MAGAZINE VOORLEDEN VAN RABOBANK

PEEL NOORDZOMER 2013

FINANCILE OPVOEDING STARTENDE ONDERNEMER RABO ALS ROLMODEL

DichterbijPEEL NOORD

Onze gastenmaken het

medemogelijk 22

Budgetteren kun jeleren 10

Voips BV is jong eninnovatief 18

Coperaties leggenregie bij burger 26

1161

2 PEEL NOORD

OM DEHOEK

En keer in de week gaan wijna schooltijd naar opa enoma, omdat papa en mamamoeten werken. We brengendan regelmatig huiswerkmee wat we dan bij opa enoma maken. Als hethuiswerk af is worden weoverhoord. Na de overhoringdoen we leuke dingen. Nahet avondeten gaan mijnzusje en ik sporten bij eensportclub.

FOTO: HANS EGELMEERS VAN

FOTOCLUB KIEK US BAKEL

3

GIJS EN IMKE BIJOPA EN OMA IN BAKEL

1161

COLOFONRedactie Rabobank Peel Noord: Lesley Mark en Ton SchepersRedactieadres: Rabobank Peel Noord, Antwoordnummer 2501, 5420 ZX Gemert Telefoon: (0492) 39 19 10, E-mail: dichterbij@peelnoord.rabobank.nlDruk & handling: vdbj_, Frank van der Kolk, Amstelveen

Zonder schriftelijke toestemming van de Rabobank mag niets uit deze uitgaveworden overgenomen of gekopieerd. De Rabobank en vdbj_ besteden uiterstezorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van alle gepubliceerde data.Onjuistheden kunnen echter voorkomen. De Rabobank en vdbj_, alsmede de aanhen gelieerde ondernemingen en toeleveranciers, zijn niet aansprakelijk vooronjuistheden of enig handelen op grond van de inhoud van dit blad.

4 PEEL NOORD

VOORWOORD

PIETER MICHIELSEN

directievoorzitter Rabobank Peel Noord

SAMEN JE DOEL BEREIKEN DOOR TE (BLIJVEN) LEREN

Tip voor uw agenda:Ledenbijeenkomst opmaandag 28 oktober!

J e doel bereiken door samen te werkenen te leren van anderen. Dat uitgangs-punt vormde ooit de start van onzecoperatie. Voor de Rabobank iscoperatief bankieren al meer dan honderd jaarde gewoonste zaak van de wereld. De vraag vanHumberto Tan in onze commercial: 'Wat is datnou, coperatief bankieren?' zet de kijker opscherp. En wij zijn op scherp gezet door de economische crisis. En veelal ook door u. Wantinderdaad, wat is coperatief bankiereneigenlijk? En wat betekent het voor u?

Coperatief bankieren heeft vierkenmerken: participatie van klanten, eenlangdurige relatie, inzet voor een duurzamesamenleving en het bieden van een solide basis.

1) Klantparticipatie: u kunt meedenken enmeebeslissen. 2) Langdurige relatie:toekomstbestendige dienstverlening, innovatie

van producten en diensten, bouwen aanlangdurige relaties. 3) Duurzame samenleving:samen met u werken aan verbetering van delokale leefomgeving en de samenleving. 4)Solide basis: u moet op ons kunnen rekenen,een betrouwbare bank.

We gaan deze vier kenmerken vancoperatief bankieren veel meer explicietmaken. In deze Dichterbij ziet u er alvoorbeelden van. Het thema van deze editie isleren, de financile opvoeding van jongeren,daar willen we als Rabobank graag ons steentjeaan bijdragen; met een tv-programma, een appen een site. In deze Dichterbij leest u dat lerenvan elkaar werkt; overal ontstaan nieuweinitiatieven. Door samen te werken wordendoelen bereikt die individueel onbereikbaarzijn. Als Rabobank helpen we, bijvoorbeeld dooronze kennis te delen.

THEMA: LEREN

5

DichterbijPEEL NOORD

10 Jongeren kunnen wlomgaan met geld

28 Ruim 100 jaar eencoperatief rolmodel

LEEFBAARHEID

8 Zorg om het DorpBELEGGEN

14 Rabo Select BeleggenAPPS

16 Handige apps van deRabobankSTARTENDE ONDERNEMER

18 Full service dienstverlener NIEUWE FINANCIERINGSVORM

22 Aarle-Rixtel opent StoutOP REIS

26 Goed voorbereidRABOBANK BANKBATTLE

32 Winnaars bezoekenGeldmuseumMUZIKAAL

36 Toeac op de basisschoolRUBRIEKEN

2 Om de hoek6 Kort

17 Jongeren en geld: de feiten21 Puzzel31 Met international desks thuis in de

wereld34 Macro / Micro38 Ledenaanbiedingen39 Column Wim Boonstra40 Spring maar achterop

10

32

18 141161

Handige widgets voor geldzaken

IBAN ALOP ORDE?IBAN is steeds meer zichtbaar in RaboInternetbankieren. U zult het ookactiever gaan gebruiken: ininternetbankieren, maar ook opacceptgiros, bij iDEAL-betalingen enMobielbankieren. Om dit gemakkelijk temaken wordt deze zomer uw adresboekautomatisch omgezet naar IBAN. Tip: schoon meteen uw adresboek op. Uheeft dan meteen alles op orde voor deovergang naar IBAN in februari 2014.

6 PEEL NOORD

KORT

Bijzonder moment

BANKIERS-EEDPer 1 januari 2013 is het afleggen vande moreel-ethische verklaring (ook welbankierseed) een wettelijke ver-plichting voor statutair directeuren encommissarissen.

O p 13 mei 2013 werd door deleden van de directie en raadvan commissarissen vanRabobank Peel Noord debankierseed afgelegd. Hiermee tekenende beleidbepalers ervoor hun functieinteger en zorgvuldig te vervullen en hetbelang van de klant centraal te stellen. Zebeloven onder andere ook zich tegedragen naar de wetten en de gedrags-codes die voor de financile sector gelden.En daarmee de verantwoordelijkheid

richting de samenleving te nemen.Bovendien beloven ze dat zij zich zulleninspannen om het vertrouwen in definancile sector te behouden en tebevorderen. De bankierseed komt voortuit de Wijzigingswet financile markten2013 en is een wettelijk onderdeel van degeschiktheidstoets voor commissarissenen statutair directeuren van alle lokalebanken, de raad van commissarissen en deraad van bestuur van RabobankNederland. De eed werd geheel

toepasselijk in het Boerenbondsmuseumafgelegd. Daar waar het geboortehuis vanPater van den Elsen staat. Pater van denElsen was de grondlegger van deBoerenleenbanken in het zuiden vanNederland.

R abo Internetbankieren isuitgebreid met handige widgets,kleine applicaties die u meerinzicht bieden in uw geldzaken.Uw uitgaven worden automatischingedeeld in categorien. Zo hebt uoverzicht over uw financin en ziet u inn oogopslag wat u besteed heeft aanbijvoorbeeld kleding, vervoer enboodschappen. Heldere grafieken gevenweer wat er binnenkomt en wat u uitgeeft.Ook handig is dat u budgetten kunt

instellen om uw uitgaven te bewaken. Dewidget voor het aanmaken van virtuelespaarpotten biedt verder de mogelijkheiddirect te zien hoeveel geld apart staat vooreen specifiek doel, zoals sparen voor eenauto of vakantie. Al deze mogelijkheden kunt u eenvoudig,snel en gratis activeren via RaboInternetbankieren. U kunt zelf kiezenwelke widgets u toevoegt aan uwstartpagina en afmelden kan altijd.

Gezellig eropuit naar de boer!

7

I n het weekend van 22 en 23 junizetten lokale biologische boeren entuinders weer de deuren open voor'Lekker naar de Boer'. Zie, ruik, proefen beleef zelf tijdens deze open dagen watzo bijzonder is aan biologisch boeren. Een gezellig en leerzaam dagje uit voorjong en oud! Wandel net als de

biologische boer door indrukwekkendeboomgaarden. Ontmoet kippen, koeien envarkens in de openlucht. En geniet van terplaatse geproduceerd eten en drinken.Rabobank ondersteunt dit evenement, datdit jaar voor de zestiende keer plaatsvindt.Zo kunnen consumenten op een leukemanier kennismaken met de biologischeland- en tuinbouw. Vorig jaar trok 'Lekkernaar de Boer' 65.000 bezoekers naar zon160 boerenbedrijven.

KIJK VOOR DEELNEMENDE BOEREN ENTUINDERS IN UW BUURT OP

WWW.LEKKERNAARDEBOER.NL.

Laarbeek samenbrengen

JUNI WATERMAANDO ok dit jaar is Rabobank PeelNoord hoofdsponsor van devierde editie van de JuniWatermaand. Een bruisendsemaand vol activiteiten om Laarbeek op dekaart te zetten als Waterpoort van de Peel.Laarbeek heeft meer dan honderd poelen,vennen, twee kanalen en meerdereprachtige waterlopen. Er is voor iedereenvan alles te beleven op, in, aan, rond, overen langs het water in Beek en Donk,Aarle-Rixtel, Lieshout en Mariahout.

KIJK OP WWW.WATERMAAND.NL

WHO'S NEXT?Startende ondernemerskunnen zich weer inschrijvenvoor The Next Entrepreneur.Deze verkiezing is een initiatiefvan Rabobank en MKBNederland om ambitieuze(startende) ondernemers testimuleren hun droom hethebben of opzetten van eeneigen onderneming teverwezenlijken. Deelnemerskunnen zich tot 1 oktoberaanmelden viawww.thenextentrepreneur.nl.De finale vindt plaats op 21november.

WISH OUTDOORHet tweedaags kwaliteits-festival dat haar 7e editie gaatvieren op 6 & 7 juli 2013, vindtwederom plaats opFestivalterrein 'de Aa' aan deLekerstraat te Beek en Donk.Dit jaar zal er voor het eerst eenWiSH Outdoor camping zijnwaar je heel het weekend kuntovernachten. Rabobank PeelNoord is ook dit jaarhoofdsponsor van dit mooiefestival. Voor meer info entickets kijk opwww.wishoutdoor.com.

