Nieuws, info en achtergronden voor alle aios ... › ... ›...
Transcript of Nieuws, info en achtergronden voor alle aios ... › ... ›...
LOVAH BULLETIN | december 2012 1
jaargang 11 | December 2012
LOVAH bulletinNieuws, info en achtergronden voor alle aios huisartsgeneeskunde
Nieuwe Huisarts,verbreed je horizon!
De Nieuwe Huisarts is... • Niet stoffig
• E-health-bekwaam
• Flexibel en bereikbaar
• ...een oude bekende?
en verder: Benefietgala 2013 | Resultaten Zorgstemwijzer | “Thomas, ik wil
naar de gynaecoloog!” | Wie is de LOVAH? | LOVAH Congres 2012 en 2013 |
Inkomen tijdens zwangerschapsverlof | LOVAH Beachvolleybaldag | Update
Werkgroep Onderwijs | WONCA congres Wenen | RCGP congres Glasgow |
Huisarts in Denemarken | Crossing Borders in Göteborg | Vacatures
LOVAH BULLETIN | december 20122
LOVAH BULLETIN | december 2012 3
Zéér veel dank gaat uit naar de bestuurs leden die hebben afgezwaaid in 2012:
Tim Linssen (voorzitter), Persijn Honkoop (algemeen, vice-voorzitter),
Marjolein de Boom (PR, interim-voorzitter, bulletin), Hannah Kramer (webmaster),
Pim Doppen (secretaris), Sanne Westermann (penningmeester), Irene Joziasse
(algemeen bestuurslid), Madelon den Boeft (sponsoring, bulletin).
Een speciaal woord van dank en onder steuning gaat richting Miranda Westra
(penningmeester) en Pim Horstman (sponsoring), die beide wegens omstandig-
heden hun zeer gewaardeerde bijdrage aan de LOVAH op een laag pitje hebben
moeten zetten.
Oud-bestuursleden bedankt!!
van de redac t ie
Inhoud
3
...must be discouraged! Woorden van die
vreselijke heks Dolores Umbridge uit Harry
Potter. Want oh, jee, dadelijk verandert er
nog eens wat! Ergens ben ik het wel eens
met Mrs. Umbridge, maar ergens ook niet.
Stilstand is in een bepaald opzicht inder-
daad achteruitgang. Tegelijkertijd moet
vooruitgang wel ergens toe leiden. Maar
waar zouden we zijn zonder vernieuwin-
gen? Zonder pioniers die nieuwe dingen
uitprobeerden hadden we geen scalpels,
geen penicilline, geen e-consulten en geen
borstimplantaten. Oké, niet alles wat nieuw
is, is beter. Maar sommige dingen wel.
Dingen die de huisartsenzorg efficiënter
maken, en uiteraard, beter voor de patiënt.
In deze editie gaat het over de Nieuwe
Huisarts, de toverwoorden van 2012. Wat
houdt die term nu precies in? Wij vroegen
het aan de werkelijke huisartsen van de
toekomst. Duidelijk is in elk geval, dat de
aios van 2012 graag en veelvuldig hun
horizon verbreden. Zo werden in het kader
van opleiding en wetenschap vele grenzen
overschreden: in Wenen werd gewalst en
gesproken over de kunst der geneeskunde,
in Glasgow werd men met “ye” aange-
sproken en ging het over Global General
Practice, Maastrichtenaren brachten een
werkbezoek aan Aarhus en in Göteborg
heette zelfs het congres “Crossing Borders”.
Ook in eigen land zijn we continu bezig
onze horizon te verbreden. Zo was de
Werkgroep Politiek en Maatschappij van
de LOVAH één van de pioniers die de
Zorgstemwijzer 2012 mogelijk maakte. In
2013 gaan we vrolijk op deze voet verder
als we uitkijken naar het komende LOVAH
Congres, getiteld “Get out of your comfort
zone!”
Ik hoop dat u na het lezen van dit Bulletin
uw eigen visie op de Nieuwe, Horizon-
verbredende Huisarts kunt aanscherpen,
zodat u niet op nascholing hoeft bij Dolores
Umbridge!
Door Walter Bouwmans
Redactie LOVAH-Bulletin
3 Vanderedactie Oud-bestuursledenbedankt!!
4 VanLOVAH-voorzitterMarjanKruijer LOVAH-congres2013
5 VanLHV-voorzitterStevenvanEijck LOVAH-congres2012
6 DeNieuweHuisarts...eenOudeBekende?
9 ColumnOlivierGroh:“Thomas...”
11 ResultatenZorgstemwijzer
12 WieisdeLOVAH?
13 EuropeanUnionofGeneralPractitioners
14 UpdateWerkgroepOnderwijs
15 LOVAHBenefietgala2013
16 Inkomentijdenszwangerschapsverlof
17 GöteborgZorgcongresCrossingBorders
18 WONCA2012:eensfeerimpressie
20 EnquêteWONCAWenen2012Verrichtingenindeeerstelijn
22 WONCADiscussiebijeenkomst:buitenlandervaring
24 WONCAMeetaDoc:Oostenrijk
26 Deensehuisartseninopleidingbetervoorbereid?
28 RCGP2012:‘GlobalGeneralPractice'
29 Schotsewoordpuzzel ProfessorHuygenprijs2013
30 Beachvolleybaldag2012:RumbleintheJungle
31 DeBulletinredactie Vacatures Colofon
Progress for the sake of progress…
LOVAH BULLETIN | december 20124
LOVAH-congres 2013Een jong en dynamisch congres dat zijn
naam eer aan wil doen! Om dat allemaal
waar te kunnen maken, zal gefocust worden
op serieuze thema’s als ‘Hoe bespreek je
de verlangens van je patiënt met kanker?’
‘Hoe pak je het aan bij een vermoeden op
kindermishandeling of huiselijk geweld?’
‘Vraag je actief naar seksualiteit?’ Daar-
naast is er ook plaats voor de wat meer
comfortabele zone van menig huisarts in
opleiding: zowel medisch-inhoudelijk, mid-
dels een kleine kwalen quiz, dermatologie
en orthopedie, als niet medisch-inhoudelijk.
Details over dat laatste houden we nog even
geheim, maar reken minstens op voetjes in
het zand en een drankje in de hand...
Zet 7 juni 2013 alvast in je agenda!
Facebook: facebook.com/lovah.congres
www.lovah.nl/congres
van de voor z i t ter
Beste mede-aios,
Voor jullie ligt de nieuwste editie van het
LOVAH bulletin, met als thema 'de Nieuwe
Huisarts'. Een onderwerp dat voor ons als
toekomstige huisartsen ontzettend relevant
is en dat de afsluiting vormt van een jaar
waarin veel en vaak is nagedacht over hoe
die toekomst eruit zal gaan zien. Zo heb-
ben de LHV en NHG hun Toekomstvisie
geformuleerd, is er volop discussie binnen
de Huisartsopleiding over vernieuwing van
het curriculum en werd ook in het politieke
en maatschappelijke debat duidelijk hoe
essentieel de huisarts is én moet blijven om
een gezond zorgstelsel voor de komende
generaties te blijven realiseren.
Vanuit de LOVAH en ROVAH's hebben we
aan al die ontwikkelingen hard meegewerkt
en meegedacht. Dat gebeurde door de vele
aios die inspraak hebben op hun instituut
om het onderwijs te verbeteren, via de di-
verse werkgroepen en door een groot aantal
nieuwe (bestuurs-)leden die zich inzetten
om zowel binnen de opleiding als daarbuiten
leuke activiteiten en nieuwe initiatieven te
ontplooien.
In dit nummer zullen jullie een aantal
voorbeelden hiervan tegenkomen: de
Zorgstemwijzer van de Werkgroep Politiek
& Maatschappij, de congresreizen die
de Werkgroep Europese Samenwerking
georganiseerd heeft, de aangepaste
sollicitatieprocedure en de vrijstellingen-
regeling vanuit de Werkgroep Onderwijs en
nog veel meer zaken.
Als nieuwe voorzitter van de LOVAH vind ik
het een eer om samen met alle actieve aios
deze dingen mogelijk te maken. Vindingrijk-
heid, inzet, sociale
betrokkenheid en
ondernemersgeest
zijn eigenschap-
pen die ik het
afgelopen jaar
bij veel collega’s heb gezien en die hieraan
hebben bijgedragen. Voor iedereen die heeft
meegewerkt: heel veel dank. Met zulke
aios komt het volgens mij wel goed met die
Nieuwe Huisarts van de Toekomst!
Door Marjan Kruijer
Voorzitter LOVAH
PS. In de niet zo verre toekomst staan er
nog twee leuke evenementen aan te komen:
het allereerste LOVAH Benefietgala op 22
maart en het 6e LOVAH Congres op 7 juni
2013. Zet ze alvast in je agenda en zorg dat
je erbij bent...
@ Initiatiefrijke aios
LOVAH BULLETIN|december20124
LOVAH BULLETIN | december 2012 5
Het congres was met ruim 800 deelnemende
aios huisartsgeneeskunde wederom een
groot succes. Nieuw was het pre-event,
waarbij naast het borrelen naar hartenlust
kon worden gesport. Op de congresdag
konden er, naast plenaire sessies, diverse
workshops worden gevolgd en was er een
informatiemarkt. Het congres werd na een
uitgebreid diner met grensverleggende
gerechten afgesloten met een knallend feest
met optreden van De Coronas.
Cabaretiër Ernst van der Pasch wist als
enthousiaste dagvoorzitter zonder blad
voor de mond het programma te leiden.
Zeer de moeite waard waren onder andere
de presentaties van Nienke Wijnants over
het dertigersdillema en de lunchpresentatie
van Diane Gray over de ontwikkeling van
een goed gezondheidssysteem. Neuroloog
Bas Bloem, gekozen tot zorgheld van 2011,
presenteerde zijn multidisciplinaire en
interactieve aanpak van de ziekte van Par-
kinson, met als kern het streven naar “zorg
waarin patiënten behandeld worden zoals ik
zelf behandeld zou willen worden”.
Aan het eind van de dag werden de Profes-
sor Huygenprijs en de SBOH Academise-
ringsprijs uitgereikt. In het daaropvolgende
door de Werkgroep Politiek en Maatschap-
pij georganiseerde debat discussieerden
prominente sprekers waaronder LHV-voor-
zitter Steven van Eijck over de toekomst
van de huisartsgeneeskunde.
Wij, de congrescommissie, bedanken allen
die bij deze grensverleggende dag betrok-
ken waren voor hun inzet en zien uit naar
opnieuw een inspirerend LOVAH-congres
in 2013.
LOVAH-congres 2012
DOCTORS UNLIMITED – een korte terugblik
Op 27 januari 2012 vond het vijfde LOVAH congres plaats, met als thema ‘DOCTORS UNLIMITED, waar ligt jouw grens?’
Door Esther van der Harg
van de lhv
ls je iets wilt schrijven over het
thema van dit nummer, ontkom je
er bijna niet aan ook even terug
te kijken. Het afgelopen jaar heb
ik in mijn bijdragen aan het LOVAH-bulletin
een redelijk somber toekomstbeeld moeten
schetsen. Dreigende bezuinigingen op de
huisartsenzorg wierpen hun schaduw voor-
uit. En nu, precies een jaar later, kan ik een
veel positiever geluid laten horen.
Vlak voor de zomer hebben de LHV en de
minister van VWS afspraken gemaakt over
meer en betere zorg door de huisarts in de
buurt van de patiënt en over hoe er wordt
omgegaan met financiële overschrijdingen.
