Leefwereld en systemenwereld

IDA’s methode voor Verandermanagement

Multi-/interdisciplinair: disciplines helpen samen te werken en zo beter, sneller en goedkoper resultaat te behalen

Abraham de Kruijf, IDA Innovatie, abraham@idainnovatie.nl, 06 22 529 861Auteur van “Ecocratie, op weg naar waarde-vol op-organiseren” (1994),

“De Unibis-methode voor verandermanagement” (2000), sinds 2009 bij Van Haren Publishing als Free Book

Wat ik hoop te bereiken is

Ontwerp van de systemenwereld, services

Wat heb je nodig om de leefwereld te begrijpen, op te schrijven, te model-leren, te organiseren, en verder te kunnen naar een “systemenwereld” Waarnemen, zicht op hoe mensen denken, associëren Weten wat men wil, zicht op processen Nuance Taal “plus” Dialoog-stijl, rollen, verantwoordelijkheden Op-organiseren, mede van onderop Omgaan met beslissen, sturen Brainstormen, structuren, ordenen, holarchie vs. hiërarchie Waarden Expliciteren / inzicht: vwb. interactie, beslissen, autoriteit bij de

actoren (“wie zegt wat waarom, en waarom niet”)

Leefwereld en systemenwereld

Informatie-architect

Functioneel ontwerper

IT infra-architect, en andere architecten

AO-deskundige

Proces-deskundige

Verander-kundige

FPA-deskundige

Beveiligings-deskundige

Test-deskundige

“Gebruiker”

ERP expert

En meer deskun-digen,

zoals €

Alle professies professionaliseren zich

steeds verder enbereiken elkaar

minder…

Nu: op weg naarinterdisciplinair, verticaal

en horizontaal samenwerken,

naar ont-moeten….

Kern:De wezenlijke (bedrijfs)processen,

zoals gezien door de (Business) Professional:- met harde (SOA) ordeningscriteria

al vanaf de Business,- bepaalde syntax en semantiek.

DE IDA INNOVATIE KETEN, ICT als enabler, referenties:Jeugdzorg – “Mensen die goed ingewerkt zijn in (werk)processen, vergeten nogal eens gemakkelijk hoe ingewikkeld dingen soms zijn. Het processenmodel helpt bij het ontwerpen/ inpassen van ICT-systemen. Duidelijk is zichtbaar waar, wanneer, welke informatie in de werk-processen benodigd is om beslissingen te kunnen nemen en waar het werken voor kind en gezin van de ene naar de andere organisatie overgaat. ”

Trouw - ICT problemen los je op door eerst de omgeving te bestuderen. Kijk niet wat ICT kan betekenen maar kijk welke hulp mensen bij hun werk nodig hebben. (citaat A. de Kruijf)

Belastingdienst – “We beginnen. Verschillende meningen van alle mensen vinden hun weg in de structuur. Elkaar willen overtuigen eindigt al snel, en hoeft niet meer, als je opmerkingen gewoon worden genoteerd.”

Revalidatiecentrum – “Werkzaamheden van professionals het uitgangspunt, niet ICT”

Centraal Beheer – processen en voorbereiden van ICT-verandering vwb. Pensioenen

Ministerie van Justitie – “De Forensisch Psychiatrische Dienst, onderdeel van het Ministerie, beschouwt een door ISES en IDA verzorgde training eigenlijk meer als een aanvulling op een ICT-oplossing.”

Albert Heijn – "Bedrijfsprocesmodellering, organiseren en ICT - Zó kan het dus ook!"

Radboud Universiteit – “UNIBIS biedt structuur voor mensgerichte communicatie over (complexe) organisatie- en IT- vraagstukken en structuren”

TNO-ICT – "De UNIBIS-methode van IDA Innovatie in een SOA en EDA Context” doorgelicht en goed bevonden

Opleidingsprogramma “on the job” is beschikbaar

Beschrijven van bedrijfspro-cessen,Cursus samen met ISES

Optimaliseer het proces

• Paralelliseren

• Elimineren

• Automatiseren

• Capaciteit uitbreiden

• Volgorde veranderen

• “Keten omkeren” oid.

•Controleren

• Frequentie aanpassen

• Coördineren

• Splitsen/samenvoegen

• ……….

