Mare 18 (37)

HANCO KOLK PETER DE WIT

Zes jaar geëist tegen Wouter H.

Na twaalf halve liters bier, een fles rode wijn en een afwijzing ging een Leidse student vorige zomer zijn huisgenote met een mes te lijf. Vorige week stond hij voor de rech-ter. ‘Opeens hoorde ik haar zeggen: “Stop, ik wil niet dood!”’

DOOR MARLEEN VAN WESEL ‘Friends with benefits’, omschrijft de officier van justitie de relatie tussen de twee Leidse studenten die tot afgelopen zomer allebei in een Quintushuis aan de Oude Singel woonden. Toen de 19-jarige Wouter H. voorstelde een relatie te beginnen, wees zijn huisgenote hem af. Niet veel later zag hij haar tijdens een stapavond zoenen met een ander. ‘Dingen gingen gewoon niet zo lek-ker’, verklaarde H. vorige week don-derdag tijdens de rechtszitting. Hij had een moeizaam penningmees-terschap achter de rug en verkeerde in een depressieve stemming. Zijn huisgenote was de druppel en kreeg daarom ‘de volle laag’.

‘We hadden met z’n allen gege-ten. Ik ben naar bed gegaan, heb geprobeerd te slapen’, begint H. zijn reconstructie van wat er in de nacht van 8 op 9 juni is gebeurd. Hij kon de slaap niet vatten. ‘Ik voelde me de-pressief en speelde met de gedachte om een eind aan mijn leven te ma-ken.’ Hij stapte uit bed en klopte aan bij een paar huisgenoten om te pra-ten. Zij waren niet thuis, zijn huisge-note wel. Toen hij voor haar kamer stond, schreef hij met een krijtje op de deur: ‘We are dust in the wind.’

H.:‘Ze lag te slapen. Ik ben bij haar in bed geklommen. Ze draaide zich om en ik weet nog dat ze me aan-keek’, vertelt hij. Bang was ze niet, verklaarde ze achteraf, hij kroop wel vaker bij haar in bed. Wat er daarna

‘ Ik ben een klootzak’

gebeurde, herinnert hij zich niet meer. ‘Het eerste dat ik haar hoorde zeggen was: “Stop, Wouter, ik wil niet dood!” Ik had een mes in mijn hand.’ Dat had hij meegenomen uit zijn kamer, net als zijn telefoon.

Voorbedachten rade, constateert de officier van justitie. ‘Ik wilde mijn polsen doorsnijden of zo’, verklaart de verdachte. Op zijn kamer lag een afscheidsbrief, waarin hij inderdaad vooruitliep op zijn eigen begrafenis. Maar er stond ook in: ‘Ik ben een klootzak. Zelf kan ik het niet. Ik heb een stok achter de deur nodig. Dat ben jij. Wrong time, wrong place.’

Wat hij daar mee bedoelde, kan hij nu niet goed uitleggen.Misschien wilde hij samen met haar uit het le-ven stappen, suggereert de rechter. ‘Dat u toch verenigd zou zijn, op een betere plek.’ ‘Ik blijf erbij dat ik haar nooit iets heb willen aandoen. Al-leen mezelf ’, reageert H. Een ‘verba-zingwekkend verhaal’, vindt de rech-ter. ‘Wouter heeft gehandeld in een ogenblik van gemoedsopwelling’, benadrukt zijn advocaat. Op het moment waarop zijn herinneringen weer aanvangen heeft hij immers meteen 112 gebeld. Toen zijn stem stokte liet hij de telefoon bij zijn huisgenote neervallen.

Zelf klom hij uit het raam en klauterde via de dakgoot naar de rand van het dak, met de gedachte om te springen. ‘Ik heb daar even gestaan, maar het lukte niet.’ Over de daken liep hij zover mogelijk bij haar vandaan tot hij bij een dakter-ras uitkwam met een trap. Beneden vervolgde hij zijn weg naar het sta-tion, om de trein naar zijn ouders te nemen, bebloed en slechts gekleed in zijn boxershort. ‘Vanaf het sta-tion keek ik naar het LUMC, maar er kwam maar geen ambulance.’ Hij vreesde dat ze dood was, of niet meer in de telefoon had kunnen praten

Weer klaar voor het wadIn de zeehondencrèche van Pieterburen spreekt de Leidse promovenda Nynke Osinga de beesten die straks weer worden vrijgelaten op het wad bemoedigend toe. In het Fries. Zie pagina 7. Foto Kees van de Veen

vanwege de verwondingen aan haar nek. Hij besloot daarom naar het po-litiebureau te gaan, maar onderweg, rond half vijf ’s ochtends, werd hij opgepikt door een politieauto die al onderweg was naar de Oude Singel.

‘Er was sprake van een aanzien-lijk alcoholgebruik’, zegt de rechter. ‘Of was het wel aanzienlijk?’ Vanaf ’s middags, toen hij met huisgeno-ten een schutting ging verven, tot na het avondeten dronk H. twaalf halve liters bier en een fles rode wijn. Veel, geeft hij toe, ‘maar verder niet meer dan enig ander in het studentenle-ven.’ Er wordt daar inderdaad veel gedronken, beaamt de rechter.

In het lage dak boven de hoogsla-per zaten butsen van de achterkant van het mes, het kussen was door-kliefd. Het slachtoffer had diepe snijwonden in haar nek en handen: 45 hechtingen waren er nodig, de lit-tekens zijn nog steeds zichtbaar. Ze

voelt zich niet veilig meer in haar bed, vertelt de officier van justitie, die er niet van overtuigd is dat H. zich werkelijk niets kan herinneren. Bij het Pieter Baan Centrum sloot men een dissociatieve stoornis uit.

‘Dit komt eerder over als een ge-kozen proceshouding, dan als daad-werkelijk geheugenverlies’, zegt de officier. ‘Opvallend’, vindt ze ook, dat hij bij de politie meteen feitelijk bekende, maar niets over een mo-tief wilde zeggen. In de weken die volgden bleef hij zwijgen en aanvan-kelijk weigerde hij mee te werken aan een psychologisch onderzoek. ‘Dat was me geadviseerd door mijn advocaat, omdat ik in de war was’, verklaart hij nu. Dat hij nauwelijks bezig was met het voorval, wat de officier hem ook verwijt, spreekt hij tegen. ‘Er liggen vijf brieven in mijn cel, maar volgens mijn advocaat was de tijd nog niet rijp.’

Poging tot moord, besluit de of-ficier. Ze weegt daarbij mee dat de poging plaatsvond in een studenten-huis, in iemands eigen bed, wat tot opschudding in Leidse studenten-kringen leidde. Ze weegt ook mee dat de verdachte een blanco straf-blad heeft en enigszins verminderd toerekeningsvatbaar is verklaard. Volgens de forensisch psycholoog die hem onderzocht komt H. over als een vijftienjarige. ‘Ik ben vrij kinderlijk voor mijn leeftijd’, beaamt hij. ‘U bent jonger dan uw leeftijds-genoten, maar er is geen sprake van zo’n achterstand dat het jeugdrecht moet worden toegepast’, vindt de rechter. Ook de officier ziet daar niets in. Zes jaar, met aftrek van het voorarrest, luidt de eis. Ook wil ze een schadevordering van 3406 euro toewijzen.

Op donderdag 13 februari doet de rechter uitspraak.

Pagina 4 Pagina 4 Pagina 5 Pagina 12

Universiteitsraad: behoud termijnenDe universiteitsraad geeft geen positief advies over het voorstel om het aantal termijnen om collegegeld te betalen terug te brengen van tien naar vijf.

45 studies gelden als ‘ondermaats’Vorig jaar voldeden 45 hbo- en wo-opleidingen niet aan de kwaliteitseisen, blijkt uit de jaarcijfers van de Neder-lands-Vlaamse Accreditatieorganisatie.

Ook Augustinus niet voor 18-minnersNaar aanleiding van de nieuwe alcohol-wet sluiten sommige studentenvereni-gingen definitief hun deuren voor leden jonger dan 18 jaar.

Nieuwe columnist: help mij inburgerenNieuwe columnist en filosofiestudent Tim Meijer woont nog in Amsterdam, maar wil inburgeren in Leiden. Nodig hem uit: [email protected]

Bandirah Pagina 12

‘ Soms moet je even remmen’

Laatste Rijnfrontbewoner woont weer thuis. ‘Ik was toch bijna klaar’

Sommige nationalistische Iraniërs weten het zeker: ook wij zijn Ariërs

De herrijzenis van een oude verzetsheld: Gilles de Geus

Pagina 11

Pagina 3 Pagina 6 Pagina 9

6 februari 201437ste Jaargang • nr. 18

GuinnessIk heb een kat, genaamd Guinness. En hoewel ik zielsveel van het beestje hou, zou ik haar niet willen beschuldigen van het beschikken over enige vorm van intelligentie. Desondanks heeft ze mij onlangs een wij-ze levensles geleerd. Een IKEA-gerelateerde levensles, die mijn eetgewoontes voor eens en altijd zal veran-deren.

In het begin van onze relatie was ik overigens com-pleet clueless wat betreft het wel en wee van katten. Ter illustratie: ooit riep ik half in paniek een huisgenoot omdat ik allemaal bloeddorstige teken op Guinness haar buik had ontdekt. Bleek dat het tepels waren.

Terug naar mijn eetgewoontes, of beter gezegd, die van mijn kat. Guinness – door vrienden afwisselend het monster en de duivelskat genoemd – is een honge-rig beestje. De dierenarts vermoedt dat ze iets te vroeg uit haar nest is gehaald. Ze blijft maar eten, eten en eten. Tot aan tuinbonen en lychees toe. Iets moet echt godsgruwelijk smerig zijn wil ze het niet verschalken. Experimenten om haar grenzen op te zoeken heb ik uit ethische overwegingen moeten stopzetten.

Maar los van haar voedselobsessie is Guinness de leukste kat in de hele wijde wereld.

Mijn poekiewoekie slaapt ’s nachts bijvoorbeeld aan mijn zijde, gekruld onder mijn rechterarm. Be-halve natuurlijk als er een vriendinnetje in het spel is. Dan zit Guinness op de vensterbank, om ons van een afstandje geïrriteerd te observeren. De liefde van mijn leven deelt mij liever niet met andere vrouwen. Ik heb zelfs een verontwaardigd ‘je houdt meer van die kat dan van mij!’ moeten pareren, nadat ik poogde een zo-veelste daad van kattenterreur goed te praten.

Vanzelfsprekend was die relatie geen lang leven be-schoren.

Maar goed, de wijze levensles dus. Ik had honger, maar geen zin om te koken. Dus pakte ik een zak be-vroren IKEA-Köttbullargehaktballetjes. Stuk of tien in een pannetje. Klaar. Normaal gesproken dan, want met

Guinness in de buurt is eten klaarmaken een hachelijk karwei. Als expert in guerrillaoorlogvoering weet ze consequent het kookproces te saboteren door een es-sentieel ingrediënt van het aanrecht te ontvoeren.

Het zal trouwens geen verbazing wekken dat Guin-ness al een jaar of drie op dieet is. Vooral dankzij de onderbuurvrouw van mijn vorige huis. Terwijl ik hon-derden euro’s uitgaf om het beste dieetvoer voor te schotelen stopte die bejaarde teef mijn kat kilo’s su-permarktvoer toe.

Toen ik met mijn schnoozlepoozle in mijn armen – op dat moment zo moddervet dat ze nauwelijks meer kon lopen – vroeg of ze daar mee wilde ophouden keek ze mij verontwaardigd aan en riep ‘moet je die arme kat maar niet laten verhongeren, jij student.’ Ver-volgens smeet ze de deur dicht.

Tegenwoordig kan Guinness gelukkig bijna weer voor normaal door. Maar een kat op dieet zetten is niet geheel risicoloos. Vooral als er gehaktballetjes in het spel zijn.

Nog geen seconde nadat Guinness’ neus de gehakt-balletjes had gedetecteerd klauwde ze zich hysterisch miauwend een weg mijn schoot op. Ik overwoog nog om haar de keuken uit te gooien, maar op dat moment beet ze venijnig in mijn afwerende handen. Tegen zo veel liefde was ik niet bestand. Gehaast sneed ik een balletje in stukken en gooide het richting haar bakje.

Luid knorrend rende ze recht op haar doel af, rook enthousiast aan de stukjes gehaktbal, ging enigszins verward zitten, rook er nog een keer aan en liep toen pontificaal de keuken uit.

Mijn kat weigert een IKEA-gehakballetje te eten. Ik heb geen idee wat er mis mee is, maar ik raak ze nooit meer aan.

Benjamin Sprecheris promovendus bij het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden

Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR LeidenTelefoon 071–527 7272

Website mareonline.nl E-mail [email protected] De redactie is op vrijdag gesloten. Oplage circa 15.000

Hoofdredactie

Frank Provoost [email protected]

Redactie

Vincent Bongers [email protected]

Bart Braun [email protected]

Marleen van Wesel [email protected]

Esha Metiary (stagiair) [email protected]

Medewerkers

Emma Anbeek van der Meijden • Talitha Dehaene • Tim Meijer • Petra Meijer • Marc van Oostendorp • Benjamin SprecherFotografie Taco van der Eb • Marc de Haan

Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nlBasisontwerp Roeland Segaar, Zabriski CommunicatieArt direction en vormgeving Marcel van den BergDrukwerk Rodi Rotatiedruk, Broek op LangedijkAdvertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45

Redactieraad

Prof. dr. J.C. de Jong (voorzitter) • Prof. dr. F. Israel (vice-

voorzitter) • drs. B. Funnekotter • R. Donkersloot • G. Drijer • K. Innemee • D. Jacobs • mr. F.E. Jensma • S.K. Kerkhof • C. van Leeuwen • dr. S.J. van der Linde • prof. dr. N.J. Schrijver • dr. J.P. Vollaard • C. van der Woude

Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuisgestuurd krijgen door €35 over te maken op bankrekening 1032.57.950 ten name van Universiteit Leiden (o.v.v. Mare en SAP-nummer 6200900100) en vervolgens een bevestigingsmail met daarin hun adres te sturen naar [email protected]. Studenten betalen €25. Ter controle graag in de bevestigingsmail ook het studentnummer vermelden.

Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel. Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272. Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

ISSN 0166-3690

De man van zes miljoenDoor FrANK ProVooST Stel dat wij met Mare een verkiezing zouden houden om de Meest Integere Wetenschapper te kronen. En stel nu dat we daarbij zelf een shortlist van tien potentiele winnaars presenteren onder wie Mart Bax en Diederik Stapel, en dat zij in het bijbehorende juryrapport uitge-breid worden geroemd vanwege hun ‘tegendraadse houding’, ‘sprankelende ideeën’ en ‘innovatieve vindingrijkheid’?

Op zich is daar geen woord van gelogen. Maar het zou best een beetje raar zijn, toch?

Geen paniek. Gaan we niet doen. Maar Binnenlands Bestuur deed het wel. Het deftige ambtenarenblad

houdt namelijk jaarlijks een verkiezing voor de Beste Lokale Bestuurder. Het is een prestigieuze eretitel. Lodewijk Asscher won ooit (nadat hij als wethouder het Amsterdamse onderwijs verbeterde), net als burgemeester Bas Eenhoorn (voor zijn daadkracht na de schietpartij in Alphen aan de Rijn).

Vorige week presenteerde BB de tienkoppige shortlist voor 2013. Maar wie staat daar tussen de dijkgraaf van Waterschap Aa en Maas en de bur-gemeester van Loppersum? Onze eigen Leidse wethouder Robert Strijk (D66). Waarom? Volgens het juryrapport wordt hij ‘door zijn stad “op han-den gedragen”. Ondernemers zien in hem “de beste wethouder Economie” die Leiden ooit heeft gehad. Hij opereert zonder dubbele agenda en spreekt duidelijke taal.’ Dat de Leidse ondernemers dol op hem zijn, wisten we al. Zij hesen Strijk al in december op het schild om hem uit te roepen tot ‘machtigste Leidenaar’.

Maar ho eens even. Robert Strijk, daar was toch iets mee? #ouwekoeien #strijkstok #manvanzesmiljoen

Laten we even de feiten van Strijkstokgate bij elkaar vegen. Samen met collega-wethouder Jan-Jaap de Haan (CDA) verwarde hij een min op de gemeentebegroting met een plus. Toen hij dat ontdekte, bleek de gemeente zes miljoen (+ € 6.000.000 dus) armer te zijn. Maar in plaats van dat op te biechten, hielden de twee hun blunder stil en bleven tegenover de gemeen-teraad doen alsof er niks aan de hand was.

Willens en wetens onjuist, onvolledig en te laat informeren, Ferry Min-gelen zou zeggen: politieke doodzonde. Maar er kwam uitstel van executie. Deloitte mocht eerst nog een rapportje tikken waarin al stond wat ieder-een wist (en waarvan de ironische titel Er Bovenop wellicht op hun eigen tarief sloeg). En tegen de tijd dat het verscheen, mochten de twee alsnog blijven. Leiden was namelijk ‘niet gebaat bij een bestuurlijke crisis’, zei het ene raadslid. En zo kort voor de gemeenteraadsverkiezingen aftreden ‘was niet handig’, zei de ander.

Zo gaat dat, aan de Breestraat.U heeft nog een week om te stemmen. Mocht de man van zes miljoen toch

nog de Beste Lokale Bestuurder 2013 worden, dan zal ik zowel Stapel als Bax voordragen voor een Nobelprijs. Desnoods voor de literatuur.

2 Mare · 6 februari 2014

column

Colofon

Geen commentaar

De allerlaatste Rijnfronters

De zwartgeblakerde meubels her-inneren nog aan het allerlaatste feestje. Vrijdag verlieten de laatste Rijnfront-bewoners hun kamers. ‘Binnen was alles weg, ook mijn koelkast en stofzuiger.’

Door Marleen van Wesel Verspreid over het zompige grasveld tussen de barakken liggen gesneuvelde

kledingkasten, bankstellen en een koelkast, op z’n kop. De deur ligt een eindje verderop. ‘Van het bal-kon gegooid’, foetert Daniëlle van den Tol, beheerder leefbaarheid en veiligheid bij studentenhuisvester DUWO. ‘Het is toch ook een stel-letje bij elkaar.’

Van den Tol gaat langs de deuren om de handvol overgebleven be-woners van Rijnfront, het studen-tencomplex aan de verlengde Was-

senaarseweg, eraan te herinneren dat ze nog één dag hebben om hun sleutels in te leveren. Lucas Geurts (23) weet het wel. Zijn huis ziet er nog behoorlijk bewoond uit, vol meubels, met een flinke verzame-ling lege colaflessen en kerstver-siering. Zijn huisgenoten vertrok-ken een half jaar geleden al, maar ongeveer tegelijkertijd werd er via leegstandsbeheerder Alvast nog een nieuwe bewoner geplaatst. ‘Dat

is wel fijn, dat er nog iemand bij kwam’, vindt hij. Morgen, op de al-lerlaatste dag, verhuizen ze allebei. Geurts gaat maar terug naar zijn ouders. ‘Die wonen in Amsterdam en ik ben toch bijna klaar met mijn master geschiedenis.’ Geplaatst wor-den in een vervangende kamer zat er niet in, hij woont hier met ‘een soort anti-kraakcontract, maar dan intern geregeld.’ Hiervoor woonde hij in het deel dat vorig jaar al werd gesloopt.

Buiten knijpt de grijper van een kraan een bankstel fijn boven een container. Vuilniswagens komen en gaan. In een ander blok schroeft Joris Bergman (20, film- en litera-tuurwetenschap) met zijn moeder een tafel uit elkaar. Aan de muren hangen nog posters en uitgeknipte artikelen uit Mare. Óvermorgen krijgt hij pas de sleutels van zijn nieuwe kamer. ‘Mijn spullen kan ik daar alvast in de gang zetten. Verder logeer ik een paar nachten bij vrien-den, want ik moet wel in Leiden zijn voor de roeitrainingen van Njord.’

‘Hier wonen nog studenten’ en ‘Bij betreding doen we aangifte’ waar-schuwen dikke letters op stukken karton achter een ander raam. Malte Torma (19, geneeskunde), die anti-kraak via Alvast woonde, heeft ook een nieuwe kamer gevonden. Vorig weekend is hij al verhuisd. ‘Maar ik had in de barakken nog wat meu-bels staan. Volgens de gemeentelijke basisadministratie woonde ik er na-melijk nog en het zou vervelend zijn als er op het laatste moment huis-vredebreuk gepleegd zou worden.’ Toen hij zijn post woensdagavond kwam ophalen, trof hij buiten voor het gebouw echter zijn tafel al aan.

‘Facedown op de grond. Verderop lag een stoel. Binnen was alles weg, ook mijn koelkast en stofzuiger. Die vond ik later terug bij het kantoortje van DUWO, kapot, terwijl ik ze nog had willen gebruiken. Volgens een man van de gemeente die hier rond-liep, was er een busje langs geweest waarop DUWO stond.’ Torma snapt het niet. ‘Ik hoefde twee dagen later pas mijn sleutels in te leveren.’

‘Dat heb ik per ongeluk gedaan, foutje’, bekent Van den Tol direct. ‘Door een misverstand met Alvast dacht ik dat de woning al verlaten was. Er stonden nog wel spullen, maar het zag er niet bewoond uit. We treffen zoveel spullen aan in ver-laten huizen. Uit andere achtergela-ten inboedels had ik trouwens zo een koelkast en andere dingen voor hem gevonden, maar toen bleek hij alles via Marktplaats al vervangen te hebben. Dat gaan we nu regelen.’

Vrijdagmiddag was uiteindelijk iedereen vertrokken. De zwartge-blakerde restanten van oude meu-bels tussen blok acht en vijftien markeerden de locatie van het al-lerlaatste feestje.

Ooit huisvestten deze complexen asielzoekers, ergens in het noorden van het land. Bijna tien jaar gele-den werden ze afgebroken en op-nieuw opgebouwd aan de rand van Oegstgeest. Sindsdien woonden er studenten. Uiteindelijk is het de be-doeling dat er bedrijven van het Bio Science Park komen op het terrein, dat van de Universiteit Leiden is. Dit voorjaar zullen eerstejaarsstu-denten archeologie er nog aan het graven gaan voor hun practicum-onderzoek. Maar eerst begon afge-lopen maandag de sloop.

Lucas Geurts gaat weer bij zijn ouders wonen. ‘Ik ben toch bijna klaar met mijn master.’ Foto Taco van der Eb

We zijn in de kerk! Hou laag die bal!

Alle bewoners zijn vertrokken, maandag begon de sloop

‘De bal is licht, dus die vliegt alle kanten op.’ Foto’s Taco van der Eb

Door Petra Meijer Tussen de laatgoti-sche preekstoel, de fraai beschilderde gildeborden en de gigantische kroon-luchters in de Leidse Pieterskerk staat een fel gekleurd springkussen. ‘We zijn hier voor de kick-off van het LUMC Kankerfonds’, zegt professor Fred Fal-kenburg, die het onderzoek naar een nieuwe behandelmethode tegen kanker gaat leiden. ‘Dit jaar richten we ons op onderzoek naar het “levend genees-middel”, waarbij we afweercellen van donoren willen gebruiken om leukemie te bestrijden. ’Ook aan de link met het springkussen, waarop straks wedstrijd-

jes levend tafelvoetbal gespeeld wor-den, is gedacht. ‘De bal moet je zien als een leukemiecel die we straks hard wegtrappen. Geef er een rotschop te-gen!’

Later blijkt dat de voetballers het toch rustig aan moeten doen. ‘We zijn in een kerk, dus jullie moeten de bal goed laag houden. Er hangt daar een heel mooie kroonluchter, daar willen we hem niet hebben’, zegt de wedstrijdleiding.

Terwijl de eerste wedstrijd van start gaat, bestellen de studenten van de Medische Faculteit der Leidse Studenten (MFLS) alvast een biertje. ‘We drinken

onszelf moed in’, zegt voorzitter Ernest le Roy. Niet veel later moeten de studen-ten het veld op om het om te nemen tegen de medewerkers van het KWF. De spelers krijgen een riem om waardoor ze met een stuk elastiek aan een grote pijp worden verbonden. De bewegings-ruimte is dus beperkt.

Keeper Sander Hulsbos van de MFLS wordt meteen op de proef gesteld. Maar hij verdedigt zich kranig en als de keeper van het KWF een eigen doelpunt maakt is het hek van dam en weet de MFLS meerdere keren te scoren.

Ook het team van Minerva doet het goed. Ze nemen het op tegen het com-municatieteam van het LUMC, dat voor de gelegenheid gehuld is in een wit shirt met de tekst ‘Comm maar op’. Als een van de Minervanen een dame pootje haakt reageert ze echter verontwaar-digd. ‘Ik heb straks blauwe benen door jou!’

‘De meeste jongens uit ons team heb-ben op voetbal gezeten, maar hierbij heb je veel minder controle’, zegt Tobias Postmaa (politicologie). ‘De bal is licht, dus die vliegt alle kanten op.’ Als de bal even later door de kerk heen scheert en de goudkleurige kroonluchter op een haartje mist, houdt iedereen de adem in.

‘We hebben de afgelopen vijf jaar duizenden euro’s aan het KWF gege-ven’, vertelt Minerva-bestuurslid Jacob van Notten. ‘De komende jaren willen we echter elk jaar een ander doel gaan

steunen.’ De MFLS is wel voornemens om het LUMC Kankerfonds te steunen. Le Roy: ‘Het is een nieuw fonds, dus we hebben er nog niet veel voor gedaan, maar we willen in de toekomst een aan-tal inzamelingsacties organiseren.’

Terwijl Minerva ook het tweede rondje wint, verliest de MFLS van team ‘Bloedgoed’. ‘Jullie middenveld is zo lek als een mandje’, roept een van de spe-

lers van het hematologieteam naar de studenten, die met bezweette voorhoof-den tegen de zuilen leunen. ‘Het ging kut. We hebben een conditieprobleem’, geeft een van de studenten toe. Le Roy: ‘Ik heb denk ik wel tien kilocalorieën ver-brand, tijd voor een biertje.’ Uiteindelijk gaat voetbalvereniging Oegstgeest met de beker – gemaakt van bloedbuisjes – naar huis. De kroonluchters hangen nog.

6 februari 2014 · Mare 3

Mensen

di MareFrutti

TegemoetkomingWie in 2013 een kamer huurde in Leiden, kan geld terugvragen bij de gemeente. Kamerbewoners in Leiden kunnen een zogeheten tegemoetkoming in de woonlasten voor aanvragen van kamer-huurders. De gemeente is sinds 2012 verplicht de afvalstoffen- en rioolhef-fing op te leggen aan de verhuurder. Die berekent dat vervolgens door aan zijn of haar huurders. De gemeente Leiden compenseert mensen met een laag in-komen voor de gemeentelijke belastin-gen, dus kunnen mensen met een laag inkomen een gedeelte van die kosten terugkrijgen. Je komt in aanmerking voor geld als je in 2013 een onzelfstandige woonruimte huurde – dus voorzienin-gen deelde met huisgenoten, of be-geleid woonde. Om te bewijzen dat je dat deed, moet je dus een huurcontract met je naam laten zien. Ook moeten die afvalstoffenheffing en rioolheffing onderdeel zijn geweest van je huur of servicekosten. Als aan alle voorwaarden is voldaan, krijg je alle kosten terug, wat voor een compleet studentenhuis enke-le honderden euro’s scheelt. De regeling is bedoeld voor arme mensen, dus als je meer dan €4410 aan vermogen hebt, krijg je niks. Aanvragen kan tot en met april dit jaar via www.leiden.nl/student.