Natuurlijk bieden zekerheden van dit
moment geen garanties voor de toekomst
op langere termijn, maar op basis van de
gemaakte afspraken bevindt de beroeps-
groep zich binnen de huidige economische
situatie in een relatief sterke positie. Voor
de huisarts ontstaat weer rust, stabiliteit en
groei. In de recent gepresenteerde Miljoe-
nennota is de vertaling van die afspraken
terug te vinden.
De LHV had dit nooit kunnen bereiken
zonder de belangrijke steun van juist die
huisartsen die in de toekomst de huisart-
senzorg zullen verlenen. Het afgelopen jaar
hebben de LOVAH, Generation Next en de
afdeling Wadi van de LHV de stem van de
jonge huisarts (in opleiding) laten horen als
het om het behoud van het huisartsenvak
in de toekomst ging. Politici (zeker in de
aanloop naar de
verkiezingen) en
stakeholders in de
zorg kregen dui-
delijk te horen dat
ook de huisartsen
van de toekomst
pal stonden voor
hun vak, ten
behoeve van alle patiënten. Heel,
heel hartelijk dank daarvoor. Jullie steun
was cruciaal. Jullie hebben een belangrijke
bijdrage aan de instandhouding van het
huisartsenvak geleverd en daarmee het heft
van je eigen toekomst in handen genomen.
Door Dr. Steven R.A. van Eijck
Voorzitter LHV
De huisarts ís de toekomst
A
LOVAH BULLETIN|december2012 5
LOVAH BULLETIN | december 20126
ont w ikkel ingen
Wat betekent “de Nieuwe Huisarts” nou eigenlijk concreet?
Deze vraag stelde ik aan verscheidene huisartsen in
opleiding (n=21) in den lande. De antwoorden bleken
opvallend veelzijdig. Willem Evenhuis uit Groningen
beschrijft “de Huisarts 2.0, die op de hoogte is van nieuwe
ontwikkelingelingen en de patient hierover beter kan
informeren, maar niet vergeet wat al gangbaar is.” Er
worden termen genoemd als toekomstvisie, E-health,
“diagnose 2025”, maar ook tijdloze begrippen als hoge
moraliteit, passie voor het vak, persoonsgerichtheid,
continuïteit en toegankelijkheid. Parttime werken valt
volgens sommigen ook binnen de definitie van de Nieuwe
Huisarts. “De patiënt centraal zetten in plaats van de
dokter”, noemt Marijke Olthof, wat mij doet terugdenken
aan het LOVAH Congres 2012, toen professor Bas Bloem
hier zo gepassioneerd over vertelde in zijn lezing over
ParkinsonNet. Een dokter die veel zelf diagnosticeert
en behandelt, noemen sommigen. “Modern, niet stoffig,
flexibel, raadgever, regisseur, poortwachter, bereikbaar
(desnoods via e-consulten),” stelt Rob Alkemade uit
Leiden zich de Nieuwe Huisarts voor. Anderen leggen
nadruk op het ondernemerschap, het managen van
een praktijk, praten, onderhandelen, het zijn van een
zakenman die nog wél de spil van de gezondheidszorg
blijft. Rik Loijmans, aiotho aan het AMC, spreekt over
“een nieuwe generatie huisartsen die momenteel toetreedt,
die met een kritische blik op de huidige ontwikkelingen
de gezondheidszorgfinanciering volgt.” Geldzaken spelen
in meerdere definities van de Nieuwe Huisarts een rol,
evenals de digitalisering van de huisartspraktijk. Pim
Schout, secretaris bij ROVAH Nijmegen, omschrijft de
Nieuwe Huisarts als “een open, benaderbare huisarts die
hoogwaardige ‘ouderwetse’ zorg biedt voor zijn patiënten,
maar meer oog heeft voor service naar zijn patienten
toe door bijvoorbeeld avondspreekuren en de optie om
medicatie te bestellen via internet/e-mail.” ”Transparanter,
en minder papier!”, bepleit LOVAH-voorzitter Marjan
Kruijer, evenals “meer substitutie en meer integratie tussen
1e en 2e lijn.” Een ander thema wat niet mag ontbreken
in de omschrijving van de Huisarts van de Toekomst is
evidence-based werken volgens de huidige richtlijnen,
aldus LOVAH-secretaris Hiske Venes. Het lijkt erop alsof
de huidige huisartsen in opleiding duidelijk voor ogen
hebben welke idealen nastrevenswaardig zijn, al wordt de
Nieuwe Huisarts op opvallend veel verschillende manieren
omschreven. Er zijn zelfs aios die zeggen dat de term voor
hen “helaas geen concrete betekenis” heeft. Menno Slot
De Nieuwe Huisarts... een Oude Bekende?
“De Nieuwe Huisarts”... het zijn anno 2012 bijna magische woorden. Maar, net zoals met de taalkundige hypes “Bokitoproof” en “caviapolitie” zullen verschillende generaties straks misschien terugkijken en totaal niet meer weten wat deze uitdrukking betekent. Voor mij is de Nieuwe Huisarts, in de meest droge zin, die ene bij mij om de hoek, in dat nieuwe (nouja, relatief nieuwe) gebouw in de Czaar Peterstraat in Amsterdam. Al jaren was ik niet meer bij de huisarts geweest – dokters gaan immers meestal liever niet naar de dokter – en ik was intussen alweer vijf keer verhuisd, zoals een goed student betaamt. Dus ik dacht, kom, ik schrijf me in bij die Nieuwe Huisarts om de hoek. Maar goed, kom ik bij mijn Nieuwe Huisarts, en dan blijkt ze opeens een Oude Bekende, die haar huisartsen-psychiatriestage toevallig had gedaan toen ik op die plek mijn co-schap liep. Zul je altijd zien. Dan blijkt Nieuw toch maar een relatief begrip.
Door Walter Bouwmans
LOVAH BULLETIN | december 2012 7
uit Groningen geeft aan de Huisarts geen goede term te
vinden, want, zo zegt hij treffend, “Oude huisartsen die
nieuwe mogelijkheden benutten zoals social media zijn
ook nieuwe huisartsen.”
De Digitale HuisartsDe Digitale Huisarts zou volgens Menno de lading
beter dekken. Opvallend is hoe vaak E-health de revue
passeert. Vele aios hebben plannen met e-consulten en
skype-spreekuren. Wel noemen velen de beperkingen en
veiligheidsoverwegingen. “Via Twitter of Facebook dingen
uitwisselen is niet slim en zeker ook niet veilig. Informatie
ligt dan zo op straat,” aldus Nicolet Bruins uit Amsterdam.
“Ja, mits privacy gegarandeerd kan worden, lijkt E-health
me een niet ontkombare aanvulling op de huidige zorg,”
vult haar collega Jolien Glaudemans – actief in de Werk-
groep Politiek en Maatschappij van de LOVAH – aan, “zo
kan ik me voorstellen dat het voor patiënten erg prettig
kan zijn om met kleine vragen via skype of e-consulten
een huisarts te consulteren.” Als beperkingen en gevaren
hiervan noemt ze het niet kunnen verrichten van licha-
melijk onderzoek, een slechte verbinding, en afleiding
voor de patiënt waardoor informatie niet goed overkomt.
Pauline Vinken uit Maastricht omschrijft een huisarts,
“die tijdens de visite met de iPad in
het HIS patiënten gegevens invoert,
dan ook even in de app van het
Farmacotherapeutisch Kompas
of de NHG-standaarden kijkt, en
door middel van HAweb de patiënt
met afbeeldingen het een en ander
over de aandoening uitlegt.” Een
mooi plaatje. “Maar,” zegt Pauline,
“E-consulten en skype-spreekuur
vind ik te onpersoonlijk, het lijkt
me lastig de hulpvraag boven water
te krijgen.” Menno Slot voegt nog
toe, “Je zult maar een besloten oproep via Facebook doen
om de griep vaccinatie te ontvangen en vervolgens staat
net als in Haren half Nederland voor je deur.” Het geeft
aan dat niet alleen oudere huisartsen hun bedenkingen
hebben bij sommige vormen van E-health. Lotte Vegter
uit Leiden vindt dat huisartsen “ook nog genoeg live
contact moeten hebben met hun patiënten en collega's.
Wij krijgen op de praktijk elke week een electronische
nieuwsbrief, dit zou ik veel liever persoonlijk horen,
dus je moet er ook niet in doorslaan.” Op de vraag of ze
ooit zelf contact hebben gehad met patiënten via social
De Nieuwe Huisarts is...• Modern,nietstoffig
• E-health-bekwaam
• Flexibelenbereikbaar
• Raadgever
• Regisseur,poortwachter
• Parttimewerkend
• Patiëntgericht
• Transparant
• Evidence-based
• Holistisch
• Wijkgericht
• Ondernemer
LOVAH BULLETIN | december 201288
Iedereenkentintussenweldewebsites
vanHAweb,hetFK,thuisarts.nlende
NHG-standaarden.Maarwatzijnnou
denuttigsteappsvolgensaios?
App-tips1. FarmacotherapeutischKompas
2. NHG-standaarden
3. Wikipedia
4. NijmeegsFormularium
5. WIKEM-app(SEH)
6. OpioidConverter
7. Zakkaartjes
8. Medcalc
9. Gifwijzer
10.Wondwijzer
11.Receptprijs
12.Huidmonitor
13.Vanalcoholtotxtc
14.ECGguide
15.Labtest
16.Risicoborstkanker
17.Risicodarmkanker
18.Dropbox
Speciaal voor de iPad1. NHGstandaarden(volledigetekst)
2. Iannotate(voorhetarcerenvan
artikelenenteksten,vanbijv.NHG
standaarden),synchroniseert
makkelijkmeto.a.Dropbox.Scheelt
bergenpapieromuitteprinten,
zoalsvooronderwijs!
3. Dropbox
media, zijn de geïnterviewde aios het
eens: “Nee, lijkt me niet verstandig,
privé en werk moet je gescheiden
houden.” Sommigen hebben wel eens
patiënten gehad die bijvoorbeeld
Facebook-“vriendje” wilden worden,
maar deze krijgen steevast het
deksel op hun neus. Indien er wel
contact zou zijn met een patiënt via
social media, zou dat volgens Manon
Verschuren uit Maastricht “moeten
gebeuren op een zeer professionele
wijze.” Zo lijkt de Nieuwe Huisarts
wel haar grenzen te kennen.
E-health in de huisarts opleiding
“Het komt af en toe ter sprake,” en
“geregeld worden handige websites
genoemd,” maar E-health lijkt zijn
plek nog niet veroverd te hebben in
de Nederlandse huisartsopleidingen.
De ROVAH’s vullen zo nu en dan
deze leemte op door jaaroverstijgend
onderwijs hierover te organiseren,
bijvoorbeeld op de middagen na de
LHK-toets. De meeste aios lijken
het erover eens dat onderwijs over
E-health in de toekomst onontbeer-
lijk zal zijn. Er zijn echter nog wel
wat beren op de weg. Anne van
Houwelingen, secretaris van het
aiotho-netwerk, is teleurgesteld. “Helaas merk ik vaak in
onderwijs over computervaardigheden dat onze genera-
tie meestal sneller is in nieuwe ontwikkelingen dan de
(oudere) docenten die dit onderwijzen. Er moet dus wel
een goede onderwijsvorm voor worden bedacht.” Lotte
Vegter zegt met een knipoog: “In Leiden hebben ze net
sinds een half jaar internet!” Voorzitter Marjan Kruijer
noemt het huidige aandeel van E-health in de opleiding
“veel te weinig”, terwijl in haar opleidingspraktijk wel
sprake was van een goede website, digitaal verwijzen,
een realtime link met de huisartsenpost, teledermatologie
en telecardiologie. Bij andere opleidingspraktijken blijft
het beperkt tot een website waarop het telefoonnummer
te vinden is, of waar nog net herhaalrecepten kunnen
worden aangevraagd. Rik Loijmans verklaart, dat “de
beveiliging van de site niet voldoende gegarandeerd kan
worden.” De gaten in de technologie remmen blijkbaar de
implementatie.
