PurSang België 1 I 2014

nr. 1 | 2014Magazine van Van Lanschot Bankiers

Topondernemer Paul RensonTopondernemer Paul Renson‘IK VÓÉL DE DRANG OM TE INNOVEREN’

SPECIALBELEGGEN

2014

‘AMERIKA TREKT ONS UIT HET DAL’

HOOFDECONOOM LUC ABEN

EVI VAN LANSCHOTSTATE OF THE ART ONLINE DIENSTVERLENING

PS1B_01 COVER.indd 1 22-01-14 10:46

Antwerpen Desguinlei 502018 AntwerpenTel. 03 244 12 00Directie: Patrick CranshoffMob. 0496 57 99 49

BrusselLeonardo Da Vincilaan 19 1831 Diegem Tel. 02 531 14 00Directie: Christian ElleboudtMob. 0475 74 34 58

GentMaurice Maeterlinckstraat 89000 GentTel. 09 244 73 20Directie: Jan VerhaeghenMob. 0496 58 08 98

HasseltKolonel Dusartplein 203500 HasseltTel. 011 85 89 30Directie: Greet NysMob. 0496 57 99 34

Van Lanschot Bankiers België

KortrijkBeverlaai 148500 KortrijkTel. 056 24 50 50Directie: Tonny Vanhaese-broeckMob. 0496 57 99 35

LanakenStationsstraat 1303620 LanakenTel. 089 71 03 00Directie: Greet NysMob. 0496 57 99 34

VosselaarAntwerpsesteenweg 492350 VosselaarTel. 014 44 36 50Directie: Patrick CranshoffMob. 0496 57 99 49

DirectieDirectiecomité:Tel. 03 286 78 00Michel BuysschaertPaul Timmermans

Institutionele relatiesTel. 03 286 78 65Directie: Staf LavergneMob. 0476 45 63 80

Wealth StructuringTel. 03 244 12 05Directie: Heidi Van den EedeMob. 0473 87 50 57

www.vanlanschot .be

PS1B_2-3 KANTORENPAGINA + VOORWOORD.indd 2 22-01-14 09:57

VOORWOORD

PurSang 1 | 2014 3

Blik vooruit

In dit nummer van PurSang kijken wij vooruit naar het nieuwe jaar. Dit doen we met Luc Aben, hoofdeconoom van Van Lanschot, die een gematigd optimistische kijk heeft op de economische vooruitzichten. Zo verwacht hij dat het goede nieuws over aandelen ook in 2014 zal continueren en legt hij uit waarom de Amerikaanse economie als vanouds de locomotief zal zijn die de

Europese en Japanse economie trekt. Vooruitblikken kan niet zonder eerst even terug te blikken. En dat doen we samen met Maarten Kneepkens, hoofd Vermogens-beheer bij Kempen Capital Management. Hij overloopt de evoluties in de financiële wereld het voorbije jaar, 2013. Waarom het zo behoorlijk ging met de Amerikaanse en Europese aandelen en zo matig met staatsobligaties. Financiële markten zijn geen geïsoleerd gegeven. Ze bewegen te midden van de economie. Als belegger krijgen economische vraagstukken dan ook onze volle aandacht. In onze visie zijn er uiteindelijk slechts twee bronnen van welvaart: kennis en onderne-merschap. Logisch dat beide op het lijstje van Van Lanschot-kern-waarden prijken. Eveneens logisch dat we voor ondernemers een bedieningsmodel op maat aanbieden. Om het globale vermogen te beheren, maar evenzeer als klankbord en adviseur voor alle aspecten die met het vermogen samenhangen. Ook in deze PurSang zetten we alvast opnieuw een bijzonder ondernemer in de kijker. Paul Renson is CEO van het familiebedrijf Renson, toonaangevend producent van ventilatie- en zonnewering-systemen. In het coververhaal spreekt hij over de kracht van zijn familiebedrijf. Ook hij kijkt vooruit en heeft ook dit jaar de ambitie om te groeien. Verderop ook een reportage over cliëntbeleving en de kleine details die deze bepalen. Zelf ben ik van mening dat nog meer dan vroeger de cliëntproximiteit het verschil maakt tussen een goede en een excellente private bank. Tenslotte een hoofdstuk gewijd aan Evi, ons online spaaraanbod dat nu al een groot succes is. Het ‘hoe’ en ‘waarom’ van Evi komen er uitgebreid in aan bod. Een nieuw jaar, een nieuwe start. Het startschot werd gegeven om weer vol frisse moed onze dromen en ambities waar te maken. Ik wens u heel veel leesplezier toe en uiteraard een onvergetelijk en succesvol jaar.

Michel Buysschaert Voorzitter van het managementcomité van Van Lanschot België

PS1B_2-3 KANTORENPAGINA + VOORWOORD.indd 3 22-01-14 09:57

4 PurSang 1 | 2014

DE WERELD VANVAN LANSCHOT03 VOORWOORD

06 COVERSTORY Topondernemer Paul Renson

22 INTERVIEW Philips-topman Frans van Houten

32 GESPLITSTE AANKOOP Een nieuwe administratieve beslissing

35 EVI Het online spaaraanbod van Van Lanschot

BANCAIR26 DIALOOG Richard Bruens en Patrick Ruijs

over cliëntbeleving

06INTERVIEW: PAUL RENSON

32 GESPLITSTEAANKOOP

26DIALOOG OVER

CLIËNTBELEVING

PS1B_4-5 INHOUDSOPGAVE.indd 4 22-01-14 09:59

INHOUD

PurSang 1 | 2014 5

BELEGGEN11 SPECIAL Beleggen 2013 en 2014

12 INTERVIEW met hoofdeconoom Luc Aben

16 VOORUITBLIK Aandelen en obligaties in 2014

20 TERUGBLIK 2013

30 VERMOGENSBEHEER Vragen uit de praktijk

CULTUUR & LIFESTYLE39 AVANT-GARDE ARCHITECTUUR In het oertraditionele Saint-Emilio

43 AANBEVOLEN

39 AVANT-GARDEARCHITECTUUR

11SPECIAL OVER

BELEGGEN 2013 EN 2014:

DE KANSEN EN VALKUILEN

COLOFON PurSang Magazine is een uitgave van Van Lanschot Bankiers HOOFDREDACTIE Nadine Graré i.s.m. Joke Van de BroekPRODUCTIE EN REALISATIE Pelican Custom, Amsterdam CONTACT [email protected]

PS1B_4-5 INHOUDSOPGAVE.indd 5 22-01-14 11:31

6 PurSang 1 | 2014

COVERSTORY

PS1B_6-10 COVERSTORY.indd 6 22-01-14 10:00

PurSang 1 | 2014 7

COVERSTORY

Handelaar in gezonde luchtHet familiebedrijf Renson uit Waregem blaast dit jaar 105 kaarsjes uit. CEO Paul Renson heeft de vaste ambitie om elk jaar minstens 10% te groeien in omzet. Nu al wordt de helft daarvan in het buitenland gerealiseerd, voornamelijk in Europa. In een wereld waarin een gezond binnenklimaat in gebouwen en energie- besparing steeds belangrijker worden, heeft een bedrijf dat daar totaaloplossingen voor aanbiedt, nog tal van kansen om verder te groeien.tekst Jan Bosteelsfotografie Patrick Verbeeck


8 PurSang 1 | 2014

COVERSTORYCOVERSTORY

e spreken ‘mijnheer Paul’ drie dagen voor zijn vertrek naar Congo, waar hij samen met zijn familie een avontuurlijke motortrip zal maken. Rensons ogen schitteren als hij over de nakende expeditie vertelt. Over zijn bedrijf,

afgelopen jaar goed voor een omzet van 108 miljoen euro, spreekt hij met evenveel vuur.

De familie Renson is De enige aanDeelhouDeR van een beDRijf Dat 570 weRknemeRs telt. waaRin schuilt volgens u De kRacht van uw familiebeDRijf?‘We hebben één kapitein aan het roer en een heel vlakke structuur. We zijn snel in het identificeren van opportuniteiten en het nemen van beslissingen en dan gaan we ervoor. Zoals ze hier zeggen: “Niet te veel kakelen, maar eiers leggen.” (lacht) We bieden onze werknemers veel doorgroeimogelijkheden. Enthousiaste mensen uit de productie met een uitstekende productkennis, doen het zeer goed in de marketing en op de buitendienst. Jonge, ambitieuze en getalenteerde mensen krijgen hier de ruimte en de kans om het ook internationaal waar te maken.’

Zelf leeRDe u eeRst alle geleDingen van het beDRijf kennen vooR u De leiDing in hanDen kReeg.‘Mijn eerste job als student was leveringen doen op zaterdag, de baan op en de klanten ontmoeten. We hadden in die tijd één vertegenwoordiger en samen met hem deed ik alle beurzen. Ik heb ook in de productie meegedraaid en daar veel opgestoken. Ik dacht dat ik door mijn studies het een en ander geleerd had, maar ik wist eigenlijk helemaal niets.’

wie heeft u in Die beginjaRen het meest bijgebRacht?‘Maurice Van Oost, mijn grootvader langs moederskant, een zeer charismatische man. Hij was een commerçant als geen ander, een ongelooflijk talent. Hij was van niets bang en legde het geld op tafel als het nodig was. Dat zijn eigenschappen die ik van hem heb geërfd: commercieel talent en de durf om te investeren. Van mijn vader heb ik de drang om te innoveren, het besef dat het nooit goed genoeg is. Alles kan altijd nog beter.’

wat vooR sooRt beDRijfsleiDeR bent u?‘Ik ben een ondernemer, geen manager. Wat mij interesseert zijn de langetermijndoelstellingen voor drie à vijf jaar. Ik bezoek zoveel mogelijk beurzen, ik sta in nauw contact met de wetenschappelijke wereld en ik houd de evolutie van de wetgeving in het oog. Maar ik kan onmogelijk alle technische finesses volgen. Daarom hebben wij vijf sectorspecifieke businessunits, met zeer competente en meedenkende business development managers aan het hoofd.’

W


PurSang 1 | 2014 9

COVERSTORY

Wat beschouWt u als uW belangrijkste bijdrage aan het bedrijf?‘De overgang van product naar concept: we hebben zonnewering toegevoegd aan ventilatie om zo een totaaloplossing te bieden voor een gezond binnenklimaat, gepaard aan maximale energie-besparing. We waren de eersten om die combinatie te bedenken en in de markt te zetten. We beperken de hitteoverlast in gebou-wen door zonnewering en verbeteren het binnenklimaat door natuurlijke ventilatie. Een energievreter als airco heeft geen plaats in een energiezuinige toekomst. Gebouwen moeten zo ontworpen worden dat je maximaal daglicht gebruikt en maximaal gebruik-maakt van nachtventilatie. Vandaar onze slogan: “Bespaar op energie, niet op uw gezondheid.”’

renson lijkt behoorlijk eigenzinnig: passiefbou-Wen, daar doet u niet aan mee. Waarom niet?‘Wij geloven niet in passiefwoningen, wel in bijna-energieneutraal. Passief was te extreem, het moet ook nog leefbaar blijven. Het positieve aan het passiefconcept is dat het geholpen heeft om in de juiste richting te evolueren. Onze systemen besparen energie door vraaggestuurd te werken. De ventilatie werkt in functie van de behoefte. Als je een douche neemt, wordt er extra lucht afgezo-gen en ververst. Als het CO2-gehalte in een lokaal stijgt doordat er meer mensen aanwezig zijn, wordt er meer verse lucht aange-voerd. Wij geloven dat de toekomst niet zit in verwarming, maar in koeling: woningen worden kleiner en luchtdichter en mensen produceren zelf al veel warmte. Koeling en comfort worden veel belangrijker. Ja, dit is een verhaal van wij tegen alle anderen, maar daar voelen wij ons het best bij.’ (lacht)

