

algemene inzet voor de samenleving in de kijker

zetten? Mail ons en vertel waarom jouw jeugdhuis

deze pagina verdient.

redactie@formaat.be

en nu jij!

Tekst: Valerie Vonck & Inge de Wolf

3

INHOUd

10 20

MET MEDEWERKING VAN: Sandra Bogaerts, Tim Bryon, Inge de Wolf, Tom Dierckx, Hans Dockx, Joke Hüwels, Leen Raes, Pim Maeckelberge,

Joke Hüwels, Lotte Lambin, Kevin Moens, Lobke Van Damme, Pieter Van der Schoot Finn Van Dinter, Niels Van Steenvoort,

Cynthia Van Wiele, Valerie Vonck, Tom Willox en alle medewerkers van Formaat die op Dag van de Jeugdhuizen foto’s en verhalen verzamelden

EINDREDACTIE: Pieter Van der Schoot, Joke Hüwels, Sandra Bogaers & Inge de Wolf – VORMGEVING: Pepijn Haghebaert

FOTO’S: Tim Bryon, Valerie Vonck, Lobke Van Damme, Sander Nolf, Juan Weys, Formaat, jeugdhuizen

DRUK: EPO – Lange Pastoorstraat 25, 2600 BerchemGedrukt op FSC gelabeld, 100% gerecycleerd en chloorvrij gebleekt papier.

Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits vermelding van Formaat Magazine.

Formaat Magazine verschijnt 1 x per maand, behalve in juni & augustus. Het tijdschrift is gratis voor leden,

extra abonnementen kunnen verkregen worden aan 20 euro per jaar.VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox –

De Wittestraat 2, 2600 Berchem

Scherpe pen of gek op beeld?

Werk mee aan Formaat Magazine.

Mail naar redactie@formaat.be.

en nu jij!

Kevin (26) verkeerde in buiten-aardse sferen in De Molen met mas-cotte Willy. (p. 31)

14

Lobke (27) maakte verslag van de bittere strijd om de titel Queen/King of the playground tijdens de X-treme Playground games in Lodejo. (p. 16)

fEESTOm 18u00 pik ik collega Lotte op. We zijn er helemaal klaar voor. Stroopwafels, oude Hitclub-cd’s en natuurlijk onze route voor de avond. Zes jeugdhuizen voor de boeg in Oost-Vlaanderen. Met de gps in de aanslag gaan wij op jeugdhuizentour.

de dag begint ’s morgens al goed wanneer ik de Standaard opensla. Een gigagrote advertentie met foto van jeugdhuis Joka. Minister Sven Gatz komt ’s middags op bezoek in De Moeve. Op Facebook zie ik dat de jeugdhuizen zich aan het klaarmaken zijn. Dag van de Jeugdhuizen, het is begonnen.

Er zijn ledenhosen en dirndls, er is een eerste openingsavond, er is livemuziek, er is veel volk, er is een nieuwe voorzitter. Maar bovenal is er feest. Iedereen doet iets speciaals. En er is saam-horigheid. Of we zeker de groetjes willen doen in het volgende jeugdhuis. Of het ook gezellig was in het vorige jeugdhuis. Of het nieuwe jeugdhuis eens gedag komt zeggen.

Ik zie zoveel leuke berichten op facebook. Jeugdhuizen die el-kaar een fijne dag toewensen, elkaar feliciteren met hun feest-dag. Collega’s die grappige foto’s posten op Twitter. Het is zo’n bijzonder gevoel om te weten dat er in heel Vlaanderen jeugdhui-zen feestvieren.

Om 3u00 zit mijn dag van de Jeugdhuizen erop. Ik ben super trots op alle jeugdhuizen. Door jullie was het een geweldige dag. Door jullie ben ik tot 3u00 wakker gebleven. Geloof mij, dat is ook echt iets om trots op te zijn.

Inge

dIT MAGAZINE10 LOVE IS IN THE AIR11 KUNSTIG12 RUILTOCHT13 LINDE LIVE IN DE TUNNE14 DVDJH IN BEELD16 THE X-TREME PLAYGROUND GAMES17 ODE AAN DE VOORZITTER18 ALLE GEKHEID OP EEN STOKJE22 NEW KIDS ON THE BLOCK24 JEUGDHUIS VOOR EEN DAG26 ANTWERPSE TIENERS

EN OOK …02 BLIKOPENER06 WALL20 HET PROJECT21 DIY 29 LEEN30 VRAAGHET@FORMAAT31 DE MASCOTTE

dOSSIERd2 INNOVATIE IN JOUW JEUGDHUISd3 DE ACHT INNOVATIEREGELSd4 VERNIEUWING VERSUS CONTINUïTEITd5 ZO DOEN ZIJ HETd6 DURVEN EN DOENd8 INNOVATIE ONDER DE MOTORKAP VAN FORMAATd10 SANDERd11 PLANNEN IN DE MAAKd12 KIJKEN IN DE TOEKOMST

d1-12

dossier

droom, plan, actie

Samenstelling & tekst: Inge de WolfWALL

WAAR Kaddish (Schoten), De Kaaf (Moorsel-Tervuren), Tveldeke (Hols-beek) en ‘t Biejke (Borgloon)

WAT Mexico, een land dat tot de verbeelding blijft spreken. Maar liefst vier jeugdhuizen staken zich in een Mexicaans kleedje op de Dag Van de Jeugdhuizen. Kaddish, De Kaaf en Tveldeke deden dat onder de noemer ‘Mexican Night’, terwijl ’t Biejke ons trakteerde op een ware ‘Fiësta Mexi-cana’. 24 uur lang kon je er de sfeer opsnuiven van sombrero’s, piñatas en vooral veel tequila.

Heb jij een beeld dat je graag met iedereen wil

delen? Mail je foto aan goede kwaliteit samen

met je verhaal door.

redactie@formaat.be

en nu jij!

in beeld

6

EEN NIEUWE VLAAMSE JEUGdRAAd de 24 leden voor de nieuwe Algemene Vergadering van de Vlaamse Jeugdraad zijn bekend. De Vlaamse Jeugdraad is een officiële adviesraad van de Vlaamse Regering dat ervoor zorgt beleidsmakers de stem van jongeren horen. Om de drie jaar wordt er een nieuwe Algemene Vergadering verkozen. In de week van 12 tot 19 november kregen alle jongeren van 12 tot 30 jaar de kans om hun stem uit te brengen op de kandidaten van hun keuze. Uiteindelijk brachten bijna 1000 jongeren hun stem uit. Op zaterdag 22 november werd bekendgemaakt wie de volgende drie jaar in de AV zal zetelen. Onze eigenste Finn van Formaat zal opnieuw drie jaar lang deel uitmaken van de Vlaamse Jeugdraad, samen met 12 individuele jongeren en 11 andere jeugdwerkorganisaties.

hiep hiep hoera

dJEM bLAAST 45 KAARSJES UITIn Melsele werd er in november stevig gefeest. Djem vierde im-mers zijn 45ste verjaardag. Het jeugdhuis heeft in al die jaren heel wat watertjes doorzwommen. Op het einde van de jaren ne-gentig kwamen er problemen met de fuifruimte en klachten over geluidsoverlast. Die problemen wist Djem te overwinnen met een reeks verbouwingswerken die het jeugdhuis veilig en geluidsarm moeten houden. Jeugdhuis Djem vierde zijn 45ste verjaardag dan ook in stijl met een heus jubileumweekend.

www.jhdjem.be

7

JEUGdHUIS MOORSLEdE WORdT dEN TEIRLINKOp Dag van de Jeugdhuizen onthulde jeugdhuis Moorslede de nieuwe naam voor hun jeugdhuis. Het jeugdhuis organiseerde een wedstrijd om een gepaste naam te vinden. Uit honderd-vijftig inzendingen werd uiteindelijk den Teirlink gekozen. Het jeugdhuis werd begin 2013 door enkele Moorsleedse jongeren gestart. Het pand waar Den Teirlink in zal huizen wordt momen-teel gerenoveerd. Het is nog even wachten tot 2015 voordat Den Teirlink daar de deuren opent, maar op Dag van de Jeugdhuizen werden wel al de nieuwe website en het logo voorgesteld.

goe bezig!

MINISTERIEEL bEZOEK IN dE MOEVE de Moeve in Lier kreeg op dag van de Jeugdhuizen speciaal bezoek. Minister van Jeugd Sven Gatz kwam op 15 november namelijk een kijkje nemen in het jeugdhuis. ARTAFACT, het ar-tistieke project van het jeugdhuis, nam die dag de touwtjes in handen. In het open atelier kon je naar hartenlust experimen-teren met allerhande kunstvormen. Onder begeleiding van kun-stenaars werden er tal van workshops gegeven. Minister Gatz kon het initiatief zeker waarderen: “Het jeugdhuis laat jongeren op een plezante manier samenkomen. Als je dan nog iets extra kunt doen rond kunst dan is dat een meerwaarde.”

IN dE PERS Ook dit jaar ging de Dag van de Jeugdhuizen niet ongemerkt voorbij in de media. Newsmonkey plaatste een artikel met 16 redenen om waarom het zalig is om in een jeugdhuis te zitten op hun website. Ook de traditionele media berichtten gretig over de Dag van de Jeugdhuizen. De Tunne uit Izegem kreeg Linde Merckpoel van Studio brussel over de vloer voor een live uitzen-ding vanuit het jeugdhuis. Het VRT-radionieuws had aandacht voor de Dag van de Jeugdhuizen, net als regionale tv-zenders. RTV bracht verslag uit van het bezoek van minister van Jeugd Sven Gatz in De Moeve. Last but not least was ook de geschreven pers zeer aanwezig op de Dag van de Jeugdhuizen. Onder meer Gazet van Antwerpen, Het Nieuwsblad en Het Laatste Nieuws schreven er een artikel over.

“de Werking van ons jeugdhuis richt zich ook op maatschappelijk kWetsbare

en/of minderbedeelde jongeren. We Weten dus

dat het deugd kan doen als We iemand die in moeilijke omstandigheden verkeert een helpende hand reiken.”

Door: Jill De Groote en Xander Ramael, permanent verantwoordelijken van jeugdhuis OHK over ‘A Caring Christmas’, een initiatief van het jeugdhuis voor mensen die eenzaam zijn met kerst.Verschenen in: Krant van West-Vlaanderen, 14 november 2014

echt gezegd

8

H2O Voor de tweede keer vierde de Nartist (Temse) de dag van de Jeugdhuizen in het zwembad. Vorig jaar én dit jaar viel Dag van de Jeugdhuizen samen met de zwembaddagen. Het feestje is een idee van de schepen van jeugd, die ook schepen van sport is. Ze was duidelijk niet bang voor een nat pak. Waarvoor hulde!

’T ARSENAAL 2.0 Op dag van de Jeugdhuizen opende ’t Arsenaal (Marke) de deu-ren na een verbouwing. De volledige zaal en de toiletten zijn geschilderd, de verlichting werd vervangen en de oude rommel van zolder kreeg een nieuw leven. De werken liepen een weekje vertraging op, maar door veel steun van de jeugdhuisleden en vanuit de jeugdbewegingen kon het jeugdhuis mee feesten op Dag van de Jeugdhuizen.

www.arsenaal.be

HEy bAby, I THINK I WANNA MARRy yOU Joka organiseerde op dag van de Jeugdhuizen een ware big Wedding in hun jeugdhuis. Maar voordat er een bruiloft kan plaatsvinden moet een belangrijke vraag gesteld worden. Jens verraste zijn Katrien met een wel heel bijzonder aanzoek. En niet alleen zei Katrien ‘ja’, het filmpje werd ook nog eens 275 keer geliket. Al die liefde, heerlijk toch? Meer over de liefde in Joka vind je op pagina 10.

Bekijk de trailer: http://www.facebook.com/video.php?v=299091283616809

masterview

9

Katrien (25) en Jens (19) stapten op Dag van de Jeugdhuizen in het huwelijksbootje.

Op 15 november vierden de jeugdhuizen feest. In jeugdhuis Joka in Sint-Katelijne-Waver deden ze er nog een schepje bovenop. Want op welke dag kun je beter trouwen dan op de Dag van de Jeugdhuizen? En waar kun je beter trouwen, vieren en dansen dan in je eigen jeugdhuis? Voor Katrien en Jens was het snel duidelijk waar zij elkaar het ja-woord wilden geven: “in onze tweede thuis, Jeugdhuis Joka, natuurlijk.”

En zo geschiedde. Met alles erop en eraan. Een altaar met kaarsen en bijhorende pries-ter, flashy ringen voor het bruidspaar, een rode loper, een echte oldtimer, cava en hapjes voor iedereen, heel het bestuur in maatpak, enkele

kilo’s rijst, twee witte duiven, een gouden kader voor heel wat mooie foto’s en een pracht van een bruid.

“Ik had nooit gedacht dat er zoveel volk zou ko-men”, zegt Katrien, de bruid van de avond. “We hebben het wel serieus gehypet. Als je bedenkt dat het filmpje van het aanzoek 11.500 maal be-keken is en de vrijgezellenavond echt zot was, zijn we geslaagd in ons opzet: er los overgaan. Als kers op de taart wonnen we met de wed-strijd van Formaat de pagina in De Standaard. Met heel het bestuur eens gek doen in een kerk was geweldig. Het leek bijna ‘voor echt’. Ik werd zelfs gemaquilleerd door een visagiste.

Om jezelf daarna op een paginagrote adverten-tie te zien verschijnen in de krant, is toch een speciaal gevoel.”“We hebben elkaar leren kennen in het jeugd-huis” vertelt bruidegom Jens. “Het is voor ons een heel belangrijke plek, onze vaste stek, onze tweede thuis. Het is echt een super gevoel, zo trouwen. Als ik ooit echt trouw, doe ik het ze-ker in het jeugdhuis”. Katrien: “Aangezien mijn trouwkleed gemaakt werd van een tafellaken, kunnen we niet anders dan toegeven dat we niet echt een koppel vor-men. Ongelooflijk dat zoveel mensen dachten dat het helemaal echt was. Het beste bewijs dat in een jeugdhuis echt alles kan.”

“ongelooflijk dat zoveel mensen

dachten dat het helemaal echt Was. het beste

beWijs dat in een jeugdhuis echt

alles kan.”

Tekst: Joke Hüwels

10

Jeugdhuizen en kunst: het is een gouden duo. Dag van de Jeugdhuizen is het ideale moment om een breed pu-bliek te laten kennismaken met de artistieke projecten in het jeugdhuis. Den Eglantier in Sint-Niklaas en Sojo in Kessel-Lo laten jeugdhuisbezoekers graag kennismaken met kunst en geven jonge kunstenaars een podium.

Tekst: Inge de Wolf, Sandra Bogaers, H

ans DockxMOEdER AARdE IN dEN EGLANTIERNaar aanleiding van de Dag van de Jeugdhuizen liet Den Eglantier in Berchem hun buitenmuur onder handen nemen door een graffiti-artiest. Op 15 november werd de nieuwe muur onthuld aan het grote publiek. Esma hielp bij de organi-satie van het evenement.