Diploma’s verjarenDoor een aanpassing van de toelatingsei-sen voor het hoger onderwijs kan een di-ploma verjaren. Dat houdt in dat mensen met een zeven jaar oud havo- of vwo-diploma toestemming moeten vragen voordat ze zich kunnen inschrijven voor bepaalde studies. Voor geschiedenis of Nederlands zal een laatstudeerder zich zonder problemen in kunnen schrijven, maar voor fysiotherapie, bedrijfskunde of biologie zou dit bijvoorbeeld problemen kunnen opleveren. Het ministerie van On-derwijs zegt dat de universiteit of hoge-school eerst moet bepalen of er met een oud diploma nog wel een redelijke kans van slagen bestaat. Ook voor lotings-studies heeft de aanpassing gevolgen. Heb je bijvoorbeeld zeven jaar geleden je eindexamen afgerond met een acht of hoger gemiddeld, dan ben je niet meer verzekerd van automatische toelating. De toestemming voor toelating, zelfs alleen voor de loting, betekent dat een diploma-houder in klasse C terecht komt. Die klas-se staat gelijk aan een 7,5 gemiddeld. De achtplussers gaan er op achteruit, terwijl de zesjesleerlingen met zo’n oud diploma meer kans maken op inloting.

Meer eerstejaarsLeiden staat dit jaar op de vierde plek qua eerstejaars bachelorvoltijdsinschrijvingen. Dat blijkt uit cijfers van de Vereniging van Universiteiten (VSNU). Dit jaar ver-welkomde de universiteit 4501 nieuwe studenten, 657 meer dan vorig jaar. Vorig jaar groeide de instroom al met dertien procent en dit jaar met zeventien procent ten opzichte van de voorgaande jaren. In totaal telt Leiden 23.034 studenten. De UvA blijft dit jaar de grootste universiteit met ruim 31 duizend studenten, maar wordt door Utrecht op de hielen gezeten met duizend studenten minder. Gronin-gen neemt een stevige derde plaats in en Wageningen groeit relatief gezien het snelst. De universiteit telt op dit moment 8299 studenten, maar zag een toename in inschrijvingen van twintig procent.

LintjesLex Peters, hoogleraar gynaecologie in het Leids Universitair Medisch Centrum en Willem Heiser, hoogleraar psycholo-gie zijn respectievelijk benoemd tot Of-ficier in de Orde van Oranje-Nassau en Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Peters heeft zich vooral toege-legd op het vroegtijdig ontdekken en bestrijden van baarmoederhalskanker in ontwikkelingslanden. Daartoe heeft hij de Female Cancer Foundation opgericht. Peters kreeg zijn lintje opgespeld op zijn afscheidsreceptie in de Marekerk. Heiser is vooral bekend vanwege zijn bijdrage aan het statistische computerprogramma SPSS en kreeg zijn onderscheiding na zijn afscheidsrede in het Academiegebouw.

Raad niet akkoord met collegegeldtermijnenIncasso wordt 800 keer per maand ingeschakeldDe universiteitsraad geeft nog geen positief advies over het voorstel van het college van bestuur om het aantal termijnen om collegegeld te betalen terug te brengen van tien naar vijf.

Door VincenT Bongers Dat bleek maan-dag tijdens de raadsvergadering. De raad wil eerst horen of er nog alterna-tieven zijn en wil ook meer informa-tie over hoe maandelijkse incasso in andere sectoren geregeld wordt.

De reden voor de door het college voorgestelde vermindering van ter-mijnen ligt bij de overgang op het nieuwe Europese betalingssysteem SEPA, waardoor bijvoorbeeld ook alle bankrekeningnummers veran-derd zijn in een IBAN. Een andere verandering is dat de stornerings-termijn wordt opgerekt van dertig naar 56 dagen. Dat betekent dat betalingen nog gedurende 56 da-

gen teruggedraaid kunnen worden. Momenteel wordt in zo’n geval het collegegeld bij het incasseren van de volgende termijn alsnog betaald. Bij een storneringstermijn van dertig dagen kan telkens alleen het laatst geïnde bedrag teruggedraaid of geweigerd worden. Bij een situatie van 56 dagen en tien termijnen, kan zowel het laatste als het voorlaatste bedrag gestorneerd worden. Omdat banken pas na twee weken melding maken van een niet geslaagde of teruggedraaide betaling en nieuwe incasso-opdrachten bovendien mi-nimaal zes dagen voor de incasso-datum moeten worden klaargezet, blijft er weinig tijd over voor zowel studenten als de universiteit om de betaling recht te zetten.

En te laat betalen is een groot pro-bleem. Het gaat 800 keer per maand mis, blijkt uit cijfers van de univer-siteit. Met tien termijnen ontstaan er door SEPA grote problemen. In-casso wordt gestapeld en dat brengt

hoge kosten voor de te laat betalende studenten met zich mee. ‘Een ander probleem is dat als er een betaling mist een student structureel blijft achterlopen’, aldus Janna Vermolen van studentenpartij SGL. ‘Omdat de incasso van de volgende maand nog niet geïnd kan worden in een tien termijnensysteem.’

Mara Lammerdin van studenten-partij BeP heeft bezwaren tegen de nieuwe regeling. ‘Als je om de maand moet gaan betalen dan kunnen die 800 gevallen misschien wel oplopen naar 1600. Wat hebben we dan op-gelost? Ik denk dat het vaker mis zal gaan dan nu.’

De raad wil weten hoe de incasso geregeld is in andere sectoren. Hu-ren worden bijvoorbeeld ook maan-delijks geïnd. En de raad ziet dat niet veranderen. Wellicht lossen verhuur-ders dit probleem op een andere ma-nier op. De raad wil dat het college dat uitzoekt.

‘Ik ben er niet blij mee dat er niet

is nagedacht over wat de gevolgen van deze regeling zijn voor stu-denten’, vond Joost Augusteijn van personeelspartij Abvakabo/FNV. ‘Er is niet aan hen gevraagd of het verstandig is om tweemaandelijks te innen.’

Volgens Vermolen mag je echter van studenten verwachten dat zij verstandig zijn en inspelen op de verandering. ‘Een keer per maand is prettiger maar dat gaat in dit systeem gewoon niet.’ De verandering moet echter wel heel goed gecommuni-ceerd worden naar studenten, aldus de SGL.

Lammerdin: ‘Wij zijn hier echt niet voor. Met deze regeling komen er alleen maar meer problemen.’

Mahamed Xasan van de studen-tenpartij LVS: ‘We moeten eerst eens kijken hoe andere instellingen het doen. De Haagse Hogeschool heeft volgens mij negen termijnen. Hoe pakken zij het nu aan? Het is alle-maal nog te onduidelijk.’

NVAO: 45 ondermaatse opleidingenVorig jaar voldeden 45 hbo- en wo-opleidingen niet aan de kwaliteitseisen van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). Dat blijkt uit de jaarcijfers van de organisatie.

In 2012 presteerden nog 29 oplei-dingen onvoldoende. De stijging in het aantal ondermaatse opleidin-gen is echter relatief, want het aan-tal opleidingen dat een accreditatie aanvroeg steeg flink. In 2012 wer-den er 399 opleidingen beoordeeld, vorig jaar waren dat er 603.

De NVAO doet om de zoveel jaar onderzoek naar de kwaliteit van opleidingen in Nederland en Vlaanderen. Worden de visitaties succesvol afgerond, dan wordt de studie geaccrediteerd. Van de 603 opleidingen die vorig jaar beoor-deeld werden ontvingen zeven op-leidingen het predicaat ‘excellent’, 69 opleidingen vielen in de beoor-delingscategorie ‘goed’ en 479 op-leidingen scoorden voldoende.

Als de visitatiecommissie pro-blemen vaststelt, krijgen de oplei-dingen de mogelijkheid om een herstelplan in te dienen en verbe-teringen door te voeren. Aan de Universiteit Leiden scoorde alleen de bachelor opleiding criminologie onvoldoende. Uit onderzoek door de visitatiecommissie kwam naar voren dat een te groot gedeelte

van de studenten ‘onvoldoende in staat tot het zelfstandig uitvoeren van eenvoudig criminologisch on-derzoek en het schrijven van een consistent onderzoeksverslag’ leek te zijn. De opleiding bevindt zich

momenteel in het hersteltraject en dient voor 14 juli een aanvraag in te dienen bij het NVAO om alsnog een accreditatie te krijgen voor na 2014.

Drie opleidingen raakten hun ac-

creditatie vorig jaar kwijt. De over-heid stopt dan met het bekostigen van de opleiding en bij particuliere opleidingen worden diploma’s van-af dat moment ongeldig verklaard. PM

Verplichte vakken voor promovendiDe Universiteit Leiden gaat een aantal verplichte cursussen invoe-ren voor promovendi.

Dat zegt de woordvoerder van de Universiteit Leiden, Caroline van Overbeeke. Cursussen als ‘acade-misch schrijven’ en ‘projectmanage-ment’ kunnen promovendi helpen om hun onderzoek en proefschrift sneller af te ronden.Vorige week trok het Promotie Net-werk Nederland (PNN) nog aan de bel, omdat promovendi hun proef-schrift zelden binnen vier jaar af zouden hebben, terwijl zij maar vier

jaar betaald krijgen. Promovendi zouden daarom moeten interen op hun eigen spaargeld, of moeten liegen om een uitkering te krijgen. Leidse promovendi doen gemiddeld 5,6 jaar over hun promotie.Van Overbeeke denkt niet dat het om een beleidsprobleem gaat. ‘Er zijn immers ook genoeg promoven-di die het wel gewoon in vier jaar af weten te ronden.’ De bovengenoem-de cursussen worden overigens al aangeboden, maar deelname was tot nu toe vrijwillig. De universiteit wil de verplichte cursussen dit jaar nog invoeren. PM

Kitesurfen voor de sloopStudent Samuel Delcominette waagde, vlak voor de sloop, een poging tot kitesurfen op het meer dat is ontstaan op de moerassige grond achter de ‘barakken’ van Rijnfront, waar hij woonde.

Foto David Ywnfo-ri #Switchkites


Nieuws

Augustinus alleen voor 18-plussers

Naar aanleiding van de nieuwe alcoholwet die 1 januari van kracht is gegaan, sluit een aantal studen-tenverenigingen in Nederland definitief hun deuren voor aan-staande leden jonger dan 18 jaar. Zo ook Augustinus.

Door Esha MEtiary Als reden voor het beleid geeft verenigingsvoorzitter Rex van der Plas op dat de sancties nu bij de vrijwilligers die de bar run-nen gelegd worden.

Van der Plas: ‘De vrijwilliger hoort in de gaten te houden wie er meerderjarig is en wie niet, maar het is niet eerlijk als hij of zij de straf krijgt.’ Augustinus is op dit moment de enige van de grote vijf vereni-gingen in Leiden die alleen voor 18-plussers wordt. De vereniging heeft nu vijf leden onder de achttien. Volgende week zijn dat er nog maar vier want dan is er eentje jarig.

Catena zal het beleid niet aan-passen omdat er momenteel ook al geen 18-minners zijn. SSR veran-dert ook niks. Timo Korstenbroek, preses SSR: ‘We hebben nu slechts drie minderjarige leden. We zullen volgend jaar gewoon iets meer ver-antwoordelijkheid moeten nemen en beter moeten opletten.’

Quintus verandert het beleid vooralsnog niet, omdat het niet re-levant is voor de huidige situatie. Er wordt wel over vergaderd omdat wordt voorzien dat de situatie vanaf de komende EL CID sterk verandert.

Ook Minerva denkt dat het ver-standig is om naar de toekomst te kijken, maar zal vooralsnog geen andere koers varen. Preses Wen-neke Stikkers: ‘Het bestuur houdt

Verbod voor minderjarigen door alcoholwet

De carrièremogelijkheden voor vrouwen aan de universiteit leidde maandag tot een stevige discussie in de universiteitsraad. Volgens een deel van de vrouwelijke stu-denten in de raad is de emancipatie zo goed als voltooid. Het personeel in de raad denkt daar heel anders over.

De raad is bezig met een advies over het stuk Personeel in cijfers 2013 van de universiteit.

‘In het adviesvoorstel staat dat de raad positief is over het streven van de universiteit naar 25 procent vrou-welijke hoogleraren’, merkte Linda Bleijenberg van promovendipartij PhDoc op. ‘Ik vind dat eigenlijk een beetje weinig. Dat mag hoger.’

Allemaal mannen? Geen probleemJoost Augusteijn van personeels-

partij AbvaKabo had ook moeite met de formulering.

‘Je kunt het nu interpreteren als: mochten er 27 procent vrouwelijke hoogleraren zijn dan moet dat om-laag naar 25.’

Universiteitsraadsvoorzitter Jas-mijn Mioch stelde voor om er maar dan maar minimaal een kwart van te maken in het advies.

Blijenberg was het ook niet eens met een waarschuwing tegen ‘door-slaande positieve discriminatie.’ ‘Het lijkt me niet dat je met 25 pro-cent doorslaat.’

Janna Vermolen van studen-tenpartij SGL en voorzitter van de raadscommissie die het advies opstelde, reageerde hierop: ‘Het is

goed als je net wat meer rondkijkt om een vrouw te vinden voor een baan, maar het gaat er uiteinde-lijk om dat je de beste persoon op de beste functie krijgt. Ik studeer rechten en bij ons wordt er scherp op gelet dat vrouwen gelijke kan-sen krijgen. Ik vind dat je doorslaat wanneer je drie mannelijke be-stuursleden hebt en de vierde per se een vrouw moet zijn.’

Haar collega van de SGL, Merel Schuppert: ‘Ik vind ook dat de beste persoon de baan moet krijgen. Als het gevolg is dat we een faculteit hebben met alleen maar mannen, is dat prima.’

