de Architect, mei 2012 67

Project

Kindercampus de Vuurvogel Tilburg

Wanneer je vanaf het Tilburgse centrum door de Kastanjestraat

de Eikstraat nadert, worden aan het eind grote, witte letters

zichtbaar: v u u r v o g e l. Ze ondersteunen een gesloten

blok, bekleed met houten latten, in dezelfde grijsbruine

tint als de huizen aan weerszijden van de straat.

Het is kindercampus de Vuurvogel,

een compact maar effectief gebouw,

ontworpen door Grosfeld van

der Velde architecten.

Grosfeld van der Velde architecten

Auteur Evelien Pieters Fotograaf Ren de Wit

De gevels van de kindercampus hebben een sterke

verticale ritmiek van gemetselde lamellen als filter naar

de nabij gelegen omringende bebouwing

68 de Architect, mei 2012 de Architect, mei 2012 69

Huisvesting uit de jaren vijftig heeft plaatsgemaakt voor

een nieuw langgerekt gebouw dat dwars op de kavel is neer-

gezet. Hierdoor blijft een smalle strook vrij aan de noord-

zijde. Deze biedt toegang tot de school en tot het aan de

achterzijde gelegen kinderdagverblijf. Daarnaast ontsluit het

een brede strook aan de zuidzijde: het schoolplein. Tussen

deze twee stroken ontwierp Grosfeld van der Velde architec-

ten een compact schoolgebouw over twee lagen. Om opti-

maal gebruik te maken van de beschikbare ruimte, maakten

ze geen gangen, maar een grote centrale ruimte die ook

dient als extra werkruimte naast de bescheiden klaslokalen.

Dankzij de houten meubels met kapstokken en verrijdbare

bankjes is deze ruimte steeds anders in te richten.

Dit multifunctioneel ruimtegebruik komt in het hele

gebouw terug. Een brede trap, die de verdiepingen verbindt,

kan ook dienst doen als tribune. De trap grenst aan de

speelzaal in het midden van het gebouw. Door de grote

schuifwand te openen kan deze worden samengevoegd

met de centrale hal. De school is intern verbonden met het

kinderdagverblijf, zodat lokalen over en weer zijn te gebrui-

ken. Om het delen van ruimtes nog eenvoudiger te maken,

komt er naast de aanwezige doorgang op de verdieping

binnenkort een tweede verbinding op de begane grond.

In het opgetilde blok, dat vanuit de Kastanjestraat zichtbaar

is, bevindt zich een sportzaal. Overdag hebben de klassen

hier gymles en in de avonduren gebruiken clubs en vereni-

gingen uit de buurt de zaal. Hiertoe heeft de architect een

aparte route in het gebouw gemaakt, zodat de school s

avonds kan worden afgesloten. Ook het schoolplein kunnen

de buurtbewoners buiten schooltijden gebruiken. Het op

A Sparrenstraat

B Hagelkruisplein

C Prunusstraat

D Eikstraat

E Kastanjestraat

Project Kindercampus de Vuurvogel Tilburg Grosfeld van der Velde architecten

1 hoofdentre school

2 balie concirge

3 concirge ruimte

4 kantoor directie

5 aula

6 werkplein onderbouw

7 lokaal onderbouw

8 speelzaal

9 leerlingenentree

10 werkplein middenbouw

11 lokaal middenbouw

12 entree kinderstad

13 speelhal kvd

14 personeelsruimte kvd

15 groepsruimte kvd

16 werkplein bovenbouw

17 lokaal bovenbouw

18 personeelskamer school

19 kantoorruimte

20 kleedruimte

21 gymzaal

22 knutsellokaal

23 buitenschoolse opvang

24 groepsruimte kdv

25 speelhal bso

26 verbinding school-kinderstad

Langsdoorsnede

Eerste verdieping

Begane grond

Situatie Veel aandacht is door Grosfeld van der Velde besteed aan de detaillering van het metselwerk, die gekenmerkt wordt door een relif van verspringende horizontale lagen.

