PurSang 2 I 2013

Karelvan Eerd

nr. 2 | 2013Magazine van Van Lanschot Bankiers

‘HET IS NU OF NOOIT’

BELEggEN BIj EEN LagE rENTE

AnAlysE

AfricAn PArKs strijDt voor DE nAtuur

‘wij willen niet de grootste zijn. wel de beste’

Pu

rsang n

umm

er 2 | 2013

PS2_1 COVER_DEF2.indd 1 13-06-13 11:17

FHV_93770_MB_Skls_2/1pag_PurSang_S-Klasse_450x285_MAG.indd 1 6/6/13 9:16 AM

Gem. v erbruik: 5 ,5 - 9 ,1 l /100 k m, 1 1,0 - 1 8,2 k m/l. C O2-uitstoot: 1 46 - 2 13 g /km. U r ijdt d e n ieuwe S -Klasse v anaf € 9 4.650,- i ncl. B PM e n B TW e n e xcl. v erwijderingsbijdrage en kosten rijklaar maken. Voor kosten en leveringsvoorwaarden zie mercedes-benz.nl.

De nieuwe S-Klasse. Vision accomplished.

FHV_93770_MB_Skls_2/1pag_PurSang_S-Klasse_450x285_MAG.indd 2 6/6/13 9:17 AM

VOORWOORD

PurSang 2 | 2013 5

Vernieuwing

In dit nummer een fascinerend interview met Karel van Eerd, de man die van ‘zijn’ Jumbo de tweede super-marktketen van het land maakte – en op 75-jarige leeftijd nog ambities genoeg heeft. Bijvoorbeeld om de beste te worden. En tegelijkertijd een familiebe-drijf te blijven, want dat is een reden van het succes van Jumbo. Een andere reden: ZZZ, Zeer Zuinig Zijn.

Wellicht de belangrijkste reden: stel de klant honderd procent centraal, áltijd.

Dat is ook de instelling van Van Lanschot Bankiers. Het zal u niet zijn ontgaan: Van Lanschot versterkt haar positie als onafhankelijke wealth manager door focus, vereenvoudiging en groei. Een strategische keuze voor private banking, asset management en merchant banking, gebieden waarin wij reeds lang excelleren en die gericht zijn op het behoud en de opbouw van uw vermogen. PurSang interviewde CEO Karl Guha en vroeg hem naar de gemaakte keuzes en uiteraard wat die voor u, de cliënt, betekenen.

Ook op beleggingsgebied biedt deze PurSang weer inte-ressante inzichten en achtergronden. Voor beleggers is de historisch lage rente uitdagend. In het artikel ‘De kunst van beleggen bij een lage rente’ geven onze specialisten uitleg over de consequenties voor het beleggingsbeleid – en wat dit voor u en uw vermogen kan betekenen.

Voortdurend zijn we bezig informatie voor u toegankelijk aan te bieden. Daarom is de PurSang vernieuwd qua vormgeving en inhoud. Wat blijft zijn de beleggingsartikelen, interviews met cliënten, columns en lifestyle-elementen. Maar er zijn ook nieuwe elementen, zoals De Wereld van Van Lanschot voor in het magazine, een Cultuur & Lifestyle-gedeelte achterin en de column van Henriëtte Prast over financiële planning.

Ik wens u veel leesplezier.Ieko Sevingalid Raad van Bestuur

PS2_600 VOORWOORD.indd 5 13-06-13 11:23

6 PurSang 2 | 2013

DE WERELD VAN VAN LANSCHOT05 VOORWOORD

08 NIEUWS uit de wereld van Van Lanschot

12 INtERVIEW met Karl Guha

22 COVERStORy Karel van Eerd

36 CLIËNtEN Nieuws

BANCAIR14 3 PORtREttEN van verenigingen en stichtingen

18 COLUMN Lucien Claessens

21 SUCCESVOL Portret van een onderneemster

40 HEt DILEMMA Opschalen moet, maar hoe?

56 FINANCIËLE PLANNING De hypotheekrenteaftrek

58 AFRICAN PARKS In gesprek met de voorzitter

30ECONOMISCH KLIMAAt

22KAREL VAN EERD

48MEEt tHE MANAGERS

PS2_600 INHOUD.indd 6 12-06-13 13:33

inhoud

PurSang 2 | 2013 7

36 CLiËnTEn

Beleggen28 uiTGELiChT Vermogensbeheerrapportage

30 inTERViEW met hoofdeconoom Luc Aben

35 indRuKWEKKEnd AAndEEL adidas

44 dE KunST VAn BELEGGEn bij een lage rente

48 MEET ThE MAnAGERS van BlueBay uit Londen

53 CoLuMn henriëtte Prast

54 VERMoGEnSBEhEER Vragen uit de praktijk

CUlTUUR & lifesTyle60 in AAnToChT Bezoek het Van Gogh Museum

61 dRiE WiJnTiPS van Eric de Bruijn

62 GAdGETS en een gastcolumn van Piet hein Eek

64 PAARdEnSPoRT in gesprek met Cees en Belle de Bruin

66 dE VooRKEuREn van chefkok Pascal Jalhay

Colofon PurSang Magazine is een uitgave van Van Lanschot Bankiers hooFdREdACTiE Rowena van Limpt en Jeroen Rovers ConTACT [email protected] www.vanlanschot.nl/pursangPRoduCTiE En REALiSATiEPelican Custom, Amsterdam 020-758 1000

58 AFRiCAn PARKS

PS2_600 INHOUD.indd 7 12-06-13 13:33

DE WERELD VAN VAN LANSCHOT

8 PurSang 2 | 2013

Op 30 mei 2013 presenteerde Van Lanschot de resultaten van de Familiebedrijven Barometer. Voor de zesde keer heeft Intomart GfK onderzoek gedaan naar de laatste trends en ontwikkelingen onder Nederlandse DGA’s bij familiebedrijven.

Uit de periodieke meting van Van Lanschot onder 258 directeuren van familiebedrijven komt naar voren dat het vertrouwen in het ondernemers-klimaat daalt. Familiebedrijven voelen de pijn van de aanhoudende crisis en hebben zorgen over continuïteit.Naast conjuncturele en andere ondernemersissues werden in deze Barometer vragen gesteld over maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). MVO staat niet hoog op de agenda van de familiebedrijven. Het blijkt dat er bijna net zoveel visies op MVO zijn, als er ondernemers zijn. Er is bepaald geen helder beeld van wat MVO nu precies kan inhouden. Voor de een is het eerlijkheid, een ander definieert het als duurzaamheid, en weer anderen als milieubewustzijn. De meerderheid van de ondernemers kent geen MVO-certificaten. Acht van de tien familiebedrijven zijn volgend bij de uitvoering van MVO-maatregelen. Uit de meting blijkt dat MVO zelden een onderdeel is van de strategie van familiebedrijven. Vaak is MVO-beleid gericht op het sturen van omstandig-heden buiten de eigen onderneming: de helft van de familiebedrijven zegt MVO mee te nemen als criterium bij de keuze van leveranciers en klanten. Kijk voor meer informatie op www.vanlanschot.nl/barometer

In 2013 worden weer op tientallen banen voorronden gespeeld van het Ouder & Kind Toernooi van de Nederlandse Golf Federatie (NGF). Opa’s, oma’s, ouders en kinderen spelen in teams tegen elkaar. Het toernooi wordt gesponsord door Van Lanschot Bankiers en Deloitte. De opbrengst van het toernooi gaat naar de non-profitorganisatie JINC, die jongeren in achterstandswijken kennis laat maken met het bedrijfsleven en de weg naar de arbeidsmarkt vereenvoudigt. Ter gele-genheid van het toernooi is een film gemaakt, waarbij profgolfster Christel Boeljon spelers uitnodigt om deel te nemen. De achttien winnende koppels van de voorronden plaatsen zich voor de finale, die plaatsvindt op 6 oktober 2013 op Golfpark De Haenen, nabij Breda. www.vanlanschot.nl/golf

Van Lanschot sponsort NGF Ouder & Kind Toernooi

Zesde editie Familiebedrijven

Barometer

PS2_8-11 KORTE BERICHTEN.indd 8 12-06-13 13:56


PurSang 2 | 2013 9

Op 17 juli 1737 verhuisde de toen 25-jarige Cornelis van Lanschot van Loon op Zand naar het welvarende ’s-Hertogenbosch. Hij begon er een ‘klein- en groothandel’ in onder meer suiker, rijst, tabak, koffie, thee en specerijen. Vijf dagen later, op 22 juli, boekte hij zijn eerste inkopen in zijn ‘Ontfangboek’. Zijn handelshuis zou uitgroeien tot Van Lanschot Bankiers, de bank die tot 1991 geleid zou worden door nazaten van Cornelis.

jaar geleden

Museumkwartier’s-Hertogenbosch Liefhebbers van kunst, cultuur, historie en architectuur kunnen hun hart ophalen in het nieuwe Museumkwartier, dat onlangs werd geopend door prinses Beatrix. Na een renovatie van twee jaar zijn het Noordbrabants Museum en het Stedelijk Museum nu open voor publiek. De gebouwen, waar-van de geschiedenis vier eeuwen teruggaat, vormen een kralensnoer om de monumentale museumtuin.www.museumkwartiershertogenbosch.nl

Andy WarholTot 1 septemberTeylers Museum HaarlemVoor het eerst in Nederland: vroege, onbekende tekeningen van de man die de kunstwereld voor-goed zou veranderen. www.teylersmuseum.eu

World Golfers ChampionshipTot en met 10 septemberIn juli worden kwalificatierondes gespeeld in o.a. Amstelveen en Oosterhout. Winnaars van de Nederlandse finale zullen worden afgevaardigd naar de World Golfers Championship 2013 die gehouden wordt in Durban, Zuid Afrika.www.worldgolfers.nl

KLM Open 201312 – 15 september ZandvoortHet KLM Open 2013, ’s lands belangrijkste golf-toernooi, wordt dit jaar gehouden op de fraaie Kennemer Golf & Country Club in Zandvoort. Titelverdediger is de Zweed Peter Hanson.www.klmopen.nl

Werken uit de collectie Bert KreukTot 29 september Gemeentemuseum Den HaagDe Nederlandse, in de VS woonachtige ondernemer Bert Kreuk is in snel tempo bezig een van de groot-ste particuliere moderne kunstverzamelingen op te

bouwen. Hij verzamelt zowel werk van ‘klassiekers’ zoals Willem de Kooning, Christopher Wool en Jeff Koons als werk van opkomend talent zoals Theaster Gates, Kaari Upson, Klara Liden en Danh Vo. Op deze expositie is een selectie daarvan te zien. www.gemeentemuseum.nl

Marc ChagallTot 6 oktober Tate LiverpoolDe grote overzichtstentoonstelling – meer dan zestig werken – van een van de groot-ste kunstschilders van de twintigste eeuw.www.tate.org.uk/visti/tate-liverpool

The Encyclopedic PalaceTot 1 november Kunstbiënnale, Venetië The Encyclopedic Palace is een vast onderdeel van de Kunstbiënnale en toont dit keer een reflectie op de wijze waarop beelden worden gebruikt om kennis te organiseren. www.universes-in-universe.org

Uit het archief van Van Lanschot

Agenda

Andy Warhol

De ingang van het Stedelijk Museum

Werk uit de collectie Bert Kreuk

Op 17 juli 1737 verhuisde de toen 25-jarige Cornelis van Lanschot van Loon op Zand naar het welvarende ’s-Hertogenbosch. Hij begon er een ‘klein- en groothandel’ in onder meer suiker, rijst, tabak, koffie, thee en specerijen. Vijf dagen later, op 22 juli, boekte hij zijn eerste inkopen in zijn ‘Ontfangboek’. Zijn handelshuis zou uitgroeien tot Van Lanschot Bankiers, de bank die tot 1991 geleid zou worden door nazaten van Cornelis.

jaar geledenjaar geleden

Uit het archief van Van Lanschot

de bank die tot 1991 geleid zou worden door nazaten van Cornelis.

FO

TO M

US

EU

MK

WA

RT

IER J

oep

Jac

obs

ILL

US

TR

AT

IE A

ND

Y W

AR

HO

L T

he

An

dy

War

hol

Fou

nd

atio

n f

or

the

Vis

ual

Art

s, I

nc.

c/o

Dan

iel B

lau

Mu

nic

h/L

ond

on /

Pic

tori

ght

Am

ster

dam

201

3

276



10 PurSang 2 | 2013

Prof met ambitieRobin Kind (21) is sinds november vorig jaar professioneel golfer, als lid van het door Van Lanschot gesponsorde Golf Team Holland. Hij begon al op zijn tiende met de sport. Zijn ambitie? ‘De beste golfer van de wereld worden.’

Waarom koos je op tienjarige leeftijd voor de golfsport?‘Mijn ouders en mijn oudere broer Richard golfden. Ik voetbalde en tenniste, maar ik kreeg steeds vaker last van knieblessures. Groeipijnen. Bij golf had ik daar geen last van. Ik begon het al heel snel heel leuk te vinden – vooral het winnen. En al heel snel wist ik: met deze sport wil ik mijn brood verdienen.’

je broer is sinds vijf jaar professioneel golfer. Hoebelangrijk is Hij voor je?‘We trainen samen, we reizen samen en spelen dezelfde toernooien. En hij is natuurlijk belangrijk geweest bij mijn besluit om prof te worden. Het is wél altijd competitie tussen ons, altijd geweest ook. Ik geniet natuurlijk ook als ik hem versla – maar het blijft altijd wel leuke competitie tussen ons.’

Wat kun je nog aan je spel verbeteren?‘Mijn korte spel. Maar veel belangrijker, eigenlijk de kern van golf: de mentale kant. Professionele golfers ontlopen elkaar niet zoveel qua techniek; wie men-taal het sterkst is, wint uiteindelijk. Ik heb nu een mentale coach. Liep ik bij-voorbeeld tijdens een wedstrijd langs het water, dan werd ongemerkt mijn blik daarheen getrokken. Ik was, zogezegd, te veel bezig met waar ik niet moest zijn. Die afleiding kan funest zijn. Daar werk ik met hem nu heel hard aan.’

Wat zijn je ambities?‘Eén: binnen drie jaar deel uitmaken van de European Tour. Twee: de beste golfer van Nederland worden. Drie: de beste golfer van de wereld worden. Ja, dat is echt mijn doel. Ik heb in maart mijn eerste toernooi gewonnen, in Marokko. Mooi begin.’

4 vragen aan golfer Robin Kind

tekst Hans Verstraaten fotografie Frank Ruiter



PurSang 2 | 2013 11

DiSclaimer

In 2012 bestond Van Lanschot Bankiers 275 jaar. Om dat te vieren geeft de bank evenzoveel bankjes weg. Tijdens de actie ‘275 bankjes’ kon iedereen van 29 mei tot 10 december 2012 aangeven welke plek in Nederland bij uitstek een bankje verdiende en waarom. Er kwamen maar liefst 850 reacties binnen. Inmiddels zijn er al ruim tweehonderd bankjes te vinden door het hele land heen, bijvoorbeeld in Museum het Zwanenbroedershuis in ‘s-Hertogenbosch, bij verschillende Ronald McDonald Huizen, in het Nederlands Openlucht Museum in Arnhem en in het Merwesteijnpark in Dordrecht. Van Lanschot plaatst dit jaar de resterende bankjes; diverse aanvragen daarvoor zijn nog in behandeling bij gemeenten. Op www.275bankjes.nl kunt u de inzendingen en plaatsingen bekijken.

275 bankjes

Tien leerlingen van As-Siddieq de Baarsjes, een basisschool uit Amsterdam-West, meldden zich afgelopen mei bij de receptie van Van Lanschot Bankiers. Ze kwamen een dagje meelopen op de Amster-damse Zuidas; een bliksemstage georganiseerd door de organisatie JINC.

Tijdens een bliksemstage bezoeken kinderen een bedrijf op een gewone werkdag. Niet alleen kregen de basisschoolleerlingen een rondleiding door het gebouw, ze gingen in een rollenspel ook zelf aan de slag. Het doel van de dag was de kinderen te laten ervaren hoe het werk op een bank eraan toegaat en hoe de dagelijkse werkzaamheden eruitzien. Vragen als ‘welke beroepen kun je allemaal doen bij een bank?’ en ‘heb-ben jullie goud of een kluis?’, maar ook ‘is hier ooit een bank-roof geweest?’ werden die dag beantwoord door medewerkers van Van Lanschot. De leerlingen kregen ook uitgelegd wat belang-rijke zaken zijn als je een afspraak maakt om iemand geld te lenen, zoals rente en vertrouwen. En ze bekeken de stand van aandelen.

Bliksemstage als BankierDeze publicatie is opgesteld door F. van Lanschot Bankiers N.V. (‘Van Lanschot’) en bevat

mogelijk ook een of meer artikelen die zijn opgesteld door dochterondernemingen van

Van Lanschot, te weten Kempen & Co N.V. (‘KCo’) of Kempen Capital Management N.V.

(‘KCM’). De gegevens die zijn gebruikt in de door Van Lanschot, KCo of KCM opgestelde

artikelen zijn ontleend aan bronnen die door de opsteller betrouwbaar worden geacht.

Van Lanschot, KCo en KCM streven naar zo accuraat mogelijke informatie, maar aanvaar-

den echter geen enkele aansprakelijkheid voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden.

De strekking van de artikelen en de daarin opgenomen aanbevelingen gelden per de dag

van publicatie; eventuele wijzigingen daarin kunnen zonder voorafgaande aankondiging

worden gedaan zodra wij daartoe aanleiding zien.

De inhoud van deze publicatie is niet bedoeld en dient ook niet te worden beschouwd als

een aanbod of als een uitnodiging om enige van de hierin genoemde financiële instrumen-

ten te kopen of te verkopen. Een belegging in de in deze publicatie genoemde financiële

instrumenten is mogelijk niet geschikt voor elke belegger, u dient de passendheid van een

beleggingstransactie telkens te beoordelen in het licht van uw eigen omstandigheden en

doelstellingen. Raadpleeg hiervoor uw beleggingsadviseur.

KCO is een dochter van Van Lanschot en treedt op als liquidity provider voor Ballast Nedam,

Befimmo, HAL Trust N.V., Ctac N.V., Hes beheer, Intereffekt Brazilië Warrants, Intereffekt

China Warrants, Intereffekt India Warrants, Intereffekt Japan Warrants, Nieuwe Steen

Investments, VastNed Retail en Warehouses de Pauw (WDP). Verder treedt KCO op als

liquidity provider voor de volgende financiële instrumenten: 4,75% Van Lanschot Note

12-19, Kempen Deep Barrier Note 11-16, Kempen Deep Barrier Note II 11-16, Kempen

Index Linked Note 10-17, Kempen Index Linked Note 11-16, Kempen Inflatie Note, Kempen

Property Research Note 10-13, Kempen Property Trigger Note 10-15, Van Lanschot Azie

Participatie Note, Van Lanschot Coupon Premium Note 11-16, Van Lanschot Dutch Trigger

Note 11-14, Van Lanschot Eurozone Trigger Plus Note 10-15, Van Lanschot Index Garantie

Note Eurozone 11-18, Van Lanschot Floored Floater 11-21, Van Lanschot Index Garantie

Note Azie 12-19 , Van Lanschot Index Garantie Note Vastgoed 12-18, Van Lanschot Index

Garantie Note VS 12-19, Van Lanschot Valuta Obliga, Van Lanschot Eurozone Trigger Plus

Note 13-18. De volgende partijen houden een aanzienlijke deelneming in Van Lanschot:

Stichting Pensioenfonds ABP. en Stichting Administratiekantoor van gewone aandelen A

Van Lanschot. Van Lanschot, KCo en/of KCM kunnen van tijd tot tijd beleggingen hebben,

bijvoorbeeld in de door KCM beheerde beleggingsinstellingen. Het is mogelijk dat zowel

Van Lanschot als de aan haar gelieerde ondernemingen (short- of long) posities hebben in

de financiële instrumenten die worden genoemd in deze publicatie. Ook doet de mogelijk-

heid zich voor dat Van Lanschot financiële diensten, zoals vermogensbeheer, verleent aan

de bedrijven die in deze publicatie worden genoemd of aan hun medewerkers en/of hun

pensioenfondsen of ten behoeve van hun winstdelingsregelingen, zoals aandelenoptieplan-

nen of deze financiert. Van Lanschot heeft een beleid ter voorkoming van belangenconflic-

ten. Dit beleid kunt u terugvinden op onze website www.vanlanschot.nl.

