Klasse voor Ouders 78

12
MET 76 ZOTTE ZOMERTIPS De zaakvoerder is twaalf Het rapport van de school Het rapport van de school IS ALLES GEVAARLIJK? WIN Gezinsvakantie naar Kreta – 100 geheime vakantie- boeken – 30 reisspellen - 20 natuurdozen – ... Opgelet: gevaarlijk boekje Mei-Juni 2004 78

description

Klasse voor Ouders is een een gratis blad uitgegeven door het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. Scholen die zich inschrijven bezorgen het aan ouders van leerlingen van de basisschool en de eerste graad secundair onderwijs. Andere bladen van Klasse zijn: Klasse voor Leraren, Maks! en Yeti.

Transcript of Klasse voor Ouders 78

MET 76 ZOTTE Z O M E R T I P S

De zaakvoerder is twaalfHet rapport van de schoolHet rapport van de school

IS ALLES GEVAARLIJK? WIN

Gezinsvakantie naar Kreta

– 100 geheime vakantie-

boeken – 30 reisspellen -

20 natuurdozen –

...

Opg

elet

: gev

aarli

jk b

oekj

eMei-Juni 2004

78

2 | Klasse voor Ouders 78

© Im

ageb

ank

Op de rechte lijn van Nieuwpoort naar Eigenbilzen gaat Klasse voor Ou-ders op zoek naar wat ouders bezighoudt: hun ergernissen, angsten, ver-drietjes en warm geluk. In Tienen bellen we aan bij Hilde Raes (34), mama van Iris (11) en de tweeling Kari en Jaël (9). Hilde blijkt een Getuige van Jehova. Of de deur nu ook voor onze neus dicht gaat?

MIJN ERGERNIS: «Ik heb schatten van kin-deren maar ze kibbelen voor het minste. En toch willen ze nog steeds met drie een slaap-kamer delen, kunnen ze elkaar niet missen. Iris heeft nochtans haar eigen kamer. Maar daar wil ze pas op als ze naar het secundair gaat. Snap je dat nu? Aan tafel kan er ook telkens maar ééntje tegen mij aan zitten. Daar vechten ze soms voor.»MIJN VREUGDE: «Tij-dens de paas-vakantie waren Ronny en ik wat langer blijven lig-gen. Plots klopt er iemand zachtjes op de deur. De kinderen waren stilletjes opgestaan en had-den ontbijt gemaakt voor ons: boterhammen met choco en een extra chocolaatje. Er zat zelfs een briefje bij: ‘voor de beste papa en de liefste mama’. Zalig hé. Ik geniet van elk moment dat we samen stenen aan-dragen bij de verbouwing, samen een strip-verhaal lezen. Niets spectaculairs, gewoon samen dingen doen.»

MIJN ANGST: «Mijn groot-ste angst is dat ze later niet gelukkig zouden zijn, dat ze geen goede

partner zouden treffen. Als ou-

der heb je dat natuurlijk niet in de

hand. Je kan alleen maar proberen om heel open te

zijn, alles bespreekbaar te houden en om goed

voor te leven. Wij ha-len vooral prakti-

sche raad uit de bijbel: hoe je vrede kan na-

streven, ook in je gezin bijvoorbeeld. We

dwingen onze kinderen niet om gelovig te zijn. Als ze het zelf

willen, komt het vanuit hun hart. Dan pas kunnen ze gelukkig zijn.»

Portret Op de cover: Sébastien (11), is gek op sport, haat dan-sen op het schoolfeest en de Bulldogs van Luik, wil later profspeler ijshockey wor-den en mist wat meer gelach op school.

Waarom rook jij (nog)?Eén op de acht rokers be-

weert dat hij zou stoppen

met roken als er alarme-

rende foto’s op de pakjes

sigaretten worden afge-

beeld. Een kwart zou min-

der roken. In België rookt

27,4 % van de bevolking

elke dag. Elke dag sterven

54 Belgen aan de gevolgen

van longkanker.

Welke alarmerende foto

heb jij nodig om te stoppen?

© Klasse

Dit nummer viel begin juni op school binnen. Het is meteen het laatste van dit schooljaar. Vanaf september ruikt Klasse voor Ouders weer naar het nieuwste leder: in de boekentas van je kind. Prettige vakantie... Dit blad wordt verdeeld aan ouders met kinderen tot en met de eerste graad secundair onderwijs. Krijg je het volgend jaar niet meer? Lees gratis mee op www.klasse.be

Hilde Raes (34):

«Drie kinderen in één slaapkamer»

Klasse voor Ouders 78 | 3

KLASSE VOOR OUDERS 78

«De woorden ‘Ik probeer het’

hebben vele wonderen tot gevolg gehad.»

In dit nummer

6Pas op! Een gevaarlijk artikel

4 School: Kinderen en ondernemingszin

6 Thuis: Waarom zijn ouders overbezorgd?

8 Nieuws: Het inspectieverslag van de school

10 Help: Planten helpen leren

12 Reportage: Natuurouders op school

4 Twaalf enzaakvoerder

(foto’s: Peter Van Hoof / Photodisc)

8 Het Rapport

SCHOOLDoor het schietgatHet is kampentijd in de tuin. Bert knipt de lente weg:

gestorven hyacinten, krokussen en narcissen. Ze heb-

ben er drie gebouwd, zijn twee jongens. ‘Eén als bui-

tenverblijf’. Bert weet nog waarom hij vroeger zo graag

kampen bouwde. Om dat ene venstertje, dat gat op de

wereld. Hij zag alles en iedereen, niemand kon hem

zien. Uren was Bert weg.

Hij ziet zijn zonen niet meer, al dagen. Drie kampen

zonder wapens, geen schot gelost. Ze wachten er. Tot

de wereld binnenvalt, of de regen of de meisjes van de

buren. Door het ‘schietgat’.

‘s Avonds bouwen de politici kampen. Op tv. Je ziet ze

nu plots overal, elke dag. Ze schieten op mekaar en

modder dient al lang niet meer voor de spleten tus-

sen de planken. Straks moeten wij naar de stemhokjes,

denkt Bert. Zouden er in hun kampen venstertjes op de

wereld zitten?

met 76 vakantietips

12 Waar zijn de natuurouders?

«We wilden op school met de zesdejaars graag met een mini-onderneming beginnen», zegt An-nick Desmet, juf van het zesde leerjaar. «We in-formeerden ons bij Kid@bizz. Misschien konden we via een project onze leerlingen wat dichter brengen bij de bejaarden van het rusthuis hier vlakbij. We lanceerden de idee om vrijwilligers-werk te gaan doen. De kinderen kennen de be-jaarden eigenlijk niet. Vaak zijn die mensen ou-der dan hun eigen grootouders. Het is voor hen een andere wereld.»

