Naam contactpersonen

Bewegen Werkt: Pieter Iedema

ROC van Twente : Gerald Oude Alink

Handleiding Training ‘Scholen inspireren scholen over

Gezonde School’ 2 juni 2014

Inhoudsopgave

Het 7-stappenplan beleid in het kort

Training opzetten 7-stappenplan

Stap 1. Voorbereiden: het creëren van draagvlak

Stap 2. Structuren: het opzetten van structuren

Stap 3. Analyseren: het vaststellen van de behoeften

Stap 4. Ontwikkelen: het ontwikkelen van het plan 38

Stap 5. Implementeren: het uitvoeren van het plan

Stap 6. Evalueren: uitvoeren van proces- en effectevaluatie

Stap 7. Borgen: het aanpassen en verankeren van het beleid

De Training ‘Scholen inspireren scholen over Gezonde School’

Stappenplan Projectmatig werken kent een aantal stappen

Stap 1. Voorbereiden: het creëren van draagvlak voor gezonde school beleid

Stap 2. Structuren: het opzetten van een projectteam en structuren,

Stap 3. Analyseren: het vaststellen van de behoeften,

Stap 4. Ontwikkelen: het ontwikkelen en opstellen van plan van aanpak voor beleid

Stap 5. Implementeren: het uitvoeren van het beleid,

Stap 6. Evalueren: uitvoeren van proces- en effectevaluatie,

Stap 7. Borgen: het aanpassen en verankeren van het beleid.

In de Gezonde School staan vijf kernpunten centraal. Het werken volgens deze vijf kernpunten verhoogt de effectiviteit van de aanpak.

Een structurele aanpak Een integrale aanpak De school staat centraal Collectieve preventie en individuele studentenzorg Samenwerking met preventiepartners

Het stappenplan beleid in het kort

Stap 1 Voorbereiden: het creëren van een draagvlak

Identificeer

o Wie zijn de belangrijkste partijen of partners, zowel binnen als buiten uw eigen instelling? Houd ook rekening met het onderlinge krachtenveld.

o Inventariseer hun doelen, belangen, activiteiten, standpunten en werkwijze. o Sluit aan bij de analyse uit het projectvoorstel

Informeer

o Zorg voor een beknopte en concrete omschrijving van het plan. Bedenk welke argumenten (voor uw plan de belangrijkste partijen en partners zullen aanspreken.

o Kom in gesprek met betrokkenen. Vraag om feedback op het plan.

Enthousiasmeer

o Besteed vooral aandacht aan de voordelen voor elke partner. Vraag eventueel opinieleiders om het voorstel te presenteren.

o Schrik niet van een paar negatieve reacties. Verdedig het plan niet; laat het liever aanvullen.

o Houd de kern van het plan wel overeind, anders haken anderen misschien weer af.

o Behalve rationele argumenten hebben mensen vaak persoonlijke redenen om mee te doen: ze willen er graag zelf ook voordeel van hebben, bijvoorbeeld in de vorm van media-aandacht, plezier in de samenwerking, nieuwe expertise of een interessant netwerk.

Breng in beweging

o De meeste mensen vinden het belangrijk om mee te praten over invulling en oplossingen. Timmer het plan dus niet dicht. Soms wil iemand eerst even afwachten en haakt hij later aan. Het is meestal verstandig om die mogelijkheid te bieden.

o Vaak is het handig om een groep te vormen. Zo hoeft u niet al het werk zelf te doen en kunt u de taken verdelen. Bovendien maakt u anderen ‘mede-eigenaar’.

o Denk ook aan randvoorwaarden, zoals tijd, geld en taakverdeling. Regel de projectorganisatie pas als er enthousiasme en instemming over het inhoudelijke plan is. Als anderen het plan als hun eigen idee beschouwen, willen zij er meestal ook in investeren.

Houd beweging gaande

o Blijf aandacht besteden aan draagvlak: ziet iedereen nog steeds de voordelen, stemmen ze nog in, dragen ze nog bij?

o Blijf communiceren en deel successen met alle betrokkenen.

Tips voor draagvlak

Gezonde School sluit aan bij het wettelijk verplichte vitaliteitsbeleid per 2014. Betrek de Ondernemingsraad en de Deelnemersraad. Breng Gezonde School regelmatig bij verschillende gelegenheden onder de

aandacht. Door goed bij te houden wat er gebeurt, kunt u tijdig bijsturen. Begin met werken aan de Gezonde School binnen één opleiding, locatie of afdeling

als pilot en bouw de Gezonde School daarna uit naar de rest van de instelling.

Stap 2 Structuren: het opzetten van structuren Mogelijke leden

Personeel & Organisatie/ Human Resource Development (HRD) Marketing en Communicatie Bewegen en Sport Servicecentrum/loopbaanexpertisecentrum Zorg- en adviesteam (ZAT) Facilitaire dienstverlening Studentenraad

Stap 3 Analyseren en het vaststellen van de behoeften Doel

Verzamelen van informatie (data) over inzetbaarheid, vitalteit, gezondheid en behoeften van medewerkers en leerlingen

Het analyseren van deze data. Rapportage van de behoeften aan sleutelpersonen en medewerkers.

Voorbeelden

Voor leerlingen: Behoefte peiling ROC van Twente en Test je leefstijl Voor medewerkers een vitaliteitsonderzoek ( zie voorbeeld in de bijlage) Een behoefte peiling ( zie voorbeeld in de bijlage)

Stap 4 Ontwikkelen: het ontwikkelen van een plan Doel

Het prioriteren van de behoeften en problemen die vastgesteld zijn in stap 3. Het stellen van doelen. Ontwikkelen van oplossingen om doelstellingen te bereiken. Prioriteren van oplossingen. Maken van een gedetailleerd plan en een draaiboek.

Acties Toekennen van prioriteiten aan problemen. Organiseren van bijvoorbeeld groepsgesprekken om te komen tot oplossingen voor

geprioriteerde problemen/behoeften. Bepalen wie er deelneemt aan de groepsgesprekken. Noteren van alle voorgestelde oplossingen b.v. op basis van een overzicht van Interventies (interventiekaart). Selectiecriteria toepassen op mogelijke oplossingen op haalbaarheid. Wat voor organisatorische, technische en financiële consequenties heeft de oplossing? Uitwerken oplossing(en) in een gedetailleerd plan. Doel, doelgroep, kosten, benodigde middelen (materiaal, personeel, ruimtes e.d.),

verantwoordelijken en mogelijke obstakels van elke activiteit beschrijven. Activiteiten kunnen geleverd worden door het bedrijf zelf (eigen personeel) of door

experts van buiten de instelling. Zoek eventueel naar instellingen die activiteiten, training of informatie kunnen leveren, praat met instellingen die u voorgegaan zijn.

Maak een draaiboek (wanneer, waar, hoe, financiering, contactpersoon, doelgroep, strategie, middelen ) maar zorg ook dat er altijd ruimte is voor flexibiliteit.

Informeer alle betrokkenen over de geplande activiteiten en geef feedback over de keuze van activiteiten. Gebruik hiervoor de communicatiekanalen zoals bepaald in stap 2.

Stap 5 Implementeren: uitvoeren van het plan Doel De daadwerkelijke uitvoering van de geplande activiteiten. Evalueren van de activiteiten.

Acties Controleer met de projectgroep of het plan goed georganiseerd is. Communiceren met medewerkers over geplande activiteiten; wanneer, waar, wat kost

het, maximaal aantal deelnemers, hoe kan men deelnemen enzovoorts. Uitvoeren en eventueel bijstellen geplande activiteiten. Voer procesevaluatie uit:

Zijn experts geconsulteerd? Was er weerstand tegen de activiteiten? Hebben de activiteiten plaatsgevonden zoals gepland? Welke groepen waren betrokken bij de activiteiten? Welke communicatiemethoden zijn gebruikt om de medewerkers te informeren over

de activiteiten? Hoe zijn medewerkers gemotiveerd om deel te nemen aan de activiteiten? Zijn alle activiteiten geëvalueerd? Zijn de acties uit deze stap verlopen zoals gepland? Waarom wel/niet?

Stap 6 Evalueren: uitvoeren van proces- en effectevaluatie beleid Doel

Evalueren van succes en mislukkingen tijdens het proces van het opzetten van het beleid

Evalueren van effecten door het beleid Acties

Effect evaluatie. Vaststellen of alle vooraf gestelde doelen bereikt zijn. Dit kan bijvoorbeeld op basis van bedrijfsgegevens zoals verzuimpercentages, klant- en/of medewerkertevredenheid, door het herhalen van de vragenlijst uit de behoefteanalyse, door het observeren van de geïmplementeerde activiteiten en door gesprekken met medewerkers.

Procesevaluatie. Vaststellen of het proces goed doorlopen is. Dit gebeurt bijvoorbeeld tijdens of op het einde van elke stap door gesprekken met projectteamleden, deelnemers, leveranciers en managers. Aan het einde van het proces (stap 6) is het belangrijk het hele proces te evalueren, bv. door vragenlijsten of interviews.

Schriftelijke rapportage van de evaluatie. Feedback aan management, medewerkers en andere belangrijke sleutelpersonen.

Stap 7 Borgen: aanpassen en verankeren van het plan. Van project naar programma Doel

Het integreren van het gezonde school beleid iin het bestaande instellingsbeleid en de praktijk.

Anderen verantwoordelijk maken voor de voortgang van het beleid

Acties

Aanpassen beleid naar aanleiding van de evaluatie. Verzamelen van informatie over activiteiten voor de toekomst. Nieuwe voorstellen voor activiteiten in de volgende periode doen. Anderen medeverantwoordelijk maken. Verankeren van Gezonde School in het beleid van de instelling.

Training opzetten 7-stappenplan per stap STAP 1. VOORBEREIDEN: Het creëren van draagvlak _________________________________________________________________________

Quick Scan van de instelling

Notities:

Goede bedoelingen of …..bemoeizucht

De interventie ladder

1. Geen keuze: bijv. ontslaan van mensen met BMI boven de 32

2. Beperken van keuze: bijv. alleen gezonde voeding in restaurant

3. Keuze sturen door bestraffen: bijv. accijns op sigaretten

4. Keuze sturen door belonen: bijv. fiets van de baas

5. Keuze sturen door aanpassen van de norm: fruit i.p.v. ongezonde snacks

6. Keuze mogelijk maken: bijv. stimuleren bewegen voor het werk (fietsenstalling), Bewegen tijdens het werk: bijv. trap in zicht, printer ver weg zetten

7. Informatie verstrekken bv via een folder of Intranet

Bestudeer de interventieladder:

1. Mag de werkgever zich bemoeien met de leefstijl van werknemers?

Opdracht

Bestudeer in je groep de interventieladder. Bespreek op welke manier een werkgever zich mag bemoeien. Hoe hoog op de ladder stap je? Geef in de tabel de argumenten.

Voor – ja, bemoeien mag Tegen - nee, bemoeien mag niet

1. 1.

2. 2.

3. 3.

4. 4.

Wat is je eigen richtlijn

Bespreek in je groep : Is er Verschil tussen bewegen, roken en voeding?

Bewegen Roken Voeding

Quick scan Gezonde School Cultuur Staat de instelling open voor Gezonde School …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Wat is de betrokkenheid van het management? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Wat is de betrokkenheid van HR en Arbo coördinator? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Wat is de betrokkenheid van OR /? …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… Wat is de betrokkenheid van de sport coördinator Communicatiestructuren Welke communicatiemiddelen zijn er beschikbaar in de instelling? Personeelskrant Intranet Internet Memo’s, poster etc. Aparte nieuwsbrief Personeelsbijeenkomsten……………………… ……………………… Notities:

Startnotitie – opdrachtformulering

Wat is de aanleiding voor aandacht te geven aan Gezonde School?

Hoe past Gezonde School bij visie en missie

Welke uitdagingen zijn er?

Hoe staat het met gezondheidseducatie?

Gezondheidsthema's: Voeding Bewegen en sport

Roken, alcohol, drugs en gehoorschade Relaties en seksualiteit Psychosociaal welbevinden

Casus: Welke argumenten gebruik je om te investeren in gezonde?

Leerlingen Medewerkers

* *

* * *

Welke doelen wil je realiseren?

Welk tijdpad ga je volgen?

Welk budget en middelen zijn aanwezig?

Welke evaluatiecriteria hanteer je?

Welke communicatiemiddelen ga je inzetten?

Welke randvoorwaarden zijn er?

Implementatie mogelijkheden Gezonde School in beeld Implementatiekracht - meter Hoe staat het met draagvlak en kans om goed te implementeren? Hoe zit het met de sleutelfiguren, hoe kan ik ze meekrijgen? Opdracht: geef per onderwerp aan wat de huidige situatie is?

Onderwerp 1. Onze directie is enthousiast over Gezonde School.

2. Onze medewerkers zijn enthousiast over Gezonde School.

3. Het beleid voor Gezonde School staat op de agenda.

4. Wij hebben een beleidsplan gericht op Gezonde School.

5. Onze organisatiecultuur draagt bij aan het beleid Gezonde School.

6. Wij profileren ons als goed werkgever naar onze medewerkers.

7. Personeel is beschikbaar om het onderwerp aandacht te geven.

8. Budget is beschikbaar om het Gezonde School aandacht te geven.

9. Wij hebben een goede projectleider voor het opzetten van het beleid voor Gezonde School.

10. Onze OR is betrokken bij het beleid voor Gezonde School.

11, Teamleiders/teams zijn enthousiast en dragen het Gezonde School beleid uit.

12. Wij communiceren over Gezonde School.

13. Wij meten en evalueren ons beleid voor Gezonde School.

14. Wij voeren het beleid voor Gezonde School planmatig uit.

15. Ik ben trots op hoe wij met Gezonde School zijn.

Voor het invoeren van het Gezonde School beleid is het belangrijk dat de signalen op groen staan. Signalen die op rood staan moeten eerst aangepakt worden om ervoor te zorgen dat er later in het traject geen belemmeringen ontstaan.

STAP 2. HET OPZETTEN VAN STRUCTUREN en analyseren van stakeholders Checklist sleutelfiguren

Doel: Inzicht krijgen in afdelingen / personen die betrokken kunnen / willen / moeten worden. Welke personen / groepen spelen een cruciale rol in de instelling en moeten betrokken worden bij het beleid?

CvB Management Communicatie Team coördinatoren Sport coördinatoren P&O Loopbaancentrum OR VGWM-commissie Arbo-commissie Afdeling opleiding Leerlingen (Studentenraad) Gezondheidsfunctionarissen Arbodienst Zorg en adviesteam (ZAT) Externe adviseurs Lokale gezondheidsinstellingen Anderen, nl……………………………………………………………………………

Notities:

Casus: Maak een stakeholder analyse voor jouw instelling?

Wie is de projectleider, wat voor iemand moet het zijn (stel CV op)?

Wie wil je in de projectgroep/werkgroep hebben (wie wel en wie niet, waarom)?

Macht

Interesse Hoog

Hoog

Laag

Laag

Informeren

Actief betrekkenTevreden houden

Minder aandacht

STAP 3. HET VASTSTELLEN VAN DE BEHOEFTE Doel Het vaststellen van de behoefte, visie en strategie, bestuderen van bestaande documentatie, uitvoeren van aanvullend onderzoek en 1e aanzet tot plan van aanpak. Voorbeeld vragenlijsten verdiepend onderzoek: Werkvermogensmonitor, zie bijlage voorbeeld ROC van Twente Behoefte Vragenlijst Leefstijl, zie bijlage STAP 4 HET ONTWIKKELEN VAN EEN PLAN VAN AANPAK Doel: Stel plan van aanpak op, communiceer om draagvlak en betrokkenheid te creëren maak

een concreet activiteitenplan. Werkwijze - Het kiezen van de interventies op basis van de behoeften en problemen die vastgesteld zijn

in stap 3. - Het stellen van doelen per verdieping van het Huis van Werkvermogen. - Maken van een gedetailleerd plan in een activiteitenschema.

.

Activiteiten binnen de hoofdthema’s

Benoemde, in onderstaand overzicht, de activiteiten per hoofdthema

Huis Hoofdthema Activiteit

Vierde verdieping

Arbeid

Derde verdieping

Waarden

Tweede verdieping

Competenties

Eerste verdieping

Gezondheid

Werk / Privé

Interventiekaart De activiteiten binnen het Gezonde School Welke interventies? Op deze pagina staat een opsomming van mogelijke interventies. Je kunt in de eerste kolom aangeven wat volgens jouw prioriteit moet krijgen. In de tweede kolom kun je in schatten hoe de interventie valt bij collega’s.

Algemeen

1. Vitaliteitsscan

1. Test je leefstijl

2.

3.

4.

5.

Activiteiten voor medewerkers

6.

7.

8.

9.

Activiteiten voor leerlingen

10.

11.

12.

Fysieke omgeving

13.

14.

15.

16. Pa

Educatie

17.

18.

19.

20.

Opmerking: Bedenk vanuit de hoofdthema’s wat je kunt aanbieden. Wat ga je inzetten om je effect, je doelstelling te bereiken? Dit is een lastige en belangrijke fase in het project. Belangrijk is dat de interventies aansluiten bij de effecten en doelstellingen die je wilt bereiken. De werkgroep moet regie houden, als adviseur geef je richting.

Voorbeeld Interventie kaart Gezonde School Wethouder Beversstraat Enschede

Tijdlijn 2014:

Gezamenlijke crossover :

Mei Jun vrij Aug Sep Okt Nov Dec

Gezamenlijk barbecue

Loopbaan burgerschap

Inventariseren welke lessen al worden gegeven en met elkaar bespreken?

xxx xxx

Veilige School

Gezonde Schoolplein lesbrief met

xxx xxx

leerlingen

Gezonde Schoolplein Eisen aan nabijgelegen park

Rookvrijplein

Sociale Veiligheid

Presenteren pestprotocol, Organiseren van 3 workshops klassenmanagement, omgangsregels en weerbaarheid (Rots en Water)

xxx

Studenten raad

xxx xxx

Meer bewegen

Test je leefstijl kappers

xxx

Tafeltennis

xxx Xxxx Xxx Xxx Xxx Xxx Xxx Xxx Xxx

Fit in je loopbaan

Xxx Xxx Xxx Xxx Xxx Xxx Xxx Xxx Xxx Xxx Xxx Xxx

Sporten voor docent opleiding economie Xxx Xxx Xxx Xxx xxx

Gezonde Kantine Tijdlijn 2014:

Aanbod:

Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec

Meer variatie in gezonde producten verdeling 75-25 %

Snoepautomaten weg

Xxx

xxx

Xxx

xxx

Prijs/gezonde kwaliteit verhouding bewaken

xxx

Suggesties studenten en medewerkers op het assortiment

xxxx

Tonen Calorie/gezond stickers op de producten

Xxxx xxxx

Aanbieding van de week introduceren > broodje van de week (door studenten bedacht)

Xxxx Xxxx Xxxx Xxxx Xxxx Xxxx Xxxx Xxxx Xxxx Xxxx

Gezonde knipkaart. Bij bv 10 groene stickers een gratis gezond product

xxxx xxxx

Tegoedboekje. 12 halen 10 betalen.

xxx xxxx

Smoothies introduceren (groenteboer Gemert)

Xxx Xxxx Xxxx Xxxx Xxxx Xxxx Xxxx Xxxx Xxxx Xxxx

Hygiëne:

Openbaar maken rapport hygiëne inspectie

Xxxxx Xxxx Xxxxx Xxxxx Xxxxx Xxxxxx Xxxxxx Xxxxxx Xxxxxx

Aankleding met hulp van communicatie Debbie:

Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec

Groene en gezonde uitstraling

xxx

Bedrijfskleding

xxxx

Eigen huisstijl

xxx

PR in algemene zin

xxxx

Pedagogisch/didactisch:

Instructiekaarten in ontwikkeling permanent proces

x

Lessen in restaurant en clinic gezonde producten maken in overleg met Loopbaan Burgerschap

xxx

Voorbeeld Fasering project Stap

Doel

Activiteiten

Tijdsduur

1. Creëren draagvlak

creëren draagvlak -programma verkrijgen toestemming opzetten -programma geven overzicht mogelijke

onderwerpen/gebieden waarop zich kan richten

gesprekken met sleutelfiguren om steun te verkrijgen

promoten -activiteiten bij management en vertegenwoordigers

overeenkomst projectplan

2. Opzetten structuren

opzetten projectgroep opzetten structuren -proces inbouwen in bestaand beleid

leden projectgroep aanstellen houden van bijeenkomsten inventariseren bestaande communicatiemiddelen draaiboek maken

januari t/m maart

3. Vaststellen behoeften

maken gezondheidsprofiel vaststellen behoeften en wensen

verzamelen informatie gezondheidsproblemen en behoeften en bestaand beleid

analyse van de gegevens Verslaglegging rapportage aan sleutelpersonen en werknemers

april

4. Ontwikkelen plan

doelen beleid en losse activiteiten formuleren ontwikkelen van oplossingen maken gedetailleerd plan en draaiboek

opzetten probleem-oplossende groepen prioriteren van behoeften en problemen stap 3 stellen van doelen activiteiten zoeken leveranciers gezondheidsprogramma's opzetten activiteiten

mei/juni

5. Uitvoeren plan

daadwerkelijk uitvoeren plan evalueren losse activiteiten

houden van een pre-test verzamelen gegevens voor proces- en effect-

evaluatie

juli/augustus

6. Evalueren plan

evalueren succes en mislukkingen -beleid / totale -project

evalueren totale -project feedbackgroepen

maart

7. Aanpassen en verankeren beleid

integreren succesvolle activiteiten in bestaand bedrijfsbeleid

herhalen stap 3 – 6 voor bestaande en nieuwe activiteiten

beleid actueel houden

verzamelen info voor toekomstige activiteiten, nieuwe voorstellen

anderen (mede-) verantwoordelijk maken voor voortgang -proces

april

Training Vitaliteit en Inzetbaarheid

Training Scholen Inspireren scholen het voorbeeld van ROC van Twente

STAP 5: IMPLEMENTEREN In deze stap worden de activiteiten in de jaarkalender uitgevoerd. Het accent ligt nu op de voortgang van activiteiten, goede communicatie om medewerkers enthousiast te maken om deel te nemen. De kernwoorden zijn: organisatie, deelname en tevredenheid.

De coördinator kan onderstaand format (zie voorbeeld) gebruiken om de activiteit te beschrijven en te evalueren.

Activiteit Nummer in activiteitenkalender Naam Leefstijl coaching van medewerkers met overgewicht Korte beschrijving

Binnen de instelling wordt een club gestart van mensen die willen afvallen. Deze club wordt verantwoord begeleid met behulp van een professionele leefstijlcoach bij het realiseren van gewichtsvermindering.

Doel Gewichtsvermindering bij overgewicht Doelgroep Groep mensen met overgewicht die actief en verantwoord aan de

slag gaat met het realiseren van de doelstelling met betrekking tot gewichtsvermindering

Hulpmiddelen o Leefstijlcoach o Intakegesprek, coaching, follow up gedurende 1 jaar o Logboek

Werving o Bedrijfsarts o Kennismakingsbijeenkomst

Presentatie o Bijeenkomsten, methode nader te bepalen o Looptijd van langere periode, nader te bepalen

Coördinator naam Budget Nader te bepalen Tijdsplanning Nader te bepalen Evaluatie Uitvoerbaarheid

Aantal deelnemers Tevredenheid van de deelnemers

In uitvoering doen!

Training Scholen inspireren scholen het voorbeeld van ROC van Twente

STAP 6: DE PROCES- EN EFFECTEVALUATIE VAN HET BELEID Hoe voer je een evaluatie op proces en effect uit met het projectteam en hoe evalueer je de effecten die je wilt bereiken

Doel

Evalueren van het proces en effecten van beleid Feedback over beleid aan managementteam en medewerkers.

De procesevaluatie kan met de projectgroep worden uitgevoerd. Om evaluatie op een eenvoudige manier uit te voeren kunnen procesindicatoren gescoord worden op een schaal van 1 t/m 5. De individuele scores van de werkgroep leden zijn verzameld en uitgewerkt in een totaalscore. Zie voorbeeld.

Procesevaluatie

1

punt

3

punten

5

punten

1. Betrokkenheid van medewerkers (gem. = 2.3) 3 5

2. Betrokkenheid van management (gem. = 2.5) 2 6

3. Deelname aan activiteiten (alg. indruk)* (gem. = 2.8) 1 7

4. Tevredenheid medewerkers over Gezonde School(gem. = 2.7)

2 4 1

5. Tevredenheid projectgroep over Gezonde School (gem. = 3) 8

6. Tevredenheid management (gem. = 2.7) 1 5

overzicht verdeling scores en gemiddelde score per procesindicator

De procesindicatoren kunnen binnen de projectgroep worden gedefinieerd.

Effecten:

1

punt

3

punten

5

punten

1. Afname van verzuim met 0,5% X (0,3%)

2. Verbetering Test je leefstijl van 8 tot 10% X (16%)

3. Toename van vitaliteit medewerker tevredenheid 7,8 -8 (resultaten nog niet bekend)

4. Behalen van Vignet Gezonde School X

Training Scholen inspireren scholen het voorbeeld van ROC van Twente

STAP 7 VERANKEREN bijvoorbeeld door Vitaliteitsgesprek

Hoe koppel je het aan het jaargesprek? Welke activiteiten kunnen ingevoerd worden in het primaire proces, hoe bespreek je het in het team (Invoegen beschrijving toepassen) Nieuw plan van aanpak opstellen.

Training Scholen inspireren scholen het voorbeeld van ROC van Twente

STAP 3. INVENTARISATIE GEZONDHEID EN HET VASTSTELLEN VAN DE BEHOEFTE

Inventarisatie van wensen & verwachtingen over gezondheidsactiviteiten

Leefstijl vragenlijst

Let op: Deze vragenlijst dient voor deze wordt uitgedeeld op maat gemaakt te worden voor uw bedrijf. Voer daar waar [bedrijfsnaam] staat, de naam van uw bedrijf in. Daarnaast dient bepaald te worden op welke manier de vragenlijst weer ingenomen wordt en hoe het vervolgtraject van dit behoeften onderzoek eruit gaat zien (zie het gearceerde gedeelte hieronder). U bent vrij om vragen en antwoordcategorieën te verwijderen of te wijzigen zodat de vragenlijst beter aansluit bij de situatie in uw bedrijf.

[bedrijfsnaam] wil stappen ondernemen om de leefstijl van hun medewerkers te verbeteren. Onder een gezonde leefstijl verstaan we: voldoende bewegen, niet roken, matig met alcohol, gezonde voeding en voldoende ontspanning. Over deze onderwerpen volgen hierna een aantal vragen. Het invullen duurt ongeveer 10 minuten. Deze vragen zijn bedoeld om te inventariseren wat jullie wensen en verwachtingen zijn ten aanzien van leefstijl verbetering ondersteund door [bedrijfsnaam].

Lever de ingevulde vragenlijsten in bij de receptie / in het postvakje van.. / in de doos die bij de ingang staat etc. Er wordt zorgvuldig en vertrouwelijk omgegaan met de vragenlijsten. De resultaten van de vragenlijsten worden alleen op bedrijfs- of afdelingsniveau bekend gemaakt. Als je een persoonlijk gesprek wenst naar aanleiding van deze vragenlijst, neem dan contact op met…Een aantal medewerkers worden op een later tijdstip benaderd om mee te denken over de uitvoering van bepaalde gezondheidsactiviteiten. Als jij hiervoor benaderd wilt worden, laat dit dan weten aan…

Bewegen

Voldoende bewegen zorgt voor een goede gezondheid. Je zit lekkerder in je vel, houdt je gewicht beter onder controle en (chronische) ziektes blijven buiten de deur. [ bedrijfsnaam] wil graag van jou weten op welke manier bewegen op en rond het werk aangeboden zou kunnen worden.

1. Ben je geïnteresseerd in beweeg- en/of sportactiviteiten als die door [bedrijfsnaam] aangeboden worden?

o Ja o Misschien, afhankelijk van bijv. aanbod, tijdstip etc. o Nee Ga door naar vraag 3.

2. Welke van de onderstaande activiteiten spreken jou het meest aan?

Training Scholen inspireren scholen het voorbeeld van ROC van Twente

(Meerdere antwoorden mogelijk)

o Lunchwandelen o Lunchfietsen o Fietsen naar en van het werk o Bedrijfssport zoals voetbal, volleybal en tennis o Korting sportschool o Hardloopgroep o Wandel of Nordic Walking groep o Ontspanningsoefeningen zoals yoga en tai chi o Tafeltennistafel in bedrijf o Fitnessapparaat/ruimte in het bedrijf o Wii-fit (Nintendo) o Zwemmen o Individueel advies van een leefstijlcoach o Geen van deze activiteiten spreken mij aan o Anders, namelijk ………………………………………………

3. Zou je meer aan beweging doen buiten de werkuren indien [Bedrijfsnaam] financieel

bijdraagt in sport- en/of bewegingsactiviteiten (zoals korting bij sportvereniging of –school of een naar eigen inzicht te besteden persoonsgebonden budget)?

o Ja, zeker o Ja, ik denk het wel o Nee, waarschijnlijk niet o Nee, zeker niet

Medewerkers die bij vraag 1 ‘nee’ hebben ingevuld gaan nu naar vraag 6

4. Welk tijdstip op de dag heeft jouw voorkeur voor bewegingsactiviteiten?

Meerdere antwoorden mogelijk.

o Kort voor het werk o Tijdens een pauze o Onmiddellijk na het werk o Op een tijdstip los van het werk o Anders, namelijk……………….

5. Wanneer [Bedrijfsnaam] beweegactiviteiten zou aanbieden heb je dan ook een voorkeur voor een bepaalde dag? Je kunt meerdere dagen aankruisen

o Nee, geen voorkeur o Maandag o Dinsdag o Woensdag o Donderdag o Vrijdag o Zaterdag o Zondag

Training Scholen inspireren scholen het voorbeeld van ROC van Twente

6. Fiets je wel eens naar je werk?

o Ja, in principe iedere werkdag o Ja, iedere week een paar keer o Ja, als het weer goed is o Soms, wanneer het uitkomt o Nee

7. Wat is de afstand van huis naar het werk (enkele reis)?

o Minder dan 5 kilometer o Tussen de 5 en de 10 kilometer o Tussen de 10 en de 15 kilometer o Meer dan 15 kilometer

8. Indien je (wel eens) naar je werk fietst of dit overweegt, wat zou jou stimuleren om dit te blijven doen of om het vaker te doen? (max. twee antwoorden mogelijk)

o Een fiets van de zaak o Een spaarsysteem om met het aantal gefietste kilometers geld in te zamelen voor

een goed doel o Een spaarsysteem om met het aantal gefietste kilometers te sparen voor consumptie-

artikelen (bv (audio) apparatuur, uitstapjes, fietsbenodigdheden, gadgets etc.) o Een hogere woon-werk vergoeding o Anders, nl.:……………………..

9. Vind je het een goede zaak als je werkgever je meer tips en goede raad zou geven

over lichaamsbeweging, gezonde voeding en andere leefstijladviezen?

o Ja o Ja, mits het vrijblijvend blijft o Nee

10. Welke uitspraak past het beste bij jou?

o Ik beweeg het liefst in groepsverband (bijv. met collega’s lunchwandelen) o Individueel bewegen past het beste bij mij (bijv. alleen een rondje (hard)lopen) o Ik beweeg het liefst zowel alleen als in groepsverband o Bewegen en/of sporten spreekt mij helemaal niet aan.

Training Scholen inspireren scholen het voorbeeld van ROC van Twente

11. Welke van de volgende uitspraken past het beste bij je? Meerdere antwoorden mogelijk:

o Ik wil meer sporten en/of bewegen om me fit te voelen o Ik wil meer sporten en/of bewegen om op een goed gewicht te komen/blijven o Ik voel me schuldig als ik niet genoeg beweeg en/of sport o Ik sport en/of beweeg omdat ik het belangrijk vindt en het bij me past o Ik sport en/of beweeg omdat ik er plezier in heb o Ik vind dat ik al genoeg sport en/of beweeg o Ik heb geen tijd om te sporten en/of bewegen o Ik sport en/of beweeg niet vanwege gezondheidsproblemen o Ik vind sporten helemaal niet leuk o Ik vind bewegen helemaal niet leuk o Anders, namelijk ……………………………………………………………….

Roken

Dat roken schadelijk is voor de gezondheid is bekend. [bedrijfsnaam] wil medewerkers ondersteunen bij het stoppen met roken.

1. Vind jij het belangrijk dat [bedrijfsnaam] een rookbeleid voert?

o Ja, en wij hebben een goed rookbeleid o Ja, we hebben een rookbeleid, maar ik weet niet goed wat dit inhoud o Ja, maar er is nog wel ruimte voor verbetering in dit beleid o Nee, dit is al wettelijk geregeld o Anders, namelijk………………………………………………………………

2. Zijn er in het bedrijf niet-rokers die worden blootgesteld aan rook?

o Nee, in ons bedrijf mag alleen in speciaal ingerichte rookruimtes gerookt worden o Ja, er wordt nog niet genoeg aandacht besteed aan het beperken van roken binnen

ons bedrijf o Ja, omdat de rookruimtes niet voldoende afgesloten zijn o Ja, omdat er alleen buiten het bedrijf gerookt mag worden. o Anders, namelijk……………………..

De volgende vragen zijn alleen voor rokers

3. Ben je geïnteresseerd in hulp bij het stoppen met roken als dit door [bedrijfsnaam] aangeboden wordt?

o Ja o Misschien, afhankelijk van bijv. aanbod, tijdstip etc. o Nee Ga door naar vraag 5

Training Scholen inspireren scholen het voorbeeld van ROC van Twente

4. Wat zou voor jou de belangrijkste reden zijn om deel te nemen aan activiteiten om te stoppen met roken?

o Alleen lukt me niet, ik zoek een stok achter de deur o Het maakt me gezonder en fitter o Op advies van mijn arts o Mijn partner/omgeving wil graag dat ik stop met roken o Anders, namelijk……………………………………………………………

5. Wat is voor jou de belangrijkste reden om NIET te stoppen met roken?

o Roken is voor mij geen probleem, ik geniet ervan o Ik weet niet hoe ik moet stoppen met roken o Eerdere pogingen om te stoppen zijn mislukt o Anders, namelijk.…………………………………………………………………

6. Indien je wilt stoppen met roken, welke van de onderstaande benaderingen spreken jou het meest aan? (Meerdere antwoorden mogelijk)

o Stoppen met roken brochure o Individuele benadering met coaching of advies op maat o Stoppen met hulp van de huisarts, specialist of verpleegkundige o Groepstraining (bv. Allen Carr) met collega’s o Groepstraining los van het werk o Gedragstherapie o Nicotinevervangers (pleisters, kauwgom) o Medicijnen o Acupunctuur, softlasertherapie o Geen van deze benaderingen spreken mij aan o Anders, namelijk………………………………………………

Alcohol

Alcohol en werk gaan over het algemeen niet goed samen. [bedrijfsnaam] wil alcohol gebruik op het werk beperken en indien nodig medewerkers met problemen ondersteunen.

1. Vind jij dat [bedrijfsnaam] aandacht moet besteden aan een alcoholbeleid?

o Ja, dat vind ik belangrijk o Ja, tot op zekere hoogte o Nee, dit is al gebeurt en er is een alcohol beleid dat bekend is bij iedereen o Nee, medewerkers met alcohol problemen kunnen dit beter buiten het werk oplossen o Nee, hier is geen beleid voor nodig o Anders, namelijk……………………….

Training Scholen inspireren scholen het voorbeeld van ROC van Twente

2. Welke van de onderstaande maatregelen/activiteiten spreken jou het meest aan?

(Max. 2 antwoorden)

o Geen alcohol schenken op bedrijfsborrels en -feesten o Individuele begeleiding door bijv. een leefstijlcoach voor medewerkers met een

alcoholprobleem o Het onderwerp alcohol gebruik bespreekbaar maken op de werkvloer o Training van leidinggevenden om onveilig alcoholgebruik van medewerkers te

signaleren en bespreekbaar te maken. o Blaastest aanbieden bij het vermoeden op alcoholgebruik in combinatie met

(gevaarlijk) werk o Geen van bovenstaande maatregelen spreken mij aan. Alcohol op het werk moet in

bepaalde situaties (borrels & feesten) kunnen. o Anders, nl.:………………………….

Voeding

Gezonde voeding kan je helpen om je lekkerder te voelen en je gewicht op peil te houden. Het aanbod in de bedrijfskantine kan daarbij helpen.

1. Vind je dat [bedrijfsnaam] meer aandacht zou moeten besteden aan gezonde voeding in het bedrijf?

o Ja, dat vind ik belangrijk o Ja, tot op zekere hoogte o Nee, hier is al (voldoende) aandacht voor o Nee, het is aan de medewerkers zelf om te beslissen wat ze eten. o Anders, namelijk ……………………

2. Welke van de onderstaande benaderingen/activiteiten spreken jou het meest aan?

(Meerdere antwoorden mogelijk)

o Informatie over gezonde voeding o Informatie over voeding en gewicht o Gezonde voedingsmiddelen duidelijk herkenbaar maken in het bedrijfsrestaurant o Gezonde voeding goedkoper aanbieden dan minder gezonde voeding o Groter/aantrekkelijker aanbod gezonde voeding in het bedrijfsrestaurant o Iedere dag gratis vers fruit in het bedrijf o ‘Ongezonde snacks’ (kroketten/saucijzenbroodjes e.d.) slechts 1 of 2 keer per week

aanbieden o Lunchzakjes aanbieden zodat eten meegenomen kan worden tijdens een

lunchwandeling o Gezond warm gerecht in de kantine op diverse tijdstippen o Gezonde snacks (bijv. rijstwafels, fruit & granen repen) aanbieden in de

‘snoepautomaat’. o Snoepautomaat/snackbox verwijderen uit het bedrijf of zeer beperkt aanbieden o Gezonde traktaties aanbevelen bij verjaardagen o Individueel advies van een leefstijlcoach voor medewerkers met overgewicht o Begeleiding bij afvallen in groepssessies met collega’s o Geen van deze benaderingen spreekt mij aan o Anders, nl.:……………………

Training Scholen inspireren scholen het voorbeeld van ROC van Twente

Ontspanning Gezonde stress is de spanning die nodig is om goed te kunnen presteren. Ongezonde stress ontstaat bij langdurig onder druk of spanning staan. Ongezonde stress is schadelijk voor alle aspecten van je gezondheid. Voldoende ontspanning en slaap zorgt ervoor dat je voldoende energie opdoet om daarna weer fris aan de slag te gaan.

1. Vind je dat [bedrijfsnaam] (voldoende) aandacht besteed aan het beperken van de werkdruk en het aanmoedigen van ontspanningsmomenten op het werk?

o Ja, dit gebeurt al voldoende o Ja, maar dit kan nog wel beter o Nee, maar dat is ook niet nodig o Nee, dat is wel nodig

2. Kun jij je voldoende ontspannen op het werk?

o Ja, meestal wel o Soms wel, soms niet o Nee, meestal niet

3. Kun jij je thuis voldoende ontspannen?

o Ja, meestal wel o Soms wel, soms niet o Nee, meestal niet

4. Houd jij naast je werk nog voldoende energie over voor andere dingen? (bijv. sporten, sociale contacten etc.)

o Ja, meestal wel o Soms wel, soms niet o Nee, meestal niet

5. Welke maatregelen om de organisatie van het werk te verbeteren spreken jou het meest aan? (meerdere antwoorden mogelijk)

o Minder werk/klanten aannemen o Meer (tijdelijke) collega’s inzetten om het werk te doen o Beter overleg tussen de verschillende afdelingen o Flexibel omgaan met deadlines o Werk beter spreiden in de tijd o Flexibel omgaan met werktijden o Thuiswerken mogelijk maken o Gezamenlijke koffie-, lunch-, theepauzes o Geen van deze maatregelen spreken mij aan o Anders, nl.:

Training Scholen inspireren scholen het voorbeeld van ROC van Twente

6. Welke maatregelen om de cultuur/sfeer op het werk te verbeteren spreken jou het meest aan? (meerdere antwoorden mogelijk)

o Leidinggevenden trainen om signalen van hoge werkdruk te herkennen o Meer steun van leidinggevenden o Meer steun van collega’s o Elkaar meer helpen daar waar dit mogelijk is o Duidelijke afspraken maken waar iedereen zich aan houdt o Aanmoedigen/accepteren van pauzes o Leidinggevenden/directie die het goede voorbeeld geven o Geen van deze maatregelen spreken mij aan o Anders, nl.

7. Welke van de individuele- of groepstrainingen of activiteiten spreken jou het meest aan? (Meerdere antwoorden mogelijk)

o Informatie over stressherkenning & ontspanningsmogelijkheden algemeen o Aanleren individuele ontspanningsoefeningen o Gezamenlijke ontspanningsoefeningen zoals yoga of tai chi o Individueel advies van een leefstijlcoach o Praktische trainingen zoals ‘time-management’, assertiviteit etc. o Bewegen/sporten met collega’s (zie vragenmodule Bewegen) o Geen van deze maatregelen spreken mij aan o Anders, nl…………

8. Hoeveel uur slaap je gemiddeld per nacht (kijkend naar de werkweek)?

o Meestal 6 tot 8 uur per nacht o Minder dan 6 uur per nacht o 8 uur per nacht of meer

9. Heb je de indruk dat jou slaapgewoonten je alertheid en productiviteit op het werk beïnvloeden?

o Nee, ik slaap voldoende en ben meestal uitgerust aan het werk o Nee, ik kan goed functioneren met een (beetje) slaapgebrek o Soms ben ik te moe om mijn werk goed te doen o Ja, ik ben regelmatig te moe om mijn werk goed te doen o Anders, namelijk………………………………..

Dit is het eind van deze vragenlijst.

Bedankt voor het invullen!!