De beloning van de opstellers van deze publicatie is niet gekoppeld aan door Van Lanschot

verrichte zakenbanktransacties voor de bedrijven die in deze publicatie worden genoemd.

Het is niet toegestaan de gegevens in deze publicatie geheel of gedeeltelijk te reproduce-

ren, in welke vorm dan ook, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Van

Lanschot.

KCM is een dochteronderneming van KCo, KCo is een dochteronderneming van Van

Lanschot. Van Lanschot en KCo staan als bank onder toezicht van De Nederlandsche

Bank N.V., Postbus 98, 1000 AB, Amsterdam. Beide zijn in het bezit van een vergunning

op grond van artikel 2:11 van de Wet op het financieel toezicht. Van Lanschot en KCo zijn

tevens als beleggingsonderneming geregistreerd bij de AFM, Postbus 11723, 1001 GS,

Amsterdam in het Wft-register. KCM is een beleggingsonderneming en tevens beheerder

van beleggingsinstellingen en heeft in die hoedanigheden een vergunning. KCM staat onder

toezicht van de AFM.


12 PurSang 2 | 2013


‘Focus is een essentiële voorwaarde’Maak kennis met Karl Guha, sinds januari van dit jaar CEO van Van Lanschot, en met zijn toe-komstvisie op de bank. ‘Behoud en opbouw van vermogen is niet iets wat alleen relevant is als je vermogend bent, het is een breed gedragen behoefte.’

fot

og

ra

fie

Ton

van

Til

Karl Guha, CEO Van Lanschot

Gerichte keuze voor wealth management

Speciale aandacht voor ondernemers,healthcare, businessprofessionals & executives,verenigingen & stichtingen

Gerichte afbouw van de zakelijkekredietportefeuille zonder linkmet private banking

Voortzetting succesvolle koersasset management en merchantbanking

Nieuw servicemodel met 3 niveaus:personal banking, private bankingen private office

Uitbreiding online dienstverlening

Vereenvoudiging vanproductportfolio en IT-infrastructuur

Stroomlijning organisatie

Meer efficiency doordat middelen gericht worden ingezet op kernactiviteiten

VereenVoudigingFoCuS groei

Wat iS het doel Van de VernieuWde Strategie? ‘We kiezen ervoor om de bank te positioneren als een gespecialiseerde, onafhankelijke wealth manager met twee duidelijke doelen: het behoud en de opbouw van vermogen voor onze cliënten. Private banking, asset management en merchant banking zijn de kernactiviteiten van ons bedrijf.’

Waarom deze aanSCherping Van de Strategie?‘Om te kunnen groeien is focus een essentiële voorwaarde, waarbij we trouw blijven aan private banking, want dat is en blijft onze fundamentele kracht. We willen voor onze stakehol-ders meerwaarde creëren op de langere termijn. Bovendien zijn de omstandigheden waarin we opereren sterk veranderd door de fundamentele verandering van het bankwezen, door de crisis en door nieuwe weten regelgeving.’

op Welke doelgroepen riCht de bank ziCh met name?‘Binnen private banking richten we ons op vermogende cliën-ten, ondernemers en familiebedrijven. Daarnaast bieden wij specifieke kennis en expertise aan business professionals & executives, healthcare professionals en verenigingen & stich-tingen. Asset management bedient grote institutionele klanten zoals pensioenfondsen en verzekeraars met een duidelijke beleggingsvisie en een beperkt aantal beleggingsstrategieën. Onze private banking-cliënten profiteren daarvan en heb-ben toegang tot zeer professionele beleggingsexpertise. In merchant banking, onze derde kernactiviteit, hebben we een toonaangevende positie in de Benelux op het gebied van ef-fectendienstverlening, begeleiding van overnames en kapi-taalmarkttransacties. Dat is zeer relevant voor cliënten met

PS2_12-13 INTERVIEW_GUHA.indd 12 12-06-13 13:57


Karl Guha (Darjeeling, 1964) ging naar school in Engeland en in de Verenigde Staten. Na het afron-den van zijn universitaire studie in Boston kwam hij in dienst bij ABN AMRO als trainee in 1989. In de daaropvolgende bijna negentien jaar werkte hij in verschillende functies binnen de bank, waaronder Structured Finance, Risk Management en Treasury. In 2009 ging hij werken bij Unicredit Group als lid van de Executive Board, met verantwoordelijkheid voor Risk Management en Treasury. Van 2009 tot en met 2013 was hij ook lid van de Raad van Commissarissen van onder andere HVB in Duitsland, Bank Austria en ZAO Bank in Rusland. Tijdens zijn loopbaan werkte hij in de Verenigde Staten, Europa en Australië. Sinds januari 2013 is hij voorzitter van de Raad van Bestuur van Van Lanschot en werkt hij in ‘s-Hertogenbosch. Karl Guha is getrouwd en heeft twee kinderen. Zijn interes-ses zijn eten, wijn, muziek, boeken en schilderijen.

meer complexe financiële vraagstukken; denk bijvoorbeeld aan een second opinion over een financiering of voorbereiding op bedrijfsoverdracht.’

Wat zijn de belangrijkste veranderingen binnen private banking?‘Behoud en opbouw van vermogen is niet iets wat alleen relevant is als je vermogend bent, het is een breed gedragen behoefte. Als je jong bent en je staat aan het begin van je loopbaan heb je andere prioriteiten dan iemand van zeventig. Daarom introduceren we personal banking, bedoeld voor starters op de vermogensmarkt. Voor deze doelgroep gaan we ons online aanbod aanzienlijk uitbreiden, waarbij persoon-lijke aandacht beschikbaar is als een cliënt daarom vraagt. We bieden een vereenvoudigd productenpalet met een heldere tariefstructuur, zodat een cliënt de juiste afweging kan maken.’

Hoe verHoudt online zicH tot persoonlijke aandacHt?‘Het online aanbod is een aanvulling op onze bestaande, per-soonlijke dienstverlening. De cliënt bepaalt welk servicemodel het beste past bij zijn of haar financiële situatie. Het unieke van Van Lanschot is dat het online aanbod is gekoppeld aan persoonlijke aandacht. Cliënten van personal banking hebben – net als die van private banking en private office, de andere

serviceniveaus binnen het nieuwe model – de beschikking over de schat aan kennis en ervaring op het gebied van vermogensbeheer binnen Van Lanschot en Kempen & Co. Voor cliënten die dat wensen, blijft direct persoonlijk contact met de banker in de buurt mogelijk. Mede daarom ook zal het kantorennet zijn belangrijke plek in de distributie behouden.’

is er door Het verWijderen van vermogens-grenzen geen sprake van minder focus?‘Nee, want de focus verschuift juist van de vraag hoeveel vermogen iemand heeft naar de behoeften van de cliënt. Daarnaast gaan we de activiteiten zonder relatie met private banking, zoals soms het geval is bij zakelijke kredietverlening, afbouwen. Daardoor kunnen we onze balans, onze tijd en energie nog meer richten op datgene waar we van oudsher goed in zijn – opbouw en behoud van vermogen. Door de online dienstverlening uit te breiden en door cliënten de keuze te geven hoe zij de relatie met de bank vorm willen geven, kunnen we ons overall serviceniveau juist verhogen.’

Hoe kijkt u naar de toekomst?‘Met veel vertrouwen. Met de uitvoering van deze plannen bouwen we aan Van Lanschot als een onafhankelijke, sterke en gerespecteerde wealth manager met een grote toekomst.’

PurSang 2 | 2013 13

PS2_12-13 INTERVIEW_GUHA.indd 13 17-06-13 10:39

14 PurSang 2 | 2013

BANCAIR

Van Lanschot ondersteunt verenigingen en stichtingen met adviezen en oplossingen op maat. PurSang sprak met drie cliënten: het Teylers Museum, het WKZ Fonds voor

het gelijknamige kinderziekenhuis en ARN.

Portrettentekst Hans Verstraaten

fotografie Herman van Heusden

PS2_14-17 VERENIGINGEN & STICHTINGEN.indd 14 12-06-13 13:58

PurSang 2 | 2013 15

BANCAIR

s uw auto op? Dan gaat hij naar een autodemon-tagebedrijf. Maar daar eindigt zijn ‘leven’ niet. Het autodemontagebedrijf haalt herbruikbare onderdelen zoals de motor, de koplampen en ver-snellingsbak eruit en demonteert milieubelastende materialen zoals olie, banden en benzine. Deze materialen worden door gespecialiseerde bedrijven gerecycled, onder coördinatie van ARN (voorheen Auto Recycling Nederland). Daarna gaat de auto

naar een shredder. Die vermaalt het wrak en wint de metalen terug. Wat hierna nog overblijft is het shredderafval, dat door-gaat naar ARN. Daar komen vroeg of laat de laatste resten van bijna alle Nederlandse auto’s terecht (een auto houdt het in Nederland gemiddeld 17 jaar uit) en daar beginnen ze een tweede leven. ARN is de organisatie die de gehele keten van autorecycling overziet en coördineert.

RecyclingbijdRageARN werkt voor en namens de hele autobranche in Nederland. Elke Nederlander die een auto aanschaft betaalt € 45,- recyclingbijdrage (voorheen bekend als verwijderings-bijdrage). Met dit geld worden jaarlijks zo’n 200.000 auto’s gerecycled en verwerkt door zo’n 250 autodemontagebedrij-ven, dertig recyclingbedrijven, zes shredderbedrijven en de fabriek van ARN in Tiel. Mineralen, vezels en kunststoffen uit het shredderafval worden weer toepasbaar gemaakt. Om de capaciteit volledig te benutten worden ook andere stromen materiaal verwerkt, zoals elektrische apparaten of scooters. Daarbij is altijd wel de vraag of de kosten opwegen tegen de baten. ‘Van glas kun je weer nieuw, bruikbaar glas maken,’ zegt Ingrid Niessing, de CFO van ARN. ‘Maar het proces is duur – te duur. Wij zijn geen liefdadigheidsinstelling, maar een duurzame onderneming die marktconform denkt en handelt.’Wat gebeurt er met uw recyclingbijdrage van € 45,-? Die komt in de stichting Auto & Recycling en die stichting heeft zijn ver-mogen ondergebracht bij Van Lanschot. ‘Wij gaan, uiteraard, heel voorzichtig om met dit vermogen,’ zegt Arie de Jong, CEO van ARN. ‘En ook steeds kritischer: wij vragen van Van Lanschot dat ze enkel en alleen in duurzame sectoren belegt.’

‘Wij zijn geen liefdadigheids-instelling’

ARN recyclet in haar netwerk circa 200.000 auto’s per jaar. In de zeer geavanceerde fabriek te Tiel krijgen de restmaterialen uit oude auto’s een twee-de leven. Zo worden van het gerecyclede materi-aal onder meer straatnaamborden geproduceerd. Intussen wordt door ARN veel kennis vergaard en verspreid op het gebied van duurzaamheid.

Tweede leven

I

Verenigingen & stichtingenBij Van Lanschot Bankiers vormen verenigingen & stichtingen een specifieke cliëntgroep. Vraagstuk-ken op het gebied van ontzorging, professionaliteit en verantwoording vragen om maatwerkoplossingen. In samenwerking met dochter Kempen Capital Manage-ment adviseert Van Lanschot de cliënt omtrent onder meer de beleidsterreinen governance, vermogensbe-houd, beleggingen, reputatie en transparantie. Meer weten over wat Van Lanschot voor een vereniging of stichting kan betekenen? Neem dan contact op met Ruud van de Ven op (020) 348 8836 of [email protected]

Ingrid Niessingen Arie de Jong


16 PurSang 2 | 2013

BANCAIR

Het Wilhelmina Kinderziekenhuis behoort tot de top van de wereld. Daarvoor zijn wel voortdurend investeringen nodig om de apparatuur op peil te houden en het ziekenhuis zo kindvriendelijk mogelijk te maken. De investeringen worden onder meer bekostigd via het WKZ Fonds.

De kinderpatiënt centraal

Het begon allemaal in 1888, in Utrecht: zes vooraanstaande burgers besloten geld in te zamelen om een ziekenhuis op te richten voor kinderen van behoeftige ouders. Dat zieken-huis kwam er en groeide uit tot het Wilhelmina Kinderziekenhuis, beter bekend als het WKZ, dat dit jaar zijn 125-jarig jubileum viert en in-

middels bekendstaat als een van ‘s werelds toonaangevende kinderziekenhuizen.Tegenwoordig is het WKZ onderdeel van het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Wie er binnenkomt, merkt al snel wat dit ziekenhuis zo apart maakt: de inrichting, de aan-kleding, de ambiance, de kleuren, de meubels, het speelgoed - alles staat in het teken van de kinderpatiënten. Het WKZ is onder meer gespecialiseerd in de behandeling van zeer jonge kinderen met hartproblemen, in stamcelbehandelingen voor

kinderen, reumatologische aandoeningen bij kinderen en longziektes bij kinderen. De artsen en de verpleegkundigen van het WKZ zijn uiteraard allemaal gespecialiseerd in de verzorging en behandeling van kinderpatiënten. Binnenkort zal vlak naast en gedeeltelijk verbonden met het WKZ hét ziekenhuis in dit land voor kinderen met kanker worden gevestigd: het nieuw te bouwen Prinses Máxima Ziekenhuis voor Kinderoncologie. Dit wordt een van de grootste kinder-kankercentra in de wereld en zal intensief gebruikmaken van de gespecialiseerde infrastructuur van het WKZ, zoals de OK’s, de intensivecare en de laboratoria.

En dat alles is onder meer te danken aan het WKZ Fonds, dat ooit werd opgericht om met extra gelden specialistisch onderzoek te kunnen doen. Toen het WKZ eind jaren negentig onderdeel werd van het UMC werd ook de Vrienden van het WKZ opgericht die fondsen werft bij zowel particulieren als bedrijven. Het WKZ Fonds heeft een eigen bestuur dat kritisch kijkt naar de ingediende projectaanvragen. ‘Het gaat altijd om projecten die ten goede komen aan onderzoek of bepaalde ruimtes in het WKZ en die niet bekostigd kunnen worden uit het reguliere zorgbudget,’ zegt Herman Bol, lid van de raad van bestuur van het UMC Utrecht en sinds 11,5 jaar bestuurs-lid van het WKZ Fonds. ‘Waarbij uiteraard het belang van het kind als patiënt áltijd voorop staat.’Een van de projecten die momenteel wordt gesteund is de vernieuwde kinderintensivecare die men na een ingrijpende verbouwing juist in dit jubileumjaar hoopt te voltooien. De kosten bedragen € 1,5 miljoen, geld dat men binnenhaalt via onder meer de Vrienden van het WKZ en speciale acties zoals een online veiling. ‘Het gaat onder meer om de aanschaf van bijzondere ap-paratuur en extra ruimtes voor ouders om dag en nacht in de buurt van hun kind te zijn,’ legt Herman Bol uit. ‘Kinderen en ouders willen tijdens zo’n vaak zware periode dicht bij elkaar zijn.’

Bijdragen De gelden van het fonds worden beheerd door Van Lanschot. ‘Doel is om het vermogen van het WKZ Fonds zoveel mogelijk in stand te houden om zo jaarlijks de projecten te kunnen financieren,’ zegt Herman Bol. ‘Dat is de afgelopen jaren goed gelukt.’ Hij gaat deze zomer met pensioen. Terugblikkend: ‘Als bestuurder van het WKZ Fonds zag ik wat bijdragen concreet kunnen betekenen voor zieke kinderen – en dat is heel veel.’

Herman Bol


PurSang 2 | 2013 17

BANCAIR

‘Dat we nu veel afhankelijker zijn van

private geldenzie ik als een uitdaging’

Nobelprijswinnaar Albert Einstein was een bezoe-ker, zijn vriend en eveneens Nobelprijswinnaar Hendrik Lorentz was er conservator en het werk van Rembrandt en Michelangelo hangt er aan de muur. Het Haarlemse Teylers museum was, is en blijft dé ontmoetingsplek voor wetenschap en kunst.

Het oudste museum van Nederland

Pieter Teyler was zijn tijd ver vooruit. Toen deze bankier en koopman stierf in 1778 liet hij zijn vermogen na aan een idee, namelijk dat er een ontmoetingsplaats zou worden gecreëerd waar het publiek kennis kon maken met de wereld van wetenschappen en kunst. Niet veel later opende het Teylers Museum zijn deuren;

het allereerste museum van Nederland was een feit.Vandaag de dag is Teylers Museum nog immer een ontmoetingsplaats voor wetenschap en kunst, met kunstverzamelingen, een wetenschappelijke bibliotheek, grote collecties natuurkundige instrumenten, fossielen, mineralen, en munten en penningen. En, niet te vergeten, driehonderd tekeningen en prenten van Rembrandt en vijfentwintig tekeningen van Michelangelo. Gecombineerd met spraak-makende tentoonstellingen, van Rafaël tot Andy Warhol. En dit allemaal in nog steeds hetzelfde, fraaie pand aan het Spaarne in Haarlem, dat zowel vanbuiten als vanbinnen vrijwel geheel in tact is gebleven.Maar ook dit oudste museum van Nederland ontkomt niet aan bezuinigingen. ‘We moeten heel kritisch kijken naar onze kosten,’ zegt Marjan Scharloo, sinds elf jaar directeur van Teylers. ‘Waar kan het minder, zijn bepaalde projecten echt nodig, kunnen we ze uitsmeren? Verder doen we er alles aan om meer inkomsten te generen. Door het aantal vrienden, begunstigers en partners van het museum te laten groeien. Door mooie crowdfunding-projecten zoals nu het Rembrandt-lijstenproject te organiseren en ook natuurlijk door meer publiek te trekken.’

BelevenisDat laatste gebeurt door tentoonstellingen te organiseren voor een breed publiek en door nog nadrukkelijker naar buiten te brengen dat, behalve die tentoonstellingen, Teylers een bele-venis op zich is met zijn imposante, klassieke interieur en zijn wetenschappelijke collecties. Tevens wil Teylers nog dit jaar toegelaten worden tot UNESCO’s Werelderfgoedlijst, wat een flinke boost zou betekenen van vooral buitenlandse bezoe-kers. Het museum heeft veel geïnvesteerd in tweetaligheid; niet alleen is de website vertaald naar het Engels, maar ook in totaal 22 uur gesproken informatie.Speciale avonden organiseert het museum voor cliënten en relaties van Van Lanschot Bankiers. Vaak betreft het een lezing of presentatie met na afloop een bezoek aan het museum. Bijna altijd wordt er overtekend. Ze besluit: ‘Dat we nu veel afhankelijker zijn van private gelden past mooi in een traditie: het museum is ooit immers met private gelden begon-nen, met de nalatenschap van Pieter Teyler.’

Marjan Scharloo


BANCAIR

18 PurSang 2 | 2013

Ik las laatst een interessant artikel in Fambizz over kapitaalmanagement binnen familiebedrijven. Nu de crisis ook bij steeds meer familiebedrij-ven haar tol begint te eisen, is kapitaalmanagement belangrijker dan ooit. Het artikel zoomde in op vier speerpunten van kapitaalmanage-ment. Ten eerste kapitaalbehoud (werkkapitaalmanagement). Ten tweede kapitaaloptimalisatie (structurering, managementbuy-in, managementbuy-out). Ten derde het aantrekken van kapitaal (bancaire

financiering, private equity, obligaties). En ten vierde kapitaalinvesteringen (stra-tegische overnames).

Er zijn echter meerdere, vaak door adviseurs onderbelichte, soorten kapitaal anders dan het bedrijfs- en financieel kapitaal. Naast het bedrijfskapitaal geniet privékapitaal (de middelen die een comfortabele levensstijl mogelijk maken) de meeste aandacht van adviseurs, (private) banken en family offices. Dit geldt ook voor structureel kapitaal: (bestuurs)structuren om fiscaal-juridische opti-malisatie te realiseren, risico’s te beperken, beslissingsprocessen te regelen en de familie te helpen om met alle generaties samen te werken aan de over-dracht van het kapitaal en het familiebedrijf. Minder vaak wordt stilgestaan bij: l Spiritueel kapitaal: borging van het geheel van waarden waar de familie belang aan hecht. De volgende generatie dient immers te weten wat de familie verwacht van de aanwending van de erfenis. l Menselijk kapitaal: het geheel aan vaardigheden, motivatie en karakter van opvolgers en erfgenamen, dat hen in staat stelt om zinvol met het geërfde kapitaal om te gaan en te behouden. l Familiair kapitaal: de vaardigheid om verbonden te blijven en samen te kunnen werken met de zich vaak uitbreidende (schoon)familie. l Sociaal kapitaal: inzet en behoud van kapitaal voor de samenleving; verta-ling van de familiewaarden naar concrete doelen gericht op de samenleving. Intellectueel kapitaal: kennis van de familieleden, verworven door studie of levenservaring, al dan niet vastgelegd in intellectuele eigendomsrechten.

