Nieuwe ontwikkelingen in de Arbeidsdermatologie kring Dermato... · Dermato-allergologie en...

Thomas Rustemeyer

Dermato-allergologie en Arbeidsdermatologie

VUmc te Amsterdam

Nieuwe ontwikkelingen in de

Arbeidsdermatologie

(potentiële)

belangenverstrengeling Geen

Voor bijeenkomst mogelijk

relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Honorarium of andere

(financiële) vergoeding

Aandeelhouder

Andere relatie, namelijk …

Disclosure belangen spreker

Hmmm ...

?

Arbeidsgerelateerde dermatosen

behoren in Europa

tot de Top-3 van de

arbeidsgerelateerde

aandoeningen mbt

de resulterende

kosten voor de

samenleving


1. Door werk geluxeerde of verergerde, bestaande

dermatosen, b.v. constitutioneel eczeem, psoriasis

1. Door werk geluxeerde of verergerde, bestaande

dermatosen, b.v. constitutioneel eczeem, psoriasis

2. Arbeidsdermatosen:

85% contacteczeem, waarvan

~75% irritatief



1. Contacteczeem

Irritatief

Allergisch

Combinatie hiervan

2. UV-licht geïnduceerde huidkankers

3. Werkgerelateerde urticaria

4. Eiwit-geïnduceerde anafylaxis / eczeem


In het verleden, onvoldoende aandacht

geschonken aan

- Werkgerelateerd huidkanker

- Urticaria

Maligne huidtumoren

Basaalcelcarcinoom (BCC)

Plaveiselcelcarcinoom (SCC)

Melanoom

Huidkanker: de sluipende epidemie

Incidentie huidkanker Nederland

• BCC grote meerderheid

• SCC groei 3% / jaar

• Melanoom ook snelle groei (4% / jaar)

incidentie > 3000 per jaar

BCC

SCC

MM ♀

♂

♂

♀

Incidentie huidkanker Nederland

Maligne huidtumoren



Melanoom

Basaalcelcarcinoom (1)

- meest voorkomende HUID-maligniteit

- meest voorkomende kanker iha

Basaalcelcarcinoom incidentie in Zuidwest Nederland


- meest voorkomende HUID-maligniteit

- meest voorkomende kanker iha

- op zon-blootgestelde huid (gelaat!)

oude röntgenlittekens

buitenwerkers

niet op mucosa

Basaalcelcarcinoom bij

buitenwerkers

- Langdurige of frequente blootstelling aan

UV-licht

- Erkende beroepsziekte in diverse

Europese landen

- OR > 2

foto klassiek nodulair bcc

“klassiek” nodulair BCC Foto: Unpublished work, Prof dr THM Starink, Afd dermatologie VUmc 2010


- Klinisch:

papels, tumortjes of irregulaire plaques

parelmoerrand + teleangiëctasieen!

- Groei:

metastaseert bijna nooit

traag progressief locale destructie


- Groeiwijzen (histologisch)

nodulair: 50-60%, vnl gelaat

superficieel: 15%, vnl romp

sprieterig

micronodulair minder goede prognose

scleroserend

foto nodulair bcc-ulcus rodens

nodulair BCC: “ulcus rodens”

Foto: Prof dr THM Starink, CD-rom bij Dermatovenereologie voor de eerste lijn, 2009

foto nodulair bcc ooglid

nodulair BCC: “ulcus rodens” (patiënt: “een niet-genezend wondje”)


foto superficieel bcc

superficieel BCC


foto groot ulcererend bcc

ulcererend nodulair BCC: langzaam progressieve groei


nodulair BCC:

weefseldestructie bij

patient-delay (10jr)

destruerend

bcc

Foto: Prof dr W.Bergman, Afd Dermatologie, LUMC

Nodulair BCC

• Zon beschenen gebieden

• Knobbel (nodus)

• Glanzend / glazig / glad

• Centraal verzonken

• kleine bloedvaatjes

(teleangietasiëen)

PA-onderzoek d.m.v. biopsie

H-zone

Nodulair BCC

Chronische lesie

Bloedt makkelijk / korst

Parelmoer-achtige rand

telangiectasieen

Gelaat, nek

DD van basaalcel-CA

dermale naevus

talgklierhyperplasie

litteken

melanoom

eczeem

M. Bowen

Dermale naevus

- verworven “moedervlek”

- melanocytaire celnestjes in dermis

- huidkleurige verhevenheid (papel, tumortje)

dermale naevus

Foto: Prof dr THM Starink, CD-rom

bij Dermatovenereologie voor de

eerste lijn, 2009

Talgklierhyperplasie

- meestal bij ouderen (seniele talgklierhyperplasie)

- meestal op voorhoofd

- solitair of multipel

- huidkleurige/gelige hobbelige papel

centraal delle = uitgang talgklier

foto talgklierhyperplasie

(seniele) talgklierhyperplasie


Litteken: keloid

- bindweefselproliferatie

- na wond(je), niet altijd opgemerkt!