Floske Spieksma van personeels-partij UB: ‘Het is natuurlijk stom-vervelend als je het idee hebt dat

‘Dode baby’s’ luidde het thema van een feest dat de Antwerpse studen-tenverening Amentia volgende week wilde organiseren.

De vereniging haalde zich er een hoop woede binnen en buiten stu-dentenkringen mee op de hals en besloot afgelopen dinsdag dat de dodebabycantus toch maar niet doorging. Ook de uitbater van het café waar het feest zou plaatsvinden had al van het plan afgezien.

De schachten, Vlaams voor Feu-ten, zouden verkleed moeten gaan

Geen dodebabyfeest voor Antwerpse studenten

als dode baby’s. Bij een cantus wordt veel gezongen en bier gedronken. Wie bij dit feest een lied wilde in-zetten of gewoon iets wilde zeggen, zou eerst een dodebabymop moeten vertellen.

‘Wij zijn geen slechte mensen, gewoon goede mensen met slechte ideeën’, laat de vereniging op haar Facebookpagina weten. ‘Een excuus voor de cantus komt er niet’, staat er ook te lezen. Het evenement was namelijk humoristisch bedoeld. De organisatie wilde niemand ‘aanval-len of affronteren’. MvW

De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) zal geen beslag meer leg-gen op de studiefinanciering van studenten zonder andere inkom-sten. DUO besloot het beleid te veranderen, toen twee studenten zich bij de Nationale Ombudsman beklaagden. Volgens hen zou DUO de wet overtreden.

De Nationale Ombudsman stelde de studenten in het gelijk. Wettelijk gezien mag er op studiefinanciering geen beslag gelegd worden. Maar als studenten met een schuld bij DUO er niet in slagen om tot een betalingsregeling te komen, dan kan er een deurwaarder ingeschakeld worden. Als ook deze geen beta-lingsregeling weet te treffen met de student, wordt er via het zogeheten

‘Jaag student niet armoede in’

‘bankbeslag’ toch beslag gelegd op de studiefinanciering. De beleidsverandering moet stu-denten hier in de toekomst tegen beschermen, omdat de studenten over een minimum inkomen dienen te beschikken om bijvoorbeeld eten van te kopen en de huur te betalen. ‘Omdat bankbeslag geen rekening houdt met een beslagvrije voet, jaag je daar studenten mee de armoede in’, zegt een woordvoerder van de Nationale Ombudsman. ‘Daarom moet DUO hier onmiddellijk mee stoppen.’ Dit betekent overigens niet dat de schuld wordt kwijtgeschol-den. DUO zal de inkomstenssituatie regelmatig toetsen, en als de student weer andere inkomstenbronnen krijgt, wordt de schuld weer inge-vorderd. PM

071 -527 …

Bananenpit

Waarom hebben bananen geen pitten? Die vraag wordt zondag in de Hortus: MuseumJeugdUniversi-teit beantwoord.

Dr. Paul Keßler, prefect van de hortus, wat is dat, MuseumJeugdUniversiteit?‘Het zijn lessen in musea voor kinderen van 8 tot 12 jaar oud, over universitaire thema’s. De Universiteit Leiden en het Rijksmuseum voor Oudheden hebben het een paar jaar geleden opgezet, en inmiddels doen musea uit heel Neder-land mee, waaronder de Hortus Botani-cus. Het programma is heel gevarieerd, zodat er voor iedereen wat bij zit.’

onze lezers horen niet per se tot de doelgroep, maar ook wij willen graag weten waarom een banaan geen pit-ten heeft.‘De meeste vruchten hebben pitten, maar de bananen die wij eten niet. In de jungle van Borneo vind je wilde oerba-nanen die vol met pitten zitten als je ze opensnijdt. Hier in de Hortus hebben we ook een banaan met zaden erin.’

Maar waarom hebben de Cavendish-bananen uit de supermarkt die dan niet?‘Omdat de mens geselecteerd heeft op bananen die geen pitten hebben. Dat is relatief makkelijk bij bananen. De plant verspreidt zich namelijk niet al-leen via zaden, maar ook via uitlopers. Als de stam afsterft, vormt hij een aantal scheuten aan de basis, die je kan over-planten. Zo krijg je heel makkelijk een veld vol bananenplanten.’

Dat zijn dan dus allemaal klonen van elkaar?‘Inderdaad, ze zijn genetisch identiek. Dat is ook meteen het grote gevaar: als er een ziekte opstaat waar één bana-nenplant vatbaar voor is, dan kan die zich razendsnel verspreiden. Het Caven-dish-ras ligt daarom ook onder vuur: wereldwijd dezelfde banaan kweken, zorgt voor extra kwetsbaarheid.’

oké, maar waarom kweekt dan niet elk land zijn eigen bananenras, om dat probleem uit de weg te gaan?‘Omdat die Cavendish zo’n hoge op-brengst geeft. Er wordt nu wel gekeken naar wilde bananenrassen, die resis-tenties tegen ziekmakers hebben, maar het is niet zo makkelijk om die weer in te kruisen. De bloemen van de kweek-bananen zijn namelijk niet zo geschikt meer om te bevruchten, omdat ze toch nooit bestoven hoefden te worden.’

Dus we hebben de plant impotent ge-maakt?‘Als het ware, ja. Je hebt de seksuele vermeerdering uitgesloten. Dat is op zich geen probleem, maar je hebt het DNA vernauwd; de hoeveelheid genen klei-ner gemaakt. Dat kan een risico geven. ‘

Wat leren de MuseumJeugdstudenten nog meer?‘Ik leg uit dat een pit een zaadje is, en wat precies een vrucht is. Dat er in het hele plantenrijk planten zijn met nuttige eigenschappen waar mensen op selec-teren. We komen langs zo’n vijftien plan-ten, soms met andere vruchten waaruit de zaden weg zijn, zoals mandarijn en kaki. Bij pinda’s is het precies net an-dersom, daar wil je de zaden juist niet wegkweken.’ BB

je een baan hebt gekregen omdat je een vrouw bent. Aan de andere kant is het heel moeilijk te bepa-len wie nu de beste persoon voor een baan is. Vrouwen stellen zich bijvoorbeeld vaak bescheidener op tijdens sollicitatiegesprekken. Mannen zijn explicieter.’

Zij kreeg steun van Augusteijn: ‘Het is bewezen dat vrouwen om allerlei redenen minder makkelijk worden aangenomen dan een man. Ook bij gelijke geschiktheid. Ze pre-senteren zich anders en in de benoe-mingscommissie zitten voorname-lijk oude mannen met een bepaald idee over hoe een hoogleraar er uit hoort te zien. Vrouwen worden ach-tergesteld. Daar moet je als universi-teit rekening mee houden.’ vB

toezicht op de mensen die jonger dan 18 zijn. We zullen het nieuwe bestuur een advies meegeven voor de volgende instroom, maar het zou jammer zijn om de deuren te sluiten. Een vereniging draait immers om veel meer dan alleen bier drinken.’

Foto Taco van der Eb


Nieuws

Iraanse AriërsIraans nationalisme van begin twintigste eeuw schurkte tegen het nazisme aan, blijkt uit onderzoek van een Saoedische promovendus in Leiden. Sommige Iraniërs gelo-ven nog steeds dat zij tot een superieur Arisch ras behoren.

Door Vincent Bongers ‘Ehm… Ik kan het je hier niet laten zien’, zegt de Sa-oedische promovendus Mohammed Alsulami (1973) in het Lipsiuscafé. ‘Dat zou wel een heel vreemd beeld van mij geven.’ Hij kijkt behoed-zaam om zich heen en wijst naar zijn arm. Dan schiet hem het woord te binnen. ‘Ik bedoel: ze brachten de Hitlergroet. Er zijn beelden van te vinden op YouTube.’Alsulami heeft het niet over een Stormfront-bijeenkomst ergens in een morsige loods maar over een voetbalwedstrijd tussen Iran en Duitsland, in 2004 gespeeld in Te-heran. Tijdens het Duitse volkslied brengt een deel van de Iraanse toe-schouwers een nazi-saluut.

Alsulami promoveerde woensdag op een onderzoek naar de opkomst van het Iraans nationalisme in de negentiende eeuw. De zucht om de eigen nationale identiteit vorm te geven leidde tot een sterk anti-Ara-bisch sentiment. Alsulami beschrijft het zelfs als arabofobie.

In de eerste helft van de twintigste eeuw verbindt Iran, dat door de eeu-wen heen ook lange periodes Perzië heet, zich aan Duitsland - een land dat door een deel van de Iraniërs als Arisch broedervolk wordt gezien. Uit het proefschrift van Alsulami blijkt dat de nazi’s en de Iraanse na-tionalisten zijn beïnvloed door de-zelfde ideeën. Zelfs in het moderne Iran zijn er nog sporen te vinden van Arisch superioriteitsdenken, zoals bijvoorbeeld blijkt uit het ge-drag van de Iraanse supporters bij de voetbalwedstrijd tegen Duits-land. ‘Maar de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog hebben er voor gezorgd dat deze sentimenten grotendeels zijn verdwenen’, aldus Alsulami.

In Saoedi-Arabië is er weinig aan-

dacht voor de geschiedenis van Iran en het was voor Alsulami moeilijk om de kans te krijgen om de ge-schiedenis van het land te bestu-deren. ‘Wij weten weinig van onze buren en dat terwijl zoveel moslims ons land bezoeken voor de hadj. Er is ook geen historicus die zich richt op de geschiedenis van Iran. Ame-rika en Europa worden uitgebreid bestudeerd maar er is geen oog voor het land ten oosten van ons, slechts gescheiden van ons door de Perzi-sche Golf. Ik zat op de middelbare school en we hadden een vak waar allerlei epische vertellingen uit de wereldgeschiedenis aan bod kwa-men. De Ilias en Odyssee van Home-rus werden besproken, maar er was ook enige aandacht voor de Sjahna-ma, een Perzisch epos van rond de 60.000 versregels geschreven door de dichter Firdausi in het begin van de elfde eeuw. Sjahnama beschrijft de geschiedenis van Perzië. Een deel bestaat uit legendes maar er is ook een stuk met feitelijke geschiedenis: meer dan drieduizend jaar geschie-denis over de tijd tot de opkomst van de islam in de zevende eeuw.’

Alsulami raakte erdoor geprik-keld. ‘Maar er was op de universiteit in Riyad geen plek waar je Perzische geschiedenis en cultuur kon stude-ren. Op de Faculty of Languages and Translation van mijn universiteit werd wel Perzisch gegeven. Dat ben ik dan maar gaan doen.’

Uiteindelijk kreeg hij zelfs een beurs van de Saoedische overheid om een jaar in Teheran aan de Umm al-Qura-universiteit te studeren. ‘Dat was in 2004. In die tijd was er een betrekkelijk hervormingsgezin-de president; Mohammad Khatami. Het land verwelkomde toen buiten-landers en er was een goede relatie met Saudi-Arabië. Dat is nu wel an-ders. Ik ging er heen met mijn vrouw en kinderen. We hebben er een heel goede tijd gehad. Ik ben een soeni-tische moslim en Iran is een sjiitisch land. Dat ligt heel gevoelig maar ik heb geen problemen gehad. Maar er zijn wel barrières voor soennie-

ten. Zo zijn in Teheran soennitische moskeeën verboden.’

Alsulami begon zich te verdiepen in het Iraans nationalisme. ‘In de negentiende eeuw komt er in Per-zië meer aandacht voor het Westen. Iraanse intellectuelen reizen naar het buitenland en willen hun land moderniseren. Ze stellen vast dat hun land in vergelijking met Euro-pa sterk achter is gebleven. De term “achterlijk” wordt gebruikt. Er is een groep schrijvers en denkers die de link legt tussen achterlijkheid en de islam. Arabieren worden gelijk ge-steld aan de islam. Het ligt aan de Arabieren dat Iran achterop is ge-raakt. Het is hun schuld.’

De nationalisten worden beïn-vloed door Europese wetenschap-pers zoals de Franse filosoof en Midden-Oostenkenner Joseph Er-nest Renan. Hij schreef over de ge-schiedenis van Perzië en had sterk anti-islamitische en anti-Arabische ideeën. Hij vond dat de oorspron-kelijke Iraanse volkeren, de Ariërs, door de Arabische overheersing werden gesmoord. ‘Dat idee vond een sterke weerklank bij de Iraanse nationalisten. Ze lezen over hun eigen cultuur en geschiedenis en willen die glorietijd terug. In hun werk pompen ze de Iraanse identi-teit op door zich af te zetten tegen de Arabische wereld. Ik moet wel benadrukken dat deze nationalisten vooral als doel hebben het land te moderniseren.’

Fath-Ali Akhundzadih is een van de eerste schrijvers die het gemunt heeft op Arabieren. ‘Oh, wat erg Iran,’ schrijft hij bijvoorbeeld. ‘Wat is er gebeurd met dit machtige land? Waar is haar hemelse soevereini-teit gebleven? Een handvol naakte, blootvoetse, hongerige en wilde Arabieren is naar dit land gekomen en heeft pijn en duisternis gebracht.’

Aqa-Khan Kirmani, een schrijver die fel patriottistische stukken gaat publiceren, omschrijft Arabieren zelfs als ‘rovende en naakte muizen-eters. Het ergste en meest boosaar-dige volk. Minderwaardig zelfs aan dieren. Door dit volk is de bescha-ving van Iran vernietigd.’

Taalwetenschap maakt onder-scheid tussen semitische talen zoals Arabisch en Hebreeuws en Indo-Europese talen waar bijvoorbeeld Frans, Duits maar ook het Perzisch onder vallen. Ook de in de negen-tiende eeuw opkomende rassenleer maakt onderscheid tussen semiti-

sche en Indo-Europese volkeren. De Iraanse nationalisten willen

aansluiting bij hun Indo-Europese broeders. Zij richten zich vooral op Duitsland. Perzië lag namelijk in de negentiende eeuw vaak in de clinch met Rusland en het Verenigd Ko-ninkrijk. Een bondgenootschap met Duitsland tegen deze twee groot-machten lag voor de hand.