BANKENESTAFETTEDrie Rabobankmedewerkersmet geloof in de coperatievegedachte bezochten in hunzoektocht Peel Noord. Zijwaren opzoek naar deovereenkomsten en verschillentussen de werkgebieden van36 verschillende lokaleRabobanken. In het kader vanModernisering van deCoperatie is een fietsestafettegeorganiseerd. In 11 dagenwerd 2.200 kilometer afgelegd. Als blijk van waardering warende banken bereid een bijdragete leveren aan het KWF.

1161

LEEFBAARHEID

8 PEEL NOORD

MARIAHOUT

Vereniging Zorgom het DorpZo'n 15 jaar geleden was het verbeteren van deleefbaaheid in dorpen een item dat de volle aandachtvan de provincie en maatschappelijke organisatiehad. TEKST: ZORG OM HET DORP FOTO'S: ZORG OM HET DORP

Vereniging Zorg om het Dorpbehartigt de belangen vanMariahout. Dit is de kleinstekern van Laarbeek en heeftbijna 1900 inwoners. Het doelvan de vereniging is omMariahout in beweging tebrengen en op deze manierlevensloopbestendig tehouden.

V itaal grijs was n van de motto's. Datgold ook voor Mariahout.Voorzieningen verdwenen en er waszorg om de toekomst, de leefbaarheidvan het dorp. Samen met Stichting WelzijnLaarbeek werd onderzoek gedaan door middelvan gesprekken met een aantal Maria- houtenaren, zogenaamde sleutelfiguren, om hente vragen wat er gedaan moest worden om deleefbaarheid van de het dorp veilig te stellen. Alsnel bleek dat er zorg was voor elkaar, eengoede school, een winkel dichtbij en een plekvoor ontmoeting. Daarnaast werden er toch eenaantal belangrijke zaken gemist.Dat resulteerde op 13 februari 2003 in deoprichting van de vereniging Zorg om het Dorp.

GOEDE START 'Onze vereniging heeft oog

voor en komt op voor de belangen van alleMariahoutenaren, maar wil vooral zorgen datwe oog en oor hebben voor elkaar,' aldusvoorzitter Ger Aarts. 'In het begin hadden we

geluk, want met behulp van een provincialesubsidie en de inzet van onze welzijninstellingwerd er vrij snel een buurtrestaurantgerealiseerd in het Buurthuis. Omdat deRabobank iets wilde doen met haar kantoor,konden we een prima start maken met eenDorpsservicepunt. Toen daarnaast eenparticulier het idee had om met kinderopvang testarten kon ook dat speerpunt van onsverlanglijstje worden afgestreept. Het zat onserg mee.' 'De afgelopen tien jaar is er veelgerealiseerd in en voor ons dorp. Na de start inhet Rabo-kantoor kregen we vijf jaar later in hetnieuwe Buurthuis een Dorpsservicecentrummet een aparte ingang; met eenbibliotheekvoorziening, ruimte voor dewereldwinkel, eigen uitleen en verkoop vanartikelen van het Wit-Gele Kruis. Er worden nogsteeds computerlessen gegeven, er wordtvergaderd over oude, actuele en nieuweinitiatieven en de dorpsondersteuner houdt ermet zijn team spreekuur. Onder de paraplu van

Twaalf dames telt deactieve werkgroep die dekleding maakt voor devolwassen- enkinderproductie vanToneelverenigingMariahout. Heel watvrijwilligersuren wordenmet veel pleziergenvesteerd.

80 JAARMariahout bestaat ditjaar 80 jaar. In al diejaren hebben deinwoners gewerkt aaneen mooi dorp met eenrijk verenigingsleven.Op vele fronten zettenvrijwilligers zich in omhet dorp voor jong enoud leefbaar tehouden. Sportief,cultureel enmaatschappelijk isMariahout een dorpwaar je niet omheenkunt. Eind mei vierdeMariahout haar 80-jarigjubileum.

9

Zorg om het Dorp is er een plek voor dewerkgroepen Koninginnedag en Trimbaan, hetOranje- en Sint-Nicolaas comit.

VERTROUWEN Rabobank Peel Noord

vraagt Zorg om het Dorp om advies betreffendesponsoring. Verenigingen en groepenvrijwilligers die met initiatieven komen die vancultureel, creatief, educatief en sportief belangzijn voor Mariahout komen in aanmerking voordeze sponsoring. De verenigingen en clubskunnen via de website van Zorg om het Dorpeen aanvraagformulier downloaden. Een drietalmensen adviseert eerst het bestuur, waarna hetadvies als voorstel naar Rabobank Peel Noordgaat. Tot op heden zijn alle voorstellengehonoreerd, een blijk van het vertrouwen datRabobank Peel Noord in Zorg om het Dorpheeft. Iets wat wij op onze beurt zeerwaarderen.'

DE TOEKOMST 'Met alle veranderingen,vergrijzing en versobering, zal het meer danooit nodig zijn, dat er aandacht blijft voor deleefbaarheid in de dorpen. Digitaal, mobiliteit,zelfstandigheid, regie over je eigen leven, hetzijn allemaal begrippen van deze tijd. Zorg omhet Dorp wil zich graag voor haar leden en alleinwoners van Mariahout blijven inzetten.Zonder de hulp van vrijwilligers zal dat moeilijkte realiseren zijn. Hun inzet en betrokkenheid isvan grote waarde. Zij durven hun nek uit testeken om samen iets moois voor en van hundorp te maken!'

WWW.ZORGOMHETDORP.NL

1161

ZELF BANKIEREN Het Nibud vindt datscholieren vanaf 15 jaarzelf hun bankzakenzouden moeten behe-ren en moeten kunneninternetbankieren. Maar terwijl nagenoegalle 15-plussers eenbankrekening hebben,bankiert 42 procentvan de 15-en 16- jarigen, en 28 procentvan de 17-en 18-jarigenniet via internet. Bron: Nibud

De spaarzin onder jongerenis groot: 88 procent legtmaandelijks geld opzij.

FINANCILE OPVOEDING

11

JONG LEREN BUDGETTEREN

Oefenenvoor laterDe meeste jongeren kunnen prima omgaan met geld,ook al wordt wel eens anders gedacht. Hoe maakt uals ouder uw kind financieel wegwijs? TEKST: JASPERIEN VAN WEERDT FOTO'S: MARTIN DIJKSTRA I.S.M. LOES CORNELISSE

J ongeren geven te veel geld uit, lenenveel en sparen nauwelijks, is deheersende gedachte. Gelukkig wijzencijfers uit dat dit niet klopt. Slechts 7procent van de Nederlandse scholierenkomt chronisch geld tekort, zo blijkt uithet laatste Nibud Scholierenonderzoek. Eenruime meerderheid 60 procent zit nooit krapbij kas. De spaarzin is groot: 88 procent legtmaandelijks geld opzij, ongeveer evenveel als 25jaar geleden. Ook het leengedrag is de afgelopentwee decennia vrijwel gelijk gebleven. 56procent van de huidige scholieren leent metenige regelmaat geld. In 1984 was dat 54procent. Jongeren geven wel beduidend meeruit dan 25 jaar geleden. Maar daar staan ookhogere inkomsten tegenover, doordat jongerenmeer zijn gaan werken: acht uur per week inplaats van vijf. Bij studenten lijkt evenmin redentot somberheid. Bijna twee derde van hen heefteen geordende administratie en meer dan de1

161

Vanaf ongeveer 12 jaar iseen kind volgens het Nibudtoe aan kleedgeld. Spreekduidelijk af wat het hiervanmoet bekostigen.

12 PEEL NOORD

Zakgeld is een belangrijkepijler van een goede,

financile opvoeding. Geef een vast bedrag op een vast

moment. Zo leert uw kindplannen met geld.

helft komt vrij makkelijk rond. 93 procentcheckt zijn bankrekening minimaal eenmaal pertwee weken; 71 procent staat nooit rood enslechts 10 procent leent wel eens geld vananderen. Wel leent een derde van de studentenvan DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs).

FINANCILE ZELFREDZAAMHEID Dat

jongeren bewust met geld omgaan, is belangrijk,zeker in het huidige economische klimaat.Zekerheden als de hypotheekrenteaftrek,kinderopvangtoeslag, studiefinanciering en depensioenopbouw vallen langzaam weg ofworden versoberd. Dat maakt financilezelfredzaamheid belangrijker dan ooit. De basishiervoor wordt in de jeugd gelegd: eenbelangrijke oefenvijver voor later.

SPAREN Een belangrijke pijler van een

goede financile opvoeding is zakgeld.Rabobank adviseert hiermee consequent te zijn:keer een vast bedrag uit, op een vast moment.Zo leert uw kind plannen met geld. Een van dedoelen van zakgeld is dat uw kind leert zijn geldniet direct uit te geven, maar te sparen voor ietsmoois. Sommige kinderen moeten eerst hunneus stoten om dit te begrijpen. Bij hen valt hetkwartje pas als ze al hun euro's aan waardelozeprullen hebben gespendeerd en vervolgens geengeld meer hebben voor iets moois. Het ismoeilijk als ouder te zien hoe het eerste zakgeldvan uw kind over de balk wordt gesmeten, maarbedenk wel dat uw kind beter nu in de fout kangaan dan later, als er grotere bedragen door zijnhanden gaan. Vanaf ongeveer 12 jaar is een kindvolgens het Nibud toe aan kleedgeld. Spreekduidelijk af wat het hiervan moet bekostigen.Moet het alle kleding zelf kopen of valtbijvoorbeeld sportkleding hier buiten? En wiedraait op voor zaken als cadeaus en belkosten?