Juist deze vormen van kapitaal zijn specifiek voor familiebedrijven en bedrijfs-families. Hoewel ik steeds vaker zie dat familiewaarden in een protocol zijn vast-gelegd, is er nog veel te winnen voor adviseurs. Aandacht voor de veelzijdigheid van familiekapitaal en het besef dat het meer is dan alleen financieel kapitaal zijn de eerste stappen tot succesvolle advisering over overdracht en behoud van het totale familiekapitaal. Het gehele artikel is terug te lezen op www.fambizz.nl/traditionele-kapitaalbronnen-volstaan-niet-meer.

Dit was mijn laatste column voor PurSang. Ik wil alle lezers dan ook hartelijk bedanken voor hun belangstelling.

Familiezaak

‘Familie-waarden zijn vaker vast-gelegd in een protocol, maar er valt veel te winnen voor adviseurs’

Lucien Claessens is directeur Centrale DGA Desk bij Van Lanschot. www.vanlanschot.nl/familiebedrijf fo

to

gr

af

ie F

ran

k R

uit

er

PS2_18 COLUMN_CLAESSENS.indd 18 12-06-13 13:59

SchaapCitroenMartens_PurSang_225x285_0413.indd 1 24.04.13 11:59

Toplocaties.nl presenteert het meest exclusieve huizenaanbod van Nederland en België. Van tijdloze grachtenpanden tot moderne landhuizen.

Kijk binnen in de mooiste huizen en laat u inspireren. Toplocaties.nl is onderdeel van woonmagazine Residence.

Vind uw exclusieve huis op www.toplocaties.nl

Volg ons:

Tijdloze huizen

Ruim 4000 exclusieve huizen op Toplocaties.nl

Tijdloos 225x285_Single_Advertentie_Toplocoaties_11JUN13.indd 1 11-06-13 11:22

PurSang 2 | 2013 21

BANCAIR

1957 versus 2013‘In 1957 begonnen mijn grootouders het bedrijf, met slechts enkele naaima-chines in een garage. Inmiddels is de gehele productie verhuisd naar Tunesië en is het bedrijf gemoderniseerd. Toen ik in 2010 het bedrijf overnam zijn we verhuisd naar een nieuw pand, dus afgezien van de geschiedenisbordjes en portretten van mijn opa en vader zie je fysiek niets meer van het oorspronke-lijke bedrijf terug. Ik ben wel opgeleid door de vorige generatie, een kenmerk van een echt familiebedrijf.’

samenwerken‘In 2001 ben ik fulltime in het bedrijf komen werken, ik was toen twintig en lange tijd de jongste medewerker. Ik heb een kleine tien jaar met mijn vader samengewerkt, altijd op een open en eerlijke manier. Ik heb op alle afdelingen gewerkt om het hele proces te leren kennen.’

verandering‘Toen mijn vader het bedrijf overnam van mijn opa had hij vierhonderd men-sen in dienst. Nu werken we in Nederland nog met twintig mensen. Dan ga je vanzelf losser met elkaar om. Maar ik verwacht tegelijkertijd meer van werk-nemers, want onze klanten zijn kritischer geworden. Die verandering is soms lastig, veel mensen werken hier al heel lang. Een van de medewerkers zelfs al bijna vijftig jaar, die heeft nog met mijn opa gewerkt.’ LosLaten‘Om de bedrijfsverhuizing te regelen is mijn vader na de overname nog een jaar blijven werken. Kort daarna werd mijn moeder ziek. Mijn vader kwam dus na de verkoop direct in het medische circuit terecht. Hij kon het werk gelukkig goed loslaten. Hij had vertrouwen in mij en was er zelf ook aan toe om te stop-pen. Juist doordat hij mij meer verantwoordelijkheden gaf, heeft hij de laatste jaren nog veel mooie reizen kunnen maken met mijn moeder.’

BegeLeiding‘Toen mijn vader aangaf het bedrijf aan mij over te willen dragen, zijn we daar met Van Lanschot over gaan praten. Een externe partij heeft de waarde van het bedrijf bepaald. Dat wilden we netjes afhandelen, ik heb ook nog een zus. Door veel te praten met elkaar kwamen we erachter hoe we de overname wilden aankleden tot ieders tevredenheid. Van Lanschot heeft ons daar goed in ondersteund.’

opvoLging‘Het zou schitterend zijn als mijn dochtertje later het bedrijf gaat leiden, maar ik laat haar daar vrij in. Zij groeit in het bedrijf op, net als ik indertijd. We wonen achter ons bedrijfspand en op vrijdag komt ze vaak langs met mijn man.’

Opgeleid door de vorige generatiePatricia Engelvaart (32) staat aan het hoofd van Engelvaart Bodywear, dat naast drie eigen labels ook onderkleding produceert voor HEMA, V&D en Zeeman. Portret van een succesvol onderneemster.

Engelvaart Bodywear produceert onderkleding en tricot basisproducten (onder eigen merken en private labels) en technische onderkleding, zoals thermo- en brandwerende kleding. Het bedrijf beheert voor bijna al haar klanten de voorraad en ontving van HEMA de award voor Best Performing Supplier 2011/2012.

tekst Sofie Vermootenfotografie Anja van Wijgerden

PS2_21 IN BEELD.indd 21 12-06-13 14:00

22 PurSang 2 | 2013

COVERSTORY

PS2_22-26 COVERSTORY.indd 22 13-06-13 11:20

PurSang 2 | 2013 23

COVERSTORY

‘Mooie kansen laat je niet liggen’

Ondernemen zit Karel van Eerd in het bloed. De president-commissaris die met supermarktketen Jumbo een opvallende groei doormaakt, weet van wanten. Op zijn vijfenzeventigste is hij nog nauw betrokken bij het familiebedrijf, breidt hij en passant zijn golfbaan drastisch uit en laat hij Jumbo Golfwereld op volle toeren draaien. ‘Ik voel mij nog als een vis in het water.’TEKST Leo Alexander Schlangen FOTOGRAFIE Martin Dijkstra


24 PurSang 2 | 2013

COVERSTORY

Waar heb ik dat ding ook alweer gestopt?’ vraagt Karel van Eerd zich hardop af. Hij graaft met zijn vingers in een leren portefeuille. Op de ach-tergrond trekken golfers in kleurige broeken over de groene, glad- geschoren banen van bedrijfs-

golfclub De Hooge Vorssel in Nistelrode. Na even zoeken, tovert de Brabander een vergeeld papier-tje tevoorschijn. ‘Toen ik vijftig jaar in de zaak zat, wilde ik weleens weten hoe het al die jaren nou precies met de omzet was gegaan. Ik heb hierop vanaf 1948, mijn vader zat toen nog in de zaak, alle omzetten op een rijtje gezet.’ Over zijn schouder kijken we mee naar de piepkleine letters en cijfers in blauwe inkt. In 1948 bedroeg de omzet 1 miljoen gulden. ‘Het heette toen nog G.L. Van Eerd Groothandel in Koloniale Waren,’ glimlacht Van Eerd. ‘In 1956 deden we zo’n 5,6 miljoen gulden.’ In 2011 werd een omzet van € 2,4 miljard gehaald, vermeldt het lijstje. Een jaar later € 3,5 miljard. ‘Als in 2015 alle C1000-winkels zijn omgebouwd tot Jumbo’s, dan gaan we naar de € 7 miljard!’ Opvallend in de reeks omzetten: nergens valt een daling te bespeuren.

In 1957 kwam Van Eerd als achttienjarige knaap in de zaak van vader Frits. In een dikke halve eeuw stampte hij super-marktketen Jumbo uit de grond. Het familiebedrijf heeft mo-menteel zo’n 350 vestigingen en een marktaandeel van 22%. In 2015 zullen er naar verwachting zo’n 600 vestigingen de Jumbo-succesformule hanteren. Daarmee dooft de daden-drang niet als het aan Van Eerd ligt. Op z’n vijfenzeventigste, inmiddels in de rol van president-commissaris, weigert hij zijn voet van het gaspedaal te halen. ‘Wij willen niet de grootste van Nederland zijn. Wel de beste.’

U speelt graag golf. Bent U op de green net zo sUccesvol als in het zakenleven? ‘Ik loop regelmatig een rondje met mijn vrouw Kitty. Zij is echter veel beter dan ik. Als ze me laat winnen, zit er meestal iets achter. Dan heeft ze een mooie jurk of zoiets gezien.’

zelfs Uw vrijetijdsBesteding, golf, is een onderneming geworden. ‘Mooie kansen moet je niet laten liggen. Zoals zo vaak ontstond ook dit project aan de bar. Er zou op deze plek een vuilstort komen, maar dat wilde de gemeente voorkomen. Samen met wat golfvrienden hebben we toen de plannen gesmeed voor golfbaan De Hooge Vorssel. Toen puntje bij paaltje kwam, heb ik het hele project voorgeschoten. Dat was aanvankelijk niet de bedoeling. Toch kreeg ik weer de krie-bels: Wat als ik het nou eens helemaal zelf ga doen? Dat heb ik gedaan. In 1991 werd de eerste steen gelegd. Binnenkort gaan we van negen naar achttien holes en wordt het clubhuis grondig verbouwd.’

U Bent sinds 2003 ook eigenaar van jUmBo golfwereld, een winkelketen gericht op de golfsport.‘Toen ik ging winkelen voor de shop van mijn golfclub bleek er slechts één groothandel te bestaan, een coöperatie die al in 1947 was opgericht door Nederlandse golfpro’s. Ze konden daar tegen een schappelijke prijs hun eigen attributen kopen en deelden gezamenlijk in de winst. Maar toen ik er langsging, bleek er geen sprake van zwarte cijfers. In eerste instantie wilde ik ze alleen helpen. De problemen waren echter zo ernstig dat me dat niet lukte. Er zat maar één ding op: de boel overnemen. We hebben nu acht vestigingen, zijn marktleider en maken winst.’

knap, voor iemand die noodgedwongen onder-nemer is geworden.‘Mijn vader kreeg hartproblemen en moest het van de artsen rustiger aan gaan doen. Tegen mij, zijn oudste zoon, zei hij: “Karel, ik weet dat jij het leuk vindt. Of jij gaat het doen of ik verkoop de zaak”. In plaats van economie te studeren, besloot ik op m’n achttiende de dagelijkse leiding van de groothandel op me te nemen. Achteraf heb ik er weleens spijt van gehad dat ik niet verder heb kunnen leren. Maar zo gaan die dingen…’

Van Lanschot en golfVeel cliënten van Van Lanschot zijn actieve gol-fers. De bank omarmt de golfsport op vele manie-ren. Zo worden Maarten Lafeber en Christel Boeljon, de Professional Golfers Associatie Holland én vier Nederlandse competitieteams in de hoofdklasse ge-sponsord. Met de sponsoring van Golf Team Holland stimuleert de bank bovendien de ontwikkeling van jong golftalent in Nederland. Ook is Van Lanschot hoofd-sponsor van de Nederlandse Golf Federatie. De NGF organiseert ook dit jaar een Ouder & Kind Toernooi waarbij opa’s, oma’s, ouders en kinderen in teams tegen elkaar spelen. www.vanlanschot.nl/golf


PurSang 2 | 2013 25

COVERSTORY

Wat is de grootste les die u van uW vader heeft geleerd?‘ZZZ oftewel Zeer Zuinig Zijn. Het betekent niet dat je gierig moet zijn, maar dat je voorafgaand aan een besluit grondig te werk moet gaan. Ik ben vaak met wilde plannen thuis-gekomen, maar dankzij ZZZ deed ik een stapje terug, ging nog een keer nadenken en nam daarna pas een beslissing.’

Wat gaf de doorslag om met supermarkten te beginnen?‘In 1961, tijdens een studiereis in Amerika, ontmoette ik een directielid van Independent Grocers Alliances, de grootste supermarktketen van Amerika. Hij vond dat ik gewoon moest starten met een supermarkt. “Als je het niet kunt financieren, dan leen ik je direct een miljoen dollar zonder rente”, bood hij me aan. Dat heb ik afgeslagen, maar ik dacht wel: Als het zó makkelijk gaat, dan valt er met supermarkten geld te verdienen. Met dia’s uit Amerika ging ik in de avonduren bij mijn winkeliers langs met de boodschap: “Wie marktleider wil worden, moet het zo doen”.’

begin jaren tachtig, in crisistijd, zag het huidige jumbo het levenslicht. u dacht anticyclisch? ‘In die tijd startte de Consumentenbond met het vergelijken van prijzen in het vrijwillige filiaalbedrijf. Aldi en Edah bleken het goedkoopst. Wij waren met nog vijftien andere partijen als Spar en Kroon zo’n 25% duurder. Ik vreesde forse omzetda-lingen en mokkende winkeliers. Op dat moment ontmoette ik Jan Meurs, die met zijn supermarkt Jumbo geweldige omzetten behaalde. Hij werd klant en daarmee ving ik de omzetdaling op. In 1983 namen we zijn winkel in Tilburg over en werden we steeds meer retailer in plaats van groothandel. En in 1996 startte ik samen met mijn kinderen de huidige succesvolle Jumbo formule.’

van 1 vestiging in 1983 naar 600 in 2015. Wat is het geheim? ‘Ooit kwam ik in Amerika op een besloten feestje voor miljonairs terecht. Ze wilden me eruit gooien, maar ik kreeg de kans om één vraag te stellen: Hoe zijn jullie miljonair gewor-den? Ze antwoordden: “Wij hebben altijd gedaan wat de klant van ons wilde”. Die wijsheid schoot me te binnen toen we de formule voor de Jumbo-keten bedachten. Op basis daarvan heb ik drie doelen opgesteld: ik wil in Nederland de goed-koopste zijn, het breedste assortiment voeren en klanttevre-denheid boven aandeelhouderstevredenheid stellen. Alleen op die manier zouden we ons kunnen onderscheiden van de concurrentie.’

en die keek stilzWijgend toe?‘Ze hebben de eerste zeven jaar zitten slapen. Ze dach-ten: “Laat die uit Veghel maar, dat houden ze nooit vol”. Zo konden we in alle rust doorgroeien. Daarna was er voor de concurrentie geen houden meer aan. Zelfs de prijzenoorlog met Albert Heijn in 2003 kreeg ons er niet onder – we waren gewend om te vechten. We zijn erna trouwens nóg harder gegroeid.’

uW vader vroeg destijds of u in de zaak Wilde komen. heeft u dat ook aan uW kinderen gevraagd? ‘Ik heb het er bewust nooit met ze over gehad. Zelfs niet terloops laten vallen dat ik het wel leuk zou vinden. Ik was bang dat ze het dan voor hun gevoel toch een keer bij mij zouden moeten proberen. Ik heb ze altijd voorgehouden: Bepaal je eigen studie en je eigen toekomst. Zonder dat ze het van elkaar wisten, kwamen ze in een tijdbestek van drie maanden bij me solliciteren.’

‘De grootste les die ik heb geleerd? ZZZ, oftewel Zeer Zuinig Zijn’


THE NEW JAGUAR F-TYPE.

YOUR TURN.

HOW ALIVE ARE YOU?

Min./max. gecombineerd verbruik: 9,0-11,1 l/100km, CO2-uitstoot resp. 209-259 g/km. Consumentenprijs vanaf € 89.900,- prijs is incl. BPM en BTW en excl. kosten rijklaarmaken. Zie voor kosten en voorwaarden www.jaguar.nl. Leverbaar met 3.0 V6 Supercharged en 5.0 V8 Supercharged motoren.

Nu bij uw Regionaal Jaguar Center

JGRNGEN3W026 F-TYPE_Nationaal_PurSang_285Hx225_IC.indd 1 31/05/13 14:41

PurSang 2 | 2013 27

COVERSTORY

VADER ALS KRUIWAGEN? ‘Monique koos voor kaas, Frits voor brood en Colette voor vleeswaren. Op mijn wekelijkse stafvergadering met alle ver-antwoordelijken voor de verschillende afdelingen, bleek al snel dat zij betere omzetten draaiden en betere ideeën hadden dan hun collega’s. Daarmee bewezen ze dat ze meer in hun mars hadden en er niet zaten omdat ze louter het zoontje of dochtertje van waren.’

ZIJN UW KINDEREN NET ALS U OOK ‘BESMET’ MET HET ZZZ-VIRUS?‘Ook zij doen geen gekke dingen, gelukkig. De aandelen zijn allemaal in het bezit van de familie, maar we hebben nog nooit één cent aan dividend ontvangen.’

BENT U NIET BANG DAT UW KINDEREN ELKAAR DE TENT UITVECHTEN?‘Wat ik bijvoorbeeld erg mooi vond, was dat beide dochters op een dag bij me kwamen en zeiden dat ze Frits allebei ‘de leider’ vonden. Die rolverdeling is spontaan ontstaan. Er is nog nooit een onvertogen woord gevallen – wat niet wil zeggen dat het doetjes zijn. Bovendien hebben we een familiestatuut, een dik dossier met daarin tientallen scenario’s voor situaties die in familiebedrijven voor een hoop ellende kunnen zorgen. Dat heb ik samen met de kinderen exact laten vastleggen. Wat dient er te gebeuren als een van hen zijn of haar aandelen wil verkopen of als er eentje naar Indonesië verhuist? Dat soort dingen.’

WAAR LET U ZOAL OP ALS U EEN JUMBO-WINKEL BEZOEKT?‘Lege schappen is een doodzonde in ons vak! En ik kijk hoe medewerkers met klanten omgaan. Als een klant vraagt waar iets ligt, dan moet je niet zeggen: derde links, tweede rechts of zoiets. Nee, je loopt keurig mee en wijst het aan.’

ZITTEN ER GRENZEN AAN DE GROEI?‘Ik zie ze niet. In de overgenomen Super de Boer-vestigingen hebben we een omzetstijging van 45% gerealiseerd. En in de overgenomen C1000-winkels gaat het ook goed. We blijven maar groeien. Dat blijft een ‘wow-factor’, waar we lol in heb-ben. Maar als mijn kinderen ook elke vijf jaar de omzet weten te verdubbelen, dan wordt Nederland op een dag te klein.’

U BANKIERT AL VELE JAREN BIJ VAN LANSCHOT. DAT BEVALT KENNELIJK GOED? ‘Een jaar of tien geleden ontmoette ik hier op de golfbaan Jac Bax, manager van de Special Clients Desk. Er was meteen een klik. Sindsdien geeft hij mij zeer regelmatig adviezen over

mijn beleggingsportefeuille. Daar luister ik graag naar. Het komt sporadisch voor dat ik niet naar hem luister – ach, ik denk het soms beter te weten. Maar er bestaat een groot onderling vertrouwen en ik vind dat hij zich erg goed inleeft in mijn manier van denken en doen. Over het rendement mag ik niet klagen, en dat is in deze tijd best bijzonder.’

DENKT U WELEENS AAN EEN WELVERDIEND PENSIOEN? ‘Ik voel me nog als een vis in het water. Elke ochtend om 07.00 uur bekijk ik de omzetten van de vorige dag en vergelijk die met voorgaande jaren. Er valt me dan altijd wel iets op en daar wil ik dan graag het fijne van weten. Ik leef bovendien nog steeds in de veronderstelling dat mijn kinderen mijn adviezen en mening op prijs stellen.’

Special Clients DeskDe Special Clients Desk van Van Lanschot bestaat uit een team van senior beleggingsadviseurs voor de actieve belegger met een belegbaar vermogen vanaf € 2 miljoen. Zij adviseren en begeleiden proactief met directe lijnen naar strategen, analisten en bestuurders en kunnen u voorzien van creatieve en afwijkende beleggingsideeën. De adviesfrequentie wordt naadloos op uw behoefte afgestemd. U geniet als actieve belegger een ruime bewegingsvrijheid en wordt niet beperkt in uw beleggingskeuzes. Voor meer informatie kunt u bellen met Van Lanschot, Special Clients Desk, 073 548 85 52.