Een ondertoonHet jammere van een hype als de nieuwe huisarts is
dat er soms een ondertoon aan klijft alsof nieuw per
definitie beter is. Het is een veel gehoorde klacht, als
waar dan ook ter wereld in wat voor werk- of andere
situatie dan ook iets nieuws wordt voorgesteld: was het
niet goed zoals we het altijd gewend waren? In mijn
herinnering hoor ik een ambulancebroeder diep zuchten
bij het nieuws dat er wéér nieuwe reanimatierichtlijnen
waren verschenen - “Hebben we het al die jaren verkeerd
gedaan?”. Had hij daadwerkelijk meer mensenlevens
gered bij dertig keer masseren, twee keer blazen, dan bij
vijftien keer masseren en twee keer blazen? We zullen
het nooit weten. Nieuw is hip, nieuw is hot! En nieuw is
in sommige gevallen wat overschat. Want wat vond ik het
prettig, die oude bekende als nieuwe huisarts. Jong en
nieuw, maar vooral oud en vertrouwd.
Boven; Hiske Venes, Willem Evenhuis, Marijke Olthof, Pauline Vinken en Jolien Glaudemans.
Onder; Manon Verschuren, Marjan Kruijer, Rob Alkemade, Nicolet Bruins en Rik Loijmans.
E-health lijkt zijn plek nog niet veroverd te hebben in de
Nederlandse huisartsopleidingen
LOVAH BULLETIN | december 2012 9
‘Thomas, ik wil dat je me doorverwijst naar een gynaecoloog!’
egenover me zit mevrouw de Boer,
mijn allereerste patiënt als kersverse
aios huisartsgeneeskunde. Het is
een obese vrouw met een klein, mal,
lichtpaars hoedje op waar een gestreepte
fazantenveer uit steekt. Dikke slierten vet-
tig haar plakken aan haar gezicht. Het lijkt
net alsof ze een tropische kubuskwal uit de
Indische oceaan heeft geharpoeneerd en zo
op haar hoofd heeft gesmeten.
De eerste week had ik meegelopen met mijn
huisartsopleider, dokter Vogel, een stoffige,
verstrooide man die - zo leek het - maar
één bruin corduroycolbertje met nubuck
elleboogsstukken in zijn kledingkast had
hangen. Net als Einstein. Eronder droeg
hij elke dag andere fleurige bretels. In die
eerste week had ik aanschouwd hoe hij op
wonderbaarlijke wijze de ene na de andere
patiënt binnen tien minuten wegwerkte.
Stuk voor stuk verlieten ze de spreekkamer
met een dikke glimlach van oor tot oor.
Hoewel ik een week lang zelf niets had
gedaan en alleen over zijn schouder had
meegekeken, had ik aan het eind van de
week het idee gekregen van: ‘O, is dit het
nou? Wat een makkie! Dit kan ik ook!’
‘Luister je wel? Ik wil met spoed worden
doorverwezen naar de gynaecoloog!’ roept
mevrouw de Boer nogmaals.
Mijn opleider heeft een truc voor onzin-
verwijzingen. Eerst bevestigt hij dat een
verwijzing uiteraard mogelijk is, maar pakt
die aan het eind van het consult slinks af.
De patiënten gaan desondanks even blij
naar huis. Ik aap hem daarom na en zeg:
‘Een verwijzing. Dat kan. Maar waarom wilt
u naar de gynaecoloog?’
‘Ik word van iedereen zwanger, behalve van
mijn eigen vent,’ zegt mevrouw de Boer
boos en aait over haar buik, waar met alle
gemak een vijfling inpast. ‘Dus graag een
verwijzing naar de gynaecoloog. Of een
MRI of zoiets.’ ‘Een MRI? Waarvan?’
‘Van daaronder natuurlijk. Er is wat mis
mee.’ Met de wijsvinger die uit haar vinger-
loze, gehaakte handschoentje steekt, wijst
ze onheilspellend naar haar schoot. Ik
schuif mijn bureaustoel naar achteren en
duik met mijn hoofd onder de tafel, om
te kijken waar ze precies op doelt, maar
zie alleen twee fluorescerende opgerolde
kniekousjes boven haar kittige laklaarsjes.
Weer op ooghoogte dwaalt mijn blik af naar
haar gebreide gifgroene trui met daarop
een afbeelding van twee lachende kittens.
Erboven de tekst in witte badstoffen letters:
CAT LOVER 4 EVER.
In gedachten schrijf ik op een röntgen-
formulier: MRI poes. Vraagstelling:
aanwijzingen voor niet zwanger worden van
echtgenoot?
Shit, een MRI, naar de gynaecoloog. Zit
ik nu al klem? Ik heb amper drie woorden
met haar gewisseld. Hoe deed dokter Vogel
dat ook al weer? ‘Bent u dan nu zwanger?’
vraag ik.
‘Ja.’
‘Hoe ver bent u?’
‘Tussen de twaalf en vierentwintig weken.
Geen idee, ik ben al een tijd niet meer
ongesteld.’
‘En u weet zeker dat het niet van uw...?’
‘Nee. Deze zijn van iemand anders,’ inter-
rumpeert ze me.
‘Zijn?
‘Ja, het zijn er meer. Ik voel het gewoon.’
Met haar wijsvinger wijst ze de onderlinge
baby’s aan. Eentje bij de navel, eentje bij de
staart van de linker-
kitten en mogelijk
ook nog een ander
net boven de roze gesp van haar riem.
‘Doe eigenlijk maar meteen die MRI, dan
kan ik meteen zien hoeveel erin zitten.’
Ik raak lichtelijk in paniek. Die vrouw walst
als een gepantserde bulldozer volledig
over me heen. Snel zoek ik uitvlucht in de
computer, die na zeven klikken op de muis
crasht en me volledig in de steek laat.
‘Ik ga even overleggen met dokter Vogel,
dan kom ik zo terug,’ zeg ik en vlucht mijn
spreekkamer uit.
Dokter Vogel schatert het uit als ik hem mijn
relaas over mevrouw de Boer vertel. Twee
man sterk komen we terug in mijn kamer.
‘Mevrouw de Boer!’ roept dokter Vogel
vrolijk. ‘Wat hoor ik nu? Alweer zwanger?
De patiënte glundert bij het aanzicht van
haar eigen huisarts. ‘Hhm-mmm,’ bevestigt
ze luid. ‘Twintig weken op de kop af. En het
zijn er drie! Ik heb ze net geteld.’
Als een illusionist weet dokter Vogel binnen
een halve minuut mevrouw de Boer gerust
te stellen. Het is alsof je naar een goochelaar
kijkt die vingervlug kaarten wegtovert en
munten in papiergeld verandert. Het lijkt
allemaal een fluitje van een cent. In een
ogenblik geleidt hij de patiënt naar buiten.
Op haar gezicht een glimlach van oor tot oor.
Nadat hij de deur heeft gesloten, vraag ik:
‘Moeten we haar niet testen op zwanger-
schap?’
‘Lijkt me niet echt zinvol. Ze heeft jaren
geleden een hysterectomie gehad en is
voor de rest zo gek als een deur. Maar in de
toekomst leer je wel met zulke patienten
om te gaan.’
Gelukkig heb ik nog drie jaar om het te
leren.
Door Olivier Groh
T
column
“VraagstellingMRI poes?”
LOVAH BULLETIN | december 201210
LOVAH BULLETIN | december 2012 11
De zorg was tijdens de afgelopen campagne
voor de Tweede Kamerverkiezingen een hot
item. Geen debat ging voorbij zonder een
discussie over de manier waarop de toene-
mende zorgkosten zouden kunnen worden
beheerst. Om de (toekomstige) huisarts een
beeld te geven over hoe verschillende par-
tijen over de zorg denken en te helpen bij
hun keuze op welke partij te stemmen, werd
door De Jonge Huisartsen (DJH: een samen-
werkingsverband van LOVAH, Generation
Next en LHV-Wadi) een Zorgstemwijzer
in elkaar gezet. Deze werd ruim 3500 keer
ingevuld door 2500 huisartsen (i.o.) en door
1000 ‘leken’. Hieronder een overzicht van
een paar opvallende cijfers. Om het geheel
leesbaar te houden, is ervoor gekozen niet
de uitslagen van alle 31 stellingen in het
artikel te verwerken. Eventuele cijferfeti-
sjisten zijn uiteraard van harte welkom om
bij de Werkgroep Politiek & Maatschappij
de exacte cijfers op te vragen!
Eigen bijdrageEen overweldigende 93% van de huisart-
sen (i.o.) vindt dat de huisarts niet onder
het eigen risico moet vallen. Onder de
niet-huisartsen is dat 10 procent lager. Het
eigen risico vindt 4 op de 5 mensen die
de stemwijzer invulden echter geen goed
idee. Het eigen risico hoger maken om zo
zorgkosten te kunnen beheersen, vindt 70%
een stap te ver.
De huisartsenpostBijna tweederde van de deelnemers aan de
stemwijzer vindt dat niet-acute zorg die ook
overdag in de reguliere praktijk had kunnen
plaatsvinden, zelf betaald moet worden.
Echter, de meeste deelnemers zijn tegen een
eigen bijdrage bij élk bezoek aan de HAP.
De marktwerkingMet de stelling dat concurrentie binnen
de zorg leidt tot meer kwaliteit en minder
prijsstijging is 90% van de huisartsen het
oneens. Dit percentage ligt bij de ‘leken’
met 83% iets lager. Meer dan helft wil de
marktwerking zelfs terugdraaien, voorna-
melijk de huisartsen. De financiering moet
gericht worden op gezondheidswinst en niet
op het aantal verrichtingen, vindt 3/4e van
de respondenten.
ZiekenhuiszorgDe deelnemers zijn het grotendeels met
elkaar eens wat betreft de plaats van het
ziekenhuis in gezondheidszorgland. Volgens
ruim 70% van de deelnemers moet de
huisarts méér zorg gaan verlenen om zo de
kosten van het dure ziekenhuis te ver-
minderen. Ontschotting van de eerste en
tweede lijn met betrekking tot de financie-
ring van de zorg vindt weerklank bij net
iets meer dan de helft.
GGZDe huidige onderhandelaars van VVD en
PVDA lijken ook inzage te hebben gehad in
de resultaten van de stemwijzers, aange-
zien zij met het terugdraaien van de extra
bijdrage voor de GGZ de wens van 75% van
de deelnemers inwilligen.
Door Willem Bos,
Werkgroep Politiek & Maatschappij
Tweede Kamerverkiezingen 2012
De Zorgstemwijzer
pol i t iek en ma at schapp i j
LOVAH BULLETIN | december 201212
In deze rubriek zullen we de verschillende onderdelen van de LOVAH aan het licht laten komen. In deze editie: het bestuur.
Marieke Bolkenbaas, Lysbert Hartholt en Walter Bouwmans
LOVAHLandelijke Organisatie van Aspirant Huisartsen
=ROVAH’s Werkgroepen Bestuur
LOVAH bestuur
Wie is deLOVAH?
Hannah van Werven, Hiske Venes, Marjolein de Boom, Marjan Kruijer,
Miranda Westra en Pim Horstman.
lovah
MethartenzielzetMarjan Kruijer(AMC)zichalvanafhet
voorjaarvan2012invoordeLOVAH.Zeerbetrokken,energieken
altijdopdehoogtevandeactualiteiteninhuisartsenland,Marjan
trektdekarmetverve!