LENEN Meer dan de helft van de scholieren

leent wel eens geld. Het Nibud vindt lenen nietper definitie verkeerd; later krijgen mensenimmers ook te maken met leningen, zoals eenhypotheek. Maar het is wel belangrijk dat

5 INITIATIEVENVAN RABOBANK1. KlasseTV: digitaallesprogramma voorbasisscholen.2. App KidsGeldWijs voorkinderen van 6-10 jaar.Kinderen kunnen aan dehand van tipsspaardoelen invoeren,klusjes doen eninkomsten bijhouden. 3. Week van het geld:bankmedewerkers gevenles op basisscholen.4. BOEG: websitebaasovereigengeld.nlvoor jongeren. Metvergelijkingtips, filmpjes,B.O.E.G. plan enthemacampagnes.5. 'Crisis' theatersketches voor voortgezet onder- wijs. Bespreekt allerleigeldproblemen inaansprekendetheatervorm.

Financile zelfredzaamheidis belangrijker dan ooit.

13

kinderen leren wat verantwoord lenen is, zegtAnnemarie Koop, woordvoerder van het Nibud.Uw kind moet daarom goed weten waar het jategen zegt. Hoe lang moet je terugbetalen?Tegen welke rente? En past de terugbetaling welin het budget? U kunt als ouder incidenteel gelduitlenen aan uw kind, maar Koop adviseert ditniet structureel te doen, duidelijke voorwaardente hanteren en deze ook op papier te zetten. BijRabobank kunnen kinderen tot 18 jaaroverigens niet rood staan; een veilig idee.

UITGEVEN Niet alleen sparen, maar ook

uitgeven is een vaardigheid die kinderenmoeten leren. Volgens het Nibud komen veeljongeren in financile problemen als zezelfstandig gaan wonen. Ze zijn gewend hungeld alleen aan leuke dingen uit te geven en zijnonvoldoende op de hoogte van de kosten voorlevensonderhoud. Om dit te voorkomen kunt uoverwegen uw kind van zijn zakgeld ook watvaste lasten te laten betalen, zoals een

telefoonabonnement. Bijspringen als uw kindgeld tekortkomt is verleidelijk, maar opvoed-kundig gezien niet slim, waarschuwt Koop. Opdie manier leert uw kind nooit de gevolgen vanmeer uitgeven dan je te besteden hebt.

APP Onder het motto 'jong geleerd is oud

gedaan' neemt Rabobank allerlei initiatieven omkinderen en jongeren te leren omgaan met geld(zie kader). Een mooi voorbeeld is een nieuweapp voor kinderen. Hierin is ook een rol voorouders weggelegd. Zij krijgen bijvoorbeeldinzicht in de spaardoelen en inkomsten van hunkind en dat biedt handvatten om een gesprekaan te gaan. Een dialoog tussen ouders enkinderen is heel belangrijk. Door tijdig over geldte praten, houdt u problemen klein. Natuurlijkmag u zich best bemoeien met de financin vanuw kind, maar probeer deze niet over te nemen.Ook niet als uw kind af en toe fouten maakt. Zohelpt u uw zoon of dochter om zelfredzaam teworden.

1161

BELEGGEN

14 PEEL NOORD

RABO SELECT BELEGGGEN

Krachtenbundelen voordeskundig adviesOm een passend advies aan vermogende klanten tekunnen geven, betrekt de accountmanager PrivateBanking regelmatig specialisten bij het gesprek.Bijvoorbeeld de Beleggingsspecialist. TEKST: FRANKA VAN BEECK FOTO'S: JOOST DUPPEN

Veel vermogende klantenzien beleggen als eenaantrekkelijke optie.

B ij de advisering aan vermogendeklanten komen vaak complexevraagstukken aan de orde. Deaccountmanager Private Bankinginventariseert samen met de klant wat dienswensen en doelen zijn en schakelt daar waarnodig interne en/of externe specialisten in.

DE WAAROM VRAAG Geert Swinkels,

accountmanager Private Banking: 'Dieinventarisatie is het belangrijkst. Samen met deklant onderzoek ik de waarom-vraag achter zijnwensen. Als hij of zij bijvoorbeeld aangeeft tewillen beleggen om een rendement van 5% tebehalen, is het belangrijk om te weten waar datpercentage op gebaseerd is. Je vraagt dan doornaar het achterliggende doel. Is er een bepaaldestreefdatum waarop dat rendement behaaldmoet zijn, bijvoorbeeld de pensioendatum? Enwelk risico is de klant bereid te accepteren omdat rendement te realiseren? Wanneer dat alleshelder is, wordt samen met de

beleggingsspecialist een portefeuillesamengesteld die daarmee matcht.'

RABO SELECT BELEGGEN Voor wie

beschikt over een vrij belegbaar vermogenvanaf 200.000 euro, n wil beleggen onderbegeleiding van een beleggingsspecialist,ontwikkelde de Rabobank het product RaboSelect Beleggen. Andrew van Westering,beleggingsspecialist: 'Het is onze taak omoptimale portefeuilles op te bouwen. Dat wilzeggen; met een zo laag mogelijk risico een zogoed mogelijk rendement bereiken. Derisicoanalyseprogramma's die we daarvoorgebruiken zijn uniek in Nederland omdat ze zoverfijnd zijn. Met behulp van die programma'sproberen we extreme uitschieters tevoorkomen. Een evenwichtige en transparanteportefeuille met een zo beperkt mogelijkeschommeling van het belegd vermogen geeftonze klanten rust en het vertrouwen om te gaanbeleggen. In samenspraak met de klant wordt

Accountmanager PrivateBanking Geert Swinkels (l)en BeleggingsspecialistAndrew van Westering (r)gaan regelmatig samenmet vermogende klantenin gesprek.

ADVIESGESPREKAANVRAGENWilt u weten ofbeleggen ook voor ueen goede strategie isdie past bij uw wensenen doelen? Maak daneen afspraak voor eenadviesgesprek met eenaccountmanagerPrivate Banking. Dit kandoor te bellen naar(0492) 594 599. Onzeadviseurs staan u graagpersoonlijk te woord.

15

de portefeuille ingevuld.' BEVESTIGINGSRAPPORTAGE Veel

Private Banking-klanten kiezen voor beleggen.Met verschillende doelen. Bijvoorbeeld dedirecteurgrootaandeelhouder die zijn pensioenvanuit het zakelijk vermogen opbouwt. Ofklanten die maandelijks een bepaald bedrag uithun beleggingsportefeuille willen halen alsaanvulling op hun inkomen. Geert: 'Om degestelde doelen zo goed mogelijk te bereiken,gaan we jaarlijks samen met de klant in gesprek.Ik toets de uitgangspunten en kijk of hetbeoogde eindkapitaal nog haalbaar is. Debeleggingsspecialist beoordeelt of aanpassingenin de beleggingsportefeuille nodig zijn. Van deafspraken en eventuele aanpassingen diegemaakt zijn tijdens het adviesgesprek ontvangtde klant een bevestigingsrapportage. Dezerapportage geeft de klant inzicht in deuitgangspunten, kosten, behaalde rendement

alsmede een uitgebalanceerde analyse van debeleggingsportefeuille.

MEERWAARDE Dat de accountmanager Private Banking en

de Beleggingsspecialist samen met de klant ingesprek gaan, heeft zeker meerwaarde. GeertSwinkels:'Wij adviseren beiden vanuit onzeeigen expertise. In zo'n gesprek kunnenonderwerpen aan bod komen zoals estateplanning, vermogen overhevelen naar devolgende generatie en de inkomensbehoefte inde toekomst waarmaken. We bekijken dezevraagstukken samen vanuit verschillendeinvalshoeken om de klant verder te helpen. Datis de kracht van gezamenlijk optrekken.'

WWW.RABOBANK.NL/BELEGGEN

1161

De bank in uwbroekzakBankzaken mobiel regelen is normalerdan ooit. Rabobank heeft eenuitgebreid aanbod apps. Sms MOBIELnaar 7171 en u ontvangt een handigoverzicht, met links om te downloaden. TEKST: VDBJ_

MEER APPSRabo SMS Betalen Rabobank.nl mobielRabo Rekening Delen MyOrderKerngegevensrabobank.nlmobiel (jaarverslag)Rabo Cycling AppRabo Hockey AppRabosport.nl mobielInterpolis SchadehulpAppInterpolis.nl mobielRabobank Vacatures App

1 De Rabo Bankieren-app telt al 1,3miljoen actieve gebruikers. Dataantal zal in 2013 naar verwach-ting groeien naar 2 miljoen. Favoriete functies: saldo checken(zonder in te loggen!), bij- en afschrijvingenbekijken en geld overboeken. De app biedt eenuitgebreid scala aan diensten, waardoor u altijden overal uw bankzaken kunt regelen. De app isbeschikbaar voor iPhone, iPod Touch en iPad,voor BlackBerry en voor toestellen en tabletsmet Android en touchscreen of Windows Phone7. En omdat Rabobank meer service wil biedendan alleen bankieren, wordt de app dit jaaruitgebreid met onder meer nieuws encontactinformatie uit uw eigen regio, eenslimmer adresboek, iDEAL op uw mobiel,betaalopdrachten naar het buitenland nverschillende aanvullende diensten, zoals eennieuwe pas aanvragen of een reisverzekeringafsluiten. Kijk op www.rabobank.nl en zoek op:Rabo Bankieren.

2 Met de Rabo Kennis-app ontsluitRabobank haar kennis enexpertise op een toegankelijkemanier voor ondernemers. Na dekennispagina op onze website en deRabobank Cijfers & Trends

publicaties, is er nu ook de Rabo Kennis-app.Hiermee zijn ondernemers altijd op de hoogtevan actuele en relevante branche- enmarktinformatie. Met de app kunt u demacro-economische ontwikkelingen bijhouden.Ook vindt u er alle kennis over uw branche, metrelevante informatie uit Cijfers & Trends, eenRSS-feed uit belangrijke nieuwsbronnen en eentweewekelijkse blog van de sectormanagers vanRabobank. Zo helpen we u op de hoogte teblijven en de beste strategische keuzes temaken. Kijk op www.rabobank.nl en zoek op:Rabo Kennis.