De grote witte letters die het bovenliggende volume ondersteunen, worden door de leerlingen

gebruikt als speelelementen.1

347

7

77

6

5

8

9

11

10

1111

11

15

15

1513

14

12

24

17

1718 21

2020

1919

16

1717

262523

22

23

15

2625

10

16

5 6

21

7

A

B

C

DE

Ondanks de gesloten buitenkant is het gebouw

van binnen verrassend licht en open

70 de Architect, mei 2012

Project Kindercampus de Vuurvogel Tilburg Grosfeld van der Velde architecten

Opdrachtgever OBS + gymzaal: Stichting Opmaat, Tilburg; KDV + BSO:

Kinderstad, Tilburg

Ontwerp Grosfeld van der Velde architecten, Breda

Projectarchitecten Pascal Grosfeld en Martijn van Bentum

Medewerkers Arian van Loon, Jordy Pereira, Dimphy Rops-Klaassen

Adviseur constructie AMB constructieadviesbureau, Tilburg

Adviseur installaties Huisman en van Muijen Installatieadviesbureau,

s-Hertogenbosch

Directievoering Arec Bouwmanagement, Goirle

Aannemer Bouwbedrijf Vaessen, Raamsdonksveer

Bruto vloeroppervlakte 2840 m2

Netto vloeroppervlakte 2560 m2

Bruto inhoud 9238 m3

Netto inhoud 7390 m3

Programma openbare basisschool met 13 lokalen, speelzaal,

gymzaal inclusief voorzieningen (separaat te verhuren),

kinderdagverblijf met 4 groepen, buitenschoolse opvang

Voorlopig ontwerp januari 2007

Definitief ontwerp juli 2008

Aanvang bouw oktober 2009

Oplevering januari 2011

Bouwsom inclusief installaties 3.840.000 excl btw

meer beelden

getrokken, kleurt ton sur ton bij de met houten latten

beklede sportzaal en de woningen in de wijk. Als verwijzing

naar de ambachtelijk gemaakte entreemotieven bij deze

woningen, maakten de ontwerpers horizontaal versprin-

gende lagen. Dit creert een prachtige textuur in de ge-

sloten bakstenen gevelvlakken. De gevels zijn geheel in het

werk gemetseld en zeer strak en nauwkeurig uitgevoerd.

Ondanks de beperkte ruimte en budgetten wist Grosfeld van

der Velde architecten een gebouw te maken met grote kwa-

liteit voor de school en tegelijkertijd voor de hele buurt. Het

project toont dat niet altijd een dure en grootschalige multi-

functionele accommodatie hoeft te worden gebouwd; een

klein en slim ontworpen gebouw kan ook als centrum

voor de buurt fungeren. Zowel in beeld, materialisatie en

ruimtelijke organisatie nestelt het gebouw zich pront tussen

de kleine arbeiderswoningen. Ook in het gebruik is de

Vuurvogel, met de faciliteiten voor kinderen, de multifunc-

tioneel inzetbare gymzaal en het nieuwe buurtplein, een

ware aanwinst voor dit deel van Tilburg.

het zuiden gelegen plein vormt een welkome aanvulling op

de kleine tuintjes in de buurt.

De buren waren aanvankelijk weinig enthousiast over de

plannen voor een nieuw en groter schoolgebouw. De archi-

tecten kwamen hen tegemoet door een gebouw te maken

dat van buiten gesloten oogt. De raampartijen zijn verdeeld

door verticale lamellen van in het werk gemetselde bakste-

nen. De op deze wijze gecreerde diepe neggen beperken

de inkijk en het uitzicht, prettig voor de buren waarvan de

tuinen aan de school grenzen.

Ondanks de gesloten buitenkant is het gebouw van binnen

verrassend licht en open. Boven de trap en de vide zorgt een

groot daklicht voor veel licht in de centrale ruimte. Open-

slaande glazen deuren tussen deze ruimte en de klassen

zorgen dat het licht zover mogelijk doordringt en dat con-

tact mogelijk is tussen de ruimten. Het gehele interieur is

licht gehouden door de toepassing van rustige kleuren wit,

grijs en blank hout met een enkel accent.

Door de compacte uitvoering van het gebouw, hield

Grosfeld van der Velde architecten budget vrij voor een

mooie materialisering en zorgvuldige detaillering. De

baksteen waaruit het grootste deel van het gebouw is op-

Frisse school

Kindercampus de Vuurvogel is als

eerste nieuwbouwproject gebouwd

volgens het frisse scholen-systeem

van tno. Continu wordt verse lucht

aangevoerd door boven de ramen in

de spouw verwerkte roosters. Deze

lucht wordt op overdruk gebracht

boven het plafond en door gaten in

de klaslokalen geperst. Doordat

de lucht zich vermengt met de

lichaamswarmte van de kinderen,

ontstaat er een prettige temperatuur

zonder tocht. De lucht stroomt

via plafondroosters over naar de

centrale ruimte en verdwijnt door

middel van vrijwel onzichtbare over-

drukroosters onder het daklicht.

Het systeem werkt volledig

CO2-gestuurd.

In het interieur is overwegend gekozen voor een ingetogen materialisering en kleurgebruik, maar de

bijzondere ruimtes als de speelzaal en de toiletten zijn als accenten in oranje epoxy uitgevoerd.