Tekst: Yael van Assendelft

2012 Klanten Contact Academie

Best Practice Vitaliteit

versie 1.0

Praktische Quick Wins voor vitaliteit op het werk

“De belangrijkste quick wins rond vitaliteit zijn te halen in het bevorderen van onderlinge dialoog

op alle niveau’s, het benutten van het leervermogen van groepen en het investeren in

zelfsturing”, aldus de gastspreker en Research Scientist van TNO, Arjella van Scheppingen,

tijdens de eerste Best Practice Vitaliteit die KCA eind 2012 faciliteerde. Tijdens deze Ronde Tafel

sessie werden een aantal interessante onderzoekresultaten van TNO gekoppeld aan de praktijk.

Vitaliteit: belang en kernwoorden

Gezondheid en vitaliteit zijn de bron van menselijk functioneren. Gezondheid

gaat dan ook om meer dan de afwezigheid van ziekte. Het betreft het in staat

zijn effectief om te gaan met de omgeving, ondanks eventuele beperkingen.

Het doel hierbij is dat zowel organisatie als mens op een gezonde manier

kunnen functioneren, groeien en ontwikkelen.

Duurzame inzetbaarheid is een groot thema en kent vele kanten. Het gaat om

verzuim en verloop, maar ook om preventie en een positieve insteek. Op een

hoger niveau om een mindsetverandering, om visievorming en de vraag waar

verantwoordelijkheden liggen. Ook gaat het om (werk)plezier voor nu en later,

om ontwikkelen en toekomstgerichtheid. Dit zijn zo wat kernwoorden die voorbij kwamen.

Wat draagt het meeste bij aan vitaliteit?

Wat bepaalt vitaliteit op het werk? De leefstijl, zelf-regulatie en organisatie cultuur. Van deze onderdelen

zijn, zo blijkt uit onderzoek van TNO, bepalend voor het vitaal voelen :

• bewegen (onderdeel leefstijl),

• autonomie en het ervaren van competent-zijn (onderdeel zelf-regulatie), en

• verbondenheid (onderdeel zelf-regulatie én organisatie cultuur)

Alle anti-rook, alcohol op de werkvloer en bewust eten campagnes bij bedrijven ten

spijt, is het dus effectiever om geld en tijd te spenderen aan het stimuleren van

bewegen alsmede aan condities voor zelf-regulatie en een gezonde mensgerichte

organisatie cultuur. Hierbij gaat het nadrukkelijk om vitaliteit op het werk, en niet

zozeer op gezondheid op de langere termijn.

Vitale bedrijven en vitale mensen, het stappenplan

Wil je aan de slag met vitaliteit? Begin met een value case, waarin je helder maakt wat de aandacht aan

vitaliteit brengt. De valuecase die TNO hiervoor hanteert, benoemt dit in termen van kostenreductie en

toegevoegde waarde. Ook is het belangrijk om de value case te koppelen aan de strategische doelen van

een organisatie. Dit zodat het strategisch ingebed wordt als bijdrage aan de lange termijn.

Vervolgens is draagvlak cruciaal als je aan de slag gaat met vitaliteit binnen je organisatie. Er zijn hierbij vijf

belangrijke stappen:

1) Creëren van normatief kader vanuit participatie

Hierbij gaat het om het met elkaar expliciet maken van de way of working, werknemers- en

collegiaal gedrag e.d.. Door dit gezamenlijk praktisch en herkenbaar te maken, creëer je een

gedragen kader en wordt het tevens makkelijker elkaar hier op aan te spreken.

2) Dialoog stimuleren en verbeteren

Hierbij gaat het niet alleen om gesprekken tussen leidinggevende en medewerker, maar ook om

dialoog op horizontaal niveau.

3) Gewenst gedrag stimuleren

Hierbij gaat het om consistente integratie van het onderwerp in verschillende vormen van dialoog en

Learning

Tekst: Yael van Assendelft

2012 Klanten Contact Academie

Best Practice Vitaliteit

versie 1.0

meetings. Neem het mee in functioneringsgesprekken, teamoverleg, 1-op-1’s,

organisatiebijeenkomsten, etcetera.