Wat maakt dat u zo overtuigd bent van uW gelijk?‘We volgen niet alleen heel goed de trends in de diverse bouw-codes, we trachten ook te anticiperen op de eisen en de wetgeving van de komende jaren. Hier werken een vijftigtal topspecialisten die elke dag met innovatie bezig zijn. Overheidsinstanties komen bij ons aankloppen voor deskundig advies en we trachten hen ook zo objectief mogelijk te helpen. In 2014 lanceren wij de nieuwste generatie van ventilatietechnieken, E+. Wij hebben daarmee de ambitie om van een productnaam een soortnaam te maken, een vast begrip voor in bestekken van architecten en aannemers. De Belgische, Nederlandse en Franse bouwwetgevingen besteden steeds meer aandacht aan een gezond binnenklimaat. En terecht, want we isoleren erop los, maar we vergeten voor verse lucht te zorgen. Wij maken dat aanschouwelijk door bij klanten langs te gaan met een CO2-display, waarop je kunt aflezen hoe ongezond de lucht binnen soms is. Of snuif de lucht maar eens op in een klaslokaal.’

u hebt de bouWWetgeving aan uW kant, het beWustzijn rond gezonde binnenlucht groeit. Wat is de volgende stap?‘Er moeten in België circa twee miljoen woningen gerenoveerd worden. Als daar de isolatie en de ventilatie goed worden aan-gepakt, kunnen we veel sneller de Europese normen rond de vermindering van broeikasgassen halen. Dat is voor mij de grote uitdaging. In de bouwsector, die vroeger een heel conservatieve sector was, zijn de laatste tien jaar al enorme stappen gezet. De schrijnwerker met het potlood achter zijn oor, de man die hetzelfde deed als drie generaties voor hem, is passé. Schrijnwerkers moeten vandaag alles weten over luchtdichtheid,

‘We zijn snel in het identificeren van opportuniteiten en het nemen van beslissingen. Zoals ze hier zeggen: ‘Niet te veel kakelen, maar eiers leggen’


10 PurSang 1 | 2014

COVERSTORY

Paul RensonHoe lang bent u klant bij Van Lanschot?‘Sinds een jaar of vijf.’Bent u een tevreden klant? ‘We zijn tevreden over de professionele aanpak. De familiale en persoonlijke touch onderscheidt Van Lanschot van veel van zijn concurrenten.’

dubbel glas, brandveiligheid... Kleine bedrijven hebben het moeilijk om die evoluties te volgen. In ons hoofdkantoor, een praktijkvoor-beeld van ons healthy building concept, hebben wij afgelopen jaar aan 2200 mensen een opleiding gegeven: stielmannen en onze eigen mensen van binnen- en buitendienst, zodat zij de juiste informatie aan de klant kunnen geven. Dan verkopen de producten zichzelf.’

Hoe slaagt Renson eRin om ondanks de Hoge loonkost een belangRijk deel van de PRoductie in belgië te Houden?‘Standaardproducten worden in het buitenland vervaardigd en in beschutte werkplaatsen in eigen streek. Maatwerk dat je binnen de tien dagen moet leveren kun je nergens anders vervaardigen dan hier. De vestiging in Waregem is volledig gericht op maatwerk en snelheid. Gelukkig kunnen we in onze regio rekenen op een meedenkend stadsbestuur, uitstekende scholen en een goede werkmentaliteit. Het is belangrijk om in de eerste plaats een sterke thuismarkt te hebben en van daaruit aan de export te denken. We doen het in Europa al redelijk in de projectmarkt en willen nu ook in de residentiële sector doorbreken met onze totaalconcepten.’

Wat zijn daaRbij de belangRijkste HindeRPalen?‘Europa bestaat niet: de bouwsector in de diverse lidstaten is ongelooflijk protectionistisch. In Frankrijk geraak je met je product niet binnen zonder Avis Technique, maar in de jury die de certificaten toekent, zetelen onze concurrenten. Ze weten dat wij het beste product hebben, maar ze laten ons gewoon niet toe tot de markt. Een groot contrast met een land als België waar de markt nauwelijks of niet beschermd is, maar dat houdt ons net scherp. Monopolies zoals in Frankrijk wiegen bedrijven in slaap, protectionisme fnuikt innovatie. Wij hebben tijd, wij beschikken over de nodige middelen en we gaan ervoor.’

Renson ontWikkelt de laatste jaRen PRoducten samen met andeRe bedRijven zoals velux en damP-kaPPenfabRikant novy. WaaRom? ‘Ik geloof sterk in open innovatie. Als wij een bepaalde technologie zelf niet in huis hebben, gaan we in dialoog met een marktleider uit een bepaalde sector om snel aangepaste oplossingen op de markt te brengen. Het vergt durf om open te zijn en je eigen tech-nologie te delen: de bereidheid daartoe bepaalt het succes van open innovatie.’

u tRekt met uW gezin en dat van uW bRoeR naaR congo vooR een avontuuRlijke vakantie. Hoe komt u daaRbij?‘We hebben een traditie van ongewone vakanties die niet zonder risico zijn. We varen de Congostroom af en beginnen dan aan een trip op gehuurde motoren. We kennen een Scheutist, die er een school en een ziekenhuis draaiende houdt. Verder functio-neert niets daar nog. Hotels zijn er niet, we slapen in tenten of in kloosters. De douche werkt met regenwater. Maar het is er niet zo gevaarlijk als soms wordt beweerd. Voor de kinderen is het een fantastische ervaring, ze leren er in tien dagen meer dan in een jaar op de school- of universiteitsbanken.’

‘We isoleren erop los, maar vergeten voor verse lucht te zorgen’


PurSang 1 | 2014 19

SPECIAL BELEGGEN

Hoe het was. Wat het wordt.

illu

st

ra

tie

Ron

ald

Slab

ber

s

PS1B_11 OPENING BELEGGEN SPECIAL.indd 19 22-01-14 10:01

12 PurSang 1 | 2014

Gematigd optimistisch. Zo kijkt Luc Aben naar de economische vooruit-zichten en het beleggingsklimaat voor 2014. Reden om de hoeveelheid aandelen in de portefeuille nog iets verder op te hogen, meent de hoofd-econoom van Van Lanschot Bankiers.TEKST Jan Smit ILLUSTRATIE Ronald Slabbers | FOTOGRAFIE Patrick Verbeeck

‘Meer vaste grond onder de voeten’

PS1B_12-15 INTERVIEW_ABEN.indd 12 22-01-14 10:14

BELEGGEN

PurSang 1 | 2014 13


14 PurSang 1 | 2014

at veel beleggers vreesden, wordt nu toch bewaarheid: de Amerikaanse eco-nomie gaat van het infuus. Weliswaar geleidelijk, maar in het najaar 2014 zou de ‘geldpers’ van de Federal Reserve moeten stilvallen. Goed nieuws, vindt Luc Aben. Maar voor euforie is het nog

te vroeg. De hoofdeconoom van Van Lanschot Bankiers refereert aan mei 2013, toen Fed-president Ben Bernanke ook hintte op het afbouwen van de steunmaatregelen. In de VS schoot de lange rente in korte tijd van 1,6% naar 3%. ‘Zo’n sprong kan flink door-werken in de reële economie’, waarschuwt hij.Vorig jaar bleef de schade beperkt. Ook nu de Fed de zogeheten taper-start – het langzaam afbouwen van economische stimuleringsmaatregelen – dit keer wel doorzet, verwacht Aben geen grote schokken; de taper zal pas plaatsvinden bij een voldoende duurzaam economisch herstel, dat is beleggers inmiddels duidelijk. ‘De inflatie blijft laag. De meeste Amerikaanse bedrijven hebben nog voldoende onbenutte productiecapaciteit. Looneisen zijn bovendien niet aan de orde door de ruime arbeids-markt, zodat zij de prijzen niet direct zullen verhogen, mocht de vraag verder toenemen.’ Een renteverhoging, een ander monetair instrument waarmee de Federal Reserve de pret zou kunnen be-derven, acht hij op korte termijn evenmin realistisch. ‘Dat gebeurt alleen als de economie echt is verbeterd of als de 2%-inflatiedoel-stelling van de Fed in gevaar komt. Maar zover is het nog niet.’

Locomotief De beleggingsstrateeg wijst op de dubbele bodem in de cijfers over de Amerikaanse arbeidsmarkt, een van de belangrijkste indicatoren waar de Fed op koerst. ‘Volgens deze cijfers is de werkloosheid de afgelopen maanden duidelijk gedaald, maar dat beeld vertekent. Wie parttime werkt voor slechts een paar uur per week, telt ineens niet meer mee in de statistieken. Verder is de arbeidsparticipatiegraad in de VS historisch laag, veel Amerikanen zitten noodgedwongen op de reservebank. Dit lage percentage is een doorn in het oog van de Fed. Het is dus maar

W

‘Het grootste gevaar in

Europa blijft de kans op

deflatie’

net hoe je ernaar kijkt.’ Aben gaat ervan uit dat een renteverhoging in de VS op zijn vroegst ergens in 2015 zal plaatsvinden. ‘We zien groene scheuten, maar als je die onvoldoende water en compost geeft, verdorren ze weer.’Het ‘goede nieuws’ van de Fed komt wat Aben betreft als geroepen. Aziatische landen als China en India mogen dan de afgelopen jaren mooie groeicijfers hebben laten zien, met een groei van 2,5% tot 3% blijven de VS voor de beleggingsstrateeg op korte termijn ook in 2014 de locomotief van de wereldeconomie. Vooral dankzij die Amerikaanse trekkracht is hij niet pessimistisch over het beleggingsklimaat in 2014. ‘De risico’s zijn nog altijd groter dan gemiddeld – daarmee bedoel ik vooral de kans op deflatie – maar ze zijn per saldo wel afgenomen. We weten welke hervormingen we moeten doorvoeren. Als we dat doen, mogen we gematigd optimistisch zijn. De mondiale economische onevenwichtigheden nemen af. Daardoor krijgen we langzaam meer vaste grond onder de voeten.’ China is zo’n land waar druk wordt hervormd. Onder de nieuwe president Xi Jinping gaat China volgens Aben de goede kant op. ‘De Chinezen omarmen steeds meer het marktdenken. Bezit vormt de basis van het vrijemarktdenken en juist dit eigen-domsrecht is sinds het recentste partijcongres flink in beweging. Meer bezit komt doorgaans de productiviteit ten goede en is een goed teken.’Ook de plannen voor verdere liberalisering van de financiële sector in China juicht Aben toe. Daaraan liggen twee motieven ten grond-slag. ‘De economische groei is vooral op krediet gestoeld. Een belangrijk deel van die kredietverlening is afkomstig van zogeheten schaduwbanken. Die opereren buiten het toezicht van Peking. Zo kan een zeepbel ontstaan met alle gevaren van dien.’ Ook de sterke groei van de middenklasse in China schreeuwt volgens de hoofdeconoom om een geliberaliseerde bankensector. ‘Die middenklasse wil ook consumeren. Daar hoort een goede allocatie van kapitaal bij.’Overigens acht Luc Aben de kans op een zachte landing voor de Chinese economie groot. Van Lanschot voorspelt voor China in 2014 een teruglopende groei van de economie naar rond de 7%. ‘Mocht het in de financiële sector onverhoopt toch misgaan met de kredietverlening, dan blijft de schade voor de rest van de wereld waarschijnlijk beperkt. Het besmettingsgevaar is klein. De Chine-zen hebben een flinke deviezenvoorraad opgebouwd. Die is groot genoeg om de zaak te reanimeren.’