Van 1916 tot 1927 publiceert een nieuwe generatie Iraanse nati-onalisten de tijdschriften Kavih en Iranshar in Berlijn. In 1925 grijpt Reza Khan Pahlavi de macht in Perzië en wordt de nieuwe sjah. Hij haalt de Berlijnse groep naar Tehe-ran en institutionaliseert het Arisch denken. Hij proclameert in 1935 dat zijn land de geboorteplek is van het superieure Arische ras en voortaan Iran heet, afgeleid van ‘Arisch’.

Nazi-Duitsland en het Iran onder Reza Khan Pahlavi onderhouden een warme band. Iraniërs worden in de beruchte Rassenwetten van Neurenberg van de nazi’s, ingevoerd in september 1935, omschreven als pure Ariërs. ‘In 1939 sturen de nazi’s een hele wetenschappelijke biblio-theek bestaande uit 7500 titels naar Teheran. De boeken waren met zorg uitgezocht om de Iraniërs te overtui-gen van de verwantschap tussen het Nationaal Socialistische Rijk en de Arische cultuur van Iran.’

In 1941 werd de sjah afgezet door de Britten en Russen en wordt hij opgevolgd door zijn zoon en kroon-prins Mohammed Reza Pahlavi. Die keert zich radicaal af van de nazi’s en zou tot de Islamitische Revolutie van 1979 aan de macht blijven.

De relatie tussen Iran en de Arabi-sche buren is nog steeds moeizaam. ‘Het anti-Arabische sentiment is in het moderne Iran veel minder aan-wezig dan vroeger. Wel zijn er nog spanningen tussen Iran en Saoedi-Arabië, bijvoorbeeld over Syrië. Mi-litairen van de Iraanse Revolutionai-re Garde vechten mee met het leger van Assad. Dit zeer tegen de zin van de Saoediërs. Het probleem Syrië moet eerst opgelost worden voordat de relatie met Iran kan verbeteren. Maar ik hoop dat dat gebeurt.’

Alsulami hoopt in ieder geval dat er meer interesse komt in zijn thuis-land voor Iran. ‘Ik wil een studiecen-trum aan mijn universiteit in Riyad oprichten. Dan is er in ieder geval één plek in Saoedi-Arabië waar de geschiedenis en cultuur van Iran wordt bestudeerd.’

Arabofobie en het Arisch superioriteitsdenken

Meisje tijdens demonstratie tegen de Iraanse president Ahmadinejad.

Stereotiep beeld van Arabieren uit de Disney-film Aladdin (1992). Negentiende-eeuwse Iraanse nationalisten noemde hen het ‘ergste en meest boosaardige volk’. Foto Disneyscreencaps.com

Achtergrond


It’s a beautiful dayBiologe verlost zeehonden van longwormen en menselijke verstoring

OverlevenDe evolutietheorie voorspelt dat ouders de meeste tijd en moeite investeren in hun nakomelingen met de grootste kans op reproductiesucces. In samenlevingen waarin mannen met meerdere vrouwen trouwen, kunnen rijke mannen veel kin-deren verwekken bij hun verschillende vrouwen. Voor die rijke gezinnen zijn de nakomelingen met de hoogste kans op reproductie dus de zonen, terwijl dat voor arme gezinnen minder sterk geldt. Je zou daardoor verwachten dat de over-levingskans voor zonen relatief hoger is bij rijke gezinnen in zulke samenlevin-gen. Alleen blijkt dat niet zo te zijn, vol-gens onderzoeken in Zuid-Amerika en Kenia.

Een groep onderzoekers van de Ley-den Academy on Vitality and Ageing onder leiding van David van Bodegom keek hoe het zat in Ghana. In dat land is de overlevingskans voor rijke jongens wel hoger, blijkt uit een publicatie in Evo-lution, Medicine and Public Health. Niet alleen overleven ze vaker omdat ze rijk zijn, maar ook als je daarvoor corrigeert. Bij rijke kinderen is de kans dat jongens volwassen worden ongeveer even groot als bij meisjes, maar in arme gezinnen is die kans anderhalf keer zo laag. De vraag is nu waarom dit effect wel op-treedt in Ghana, maar niet in die andere studies. Van Bodegom en co vermoeden dat het verschil wordt uitgepoetst door culturele verschijnselen.

LeverbotOpistorchis felineus is een platwormpje dat zoogdieren kan besmetten als ze rauwe zoetwatervis eten. Omdat katten nog wel eens een rauwe vis eten, heet de soort in het Nederlands kattenlever-bot, maar mensen kunnen het net zo goed krijgen. De parasiet komt vooral voor in Rusland en omstreken, maar hij is in beweging, zo blijkt. In het vakblad Emerging Infectious Diseases beschrij-ven Nederlandse artsen een besmetting uit Italië. Nederlandse reizigers waren naar het Toscaanse Lago di Bolsena geweest en hadden daar carpaccio van rauwe vis gegeten. Terug in Nederland zochten ze hulp voor koorts, rillingen en hevige spierpijn. Het LUMC deed DNA-onderzoek aan de patiëntenpoep, en dat wees uit dat het om O. felineus-infectie ging. De auteurs benadrukken dat art-sen rekening moeten houden met gekke worminfecties als de patiënt rauwe vis of andere waterbeesten heeft gegeten, ook als dat in zogenaamd wormvrije ge-bieden was.

Donut-eiwitjesIn Chemistry zetten de Leidse chemicus Jan Pieter Abrahams en zijn promoven-dus Jinghui Luo het onderzoek naar cy-clische peptiden op een rijtje. ‘Peptiden’ zijn ketens van aminozuren; een soort eiwitten maar dan kleiner. ‘Cyclisch’ be-tekent dat die ketens rond zijn. Ze zijn mogelijk geschikt om patiënten met de ziektes van Alzheimer of Huntington mee te behandelen. Bij die ziektes maakt het lichaam eiwitten aan die samenbunde-len tot vezels. Het is niet helemaal dui-delijk is of die vezels nou oorzaak zijn of gevolg van de ziekte, maar in gezonde hersens zitten ze in elk geval niet. Die cyclische peptiden kunnen helpen voor-komen dat de eiwitten vezels vormen. De onderzoekers leggen uit hoe je aan die peptides kunt komen en dat zij een krachtige variant ervan hebben gebouwd. De eerste resultaten in rea-geerbuisjes zijn veelbelovend, maar het is nog onduidelijk hoe je ze in patiënten-hersens krijgt, en of ze daar veilig zijn.

Promovenda Nynke Osinga onder-zoekt de menselijke invloeden op de zeehond, zowel in het lab als op het wad. ‘Er zijn dagen dat ik met mijn neus boven een dode zee-hond hang.’

DOOr Esha MEtiary Het stinkt er naar vis en sommige kreten doen er den-ken aan een slechte pornofilm. Wel-kom in Zeehondencrèche Lenie ’t Hart in het pittoreske, één straat tel-lende Pieterburen; de thuisbasis van Leidse promovenda Nynke Osinga.

Midden tussen bijna tweehonderd vinpotigen onderzoekt zij de mense-lijke invloeden op zeehonden en de implicaties voor hun bescherming.

De vele medewerkers en vrijwil-ligers lijken zich al lang niet meer te storen aan de lucht. En alleen het handjevol bezoekers dat voor de ramen staat te kirren vindt het zee-hondengekreun hilarisch.

‘We zien hier voornamelijk huilers binnenkomen’, vertelt Osinga. ‘Dat zijn babyzeehondjes die te vroeg van hun moeder gescheiden zijn. Ze zijn nog gewend om bij haar te eten en weten niet hoe ze hun eigen vis moe-ten vangen. Ze zijn zwak en verma-gerd.’ Op de achtergrond krijgt een pup enigszins onceremonieel een trechter door de strot geduwd. Tijd voor een verse lading haringpap.

Naast huilers worden er veel zieke zeehonden binnengebracht. Die ou-dere beesten hebben vaak een ver-zwakt immuunsysteem en dragen een parasitaire longworm in zich. Vaak belanden ze in een vicieuze

cirkel, waar zonder tussenkomst van de zeehondencrèche geen ontsnap-pen aan is, aldus de onderzoeker. ‘De zeehond kan de larven die bin-nenkomen via de vissen niet goed bestrijden, waardoor de parasiet een kans krijgt te volgroeien en zich voor te planten. De larven worden vervolgens weer uitgepoept en op-gegeten door de vis.’

Het gevolg van deze neerwaartse spiraal is dat de luchtwegen wor-den aangetast, waardoor ze minder goed kunnen duiken en het vangen van vis hen ook slechter afgaat. ‘Alle nieuwe dieren verblijven eerst een tijdje op de intensive care. Als ze dan eenmaal van de longworm af zijn, zijn ze immuun. Daarna gaan ze naar de verzorgingsafdeling, waar ze opnieuw socialiseren met hun soortgenoten. Als laatst gaan ze naar het herstelgebied, waar ze klaarge-stoomd worden voor de uitzet. Hier leren ze ook weer afstandelijk van mensen te zijn.’

Als de zeehond zijn eerste jaar overleefd heeft, is het praktisch een tank. Dan zijn er genoeg vetreser-ves opgebouwd om het immuunsys-teem te onderhouden en heeft het dier eigenlijk alleen nog te vrezen van visnetten en motorschroeven. Maar hoe komt het dan dat de bin-nengebrachte dieren zo verzwakt zijn? Osinga: ‘Dat is precies waar mijn onderzoek zich op richt: de menselijke verstoringen. Vervuiling door losse visnetten of menselijk af-val, maar ook milieuvervuiling die weer invloed heeft op de vis. Daar-naast richt ik me ook op de mens zelf, die een moeder en pup tijdens

de zoogperiode kan verstoren.’De ene keer loopt Osinga over het

wad om data te verzamelen, een an-dere dag analyseert ze weefsel van levende zeehonden in het laborato-rium. ‘En er zijn dagen dat ik met mijn neus boven een dode zeehond hang’, lacht ze, half overstemd door de orgastische kreten van de grijze zeehonden.

Een in een hoek gedreven zeehond kijkt bang uit zijn glazige ogen als twee medewerkers hem in een rieten mand rollen. Ze hebben geluk: voor hen vandaag is een Beautiful Day: ze zijn genoeg hersteld om weer te worden uitgezet op het wad. De houten kisten, bekend uit die recla-me met dat ene Queen-liedje, staan klaar voor transport en worden een voor een gevuld. Osinga spreekt de beesten bemoedigend in het Fries toe. Maar erg gelukkig worden ze er voorlopig nog niet van: zodra de rie-ten mand tevoorschijn komt, hob-belen de zeehonden alle kanten op.

Van nature komen er twee soor-ten zeehonden in Nederland voor: de grijze en de gewone. De crèche telt op deze grauwe maandagmid-dag 189 zeehonden; 129 gewone en 60 grijze. ‘Het intrigeerde me dat er meer gewone zeehonden binnenge-bracht worden, daarvoor hebben we ook een verklaring gezocht.’

De gewone zeehond is een echte kustbewoner, vertelt Osinga. De dieren leven van vissen die dicht in de buurt van het wad voorkomen. De grijze zeehond vist verder weg van de kust en eet dus minder ver-vuilde vis.

Maar niet alleen vervuiling heeft

een ongewenst effect op de zeehon-den. De zoogperiodes trekken vaak grote groepen recreanten naar de plekken waar de beesten op het wad liggen. Als die te dichtbij komen, schrikken de zeehonden en probe-ren ze zo snel mogelijk te water te gaan. Dat gedrang, in combinatie met de stroming, zorgt ervoor dat de pups hun moeders kwijtraken.

De Dollard, een zeearm op het grensgebied tussen Nederland en Duitsland, is hier een goed voor-beeld van. Op de dijk langs de zandbanken die altijd veel zeehon-denspotters trekt, heeft het team van Osinga samen met het Groninger Landschap schuttingen met kijkga-ten geplaatst.

‘We wilden de mensen natuurlijk niet het kijkplezier ontnemen, maar we kregen gewoon teveel huilers uit dit gebied binnen. Met behulp van de hekken hebben we de verstoring bijna tot het nulpunt weten terug te brengen.’

Maar er dreigen nieuwe gevaren. ‘Omdat Lenie ’t Hart al in de jaren zeventig is begonnen met het ver-zamelen van dode zeehonden, be-schikken we over een uitgebreide weefselbank. We zijn de vriezer in-gedoken om het bloed van toen en nu te vergelijken. We verwachten dat ergens in de komende jaren het zeehondenziektevirus opnieuw uit-breekt want er zijn duidelijke voor-tekenen voor een massaepidemie zoals heeft plaatsgevonden in 1988 en 2002. Toen is vijftig procent van de zeehondenpopulatie gestorven. Kwantitatief gaat het dus goed met de zeehonden. Kwalitatief niet.’

Foto Kees van de Veen


Wetenschap

tijd op afspraak. www.BplusC.nl

Garages te huur @ Marienpoel-straat te Leiden Per direct kunnen we u ruime garages (2670x5500 mm) aanbieden voor € 94,06 per maand. De locaties zijn Marienpoelstraat 79, 81 en 85. Geïnteresseerd? Bel tele-foonnummer 071 527 5330 of mail naar [email protected]

Laatste mogelijkheid voor gratis deelname aan drie avonden kick-startcursus bridge (dinsdag 11, 18 en 25 februari) en deelname aan tweede Leids Studenten Bridge-kampioenschap op 28 maart, met 500 euro prijzengeld voor deelne-mers aan de cursus. Inschrijven kan op www.studentenbrigdeleiden.nl of door een mail te sturen naar [email protected]. Vol is vol, dus schrijf nu in!