De 5 p’s van de mini-onderneming

«Een Kid@bizz-project start met een lessenreeks rond de vijf p’s van de mini-onderneming», zegt juf Annick. Eerste opdracht: een product kiezen. Vrijwilligerswerk werd het dus. Dan bepaalden de kinderen wie wat zou doen binnen het pro-ject (personen). De plaats van het gebeuren was uiteraard het rusthuis. Met de vierde p van het Kid@bizz-plan hadden ze het wat moeilijker: prijs. Al snel merkten de kinderen dat er een prijskaartje vasthing aan alles wat ze wilden or-ganiseren. Je kan knutselen met wegwerpmate-riaal maar je hebt ook lijm nodig en die is niet gratis. Gelukkig leverde de bespreking met de directie een voorschot op. De kinderen betaalden dat terug na de kerstmarkt. Uiteindelijk boog een groepje zich over de publiciteit. Ze maakten een radiospot, die op een regionale zender uitgezon-

den werd.»Kid@bizz wil geen gehaaide ondernemers maken in zakformaat, maar kinderen laten ervaren dat ze allemaal talenten hebben. Kid@bizz helpt hen om vertrouwen te hebben in hun eigen kunnen.

Doen waar je goed in bent

«De kinderen moeten zelf de taken verdelen. Het valt op dat ze automatisch kiezen waar ze goed in zijn», vertelt Annick Desmet. «Wie van thuis uit goed kan werken in de tuin, kiest daarvoor.» «Onze Joren is met veel dingen bezig maar knut-selen, dat was niet meteen zijn ding», vertelt vader Leo Verhaegen. «Hij werkte mee aan de website, zorgde er mee voor dat de foto’s op tijd binnen waren en schreef verslag-jes.» «Anderen zijn dan weer goed in onderhandelen en stapten naar de directrice van het rusthuis om te bespreken voor welke taken de kinderen kon-den ingeschakeld worden», vertelt juf Annick. Normaal loopt het programma van Kid@bizz gedurende één projectweek. In Merchtem gaan de kinderen een schooljaar lang om de 14 da-gen naar het rusthuis met een groepje van 6 of 8 om samen met de bejaarden te knutselen, eten klaar te maken en uit te delen, het blaadje van het rusthuis rond te dragen en ondertussen een

babbeltje te slaan met de bejaarden. De andere kinderen werken ondertussen in de klas aan hun contractwerk.

Verwonderd

«Het enthousiasme steeg tijdens het schooljaar opmerkelijk», zegt Annick Desmet. «De zonder-ling die altijd in het bushokje zit en waar ze soms mee lachten, heeft nu een naam. Hij heet Rieke en is een bewoner van het rusthuis. De kinde-ren zien de bejaarden niet langer als hulpeloze wezens. ‘Weet je dat die mensen nog heel veel lachen, juf?’, kwam een jongetje mij zeggen. Ook voor ons is het tof om bij sommige leerlingen kwaliteiten te ontdekken die we tevoren niet op-

gemerkt hadden. Een jongen met ADHD, die in de klas vaak heel moeilijk is, blijkt

heel lief te zijn met de bejaarden. Het leuke van zo’n project voor de leerkracht is dat je er bij staat als coach. We volgden alles met grote ver-wondering en bewondering. De kinderen nemen snel zelf initiatieven.»En wat gebeurt er volgend schooljaar? «De jon-gens en meisjes van het vijfde leerjaar staan al te trappelen om verder te doen. In het rusthuis kijkt men vol verwachting uit naar de volgende ploeg. Wat je nu beweegt op school en in het rusthuis

S C H O O L

4 | Klasse voor Ouders 78

«Plots kreeg de zonderling in het bushokje een naam.»

Van droom naar doorzetten…

- Alle kinderen hebben een DROOM. Ze moeten die leren vorm geven.

- Elk kind heeft unieke eigenschappen, talenten waar het iets mee moet DOEN.

- Op een bepaald ogenblik moet je DURVEN je nek uitsteken.

- Je droom verwezenlijken kan alleen maar als je wil DOORZETTEN.

Nieuwe zaak: Vlaanderen telt 28 nieuwe ondernemingen. Niet zo speciaal, ware het niet dat de zaak-

voerders nog op de schoolbanken van de lagere school zitten. Kids@Rusthuis is zo’n spik-splinternieuwe zaak. «Toen Sofi e (11) met de plannen van de klas thuis kwam, had ik veel vragen», zegt mama Karin De Hoog. «Moet een kind van twaalf al bezig zijn met onderne-

men?» Haar ogen vielen open…

Juf Annick: «Het enthousiasme steeg tijdens het schooljaar

opmerkelijk.»

© L

uc D

aele

man

s

Klasse voor Ouders 78 | 5

Wat leerde Sofi e? Moeder Karin De Hoog:

- Verantwoordelijkheid nemen «Als ik die taak op mij neem, moet ik er ook voor zorgen dat ik het goed doe», zegt Sofi e.

- Omgaan met vrijheid De kinderen konden vrij beslissen wat ze wilden doen.

- Niet gekozen worden Voor de radiospot waren maar 2 of 3 kinderen nodig. Ook later zal Sofi e eens uit de boot vallen. Daar moet ze leren mee leven.

- Drempelvrees overwinnen «Hoe moet ik die mensen aanspreken? Gaan ze me verstaan? Hoe moet ik dat doen?» Sofi e leerde dat iedereen verschillend is en anders reageert.

- Doorbijten De eerste keer wilde de rusthuisbewoner eigenlijk niet knutselen en Sofi e was teleurgesteld. De tweede keer was er wel veel enthousiasme.

- Samenwerken «We kunnen allemaal iets en als we samenwerken kunnen we beter een groot project realiseren.»

Wat leerde Joren? Vader Leo Verhaegen:

- «Joren verzorgde de Public Relations en schreef mee teksten voor de website. Ook dat is een vorm van communicatie.»

- «Kinderen gaan gemakkelijk over zaken heen die wij als ouder toch niet zo van-zelfsprekend vinden. Ze zijn fl exibeler.»

- «Joren leerde dat een dienst evengoed een product kan zijn.»