“Het is heel belangrijk dat kunst en cultuur worden aangebo-den aan jongeren. Jongeren moeten zo veel mogelijk kansen krijgen, zij zijn tenslotte onze toekomst. Urban leent zich daar perfect toe. Het ligt dichtbij de leefwereld van jongeren en het is artistiek gezien vaak heel knap. Het is essentieel om aansluiting te hebben bij jongeren om hen nieuwe dingen te laten ontdek-ken. Het jeugdhuis is een ideale plek om dat te doen. Jongeren stappen er gemakkelijk binnen, het jeugdhuis staat dichtbij hun leefwereld en het is een vertrouwde omgeving. Op plaatsen waar jongeren samenkomen leeft jongerencultuur vanzelf. De interes-se voor jongerencultuur en urban komt van onderuit. Het is aan het jeugdhuis om die interesse te versterken en te verbreden, door bijvoorbeeld workshops aan te bieden en projecten te doen. Het mooiste aan het graffitiproject voor de buitenmuur is dat ie-dereen erover mee mocht beslissen. Zowel de vrijwilligers van het jeugdhuis als de buurtbewoners. De schildering is gebaseerd op de buurt en beeldt een soort Moeder Aarde uit. Door de buurt-gerichte aanpak, wordt het werk niet alleen door de vrijwilligers van het jeugdhuis zelf gewaardeerd, maar zeker ook door de mensen die er wonen en werken.”

“HET JEUGDHUIS IS DE IDEALE PLEK OM JONGEREN KUNST TE LATEN ONTDEKKEN”

STREET ART IN SOJODag van de Jeugdhuizen stond bij Sojo in Kessel-Lo in het teken van street art. Met Atelier Perspek-tif kregen vijftien jongeren een cursus street art. Kunstenares Din Din, vrouw achter de ‘one wo-man artistic movement’, stond de deelnemers bij.

“Street art is een breed concept. Sinds zes jaar houd ik me vooral bezig met het stencilen, maar mijn freehand grafittiwerk gaat veel langer terug. Zoals elke graffiti-artiest ben ik begonnen met het plaatsen van tags (de handtekening van de graffiti-artiest). Het publiek denkt vaak dat dit lelijke, kinderachtige klieder-werkjes zijn. Wat veel mensen niet begrijpen is dat die tags de identiteit van de graffitikunstenaar voorstellen. Je werk kan ge-kopieerd worden, maar je naam niet. Je kunt zelfs stellen dat de tag het belangrijkste werk is van de kunstenaar. Vanuit die tag groei je verder. Tijdens het project in het jeugdhuis heb ik dat ook duidelijk gemaakt. Oefenen, oefenen, oefenen. Grafittiwerk, zowel freehand als stencil, vraagt een goede kennis van technie-ken. De werken op de muren van Sojo zijn gemaakt met stencils. Dat betekent dat je voor elke afzonderlijke kleur een nieuwe uit-snijding van de stencil nodig hebt. Precisiewerk. Gelukkig zijn de deelnemers erg gemotiveerd. Ze werken goed zelfstandig en nog belangrijker: ze hebben enorm veel inspiratie. Ze hebben geen schrik om de spuitbus vast te nemen. Het is dan ook geweldig dat het jeugdhuis zoveel mogelijkheden geeft aan de jongeren. Samen werken met een jeugdhuis is eens iets anders, maar ze-ker een geweldige ervaring.”

“GEWELDIG HOE JEUGDHUIZEN ZOVEEL MOGELIJKHEDEN GEVEN”

11

dVdJH

Van snoepjes tot Safirglas

de Kazerne (berlare)Nieuw jeugdhuis, nog niet veel spullen verzameld. De ka-potte discobol mocht jammer genoeg niet mee. Wel snoepjes in een pot.

Sjatoo (Kalken-Laarne)Persoonlijke bood-schap op een blok kaas voor Kenny van Exixion, die de nieu-we voorzitter wordt daar. De mannen van Sjatoo wensen hem veel succes.

Exixion (Wetteren)Voorzitterswissel die avond. Van Ellen naar Kenny. Maar mocht Ellen de radio eigen-lijk wel weggeven van Kenny …?

Antigoon (Wichelen)Konden niets anders vinden dan een bier-maatbeker. Met veel moeite afscheid ge-nomen van het glas. Dat de Leeuwerik er maar goed zorgt!

Leeuwerik (Lede) Safir is het bier van de streek. De brou-werij is inmiddels opgedoekt. Het glas is dus zeldzaam en veel geld waard …

Jome (Gijzegem) Waren dolblij met het bierglas!

Van tennisraket tot confettikanon

’t Molentje (Kuurne)Een oldschool tennis raket en een pakje paninistickers. ’n Westouterik zal veel spelletjes kun-nen spelen de ko-mende weken.

’n Westouterik (Westouter)Blij dat ze wat zaken van de hand konden doen: hardgekookte eitjes, een pet, sui-kertjes en een pomp.

den couter (Poperinge)Inkledingsattributen heeft elk jeugdhuis in overvloed. Den Couter had ergens op zolder een bumper liggen. Even afgestoft en gesigneerd voor een verder leven in het OHK.

Het OHK (Oostende)Na heel veel verdriet mocht ‘de man’ verhuizen naar een ander jeugdhuis. De vrienden van het OHK kunnen hem nog altijd gaan knuffelen in ’t Verzet.

‘t Verzet (Knokke-Heist)Veel volk in ’t Verzet. Iedereen mocht zijn naam op een verzet-T-shirt schrijven. Zal over enkele jaren ongetwijfeld veel geld waard zijn.

de broedkasse (de Haan) Om het feest te doen ontploffen, schonk de Broedkasse een confettikanon.

de Korre (Oostende)En leuk dat dat was!

Van houten bank tot reddingsboei

formaat HobokenZitten doen ze in Hoboken in stijl. Op zelfgemaakte houten banken. Een stukje

daarvan mag verhui-zen naar de vrienden van Linkeroever.

formaat LinkeroeverHout geruild voor ander hout. In de vorm van een verkie-zingskist. Hoe die in het jeugdhuis beland is, blijft geheim.

Kroenkel (Nijlen)Enkele jaren geleden won de Kroenkel het voetbaltoernooi van de gemeente. De zuurverdiende beker hoopt nu een ereplaats te krijgen in Krejoel.

Krejoel (Ranst)Een echte oorlogsfuif met geweren, netten, mijnen, camouflage en heel veel zand-zakjes.

de Non (Halle-Zoersel)De Non maakt al ja-ren gebruik van ‘de-vrije-gift-sombrero’. Telkens er een vat wordt gegeven, be-talen de bezoekers een stukje mee … In de hoop dat ze eens kunnen meegenieten van een vat in Ahoy?

Ahoy (Wijnegem)Ze zitten naast het water, het uitzicht op de voorbijvarende boten, en ze bezitten enkele reddings-boeien. Ze konden er best eentje missen.

Kaddish (Schoten)En blij dat Kaddish is.

Wie op de Dag van de Jeugdhuizen bezoek kreeg van de medewerkers van Formaat, ging op zoek naar een ultiem ruilvoorwerp voor het volgende jeugdhuis in rij.

Tekst: Joke Hüwels

12

Een spannende wedstrijd, een ze-nuwslopende finale en dan opeens, Linde van Studio Brussel in je jeugd-huis. Het overkwam De Tunne. Op 14 november ontvingen zij Linde en Jonas voor een live-uitzending van-uit hun jeugdhuis.

Enkele weken eerder deed Studio Brussel een oproep aan alle jeugdhuizen. Stuur je jeugd-huis anthem én een foto waarop te zien is dat jul-lie klaar zijn om Linde te ontvangen. Dat liet De Tunne zich geen twee keer zeggen. Een week voor 14 november strijdt Matthijs van de Tun-ne live op de radio tegen tweede finalist ypsi-lon. De opdracht? Twaalf jeugdhuisanthems herkennen in de muziekmix. Ypsilon is een ge-duchte tegenstander. Maar na het uitblijven van het negende nummer valt Matthijs moeiteloos in. Veel muzikale kennis daar in Izegem.

Verkleedfeesten

Als we op 14 november aankomen bij De Tunne worden we verwelkomd door een volle zaal en een enthousiaste Linde en Jonas van Stu-dio Brussel. Ze zijn helemaal klaar om erin te vliegen. Tussen de drukke radiomakerij door vragen wij wat zij al voor zotte dingen hebben meegemaakt in hun jeugdhuis.“Ik kwam vroeger regelmatig in Okapi in Loke-ren”, vertelt Linde. “Daar vierden we elk jaar de zestig uren van de Okapi. Dat betekent zestig uur lang doorgaan met feesten en activiteiten. Natuurlijk gingen we dan ook verkleed. Ik weet nog dat ik met mijn buurmeisje naar het jeugd-huis vertrok op de fiets. Allebei in skikleren en met een pruik op. Het jeugdhuis was een half uur fietsen, dus we hadden enorm veel bekijks op straat.” “Ik ging zelf naar het jeugdhuis in

Aalst. Daar werd uiteraard ook vaak verkleed”, lacht Jonas. “Wat mij echt is bijgebleven is een ongelooflijk goed feestje in het jeugdhuis. Toen mijn vrienden en ik naar buiten kwamen, ston-den alle fietsen omgedraaid. We hadden echt niet zoveel gedronken (lacht). Het waren er meer dan honderd. Tot op de dag van vandaag weten we niet wie dat gedaan heeft.”

Vrijwilligershulp

Jeugdhuis De Tunne doet elk jaar mee met Dag van de Jeugdhuizen. Met Studio Brussel op be-zoek is het natuurlijk extra feest. Matthijs (22) en Olivier (voorzitter en ondervoorzitter) vertel-len enthousiast. Matthijs: “de dag van de Jeugdhuizen is een mooi moment om extra reclame te maken en een nieuw publiek naar het jeugdhuis te trek-ken. De hele dag op de radio komen én Studio Brussel live in het jeugdhuis hebben is daar na-tuurlijk ideaal voor.” Live in de uitzending een wedstrijd spelen is niet voor iedereen wegge-legd. Matthijs bleef gelukkig rustig, al geeft hij toe flink wat hulp te hebben gehad. “We stonden op het moment dat ik de wedstrijd moest spelen

net klaar om op vrijwilligersweekend te vertrek-ken. Alle vrijwilligers waren dan ook aanwezig. Eigenlijk hebben we met heel het jeugdhuis gespeeld. Ik had amper tijd om zenuwachtig te zijn. Het ging zo rap, voor ik het wist was het afgelopen en stond iedereen te feesten omdat we gewonnen hadden. Het weekend werd dus goed ingezet”, lacht Matthijs. Waren ze er klaar voor om Linde te ontvangen? Olivier: “Een aantal vrijwilligers zijn komen helpen. Studio Brussel heeft veel werk op zich genomen. Wij voorzagen de locatie en wat ma-teriaal. Voor we het wisten was alles gereed en kon het feest beginnen.”

Zwart gat

Hoe belangrijk is het jeugdhuis voor Matthijs en Olivier? Heel erg belangrijk, zo blijkt. “Het jeugdhuis is de plaats waar ik momenteel al mijn vrije tijd insteek. Al mijn vrienden zitten in het jeugdhuis”, vertelt Matthijs. Olivier valt hem bij. “Voor mij geldt precies hetzelfde. Ik heb hier al veel leuke mensen leren kennen. Ik ben echt blij om zo betrokken te zijn bij het jeugdhuis.” Daarnaast is het jeugdhuis ook een belangrijke meerwaarde voor Izegem. “Het jeugdhuis is een plaats waar je los kunt gaan en echt zot mag doen.” Matthijs voegt nog toe: “Mocht het jeugdhuis plots wegvallen, dan zou ik echt in een zwart gat vallen”.

Tekst: Inge de Wolf • Foto’s: Studio Brussel & Valerie Vonck

“ik ging regelmatig verkleed naar het jeugdhuis”

linde merckpoel

“zonder het jeugdhuis zou ik echt in een zWart

gat vallen” matthijs (22),

voorzitter de tunne

dVdJH

13

dVdJH - IN bEELd

14

15

In hun lokale klederdracht vertegenwoor-digden de teams de stoerste en sterkste speel-plaatsspelers. Elk van hen een meedogenloze flipperaar, berekende knikkeraar en lepe po-kemonkaartspeler. Van elk kaliber maakten ze hun opwachting in het eerste toernooi om voor eens en voor altijd uit te maken wie de beste is.

In één van de eerste disciplines werden Pokémons aangespoord door hun trainer om de andere zo snel mogelijk uit te schakelen. Hoe deden ze dat? Door zoals het werd genoemd: op elkaar te detsen! Het werd een bloederige strijd die niet zonder gewonden bleef. Uiteindelijk bleek een vrouw de beste detser te zijn die zo haar team in het klassement omhoog stuwde.

In een iets beschaafdere discipline ver-sloeg hier steen de schaar. Inzicht in de mense-

lijke geest moet de uiteindelijke overwinnaar de zege hebben bezorgd. Een klein wedstrijdver-slag: steen slaat een schaar kapot, een schaar knipt papier aan flarden en oh nee daar is pa-pier die steen … bedekt. Zucht. Hoe papier steen verslaat mag iemand mij nog altijd eens komen uitleggen.

Bij veel disciplines vaardigden de teams de meest geschikte leden af. Maar er waren ook disciplines waarbij iedereen samen op het strijdtoneel verscheen. Bij deze combinatie tussen tikkertje verhoog en dassenroof zien we hoe een team dat verhoog nogal creatief invult. Jammer genoeg werd er bij deze disci-pline nogal vals gespeeld. Maar vals spelen is ook spelen. Dit toont nog maar eens hoeveel de titel en trofee betekenden en hoever sommige teams hiervoor wilden gaan …

In de voorlaatste ronde raceten opwind-bare autootjes door een groots parcours, aan-gestuurd door de behendigste teamleden. Er waren verscheidene technische problemen. Zo belandden een aantal autootjes op de schroot-hoop. Een beetje verlies heb je altijd en een win-naar hadden we ook: hij liet de tegenstand zelfs ver achter zich.

Door een eindspurt in de laatste discipli-ne, verstoppertje, behaalde team Bier een ver-diende derde plaats. Hun teamnaam waardig vierden ze dit dan ook terstond met een pintje!

De tweede plaats was voor het team dat zichzelf Flus noemde. Hun toewijding aan de trofee is een goede indicatie dat zij met de ge-paste trots hun titel zullen dragen.

De eerste plaats en de titel ‘Queens of the Playground’ ging terecht naar team ‘One-sie Super Papegaai’ . Waren er ook punten op naam-originaliteit geweest, hadden ze het mis-schien niet gehaald. Bij elke discipline toonden zij zich waardig. Laat je niet misleiden door hun schattig voorkomen, deze meedogenloze strij-ders zijn niet te onderschatten. Indien je hen te-genkomt op een speelplaats is een buiging wel op zijn plaats, zij zijn immers ‘the Queens of the Playground’!

Tekst: Lobke Van DammedVdJH

Op Dag van de Jeudhuizen vormde Jeugdhuis Lodejo de arena voor de bit-terste strijd ooit gestreden: het gevecht om de titel van ‘Kings/Queens of the playground’. Van heinde en verre kwamen teams om de titel en trofee te veroveren. In zeven speelplaatsdisciplines, die voor de gelegenheid het label X-treme kregen, vochten ze het uit om tot één grote overwinnaar te komen.