- huidkleurige, gelige of roze papel

glanzend, vast aanvoelend

foto keloid

keloid

Melanoom: amelanotisch

- klinisch geen/heel weinig pigment

- huidkleurige/rozige gladde papel/tumor

soms teleangiëctasieen

NB: gepigmenteerd BCC kan lijken op melanoom!

amelanotisch melanoom nodulair BCC

foto amelanotisch melanoom en bcc Foto: Unpublished work, Prof dr THM Starink, Afd dermatologie VUmc 2010

Eczeem en M. Bowen

- DD van sup.multifocaal BCC

- “eczeem dat niet reageert op therapie”

- glanzend randje?

- andere stigmata eczeem?

M.Bowen: volgt bij SCC

nummulair eczeem superficieel BCC

nummulair eczeem en sBCC

Foto: Prof dr THM Starink, CD-rom bij Dermatovenereologie voor de eerste lijn, 2009 Bron: www.dermnet.com

plaveiselcelCA in situ

MorbusBowen

Behandeling superficiëel BCC

• Efudix crème 2 dd ged. 2-4 weken (5-FU,

cytostatische werking)

• Cryochirurgie

• Aldara (Imiquimod) 2 dd ged. 6 weken

• PDT (Photo Dynamic Therapy)

• Curettage + Coagulatie

• Excisie

Nodulair BCC

Therapie

• Excisie met een marge

2-3 mm en voldoende

diep

• Soms lastig radicaal te

krijgen rond

ooghoeken

• Radiotherapie

Mohs’ chirurgie

Aantal rondes MOHs chirurgie

bij BCC

Type BCC van MOHs chirurgie

Localisaties MOHs chirurgie

Controles BCC

Sinds december 2007

van multipele BCC’s

• 1e jaar maand 3, 6, 12

• 2e jaar 1x per 6 mnd

• 3e - 5e jaar 1x per jaar

Maligne tumoren



Melanoom

Plaveiselcelcarcinoom (SCC) spinocellulair CA/ squamous cell CA

- op zon-blootgestelde huid en mucosa

chron. ontstekingen, immuunsuppressie

- potentiële precursor-laesies:

actinische keratose

M. Bowen

leukoplakie

Plaveiselcelcarcinoom

• Localisatie: op zon ge-exposeerde gebieden, m.n. op gelaat,

oor, onderlip, handrug, maar ook op genitaliën.

• Ulceratief

• Agressieve groei

• Metastasering

• Excisie met 5 mm marge

Ontwikkeling van huidkanker

DNA

↓

Beschadiging

(UV-straling)

↓

Ontoereikend herstelmechanisme

(mutatie p53 tumorsupressor gen)

↓

Ontregelde celdeling, groei en ontwikkeling

↓

huidkanker

Beroepsgebonden SCC

• Verhoogd risico bij buitenwerkers

OR ~ 2.0

• Langdurige UV blootstelling

Behandeling actinische keratosen

• Cryo-therapie

• Efudix-crème (smeerbare chemotherapie)

• Aldara-crème (immuunmodulator)

• Chemische peeling

• Photo Dynamische Therapie

Efudix creme

5x per week

4 wkn lang

Photodynamische therapie (PDT)

foto keratosis actinica scalp

keratosis actinica


foto bowen

M. Bowen


foto Ak en scc

keratosis actinica plaveiselcel CA


foto scc

plaveiselcel CA


Plaveiselcelcarcinoom

- Klinisch:

vaste nodus/tumor

hyperkeratotisch centrum

- Groei:

metastasen !! in ~2%

in ~20% als acraal

foto scc lip

plaveiselcel CA


DD van plaveiselcel-CA

keratosis actinica

M. Bowen

keratoacanthoom

chondrodermatitis nodularis helicis

Keratosis actinica

- meest vóórkomende premaligne huidafw.

- op zonblootgestelde huid:

mn handruggen, gelaat, (kale) scalp

- ruw aanvoelende, keratotische plekjes

keratosis act handrug

keratosis actinica

M. Bowen = SCC in situ

- premaligne

- rol zonexpositie, immuunsuppressie,

röntgenstraling

- ruw aanvoelende, keratotische plekjes

- “eczeem/psoriasis dat niet reageert op therapie”

foto m.bowen

M. Bowen

Keratoacanthoom

- snel groeiende benigne tumor

- op zon-blootgestelde huid

- spontane involutie na 4-5 mnd

- DD met plaveiselcelCA moeilijk!

foto keratoacanthoom

kerato-acanthoom


foto keratoacanthoom en scc

kerato-acanthoom plaveiselcel CA

Foto’s: Prof dr THM Starink, CD-rom bij Dermatovenereologie voor de eerste lijn, 2009

Chondrodermatitis nodularis helicis

- lokale ontsteking (ante)helix

- m.n. oudere mannen

- huidkleurige/lichtrode papel/nodulus

soms centrale crusta

- typisch extreem drukpijnlijk!