- «Joren legt nu het verband met het beroep van zijn ouders: ik als zakenman en mijn vrouw als nachtverpleegster in een revalidatiecentrum. Hij kan nu meer begrip voor onze situatie opbrengen.»

- «Het sociaal engagement was een zeer belangrijke component in hun onder-neming. Ook in een echt bedrijf speelt dat een grote rol.»

- «We proberen Joren al een jaar aan te moedigen om zelfstandig op zijn ka-mer te studeren. Nu kondigde hij zelf aan dat hij daar zal gaan werken. Hij is echt gegroeid.»

: Kids@Rusthuis

kan je met geen honderd lessen sociale vaardig-heden bereiken», besluit juf Annick Desmet. En wat gebeurt er met de winst? Aan het einde van het schooljaar kunnen de kinderen de rusthuis-bewoners trakteren op een gezellige namiddag met een hapje, een drankje en animatie. De orga-nisatie is in handen van Kids@Rusthuis.

Wil je meer weten over mini-ondernemingen op school? Wil je als ouders de school stimuleren om mee te doen? Meer info bij Vlaamse Jonge Ondernemingen - www.vlajo.org - Kid@bizz: tel. 016 29 84 00 - [email protected] Scholen met mini- ondernemingen scoren meteen voor de vakoverschrij-dende eindtermen Sociale Vaardigheden.

Voor deze reportage ging Klasse voor Ouders op bezoek in Basisschool Ter Dreef in Merchtem. De website van het project vind je op www.terdreef.org/kids@bizz

«Joren legt nu het verband met het beroep van zijn ouders.»

© L

uc D

aele

man

s

T H U I S

6 | Klasse voor Ouders 78

We willen onze kinderen overbeschermen. ‘Niet leuk voor de ouders en slecht voor de kinderen’, zeggen specialisten. Klasse voor Ouders loopt bij Kind en Samenleving binnen. Of directeur Jan Van Gils ons soms kan geruststellen?Zijn ouders banger dan vroeger?Jan Van Gils: «We kunnen die indruk misschien wel hebben, maar het is zeker niet bewezen. Ik weet nog zo niet of mijn buren met hun jonge kinderen banger zijn dan ikzelf toen ik zo’n jonge kinderen had. Ouders zijn altijd bezorgd geweest, maar er is een verschil tussen gezonde bezorgd-heid en angst die je kind bevriest.»Als ouders dan al banger zijn dan voeger, hoe komt dat?Jan Van Gils: «We leven in een klimaat dat

heel veel aandacht besteedt aan onveiligheid. We worden elke dag met onze neus geduwd op het gevaar in de huiskamer, de speelplaats, de straat… De media spelen daar een belangrijke rol in. Sommige kranten en tv-zenders leven van de ongevallen. In zo’n klimaat worden ouders sneller bezorgd en overbezorgd. Ik weet echt niet of onze maatschappij veel gevaarlijker is dan pakweg dertig, veertig jaar geleden.Wat ik wel weet is dat vrienden, buren, collega’s en familieleden vroeger bondgenoten waren van de ouders. Er was een soort van gezamenlijke bezorgdheid voor kinderen. Nu is het niet van-zelfsprekend dat je de kinderen van je buren ver-telt dat ze gevaarlijk bezig zijn op straat. In het beste geval ga je aanbellen bij de buren. Maar de

«Ik moet mijn cactussen van de vensterbank in de klas verwij-deren», zucht meester Bart. «Van de ouders. Ze zijn bang dat de kinderen zich zouden prikken.» Steeds meer ouders zijn overbe-zorgd. Alles en iedereen is gevaarlijk tegenwoordig: de wieg, het donsdeken, de speeltuin, de nieuwe babysit, het pakje chips. Pas op voor dit gevaarlijk artikel.

«Matthias (11) mag niet alleen gaan zwemmen. Hij zwemt nochtans beter dan vele volwassenen.» (Britt, 33) - «Ik laat mijn kinderen niet alleen fi etsen, ik kan ze dat risico niet laten lopen» (Hialleen in de bossen. Waar moeten de kinderen nu naartoe? Ik ben al bang als ik een eenzame weg zie.» (Gerrit, 43) - «Fouad mag niet alleen de brug over het kanaal afrijden.» (Rachida, 41)

meest voor de hand liggende reactie is: ‘ik moet mij niet bemoeien’.»Hoe gaan ouders met dat gevoel van onvei-ligheid om? Jan Van Gils: «Grofweg zijn er twee soorten ou-ders. De ouders van de ‘corner boys en girls’: Zij laten hun kinderen wat losser, hun kinderen spelen op straat, in de buurt. De ouders doen dat misschien uit onmacht, omdat ze geen controle kunnen uitoefenen, maar heel wat ouders doen dat ook bewust. De kinderen hangen meer op straat. Ik betwijfel of zij sneller verongelukken. Ze zullen misschien wel sneller een eerste sigaret roken, sneller in aanraking komen met drugs of voor het eerst dronken zijn. Ze krijgen ook vaak meer zakgeld en slagen erin om vlugger aan de slag te gaan en geld bij te verdienen. Ze leren met andere woorden een aantal vaardigheden waar-mee je het in deze wereld ook maakt: je plan trek-ken, weten waar je moet zijn, risico’s nemen…Dan heb je de ouders van de ‘college boys en girls’. Zij zien de gevaren, de risico’s van het le-ven en willen die voor hun kinderen vermijden, zonder ze te isoleren. Hun leven wordt netjes geregeld. Ze mogen heel veel. Ze gaan naar de

«Alles is gevaar

© Peter Van Hoof

Klasse voor Ouders 78 | 7

manege, de jeugdbeweging… Pa en ma rijden wel. Ze mogen hun kamer inrichten zoals ze dat willen, maar pa zal wel verven of behangen. Ze gaan samen winkelen en samen kleren kiezen. Ze krijgen minder zakgeld en gaan hogere studies doen. Ze groeien meer beschermd op.»Waarom is het belangrijk om als ou-der niet bang te zijn?Jan Van Gils: «Kinderen moeten ruimte krijgen, kansen om splinters in hun han-den te krijgen of een schaafwonde, een vuile broek, een tand te verliezen of zelfs misschien een arm of een been te bre-ken. Het zijn risico’s die kinderen moeten lopen. De enige manier om ze te wapenen tegen risico’s is ze er leren mee omgaan: je mogelijkheden en je begrenzingen leren kennen. Je leert kinderen niet fi etsen zonder dat ze vallen, je leert ze niet zwemmen zonder de angst om te verdrinken, je leert ze niet alleen naar sc hool fi etsen zonder het risico omvergereden te worden. Omgaan met risi-co’s is een deel van het leven, en ook dat moeten kinderen leren. Als je kinderen afschermt van elk risico zullen ze ook nooit zin krijgen om de wereld te ontdekken.»