DefLatiegevaarDe economische veerkracht in Europa is zwak, maar absoluut aan-wezig, meent Aben. Het grootste gevaar blijft volgens hem de kans op deflatie, al is dat risico de laatste twee jaar wel afgenomen. De kans dat de landen in de eurozone Japan achterna gaan – dat land kende de afgelopen twintig jaar nauwelijks inflatie en economische groei –, acht hij gering. ‘In Japan heeft men heel lang gewacht om de bankensector te saneren en het monetaire beleid te versoepelen; binnen de eurozone zijn we daar een stuk eerder mee begonnen. Wat dat betreft doet Europa het redelijk goed. Al doen de Amerikanen het nog beter. Die hebben de koe direct bij de horens gevat. Daarvan plukken ze nu de vruchten.’ Ondanks het deflatiegevaar ziet Aben ook een aantal lichtpuntjes. De Europese Centrale Bank gaat de grote banken binnen de eurozone aan een grondige inspectie onderwerpen. Zo’n objec-


BELEGGEN

PurSang 1 | 2014 15

tieve controle zal de economie goed doen, verwacht hij, mits er tevens duidelijkheid komt over de manier waarop de eventuele problemen worden aangepakt. Ook de renteverlaging van novem-ber vorig jaar vindt hij een positief signaal. ‘Die verlaging mag dan niet voor een groeispurt hebben gezorgd, de ECB geeft hiermee wel aan dat het haar menens is.’Al met al voorspelt de centrale bank binnen de Europese muntunie voor dit jaar een economische groei van maximaal 1%. Dat is voor-al te danken aan de sterke exportpositie van Duitsland. Aben raadt de Duitsers aan op dezelfde weg door te gaan. Kritiek van de zuidelijke landen binnen de eurozone dat de Duitsers zich meer moeten richten op versterking van de binnenlandse consumptie ten voordele van deze zuidelijke eurolanden, noemt de econoom onzinnig. ‘De Duitsers exporteren juist veel naar regio’s buiten de eurozone. Als je daaraan komt, schiet je als Europa in je eigen voet.’ Bij de zwakkere eurolanden is Spanje volgens hem op de goede weg. ‘Dat land heeft flink bezuinigd en zijn exportpositie verbeterd.’ Italië kan daar een puntje aan zuigen, vindt Aben. ‘De Italianen maken veel lawaai, maar er gebeurt weinig. Ze kampen nog steeds met hoge arbeidskosten en een groot tekort aan efficiency.’ Frankrijk heeft volgens hem dezelfde problemen. ‘De bureaucratie is er nog steeds erg groot; ook daar is er werk aan de winkel.’

AAndelen AAntrekkelijkWat betekent dit voor de modelportefeuille van Van Lanschot? Belangrijkste verandering: de hoeveelheid aandelen wordt nog iets verder opgehoogd. Die keuze is ingegeven door het gematigde op-timisme over de economische vooruitzichten, de aanhoudend lage rente en door de nog steeds interessante waardering. Dat laatste geldt vooral voor aandelen van bedrijven uit Europa en de opko-mende landen. Binnen deze laatste wereldwijde categorie, wordt het accent op Azië (exclusief Japan) wat verder aangescherpt. Amerikaanse aandelen daarentegen zijn inmiddels zoveel in koers gestegen dat Van Lanschot deze als neutraal waardeert.Toen Fed-president Bernanke in mei vorig jaar voor het eerst begon over het afbouwen van steunmaatregelen en veel beleggers hun posities in aandelen uit groeilanden verkochten, besloot ook Van Lanschot wat gas terug te nemen. Een nieuwe opwaardering sloot de bank op termijn echter niet uit. De groei van de hoeveelheid aandelen gaat vooral ten koste van de investeringen in grondstoffen. De bank was neutraal over deze laatste beleggingscategorie, maar het langzaam stabiliseren van de wereldeconomie zal de vraag naar grondstoffen volgens haar niet extra stimuleren, terwijl het aanbod van veel grondstoffen juist dreigt toe te nemen in 2014 door het vrijkomen van extra produc-tiecapaciteit. ‘Daarom steken we dat geld liever in aandelen’. Bij de vastrentende waarden verandert er niet zoveel. Staats-leningen van kernlanden uit de eurozone – Duitsland, Nederland – blijven uit de gratie. Ook voor bedrijfsobligaties is het enthousiasme beperkt. ‘Het extra rendement ten opzichte van staatsleningen is geslonken en echt warm worden we er niet meer van. Maar voor een evenwichtige allocatie word je toch min of meer tot bedrijfsobli-gaties gedwongen. Je krijgt tenminste nog iets extra.’

Minder stAArtrisico’sBinnen de portefeuille staatsleningen van landen uit de eurozone

‘De grondige inspectie van de grote banken zal de economie goed doen’

Volg Luc Aben via zijn blog op www.vanlanschot.beof op twitter @Luc_Aben

is er wel wat veranderd. De bank kiest voor iets meer diversificatie: niet meer uitsluitend staatsleningen van kernlanden, maar ook wat meer die van zuidelijke eurolanden. ‘Met veel van deze landen gaat het iets beter. De staartrisico’s, het gevaar dat het echt uit de hand loopt, zijn gedaald’, schetst hij.Ook aan het schuldpapier van opkomende landen wordt niet getornd. Zowel aandelen als obligaties uit deze regio hebben het de afgelopen periode moeilijk gehad. Toch compenseren de rendementen de risico’s nog steeds afdoende, oordeelt de bank. Aben: ‘In deze schuldentitels hebben we al enige tijd geleden een positie ingenomen. Tot nu toe heeft dit niet veel opgeleverd, maar de potentie blijft onverminderd.’ Wel is de verwachting dat de beweeglijkheid van deze schuldentitels groot blijft de komende tijd. Noemenswaardig is verder het besluit om minder liquide middelen aan te houden. Vanwege de almaar verder slinkende deposito- tarieven heeft Van Lanschot dit geld omgezet in obligaties. De relatief kleine hoeveelheid beursgenoteerd vastgoed blijft daarentegen onveranderd.


16 PurSang 1 | 2014

WAAR LIGGEN DIT JAAR DE KANSEN?Nu de risico’s en onzekerheden afnemen, krijgt de mondiale economische groei eindelijk vaste voet aan de grond. De vooruitzichten zijn dan ook verbeterd, maar niet over de hele breedte. Waar moet u in 2014 op letten? En waar liggen de mogelijkheden voor de belangrijkste beleggingscategorieën?

Na vijf crisisjaren ziet het economi-sche plaatje voor 2014 er wat beter uit. In de Verenigde Staten zijn banken en de private sector een eind gevorderd met het afbouwen van

Vooruitblik

BELEGGEN

PS1B_16-19 VOORUITBLIK.indd 16 22-01-14 10:16

PurSang 1 | 2014 17

de schulden. Dat is gunstig voor de economische groei in de regio. De Federal Reserve zal de monetaire steun stapsgewijs willen gaan te-rugdraaien, maar uiteraard zonder het fragiele herstel te laten ontspo-ren. De Amerikaanse centrale bank zal daarom eerst geleidelijk minder obligaties gaan opkopen – naar ver-wachting vanaf het einde van het eerste kwartaal – en de rente op korte termijn niet verhogen. In Europa is het een ander verhaal, al lijkt de rust in de geplaagde

periferie terug te keren. Omdat de schuldenposities hier tot nog toe veel minder zijn afgenomen, blijven die de groei nog beperken. Wel lijken regeringsleiders te beseffen dat alleen bezuinigingen en lastenver-zwaringen het tij niet kunnen keren. Onder aanvoering van de Europese Centrale Bank verschuift de focus naar het stimuleren van bestedingen en investeringen. Dit alles maakt het basisscenario van Van Lanschot Bankiers – bescheiden economische groei en gematigde inflatie – waarschijnlijker.

TEKST Annemarie van der TuijnFOTOGRAFIE Sander Nagel

DIT jAAR DE kANSEN?


18 PurSang 1 | 2014

Belangrijke trends voor aandelenbeleggersHet mondiale herstel is in het voordeel van risicovolle beleggingen, zoals aandelen. Verder zijn vooral Europese, opkomende landen en Aziatische aandelen aantrekkelijk geprijsd. Van Lanschot heeft daarom een voorkeur voor aandelen ten opzichte van obligaties. Een belangrijke bepalende factor is de productiviteitsgroei. De bank ziet verschillende trends die deze groei kunnen aanjagen. Voorbeelden zijn het veranderende energielandschap en geavan-ceerde robotica en 3D-printen. ‘Voor beleggers in aandelen is het van belang te weten dat deze trends specifieke consequenties hebben voor bepaalde industrieën’, benadrukt Kempen-aandelen-specialist Thierry Parihala. ‘Kijken we bijvoorbeeld naar de energiesector, dan zien we dat schaliegas een aanzienlijke invloed heeft op de energieprijzen. Maar ook in andere sectoren heeft de opkomst van schaliegas grote impact. Zo profiteert de Amerikaanse chemiebranche van het goedkope gas, dat een belangrijke grondstof is voor veel productieprocessen. Denk aan de kunstmestindustrie, waar de kosten voor de productie van ammonia voor circa 50% tot 80% uit gaskosten bestaan. Het gebruik van schaliegas levert Amerikaanse bedrijven dus een concurrentievoordeel op ten opzichte van bijvoorbeeld Europa.’

Sleutelrol voor SchaliegaSDe invloed van schaliegas zal volgens Parihala niet snel afnemen. De schattingen voor de wereldwijde reserves zijn opgehoogd, terwijl nog maar een klein deel hiervan wordt ontgonnen. Boven-dien zijn de wintechnieken nog niet optimaal. ‘Een cruciale rol is hierbij weggelegd voor de oil-services-industrie, die veel investeert in innovatie. Daardoor kan de productie verder toenemen. Een goed voorbeeld is het Amerikaanse Eagle Ford-veld, waar men verwachtte 3% van het aanwezige gas te winnen. Dankzij nieuwe technieken is de winbaarheid gestegen naar 6%. Door verdere

technologische vernieuwing zal deze industrie volgens ons een sleutelrol blijven spelen.’ De Amerikaanse opkomst van schaliegas dient nu als voorbeeld voor andere landen. Ook daar valt nog een wereld te winnen. In China bijvoorbeeld, waar de schaliegasvoorraad veel groter is dan in de Verenigde Staten. Bovendien is China gebaat bij een snelle ontwikkeling van de schaliegasvelden. De binnenlandse gasvraag groeit namelijk zo hard, dat het land zonder gebruik van schaliegas tegen 2020 de helft van zijn consumptie zal moeten importeren. Dat zou China vanuit geopolitiek oogpunt kwetsbaar maken.

Multifunctionele robotSEen tweede ontwikkeling die onze productiviteit kan verhogen, is de opkomst van technieken als de geavanceerde robotica en 3D-printen. ‘Wij kijken vooral naar robots die de automatisering flexibel maken’, vertelt Parihala. ‘Een verandering in het productieproces vereist daardoor niet langer een aanpassing in de machine, maar slechts een softwarewijziging. De multifunctionaliteit en flexibiliteit van robots maakt ze zeer geschikt om menselijke arbeid te ver-vangen en dat heeft grote voordelen. De productie kan overgaan van lagelonenlanden naar ontwikkelde landen, waar de meeste eindklanten zijn. Zodoende bespaart een bedrijf niet alleen op arbeidskosten, maar ook op de kosten voor transport, opslag en overhead. Onderzoekers van McKinsey schatten dat de wereld-wijde bezuiniging op arbeid door de inzet van robots tegen 2025

‘Ontwikkelingen als 3D-printen

en robotica bieden aandelen-

beleggers mogelijkheden’

Thierry Parihala aanDelensPecialisT kemPen


PurSang 1 | 2014 19

tussen de $ 600 en $ 1200 miljard per jaar zal bedragen.’ Binnen de procesautomatisering heeft de 3D-printindustrie een bijzondere rol. De voordelen van deze productietechniek gaan namelijk ver. De luchtvaartindustrie loopt hierbij voorop, legt Parihala uit. ‘Producenten van vliegtuigmotoren zoals General Electric en United Technologies wijzen op nieuwe, ongeëvenaarde ontwerpmogelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan als één geheel geprinte brandstofverstuivers, die normaal gesproken uit achttien gelaste onderdelen bestaan. Door de 3D-techniek is dit onderdeel sterker en vooral minder zwaar, waardoor de brandstofkosten afnemen. General Electric heeft aangegeven in de toekomst mogelijk meer motoronderdelen te gaan printen.’ De genoemde voordelen gelden uiteraard voor alle vervaardigende industrieën. De implicaties zijn dus groot. Het zijn al met al ontwikkelingen die ook aandelenbeleggers mogelijkheden bieden.