Voorzitter – Onderwijs – Politiek en Maatschappij,
Hiske Venes(Utrecht)lijktonvermoeibaarinhaarLOVAH-bezig-
heden.Eenvrolijkelachaandebuitenkant,maardaarbinnen
draaienderadertjes!NaastdedrijvendekrachtachterdeLOVAH
ledenradenhoudtHiskeookbijhetnaderendeLOVAH-Congreseen
oogjeinhetzeil.
Secretaris – Congres, [email protected]
Marieke Bolkenbaas(Utrecht)brengthetLOVAH-bestuurde
nodigewetenschappelijkeervaringalsAmsterdamseaiothoin
Utrecht.Haartomelozeinzetenheldereinzichtheeftzichalmede
gemanifesteerdindetotstandkomingvanditBulletin.
Wetenschap – Bulletin, [email protected]
Walter Bouwmans(AMC)brengtalsBrabantseAmsterdammer
naastruimeervaring,opgedaanalsROVAH-voorzitterAmsterdam/
UvA,ookaanstekelijkedrogehumor,enthousiasmeenvooraleen
scherpe,creatievekijkopzaken.
Algemeen – Onderwijs – Bulletin, [email protected]
Hannah van Werven(Nijmegen)isonsdigitalewonder.Nieuws-
brieven,websites,zedoethetallemaal.Daarnaastiszederusten
hetverstandvandeorganisatie,analytischzeersterkenals
bemiddelaarvaakdegenediehethartvaneendiscussiekanraken!
Webmaster – Onderwijs, [email protected]
FriezinLysbert Hartholt(Leiden)iseenactievedame!Bovenop
haaronmiskenbaresocialeensportievetalentenzalhetLOVAH-
bestuurenormveelbaatgaanhebbenbijhaarkomendeactiviteiten
alspenningmeester.
Penningmeester, [email protected]
LOVAH BULLETIN | december 2012 1313
“Oefenen!” Diplomatieke gesprekken
voeren: dat is wat ik mij de vorige keer
had ingeprent te gaan doen op de UEMO
bijeenkomst in Madrid. Maar zou me dit
ook gaan lukken?
De vorige keer had ik inhoudelijk nog
weinig kaas gegeten van de verschillende
besproken onderwerpen. Gelukkig was ik
deze bijeenkomst beter op de hoogte, waar-
door ik ook echt aan de slag kon! Tijdens
de maaltijden kon ik converseren met on-
bekende huisartsen en hun mening peilen
over de discussiepunten op de vergadering.
In de koffiepauze schoot ik even iemand
aan met vermoedelijk dezelfde mening om
samen een strategie te bepalen over hoe
dit punt plenair te bespreken, door wie
en in welke bewoording. Want hoe bereik
je in zo’n publiek dat je eigen idee wordt
gehoord en/of uitgevoerd?
Dit kan per onderwerp in een kleiner gezel-
schap: de werkgroepen. Ik was betrokken
bij de werkgroep over Continual Medical
Education (CME). In veel Europese landen
is er nog geen herregistratiesysteem zoals
bij ons in Nederland. Huisartsen zijn dan
niet verplicht hun kennis en vaardigheden
op peil te houden. Doel van de werkgroep is
om een aanbevelingsdocument op te stellen
over aan welke minimale criteria een her-
registratiesysteem in een land zou moeten
voldoen. Dit kan dan als leidraad dienen
voor de organisatie van herregistratie in alle
Europese landen.
Dit doel hebben we nog niet bereikt, want
binnen UEMO gaan de processen traag. Alle
neuzen in één richting laten wijzen is niet
makkelijk. Op naar de volgende vergadering
dus!
uemo
Union Européenne des Médecins Omnipraticiens
European Union of General Practitioners Vergaderen in Madrid
Caecilia Verlinden bezoekt namens de LOVAH Werkgroep Politiek en Maatschappij de Europese vergaderingen van UEMO. In het voorjaarsbulletin beschreef zij al haar belevenissen in Turijn, waar geduld een schone zaak bleek. Dit keer was zij in Madrid.
In veel Europese landen is er nog geen
herregistratiesysteem...
¿Hijo de que?
LOVAH BULLETIN | december 201214
Door Hannah van Werven
Enquête parttime werken tijdens de klinische stage
Tijdens de klinische stage in het tweede jaar is het nu nog
niet overal mogelijk om parttime te werken. Omdat een
groot deel van de aios huisartsgeneeskunde wel parttime
werkt, hebben we met een enquête geïnventariseerd hoe
groot de wens is om de klinische stage parttime te kunnen
doen. Van de respondenten vindt 82% het belangrijk om
te parttime te kunnen werken en maar liefst 95% vindt
dat dit ook moet kunnen tijdens de klinische stage. De
voornaamste reden waarom parttime werken nog niet
vanuit alle instituten kan worden aangeboden ligt bij de
contracten die er zijn met de verschillende ziekenhuizen.
De ziekenhuizen die gevaluteerde stageplekken bieden
betalen de SBOH voor de continue aanwezigheid van een
aios huisartsgeneeskunde. Veel van deze ziekenhuizen
staan niet open voor parttime invulling van deze plekken,
omdat er op die manier hiaten in het rooster ontstaan. De
constructie waarbij er twee parttime werkende aios één
plek verdelen komt daarin tegemoet, maar deze oplos-
sing is nog niet op alle instituten en bij alle ziekenhuizen
mogelijk. We blijven dit wel onder de aandacht brengen
van de verschillende instituten en Huisartsopleiding
Nederland.
SollicitatieprocedureDe sollicitatie- en selectieprocedure voor aanstaande aios
huisartsgeneeskunde zal, waarschijnlijk per eind 2013,
op een nieuwe manier op landelijk niveau gaan plaats-
vinden. Door middel van een pilot wordt de nieuwe
selectieprocedure onderzocht en geëvalueerd. De pilot is
in Nijmegen, Utrecht en VUMC al gestart. In plaats van
het tot nu toe gebruikelijke sollicitatiegesprek zal de aios
Bijdragen aan de huisarts van de toekomst: een update
werkgroep onderw i js
De Werkgroep Onderwijs houdt zich bezig met verschillende onderwerpen. Hierbij een kleine greep uit onze recente bezigheden en aandachtspunten. Hiermee werken wij aan een verbetering van de toekomstbestendigheid van de huisarts opleiding en levert dit mede de dokter van de toekomst op!
LOVAH BULLETIN | december 2012 15
op vier verschillende onderdelen getoetst worden om zo
een vollediger beeld te krijgen van de reeds aanwezige
competenties. Deze onderdelen zijn een meer gestructu-
reerd interview volgens de STAR-methode (handelen van
aios bij leer-/werksituaties in het verleden), drie korte
simulatiegesprekken met een acteur, een situational jud-
gement test en tot slot de ons bekende LHK-toets. Hierna
zullen deze onderdelen groepsgewijs geëvalueerd worden
om zo een eerlijk beeld te krijgen. Hierbij tellen de eerste
twee onderdelen het zwaarst in het uiteindelijke oordeel.
Het idee is om met deze uitgebreide procedure aios die
de opleiding vermoedelijk niet af zullen maken eruit te
filteren. Daarbij heeft de aios op deze manier bij start van
de opleiding al een beeld welke competenties hij/zij bezit
en aan welke nog gewerkt moet worden. De Werkgroep
Onderwijs volgt dit proces op de voet en probeert de
belangen van de, in dit geval toekomstige, aios zo goed
mogelijk te vertegenwoordigen.
Onbetaald verlofDe regelgeving m.b.t. het onbetaald verlof in de huisarts-
opleiding gaat aangepast worden aan de regels zoals die
gelden voor de opleidingen tot medisch specialist. Het
wordt officieel toegestaan om onbetaald verlof op te ne-
men. De precieze voorwaarden worden door de verschil-
lende instituten vastgesteld.
VrijstellingenOok de regeling rondom het aanvragen en toekennen
van vrijstellingen zal voor alle opleidingen gelijk worden
getrokken en worden aangepast. De definitieve rege-
ling zal waarschijnlijk omstreeks november 2012 bekend
worden gemaakt. Uitgangspunt hierbij is, dat de defini-
tieve vrijstelling pas later in de opleiding wordt verleend
(in tegenstelling tot het huidige, erg vroege moment in de
opleiding!). De vrijstellingsaanvraag wordt gedaan voor de
start van de opleiding n.a.v. werkervaring en tijdens het
eerste jaar wordt beoordeeld of de aios daadwerkelijk de
vereiste competenties bezit en de vrijstelling kan worden
toegekend. Hiermee ontstaat ook de mogelijkheid om op
dat moment terug te komen op een vrijstellingsaanvraag.
LOVAH Werkgroep OnderwijsGijs Elshout, Femke Wouters, Marlous Kortekaas, Louky
van den Berg, Wendy Enthoven, Hugo Bakker, Walter
Bouwmans, Marjan Kruijer en Hannah van Werven.
benef ie tg al a
Op 22 maart 2013 is het eerste Benefietgala voor alle aios huisartsgeneeskunde in
Nederland. Het feest zal plaats vinden op een centraal gelegen lokatie, namelijk de
Winkel van Sinkel in Utrecht. Het wordt een groot feest met DJ Pablo, maar de band
houden we nog even geheim. Er zal tevens een fotograaf aanwezig zijn die de avond
op foto zal vastleggen.
En dan nog meer goed nieuws... Zowel de overnachting als de reiskosten zullen
worden vergoed door de SBOH!
Het doel is zoveel mogelijk geld op te halen voor Mezzo, de landelijke vereniging voor
Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg. Tijdens het gala zal er dan ook o.a. een veiling
plaatsvinden, waarbij er medische en niet-medische items geveild zullen worden.
Voor het laatste nieuws: volg ons op facebook! Zie ook www.lovah.nl voor een
exclusief promo-filmpje!
LOVAH Benefietgala 2013
Nieuwe sollicitatieprocedure aios huisartsgeneeskunde?
LOVAH BULLETIN | december 201216
Inkomen tijdens zwangerschapsverlof
Zelfstandig ondernemen
In tegenstelling tot de huisarts in loondienst krijgt een waarnemend huisarts tijdens het zwangerschapsverlof geen loon doorbetaald. De vraag die dan ook zeer regelmatig wordt gesteld is: “Heb ik als waarnemend huisarts recht op een zwangerschapsuitkering en wat moet ik daar dan voor regelen?”.
Arbeidsongeschiktheidsverzekering en zwangerschap
U kunt als waarnemend huisarts een voorziening treffen
om het inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid en/of
zwangerschap op te vangen door het afsluiten van een
arbeidsongeschikheidsverzekering. Sinds eind 2009 is er
bij een aantal arbeidsongeschiktheidsverzekeraars (zoals
Movir en Interpolis) sprake van een nieuwe zwanger-
schapsdekking zonder wachttijd. Hierdoor kunt u (als
waarnemend huisarts die zwanger wordt) direct van deze
regeling gebruik maken.
Vrijwillige verzekering van het UWVNaast de uitkering vanuit de eerder genoemde arbeids-
ongeschiktheidsverzekering bestaat de mogelijkheid
om u aan te melden voor de vrijwillige verzekering van
het UWV, als u na uw loondienstverband (SBOH) gaat
werken als waarnemend huisarts. Een verzekering die
als (gedeeltelijke) overbrugging kan dienen, indien er bij
de ingangsdatum reeds sprake is van zwangerschap. De
verzekering van het UWV keert 5 dagen per week uit. De
hoogte van de uitkering is afhankelijk van uw inkomen,
maar bedraagt maximaal ¤ 193,09 per dag. Belangrijk is
dat u, als u gebruik wenst te maken van deze vrijwillige
verzekering, deze binnen 13 weken na het einde van uw
loondienstverband (SBOH) dient aan te vragen bij het
UWV. In de periode dat u een uitkering ontvangt, betaalt
u geen premie. Omdat er geen opzegtermijn geldt voor
deze vrijwillige verzekering, kan opzeggen derhalve op
ieder gewenst moment.
Zelfstandig en zwanger (ZEZ)De in juni 2008 door de overheid ingevoerde regeling
Zelfstandig en Zwanger (ZEZ) voorziet in een zwanger-
schaps- en bevallingsuitkering voor zelfstandigen. Voor
deze regeling kunt u zich bij het UWV aanmelden. Zodra
u zwangerschapsverlof opneemt, ontvangt u gedurende
16 weken een uitkering. Om de maximale uitkering te
kunnen ontvangen dient u in het jaar van uw bevalling
tenminste 1.225 uur te hebben gewerkt als waarnemend
huisarts. Werkte u minder dan 1.225 uur dan is uw uitke-
ring lager. De hoogte van uw uitkering is dan afhankelijk
van uw winst in het voorafgaande jaar. Werkt u als zelf-
standige minimaal 1.225 uur per jaar in de onderneming,
dan is de uitkering even hoog als het minimumloon (circa
¤ 1.446,- bruto per maand in 2012), ongeacht wat u in
het voorgaande jaar heeft verdiend. Daarnaast ontvangt
u aan het einde van de uitkeringsperiode een vakantie-
toeslag van 8%. Heeft u een arbeidsongeschiktheidsver-
zekering en/of vrijwillige verzekering? Ook dan kunt u
gebruik maken van de ZEZ regeling. De ZEZ-uitkering
wordt niet in mindering gebracht op een uitkering van uw
individuele arbeidsongeschiktheidsverzekering. An-
dersom is het zo dat de ZEZ-uitkering wel wordt verlaagd
met een eventuele uitkering van de vrijwillige verzeke-
ring van het UWV. De arbeidsongeschiktheidsverzekeraar
mag de uitkering van de ZEZ ook in mindering brengen
op haar uitkering. De praktijk wijst uit dat de meeste
arbeidsongeschiktheidsverzekeraars (waaronder Movir en
Interpolis) dit niet doen. In tegenstelling tot de arbeids-
ongeschiktheidsverzekering en de vrijwillige verzekering
van het UWV bent u voor de ZEZ uitkering geen premie
verschuldigd.
Laat u goed informerenBelangrijk is u bij de start van uw carrière goed te laten
voorlichten over de verschillende verzekeringsmogelijk-
heden die kunnen zorgen voor een passende uitkering
bij zwangerschap. Voor meer informatie kunt u uiteraard
contact met ons opnemen.
Door Peter Meijer, praktijkadviseur Sibbing & Wateler
s ibb ing & wateler
LOVAH BULLETIN|december201216
LOVAH BULLETIN | december 2012 17
Door Saskia Anders
De twee congresdagen waren ingedeeld
met lezingen door key-note speakers,
poster presentaties en workshops. In het
kader van de economische crisis werd er
een workshop gegeven over de mogelijke
gevolgen ervan voor patiënt, zorgverlener
en zorgsysteem in zijn geheel, waarbij we
in gesprek konden komen met huisartsen
en zorgbestuurders uit alle windstreken.
Hun visie over wat ons allemaal te wachten
zou staan was erg boeiend en zeker niet
negatief: zelfs deze zware tijden werden
door de meesten gezien als een ‘window
of opportunity’ om tot creatieve oplossin-
gen te komen. Tegelijkertijd werd er voor
de toekomst een toenemende druk op de
eerstelijnszorg gevoeld. In Zweden bijvoor-
beeld schijnt het enorm moeilijk te zijn om
medische studenten warm te laten lopen
voor de huisartsenopleiding. Daarbij zijn
het aantal praktijken in Zweden schaarser
dan in Nederland. Dus, eerstelijnszorg moet
meer aantrekkelijk worden gemaakt, was
de conclusie. Of in de woorden van een
Italiaanse collega: ‘Make Primary Care more
sexy’. Een posterpresentatie door twee
Antwerpse geneeskundestudenten liet ook
zien hoe anders zorg kan zijn georgani-
seerd. Bij onze zuiderburen ontbreekt het
triagesysteem in zijn geheel waardoor het
Nederlandse probleem van patiënten die
onnodig de Spoedeisende Hulp bezoeken
ineens klein lijkt ten opzichte van België.
Tijdens het congres was er ook een markt
waarin lokale initiatieven op het gebied
van eerstelijnszorg, rekening houdend met
een krap budget, uiteen werden gezet.
Innovatief, creatief en gebruikmakend van
de eigen omgeving waren kenmerken bij
deze manieren van zorg. Het ging bijvoor-
beeld om lichaamsbeweging op recept of
het onderhouden van tuinen om fysieke en
mentale gezondheidsproblemen aan te pak-
ken. Discussies over verschillende onder-
werpen overdag werden ’s avonds ingeruild
voor een geweldig diner in het Concert-
gebouw met uitzicht op het kolossale beeld
van Poseidon.
Hoewel we in Nederland nog niet de lang
gedroomde vruchten van marktwerking of
sturing op efficientie kunnen plukken, lij-
ken veel Europese zorgsystemen er toch van
doordrongen. In veel presentaties kwamen
deze fenomenen aan bod. In allerlei Euro-
pese landen zijn er verschillende initiatie-
ven op het gebied van ‘pay for performance
(P4P)’, lokale samenwerking van verschil-
lende zorgverleners en zorgverzekeraars die
een grotere vinger in de pap krijgen. Het
was dan ook goed te zien dat Nederland
vaak werd aangehaald in internationale
vergelijkingen op een positieve manier; we
staan gelukkig niet alleen bekend om ons
ogenschijnlijke vrije euthanasiebeleid of
mogelijk risicovolle thuisbevalling. Zo lijkt
de huisarts van Nederland het nog niet eens
zo slecht te doen en gingen wij met een
trots gevoel weer naar huis.
Crossing Borders
Zorgcongres in Zweden
Uitzicht op het
kolossale beeld van
Poseidon in Göteborg.
...in de woorden van een Italiaanse collega: “Make
Primary Care more sexy”...
Met drie aios vlogen we naar het hoge noorden, om daar op 3 en 4 september het congres ‘Crossing Borders in Primary Care’, georganiseerd door het European Forum for Primary Care, te bezoeken. Het congres vond plaats in Göteborg, na Stockholm de grootste stad van Zweden.
17
LOVAH BULLETIN | december 201218
Voorbereiding van vier werkgroepenAl op 14 april waren we bijeengekomen in Utrecht om
de reis voor te bereiden. De discussiegroep zou zich
verdiepen in de internationalisering van de huisartsen-
opleiding, de interviewgroep zou onder congresbezoekers
een enquête afnemen over het werk van de huisarts in
het buitenland, de Meet a Doc-groep ging een kijkje in
de keuken nemen bij een Oostenrijkse huisarts en de
journalisten waren verantwoordelijk voor de verslag-
legging van alle activiteiten.
Weense hittegolfNa aankomst in een heet Wenen wachtte in het hotel
gelukkig de nodige verfrissing, waarna de kennis-
making met de stad kon beginnen! Na registratie in het
congrescentrum was er tot aan de openingsceremonie
gelegenheid de dag naar eigen wens in te vullen. Het
congres thema “The Art and Science of General Practice
and Family Medicine” werd tijdens de opening voorzien
van een muzikale omlijsting. Hierna volgde nog een
welkomst borrel en daarna kon een avond vol jazz en
Mozart beginnen, gevolgd door een bezoek aan club Flex.
Lezingen, workshops en cocktailpartyDe eerste congresdag op donderdag 5 juli was volgepland
met uiteenlopende lezingen en workshops. Aiotho Marloes
Minnaard hield een presentatie over de kwaliteit van
CRP-sneltests. De Meet a Doc groep maakte kennis met
een aantal mooie, moderne huisartspraktijken in Wenen.
’s Avonds konden Nederlandse congresbezoekers op de
NHG-borrel in het Rathaus onder het genot van een hapje
en drankje ervaringen uitwisselen. Voor alle WONCA-
bezoekers was er een cocktailparty op uitnodiging van de
burgemeester. De afterparty op verschillende locaties in
de stad duurde tot in de vroege uurtjes.
Nederlandse bijdragen en heet WES-feestMet beginnende wallen onder de ogen waren de
meeste aios vrijdag te vinden tijdens een apart onder-
deel voor de Nederlandse delegatie: de discussie over
inter nationalisering van de huisartsopleiding. Intussen
had aiotho Marlous Kortekaas een workshop gehou-
den over de integratie van Evidence Based Medicine
in de huisartsenopleiding. Later op de middag kwam
ook Maartje Loeffen nog aan bod met haar presen-
WONCA 2012: een sfeerimpressie
Congres Wenen
Op 3 juli 2012 verzamelden 50 aios huisartsgeneeskunde zich bij de incheckbalie van Austria Airlines, met als bestemming het WONCA congres 2012 in Wenen.
Door Eefke Krutwagen
wonc a
LOVAH BULLETIN | december 2012 19
tatie van een studieprotocol: Implementing mentor
mothers in family practice to support abused mothers.
Joris Linmans presenteerde zijn poster en Rik Loijmans
hield een presentatie over controle van astma in de
huisartsen praktijk. Wat een vertegenwoordiging vanuit
de aiosgroep! Vrijdagavond was de avond waar ieder-
een naar uitkeek: het WES feest in de Lutz Bar. En wat
een feest werd het! Van begin tot eind enorme energie
op de dansvloer, sweaty and hot, jong en oud, allerlei
nationaliteiten.
AanraderHet congres werd na de laatste presentaties op zaterdag
afgesloten met Oostenrijkse delicatessen en een drankje.
Het was een onvergetelijke ervaring in een sfeervolle stad
waarin wetenschap werd afgewisseld met ontspanning
en internationale contacten. Voor iedere aios een echte
aanrader! Dus zet alvast in je agenda voor volgend jaar:
WONCA 2013 in Praag!
Namens alle aios die dit jaar mee mochten, bedanken wij
de WES voor de fantastische organisatie!
LOVAH BULLETIN | december 20122020
To do or not to do?Verrichtingen in de eerste lijn:
Enquête WONCA Wenen 2012
Tijdens het afgelopen WONCA congres in Wenen hebben we, met hulp van alle deelnemende aios uit Nederland, congresbezoekers (huisartsen en aios) uit verschillende landen een enquête over kleine verrichtingen in laten vullen. Deze enquête had als doel om inzicht te verkrijgen in welke verrichtingen huisartsen uitvoeren, welke ze tot hun taakopvat-ting vinden horen en daarnaast of er sprake is van een relatie tussen een financiële prikkel en de daadwerkelijke uitvoering van de verrichtingen.
MethodeDe verrichtingen waar naar gevraagd werd,
waren: ECG maken en interpreteren, excisie
van verdachte huidafwijkingen, spiraal
plaatsen, spirometrie, instellen op insuline,
medicamenteus behandelen van een
depressie en het thuis verrichten van
palliatieve zorg.
DemografieEr werden 380 enquêtes ingevuld, waar-
van 53% door vrouwelijke huisartsen. De
gemiddelde leeftijd van de deelnemers was
44 jaar. In grafiek 1 wordt de verdeling van
de deelnemers per Europees land weergege-
ven. 48% van hen werkt in een praktijk met
meer dan 2 collega’s. In Oostenrijk werken
de meeste solisten. Gemiddeld zien de deel-
nemers 33 patiënten per dag, met uitschie-
ters van 13 in Finland tot 53 in Oostenrijk.
ResultatenEen kleine greep uit de resultaten, waarbij
we de landen met de meeste deelnemers
en Groot-Brittannië en Nederland op een
rijtje hebben gezet. De resultaten zijn per
verrichting en per land weergegeven. In de
kolom uitvoering is te zien welk percentage
van de deelnemers de betreffende ver-
richting uitvoert. De kolom taakopvatting
laat zien welk percentage deze verrichting
vindt behoren tot het takenpakket van de
huisarts. Er kan dus een verschil zijn tussen
de werkelijke uitvoering van een verrichting
en of de huisarts deze tot zijn takenpakket
vindt behoren. Interessant daarbij zijn de
taken die de huisarts niet doet, maar wel
zou willen doen. Ook andersom doen
sommigen wel bepaalde verrichtingen, maar
vinden deze niet tot hun taak behoren.
De kolom getiteld ‘Financiële prikkel’ geeft
aan of de huisarts er baat bij heeft om deze
verrichtingen te doen. In het rood worden
de opvallende afwijkingen aangegeven.
wonc a
Door Hannah van Werven en Joris Vreekamp
De grootste verschillen zitten bij het plaatsen van spiralen en de excisie van
huidafwijkingen.
ECG
Land
Nederland
Oostenrijk
Finland
Portugal
Groot-Brittanië
Uitvoering
56%
100%
97%
85%
73%
Taakopvatting
55%
97%
97%
91%
77%
Grafiek 1: Aantal deelnemers per land
60
50
40
30
20
10
0
The
Net
herla
nds
Aust
ria
Port
ugal
Finl
and
Slov
enia
Unite
dKi
ngdo
m
Spai
nBo
snia
Her
zego
vina
Czec
hia
Denm
ark
ThSw
itzer
land
Serv
ia
LOVAH BULLETIN | december 2012 21
Discussie en conclusiesEr zijn grote verschillen tussen de deel-
nemers uit de verschillende landen zowel
in het uitvoeren als in de taakopvatting.
Opvallend is dat vrijwel alle deelnemers
depressies behandelen en dat de grootste
verschillen zitten bij het plaatsen van
spiralen en de excisie van huidafwijkingen.
Tenslotte valt op dat Nederlandse deel-
nemers eigenlijk alle verrichtingen doen,
maar bij de ECG’s laag scoren. Om deze
verschillen te kunnen verklaren is meer
onderzoek nodig naar motivatie, logistieke
mogelijkheden, financiële beloning,lokale
richtlijnen en afspraken tussen 1e en 2e lijn.
In Portugal worden bijvoorbeeld spirometrie
en excisie van naevi weinig verricht,
aange zien dit in de tweede lijn wordt
gedaan. Indien deze verrichtingen wel in
de huisartspraktijk plaatsvinden, moet
er meer geïnvesteerd worden in appara-
tuur en scholing. Aangezien de huisartsen
door de overheid worden betaald, moeten
ook deze investeringen door de overheid
worden gedaan. Dit kan een belemmerende
factor zijn in het daadwerkelijk uitvoeren
van de verrichting en kan de discrepantie
verklaren met de mening van huisartsen dit
wel willen doen. In Groot-Brittanië wordt
kleine chirurgie door meer gespecialiseerde
huisartsen/groepspraktijken gedaan. Een
verklaring voor het lage percentage spiraal
plaatsen in Oostenrijk kunnen wij niet
direct geven. Onze enquête had geen ad-
ditionele vragen over de grote diversiteit
aan variabelen zoals financieel beloningsys-
teem, ambtenaar zijn of gangbare indeling
van de gezondheidszorg met betrekking tot
bepaalde verrichtingen.
Een financiële prikkel lijkt in dit onderzoek
voor de meeste landen geen bepalende
factor te zijn bij het al dan niet uitvoeren
van de verrichtingen, hoewel zowel de
Nederlandse als de Britse deelnemers hier
wel hoger scoren. Een verklaring hiervoor
kan de manier zijn waarop de huisartsen
worden betaald. In een aantal landen zijn zij
ambtenaar en krijgen een vast salaris; het
wel of niet doen van een verrichting zal dan
geen prikkel zijn. In bijvoorbeeld Nederland
is dit wel het geval.
Naast dit artikel hebben we ook een korte
film gemaakt, waarin interviews met diverse
huisartsen uit onder andere Noorwegen,
Nieuw Zeeland, Qatar, Portugal en Servië te
zien zijn. Deze film is via de www.LOVAH.nl
te bekijken.
De werkgroep enquête WONCA 2012
Madelon den Boeft, Walter Bouwmans,
Petra Giel, Susanne Groeneveld, Annegien
Lips, Maartje Loeffen, Babet Oudhof,
Willemijn Schaap, Annemarie Schalkwijk,
Joris Vreekamp en Hannah van Werven.
Land
Nederland
Oostenrijk
Finland
Portugal
Groot-Brittanië
Land
Nederland
Oostenrijk
Finland
Portugal
Groot-Brittanië
Land
Nederland
Oostenrijk
Finland
Portugal
Groot-Brittanië
Land
Nederland
Oostenrijk
Finland
Portugal
Groot-Brittanië
Land
Nederland
Oostenrijk
Finland
Portugal
Groot-Brittanië
Instellen op insuline bij DM2
Spiraal plaatsen
Palliatieve zorg
Spirometrie
Excisie huidafwijkingen
Uitvoering
88%
58%
100%
94%
62%
Uitvoering
88%
8%
59%
76%
14%
Uitvoering
100%
95%
93%
64%
86%
Uitvoering
84%
74%
93%
30%
57%
Uitvoering
80%
58%
100%
27%
22%
Taakopvatting
83%
74%
76%
100%
67%
Taakopvatting
85%
19%
97%
94%
86%
Taakopvatting
90%
95%
93%
81%
71%
Taakopvatting
96%
100%
100%
91%
95%
Taakopvatting
73%
68%
100%
61%
48%
Land
Nederland
Oostenrijk
Finland
Portugal
Groot-Brittanië
Financiële prikkel
Van belang
82%
58%
66%
42%
85%
Land
Nederland
Oostenrijk
Finland
Portugal
Groot-Brittanië
Depressie
Uitvoering
98%
95%
100%
100%
100%
Taakopvatting
100%
95%
97%
100%
100%
LOVAH BULLETIN | december 201222
Buitenlandervaring in de huisartsopleiding: een meerwaarde?
Discussiebijeenkomst
Tijdens het congres was er voor alle Nederlandse congresbezoekers de mogelijkheid om een discussiebijeenkomst bij te wonen over het onderwerp internationalisering binnen de huisartsopleiding. De toegevoegde waarde van werk- of stage-ervaring in het buitenland binnen de huisartsopleiding werd besproken.
wonc a
Door Maike Eppens en Hiske Venes
at zijn de meningen van diverse betrok-
kenen hierover? De HVRC stelt dat er een
doel en meerwaarde moet zijn ten opzichte
van een stage in Nederland. De stageplaats moet een
erkende plek binnen EU zijn en er moet begeleiding
zijn vanuit het opleidingsinstituut. Huisartsopleiding
Nederland geeft aan dat een buitenlandstage incidenteel is
toegestaan, maar vindt ook dat er een meerwaarde moet
zijn. Deze meerwaarde is niet snel aanwezig. De KNMG
stelde in 2004 dat iedere arts tijdens zijn opleiding een
buitenlandse stage zou moeten kunnen doen.
Tijdens de WONCA-bijeenkomst werd
gediscussieerd onder leiding van een dis-
cussiepanel, bestaand uit:
• Ben Bottema, hoofd huisartsopleiding
Nijmegen
• Pieter van den Hombergh, WHIG (werk-
groep huisartsgeneeskunde internatio-
nale gezondheidszorg)
• Alef Rutgers, voorzitter LHOV (lande-
lijke huisarts opleiders vereniging) en
bestuurslid Huisartsopleiding Nederland
• Kees Esser, directeur SBOH
• Léon van Groenendael, aios en voorzitter
WES
• Marinella van den Langendoen, hoofd
huisarts opleiding Leiden
• Rob Dijkstra, NHG
Er werd een vijftal stellingen besproken:
Stelling I: Huisartsgeneeskunde is een grens
overschrijdend vak
De discussie kwam meteen goed op gang. Het overgrote
gedeelte van het publiek was het eens met de stelling.
Van andere gezondheidssystemen kun je leren om
dingen in een andere context te zien en kun je ziekten
herkennen die je in Nederland nauwelijks ziet. Daarnaast
kan het de communicatie met allochtonen ten goede
komen. Het is belangrijk dat je van te voren bedenkt wat
de meerwaarde is van een stage in het buitenland.
Een deel van de zaal had een andere mening: huisarts-
geneeskunde is gericht op de populatie waar je voor
zorgt: wijkgerichte zorg is belangrijk, er is geen meer-
waarde voor een buitenlandse stage. Hiernaast werd het
financiële aspect benoemd: in de toekomst zal er waar-
schijnlijk minder geld ter beschikking zijn onder andere
voor de huisartsopleiding. Er moet daarom verstandig met
geld worden omgegaan.
Stelling II: Omdat Nederlandse huisartsgeneeskunde
voorop loopt kunnen we weinig leren uit buitenland
De zaal was het hier voornamelijk over oneens. Nederland
denkt het beter te weten, maar we kunnen zeker iets
leren uit het buitenland. Als voorbeeld werden de pallia-
tieve zorg in Engeland en de diverse onderwijsvormen
in Amerika genoemd. Tevens werd de vijfjarige huisarts-
opleiding uit Denemarken benoemd.
W
Voorafgaandaanhetcongreswerd
eenenquêtegehoudenonderaios.
Erwaren153respondenten.
Conclusiesvandeenquêtewaren:
-voorhetstartenvande
huisartsopleidingheeft76%
ervaringopgedaaninhet
buitenland;
-96%vindtdathetmogelijk
moetzijnnaarhetbuitenland
tekunnentijdensdehuisarts-
opleiding;
-76%geeftaantijdensde
huisartsopleidingnaarhet
buitenlandtewillenen78%
wilhierininvesteren.
LOVAH BULLETIN | december 2012 23
Stelling III: Het is niet de taak van de huisarts
opleiding om te internationaliseren
De meerderheid was het hiermee eens. Het curriculum
bestaat al en een buitenlandstage past daar niet per
definitie in. Desondanks kunnen mogelijkheden
gecreëerd worden voor de huisartsen in opleiding die
gemotiveerd zijn om een buitenlandstage te doen, mits
de meerwaarde aangetoond wordt en het initiatief bij
de aios ligt. De aios moet zelf de buitenlandstage
organiseren, maar deze moet gefaciliteerd worden door
de opleiding.
Momenteel is er een verschil tussen de opleidings-
instituten wat betreft het aanbod . Regels en mogelijk-
heden zouden voor alle instituten hetzelfde moeten zijn.
Stelling IV: Onbekend maakt onbemind,
buitenlandervaring moet daarom een verplicht
onderdeel worden van de huisartsopleiding
Bijna iedereen in de zaal was het oneens met deze
stelling. Het moet geen verplicht onderdeel worden.
De meerwaarde zit in de persoonlijke ontwikkeling en
het zich meer kunnen verplaatsen in andere mensen
en andere culturen. Desondanks blijft het moeilijk
om de meerwaarde van buitenlandervaring concreet
aantoonbaar te maken. Aandacht voor de Nederlandse
opleiding moet voorop staan.
Stelling V: Kosten buitenlandstage moeten door
aios betaald worden
De stemming hierover was wisselend. Toch was iets
meer dan de helft van de stemmers het oneens met de
stelling. Een tegemoetkoming voor een buitenlandstage
moet mogelijk zijn, mits de buitenlandstage past in het
opleidingsplan en het opleidings instituut toestemming
gegeven heeft. Ook hierbij geldt dat de meerwaarde
aangetoond moet worden.
ConclusieBuitenlandervaring kan waardevol zijn
voor de huisarts opleiding: de aios komt zo
in aanraking met andere gezondheidszorg-
systemen, patiëntgroepen en culturen. Je
moet wel de meerwaarde voor de persoon-
lijke en professionele ontwikkeling kunnen
aantonen als je een buitenlandstage wil
volgen. Echter, zowel aan het inpassen van
een buitenlandstage als aan de financiering
daarvan zitten haken en ogen.
Er zouden mogelijkheden gecreëerd moeten
worden om een buitenlandstage in te passen
in het opleidingstraject van de aios, mits deze
de stage zelf organiseert en de meerwaarde
van de stage aantoonbaar is.
23
Dehuidigemogelijkhedentothet
lopenvaneenstageinhet
buitenlandzijn:
- Maastricht:zeswekenmeelopen
ineenhospiceinEngeland
- Utrecht:zeswekenstagein
ZuidAfrika
- VascodaGama:tweeweken
meelopenmeteenbuitenlandse
huisarts.
LOVAH BULLETIN | december 20122424
Huisartsenzorg in OostenrijkMeet a Doc
In het kader van WONCA 2012 bezochten enkele Nederlandse aios een Oostenrijkse huisartspraktijk. Zij ontdekten enkele opvallende verschillen met de Nederlandse situatie.
Kenmerkend aan het Oostenrijkse zorgstel-
sel is dat er, net als in Duitsland, directe
toegang is tot de tweede lijn. De poort-
wachterfunctie zoals we die in Nederland,
Groot-Brittannië en in de Scandinavische
landen kennen is er niet. Hierdoor moet een
huisarts concurreren met de specialist. In
combinatie met het feit dat er in de ANW-
uren geen HAP is, resulteert dit in een groot
aantal bedden per hoofd van de bevolking
met een groot aantal opnames.
De financiering van de zorg in Oostenrijk
wordt verzorgd via het Bismarck-model,
waarbij de kosten worden opgebracht
middels collectieve zorgverzekeringen. Dit
in tegenstelling tot het Beveridge-model
waarbij de kosten via belasting door de
staat gedragen worden, zoals bijvoorbeeld
in Engeland.
Huisartsen en specialisten krijgen een
kwartaalbedrag per ingeschreven patiënt,
waarbij de patiënt ieder kwartaal kan wisse-
len van arts. Verreweg de meeste huisarts-
enpraktijken zijn solopraktijken (500-3000
patiënten) omdat de wet voorschrijft dat er
maar één arts tegelijk werkzaam mag zijn
per praktijkeenheid. Voor ingrepen of han-
delingen krijgt de huisarts een extra tarief,
zodat er vooral productie gedraaid wordt
middels inentingen, bloedafnames en door-
verwijzingen. De tarieven hiervoor worden
jaarlijks vastgelegd in het ‘Gesamtvertrag’.
Tot voor kort stond Oostenrijk hoog in de
European Consumer Health Index, met
relatief hoge kosten per hoofd van de
bevolking. In 2007 stond Oostenrijk zelfs
op de eerste plaats; de laatste jaren echter
is deze waardering dalende, vooral omdat
men veel gerichter is gaan scoren op beter
geformuleerde criteria.
Punten van zorg zijn op dit moment vooral
de kosten van specialist en huisarts (beiden
werken voornamelijk zelfstandig), de
wachttijden, de administratieve druk en de
huisartsopleiding. Op de lange termijn lijken
de kosten door de vergrijzing niet goed
beheersbaar, waardoor recent besluiten
zijn genomen om het zorgstelsel meer naar
Scandinavisch model in te richten.
Hierdoor wordt ook de ÖGAM (Österreich-
ische Gesellschaft Allgemeinmedizin)
gedwongen te hervormen. Zo zijn er onder
andere plannen voor een betere huisarts -
opleiding met meer aandacht voor gespreks-
voering in plaats van een drie jaar durende,
vooral klinische opleiding, de zogenaamde
‘Turnus’.
Door Janna de Boer en Floris de Jong
wonc a
De poortwachterfunctie is er niet.
Er zijn relatief hoge kosten per hoofd van de bevolking.
LOVAH BULLETIN | december 2012 25
LOVAH BULLETIN | december 201226
Deense huisartsen in opleiding beter voorbereid?
Werkbezoek aan Aarhus, Denemarken
Namens de MOVAH (Maastrichtse Organisatie Voor Aspirant Huisartsen) waren wij bevoorrecht om eind maart mee te gaan met een delegatie van de Maastrichtse staf voor een werkbezoek aan Aarhus, Denemarken. Tijdens dit symposium zijn we veel te weten gekomen over de huisarts-opleiding in Denemarken, waarbij er veel verschillen naar voren kwamen.
Vijf jaar opleidingDe huisartsopleiding in Denemarken duurt
5 jaar, na de verplichte 2 jaar stage die
iedereen moet volgen na de opleiding tot
basisarts van 6 jaar. Tijdens de basisoplei-
ding alle Deense studenten een half jaar
een coschap huisartsgeneeskunde volgen en
voordat ze mogen solliciteren naar een plek
in de huisartsopleiding moeten ze verplicht
nog een half jaar in de huisartspraktijk
werken. De opleiding duurt overigens net zo
lang als alle overige specialisaties. Dit komt
het imago van de huisarts ten goede, net zo-
als het feit dat het inkomen van een huisarts
over het algemeen meer is dan dat van een
specialist werkzaam in het ziekenhuis.
Strenge selectieprocedureOm toegelaten te worden tot de opleiding
is er een strenge selectieprocedure. Deze
procedure is volgens de Deense sprekers
de reden waarom er zo weinig burn-outs
voorkomen onder de huisartsen. De aios
kiezen een geografische regio waar ze
hun opleiding willen doen en worden dan
gekoppeld aan een praktijk. Er wordt geen
rekening gehouden met persoonlijke match
van aios en opleider. Deze praktijk zal voor
de gehele duur van de opleiding de vaste
plek zijn voor de aios. Met deze opleider
heeft de Deense aios ook een financiële
relatie waarbij de opleider 30 tot 40% van
het salaris van de aios betaalt.
Langere stages, langer zwangerschapsverlof
Van die 5 jaar is maar liefst 2,5 jaar werken
in de kliniek een belangrijk onderdeel.
De aios kan zo voldoende voorbereid aan
het huisartsenbestaan beginnen. De Denen
menen namelijk dat je pas goed kunt
functioneren in een klinische setting als je
minimaal een half jaar op dezelfde afdeling
werkt. De lange opleidingsduur resulteert
erin dat huisartsen in opleiding relatief oud
zijn, vergeleken met Nederland, als ze klaar
zijn met de opleiding. Hier draagt tevens het
lange zwangerschapsverlof van 1 jaar aan
bij. Want net zoals bij ons worden er veel
huisartsen tijdens de opleiding zwanger! Een
ontmoeting met twee vrouwelijke huisart-
sen in opleiding van 34 en 39 jaar oud (ook
in Denemarken is het merendeel van de
huisartsen in opleiding van het vrouwelijk
geslacht) gaf ons de indruk dat het heel
normaal is lang over je opleiding te doen.
Parttime werken tijdens de opleiding is
echter not done! Na de opleiding gaat wel
een minderheid van de huisartsen parttime
werken.
Korte opleidersopleidingOm opleider te kunnen worden, volgt een
huisarts een training van slechts twee
dagen. Daarin is aandacht voor formaliteiten
(regels en procedures van de huisartsoplei-
ding), technische aspecten met betrekking
tot gebruik van het e-portfolio en scholing
in didactiek en beoordeling van aios. Terug-
komdagen voor de opleiders kennen ze niet.
Minder terugkomdagenOok de terugkomdagen voor de aios kennen
ze niet in dezelfde hoedanigheid als bij ons.
De huisartsen in opleiding komen slechts
een paar keer per jaar bijeen (200 contact-
uren in 5 jaar). Wat wel gebruikelijk is in
Denemarken is dat huisartsen in opleiding
tijdens de klinische stages 1 maal per maand
movah
Door Daniëlle Huizinga, Paul Geraedts,
Manon Verschuren (MOVAH)
Huisartsen in Denemarken moeten zich meteen
na hun opleiding inkopen in een praktijk.
Alle praktijken hebben hetzelfde HIS.
LOVAH BULLETIN | december 2012 27
een dag terug in de praktijk komen om het
geleerde in het ziekenhuis in de huisartsen-
praktijk toe te passen.
Doelen afvinken in een e-portfolioHet toetssysteem is ook verschillend.
De Denen hebben een eigen e-portfolio
ontwikkeld. Door middel van het e-portfolio
wordt de huisarts in opleiding getoetst op
basis van algemeen functioneren.
Aan de hand van het e-portfolio worden er
behaalde doelen ‘afgevinkt’. Een voorbeeld
van een Deens portfolio vertaald in het
Engels is in te zien op www.logbog.net/uk/
default.asp. Bij ons is het beoordelingssys-
teem wel wat uitgebreider, zoals de bijdrage
van de videotoets. De kennistoetsen heb-
ben in Denemarken een negatieve lading.
Bovenstaande verschillen hebben tijdens
het symposium geleid tot een verhitte
discussie over de duur van de opleiding, de
wijze van toetsing en het feit dat opleiders
in Denemarken veel minder begeleiding
krijgen dan in Nederland.
Grote verschillen in de praktijk van het huisartsenvak
Buiten de verschillen in de opleiding zijn er
ook een aantal in het huisartsenvak zelf. Als
eerste is er het verschil in de mogelijkheden
na de opleiding. Huisartsen in Denemarken
moeten zich meteen na hun opleiding
inkopen in een praktijk. In Nederland gaat
tegenwoordig een groot gedeelte van de
pas afgestudeerde huisartsen aan de slag
als waarnemer of HIDHA, om meer ervaring
op te doen. Deze mogelijkheid is er in
Denemarken bijna niet. Daarbij is 98 pro-
cent van de huisartsen in Denemarken vrij
gevestigd, meestal in duo- of groepsprak-
tijken. Ze hebben maximaal 1600 patiënten
op naam. Gemiddeld zijn er zo’n 7 contacten
met de huisarts per patiënt per jaar. Alle
praktijken hebben hetzelfde HIS.
De praktijk is 4 dagen per week bereikbaar
van 8 tot 16 uur (overigens de normale
werktijden voor de Denen) en 1 dag per
week tot 18 of 19 uur. Tussen 8 en 9 uur
vinden vooral telefonische consulten plaats.
Visites vinden gemiddeld 1 keer per week
plaats per huisarts. Als een patiënt contact
zoekt met de praktijk heeft hij recht op een
afspraak binnen maximaal 5 werkdagen.
Buiten kantooruren wordt de telefonische
triage verricht door een dienstdoend
huisarts. Voor een gebied met 1,2 miljoen
inwoners beantwoordt die ene telefoonarts
alle oproepen en stuurt hij 5 mobiele
huisartsen aan. Er is daarbij ondersteuning
door medisch getraind personeel, dat op
huisartsenposten nabij de spoedeisende
hulpafdelingen van lokale ziekenhuizen de
eerste opvang van kleine kwalen verzorgt.
De telefoondiensten zijn erg gewild onder
huisartsen. De vergoeding voor de dienst
is namelijk deels afhankelijk van het aantal
telefoontjes dat je afhandelt. De huisartsen-
zorg is gratis toegankelijk, net als toegang
tot KNO-artsen, oogartsen en spoedeisende
hulpafdelingen. Verwijzing door de huisarts
is noodzakelijk om voor vergoeding van de
overige specialistische zorg in aanmerking
te komen. De huisarts verwijst rond de 10
tot 20% van de patiënten door. Tijdens ons
bezoek aan de universiteit mochten wij ook
een praktijk bezichtigen. De praktijk die wij
bezochten had in de wachtkamer gratis wifi
voor patiënten beschikbaar, om de wacht-
tijd aangenamer te maken.
Wij vonden het een zeer interessante bij-
eenkomst. Naast het opdoen van ervaring
over hoe het er in een ander land aan
toe gaat, genoten wij van het bezoek aan
een grote Deense huisartsenpraktijk, de
bijzondere Deense keuken en de mooie stad
Kopenhagen.
Met dank aan Ingrid van der Heijden.
Paul Geraedts, Daniëlle Huizinga en Manon Verschuren (MOVAH)
Voor een gebied met 1,2 miljoen inwoners
beantwoordt één telefoon-arts alle oproepen.
LOVAH BULLETIN | december 20122828
RCGP 2012 ‘Global General Practice'
Congres Glasgow
Het jaarlijkse internationale congres van
de Royal College of General Practioners
(RCGP) vond dit jaar plaats in Glasgow,
met als thema ‘Global General Practice’.
De RCGP is de Britse equivalent van de
Nederlandse NHG, voor huisartsen in het
Verenigd Koninkrijk en overzeese gebieden.
Deze organisatie heeft zich als hoofddoel
gesteld het bevorderen van patiëntenzorg,
wetenschappelijk gefundeerde richtlijnen
en huisartseneducatie.
De Werkgroep Europese Samenwerking
(WES) heeft het mogelijk gemaakt dat dit
jaar voor het eerst een substantiële groep
van 27 enthousiaste huisartsen in oplei-
ding kon worden uitgezonden. Het congres
liet de laatste klinische en beleidsmatige
ontwikkelingen zien van het Engelse en
internationale huisartsenwezen door een
indrukwekkende reeks aan nationale en
internationale sprekers uit onder andere
Engeland, Japan, Nieuw-Zeeland, Bolivia
en Sudan samen te brengen. De grootte en
importantie van het congres kwam ook tot
uiting door trending topic nummer één te
zijn op twitter gedurende het congres.
Antibiotica bij bovenste luchtweginfecties
Klinisch inhoudelijk viel er ook wat van
de Britten te leren. Een voorbeeld hiervan
betrof de uitkomst van een groot (8000
patiënten) Europees onderzoek naar het
nut van het voorschrijven van antibiotica
bij specifieke bovenste luchtweg infecties.
Indien het “gezonde” patiënten betreft, dus
zonder comorbiditeit en niet oud of fragiel,
heeft antibiotica voorschrijven tijdens de
normaal te verwachten ziekteduur geen
toegevoegde waarde. Een uitgesteld recept
is effectief indien je duidelijk uitlegt,
1) dat het niet nu nodig is,
2) wat het natuurlijk verloop is (OMA 4
dagen, keelpijn 8 dagen, sinusitis 12-15
dagen, bronchitis 20-22 dagen) en
3) hoe en wanneer de antibiotica gebruikt
moet worden. Wel vroegtijdig antibiotica
voorschrijven zorgt voor een toename van
het spreekuurbezoek.
Naast wetenschappelijke presentaties en
andere activeiten zorgden gesprekken met
buitenlandse huisartsen van over de hele
wereld voor een internationale kijk op het
huisarts-zijn, wat aansloot bij de titel van
het congres, ‘Global General Practice’.
we s
Door Paul van der Ven en Jan Kortmann
Vindjehetookleukomoverdegrenzente
kijken,kennistemakenmetinternationale
huisartsenzorgenkennistenemenvande
recenteonderzoekenophuisartsgebied?
Kijkdanopwww.Lovah.nlonder
internationaal(WES)!
LOVAH BULLETIN|december201228
LOVAH BULLETIN | december 2012 29
puz zel
Professor Huygenprijs 2013
Op het volgende LOVAH congres in juni 2013 wordt opnieuw de LOVAH Prof.
Huygenprijs ter waarde van ¤2.500,- uitgereikt. Deze prijs heeft als doel het bevorderen
van wetenschappelijk onderzoek in de huisartsgeneeskunde en wordt toegekend om
nieuw, nog op te starten onderzoek te bekostigen. Zowel aios als aiotho’s kunnen
meedingen naar deze prijs.
Om in aanmerking te komen voor de Prof. Huygenprijs kan een onderzoeksvoorstel
inclusief een begroting van maximaal 2 (A4) pagina’s, samen met een aanbevelingsbrief
van de onderzoeksbegeleider en een curriculum vitae, gestuurd worden naar
[email protected]. De deadline voor indiening wordt nog bekend gemaakt.
Inschrijvingen zijn al geopend!
we tenschap spr i js
Schotse woordpuzzel1 … &Quiz night
2 Goed foute tent
3 Natuurlijke toestand van doorsnee Schot
4 Britse variant van het NHG
5 Wereldberoemd hotel in Hope Street
6 Komt men zomaar tegen op straat
7 Monsterlijk mooi meer
8 ‘Ruby Red’ bier
9 Drie uur zweten en zwoegen
10 Bergachtig gebied in Schotland
11 Lokale delicatesse
12 Schots Nieuwjaar
13 Rietinstrument
14 Op WPM na leukste werkgroep binnen de LOVAH
Op pagina 31 staan de antwoorden.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
LOVAH BULLETIN|december2012 29
LOVAH BULLETIN | december 20123030
Rumble in the JungleBeachvolleybaldag 2012:
Op 23 juni 2012 vond hét LOVAH-uitje van het jaar, de beachvolleybaldag, plaats bij strandtent Zanzibar in Scheveningen.
Smashen in de windDe straffe windkracht 6 uit zuidwestelijke richting,
gecombineerd met een stralende zon, zorgde voor een
uitdagend potje volleybal. Ook dit jaar had men zich
weer uitgeleefd op ludieke teamnamen: Stallos Ballos, de
Bloedzuigers, Echte Granny’s in de jungle, en het lokale
clubje “Ge kos wel us nie wies zien.” Na een vlotte lunch
werd het tijd het kaf van het koren te scheiden en begon-
nen de wedstrijden. Velen, in outfit gehuld, speelden
fanatiek de ballen om de oren van de tegenpartij. Tussen
de wedstrijden door konden deelnemers zich laten mas-
seren door twee charmante fysiotherapeuten of zich met
een drankje loungend terugtrekken op het terras. De
finale werd gespeeld tussen de winnaar van 2011 met de
toepasselijke naam Beachmasters 2011 en (hoe verzin je
het?!) Ge kos wel us nie wies zien. Er werd op opvallend
hoog niveau gespeeld. Smashes, blocks en saves werden
ondanks de harde wind feilloos uitgevoerd. Het ging heel
lang gelijk op, maar er kon d’r maar één winnen: Ge kos...
Salsa, graffiti, cocktails en een spetterend feest
Hierna kon men zich uitleven bij de salsaworkshop:
dansen tot de blaren komen; de graffiti-cursus: voor de
artistiekelingen onder ons; of de cocktailworkshop: maak
je eigen margarita. Velen volgden de volgorde: eerst cock-
tail, dan dansen. Hongerig en wel begaf men zich naar
de barbecue: voor de meesten een stilte voor de storm
die zou gaan losbarsten. Want wat kunnen die aios een
feestje bouwen! Uiteraard ondersteund door de heerlijke
band Boundless en de nodige alcoholische versnaperingen
ging het volledig los op de dansvloer. Om het feest com-
pleet te maken werd de band opgevolgd door DJ Sander
die met z’n beukende beats het laatste beetje adrenaline
uit eenieders bijnier wist te persen. Voldaan en verliefd
op het leven droop men af naar zijn of haar hotel om de
volgende dag, een stuk minder verliefd, de gebeurtenis-
sen nog eens na te bespreken.
We hebben de dag met veel plezier mogen organiseren.
Dank voor ieders enthousiasme en de leuke dag!
Door Willem van der Tempel, Werkgroep Sport
lovah sp ortdag
LOVAH BULLETIN | december 2012 31
Secretariaat LOVAH
Postbus 19025
3501 DA Utrecht
www.lovah.nl
Aan deze uitgave hebben
meegewerkt:
De Bulletinredactie:
SaskiaAnders
MariekeBolkenbaas
WalterBouwmans
JolienGlaudemans
En verder:
StevenvanEijck
MarjanKruijer
OlivierGroh
WillemBos
EsthervanderHarg
PeterMeijer
WillemvanderTempel
HannahvanWerven
EefkeKrutwagen
JorisVreekamp
HiskeVenes
MaikeEppens
FlorisdeJong
JannadeBoer
PaulvanderVen
JanKortmann
DaniëlleHuizinga
PaulGeraedts
ManonVerschuren
Vormgeving
GrafischBurovanErkelens,DenHaag
Drukwerk
Matthys,Turnhout
Colofon
contac t
Redactie Bulletin
Heb je interesse in meewerken aan het
LOVAH-bulletin? We zijn altijd op zoek
naar aios die het leuk vinden om te helpen
het LOVAH-bulletin vorm en inhoud te
geven. Ook een eenmalige bijdrage is
welkom en ook zonder journalistieke
ervaring! Voor meer info kun je contact
opnemen met [email protected].
Bestuur
Wil jij meepraten over de huisarts opleiding
en beschik je over organisatorisch talent
of ambities? Wil je weten wat er in huis-
artsenland speelt en ben je op zoek naar een
uitdagende bestuursfunctie?
Solliciteer dan voor een plek in het LOVAH
bestuur! Heb je interesse of wil je meer
info? Mail naar [email protected].
Werkgroep Wetenschap
De werkgroep Wetenschap wil wetenschap-
pelijk onderzoek onder aios en huisartsen
bevorderen en is op zoek naar versterking.
Interesse voor de wetenschap is een must,
maar je hoeft geen aiotho of gepromoveerd
te zijn. Vragen? Mail naar [email protected].
Werkgroep Sport
Alhoewel het buiten niet zo lijkt, komt de
zon er hopelijk toch snel aan! En dat
betekent: het beroemde en beruchte Beach-
volleybaltoernooi 2013 staat weer in de
planning! Lijkt het je leuk om dit toernooi
voor je mede-aios te organiseren, neem dan
contact op met [email protected].
Werkgroep Europese Samenwerking
Lijkt het jou leuk om internationale
uitwis selingen voor AIOS te organiseren
en zelf in contact te komen met AIOS uit
andere steden en andere landen, dan is dit
misschien iets voor jou!
Mocht je interesse of vragen hebben, mail
dan naar [email protected].
Werkgroep Politiek en Maatschappij
WPM houdt zich bezig met ontwikkelingen
op politiek en maatschappelijk gebied.
Heb je interesse, stuur een mail naar
Voor overige vacatures binnen de LOVAH,
alsmede die bij de ROVAH’s, check www.
lovah.nl!
Vacatures
SaskiaAnders
MariekeBolkenbaas
WalterBouwmans
JolienGlaudemans
De Bulletinredactie
C U R R YO R I N T H I A NN K E NG PR TE RS SG UL HA NSG MO EW
COCAGE
LIOD
RR
JN
HGH
D
I
GG
T
IA
HH
E
TS
IKD
ADS
O
N
S
NE
N
AL
E
YZ
S
A
S
K
Antwoorden Schotse woordpuzzel (pag. 29)
LOVAH BULLETIN | december 201232