Bange ouders hebben bange kinderen?Jan Van Gils: «Dat klopt. Als je voortdurend met angsten leeft omdat je je werk gaat verliezen, je partner er misschien vandoor gaat of je kind gaat verongelukken, dan leef je verkrampt. Je kan als ouder niet 100 % verantwoordelijk zijn voor je

kind en je dus telkens schuldig voelen als er wat gebeurt. Kinde-ren zijn ook verant-woordelijk voor zich-zelf en dat moeten ze kunnen leren, thuis

en op school. Ook alle andere mensen, auto-bestuurders bijvoorbeeld, zijn verantwoordelijk voor je kind.»Hoe los je die angst dan op?Jan Van Gils: «Natuurlijk wil je met je kind mee-fi etsen als het eindelijk met de fi ets naar school kan. Maar op een bepaald moment moet je het loslaten. Het laten gaan is even belangrijk als het beschermen. Je moet wel praten met je kind over jouw angst: ‘Als ik je zo zie slingeren met de fi ets dan weet ik toch niet goed of je wel alleen naar school kan fi etsen’. Zo neem je hem mee in je ge-

voelens, maar je vertelt ook wat er nog niet goed genoeg aan zijn fi etsgedrag is. Zeg dan gewoon dat je er na de zomer nog eens over praat. Ang-stige ouders blokkeren: ‘Neen is neen!’ Ze komen niet tot een afspraak of compromis. Ga de dis-cussies aan met je kind. Misschien overtuigen ze jou niet, maar ze zetten jou en je kind wel aan tot denken. ‘Wel, we gaan eens proberen, rij jij maar eens met je broer mee.’ Je verlegt je grenzen en je bent vertrokken. Eigenlijk dwingen je kinderen je in een groeiproces.» Sommige ouders geven hun kind een gsm. «Dat is veilig». Is dat een oplossing?Jan Van Gils: «Geloven dat kinderen veilig zijn als ze een gsm bij zich hebben is idioot. Onlangs hoorde ik bij een ongeluk: ‘Gelukkig had hij zijn gsm bij, hij kon naar zijn ouders bellen’. Die gsm zou hem niet beschermd hebben. Maar zo’n gsm maakt ouders wel minder bang. En dat is goed natuurlijk. Als ouders minder bang zijn, geven ze hun kinderen meer ruimte. Kinderen krijgen kan-sen om alleen naar school, de bib, de jeugdbe-weging te gaan. Als dat vlot loopt, komt er meer vertrouwen tussen ouders en kind. In die zin is een gsm wél interessant natuurlijk.»

Nathalie Vanhove (39), moeder van Sébastien (10), Quintin (8) en Thibault (7):

«Bang? Nee, ik blijf wel bezorgd»«Wie wil leren ijsschaatsen moet ook vallen, zijn broek scheuren of een kwetsuur oplopen. Dat is nu eenmaal zo. Intussen speelt Sébastien (zie cover) drie jaar ijshockey. ‘Wat een gevaarlijke sport’, hoor ik sommige ouders zeggen. Omdat ze op tv enkel ijshockey zien als de match uit de hand loopt en er met de sticks wordt geslagen. Niks gevaarlijk. Ik heb gezien welke discipline en regels in die sport gel-den. Die moet Sébastien leren. Ik voed de kinderen niet op in een glazen kastje. Ik weet bijvoorbeeld niet of het verkeer veel gevaarlijker is dan toen ik kind was. Je ziet nu wel meer ongevallen op tv. Je wordt er met je neus op gedrukt. Toen Sébastien een van de eerste keren met de bus naar school ging, miste hij zijn bus omdat hij in het bushokje aan de overkant stond. Dat noem ik leren. Als je je kind goed begeleidt, hem leert gevaren te ontdekken, situaties juist in te schatten, na te denken bij wat hij doet, kan je je kind makkelijker loslaten. En bezorgd? Dat blijf je als ouder altijd.»

W!N 20 BANGE BOEKEN«Kinderen zijn tegenwoordig veel gezonder en veiliger dan in welke tijd uit de geschie-denis ook. Waarom dus bang zijn?» Dat stelt Brits socioloog Frank Furedi in zijn boek «Bange Ou-ders, opvoeden zonder zorgen» (Uit-geverij Van Halewijck – 17,50 euro).

20 ouders winnen een gratis exemplaar. Zet op een briefje of mail waar jij zo bang van bent

in de opvoeding van je kind en hoe je dat oplost. Opsturen naar Klasse voor Ouders (BANGE OUDERS)

– Koning Albert II-laan 15 – 1210 Brussel – [email protected]

pen» (Hilde, 43) - «We wonen in de stad maar ik laat mijn kinderen nergens alleen naartoe. De oudste is nu 9 en mag pas nu alleen naar de voetbaltraining» (Ingrid, 35) - «Ik speelde vroeger hida, 41) - «Als het regent is het nog gevaarlijker op de weg.» (Berdien, 43) - «Mijn kinderen (7 en 8) mogen zelf niet een stekker in het stopcontact steken.» (Marc, 34)

«Ik betwijfel of ‘straatlopers’ sneller verongelukken.»

OVERWIN JE ANGST: 6 TIPS

1. Ken je kind, doe veel samen. Zo weet je wat het kan en niet kan en leer je de echte risico’s inschatten.

2. Praat over je angsten met je kind. Je leert je kind ook even vanuit jouw ogen kijken.

3. Zolang de media onheilsberichten blijven de wereld insturen, zal je de opwinding in de media zelf wat moeten relativeren.

4. Sluit af en toe je ogen en spring. Soms moet je als ouder een risico nemen. Zoek dan genoeg bondgenoten (buren, leerkrachten op school, andere ouders, familieleden…).

5. Ongelukken gebeuren. Niemand heeft het leven 100 % in eigen hand. Ook jij niet.

6. Je mag fouten maken. De perfecte ouder bestaat niet.

arlijk »

WIN

( k l l l )

Nathalie Vanhove: «Sébastien leeft niet in een glazen kastje.»

N I E U W S

BOINK8 | Klasse voor Ouders 78

3

«Elke week belandt een half brood per gezin

in de vuilnisbak.»