‘Obligaties blijven duur’Van Lanschot houdt vooral het belang van staatsobligaties in de portefeuille relatief beperkt. ‘Staatsobligaties zijn iets minder duur dan voorgaande jaren, maar het reële rendement, het rendement exclusief inflatie, is nog steeds laag’, aldus Kempen-obligatieanalist Ellen Engelhart. ‘We hebben daarom vooralsnog een lichte voor-keur voor obligaties van bedrijven.’

Volgt Europa dE VErEnigdE StatEn?Voor bedrijfsobligaties is de verhouding tussen vraag en aanbod overwegend gunstig. ‘Vooral banken lossen meer leningen af dan dat ze uitgeven’, vervolgt Engelhart. ‘Per saldo neemt het aanbod van solide bedrijfsobligaties dus af. Maar bij een lage rente zal de vraag naar deze obligaties groot blijven. Wel zien we dat de kredietkwaliteit van Amerikaanse bedrijven licht achteruitgaat. Dit komt doordat ze extra obligaties hebben uitgegeven als goedkope financiering. De opbrengsten worden nu gebruikt voor investerin-gen, waardoor de verhouding tussen de nettoschuldpositie en het bedrijfsresultaat al verslechtert. In Europa is het zo ver nog niet, maar daar kan dit jaar verandering in komen. De grote risicofactor is hier een snel stijgende rente, ingegeven door de aantrekkende economische groei. Dat kan bedrijven aanzetten om meer te gaan investeren, waardoor de balansen verslechteren. Bovendien kan de markt van bedrijfsobligaties hierdoor verzwakken. Bedrijfs-obligaties als categorie worden dan minder interessant.’

VErbEtEring in dE financiëlE SEctorWat betreft sectoren is Van Lanschot het minst enthousiast over obligaties van nutsbedrijven. In deze sterk gereguleerde sector zijn de schuldposities groot, terwijl de bedrijfsresultaten onder druk staan door overcapaciteit en de daaruit voortvloeiende lage prijzen. In de financiële sector ziet het beeld er een stuk opgewek-ter uit. Amerikaanse banken hebben hun schuldposities behoorlijk afgebouwd. In Europa is dit proces nog in volle gang, maar banken hebben de kernkapitaalratio (een graadmeter voor de financiële reserves) al wel opgekrikt. Engelhart: ‘Er zijn nog hordes te nemen, maar het gaat langzaam de goede kant op met de Europese bankensector.’

Benieuwd naar welke vorm(en) van beleggen het beste bij u past? Maak dan een afspraak met uw private banker.De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verledenbehaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.

‘We geven voorkeur aan bedrijfsobligaties boven obligaties van de staat’ EllEn EngElhart

ObligatiEanalist kEmpEn

BELEGGEN


20 PurSang 1 | 2014

Maarten Kneepkens, hoofd Vermogensbeheer bij Kempen Capital Management, kijkt terug op 2013: een jaar van bijna wereldwijd stijgende aandelenkoersen, matige tot slechte obligatiemarkten en het begin van een nieuw eco-nomisch beleid in Japan en China.

tekst Hans Verstraaten fotografie Sander Nagel

Het jaar van de aandelen

Voor de financiële markten was woensdag 22 mei een belangrijk omslagpunt in het jaar. Op die dag verklaarde Ben Bernanke, voorzitter van de Amerikaanse Federal Reserve, dat stap voor stap gestopt zou worden met het steunen van de Amerikaanse financiële markten. Kortom, na al die jaren zou de geldkraan geleidelijk aan dichtgaan.

Geschrokken van het nieuws – en vooral van het gevolg: dat de rente weer zou gaan stijgen – werd er heftig gereageerd op de beurzen. ‘Vooral die heftigheid verraste veel mensen’, zegt Maarten Kneepkens, ‘want het zat eraan te komen dat dit zou gebeuren. En het was op zich een goed teken: je doet zoiets alleen als de economie weer voldoende en blijvend is opgekrabbeld. De renteschrik heeft de aandelenmarkten echter niet blijvend kunnen benadelen, immers de verwachting is dat bedrijfswinsten zullen toenemen door het economische herstel. Vanaf het derde kwartaal beleefden ze weer een wereldwijde opleving.’

Kleine bedrijvenMaarten Kneepkens kijkt genuanceerd terug op 2013. Aandelen deden het goed, en Van Lanschot had daar ook op ingezet. Daar stond tegenover dat de regionale verschillen groot waren in 2013. De koersontwikkeling van aandelen uit opkomende landen bleef ver achter bij die uit ontwikkelde landen. En daar had Van Lanschot juist meer van verwacht. ‘Onze focus op waardering heeft dit jaar in onze aandelenportefeuilles rendement gekost’, aldus Kneepkens. ‘De dure Amerikaanse aandelen deden het beter dan de aantrekkelijk gewaardeerde opkomende markten.’ Wat wel goed uitpakte was de keuze voor kleinere Europese bedrijven, waar Van Lanschot relatief veel in belegt. ‘Die kleine bedrijven deden het beter dan grote ondernemingen – en die deden het al goed.’ Ter beheersing van risico’s hanteert Van Lanschot een brede spreiding. Men kiest bewust voor kapitaalsbehoud, al kan dat in

Amerikaanse en Japanse aandelen presteren bovengemiddeld.

Op 28 maart bereikt de S&P500-index, een belangrijke benchmark van Amerikaanse aandelen, een nieuw record van 1569,19 punten.

Xi Jinping, de nieuwe president van China, gaat er alles aan doen om de binnenlandse consumptie te versterken.

Verdere groei Amerikaanse economie leidt ertoe dat op 22 mei Ben Bernanke voorzichtig het einde van het stimuleringsbeleid aankondigt.Koersen van obligaties uit opkomende landen lopen sterk terug.

20132e kwartaal1e kwartaal

Terugblik

Xi Jinping

PS1B_20-21 TERUGBLIK.indd 20 22-01-14 10:18

BELEGGEN

PurSang 1 | 2014 21

goede beursjaren zorgen voor minder rendement. Met obligaties ging het bijvoorbeeld aanmerkelijk minder goed. Dat gold zeker voor de staatsobligaties van opkomende landen, wat veroorzaakt werd door de Amerikaanse rentestijging. Als gevolg daarvan vond er een uitstroom van kapitaal uit die markten plaats. Hoewel de fundamenten daar goed zijn, was er wellicht veel flitskapitaal belegd, dat weer terugvloeide toen in de VS de rente steeg. Maar ook staatsobligaties uit de kernlanden van de eurozone wisten nauwelijks de inflatie bij te benen. Bedrijfsobligaties zorgden gelukkig voor tegenwicht in de portefeuilles in 2013. Van Lanschot belegt ook in grondstoffen, zij het bescheiden, en voor grondstoffen was 2013 geen vriendelijk jaar. Want weliswaar waren er wereldwijd economische lichtpuntjes, maar niet zodanig dat de vraag naar grondstoffen steeg. Ook de inflatie bleef laag, dus ook daar ging geen opwaartse druk op de grondstofprijzen van uit.

Japan en ChinaTerugkijkend op 2013 is het de moeite waard stil te staan bij twee Aziatische landen. Allereerst Japan. Daar kwam het fenomeen Abenomics van de grond, genoemd naar de Japanse premier Shinzo Abe. Hij wil met min of meer Keynesiaanse maatregelen de economie uit het slop trekken. ‘Abe is een flink eind op weg’, aldus Kneepkens. ‘Nu is de vraag of ook de noodzakelijke hervormingen worden doorgezet.’ En dan was er China, alias ‘de fabriek van de wereld’. Ook daar een nieuwe leider: Xi Jinping. China ziet zich voor de taak gesteld om zijn enorme exporteconomie om te vormen richting binnenlandse markt, om zodoende ook in de toekomst economische en politieke stabiliteit te waarborgen. Kneepkens: ‘De Chinese economie liet wat dat betreft hoopvolle tekens zien. Er vindt nu echt een verschuiving plaats naar binnenlandse consumptie. Het is echter geen revolutie maar een evolutie.’

Eurozone belandt wederom in recessie vanwege bezuinigingen.

Sentiment voor Europese aandelen versterkt zich.

De Europese Centrale Bank verlaagt uit vrees voor deflatie de rente naar 0,25%.

Op 6 november bereikt de BEL20-index 2.932,46 punten, de hoogste stand sinds september 2008, de maand waarin Lehman Brothers failliet ging en wereldwijd de beurzen inzakten.

‘Onze zorgen over Europa zijn gedurende het jaar weggenomen’

positief verrast‘Per saldo’, zegt Maarten Kneepkens, ‘hadden we aan het begin van 2013 de verwachting dat dit het jaar van de aandelen zou worden, en niet van de obligaties. Dat is dus helemaal uitgekomen. Het was een jaar met weinig echte verrassingen, maar wel met positieve ontwikkelingen. We hadden aan het begin van het jaar nog wat zorgen over Europa, maar die zorgen zijn gedurende het jaar weggenomen. Dat verraste ons op een positieve manier.’ Alles bij elkaar: ‘We zijn er nog niet, maar heel veel economische zaken zijn echt beter dan een paar jaar terug.’

3e kwartaal 4e kwartaal

Mario Draghivan de ECB

Maarten Kneepkens

PS1B_20-21 TERUGBLIK.indd 21 22-01-14 10:18

22 PurSang 1 | 2014

INTERVIEW

PS1B_22-25 FRANS VAN HOUTEN.indd 22 22-01-14 10:18

PurSang 1 | 2014 23

INTERVIEW

‘Dit is voor mij de mooiste baan die er is’

Sinds twee jaar is Frans van Houten de CEO van Philips. Onder zijn leiding trans-formeert het concern momenteel razendsnel richting zéér ambitieus technologiebedrijf. Een gedreven mens over zijn visie en strategie. En over zijn held: Anton Philips. tekst Hans Verstraatenfotografie Martin Dijkstra

Sinds twee jaar is Frans van Houten de CEO van Philips. Onder zijn leiding trans-formeert het concern momenteel razendsnel richting zéér ambitieus technologiebedrijf. Een gedreven mens over zijn visie en strategie. En over zijn held: Anton Philips. tekst Hans Verstraatenfotografie Martin Dijkstra


24 PurSang 1 | 2014

INTERVIEW

Frans van Houten en Van Lanschot BankiersHoe lang bankiert u al bij Van Lanschot?‘Ik denk sinds 1996. Toen kocht ik mijn eerste huis en heeft Van Lanschot mij daar, kennelijk met een vooruitziende blik, een hypotheek voor aangeboden. Ik ben al die jaren klant gebleven.’

Tevreden?‘Ja. Anders was ik niet al achttien jaar cliënt.’

Hoe het met Philips gaat, is de openingsvraag. Wat volgt is een vloeiend, welhaast passio-neel gebracht statement: ‘Philips is een reus die aan het ontwaken is. Philips ageert veel sneller en veel ondernemender dan voor-heen. Wij willen leiderschap in technologie voor de gezondheidszorg, leiderschap in digitale verlichting en leiderschap in personal

health en well-being. Dat zijn drie markten die sterk inspelen op de megatrends in de wereld. Denk aan urbanisatie, aan een groeiende middenklasse in opkomende landen, een bevolking die groter en ouder wordt met veel chronische ziektes en aan een energie- en een klimaatprobleem. Met innovaties spelen we in op die trends en de behoeften die daaruit ontstaan. Wij zitten nu midden in die transformatie. Wij worden straks de technologiefirma die innovaties levert om het leven van mensen beter te maken.’