Studio te huur. Hartje Centrum Lei-den. 45m2, gestoffeerd, met eigen badkamer/wc en keuken, balkon. Gebruik wasmachine/droger. Geen bemiddelingskosten, 2 maanden borg. Inlichtingen: 071-5122202 of 06-51998941

Deelnemers gezocht voor onder-zoek naar hooikoorts. Het Lecto-raat Antroposofische Gezondheids-zorg verbonden aan Hogeschool Leiden zoekt voor een onderzoek 60 patiënten met hooikoorts voor graspollen (m/v) (18-60 jaar) die (kosteloos) behandeld willen wor-

Best child carecentre Zuid-Holland*

90013037_Adv. Mare Eng.indd 1 15-10-13 17:17

De prijs voor een Maretje bedraagt €8,– per 30 woorden, opgegeven via [email protected] uiter-lijk t/m maandag 16.00 uur. Mare-tjes aangeboden voor commerciële doeleinden worden niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken

Mw. S. Hoss hoopt op dinsdag 11 februari om 16.15 uur te promove-ren tot doctor in de Archeologie. De titel van het proefschrift is ‘Cingu-lum Militaris’. Promotor is Prof.dr. W.J.H. Willems.Mw. M.C. De Simone hoopt op woensdag 12 februari om 13.45 uur te promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Nubia and Nubians: The ‘Museumization’ of a Culture’. Promotor is Prof.dr. M. Schipper de Leeuw.Mw. S. van der Haar hoopt op woensdag 12 februari om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Getting on the Same Page: Team Learning and Team Cognition in Emergency Ma-nagement’. Promotoren zijn Prof.dr. M. Segers, Prof.dr. K.A. Jehn en Prof.dr. P.W. van den Broek.Mw. I.M. Petrova hoopt op woensdag 12 februari om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Non-canonical Wnt signaling via the Ryk and Ror re-ceptors in the Drosophila nervous

system’. Promotor is Prof.dr. J.N. NoordermeerMw. S.B. Debast hoopt op don-derdag 13 februari om 13.45 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Clostridium difficile Infection: The role of antibiotics in outbreak control, epidemiology and treatment’. Promotor is Prof.dr. E.J. Kuijper.Dhr. H.J.M.A.A. Zijlmans hoopt op donderdag 13 februari om 15.00 uur te promoveren tot doc-tor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Association between pro-inflammatory cy-tokine expression, angiogenesis, extracellular matrix remodeling, and prognosis in cervical cancer’. Promotoren zijn Prof.dr. G.J. Fleu-ren en Prof.dr. G.G. Kenter.Mw. R. Koevoets hoopt op don-derdag 13 februari om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Ge-neeskunde. De titel van het proef-schrift is ‘Measuring and monito-ring outcomes in undifferentiated and rheumatoid arthritis’. Promo-toren zijn Prof.dr. T.W.J. Huizinga en Prof.dr. D.M.F.M. van der Heijde.

worden aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan.

Nieuwe begeleiders gezocht voor bijles/huiswerkbegeleiding Buurt-huis Vogelvlucht Leiden-Zuid. Acht leerlingen basisonderwijs groep 7

Academische Agenda

en drie leerlingen groep 4 en 5 hel-pen met begrijpend lezen, spelling en rekenen. Zes leerlingen uit groep 6 hulp bij lezen, woordenschat en rekenen. Drie leerlingen met ver-goeding van €5,- en €7,- per les. Leiden-Noord zoekt begeleiders voor 18 leerlingen basisonderwijs groep 4 t/m 7, waarvan vijf met ver-goeding. Voortgezet onderwijs, hulp voor: Marokkaans meisje, natuurkunde, 2vwo. Marokkaanse jongen, wiskunde, biologie, brug-klas. Marokkaans meisje, wiskunde, scheikunde, 3vwo. Marokkaanse jongen, Engels, Nederlands, 2vmbo. Marokkaanse jongen, Engels, brug-klas havo. Turkse jongen, bedrijfs-calculatie, 3mbo-financiële oplei-ding. Marokkaanse jongen, Engels, biologie, 2vmbwo-TL. Marokkaanse jongen, begrijpend lezen, woorden-schat, brugklas. Marokkaanse jon-gen, Nederlands, Engels, 2vmbwo-TL, €5,- per les. Indonesisch meisje, Nederlands, scheikunde, 3havo, €5-7 per les. Onderwijswinkel, Drift-straat 77, ma, wo en do, 15-17u. Tel: 071-5214256. E-mail: [email protected].

Leer in drie avonden (dinsdag 11, 18 en 25 februari) bridgen en win een prijs op het afsluitende toernooi (500 euro prijzengeld ). Schrijf je in op www.studentenbrigdeleiden.nl of stuur een e-mail naar [email protected].

Muziektheorie lessen en/of im-provisatielessen bij BplusC - be-ginners tot gevorderden e liedje/compositie kunnen opschrijven? Meer weten over improvisatie? Schrijf nu in! Lesdagen ma t/m za,

Maretjes extra

Ontzettend dom

‘Een 10 voor een tentamen. Ca-deautje van de Leidse universi-teit. Dit bezemtentamen werd zo makkelijk gemaakt zodat iedereen het zou halen. Moet toch niet kunnen zou je zeggen. Maar goed, mij hoor je nu ver-der niet klagen :)’Politicologiestudent @LydiaStoop veegde moeiteloos tien punten binnen. (Twitter, 31 januari)

‘Het is schrikbarend om te zien hoeveel talent om mij heen ver-kwanseld wordt. Mijn Chinese spreekvaardigheid zet ik enkel in om verdwaalde toeristen de weg te wijzen. Vicieuze cirkel: je hebt werkervaring nodig om werkervaring te krijgen. De oude generatie moet langer doorwerken, terwijl een hele generatie jonge academici op de bank zit te verpieteren.‘Leids alumna Eline Joor wil ruilen met de ambassadeur in China. Zo kan zij werkervaring opdoen, en kan hij Chinees leren. (nrc.next, 16 januari)

‘Als je in de wereld komt, en zegt dat je van de Universiteit Leiden komt, weet iedereen wat dat is. Als je zegt, ik ben van de Universiteit Den Haag, weten ze dat niet. Zelfs de burgemeester van Den Haag wil dat wij Leiden University at The Hague heten.’Rector Carel Stolker sust ander-maal de Leidse angst voor uni-versitaire plannen in de Hofstad. (SleutelstadFM, 18 januari)

‘Probeer oude rommel op te rui-men, zet geen boeken in huis en houdt het zo droog mogelijk.’Insectenkenner en evolutiebio-loog Maureen van der Zee geeft een wel erg anti-academische oplossing om van zilvervisjes af te

komen. (Omroep West, 17 januari)

‘Er zitten in Den Haag studenten die niet naar Leiden zouden zijn gekomen. Je bent ontzettend dom als je daar niet gaat zitten.’Nogmaals Stolker op Sleutelstad.

Japan is decennia lang de twee-de economie van de wereld ge-weest, zonder dat er ook maar één school was die Japans ging geven.Sinoloog Rint Sybesma is blij dat meer middelbare scholen Chinees aanbieden, maar vraagt zich af waarom daarbij altijd verwezen wordt naar de positie van China in de wereld. (Metro, 16 januari)

‘De meeste wetenschap wordt uitgevoerd door studenten, promovendi en postdocs. Als ik u een geheimpje mag verklap-pen: ik bedrijf nauwelijks we-tenschap. Ik sta er alleen maar bij om er belangrijk uit te zien. Daar ben ik erg goed in.’Astronoom en Spinozaprijswin-naar Xander Tielens over het ge-heim van zijn succes. (Inspiration Lab-bijeenkomst Campus Den Haag, 21 januari)

‘Hm. Ik heb over 15 minuten college en kan nog steeds mijn spullen niet uitprinten. #praesi-diumpaupertatis‘Classica Tazuko van Berkel ver-woordt de universitaire compu-terproblemen van woensdag op klassieke wijze. (Twitter, 5 februari)

‘Voor #UniversiteitLeiden voor zekerheid ‘n vreemde brief on-derzocht; Bleek geen bedreigin-gen of bijzonderheden; Schrij-ver blijkbaar verward.’Loos alam, aldus wijkagent Wil-lem van Vliet. (Twitter, 5 februari)

“…”

Leiden GlobalEen van de voordelen van mijn hernieuwde werkver-band bij de Universiteit Leiden is dat ik weer met een ijzeren regelmaat die heerlijke nieuwsbrie-ven vol interessante feitjes mag ontvangen. Ik meen dat er ook zoiets bestond op mijn oude gymnasium: ‘tussen de schoolbanken werd gefluisterd’ heette dat, Sussurum Cathedrae, gestencild door een groepje ijverige scholieren.

Onderzoeksgroep, profileringsge-bied, afdeling, instituut, faculteit, universiteit – elk bureaucratisch niveau heeft een eigen, overbe-vrouwde afdeling ‘marketing’ die zo’n nieuwsbrief vol positiviteit in elkaar fröbelt. Onlangs was ik op zo’n afdeling. Ik ontving daar allerlei handige tips, leerde enkele nieuwe woorden, maar bovenal hoorde ik van een nieuw wapenfeit van deze bezige bijtjes: de ‘Global Lounge’ op de Rechtenfaculteit. In dat bolwerk van nationalisme kunnen nu eindelijk ook de internationale studenten en collega’s zich een beetje senang voelen. Heimisch. Shanghai en Teheran gin-gen ons reeds voor, dan kan Leiden natuurlijk niet achterblijven. De ‘Lounge’ biedt drie televisiescher-men met internationaal nieuws en een tafel-voetbaltafel.

Leuk en aardig, dacht ik, terwijl ik gedwee naar de presentatie luisterde, maar elders in Leiden was de sky pas echt the limit. Al dat vrijblijvende gebruik van het woord ‘global’, neen, neem dan ‘Leiden Global’. Naar ik aannam was dat een nieuw facultair wellnesscentrum ter verzorging van de innerlijke academicus. Dát zijn nou ini-tiatieven naar mijn biologisch-dynamische hartje. De web-

site is indrukwekkend. Kreten als ‘who is a global citizen?’, ‘where is here?’,

‘because our world is round’. Dit is vervreemdend. Dit is inter-nationaal. Dit is ambitie.

En geen televisiescher-men met internationaal nieuws: nee, hier worden zelfhulpcursussen aan-geboden. Dat kan niet anders met zo’n naam. De coördinatrix, Amrit Dev Kaur Khalsa (v), is gecertificeerd Kunda-lini Yoga-docent en geeft awareness-cursussen. Ooit schreef zij onder het

pseudoniem ‘Annelieke Dirks’ een proefschrift over

jeugddelinquenten en ver-wierf zij internationale faam

met haar baanbrekende pu-blicatie ‘Between Threat and Rea-

lity: The National Association for the Advancement of Colored People and

the Emergence of Armed Self-Defense in Clarksdale and Natchez, Mississippi, 1960-

1965’. Alom geprezen door wereldwijde experts op het gebied van de geschiedenis van Clarks-dale tussen 1960-1965. En dan de leider van ‘Leiden Global’: Maghiel van Crevel, een Chinese karaokekampioen die promoveerde op de pa-rallellen tussen de geschriften van de Chinese

dichter DuoDuo en de Nederlandse woord-kunstenaar Dio. Kortom, dit zijn geen

kleine jongens (m/v). Met deze men-sen zou ik kunnen ‘sparren’ (nieuw woordje). Hier zou ik mijn kennis over biologisch-dynamisch tuinieren kun-nen delen met gelijkgestemden. Het leek me fantastisch om mijn steentje bij te dragen aan het cursusaanbod van ‘Leiden Global’. Mij kan het im-mers niet zweverig genoeg.

Maar wat denkt u? Keihard afgewe-zen.

D.M. Sanders is gastdocent aan de Universiteit Leiden. Gaarne contact via

[email protected].

Mijnheer de Professor

den met behulp van Euritmiethera-pie (een actieve bewegingstherapie met max. 5 personen per groep) en bereid zijn 1x per dag (2 minuten) tussen mei en juli de ernst van hun hooikoortsklachten bij te houden via een online-vragenlijst.De stu-

die gaat in februari 2014 van start. De behandeling duurt 13 weken (13 sessies van 45 minuten).Heeft u interesse? Neemt u dan contact op met dr. Esther Kok via email: [email protected] of via telefoonnummer 071 51 88 769.


Maretjes

De wederopstanding der geuzenStriptekenaars willen Leidse held laten herleven HANCO KOLK PETER DE WIT

Hanco Kolk en Peter de Wit willen hun strip Gilles de Geus nieuw leven inblazen. Het nieuwe album over ‘de Asterix van de Lage Landen’ zal zich afspelen aan de Universiteit Leiden. Tenminste: als de crowdfunding-campagne slaagt.

Hanco Kolk, u tekent de kranten-strip S1ngle; Peter de Wit kennen we van Sigmund. Gilles is een po-pulair stripfiguur. Waarom dan crowdfunding? Steven Spielberg hoeft toch ook niet met de bedel-nap rond als hij Jurassic Park 4 op wil nemen?‘Vergeleken met tien jaar geleden is er een hoop veranderd in de strip-wereld. Het voorlopig laatste album van Gilles kwam uit in 2003, en had een voorpublicatie in Veronica Ma-

gazine. Zulke voorpublicaties zijn nu weggevallen, maar ze waren on-misbaar om een album uit te bren-gen. Vandaar dat De Wit en ik het nu zo proberen, want we willen wel graag een nieuwe Gilles maken. We hadden het idee over Leiden nog lig-gen; het verhaal was al bijna rond.’

Hij gaat De Universiteit heten, en op de schets voor de omslag zien we het Rapenburg, inclusief een stukje Academiegebouw. Hoe Leids wordt het album?‘Het zal zich vrijwel alleen afspe-len binnen de muren van Leiden, al staat er misschien een bezoekje aan Brussel op het programma. Het verhaal speelt zo’n vijf jaar na het ontzet (3 oktober 1574, red). Wil-lem van Oranje krijgt in de gaten dat die bevrijding van de Nederlanden gaat lukken. Er moet dus een heel

land op poten gezet worden, maar er zijn geen mensen die dat kunnen. Die moeten opgeleid worden, van-daar dat hij de Universiteit Leiden opricht.