3 Met de Rabo Beleggen-app kunt uwaar en wanneer u wilt zien hoeuw beleggingen ervoor staan. DeRabo Beleggen-app is een handighulpmiddel als u wilt checken hoehet gaat met uw beleggingen, als het uitkomt.U hebt eenvoudig en snel toegang tot uwbeleggingsportefeuille. En wie belegt via RaboSelect Beleggen, Rabo Direct Beleggen, RaboProduct Beleggen of Rabo RendeMix, kan ookdirect orders plaatsen. De Rabobank is daarmeede eerste grootbank die orders plaatsen via eenbeleggingsapp mogelijk maakt. Zo kunt u snelinspelen op de ontwikkelingen op de beurs, ookals u geen computer bij de hand heeft. De app isbeschikbaar voor iPhone, iPad en smartphonesmet Android. Sms beleggen naar 7171 en uontvangt de link om de app te downloaden opuw mobiel. Of kijk op www.rabobank.nl enzoek op: Rabo Beleggen.

APPS

16 PEEL NOORD

Hoe gaan jongeren om met hun inkomsten enuitgaven? Wat moeten zij zelf bekostigen en watniet? En welke rol spelen ouders daarbij? BRON: NIBUD

JONGEREN SPAREN GEMIDDELD 34 EUROPER MAAND. /// 88 PROCENT VAN DESCHOLIEREN KRIJGT ZAKGELD ENONGEVEER 35 PROCENT VAN DEMIDDELBARE SCHOLIEREN KRIJGTKLEEDGELD. /// SCHOLIEREN METZAKGELD VINDEN VAKER DAT ZE GOEDMET GELD OM KUNNEN GAAN DANSCHOLIEREN ZONDER ZAKGELD. /// BIJONGEVEER 51 PROCENT VAN DEJONGEREN BETALEN HUN OUDERS HUNBELKOSTEN. /// EEN KWART VAN DESCHOLIEREN MET KLEEDGELD KRIJGTTOCH ALLE KLEDING VERGOED DOOR DEOUDERS.

17

FEITEN

1161

Vol vertrouwen een eigen onderneming starten. Dat kan ook indeze tijd. Samen met de Rabobank, de startersbank bij uitstek. De mannen van Voips BV delen hun ervaringen. TEKST: FRANKA VAN BEECK FOTO'S: JOOST DUPPEN

'Steeds meerbedrijven bellenvia internet'

OPLOSSINGEN VOOR MKB Voips BV iseen jong en innovatief bedrijf dat uiteenlopendeTelecom- en ICT-oplossingen biedt voor hetMidden- en Kleinbedrijf van 1 tot 250 werk-plekken per vestiging. Concreet betreft hethosted VoIP telefonie via een platform dat zezelf beheren en SIP trunks voor de klanten diezelf een telefooncentrale hebben. In principe isieder bedrijf een potentile klant voor Voips.Want ongeacht de huidige situatie, de bestaandecentrale wordt op ip gezet en men kan voortaanbellen via internet. Dat is niet alleen goedkoper,maar ook flexibeler.

ONDERSCHEIDEND Essentieel voor

iedere starter is dat je potentile klantenduidelijk kunt maken wat jou onderscheidt vanje concurrenten. Wat dat betreft heeft Voips eenaantal duidelijke troeven in handen. Jeroen:'Ons product kan ten opzichte van de bestaandesituatie tot wel 70% besparing opleveren. Endat is voor veel bedrijven juist nu hard nodig.

STARTENDE ONDERNEMER

18 PEEL NOORD

IEDER MKB-BEDRIJF IS POTENTILE KLANT VOOR VOIPS BV

O p het industrieterreinWolfsveld in Gemert is sinds 1 februari 2013 het bedrijfVoips BV gevestigd. Deeigenaren Nils Nijhof (33),Jeroen Mulder (35) en PaulVerstappen (33) waren jarenlang collega's bijeen telecombedrijf, alle drie ambitieus en ze beschikken over kwaliteiten die elkaar primaaanvullen. Omdat ze het ook op het persoonlijkvlak goed met elkaar kunnen vinden, en ze iedervoor zich droomden van een eigen bedrijf,besloten ze samen de stap te zetten. Maar nietzonder zich eerst gedegen voor te bereiden.Nils: 'We hebben veel tijd gestoken inmarktonderzoek en een ondernemingsplan.Daar plukken we nu de vruchten van. Onsondernemingsplan telde maar liefst 65 pagina'smet uitgebreide informatie en financileanalyses. De Rabobank was meteenenthousiast.'

WWW.VOIPS.NL

Wat ook vrij uniek is in onze branche; wijwerken zonder contracten. We zijn voortdurendmet innovatie bezig en volgen alle ontwikke-lingen op de markt. Zo blijven we onsconcentreren op producten die het bedrijvengemakkelijker maken. Er komen steeds nieuwefunctionaliteiten bij zonder dat er nieuweinvesteringen nodig zijn. De centrale die wijbieden is toekomstvast en altijd up to dateomdat hij zich in de cloud bevindt.' Paul,verantwoordelijk voor de techniek: 'Verderbieden we de best denkbare service en onder-steuning en is het onderhoud inbegrepen.Doordat alles dubbel is uitgevoerd ingerenommeerde datacenters blijft bij uitvalalles naadloos doordraaien. Zo garanderen wemaximale beschikbaarheid. Met telefonie overglasvezel via een zogenaamde Vlan, wat weexclusief kunnen aanbieden via enkeleproviders, kun je zelfs blijven bellen als hetinternet uitvalt.'

OBSTAKELS Ook de startendeondernemer die zich optimaal voorbereidt kangedurende dat proces, of na de start, obstakelstegenkomen. In de praktijk pakken bepaaldezaken soms toch anders uit. Bij Voips BV is datniet anders. Nils: 'Het enige wat ons tot nu toe istegengevallen, is dat veel potentile klantenvastzitten aan contracten. Vaak zonder dat zehet weten. Ze zijn genteresseerd in ons aanbod,maar moeten hun tijd uitzitten bij hun huidigeleverancier. Het enige wat we kunnen doen isagenderen wanneer we hen opnieuw kunnenbenaderen. We hadden gedacht dat meerbedrijven bewust met hun contractduur zoudenomgaan. Gelukkig betrekken een aantal lokaleglasvezelpartijen ons bij hun activiteiten enhebben we samenwerkingsverbanden metICT-bedrijven. Daarnaast benaderen wenatuurlijk actief bedrijven met de vraag of zegenteresseerd zijn in onze oplossingen. Wekijken daarbij naar hun intern proces enanalyseren de facturen van internet en telefonie.

Jeroen Mulder, PaulVerstappen en Nils Nijhof(van links naar rechts)hebben de taken goedverdeeld en doen ieder waarze sterk in zijn.

19

1161

Op basis van de wensen van de potentile klantbieden we een besparingsvoorstel aan enberekenen we de terugverdientijd. Zo'n gratisbesparingsscan is ook interessant voor wie nogaan een contract vastzit. We benaderen de klantdan tegen het einde van de looptijd opnieuw.'

RABOBANK Bij de keuze voor een bank

gingen de mannen van Voips BV niet over nnacht ijs. Er werden meerdere opties bekeken.Jeroen: 'Bij de Rabobank Peel Noord kregen wemeteen een persoonlijk gesprek. Andere bankenwaren veel formeler, die konden we alleen viainternet benaderen. We werden heel serieusgenomen en er was direct een klik. Erik heeftons heel goed geholpen, hij was kritisch endacht met ons mee. Hij wees ons op zaken alsautomatische incasso, de nieuwe regelingenrondom SEPA, arbeidsongeschiktheids-verzekeringen, aansprakelijkheid endergelijke. Ook bij ons was de Rabobank bekendals startersbank. Een partij die klaarstaat in een

tijd dat bedrijven omvallen.' TIPS VOOR ANDERE STARTERS

Overweegt u ook een eigen onderneming testarten? Doe dan uw voordeel met de tips vanVoips BV.

Zorg voor een gedegen ondernemingsplan,

doe goed marktonderzoek, denk goed na over jeproduct en je afzetgebied.

Wees kritisch en realistisch, zie zaken niet terooskleurig.

Zorg dat je je eigen onderscheidendvermogen heel duidelijk hebt of bedenk ietswaarin je onderscheidend kunt zijn.

Zorg voor een goed team, je mensen zijnbelangrijker dan het product dat je verkoopt.

En blijf altijd innoveren!

Adviseur Verzekeren, PieterKuhn (geheel links) enbedrijvenadviseur, ErikNooijen (geheel rechts)staan dit startend bedrijfmet raad en daad ter zijde.

20 PEEL NOORD

ZWEEDS RAADSELDe omschrijvingen van de puzzelwoorden staan in devakjes aangegeven. De pijl geeft aan waar u hetwoord moet invullen. De letters in de vakjes met decijfers 1 tot en met 8 vormen samen de oplossing.

Mail de oplossing van deze puzzel voor 1 augustus2013 naar dichterbij@peelnoord.rabobank.nl ondervermelding van Puzzel Dichterbij 2-2013.

op eenandereplaats

doffeslag

Griekseschapen-

kaas

bloem

vermin-derd met

decigram

minidisc

minde-ring

notaris

schorem

beginv.e. brief

wroeten

rekening

smaad

lust omiets tedoen

ongebak-ken

bijzonderleuk

asociaal

start

edelgas

bontge-kleurde

papegaai

vestibule

nietvochtig

ellende

bewon-deraar

5

2

7

6

1

3

4

8

1 2 3 4 5 6 7 8

21

PUZZEL

Oplossing De oplossing van de vorigepuzzel is: innovatie.De heer Verhappen uit Beeken Donk is de gelukkigewinnaar en heeft eendinercheque ontvangen!

Maak kans opeen dinercheque van een

restaurant uit de omgeving

1161

Horecagroep DeVrienden bestaat uitvier ondernemers en isontstaan vanuit degedachte om deleefbaarheid in de kernvan Aarle-Rixtel tevergroten door middelvan het ontwikkelenvan kwalitatievehoreca. Om eencomplete horeca-beleving te creren isonze filosofiegebaseerd op driepijlers. Ontspannen,ontmoeten enontdekken.

Op de foto de vier jongeondernemers, Jelle deJongh, Tim van Zundert,Roland Lorenzini en Jantinede Jongh

NIEUWE FINANCIERINGSVORM

23

GRAND CAF STOUT

'Hetpannenplan'Vier ambitieuze twintigers uit Aarle-Rixtel met een hart voor dehoreca openen hun vierde zaak. De bijzondere financiering is opzich al een mooi verhaal. TEKST: TIEN VOOR TAAL FOTO'S: JOOST DUPPEN EN JOS VERMEULEN

D it staat bijna haaks op wat we aldoen. Dit wordt een grand cafmet overdag de mogelijkhedenom een prima lunch of een kopkoffie met gebak te gebruiken.Vanaf een uur of vijf 's middagsis er een avondkaart met dagverse menu's. Opzondag kan men vanaf negen uur 's ochtends alterecht. Dan kan men door de dag heen borrelenaan hoge tafels of eten aan de lage." Jelle deJongh (26) vertelt het niet zonder trots. Enterecht. Grand Caf Stout, dat eind april isgeopend, is de vierde horecazaak, die hij samenmet zijn zus Jantine de Jongh (24) en zijnvrienden Roland Lorenzini (28) en Tim vanZundert (25) exploiteert onder de vlag van V.O.F.De Vrienden.

KORT EN KRACHTIG Tijdens het

interview zit de bar nog onder het plastic en ishet serviesgoed nog ingepakt. Toch oogt het al

bijzonder sfeervol. De fraai ingerichte ruimte isgeschilderd in veel verschillende tinten grijswaardoor lachend de link wordt gelegd naar hetpopulaire boek met min of meer dezelfde naam.Kleurige accentjes in paars en oranje maken hetlekker speels. Waarom kozen ze voor de naamStout? 'We wilden graag een Nederlands woordvan n lettergreep dat ook nog lekker moest'bekken'. We hebben het woord stout al vrij sneleen keer geroepen maar het toen toch nog enigetijd laten liggen. Er passeerden daarna allerleinamen waarvan er uiteindelijk enkeleoverbleven. Die hebben we toen aan watmensen voorgelegd en een meerderheid vondStout toch erg leuk', vertelt Jantine die samenmet kok Roland verantwoordelijk is voor dedagelijkse gang van zaken in het grand caf.Stout staat voor ons ook wel voor jong enondernemend. We doen het toch maar in dezebarre tijden en we willen er helemaal voorgaan', vervolgt ze.1

161

Grand Caf Stout isgevestigd in het Dorpsstraatin Aarle-Rixtel. Vroegerbekend als Caf-Zaal 'tHeuveltje.

24 PEEL NOORD

"Prachtig dat we dit nu samenkunnen realiseren"

FINANCIERING De vier hebben met hun

'pannenplan' voor de financiering van hun zaakeen bijzondere constructie gevonden endaarmee inmiddels de benodigde 150.000 eurogrotendeels bij elkaar. 'Het is een soort verkapteobligatie. Belangstellende dorpsgenoten (ofanderzins) kopen voor duizend euro eendakpan en krijgen daarvoor jaarlijks 7%rendement in de vorm van een tegoed, tebesteden in n van de vier zaken van DeVrienden. Bij inleg van een veelvoud van dieduizend euro stijgt het rendement tot maximaal10%. Ieder jaar wordt dat aan 20% van dedakpanhouders terugbetaald. Het is natuurlijktevens een goed marketinginstrument. Debetrokkenheid van de deelnemers is erg groot',legt Jelle uit. Het rendementsbedrag kunnenmensen bijvoorbeeld uitgeven bij Stout maarook bij Dorpscaf de Vrienden, dat sinds enkelejaren door hen wordt bestierd en waar Tim deverantwoordelijkheid heeft. Het kan ook bijContent Catering of bij Conferentie- enZalencentrum de Couwenbergh die door Jelleworden gerund. 'We steken natuurlijk onze nekwel uit, maar omdat de andere drie bedrijven algoed draaien, worden de risico's gespreid. Wehebben veel vertrouwen in de'pannencontructie', ook omdat in Aarle-Rixtelduidelijk behoefte is aan een plek waar jeoverdag terecht kunt voor een bakje koffie eneen lunch', aldus Jantine. 'En we verwachtenniet alleen dorpsgenoten, maar ook recreantenuit Helmond, de rest van Laarbeek en de overigeregio,' aldus Tim. 'Aarle-Rixtel is tenslotte eenmooi dorp', voegt bij er chauvinistisch aan toe.

KENNIS DELEN 'De Couwenbergh was al

een erkend leerbedrijf en wij waren alle vier alleermeester', vertelt Roland, die afgestudeerdkok is en vanaf zijn vijftiende in de horecawerkt. Vanaf het nieuwe schooljaar komt Stoutdaar nu bij en zullen scholieren vanbijvoorbeeld het Summa College en De RooiePannen er terecht kunnen voor hunstageplekken. 'De stagiaires kunnen dan werken

CROWDFUNDINGDoor de economischecrisis krijgen onder-nemers hun investerings-plannen vaak moeilijkrond. Steeds vaker zettenondernemers een massakleine beleggendeburgers in om eenfinanciering rond tekrijgen, zoals het'pannenplan' vanHorecagroep DeVrienden. Zo lukt het eenstartkapitaal op tebouwen uit alle 'kleinebeetjes'. De populariteitvan dit fenomeen is deafgelopen jaren explosiefgegroeid. De Rabobankherkent de behoefte bijhaar klanten om opandere manierenfinancieringen rond tekijgen. Reden genoeg omdit soort initiatieven testimuleren.

Stout is een plek waarvrienden, bekenden enfamilie elkaar kunnenontmoeten, in eenontspannen, warme enhuiselijke sfeer

25

met apparatuur van een goede kwaliteit. Het isnamelijk wel een dure keuken geworden omdatwe hele goede apparatuur hebben gekozen. Dekeuken wordt ook het centrale punt van deactiviteiten.' De ervaring van de andere drievrienden is niet veel korter want ze werkten allevier in de horeca. Jantine toen ze ManagementHuman Resources studeerde, Jelle toen hijInternational Business deed en Tim toen hijMarketing Management leerde. Uiteindelijk zijnze samen weer in de horeca terecht gekomen.

SAMEN STERKER 'Die horeca was altijd

al heel leuk als hobby en het bleef ook altijd welin mijn achterhoofd hangen. Een jaar of achtgeleden startte ik samen met een vriend eencateringbedrijfje voor hapjes en completebuffetten. Daar is het gerommel begonnen',vertelt Jelle. Hij was op de basisschool albevriend met Tim en als student woonden zesamen op kamers in Tilburg. 'Het is behoorlijkuitgegroeid. Prachtig dat we dit nu samen

kunnen realiseren. Als je dat alleen moet doen,was het nooit van de grond gekomen.' Devrienden hebben veel te danken aan WillemVerhoeven, de man waar ze alle panden vanhuren. Willem heeft een heel belangrijk doel:het dorp levendig houden en zo de leefbaarheidvergroten. 'Zonder hem hadden we dit helemaalnooit gekund', verzekert Tim. Zelf willen de vierjonge ondernemers ook graag samenwerkenmet dorpsgenoten en regionale ondernemers.De plaatselijke slager en bakker leveren en wehalen veel producten in de buurt bij dekruidenboer, de eierboer en de geitenboer. Wewillen een schakel zijn tussen die bedrijven enhet eindproduct en met nieuwebereidingstechnieken goede streekgerechtenserveren', vertelt Jelle ambitieus. 'We vinden datbelangrijk! We hebben dat ook met de inrichtinggedaan. Vrijwel alles is afkomstig van bedrijvenbinnen een straal van twintig kilometer', besluitJantine.

WWW.GRANDCAFESTOUT.NL

1161

Goed voorbereidop vakantieTEKST: vdbj_ INFOGRAPHIC: Joris Fiselier

PINNEN BUITEN EUROPA

SLA BELANGRIJKE NUMMERS OP

FOTOGRAFEER BELANGRIJKE ZAKEN

PAS UW DEKKING AAN

VERGELIJK UW REIS- EN ZORGVERZEKERING

PASPOORT NOG GELDIG?

TIP: NEDERLANDSE DOKTER BIJ DE HAND

BANKIEREN OP REIS

Het is handig om voor vertrek belangrijke nummers in uw mobiele telefoon op te slaan. Dan hebt u ze in geval van nood bij de hand. Bijvoorbeeld telefoonnummers van:

Als u verzekerd bent bij Interpolis, kunt u tot en met de dag van vertrek eenvoudig uw reisverzekeringen online aanpassen aan uw vakantieplannen. Hebt u bijvoorbeeld een reisverzekering met Europadekking, maar gaat u een verre reis maken? Dan kunt u de dekking online aanpassen naar Werelddekking. Zo bent u ook buiten Europa verzekerd. Kijk voor info over Europa- en Werelddekking op www.rabobank.nl/europaofwerelddekking

Voor klanten met Interpolis ZorgActief biedt InterpolisDe Vakantiedokter: een team van deskundigen die u vanaf uw vakantieadres kunt bellen bij niet-spoedeisende gezondheidsvragen. Dit is een Nederlands sprekende hulpverlener die 7 dagen per week, 24 uur per dag bereikbaar is op telefoonnummer +31 71 364 18 02.

U kunt uw camera gebruiken om belangrijke zaken vast te leggen als polisnummers van uw verzekering, de pasjes in uw portemonnee, uw paspoort, rijbewijs en uw waardevolle spullen. Belangrijke documenten kunt u voor vertrek ook inscannen en naar uzelf mailen. Zo kunt u ze altijd terugvinden.

Uw betaalpas staat standaard uit voor gebruik buiten Europa. U kunt uw pas zelf aan zetten via Rabo internetbankieren of door te bellen met uw lokale bank (of buiten kantooruren met Rabo Interhelp). Kijk voor info op www.rabobank.nl/betaalpasinstellen

Via www.betaleninhetbuitenland.nl kunt u checken wat de pin- en betaalmogelijkheden zijn op uw vakantiebestemming.

Geldautomaten in de buurt van uw verblijf vindt u via www.mastercard.com.

Het ligt voor de hand, maar check ruim voor uw vertrek de geldigheidsduur van uw paspoort. Sommige landen, zoals de Verenigde Staten, vereisendat uw paspoort bij binnenkomst of vertrek nog minimaal zes maanden geldig is. Vanaf 2012 heeft ieder kind een eigen paspoort of een identiteits-kaart nodig om te reizen.

Hebt u een mobiele telefoon met internet? Dan kunt u met Rabo Mobiel-bankieren altijd en overal geld overmaken, het actuele saldo van uw spaar- en betaalrekeningen inzien en uw bij- en afschrijvingen bekijken.

Rabo Mobielbankieren doet u via de Rabo Bankieren App (sms APP naar 7171) of via de mobiele site m.rabobank.nl. Rabo Internetbankieren is uiteraard ook vanuit elk land toegankelijk via internet. Vergeet dan niet uw Random Reader mee te nemen.

De basiszorgverzekering vergoedt standaard alleen de kosten voor spoedeisende hulp tot maximaal het Nederlandse tarief. Voor eventuele bijkomende kosten bent u mogelijk aanvullend verzekerd vanuit uw zorgverzekering en/of uw reisverzekering. Leg uw zorg- en reisverzeke- ring naast elkaar en ga na of u niet over- of onderverzekerd bent. Maken meerdere personen gebruik van de reisverzekering? Controleer dan voor elke persoon de zorgverzekering.

Kijk op www.rabobank.nl/geneeskundigekosten

Rabo Interhelp voor het blokkeren van passen en cards en voor hulp in het buitenland: +31 88 722 67 67Interpolis Interhelp voor spoedeisende hulp op Inter- polis auto- en reisverzekering: +31 13 462 04 62

Alarmcentrale Eurocross voor spoedeisende hulp op Interpolis ZorgActief:+31 71 364 18 50Uw Reisorganisatie

Goed voorbereidop vakantieTEKST: vdbj_ INFOGRAPHIC: Joris Fiselier

PINNEN BUITEN EUROPA

SLA BELANGRIJKE NUMMERS OP

FOTOGRAFEER BELANGRIJKE ZAKEN

PAS UW DEKKING AAN

VERGELIJK UW REIS- EN ZORGVERZEKERING

PASPOORT NOG GELDIG?

TIP: NEDERLANDSE DOKTER BIJ DE HAND

BANKIEREN OP REIS

Het is handig om voor vertrek belangrijke nummers in uw mobiele telefoon op te slaan. Dan hebt u ze in geval van nood bij de hand. Bijvoorbeeld telefoonnummers van:

Als u verzekerd bent bij Interpolis, kunt u tot en met de dag van vertrek eenvoudig uw reisverzekeringen online aanpassen aan uw vakantieplannen. Hebt u bijvoorbeeld een reisverzekering met Europadekking, maar gaat u een verre reis maken? Dan kunt u de dekking online aanpassen naar Werelddekking. Zo bent u ook buiten Europa verzekerd. Kijk voor info over Europa- en Werelddekking op www.rabobank.nl/europaofwerelddekking

Voor klanten met Interpolis ZorgActief biedt InterpolisDe Vakantiedokter: een team van deskundigen die u vanaf uw vakantieadres kunt bellen bij niet-spoedeisende gezondheidsvragen. Dit is een Nederlands sprekende hulpverlener die 7 dagen per week, 24 uur per dag bereikbaar is op telefoonnummer +31 71 364 18 02.

U kunt uw camera gebruiken om belangrijke zaken vast te leggen als polisnummers van uw verzekering, de pasjes in uw portemonnee, uw paspoort, rijbewijs en uw waardevolle spullen. Belangrijke documenten kunt u voor vertrek ook inscannen en naar uzelf mailen. Zo kunt u ze altijd terugvinden.

Uw betaalpas staat standaard uit voor gebruik buiten Europa. U kunt uw pas zelf aan zetten via Rabo internetbankieren of door te bellen met uw lokale bank (of buiten kantooruren met Rabo Interhelp). Kijk voor info op www.rabobank.nl/betaalpasinstellen

Via www.betaleninhetbuitenland.nl kunt u checken wat de pin- en betaalmogelijkheden zijn op uw vakantiebestemming.

Geldautomaten in de buurt van uw verblijf vindt u via www.mastercard.com.

Het ligt voor de hand, maar check ruim voor uw vertrek de geldigheidsduur van uw paspoort. Sommige landen, zoals de Verenigde Staten, vereisendat uw paspoort bij binnenkomst of vertrek nog minimaal zes maanden geldig is. Vanaf 2012 heeft ieder kind een eigen paspoort of een identiteits-kaart nodig om te reizen.

Hebt u een mobiele telefoon met internet? Dan kunt u met Rabo Mobiel-bankieren altijd en overal geld overmaken, het actuele saldo van uw spaar- en betaalrekeningen inzien en uw bij- en afschrijvingen bekijken.

Rabo Mobielbankieren doet u via de Rabo Bankieren App (sms APP naar 7171) of via de mobiele site m.rabobank.nl. Rabo Internetbankieren is uiteraard ook vanuit elk land toegankelijk via internet. Vergeet dan niet uw Random Reader mee te nemen.

De basiszorgverzekering vergoedt standaard alleen de kosten voor spoedeisende hulp tot maximaal het Nederlandse tarief. Voor eventuele bijkomende kosten bent u mogelijk aanvullend verzekerd vanuit uw zorgverzekering en/of uw reisverzekering. Leg uw zorg- en reisverzeke- ring naast elkaar en ga na of u niet over- of onderverzekerd bent. Maken meerdere personen gebruik van de reisverzekering? Controleer dan voor elke persoon de zorgverzekering.

Kijk op www.rabobank.nl/geneeskundigekosten

Rabo Interhelp voor het blokkeren van passen en cards en voor hulp in het buitenland: +31 88 722 67 67Interpolis Interhelp voor spoedeisende hulp op Inter- polis auto- en reisverzekering: +31 13 462 04 62

Alarmcentrale Eurocross voor spoedeisende hulp op Interpolis ZorgActief:+31 71 364 18 50Uw Reisorganisatie

1161

Zorg, duurzame energie en voedsel, pensioenen en wonen: alsburger heeft u steeds minder te verwachten van de overheid engrote (nuts)organisaties. Zelf doen is een optie. Maar wel samen,want samen sta je sterk. TEKST: ROB SCHOEMAKER FOTO'S: NEROC

Coperatie biedtsnelle verbinding

S teeds meer burgers voelen zich als deweduwe uit Appelscha, die eenzamevrouw op haar afgelegen boerderijtje,verstoken van gas, elektra en telefoonomdat het nooit rendabel aan te leggen was.Deze tijd kenmerkt zich door een terugtredendeoverheid en (vaak al geprivatiseerde) nuts-bedrijven en grote instanties die meer metzichzelf bezig lijken te zijn dan te doen waar zevoor zijn opgericht: dienst verlenen aan deburger. Toegang tot basisvoorzieningen als zorg,pensioen, financieringen, wonen, energie en ookinformatietechnologie is niet langer vanzelf-sprekend. Inderdaad, snel internet is inmiddelseen basisvoorziening. Wie als burger, thuis-werker of boer in een buitengebied woont en erwordt om wat voor reden dan ook geen glas-vezelaansluiting aangelegd, die heeft eenprobleem. In plaats van passief afwachten,ondernemen veel burgers actie om eenindividueel of maatschappelijk probleem aan tepakken. Samen, in de vorm van een coperatie.

En, als bonus (!), kan dat voorzien in debehoefte aan zingeving, gemeenschapszin,duurzame producten en kleinschaligheid. Hetlaatste decennium schieten coperaties alspaddenstoelen uit de grond. Geen relikwie uithet verleden, maar als moderne bedrijfsvorm.

GLASVEZEL OnsNetNuenen is er vanaf

2004 in geslaagd om 7500 huishoudens op eenglasvezelnet aan te sluiten door 80 procent vande dorpsbevolking te mobiliseren de beschik-bare subsidie gezamenlijk in te zetten.Resultaat: het eerste gemeentebrede glas-vezelnet ter wereld. De ambitie was en is omnaast telefoon, 100MB internet, tv en radio,verzorgd door straks meerdere marktpartijen,nieuwe kleinschalige diensten aan te bieden aandeze toch al hechte gemeenschap, zoals onlinemedische zorg, webcamdiensten bij evene-menten, snelle bereikbaarheid van overheids-diensten, een NuenenNet voor de inwoners enwifi in de openbare ruimte, vertelt voorzitter

RABO ALS ROLMODEL

28 PEEL NOORD

DE REGIE TERUG

KAMERVAN- COPERATIE.NL

1161

29

Samen sterkerCoperaties zijn er inalle maten. Op hetgebied van duurzameenergie (zonnepanelenen windenergie) zijn erin het hele landcoperaties actief diewindparkenexploiteren.In heel Nederland zijnin totaal meer dan 100energiecoperaties,van landelijk tot opdorpsniveau. Hetmodel van deRabobank kan voorhen heel goed werken.

1161

MEER WETEN? KIJKEENS OP HET WEB!1. Kredietunie: spaarkas2. Waifer: woningen3. OnsNetNuenen 4. Amsterdamse EnergieCoperatie5. De Windcentrale 6. Broodfonds: zzp'ers 7. ZorgcoperatieHoogeloon - ouderenzorg8. Voordekunst:crowdfunding 9. De Open coperatie:stadsontwikkeling10. Collectief ParticulierOpdrachtgeverschap:projectontwikkeling Typ in uw zoekmachine denaam van de coperatievoor meer informatie.

Willem Ligtvoet. De coperatie is metReggefiber eigenaar van het netwerk. Eenledenraad van 14 en een uitvoerend bestuur van4 personen houden de vinger aan de pols.

BASALE ZORG Coperaties zijn er in alle

maten. Op het gebied van duurzame energie(zonnepanelen en windenergie) zijn er in hethele land coperaties actief die windparkenexploiteren. In Hoogeloon, bij Bladel, regelt eenzorgcoperatie de gezamenlijke inkoop vanbasale zorg voor ouderen. Met als gevolg dat dielanger thuis kunnen blijven wonen. Ookbroodfondsen die voorzien in een alternatievearbeidsongeschiktheidsverzekering voorzpp'ers, zijn in opkomst.

Al meer dan 100 jaar geldt de Rabobank alseen coperatief rolmodel en voor startendecoperaties als een natuurlijke partner. Servaasvan Schijndel, projectmanager coperatie &duurzaamheid bij Rabobank Nederland: 'Vorigjaar hebben we in het kader van het inter-nationale jaar van de coperatie met PGGM enAchmea www.kamervancoperatie.nl gebouwd,met informatie op organisatorisch, financieel enjuridisch gebied. Het blijkt dat initiatiefnemersook op zoek zijn naar ervaringsdeskundigen. Zijkloppen aan bij hun lokale Rabobank.'

Joep Kok, directievoorzitter Rabo BernhezeMaasland: 'Het hangt van de lokale bank af hoever hun ondersteuning gaat. Wij zijn erbijvoorbeeld vol ingestapt met advies op allerlei

Woonachtig in eenbuitengebied zonderglasvezelaansluiting? Inplaats van passief afwachtenondernemen burgersgemeenschappelijk actie.

terreinen. Waar moet je op letten? Hoe ga je alscoperatie om met een ledenraad? Wij wetenvaak van soortgelijke initiatieven in de buurt,kunnen eventueel voor financile ondersteuningbij de opstart zorgen en ook nog een beroepdoen op expertise bij Rabobank Nederland.'

VALKUILEN Daan Dijk is bij Rabobank

Nederland d man van de energiecoperaties:'Er zijn er meer dan 100 - van landelijk tot opdorpsniveau - met dezelfde problemen en taken:efficint hun organisatie inrichten, de leveringadministreren en de uitwisseling met hetelektriciteitsnet in goede banen leiden. Wijkunnen kennis inbrengen en samenbrengen,partijen kunnen ook veel van elkaar leren. Hetmodel van de Rabobank lokale banken en eenoverkoepelend landelijk groot backoffice kanook werken voor energiecoperaties. Ze kunnendaarnaast nog groter gaan denken, eenvergunning aanvragen en bij wijze van sprekeneen eigen Nuon gaan vormen. Dat zit nuallemaal in de pijplijn maar dan moeten diecoperaties wel - net als Rabobank destijds -gaan samenwerken.'

Coperaties zijn er in alle soorten en maten.De burger haalt zijn zeggenschap, verantwoor-delijkheid en eigenaarschap terug. Valkuilen zijner ook, benadrukt Van Schijndel. 'Een coperatiemoet het belang van haar leden dienen:continuteit is geboden! Vaak geldt, hoesimpeler de doelstelling, hoe succesvoller. Aante veel idealisme is menig coperatie ten ondergegaan. Maar het blijft een fascinerendenieuwe/oude ondernemingsvorm, die steedsherrijst waar markten falen.'

30 PEEL NOORD

Vaak geldt: hoe simpeler dedoelstelling, hoe succesvoller de

coperatie'

THUIS IN DEWERELD

Ondernemers die hun grenzen willenverleggen naar het buitenland, krijgen temaken met verschillen in taal, cultuur enregelgeving. Dan is het prettig om terplaatse een partner te hebben die daar dezakelijke gebruiken kent, met kennis vande spelregels en lokale markten. Eenpartner die thuis is in Nederland n thuis inde wereld. Rabobank heeft 11International Desks in Europa en 9 in derest van de wereld: hier werkenNederlandssprekende specialisten meteen uitgebreid lokaal netwerk, die de taalvan het land beheersen. Zij kunnenondernemers in contact brengen metbijvoorbeeld goede accountants ofjuristen. Zo wordt zakendoen in hetbuitenland net zo gewoon als inNederland. Kijk voor meer informatie opwww.rabobank.nl/internationaal of kijk opTwitter op #thuisindewereld.

31

INTERNATIONALDESKS

FILM BRAZILI

1161

De groepen 8 van basisschool De Brukelum uit Aarle-Rixtel en deSt. Willibrordusschool uit Bakel zijn de winnaars van de RabobankBankbattle 2013. Op 25 april verzilverden De Brukelum hun prijs:een bezoek aan het Geldmuseum in Utrecht. TEKST: MIRJAM VAN DEN BOGAERT-VAN WATERSCHOOT FOTO'S: RABOBANK PEEL NOORD

GELDMUSEUMONTVANGTWINNAARS1 - Wie schilderde de MonaLisa? Door wie zijn deeuromunten ontworpen?Vragen van de RabobankBankBattle, deinternetgestuurdekennisquiz. De antwoordenvan de diverse onderwerpenleveren letters op dieingevuld moeten worden opde lettermatrix. Uiteindelijklevert dit de juist kluiscodeop.

2 - Met z'n allen op de trapvan het Geldmuseum. Hetwas een geslaagde, leerzamedag. Het toegangsbewijs waseen creditcard die gebruiktkon worden voor het printenvan je eigen bankbiljet ofhet maken van je eigengeldkrant.

3 - De leerlingen zijn drukbezig met het verzamelenvan de antwoorden.

RABOBANK BANKBATTLE

32 PEEL NOORD

1

2

4 - Noortje heeft een rondelgemaakt, een muntplaatjedat gebruikt wordt om eenmunt te slaan.

5 - Op de "guldenmiddenweg" liggen deportretten op de munt metde kop naar beneden; je magimmers niet over het hoofdvan de koningin lopen. Tochzagen Neeltje, Danique enRob een paar koppen naarboven liggen, een grapje vande kunstenaar.

6 - In het Geldmuseum draaithet om ervaren, zelf doen enherkennen. Thomas, Tren enRik ontdekken de wereld vanhet geld bij n van de veleinteractieve presentaties.

3

4

5 6

1161

BOET EN MIKA:

'200 euro winstmet ons eigen

restaurant' TEKST: ELSE DE JONGE FOTO'S: MARK HORN

Boet en Mika deden samenmet hun klas mee aan de Dayfor Change Klasse!Actie. Zezetten een eendags- restaurant op, waarmee zebijdroegen aan de financileen sociale educatie vanscholieren in andere landen.

34 PEEL NOORD

MACROMICRO

B ehoorlijk trots zijn ze op detweehonderd euro winst die zeverdienden met hun eigen restaurant.Boet Clerkx (10) en Mika Alberg (11)van de Amsterdamse basisschool Nautilusdeden in februari met hun klas mee aan de Dayfor Change Klasse!Actie. Deze stichting stelt soms via de lokale Rabobank microkredietenter beschikking aan schoolklassen, waarmee zijzelf een onderneming kunnen opzetten. Hetgeld dat ze daarmee verdienen gaat via Day forChange en Rabobank Foundation naar mensenin ontwikkelingslanden, die hiermee zelf eenduurzaam inkomen kunnen verwerven. Boet,Mika en hun klasgenoten gebruikten hunkrediet, aangevuld met kleine sponsorbedragenvan juf Linda en hun ouders, om eeneendagsrestaurant in te richten op school. Inverschillende groepjes boden ze gasten keuzeuit vijf wereldkeukens, waarvoor ze zelf deinkopen deden. Boet: 'Bij ons stond kip,kroepoek en toast met garnalen op de kaart.'Mika serveerde pizzas en pasta met haargroepje. 'Leuk,' vindt ze, 'als mensen bij jekomen eten en er dan ook nog voor betalen.'Toch wel jammer dat ze zelf de winst nietmochten houden, vindt Boet, maar hij kan zichgoed vinden in de bestemming. 'Het gaat naararme mensen die een bedrijfje willen beginnen.'Mika: 'Als ik weet dat het geld goed terechtkomt,vind ik het niet erg om het weg te geven.'

DAY FOR CHANGEDe Day for Change Klasse!-Actie brengt met steun vanRabobank Foundationmicrokredieten als instru-ment bij armoedebestrij-ding onder de aandachtvan Nederlandse scho-lieren. Met de opbrengstenworden projecten enorganisaties gesteund,zoals Aflatoun. Aflatounorganiseert sociale enfinancile educatie voorkinderen en jongeren.

PRISCILLA:

'Ik heb zelf voormijn schoenengespaard'

Priscilla doet mee aan eenspaarprogramma dat isopgezet door Aflatoun enpartnerorganisatie PEDN.Daarmee kan zij positieveveranderingenteweegbrengen in haareigen leven en dat van haargemeenschap.

35

P riscilla Nalume is 11 jaar en woont inhet Palissa-district in Oeganda. Ze zit inde hoogste klas van de basisschool enis de oudste van twee kinderen. Haarbeide ouders werken bij de lokale politie.Priscilla is lid van de Aflatoun Club op school,opgezet door Aflatoun en partnerorganisatiePEDN, met steun van stichting Day for Change.Samen met haar clubgenoten doet ze mee aaneen spaarprogramma. Elk trimester spaart zevia het programma een klein bedrag bij elkaar:'Heel langzaam wordt dat steeds meer geld.'Spaargeld opnemen mag alleen in overleg enmet een welomschreven doel. Priscilla is heelgelukkig met haar deelname aan Aflatoun enmet wat ze geleerd heeft. Met haar eerstespaarbedrag (10.500 Oegandese shilling/drieeuro) heeft ze een paar nieuwe schoenen en eenT-shirt aangeschaft. 'Heel veel kinderen gaanhier op blote voeten naar school', vertelt ze. 'Ikben er trots op dat ik van mijn eigen spaargeldnieuwe schoenen heb kunnen kopen.' Het isPriscillas droom zo veel geld bij elkaar tesparen dat ze later een eigen schoenenfabriekkan beginnen. 'Dan maak ik schoenen voor allekinderen waarvan de ouders geen schoenenkunnen betalen.' Ze hoopt dat veel kinderenkennismaken met Aflatoun en adviseert ookandere kinderen om geld opzij te leggen.'Sparen is echt een investering in je toekomst.'

1161

MUZIKAAL

36 PEEL NOORD

In februari en maart verzorgde het Gemertse klassiekeaccordeonduo Toeac, workshops op tien basisscholen in deomgeving. TEKST: LESLEY MARK FOTO'S: RABOBANK PEEL NOORD EN KUPPENS FOTOGRAFIE

Toeac geeftmuziekles

Rene en Pieternel vinden het belangrijkdat kunst en cultuur wordt aangeboden inhet basisonderwijs en hebben hierinRabobank Peel Noord als partnergevonden. Dinsdag 26 februari ontving groep 5van de Berglarenschool het duo. Groep 5 vanjuffrouw Kaatje was goed voorbereid en hadzin in de muzikale les. Een leerling had zelfs eenkleine accordeon meegenomen. Deze accordeonvond haar oma op zolder.

EEN SCHILDERIJ HOREN? Wat vind je

eigenlijk in een museum? 'Mummies, dingen vanvroeger, dinosaurusbotten, vergane schepen,dingen uit Egypte, beelden', waren deantwoorden van de leerlingen van groep 5.'Maar ook veel schilderijen.' Schilderijen, daarwil Toeac graag meer over horen en latenhoren. 'Welke muziek hoort bij een schilderijvan een kasteel en bij een schilderij vankuikentjes?' De twee dames speelde tweemuziekfragmenten voor de leerlingen. Het was

voor iedereen heel duidelijk. Maar hoe weet jedat eigenlijk? Hoe hoor je dat? 'Muziek dat bijhet kasteel past is een beetje gevaarlijk, donkeren langzaam terwijl het andere fragment heelsnel, vrolijk en hoog is', leggen de leerlingen uit.Deze muziek past volgens de leerlingenduidelijk bij het schilderij van de kuikentjes.Door goed te luisteren naar de muziek, zie je hetschilderij. De muzikale talenten horen het heelduidelijk en weten precies wanneer dekuikentjes hoppen in hun eierdoppen, de ladderopklimmen, dansen en van de ladder vallen.Vervolgens is het tijd om zelf aan de slag te gaan.Door gezamelijk te zingen, laten de jongens enmeisjes horen hoe een markt klinkt. De beeldenvan de markt komen overeen met het mooiezangspel van de klas. Op de markt verkopen zeverse vis, peren, Nintendo's en onderbroekenvoor 3 euro!

VRAGEN Na de muzikale reis door het

museum en op de markt hebben de leerlingennog wel een aantal vragen voor het accordeon-duo. 'Treden de dames veel optreden in hetbuitenland?' Rene en Pieternel hebben al veelvan de wereld gezien. China, Engeland,Frankrijk en Belgi. Ook krijgen de leerlingenantwoord op de vraag of een accordeon duur is;'best wel duur, je kan er een mooie auto voorkopen. 'Is spelen op een accordeon moeilijk?' Nuniet meer, wij spelen al heel lang accordeon. Jemoet gewoon heel veel oefenen.' Groep 5 isenthousiast na deze leuke en leerzame dag.

WWW.TOEAC.NL

1161

37

Naast de workshopverzorgde Toeac eenvoorstelling voor alleleerlingen vande basisschool. Dedames bezochten naastde Beglarenschool ookDe Pandelaar, HetVenster, De Muldershofen de Havelt.Speciaal voor deouders, broertjes,zusjes, opa's en oma'svan de leerlingen washet accordeonduo infebruari te zien in deGerarduskerk inGemert.

1161

DE FIJNE KNEEPJES VANHET MOUNTAINBIKEN Ex-bondscoach JanWeevers leert u verschil-lende technieken van hetmountainbiken zoalsklimmen, dalen enspringen, tijdens eensportieve clinic. Deze vindtplaats op zondag 3

november van 13.00 tot17.30 uur. Ledenprijs: 45,-p.p. inclusief koffie, vlaai enmaaltijd. Fietshuur ismogelijk voor 22,50. Kijkvoor aanmelden en meerinformatie oprabobank.nl/dichterbij.

SPECIAALWIELERARRANGEMENT De Eifel Cycling Classic (20t/m 23 september) is eenaanrader voor zowelgeoefende als beginnendewielrenners, met afstandenvan 50, 100, 150 en 200 km.Wilt u deelnemen, dankrijgt u als lid van

Rabobank 10% korting opde cottageprijs bij boekingvan het speciale weekend-arrangement in CenterParcs Park Eifel en 20%korting op een catering-arrangement. Kijk oprabobank.nl/dichterbij.

BELEEF HET SPEKTAKELVAN RAVELEIJN! Treed binnen in demagische stad Raveleijnvoor een bezoek aan denieuwe parkshow van deEfteling. Een livespektakelvol stunts met vuur, wateren andere specialeeffecten. De parkshow isgebaseerd op het bekendeverhaal van Paul van Loon,waarin vijf dappere broersen zussen met specialetalenten strijden tegen hunoverheerser Graaf OlafGrafhart en een vijfkoppig

monster. Overwinnen dezevijf dappere ruiters hetkwaad? Kom snel kijken! Naeen betoverende dag in deEfteling droomt u heerlijkverder in het Efteling Hotel.

Leden van Rabobankontvangen 10% korting bijboeking van een twee-daags arrangement in hetEfteling Hotel. Bovendienontvangt u bij boeking hetboek van Raveleijn. Kijk oprabobank.nl/dichterbij.

CLINIC CENTER PARCS

EFTELING

38 PEEL NOORD

AANBIE-DINGEN

Als lid van Rabobank kunt u profiteren vanaantrekkelijke kortingen. Kijk voor het volledigeaanbod op rabobank.nl/dichterbij.

1161

39

COLUMN WIM BOONSTRAHoofd directoraat KEO/ chef-econoomRabobank Nederland

Een verplichtegeschiedenisles

Z olang er markten zijn, zijn er cycli.Cycli monden soms uit in crises, ensoms hevige. Vervelend, maaronontkoombaar. Nieuwe technolo- gien verdringen oude. De opkomst van destoomlocomotief leidde tot een crisis in detrekschuitenindustrie. Producenten van dezelocomotieven werden weer de dupe van deelektrische trein. Zo gaat het al eeuwenlang.Intussen gaat onze welvaart vooruit. Wij kenneneen gemiddeld welvaartpeil waar onzegrootouders niet van konden dromen. Dat zegtuiteraard niets over onze individuele financilesituatie. Het is dan ook goed dat beleidsmakersna- denken om crises te voorkomen of mindererg te maken. Want de huidige is erg diep, erkunnen lessen uit worden geleerd. Toch valt mijop hoe weinig mensen nog weten van eerderecrises. Zo wordt er afgegeven op hetneoliberalisme, maar wie weet nog op welkepuinhoop die stroming toen het antwoord was.Dertig jaar geleden was de economie vastge-lopen in een overmaat aan overheidsbemoeienis

en een gebrek aan marktwerking. De resultaten:uit de hand gelopen overheidsfinancin, hogewerkloosheid, lage groei en hoge inflatie.Minder overheid en meer marktwerking, wasindertijd het antwoord. De huidige crisis leertons dat de overheid wellicht te veel afstandheeft genomen. Velen verwachten heil van meeroverheidbemoeienis. Het heroverwegen vandeze rol is een goede zaak. Maar laten we delessen van eerdere crises niet vergeten. De handvan de overheid aan de geldkraan leidt vaak tothoge inflatie. Te weinig marktwerking resulteertvaak in lage groei en hoge werkloosheid. En degrootste milieurampen voltrokken zich in decommunistische heilstaten in het Oostblok. Hetis niet rationeel om alle heil van de overheid teverwachten, net zomin als het verstandig is omde alle heil van ongebreidelde marktwerking teverwachten. Beleidsmakers zijn op zoek naaroplossingen, om ervoor te zorgen dat een crisiszoals de huidige nooit meer voorkomt. Eenillusie. Want crises zijn, zoals gezegd, van alletijden. Het beste wat kan worden bereikt is dat,met de lessen van zowel de meest verse, maarook eerdere crises in het achterhoofd, wordtgetracht de economie en samenleving weer- baarder te maken. Zodat wij beter in staat zijnom een volgende crisis op te vangen en tedoorstaan. Veel lessen voor de toekomst liggenal besloten in het verleden. Een goed begin omhet vak geschiedenis op scholen verplicht testellen?

De opkomst van destoomlocomotief leidde

tot een stevige crisis inde trekschuiten-

industrie

1161

Daaromzijn wij lid geworden!WIE: Tim Klomp Bueters en Niels van VijfeijkenWAT: Samen met veel vrijwilligers organiserenTim en Niels het grootschallige festival WiSHOutdoor. Op 6 en 7 juli aanstaande viert WiSHhaar 7e editie. WAAR: Laarbeek WAAROM: Wij herkennen onszelf in deRabobank. Net als de Rabobank zijn wij lokaalactief en sociaal betrokken. De Rabobank helptons om te investeren in de omgeving om zo desamenleving sterker te maken. Vanaf het eerstemoment helpt Rabobank Peel Noord ons bij onzeambitieuze plannen. Leden hebben bovendieninvloed op het beleid van de bank. Zo wordenleden bijvoorbeeld gevraagd naar hun meningover maatschappelijke projecten van RabobankPeel Noord.

SPRINGMAAR

ACHTER-OP

1161