Wat kort door de bocht, maar PhiliPs Was jaren-lang een gevangene van zijn eigen bureaucratie, toch?‘Dat is inderdaad wat kort door de bocht. Maar we zaten onszelf wel in de weg.’

hoe gaat zo’n veranderingsProces in zijn Werk? hoe leidt u zo’n Proces?‘Je moet zorgen dat álles op elkaar is afgestemd. De competenties, de structuur, je processen, je doelstellingen en je beloningssyste-men. Maar ook het gedrag en de cultuur van de onderneming. Doe je dat niet integraal, dan krijg je tegenstrijdige krachten binnen het bedrijf waardoor mensen confuus raken en je geen snelheid krijgt. Je moet precies weten wat nou echt belangrijk is. Die transforma-tie waar wij mee bezig zijn, daar hoort ook bij dat je fouten mag maken. We moeten af van de cultuur waarin mensen voortdurend op de vingers worden getikt. Alleen zo krijg je een cultuur die zichzelf voortdurend verbetert. Ik verwacht van medewerkers dat ze ondernemers zijn die snel, heel snel prototypes kunnen maken, testen en weer verbeteren. We moeten opereren op het scherpst van de snede. Dat móét ook: het bedrijf dat het snelst leert zal het succesvolst worden.We zijn ook bezig met het wegnemen van ballast in het bedrijf, de

overhead en bureaucratie die heel veel geld kosten. Een deel daar-van investeren wij in innovatie. Ik zeg altijd: een ondernemer moet met de linkerhand bezuinigen en met de rechterhand investeren.’

Wat gaan de klanten merken van deze ambities?‘Een voorbeeld. We verkopen nu licht als een service in plaats van in dozen. We worden partners van ziekenhuizen en we verkopen ze MRI-machines met de afspraak: betaal ons maar afhankelijk van het succes dat je hebt als ziekenhuis. Of betaal ons maar afhan-kelijk van hoeveel energie je bespaart met onze verlichting. Wij worden partner van onze klanten en dan krijg je een heel andere klantrelatie. En zul je veel beter begrijpen waar ze écht behoefte aan hebben. Vandaar ook ons nieuwe motto: Innovation & You.’

u Presenteert PhiliPs als een technologiebedrijf.‘Dat is wat we doen! Kom bij ons werken als je dat mooi vindt en als dat niet bij je past, even goede vrienden, maar ga dan ergens anders heen. Kijk, we zullen nooit het goedkoopste bedrijf zijn, maar we moeten wel het béste bedrijf zijn. Gedurende zo’n trans-formatie krijg je steeds meer snelheid. We zijn nu twee jaar bezig en zien dat we van de eerste naar de tweede versnelling gaan. Straks gaan we naar de derde versnelling en dan worden we een heel waardevol en succesvol bedrijf.Van het verkopen van producten uit een catalogus worden we steeds meer een technologische partner voor leefbare steden, energiezuinige verlichting en de gezondheidszorg. Ja, we zijn ook nog steeds in de consumentenmarkt actief, maar daar focussen we nu op mensen helpen een gezond leven te leiden. Fantastisch voorbeeld: we verkopen in China luchtzuiveringsproducten die communiceren met je smartphone. Je kunt op je smartphone zien of de lucht in je flat zuiver is. Is dat niet het geval, dan kun je – ook van een afstand – het apparaat inschakelen. Het is tevens een nieuw businessmodel van Philips, want op het moment dat het filter in het apparaat verbruikt is, wordt er automatisch een nieuwe besteld. Dat vergt wel een heel andere manier van denken dan: ik verkoop een doos aan een klant en ik ben er vanaf.Nog een voorbeeld: wij hebben de Hue-lamp ontwikkeld, heel slimme verlichting die je met je smartphone kunt bedienen. Ont-worpen door vijf van onze mensen in Eindhoven. Zij zijn helden voor mij. Daar zeg ik tegen: doe maar meer!’

Afgelopen november presenteerde Van Houten het nieuwe logo van Philips, dat de persoonlijke band tussen technologie en mens tot uitdrukking moet brengen. Het logo grijpt echter ook terug op het verleden; de jaren twintig, de tijd van Anton Philips – de man die het bedrijf tot grote bloei bracht.

is hij een voorbeeld voor u?‘Jaja!’ Wijst naar de gang: ‘Daarginds, achter die plant, hangt zijn schilderij. Toen Anton Philips bij het bedrijf kwam werken was hij twintig jaar oud. Korte tijd later stapte hij op de trein naar Peters-burg en kwam terug met een order voor 50.000 lampen. Dat is ondernemerschap! Ik zou graag willen dat iedereen die hier werkt zich als een Anton Philips zou beschouwen; iedereen kan ondernemer zijn. We hoeven niet sentimenteel te zijn, maar we


PurSang 1 | 2014 25

INTERVIEW

kunnen er wel inspiratie uithalen: waarom zouden wij niet de Anton Philips van de 21ste eeuw kunnen zijn? Dat is toch prachtig? En als wij met de 114.000 mensen die voor Philips werken zeggen: laten we naar de top streven, laten we die berg beklimmen, ja, dat is leuk, daar krijgt een bedrijf energie van. Ik vind dat ook de taak van de leider: zorgen dat de energie in je bedrijf hoog is.’

Uw vader had een hoge positie bij philips, Uw broer heeft een hoge positie bij philips. heeft U een emotionele band met philips? of laat ik het anders zeggen: had U ook Ceo van Unilever of shell kUnnen worden?‘Natuurlijk is er een emotionele band. En het is heel mooi om leiding te mogen geven aan een bedrijf waar je zo aan verbonden bent. Maar had ik ook CEO van een ander bedrijf kunnen zijn? Ja, ik denk het wel.’

was dat anders geweest?‘Ja. Toch wel. Dit is voor mij wel de mooiste baan die er is.’

‘Een ondernemer moet met de linkerhand bezuinigen en met de rechterhand investeren’

C.V.Frans van Houten (1960) studeerde economie aan de Erasmus Universiteit en kwam in 1986 in dienst bij Philips. Hij klom op tot CEO van de Philips Consumer Electronics Business Groups en vervolgens tot CEO van Philips Semiconductors. Deze tak ging onder zijn leiding zelfstandig verder als NXP Semiconductors. In 2009 en 2010 was hij adviseur van ING, om in 2011 terug te keren bij Philips als CEO. Zijn hobby’s zijn zeilen, hardlopen, skiën en kunst. Hij is gehuwd en heeft vier kinderen. Frans van Houten woont in Amsterdam en is fan van PSV.

U wilt veranderen. snel. vast niet iedereen kan dat proCes meemaken.‘Klopt. We hebben afscheid genomen van heel wat mensen – en andere mensen kansen kunnen geven. Ik geloof dat de top 200 van managers toch wel voor 40% veranderd is de laatste paar jaar.’

is dat moeilijk om te doen?‘Nee. En dat zeg ik niet om stoer te doen. Kijk, nadat we met elkaar de nieuwe missie en visie hadden afgesproken, ontstond in de organisatie ook vrij snel het idee dat we het met elkaar gingen doen. Dat leidde tot een schifting, zo van: stap je wel of niet op de trein? Het is niet zo dat wij alleen maar mensen hebben moeten vragen om te vertrekken; sommigen hebben zelf hun conclusies getrokken. Ik vind dat alle organisaties zich daarmee bezig moeten houden: hebben we de talenten en de kwaliteiten in huis, en het leiderschap, de ambitie en passie om te komen waar we moeten komen? Als dat niet zo is dan moet je maatregelen nemen. Dat heeft er bij ons inderdaad toe geleid dat een aantal mensen is ver-trokken. Maar een aantal nieuwe mensen is ingestapt. Die zeiden: ja, ik wil deel uitmaken van deze reis.’

in tegenstelling tot een paar van Uw voorgan-gers is Uw boodsChap niet: wij leven hier alleen voor de aandeelhoUders.‘Wat ik de aandeelhouders heb voorgehouden is dat Philips een enorm potentieel heeft waar we achteraan gaan. Dat kan leiden tot een flinke waardevermeerdering voor de aandeelhouders, maar daar horen wel zowel bezuinigingen als investeringen bij. Investe-ringen om uiteindelijk een grotere groei te realiseren. We zijn er niet om zo snel mogelijk zo veel mogelijk geld uit het bedrijf te trekken. Dat is geen duurzame toekomststrategie. Dit bedrijf bestaat al 123 jaar. Ik zou graag willen dat het over hon-derd jaar nog steeds bestaat, als een vibrerend en levenskrachtig bedrijf. Dat zijn we aan Anton verplicht.’


26 PurSang 1 | 2014

BANCAIR

Patrick Ruijs (l) en Richard Bruens

PS1B_26-29 KLANTBELEVING CRUCIAAL.indd 26 22-01-14 10:20

PurSang 1 | 2014 27

BANCAIR

Wat verwacht de cliënt vandaag de dag van een bank? En hoe kan een bank daarop inspelen? Patrick Ruijs, managing partner van het onder meer in cliënt-strategie gespecialiseerd bureau VODW in gesprek met Richard Bruens, sinds 1 augustus vorig jaar algemeen directeur Private Banking van de Van Lanschot Groep. Over cliëntwaarde. En bovenal: over het cruciale belang van cliëntbeleving.

TEKST Hans VerstraatenFOTOGRAFIE Marte Visser

‘Cliëntbeleving is cruciaal’


28 PurSang 1 | 2014

Bancair

Patrick Ruijs: ‘cliënten laten nadenken over hun financiële toekomst is best een grote uitda-ging. Mensen zijn namelijk meer betrokken bij de tv die ze kopen en de auto die ze rijden dan bij hun bank. Wat je dus krijgt, is dat mensen uitstelgedrag vertonen en vraagtekens zetten: heb ik dat advies nou wel echt nodig en moet ik daar nou echt voor betalen? En als die

consument echt dringend financieel advies nodig heeft, is het vaak te laat. We gaan nadenken over ons pensioen als we boven de veertig zijn; dan hebben we al vijftien tot twintig jaar gemist om dat pensioen op te bouwen. Of we hebben een huis gekocht en nooit nagedacht wat de consequenties zijn in geval van een scheiding.’ Richard Bruens: ‘ik ben het met die geringe interesse voor finan-ciën gedeeltelijk met je eens. aan de andere kant: na het gezin is het onderwerp financiën waarschijnlijk toch het meest top of mind. Dus heb je ook een bijzondere positie als bank. Kijk, als ik morgen met British airways vlieg en het bevalt me niet, dan vlieg ik de volgende keer met een andere maatschappij. Met financiën is dat toch anders. als je je vermogen ergens hebt ondergebracht en je bent niet tevreden, dan kun je wel van bank veranderen, maar het beïnvloedt je vermogenspositie blijvend. Dus die zwaarte van de relatie is significant; heel anders dan met bijvoorbeeld een vliegtuigmaatschappij.’ Patrick: ‘Banken moeten zich bewust zijn van hun langdurige rela-tie met een cliënt. Dus niet op korte termijn producten of diensten proberen te slijten, maar investeren in de relatie voor de langere termijn. Echt vanuit de integriteit om iemand te helpen met zijn financiële toekomst.’ Richard: ‘Helemaal mee eens. alle banken waren lange tijd productgedreven, maar dat is nu verdwenen. Je gaat niet meer naar cliënten om te zeggen: ik heb hier een mooi structured product of een mooie beleggingskans. advies staat voorop. Pas daarna kies je daar de bijbehorende producten en diensten bij.’ Bank versus vliegtuigRichard: ‘ik denk dat de bankwereld zich uiteindelijk zal ontwik-kelen zoals bijvoorbeeld de luchtvaartsector. Singapore airlines, Qatar airlines en Emirates airlines staan aan de top op het gebied van cliëntbeleving. Hoe kan dat? Want elk vliegtuig is hetzelfde – een airbus of een Boeing –, de stoelen zijn niet echt anders en de vliegtijd is hetzelfde; ja, oké, het eten is iets beter bij die drie, maar kom, als we lekker willen eten gaan we naar een restaurant. ik heb veel gevlogen en bij die drie maatschappijen kreeg ik een totaal andere beleving als cliënt. Vanaf het moment dat je gaat boeken