16

INNOVATIE IN JOUW JEUGdHUISdroom, plan, actieInnoveren. Iedereen doet het en daarmee ligt het belangrijkste ingrediënt van innovatie met-een op tafel: je moet het dóen. Zonder actie is er geen innovatie. Maar je maakt geen omelet zon-der ei te breken. En je weet pas hoe de pudding smaakt als je ervan proeft. Actie dus. Daar gaat natuurlijk wel wat aan vooraf. Waar komen de eieren vandaan en wie roert in de pudding? In dit dossier nemen we innovatie onder de loep.

dossier

I N N O V AT I E I N JOUWJEUG d H U I S

dossier•1

Een nieuwigheid invoeren

Innovatie is een breed begrip. Van Dale be-schrijft innovatie als “het invoeren van een nieuwigheid”. Innoveren is durven iets anders, iets nieuws te doen. Dat doe je niet zomaar. Innoveren vertrekt altijd vanuit een duidelijk doel. Je wilt er iets mee bereiken. Een betere dienstverlening of beter aanbod, een betere manier van werken, een sterker product. Of in de context van het jeugdhuis: een groter be-reik, een betere vergadercultuur, een catchy imago … Er zijn verschillende vormen van innoveren, afhankelijk van wat je ermee wil bereiken. Leidt het bijvoorbeeld tot een nieuw product, dan spreken we van productinnova-tie. Is het resultaat een nieuw aanpak of werk-wijze, dan hebben we het over procesinnova-tie. Zo kunnen we nog wel even door gaan.

Niet wereldschokkend

Innoveren hoeft niet altijd groots of wereld-schokkend te zijn. Je hoeft niet alles opnieuw uit te vinden of om te gooien. Integendeel. Innoveren lukt vaak beter via kleinere, maar goedgekozen impulsen. de kunst is om te be-houden wat goed is en het via nieuwe ideeën en impulsen nog beter te maken. Zo kan één

goedgekozen concept plots je hele aanbod een nieuw karakter en publiek opleveren. Zonder dat je daarom heel het jeugdhuisaanbod moet herdenken.

Is creatief zijn innoveren?

Innoveren is een proces van verandering. Het leidt tot een nieuw aanbod, een nieuwe manier van samenwerken, een nieuwe structuur. In-novatie vereist daarom een sterke visie, een goed zicht op waar je naar toe wil. Innovatie is meer dan creativiteit of out of the box denken. Creativiteit leidt tot nieuwe ideeën. Innovatie gaat een stap verder, waarbij het erom gaat deze nieuwe ideeën daadwerkelijk met succes in de praktijk te brengen.

Innoveren in het jeugdhuis

Innovatie gaat om vooruitgang. Iets nieuws doen om vooruitgang te boeken. Innoveren is bijvoorbeeld je aanbod aanpassen om mensen met andere interesses te kunnen aanspreken. Innoveren is nadenken over een betere orga-nisatiestructuur, communicatiestijl of finan-cieel beheer, om het jeugdhuis verder uit te bouwen als plek voor jongeren. Innoveren gebeurt dus zeker in het jeugdhuis, alleen benoemen we het niet altijd zo. Het is niet altijd een doordacht proces. Het gebeurt soms spontaan of onbewust. Kijk maar naar de impact die een generatieswitch in het be-stuur kan opleveren (bijvoorbeeld een nieuw imago, nieuwe activiteiten, communicatie). de vraag is dus niet: innoveren wij in ons jeugd-huis? Maar wel: hoe kunnen we bewust in-novatieprocessen opzetten om onze werking verder uit te bouwen? In dit dossier geven we je tips en verhalen over hoe jeugdhuizen en andere organisaties dit aanpakken.

Innovatie is een must, anno 2015. Technologie, ecologie, de samenleving, jongerencultuur, alles is constant in verandering. Dat vraagt om nieuwe oplossingen, een vernieuwende aanpak. Je ziet de term innovatie overal opduiken. Bedrijven innoveren om hun concurrentiepositie veilig te stel-len. Voor het gros van de CEO’s is het woord ‘innovatie’ de sleutel voor hun strategie voor de toekomst. Jeugdhuizen innoveren om in te spelen op de wisselende interesses van zo veel mogelijk jongeren. Om het met een bou-tade te zeggen: innovatie is de toekomst. Niet alleen in de economische of industriële wereld, ook in de sociale sector en het jeugdwerk. Maar wat is innoveren nu eigenlijk? Tot wat kan het leiden en hoe innoveer je in het jeugdhuis? In dit dossier helpen we je op weg.

Tekst: Gerd Vermeenen

INNOVATIE IN

JOUW JEUGdHUIS Kleine stapjes

worden groot(s)

Waar creativiteit leidt tot nieuwe ideeën, gaat innovatie nog een stap verder en worden deze

nieuwe ideeën in de praktijk gebracht.

dossier•2

Ken je de film Fight Club? Wie Fight Club zag, vroeg zich achteraf wellicht af waar het in godsnaam allemaal over ging. Je zou je ook kunnen afvragen wat een artikel over Fight Club in een dossier over vernieuwing in het jeugdhuis doet.

We verklappen de plot nog niet maar kunnen wel dit al zeggen: Fight Club gaat over meer dan een clubje vechtersbazen. Hoofdrol Jack (Edward Norton) wil iets anders doen met zijn leven maar is bang om te veranderen, bang om te vernieuwen. Tyler (Brad Pitt) is Jacks’ mentor. Hij duwt hem uit zijn comfort zone. En dat gaat niet zonder kleerscheuren.

We doken even in de screenplay en plukten er enkele uitspraken van Tyler uit. Acht regels voor in het achterhoofd als je echt wil vernieuwen.

Tekst: Tim Bryon

1 & 2 “No fear. No distractions. The ability to let that which does not matter truly slide.”Het heeft geen zin om het verkeerde ding perfect te doen. Het belangrijke van het onbelangrijke kunnen scheiden is essentieel als je iets wil veranderen. dit is meteen ook de tweede regel. Focus behouden is funda-menteel.

5 “You are not the contents of your wallet.”Jouw jeugdhuis staat toch voor meer dan het aantal nullen op de rekening of een vast cliënteel aan de toog, niet? Moet elk nieuw initiatief een directe meerwaarde hebben voor opgebouwde ze-kerheden?

6 “People talk about it, see themselves as they’d like to be. They don’t have the courage you have, to just run with it.”Wilde plannen vliegen in het rond maar hoe vaak worden die werkelijkheid? Zonder durf om een goed idee effectief op gang te trappen belandt elke inspirerende brainstorm als een verdwaalde kip in de onderste schuif.

7 “Sticking feathers up your butt does not make you a chicken.”Over kippen gesproken: vernieuwing valt niet uit de lucht door er vaak over te praten. Enkel daden, actie en doorzetten tellen mee. Een grote mond en doen alsof maken je nog geen kip. Of zoiets.

8 “This is your life, and it’s ending one minute at a time.”Toegegeven: deze klinkt misschien wat overdreven. Maar de boodschap slaat nagels met koppen. Zonder gevoel van urgentie krijg je niemand mee op de kar. Waarom is het nodig om te ver-nieuwen? Welke uitdaging staat voor de deur en waarom is het belangrijk om die nu meteen aan te pakken?

4 It’s only after we’ve lost everything that we’re free to do anything”Zelfs erg grote kleerscheuren mogen je niet afschrikken. Vast-houden aan wat al bestaat werkt vernieuwing tegen. Wil je echt een nieuwe koers varen, durf dan ook bestaande concepten over-boord te gooien.

3 “I say never be complete, I say stop being perfect, I say let’s evolve.”Vernieuwing komt niet zonder kleerscheuren. Wie bang is van kleerscheuren trekt nooit iets nieuw aan. Je moet begrijpen dat kleerscheuren niet zo erg zijn en dat vernieuwing meestal niet van de eerste poging perfect is. Onderweg wat scheuren oplappen hoort er bij.

Bron: http://lateralaction.com/articles/tyler-durden-innovation/

dossier•3

Je jeugdhuis wil graag innoveren. Het is belangrijk om rekening te houden met een aantal zaken. Ken je jeugdhuis en zorg ervoor dat ie-dereen mee is met je visie. Pas dan wordt duidelijk op welke gebieden je kunt vernieuwen.

Tekst: Tim Bryon

Vernieuwing staat nooit op zichzelf Reclamemakers weten het al langer: ‘nieuw’ verkoopt (dezelfde shampoo in een nieuw potje? Leuk!). Maar dat is niet de vernieuwing waar we het hier over hebben. Vernieuwing mist zijn doel als het alleen voor de vorm ge-beurt. Vernieuwing staat met andere woor-den nooit op zichzelf: de omgeving van de vernieuwing bepaalt alles. Echte vernieuwing heeft inhoud en formuleert een antwoord op een bestaande situatie of een blik op de toekomst. Vaak vertrekt verandering vanuit noodzaak: dalend bezoekersaantal, geregelde diefstallen, afhakende vrijwilligers … Maar verandering kan ook vanuit opportuniteit ver-trekken: een nieuwe subsidiemogelijkheid, een interessante ontmoeting met een organi-satie uit de buurt, technologische veranderin-gen, enzovoort.

Naar een gedeelde toekomstvisieEen opportuniteit of probleem zien is één ding, maar verandering stuit nog vaak op verzet. Dat is geen verassing, want vasthouden aan het bekende biedt veiligheid. Excuses om in-novatieve ideeën te parkeren donderen dan ook van de tafel tijdens brainstormsessies. “We hebben dat al eens geprobeerd” of “Daar komt geen kat op af” of “Daar zullen we zeker geld aan verliezen”. Om dat te vermijden neem je een stap terug. Zorg voor draagvlak. Dat is dé basis om met de groep constructief te kun-nen nadenken. Samen bouwen aan een visie

op de toekomst zorgt voor duidelijkheid over de gewenste situatie én beter inzicht in de problemen van vandaag. Dit toekomstbeeld maakt de noodzaak aan verandering helder voor iedereen. Vanaf dan is het duidelijk wat er op het spel staat.

Vernieuwing versus continuïteit?Eerst moet je weten wat je wil gaan doen, vervolgens hoe je dat wil doen. Maar wil dat zeggen dat het hele jeugdhuis mee moet in de transformatie? Weinig veranderingsproces-sen zijn zo ingrijpend dat ze een organisatie helemaal door elkaar schudden. Ieder onder-deel van de werking in één beweging drastisch omgooien houdt risico’s in, dat hoeven we je niet te vertellen. Analyseer jouw jeugdhuis en bepaal welke domeinen aan verandering toe zijn en welke domeinen verder ‘business as usual’ blijven. Dit duidelijk zien en kunnen vertellen zorgt voor een stabiele basis voor veranderingen.

VERNIEUWING VERSUS

cONTINUïTEITWeet waar je innoveert

Alles over: jouw jeugdhuisVernieuwing in het jeugdhuis moet dus inhoud hebben én draagvlak. De centrale vragen zijn: welk domein heeft een nieuwe aanpak nodig in mijn jeugdhuis? Of: wat loopt zo goed dat we het verder kunnen uitbouwen?

Om een antwoord te vinden op die vraag begin je te tekenen. Pak een pen en maak een grondplan. Teken tabellen, een organigram, een behoeftenpiramide. Maak lijstjes. Doe dit samen en stop niet voordat je alles, alles, alles in kaart gebracht hebt.

• Alleswathetjeugdhuisdoet• Alleswathetjeugdhuisheeft• Alleswat in het jeugdhuis be-

weegt• Alles wat rond het jeugdhuis

beweegt• …

Klaar? Dan is de kans groot dat er enkele grote lijnen zijn die vaak terugkomen. We doen een gok:

• Infrastructuur• Doelgroepen• Activiteiten• Organisatie&structuur• Vrijwilligersbeleid• Communicatie• Financiën• Partnersennetwerk• …

AanraderOverzicht brengen in wie je bent en wat je doet is de eerste stap. Vragen stellen daarover is de tweede stap. Vanuit deze vragen bekijk je op welke opportunitei-ten je kunt inspelen of waar er verandering nodig is. Je zult ook zien wat goed loopt en waar je meer op kunt inzetten. Maak deze oefening regelmatig. Het houdt je jeugdhuis scherp en maakt pro-actief ‘veranderen’ een onderdeel van de werking.

dossier•4

ZO dOEN ZIJ HETInnovatieve projecten

in de praktijk

Wil je een innovatief project opzetten? Je bent gelukkig niet alleen. Deze organisaties gingen je voor. Waar let je op bij het starten van een vernieuwend project? Waar hou je rekening mee? Tips en tricks uit de praktijk.

Tekst: Tim Bryon • Foto: Juan Wyns

fLANdERS dc Flanders DC is een organisatie die onderne-mingscreativiteit bevordert. Ze maken onderne-mend Vlaanderen creatiever en creatief Vlaan-deren ondernemender. Daarvoor zetten ze projecten op, sturen ze sprekers uit en organi-seren ze workshops. Ze geven ook advies en stel-len tools ter beschikking. Zij weten met andere woorden als geen ander hoe je vernieuwing brengt én in stand houdt. Verderop in dit maga-zine (D12) bekijken we een deel van de GPS, hun brainstormtool. We vroegen hen alvast al om één advies aan jeugdhuizen met vernieuwings-plannen. Aan het woord is Tom Suykerbuyk.

“Mijn belangrijkste tip? Ken de noden en behoeften van je doelgroep.”

Tom Suykerbuyk, Flanders DC

“Als ik één tip mag geven, dan is het afstand nemen. Zet een stap achteruit en bekijk je werking door de bril van de doel-groep die je wil bereiken. Dat breder perspectief biedt vaak nieuwe inzichten. De samenleving is voortdurend in beweging en de vinger aan de pols houden is soms moeilijk. doelgroepen veranderen en dus is het belangrijk om hun noden en behoef-ten te kennen zodat je er op kunt inspelen. Naar je werking kijken vanuit hun bril is dus een de eerste stap als je aan ver-nieuwing denkt.”

www.flandersdc.be

MIJNGOESTINGHans Dockx ondersteunt voor Formaat de jeugdhuizen in de Antwerpen. In een vorig le-ven werkte hij op de jeugddienst in Leuven. Daar zette hij het project MijnGoesting mee op poten. We vroegen Hans wat er zo innovatief was aan MijnGoesting.