D O E D E L E U G E N T E S T . W E L K N I E U W S F E I T I S G E L O G E N ? K R U I S A A N .❑ 43 % van de Belgen weegt te zwaar om gezond te zijn. Diëtisten wijzen op de slechte eetgewoonten als oorzaak. Toch meldt 73 % van de Belgen dat er niets mis is met hún eetgedrag. ❑ De basisscholen van Monaco hebben voor toetsen meerkeuzevragen vervangen door krasloten. Wie de meeste juiste antwoorden geeft kan de nieuwste gameboy winnen. ❑ Singapore kampt met een te laag geboortecijfer. In een poging om de bevolking te laten groeien heeft de regering liefdesparfums op de markt gebracht. Eentje met een zachte bloemengeur voor vrouwen en een met een sterke geur van muskus voor mannen. Dit moet de vele singles helpen een partner te vinden. ❑ Een Gentse onderzoeker heeft een nieuwe preventiemethode ontwikkeld die kinderen moet ontraden om te beginnen met roken. Door watervlooien onder te dompelen in water waarin een sigarettenpeuk heeft gelegen, wordt getoond hoe giftig nicotine is. Na enkele minuten zijn alle watervlooien dood. ❑ De leraar staat op de zesde plaats van beroepen die Vlamingen het meest waarderen. Hij moet o.a. de verpleger, brandweerman en vuilnisman laten voorgaan.

Waar zit de leugen? Het verhaal uit Monaco is gelogen. De beste motivatie komt uit het plezier voor het leren zelf. Niet uit beloningen of krasloten.

© P

hoto

spin

en

Ingr

am P

ublis

hing

SECUNDAIR:

Voelen leerlingen zich goed in een secundaire school? 6 000 leerlingen in het secundair onderwijs geven hun school een ge-middelde score van 3,8 op 5. Waar moeten scholen volgens hen aan werken en wat doen ze goed?✔ De leslokalen zijn inspiratieloos en weinig fraai ingericht✔ De speelplaatsen zijn saai en er zijn te weinig sanitaire voorzienin-

gen voor na de praktijklessen of lessen lichamelijke opvoeding ✔ De school spreidt en plant de verschillende taken en toetsen te wei-

nig✔ Het is soms onduidelijk hoe de leerkracht cijfers geeft, evalueert✔ Sommige scholen vinden de cijfers belangrijker dan het leerproces✔ De lessen sluiten te weinig aan bij de leefwereld en zijn dus saai✔ Leerlingen zijn tevreden met de opvang die scholen bieden als ze

problemen hebben (leerlingenbegeleiding, de vertrouwelijke aan-spreekpunten op school)

✔ Leerlingen houden van projecten en acties op school✔ Leerlingen zijn positief over hun eigen gedrag. Ze zijn erg gevoelig

voor onbeleefd gedrag, confl icten en racistische uitlatingen

© L

uc D

aele

man

s

Het rapport van de school

Hoe goed zijn de Vlaamse scholen? De inspectie basis-onderwijs heeft de voorbije jaren meer dan duizend scho-len doorgelicht. En de in-spectie secundair onderwijs ondervroeg 6 000 leerlingen met de vraag of ze zich wel goed voelen op school. Het rapport van de school staat in het nieuwste jaarverslag van de inspectie. Wat leren we daaruit?

BASISONDERWIJS

In zeven op de tien basisscholen is de onderwijskwaliteit goed✔ De school is goed georganiseerd, de leerkrachten staan op dezelfde lijn✔ De directeur betrekt ouders, kinderen en leerkrachten bij het beleid van de

school✔ Er is tijd voor overleg en communicatie waardoor de deskundigheid van de

leerkrachten toeneemt

Waarom krijgen sommige basisscholen een minder goed rap-port?✔ Ze houden niet genoeg rekening met de specifi eke manier waarop elk indivi-

dueel kind leert (zorgbreedte)✔ De basisvorming die de school aanbiedt toont weinig samenhang (er is geen

visie)✔ In drie op vijf scholen met een slecht rapport laat de materiële toestand (klas-

lokalen, toiletten, speelplaats) te wensen over ✔ Eén op drie scholen met een slecht rapport leeft de regelgeving voor de scho-

len niet na In het buitengewoon onderwijs zouden vele scholen nog meer aandacht moeten besteden aan de handelingsplannen. Dat zijn de uitgetekende leertrajecten per leerling.

Dit is maar een greep uit de vele bevindingen van de onderwijsinspectie. Het jaarverslag van de onderwijsinspectie kan je vinden in De Onderwijsspiegel 2002-2003. Voor meer info: surf naar www.onderwijsinspectie.be, klik op ‘onderwijsspiegel’.

Klasse voor Ouders 78 | 9

✂✂V R I J E T I J D

66

55

44

3

11

76 zomertips-met-klasseVakantie! Negen weken zondag. Da’s tijd genoeg om elke dag wat anders uit te proberen. Hier staan zes tips. Ga je naar www.klasse.be/ouders/zomertips dan vind je een lijst van 76 ideeën. Zoek samen tussen de tips wat er op de gezinsagenda komt. De kortingen en verrassingen krijg je er gratis bij. Prettige vakantie!Opgelet: het hele aanbod is geldig van 1 juli tot 31 augustus 2004. De voordelen kan je niet combineren met andere acties of kortingen.

De 70 andere zomertips?

Surf naar www.klasse.be/ouders/zomertips

Geheim vakantieboek. Hoe ziet een 'slechterikentest' eruit? Hoe leer je een geheimtaal, 'misdadige spelletjes', detectivetrucs? Met het boek “Onder spanning” maak je van elke vakantiedag een bloedstollend avontuur.

Maak kans op één van de 100 gratis boeken. Stuur een kaartje voor 5 juli naar: Klasse voor Ouders (spanning) – Koning Albert II-laan 15 – 1210 Brussel of mail naar [email protected]

Onder spanning – Stefan Boonen – Clavis – voor lezers vanaf 11 jaar – 11,95 euro.

Je wil het boek aan een Klasse-gunstprijs kopen? Knip deze bon uit en geef hem vanaf 15 juni af in de boekhandel. Je krijgt het boek dan voor 2,95 euro (i.p.v. 11,95) zolang de voorraad strekt. ✂✂

Schattentocht naar Kreta. Pak de zeven zomerse werken van Klasse aan. In elk gezin zit er wel een sportieve-ling, kunstenaar, boekenworm, grapjas en handige Harry: soms in één kind of partner, soms in een hele bende. Haal alle talenten boven. Je krijgt twee zomermaanden tijd om de zeven werken uit te voeren. Doe mee en win een reis voor heel het gezin (max. 5 personen) naar Kreta: een hele week, half pension én vlucht. Je kan de reis tijdens de volgende zomervakantie (2005) opnemen.