‘Uiteindelijk wordt het ware onderscheid gemaakt met de cliëntbeleving’

Richard Bruens


PurSang 1 | 2014 29

Bancair

‘Banken moeten investeren in de relatie voor de langere termijn’Patrick Ruijs

totdat je arriveert in je hotel wordt er op élk detail gelet. Zij geven je het gevoel dat je belangrijk bent en dat ze je dus zo goed mogelijk willen bedienen. De instelling is: wat wilt u, en hoe kunnen wij dat mogelijk maken? Dat is échte aandacht. Zo zie ik ook de toekomst van banken. Er is geen bank die kan claimen een beter rendement te hebben over de heel lange termijn. Daar kun je je dus niet mee onderscheiden. Uiteindelijk wordt het ware onderscheid gemaakt met de beste producten, de beste asset allocatie en boven alles de cliëntbeleving – en die wordt toch vooral bepaald door de mensen met wie je als cliënt in contact komt. Onze ambitie is om als Van Lanschot de Singapore airlines van de private banks te wor-den.’ Patrick: ‘Precies. Degene die uiteindelijk het verschil maakt is de banker in het contact met zijn cliënt. Maar ook de assistent van de banker die de telefoon opneemt en de dame die achter de balie zit.’ Richard: ‘En de manier waarop klachten worden afgehandeld en de wijze waarop cliënten speciaal voor hen georganiseerde events ervaren. Het zijn al die dingen bij elkaar. De cliënt moet het gevoel krijgen dat we zijn persoonlijke situatie begrijpen, weten wat hij wil bereiken, met goede oplossingen en passend advies komen en hem thuis laten voelen.’ Patrick: ‘Tien jaar geleden vertrouwden we autoriteiten als de dokter, de notaris en misschien ook wel de bankier. nu vertrouwen we mensen die we in de echte wereld tegenkomen – vrienden, kennissen of Facebookvrienden bijvoorbeeld. Dat is radicaal veran-derd. Op een feestje vertel je leuke ervaringen door, of dat nou een leuke ervaring is met Singapore airlines of met je private banker. Vaak kleine, maar wel zeer significante ervaringen. Het ontvangst, het telefoontje, de houding, de toon… Die cliëntervaring is cruciaal; wat je als organisatie wil zijn, en hoe zij, de cliënten, dat merken. Zo staat de cliënt tenminste écht centraal.’


30 PurSang 1 | 2014

Beleggen

Gisteren kwam de heer Frederiks op bezoek. Hij had in een kranten- knipsel een column gelezen over defensief en offensief beleggen en wat momenteel het beste is. Maar een duidelijk antwoord gaf die column niet. Hebben wij dat misschien wel?

Beleggen

Pieter Laan werkt als Vermogensbeheerder bij Kempen & Co. in deze rubriek leest u

wat hij in de praktijk meemaakt.

Uit de praktijkDefensief beleggen,

wel of niet doen?

PS1B_30-31 DEFENSIEF BELEGGEN.indd 30 22-01-14 10:34

PurSang 1 | 2014 31

De heer Frederiks is ruim dertig jaar neuroloog geweest en sinds enkele maanden met pen-sioen. Toen hij nog werkte, hield hij zijn defen-sieve portefeuille slechts van een afstand bij, volledig gericht als hij was op zijn patiënten. ‘Ik vertrouw jullie’, zei hij altijd. Maar sinds hij meer vrije tijd heeft, is hij zich langzaamaan aan het verdiepen in de financiële markten.

Nadat we over zijn geplande reis naar Nieuw-Zeeland hadden gesproken, kwam hij ter zake: ‘Defensief beleggen, hoe gaat dat nou in zijn werk? En is het niet beter om offensiever te beleggen gegeven de huidige marktomstandigheden? Leg me dat eens precies uit.’Niet verrassend uiteraard dat een neuroloog van precieze ant-woorden houdt. Maar dan moeten we eerst een en ander in breder perspectief plaatsen.

risicoprofiel ‘Zoals u weet, zijn we indertijd begonnen met twee vragen: hoeveel risico kan de cliënt – u dus – objectief gezien nemen? En hoeveel risico wilt u gevoelsmatig nemen? Wij willen niet dat u er ’s nachts wakker van ligt. En u vast ook niet. Deze risicoacceptatie geeft de grenzen aan voor het beleggen en voor uw risicoprofiel.In tweede instantie kwam de vraag naar uw doelstellingen naar boven. Wat zijn uw financiële doelstellingen precies? En welk risicoprofiel geeft u de grootste kans ze waar te maken? We zijn toen samen tot de conclusie gekomen dat voor u een defensief profiel het beste past.’De heer Frederiks knikte. En vroeg vervolgens: ‘Hoe ziet zo’n risicoprofiel eruit?’‘De invulling van de risicoprofielen verandert door de tijd, wat logisch is, want de risico’s van markten veranderen door de tijd heen. Wij gaan daarom proactief te werk. Met een statische verdeling van 50% aandelen en 50% obligaties loopt een belegger het ene jaar meer risico dan het andere. Wij meten die risico’s en sturen indien nodig de invulling van het risicoprofiel bij. Wij kiezen voor een brede spreiding in onze risicoprofielen. Bij Van Lanschot hebben wij naast traditionele aandelen en obligaties al lange tijd ook onroerend goed, grondstoffen en alternatieve beleggingen in de portefeuille opgenomen. Het rendements-perspectief wordt daarmee niet aangetast. Wel wordt de beweeg-lijkheid van het rendement minder dankzij zo’n spreiding. Met andere woorden: het risico gaat omlaag.’ ‘Dus een defensief profiel bestaat niet alleen maar uit staatsobliga-ties?’ ‘Nee, we vinden dat spreiding over meerdere vermogens-categorieën altijd beter is. Uit oogpunt van risico én rendement. Bovendien is het nu haast onmogelijk om na inflatie een positief rendement te behalen op alleen staatsobligaties. Binnen de vermo-genscategorie obligaties hebben we dan ook een sterke voorkeur voor bedrijfsobligaties ten koste van staatsobligaties. De rende-menten van hoogwaardige bedrijfsobligaties zijn wat ons betreft nog altijd aantrekkelijker.’ ‘Ik lees in de kranten inderdaad dat obligaties aan de dure kant zijn en dat rentes waarschijnlijk gaan stijgen, maar als we weinig van staatsobligaties verwachten, waarom beleggen we er dan überhaupt nog in?’

‘Waarom beleggen we überhaupt nog in obligaties?’

‘We zitten voor alle risicoprofielen al aan de onderkant van de afgesproken bandbreedte. En afspraak is afspraak. Verder vinden we het onverantwoord om steeds meer risico te nemen. We willen namelijk graag vasthouden aan onze brede spreiding. Wat we ook niet moeten vergeten is dat momenteel iedereen in de markt zegt dat staatsobligaties duur zijn. We kunnen er met ons allen naast zitten met onze visie en misschien duurt het nog jaren voordat ze goedkoper worden. De eurocrisis is voorlopig naar de achtergrond verdwenen, maar mocht deze op enig moment onverwachts weer oplaaien dan heb je met staatsobligaties ook een goede veilige haven in de portefeuille.’

de juiste mix‘En hoe defensief of niet-defensief zijn aandelen eigenlijk?’‘Die brengen uiteraard meer risico met zich mee. Maar u moet kijken naar het risico van de portefeuille als geheel. Het gaat om de juiste mix. En natuurlijk zijn er ook bij aandelenfondsen verschil-len in risicograad. Je hebt fondsen die mikken op een minder dan gemiddelde beweeglijkheid.‘Duidelijk,’ zegt de heer Frederiks. ‘Dan heb ik nog een vraag. Het verwachte rendement op mijn defensieve portefeuille is wat verlaagd ten opzichte van eerdere jaren, toch?’‘Ja dat klopt, dat komt voornamelijk omdat een aanzienlijk deel van de portefeuille wordt belegd in obligaties.’ ‘Ik wil natuurlijk liever een hoger rendement behalen. Is het een idee om naar een hoger risicoprofiel op te schuiven?’‘We adviseren beleggers niet zomaar te switchen naar een hoger risicoprofiel. Het risicoprofiel is bepaald na een uitgebreide intake en het gekozen profiel geeft u als belegger de grootste kans om uw doelstellingen op de lange termijn te halen. Een hoger verwacht rendement gaat gepaard met een hoger risico, waar de belegger zich wellicht niet comfortabel bij voelt. Elk jaar wordt het risicopro-fiel opnieuw besproken met u. Veranderende omstandigheden van uw persoonlijke situatie kunnen leiden tot een verandering van het profiel. Mocht dit bij u het geval zijn, dan kunnen wij samen een afweging maken om over te stappen naar een hoger risicoprofiel.’

Dit artikel is gebaseerd op ervaringen uit de praktijk. De heer Frederiks is een fictieve naam.

Hebt u ook een vraag, bijvoorbeeld over uw beleggingsportefeuille? Neem dan contact op met uw private banker.

BELEggEN

PS1B_30-31 DEFENSIEF BELEGGEN.indd 31 22-01-14 10:34

de wereld van van lanschot

32 PurSang 1 | 2014

PS1B_32-34 GESPLITSTE AANKOOP.indd 32 22-01-14 10:35


PurSang 1 | 2014 33

Wat u moet weten over de gesplitste aankoopIn België is de gesplitste aankoop al jaren een populaire techniek van succesieplanning. Deze tech-niek kwam plotseling onder vuur te liggen toen bleek dat zij voorkwam op de zogenaamde zwarte lijst van het fiscaal misbruik. Verschillende administratieve beslissingen met wisselende inhoud volgden elkaar op en lokten veel kritiek uit zodat de zaak uiteindelijk werd herbekeken. Het resultaat is een (voorlopig) laatste administratieve beslissing waarin de fiscus haar eerder genomen strikte standpunt nuanceert.

tekst Katrien Wille, Estate Planner Van Lanschot Bankiers

I n 2012 kwam de gesplitste aankoop plotseling onder vuur te liggen toen zij op de zogenaamde verdachte lijst van het fiscaal misbruik stond. de opluchting was groot toen ze naderhand weer van deze lijst werd geschrapt. het geluk was echter van korte duur: enkele dagen later bleek dat de gesplitste aankoop nog steeds werd geviseerd, maar dit keer door een striktere interpretatie van de bestaande wet-

geving. deze wisselende standpunten lokten kritiek uit en minister Geens liet de zaak herbekijken. dat leidde tot een nieuwe admi-nistratieve beslissing (van 18 juli 2013) waarin de administratie haar strikte standpunt heeft genuanceerd.

Waar gaat het over?ouders die overwegen om een tweede verblijf of een opbrengst-eigendom aan te kopen, kunnen hieraan een successieplanning koppelen door zelf het vruchtgebruik aan te kopen en hun kinderen de blote eigendom. als vruchtgebruiker kunnen de ouders levens-lang het pand blijven bewonen of de huurinkomsten innen. Bij over-lijden van de langstlevende van de ouders dooft het vruchtgebruik uit en worden de kinderen volle eigenaars. de kinderen hoeven geen successierechten te betalen als zij kunnen aantonen dat zij met eigen middelen de aankoop van de blote eigendom bekostigd hebben en dat er dus geen sprake is van een ‘bedekte bevoorde-ling’1. als de kinderen zelf over spaargelden beschikken om de



PurSang 1 | 2014 34

blote eigendom aan te kopen, is er geen probleem. Zij kunnen dan aantonen dat zij de aankoop van de blote eigendom zelf bekos-tigden. Maar vaak beschikken de kinderen niet over de nodige gelden en is een schenking door de ouders aan de kinderen nodig. Jarenlang aanvaardde de fiscus een schenking door de toekomsti-ge vruchtgebruiker aan de aanstaande blote eigenaar, voorafgaand aan de aankoop, als een voldoende bewijs om aan te tonen dat er geen sprake is van een bedekte bevoordeling.