‘Zijn zoon, de jonge Maurits van Nassau, moet klaargestoomd wor-den om de nieuwe Stadhouder te worden. Die heeft echter meer be-langstelling voor het studentenle-ven. De combinatie levert allerlei grappen op. Historisch verantwoor-de grappen, dat wel.’

Krijgen we ook een historisch verantwoorde Leidse binnenstad? Dat was voor het Suske en Wiske-album Het lijdende Leiden te-veel gevraagd, een paar jaar terug.‘Het Academiegebouw had toen nog geen toren, dus dat

klopt historisch. Dat gebouw er te-genover, waar Gilles en Maurits op staan, stond er niet. Daar heb ik wat artistieke vrijheid genomen.

‘Het is wel de bedoeling om het allemaal te laten kloppen, maar ver-geet niet dat wij het maar met zijn tweeën moeten doen. De makers van Kuifje en Asterix hadden me-dewerkers om historische research te doen, wij niet.

‘Het is wel het leukst als het histo-risch correct is. De schipbreuk en de gevolgen ervan die wij beschreven in De Batavia, dat is grotendeels zo gegaan. In het album De 7 provin-ciën winnen de Nederlanders een zeeslag door kalk in de ogen van de Spanjaarden te laten waaien. Nie-mand geloofde dat, maar ook dat is ooit echt gebeurd.’

Eerst moet de crowdfunding nog lukken, natuurlijk. Hoe werkt dat?‘Je kan op Voordekunst.nl een do-natie doen. Vanaf 25 euro krijg je een genummerde oorkonde waarin Willem van Oranje je bedankt voor je bijdrage aan de bevrijding.’

Maar voor ik een stripboek in mijn handen heb, moet ik vijftig euro betalen. Dat is aardig aan de prijs.‘Als het je alleen om het boek gaat,

kun je het ook gewoon in de winkel kopen als ‘ie uit is. Crowdfunden is in Nederland een nieuwe manier om een strip te financieren, dus er zijn wat misverstanden over. Je doneert geld om een project te steunen, niet om een speciale aanbieding te ko-pen of zoiets. Als niemand doneert, komt het boek er niet. Gelukkig zijn er al een heleboel mensen die Gilles willen terugzien - net als wij!

‘Bovendien, maar nou wordt het wel erg zakelijk, zijn de donaties die je doet aftrekbaar van de belasting.’

Doet de Universiteit Leiden nog een duit in het zakje?‘Nee. Om terug te komen op wat je zei over Spielberg. Dat is natuur-lijk een vleiende vergelijking, maar Spielberg financiert zijn films mede via product placements en bedrijven die geld doneren. Product placement gaat ons voor Gilles wat te ver, daar zijn we nogal puristisch in.

‘Als het project doorgaat, zouden we wel graag contact met de univer-siteit willen, maar dan als historisch aanspreekpunt: of bepaalde details wel kloppen, bijvoorbeeld.’

DOOR BART BRAUN

Doneren? Zie www.gillesdegeus.com

Achtergrond


Dealing with the DutchAn introductory crash course on adaption

Last Thursday, foreign students were invited to a crash course on life in the Netherlands: “The Dutch com-plain about everything – about the weather, about politics, about their income!”

By Petra Meijer Dutch babies are born holding a diary. To a Dutchman, every hill above sea level is a mountain. If you fly to Amsterdam Airport, you actually land in a lake. The more important you are, the harder you try to appear normal. Top-level managers queue politely with their employees in the canteen and politicians go to work on a bike, because the Dutch swear by the motto: “Just be yourself, you’re daft enough as it is.”

It was inevitable that there would be some exaggerating at the workshop “How to deal with the Dutch” during Leiden’s Orientation Week (OWL). “Obviously, not all Dutch are the same; there are all sorts of subcultures besides their individual differences, but gener-ally speaking, there is a certain impression you get”, says Wilfred Ploeg. Ploeg helps dozens of international students learn to cope with the Dutch. “So you think you know the Dutch already? I’m Dutch too!” After this revelation, most of the students are afraid to comment, except to say that most Dutch seem very blunt.

“Do you know what it is about the Dutch?” says Ploeg in a conspiratory whisper. “They complain about everything – about the weather, about pol-itics, about the fact that their disposable income is shrinking! But shall we start by taking a look at the real situation in the Netherlands? The Better Life Index, which examines employ-ment, education, health, the environment and income, ranks the Netherlands in eighth place so actually the Dutch don’t have it so bad.”

According to Ploeg, if we really want to understand the Dutch, we need to know more about their on-going struggle with wa-ter. “You’re not safe here: we have to fight to keep the sea out”, he warns the foreign students. A map appears on the beamer. “The green parts are all under sea level. You’ll be safe when you reach Utrecht. And beyond that, there are the ‘mountains’”, he scorns, and there’s some laughter.

“The Dutch love their schedules, checks, regulations and procedures and that’s why we don’t like anything un-expected. We plan our holidays a year in advance and always eat dinner at six o’clock.” Ploeg adds that the Dutch also tend to be very pragmatic. He shows the students a picture of a bookshop in a former church. “Old churches are often converted into apartments too.”

The foreign students will be particularly un-nerved by the Dutch bluntness. “Yes means yes and no is no. We won’t hesitate to tell you that you can’t go out with that hair-do. Not because we want to hurt you, but because we care about you”. Kathleen from Australia knows what he’s

talking about. “I have a Dutch boyfriend and I’ve heard his rel-

atives at his house tell each other that a certain item of clothing made

them look fat. That would be incon-ceivable in Australia.” OWL Board

members Claudia Yanez and Joy Chen recall how they needed to get used to the Dutch directness. “But in some ways, it helps. You immediately know what to expect”, remarks Chen.

Ploeg claims it might be difficult to become acquainted with Dutch people

because Dutch society is divided up into different “boxes”:“Someone

from the ‘colleague box’ doesn’t move to the ‘friend box’ very

easily, while it’s quite hard to make real friends because everybody’s diary is always full.”

The second workshop is a Dutch crash course given by Nico Langeweg. “The word ‘Yankee’ is from the Dutch name Jan Kees and a ‘cookie’ was originally a

Dutch koekje. So you see, this proves how important

Dutch is as a language.” The students learn to

count and spell in Dutch in next to no time, but the “G” proves problematic. Langeweg demonstrates “Gggggg”, “But be careful. If you try too hard you might get a sore throat.”

Langeweg discusses the differ-ence between the two forms of address “u” and “jij”, personal pronouns and verb conjuga-tion. “If you don’t speak any Dutch yet, this workshop is a bit too difficult.’”, says Kath-

leen. “But the ‘G’ is not a problem for me because

I speak Arabic.” Ploeg and Lange-

weg wish the inter-national students all the best in the Neth-erlands and give them the final and most important tip for dealing with the Dutch: “Be yourself.”

The Japanese love of wrappingThe Japanese love pretty packa-ging, but the boxes and wrappers all end up in ever-growing landfill sites.

By Vincent Bongers “You could com-pare them to ‘Sinterklaas’ surprise gifts”, explains Katarzyna Cwiertka, Professor of Modern Japan Studies. “They put a lot of thought into the presentation and whatever is in the box is less important.”

She shows me a white packet; the plastic exterior looks like hand-made paper and contains two little boxes, one gold, the other silver. She opens one of the boxes and takes out a tiny wrapped parcel. There is a biscuit inside. “They are all individually wrapped in plastic, that’s how it’s done in Japan. In Ja-pan, people spend more on packa-ging in a year than anywhere else in the world.”

On Saturday 8 February, Cwiert-ka will lecture on the Japanese love of wrapping at the Founding Day celebrations hosted by the Leiden University Fund. “It’s a relatively new phenomenon that started in the eighties. Until then, Japan fol-lowed Europe and America, but the industry started to develop innova-tive packaging to extend a product’s shelf-life, for instance, or simply because companies could demand more money for their products. Wrapping is more of a status sym-bol in Japan than elsewhere. Dutch people who wander about Tokyo with a supermarket carrier will soon realise that it’s out of place: the Japanese prefer paper bags.”

Cwiertka fetches a postal parcel. “A new shipment has just arrived”, she says, showing me sturdy paper bags of the sort that, in the Nether-lands, usually contain up-market

chocolates or fancy silk scarves. “They’re very glamorous, but often there’s just something quite ordina-ry in them.” The paper bags come in different categories: “Bags with cord handles are preferable to ones with paper handles.”

Cwiertka continues: “Packaging teaches you something about the history of a country or a region. A striking illustration of this is the Eastern European countries’ cur-rent abundant use of plastic bags, while here in the EU we are trying to do away with them. I grew up in Poland, back in the days of the Iron Curtain. When I was young, people thought a plastic bag with a Marl-boro advert on it was wonderful. You could buy them on the black market, and they weren’t cheap either. It was cool to own one and Eastern Europeans still need their plastic bags.”

The luxury Japanese wrappers are filed in the rubbish bin but Cwiert-ka is very interested in waste too. The Japanese are very conscious of the pollution caused by all the extra packaging. “The government does a lot of work on it and campaigns for the ‘three Rs’: Reduce, Re-use and Recycle. Reduction would have the most effect, but a manufacturer of plastics I was interviewing said: ‘Consumers are so used to these wrappers that it is almost impos-sible to reduce them.” However, recycling has been hailed with en-thusiasm – you could almost say it’s an obsession. All sorts of metals and plastics are separated. It’s hard work and takes up a lot of space, even though the houses are tiny to start with. Because the bin bags are transparent, the neighbours can see whether you’re doing it properly.”

Cwiertka has been visiting Japan

since 1988. “The Japanese have been into large-scale recycling for a long time; the Netherlands is quite slow on the uptake in that respect. But within Asia, there are huge dif-ferences. The streets of Singapore are very clean, but the households there don’t separate their waste.

“We don’t know precisely what happens to the rubbish that is col-lected in Japan, that’s something the Garbage Matters Project is looking into.” The Netherlands Organisati-on for Scientific Research awarded Cwiertka a 1.5-million Euro grant for her comparative research into waste in East Asia.

Nonetheless, it is clear that rub-bish in Japan is collected with much attention to hygiene. “A friend of mine lives in nice apartment buil-ding in Tokyo. The place where you are supposed to leave the rubbish is so clean you could eat off the floor.”


English page

FILMTRIANONPhilomena za. zo. + wo 14.30The Hunger Games : Catching Fire dagelijks 21.30, za. zo. + wo 14.00 Out of the furnacedagelijks 18.45Devil’s Duedagelijks 21.30Last Vegasdagelijks 18.45American Hustledagelijks 18.30 + 21.30KIJKHUISLa grande bellezza dagelijks 21.00, zo. 14.00Venus in furDagelijks 18.30Dallas Buyers ClubDagelijks 21.30Only Lovers Left Alive dagelijks 18.30, zo. 14.30Philomena 12 jr.dagelijks 19.00LIDOThe Hobbit: The Desolation of Smaug dagelijks 20.30, za. zo. 16.00The Wolf of Wall Street 16 jr.dagelijks 20.30, za . zo. 16.00Kankerlijers 12 jr.wo. 14.30 + 18.45Soof dagelijks 18.45 + 21.30, za. zo. 15.30Ender’s Gameza. zo. 15.30Toscaanse BruiloftDagelijks 18.45 + 21.30, za. zo. 13.00The Butlerzo. ma. di. wo. 21.30The Legend of Hercules do. vrij. za. zo. ma. di. 18.45 + 21.30

MUZIEKQBUSBlues Alive met Bas Paardekooper and the Blew CrueVr 7 februari 20.30 €10Leidse DanssalonZa 8 februari 20.30 €10

THEATERTHEATER INS BLAULeine Roebana – NEXT I & IIDo 6 & vr 7 februari 20.30 €18STADSGEHOORZAALHeather NovaVr 7 februari 20.15 vanaf €25John Buijsman & Artvark Saxophone QuartetVr 7 februari 20.15 vanaf €13Holland Baroque SocietyZa 8 februari 20.15 vanaf €22,50Nederlands Studenten OrkestDo 13 februari 20.15 vanaf €10LEIDSE SCHOUWBURGPowervrouwen – Een revue van nuZa 8 februari 20.15 vanaf €10Leids Cabaret Festival – Ronde 1Ma 10 februari 20.15 vanaf €10Leids Cabaret Festival – Ronde 2Di 11 februari 20.15 vanaf €10Leids Cabaret Festival – Halve finaleDo 13 februari 20.15 vanaf €10

DIVERSENVRIJPLAATSFair Food FeastZa 15 februari vanaf 06.00INCASAWinter EL-CIDfeest Wo 19 februari 22.00 €3SIEBOLDHUISTentoonstelling Helden, Humor, Horrort/m 9 maart MUSEUM VOLKENKUNDEKuniyoshi – De tekeningent/m 22 juniVerlangen naar Mekkat/m 9 maart MUSEUM BOERHAAVE100 jaar uitvindingen, Made by Philips Research t/m 26 oktoberAmazing Modelst/m 1 juni RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDENPetra. Wonder in de woestijn.t/m 23 maart €8UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEKTentoonstelling Strijd om de herinneringt/m 20 mei

Martijn wil geen muthafucking nigga zijnSpeelman en Speelman over liefde, troost en hangjongeren

De gebroeders Joost en Daan vormen samen cabaretduo Speel-man en Speelman. In Optimisten duiken zij onder meer in het getroebleerde gevoelsleven van een nepgangster in Almelo.