Mogelijke veranderingen:

IDA Innovatie

IDA’s PER-architectuur voor systemen, services en bedrijfsprocessen

IDA’s PER-architectuur voor gegevens in de oorspronkelijke tekenwijze

Enige regels voor het ordenen en omnoteren IDA Innovatie

IDA ontwikkelde de UNIBIS-methode, om de gewenste bedrijfsprocessen van de klant zó effectief en duidelijkop te stellen dat organisatie en ICT er ZEER DIRECT uit af te leiden en te bouwen zijn, “mede out of the box”

UNIBIS: UNIversele benadering van Bedrijfs- en InformatieSystemen

Kenmerken/voordelen1. Transactie-/groepsgewijs, logisch/real time2. Modelleren op meer niveaus tegelijk, sneller

inzicht en concreet3. ‘Gebruikers’ begrijpen het4. Procesmodel makkelijk aanpas- /uitbreidbaar5. Business en ICT (mensen) sluiten aan6. Onder architectuur (SOA) vanaf de business7. Je hoeft geen tools aan te schaffen

Architectuur = ordening van de delen tov. het geheel: als je het goed doet is het totaal meer dan de som van de delen (je oogst synergie)

Meta-architectuur, mede geïnspireerd door Henderson / Venkatamaran en Prof. Rik Maes, UvA. De belangrijkste aanvullingen door IDA zijn in rood aangegeven. Proces en Services Architectuur vallen samen. Informatiestromen niet meer op de voorgrond. Metafoor: “het zwembad met gegevens”.

Meta-architectuur (architectuur van de

architecturen)

Business (architectuur)

Processen / services /

bedrijfsobjecten (architectuur)

Informatie en Communicatie

Services (architectuur)

Technologie (architectuur)

1. Richten – Strategie

Business strategie,

missie, visie, producten, diensten en markten, doelstellingen

Processen, services,

ketens en objecten op hoog / hoger niveau

Informatie- en Communicatie

strategie

Technologie-

strategie

2. Inrichten – Organisatie,

eerst globaal, na stap 3

verder in detail

Organisatie-structuur,

prestatiecriteria

Processen, services,

ketens en objecten op “midden” niveau

Management-

informatie, Informatiemanage-

mentstructuur

Technische

infrastructuur

3. Verrichten – Operaties

Primaire, ondersteunende en besturende processen

/services en ketens

Processen, services,

ketens en objecten op uitvoerend niveau

Gegevens-, Informatie-

, Communicatie- en Informatiemanage-

mentprocessen, services en ketens

Informatiesystemen. Technische enabling

van processen, services en ketens

Strategic – op

erational align

men

t and

evalu

ation

Business – Processes/Services – ICT alignment and evaluation

Architectuur, van architectuur

Architectuur van de methode:

Menselijk en warm,standaard semantiek en syntax,

en ordeningsprincipes en (her)ontwerptips

voor brainstormen én ordenen, voorontwerpen van processen, gegevens, het inzetten van ICT en het (her)inrichten van

relatie en organisatie

IDA Innovatie

Stap 1: “IDA”Ideaal beschrijvenqua service, kosten,processen, ICT, …

Stap 2: “Ist”Huidigebedrijfsprocessen,organisatie en ICT

AdministratieveOrganisatie

Realisatie van deICT (onder architec-tuur)

Organisatie, derollen van mensen,de besturing

Stap 3: “Soll”Gewenste(e)bedrijfsprocessen,organisatie en ICT:

nieuw / uptodate /herordend

• hoge service• kosteneffectief• onderhoudbaar

Werkinstructies

BESLISPUNTEN

BESLISPUNTEN

Migratiescenario

(optioneel)

De aanpak globaal

IDA Innovatie

Kenmerken / onderscheid van onze aanpak:

Wij hanteren één taal vanaf de “voorkant” totdat het écht technisch wordt, voor mensen uit uiteenlopende disciplines, ook voor ICT-mensen

Natuurlijketaal

Architectuurtaal

ITtaal

Specificatietaal

Code(Java, …)

Businessarchitectuur

Processarchitectuur

Productarchitectuur

Informatiearchitectuur

Applicatiearchitectuur

Softwarearchitectuur

Technischearchitectuur

Bron: IBM

business architect informatieanalist/ontwerper

ontwerperprogrammeur

programmeur

IDA-dialoog,voor de wereld /

de doelen van de cliënt.Gevolgd door

evt. een Business Case

De (ver)nieuw(d)e (bedrijfs-)

processen en services (“per”)voor de cliënt

Organisatie en ICT,

onder PER-architectuur

De verandering

”wat” “wie”, “waar”, ”hoe”

Ervaar de IDA Innovatie Keten zelf. Dé denk- en doe-wijze voor procesgericht vernieuwenVier stappen: apart, en ook geoptimaliseerd. Inter-actief. Sterk teamverband. Betrokken

”wat”, “waarom”, “waartoe”

• IDA Dialoog, door Jan Schrijver, MinBZK

• Beschrijving, voor bedrijfsleven zowel als overheid:De IDA-aanpak is een aanpak, waarmee je problemen kunt oplossen, interactief. Het is een veel meer inclusieve manier van werken dan het gewone debatteren, je betrekt partijen en je weet om te gaan met uiteenlopende belangen. Je gaat voor de ideale oplossing, en doet concessies als het echt moet.Deze aanpak wordt onder andere gebruikt in veranderingsprojecten, om te verkennen wat men nou eigenlijk wil. Daarna verken je de voorwaarden waaraan je moet voldoen om het ideaal (zo goed mogelijk) te realiseren. Het werkt bij grotere en kleinere plannen. IDA doet "automatisch" een beroep op jouw en de groepscreativiteit.Bij proces-, organisatie- en ICT-innovatie wordt IDA gebruikt als de eerste, behoefte bepalende stap.