Algemene AntimisbruikbepAlingde verbazing was dan ook groot toen de fiscus in een omzend-brief2 naar aanleiding van de invoering van een nieuwe algemene antimisbruikbepaling de gesplitste aankoop plotseling op de verdachte lijst van het fiscaal misbruik plaatste. de algemene anti-misbruikbepaling komt er ruw geschetst op neer dat de fiscus het recht heeft om een rechtshandeling of een geheel van rechtshan-delingen naast zich neer te leggen als zij aantoont dat de belas-tingplichtige met deze rechtshandeling (of dit geheel van rechts-handelingen) een voordeel krijgt dat ‘in strijd is met de doelstelling van de fiscale wet’. Indien de belastingplichtige niet kan aantonen dat hij met zijn constructie ook andere dan louter fiscale bedoelin-gen heeft gehad, is er sprake van een fiscaal misbruik.

De strijDbijl begrAven…of toch niet?In een volgende omzendbrief3 waarin door de fiscus opnieuw een verdachte lijst werd gemaakt van rechtshandelingen die zij a priori als fiscaal misbruik kwalificeert, kwam de gesplitste aankoop plotseling niet meer voor. het leek er dus even op dat de fiscus de strijdbijl had begraven. niets was minder waar. het schrappen van de gesplitste aankoop was een voorbode van een nieuw adminis-tratief standpunt dat werd gepubliceerd op 19 april 20134. In deze beslissing stelt de fiscus dat het tegenbewijs van een bedekte bevoordeling5 niet langer kan geleverd worden door middel van een schenking van gelden door de toekomstige vruchtgebruiker aan de aanstaande blote eigenaar. Met andere woorden, indien de kinderen de blote eigendom hebben bekostigd met gelden gekre-gen van hun ouders door middel van een schenking, zal de aan-was van het vruchtgebruik bij overlijden van de langstlevende van de ouders niet meer vrij van successierechten kunnen gebeuren. opmerkelijk is dat de administratie met dit standpunt haar koers 180 graden wijzigt. de voorafgaande schenking die jarenlang werd aanvaard als een geldig tegenbewijs voor een bedekte bevoorde-ling, wordt nu plotseling als een bedekte bevoordeling aanzien.

onDer voorwAArDen vrij vAn successie-belAstingU zou kunnen denken dat de zaak hiermee was uitgeklaard, maar minister Geens liet zijn administratie de zaak nog eens herbekijken. dit onderzoek mondde uit in een (voorlopig) laatste beslissing6 van de administratie. Zij bevestigt hierin haar eerder genomen strikte standpunt, met name dat een schenking door de toekomstige vruchtgebruiker aan de aanstaande blote eigenaar voorafgaand aan de aankoop niet langer geldt als een voldoende bewijs dat er geen sprake zou zijn van een bedekte bevoorde-ling. nieuw is dat op dit principe wel twee uitzonderingen worden aanvaard. de schenking wordt namelijk wél nog aanvaard als er schenkingsrechten werden betaald op het geschonken geld of

indien kan aangetoond worden dat de begiftigde vrij kon beschik-ken over de geschonken tegoeden. dit nieuwe standpunt geldt voor alle gesplitste aankopen gedaan vanaf 1 september 2013. de eerste uitzondering is duidelijk. Indien er schenkingsrechten worden betaald op de schenking, zal de schenking aanvaard wor-den als tegenbewijs voor de bedekte bevoordeling. voor schenkin-gen van geld tussen ouders en kinderen bedragen de schenkings-rechten 3% in het vlaamse en Brusselse Gewest en 3,3% in het waalse Gewest. de gesplitste aankoop zal in de meeste gevallen nog een interessante planningstechniek blijven gezien de succes-sierechten progressief zijn en vaak hoger zullen zijn dan de te beta-len schenkingsrechten. de tweede uitzondering is minder duidelijk. wat bedoelt men precies met ‘vrij beschikken over de gelden’? dit begrip is voor vele interpretaties vatbaar en het is niet duidelijk hoe men dit begrip zal invullen.

conclusieIndien u een gesplitste aankoop overweegt, dient u rekening te houden met dit strikte standpunt. let wel, niet alle gesplitste aankopen komen in het vizier van de fiscus, enkel deze die zijn voorafgegaan door een schenking van de toekomstige vruchtge-bruiker aan de aanstaande blote eigenaar. als de blote eigenaar zelf over de nodige middelen beschikt, bijvoorbeeld gelden uit een erfenis, stelt er zich geen probleem en zal de uitdoving van het vruchtgebruik bij overlijden van de vruchtgebruiker in principe vrij van successiebelasting kunnen gebeuren. wanneer de blote eigenaar de gelden moet krijgen van de vruchtgebruiker wordt er best geopteerd voor een voorafgaande geregistreerde schenking zodat alle discussies omtrent de al dan niet bedekte bevoordeling worden vermeden.

1Bij toepassing van de fictiebepaling van artikel 9 Wetboek Succes-sierechten. 2Circulaire nr. 8/2012 van 19 juli 2012. 3Circulaire nr. 5/2013 van 10 april 2013. 4Besl.19 april 2013, nr. EE/98.937. 5Artikel 9 Wetboek Successierechten. 6Beslissing van 18 juli 2013.


34 PurSang 1 | 2014


PurSang 1 | 2014 35


Maak kennis met Evitekst Nadine Graré

Van Lanschot introduceert Evi: de online oplossing voor iedereen die vermogen wil opbouwen en behouden. PurSang sprak erover met Michel Buysschaert, voorzitter van Van Lanschot België en

Paul Timmermans, lid van het managementcomité van Van Lanschot België.

PS1B_35-38 EVI.indd 35 22-01-14 10:37

36 PurSang 1 | 2014


PS1B_35-38 EVI.indd 36 22-01-14 10:37

PurSang 1 | 2014 37


Met evi lanceert van lanschot in België een online spaaraanbod voor iedereen die wil genieten van een hoge rente op spaargeld. In een volgende fase richt evi zich op online vermogensbeheer en vermogensadvies aan particulie-ren die vermogen willen opbou-wen en behouden. daarmee opent van lanschot de deuren

voor iedereen op de vermogensmarkt die bij de opbouw van hun vermogen deskundig ondersteund en geadviseerd wil worden.

Hoe past evi in de strategie van van LanscHot? is evi geen retaiLmerk?Michel Buysschaert: ‘van lanschot positioneert zich als ge-specialiseerde, onafhankelijke wealth manager die zich richt op behoud en de opbouw van vermogen. de realisatie van een online beleggingscoach past bij de ambitie om te groeien in Private Banking. voor België betekent dit bijvoorbeeld een performante online dienstverlening. In nederland vanaf het begin met sparen en beleggen, in België eerst sparen en binnen een aantal maanden beleggen, in combinatie met persoonlijke aandacht en specialisti-sche kennis van bankers.’Paul timmermans: ‘we willen naar een breder model voor wealth management met drie serviceniveaus: private office, private ban-king en personal banking. Met dat laatste segment richten we ons op starters op de vermogensmarkt. dankzij de ontwikkelingen op online gebied kunnen we onze kennis en ervaring toegankelijk ma-ken voor een groter publiek. Bijzonder is dat we dat kunnen combi-neren met persoonlijke aandacht als de klant daarnaar vraagt.’

Waarom aLLeen onLine sparen en niet meteen ook onLine beLeggen in beLgië? Michel Buysschaert: ‘het is een bewuste keuze om eerst met sparen te starten in België omdat het technisch platform nog niet klaar is. opereren vanuit hetzelfde platform als nederland is op dit moment onmogelijk door de verschillende fiscale regimes. daarnaast is een sterke “entry point” belangrijk om een merk op te bouwen. vandaar in België de keuze om nu toch te starten, maar dan enkel met een aantrekkelijk spaaraanbod.’

michel buysschaert

paul timmermans

PS1B_35-38 EVI.indd 37 22-01-14 10:37

38 PurSang 1 | 2014


Meer informatie over Evi? Surf dan naar www.evi.be. Als u nog vragen of opmerkingen heeft, contacteer Evi dan gerust. Telefonisch is zij 24u/24 7d/7 te bereiken via: 078 050 055. Mailen kan naar [email protected]

Van Lanschot is een priVate bank. eVi in beLgië staat Voor sparen. hoe VaLt dat te rijmen met eLkaar?Paul timmermans: ‘sparen is een asset class als een ander. Bij europeanen is het zelfs de populairste asset class. In een goede portefeuille is er een juiste balans tussen liquiditeiten en andere beleggingscategorieën. we beginnen in België met evi sparen en verwachten dat we volgend jaar ook het uitgebreidere aanbod kunnen introduceren.‘

hoe Verhoudt eVi sparen zich in beLgië tot speLers aLs moneYou, nibc of kLassieke spaarformuLes Van bijVoorbeeLd grootbanken? Paul timmermans: ‘ten opzichte van andere online spaarbanken onderscheidt evi zich vooral door haar efficiënte processen, uiter-aard naast de hoge rente. het is verbazingwekkend hoe complex sommige processen nog zijn, in deze digitale wereld. Bij evi kan u letterlijk in drie minuten klant worden.’

Waarom de nieuWe naam eVi en niet geWoon Van Lanschot?Paul timmermans: ‘evi opent de deuren voor een grotere, meer digitaal gedreven doelgroep. Zij hanteert voor haar (spaar)klanten geen instapdrempel en werkt online. evi zorgt met haar uitstraling en aanpak voor een verjonging en verfrissing van het imago van van lanschot. door haar online karakter en stijl verhoogt ze de toegankelijkheid en het gemak.’

Waarom komt Van Lanschot nu pas met een onLine aanbod? is dat niet een beetje Laat?Michel Buysschaert: ‘van lanschot had in nederland al een aanbod voor klanten die online wilden beleggen: vIP Invest. Met evi hebben we deze dienstverlening in een nieuw jasje gestoken, uitgebreid en verder verbeterd. na de introductie van evi in neder-land gaan we ons nu ook in België richten op een gediversifieerd online aanbod.’

bent u niet bang dat eVi met haar retaiL-benadering het imago Van Van Lanschot aLs priVate bank zaL beïnVLoeden?Paul timmermans: ‘wij zien dit als een mooie aanvulling op de dienstverlening en dus op het merk van lanschot; klanten kiezen zelf wat het beste bij hen past. evi voldoet aan precies die behoefte van klanten die op zoek zijn naar een online propositie en die be-ginnen met beleggen vanwege de laagdrempelige instapniveaus.’

‘Evi: de kennis van een private bank, maar dan online’

PS1B_35-38 EVI.indd 38 22-01-14 10:38

PurSang 1 | 2014 39

CULTUUR & LIFESTYLE

Avant-garde architectuur in het middeleeuwse Saint-Emilion

Kan het contrast groter zijn? In het oertraditionele Saint-Emilion, waar de Jurade sinds 1199 twee keer per jaar in middeleeuwse toga’s door de straten trekt

om een ‘chapitre’ te belijden, heerst nu een modernistische bouwwoede en wordt er geschermd met de namen van de meest avant-gardistische architecten.