‘Als mijn kinderen ook elke vijf jaar de omzet weten te verdubbelen, dan wordtNederland te klein’

Karel van Eerd samen met zijn bankier Jac Bax op zijn golfbaan in Nistelrode.


BELEGGEN

28 PurSang 2 | 2013

Een cliënt ontvangt elk kwartaal een Vermogensbeheer-rapportage. Wat hee� Van Lanschot Bankiers drie maanden lang met uw vermogen gedaan en wat hee� dat opgeleverd? In deze rubriek lichten we telkens enkele termen uit een rapportage toe.

UitgelichtTEKST Hans Verstraaten

Onder alternatieve beleggingen vallen bij Van Lanschot hedgefondsen. Het belangrijkste

kenmerk van de meeste hedgefondsen is de beperkte samenhang van hun resultaten met de rendementen op de

meer traditionele beleggingen zoals aandelen en obligaties. Hedgefondsen maken geen gebruik van een obligatie- of aan-delenindex als maatstaf voor hun prestaties, maar richten zich op het behalen van absolute positieve rendementen. Er zijn veel ver-schillende hedgefondsen met verschillende strategieën, variërend van aandelen tot obligaties met zeer lage kredietwaardigheid tot grondstoffen. Het is ook mogelijk om te beleggen in een fund of hedge funds. Dit investeert in een aantal verschillende

hedgefondsen. Door de brede spreiding is het risico van een fund of hedge funds meestal lager dan wanneer

u belegt in één enkel hedgefonds. In uw por-tefeuille wordt belegd in fund of hedge

funds.

Alternatieve beleggingen

Actieve allocatie Uw portefeuille wordt beheerd met een langetermijnvisie, maar de financiële omgeving verandert steeds en ook dusdanig snel dat Van Lanschot gedurende het jaar de verdeling over bijvoorbeeld aandelen of obligaties daaraan zou willen aanpassen. Deze aanpas-sing gebeurt vanaf 1 januari via een innovatief beleggingsfonds in de vermogenscategorie Actieve Allocatie: het Allocation Fund. Hier-mee worden wijzigingen op basis van Van Lanschots visie snel en efficiënt uitgevoerd. Overigens ge-beurt actieve allocatie alleen in de portefeuilles met overwegend actief beheerde beleggingsfondsen.

Obligaties High YieldDit zijn obligaties waarvan niet alleen het verwachte rende-ment (de yield) hoog is; ook het risico is relatief hoog. Dit kunnen bedrijfsobligaties zijn van relatief laag- gewaardeerde bedrijven, maar in dit geval zijn het beleg-gingen in staatsobligaties van opkomende landen (het zoge-naamde Emerging Market Debt). Die hebben een hoger verwacht rendement dan die van landen als Duitsland, Nederland en de VS. Maar als gezegd: het risico is dan ook navenant.

PS2_28-29 UITGELICHT.indd 28 12-06-13 14:01

BELEGGEN

PurSang 2 | 2013 29

Een rating, ook wel kredietstatus of kre-dietbeoordeling genoemd, is een oordeel over

de kredietwaardigheid van de uitgever van een obli-gatie door kredietbeoordelaar. Een rating wordt toegekend

door een daarin gespecialiseerd bedrijf. De grootste ratingbu-reaus zijn Moody, Standard & Poors en Fitch. Het toekennen van

een rating gebeurt na een (vaak omvangrijk) initieel onderzoek, en er is een jaarlijkse herhalingstoets. In geval er op enig moment twijfels ontstaan of een toegekende rating nog correct is, wordt aangekondigd dat de rating aan herziening is onderworpen. De ratings lopen uiteen van ‘uitzonderlijke kwaliteit’ (aangeduid als AAA), aanvaardbare kwaliteit (aangeduid als BBB) tot zeer

zwak (aangeduid als CCC of lager). Lang waren er in Europa al meer dan tien landen met een AAA-rating, maar door

de Europese schuldencrisis is dit aantal momenteel gedaald tot vier (Nederland, Oostenrijk, Fin-

land en Duitsland).

Ratings

RetrocessiesEen retrocessie is een vergoeding die Van Lanschot vaak ontvangt van fondsbeheerders. Van Lanschot ontvangt deze vergoeding over het vermogen dat door cliënten van Van Lanschot is belegd in de beleggingsfondsen van die fondsbeheerder. De retrocessies ontvangt Van Lanschot als vergoeding voor marketing en research en voor werkzaam-heden in het kader van informatieverstrekking aan cliënten over de beleggingsfondsen. Aan cliënten van Vermogensbeheer vergoedt Van Lanschot de retrocessies terug.

BenchmarkEen benchmark wordt gebruikt om de prestaties van een vermogensbeheerder te vergelijken met een bepaalde objectieve maatstaf. De keuze voor een benchmark vormt een onderdeel van het ‘beleggings-mandaat’: de set afspraken over de wijze waarop een vermogensbeheerder zijn werk zal doen. Een voorbeeld van een benchmark voor aandelen is bijvoorbeeld de AEX-index. Dit is een mandje van 25 aandelen van grote Nederlandse beursgenoteerde bedrijven. Tegen-woordig wordt vaker een breder gespreide benchmark gebruikt. Van Lanschot hanteert voor de categorie Aandelen een gewogen benchmark die bestaat uit 50% MSCI Europe en 50% MSCI World. Naast een benchmark voor aandelen hanteert Van Lanschot ook benchmarks voor obligaties en indien u daarvoor kiest, alternatieve beleggingen. Afhankelijk van het risicopro-fiel dat is gekozen worden deze benchmarks gewogen, zodat hiermee ook een benchmark voor dat risicopro-fiel kan worden berekend.

Dit artikel betreft een fictieve portefeuille.

PS2_28-29 UITGELICHT.indd 29 12-06-13 14:01

30 PurSang 2 | 2013

BELEGGEN

Bewolkt met opklaringen

Florissant is het economische klimaat nog niet. Maar de kans op zonnige perioden neemt toe. Aandelen gedijen goed bij dit weertype, meent Luc Aben, hoofdeconoom van Van Lanschot Bankiers.

tekst Jan Smit illustratie Gracia Lam, portret Patrick Verbeeck

PS2_30-33 INTERVIEW_ABEN.indd 30 12-06-13 14:02

BELEGGEN


32 PurSang 2 | 2013

BELEGGEN

LichtpuntjesNee, jubelen over het economische klimaat, dat doet de hoofdeconoom van Van Lanschot nog niet. Hij ziet wel licht-puntjes. Ook op macro-economisch gebied. De Verenigde Staten, de locomotief van de wereldeconomie, stevenen dit jaar af op een groei van ongeveer 2%. ‘Is dat fantastisch? Nee. Maar het is wel goed. Zeker in het licht van de automa-tische overheidsbezuinigingen die sinds begin dit jaar van kracht zijn, omdat de Amerikanen er maar niet in slagen te komen tot een nieuw bezuinigingsakkoord.’ Aben is voorzich-tig optimistisch over de Amerikaanse economie. De hoofd-econoom wijst op het aantrekken van de kredietverlening waardoor bedrijven weer meer gaan investeren. De banen-groei lijkt daarentegen wat af te nemen. ‘Wij gaan ervanuit dat deze trein in een rustig tempo blijft doorrijden,’ stelt hij.China blijft het ook goed doen met een verwachte groei van 7,5% tot 8%. Teleurstellende cijfers, vinden sommige beleg-gers. Daar is de beleggingsstrateeg het duidelijk niet mee eens. ‘Twee jaar geleden, toen er nog sprake was van een onstuimige groei, zei iedereen: we hopen op een zachte landing met meer interne groei en minder staatsinmenging. Dat zien we nu allemaal gebeuren. Zelfs de yuan, de Chinese munt, krijgt wat meer ruimte. Dan moet je nu niet klagen. Te snelle hervormingen kunnen het hele systeem ontwrichten. Dat is slecht voor de Chinezen en ook voor ons.’Aben is mild. Zelfs de ontwikkelingen binnen de eurozone kunnen hem in zekere mate bekoren. Hij heeft lof voor de maatregelen van de ECB. Zonder er ook maar een euro aan te spenderen (!) hebben de Outright Monetary Transactions (OMT), het ECB-programma voor het opkopen van obligaties in landen met hoge schulden, hun werk gedaan. De rente op Spaanse en Italiaanse staatsobligaties is fors gedaald. Tot lagere krediettarieven hebben de maatregelen echter nog niet geleid, omdat de banken in deze landen huiverig zijn voor nieuwe stroppen.De econoom houdt het daarom voor mogelijk dat Mario Draghi, president van de ECB, binnenkort een nieuw konijn uit zijn hoge hoed tevoorschijn tovert. Een maatregel die banken meer vertrouwen moet geven, iets in de garantiesfeer zou bij-voorbeeld kunnen. Aben: ‘Wil je de economie echt stimuleren, dan moet de rente op kredieten lager zijn dan het niveau van je economische groei plus je inflatie. Dat is een wetmatigheid. In een land als Spanje is daarvan nog geen sprake.’

japan: sLeeping beautyCyprus is een ander lichtpuntje binnen de eurozone, vindt Aben. Voor het eerst sinds het uitbreken van de eurocrisis draait niet meer alleen de overheid op voor de sanering van noodlijdende banken, De Cypriotische aanpak geeft lucht aan de plannen voor de oprichting van een bankenunie, het plan om alle landen binnen de eurozone mee te laten betalen als er weer een grote bank in de problemen komt. Als aandeel-, obligatie- en depositohouders ook moeten bloeden, zullen sterke landen binnen de eurozone eerder ja zeggen tegen zo’n bankenunie. Immers, dan kunnen de kosten over meer partijen worden uitgesmeerd, redeneert Aben.De discussie over een bankenunie zou volgens de econoom

‘Zelfs de langste reis

begint met de eerste stappen’

ubelende berichten in de financiële media. Op Wall Street heeft de Dow Jones-index onlangs voor het eerst de magische grens van 15.000 punten doorkliefd. Ook op de andere toonaan-gevende beurzen blinken de aandelenkoersen uit. In de reële economie daarentegen is van euforie nog geen sprake. Zeker niet binnen de eurozone. De werkloosheid stijgt, de economi-sche groei stagneert – veel landen stevenen dit jaar zelfs af op krimp – en het aantal bedrijven

dat failleert, breekt maand op maand records. Leven beleggers in een parallel universum? Of is de discre-pantie tussen de financiële wereld en de economische werkelijkheid kleiner dan de cijfers willen doen geloven? ‘Er is wel degelijk een duidelijke correlatie,’ vertelt Luc Aben, hoofdeconoom van Van Lanschot Bankiers. ‘Maar dat geldt niet zozeer voor de korte termijn. Daar spelen andere facto-ren mee, zoals het genereuze geldbeleid van de Europese Centrale Bank (ECB). Daardoor worden beleggers gedreven richting aandelen en bedrijfsobligaties.’Aandelen mogen het dan al een tijdje goed doen, ze zijn nog steeds koopwaardig, voegt Aben toe. ‘Kijk je naar de risico-premies, dan zitten we bijna op het dubbele van het niveau waarop aandelen interessant worden. Dat geldt voor Europa en voor de groeilanden.’ Van belang daarbij volgens Aben: de bedrijfsresultaten stellen niet teleur. Aan die resultaten liggen echter vooral saneringen en andere kostenverminderingen ten grondslag. Om structureel goed te kunnen blijven presteren, moeten de inkomsten volgens hem omhoog.

J


PurSang 2 | 2013 33

BELEGGEN

de komende maanden wel eens kunnen oplaaien. Over een paar maanden verhuist het bankentoezicht vanuit de nationale centrale banken naar de ECB. Aben acht de kans reëel dat die Europese toezichthouder de teugels aantrekt. Dit zou de roep om een Europees vangnet opnieuw luider doen klinken. Bemoedigend vindt de hoofdeconoom de verminderde druk op de eurolanden om extra te bezuinigen. Koste wat kost vasthouden aan de eerder vastgestelde normen kan funest zijn, meent hij. Maar deze landen moeten die extra ruimte dan wel gebruiken voor nieuwe hervormingen waar de economie op de lange termijn baat bij heeft. Maatregelen op het gebied van bijvoorbeeld de woningmarkt, pensioenen en de zorg – allemaal domeinen die substantieel hebben bijgedragen aan de stijgende staatsschulden.Een andere economische grootmacht met potentie is volgens Aben Japan. Best mogelijk dat deze sleeping beauty binnen-kort uit een al twintig jaar durende deflatiedip ontwaakt. Net als de Amerikaanse Federal Reserve koopt de Japanse cen-trale bank massaal staatsleningen op. Dat kan de inflatie en de consumptie aanwakkeren. Door de koersdaling van de yen krijgt ook de export de wind in de rug. Allemaal veelbelovend, vindt de hoofdeconoom. ‘Het is niet de eerste keer dat de Japanners de economie een impuls proberen te geven, maar dit plan wekt hoge verwachtingen.’

‘Dijsselbloem-gevaar’‘De mogelijkheid van een economische opleving heeft Van Lanschot doen besluiten weer mondjesmaat wat Japanse aandelen in de modelportefeuille op te nemen. Zoals gezegd: het beleggingsklimaat voor aandelen is sowieso goed,’ vindt Aben. Voor Europese aandelen en aandelen van bedrijven in de groeiregio’s is de risicopremie al voldoende en door het overschot aan liquiditeiten kunnen de koersen de komende maanden verder stijgen. Mogelijk is er zelfs sprake van een zichzelf versterkend effect, denkt hij. In de financiële wereld wordt al gesproken van the great rotation, het rotatie-effect dat optreedt als beleggers in groten getale switchen van vastrentende naar variabele waarden.Mocht de economie in de tweede helft van dit jaar wat aan-trekken, dan gaat Van Lanschot de positie in aandelen mo-gelijk iets verder uitbouwen. De eerste voortekenen van zo’n

opleving signaleert Aben al. Uitzendbureaus zien de arbeids-markt in Zuid-Europa weer voorzichtig aantrekken. ‘Een flauw schijnend lichtje,’ aldus Luc. ‘Maar zelfs de langste reis begint met de eerste stappen.’ Amerikaanse aandelen zijn volgens de bank momenteel neutraal gewaardeerd.Staatsobligaties blijven uit de gratie bij Van Lanschot. Met uit-zondering van schuldpapier van groeilanden in lokale valuta. Tegenover bedrijfsobligaties staat de bank momenteel vrij ambivalent. Het extra rendement is nog net voldoende om deze obligaties aan te houden, maar als het rendement nog iets verder daalt, gaat de bank winst nemen. De risico’s zijn toegenomen, zeker voor wat betreft obligaties van banken en andere financials. Aben noemt dat het ‘Dijsselbloem-gevaar’: de kans dat obligatiehouders moeten meebetalen als er op-nieuw banken in de problemen komen.

inflatiegevaar weggeëbDAanleiding om weer een groter deel van de portefeuille in grondstoffen te investeren, ziet Aben evenmin. ‘We zitten daar neutraal in vanwege de noodzaak tot diversificatie. Willen we die positie ophogen, dan moet de economie fors groeien.’ China was volgens Aben de motor van de onstuimige grond-stoffenmarkt. Doordat de Chinezen meer consumeren in plaats van investeren, is die motor weggevallen. De dalende goudprijs is in dit opzicht illustratief. Uit angst voor horrorsce-nario’s stapten veel beleggers de afgelopen jaren in goud. Ook de inflatie geeft volgens hem vooralsnog geen aanleiding weer in goud en andere edelmetalen te stappen. ‘Zolang het gedrukte geld niet rolt, komt er geen inflatie,’ besluit Aben. ‘De grondstoffenprijzen, de lonen, de consumptie: alles daalt. Dus ik zie niet in waar die inflatie vandaan moet komen.’

Volg Luc Aben via zijn blog op www.vanlanschot.com of op Twitter: @Luc_Aben


S c h o o n h e i d v r a a g t o n d e r h o u d

Als trotse eigenaar van een Rapsody wilt u op ieder gewenst

moment zorgeloos kunnen genieten van uw jacht. Rapsody

Yachts heeft daarom een Service Centre om al uw zorgen

uit handen te nemen. De werkzaamheden die wij verrichten

kunnen variëren van lakwerk, tot technisch onderhoud,

tot het regelen van een (winter)stalling. Goed onderhoud

is immers een waardevermeerdering van uw Rapsody.

Hierbij nodigen wij u van harte uit om vrijblijvend contact

op te nemen met het Rapsody Yachts Service Centre.

Zie voor meer informatie: rapsody.nl/service

Rapsody Yachts werkt ondertussen aan meer schoonheid.

Dit jaar worden twee nieuwe modellen onthuld: de R32

en de R38. Van deze laatste wordt hierboven een tipje van

de sluier opgelicht. Op rapsody.nl vindt u meer informatie

over deze schitterende nieuwe jachten.

Maak uw iPhone 5 nog stijlvoller en schokbestendiger met een exclusieve cover

van Rapsody. Als eigenaar van een Rapsody ontvangt u hem gratis.

Check rapsody.nl/iphone

It Bûtlân 13, 8621 DV Heeg • T +31(0)515-44 23 27 • F facebook.com/rapsodyyachts • E [email protected] • www.rapsody.nl

20001136_rapsody_adv_pursang.indd 1 05-06-13 15:11

BELEGGEN

PurSang 2 | 2013 35

adidas wil nummer worden

te

kst

Han

s V

erst

raat

en

adidas op de beursSterke marktposities, overtuigend margepotentieel en is aantrekkelijk gewaardeerd.Door decennia van investeringen in productinnovatie en marketing heeft adidas gebouwd aan een sterk merk. Daardoor is het nu de tweede grootste speler ter wereld. In de belangrijkste groeimarkten, China en Rusland, heeft adidas het grootste marktaandeel. Van Lanschot vindt dat de onderneming overtuigend margepotentieel heeft. Sinds 2009 stijgt de operationele marge gestaag. Nog altijd ligt deze vier procentpunt onder die van Nike (de sectorgenoot met de grootste gelijkenis). Wij verwachten verdere margegroei door focus op operationele efficiëntie en een verschuiving van omzet naar regio’s met een hogere marge. Bovenal vinden we het aan-deel aantrekkelijk gewaardeerd. Op basis van waarderingsratio’s (koers/winst, ondernemingswaarde/bedrijfsresultaat) is de onderne-ming goedkoper dan het gemiddelde van sectorgenoten (Nike, Puma, Asics). Ook heeft adidas op basis van verwachte kasstromen het meeste koerspotentieel van deze groep. Binnen dit segment heeft adidas onze absolute voorkeur.

Naamadidas (met een kleine a).