Vraag de 7 zomerse opdrachten. Stuur voor 5 juli een kaartje naar: Klasse voor Ouders (Schattentocht) – Koning Albert II-laan 15 – 1210 Brussel of mail naar [email protected]. De opdrachten vallen dan snel in je brievenbus.

22

Minispelen. In de tent, op het strand, terwijl je wacht op de trein of aanschuift in de fi le. Mini-stratego, mini-Tri-vial Pursuit, mini-rollerwoord of Super 5, deze spelletjes kan je overal spelen. Maak kans op een van de 30 reis-spellen van Hasbro. Stuur voor 5 juli een kaartje naar: Klasse voor Ouders (reisspel) – Koning Albert II-laan 15 – 1210 Brussel of mail naar [email protected].

© In

gram

Pub

lishi

ng

Reis tussen de slangen. Maak een reis door het oerwoud en de woestijn. Tussen slangen, hagedissen, kroko-dillen en leguanen. Trap niet op een vogelspin, wees op je hoede voor een schorpioen. Betreed de druipsteengrot met zijn merkwaardige bewoners: axolotls, blinde holenzalmen en vleermuizen. Durf je het nu nog aan om het Serpentarium in Blankenberge binnen te stappen? Troost je, al die griezels zitten veilig achter glas.Knip deze bon uit en geef hem in het Serpentarium af. Elk kind van het gezin krijgt dan een geschenk. Met deze bon krijg je ook korting op de toegangsprijs: volwassenen 5,50 euro (i.p.v. 7), kinderen tot 12 jaar 5,50 euro, kinderen kleiner dan 1 meter gratis. Serpentarium – Zeedijk 146 – 8730 Blankenberge. Info: tel. 050 42 31 62 – www.serpentarium.be Tijdens de zomervakantie iedere dag open van 10 tot 20.30 u.

Natuurgids gezocht? Waar verstopt een groene kikker zich? Welke bloemen kiest een dagpauwoog? Herken je de zang van een leeuwerik? Zonder een gids mis je verwondering. Natuurgidsen nemen je graag mee op ontdek-king. Informeer je bij parkwachters, VVV’s, diensten voor toerisme of via www.natuurpunt.be Zo kom je te weten waar er geleide natuurwandelingen zijn. Elk weekend verzamelen geïnteresseerden aan parken, natuurreservaten, weiden en bossen. Aan de kust zijn er ook wandelingen op weekdagen langs het strand.Klasse voor Ouders geeft 20 ontdek-de-natuurpakketten cadeau. Stuur voor 5 juli een kaartje naar: Klasse voor Ouders (natuur) – Koning Albert II-laan 15 – 1210 Brussel of mail naar secr.ouders.be

Vakantie vangen. Een simpele vislijn houdt je samen met je kinderen uren in de ban. Langs de vaart, op de dijk of aan een vijver. Alleen in stilte of samen honderduit pratend. Voor de thuisblijvers is er achteraf de vangst of verhalen in visserslatijn. Klasse voor Ouders geeft 10 eenvoudige vislijnen weg. Stuur voor 5 juli een kaartje naar: Klasse voor Ouders (vislijn) – Koning Albert II-laan 15 – 1210 Brussel of mail naar [email protected]. Meer info over een visvergunning krijg je in het postkantoor. Voor kinderen onder 14 jaar is er een speciale regeling.

© Ingram Publishing

© P

hoto

disc

«Na een lange lijdensweg is ADHD vastgesteld bij onze zoon. Hij krijgt nu relatine. Ik heb veel boeken gelezen over ADHD en ook contact gehad met de ouderwerkgroep Zit Stil. Op school lukt het redelijk. Maar thuis loopt het met Leendert al maanden uit de hand. Hij overdondert zijn broers voortdurend. Mijn man en ik maken heel veel ruzie over de juiste aanpak. Volgend schooljaar gaat onze andere zoon naar het eerste leerjaar en ik wil hem goed kunnen ondersteunen. Maar ik verlies stilaan de pedalen. De school en het CLB doen wat ze kunnen, maar wij kun-nen het thuis niet meer aan. Wie kan ons nog helpen?» (M.V.H.)Een Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning (CKG) kan in jullie gezin ondersteuning bieden en samen op zoek gaan naar oplossingen. Dat kan door te praten, tips te geven, te tonen hoe het anders kan. Wie daar tijdig mee begint voorkomt dat de problemen echt uit de hand lopen. Vaak werkt zo’n centrum ook samen met de school en het CLB. Elk gezin met kinderen tussen 0 en 12 jaar is welkom bij zo’n CKG. Je vindt ze in elke provincie. De centra zijn erkend en gesubsidieerd door Kind en Gezin. Als je een centrum in je buurt wil vinden, telefoneer dan naar 078 15 01 00 - www.kindengezin.be

Leren met plantenKinderen presteren beter als er veel planten in de klas staan. Dat blijkt uit een Brits onderzoek. In een volle klas zitten kinderen zo dicht bij elkaar dat ze gemiddeld vijf keer minder lucht ter beschikking krijgen als de meeste kantoormensen. Planten zorgen voor zuurstof en zijn daarom het goedkoopste middel tegen vermoeidheid, onoplettendheid en hoofdpijn…

( De vraag

H E L P

(advertentie)

«Wie kan ons thuis helpen?»