“Zorg er bij een samenwerking voor dat de sterktes van elke partner

ingezet worden”Hans Dockx

“MijnGoesting was een cultuurproject voor jongeren van 12 tot 18 jaar. Het werd georganiseerd binnen het grotere culturele project mijnLeuven. Zij willen graag de jongeren een zo breed mogelijk palet aan kansen aanbieden. Het grootste stuk van mijnGoesting speelde zich af op plaatsen waar jongeren zich bevinden. We deden verrassende teasers op vier middelbare scholen en werkten samen met een jeugdbeweging. We brach-ten jongeren in contact met heel verschillende kunstdiscipli-nes en bekende of minder bekende artiesten. De jeugddienst, cultuurhuizen en ook scholen werkten samen. de samenwer-king tussen de drie sectoren jeugd, cultuur en onderwijs was net de kracht van het project. Het mooiste resultaat van deze samenwerking was dat de cultuursector mijnLeuven erkende als intermediair tussen de jongeren en de cultuurhuizen. Mijn-Leuven werd beschouwd als vertrouwenspersoon die jongeren benadert vanuit hun leefwereld en hen openstelt voor het on-bekende. Bij de cultuurhuizen zagen ze in dat zij dat nooit op die manier kunnen doen. Zo werd de sterkte van elke partner optimaal benut.De belangrijkste oorzaak van het succes van mijnGoesting? Dat het steeds vanuit de jongeren zelf vertrok en heel sterk vanuit hun leefwereld. Het project was zeker innovatief. We zijn jam-mer genoeg te vaak geneigd om samenwerking op te zoeken met partners binnen onze eigen sector. Het verbinden van de drie sectoren jeugd, cultuur en onderwijs was dan ook niet al-tijd evident. Dit project heeft bewezen dat deze sectoren elkaar goed kunnen aanvullen en dat de som veel groter is dan de de-len. Een tip aan jeugdhuizen die een vernieuwend project op wil-len zetten: zoek altijd naar een duidelijke win-winsituatie voor alle betrokken partijen. Het is heel belangrijk dat de sterktes van elke partner ingezet kunnen worden in het project.”

dossier•5

dURVEN EN dOENIets anders in je jeugdhuis

’N WESTOUTERIKWestouter

1000 x 1000 = een eigen huis voor het jeugdhuis

In 1999 bestond jeugdhuis ‘n Westouterik bijna 30 jaar. In dat jaar stierf de eigenares van het gebouw waarin het jeugdhuis zich be-vond. De erfgenamen waren van plan het gebouw te verkopen. De toekomst van het jeugdhuis werd plots erg onzeker want budget om het gebouw te kopen had ‘n Westouterik niet. De leden en oud-leden schoten in actie en beraamden een plan. Wat als duizend mensen elk duizend frank zouden geven? Dan kon het jeugdhuis het gebouw kopen én renoveren.Het jeugdhuis richtte een beheers-vzw op, Loebas, genoemd naar het hondje van de eigenares van het gebouw. Ze postten meer dan 600 brieven in alle huizen in het dorp, bij sympathisanten en oud-leden, organiseerden een weekend met “De Nacht Van 1000x1000”, kinderanimatie en optredens. Zo slaagde het jeugdhuis erin om 650.000 frank te verzamelen in het kleine dorpje. Genoeg om het gebouw te kopen en hun infrastructuur voor de toekomst te ver-zekeren. Het draagvlak van ‘n Westouterik in de lokale gemeenschap is de bepalende factor geweest voor het succes van de actie. Het resul-taat van hun actie toont aan dat veel mensen de meerwaarde van het jeugdhuis erkennen. De durf van het jeugdhuis om betrokken-heid van de lokale gemeenschap te vragen zorgde ervoor dat het jeugdhuis kon blijven bestaan.

De verkoop van je jeugdhuis of een nieuwe subsidierege-ling. n’ Westouterik en De Wollewei kwamen beide voor een uitdaging in hun jeugdhuis te staan. Zij lieten zich niet kennen en maakten van de nood een deugd. Hoe uitdagin-gen en veranderingen voor mogelijkheden én vooruitgang

kunnen zorgen.Tekst: Pim Maeckelberge

Wat zegt het jeugdhuisonderzoek?Volgens het jeugdhuisonderzoek van 2014 vindt de kleine helft van de bevraagde vrijwilligers dat een beperkt budget hun plannen met het jeugdhuis be-knot.Financiëleperikelenkunnenmetanderewoor-den innovatie in de weg staan. Simpelweg omdat er te weinig ‘ruimte’ is om buiten de lijntjes te kleuren en eens een risico tenemen. Innovatie begintmetanderewoordenbijeendoordachtfinancieelbeleid.

dossier•6

WOLLEWEITurnhout

Door de nieuwe subsidieregeling mocht Wollewei twee nieuwe pro-jecten uit de grond stampen. Dit bracht echter heel wat met zich mee voor het jeugdhuis. “Door deze twee projecten, Klankgas en Broei.On, zijn we als organisatie letterlijk veel groter geworden en is onze werking een pak verbreed. We willen een grotere doelgroep aanspreken, hebben meer personeel dan vroeger en draaien intus-sen ook een vrij grote omzet”, vertelt voorzitter van Jong Geweld Michael. door deze groei werd de drempel voor vrijwilligers om in de raad van bestuur te stappen een stuk hoger. “ De actieve vrijwilliger moet zich volgens ons kunnen bezighouden met bij-voorbeeld het organiseren van activiteiten en wil niet per se bezig zijn met langetermijnvisie, personeelsbeleid, zakelijk en financieel beleid. Mee zetelen in een bestuursorgaan dat zich enkel nog be-zighoudt met die zaken is niet voor iedereen weggelegd. Het vergt een bepaalde interesse of expertise die we niet van alle vrijwilligers kunnen, en willen, verwachten.”

Jong Geweld

Het jeugdhuis is niet stil blijven staan nadat ze hoorden dat hun projecten goedgekeurd waren. “Met de raad van bestuur wilden we op zoek gaan naar een manier waarop we ons als organisatie beter kunnen organiseren en hoe we ervoor kunnen zorgen dat elke vrijwilliger zich door de organisatie kan bewegen op het ni-veau dat hij op dat moment het beste aankan of aan wil gaan.” Ze gooiden de structuur overhoop en plaatsen Broei.On, Klankgas en jeugdhuis Wollewei als deelwerkingen van de organisatie naast el-kaar. De raad van bestuur kreeg de eindverantwoordelijkheid over de deelwerkingen, maar ook elk project kreeg zijn eigen bestuur. “Omdat er dan nog een leemte was boven deze deelwerkingen, cre-eerden we hier een koepel boven die we begin november boven het

doopvont hielden: ‘Jong Geweld’. Onze vzw heeft deze naam over-genomen en herbergt dus de gelijkwaardige deelprojecten ‘Broei.On’, ‘Klankgas’ en ‘Jeugdhuis Wollewei’. Het voornaamste resul-taat dat we bereikt hebben is dat iedereen op zijn plaats zit en dat jongeren bezig zijn met wat ze willen. De keuzemogelijkheden voor vrijwilligers om zich te engageren zijn vergroot.”

Ambitie en durf

Volgens Michael is de belangrijkste oorzaak voor het succes de ge-dreven raad van bestuur. Daarnaast gingen de veranderingen niet over één nacht ijs. de volledige organisatie werd onder de loep ge-nomen, van de terloopse vrijwilliger tot de meest geëngageerde jongere, van structuur tot de boekhouding. “De veranderingen zijn er ook gekomen doordat de dagdagelijkse werking echt terug in handen werd gegeven van de jongeren. Voor de raad van bestuur was dit een belangrijke drijfveer. De rvb hield niet vast aan wat er was. Er was een toekomstvisie en de ambitie en de durf om er-voor te gaan. De veranderingen zijn zeker innovatief te noemen. We durfden af te stappen van de klassieke jeugdhuisstructuur. We vonden voor onszelf het jeugdhuiswerk opnieuw uit in een verande-rende context. We bogen een noodzakelijke verandering om naar een nuttige verandering voor onszelf, verduidelijkt Michael. “Mijn tip aan jeugdhuizen: durf dromen over de toekomst en durf hier een visie rond te ontwikkelen. Heb de ambitie en de moed om te gaan voor wat je voor ogen hebt. Denk daarbij aan het belang van ieder-een in de organisatie. Zet de neuzen in dezelfde richting, durf daar-bij te botsen maar geloof dat het kan lukken. Ga er gewoon voor!”

“Durf te dromen over de toekomst” Michael (26)

dossier•7

Jawel, ook Formaat zette de voorbije jaren enkele vernieuwende projec-ten op. We zetten er enkele van in de kijker.

Tekst: Tim Bryon & Pim Maeckelberge

PROJEcT INfRASTRUcTUURMet de hulp van jongeren in brugprojecten, hoopt For-maat de infrastructuur in jeugdhuizen te verbeteren. Dit zijn projecten waarbij jongeren uit het deeltijds onderwijs begeleid worden in het werkplekleren. Jon-geren krijgen de kans om werkervaring op te doen en hun kans op de arbeidsmarkt te vergroten. Formaat zag een kans om die organisaties in contact brengen met de jeugdhuizen met infrastructurele noden.

Sandra: “We wisten al lang dat de infrastruc-tuur in heel veel jeugdhuizen wel een boost kon gebruiken. Omwille van allerlei redenen werden die noden vaak niet aangepakt. For-maat zocht naar een manier om het probleem goedkoop aan te pakken. Een samenwerking op poten zetten tussen verschillende partners die elkaar nog niet

kennen of gewoon uit andere werelden komen, vraagt om ver-schillende communicatiestijlen. Dit is in het begin wat zoeken. Maar we merken een mooie match tussen doelgroep en doelstellingen van de jeugdhuizen en de brugprojecten. De lopende projecten worden positief geëvalueerd. Zowel door de jeugdhuizen, als door de partners. In de toekomst zal Formaat het aanbod nog uitbreiden. Onze ambities is om over heel Vlaanderen gelijkaardige projecten op te zetten. De nood aan infrastructuurwerken in jeugdhuizen is groot. Op vier jaar tijd willen we op die manier minstens negentig jeugdhuizen bereiken.”

Sandra:“Een samenwerking op poten zetten

tussen verschillende partners die elkaar nog niet kennen of gewoon uit andere

werelden komen, vraagt om verschillende communicatiestijlen.”

PROJEcT INcLUSIEf: VINdPLAATS GERIcHT WERKEN AAN TEWERKSTELLINGVia vindplaatsgericht werken leidt Youssef jongeren tussen 18 en 25 toe naar de arbeidsmarkt. Hij zoekt jongeren op waar ze komen, op pleinen en hangplek-ken. Vooraleer het onderwerp ‘werk’ op tafel komt, leert Youssef eerst de jongeren goed kennen. Later bekijkt hij samen met de jongeren welke kansen er zijn bij de VDAB om aan de slag te gaan met hun cv, hun competenties en werkervarin-gen in een traject.

youssef: “Ik sta in verbinding met de jeugd-huizen in Antwerpen. Via de jeugdhuizen ko-men jongeren met vragen over werk bij mij terecht. Maar ook omgekeerd breng ik jongeren van op pleintjes naar de jeugdhuizen. Die insteek om via vindplaatsgericht werken in de vrije tijd met jongeren aan de slag te gaan rond werk is volgens mij wel vernieuwend. Er zijn natuurlijk wel organisaties met een aanbod rond vrije tijd of rond werk, maar die elementen worden in het project Inclusief nu gecombineerd. Er gaat wel wat tijd over om een goede manier van werken te vinden, omdat het ergens wel verschillende werelden zijn. Maar mijn ervaring in het jeugdwerk en een groot netwerk onder de jongeren spelen in mijn voordeel. Een tip aan jeugdhuizen die willen vernieuwen? Heel goed communiceren met je doelgroep en zorg dat je de behoeften kent van wie je wil bereiken. ”

Youssef:“Een tip aan jeugdhuizen die willen

vernieuwen? Heel goed communiceren met je doelgroep en zorg dat je de behoeften

kent van wie je wil bereiken.”

INNOVATIEOnder de motorkap

van formaat

dossier•8

Innovatie in jeugdhuisland

Formaatbenadertjeugdhuizenalsdynamischenet-werken van jongeren, niet zozeer als starre structu-ren. De noden en behoeften van jongeren zijn onze drijfveer. Jeugdhuiswerk is voor veel jongeren een leuke vrijetijdsbesteding. Maar het is ook meer dan dat. Een engagement in het jeugdhuis geeft jongeren het vertrouwen en de vaardigheden om ook op an-dere domeinen sterker in hun schoenen te staan. Dit wordt bevestigd door de resultaten van het jeugd-huisonderzoek dat dit jaar is gevoerd: zelfontplooi-ing is een belangrijke motivatie voor jongeren om een engagement aan te gaan in het jeugdhuis.

De basis van de vernieuwing die we zien in jeugdhuizen,

zijn de uitdagingen waar jongeren vandaag mee worden geconfronteerd

en de antwoorden die jeugdhuizen daarop formuleren.

Deze vaststelling kan een belangrijke trigger zijn voor innovatie. De basis van de vernieuwing die we zien in jeugdhuizen, zijn de uitdagingen waar jon-geren vandaag mee worden geconfronteerd en de antwoorden die jeugdhuizen daarop formuleren. Dit gebeurt niet vanzelf. Het veronderstelt gerichte stra-tegieëndiedejeugdhuispraktijkinnoveren.Formaatzet in op het ontwikkelen en implementeren van dezestrategieën.DoormiddelvansterkeprojectenenpartnerschappenzalFormaatmodellenontwik-kelen waarbij we bruggen slaan tussen jongeren en onderwijs, jongeren en de arbeidsmarkt, jongeren encultuur…Nietoveralenaltijd.Maarvooraldaarwaar de uitdagingen het grootst zijn: in steden en bij kansengroepen in onze samenleving.

JEUGdHUIS LINKEROEVERIn 2013 startte Formaat met een nieuwe uitdaging in Antwerpen. We wilden jongeren in Hoboken en Linker-oever laten kennismaken met de jeugdhuismethodiek door hen verantwoordelijkheid en zeggenschap te geven. Zoveel inspraak en eigenaarschap was nieuw voor de bezoekers van de werkingen. Ging die veran-dering zonder slag of stoot? We luisteren naar Jasmien van Formaat.

Jasmien: “De grootste uitdaging bij het begin van de veranderingen was om alle jongeren mee te krijgen. We botsten op heel wat weerstand van

jongeren die niet wilden meedoen. Het eerste jaar werkten we hard aan het informeren van de bezoekers en het tonen van de mogelijkheden. Het concept van een jeugdhuis en de jeugdhuis-methodiek waren bij de start onbekend. We hadden een jaar nodig voordat het verande-ringsproces rond was en de jongeren van het jeugdhuis het programma mee organiseer-den. Heel veel communiceren over de veran-

deringen was daarbij belangrijk. Veranderingen hebben soms hun tijd nodig en ook hier hadden we dat jaar echt nodig om er te staan. De hele verandering er in een paar maanden doorduwen, zou nooit gelukt zijn.Enthousiast kunnen vertellen over het project en een positieve inge-steldheid zijn superbelangrijk om een vernieuwing te laten slagen. En doorzettingsvermogen, blijven doorzetten ook al botst het elke keer en heb je het gevoel dat het niet vooruit gaat. Neem wat afstand en dan zie je vaak dat je eigenlijk al grote stappen hebt gezet. Of wat we hier doen vernieuwend is? Dat denk ik wel. Omdat we hebben gewerkt aan een mentaliteitsverandering bij onze doelgroep. Misschien is het op andere plaatsen niet vernieuwend omdat er al altijd zo gewerkt wordt, maar hier is het dat zeker wel. Als ik één tip mag geven aan jeugdhuizen die willen vernieuwen, dan is het dat ze moeten volhouden en doorzetten, de doelstellingen blijven voor ogen houden en de juiste partners zoeken om die doelstelling te realiseren. Laat je niet teleurstellen door tegenslag in het begin of door een gebrek aan enthousiasme. Er gewoon blijven voor gaan.”

