Trends en ontwikkelingen in fietsgebruik

Lucas Harms

Universiteit van Amsterdam

m.m.v. Robert Jansen, Marble Research

IS DE FIETS ‘BOOMING’?

De la Bruhèze A.A. en Veraart, F.C.A. (1999), Fietsverkeer in praktijk en beleid in de twintigste eeuw, Stichting Historie der Techniek, Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Den Haag

FIETSAANDEEL: EEN SUCCESVOLLE BELEIDSTRANSITIE

FIETSAANDEEL SINDS 2000: LICHTE TOENAME

GROEIEND FIETSGEBRUIK, VOORAL IN KILOMETERS

DECOMPOSITIE VAN VERANDEREND MOBILITEITSGEDRAG

DECOMPOSITIE VAN EEN GROEIEND FIETSGEBRUIK (naar meer, vaker, verder en naar soorten activiteiten)

MAAR…

… ER ZIJN GROTE SOCIALE VERSCHILLEN …

… EN GROTE RUIMTELIJKE VERSCHILLEN

ENKELE SOCIALE VERSCHILLEN:

SOCIALE VERSCHILLEN (1) KINDEREN EN TIENERS • Bijna 30% van totaal aantal fietsverplaatsingen

• Daling fietsverplaatsingen 6-12, 12-18 jaar.

SOCIALE VERSCHILLEN (1) KINDEREN EN TIENERS • Alleen vaker en verder voor onderwijs

SOCIALE VERSCHILLEN (2) JONGEREN (STUDENTEN) • 10% van fietsverplaatsingen door 18-25 jarigen

• Ook onder jongvolwassenen (en studenten) lijkt het aantal fietsverplaatsingen (excl. onderwijs) terug te lopen

SOCIALE VERSCHILLEN (2) JONGEREN (STUDENTEN) • Alleen voor verplaatsingen van/naar onderwijs neemt het

fietsgebruik toe

• Algemeen: minder mobiel, minder uithuizig en dalend autogebruik

Generation Y

16

“For generations of Americans, car ownership was an almost mandatory

rite of passage—a symbol of freedom and independence. For more and more young people today, a car is a burden they no longer wish to carry.”

SOCIALE VERSCHILLEN (3) SPITSUURGEZINNEN

• Ontwikkeling bijna geheel verklaard door demografische veranderingen

• Fietsgebruik per persoon redelijk stabiel

• Opvallende uitzondering: minder vaak per fiets winkelen

SOCIALE VERSCHILLEN (4) OUDEREN (50 - 65 en 65+)

• Bijna 30% van fietsverplaatsingen is door 50+ (10% 65+)

• Merendeel van groeiend fietsgebruik voor rekening van 50+

SOCIALE VERSCHILLEN (4) BABY-BOOMERS

1985 2005

65+ vrouwen 20% 5%

65+ mannen 10% 3%

OV-GEBRUIK

SOCIALE VERSCHILLEN (5) NIET-WESTERSE ALLOCHTONEN

SOCIALE VERSCHILLEN (5) NIET-WESTERSE ALLOCHTONEN

SOCIALE VERSCHILLEN (5) NIET-WESTERSE ALLOCHTONEN

21 09 2012 Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid

ENKELE RUIMTELIJKE VERSCHILLEN:

RUIMTELIJKE VERSCHILLEN (1) GROTE REGIONALE VERSCHILLEN

% auto

% fiets

% lopen

% OV

% overig

2009 % 1999-2009

% auto

% fiets

% lopen

% OV

% overig

2009 % 1999-2009

RUIMTELIJKE VERSCHILLEN (2) VERSCHILLEN TUSSEN REGIO’S

55%

16%

23%

3%

3%

-1%

1%

1%

0%

0%

56%

22%

17%

2%

3%

5%

-3%

-3%

1%

1%

Suburbanisation >> Re-urbanisation

Bron: OVG-MON-OViN

RUIMTELIJKE VERSCHILLEN (3) VERSCHILLEN TUSSEN STEDEN

RUIMTELIJKE VERSCHILLEN (3) VERSCHILLEN TUSSEN STEDEN

31%

24%

24%

18%

3%

-3%

3%

-1%

0%

1%

% auto

% fiets

% lopen

% OV

% overig

2009 % 1999-2009

% auto

% fiets

% lopen

% OV

% overig

2009 % 1999-2009

42%

16%

24%

16%

3%

-1%

1%

-2%

1%

0%

RUIMTELIJKE VERSCHILLEN (4) VERSCHILLEN BINNEN STEDELIJKE AGGLOMERATIES

31%

24%

24%

18%

3%

-3%

3%

-1%

0%

1%

% auto

% fiets

% lopen

% OV

% overig

2009 % 1999-2009

% auto

% fiets

% lopen

% OV

% overig

2009 % 1999-2009

51%

25%

19%

2%

3%

0%

-1%

2%

-1%

0%

58

65

60

67

31

39

40

35

33

28

22

28

2

0

7

5

47

33

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

tussen Amsterdam en rest NL (2005 - 2008)

tussen Amsterdam en rest NL (1986 - 1991)

tussen A'dam en rest Metropoolregio (2005 - 2008)

tussen A'dam en rest Metropoolregio (1986 - 1991)

Geheel binnen Amsterdam (2005 - 2008)

Geheel binnen Amsterdam (1986 - 1991)

Auto

OV

fiets58

65

60

67

31

39

40

35

33

28

22

28

2

0

7

5

47

33

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

tussen Amsterdam en rest NL (2005 - 2008)

tussen Amsterdam en rest NL (1986 - 1991)

tussen A'dam en rest Metropoolregio (2005 - 2008)

tussen A'dam en rest Metropoolregio (1986 - 1991)

Geheel binnen Amsterdam (2005 - 2008)

Geheel binnen Amsterdam (1986 - 1991)

Auto

OV

fiets

RUIMTELIJKE VERSCHILLEN (5) VERSCHILLEN BINNEN STEDEN

Bron: DIVV Amsterdam

% inwoners die 1 of meer

dagelijkse fietstrips maken

RUIMTELIJKE VERSCHILLEN (5) VERSCHILLEN BINNEN STEDEN

(Goudappel Coffeng 2011)

RUIMTELIJKE VERSCHILLEN (5) VERSCHILLEN BINNEN STEDEN

RUIMTELIJKE VERSCHILLEN (5) VERSCHILLEN BINNEN STEDEN

RUIMTELIJKE VERSCHILLEN (5) VERSCHILLEN BINNEN STEDEN

21 09 2012

Fietsgebruik neemt toe

Maar…

niet overal

niet voor iedereen

niet voor alle activiteiten

SAMENGEVAT

Fietsgebruik 2000 – 2011: +14%

Ruimtelijke decompositie (2000-2009)

• Amsterdam: + 14%

• Groningen: + 5%

• Zuid-Limburg: - 3%

• Zoetermeer: - 13%

SAMENGEVAT

Fietsgebruik 2000 – 2011: +14%

Sociale decompositie

• Kinderen (0-11 jaar): + 0,5%

• Gen Y (11-25 jaar): + 3%

• Spitsuurgezinnen (25-40 jaar): - 3%

• Baby Boomers (50+): + 11%

SAMENGEVAT

Fietsgebruik 2000 – 2011: +14%

Decompositie naar activiteiten:

• woon-werk: + 5%

• onderwijs: + 4%

• winkelen: 0%

• vrije tijd: + 6%

• overig: - 2%

SAMENGEVAT

KANSEN EN BEDREIGINGEN

In termen van waar, wie en waarvoor onderweg

KANSEN EN BEDREIGINGEN

KANSEN

•

•

•

BEDREIGINGEN

•

•

•