DOE DE POLL64 % van de lezers van Klasse voor Ouders vindt het een goed idee om al te beginnen met vreemde talen in de kleuterklas. Wat denk jij? Doe mee aan de Klassepolls op www.klasse.be/ouders/poll

DEZE MAAND OP

VAKANTIE TOT 2015Wanneer valt de paasvakantie volgend school-jaar? Alle schoolvakanties tot en met het school-jaar 2014-2015 www.ond.vlaanderen.be/infolijn/faq/schoolvakanties

WWW.KLASSE.BE/OUDERS

SITE VAN DE MAAND Geweld binnen het gezin: kindermishandeling, partnergeweld, oudermishandeling. Praktische tips voor wie geconfronteerd wordt met slacht-offers: www.health.fgov.be/vesalius (klik op ‘campagnes’ in de rubriek ‘introductie’)

EXAMENS ZONDER HANDEN Hoe begeleid je je kind tijdens de examens? www.klasse.be/kvo/19/4 En hoe kijk je naar zijn rapport? www.klasse.be/kvo/19/6

Klasse voor Ouders 78 | 11

Meer dan 7 000 bezoekers elke dag

60 % VOOR VEILIGE SCHOOLHoe druk en onveilig is het aan de schoolpoort? Besteedt de school van je kind genoeg aandacht aan verkeersopvoeding en hoe zit het met EHBO? Ouders ge-ven scholen een bedenkelijke score als het over veiligheid en verkeer gaat: 60 %. Zichzelf geven ze 70 %. Draag jij een gordel, stop je aan een zebrapad en is je fi ets of auto technisch in orde? Test jezelf en zoek jouw score in de K-test. Je kan je resultaten vergelijken met die van andere Vlaamse ouders, kinderen en scholen. Duizenden lezers hebben het al gedaan. Nu jij nog: www.klasse.be/k-test

KLASSE KRIJGT PRIJS Klasse heeft de nieuwe tweejaarlijkse prijs van het Centrum ter Preventie van Zelf-moord ontvangen. Die prijs bekroont een initiatief dat op een uitzonderlijke wijze bijdraagt tot de preventie van zelfmoord. De woorden van de jury? «Klasse kiest con-sequent voor het informeren en sensibiliseren van haar lezers. Zonder aanmatigend te zijn, durft Klasse wijzen op de opdracht die de school heeft in het begeleiden van jongeren, het opvangen van noodsignalen en het bieden van hulp waar nodig. De horizontale samenhang van de publicaties voor leerlingen, leerkrachten en ouders verhoogt in belangrijke mate de impact van deze aanpak. Klasse biedt niet alleen heldere stappenplannen aan voor hulpverlening en preventie maar ook persoonlijke belevingsverhalen en realistische voorbeelden. Voor deze volgehouden inspanning verdient Klasse onze unanieme waardering.»

Het aantal zelfmoorden bij Vlaamse tieners is sinds begin jaren ‘90 bijna verdubbeld. Elke week sterft er in een Vlaamse school minstens één leerling door zelfdoding. In Europa scoort Vlaanderen heel slecht. Enkel Finland doet slechter. De Vlaamse overheid heeft nu een plan klaar om het aantal zelfdodingen tegen 2010 met 8 % te verminderen.

www.klasse.be/dossier/zelfmoord

Als de stoppen doorslaan tijdens de examenperiode: Teleblok: 078 15 40 60 (van 25 mei tot 25 juni elke dag van 11 tot 23 u.)

Beste Klasse

INSTELLING. «Bedankt voor de reportage ‘Plots zat mama in een instelling’. Ik ben zelf moeder van twee kinderen. Vandaag is mijn man voor de derde maal op-genomen. Hij heeft geen levenslust meer. Onze dochter van 9 lijdt er enorm onder. Met een psychiatrische patiënt leven is moeilijk, dat met de buitenwereld bespreken nog moeilijker. Hopelijk lezen vele ouders het artikel. Wat meer begrip en inleving van de buitenwereld zou echt welkom zijn.» (naam bekend op de redactie)

VASTE FRUITDAG? «Graag wil ik op het artikel over de vaste fruitdag op school reageren. In de school van onze kinderen werd het fruit gesneden tijdens het mid-dageten door een dame die verschillende taken heeft bin-nen de school. Plots krijgt ze te horen dat dat niet meer nodig is omdat het te veel tijd in beslag neemt. Omdat zij geen leerkracht is dient zij haar plaats te kennen en ap-pels schillen hoort daar niet thuis. Via de oudervereniging willen we wel een actie ondernemen en zouden we er kunnen voor zorgen dat de kinderen wél hun zo nodige stukje fruit per dag krijgen. Maar helaas, een tegenwer-king van jewelste vanuit de leerkrachten: inmenging, weet u wel…» (naam bekend op de redactie)

LEERKRACHT WEG «Tweemaal op 3 maanden tijd laat een leerkracht in onze school haar klas in de steek. De juf van het vierde leerjaar laat de laatste week van de zomer-vakantie weten dat ze niet meer start op 1 september. De juf die in september vervangt en zich engageerde voor een schooljaar, geeft het in december op: ze vindt haar job te zwaar en vertrekt. Is er geen wettelijk kader mogelijk om leerkrachten te verplichten een minimum en redelijke opzegtermijn te respecteren als zij willen opstappen? Er zijn uiteraard omstandigheden waarvoor wij begrip kun-nen opbrengen: de afstand tussen school en thuis, famili-ale omstandigheden. Als ouders vinden wij de continuïteit in de klas belangrijk. Niet alleen wat de leerstof betreft, maar ook de vertrouwensrelatie tussen leerkrachten en leerlingen. Kan hier iets aan gedaan worden?» (L.C.)Er is een wettelijke regeling bij de opzegperiode van leerkrachten. Maar die houdt inderdaad weinig rekening met de vertrouwensband tussen leerkrachten en leerlingen. Een leerkracht (vast benoemd of tij-delijke leerkracht met aanstelling doorlopende duur) mag zijn dienst slechts verlaten na een opzegperiode van minstens vijftien kalender-dagen. Een personeelslid dat tijdelijk is aangesteld kan vrijwillig zijn ambt neerleggen met een opzegtermijn van zeven kalenderdagen. In beide gevallen kan de inrichtende macht of het instellingshoofd zelfs met een kortere termijn instemmen.

Dit is een selectie uit de vele brieven die op de redactie toekomen. Schrijven kan naar Klasse voor Ouders: Koning Albert II-laan 15 – 1210 Brussel of zet je reactie in het gastenboek op www.klasse.be

VOOR OUDERS

Hoofdredacteur: Leo Bormans Eindredactie: Michel Van LaereRedactie: Ann Devos, Bavo Wouters Vormgeving: Artefact Verantwoordelijk uitgever: L. Van Buyten.Klasse is teamwork. De hele ploeg vind je op www.klasse.beFoto cover: Peter Van Hoof

Dit blad is gratis. Het wordt uitgegeven door het departement Onderwijs van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Het wordt via de scholen die zich inschrijven gratis bezorgd aan ouders van leerlingen tot en met de eerste graad secundair onderwijs. Er is ook een Klasse voor Leerkrachten; Yeti, een blad voor kinderen van het vijfde en zesde leerjaar en Maks!, een jongerenkrant voor leerlingen vanaf de tweede graad secundair.