Jasmien:“Enthousiast kunnen vertellen over

het project en een positieve ingesteldheid zijn superbelangrijk om een

vernieuwing te laten slagen.”

dossier•9

SANdER (24)Tekst: Tim Bryon

Sander is beroepskracht binnen het bovenlokale project van JOC Ieper. Hij startte als vrijwilliger in 2008 de concertwerking Hypnoiz mee op.

“In 2008 was er een klein aanbod live-concerten rond Ieper. JOC Ieper legde zich toe op bepaalde, afgebakende muzikale gen-res waardoor heel wat Ieperse jongeren een beperkt aanbod voorgeschoteld kregen. Enkele vrijwilligers van het jeugdhuis richtten Hypnoiz op. Het doel: de leemte in het concertaanbod rond Ieper invullen. We kozen er bewust voor om concerten te organiseren omdat er op dat moment weinig aanbod was in dat segment. Aan de andere kant waren er in de streek veel fui-ven en themafeestjes. Daar was dus geen nood aan. Maar de voornaamste reden is dat de mensen van de werkgroep gepas-sioneerd waren door livemuziek en dat wilden overbrengen op anderen.Het succes van Hypnoiz is echt te danken aan de vrijwilligers. We hebben allemaal onze eigen achtergrond, maar de doelstel-ling is duidelijk: we willen een alternatief bieden in onze streek. Hypnoiz is blijven evolueren, richting een jongerenkunstenorga-nisatie. Uit Hypnoiz groeide het project A New Breeze, waarvoor we op dit moment subsidies krijgen als bovenlokaal project. Die constante groei en uitbreiding van het werkterrein heeft zeker bijgedragen aan het succes van Hypnoiz.Vandaag is Hypnoiz veel meer dan een concertwerking. Het pro-ject is gegroeid en heeft ook het jeugdhuis veranderd. We willen evolueren naar een werking die een breed aanbod brengt naar de jeugd uit de regio. We willen blijven inzetten op livemuziek, maar ook op jongerenkunst, op samenwerkingen met andere partners, op het uitbouwen van een merk. We zijn tevreden over de voorbije zes jaar, maar we beseffen dat er in de toekomst nog zoveel meer kan gebeuren. Het feit wat wij vanuit een groep vrijwilligers op deze manier zijn beginnen programmeren was best innovatief. Het toepas-sen van de jeugdhuismethodiek binnen een concertwerking met uitstraling is iets wat redelijk nieuw was in onze streek. De manier waarop het project geëvolueerd is, maakt het ook in-novatief: vanuit een aantal concerten per jaar groeien naar een volwaardige concertwerking/jongerenkunstwerking.Een tip voor jeugdhuizen die een vernieuwend project willen starten? Hou vooral rekening met de noden van de omgeving waarin je aan de slag gaat. Als je die noden kent en er een ant-woord op kan bieden, heeft je project een veel grotere slaagkans. Ook samenwerken is belangrijk. Samenwerkingen kunnen het project niet alleen meer financiële ruimte geven, het vergroot ook de uitstraling en je bereikt gegarandeerd meer mensen dan wanneer je het alleen doet.”

“Hou rekening met de noden van de omgeving.”

dossier•10

PLANNEN IN dE MAAKElke innovatie start met een droom

We vroegen drie jeugdhuizen om hun zotste plan voor de toekomst. Als we hen mogen geloven, le-zen we vroeg of laat onderstaande artikels in de krant. Als er dan nog een krant bestaat.

Tekst: Pim Maeckelberge

JOc IEPER, Ieper

Het pop-up concept is momenteel heel hip. Dus waarom

geen pop-up jeugdhuis? JOC Ieper ziet het zitten. “Het idee

is om een jeugdhuis te plaatsen middenin de natuur. We

willen twee containers op een mooie plek plaatsen en het

vaste jeugdhuis sluiten tijdens de zomer. Dat zou ons toe-

laten om barbecues te houden en kampvuren te maken.

De eerste stap is het vinden van het nodige budget en het

aanvragen van de juiste vergunningen. Hiervoor moet het

jeugdhuis de stad Ieper kunnen overtuigen. “Onze plannen

zijn zeker haalbaar” klinkt het enthousiast. “De vrijwilli-

gers zijn volledig mee in het verhaal. Dat is belangrijk. Het

project heeft een draagvlak nodig om te kunnen slagen.”

JOC IEPER OPENT MOBIEL JEUGDHUISDeze zomer kampeert het JOC in uw achtertuin

JOb, Sint-AmandsbergJeugdhuis JOB ligt aan de rand van Gent en organiseert veel optredens. Het jeugdhuis trekt veel volk aan vanuit het centrum en daarbuiten. De afstand naar het centrum blijkt echter nog vaak een drempel. “Door het jeugdhuis onder te brengen in een boot kunnen we dat oplossen. Dan hebben we een mobiel jeugdhuis waarop we optre-dens en fuiven kunnen organiseren. Zo kunnen we op-duiken op verschillende plekken in de stad.”Dat klinkt als een ambitieus plan. JOB bevestigt: “Er is niemand die een boot kan besturen, laat staan er eentje kopen. Het is een utopisch idee, maar je moet durven dromen. Als je ons jeugdhuis binnen komt zie je meteen een muurschilderij van de boot uit onze dromen. Als je iemand kent die toevallig een boot of budget op over-schot heeft, dan mag die ons altijd contacteren.”

JEUGDHUIS JOB TE WATER… maar zoektocht naar bestuurder met vaarbewijs gaat verder

TEN GOUdbERGE, Wevelgem

In de regio rond het jeugdhuis is veel vraag naar over-

nachtingsmogelijkheid voor jeugdwerk. Er zijn maar

weinig plaatsen en die zijn vaak lang op voorhand gere-

serveerd. Toen een parochiaal gebouw in de buurt van

Ten Goudberge leeg kwam te staan, zag het jeugdhuis

een kans om hun droom te verwezenlijken. Er was te

weinig enthousiasme bij de eigenaar van het gebouw

en ook de gemeente sprong niet direct mee op de kar.

Maar de droom blijft leven, zeker toen een weekend-

plaats in de buurt moest verdwijnen en het jeugdhuis

alle 32 bedden kon overnemen. Zo zijn zij weer een

stapje dichterbij. De zoektocht naar een locatie gaat nu

rustig verder. Stap voor stap.

“ELKE DAG PYAMAPARTY

IN TEN GOUDBERGE

Jongeren vieren feest op opening verblijfplaats

van jeugdhuis

dossier•11

KIJKEN IN dE TOEKOMST

Met de GPS brainstormtool

Vernieuwen betekent een antwoord geven op een be-staande situatie. Op basis van een analyse van je hui-dige situatie een poging doen om iets aan de toekomst te veranderen. Maar het kan ook omgekeerd. Eerst naar de toekomst kijken, zien wat er op je af komt en dan bepalen welke acties je kunt ondernemen.

We zoomen even in op een onderdeel van de GPS brainstormmethodiek, een tool die werd ontwikkeld door Flan-ders DC. de tool helpt bedrijven en organisaties vooruit kijken en brain-stormen over acties en opportunitei-ten waarop ze kunnen inspelen.We selecteren enkele trends en ont-wikkelingen uit de lijst van Flanders DC. Het zijn toekomstvoorspellin-

gen. Soms wat vaag en soms heel concreet. Soms lijken ze misschien ver van jouw jeugdhuis-bed maar je kunt je de vraag stellen: als de samenleving zo verandert, moet het jeugdhuis daar dan niet op één of andere manier rekening mee houden? Hoe kunnen we dat doen, welke acties kunnen we ondernemen?

DOE• Organiseer een brainstorm op de raad van bestuur of

met je kernvrijwilligers.• Download de trends op www.flandersdc.be/nl/gps

en print ze af.• Verdeel de trends over enkele tafels en laat iedereen

één trend kiezen.• Opdracht: pas de trend die je gekozen hebt toe op het

jeugdhuis in 2020. Hoe speelt het jeugdhuis in op de trend? Wat zie je gebeuren? Wat is er allemaal veran-derd als je binnen komt?

• Overloop de trends in groepenfiltererdeactiesuitdie je tegen 2020 kunt nemen.

We geven alvast enkele trends mee ter inspiratie (zie kader).

Check zeker de volledige GPS tool en probeer hem op planningsweek-ends, beleidsdagen, etc.

TRENdS VOLGENS fLANdERS dc1 Verpersoonlijking

De ik-focus is er nog steeds in 2016. En waarschijnlijk nog sterker dan vandaag. Meer en meer willen klanten echt op-lossingen op maat. Alle mogelijke kleuren, alle maten, aantal-len … “Massacustomisatie” dus. Nike laat mensen toe om hun schoenen op internet te ontwerpen waarna deze gemaakt en naar u verstuurd worden. Maar business-to-business wil men ook meer en meer op maat gemaakte oplossingen. Hoe gaat u daar op inspelen? En denk ook eens intern. Zijn er zaken die u meer op maat van elk van uw werknemers zou kunnen maken?

2 de beleveniseconomieDe beleveniseconomie wordt best omschreven als alle produc-tie en dienstverlening die gericht zijn op het vervullen van de emotionele behoeftes van mensen. Consumeren moet ‘fun’ zijn. Als bedrijf geef je mensen een verhaal dat ze aan hun vrienden kunnen vertellen. Axion van Dexia slaagt erin om een bank-rekening trendy te laten zijn. Mensen kiezen voor een experien-ce die Nike hen aanbiedt. Op restaurant gaan is meer dan eens gaan eten: het is een avontuur in een Saharatent, of een Viet-namese paalhut. Kortom, men laat hun klanten iets beleven.

3 duurzaamheid en milieubewustzijnHet milieubewustzijn blijft belangrijk. Milieubewustzijn als business (recyclage, ecotoerisme …) vindt opgang. Milieuvrien-delijke, natuurlijke materialen blijven een belangrijk verkoop-argument. Hoe speelt u hier op in? Hoe kan u milieubewuster/duurzamer werken? En hoe laat u dit aan iedereen weten? Ver-der is er ook meer hang naar duurzamere producten. Tegen de wegwerpcultuur in. Hoe kan u uw producten of eventueel diensten langer laten opbrengen voor uw klanten? Zonder dat dit nadelig is voor u.

4 Van consumer naar prosumerIedereen is nu al journalist, drukker, uitgever. Weblogs, gsm-foto’s/-video’s gaan de wereld rond, een cd kan in de huis-kamer opgenomen en geproduceerd worden, foto’s worden thuis in kleur afgedrukt. Gaat open source in de ICT-sector straks toelaten dat iedereen zelf aan de slag zal gaan? Welke moge-lijkheden zie u voor uw organisatie om deze prosumers (producent én consument) van dienst te zijn?

© Flanders DC

dossier•12

ELLEN (23)“Ik ben als voorzitter aangetreden op een moment dat het jeugdhuis niet zo goed liep. Inmiddels hebben we veel nieuwe vrijwilligers en gaat het weer de goede kant op met het jeugdhuis. Ik heb lang gezocht naar ie-mand waarvan ik weet: die gaat het goed doen. Kenny is nu een jaar ondervoorzitter en ik weet dat ik het aan hem kan toevertrouwen. Zelf heb ik het gewoon te druk. Ik blijf actief in de raad van bestuur, dus ik ben zeker niet volledig weg.Waar ik het meest trots op ben? Ik ben heel trots op wat we bereikt hebben met de Wetteren Kermis. Toen ik begon als vrijwilliger was de jaarlijkse kermis op de parking voor het jeugdhuis. Dat mocht op een gegeven moment niet meer. Ik ben toen als voorzitter van de Wetteren Kermis opgetreden en heb ervoor gezorgd dat het is verplaatst naar de stadstuin. Nu organiseren wij ook jaarlijks optredens en activiteiten op de kermis. Het is een enorm feestweekend waar iedereen elk jaar naar uitkijkt. Door het kermisweekend staat Exixion echt op de kaart. Daar ben ik heel fier op.de grootste uitdaging voor ons jeugdhuis is het gemeentelijk beleid in Wetteren. Wij zijn sinds kort onafhankelijk en krijgen geen subsidies meer van de gemeente. Dat zal waarschijnlijk zwaar worden. Maar ik heb het volste vertrouwen in Kenny.”

KENNy (23)“Ik kom al zeven jaar in het jeugdhuis. Eerst gewoon als bezoeker, maar al snel ben ik vrijwilliger geworden. Eigenlijk ben ik er via een ex-lief ingerold. Zij zat in de werkgroep van het jeugdhuis en vertelde daar veel over. Zo werd ik ook enthousiast. Op een gegeven moment merkte ik dat mijn ambities groeiden en dat ik meer wilde doen voor het jeugdhuis. Zo ben ik ondervoorzitter geworden. Bij ons moet je echt solliciteren om ondervoorzitter te kunnen worden. Ik heb in mijn motivatiebrief een dui-delijke visie naar voren gebracht. Toen ik hier zeven jaar geleden binnen-stapte, draaide het jeugdhuis heel erg goed. Daarna kwam er een dipje. Ik wil het jeugdhuis graag naar hetzelfde niveau brengen als toen. Of ei-genlijk nóg beter (lacht). Op evenementen trekken we veel volk, maar op de gewone openingsdagen zouden er meer bezoekers mogen zijn. Daar ga ik aan werken. Als ondervoorzitter ben ik eigenlijk klaargestoomd voor het voorzitterschap. Ik zit bij Ellen in de klas en hoorde dus snel over de zoektocht naar een nieuwe voorzitter. Toen was de stap snel gezet.Wat mij aantrekt in het voorzitterschap? Het is zo geweldig om te zien dat de activiteit die je georganiseerd hebt goed draait. Ik weet nog dat ik tijdens een heel druk moment op Wetteren Kermis even naar Ellen keek. We keken elkaar aan met een blik van: dat hebben wij voor elkaar gekregen. Het geeft zoveel voldoening. Bovendien heb ik het ook gewoon graag druk (lacht).”

Op Dag van de Jeugdhuizen gaf Ellen, voorzitter van Exixion in Wetteren, officieel de fakkel door aan Kenny.

Tekst: Inge de Wolf • Foto: Lotte Lambin

17

dVdJH Tekst: Pieter Van der Schoot

Een beetje gek zijn we allemaal. Op Dag van de Jeugdhuizen gingen veel jeugdhuizen nog een stapje verder en lieten zich van hun maf-ste kant zien. Het jeugdhuis is im-mers de perfecte plek om je hele-maal uit te leven. We vroegen een aantal jeugdhuizen wat “een beetje gek doen” voor hen betekent.

JG ScharnierWie? Ruben Stessens (24), voorzitterWaar? JG Scharnier, DesselZotte activiteit? Tour de Scharnier, alle activiteiten van het jaar op één avond.

Ruben: “Zot zijn betekent jezelf kunnen zijn. Het jeugd-huis is echt een unieke plek. Wat je daar kan doen, kan je nergens anders. Ik vind het belangrijk dat in een jeugdhuis de zotste ideeën ook echt gerealiseerd kunnen worden.”