foto chrondroderm nod helicis

chondrodermatitis nodularis helicis


foto chondroderm helicis en AK

helix

chondrodermatitis nodularis helicis actinische keratose helix

Maligne tumoren



Melanoom

foto sup spreidend melanoom


Bouw en functie van de huid: epidermal-melanin unit

Epidermis: melanocyt

Melanoom 1

- aggressieve vorm van huidkanker

- alle leeftijden, piek 40-50jr

- lokalisatie: hele huid

voorkeur: romp (mannen)

benen (vrouwen)

Melanoom2

- Klinisch:

moedervlek, kleur/grootte

event. asymmetrie, grillig, > 0,5cm

- Risicofactoren:

huidtype (rood haar, lichte huid, sproeten)

zon(verbranding)

genetisch

Toename UV straling in Europa

Melanoom 3

- de novo uit melanocyten

- potentiële precursor-laesies:

dysplastische naevi

lentigo maligna

congenitale (reuzen)naevus

bron: www.scielo.br

Melanoom 4

- Groei:

metastasen !!

overlijden zonder therapie !

- Klinisch-pathologische subtypen:

superficieel spreidend (~70%)

nodulair (~20%)

lentigo maligna melanoom

acrolentigineus

foto melanoom ssm

SSM

foto nodulair melanoom

voorhoofd

SSM nodulair melanoom (NM)


foto ssm met nodulair deel

gevorderd SSM met nodulaire component


Melanoom

Histologie: Breslowdikte (in mm)

bepalend voor prognose

Bron: www.dermatologyoutlines.com Bron: www.flipper.diff.org

• Door klinisch subtype

• Progressie

• Mate van pigmentatie

DD van melanoom

klinisch atypische/dysplastische naevus

congenitale naevus

lentigo (benigna/solaris, maligna)

verruca seborroica

dermatofibroom

granuloma pyogenicum

BCC (gepigmenteerd)

Klinisch atypische naevus 3 criteria:

Asymmetrie

Begrenzing onscherp

Color: kleur/pigmentatie onregelmatig

Diameter > 5mm

Erytheem

foto klin atypische naevi


foto klin atyp naevus


Congenitale naevi

aanwezig bij geboorte (!)

groter dan verworven naevi

melanoomrisico ~ grootte

foto middelgrote cong. naevus

middel-grote congenitale naevus


foto reuzen cong naevus

reuzen cogenitale naevus

(Tierfell naevus)

Foto: Prof dr THM Starink, CD-rom bij

Dermatovenereologie voor de eerste lijn,

2009

Lentigo

- benigna/solaris

± egaal lichtbruine macula

op zonblootgestelde delen

↑ aantal (soms ook grootte) melanocyten

- maligna

grillige, wisselend gepigmenteerde macula

vnl in gelaat

melanoma in situ

lentigo benigna/solaris lentigo maligna

lentigo benigna-maligna

Foto’s: Prof dr THM Starink, CD-rom bij Dermatovenereologie voor de eerste lijn, 2009

lentigo maligna lentigo maligna melanoom

foto lentigo maligna en l.m. melanoom Foto’s: Prof dr THM Starink, CD-rom bij Dermatovenereologie voor de eerste lijn, 2009

Verruca seborrhoica

- “ouderdomswrat”

> 50 jaar

- romp en gelaat

foto verruca seborroica


foto verr seborroica zwart


Dermatofibroom

- fibreus histiocytoom

~ littekenreactie

- vnl. (onder)benen bij vrouwen

- roodbruin-livide vlakke nodulus

typisch gepigmenteerde hof

foto dermatofibroom


Granuloma teleangiëctaticum

= granuloma pyogenicum

- benigne vaatproliferatie na huiddefect

- bol, rood tumortje dat snel bloedt

DD. amelanotisch melanoom !

foto granuloma teleangiectaticum


granuloma teleangiëctatium amelanotisch (nodulair melanoom

foto granuloma teleangiectaticum en amel.melanoom

BCC: gepigmenteerd

- glanzende papel of tumor(tje)

teleangiëctasieen niet altijd duidelijk

- grijs-blauw tot zwart

gepigmenteerd en

ongepigmenteerd

bcc Foto: Prof dr THM Starink, CD-rom bij Dermatovenereologie voor de eerste lijn, 2009

Bron: www.yourdoctor.net

foto groot gepigm zwart bcc

Bron: www.picasaweb.google.com by Jere Mammino

http://www.picasaweb.google.com/

foto amel.melanoom en nod.bcc

amelanotisch melanoom nodulair BCC


Maligne huidtumoren en werk

- BCC, SCC (en melanoom)

- Tot 5x in buitenwerkers

(zeemannen, berggidsen, ...)

- Lopende EU-onderzoeken naar preventie en

vroege detectie

Have fun outside,

but don't get fried!

Nieuwe ontwikkelingen in de Arbeidsdermatologie kring Dermato... · Dermato-allergologie en...

Documents

Transcript of Nieuwe ontwikkelingen in de Arbeidsdermatologie kring Dermato... · Dermato-allergologie en...