Klasse voor OudersKoning Albert II-laan 15 – 1210 BrusselAbo: tel. 02 553 95 07 – fax 02 553 95 05Redactie: tel. 02 553 96 86 – fax 02 553 96 85www.klasse.be/ouders - [email protected] 3200 Aarschot 1Maandblad niet in mei, juli en augustusP409039

R E P O R T A G E

Achttien plastic kabouters in het bos. Even veel op-drachten. Ouders, juffen en kinderen en een lente die kantelt. Vandaag trotseren de natuurouders hun eerste natuurles met de kinderen van de school. Schors be-snuffelen, kriebelbeestjes verzamelen, een boom om-armen en fl uiten met de vogels. Zullen ze voor de hagelbui terug binnen zijn?

Ouders in het bos«Iemand moet de kinderen welkom heten», klinkt het wat zenuwachtig. «Allez Geert, doe jij dat, jij hebt de grootste mond.» Enkele minuten later wandelen een tiental natuurouders met bijna honderd kinderen door de lente van de natuur.«Haiho, haiho, wij doen dat hier zo…» Geert Ver-beke is vrachtwagenmecanicien, maar heeft nu zes kinderen in een treintje achter zich aangesloten. Hij laat vijf kabouters zonder mutsen geblinddoekt aan het schors van bomen voelen. «Hey, Robbe, je moet de bomen niet pijndoen, weg met die tak!» Zes halve dagen heeft Geert zich vrijgemaakt om de cursus na-tuurouders te volgen. «Ik ben geïnteresseerd in de natuur en de directeur van onze school had vrijwilligers voor de cursus gevraagd. Zes ouders hebben zich ingeschreven. De cursus was plezant, maar ik heb er ook veel geleerd: hoe kinderen leren, bijvoorbeeld, hoe ze met andere ogen kijken dan wijzelf. Maar we hebben ook geleerd hoe je de aandacht van kinderen kan trekken.» Geert wuift, haakt de zes kinderen aan en ‘haihoot’ naar de volgende opdracht.

Wennen aan de snelheid«Juf, kijk een beest.» Titana kijkt in een loepdoos en ontdekt een waterdier. Juf Els van het eerste leerjaar fl itst met haar fototoestel door het bos. Het is nog even wennen aan de snelheid, zo zonder kinderen. «Ik heb 19 leerlingen in de klas. Als ik alleen met hen een natuurwandeling maak, moet ik al mijn energie gebruiken om de klas bij elkaar te houden. Ik ben blij met de natuurouders. De kinderen kunnen nu in klei-ne groepjes intens de natuur beleven. In de school

waar ik vroeger lesgaf waren de ouders enkel goed voor het oudercomité en de feesten.» «Allemaal stil-letjes zijn», roept mama Katrien twee bomen verder. «Je ziet dat ouders dezelfde moeilijkheden ondervin-den als de leerkrachten», glimlacht Els.

«Ik klim erin!»«Hoe hoog is deze boom?», vraagt Katrien Belle-mans, moeder van Dante en Tim. «20 meter», roept Jens, «ik wil erin klimmen en de rolmeter naar bene-den laten». «Je moet je doelstelling, dat wat je wil

bereiken, voortdurend bijstellen», bedenkt Katrien. «Je moet er ei-genlijk voor zorgen dat kinderen geen hekel krijgen aan de natuur door domme oninte-ressante opdrachten.

Als een opdracht niet volledig gedaan is, so what. Als die liefde er maar is. Het is erg moeilijk om op een kindvriendelijk manier les te geven. Het komt er in de eerste plaats op aan interesse te wekken. Dan leren kinderen. Ik heb ook geleerd niet zelf het antwoord te geven als kinderen een vraag stellen. Laat ze zelf naar het antwoord zoeken en zet ze op weg. Dat pas ik nu ook toe in mijn gezin.»

De leerkracht vervangenGeert Verbeure heeft gedurende zes sessies de natuurouders opgeleid: over de natuur, maar ook over hoe je samenwerkt met de leerkracht, hoe je groepjes verdeelt, hoe een school in elkaar zit, wat eindtermen zijn… «Een enthousiaste bende waar de school veel aan kan hebben», zegt hij. «Het is niet de bedoeling dat ouders op milieuactiviteiten

de leerkrachten gaan vervangen. Bedoeling is dat ze samenwerken en zo meer kunnen bereiken dan wat een leerkracht in de klas ooit alleen kan.»

Kop koffi e«Mijn keel is zo droog. Ik heb geen stem meer.» Hilde Vrielynck, moeder van Louise en Alexander, snakt naar een kop koffi e. «Met vijf kinderen werken is op zich niet zo moeilijk. Maar dat ene kindje dat niet leergierig is, hoe trek je dat mee, dat is de vraag. Het is het werk dat de leerkrachten elke dag moe-ten doen.» Vader Geert Verbeke komt erbij zitten. «Ik denk dat ik in mijn groepje een hyperkinetisch kind had», zucht hij. «Ik heb dit werk wel onder-schat. Erg vermoeiend. Na zo’n uurtje ga je wel heel anders naar leerkrachten kijken. Chapeau voor die mensen. Ik vind wel dat de samenwerking met de leerkracht wat beter had gekund. Ik weet niet wat die in de klas verteld heeft over deze natuurwande-ling en of ze daar morgen nog wat mee gaat doen. Samenwerken, samen denken is toch belangrijk.» «De school heeft er onlangs een deel van de pastorij bijgekregen», zegt Veroniek Deman. «Elke klas krijgt daar een eigen moestuin. Het is niet de bedoeling dat wij aan de school gaan zeggen hoe het moet. We vragen aan de school wat ze verwacht. We werken op vraag.» De lente spuwt haar laatste hagelstenen. Het doet even deugd op de warmgelopen voorhoof-den. Van de ouders én van de kinderen. Hoe word je natuurouder?

Vlaanderen telt al tientallen natuurouders. Je wil ook zo’n cursus volgen? Info: Antwerpen: tel. 015 31 95 11 – [email protected] - Oost-Vlaande-ren: tel. 055 23 71 55 – [email protected] - West-Vlaanderen: tel. 050 40 32 82 - [email protected] (In Limburg en Vlaams-Brabant zijn er nog geen natuurouderopleidingen).

© P

eter

Van

Hoo

f

Mama Veroniek Deman: «We staan klaar voor de school, maar dringen ons niet op.»

«Na een uurtje ga je anders naar leerkrachten kijken.»