• •         Innovatie:Het inclusieve karakter, alle aanwezigen worden betrokken. Ook het pragmatische, doelgericht valt op. Doelgericht maar tegelijk uitnodigend en inspirerend. Verder: je kunt het niet opschrijven, maar je moet het doen. IDA wordt genoemd op de website en in twee boeken (van Abraham de Kruijf) wordt het beschreven. Het gaat maar om een pagina of 6. Hieronder geef ik het niveau aan waarop IDA speelt. Maar IDA is niet aan 1 niveau gebonden en werkt absoluut op alle vier niveau's.

•        Gericht op:Strategie-/visieontwikkelingBeleidsontwikkelingBeleidsuitvoeringDienstverleningOrganisatieontwikkelingProcesontwikkelingExperimentEvaluatie

Eén van de kenmerken van de IDA-aanpak:Excletiek ipv. dialectiek: tracht uit een situatie het waardevolle te distilleren, onverschillig bij welke partij dat vandaan komt. (Eduardo De Bono)

decent humane coexisting, sustainably developing, responsibly acting, listening leading, enrich-/farreach-ing technology

menswaardig bestaan, duurzaam ontwikkelen, verantwoordelijk handelen,luisterend leiden, verrei-/verrijkende technologie

values

goals, business processes, co-working and co-living

structures and (ICT-)systems, that support co-working and co-living

Up-organizing:

MORE FROM THE BOTTOM UP ORGANIZING

freedom, evenworthiness, connectedness, diversity, splendorvrijheid, evenwaardigheid, verbondenheid, verscheidenheid, “luister”

principles

Culturalvariables:

* Howsocieties andindividuals(from variousbackgrounds)deal with authority

• A separate sheet with detailedinformationis available

16

The theme of the workshop ………………………. ……………………….

Decent HumaneCoexisting, related to Spirituality

Sustainably Developing, related to Economy

Responsibly Acting, related

to Create

Listening Leading,

related to Politics

A value added by yourself if necessary

European level

Your country: societal / cultural level

For your organisation

For a group of team you belong to

Your individual opinion

The values workshop: what do you think of it yourself, at various levels

directie / Eur.Comm., Min. Presid.

Organisatie Samenleving

in een open verticale en horizontale uitwisseling,

iedereen hoort erbij,in samenleving en orga-

nisatie, niet alleen ver-baal, maar vooral voelbaar.

werkvloer / burger

“Hoofd-lijn” (denken, besturen)

“Hart-lijn” (verbondenheid)

“Hand-lijn” (doen)

“Buik-lijn” (emotie)

“Voet-lijn” (actie, de voeten op de grond)

- - - ìn ieder mens, en tùssen mensen - - -

Een plaatje voor de“bestuurlijke kant” van

organisatie en samenleving

Een plaatje voor de“zachte” kant van de

samenleving

“Hart- en ziellijn”, steeds meer mensen willen zelf ook een bijdrage leveren, een verschil maken

inspiratie, “geest”, eenheid, heelheid,

aandacht, luisteren, “nederigheid”, “liefde”,

vergeven, handelen, verant-

woorden, dienen, …

“Als één lid lijdt, lijden alle leden mede, als één lid eer ontvangt, delen alle leden in de vreugde” (Bijbel).“De belangrijkste onder jullie zal jullie dienaar zijn” (Bijbel).“Men moet het rijk besturen zoals menkleine visjes bakt” (Lao Tse)

I think about information about life and death, then I think about insight, vision, intuition, wisdom. Not just the technological aspect, but as much about the spiritual. You can buy books, but where do you buy wisdom? You can buy medicines, but health? What makes people happy, alone, together, at home, in the city, nationally, worldwide? Qualitative aspects, the right half of the brain. What can we do with this information, with this insight?

The information society can be the link between two main streams in the development of society. Both production and purpose, concrete and abstract, material and spirit. We need both. It is not either/or but and/and.

Placing the various eras in a diagram leads to the following society development model:

agrarian industrial information / knowledge services insight

production quantity quality application

creative society / life / wisdom

“The development of our societies”, Abraham de Kruijf, 1985, answering John Naisbitt - Megatrends(c). Updated in 2008

“The information society is only one of the steps”