JC Jungle

Wie? Jef, Anke en To

m

Waar? JC Jungle, Pep

ingen

Zotte activiteit? Ro

llerdisco

Jef, Anke en Tom: “Iets abnormaals doen, iets niet alle-daags doen, dat betekent zot doen voor ons. Alle remmen los gooien. Er eens totaal over gaan. Ons jeugdhuis is knet-tergek! Om de anderhalve doen we een gekke, zotte thema-avond. We variëren ook in onze muziek en spelen gekke genres door elkaar. We doen niet alledaagse dingen, zoals een vintage sale of een goa-avond in badpakkenthema.”

Durak

Wie? Kadir Erz

urumlu (31), v

oorzitter

Waar? Durak, B

eringen

Zotte activite

it? Durak-shak

e

Kadir: “De jongeren zijn echt heel zot, maar wel op een po-sitieve manier. Onze verbouwingswerken zouden niet ge-lukt zijn zonder de toffe sfeer. Tijdens de verbouwing van de cinemazaal gingen de jongeren de straat op met de stoelen uit de filmzaal. Zot doen is bij ons heel normaal. Als de jongeren niet zot doen dan weten we dat er iets scheelt. Als je het jeugdhuis binnenkomt hoor je hen roepen, lopen, trekken en duwen. Dat is normaal bij ons. Daarom hebben we hen graag.”

18

‘t KlokhuisWie? Frederik (27), voorzitterWaar? ’t Klokhuis, HammeZotte activiteit? Scavenger hunt: zoveel mogelijk opdrachten van de lijst uitvoeren

frederik: “Zot zijn is buiten je comfortzone treden. Vei-lige grenzen oversteken en meegaan in iets waarvan je het verloop niet op voorhand kent. Je laten leiden door het onbekende en nieuwe dingen ontdekken. En vooral: je niets aantrekken van je omgeving, jezelf verkleden, keihard meezingen tijdens de silent disco, foto's van oudjes met de middenvinger omhoog verzamelen …”

Krejoel

Wie? Nick (21)

Waar? Krejoel,

Ranst

Zotte activite

it? Oorlogsfui

f

Nick: “Zot doen betekent voor mij op de toog dansen, met carnaval als dragqueen gaan, bij elke fuif Lady Gaga aan-vragen tot de dj eindelijk toegeeft. Zot doen in het jeugd-huis kan altijd. Als het maar proper blijft en er geen geld gepikt wordt. Verder kan en mag alles.”

Jakkedoe

Wie? Jurgen (21)

Waar? Jakkedoe, D

esselgem

Zotte activiteit?

In The Nuthouse

Jurgen: “Hoe zot is ons jeugdhuis? Volledig nuts natuurlijk. We zijn het zotste jeugdhuis van Vlaanderen. Ik kom hier al van toen ik nog een klein manneke was, samen met mijn vader. Nu ben ik 21 en ik kom nog steeds!”

JC De SmurfWie? Dieter Crauwels (23), voorzitterWaar? JC De Smurf, SchaffenZotte activiteit? Bandavond

dieter: “Zot zijn betekent dat je jezelf kan zijn. dat je alle remmen los kan laten en niemand je daar vies voor be-kijkt. Dat kan van alles zijn. Als ik een cijfer voor de mate van zotheid moet geven, geef ik mijn jeugdhuis een 6,5/10. De personen in het jeugdhuis zijn heel rustig. Wij gaan voor-al zot doen op een ander zodat we niet te veel opkuis heb-ben. Zo gaan we op bezoek bij de coverband van onze vorige voorzitter om daar zot te doen. Dan zit hij met de opkuis.”

19

42 projecten cultuur en ondernemerschap

Sinds 1 januari 2014 kunnen een aantal jeugdhuizen

een subsidie ontvangen van de Vlaamse overheid

voor het opzetten van bovenlokale projecten. Het

gaat om projecten met een focus op ondernemer-

schap of artistieke expressie. Dit jaar startten er

42 projecten in bijna evenveel jeugdhuizen. Tydeeh

is er daar een van.

Het jeugdhuis is een broeiplaats voor boeiende pro-jecten. Formaat zet er iedere maand een in de kijker voor jou.

Tekst: Sandra Bogaerts

Zeecontainers beringen wist niet wat het overkwam: plots stonden er twee zeecontainers in haar deelgemeente Koersel. Niet bepaald klein grut voor een dorp tussen de Limburgse terrils. “We zaten krap qua ruimte in het jeugdhuis,” legt projectmedewerker Jeroen uit, “dus hebben we twee containers gekocht die dienstdeden als werkruimte én als kunstwerk op zich. Toen kwam uiteraard wel de vraag wat we precies moesten doen met die containers. Het ant-woord bleek simpel: zo interessant mogelijk maken.”

Kunstdemocratie Qua kunstdisciplines kan We Claim the Streets tellen. De jongeren in het project namen de twee containers van onder tot boven, van binnen naar buiten onder handen met graf-fiti, houtbewerking, installaties, performances, schilderwerken en fotografie. “Met We claim the Streets willen we alle kunsten een plaats geven in het straatbeeld. Een ware kunstdemocratie,” ver-telt Jeroen.

Toonmomenten Het waren dan ook een paar heftige maanden in Club 9. In januari ging het project van start, in mei was reeds het eerste toonmoment. “We zijn er meteen hard tegenaan gegaan,” zegt Jeroen, “Dat moest ook wel. Met onze containers stonden we op het Putfestival in beringen. Achteraf zijn deze ook nog tentoongesteld geweest op de Mijnhappening.”

Kunstroute Het einde voor We Claim the Streets is nog lang niet in zicht. Er komen verschillende workshops, waaronder pyrografie (brandschilderen), zeefdrukken, performance en misschien zelfs vuurspuwen. De nadruk ligt in het najaar vooral op het leren van nieuwe technieken. Vanaf 2015 wil dit kunstcollectief zijn werken immers permanent op het straatbeeld krijgen. En daar stopt het niet. “binnen drie jaar een kunstroute uitbouwen in de Limburgse mijnstreek, onze jongeren kunnen dat!”, concludeert Jeroen.

We Claim the Streets

•Jeugdhuis: Club 9 (

Koersel)

•Project: Startschot

•Artistiek/onderneme

rschap: artistiek

•Partners: Villa Bas

ta, cultuur- en

jeugddienst Beringen

, Street Art

Festival Belgium

•Website: weclaimthe

streets.be

ZIJ bOUWT MEEAls aspirant-goudsmid stroomt de creativi-teit bij Jolien (24) door de aderen. Toen ze de kans kreeg om haar twee hobby’s, kunst en jeugdhuis, te combineren, greep ze die kans met beide handen.

“Als actief lid van het jeugdhuis was ik er snel bij om mee te doen aan We Claim The Streets. Samen met enkele vriendinnen heb ik één van de containers onder handen genomen. Zo heeft mijn zus Hanne met een boormachine de wand van de container in een kunstwerk veranderd. Ik heb me toe-gespitst op een sculptuur van verroest ijzer en gips. Een kunstwerk met ballen aan het lijf. We kregen begeleiding van een kunstenaar. Het fijnste was echter de vrijheid. We kregen veel kansen om dingen uit te proberen. Weldra starten we met nieuwe workshops. Deze keer zien we het nog grootser.”

“ik ging voor een kunstWerk met ballen aan het lijf” jolien (24)

HET PROJEcT

20

dIyHanden uit de mouwen. Iedere maand geeft Formaat je een pittig project om zelf te doen.

Tekst: Cynthia Van Wiele

WITLOOFKATAPULTHet project Witloof, fiets, roos en boor. Wat hebben deze vier woorden met elkaar te maken? Volgens jeugdhuis Jome is het antwoord simpel. Zij kregen deze vier woorden op het Dag van de Jeugdhuizen-kraslot gepresenteerd. Met deze elementen maak je het wapen der wapens: een witloofkatapult. En bij deze katapult hoort na-tuurlijk ook een schietschijf. Tenzij je hiervoor liever een van je jeugdhuismakkers gebruikt …

BudgetLow

MankrachtOm deze klus te klaren kan je best met min-stens twee handige Harry’s of Harietta’s zijn. Er komt best wel wat bij kijken om deze moord-machine te maken.

BouwtijdVerschillend van het aantal helpende handen moet je toch minstens twee uur de tijd hebben.

Winkelkar• Witloof,veelwitloof• Vijzen• Rodeenwitteverf• Alcoholstift

Tools• 6evengrotehoutenbalken• Vierkanteplakkaat(meteenoppervlakdatje

kan beschilderen)• 1balkdieevenlangisalsdevierkanteplak-

kaat• Schilderborstel• Oudefietsband• 2houtenpaaltjes• Boormachine

Plan1 Neem de vierkante plakkaat en teken hier

viercirkelsop.(rondelkaarweliswaar)2 Schilderdekringenafwisselendinrooden

wit.Beginmetroodinhetmidden.

3 Schrijf met alcoholstift een puntenverde-ling in de cirkels.

4 Maakvan6houtenbalkentweeevengrotedriehoeken, waarbij een stuk verder uit-steekt. Je hebt nu twee scherphoekige driehoeken.

5 Maak met de andere balk de twee scherpe hoeken aan elkaar vast, zodat de twee drie-hoeken recht staan en met een been op de grond rusten.

6 Boor de achterkant van de plakkaat vastaan de twee uitstekende stukken van de driehoeken.

7 Gooi alvast een stuk witloof tegen je schie-troos om de stabiliteit uit te testen.

8 Neem de fietsband en knip hem open. Je hebt nu een lang stuk rubber.

9 Test even of het rubber goed rekt door je mede-knutselfanaat te pesten.

10 Steekdetweepaaltjesindegrondmeteenmeter afstand tussen hen in.

11 Knoop aan elk paaltje een uiteinde van het stuk rubber. Je hebt nu een prachtige kata-pult.

12 Plaats je schietschijf op enkele meters af-stand van je katapult.

13 Rekhetrubberuit,plaatseenstukwitlooftegen het rubber, richt het witloof op de roos en schiet met je katapult alsof je leven er van af hangt.

Deel je DIYHeb je zelf een inspirerend project?

Deel het met andere jeugdhuizen:

mail naar redactie@formaat.be.

21

Op de Dag van de Jeugdhuizen ging Formaat op tour langs verschillende jeugdhuizen in heel Vlaanderen. Zo ook Rafiki en De Priezze, twee spiksplinternieuwe jeugdhuizen in Grimbergen en Knesselare.

Tekst: Tom Dierckx, Tom Willox

RAfIKI, VRIENd VAN IEdEREENRafiki is een gloednieuw jeugdhuis. Sterker nog, zij ope-nen voor het eerst hun deuren op de Dag van de Jeugd-huizen. Bij aankomst op het terrein van het jeugdhuis wordt al snel duidelijk dat de opening een doorslaand succes is. Er is enorm veel volk. De sfeer is uitgelaten en vrolijk. En een aantal gespannen gezichten: de vrijwil-ligers die zich uit de naad werken tijdens hun vuurdoop.

de eerste keerTars (20) is de trotse voorzitter van het nieuwe jeugdhuis. “Grimbergen had al een aantal jaar geen jeugdhuis meer. We wilden hier graag ver-andering in brengen. Met een aantal vrienden organiseerden we een brainstormmoment. daar kwamen een honderdtal jongeren op af, met evenveel zotte ideeën. Na die brainstorm was het duidelijk dat er een draagvlak was voor een nieuw jeugdhuis in Grimbergen. Vandaag is onze allereerste openingsdag”.

Geen uitstel meerTars en de rest van de vrijwilligers zijn anderhalf jaar bezig geweest met de voorbereidingen. Voorheen werden er al veel activiteiten op verplaat-sing georganiseerd. Toen de locatie voor het jeugdhuis eenmaal vastlag, was de jonge vrijwilligersploeg klaar voor de volgende stap. Er werden knopen doorgehakt. “We hadden een deadline nodig voor de opening. Geen uitstel meer. dus beslisten we om te openen op 15 november. We hebben alles in het werk gesteld om er een knaller van te maken. En er is toch geen beter moment te bedenken voor onze opening dan op de Dag van de Jeugdhuizen?”

VerbondenheidInmiddels zijn er al volop plannen voor het jeugdhuis gemaakt. “We zijn van plan om eerst ons ledenbestand uit te bouwen. De week na Dag van de Jeugdhuizen organiseren we een ledenfuif, exclusief voor jongeren die vandaag een lidkaart gekocht hebben. Op die manier proberen we al vanaf het begin een gevoel van verbondenheid met het jeugdhuis te creëren”, vertelt Tars. Rafiki zet daarnaast in op samenwerking met andere orga-nisaties in Grimbergen. Zo werken ze samen met Mixxit, de jongerenwer-king van het cultureel centrum in Grimbergen. Zij zullen allerlei culturele activiteiten organiseren in het jeugdhuis.

Wijze aapEn vanwaar komt de naam Rafiki? “Rafiki is een personage uit de film ‘De Leeuwenkoning’. Een film waar onze generatie mee is opgegroeid. Rafiki is de wijze aap die raad geeft aan jonge welpje Simba. Dat vonden we wel een mooi beeld voor ons jeugdhuis. Bovendien betekent Rafiki ook ‘vriend’ in het Swahili.” Op de vraag wat het jeugdhuis zo bijzonder maakt, hoeft Tars niet lang na te denken. “Kijk eens rond op deze opening. Dat zegt toch genoeg, niet?”

“We proberen vanaf het begin een gevoel van verbondenheid

te creëren” rafiki

direct volle bak op de eerste openingsdag van Rafiki.

dVdJH

22

dE PRIEZZE GAAT ERVOORDe Priezze beleeft zijn derde openingsavond op de Dag van de Jeugdhuizen. Het jeugdhuis in Knesselare heeft er al een drukke dag opzitten. In de middag startten zij met een wedstrijd barkrukdraaien om vervolgens ver-der te gaan met een grappige Rad van Fortuin in het dialect van het Meetjesland. Voorzitter Romy (23) en be-stuurder Matthias (19) vertellen over de start van hun jeugdhuis.

Het heft in eigen handen“Het vorige jeugdhuis, ’t Effect, werd anderhalf jaar geleden gesloten omdat er te weinig vrijwilligers waren die zich nog wilden inzetten. Wij misten het jeugdhuis ontzettend en besloten het heft in eigen handen te nemen. We vinden dat de jongeren van Knesselare een jeugdhuis verdie-nen. Met de hulp van de jeugdconsulente van de gemeente werkten we toe naar de opening. Het bleek een groot succes. De jongeren van Knesselare vinden opnieuw hun weg naar het jeugdhuis.”

OpknapbeurtOok het interieur van het jeugdhuis werd onder handen genomen. “We kregen 500 euro startbudget van de gemeente en verdienden nog wat ex-tra bij met een koekjesverkoop”, vertellen Romy en Matthias. Het jeugd-huis is voortaan elke zaterdag open. “We maken vooral werk van een sterke groepssfeer en teambuilding. In het vorige jeugdhuis liep het op dat vlak wat stroef. We willen ook dat de ouders van de jeugd in Knesse-lare opnieuw vertrouwen krijgen in het jeugdhuis. Daarom voeren we een strakker drugs- en alcoholbeleid.”