Vanwaar de titel Optimisten?Joost Speelman: ‘We zijn optimisten en de wereld kan wel wat positivis-

me gebruiken. De voorstelling be-gint met een postbode die een van zijn laatste brieven komt posten. Net op het moment dat hij die in de bus doet, opent Daan de deur met als gevolg dat de twee met de koppen tegen elkaar botsen. De postbode, een grote Antilliaan die er na 43 jaar trouwe dienst mee stopt, ploft op de bank en gaat vertellen. Hij heeft nog vijf brieven af te leveren en die vor-men de basis van de voorstelling.

Het stuk gaat over even afremmen en kijken wat eigenlijk echt van het belang is in het leven.’

Aan wie zijn die brieven gericht?‘Een is er bijvoorbeeld voor de buur-vrouw van Daan: mevrouw Van Bu-ren. De brief heeft de vorm van een lied. Het heet Duizenden Moeders. Het gaat over het overlijden van prins Friso. Het is een troostend liedje voor Beatrix en voor alle moe-ders die hun zoon zijn verloren.‘In Allerlaatste liefde verklaart Daan de ware gevonden te hebben. Al laten we de deur toch nog op een kiertje. De laatste zin luidt immers: “Of zou d’r ergens anders op de we-reld toch nog iemand leuker zijn dan jij?”’

Welke personages vertolken jullie nog meer in Optimist?‘We spelen ook een scene over twee wannabe-gangsters uit Almelo die maar wat rondhangen. Een van hen zit niet zo lekker in zijn vel en wil loskomen van het hanggroepjonge-ren-leven. Hij wil genieten van wijn en geen bacootjes meer drinken. Ook wil hij geen muthafucking nigga genoemd worden want hij heet ge-woon Martijn.’

Is het prettig samenwerken met je broer?‘Het grootste pluspunt is dat je el-kaar heel goed aanvoelt. We horen soms van muzikanten dat de ma-nier waarop wij nummers in elkaar steken eigenlijk niet kan. Maar dat

komt gewoon omdat we al van jongs af samen bij de piano zitten en dan liedjes bedenken.

‘Toch is die vanzelfsprekendheid tegelijkertijd ook een enorme val-kuil. Af en toe moet je even rem-men en goed kijken wat je aan het doen bent.’

Maar voor het radioprogramma van Giel Beelen schrijven jullie juist regelmatig nummers over de actualiteit. Is dat niet lastig?‘Dat is eigenlijk wel prettig. Je gaat opvallende dingen om je heen note-ren. Van veel schrijven kom je ook in een flow.

‘Maar soms is het lastig. Giel vroeg ons in 2011 een liedje te schrijven over dat meisje van twaalf die zwan-ger bleek te zijn van haar vader en een dochtertje kreeg tijdens een schoolexcursie. Dat is een zwaar on-derwerp. Maar er komt bijna altijd wel een hook of een tekstflard waar een nummer uit groeit.’

Welke kant gaat het nieuwe mate-riaal op?‘De voorstelling die we nu spelen is heel netjes, een beetje braaf zelfs. De volgende mag wel wat scherper en confronterender. Dan willen we er echt ingaan met het idee: we sparen niemand.’

DOOR VINCENT BONGERS

Speelman en Speelman, OptimistenStadsgehoorzaalVrij 14 feb, € 13,50-18,50

Moe zijn bestaat nietNederlands Studenten Orkest gaat op tour

De irritaties beginnen te komen, het opstaan wordt steeds lastiger maar het non-stop repeteren wordt nog lang niet als last gezien. Het Neder-lands Studenten Orkest zal na tien dagen eenzame opsluiting, haar muziek in elf concertsteden ten gehore brengen.

DOOR ESHA METIARy Na drie stevige au-ditierondes zijn er nog 92 studenten over die zich tot het selecte groepje muzikanten van het Nederlands Studenten Orkest mogen rekenen. Elke ochtend staan de studenten voor dag en dauw op om zich te pletter te repeteren op Sjostakovitsj, Edward Elgar en Matthias Kadar.

Hoewel ze uit alle windstreken zijn komen aanwaaien, zijn de uit-verkorenen niet eenzaam bij aan-komst. Ze kennen elkaar al uit het muziekwereldje en bovendien is er ‘het troetelsysteem’. Om elkaar snel-ler te leren kennen, zijn de studen-ten verdeeld in groepjes die elkaar zo af en toe moeten voorzien van een knuffel of een leuk kleinigheidje om elkaar een hart onder de riem te steken.

Maar toch blijft het een studenten-orkest en dat betekent dat er - na de verplichte avondrepetities - steevast

wordt gefeest. En ja, dan zijn ze wel eens brak. ‘Elke avond wordt er door paar mensen een fust gekocht. Dan klim je op de bar en roep je “HEY! BIER!” Dan drinkt de rest van de groep gratis. Het gaat om balans vin-den tussen feesten, slapen en repete-ren. Je leeft in een bubbel waar het begrip “moe” niet bestaat. Je moet de volgende dag gewoon repeteren en presteren’, vertelt Lisa Kooij (21, pedagogiek). Zij is dit jaar de enige Leidse student die deelneemt aan het orkest.

‘Het is belangrijk dat je de mo-mentjes tussendoor pakt door ’s middags even te gaan liggen of te gaan hardlopen’, legt Kooij uit. Hoe-wel ze nog in het Brabanste Some-ren vertoeven, zitten de studenten elkaar wel op de lip. ‘Er zijn geluk-kig nog geen ruzies of gekke dingen ontstaan.’

De deelnemers maken in zekere zin een offer: een maand lang leg-gen zij hun studie neer. ‘Mijn stu-dieadviseur snapte het meteen, ze vond het prachtig. Maar er zijn ook universiteiten die er minder cou-lant mee om gaan en het totaal niet begrijpen. Een paar mensen reizen nu op en neer voor een verplichte werkgroep.’

Het thema van de tournee is dit jaar ‘NSO dichtbij’, waarbij poëzie en klassieke muziek bij elkaar ge-

bracht worden. Het stuk van Elgar, Sea Pictures, bestaat uit vijf gedich-ten waar muziek op geschreven is en de opdrachtcompositie van Kadar is een muzikaal gedicht begeleid door een mezzosopraan.

Het concert wordt afgesloten door de Tiende Symfonie van Sjostako-vitsj, wat van nature geen link heeft met poëzie. Daarom zijn Jan Rot, Freek de Jonge, Mischa Andries-

sen en Bernke Klein Zandvoort ge-vraagd om zich te laten inspireren door de muziek en er een gedicht op te schrijven. Voor het concert zal stadsdichter Jaap Montagne een voordracht doen over jongeren, mu-ziek en cultuur.

Nederlands Studenten OrkestStadsgehoorzaalDo 13 feb, 20.15 €10

Joost Speelman (links): ‘Af en toe moet je even remmen.’ Foto Esmee van Loon

‘Het gaat om de balans tussen feesten, slapen en repeteren.’ Foto Eduardus Lee


Cultuur Agenda

‘Schreeuwen werkt intimiderend’Raiden Yosakoi, de dansgroep van studenten Japans

Natascha Dames (25): ‘Yosakoi is een energieke festivaldans. Bij onze groep vind je er martial arts-invloeden in te-rug, maar er zijn ook Japanse groepen die juist heel sierlijk zijn.’Farah Nasri (20): ‘In sommige dansen zijn de bewegingen geïnspireerd op vis-sers. Het is alsof je touwen binnenhaalt of visnetten uitzet. Elke beweging wordt met kracht uitgevoerd, je geeft constant honderd procent. Je uit je energie door te schreeuwen en elkaar aan te moedigen.’ Dames: ‘Voor mijn studie ging ik een jaar naar Nagasaki. Daar ging ik bij het Yosakoi-team. Iedereen was ontzettend aardig en we trainden elke dag. In Ja-pan heeft elke universiteit één of twee teams, maar toen ik terugkwam in Ne-derland kon ik het met niemand delen. Ik besloot een eigen groep op te zetten.’Veronique Jongmans (20): ‘Er zijn nu vier jaarlichtingen. Zelf zit ik pas drie

maanden bij het team. De meeste Ja-panologen maken kennis met Yosakoi tijdens het eerstejaarskamp. Na de trai-ning hadden we zo’n spierpijn dat we onze stapelbedden nauwelijks in kon-den klimmen.’Marije Bakker (20): ‘Maar we hebben ook een paar leden die geen Japans stu-deren. Zo zag iemand van Korea-studies ons optreden op een anime-conventie en doet er een Egyptologe mee.’Iris Remans (18): ‘Ook voor beginners is Yosakoi leuk. Het is zwaar, maar de pasjes zijn niet ingewikkeld. Gevorderde dansers maken de bewegingen steeds dieper, dus de dansen blijven een uit-daging.’Ayla Kolster (19): ‘Het kost veel energie, maar het geeft ook veel energie. Na een jaar krijg je de officiële kleding, die in Japan wordt gemaakt. De ouderejaars dansen ook op tabi: speciale schoenen

met een extra teen.’Jongmans: ‘In eerste instantie komt het geschreeuw intimiderend over, maar als je bij het team zit merk je dat ze eigenlijk heel lief zijn.’Remans: ‘Yosakoi sprak me aan omdat het zo uniek is. Samen met een team in Polen zijn we de enige twee teams in Europa.’Nasri: ‘De hiërarchie van de Japanse samenleving wordt weerspiegeld in de groep. Oudejaars helpen de jongere-jaars, maar er wordt wel van hen ver-wacht dat ze goed luisteren. Je krijgt daar veel verantwoordelijkheidsgevoel van.’Ilse van der Pol (22): ‘De Yosakoi-groep is net een familie waarbinnen je alle-maal jongere broertjes en zusjes hebt. Je zorgt dat er niemand verloren bij staat. Ook buiten de trainingen doen we leuke dingen.’Anne Aarssen (20): ‘In het team zijn

er verschillende functies. Sommige mensen geven de trainingen, anderen regelen optredens of zitten in het EHBO-team dat de cooling down verzorgt.’Dames: ‘Inmiddels hebben we ook onze eigen muziek gekocht. Die mag alleen ons team gebruiken. Het doel is om zo goed te worden dat we in Japan op kun-nen treden. Daarvoor moet het niveau nog wel omhoog.’Aarssen: ‘In Japan worden er speciale festivals georganiseerd, waarbij verschil-lende teams tegen elkaar dansen. Yosa-koi is niet leeftijdsgebonden. Er zijn ook teams met vrouwtjes van tachtig jaar oud.’Dames: ‘Maar ze nemen het daar heel serieus. Ze trainen elke dag en de teams bestaan uit meer dan honderd mensen. Bij ons gaat het ook om de lol.’

DooR PetRA MeIJeR

trots

Zodra ik in Leiden vertel dat ik uit Am-sterdam kom, krijgt men de neiging om Leiden te verdedigen. ‘Het is hier natuurlijk een stuk kleiner, maar dat maakt het persoonlijker.’ ‘Ik had ook in Amsterdam kunnen studeren, maar Leiden was gewoon dichterbij.’ ‘In Amsterdam hebben ze de studie Ja-panse taal en cultuur niet.’

Zelf zie ik me allerminst als een Amsterdammer. een echte Amster-dammer woont in Almere of Lelystad, drinkt Heineken en luistert naar Ha-zes. Ik ben in Amsterdam gaan wonen omdat ik er geschiedenis studeerde en steeds meer van mijn vrienden vanuit Haarlem naar veel te kleine kamertjes met veel te hoge huren vertrokken. Voor we er erg in hadden woonden we er in de buitenwijken, en moesten we elke maand een enveloppe met cash naar de huisbaas brengen.

Diep van binnen voel ik me nog steeds een Haarlemmer. Haarlem is een soort Leiden, maar dan zonder accent en een succesvolle afloop van het beleg van de stad ten tijde van de opstand. Dicht bij het strand, goede kroegen, mooie grachten. De stad waar ik voor het eerst een kroeg uit werd gegooid, waar ik voor het eerst een meisje zoende achter het fietsen-hok op mijn basisschool. Ik heb nooit de neiging om Haarlem te verdedigen in het bijzijn van Amsterdammers. Waardering van Haarlem zie ik als een vanzelfsprekendheid.

Vrijwel alles wat ik ken in Leiden, bevindt zich op dezelfde route. De weg van het station naar het Lipsius-gebouw; supermarkt, shoarmazaken, lunchroom met het beste broodje van Leiden, buitensportwinkel, museum van Volkenkunde, Minervahuis, ou-derwetse herenkapper, ophaalbrug, plaats waar het geboortehuis van Rembrandt stond, bloemist, moskee en een literair café waar de televisie altijd aanstaat en een gedicht op de muur geschreven is, dat verhaalt over een straat in Amsterdam.

Verder ken ik maar één man in Lei-den. Hij heeft een dikke buik en is ei-genaar van een Italiaanse traiteur in een klein straatje bij de Pieterskerk. Zijn lasagne smaakt alsof ze gemaakt is door een oud vrouwtje, dat tus-sen Vinci en Lucca op een heuvel met olijfbomen woont. Het brood dat hij ‘s avonds overhoudt, geeft hij aan een oude man die ooit een paard bezat.

Ik wil meer over deze stad te weten komen. Meer vinden en meer ontdek-ken, leren praten als een Leijenaar. Altijd een weerwoord klaar hebben, mijn r’s tot in het oneindige laten voortrollen. Daarom zal ik hier om de week over mijn inburgering schrijven. Mocht je iets weten dat ik meege-maakt moet hebben als Leids student, nodig me uit, en ik kom langs. Zodat ik zelf nooit meer de neiging zal heb-ben om Leiden te moeten verdedigen tegenover Amsterdammers, behalve dan in plat Leids: ‘teer op juh! of je krreig en heiterr voor je treiterrrr!’

tIM MeIJeRHelp bij de inburgering van filoso-fiestudent Tim Meijer en mail naar [email protected]


Foto Taco van der Eb

InburgerenHet Clubje

Bandirah

Mare 18 (37)

Documents

Transcript of Mare 18 (37)