4) Voorbeeldgedrag van managers t.a.v. het gewenste gedrag

5) Benutting van leervermogen van groepen

Hierbij gaat het naast dialoog op horizontaal niveau om het expliciet maken van wat medewerkers

geleerd hebben en meenemen voor zichzelf. Dit zodat men er na bijvoorbeeld het teamoverleg, de

kick off, training of pizza-sessie of andersoortige intervisiebijeenkomst meteen mee aan de slag kan.

Op deze wijze wordt het zelfreflecterende vermogen van mensen tevens aangewakkerd.

Veel organisaties zijn ‘hap snap’ bezig met vitaliteit. Beter is het vitaliteitsplan

onderdeel te maken van een grotere visie, die gekoppeld is aan de grote kapstok van

missie, cultuur en (lange termijn) strategische doelen. Draagvlak is een absolute key

succesfactor.

Quick Wins: wat kunnen kleine stapjes zijn op weg naar …?

1) Maak het herkenbaar en praktisch.

a) Zoek per doelgroep (top management, medewerker, middle management, HR etc.) hét

gezamenlijke perspectief voor wins. Hierdoor vergroot je het draagvlak.

b) Bespreek met je team wat duurzame inzetbaarheid betekent voor hen persoonlijk en bepaal

met elkaar de kaders voor het team/de afdeling.

2) Dialoog versterking. Investeer niet alleen in de gesprekken tussen leidinggevende en medewerker,

maar stimuleer dialoog op horizontaal niveau. Hierdoor krijg je sneller beweging en benut je het

leervermogen van groepen. Integreer het onderwerp daarnaast in verschillende vormen van dialoog

en meetings.

3) Omdenken: focus op de positieve kanten

o Pas je terminologie aan

Zo werd de middag al de naam verzuimwerkgroep omgedoopt in een positievere benaming,

zoals vitaliteitswerkgroep. Gebruik niet de term ziekteverzuim-coördinator, maar gezondheids-

of vitaliteitcoördinator. Etcetera

o Steek in op inzetbaarheid en niet op ziekteverzuim

Ga het gesprek met medewerkers aan over wat kun je wel, wat heb je nodig, wanneer hebben

we weer contact etcetera i.p.v. wanneer ben je weer beter.

o Werk aan een positief imago rond het werken in klantcontact organisaties.

Focus niet te zeer op de beperkingen in bewegingsvrijheid in het werk, maar vooral aan wat je

als klantadviseur kan betekenen voor mensen die jou bellen of de organisatie waar je voor

werkt. 4) Haak aan bij andere projecten vanuit gezamenlijk perspectief voor wins

Het vitaliteitplan kan prima aanhaken bij bijvoorbeeld organisatie ontwikkeling of ‘klant centraal’

projecten door raakvlakken/gemeenschappelijke doelen te zoeken en koppeling te maken met het

groter geheel, de grote kapstok.

Mocht u meer informatie willen ontvangen over de presentatie die Arjella van Scheppingen van TNO gaf of interesse hebben

om deel te nemen, dan kunt u KCA bereiken via 088 - 522 46 36 of info@kca.nl

KCA, de Klanten Contact Academie, maakt zich hard voor het professionaliseren van klantcontact. Dit doet

zij, vanuit een onafhankelijke positie, in haar drang naar het verbeteren van de prestaties binnen het

vakgebied. Hierbij ziet zij het tevens als haar rol om het gesprek op gang te brengen en te faciliteren rond

onderwerpen die van belang zijn om op lange termijn succesvol te zijn in klantcontact.

KCA richt zich op het expertisegebied opleiden. Zij koppelt partijen, creëert aanbod en definieert kritische

succesfactoren in opleidingstrajecten. Naast de erkende vakopleidingen biedt KCA een complementair en

breed trainingsaanbod dat zich richt op de vaardigheden, technieken, houding en competenties benodigd voor de nieuwe

vereisten aan het vak klantcontact, uitvoerend én leidinggevend. KCA maakt vakbekwaam in klantcontact, www.kca.nl

Learning