Wilde ideeënHoewel het jeugdhuis pas drie keer open is geweest, kunnen Romy en Mat-thias putten uit de rijke historie van ’t Effect. “De 48 uur van het jeugdhuis was een legendarische activiteit die we graag opnieuw willen organiseren. Het bestuur is dan bijna 48 uur aanwezig. We doen dan ontbijt, aerobics, een fuif en concerten. dat levert memorabele momenten op.” Maar ook De Priezze heeft met slechts drie openingsdagen op de teller zijn sporen al verdiend met opvallende activiteiten. Op Dag van de Jeugdhuizen orga-niseerden ze het eerste Knesselaarse kampioenschap barkrukdraaien en het Rad van Fortuin in het Meetjeslands dialect. Duidelijk genoeg wilde ideeën daar. Dat voorspelt een goede toekomst voor De Priezze.

“We misten het jeugdhuis en besloten het heft in eigen

handen te nemen.” de priezze

Een hilarische Rad van fortuin in het dialect op dag van de Jeugdhuizen.

Het bestuur van de Priezze.

23

De Dag van de Jeugdhuizen, editie 2014, zal de geschiedenis ingaan als een dag vol zotte activiteiten. Jeugdhuis De Wauwel (Rijkevorsel) was één van de winnaars van de Dag van de Jeugdhuizen-wedstrijd. Met steun van Formaat, Red Bull en de gemeente organiseerden zij op 15 november een dropping in het gemeentebos met als eindbestem-ming hun eigenste ‘jeugdhuis voor één dag’. Formaat Magazine sprak met Julie.

Pieter Van der Schoot

Jeugdhuis … zonder huis?

Een jeugdhuis runnen zonder vaste locatie is niet evident, maar de Wauwel doet het al 4 jaar met succes. “We functioneren zoals elk ander jeugdhuis. We moeten alleen wat origi-neler en innovatiever uit de hoek komen”, zegt Julie.Zonder vaste locatie kan je geen activiteiten or-ganiseren, tenzij je op zoek gaat naar mensen die graag een tandje bijsteken. Voor fuiven en optredens kan De Wauwel meestal terecht in cafés. Maar ook in de open lucht werden al heel wat activiteiten georganiseerd. Onder meer een drink tussen Kerstmis en Nieuwjaar op het dorpsplein, een rommelmarkt aan de Molen en Rocky Friday, een avond vol zware gitaren aan de Kiosk, zijn hier mooie voorbeelden van. Omdat veel activiteiten in de open lucht plaats-vinden is een goede samenwerking met de ge-meente belangrijk. “Zo hebben we bijvoorbeeld vaak tenten en radarhekken nodig, of moeten we een parking of straat laten afsluiten omdat onze activiteit daar doorgaat. Tot nu toe gaat dit zeer goed en daar zijn we blij om.”

dromen van de toekomst

Een jeugdhuis runnen zonder over een vaste locatie te beschikken kan. Toch dromen de jongeren hardop over de dag dat ze hun eigen jeugdhuis kunnen betreden.

Julie: “De dag dat we een groot openingsfeest kunnen organiseren, wordt voor ons legenda-risch. Het bestuur en onze vaste kern zijn al en-kele jaren bezig om ons jeugdhuis in de kijker te zetten. De opening moet daarom een dag wor-den om nooit te vergeten. We willen een jeugd-huis zijn waar iedereen zich thuis voelt en waar jongeren zich kunnen ontwikkelen. We hopen onze kennis en onze ervaringen door te geven aan de volgende generaties zodat onze klein-kinderen kunnen zeggen: ‘Mijn bomma heeft in den tijd de Wauwel opgericht!’”Dat die dag er komt staat al vast, maar wan-neer weten ze nog niet. In het begin van het schooljaar 2013-2014 begonnen de leerlingen van het VITO uit Hoogstraten aan de bouw van het jeugdhuis. Als alles goed gaat, zijn ze op het einde van het schooljaar klaar. Hierna zal de

dVdJH

“het moment Waarop iedereen superhard stond te dansen op de

beats van de dj’s Was geWeldig.”

24

gemeente helpen met de afwerking: schilder-werken, elektriciteit, sanitair …Julie: “Stiekem hopen we er begin 2016 in te kunnen trekken, maar een exacte datum heb-ben we nog niet. Wij zijn al erg blij dat het ge-bouw er komt.”

dropping

Ondertussen blijven de jongeren van De Wau-wel verder doen waar ze al vier jaar heel goed in zijn: spetterende activiteiten organiseren. Op de Dag van de Jeugdhuizen organiseerden ze een dropping in het gemeentebos. Met dit originele idee waren zij één van de gelukkige winnaars van de Dag van de Jeugdhuizen-wedstrijd.Julie: “Het is een hele eer om gekozen te wor-den uit alle jeugdhuizen. We sprongen werkelijk een gat in de lucht toen we het nieuws te horen kregen.”

Zelf zijn ze ook erg tevreden over het resultaat. Nadat de deelnemers in het bos werden ge-dropt, moesten ze vier checkpoints vinden waar ze telkens een opdracht moesten uitvoeren. Pas als ze deze tot een goed einde hadden gebracht, mochten ze de geheime locatie zoeken waar het ‘jeugdhuis voor één dag’ stond. Daar aangeko-men werden ze getrakteerd op drankjes en de draaikunsten van dj’s. Zo ontstond een feestje om niet snel te vergeten.Julie: “Het was een drukke dag, maar het was fantastisch om te zien hoe iedereen vol enthou-siasme van de dropping terugkwam. Iedereen had wel één of ander verhaal bij over wat ze hadden meegemaakt. Het moment waarop ie-dereen superhard stond te dansen op de beats van de dj’s was geweldig. Als je dan rondkijkt en ziet dat iedereen zich amuseert, weet je dat het goed zit. Hier krijgen we energie van om te blijven doorgaan met De Wauwel.”

Benieuwd naar meer?

Bekijk het filmpje van de dropping én het feest.

www.youtube.com > Dag van de

Jeugdhuizen in De Wauwel

check it

25

de diverse stad

Formaat hecht veel belang aan de jeugdhuizen en jeugdcentra in de Vlaamse steden, omdat veranderingen in onze samenleving zich eerst daar afspelen. De pioniersfunctie van deze Ant-werpse jeugdcentra is belangrijk omdat hier expertise wordt opgebouwd om uitdagingen het hoofd te bieden die straks in heel Vlaanderen aan de orde zijn. Zoals diversiteit in het publiek.“Het gevaar bij het denken in termen van het aantrekken van diversiteit, bestaat erin dat we ons beperken tot het zomaar wat aantrekken van kleur,” vindt Ken. Superdiversiteit gaat naast etniciteit over alle mogelijke verschil-len, zoals geaardheid, muziekstijl, scholings-graad, leeftijd, subculturen, etc. Nergens zorgt de grote diversiteit voor meer dynamiek dan in de stad. Het gaat met andere woorden over stedelijkheid. “Het is dan ook heel belangrijk nauwkeurig uit te spreken wie je wil bereiken,” zegt Ken.

Ontmoeting

Ontmoeting zal in een jeugdcentrum altijd cen-traal blijven. Maar gezien het jongerenpubliek steeds diverser wordt, vinden we net hier één

van de grootste uitdagingen voor de toekomst. Vooral de vorm van ontmoeten zal mee moe-ten evolueren. Nieuwe vormen dringen zich op. De grote vraag is welke vorm? De meeste jeugdcentra halen een belangrijk deel van hun inkomsten uit drankverkoop. Zij zijn vaak sterk

opgebouwd rond de toog. Dat interesseert nieu-we generaties jongeren minder, vooral als ze een andere etnisch-culturele achtergrond heb-ben. De vraag gaat dus verder dan de vorm van ontmoeting. Het gaat over de manier waarop het jeugdcentrum zich organiseert.

femke Hintjens

den Eglantier

Thomas backx

Kavka/Zappa

Jan Maas

Kavka/Zappa

david Peeters

Vizit

Ken Veerman

Trix

Vier Antwerpse jeugdcentra vieren dit jaar hun tienja-rig bestaan. Een reden om ze te verwennen, maar vooral om hen aan het woord te laten. Formaat bracht David Peeters van Vizit, Thomas Backx en Jan Maas van Ka-vka/Zappa, Femke Hintjens van Den Eglantier en Ken Veerman van Trix bij elkaar. Tijdens een feestelijke brunch in een gezellige setting deelden zij openhartig

hun expertise die ze doorheen die jaren opbouwden. De troeven van de jeugdcentra werden op tafel gegooid als-ook de (grote) uitdagingen voor de toekomst. Met Joris De Bleser, voorzitter van Formaat, als moderator lagen alle ingrediënten op tafel voor een boeiend gesprek.

Tekst: Hans Dockx

Ontmoeting zal in het jeugdcentrum altijd centraal blijven.

26

Femke stelt in Den Eglantier een grote vraag-behoefte vast bij deze doelgroep. Vaak vinden deze jongeren de weg niet en stellen ze alle mogelijke vragen aan haar. Vragen over stu-dentenjobs, cv maken, opleiding, jac … Dat ligt niet altijd binnen haar taakomschrijving. “Toch komen deze vragen bij mij terecht. Dat slorpt veel tijd op. Doorverwijzen is vaak niet voldoen-de, omdat ze de instantie waarnaar wordt door-verwezen niet of onvoldoende kennen.”Jan merkt op dat er in de jeugdhuizen veel infor-mele netwerken zijn tussen en voor de jongeren die er over de vloer komen. Dit zijn belangrijke hulpbronnen voor deze jongeren. “Jeugdcentra zouden meer kunnen inzetten op het ondersteu-nen en uitbreiden van deze netwerken. Maar dat kost veel tijd. Personeelstijd die er momenteel niet is. Zonder tastbaar eindproduct is het ook moeilijk om hier middelen voor te vinden.”

Return on investment

In het jeugdcentrum ontwikkelen jongeren zin voor initiatief, competenties en verantwoorde-lijkheidszin. De laagdrempeligheid zorgt dat ze makkelijk contacten kunnen leggen, netwerken uitbouwen, hun eigen weg vinden om later uit te waaieren. Het gaat over het ontwikkelen van burgerschap bij jongeren. Een absolute meer-waarde voor onze toekomstige samenleving.Dit zijn sterke en overtuigende argumenten voor de overheidsinvestering in de jeugdcentra. Toch wordt ook hier bespaard. Aangezien de re-turn on investment moeilijk meetbaar is, kan de relevantie makkelijk in vraag gesteld worden. de resultaten meetbaar maken is één van de grote uitdagingen voor de toekomst.

Bij Trix is, naast het feit dat ze een niet commer-cieel programma bij een groot publiek (120.000 bezoekers per jaar) weten te brengen, recent een nieuwe relevantie toegevoegd. Tegelijk met hun tienjarig bestaan werd de opening gevierd van een nieuw podium, het Trix Café. “Dankzij dit podium krijgen nu ook de jonge gasten die in Trix repeteren en nog geen grote fanbase heb-ben de kans om op een podium te spelen, zonder al te veel productiekosten. Jongeren leren ge-noeg in het rijtje te lopen, daarom is het belang-rijk dat ze op plekken als deze buiten de lijntjes kunnen kleuren. Hier kunnen ze zelf initiatief nemen, nieuwe dingen uitproberen, lanceren en/of mislukken, zonder financiële risico’s. Bovendien maakt het hier niet uit of er tien of honderd man publiek komt opdagen,” zegt Ken.Het podiumcafé is ook de plek waar muzikanten elkaar ontmoeten, inspireren en kruisbestui-ving kan ontstaan. Ze spreken samen af voor of na de repetitie. “Die ontmoetingsfunctie en speelkansen voor jonge muzikanten zijn be-langrijk – zeker nu Antwerpen steeds minder podiumcafés telt.”

Samenwerken

Voor Den Eglantier zit de relevantie vooral in de lokale verankering met de buurt. Jonge tieners die voordien rondhingen in de buurt, komen nu naar het jeugdcentrum. Daarnaast is Den Eglantier een kruispunt waar een diversiteit aan jongeren en verenigingen samenkomen. De vindplaatsgerichte jeugdwerker komt er langs om contact te maken met jongeren die een job zoeken. Met de muziekprogrammatie Ruisha-ven en Bruishaven mikt het jeugdcentrum op jongeren van buiten de wijk. Ook Vizit is laag-drempelig en sterk verankerd in de buurt. “Jon-geren die iets willen organiseren komen bij Vizit aankloppen, maar ook andere organisaties ma-ken graag gebruik van deze plek,” weet David.Schaarse middelen dwingen de jeugdcentra om hun middelen ook elders te zoeken, zoals samenwerkingen aangaan met andere vereni-gingen. Kavka zoekt hier naar een goede match. Ze willen vooral samenwerken met verenigin-gen of evenementen waar de eigen vrijwilligers ook groeikansen en mogelijkheden in zien. Het evenwicht tussen het uitbouwen van een ster-ke eigen werking en de zoektocht naar externe middelen is broos.Jan vat het mooi samen: “Het experiment en initiatief van jongeren komt onder druk te staan, wat net de belangrijkste functie is van het jeugdcentrum. Als de slinger te ver doorslaat, kan de overheid de relevantie van het jeugdcen-trum ook weer in vraag stellen en zo beland je in een vicieuze cirkel.”

“HET IS BELANGRIJK DAT

JONGEREN OP PLEKKEN BUITEN DE LIJNTJES

MOGEN KLEUREN” KEN VEERMAN, TRIX

“WANNEER JE GEBRUIK MAAKT VAN EXTERNE MIDDELEN

KAN HET EXPERIMENT EN INITIATIEF VAN

JONGEREN ONDER DRUK KOMEN TE STAAN.”

JAN MAAS (KAVKA/ZAPPA)

Trix geeft beginnende muzikanten een kans op een podium. © Anneke Peeters

27

Kavka zoekt ook naar een manier om bedrijven te overtuigen dat investeren in het jeugdcen-trum een return kan opleveren, zoals jongeren die bepaalde competenties kunnen ontwikke-len.