Château La Croizille

PS1B_39-42 WIJNARTIKEL.indd 39 22-01-14 10:39

40 PurSang 1 | 2014

CULTUUR & LIFESTYLE

De riante inkomsten van enkele grote châteaux in Saint-Emilion heeft de eigenaars geïnspi-reerd hun kelders te laten herbouwen op een soms erg voyante wijze. Mondaine architecten werden ingehuurd om passanten te impres-sioneren en zo mogelijk nog meer in het oog te springen dan de buurman. Sommigen

hebben het over een schandaal in een stadje dat uitgeroepen is tot Unesco-werelderfgoed. Maar hoe hard men ook roept, de bouwvergunningen werden inmiddels afgeleverd en Saint-Emilion zal er over enkele jaren hoe dan ook anders, zeg maar eigentijdser, uitzien. We maakten voor u een bloemlezing van de maquettes en realisaties.

Château La CroiziLLeZelfs de Gentse familie De Schepper, bekend van Rabotvin, doet een duit in het zakje. Zij wijdde haar vernieuwde kelders en hoofdgebouwen net voor de zomer van 2013 in. ‘Niet om in het oog te springen’, beweert de familie, ‘Maar om de nieuwste technieken, gebaseerd op graviteit, te kunnen toepassen.’ Gelegen in het gehucht Saint-Laurent-des-Combes, wordt er slim gebruikgemaakt van de rots om de hele structuur te hechten. Het nieuwe gebouw biedt ook een schitterend panoramisch uitzicht over de vallei van de Dordogne. Voor de oranje gevelkleur liet de architect zich inspireren door het etiket dat eveneens oranjekleurige elementen bevat. De inwoners van de streek zijn evenwel niet zo overtuigd van de esthetiek van de nieuwe constructie.

Château Faugères


PurSang 1 | 2014 41

CULTUUR & LIFESTYLE

Château Faugères‘Een moderne kathedraal’, zo wordt het ontwerp voor Château Faugères door Mario Botta genoemd. Botta, die in architectenmiddens bekendstaat als ‘de meester van het licht en de zwaartekracht’, wilde dat de constructie de hele heuvel zou gaan domineren. De eigenaar van Château Faugères, Silvo Denz, zou naar verluidt niet gekeken hebben op een miljoentje meer of minder. Als producent van parfums (Alain Delon, Grès, Bentley...), eigenaar van de grootste Zwitserse parfumerieketen (120 winkels), CEO van Lalique en wijnmake-laar kan hij zich dat veroorloven. De eigenaar heeft het over een symbiose tussen natuur en architectuur, maar sommige critici zien er meer een stuwdam in en nog anderen een gevangenisgebouw. Aan u om te oordelen.

Château Cheval BlanC Veel reacties, en zeker niet alleen negatieve, op de moderni-sering van Cheval Blanc door architect Christian de Portzam-parc, dat de velden van Saint-Emilion siert. Geen vierkante meter werd onbenut gelaten. Het prachtige, schuin aflopende dak, is beplant met struiken en is in feite één grote zitbank voor wie er even wil uitblazen of van de omgeving genieten. De 13 miljoen euro die werden neergeteld voor de door-dachte constructie is in het licht van de andere ontwerpen nog redelijk te noemen. Er werd door de technische directie altijd al nadruk gelegd op het functionele, het lumineuze en de integratie in het landschap.

Château Cheval Blanc © e

.sai

llet


42 PurSang 1 | 2014

CULTUUR & LIFESTYLE

Château La Dominique Rechtover Château Cheval Blanc gelegen, heeft La Dominique in juni 2013 het gedurfde ontwerp van toparchitect Jean Nouvel aan de pers voorgelegd. Het gaat over een rechtlijnige construc-tie met een coating van roodkleurige inox. Deze kleur steekt schril af tegen het groen van de omgeving. Maar laat ons niet te snel oordelen en geduldig het einde van de werkzaamheden afwachten. Een terras en een riante degustatiezaal zouden een schitterend uitzicht moeten bieden op de wijngaarden van Pomerol en Cheval Blanc. Maar dat laatste zou wel eens kunnen tegenvallen, want Cheval Blanc heeft zopas bomen geplant om geen hinder te hebben van de bouwplannen van zijn buurman...

Met de medewerking van Vino Magazine; twitter @DirkRodriguez

Château La Dominique


PurSang 2 | 2013 43

Noodzakelijke iNformatie bij deze uitgaveDe in deze uitgave verwerkte informatie is ontleend aan bronnen die door F. van Lanschot

Bankiers N.V., Belgisch bijkantoor (‘Van Lanschot’) betrouwbaar worden geacht. Het

betreft o.a. informatie aangeleverd door F. van Lanschot Bankiers N.V. (Nederland),

Kempen & Co N.V. (‘KCO’) en Kempen Capital Management N.V. (‘KCM’).

Van Lanschot streeft ernaar om juiste en duidelijke informatie te verschaffen. Van

Lanschot is evenwel niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden of onvolledigheden in

deze informatie.

De aanbevelingen inzake een beleggingsstrategie of één of meerdere instrumenten in

deze uitgave zijn algemeen, objectief en onafhankelijk van aard. Zij houden dus geen

rekening met uw persoonlijke situatie. Deze aanbevelingen kunnen nooit beleggingsadvies

uitmaken, ook niet mocht de aanbeveling in kwestie aan u persoonlijk worden gedaan.

Van Lanschot is dan ook niet aansprakelijk indien u zou beslissen om deze algemene

aanbevelingen te volgen.

Contacteer daarentegen uw beleggingsadviseur indien u persoonlijk beleggingsadvies

wenst. De in deze uitgave opgenomen economische visie weerspiegelt de gemeenschap-

pelijke economische toekomstvisie van F. van Lanschot Bankiers en KCO op datum van

publicatie van deze uitgave. Deze visie houdt geen verband met en geeft geen garantie

m.b.t. toekomstige beleggingsresultaten; toekomstige ontwikkelingen en resultaten kun-

nen (sterk) afwijken van de in deze uitgave vooropgestelde visie.

Eventuele wijzigingen van aanbevelingen vinden niet periodiek plaats en kunnen worden

gedaan zonder voorafgaande aankondiging van zodra Van Lanschot naar haar eigen

oordeel daartoe aanleiding ziet.

De beloning van de informatieverstrekkers voor deze uitgave is niet gekoppeld aan door

een entiteit binnen de Van Lanschotgroep verrichte zakenbanktransacties voor de bedrij-

ven die in deze uitgave worden genoemd. Van Lanschot, KCO en/of KCM kunnen van tijd

tot tijd beleggingen hebben, bijvoorbeeld in de door KCM beheerde beleggingsinstellingen.

Het is mogelijk dat een entiteit uit de Van Lanschotgroep (short- of long)posities hebben

in instrumenten die worden genoemd in deze uitgave. Ook doet de mogelijkheid zich voor

dat Van Lanschot beleggingsdiensten, zoals vermogensbeheer, verleent aan de bedrijven

die in deze uitgave worden genoemd of aan hun medewerkers en/of hun pensioenfondsen

of ten behoeve van hun winstdelingsregelingen, zoals aandelenoptieplannen of deze finan-

ciert. Van Lanschot heeft een beleid inzake de preventie van belangenconflicten. Dit beleid

kunt u terugvinden op de website www.vanlanschot.be en www.vanlanschot.nl.

KCO is een dochter van Van Lanschot en treedt op als liquidity provider voor Ballast

Nedam, Befimmo, HAL Trust N.V., Ctac N.V., Hes beheer, Intereffekt Brazilië Warrants,

Intereffekt China Warrants, Intereffekt India Warrants, Intereffekt Japan Warrants, Nieuwe

Steen Investments, VastNed Retail en Warehouses de Pauw (WDP). Verder treedt KCO

op als liquidity provider voor de volgende financiële instrumenten: 4,75% Van Lanschot

Note 12-19, Kempen Deep Barrier Note 11-16, Kempen Deep Barrier Note II 11-16,

Kempen Index Linked Note 10-17, Kempen Index Linked Note 11-16, Kempen Inflatie

Note, Kempen Property Research Note 10-13, Kempen Property Trigger Note 10-15,

Van Lanschot Azie Participatie Note, Van Lanschot Coupon Premium Note 11-16, Van

Lanschot Dutch Trigger Note 11-14, Van Lanschot Eurozone Trigger Plus Note 10-15,

Van Lanschot Index Garantie Note Eurozone 11-18, Van Lanschot Floored Floater 11-21,

Van Lanschot Index Garantie Note Azie 12-19 , Van Lanschot Index Garantie Note

Vastgoed 12-18, Van Lanschot Index Garantie Note VS 12-19, Van Lanschot Valuta

Obliga, Van Lanschot Eurozone Trigger Plus Note 13-18.

De volgende partijen houden een aanzienlijke deelneming in Van Lanschot: Stichting

Pensioenfonds ABP en Stichting Administratiekantoor van gewone aandelen A Van

Lanschot.

Het is niet toegestaan de gegevens in deze uitgave geheel of gedeeltelijk te reproduce-

ren, in welke vorm dan ook, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Van

Lanschot. Van Lanschot staat als kredietinstelling onder toezicht van De Nederlandsche

Bank (DNB), de Nationale Bank van België (NBB) en de Autoriteit voor Financiële Diensten

en Markten (FSMA).

Géricault: fragmenten van mededogen22 februari – 25 mei 2014 | Museum

voor Schone Kunsten Gent

Door de reeks portretten van geestesgestoor-

den, zoals ‘De waanzinnige moordenaar’, ‘de

ijverzuchtige’ en ‘kinderdief’, en zijn meester-

werk ‘Het vlot van Medusa’, werd Géricault al

snel de schilder van de gruwel, pijn, waanzin en

dood genoemd. Géricault poogde de mens in al

zijn facetten te ontraadselen.

www.mskgent.be

Europalia India: India in beeldTot 9 maart 2014 | Koninklijke Musea

voor Schone Kunsten, Brussel

Op deze tentoonstelling kan u fotografie van

India, het land van uitersten, bewonderen.

Uitzonderlijk hierbij is dat er zowel een selectie

van pioniersfotografen te zien is alsook van hun

commerciële navolgers.

www.fine-arts-museum.be

Otello, Rossini7 februari – 9 maart | Vlaamse Opera,

Antwerpen en Gent

Met Otello geven Moshe Leiser en Patrice

Caurier een nieuwe interpretatie aan jaloezie en

racisme. Dit alles in een intelligente en inven-

tieve productie. Het verhaal gaat over de suc-

cesvolle legeraanvoerder Otello die stiekem met

zijn grote liefde Desdemona trouwt. Haar vader

keurt hun relatie af. En hij is niet de enige…

www.vlaamseopera.be

Apassionata: Tijd om te Dromen8 – 9 maart | Sportpaleis Antwerpen

Bent u een paardenliefhebber? Dan moet u

zeker Apassionata bijwonen, Europa’s succes-

volste live-entertainmentshow met paarden.

Met de nieuwe show ‘Tijd om te dromen’ neemt

Holger Ehlers, creative director van Apassionata,

het publiek mee op een reis tussen dromen en

werkelijkheid. Van fascinerende proeven en

dressuurnummers tot acrobatische nummers

met dans op eigen muziek: het belooft een

spektakel te worden!

www.apassionata.com

Brugge Culinair 201414-16 maart 2014 | Oud Sint-Jan,

Brugge

Een unieke gelegenheid om de culinaire wereld

te ontdekken, vindt u in maart te Brugge. De

exposanten van deze exclusieve beurs zijn nog

niet bekend, maar worden weldra gepubliceerd

op de site. www.bruggeculinair.be

Aanbevolen

PS1B_43 AANBEVOLEN-DISCLAIMER.indd 43 22-01-14 11:23

6,4-12,8 L/100 KM – 169-298 G/KM CO2.Elk gebruik van het voertuig “off road” moet gebeuren met naleving van de verkeersregels en met respect voor de natuur. Milieu-informatie [KB 19/03/04]: www.landrover.be

De nieuwe Range RoveR SpoRtlandrover.be

LANDFEE4W287_RRS_Belux_PurSang_285Hx225_IC.indd 1 07/01/14 14:05

PurSang België 1 I 2014

Documents

Transcript of PurSang België 1 I 2014