VestigiNgsplaatsHet Beierse Herzogenaurach, in de buurt van Neurenberg. Het stadje wordt in tweeën gesplitst door de rivier de Aurach. Aan de ene kant van de rivier bevindt zich adidas, aan de andere kant concurrent Puma.

geschiedeNisDe gebroeders Rudolf en Adolf Dassler begonnen in de jaren twintig van de vorige eeuw met de productie van sportschoe-nen. Voor en tijdens de oorlog werkten ze voor het Duitse leger, onder meer middels de productie van laarzen. Rudolf sloot zich aan bij de SS; dat althans dachten de Amerikaanse troepen die hem na de oorlog arresteerden. De informatie was overigens afkomstig van broer Adolf; het boterde al lange tijd niet tussen de twee broers.Rudolf besloot, in 1948, voor zichzelf te beginnen, met het – toen – twee strepen tellende merk Puma. Adolf noemde zich, om begrijpelijke redenen, niet langer Adolf maar Aldi en formu-leerde op basis van die voornaam en zijn achternaam zijn drie strepen tellende merk: adidas. De twee bedrijven bevochten elkaar nog net niet op leven en dood, al scheelde het af en toe weinig. Begin jaren zeventig bijvoorbeeld speelde het hele Nederlandse elftal op adidas-schoenen, minus die ene speler dan: Johan Cruijff, die werd gesponsord door Puma. Een lange strijd volgde: Puma dreigde het contract stop te zetten als Cruijff tijdens interlands met drie strepen zou verschijnen, adidas dreigde het contract met de KNVB te verscheuren als hij met twee strepen zou spelen. Puma won de strijd – Cruijff speelde op het WK ’74 met twee strepen – maar commercieel

bleef Puma steeds verder achter bij het snelgroeiende adidas.In die groei kwam echter langzaamaan de klad, zeker in de jaren tachtig, toen de wereldmarkt werd gedomineerd door Nike en Reebok. Pas begin jaren negentig kwam er weer schot in de zaak, dankzij een nieuwe CEO, de eerste van buiten de familie Dassler, zelfs van buiten Duitsland: de even deftige als ambitieuze Fransman Robert Louis-Dreyfuss, afgestudeerd aan de Harvard Business School. Hij verklaarde dat adidas onder zijn leiding eerst en vooral een marketing-bedrijf zou zijn met gesponsorde atleten als belangrijkste marketingtool. In 1995 ging het bedrijf naar de beurs. In 1996 sponsorde het maar liefst 6000 atleten tijdens de Olympische Spelen in Atlanta, onder wie 220 medaillewinnaars. In 2006 werd de officiële naam adidas AG.

adidas Versus NikeDe grootste sportschoenen- en sportkledingmarkt was en is de Verenigde Staten, waar het Amerikaanse Nike al decen-nialang marktleider is. Het wilde tot nu toe niet lukken om Nike te verslaan. Het leek even op te schieten in 2006, toen adidas Reebok overnam, toen de nummer 3 op de Amerikaanse markt. Maar anno 2013 is Nike nog steeds – substantieel – groter dan adidas. Niet alleen in de Verenigde Staten, maar wereldwijd. In geld uitgedrukt: Nike haalde in 2012 wereldwijd een omzet van ruim € 16 miljard, adidas bleef steken op € 13 miljard. Beide merken blijven groeien, ook tijdens deze crisis-jaren, maar Nike iets sneller dan adidas.De strijd tussen de twee wordt niet alleen gestreden via sponsorcontracten en marketingcampagnes, maar ook met steeds geavanceerdere materialen en technieken waarmee de schoenen worden gemaakt. Maart dit jaar kwam adidas met de Energy Boost, een sportschoen die (claimt het merk althans) soepeler en beter loopt dan welke Nike-sportschoen dan ook. Adidas wil er dit jaar één miljoen paar van verkopen in de Verenigde Staten en, nog ambitieuzer, binnen vijf jaar de nummer 1 zijn in de VS – en in de wereld.

In deze rubriek komt telkens een bedrijf aan bod waarvan het aandeel door Van Lanschot goed gewaardeerd wordt.

PS2_35 INDRUKWEKKEND AANDEEL.indd 35 17-06-13 14:01

36 PurSang 2 | 2013

CLIËNTEN

Directe buurman van Decos is het Europees ruimtevaartcentrum ESA-ESTEC, vooral sinds de langdurige tweede ruimtereis van André Kuipers niet onbekend in Neder-land. Het gebouw van Decos lijkt een groot ruimteschip gesitueerd in een maanland-schap. De Marslander Spirit zie je met enige

fantasie zo voorbij rijden. Dat is ook precies de gedachte ge-weest achter de opdracht aan INBO-architecten. Het gebouw weerspiegelt het innovatieve denken van Paul Veger, die zich nergens enige beperking heeft opgelegd. Met plezier heeft hij alle gebruikelijke architectonische uitgangs punten genegeerd.

‘Ruimteschip’ Decos heeft de toekomst in huis

Op het Space Business park te Noordwijk lijkt de toekomst verbazend dichtbij. Zeker in het gebouw van Decos, dat bedrijven hoogwaardige technische oplossingen levert. Eigenaar Paul Veger verzorgt de rondgang voor Petra Goddijn, private banker van kantoor Leiden, en de auteur.

TEKST Edwin van Dongen PORTRET Hermien Lam

FOT

OG

RA

FIE

Ger

ard

van

Bee

k

Paul Veger

PS2_600_WISSELSPREAD.indd 36 12-06-13 14:29

PurSang 2 | 2013 37

CLiËNTEN

Doel van het ontwerp: doelmatigheid, duurzaamheid en transparan tie. Belangrijke elementen zijn ruimte en licht. Witte vloeren, grote glazen scheidingswanden, witte trappen met glazen leuningen en veel, hoofdzakelijk draadloze, apparatuur. Om het interieur niet te statisch te maken zijn er veel planten. Niet gewoon in klassieke plantenbakken, maar hoofdzakelijk welig groeiend onderuit witte bakken die aan het plafond hangen. En dan zijn er de wanden – die lopen schuin, allemaal.

Duurzaam en DoorDachtDe gedachte achter het schuin lopen van de wanden? Duur-zaamheid. Niemand mag in dit pand kasten neer kunnen zetten om dossiers of ander papierwerk op te slaan. Paul Veger: ‘Mijn bedrijf heeft het papiergebruik met 95% gere-duceerd. De thema’s efficiency en duurzaamheid zijn hier extreem ver doorgevoerd. Dat concept bieden we ook onze klanten aan. Bij minder papiergebruik functioneert een be-drijf of organisatie merkbaar effectiever. Gemeenten zijn na invoering van ons systeem sneller en efficiënter gaan werken. Daardoor verbeterde hun besluitvorming drastisch.’De bezoekers komen langs een wit plateau. Hierop ligt een grote meteoriet, gevonden in de Argentijnse regio Campo del Cielo en gedoopt tot ‘meteorite Formosa’. De meteoriet is zo geplaatst dat wanneer de zon op 21 juni rond 13.44 uur op zijn hoogste punt staat, het volle licht erop valt vanuit een schuin raam in het plafond. Het gesprek gaat verder over innovatief denken en werken. Zo is er een vergaderzaal met een statafel, hetgeen uitnodigt tot kort en bondig vergaderen. Paul Veger: ‘Eerlijk gezegd is deze zaal tot nu toe het minst in gebruik. Aan sommige zaken moet je wennen. Elke vergaderruimte heeft aan de buitenkant een elektronische tablet. Vanuit Outlook boek je de ruimte. is deze niet in gebruik, dan kun je direct zelf reserveren via het touchscreen van de tablet. Efficiënter gebruik, waardoor minder ruimtes nodig zijn.’

Langzame koffieZelfs over koffiepauzes is hier nagedacht. in een centrale ruimte beneden, ‘Starbucks’ genaamd, staat een apparaat dat extreem langzaam koffie zet, zij het wel bijzonder goede. Het dwingt mensen contact met elkaar te leggen. Lang niet alles werkt nog zoals ze het zich bij Decos had-den voorgesteld, vertelt Paul. ‘Maar dat hoort bij innovatie, learning-by-experience. Een witte gietvloer is mooi, maar niet erg praktisch. Bovendien plakt de vloer door een hinderlijke productiefout. Verder maakte de crisis het lastiger om krediet te krijgen voor de bouw. De negen maanden vertraging heb-ben we dankbaar gebruikt om het concept nog verder uit te werken. Daardoor konden we onder het geplande budget bouwen.’

actief in inDiaZo zou je nog bijna vergeten de activiteiten van het bedrijf te bespreken. Pauls rechterhand Moniek Hop wijst de bezoekers op een grote elektronische kaart van Nederland. ‘Kijk, hier zie

je waar het wagenpark zich bevindt. Daar werkt iemand thuis, in Amsterdam is een vergadering, kortom een uniek car-track-systeem. Per auto kunnen we zien of de bestuurder zuinig rijdt en maandelijks publiceren we wie de minste brandstof heeft verbruikt; duurzaamheid ten top kortom. Er is een private button geïnstalleerd zodat we om de privacy te waarborgen niet kunnen zien waar iemand is als hij de auto privé gebruikt. Zakelijk hebben we afgesproken dat we de auto altijd volgen. Voor ons staan duurzaamheid en openheid op één lijn. Wij hebben niets te verbergen, dat verwachten we ook van onze medewerkers. Overigens is dit één van de grotere systemen die wij leveren aan cliënten. Over twee jaar moet het systeem gebruikmaken van Galileo, een Europees gps-satellietnetwerk, hetgeen de verbintenis met ESA-ESTEC verduidelijkt.’Verder bouwt Decos in india onder meer apps voor gebruik in de medische wereld, maar ook voor andere gebruiks-doeleinden. Dat gebeurt niet uit kostenoverwegingen op die plek, zegt Paul Veger. ‘in Nederland bestaat een gebrek aan technisch gekwalificeerd personeel en dat maakt het onmo-gelijk hier dergelijke producten te ontwikkelen. Daarginds heb ik 125 technisch hooggeschoolde medewerkers.’


38 PurSang 2 | 2013

CLiËNTEN

VeranderingenRobert Adolfse, senior banker bij Van Lanschot Bankiers: ‘Er is in de afgelopen tweeëndertig jaar wel veel veranderd in de financiële wereld. Dat geldt voor banken, die moeten na-denken over hoe ze de cliënt verder kunnen helpen, en ook voor andere business professionals, zoals accountants.’ Dat beaamt Tuinsma. Het vak is veranderd, meent hij. ‘Onder-nemingen worden met de dag complexer en het groeiende aantal regels waaraan accountants gebonden zijn maken het vak er niet leuker op. Zeker niet als politiek en pers je als accountant neersabelen, zoals de laatste jaren gebeurt. Een trieste ontwikkeling, vind ik, waarbij professionaliteit, vrijheid en creativiteit steeds meer in het gedrang komen. Je kunt je tijd beter besteden aan de echte risico’s dan aan al die regels en bijzaken. Accountants vinken zich tegenwoordig suf, je moet je aan tál van regels houden en er is weinig tijd meer voor spannende discussies.’ ‘Jezelf blijven,’ adviseert Bert Tuinsma, op de vraag van Robert Adolfse wat hij jonge accountants aanraadt: ‘Probeer binnen de kaders je eigen professionaliteit en eigen keuzes te volgen. Want het blijft een mooi vak en ik vind het na al die jaren ook wel weer logisch dat de jongere generatie het overneemt.’

genoeg in de pot?Voor business professionals zoals accountants en advocaten geldt meestal dat tijdens het werkende leven inkomen op den duur vermogen wordt. Stoppen ze, dan wordt het vermogen hun inkomen voor de daaropvolgende jaren. De uitgaven blijven de eerste jaren meestal gelijk en vanaf zeventig jaar gaan de meeste mensen minder uitgeven en kleiner wonen.

‘Kansen grijpen als ze zich voordoen’

Bert Tuinsma: ‘ik ging altijd met veel plezier naar mijn werk. ik heb mijn carrière niet precies uitgestippeld en heb zelfs nooit gesolliciteerd. Maar als er kansen voorbij- kwamen, greep ik ze, zoals toen ze mij van de universiteit plukten om bij Moret & Limperg te komen werken. Meestal besteedde ik de

helft van mijn tijd aan cliënten en de andere helft aan vaktech-nische ontwikkeling en implementatie. ik houd van research en modellen en bedenk graag handvatten voor hoe je in de praktijk met externe regels omgaat. Zo was ik betrokken bij de ontwikkeling van kwa liteitsstandaarden voor al onze internationale kantoren en heb ik leiding gegeven aan de implementatie van elektronische dossiervorming. Die nieuwe ontwikkelingen voerden me vaak voor kortere of langere tijd naar buitenlandse vestigingen in Toronto, Cleveland, Bangkok en Delhi. En door heel Europa. Daarnaast heb ik affiniteit met het onderwijs. ik geef graag les aan jonge mensen en heb bij Ernst & Young veel managers opgeleid.’

Een mooi beroep, accountancy, vindt Bert Tuinsma die onlangs gestopt is als partner bij Ernst & Young. ‘Ik heb altijd dingen gedaan die ik leuk vond en kansen gegrepen als ze zich voordeden.’ Met zijn bankier Robert Adolfse blikt hij terug op de voorbije tweeëndertig jaar - én vooruit, naar een nieuwe levensfase.

Drs. L. (Bert) F.G. Tuinsma RA (1953)HBS-B / Economie en accountancy, Rijksuniversiteit Groningen / Wetenschappelijk medewerker / Administratieve Organisatie, Rijksuniversiteit Groningen / Accountant/mede-werker Moret & Limperg, Groningen (1980-1989) / Partner (Moret) Ernst & Young, Rotterdam en Breda, (1989-2012) / Bert Tuinsma Advies, Auditing, Quality Reviews, Training, Education (vanaf 2012).


PurSang 2 | 2013 39

CLiËNTEN

‘Ik werd op mijn vijfendertigste partner

bij Ernst & Young,dus ik had ruim twintig jaar de tijd om mijn schaapjes op

het droge te krijgen’

‘Als je stopt, moet je dus weten of er genoeg in de pot zit,’ zegt Tuinsma. ‘ik werd op mijn vijfendertigste partner bij Ernst & Young, dus ik had ruim twintig jaar om mijn schaapjes op het droge te krijgen. Partners stoppen bij ons uiterlijk op hun zestigste. ik ben in 2007 naar Van Lanschot gestapt voor advies. Misschien had ik dat eerder moeten doen, maar ik dacht altijd: het komt wel goed.’Robert Adolfse vult aan: ‘Partners werken erg hard en hebben weinig tijd om hun eigen financiën te regelen. Als ze stoppen, vervallen bovendien veel dingen die ‘de zaak’ altijd regelde, zoals pensioenrechten, jaaropgave, fiscale aangifte, estate-planning, enzovoort. Wij adviseren daar graag bij. Geeft ons adviestraject jou genoeg rust voor de toekomst?’ ‘Mij wel,’ reageert Tuinsma. ‘Maar mijn vrouw nog niet hele-maal. ik ben in elk geval blij dat ik deze stap gezet heb en ik vind het contact heel plezierig.’Bij deze levensfase komt overigens meer kijken dan sommetjes maken, weet Adolfse uit ervaring. ‘Behalve de vermogensregie komt er ook een moment dat je je moet afvragen of je alles goed geregeld hebt voor de nabestaan-den. Zo bespreken we regelmatig met cliënten en hun familie-leden hoe alles voor later geregeld is.’

PlatformDe meeste ex-partners worden na hun pensioen geen tv-kijkers, weet Robert Adolfse. ‘Van Lanschot wil hen daarom een platform aanbieden, een netwerk van gelijkgestemden. Die ontmoeten elkaar bijvoorbeeld bij golftoernooien en een lunch op Prinsjesdag om de Miljoenennota te bespreken.’ Bert Tuinsma heeft in elk geval geen tijd voor programma’s

als Koffietijd. Als Adolfse hem vraagt of zijn werk zijn leven uitmaakte, antwoordt hij volmondig: ‘ik ging elke dag met veel plezier naar mijn werk. Nadeel is wel dat ik veel reisde en mijn vrouw en kinderen minder zag. Gelukkig gaf mijn vrouw me de kans om deze carrière te maken. En de familie ging soms ook mee.’inmiddels loopt zijn agenda alweer vol. Colleges geven aan Tilburgse accountancystudenten, examens afnemen bij de Erasmus Universiteit en de Universiteit van Amsterdam advi-seren bij een softwarebedrijf, quality reviews maken voor het NiVRA (Nederlands instituut van Registeraccountants), het voorzitterschap van de Stichting Zeker Online… Bert Tuinsma: ‘Het kwam allemaal vanzelf op mijn pad, ik ben er niet naar op zoek gegaan. ik had eigenlijk gedacht meer tijd te krijgen om te gaan zeilen. En om te reizen samen met mijn vrouw, als toerist in plaats van als zakenreiziger. Wie weet dit jaar.’ www.vanlanschot.nl/businessprofessionals

Bert Tuinsma (rechts) met zijn bankier Robert Adolfse.


BANCAIR

40 PurSang 2 | 2013

HET DILEMMA

In deze rubriek bespreken we telkens een herken-baar dilemma. Gerco Brandpreventie was na een sterke bloeiperiode toe aan een volgende stap. Dat plaatste de top van het bedrijf voor een lastige keuze: zelfstandig verder groeien, uitbreiden via een overname of een partner aantrekken? Het werd het laatste. Directeuren Danny van Goud-zwaard en Roy Monnichmann leggen uit waarom.

TEKST Annemarie van der Tuijn

Opschalen is een must, maar hoe doe je dat?

PS2_40-41 DILEMA GERCO.indd 40 12-06-13 14:11

BANCAIR

PurSang 2 | 2013 41

‘We zochten een investeerder die ons ruimte zou bieden’

Van bescheiden familiebedrijf tot marktleider in Nederland; Gerco volgt een evenwichtig groeipad. De onderneming ontwikkelt en pro-duceert brandwerende materialen en toepassingen voor zowel nieuwe als bestaande bouwwerken zoals kantoren, ziekenhuizen en gevan-genissen. Gerco dankt haar toon-aangevende positie onder meer aan

haar kwaliteitsbenadering: om de juiste toepassing van haar materialen te garanderen, verzorgt Gerco zelf ook de montage. Ondanks de crisis en de malaise in de bouw blijven de vooruitzichten positief, vooral omdat bestaande bouw-werken aan strenge brandveiligheidseisen moeten blijven voldoen. Maar biedt dat voldoende ruimte om de groeiambitie van Gerco te verwezenlijken?

Investeerder en klankbordDie vraag besprak de directie halverwege 2008 met huis-accountant PwC en dat betekende het begin van een gedegen heroriëntatieproces. Het doel: het uitbouwen van het producten- en dienstenpalet en expansie over de grens. Van Goudzwaard: ‘We hebben verschillende mogelijkheden afgewogen. Autonoom groeien was gegeven de marktont-wikkeling niet reëel. Ook een strategisch partnerschap met bijvoorbeeld een groot bouwbedrijf bleek geen optie. We zijn actief in een nichemarkt en lopen het risico te verzuipen in het volume van zo’n partner. Bovendien gingen we graag de uitdaging aan om onze positie vanuit onze nichekennis zelf-standig uit te bouwen. Dat betekende dat we op zoek moes-ten naar een investeerder die ons die ruimte zou bieden.’Het ging daarbij om meer dan een kapitaalinjectie, benadrukt Monnichmann. ‘In de voorbereidende periode met onze accountant hebben we een goed inzicht in onze organisatie gekregen. We hebben ons toen gerealiseerd dat we een deskundige partner aan boord moesten halen die ons zou kunnen ondersteunen bij het uitrollen van onze strategie. Het ging ons ook om een klankbord.’ ‘We namen eventuele toekomstige acquisities mee in het denkproces’, vult Van Goudzwaard aan. ‘Het leek ons om die reden verstan-dig om te kiezen voor een partner die daar zijn vak van heeft gemaakt.’

lange termIjnHet zoekproces leverde meerdere geïnteresseerde partijen op, maar de directeuren kozen voor Van Lanschot Participaties, een volle dochter van Van Lanschot Bankiers. Vooral op basis van de visie van de nieuwe partner, vertelt Van Goudzwaard. ‘Van Lanschot investeert met een visie voor de langere termijn; we hebben geen exitperiode afgesproken.

Van Lanschot wil optrekken met de groei van het bedrijf, zonder het over zijn toeren te laten draaien. Die verbonden-heid en ook het begrip voor onze organisatie en cultuur bevielen ons zeer. Het is per slot van rekening niet niks om een deel van je bedrijf uit handen te geven.’ Van Lanschot nam in april 2010 een belang van 40% in Gerco. Van Goudzwaard en Monnichmann hebben elk nog 27% van de aandelen in bezit (dat was 45%) en er is nog een medewerkersparticipatie van 6% (dat was 10%). Daarnaast is er een Raad van Commissarissen aangesteld. Van Goudzwaard: ‘Dat betekende voor ons een wat andere invulling van onze directietaken. Het is soms nog wennen, maar we hebben met deze stap naar verdere professionalise-ring de juiste keus gemaakt. We zitten met regelmaat met Van Lanschot aan tafel en dat is bijzonder prettig en positief.’

voorbereIdIngVan Goudzwaard en Monnichmann kijken tevreden terug op de transitie. ‘De samenwerking verloopt prima en we hebben er als directie erg veel van geleerd’, stelt Van Goudzwaard. ‘Je kijkt met andere ogen naar je organisatie en leert de sterke en zwakke punten kennen. Dat loont. En in een latere fase hebben we bijvoorbeeld de manier waarop wij periodiek aan Van Lanschot rapporteren met elkaar moeten afstemmen. Ook daar hebben we veel van opgestoken. Bovendien leverde het transitieproces ervaring en kennis op voor transacties of acquisities in de toekomst.’De Gerco-directeuren geven tot slot nog graag een wel-gemeend advies mee: beknibbel niet op de voorbereiding. ‘Wij hebben er veel tijd in gestoken, waardoor de transitie rus-tig en voorspelbaar is verlopen. Dat is belangrijk geweest voor de organisatie. De situatie is daardoor snel geaccepteerd.’

PS2_40-41 DILEMA GERCO.indd 41 12-06-13 14:11

BELEGGEN

44 PurSang 2 | 2013

De kunst van beleggen

bij een lage rente

De rente op staatsobligaties is historisch gezien nog erg laag, maar zal naar verwachting op de middellange termijn oplopen. Wat betekent dit renteklimaat voor het beleggingsbeleid van Van Lanschot Bankiers? Hoe speelt de bank in op het huidige lage renteniveau en de verwachte stijging?tekst Annemarie van der Tuijnfotografie Edwin Walvisch

PS2_44-47 ROND DE TAFEL2.indd 44 12-06-13 14:12

BELEGGEN

PurSang 2 | 2013 45

Begin deze eeuw zag het plaatje er heel anders uit: de rente die een belegger kreeg op een 10-jarige Nederlandse staatsobligatie bedroeg toen onge-veer 5,5%. Sindsdien is die rente gestaag gedaald tot om en nabij de 1,7% medio mei 2013. Dit komt ener-zijds door de matige economische groei en het feit dat de inflatie beperkt is gebleven. Daarnaast zijn beleggers

na het barsten van de internetzeepbel en het uitbreken van de kredieten schuldencrisis massaal op zoek gegaan naar veiligheid. Dit alles heeft geleid tot fors oplopende obligatie-koersen, vooral voor de als veilig te boek staande Neder- landse en Duitse staatsobligaties. Met andere woorden: beleggers in obligaties hebben over het algemeen mooie rendementen behaald. Dit zien we ook terug in het gemiddel-de rendement van circa 10%* dat Van Lanschot in 2012 heeft behaald in het inkomensgerichte en defensieve risicoprofiel, waarin relatief veel obligaties zijn opgenomen. Dit rendement was aanzienlijk hoger dan beleggers op basis van het alge-mene renteniveau zouden mogen verwachten en deed niet of nauwelijks onder voor het rendement van de profielen met meer risico.

Richting noRmale RenteniveausVan Lanschot verwacht dat de economische groei de ko-mende jaren matig zal blijven. Verder gaat de bank er in haar basisscenario vanuit dat de eurozone intact blijft. Deze twee elementen samen zullen de rente in de Europese kern- landen, waaronder Duitsland en Nederland, waarschijnlijk doen oplopen naar een ‘normaal’ niveau. Voor een 10-jarige Duitse staatsobligatie betekent dit dat de rente op de mid-dellange termijn naar schatting zal stijgen van circa 1,4% (per medio mei) richting 3%. Een ‘normaal’ niveau wil zeggen dat de rente is gebaseerd op de aannames ten aanzien van de economische groei en inflatie. Het drukkende effect dat de voorkeur van beleggers voor de ‘veilige havens’ had, zal naar schatting geleidelijk verdwijnen. Een hoger verwacht renteniveau heeft niet alleen gevolgen voor vastrentende markten, maar is ook van invloed op hoe Van Lanschot aankijkt tegen andere categorieën zoals aan-delen, gestructureerde producten en beleggingsfondsen. Vier specialisten van Kempen Capital Management, onderdeel van Van Lanschot, geven uitleg.

Van Lanschot vindt aandelen op dit moment aantrekkelijker dan obligaties. Dat komt mede door het effect van de lage rente op de waardering van deze beleggingscategorie, legt specialist aande-len Thierry Parihala uit. ‘We beoordelen de waarde-ring aan de hand van de risicopremie op aandelen. Dit is het verwachte rendement op aandelen min het verwachte rendement op obligaties. Dus hoe lager dit obligatierendement, hoe hoger de risicopremie en hoe aantrekkelijker het is om in aandelen te beleggen. In Europa bedraagt deze volgens ons nu 7%, wereldwijd 6,5%. Bij een risicopremie van 6% of meer zijn we positief over de waardering van aande-len. In combinatie met de twee andere factoren die onze beleggingsverdeling bepalen, de economische cyclus (licht positief) en het sentiment (neutraal), zorgt dit ervoor dat we momenteel een voorkeur hebben voor aandelen.’De lage rente heeft ook een effect op bedrijfsniveau, omdat bedrijven op de obligatiemarkt kunnen lenen tegen een lage vergoeding. ‘Dit vertaalt zich onder de streep in een hogere winst. Daarbij is het gezien de lage rente niet erg aantrekkelijk om geld liquide te houden. Sommige bedrijven gebruiken het daarom om eigen aandelen in te kopen. Dit heeft een positief effect op de winst per aandeel. Andere bedrijven keren de winst uit als dividend. Daardoor ligt het dividendrendement op Europese aandelen nog boven het langetermijngemiddelde, ook al zijn Euro-pese aandelenmarkten over de eerste maanden van 2013 fors gestegen. Kortom, ook op dit niveau heeft de lage rente een gunstig effect op onze aandelen-beoordeling.’

Een voorkeur voor aandelen


BELEGGEN

46 PurSang 2 | 2013

Naast de traditionele beleggingscategorieën kennen we alternatieve beleggingen, waaron-der hedgefondsen. ‘In een markt gekenmerkt door lage rentestanden vinden wij dit soort fondsen een kansrijke belegging,’ aldus Ralph Engelchor, specialist beleggingsfondsen. ‘Op de eerste plaats is de risicorendementverhouding van hedgefondsen interessant. Wij verwachten op de lange termijn een rendement van 5,5%* op jaarbasis, waarbij het his-torisch risico van hedgefondsen tussen dat van obli-gaties en aandelen ligt. Het rendementspotentieel wordt mede bepaald door de flexibiliteit van hedge-fondsen. Zo kan een manager van een hedgefonds beleggen in koopwaardige aandelen en tegelijk inspelen op een koersdaling van een ander aandeel. Dit levert twee bronnen van potentieel rendement op. De meeste traditionele aandelenfondsen hebben die flexibiliteit niet.’Daarnaast zorgt de toevoeging van hedgefondsen aan een traditionele beleggingsportefeuille voor spreiding en dat verlaagt het totale portefeuillerisico. Dit komt doordat deze fondsen ook beleggen in niet-traditionele beleggingscategorieën, waardoor ze een ander type risico in de portefeuille kunnen opnemen.‘Beleggers in hedgefondsen moeten wel rekening houden met een beperkte liquiditeit: dagelijks in- en uitstappen is niet mogelijk. Dit komt doordat som-mige hedgefondsstrategieën ‘illiquide’ zijn en tijd nodig hebben om het volledige rendementspoten-tieel te benutten.’ Van Lanschot adviseert cliënten te beleggen in fund of hedgefunds, fondsen die uit meerdere gespecialiseerde hedgefondsen bestaan. Fund of hedgefunds zijn beter verhandelbaar en voorkomen een te grote afhankelijkheid van een enkele hedgefondsmanager. De kosten van fund of hedgefunds zijn wel hoger.

Belegt u hoofdzakelijk in obligaties, dan is de stap naar aandelen wellicht (te) groot of niet mo-gelijk. Bijvoorbeeld omdat u niet zo veel risico kunt of wilt nemen. Gestructureerde producten kunnen dan uitkomst bieden: het risico ligt veelal tussen dat van aandelen en obligaties in. ‘Sommige van deze producten bieden de mogelijkheid om een hoofdsom veilig te stellen,’ zegt analist structu-red products Jurgen van Wijngaarden. ‘Dat is dus vergelijkbaar met een vastrentende belegging. Het verschil is dat we daarnaast de rentevergoeding op de lening, de coupon, actief inzetten. We beleggen de coupon bijvoorbeeld in aandelen, omdat we nu positief zijn over deze beleggingscategorie. Cliënten kunnen kiezen uit aandelen uit verschillende regio’s. Zo combineren we de voordelen van obligaties en aandelen in één beleggingsoplossing.’De huidige lage rentevergoeding maakt gestructu-reerde producten juist nu interessant, benadrukt Van Wijngaarden. ‘We ruilen de vaste rentevergoeding op obligaties in voor een kans op een extra rendement op aandelen. Bij een coupon van bijvoorbeeld 6% of 7% levert een belegger hier relatief veel voor in. Dat noemen we de opportunity cost. Nu de coupon in de regel 2% of minder bedraagt, is het verwachte rendement lager, maar blijft ook de opportunity cost relatief beperkt. Dat maakt dit soort producten juist nu een aantrekkelijk alternatief voor obligaties.’

Hedgefondsen: spreidingsalternatief

Gestructureerde producten: tussenoplossing


BELEGGEN

PurSang 2 | 2013 47

‘Vastrentende beleggers

hebben een mooie

periode achter de rug.

En daarmee al een deel

van het toekomstige

rendement ontvangen’

Obligatieanalist Ellen Engelhart windt er geen doekjes om: vastrentende beleggers hebben een mooie periode achter de rug en daarmee al een deel van het toekomstige rendement ontvangen. Het huidige lage renteniveau én de verwachte rente-stijging maken de vooruitzichten voor de komende jaren minder florissant. ‘Vandaar dat we de weging van obligaties in de portefeuille waar mogelijk gering houden. Als we vanwege het risicoprofiel van een belegger in obligaties beleggen, doen we er alles aan om de impact van een mogelijke rentestijging in te dammen. Zo beleggen we relatief weinig in staatsobligaties. We geven de voorkeur aan solide bedrijfsobligaties, aangevuld met obligaties van op-komende landen. Deze categorieën geven een iets hoger rendement dan staatsobligaties en zijn nog redelijk gewaardeerd.’Op de tweede plaats houdt Van Lanschot de ren-tegevoeligheid van de obligatieportefeuille relatief beperkt. Dat zorgt voor minder koersverlies bij een stijging van de rente. Engelhart verduidelijkt dit met een voorbeeld van een Nederlandse staatsobligatie die afloopt in 2023. ‘Deze lening heeft een gewogen gemiddelde looptijd, ofwel een rentegevoeligheid van ongeveer negen jaar. Als de rente met één pro-centpunt stijgt, daalt de koers van deze obligatie met negen procentpunt. In ons basisscenario gaan we uit van een grotere rentestijging, waarbij het nega-tieve koerseffect dus nog sterker zou zijn. Bij een lagere rentegevoeligheid is ook de koersdaling min-der groot. De keerzijde is dat een belegger minder profiteert als de rente daalt. Gezien het huidige lage niveau is het neerwaartse risico bij een rentestijging echter veel groter dan het opwaarts potentieel bij een dalende rente.’

Benieuwd naar welke vorm(en) van beleggen het beste bij u past? Maak dan een afspraak met uw adviseur.

Obligaties doen een stapje terug

*De

waa

rde

van

uw b

eleg

gin

g ka

n flu

ctue

ren.

In h

et v

erle

den

beh

aald

e re

sulta

ten

bie

den

gee

n g

aran

tie v

oo

r d

e to

eko

mst

.


BELEGGEN

48 PurSang 2 | 2013

Het Londense BlueBay investeert in Europese staats-obligaties, onder meer voor vermogensbeheerrelaties van Van Lanschot Bankiers. Fondsmanagers Mark Dowding en Russel Matthews van BlueBay leggen het belang uit van financiële kennis van de markten, maar vooral ook van politieke, bestuurlijke kennis. Alleen dan kun je relevante patronen ontdekken.

tekst Hans Verstraaten fotografie Nick DimblebyM

EET

THE

M

AN

AGER

S

Mark Dowding (l) en Russel Matthews

PS2_48-51 MEET THE MANAGER.indd 48 12-06-13 14:14

BELEGGEN

PurSang 2 | 2013 49

Mark Dowding en Russel Matthews zitten niet de hele dag achter hun computers te analyseren hoe de obli-gatiemarkten zich ontwikkelen. Soms zitten ze aan tafel met politici en hoge ambtenaren. Zoals begin 2012, in Ber-lijn. De toestand was ernstig. De Duit-

sers waren dusdanig gefrustreerd over wat er in Griekenland gebeurde dat ze speculeerden over het vertrek van dat land uit de Eurozone. En dat zou, wisten Dowding en Matthews, dramatische gevolgen hebben voor de Europese markten en economieën. Samen met collega’s uit de financiële markten praatten ze in op de politici en hoge ambtenaren en deden een ernstig beroep op hen. Ze wilden drastische, impulsieve besluiten voorkomen; dat zou alleen nog maar voor meer onrust en instabiliteit zorgen. ‘Het was interessant om te zien,’ zegt Mark Dowding, ‘dat halverwege 2012 het tij begon te keren. Politici en hoge ambtenaren wilden niet langer Grieken-land uit de Eurozone verwijderen, hoogstens misschien dat de Grieken wat pijn zouden voelen. Maar de overheersende ge-dachte kwam erop neer dat de Eurozone hoe dan ook verder moest met Griekenland. Een hele opluchting voor ons.’

SucceSformuleEr was een tijd dat specialisten in staatsobligaties een niet al te spannend bestaan leidden, in tegenstelling tot bijvoorbeeld hun collega-aandelenspecialisten. Die tijd is alweer jaren voor-bij. Sinds de kredietcrisis, gevolgd door de Eurocrisis, hebben Mark Dowding en Russel Matthews never a dull moment. Beiden hebben jarenlange ervaring met de handel in vooral Europese staatsobligaties en scoren daar zeer goed mee. Sinds zij eind 2010 het fonds hebben opgestart, behaalden ze keer op keer betere rendementen dan de referentie-index*. Hun succesformule? Vaststellen dat er een patroon zit in de ontwikkelingen in de Eurozone. ‘Het is een cyclus,’ zegt Mark Dowding. ‘Twee stappen voorwaarts, een stap terug, twee

* Referentie-index BlueBay: Barclays Euro Aggregate Treasury Total Return


BELEGGEN

50 PurSang 2 | 2013

stappen voorwaarts, een stap terug. Eerst heb je stress – economische, politieke stress – dan wordt er door de politiek ingegrepen en krijg je weer enige rust. Tot het zich weer gaat herhalen. Zo verliep het de afgelopen jaren en wij denken dat dit nog wel minstens twee, drie jaar zo doorgaat. Als je een-maal zo’n patroon hebt vastgesteld kun je daar de fondsen op inrichten en er je voordeel mee doen. Er zijn veel beleggers met een Angelsaksische zwart-witblik. Ze willen antwoord op een vraag als: blijft Griekenland nu wel of geen deel uitmaken van de Eurozone? Het project van de Eurozone is echter veel complexer en veel subtieler om met dat soort simpele vragen en antwoorden te kunnen werken. Je moet de cycli en de on-derliggende processen doorhebben en volgens welke timing deze plaatsvinden.’Russel Matthews: ‘In het algemeen waren en zijn wij bij BlueBay doorgaans positiever over de Europese staatsobliga-tiemarkten dan heel veel andere investeerders. Wij zijn ervan overtuigd dat er uiteindelijk een heel sterke wil is om de Euro-pese Unie en de euro overeind te houden en zelfs een sterke wil om een duurzame toekomst te creëren voor de Eurozone.’‘Maar,’ waarschuwt zijn collega, ‘ook al stel je een patroon vast, je kunt nooit ook maar een seconde achterover leunen.

De economie in Europa is en blijft voorlopig zwak en de werk-loosheid is en blijft hoog. Er kan nieuwe economische stress ontstaan. In 2014 kunnen kiezers boos worden…Dat moet je allemaal constant in je achterhoofd houden. Maar desalniet-temin: aan het patroon houden wij voorlopig vast. Wij geloven dat regeringen de Eurozone te belangrijk vinden om hem niet te blijven steunen.’

Stabiele economieënMark Dowding en Russel Matthews beleggen in staatsobli-gaties van Europese landen. Dat kan in de stabielere econo-mieën zijn van de Noord-Europese landen, zoals Duitsland, Nederland en Finland, maar ook in de veel minder stabiele Zuid-Europese landen, zoals Spanje, Portugal en Griekenland. Van dat laatste – beleggen in staatsobligaties van Zuid-Euro-pese economieën – kijken mensen nog steeds weleens op.Mark Dowding illustreert: ‘In september 2012 kon je Griekse staatsobligaties kopen voor 12% van hun nominale waarde. Vandaag de dag kosten deze zelfde Griekse staatsobligaties 48% van hun nominale waarde. Als je dus in september 2012 € 100 hierin had geïnvesteerd dan heb je nu € 400.’Dé vraag van elke cliënt is natuurlijk – hoe veilig is mijn geld bij

BlueBay BlueBay is een gespecialiseerde obligatiemanager, met een vermo-gen onder beheer van $ 55 miljard. De firma werd in 2001 opgericht en is sinds 2010 een onderdeel van Royal Bank of Canada.


BELEGGEN

PurSang 2 | 2013 51

‘Wij zijn ervan overtuigd dat er een

heel sterke wil is om de Europese Unie en de euro

overeind te houden’

jullie? Russel Matthews: ‘Staatsobiligaties blijven relatief veilig. Wat kan er mis gaan? Als de door de ECB vastgestelde, korte rentetarieven in de Eurozone – die nu praktisch nul zijn – naar een of twee procent gaan of zelfs richting vijf procent, dan zorgt dat voor een drastische verandering in de markt van staatsobligaties. Dat gezegd hebbende: wij denken dat lage rentetarieven zullen blijven. De Europese landen hebben ze broodnodig als instrument in hun monetaire politiek. Het hoort bij het patroon.’Dus Blue Bay blijft de index verslaan?Mark Dowding: ‘Zeker. Dat hopen we. Dat geloven we.’Russel Matthews, lachend: ‘Natuurlijk geloven we dat. Anders hebben we straks geen baan meer!’


MAR. J. HEULE MAKELAARDIJ BV | DE LAIRESSESTRAAT 16 | 1071 PA AMSTERDAM | TEL. 020 676 66 33 | WWW.HEULEMAKELAARS.NL

Deze villa is Incl. Riva t.w.v. € 340.000,-

Villa Port d’Attache - Veendijk 11 te Loosdrecht- Riante villa aan het water, ideaal familiehuis!- Privé haven en botenhuis voor twee boten.- Zes slaapkamers, diverse badkamers en bergingen.- Inpandige dubbele garage.- Perceelopp. 4.350 m2. Woonopp. ca. 400 m2.- Zeer geschikt voor kantoor aan huis door aparte entree.- Vraagprijs € 2.995.000,- k.k.

Bezoek www.veendijk11.com bekijk de video en geniet!!

Riva 33 Aquariva- Handgemaakte volbloed Italiaanse speedboat.- Ruim 10 m, 2x 380 pk, max. snelheid 41 knp. - In samenwerking met www.navilex.nl Loosdrecht.

unieke villa aan deloosdrechtse plassen

EXCLUSIEF VOORLEVENSGENIETERS

Heule adv Veendijk tbv Pursang_Opmaak 1 11-06-13 13:27 Pagina 1

BELEGGEN

PurSang 2 | 2013 53

Toen ik in 2004 thuiskwam met het nieuws dat de Universiteit van Tilburg me wilde benoemen tot hoogleraar Persoonlijke Financiële Planning, geloofden mijn kinderen hun oren niet. ‘Mam, met geld omgaan is toch juist iets waar je heel slecht in bent!?’ En inderdaad, ik ben niet bepaald een toonbeeld van zorgvuldige financiële planning. Ik let niet op de kleintjes en lang niet altijd op de grootjes. Ik heb twee keer in mijn leven

ontslag genomen zonder dat ik een nieuwe baan had of zelfs maar wist of die er zou komen. Maar juist omdat ik slordig met geld omga, begrijp ik hoe ande-ren in financiële problemen kunnen komen en wat ze moeten doen om dat te voorkomen.Mijn redding is dat ik weet hoe ik op het gebied van financiën in elkaar zit en dat ook accepteer. Met dat als uitgangspunt neem ik de voor mij geschikte maatregelen om financieel onheil te voorkomen. Wat ik op mijn rekening heb staan geef ik uit en dus kan ik maar het beste veel, heel veel, aflossen op mijn hypotheek. En dat doe ik dan ook. Tot wanhoop van mijn financieel adviseur, omdat ik zoveel hypotheekrenteaftrek mis. Diezelfde adviseur kreeg een paar jaar geleden ook hoofdpijn toen ik vertelde dat ik spaargeld had gestoken in een durfkapitaalproject. Alle beleggingseieren in een mandje en nog een onze-ker mandje ook! Maar ik wist wat ik deed, want ik stak er een bedrag in waarvan ik bij voorbaat accepteerde dat ik het kon missen en geen traan zou laten als ik het kwijt zou raken. Waarom deze autobiografische inleiding? Omdat de praktijk laat zien dat de relatie tussen financiële kennis en de manier waarop mensen met hun geld omgaan verre van eenduidig is. Geslaagde ondernemers, die anders dan ik een flink vermogen hebben vergaard, hebben vaak geen idee hoeveel ze nu eigenlijk bezitten. Terwijl ze toch zakelijk inzicht hebben, kunnen rekenen, en ongetwijfeld goed kunnen onderhandelen – anders waren ze niet zo succesvol. De verklaring? Deze mensen steken al hun energie in iets waar ze lol in heb-ben en goed in zijn. Ze vinden het zonde van de tijd om zich bezig te houden met hoe ze er financieel voor staan – en half en half weten ze ook dat het niet echt nodig is om zich daarover te buigen, want ze hebben genoeg, en als het tegenzit vinden ze wel weer iets anders om geld mee te verdienen. Economen noemen dit rational inattention: je niet buigen over je financiën, omdat je je tijd beter kunt gebruiken. Ieder zijn vak.Er is trouwens geen enkele studie die laat zien dat meer financiële kennis tot betere planning leidt. Eerder is het omgekeerde het geval: meer kennis maakt mensen overmoediger, ze denken de markt te kunnen verslaan en nemen meer risico dan goed voor ze is. Daarom is het ironisch dat overheid en toezichthou-ders zo de nadruk leggen op het belang van financiële informatie en educatie. Dat daar zoveel aan wordt uitgegeven is een voorbeeld bij uitstek van slechte financiële planning – het is namelijk weggegooid geld. Financiële zelfkennis, daar draait het om.

Zelfkennis is macht

‘Ik ben niet bepaald een toonbeeld van zorg-vuldige financiële planning’

Henriëtte Prast is hoogleraar Persoonlijke Financiële Planning aan de Universiteit van Tilburg. Tevens is zij auteur van de boeken ‘Geld en Gevoel’ en ‘Geld en Geluk’, lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en schrijft zij columns voor Het Financieele Dagblad en PurSang. fo

to

gr

af

ie A

nja

van

Wijg

erde

n

PS2_53 COLUM_PRAST.indd 53 12-06-13 14:16

54 PurSang 2 | 2013

BELEGGEN

Mevrouw Van der Sluijs is 54 jaar. Ze heeft een goedlopend bedrijf in Frankrijk en onlangs ontving ze een erfenis van € 600.000, waarmee ze Van Lanschot Bankiers heeft benaderd. Wanneer mevrouw Van der Sluijs in Nederland is voor familiebezoek spreken we haar.

Uit de praktijkWat te doen met

een erfenis?

Renée van Leeuwen-De Kanter en Dennis Plug

werken bij Van Lanschot Den Haag, als respectie-velijk private banker en

beleggingsadviseur. In deze rubriek leest u wat zij in

de praktijk meemaken.

tekst Hans Verstraaten

PS2_54-55 VERMOGENSBEHEER.indd 54 12-06-13 14:16

PurSang 2 | 2013 55

BELEGGEN

esoluut is ze zeker. Amper hebben we koffie aangeboden, of mevrouw Van der Sluijs zegt: ‘Zo, wat kunnen jullie met mijn geld doen? Vertel het maar, jullie zijn de experts.’ We nemen de tijd om uit te leggen hoe we te werk gaan – dat we voor cliënten een financieel plan maken en langetermijndenkers zijn. Wie zo snel mogelijk € 600.000 veranderd wil zien in € 1 miljoen, die moet niet bij

ons zijn; wij doen aan nuchter, reëel vermogensmanagement. Waarna we haar vragen of ze zo uitvoerig mogelijk kan uitleg-gen wat haar financiële situatie is en vooral: wat ze met de erfenis wil doen. Daar heeft ze al over nagedacht. ‘Mijn bedrijf loopt goed, ondanks de crisis,’ zegt Van der Sluijs. ‘Al waren en zijn er ook mindere periodes. Ik kan er goed van leven, heb verder ook geen schulden, dus de erfenis hoef ik voorlopig niet te gebruiken. Maar ik wil wel een flinke buffer opbouwen, voor als het eens een keer echt wat minder gaat. Ik denk aan beleggen, al ben ik daar ook weer niet zeker van. Ik ben geen gokker, integendeel.’

DOELSTELLINGENWe vragen mevrouw Van der Sluijs of ze de tijd heeft. ‘Precies een uur,’ zegt ze. We leggen haar in grote lijnen onze beleg-gingsstrategie uit. Waar, andermaal, de lange termijn belang-rijk is en niet het snelle gewin. Ons gaat het, leggen wij uit, om het rendement dat uiteindelijk gemiddeld over meerdere jaren wordt gehaald. Uitgaande van wat de cliënt wil bereiken met zijn vermogen, gaan wij kijken of dat haalbaar is. En tegen welk risico. Dat betekent veel rekenwerk: welke uitkomsten zijn er te verwachten bij verschillende scenario’s? Maar vooral ook samen praten en overleggen om tot de beste oplossing te komen.

R‘Dat klinkt goed,’ zegt ze, en dan: ‘Maar zeg eens, wat ge-beurt er eigenlijk met mijn belegd vermogen als het mis gaat met de bank? De kans zal wel niet groot zijn, maar…’Begrijpelijke vraag. ‘Het vermogen van onze cliënten blijft altijd hun eigendom,’ zeggen we. ‘Het is ondergebracht in een aparte stichting, zeg maar een apart bewaarbedrijf. Daar kunnen wij niet aan komen.’Het uur zit erop. We geven haar onze presentatie en ander informatiemateriaal mee. Mevrouw van der Sluijs gaat er eens diep over nadenken. Over twee weken is ze weer in Neder-land, dan wil ze verder praten. ‘Intussen kunt u natuurlijk altijd bellen of mailen met verdere vragen,’ geven we nog aan.

ONTTrEkkENTwee dagen later mailt ze. Kunnen we haar helpen? Haar Franse accountant komt met wat verwarrende berichten om-trent de fiscale belasting van haar erfenis. We zeggen haar toe dat een van onze fiscalisten ernaar zal kijken en zijn conclu-sies voor haar op papier zal zetten. Vijf dagen later belt ze nogmaals. ‘Dank voor de fiscale uitleg, het is me eindelijk duidelijk nu. Heb ik een andere, best belangrijke vraag. Stel, het gaat plotseling slecht met mijn zaak – kan ik dan geld onttrekken van mijn bij jullie belegd vermogen?’ ‘Geen probleem, dat kan altijd.’Twee weken later is ze er weer. Dit keer met haar man, op ons verzoek. Wij vinden het altijd goed dat de partner erbij betrokken wordt, ook al is men op huwelijkse voorwaarden getrouwd.‘Was ik vervelend? vraagt ze.‘Vervelend? Hoezo?’‘Met al die vragen?’’‘Welnee,’ zeggen we. ‘Het gaat om een hoop geld.’‘Nog een vraag dan,’ zegt ze, en kijkt haar man aan. ‘Hij vindt dat ik aandelen ASML moet nemen omdat dat een geweldig bedrijf is. Daar blijft hij maar over bezig. Kan dat?’Ja, dat kan, zeggen we. Maar als u voor vermogensbeheer kiest dan raden wij dit af. Het is een andere manier van beleggen, met een ander risico. Hoger, want er is te weinig spreiding. En u bent toch geen gokker?‘Nee, oh helemaal niet,’ zegt ze. En tegen haar man, lachend: ‘Koop die dan maar van je eigen geld.’

Dit artikel is gebaseerd op ervaringen uit de praktijk. Mevrouw van der Sluijs is een fictieve naam.

PS2_54-55 VERMOGENSBEHEER.indd 55 12-06-13 14:16

56 PurSang 2 | 2013

BANCAIR

De heer De Lange heeft een afspraak gemaakt met zijn private banker bij Van Lanschot. Er is in de afgelopen tijd zoveel informatie over de hypotheek-renteaftrek op hem afgekomen dat hij het overzicht is kwijtgeraakt.

Aflossen op de eigen

woninglening?

Hans Carton en Wim de Korte zijn verbonden aan de

structureringscompetence van Van Lanschot. In deze rubriek belichten zij een

onderwerp op het gebied van financiële planning.

PS2_56-57 FINANCIELEPLANNING.indd 56 12-06-13 14:17

PurSang 2 | 2013 57

BANCAIR

en paar jaar geleden is een begin ge-maakt met het verhogen van het Eigen Woning Forfait (EWF) voor de duurdere woningen. Onlangs hoorde de heer De Lange dat er sprake is van een beperking van de hypotheekrenteaftrek met een half procent per jaar. En dan hoorde hij ook nog eens dat er sinds 1 januari 2013 een aflossingseis is gekomen, terwijl hij een aflossingsvrije hypotheek heeft. Wat dit

allemaal voor hem betekent is voor hem onduidelijk. Is het nu verstandig om af te gaan lossen op zijn lening? Hij heeft wat vermogen gespaard, daarom zou hij, in zijn ogen, eventueel ongeveer € 400.000 kunnen aflossen. Maar is dat ook verstandig? AFLOSSINGSEIS Wat betreft de aflossingseis kan de banker hem al snel geruststellen. Deze eis geldt niet voor hem, omdat hij zijn aflossingsvrije lening al had op 31 december 2012. Om de vraag ‘Is het verstandig om af te lossen?’ te kunnen beantwoorden, wil de banker wel wat meer weten van de heer De Lange. Om te beginnen wil hij weten waarvoor hij eigenlijk het vermogen bestemd had. De heer De Lange vertelt dat een deel bestemd is om zijn drie kinderen binnen nu en vijf jaar te helpen bij het kopen van een woning. Daarom wil hij gebruik-maken van de mogelijkheid om eenmalig ongeveer € 50.000 per kind te schenken. Daarnaast was het vermogen bestemd als aanvulling op zijn besteedbaar inkomen. Ook is hij van plan om op termijn zijn huis te verkopen. Na aflossing van zijn hypotheek bij de bank wil hij met de resterende overwaarde een kleiner huis kopen. Op het ogenblik ziet zijn vermogen er zo uit:

INKOMENSDOELSTELLINGAls hij € 400.000 zou aflossen en zijn kinderen geld zou schenken, blijft er nog € 350.000 over als aanvulling. De heer De Lange heeft een goed salaris en krijgt straks ook een dito pensioen, maar om zijn huidige levensstandaard te kun-nen volhouden, zal hij vanaf zijn pensioendatum jaarlijks een

Ebedrag aan zijn beleggingen moeten onttrekken. De banker berekent voor hem dat de kans om deze inkomensdoelstelling te halen voldoende is. Nu de inkomens- en vermogenspositie in kaart zijn gebracht, wordt het tijd om eens te gaan kijken naar de fiscale kant van het verhaal. De verhoging van het EWF leidt tot een beperking van de hypotheekrenteaftrek voor woningen met een WOZ-waarde van boven de € 1.040.000. Dit betekent voor de heer De Lange dat hij in 2013 op zijn hypotheekrenteaftrek een bedrag van € 9.495 in mindering moet brengen. Het EWF zal in de komende jaren tot 2016 verder verhoogd worden, het-

geen bij gelijkblijvende waarde van de woning neerkomt op € 11.175 in 2016.

RENDEMENTMet ingang van 2014 komt er nog een renteaftrekbeperking. In plaats van een belastingaftrek van 52%, zoals hij dat nu heeft, wordt dit 51,5%. En vervolgens ieder jaar een half procent minder tot het nog maar 42% is. De heer De Lange heeft zijn hypotheek-rente tot 2017 vaststaan op 5%.De banker maakt voor hem een berekening waaruit blijkt dat het in 2013 voordelig is om af te lossen, als hij minder dan 3,6% rendement maakt op zijn vermogen. Als zijn EWF € 11.175 in 2016 is en

zijn belastingaftrek is verlaagd tot 50,5%, ligt het omslagpunt op circa 3,7%. Op het ogenblik krijgt hij geen 3,6% op zijn spaarrekening. Maar dit geld wil hij toch beschikbaar houden om zijn kinderen op korte termijn te kunnen helpen bij het kopen van een huis. Bovendien wil hij voorlopig een liquidi-teitsbuffer houden, zodat hij niet in een positie kan komen dat hij effecten moet verkopen omdat hij toevallig een paar grote uitgaven moet doen. Over zijn beleggingen heeft hij niet te klagen. Hij belegt al jaren en ondanks alle crises van het afgelopen decennium is het hem toch gelukt om met zijn defensieve portefeuille gemiddeld meer dan 4% rendement te halen. Er wordt verwacht dat dit gemiddelde rendement in de toekomst niet lager zal zijn.Voor hem is nu de keuze niet moeilijk meer. Als er al een voordeel te halen zal zijn, zal het geen groot voordeel zijn. Door zijn beleggingen aan te houden, blijft hij over een ruime financiële buffer beschikken. En... als hij nu zou aflossen is hij ook nog eens boeterente verschuldigd. Als in 2017 de rente

opnieuw wordt vastgesteld, wil hij deze exercitie graag nog eens overdoen. Maar voor nu laat hij alles bij het oude, alle wijzigingen ten spijt.

Vermogensopstelling van de heer De Lange Eigen woning € 1.250.000 Spaargelden € 150.000 Beleggingen € 750.000

€ 2.150.000

Eigen vermogen € 1.400.000 Woninghypotheek € 750.000

€ 2.150.000

Dit artikel is gebaseerd op ervaringen uit de praktijk. De heer De Lange is een fictieve naam. Dit artikel is geschreven op basis van de situatie per mei 2013.

PS2_56-57 FINANCIELEPLANNING.indd 57 12-06-13 14:17

58 PurSang 2 | 2013

BANCAIR

African Parks Network, mede grootgemaakt door Paul Fentener van Vlissingen, beheert momenteel in Afrika zeven nationale parken en hee� de ambitie dit aantal uit te breiden tot vij� ien. Doel van de parken: duurzaam beheer van ecosystemen op een zo zakelijk mogelijke wijze.

‘Het is nu of nooit’frika telt ruim 1.200 nationale parken – op papier althans. De werkelijkheid is anders. Veel van die parken zijn al jaren in verval en worden niet of nauwelijks nog gebruikt voor hun oorspronkelijke doeleinden, namelijk het in stand houden van de eco-systemen. Dat is ecologisch gezien ern-stig, maar ook economisch: toeristische inkomstenstromen worden zodoende ge-mist. Dat het ook anders kan, bewijst Af-

rican Parks. Deze organisatie werd in 2000 bedacht door vier gedreven Zuid-Afrikanen. Zij legden hun idee, het oprichten en beheren van nationale parken op een duurzame manier, voor aan natuurbeschermer en filantroop Paul Fentener van Vlissingen, bekend als de bestuursvoorzitter en latere pre-sident-commissaris van SHV. De vier gingen van start in 2001 en kregen in de loop van de jaren steeds meer steun van hem. Inmiddels heeft African Parks zeven nationale parken in zes landen onder management (Tsjaad, Democratische Republiek Congo, Malawi, Congo, Rwanda en Zambia) en is er de ambitie om dit aantal binnen vijf jaar te verhogen tot vijftien parken, met een totale omvang van zeven miljoen hectare; bijna twee keer de omvang van Nederland.

FINANCIERINGElk van die parken wordt op eenzelfde manier gerund, aan de hand van een ecologische, economische en sociale pijler. De ecologische pijler staat voor het herstel en behoud van eco-systemen, de economische pijler voornamelijk voor toerisme en de sociale pijler staat voor het zorgen voor werkgelegen-heid voor de lokale bevolking. De medewerkers voor ieder park worden uit de regio aangetrokken en het management is steevast in handen van Afrikanen. ‘Erg belangrijk,’ weet Robert-Jan van Ogtrop, voormalig bestuursvoorzitter van Bols en tegenwoordig voorzitter van African Parks Network. ‘Wij

TEKST Hans Verstraaten FOTOGRAFIE Peter Fearnhead, Paul Godard en Babi Prokas

A

PS2_58-59 UBMC_Afrika.indd 58 12-06-13 14:18

PurSang 2 | 2013 59

BANCAIR

‘Het gaat er af en toe keihard aan toe met dodelijke slachtoffers aan beide kanten’

Van Lanschot Bankiers en de African Parks FoundationDe Stichting African Parks Foundation, de Neder-landse tak van African Parks Network, wordt onder meer gesteund door private donateurs wereldwijd, door het Wereld Natuur Fonds, de Europese Unie, de Nationale Postcode Loterij en door cliënten van Van Lanschot Bankiers. ‘Alle donaties zijn welkom, ook kleine bedragen, maar voor maatwerkopties hanteren we een drempel van ongeveer € 25.000. Dan gaan we rond de tafel en proberen we optimaal in te spelen op de interesse van de donateur’, zegt Robert-Jan van Ogtrop. ‘Soms is dat voor een land, soms voor een diersoort. We vinden het leuk als betrokken gevers vervolgens ook gaan kijken in één of meerdere van onze parken. Soms kunnen ze ons daar dan ook nog actief helpen, zoals bij het verhuizen van dieren.’

zorgen voor de financiering, brengen het geld mee. Maar wij zeggen tegen de lokale bevolking: dit is nu jullie park waar jullie ook trots op kunnen zijn. Wij gaan het met jullie doen – jullie als parkbeheerder, als kamermeisje, als kok, noem maar op. Per park hebben we zo’n tweehonderd mensen in dienst. Elk van die werknemers zorgt voor gemiddeld tien andere Afrikanen, dus in totaal gaat het al gauw om tweeduizend mensen die van het park leven. Dat is zowel sociaal als eco-nomisch erg belangrijk voor zo’n regio en een voorwaarde voor langetermijnsucces.’

LeeggeroofdHoewel African Parks een ideële organisatie is, wordt er zeer zakelijk gekeken naar elk project. Doel is dat elk park op termijn op eigen benen gaat staan. ‘Dat lukt niet altijd, maar is en blijft wel het streven,’ zegt Van Ogtrop.Daarbij staat duurzaamheid voorop, reden waarom er met de overheden van Afrikaanse landen bij voorkeur contracten worden afgesloten met een looptijd van 25 jaar. Van Ogtrop: ‘Veel parken zijn leeggeroofd, daar heerst een enorme wan-orde. Je hebt echt veel tijd nodig om de boel weer op orde te

krijgen en verder te ontwikkelen. Die onderhandelingen met Afrikaanse staten zijn niet bepaald gemakkelijk, ondanks dat ze er iets voor terugkrijgen. De parken gaan weer leven, er komen lodges, safaritochten, kampeerexpedities… Ze gaan economisch iets voorstellen en geld opleveren. Ook voor die overheden. Maar voor ons zijn het bovenal de laatste grote natuurparken van deze wereld.’

Long van de aardeElk park heeft zijn eigen, vaak unieke ecosystemen en zijn eigen prioriteiten. Zo is het Odzala-Kokoua Nationaal Park in Congo niet alleen van belang vanwege de gorilla’s en olifan-ten die er leven, maar ook omdat het bekendstaat als één van de longen van de aarde (met het Amazonegebied als de andere long). Met slechts één long wordt het moeilijk leven op deze aarde. De topprioriteit in het Zakouma Nationaal Park in Tsjaad ligt bij de bescherming van de olifantenkuddes, voor-heen ernstig bedreigd door ivoorstropers. Vooral vanuit China is grote vraag naar ivoor uit Afrika, als statussymbool. In dit park liep vanwege die ivoorstropers het aantal olifanten terug van 4500 in 2002 naar 450 in 2010, toen African Parks het gebied overnam. Er lopen nu weer babyolifanten rond, voor het eerst sinds vele jaren, maar de dreiging van ivoorstropers blijft – hier en elders in Afrika. ‘Ze schuwen bij hun stroop-tochten geweld zeker niet,’ vertelt Van Ogtrop. ‘Het gaat er af en toe keihard aan toe, met dodelijke slachtoffers aan beide kanten.’ Wat dan helaas toch nog een voordeel heeft: vooral uit de VS nemen de donaties toe, om de slachting onder olifanten en neushoorns tegen te gaan. ‘We hebben het geld hard nodig. Er staat veel op het spel: het behouden en behe-ren van uiterst kostbare ecosystemen. Het is nu of nooit.’

Robert-Jan van Ogtrop

PS2_58-59 UBMC_Afrika.indd 59 12-06-13 14:18

60 PurSang 2 | 2013

CULTUUR & LIFESTYLE

Van Gogh aan het werk

IN AANTOCHTTer ere van het veertigjarige bestaan van het Van Gogh Museum in Amsterdam is tot en met 24 januari 2014 de jubileumtentoonstelling ‘Van Gogh aan het werk’ te zien. Ruim tweehonderd werken geven inzicht in de werkwijze van de we-reldberoemde kunstenaar. Niet alleen schilderijen worden getoond, maar ook brieven en persoon-lijke materialen, zoals het enige bewaard gebleven palet. Werken die zelden naast elkaar te zien zijn, worden nu bij elkaar gebracht, zoals twee versies van de Zonnebloemen. In september ontvangt het museum - dat onlangs zijn deuren heropende na een ingrijpende renovatie - bovendien een tweede versie van de Slaapkamer in bruikleen van The Art Institute of Chicago.

GRATIS RONDLEIDINGSpeciaal voor lezers van PurSang organiseert het Van Gogh Museum 30 augustus 2013 van 10.00 uur tot 11.00 uur een rondleiding, waarbij toelichting op de tentoonstelling wordt gegeven. Er is plaats voor vijftien personen. De toegang tot het museum en de rondleiding zijn gratis. Wilt u aanwezig zijn tijdens deze ochtend, stuurt u dan uiterlijk 31 juli een e-mail met uw naam, adres, telefoonnummer en het aantal personen naar [email protected]. De deelnameplek-ken worden verloot onder de inzendingen; u krijgt daarover zo spoedig mogelijk bericht.

BE

EL

D Z

elfp

ortr

et a

ls s

chil

der,

1887

-1888

. Vin

cen

t va

n G

ogh

(185

3-18

90).

Van

Gog

h M

use

um

, Am

ster

dam

(Vin

cen

t va

n G

ogh

Sti

chti

ng)

PS2_60 IN AANTOCHT.indd 60 12-06-13 14:19

CULTUUR & LIFESTYLE

PurSang 2 | 2013 61

JuweeltjesDe Bourgogne is wereldberoemd vanwege de grote rode wijnen (pinot noir) en witte wijnen (chardonnay) die er worden geprodu-ceerd. Het gebied is een lappendeken van kleine wijngaarden die prachtige wijnen afleveren. Klinkende namen waar iedere wijn-liefhebber van gaat likkebaarden zijn voor rood Vosne-Romanée of Pommard, prachtige witte bourgognes zijn Chablis, Meursault, Pouilly-Fuissé en Saint-Véran. Eric de Bruijn is verantwoordelijk voor de inkoop bij De Bruijn Wijnkopers, de oudste zelfstandige wijnkoperij in Nederland. Hun specialiteit: Franse wijn. De Bruijn bezoekt zeer regelmatig de Franse wijngaarden om de mooiste wijnen te vinden. Ook Van Lanschot adviseert hij bij hun wijn-inkoop. Voor PurSang selecteerde hij alvast drie favorieten.

TEKST Sharon van Lokhorst – Van Minden FOTOGRAFIE Frank Ruiter

SAINT-VÉRAN ‘LES CRAS’ Domaine des Valanges € 15,-Bourgogne is een prachtig gebied, het zuidelijkste gedeelte is qua na-tuurschoon het mooiste. Domaine des Valanges heeft zijn wijngaarden liggen rond de plaats Davayé. De grond is een samenstelling van klei en veel kalk en levert wijnen op met een expressieve, rijke en minerale structuur. Eigenaar Michel Paquet maakt er prachtige wijnen, onder meer in het kleine perceel Les Cras. Aroma’s van peer en acacia, honing en een lichtgebrande, bijna om-floerste smaak van amandelen en boter zijn de kenmerken van deze perfect gemaakte Saint Véran. Niet voor niets een prijswinnende wijn!

Drinkadvies: Ideale lazy Sunday afternoon-wijn. Serveer er een salade met asperges en kippelevertjes bij of een op de huid gebakken zeebaars.

PULIGNY MONTRACHET ‘LES TREMBLOTS’ Domaine Hubert Lamy € 26,35 (halve fles) Wijnmaker Olivier Lamy is bijna altijd in zijn wijngaarden in één van de meest bewierookte wijngebieden van de wereld te vinden. Hier experi-menteert hij met een niet-aflatende ijver met snoeitechnieken, plantdichtheid en bodemanalyses. En dat levert schit-terende wijnen op. De opvallende frisse en fruitige stijl wordt gecombineerd met een intense mineraliteit en maken zijn wijnen tot tête de l’appellation. Niet verwonderlijk dus dat zijn wijnen hun weg naar alle grote tafels in de wereld vinden, van Hongkong tot Noorwegen. Verras uzelf of uw tafelgenoten met deze prachtige begeleider.

Drinkadvies: Een wijn voor chique ge-rechten als zwezerik of poulet de bresse met truffel en morilles.

CHAMBERTIN, GRAND CRU Domaine Trapet Père & Fils € 141,10 Als u een keer de proeferva-ring met een echt gerijpte rode Bour-gogne wilt beleven, dan is een wijn van dit Domaine de beste keuze. Napoleon Bonaparte was zo verrukt van de wijnen van Le Chambertin dat hij deze benoemde tot verplichte hofdrank. Jean Louis Trapet is alweer de vierde generatie van dit sublieme domein en maakt een toegankelijke stijl wijn, ver-fijnd en intens in de afdronk. Zijn wijnen zijn stuk voor stuk juweeltjes; prachtig geconcentreerd. Le Chambertin van Domaine Trapet staat in de top 100 van beste wijnen van de wereld.

Drinkadvies: Bij een standbeeld van een wijn horen gerechten van hoog ni-veau. Ossenhaas, kwartel, parelhoen… En bij het laatste glas een zachte romige kaas.

PS2_61 3TIPS BRUIJN.indd 61 12-06-13 14:19

CULTUUR & LIFESTYLE

62 PurSang 2 | 2013

Functionaliteit gecombineerd met mobiliteit: het scherm van deze notebook is gemakkelijk los te koppelen en daardoor ook te gebruiken als tablet. Deze Transformer Book is bovendien van alle technische functiona-liteiten voorzien: hij draait op Windows 8, heeft een HD-camera en een 13,3 inch full HD multi-touch scherm. € 1.299,-www.asus.nl

Twee eeuwen geleden publiceerde de Engelsman Robert John Thornton het boek The Temple of Flora vol prachtige, botanische prenten. Exotische planten werden geportretteerd in schilderwerken op een romantische achtergrond. Net verschenen is een herziene uitgave met niet alleen de vele bloemprenten, maar ook uitleg over de oorsprong van het werk en informatie over het leven van de auteur. Een boek om eindeloos in te bladeren. €39,99www.taschen.com

Bladerboek

Topchef Jonnie Boer en de Belgische keramiste Roos van de Velde ont-wierpen samen een servies onder

een wel heel toepasselijke naam: de collectie heet Pursang. Naar voor-

beeld van de perfecte imperfectie van de natuur zijn geen twee kopjes gelijk

aan elkaar. Vanaf € 21,50www.woldring-porselein.nl

TOPKOP

sAM

EN

STE

LL

ING S

o� e

Ver

moo

ten

MetropoolDe studio van de Nederlandse ontwerper Frederik Roije is gevestigd in Amsterdam. De plattegrond van deze stad vormde dan ook de basis voor deze bijzondere schaal van gegoten aluminium. Onder de naam Metrobowl is naast onze eigen hoofdstad ook het metropolitische New York in een

schaal verwerkt. € 198,-www.roije.com

Tablet oflaptop?

PS2_62 63 GADGET.indd 62 12-06-13 14:20

CULTUUR & LIFESTYLE

PurSang 2 | 2013 63

Afgezien van de legendarische trench-coat heeft modemerk Burberry nog meer elegante designs in huis. Deze zomer beschermt deze stijlvolle dames-zonnebril uw ogen tegen (hopelijk) erg veel felle zonnestralen. € 180,-www.burberry.com

De inspiratie voor de naam en vorm van deze speaker spreekt voor zich. Deze Zeppelin is een aanwinst voor ieder interieur dankzij het iconische design en de vooruitstrevende techniek erachter. De Zeppelin kan worden aangesloten op alle Apple-producten en dankzij de geïntegreerde AirPlay-technologie kan muziek vanuit iTunes worden gestreamd. Bowers & Wilkins, € 599,-www.bowers-wilkins.nl

Dat zelfs een kapstok een designmeubelstuk kan worden, bewijzen deze kleurrijke exem-plaren met de naam Wishbone. Het Deense designduo Flemming Busk en Stephan Hertzog won er zelfs de Red Dot Design Award mee. Het is bijna zonde om uw jas erover-heen te hangen. € 499,-www.hardbrass.nl

Zeppelin

Stralend

Stalen boom

Door schade en schande ben ik erachter gekomen dat succes vaak niet het gevolg is van de wens om succesvol te zijn. Als je suc-cesvol wilt zijn en dit als uitgangspunt neemt, werkt dit meestal contraproductief. Al een tijd geleden concludeerde ik dat de producten die ik bedenk zonder oog te hebben voor com-mercie de meeste kans van slagen hebben. Vervolgens bedacht ik dat het slim zou zijn ruim baan te geven aan ongebreidelde fantasie. Om datgene te maken waar ik het gevoel van heb dat het ertoe doet. Als je het principe omkeert en bedenkt dat men vaak enorme bedragen en energie steekt in het voorspellen van processen om vervolgens tot de conclusie te komen dat het allemaal anders is, kun je concluderen dat het misschien niet zo zinvol is om plannen te baseren op deze voorspellingen. Deze manier van denken levert eigenlijk alleen de zeker-heid op bij enkelvoudige vraagstukken. Iets complexere processen leveren al snel totaal oncontroleerbare, onvoorspelbare proces-sen op. Het leuke is dat de mens enerzijds de grootste verstorende factor is, anderzijds een grote aandrijver kan zijn als het om proces-sen gaat. Oftewel, we willen van alles regelen en bepalen en dat lukt maar ten dele. Maar zit een organisatie goed in elkaar, dan doen die mensen gezamenlijk heel veel als vanzelf goed. Het creëren van een doel is dan ook veel minder van belang dan het creëren van goede voorwaarden. De grap is dat doelen in praktijk meestal per ongeluk bereikt worden; zoekend naar het één, vind je het ander.

Ontwerpen doe je zo

GASTCOLUMN

Piet Hein Eek (1967) is succesvol ontwerper en heeft een werkplaats, showroom, restaurant en winkel op een voormalig Philips-industrieterrein in het centrum van Eindhoven. www.pietheineek.nl

Afgezien van de legendarische trench-coat heeft modemerk Burberry nog meer elegante designs in huis. Deze zomer beschermt deze stijlvolle dames-

Stralend

PS2_62 63 GADGET.indd 63 12-06-13 14:20

PORTRET

64 PurSang 2 | 2013

TrustfondsDe Stichting Trustfonds Hippische Alliantie Rotterdam, waar Van Lanschot bankier van is, heeft een zogenaamde ANBI-status (Algemeen Nut Beogende Instelling). Deze status is door de Belastingdienst toegekend en maakt het mogelijk een schenking te doen met belastingvoordeel. Wilt u meer informatie, stuurt u dan een e-mail naar [email protected].

PS2_64-65 INTERVIEW_TRUSTFONDS.indd 64 12-06-13 14:21

CULTUUR & LIFESTYLE

PurSang 2 | 2013 65

De paardensport als bindmiddelVader Cees en dochter Belle de Bruin richtten een paar jaar geleden het Trustfonds Hippische Alliantie Rotterdam op. Een stichting die zich ten doel stelt de paardensport te stimuleren in de breedste zin van het woord.

te

kst

Sofi

e V

erm

oote

n

fot

og

ra

fie

Her

man

van

Heu

sden

De Stichting Trustfonds Hippische Alliantie Rotterdam bestaat sinds 2008 en is een samenwerkingsverband van de 175 jaar oude Rotterdamsche Manège, rijvereniging De Hazelaar in Schiebroek voor valide en mindervalide ruiters en het Concours Hippique International Officiel (CHIO) Rotterdam. De stichting organiseert allerlei (maatschappelijke) activiteiten om de paardensport toegankelijk te maken voor een brede laag in de samenleving en op die manier ook een grotere doorvoer van talenten te creëren richting de topsport.

Wat is het idee achter jullie trustfonds?Cees de Bruin: ‘We werken vanuit de gedachte dat de paar-densport op veel verschillende niveaus beoefend wordt. Er zijn jonge meiden die ontzettend veel plezier beleven aan het verzorgen en berijden van paarden, talenten die dromen van verder succes, maar het gaat ook naar olympische hoogten – Nederland heeft op de laatste Olympische Spelen heel hoge ogen gegooid. Daarnaast zie je dat de omgang met paar-den een rustgevende invloed kan hebben op mindervalide mensen. In Amerika is daar veel mee geëxperimenteerd en dat leidde tot buitengewoon goede resultaten. Het helpt bij de revalidatie, maar het kan voor mensen die lichamelijk weinig kunnen ook een aangename ervaring zijn.’Belle de Bruin: ‘Voor kinderen in een rolstoel is een rit met een aangepast zadel bijvoorbeeld een ervaring die dicht bij lopen komt. Ons trustfonds probeert de drie disciplines: de recreatieve sport, de aangepaste sport en de topsport samen te brengen en te stimuleren.’

hoe belangrijk is de maatschappelijk rol?Cees de Bruin: ‘Het trustfonds richt zich niet alleen op de topsport. Ik vind dat de paardensport in de huidige tijd en maatschappij ook een breedtesport moet zijn. Laat iedereen er maar van genieten. Als op de Rotterdamsche Manège de

Zuid-Holland Cup wordt georganiseerd met alle lokale rij- verenigingen, zit het helemaal vol met vriendjes, vriendinne-tjes, ouders en opa’s en oma’s. Die verbondenheid spreekt mij zeer aan. Samen met de rol die de paardensport speelt voor mindervaliden, moet het ook een bindmiddel in de stad zijn.’

hoe Werkt dat in de praktijk?Cees de Bruin: ‘Het CHIO stond wel bekend als het feestje van de Rotterdamse havenbaronnen. Hoewel het een van de belangrijkste spring- en dressuurconcoursen ter wereld is, had niet iedereen het gevoel erbij te horen. Maar de paar-densport is van iedereen. Het trustfonds brengt kinderen uit alle wijken van Rotterdam daarom in contact met paarden. Ze ontvangen eerst een lespakket en komen dan tijdens het CHIO met bussen naar het evenement.’Belle de Bruin: ‘Toen wij dit scholenplan vijf jaar geleden be-dachten, waren er mensen die ons wezen op het gevaar dat kinderen rotzooi zouden trappen. Maar inmiddels is gebleken dat ze het contact met de dieren juist fantastisch vinden. Daardoor krijgen ze meer belangstelling voor het sportele-ment en komen ze in het weekend terug met hun ouders. Zo krijg je een steeds bredere waardering voor de sport.’

Wat zijn jullie toekomstplannen?Cees de Bruin: ‘De Stichting Trustfonds Hippische Alliantie heeft een permanente thuisbasis in het nieuwe gebouw De Grandstand in Rotterdam. Hier beramen we onze mooie plan-nen en kunnen we tijdens het CHIO en in de rest van het jaar gasten, scholen en journalisten goed ontvangen. De hoeveel-heid benodigd geld neemt toe. Vanuit de overheid komt er steeds minder subsidie, dus je moet naar particulieren toe. Met meer geld bedienen we niet alleen de topsport, maar zeker ook het maatschappelijk belang.’

PS2_64-65 INTERVIEW_TRUSTFONDS.indd 65 12-06-13 14:21

CULTUUR & LIFESTYLE

66 PurSang 2 | 2013

De voorkeuren van…Pascal Jalhay, voormalig chef-kok bij tweesterrenrestaurant Vermeer, en sinds zes jaar culinair directeur en mede-eigenaar van Marfo, groot-leverancier van kant-en-klaarmaaltijden aan vliegtuigmaatschappijen, zorginstellingen en detentiecentra. Als inspirator van een team van negen chefs staat hij aan de basis van elk gerecht. Van Lanschot Bankiers is mede-aandeelhouder van Marfo, waar iedere dag zo’n 100.000 maaltijden worden bereid. Jalhay is getrouwd en hee� twee zoons, Tim (11) en Bas (9).

FAVORIET INGREDIËNT?‘Garam Masala, een Indiase specerijenmelange waarmee gerechten of bereidingen veel complexer en rijker worden van smaak – in plaats van dat ze worden afgesloten door zout en peper. Het mooie is dat het ook gebruikt kan worden in Westerse gerechten om smaken te verrijken. Ik gebruik het bijvoorbeeld in rode kool, aardappelpuree en mosterdsaus.’

MEEST OVERGEWAARDEERDE INGREDIËNT?‘Ik houd erg van de pure smaken van ingrediënten. Zout is daarbij een boosdoener.’

FAVORIET GERECHT?‘Langoustines. Ik ben een groot liefhebber van schaaldieren.’

PRIVÉ OF WERK?‘De reden dat ik zes jaar geleden de overstap maakte van res-taurant Vermeer naar Marfo, was om meer tijd door te bren-gen met mijn gezin. Ik stond in die periode veel in de keuken met mijn zoons. Tim – destijds zes – zei toen tegen me: “Pap, ik denk dat je later een heel goede kok wordt.” Dat was voor mij een bevestiging dat ik de goede keuze had gemaakt.’

SPAREN OF UITGEVEN?‘Sparen. Dat ben ik overigens pas gaan doen toen ik de ho-reca verliet. Koks zijn over het algemeen niet goed in het om-gaan met geld, ze besparen nergens op, ten goede van hun gasten. Nu ik mijn leven anders heb ingedeeld houd ik geld over om te sparen. Dat geeft rust voor nu en de toekomst. Ik leer nu bij Marfo pas om verstandig met geld om te gaan, om groot te denken en met reële marges te werken.’

VAKANTIE IN EIGEN LAND OF VER WEG?‘Ver weg. Om het jaar maak ik een grote reis met mijn gezin: zo zijn we naar Cuba en India geweest en staat nu China op de planning.’

BIOSCOOP OF THEATER?‘Theater. Ik ben weliswaar een groot bioscoopfan, maar he-laas deelt mijn vrouw mijn voorliefde voor sciencefictionfilms niet. We gaan samen graag naar een cabaretvoorstelling of musical.’

FIETS OF AUTO?‘Fiets. Ik ga er graag opuit met mijn vrouw en kinderen en heb er ook plezier in om met de jongens te gaan mountainbiken.’

UIT OF THUIS ETEN?‘Thuis. Ik kook met heel veel plezier. Ik sta in mijn huidige baan niet meer dagelijks achter het fornuis, maar ook toen dat nog wel het geval was kookte ik altijd. Ik vind het niet meer dan normaal dat ik als kok voor het eten zorg. Mijn vrouw houdt van lekker eten, koken is voor haar een noodzaak. Voor mij is het alles.’

Garam Masala

TEKST Lieke Lemmens

PS2_66 VOORKEUR.indd 66 12-06-13 14:21

Min./max. gecombineerd verbruik: 7,5-13,8 l/100 km, resp. 13,3-7,2 km/l, CO2-uitstoot resp. 196-322 g/km. 3 jaar fabrieksgarantie tot 100.000 km. Consumentenprijs vanaf € 114.400 incl. BTW en BPM. Leaseprijs vanaf € 2.177 p.m. excl. BTW (bron: Land Rover Financial Services, full operational lease, 48 mnd., 20.000 km/jr.). Prijs- en specificatiewijzigingen voorbehouden. Kijk voor meer informatie op www.landrover.nl

THE NEXT GENERATION RANGE ROVERlandrover.nl/rangerover

LRNLFEE3W032 RR_Nationaal_PurSang_285Hx225_NL_IC.indd 1 03/05/13 12:05

COMPLICATION MOON

20020

PurSang 2 I 2013

Documents

Transcript of PurSang 2 I 2013