Overlast en (on)verdraagzaamheid

Elk jeugdcentrum krijgt vroeg of laat met ge-luidsoverlast te maken. Enkel in Trix hebben ze daar geen last van. “Trix ligt in een stukje nie-mandsland,” zegt Ken. “Bovendien kan zelfs de luidste metalband niet op tegen het lawaai van de ring.”In Vizit daarentegen was een rechtszaak niet te vermijden. “Eén vervelende buurman heeft tegenwoordig het recht om een hele werking te blokkeren”, zegt David. “Voorlopig ligt deze zaak al een tijdje stil, maar het blijft als een dreigende donderwolk boven ons hoofd hangen. Als de eisen van de aanklager – zoals sluiten om 22 uur – effectief worden afgedwongen, zou dit een ramp betekenen.” Ken adviseert om uit het defensief te treden, na te gaan welke rechten zij hebben met betrekking tot hun milieuvergun-ning en de omgekeerde redenering toe te pas-sen. Door deze buurman kan Vizit zijn contrac-tuele verplichtingen met de stad niet nakomen.Iedereen rond de tafel heeft het moeilijk met de tendens dat mensen minder verdraagzaam zijn. Van zodra er iets georganiseerd wordt voor een niche of een bepaalde doelgroep waar mensen zelf niet toe behoren, vinden ze dat hinderlijk. Ook wettelijk gezien krijgen aanklagers steeds meer recht van spreken.“Een vreemde ontwikkeling voor een stad”, wordt hier geconcludeerd. Naast de woonfunc-tie en het daarmee gepaard gaande recht op nachtrust, is een stad ook een plek waar men-

sen elkaar kunnen ontmoeten, inspireren en zich uitleven. Deze functie staat steeds meer onder druk met een dalende dynamiek tot ge-volg. Niet toevallig verdwenen de laatste jaren zowat alle podiumcafés uit Antwerpen. Enkele jaren geleden heeft Kavka met zeventien pv’s op hun naam, zelfs bijna de deuren moeten sluiten. Het jeugdcentrum heeft zich aange-past. De werking is veel professioneler gewor-den. Vrijwilligers moeten alles tot in de puntjes voorbereiden, er zijn nu betere regels, het se-curity systeem is sterker uitgebouwd. Hierdoor is er jammer genoeg minder plaats voor expe-riment en voor moeilijk controleerbare projec-ten. Daarnaast is de focus meer op concerten en minder op feestjes komen te liggen, omdat die vroeger afgelopen zijn. De concertwerking kreeg een boost. De veranderingen hadden dus ook invloed op publiek en vrijwilligerscrew.Den Eglantier heeft ook af en toe problemen. Zij hebben echter heel veel tijd geïnvesteerd in contacten met de buurt. Er is een goede band met de buurtbewoners, die ook gebruik maken van de zaal en dus mee kunnen genieten van de

aanwezigheid van het jeugdcentrum. Boven-dien worden ze vaak betrokken bij beslissingen. “Door hun grote betrokkenheid verdragen de buurtbewoners de lasten gemakkelijker,” aldus Femke.

dromen mag

In de afgelopen tien jaar hebben de Antwerpse jeugdcentra voor verschillende uitdagingen gestaan. Maar hoe zien zij de toekomst? Waar dromen de jeugdcentra nog van?david: “Een grote vrijwilligersploeg die Vizit echt mee (uit)draagt en zich identificeert met het jeugdcentrum. Daarom wordt volop geïn-vesteerd in de nieuwe generatie jongeren.”Jan: “Meer plaatsen waar jongeren zelf dingen kunnen realiseren, zonder zich te moeten aan-passen aan de gevestigde waarden. Daarnaast een langere concessie voor de gebouwen, zodat we plannen op lange termijn kunnen smeden.”Thomas: “Ik zie Zappa bloeien als een evene-mententoren, zoals het volkshotel in Amster-dam, waar events en ondernemerschap in een gebouw huizen met de nodige ruimte waar jon-geren activiteiten kunnen uitbouwen.”Ken: “Meer rock ’n roll en durf bij de jeugd. En dat Antwerpen (opnieuw) een muziekstad wordt.”femke: “Een extra verdiep. Nu is er één ruimte, bijgevolg kan er nooit meer dan één ding tege-lijk doorgaan.”

“EEN GOEDE BAND MET DE

BUURTBEWONERS ZORGT ERVOOR DAT

ZIJ DE LASTEN BETER VERDRAGEN.”

FEMKE HINTJENS (DEN EGLANTIER)

“EéN VERVELENDE BUURMAN HEEFT TEGENWOORDIG

HET RECHT OM EEN HELE WERKING TE BLOKKEREN.”

DAVID PEETERS (VIZIT)

Met de muziekprogrammatie Ruishaven en bruishaven mikt het jeugdcentrum op jongeren van buiten de wijk. © Gilles bodson

28

cOLUMN

Sinds 1 januari 2014 zijn 42 pro-jectmedewerkers aan de slag in jeugdhuizen. Ze zetten er bovenlo-kale projecten op met een focus op cultuur of ondernemerschap. Beur-telings delen twee van hen de erva-ringen die ze opdoen. Leen (26) is projectmedewerker bij Youngsters, Inc. en helpt jongeren om een eigen business op te starten.

de laatsteHet is zover, mijn laatste column. Wat moet ik nu nog uit mijn hoed toveren? Ik zou jullie kunnen vertellen dat het een eer was om als projectmedewerker te werken. Maar dat zul-len jullie al wel afgeleid hebben uit mijn vorige teksten. En als dat niet het geval is, heb ik nog een kleine opfrissing: Ik heb ervan genoten! Op een klein jaartje tijd heb ik ontzettend lieve, geëngageerde, creatieve schatten van jonge-ren leren kennen. Ook de Sint passeerde dit jaar al vroeg met een nieuwe collega: Tine, onze beroepskracht van jeugdhuis Zenith. Waarvoor dank! Zoals het in een mooi collega-huwelijk hoort: Tine, ik zie u graag in goede en in kwade dagen. Just so you know.

SnuffelbierWat hebben we dit jaar allemaal gedaan? Véél! Niet alles is verlopen zoals gepland, maar uit onze foutjes kunnen we natuurlijk alleen maar leren. De caravan is een prachtplaatje gewor-den. Het heeft ons bloed, zweet en tranen ge-kost, maar hij staat er. Graag nodig ik iedereen uit om het nieuwe Snuffelbier te komen proe-ven. Een lekker, zelfgemaakt blond bier met een frisse, witte schuimkraag.

Van barbecue tot zeefdrukBij bier hoort natuurlijk ook een knabbeltje. In december vindt de eerste barbecue workshop

in jeugdhuis Snuffel plaats. De agenda vind je terug op www.jhsnuffel.be. Allen daarheen zou ik zeggen. Daarnaast zijn we begonnen aan een feestgids voor de Dendermondse jeugd die te-gen september 2015 af zou moeten zijn. Last but not least, we hebben een zeefdruk in jeugd-huis Zenith. Dus heb je voor je vereniging nog T-shirts nodig? Ons team staat paraat om jullie te helpen een zeefke te doen.

dan rest mij enkel nog te zeggen: 2015, ik ont-vang je met open armen. Ik kijk al uit naar wat je allemaal in petto hebt.

Alvast een prettige kerst en een gelukkig nieuwjaar voor iedereen!Een dikke zoen van jullie kapoen.

“Wat hebben We dit jaar allemaal

gedaan? véél!” leen

Youngsters, Inc.?Youngsters, Inc. is een ondernemerschaps-project dat jongeren activeert om in groep een eigen business op te starten. Het project vindt plaats in de vier Dendermondse jeugd-huizen Zenith, Move, Fluks en Snuffel. In een professioneel maar open kader laten ze jongeren extra expertise opbouwen inzake ondernemerschap. www.youngstersinc.be

29

iTunes in het jeugdhuis: mag dat?

Dat je Spotify, Deezer, Youtube … in het jeugdhuis niet mag gebruiken, wist je al. Maar wat met iTunes?

Hoogstwaarschijnlijk is je jeugdhuis een vzw (rechtspersoon). Als rechtspersoon kan je echter geen aankopen doen in de iTunes Store. Apple laat namelijk niet toe om als rechtspersoon een profiel aan te maken. Wil je in de iTunes Store aankopen doen, dan moet dit dus als particulier (natuurlijk persoon).Een medewerker van het jeugdhuis zou dus wel nummers kunnen aankopen op zijn/haar eigen naam.

Echter, alle muziek uit de iTunes Store mag enkel voor privé- doeleinden gebruikt te worden. Je kan ze dus enkel in het openbaar gebruiken als DJ als er ook een DJ-licentie werd aan-geschaft. Op naam van die ene mede-werker dus.Een jeugdhuis met jeugdhuislicentie kan dus geen gebruik maken van iTunes omdat het jeugdhuis geen iTunes-contract kan hebben. Het jeugdhuis dient immers de eigenaar te zijn van de originele muziekdragers of downloads.

Als jeugdhuis mag je iTunes dus niet gebruiken.

* De iTunes Media Player mag je uiteraard wel gebruiken om legaal aangekochte muziek te spelen. Dat is namelijk slechts een softwareprogramma om muziek af te spelen. Hou er wel rekening mee dat je voor legaal verkregen muziek die je inlaadt op iTunes (en dus digitaal dupliceert) een jeugdhuislicentie nodig hebt.

Hoeveel moet mijn gemeente besparen op lokaal jeugdbeleid?

In de media verschenen de laatste tijd verschillende artikels over de besparingen op het lokaal jeugdbeleid. De Vlaamse rege-

ring bespaart 10% op het lokale jeugdbeleid. Maar dat wil niet zeggen dat jouw gemeente daarom 10% minder aan jeugd zal spenderen. Integendeel.

Gemeenten en steden investeren een aanzienlijk bedrag aan hun jeugdbeleid. Naast het geld dat ze hiervoor van Vlaanderen krijgen, investeren

ze – terecht – zelf ook veel eigen middelen in hun jeugdbeleid. Formaat bereken-

de dat het Vlaamse aandeel slechts 18,2% van het totale budget bedraagt. Wanneer Vlaanderen dus 10% min-

der aan de gemeenten zal geven, is dit dus eigenlijk maar een besparing van

1,82% op het totale budget.

Daarom is het volgens ons ook onterecht en onjuist om die besparing door te rekenen en de jeugdhui-

zen het slachtoffer te laten worden van een Vlaamse over-heid die bespaart op de middelen voor lokaal jeugdbeleid.

Waarom vind jij dat er in je jeugdhuis meer geïnves-teerd moet worden? Denk er eens over na en nodig de burgemeester of de schepen uit om hierover in het jeugdhuis een babbeltje te doen.

VRAAGHET@fORMAAT Tekst: Joke Hüwels, Finn Van Dinter & Jos Meers

Jij vraagt, Formaat antwoordt. Iedere maand verzamelen we vragen heet van de naald.

30

Tekst: Kevin Moens

ET – Willy voor de vrienden – fietste op het einde van de film richting fir-mament. Eens de Atlantiek over, gaf zijn piepend tweewielertje boven het Europese vasteland de geest en stortte hij neder richting Alkense zo-

den. Daar ze in Alken niet opkijken van een lelijk schepseltje meer of minder, is ’t nu alreeds ettelijke ja-ren gezellig toeven in jeugdhuis De Molen voor Willy de alien. Met een muts. In zijn blote fluit. Niemand

die raar opkijkt in De Molen? “Ik ben hier veruit de normaalste van heel de hoop,” stelt Willy ons enigs-zins gerust. Alle wegen leiden naar Rome, maar aliens prefereren de lieflijke plattelandsgemeente Alken.

dE MAScOTTE

“I’m in love with an alien”, draait dj Willy tot in den treure. Dé hit van ’s werelds bekendste langharig incestueus tuig, beter gekend als The Kelly Family. ’t Is echter niet al kommer en kwel als Willy achter de desks kruipt. Zelfs met één intact armpje en een plaatsvervangende vaathandschoen degradeert hij de Dimitri Vegassen en Like Mikies van deze planeet tot broekventjes eens hij Out of Space van The Prodigy bruut door de naald van de platenspeler jast. Feest!

Heerlijk kontje Willy, maar dat geheel terzijde. Pront klatert hij zijn alienplas richting Alkens rioleringsstelsel – een gigantisch fluorescerend goedje waarmee hij menig marcelleke van in slaap gevallen tooghangers omtoverde tot een fluohesje. Herinnert u zich trouwens nog die gloeiende vinger van E.T. in de gelijknamige prent? “De Alkense deernes zijn er zot van,” vertrouwt Willy ons zonder schroom toe. “Vergelijk het met zetelverwarming in de auto, een leuke surplus.”

Nog voor de hype kwam overwaaien uit Amerika (of was het de aanpalende schrijnwerkerij?), deed Willy al aan planking. Getuige daarvan zijn steevast houterige poses op de gevoelige plaat. “Lenig ben ik nooit geweest. Al kunnen het feit dat ik twintig jaar geleden mijn vliegende schijf vrij drastisch een meter diep in ’t grasperkje achter het jeugdhuis parkeerde en de whiplash die daarop volgde, daar ook wel voor iets tussen zitten.”

Er het loodje bij neerleggen, oftewel scheefgaan zoals de Alkense jeugd overmatig alcoholgebruik placht te omschrijven. Letterlijk scheefgaan, tenzij Willy op buitenaarde wijze zijn oor te luister legt bij een bakje in ’t wildeweg kwebbelende flesjes Fristi. Wij durven in de late of vroege uurtjes toch ook al eens filosoferend in gesprek treden met onze parelende gerstevriend met schuimkraag? (Lees: zielig tegen je glas bier beginnen memmen tot het bestuur je, de wanhoop nabij, buiten borstelt.)

Ondanks het feit dat Willy door zijn jarenlang verblijf in het jeugdhuis beschouwd mag worden als een deel van het meubilair, heeft hij bepaalde aardse gewoontes en begrippen zoals een toiletborstel nog niet helemaal onder de knie, maar wel – abusievelijk – in zijn protput. En spreekwoorden zoals ‘Je kan hier van de grond eten’, of de variant van het vast cliënteel ‘Je kan hier uit de pot sloeberen’ durft Willy als eens te letterlijk nemen. Of hij is gewoonweg aan ’t kotsen dat het klettert, hoorbaar tot op Mars, tweede ster naar rechts, en vraag het daar nog eens (Willy’s standaardantwoord op de vraag: Van waar kom jij, alienman?)

Voor de foto stemde Willy uiteindelijk toe om even te staan koekeloeren aan de kicker en de pooltafel, al vindt hij balsporten onder invloed van de zwaartekracht een belachelijk iets. Daarnaast heeft het de bezoekers na hét Molen-incident heel wat moeite gekost om Willy diets te maken dat een keu geen sonde is voor diverse buitenaarde onderzoeksmethoden in aardse lichaamsholtes. “Arm Geertje, het heeft begot weken geduurd vooraleer hij zijn zitvlak met een gerust gemoed aan een barkruk durfde toe te vertrouwen,” fluisteren intimi van het bestuur ons toe.

JANUARI19-24/01/2015 Uitwisseling Young and Driven Voor projectmedewerkers bovenlokale projecten

fEbRUARI5/02/2015 Dag van de beroepskracht Voor beroepskrachten 6-8/02/2015 Instructeur – deel 2/3 Voor jeugdhuislovers die begeleider bij Formaat willen worden24-26/02/2015 Module 1: Rol, taak en plaats in het jeugdhuis Voor beginnende beroepskrachten27/02/2015-01/03/2015 RADAR 15 Voor jeugdhuislovers

APRIL21-23/04/2015 Module 2: Jeugdhuismethodiek Voor beginnende beroepskrachten27/02/2015-01/03/2015 RADAR 16 Voor jeugdhuislovers27/02/2015-01/03/2015 Jeugdhuisopleiding (op RADAR 16) Voor vrijwilligers met verantwoordelijkheid

MAART7-8/03/2015 Geluidstechnicus – deel 1/2 Voor soundfreaks 21-22/03/2015 Geluidstechnicus – deel 2/2 Voor soundfreaks 27-29/03/2015 Jeugdhuisopleiding – deel 1/3 Voor vrijwilligers met verantwoordelijkheid

Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap Gedrukt op FSC gelabeld, 100% gerecycleerd en chloorvrij gebleekt papier

V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem