18 maart 2010 / jaargang 52

Informatie- en opinieblad van de Technische Universiteit Eindhoven

MMeer nieueer nieuwwsswwwwww..ttue.nue.nl/cl/curursorsor

/5 /7 /11 /14 /15

‘Happy Street’ van KKöörrmmeelliinngg ooppggeelleevveerrdd

IInn SShhaanngghhaaii wwoorrddtt mmoommeenntteeeell ddee llaaaattssttee hhaanndd ggeelleeggddaaaann ddee cciirrccaa ttwweeeehhoonnddeerrdd llaannddeennppaavviilljjooeennss vvoooorr ddeeWWoorrlldd EExxppoo 22001100,, ddiiee oopp 11 mmeeii ooppeenntt.. EEéénn ddaaaarrvvaann iisshheett NNeeddeerrllaannddssee ‘‘HHaappppyy SSttrreeeett’’,, eeeenn oonnttwweerrpp vvaann ddeeEEiinnddhhoovveennssee kkuunnsstteennaaaarr eenn TTUU//ee--aalluummnnuuss JJoohhnnKKöörrmmeelliinngg,, wwaaaarrvvaann ddee bboouuww rruuiimm eeeenn jjaaaarr tteerruugg vvaannssttaarrtt ggiinngg..HHeett ppaavviilljjooeenn bbeessttaaaatt uuiitt eeeenn sslliinnggeerreennddee ssttrraaaatt,, iinn ddeevvoorrmm vvaann hheett CChhiinneessee ggeelluukkssggeettaall 88,, ddiiee ttoott 2255 mmeetteerrddee lluucchhtt iinn ggaaaatt.. DDee ssttrraaaatt vvooeerrtt llaannggss rreepplliiccaa’’ss vvaannttwwiinnttiigg hhuuiissjjeess iinn vveerrsscchhiilllleennddee bboouuwwssttiijjlleenn uuiitt ddeeNNeeddeerrllaannddssee aarrcchhiitteeccttuuuurr.. MMoommeenntteeeell wwoorrddtt ddeellaaaattssttee hhaanndd ggeelleeggdd aaaann hheett bboouuwwwweerrkk,, ddaatt bbiinnnneenn--kkoorrtt ggaaaatt pprrooeeffddrraaaaiieenn.. EErr iiss eeeenn ssttaarrtt ggeemmaaaakktt mmeett hheettiinnrriicchhtteenn vvaann ddee tteennttoooonnsstteelllliinnggeenn.. BBiijj hheett pprroojjeecctt zziijjnnvveerrsscchhiilllleennddee mmeeddeewweerrkkeerrss vvaann ddee TTUU//ee--ffaaccuulltteeiittBBoouuwwkkuunnddee bbeettrrookkkkeenn,, oonnddeerr wwiiee iirr.. RRiijjkk BBllookk,,KKöörrmmeelliinnggss vvaassttee ccoonnssttrruucctteeuurr..

SShhaanngghhaaii vveerrwwaacchhtt zzoo’’nn zzeevveennttiigg mmiilljjooeenn bbeezzooeekkeerrssvvoooorr ddee wweerreellddtteennttoooonnsstteelllliinngg,, mmeett hheett tthheemmaa ‘‘BBeetttteerrcciittyy,, bbeetttteerr lliiffee’’.. OOmm aallllee ggaasstteenn ttee kkuunnnneenn oonnttvvaannggeenn,,ooppeennddee SShhaanngghhaaii’’ss HHoonnggqqiiaaoo IInntteerrnnaattiioonnaall AAiirrppoorrttddeezzee wweeeekk eeeenn ttwweeeeddee tteerrmmiinnaall eenn ssttaarrttbbaaaann,, wwaaaarr nnuuooookk hheett ggrroooottssttee ppaassssaaggiieerrssvvlliieeggttuuiigg tteerr wweerreelldd,, ddeeAAiirrbbuuss AA338800,, kkaann llaannddeenn..OOookk iinn ‘‘HHaappppyy SSttrreeeett’’ wwoorrddtt oopp eeeenn fflliinnkkee ttooeelloooopp ggeerreekkeenndd;; iinn hheett NNeeddeerrllaannddssee ppaavviilljjooeenn zzaall hheett ttiijjddeennssddee eexxppoo oonnggeevveeeerr eevveenn ddrruukk zziijjnn aallss iinn ddee hhaall vvaannUUttrreecchhtt CCeennttrraaaall ttiijjddeennss ddee ssppiittss,, zzoo wweerrdd mmeett bbeehhuullppvvaann ssiimmuullaattiieessooffttwwaarree bbeecciijjffeerrdd.. ((MMvvddVV))

IInn CCuurrssoorr 2288 vveerrsscchhiijjnntt eeeenn aacchhtteerrggrroonnddvveerrhhaaaall oovveerr‘‘HHaappppyy SSttrreeeett’’..

FFoottoo:: AANNPP

KNAW-president onderwijst TU/e over supersnarenDe Blauwe Zaal was gisteren teklein voor fysicus prof.dr.Robbert Dijkgraaf, als presi-dent van de Koninklijke Neder-landse Akademie van Weten-schappen sinds twee jaar hétgezicht van wetenschappelijkNederland. De mathematischnatuurkundige, die het popula-riseren van wetenschap tot éénvan zijn speerpunten heeftgemaakt, beoefent zelf wellichtde meest abstracte en esoteri-sche discipline binnen denatuurwetenschappen. Aan Dijkgraaf de schone taakom in een SG-lezing uit teleggen wat de snaartheorie nuprecies inhoudt.

Je zou bijna vergeten dat RobbertDijkgraaf ook nog gewoon aanwetenschap doet. Maar tussenzijn NRC-columns, tv-optredensin DWDD en het opsporen vanfouten in klimaatrapporten door,zoekt hij nog steeds naar ‘detheorie van alles’ waarin alle fun-

damentele natuurkrachten hunplek moeten krijgen. De snaar-theorie, voor sceptici lange tijdniet meer dan een vorm vanhogere wiskunde zonder directelink met de werkelijkheid, lijktnu toch echt de verbinding tegaan vormen tussen de zwaarte-krachttheorie van Einstein en het

zogeheten standaardmodel,waarin de drie overige natuur-krachten een kwantumfysischfundament hebben gekregen.In een pakkende lezing slaagdeDijkgraaf er wonderwel in om hetmassaal toegestroomde publiek -voor een deel van de belangstel-lenden was zelfs geen plaats- een

uur lang te boeien.Hoewel het onderwerpde meeste -misschienwel alle- toehoorders bijtijd en wijle boven de petging, hield Dijkgraaf metzijn geanimeerde stijl,zorgvuldig gekozen illus-traties en goed getimedehumor de aandacht vak-kundig vast. Onder meercartoonfiguren Fokke enSukke, de kunst vanEscher, en de steen vanRosseta passeerden derevue in een verhaal datduidelijk maakte dat desnaartheorie inmiddelszinnige dingen heeft temelden over zulke uit-eenlopende fenomenenals zwarte gaten ensupergeleiding. De droom van Dijkgraaf,één coherente theorie diealles om ons heen beschrijft, lijkt dan ook steeds minder een illusie. (TJ)/. Foto’s: Rien Meulman

FOM wil verdermet TU/eFOM ziet de TU/e als eerstekandidaat voor de huisvestingvan het FOM-Instituut voorPlasmafysica Rijnhuizen. HetFOM-Instituut wil op deEindhovense campus uitgroe-ien tot een nationaal instituutvoor energieonderzoek. De Radboud UniversiteitNijmegen zal waarschijnlijk deinfraroodlaser van Rijnhuizenovernemen.

Gisteren, woensdag 17 maart,meldde de stichting Fundamen-teel Onderzoek der Materie(FOM) het personeel van Rijn-huizen dat zij als eerste met deTU/e zal onderhandelen. Datmelden anonieme bronnenbinnen FOM. TU/e-woordvoer-der Peter van Dam kon hetbericht gisteren nog niet bevesti-gen: “Maar als uw bronnen hetbij het rechte eind hebben, gaathier in Eindhoven de vlag hoog intop. Energieonderzoek is eenspeerpunt van onze universiteiten de komst van het FOM-insti-tuut zou daar prachtig inpassen.”FOM maakt de ‘verloving’ van-daag officieel wereldkundig enwilde gisteren nog niet reageren. FOM en de TU/e zullen snel omde tafel gaan om een principe-overeenkomst uit te werken.Lopen de gesprekken soepel, danhakt het FOM-bestuur al op 11mei de knoop door over deverhuizing. Voor de TU/e is de

verloving goed nieuws; er wasook vanuit de andere universi-teiten grote belangstelling omhet instituut op de campus tehuisvesten.

SplitsingNiet het hele instituut zal naarEindhoven verhuizen. HoewelFOM in eerste instantie inzetteop een complete verhuizing,besloot de organisatie al snel dateen splitsing in onderdelen ookbespreekbaar was. De infrarood-laser Felix/Felice gaat naar allewaarschijnlijkheid naar Nijme-gen. De laser is een aanvulling opeen soortgelijke vrije elektronen-laser, waar de Radboud Universi-teit momenteel aan bouwt.Het FOM-Instituut Rijnhuizen isnu gevestigd op een landgoed inNieuwegein. Het instituut isgroot geworden met onderzoeknaar kernfusie, maar heeft zijnonderzoek verbreed met dunnelagenfysica en de infraroodlaser.Het FOM-bestuur maakte injanuari bekend graag naar eencampus te willen verhuizen, omzo de banden met het universi-teitsleven te versterken. Denieuwe missie van het instituutwordt ‘physics for energy’. De verhuizing zal naar ver-wachting vier tot vijf jaar inbeslag nemen. Het instituut gaatniet op de in TU/e, maar blijft eenzelfstandig FOM-Instituut.(AV)/.

18 maart 2010 Cursor2/ Mensen

Melgers carrière begon tijdenszijn militaire dienst, na de htswerktuigbouwkunde. “Daarhoefde je niet te zeggen dat veiligheid belangrijk is. Nietalleen tijdens het vliegen, ookdaarvoor en daarna. Bij mijn

volgende baan, bij een chemischbedrijf waar ze spuitbussenmaakten, werd ik safety and security supervisor. Als er éénspuitbus ontploft, geeft dat eengrote explosie. Laat staan wat erkan gebeuren als er wekelijksmiljoenen worden gemaakt. Dus veiligheid was vanzelf belangrijk.”Via de Universiteit vanAmsterdam kwam hij in 1987naar de TU/e. Hij trof er een inspecteur veiligheid die allesopschreef wat niet deugde en dat tegen iedereen zei, waarnaze het zelf mochten uitzoeken.“Een politieagent dus. Na mijnaanstelling heb ik alles opnieuwopgezet, als de dienst Veiligheiden Milieu bij het facilitair bedrijf.Na de reorganisatie stond ik erweer alleen voor. De faculteitenvonden dat ze het allemaal zelfwel konden regelen. Toen er veelklachten over het milieu kwamenvan buiten de TU/e, met een afschrift naar de Officier vanJustitie, vroeg het CvB aan Paul

Weijmans en mij om Amso enMilieu opnieuw op poten tezetten. Momenteel werken ernegen goed opgeleide, jongemensen in wie ik alle vertrouwenheb.”Melgers vertelt welke problemener in het begin zoal waren: “Bij de Berging BijzondereChemicaliën stonden enkeletweehonderd liter tanks. Als jebenzine, methanol of zo moesthebben, tapte je dat gewoon af.De restanten liepen zo het grind,dus de grond, in. Heel normaaldestijds. Toen we daar iets overopmerkten, was het antwoord:‘Maar er gebeurt toch nooit iets?’Waarop ik zei: ‘Moet er dan perse iets gebeuren voor er iets verandert?’”Nadat alle grond gesaneerd was,werd het BBC-gebouw het meestmoderne gebouw op dit gebiedin Nederland, een voorbeeldvoor veel instanties. Dat er toen en nu in gevaarlijkesituaties niet ingegrepen wordt,noemt Melgers zelden onwil:

“Soms zien mensen hetprobleem niet, hebben ze nueven geen tijd, of … . Voorheenwas de standaardreactie: ‘Alsjullie komen, kost het altijd extrageld’. Nu worden Arbo en milieuzaken geïntegreerd innieuwbouw- of renovatie-plannen, zodat je achteraf geendingen hoeft toe te voegen. Dat is ook veel duurder. Die cultuuromslag was een van demoeilijkste zaken om erdoor tekrijgen, echt een zaak van langeadem. Niet alleen de veiligheids-adviseur, ook de ingenieur enstudent in het lab weten nu dat het belangrijk is. Dat besefnemen ze óók mee in hunvolgende baan.” “Maar”, zo stelt Melgers, “bovende TU/e zweven wel engeltjes.We hebben nooit echt een grotecalamiteit gehad, zoals de brandbij de TU Delft. Daar moet jeniet op blijven vertrouwen, daarmoet je aan blijven werken. Eendocent zei vroeger: ‘Onveiligheidwordt georganiseerd’. Als je

protesteerde en zei dat mensenniet expres iets verkeerd doen,zei hij ‘Dus wordt onveiligheidgeorganiseerd’. Daar had hijgeen ongelijk in.” Het vraagt wel een soort zende-lingenmentaliteit, om honder-den keren hetzelfde uit te leggen,zonder dat moe te worden ofzonder dat het verveelt. “En”,vult Melgers aan, “je moet ookeens geluk hebben dat het eenkeer ergens misgaat, zonder dat het grote brokken oplevert.Dan is iedereen meteen weerhéél wakker.”Na 23 jaar AMSO is veiligheid en milieu niet alleen een profes-sionele, ook een persoonlijkezaak geworden voor Melgers, zoblijkt: “Ik let er thuis ook erg op.Zonder overigens te beweren datik alles goed doe. Mijn kinderenvinden het dan ook heerlijk omte kunnen zeggen: ‘Als iemand op het werk doet wat jij nu doet,zou je hem dan ook niet ontzettend op zijn dondergeven?’”/.

Interview: Gerard VerhoogtFoto: Bart van Overbeeke

“Ik ben in al die jaren aan deTU/e maar één keer echt kwaadgeworden. Dat was in de jarennegentig toen bij een reorga-

nisatie de dienst Veiligheid enMilieu met één pennenstreek

terugging van zes naar éénpersoon. Dan denk je: ‘Ik hebhier toch al die jaren niet voorJan L... rondgelopen!?’ Terwijl

je hard hebt gewerkt om de veiligheid optimaal te maken.”

Gelukkig bleef het hierbij enkwam alles goed. Na 23 jaarkan ing. Theo Melgers van de Arbo- en Milieu Service

Organisatie op 31 maartmet een gerust hart met

pensioen gaan.

“Boven de TU/e vliegen engeltjes"

Theo Melgers

Fotografen tref je op fototentoonstel-lingen. Wij treffen Mariet Wielders op de expositie Earth in het Hoofdgebouw.Ze is onder de indruk.

Mariet Wielders wipt vlak voor ze naarhaar werk gaat, buiten de TU/e-campus,even binnen om de fototentoonstelling tebewonderen. Ze was erop gewezen doorhaar man Leon Kamp, die hoofddocent is bij Technische Natuurkunde, en doorhaar fotogroep Waalre. Prachtige beelden,

vindt ze. “Meteen bij binnenkomst werdik al gegrepen door de eerste vier foto’svan de Yangtze, de langste rivier van China.Het is net of je zelf aan de oever staat.”Zelf maakt Wielders heel veel foto’s. Je zou met een beetje overdrijving kunnenzeggen dat ze de wereld door een camera-lens bekijkt. “Een compactcamera heb ikaltijd bij me.” De mooiste foto’s maakte zeafgelopen zomer in Australië. “We warenbij de oude missiepost Hermannsburgwaar Duitse priesters in de vorige eeuw desituatie van aboriginals wilden verbeteren.De gebouwen die er nog stonden, warenhelemaal kapot, maar wel schoon.Juweeltjes voor een fotograaf.” Ze is in een vrachtwagenwrak geklommen enheeft van daaruit foto’s gemaakt van hetschooltje, de kerk en wat woningen. “Het raakte me zelfs emotioneel, ik hebmedelijden met de aboriginals en ik ben bedroefd over het hopeloze van de situatie.” Wat Wielders betreft kan ze noguren doorvertellen over aboriginals en deschoonheid van de Australische natuur,

maar helaas, papier is niet rekbaar. Wie foto’s van haar wil zien kan terecht op www.M3W.nl (NS)

Cursor/Colofon© 2010. Auteursrechten voorbehouden.

Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder voorafgaande toestemming van de hoofdredacteur.

De redactie behoudt zich het recht voor om aangeboden artikelen te wijzigen.

Redactie Judith van Gaal, Tom Jeltes, SjoukjeKastelein, Han Konings (hoofdredacteur),

Frits van Otterdijk, Norbine Schalij, Brigit Span(eindredacteur), Monique van de Ven Aan dit nummer werkten verder mee

Hilde Bosman, David Ernst, Chriz van de Graaf,Benjamin Ruijsenaars, Enith Vlooswijk, AnoukVrouwe, Paul Weehuizen Foto’s Rien Meulman,

Bart van Overbeeke Lay-out Natasha Franc,Peter Peels Redactieraad prof.dr.ir. Henk vanTilborg (voorzitter), drs. Joost van den Brekel,prof.dr.ir. Han Meijer, Maarten Klont (student-lid), Anneliese Vermeulen-Adolfs (secretaris)

Basisvormgeving Koos Staal bno DrukDrukkerij E.M. de Jong B.V. Baarle-Nassau

Advertenties Bureau Van Vliet BV, Passage 13-21, 2024 KS Zandvoort, tel. 023 - 5714745Redactie-adres TU/e, Laplace 0.40, postbus513, 5600 MB Eindhoven, tel. 040 - 2474020,

e-mail: cursor@tue.nl, www.tue.nl/cursor.

Cursor is aangesloten bij het Hoger OnderwijsPersbureau (HOP)

Nieuws /3Cursor 18 maart 2010

Ach en Wee

Bijdrage TU/e aan projectschone handenDe vakgroep ‘ElementaryProcesses in Gas Discharges’van prof.dr.ir. Gerrit Kroesen(TN) gaat meewerken aan deontwikkeling van een apparaatdat moet voorkomen datpatiënten in ziekenhuizenonnodig een besmettingoplopen. Het apparaat maaktgebruik van de ontsmettendewerking van plasma’s.

Recent onderzoek wijst uit datjaarlijks zo’n zeventigduizendpatiënten besmet raken doordatartsen en verpleegkundigen hunhanden niet goed wassen. HetNijmeegse bedrijf Filtex startdaarom volgende maand eenproef in het Universitair MedischCentrum St. Radboud. Medischpersoneel, in eerste instantie chi-rurgen, zullen voorafgaande aanoperaties hun handen ont-smetten door er lucht met geïo-niseerd gas (plasma) overheen teleiden. De geïoniseerde molecu-len in het plasma zorgen ervoordat de op de huid aanwezige

micro-organismen afsterven. Deartsen hoeven hiervoor hunhanden slechts enkele secondenin een soort kastje te houden. De groep van Kroesen zal metmeerdere promovendi aan hetproject deelnemen, zo is het plan.Volgens de plasma-expert moetde methode gezien worden alseen aanvulling op het tradi-tionele handen wassen: “Om bij-voorbeeld vuil onder de nagelsvandaan te krijgen blijft hetnodig om goed te schrobben.Maar het is wel aangetoond datplasma’s heel effectief desin-fecteren.” Zijn groep houdt zichook bezig met het behandelenvan brandwonden met behulpvan plasma’s. Met de geïoni-seerde gassen kun je niet alleenwonden ontsmetten, maar ze sti-muleren ook de aanmaak vannieuwe huidcellen. (TJ)/.

TU/e en Philips publiceren meetmethode lichtgevende folies

Onderzoekers van de TU/ehebben samen met PhilipsResearch een nieuwe methodeontwikkeld om werking van organische leds (OLED’s) opnanoschaal te bestuderen. Devinding is een belangrijke stapin het verbeteren van OLED’s -waarmee lichtgevende folieskunnen worden gemaakt- enwerd afgelopen zondag onlinegepubliceerd in het vakbladNature Photonics.

De nieuwe meetmethode is ont-wikkeld door dr. Siebe vanMensfoort en promovendusMarco Carvelli uit de vakgroepMolecular Materials and Nano-systems van prof.dr.ir. RenéJanssen en prof.dr. ReinderCoehoorn. Zij bouwden eenmeetapparaat waarmee het lichtdat in de dunne actieve laag in deOLED’s wordt gemaakt tot indetail kan worden geanalyseerd.Niet al het licht dat wordt op-

gewekt, bereikt onze ogen: eendeel blijft opgesloten in de OLED.Om te begrijpen hoe dat precieskomt, zijn gedetailleerde me-tingen aan de actieve laag nodig.Volgens Carvelli hebben de on-derzoekers nu als het ware de mi-croscoop ontwikkeld waarmeedie kennis kan worden vergaard.OLED’s (Organic Light-EmittingDiodes) bestaan uit een dunnelaag plastic die licht geeft als je ereen elektrische stroom doorheenstuurt. Je kunt er lichtgevendefolies mee maken die je in wille-keurige vormen kunt vouwen. Detechniek is relatief energiezuinigen heeft als voordeel dat jediverse laagjes, die elk een be-paalde kleur licht geven, kuntcombineren om bijvoorbeeld na-tuurlijk ‘wit’ licht te maken. Metde nieuwe meetmethode kan ookde werking van deze multilaagsOLED’s beter worden begrepen,aldus de onderzoekers. (TJ)/.

Bijna dertig procent van de eerstejaarsonder BSA-normNa het eerste semester heeft intotaal 28 procent van deeerstejaars aan de TU/e minderdan de helft van het maximaalte behalen aantal studiepuntengehaald. Rector Hans van Duijnnoemt het een verontrustendcijfer en heeft de opleidings-directeuren gevraagd per facul-teit plannen te maken om ditpercentage naar beneden tekrijgen.

In totaal zijn na het eerste semes-ter de studiepuntengegevens van1.035 eerstejaars bekeken doorhet de Centrale CommissieKwaliteitszorg Onderwijs(CCKO). Van die 1.035 eerstejaarshebben al 115 studenten hunstudie gestaakt. Vooral bij Indus-trial Design (51 procent), Electri-cal Engineering (47 procent),Technische Natuurkunde (41procent) en Technische Wiskun-de (40 procent) is het aantal studenten dat nu onder de BSA-norm zit, hoog. Als ook het aantal studiestakersdaar nog bij wordt opgeteld,scoort Electrical Engineeringzelfs een percentage van 59. De

CCKO-rapportage over EE isechter gebaseerd op slechtszestien studiepunten die behaaldkonden worden. Bij de andere fa-culteiten lag dat rond de dertigstudiepunten.Beleidsmedewerker ir. Rein vanAsten zegt dat dat komt omdathet grote eerstejaarsvak Compu-ting, dat goed is voor negen stu-diepunten, niet in het eerste semester kan worden afgerond.Daarnaast zijn de resultaten vaneen project dat studenten traintin technische en niet-technischevaardigheden, er nog niet inverwerkt. Daar staan acht studie-punten voor. Overigens zijn ervan de 58 eerstejaars waar EE inseptember mee van start ging, nunog maar 36 over. “Zoveel studie-stakers zijn bij onze opleidingniet ongebruikelijk”, zegt VanAsten. “Het is zaak om studen-ten zo snel mogelijk op de juisteplek te krijgen. Veel afvallersstappen over naar Fontys.”

Eerstejaars bij BiomedischeTechnologie (17 procent), Bouw-kunde (20 procent) en Techni-sche Bedrijfskunde (23 procent)

zitten ruim onder het gemid-delde.In de universiteitsraadvergade-ring van maandag 15 maartnoemde rector Hans van Duijnde cijfers verontrustend. “Dit iseen hoog percentage. Ik heb in-middels overleg gehad met de op-leidingsdirecteuren en hun gevraagd per faculteit een plan temaken om hier iets aan te doen”,aldus Van Duijn. In de rappor-tage laat de CCKO weten dat hetBSA ook na het tweede kwartielnog weinig invloed lijkt tehebben op de studievoortgang.Wel lijken studenten meer gemo-tiveerd om bijtijds naar eenandere opleiding over te stappen.Als de huidige tentamenscoresongewijzigd blijven, denkt hetCCKO uit te komen op een ne-gatief BSA voor dertig procentvan de eerstejaars. Daarbij wordtechter geen rekening gehoudenmet herkansingen en met eentoenemend gevoel van urgentiein de loop van het studiejaar. Datzijn twee factoren die het eind-resultaat nog positief kunnenbeïnvloeden, aldus de CCKO.(HK)/.Beveiliging‘steelt’ laptops alswaarschuwingDe TU/e-beveiliging heeft vorigeweek donderdag bij wijze vanwaarschuwing zes laptops ‘gesto-len’ bij borrels van diverse studie-verenigingen. Studenten in W-laag, het Paviljoen, Potentiaalen Vertigo waren de klos.Inmiddels hebben zij allemaalhun laptop weer opgehaald.De actie was onderdeel van eenpreventieve controle waarbij beveiligingsmedewerkers alle studieverenigingen bezochten.Ondanks de vele diefstallen vande laatste tijd laten veel studentennog steeds hun laptop onbeheerdachter, bijvoorbeeld onder dekapstok of op de grond met eenjas eroverheen. De Beveiligingbekijkt in overleg met deFederatie StudieverenigingenEindhoven en gebouwbeheerderswat er gedaan kan worden omdiefstal te voorkomen. Voorlopigligt de nadruk op controles.

‘Visievoorstel’ voor CatalystArchitectenbureau Inbo heefteen voorlopig ontwerpgemaakt voor Catalyst, hetnieuwe bedrijfsverzamel-gebouw voor jonge techno-starters, dat eind 2011 moetworden opgeleverd op hetTU/e-terrein.

De bouw van Catalyst is een ini-tiatief van Brainport Develop-ment in samenwerking met deTU/e en de gemeente Eindhovenen moet een hoogwaardige werk-omgeving bieden aan techno-starters. De synergie tussen degebruikers speelt daarbij eencruciale rol. Architect AronBogers heeft een gebouw ont-worpen ‘dat in het oog springt

door zijn transparante verschij-ningsvorm en lichte karakter’, zostaat te lezen in het persberichtvan Inbo. Grote daklichten enverspringende vides in het bin-nenste van het gebouw moetende gebruikers straks aanzettentot ontmoetingen. De werk-ruimten liggen aan de bui-tengevel. Een intelligent installa-tieconcept en een hoogwaardige‘gebouwschil’ zorgen voor eenzeer gering energieverbruik. Hetgebouw wordt ook aangeslotenop het al bestaande warmte-koude-opslag-systeem van deTU/e. De labs en de zonnep-anelen op de daken gaan dewarmte weren en wekkendaarnaast elektrische energie op.

Via een transparante loopbrugwordt het al bestaande TwinningCenter, een ander verzamel-gebouw aan de rand van decampus, gekoppeld aan Catalyst.Hierdoor moeten beide ge-bouwen straks functioneren alséén systeem.Ir. Herman Rikhof, projectleiderCampus 2020, noemt hetontwerp een “visievoorstel, dat dekomende weken nog concretermoet worden uitgewerkt.” Hetpast volgens hem uitstekend inde ontwikkelingsvisie die deTU/e voor haar terrein heeft op-gesteld. (HK)/.

Lintsen laakt innovatie-campagne TU/eVertrekkend TU/e-hoogleraar prof.dr.ir. Harry Lintsen is van meningdat aan de TU/e geen innovatie plaatsvindt. Dit terwijl de TU/e zichin haar brandingcampagne juist profileert als ‘The Innovator’. Debottomline volgens Lintsen is dat innovatie een wezenlijk anderproces is dan het maken van kennis. “Aan een universiteit wordt aankennisontwikkeling gedaan. Men maakt hier proefschriften, papersen artikelen. Innovatie is een andersoortige activiteit die altijdplaatsvindt in een context van bedrijven of overheid, in relatie tot eenmarkt.”

Lees meer op de pagina’s 8 en 9.

18 maart 2010 Cursor4/ Opinie

De TU/e is in 2020 qua studentenaantallen meer dan verdubbeld, terwijl er niet meer gebouwen zijn bijgekomen. Dat is mogelijkvanwege het Nieuwe Werken,dat door de TU/e op eenslimme manier is door-vertaald naar het NieuweStuderen. Docenten en studenten communicerenmet elkaar via 3D-virtuelecollegezalen. Websitesbestaan niet meer, de tweedimensionalewebpagina’s zijn vervangen door 3D-omgevingen die lijken op Second Life.Van elke student bestaat er een avatar,die alleen met een soort Digid-code te activeren is. De avatar is een getrouweafspiegeling van de werkelijkheid enwordt verder beveiligd door een irisscanen digitale vingerafdruk. Elke studentkrijgt bij zijn inschrijving een digitaaljasje dat wireless wordt aangesloten opeen pc, waardoor zijn bewegingen en dievan de avatar volstrekt overeenkomen.Door dit concept stijgt het aantal inter-nationale studenten van de TU/e explo-sief. Colleges volgen en tentamineren is niet langer plaatsgebonden. De TU/eheeft met afstand de groenste collegesvan alle universiteiten, omdat niemandmeer hoeft te reizen. Tweejarige master-opleidingen bestaan uit een digitaal jaaren een jaar aan de TU/e. Aangezien hetaantal studenten van de TU/e enormstijgt en de internationale studenten voordat ene jaar naar Eindhoven komen, krijgtEindhoven de allure van een internatio-nale studentenstad.

Microsoft heeft door dezeontwikkelingen zijn ooglaten vallen op Eindhovenen gebruikt het winkel-centrum van Eindhovenvoor technieken op hetgebied van augmentedreality, waardoor iedereenin staat is met een avatarvirtueel te winkelen.De TU/e is trendsettendmet deze nieuwe onder-wijsontwikkeling. Vele

universiteiten volgen dit concept.Gelukkig heeft de TU/e licenties en paten-ten goed geregeld en heeft de universi-teit binnen de kortste keren meer gelddan MIT en Harvard bij elkaar.Apple en Philips richten een nieuw bedrijfop dat het concept, een combinatie vandiensten, software en hardware, vermarktonder scholen en universiteiten over dehele wereld. Het nieuwe bedrijf heetOneByte, een allusie op de pay-off ‘Justone byte away from digital paradise’, watweer een verwijzing is naar het Apple-logo. Het bedrijf vestigt zich inEindhoven.Het nieuwe onderwijsconcept maakt ook veel gebruik van cloudcomputing.Het succes wordt kortstondig verstoorddoor virusprogramma’s, die in die tijdniet meer zo heten, maar cloudbustersworden genoemd, naar een oud hitje vanKate Bush. Eindhovense beveiligings-experts maken hiermee echter snel kortemetten.

Fred Gaasendam, informatiemanager Dienst ICT

Vijfentwintig huishoudens in deGroningse wijk Hoogkerk doen mee aaneen uniek experiment: samen vormen zede PowerMatching City, een virtueelelektriciteitsnetwerk. Hierin wordenlokale stroomopwekking en het elektri-citeitverbruik van de huishoudensflexibel op elkaar afgestemd. Dergelijke‘smart grids’ moeten in de toekomstleiden tot een efficiënter gebruik vanelektriciteit. Hoe werkt het experimenten wat is de volgende stap?

“Het ene huis heeft een warmtepomp, hetandere zonnepanelen of een micro-warmte-kracht installatie (hoge rende-mentsketel die naast warmte ook elektri-citeit produceert, red.)”, zegt prof.ir. WilKling, hoogleraar Electrical EnergySystems van TU/e-faculteit ElectricalEngineering. Zijn vakgroep houdt zichbezig met verschillende aspecten vansmart grids. “Al die elementen worden aan elkaar verbonden via de PowerMatcher: een soft-waretool die vraag en aanbod van elektri-citeit flexibel op elkaar afstemt. Wie elek-triciteit opwekt, kan aangeven voor welkeprijs hij de elektriciteit op welk momentwil verkopen. Afnemers van energiegeven aan voor welke prijs ze elektriciteitwillen gebruiken. Zo kan iedereen eengunstig moment kiezen voor energie-opname of -afname. De vrijwilligers

kunnen zelf kiezen hoe actief ze het ‘spel’willen meespelen. De informatie over deenergieprijs is voortdurend aanwezig.Hoe actiever de deelnemers kiezen voorenergieopname of -verkoop op eenbepaald moment, des te voordeliger hetvoor hen is. In werkelijkheid wordt er aan het eindvan de maand nu nog niets verrekend,want providers hebben nog geen systeemvan prijsdifferentiatie. Daarom is het zobelangrijk dat ze gemotiveerd zijn. Zehebben zelf aangegeven graag mee tewillen doen aan het experiment en beschouwen zichzelf als pioniers. Het doel van deze proef is te kijken of hetwerkt, of consumenten geprikkeld

worden om hun gedrag aan te passen enof ze er mogelijkheden voor hebben.Flexibiliteit zal in de toekomst absoluutnodig zijn om de variabele bronnenovereen te stemmen met de vraag. De variabiliteit van duurzame bronnen steltheel andere eisen aan het elektriciteit-systeem dan de conventionele bronnendie altijd aanwezig zijn.De volgende stap is te onderzoeken hoeknelpunten in het fysieke elektriciteits-netwerk kunnen worden opgelost. De opgewekte elektriciteit moet immers ookaltijd getransporteerd kunnen wordennaar de verbruikers. Als je niet ingrijpt,zullen er momenten zijn dat het netwerkwordt overbelast, bijvoorbeeld als ieder-

een zijn auto tegelijkertijd wil opladen.Consumenten zullen hun gedrag in detoekomst waarschijnlijk ook moeten aan-passen op grond van andere prikkels danuitsluitend prijsdifferentiatie. Misschienwordt bepaald gedrag dan verplicht ofkrijgt het systeem de impliciete opdrachtzich aan te passen aan de fysieke beper-kingen van het netwerk. Bijvoorbeelddoor het gebruiken van lokale opslag-systemen. Die knelpunten in het netwerkvormen een veel complexer probleem danhet afstemmen van vraag en aanbod. Hetsmart grid kent nog vele uitdagingen.”/.Tekst: Enith Vlooswijk

Knelpunten in elektriciteitsnetwerkgrootste probleem bij ‘smart grids’

Prof.ir. Wil Kling, hoogleraar Electrical Energy Systems

DDiitt ssttuukkjjee sscchhrreeeeff iikk vvoooorrddaatt CCuurrssoorr 2222 vveerrsscchheeeenn..EErr ssttaaaann ttwweeee bbeerriicchhtteenn iinn CCuurrssoorr 2211 ddiieeeenniiggsszziinnss bbeevvrreeeemmddeenn.. HHeett eeeerrssttee bbeettrreeffttddee oovveerrggaanngg vvaann vviieerr pprroocceesstteecchhnnoollooggeennvvaann EEnnsscchheeddee nnaaaarr EEiinnddhhoovveenn.. MMooooiieevvaannggsstt,, lliijjkktt hheett,, mmaaaarr iiss hheett vviisssseenn iinn aannddeerrmmaannss vviijjvveerr wweell iinn lliijjnn mmeett ddee ffiilloossoo--ffiiee eenn eetthhiieekk vvaann ddee 33TTUU--FFeeddeerraattiiee?? IIss,, iinn vveerrbbaanndd hhiieerrmmeeee,, hheett aaddvviieess iinnggeewwoonn--nneenn vvaann ddrr..iirr.. AAnntthhoonniiee MMeeiijjeerrss,, hhoooogglleerraaaarrFFiilloossooffiiee eenn EEtthhiieekk vvaann ddee TTeecchhnniieekk?? OOff ggeellddtt:: ‘‘FFaattssooeenn mmooeett jjee ddooeenn’’,, ooookk hhiieerr vvoooorraall vvoooorr ‘‘ddee aannddeerreenn’’??IIkk hhoouudd nniieett vvaann eetthhiisscchhee rreeggeellss iinn ddee wweetteennsscchhaapp:: ooookk wweetteennsscchhaappppeerrss wweetteennwweell wwaatt ffaattssooeennlliijjkk iiss eenn wwaatt nniieett.. JJuuiisstt ddiittssoooorrtt rreeggeellss mmaaaakktt ddaatt mmeennsseenn ddee ggrreennzzeennvvaann hheett ttooeellaaaattbbaarree ggaaaann ooppzzooeekkeenn.. TTeerrzziijjddee:: ddee nnaaaamm vvaann ddee rruubbrriieekk wwaaaarriinnoonnzzee ffiilloossooooff--eetthhiiccuuss wwoorrddtt ggeepprreesseenn--tteeeerrdd,, ssttaaaatt wweeeerr tteerr ddiissccuussssiiee:: iiss ddee uuiitt--ddrruukkkkiinngg ‘‘VVooxx AAccaaddeemmiiccii’’ eeeenn oonnggeelluukkkkiiggssoooorrtt ppoottjjeessllaattiijjnn?? SSoommmmiiggeenn pplleeiitteenn vvoooorreeeenn NNeeddeerrllaannddssee nnaaaamm.. IIkk hheebb wweell eeeennssggeepplleeiitt vvoooorr VVooxx AAccaaddeemmiiaaee:: ddee sstteemm vvaannddee aaccaaddeemmiisscchhee wweerreelldd,, ddiiee ooookk iinn hheettEEnnggeellss mmeett ‘‘aaccaaddeemmiiaa’’ wwoorrddtt aaaannggeedduuiidd..EEeenn ttwweeeeddee bbeevvrreeeemmddeenndd bbeerriicchhtt iiss ddeeaaaannggeekkoonnddiiggddee kkrriimmpp vvaann ddee ffaaccuulltteeiittBBoouuwwkkuunnddee.. EErr zziijjnn ttee vveeeell bboouuwwkkuunnddee--ssttuuddeenntteenn,, eenn vvaannwweeggee ddee ‘‘ggeezziinnssuuiitt--bbrreeiiddiinngg’’ mmooeett nnaaaarr eeeenn kklleeiinneerree wwoonniinnggwwoorrddeenn oommggeezziieenn.. AAllss oonnbbeevvaannggeenn ttooee--sscchhoouuwweerr vvrraaaagg jjee jjee hhiieerrbbiijj aaff wwaatt ddiitt bbeetteekkeenntt.. WWoorrddtt ddee TTUU//ee aallss ggeehheeeell tteeggrroooott,, mmooeetteenn wwee eeeenn aallggeehheellee ssttuuddeenntteenn--ssttoopp aaffkkoonnddiiggeenn;; wwaatt iiss eerr aaaann ddee hhaanndd??VVrrooeeggeerr wwaarreenn wwee bblliijj mmeett vveeeell ssttuuddeenntteenn..IInn ‘‘DDee TTUU//ee iinn 22002200’’ wwoorrddtt rreeggeellmmaattiiggggeepplleeiitt vvoooorr vveerrggrroottiinngg vvaann ddee uunniivveerrssiitteeiitt,,

vvoooorr vveerrdduubbbbeelliinngg zzeellffss..DDee uuiittzzoonnddeerriinngg vvoooorr BBoouuwwkkuunnddee kkaann mmaaaarréééénn ddiinngg bbeetteekkeenneenn:: aallllee ssttuuddeenntteenn zziijjnnggeelliijjkk,, mmaaaarr ssoommmmiiggee zziijjnn ‘‘ggeelliijjkkeerr’’ ddaannaannddeerree.. EEeenn bblliikk oopp ddee ‘‘UUnniivveerrssiitteeiittss--bbeerriicchhtteenn’’ lleevveerrtt eeeenn mmooggeelliijjkk aannttwwoooorrdd:: eerrwwoorrddtt bbiijj BBoouuwwkkuunnddee ttee wweeiinniigg oonnddeerrzzoocchhtteenn ttee wweeiinniigg ggeepprroommoovveeeerrdd!! EEeenn sscchheeii--kkuunnddeessttuuddeenntt iiss ‘‘ggeelliijjkkeerr’’ ddaann eeeenn bboouuww--kkuunnddeessttuuddeenntt.. IInn ddee sscchheeiikkuunnddee wweerrdd iinnmmiijjnn ssttuuddiieettiijjdd aall vveeeell mmeeeerr ggeepprroommoovveeeerrddddaann iinn bbiijjvvoooorrbbeeeelldd wwiiss-- ooff nnaattuuuurrkkuunnddee::aalllleess wwaatt jjee bbiijj kkooppeerr ooff iijjzzeerr kkoonn oonnddeerr--zzooeekkeenn kkoonn ooookk bbiijj nniikkkkeell ooff mmaannggaaaann oonn--ddeerrzzoocchhtt wwoorrddeenn.. DDaatt iiss nnoogg sstteeeeddss zzoo.. IInnddiiee ttiijjdd wwaass pprroommoovveerreenn iinn ddee bboouuwwkkuunnddeeeeeenn ssoooorrtt ccoonnttrraaddiiccttiiee:: bboouuwwkkuunnddiiggeennsscchhrreevveenn nniieett,, ddiiee bboouuwwddeenn.. DDee ccuurriieeuuzzee oonnttwwiikkkkeelliinnggeenn bbiijj BBoouuwwkkuunnddeeddooeenn ddeennkkeenn ddee AAmmsstteerrddaammssee wwoooonnpprroo--bblleemmeenn ddiiee SSuuzzaannnnaa JJaannsseenn bbeesscchhrriijjfftt iinnHHeett PPaauuppeerrppaarraaddiijjss..MMiisssscchhiieenn mmooeetteennwwee BBoouuwwkkuunnddeeoommddooppeenn ttoottPPaauuppeerrkkuunnddee..

FFrreedd SStteeuutteell

Opinie TU/e Vox Academici

WWaaaarr mmooeett ddee TTUU//ee iinn 22002200 ssttaaaann iinn ddee rreeggiioo,, nnaattiioonnaaaall eenn iinntteerrnnaattiioonnaaaall??WWeekkeelliijjkkss ggeeeefftt iieemmaanndd vvaann bbiinnnneenn ooff bbuuiitteenn ddee uunniivveerrssiitteeiitt oopp ddeezzee vvrraaaaggzziijjnn ooff hhaaaarr vviissiiee..

Effe zeuren

De TU/e in 2020

Nieuws /5Cursor 18 maart 2010

Meer perspectief

Kom naar de Masterdag op zaterdag 27 maart. Informatie en aanmelden: www.vu.nl/masterdag

Meet the Masters!

In memoriam Peter MousGGeehheeeell oonnvveerrwwaacchhtt iiss mmaaaannddaagg 88 mmaaaarrtt 22001100 PPeetteerr MMoouuss oopp 5577 --jjaarriiggee lleeeeffttiijjdd oovveerrlleeddeenn.. PPeetteerr wwaass rruuiimm ttiieenn jjaaaarr wweerrkkzzaaaamm aallss bbeevveeiilliiggeerr bbiijj ddee DDiieennsstt IInntteerrnneeZZaakkeenn..PPeetteerr iiss ppeerr 11 jjuullii 11999999 bbiijj ddee TTUU//eeggeessttaarrtt eenn hheeeefftt hhiieerr aallttiijjdd iinn ddee bbeevveeiilliiggiinngg ggeewweerrkktt.. WWee hheebbbbeennhheemm lleerreenn kkeennnneenn aallss eeeenn ddooeenneerr iinn zziijjnn wweerrkkzzaaaammhheeddeenn,, eeeennvvoooorrbbeeeelldd vvoooorr hheett ccrreeddoo:: aaccttiieeffbbllaauuww oopp ssttrraaaatt.. VVoooorr ddee jjoonnggee ccoolllleeggaa’’ss wwaass hheett wweennnneenn oomm ooppssuurrvveeiillllaannccee ttee ggaaaann mmeett iieemmaannddmmeett lleevveennsseerrvvaarriinngg,, mmaaaarr hhiijj wwoonn ssnneell hheett vveerrttrroouuwweenn vvaann aallllee bbeevveeiillii--ggeerrss.. PPeetteerr hhooeeffddee nniieett zzeellff iinn ddee sscchhiijjnnwweerrppeerrss ttee ssttaaaann,, hhiijj nnaamm lliieevveerrmmeett zziijjnn ccoolllleeggaa’’ss ddee ccoommpplliimmeenntteenn iinn oonnttvvaannggsstt.. HHiijj hhaadd eeeenn uuiittggeesspprrookkeennmmeenniinngg,, mmaaaarr wwaass aallttiijjdd eeeerrlliijjkk eenn oopprreecchhtt.. MMeett hheemm kkoonn jjee aallttiijjdd eeeennddiieennsstt rruuiilleenn,, oommddaatt hhiijj wwiisstt ddaatt ddiitt bbeellaannggrriijjkk wwaass vvoooorr zziijjnn ccoolllleeggaa’’ss..

IInn zziijjnn vvrriijjee ttiijjdd kkoonn hhiijj ggeenniieetteenn vvaann hheett lleevveenn,, hhiijj wwaass eeeenn eecchhttee bboouurr--ggoonnddiiëërr.. DDee mmaaaannddaagg wwaass zziijjnn vvaassttee ssnniippppeerrddaagg;; ddaaaarrnnaaaasstt hhiieelldd hhiijj vvaann vvaakkaannttiieess.. HHiijj kkoonn hhiieerr uurreenn oovveerr pprraatteenn eenn vvaann nnaaggeenniieetteenn;; hheettlliieeffsstt ppllaannddee hhiijj nnaa tthhuuiisskkoommsstt wweeeerr eeeenn nniieeuuwwee rreeiiss.. DDaaaarrtteeggeennoovveerrhhaadd PPeetteerr ggeeeenn ggeemmaakkkkeelliijjkk lleevveenn eenn mmooeesstt hhiijj eeeenn aaaannttaall pprroobblleemmeenn oovveerrwwiinnnneenn.. HHiijj wwaass eeeenn bbiinnnneennvveetttteerr eenn kkoonn ggeebbeeuurrtteenniisssseenn mmooeeiilliijjkklloossllaatteenn..

WWee zzuulllleenn PPeetteerr hheerriinnnneerreenn aallss iieemmaanndd mmeett hhaarrtt vvoooorr ddee zzaaaakk eenn eeeenn eenntthhoouussiiaassttee,, bbeettrrookkkkeenn ccoolllleeggaa.. WWee wweennsseenn zziijjnn ffaammiilliiee eenn vvrriieennddeenn vveeeell kkrraacchhtt eenn sstteerrkkttee ttooee bbiijj hheett vveerrwweerrkkeenn vvaann ddiitt vveerrlliieess..

NNaammeennss ddee DDiieennsstt IInntteerrnnee ZZaakkeenn,, MMaarrttiinn BBooeerrss,, ddiirreecctteeuurr..

(Advertenties)

Spelende peuters onder de loep

PPaarrmmaannttiigg ppoosstteeeerrtt ppeeuutteerr LLaavviinniiaa zziicchh vvoooorr ddeeddrraaaaiieennddee ccaammeerraa,, eeeenn hhaaaarrllookk uuiitt hheett ggeezziicchhttssttrriijjkkeenndd.. DDaatt ddee ssttuuddeenntt IInndduussttrriieeeell OOnnttwweerrppeennáácchhtteerr ddee ccaammeerraa oonnddeerrzzooeekk ddooeett,, eenn nniieett uuiitt iiss oopp hheettsscchhiieetteenn vvaann mmooooiiee ppllaaaattjjeess,, oonnttggaaaatt ddee ppeeuutteerr ttoottaaaall..GGrrooeeppssggeennoooottjjeess SSuuuuss eenn MMeeiikkee ggaaaann oopp ddee aacchhtteerr--ggrroonndd ssttiillzzwwiijjggeenndd hhuunn ggaanngg,, hheett ffiillmmeennddee eenn ddrruukksscchhrriijjvveennddee ggeezzeellsscchhaapp aaaann ddee kkaanntt iinnttuusssseenn ggooeedd iinnddee ssmmiieezzeenn hhoouuddeenndd.. ““DDiitt iiss eecchhtt ddee ssttiillssttee ssppeeeell--sseessssiiee ooooiitt””,, fflluuiisstteerrtt jjuuff AAnnggeellaa vvaann hheett oopp ddee TTUU//ee--ccaammppuuss ggeevveessttiiggddee kkiinnddeerrddaaggvveerrbblliijjff ddee TTUUiimmeellaaaarr..HHooee ssppeelleenn kkiinnddeerreenn,, hhooee rreeaaggeerreenn zzee oopp eellkkaaaarr,,nneemmeenn zzee eellkkaaaarrss ggeeddrraagg oovveerr eenn wweellkkee rrooll ssppeelleennssppeeeellaattttrriibbuutteenn ddaaaarriinn?? OOpp ddiiee vvrraaggeenn hhooppeenn vviijjff ssttuu--ddeenntteenn IInndduussttrriieeeell OOnnttwweerrppeenn vvaann ddee TTUU DDeellfftt ddee aanntt--wwoooorrddeenn ttee vviinnddeenn.. DDee vviijjff,, aalllleenn aaffggeessttuuddeeeerrddbbaacchheelloorr aaaann ddee TTUU//ee--ffaaccuulltteeiitt IInndduussttrriiaall DDeessiiggnn,, oobbsseerrvveeeerrddeenn ddeezzee wweeeekk ttwweeee oocchhtteennddeenn ssppeelleennddeeppeeuutteerrss bbiijj ddee TTUUiimmeellaaaarr..MMeett iinnsstteemmmmiinngg vvaann ddee oouuddeerrss eenn vveerrzzoorrggeerrss mmaakkeenn

ddee ssttuuddeenntteenn vviiddeeoo--ooppnnaammeess eenn aaaanntteekkeenniinnggeenn,, oommhheett ggeeddrraagg vvaann ddee kkiinnddeerreenn aacchhtteerraaff nnaauuwwggeezzeett tteekkuunnnneenn aannaallyysseerreenn.. MMeett hheett oonnddeerrzzooeekk hhooppeenn zzee ppaattrroonneenn iinn hheett ssppeeeellggeeddrraagg ttee oonnttddeekkkkeenn,, lleeggtt mmaasstteerrssttuuddeennttee LLiissaa oopp ’’tt HHooff uuiitt.. ““SSppeecciiffiieekk vvoooorrkkiinnddeerreenn vvaann ttwweeee,, ddrriiee jjaaaarr iiss iimmiittaattiieeggeeddrraagg.. WWeeggaaaann oonnddeerr mmeeeerr kkiijjkkeenn hhooee ddaatt ttoott uuiittddrruukkkkiinngg kkoommtt,,hhooee kkiinnddeerreenn oopp eellkkaaaarr eenn oopp ssppeeeellggooeedd rreeaaggeerreenn eenniinn hhooeevveerrrree hheett ssppeeeellggooeedd zziicchh vvoooorr ddiitt ggeeddrraagg lleeeenntt..”” HHaaaarr eeiiggeenn zzoooonnttjjee MMaaiikkeell eenn vvrriieennddjjee MMiicckk ssppeelleenn‘‘vvoollggeennss hheett bbooeekkjjee’’.. ZZee ttrreekkkkeenn ccoonnttiinnuu mmeett eellkkaaaarr oopp eenn hhoouuddeenn eellkkaaaarr sscchheerrpp iinn ddee ggaatteenn,, kkooppiiëërreennddwwaatt ddee aannddeerr ddooeett.. AAuuttoo oopp,, aauuttoo aaff,, bbaalllleennbbaakk iinn,, bbaalllleennbbaakk uuiitt -- eenn ddaatt iinn eeeenn mmoooorrddeenndd tteemmppoo.. EEéénn vvaann ddee DDeellffttssee ssttuuddeenntteenn wwoorrddtt wweeggggeessttuuuurrdd aallss hhiijjzziicchh eevveenn oopp ddee bbllaauuwwee mmaatt wwaaaaggtt:: ““NNéééé,, ddiitt iiss ddeemmóóddddeerr!!””.. DDee DDeellffttssee ssttuuddeenntteenn,, aalllleenn oovveerriiggeennss ooookknnoogg iinnggeesscchhrreevveenn aaaann ddee EEiinnddhhoovveennssee IIDD--ffaaccuulltteeiitt,,hhooppeenn hhuunn bbeevviinnddiinnggeenn ttee vveerrttaalleenn iinn ttwweeee ooff ddrriiee ccoonncceepptteenn vvoooorr nniieeuuwwee ssppeeeellmmooggeelliijjkkhheeddeenn..

TU/e-team dingt mee naar Academische JaarprijsHet team van de capaciteits-groep Verbrandingstechno-logie van Werktuigbouwkundemag meedingen naar deAcademische Jaarprijs 2010.Dat heeft de jury maandag 15maart aan teamcaptain MSc.Cemil Bekdemir laten weten.

De TU/e-ploeg deed mee aan devoorinschrijving, de zogeheten‘Call for Proposals’. Het betrofeen korte introductie van hetteam, het onderzoek dat wordtverricht en een samenvatting vanpublicaties.Het team bestaat uit vijf pro-movendi, drie masterstudenten,twee onderzoekers en een uni-

versitair docent van de capaci-teitsgroep. Een delegatie van deploeg zal de komende wekentwee gastcolleges communicatievolgen. Vervolgens moeten deEindhovenaren een communica-tieproject indienen waarmee zehun eigen toponderzoek aan deman willen brengen. Op 10 mei beoordeelt de jury alleinzendingen op communicatie-waarde, originaliteit en uitvoer-baarheid. Daarna gaan achtploegen door naar de finale diehalf oktober plaatsvindt. Dewinnaar mag de AcademischeJaarprijs -een geldbedrag vanmaximaal honderdduizend euro-besteden aan het zelfbedachte

communicatieproject.Bekdemir: “Het betekent voorons extra inzet, maar we doenhier graag aan mee. We vindenhet belangrijk om ons werk tepresenteren. Het brede publiekweet vrijwel niets over het moto-renonderzoek hier in Eindhoven.Het komt ook weinig aan bod inde media.”De capaciteitsgroep probeert dehuidige verbrandingsmotorenschoner en efficiënter te maken.Tevens wordt gekeken naar hetgebruik van duurzame en schonebrandstoffen voor gedeeltelijkevervanging van de fossiele brand-stoffen. (FvO)/.

Premie voor vrouwelijke ‘bijna-winnaars’Er komt meer geld beschikbaar om vrouwen te bevorderen tot uni-versitair hoofddocent of hoogleraar. Ook verruimt onderzoeksfinan-cier NWO de criteria, zodat meer vrouwen in aanmerking komen.Om vrouwen in de wetenschap een duwtje in de rug te geven, is in2005 de Aspasia-premie ingevoerd: universiteiten kunnen honderd-duizend euro cadeau krijgen, maar dan moeten ze een vrouwelijkeNWO-laureaat tot professor of hoofddocent benoemen. Als vrouweneen onderzoeksbeurs uit het talentenprogramma binnenslepen, zijnze geschikt om te stijgen op de carrièreladder, meent NWO. Voor vrouwelijke wetenschappers die buiten hun eigen schuld achterhet net vissen, breidt NWO nu het Aspasia-programma uit. (HOP)

Bestuurders 3TU’s snel om tafelvoor ‘kwestie-Kuipers’De voorzitters en rectoren van dedrie technische universiteitenhebben gisteravond, 17 maart, inUtrecht overleg gevoerd over deonenigheid die ontstaan is tussende TU/e en de UniversiteitTwente (UT). Aanleidinghiervoor is de overstap van deTwentse hoogleraar HansKuipers en drie van zijn mede-werkers naar Eindhoven.Collegevoorzitter AmandusLundqvist betitelde de kwestiemaandag 15 maart in de universi-

teitsraadsvergadering als ‘watrumoer op de lijn’. Het Collegevan Bestuur en de U-raad van deUT zijn van mening dat de ‘codeof conduct’ is geschonden.Daarin staat dat federatieledenniet actief onder elkaars topfunc-tionarissen mogen wervenzonder vooraf onderling overleg.Vanuit de wetenschappelijke stafvan de UT waren overigens ookmildere reacties te horen. In hetUT Nieuws van 11 maart zeiGerard van der Steenhoven,

decaan van de faculteitTechnische Natuurwetenschap-pen (TNW), dat het normaal isdat onderzoekers na een aantaljaren een nieuw domein zoeken.“Het is natuurlijk wel bijzonderdat er in één keer zoveel mensenmet Kuipers meegaan, maaruniek is dat ook weer niet. Denkmaar aan Ad Lagendijk die in2001 met zijn groep uitAmsterdam hierheen kwam”,aldus Van der Steenhoven.(HK)/.

Foto: Bart van Overbeeke

18 maart 2010 Cursor6/ Onderzoek

Hoog bezoek voor ‘OOTI 2009’, de ont-werpersopleiding Technische Informatica,op een vrijdagochtend begin maart. Carelvan der Poel, directeur Research &Development van elektronische micro-scopenfabrikant FEI, komt langs voor eenbliksembezoek. Er is kort tijd ingeruimdvoor een presentatie van het project‘Turtle Vision Simulator’, in handen vande aanstormende softwareontwerpersvan het Stan Ackermans Institute van de 3TU. De enthousiaste club bestaat uitelf nationaliteiten en heeft zich dertigwerkdagen en een aantal weekeindengebogen over de verbetering van een simulatieprogramma voor de voetbal-robots van Tech United van de TU/e. Van der Poel luistert aandachtig en steltkritische vragen. Als de slideshow teneinde is, vertrekt het gezelschap. VierOOTI-trainees blijven achter en vertellenover hun project: Yogesh Khambia,Marco Verstege, Catharina Ibrahim enErnest Lobo.De voorgaande lichting OOTI’s heeft al een simulatieprogramma voor TechUnited ontwikkeld. Daar wordt nu opvoortgeborduurd, zo stelt het viertal.Doel is om de robots van het spreekwoor-delijke knollenveld naar een prachtigegrasmat te dirigeren, waar ze naar

hartenlust kunnen trainen onder allerleicondities.Het bestaande simulatieprogramma van Tech United gebruikt het visie- en objectdetectie gedeelte van de robots niet.Dankzij aanpassingen van OOTI 2009beschikt de simulator nu over een realistisch driedimensionaal modelwaarmee ook de visie kan worden getest.Een opdracht die wel is besteed aan deenthousiaste ontwerpersgroep.“Natuurlijk, het is hard werken. Somsgaan we ook in het weekeinde door. De klus moet nu eenmaal binnen zevenweken klaar zijn”, zegt Ernest Lobo.Volgens hem was de grootste hobbel niet

zozeer het ontwikkelen van een nieuwconcept, maar eerder het analyseren vanhet bestaande simulatieprogramma. Eenaantal OOTI’s is intensief met de ont-leding bezig geweest, terwijl de rest vande groep alvast aan de slag ging met hetontwikkelen van nieuwe programma’s.“De vraag van Tech United was leidend in ons onderzoek”, geeft Marco Verstegeaan. “De opdracht luidde: ontwikkel eenbetrouwbare en uiterst reële uitbreidingvoor het simulatieprogramma waardoorwe zonder inzet van de voetbalrobots ookde beeldverwerkingsoftware kunnentesten.”De bestaande simulator beschikt over

de posities van alle robots en de bal. De ‘Turtle Vision Simulator’ creëert metbehulp van deze posities een driedimen-sionale wereld. Hiervan worden vooriedere robot plaatjes gemaakt die overeenkomen met de beelden die eenechte robot via een camera binnenkrijgt. De plaatjes worden gebruikt om de robot te lokaliseren op het veld, de positie van tegenstanders te berekenen en-uiteraard- om te bepalen waar de bal is.Op verzoek van Tech United ging deOOTI-lichting 2009 aan de slag met het3D-modelleerprogramma ‘Blender’ datonder andere driedimensionale beeldenverwerkt en toont. Gaande de rit ontdekte

Blinde robotvoetballers worden Oefening baart kunst.

Een tegeltjeswijsheid van

jewelste voor sportclubs.

Maar ook voor de voetbal-

robots van Tech United in

Eindhoven. Dankzij het

project ‘Turtle Vision

Simulator’ kunnen de

mechanische voetballers

en hun begeleidingsteam

intensiever en realistischer

trainen dan ooit.

Draadloze energieoverdracht is eenuitkomst voor situaties waarin je geenstekkers kunt gebruiken. Maar ookvoor het opladen van mobiele telefoonslijkt het praktisch. Je legt je mobieltjegewoon op je bureau en even later kun jeweer zorgeloos bellen. De Zuid-AfrikaanChristoph Sonntag bouwde zo’n oplaadsysteem en promoveerde hierop afgelopen maandag (15 maart).

Het is een bekende ergernis: je mobieltjeis bijna leeg en je moet op zoek naar deoplader. Uit een enorme kluwen vankabels en stekkers in de meest uiteen-lopende vormen en maten komt pas na een frustrerende zoektocht de juisteoplader tevoorschijn. Dat moet makke-lijker kunnen. Nu kun je natuurlijk eenstandaard invoeren waaraan alle opladersmoeten voldoen, zodat je met een uni-versele adapter al je alle draagbare elek-tronica kunt opladen. Maar zou het nietmooi zijn om helemaal kabelloos door het leven te gaan?Er bestaan al apparaten die je draadlooskunt opladen. De elektrische tanden-borstel is een goed voorbeeld: in eenvochtige omgeving zoals de badkamer wil je niet te veel met stekkers en stop-contacten knoeien, maar je wilt er wel je tandenborstel kunnen opladen. Ookbestaan er al draadloze (of stekkerloze) telefoonopladers. Andere potentiële toe-passingen liggen in de medische sector;

je zou kunnen denken aan het opladenvan pacemakers of andere elektronischeimplantaten waar je niet zo makkelijk met een stekkertje bij kunt. De benodigdeenergie wordt met magneetvelden over-gebracht van de lader naar het apparaat.Deze methode, magnetische inductiegenaamd, wordt ook gebruikt in trans-formators - de apparaten waarmee je elek-trische spanningen kunt omvormen. Het werkt als volgt: door de zogehetenprimaire spoel stuur je een stroom die een magneetveld opwekt. Als je eentweede spoel dicht genoeg in de buurtbrengt, zal dit magneetveld op zijn beurtweer een spanning opwekken in deze secundaire spoel (aangebracht in het apparaat dat je wilt opladen). Het rende-ment van deze energieoverdracht is zeventig á tachtig procent. En dat duszonder dat er sprake is van fysiek contact.Ook aan de TU/e wordt onderzoek gedaanaan deze vorm van draadloze energie-overdracht. De capaciteitsgroep Electro-mechanics and Power Electronics (EPE)van de faculteit Electrical Engineeringwerkt onder meer aan draadloze ‘pick-and-place’-robots voor de elektronica-industrie. Promovendus ChristophSonntag ontwikkelde er de afgelopen vierjaar een systeem om draadloos mobiele telefoons of muziekspelers mee op te laden.De Zuid-Afrikaan, die zowel vanuit EPEals de capaciteitsgroep Electrical EnergySystems (EES) werd begeleid, was wel een

beetje een vreemde eend in de bijt, zegt hijzelf. “EPE heeft vooral veel ervaring methoge vermogens; de pick-and-place robotsgebruiken tot wel tien kilowatt. Mijn doelwas juist een zo klein en goedkoop moge-lijk systeem te maken.” En dat was moge-lijk, aangezien een oplader maar een paarwatt gebruikt.Echt spectaculair kun je de energieover-dracht van Sonntag niet noemen; het gaatom ongeveer acht Watt over een afstandvan minder dan een halve centimeter. Het is dan ook de bedoeling dat je hetmobieltje direct op de oplader legt.Het gemak zit hemvooral in de afwezig-heid van stekkers en het feit dat je deoplader een dunne platte plaat is die jezonder problemen in of op je bureau kwijtkunt. De telefoon wordt voorzien van eendun plaatje met een secundaire spoel met een doorsnede van twee centimeter.Sonntag: “Met deze techniek kun je inprincipe ook grotere afstanden over-bruggen, maar daarvoor moet je groterespoelen gebruiken.” Wil je een redelijkehoeveelheid energie over meerdere metersoverstralen, dan heb je ofwel enormespoelen nodig, of je moet gigantischestromen door de primaire spoel sturen. En dat is uiteraard niet praktisch voor dethuisgebruiker.

Om zoveel mogelijk vermogen op te wekkenop een klein oppervlak, liet Sonntag zes-kantige spoelen vervaardigen op een print-plaatje. “Die zeskantige vorm zorgt vooreen efficiënt gebruik van het oppervlak vande printplaat en bovendien is deze vormideaal als je magnetische strooivelden wiltkunnen uitdoven.”Door een ingenieus stukje elektronica voelthet platform zelf wanneer en waar er eenoplaadbaar apparaat op wordt gelegd.Alleen de drie dichtstbijzijnde spoelen

worden vervolgens -om redenen van energiezuinigheid- ingeschakeld, volgensSonntag een verbete-ring ten opzichte vanbestaande systemen.“Het platform kan

ook het verschil zien tussen een mobieletelefoon en bijvoorbeeld een sleutelbos of een colablikje.” Wel fijn, omdat jeanders het risico loopt dat de oplader jecola spontaan verwarmt als je een blikjeop je bureau zet.Energieoverdracht over grote afstandenkan ongewenst zijn, omdat je mensen niet onnodig wilt blootstellen aan sterkemagnetische velden. Hoewel de schade-lijkheid hiervan nooit afdoende is aan-getoond, kun je maar beter aan de veiligekant blijven. Bovendien kunnen de magneetvelden nabij geplaatste apparatuur storen. Dat is ook de reden

Kabelloos door het leven

Catharina Ibrahim, Yogesh Khambia, Marco Verstege en Ernest Lobo.Foto: Bart van Overbeeke

Opladen? Leg je

mobieltje gewoon

op je bureau

Onderzoek /7Cursor 18 maart 2010

Onderzoek in het kort

Nachtzicht slangen verklaard DDaatt ssllaannggeenn hhuunn pprrooooii kkuunnnneenn ‘‘zziieenn’’ ddoooorr ddee wwaarrmmtteessttrraalliinngg ddiiee hhuunn ppootteennttiiëëllee ssllaacchhtt--ooffffeerrss uuiittzzeennddeenn,, wwaass aall bbeekkeenndd.. AAmmeerriikkaaaannssee oonnddeerrzzooeekkeerrss zziijjnn eerr nnuu aacchhtteerr ggeekkoommeennhhooee hheett mmyysstteerriieeuuzzee oorrggaaaann wweerrkktt ddaatt ddee rreeppttiieelleenn hhuunn nnaacchhttzziicchhtt ggeeeefftt.. DDaatt mmeellddeenn zzee oopp ddee wweebbssiittee vvaann NNaattuurree.. HHeett bblliijjkktt ddaatt ssllaannggeenn ddee iinnffrraarrooooddssttrraalliinngg aallss wwaarrmmtteewwaaaarrnneemmeenn,, eenn nniieett aallss lliicchhtt ((zzooaallss wwiijj ddaatt mmeett nnaacchhttkkiijjkkeerrss ddooeenn)).. ZZeennuuwwcceelllleenn iinn eeeenn hhoollttee iinn ddee kkoopp vvaann ssllaannggeenn bbeevvaatttteenn eeeenn iioonneennkkaannaaaall --eeeenn eeiiwwiitt ddaatt ddoooorr hheett cceellmmeemmbbrraaaann hheeeenn sstteeeekktt eenn ggeellaaddeenn ddeeeellttjjeess vvaann ddee eennee kkaanntt vvaann hheett mmeemmbbrraaaann nnaaaarr ddee aannddeerree ggeelleeiiddtt-- ddaatt ffuunnggeeeerrtt aallss iinnffrraarrooooddddeetteeccttoorr.. DDiitt eeiiwwiitt,, TTRRPPAA11,, kkoommtt ooookk vvoooorr iinn ddee kkooppppeenn vvaann zzooooggddiieerreenn,, wwaaaarr zzee eeeenn rrooll ssppeelleenn bbiijj hheett eerrvvaarreenn vvaann ‘‘hheettee’’ ssmmaakkeenn..DDee iioonneennkkaannaalleenn ggaaaann ooppeennssttaaaann zzooddrraa hheett oommlliiggggeennddee wweeeeffsseell ooppwwaarrmmtt ttoott bboovveenn eeeenn bbeeppaaaallddee tteemmppeerraattuuuurr.. IInn rraatteellssllaannggeenn lliiggtt ddee ggrreennss oopp 2288 ggrraaddeenn;; oonnggeevveeeerr ddee tteemmppeerraattuuuurr ddiiee ssllaannggeenn ‘‘vvooeelleenn’’ vvaann eeeenn mmuuiiss oopp eeeenn mmeetteerr aaffssttaanndd.. ((TTJJ))

Kleinzerigheid zit in de genenGGooeedd nniieeuuwwss vvoooorr mmeennsseenn ddiiee ssnneell oovveerr ppiijjnnttjjeess kkllaaggeenn:: ppiijjnnbbeelleevviinngg zziitt nniieett ((aalllleeeenn))ttuusssseenn ddee oorreenn.. EEeenn ggeenn,, SSCCNN99AA,, bbeeppaaaalltt ggrrootteennddeeeellss hhooee ggeevvooeelliigg jjee bbeenntt vvoooorr ppiijjnn,, zzoo bblliijjkktt uuiitt eeeenn oonnllaannggss iinn hheett wweetteennsscchhaappssttiijjddsscchhrriifftt PPNNAASS ggeeppuubblliicceeeerrdd aarrttiikkeell..OOnnddeerrzzooeekkeerr GGeeooffff WWooooddss vvaann CCaammbbrriiddggee UUnniivveerrssiittyy vvrrooeegg mmeennsseenn mmeett ddee bboottzziieekktteeaarrttrroossee hhooeevveeeell ppiijjnn zzee vvooeellddeenn.. VVeerrvvoollggeennss bbeekkeeeekk hhiijj vvaann eellkkee ppaattiiëënntt hheett bboovveennggee--nnooeemmddee ggeenn.. DDee mmeennsseenn ddiiee vveeeell ppiijjnn lleeddeenn,, bblleekkeenn bbiijjnnaa aalllleemmaaaall eeeenn aaffwwiijjkkiinngg tteehheebbbbeenn aaaann SSCCNN99AA.. WWooooddss kkwwaamm ddiitt ggeenn iinn 22000066 oopp hheett ssppoooorr ddoooorr eeeenn PPaakkiissttaaaannsseejjoonnggeenn ddiiee ggeeeenn ppiijjnn kkoonn vvooeelleenn eenn aallss aattttrraaccttiiee mmeesssseenn iinn zziijjnn aarrmmeenn ssttaakk eenn oovveerrggllooeeiieennddee kkoolleenn lliieepp.. WWooooddss hhoooopptt ddoooorr ddee aaccttiivviitteeiitt vvaann hheett ggeenn ttee bbeeïïnnvvllooeeddeenn ddeeppiijjnnggrreennss nnaaaarr bbeelliieevveenn ttee kkuunnnneenn aaaannppaasssseenn.. ((TTJJ))

EErr iiss eeeenn mmaanniieerr oomm ddee vveeeell ggeebbrruuiikkttee bbuullkkssttooffpprrooppeeeennooxxiiddee ttee mmaakkeenn mmeett wwaatteerr aallss eenniiggbbiijjpprroodduucctt.. DDaatt zzoouu jjaaaarrlliijjkkss mmiilljjooeenneenn ttoonnnneennaaaann bbiijjpprroodduucctteenn sscchheelleenn.. DDee bbeennooddiiggddee cchheemmiisscchhee rreeaaccttiiee iiss eecchhtteerr nnooggaall eexxpplloossiieeff,,tteennzziijj ddeezzee ggeeccoonnttrroolleeeerrdd ppllaaaattssvviinnddtt iinn eeeennmmiiccrroorreeaaccttoorr.. SScchheeiikkuunnddeessttuuddeennttee SStteeffaanniieeKKrriieesscchheerr wweerrkktt aaaann ddee ooppttiimmaalliissaattiiee vvaann hheettrreeaaccttiieepprroocceess.. PPrrooppeeeennooxxiiddee iiss eeeenn zzeeeerr ggeewwiillddee bbuullkkssttooff iinn ddee cchheemmiisscchhee iinndduussttrriiee.. JJaaaarrlliijjkkss wwoorrddtt eerrzzeevveenn mmiilljjooeenn ttoonn vvaann ggeebbrruuiikktt,, oonnddeerr aannddeerreebbiijj ddee pprroodduuccttiiee vvaann pprrooppyylleeeennggllyyccooll.. DDiitt iisseeeenn ggrroonnddssttooff vvoooorr ppoollyyuurreetthhaaaann,, wwaaaarrvvaann aalllleerrlleeii ssoooorrtteenn rruubbbbeerr,, ppllaassttiicc eenn tteexxttiieellwwoorrddeenn ggeemmaaaakktt..BBiijj ddee pprroodduuccttiiee vvaann pprrooppeeeennooxxiiddee oonnttssttaaaannmmoommeenntteeeell vvaaaakk bbiijjpprroodduucctteenn ddiiee ooffwweell mmiilliieeuuoonnvvrriieennddeelliijjkk zziijjnn,, ddaann wweell eeeenn llaaggeemmaarrkkttwwaaaarrddee hheebbbbeenn.. DDoooorr wwaatteerrssttooff,,zzuuuurrssttooff eenn pprrooppeeeenn mmeett eellkkaaaarr ttee llaatteenn rreeaaggeerreenn mmeett bbeehhuullpp vvaann eeeenn kkaattaallyyssaattoorroonnttssttaaaatt ooookk pprrooppeeeennooxxiiddee.. HHeett vvoooorrddeeeell iiss ddaatt ddaaaarrbbiijj vvoooorrnnaammeelliijjkk pprrooppeeeennooxxiiddeeoonnttssttaaaatt,, wwaatteerr eenn wweeiinniigg aannddeerree bbiijjpprroo--dduucctteenn.. AAllss kkaattaallyyssaattoorr kkaann ddee vvaassttee ssttooff ggoouudd--ttiittaanniiuumm--ssiilliiccaa wwoorrddeenn ggeebbrruuiikktt.. WWaatt ttiijjddeennssddee rreeaaccttiiee ggeebbeeuurrtt,, iiss sslleecchhttss ggeeddeeeelltteelliijjkkbbeekkeenndd.. VVoollggeennss ddee lliitteerraattuuuurr iiss hheett ggoouudd vveerraannttwwoooorrddeelliijjkk vvoooorr ddee vvoorrmmiinngg vvaann eeeennaaccttiieevvee ooxxiiddaanntt,, zzooaallss wwaatteerrssttooffppeerrooxxiiddee.. DDiitt aaccttiieevvee ooxxiiddaanntt eenn hheett pprrooppeeeenn zzoouuddeennzziicchh vveerrvvoollggeennss hheecchhtteenn aaaann hheett ttiittaanniiuumm eennssaammeenn hheett ggeewweennssttee pprrooppeeeennooxxiiddee vvoorrmmeenn..HHeellaaaass kkuunnnneenn wwaatteerrssttooff eenn zzuuuurrssttooff eeeenn nnooggaall

eexxpplloossiieevvee ccoommbbiinnaattiiee vvoorrmmeenn.. DDaaaarroomm iiss hheettbboovveennssttaaaannddee aalllleeeenn vveerraannttwwoooorrdd wwaannnneeeerrkklleeiinnee hhooeevveeeellhheeddeenn vvaann ddee uuiittggaannggssssttooffffeenniinn hheelliiuumm wwoorrddeenn ooppggeelloosstt.. DDoooorr ddee rreeaaccttiieevveerrvvoollggeennss ttee llaatteenn ppllaaaattssvviinnddeenn iinn eeeenn mmiiccrroo--rreeaaccttoorr,, eeeenn bbuuiissjjee vvaann 11 mmmm ddoooorrssnneeddee,, iisshheett oonnttppllooffffiinnggsspprroobblleeeemm ttee oommzzeeiilleenn..““HHeett iiss mmooggeelliijjkk oomm uuiitteeiinnddeelliijjkk ttoocchh ggrrootteerreehhooeevveeeellhheeddeenn pprrooppeeeennooxxiiddee ttee pprroodduucceerreennddoooorr vveeeell mmiiccrroorreeaaccttoorreenn nnaaaasstt eellkkaaaarr tteeppllaaaattsseenn””,, lleeggtt SStteeffaanniiee KKrriieesscchheerr uuiitt.. ““EEllkkeerreeaaccttoorr hheeeefftt eeeenn ddoooorrssttrroooomm ((vvoolluummeeddeebbiieett,,rreedd..)) vvaann 33,,33 mmiilllliilliitteerr ppeerr mmiinnuuuutt.. JJaammmmeerrggeennooeegg iiss ddee oommzzeettttiinngg vvaann ddee uuiittggaannggssssttooffffeenniinn pprrooppeeeennooxxiiddee nnoogg eerrgg llaaaagg,, nnaammeelliijjkk zzoo’’nnttwweeee pprroocceenntt..””ZZoo wwoorrddtt hheett mmooeeiilliijjkk oomm mmiilljjooeenneenn ttoonnnneennpprrooppeeeennooxxiiddee ppeerr jjaaaarr ttee pprroodduucceerreenn..KKrriieesscchheerr bbeessttuuddeeeerrtt ddaaaarroomm hheett rreeaaccttiiee--mmeecchhaanniissmmee,, zzooddaatt hheett pprroocceess kkaann wwoorrddeennggeeooppttiimmaalliisseeeerrdd.. ZZee vveerraannddeerrddee tteellkkeennss ddeeccoonncceennttrraattiiee vvaann eeeenn vvaann ddee ddrriiee uuiittggaannggss--ssttooffffeenn iinn hheett hheelliiuumm eenn bbeekkeeeekk wwaatt ddaatt vvoooorr eeffffeecctt hhaadd oopp ddee rreeaaccttiiee.. ““DDaaaarrnnaaaasstt bbeesscchhrriijjvveenn wwee hheett ddee--aaccttiivvaattiieepprroocceess:: aaaannhheett ooppppeerrvvllaakk vvaann ddee kkaattaallyyssaattoorr zzeetttteenn zziicchhnnaa vveerrlloooopp vvaann ttiijjdd oonnggeewweennssttee ddeeeellttjjeessvvaasstt””,, zzeeggtt KKrriieesscchheerr.. ““DDee kkaattaallyyssaattoorr rraaaakkttdduuss vveerrvvuuiilldd eenn wweerrkktt mmiinnddeerr ggooeedd.. DDaatt kkuunn jjee oopplloosssseenn ddoooorr ddee kkaattaallyyssaattoorr nnaa aafflloooopp ttee vveerrwwaarrmmeenn eenn hheelliiuumm mmeett eeeenn bbeeppaaaallddeeccoonncceennttrraattiiee zzuuuurrssttooff llaannggss ddee kkaattaallyyssaattoorr ttee llaatteenn ssttrroommeenn..””

TTeekksstt:: EEnniitthh VVlloooosswwiijjkkFFoottoommoonnttaaggee:: RRiieenn MMeeuullmmaann

de OOTI-ontwerpers dat de voetbal-robots wel konden ‘zien’, maar dat zeniet altijd door hebben op welke positieze in het veld staan. Niet zo handig als je wereldkampioen wilt worden. Datverkeerd interpreteren van de binnen-komende beelden komt door de sym-metrie van het speelveld. Een robot in demiddencirkel ziet een goal, een achter-lijn en zijlijnen. Als de robot zich echter180 graden omdraait, ziet hij eenzelfdebeeld. Maar hij kan daarbij geen onder-scheid maken tussen het doel van de tegenstander en het eigen doel. Een terugspeelbal kandus gemakkelijkontaarden in eenschot op goal.Door een blikveldte ontwikkelenvan 360 graden endriedimensionalebeeldverwerkingtoe te passen, gaathet ‘spelinzicht’van de robots metsprongen vooruit.Ze zien beter huneigen positie, maar ook die van anderespelers. Voor het aanleveren van de 360-graden-beelden, werd aanvankelijk eenbolvormige spiegel gekozen die rechtboven de robotcamera werd geplaatst.Maar die gaf niet de optimale zichthoek,zodat hij is vervangen door een conischespiegel met een betere focus op hetspeelveld.Door de uitbreiding van OOTI kunnende robots nu niet alleen zien wat ze doenin de simulator, maar is het voortaan ook mogelijk om te trainen onder alle‘weersomstandigheden’. Ibrahim: “We hebben in ons simulatie-programma ook de mogelijkheid opge-nomen om te testen op ‘disturbance’.Ieder speelveld en elke sporthal is weeranders. Het licht, de kleuren, kortom dehele omgeving kan van invloed zijn ophet gedrag van de robots.”De voordelen zijn duidelijk. Tijdens de

huidige oefensessies kunnen de mecha-nische voetballers behoorlijk op elkaarknallen of in het rond stuiteren. De kansop een ‘blessure’ is niet denkbeeldig.Bovendien zijn trainingen telkens vankorte duur omdat de batterijen van derobots het ongeveer drie kwartier vol-houden. Om die weer op te laden en detesten te hervatten, duurt langer dan hetgebruikelijke kopje thee in de pauze.Dankzij het zeer realistische simulatie-programma kan het begeleidingsteamvan Tech United voortaan eindeloosoefenen zonder robots. De tijdsbespa-

ring, veilig-heid en han-digheid diedat oplevert,zal zich terugbetalenin het veld. De ‘midsize’voetbal-robots vanTech Unitedhebben afgelopenjaren een

behoorlijke reputatie opgebouwd tijdensEuropese en mondiale kampioenschappen.Ondanks hoge eindklasseringen laten de robots toch nog steekjes vallen. Methet nieuwe simulatieprogramma kan het finetunen beginnen. “Om zo dicht mogelijk bij de opdracht te blijven, overleggen Tech United en OOTI tijdenshet project iedere week. Bovendien kan Tech United online inchecken bijonze groep. Zo vullen we de missende componenten aan. Dat vergt veel onderzoek en leidt tot levendige discussies”, meent Khambia.“We hebben vooral bestaande tools gebruikt en slechts enkele nieuwesimpele algoritmes gebruikt. Het wasvooral een kwestie van combineren”,zegt Ibrahim. “De robots in de simulatorhadden voeten, én hebben voortaan ook ogen.” “Nu nog de hersens”, lacht Lobo. (FvO)/.

Maradona’s

Dankzij het zeer

realistische simulatie-

programma kan Tech

United voortaan

eindeloos oefenen

zonder robots

dat Sonntag in zijn draad-loze oplader, vooral bijwijze van proef, eensysteem heeft ingebouwddat de zogeheten magne-tische strooivelden -dieniet bijdragen aan deenergieoverdracht, maarzich wel door de ruimteverspreiden- zo veel mogelijk tegengaat. Sonntags platform maaktdaarbij gebruik van hetfeit dat magnetischevelden, net als water- engeluidsgolven, elkaarkunnen uitdoven. Dezezogeheten destructieveinterferentie optimali-seerde hij door de drieactieve spoelen onafhan-kelijk van elkaar aan testuren. “Dat is echt nieuwen blijkt te werken, maarje kunt beter speciale materialen gebruiken om de magneetvelden af te schermen”, zegt deZuid-Afrikaan eerlijk.“Dat is effectiever. Alleenals dat niet mogelijk is, zouik voor deze oplossingkiezen.” (TJ)/. Dr. Christoph Sonntag met zijn systeem voor ‘t opladen van mobieltjes of

MP3-spelers. Foto: Bart Overbeeke

De hoogleraar techniekgeschiedenis kijkteerst achterom alvorens hij beargumenteertwaarom een technische universiteit geenplek is waar innovatie plaatsvindt.De TU/e, toen nog een technische hoge-school, wordt in 1956 opgericht met alsdoel: bijdragen aan de industrialisatie vaneen regio met bedrijven als Philips, DAFen DSM. Deze bijdrage wordt geleverd in de vorm van de ingenieurs die in de industrie gaan werken. De TU/e is in diedagen een onderwijsuniversiteit. Het onderzoek is er kleinschalig en gecon-centreerd rond een leerstoel. Het is eenveredeld practicum; een training voor studenten om onderzoeksvaardighedenaan te leren.Er wordt aan de instelling dus geen fundamenteel onderzoek gedaan. “Geenkennis omwille van kennis. Dat is hiernooit geweest, ook nu niet”, stelt Lintsen.“Het onderzoek heeft direct vanaf hetbegin een relevantie in zich; een contextvan een maatschappelijk of economischvraagstuk. Wat niet wegneemt dat devraag naar verschijnselen achter hetprobleem hier ook wordt gesteld: de knowwhy-vraag. Wetenschappers worden ookmeestal niet gedreven door utilisatie,maar door nieuwsgierigheid. Daaromzullen sommige hoogleraren aan de TU/e toch zeggen dat ze fundamenteel onderzoek doen.”Kleinschalig onderzoek aan deuniversiteit dus,en de researchgebeurt bij de bedrijven.Tijdens de econo-mische crisis in de jaren zeventig en tachtig wordt door de moederbedrijven voor het eerst aanresearchafdelingen -zoals NatLab en ShellResearch- gevraagd: wat leveren jullie nueigenlijk op? Het nut van de ontwikke-lingslaboratoria is duidelijk: daar wordenproducten ontwikkeld en productiepro-cessen verbeterd. Maar de fase ervoor, de research, waar zoveel geld naartoe gaat,wordt steeds meer in twijfel getrokken.Vanaf die tijd is het in de industrie een geworstel met de vragen van nut ennoodzaak van research, weet Lintsen:“Men kon het rendement van researchgewoon niet aantonen”. Het gevolg is dathet NatLab inkrimpt, Shell Lab wordt opgeheven en KPN research gaat overnaar TNO. Kortom, bedrijven stotendelen van hun research af. En in dat gatspringen de universiteiten: researchwordt de verantwoordelijkheid van hoogleraren.De research aan universiteiten vindt steeds meer plaats in grote projecten.Hoogleraren trekken op allerlei manieren

geld aan. Ze maken beleidsplannen,schrijven subsidieaanvragen, doen meeaan competities bij NWO en STW. Ook is ersteeds meer contractresearch. Wie betaalt,bepaalt. En de betaler stelt vaak en steedsmeer de vraag van valorisatie: wat is demaatschappelijke relevantie? Waartoedient het onderzoek? Waar vindt het onderzoek in de toekomst een toepassing?De vraag naar wat de research oplevert,zou onherroepelijk gesteld gaan wordenaan de universiteiten, net zoals indertijdaan de industrie, zegt Lintsen. Wanneerde samenleving zoveel geld steekt in onderzoek, wil men weten wat het oplevert voor industriële vernieuwing, de samenleving en de economie. “En ook de universiteiten hebben moeite een overtuigend antwoord te geven”, steltLintsen vast. Er wordt inmiddels serieuswerk gemaakt van een protocol waarmeeonderzoeksgroepen hun bijdrage aan de samenleving kunnen laten zien. Wantdat er een bijdrage is, staat vast. Maar watde effecten zijn van universitaire research- men weet het gewoonweg niet.

Ook de Nederlandse Organisatie voorWetenschappelijk Onderzoek (NWO)stelt tegenwoordig de vraag naar valori-satie bij het subsidiëren van onderzoek.

De verstrekker van subsidies voor onderzoek vraagtsinds 2009 omaan te geven inwelke richting het onderzoek op termijn een toepassing zoukunnen vinden.“Het is geen grotestap en het is niet

nieuw”, zegt NWO-voorzitter prof.dr. JosEngelen. “Het is om wetenschappers dienog niet over valorisatie hebben nage-dacht te stimuleren om dat wel te doen -een prikkel om de blik naar buiten terichten.” De onderzoeksresultaten en detoepasbaarheid ervan, zijn niet altijd -ofmeestal niet- met grote nauwkeurigheidte voorspellen. “Dat het onderzoek naarfundamentele deeltjes heeft geleid tot de ontwikkeling van het World Wide Web,dat had niemand voorzien.”NWO stimuleert onderzoekers hun kenniste koppelen aan een maatschappelijkevraag. “En het is zeker niet zo dat wanneeriemand geen zeer weidse valorisatie-horizon kan schetsen, wij geen subsidiegeven. Als het onderzoek door de peergroepals excellent wordt beoordeeld, dan staan wij vooraan om het te financieren.”Waarom stelt NWO deze vraag aan onder-zoekers? “Het is een maatschappelijketrend”, zegt Engelen. “Ik zie dat in onzeglobaliserende wereld het belang van onderzoek om leefbaarheid en economische

welvaart te garanderen groter wordt.Vervolgens vraagt de politiek aan de wetenschap: maak onze wereld nog beter.Dus krijgen wetenschappers vragen overenergie, klimaat en maatschappelijkeonrust. En de wetenschappers gaan dievragen niet uit de weg. Ze zullen alleengeen valse verwachtingen wekken door te zeggen: als je vandaag mijn onderzoekfinanciert, heb je morgen het antwoord.Zo werkt wetenschap niet. En dat is somswat lastig uit te leggen.”“Het is geen last dat de overheid met determ innovatie een beroep doet op de wetenschap”, zegt Engelen. “Er spreektuit dat de overheid een groot belang hechtaan onderzoek. We krijgen steeds meervragen naar kennis vanuit de ministeries,die het onderzoek vervolgens gebruikenom beleid mee te maken. Als men maarbegrijpt dat onderzoekers niet allemaaldezelfde kant op moeten duiken en alsmen maar weet dat sommige vragen zomoeilijk zijn dat er morgen nog geenantwoord op is.”

Met de vraag naar maatschappelijke oplossingen wordt van de universiteitenin feite gevraagd dat ze gaan innoveren, is de overtuiging van Harry Lintsen. En volgens de hoogleraar is deze vraageen brug te ver: het onderzoek van deTU/e draagt nu eenmaal niet direct bij aannieuwe producten en nieuwe productie-processen. “Buiten het Innovation Lab

vinden hier geen innovaties plaats.”De bottomline, volgens de professor, isdat innovatie een wezenlijk ander procesis dan het maken van kennis. Aan eenuniversiteit wordt gedaan aan kennisont-wikkeling. Men maakt hier proefschriften,papers en artikelen. Innovatie is een andersoortige activiteit die altijd plaats-vindt in een context van bedrijven of over-heid, in relatie tot een markt. De innova-tieslag wordt in een bedrijf gemaakt meteen groep specialisten: iemand van demarketingafdeling, van productie, vaneen ontwikkelingslab, van de raad vanbestuur, van personeelszaken, en natuur-lijk technici.Er zijn tal van factoren die bepalend zijnvoor innovatie: concurrentie, wat kost deontwikkeling van het product, voorkeurenvan de consument, verhouding tussenklant, organisatie en technologie. Het iseen complex spel voor een specifiekemarkt, bedrijf of consument. Kennis ismaar een onderdeeltje van het innovatie-proces. “En het belangrijkste probleem is bijna nooit de kennis - daar komt menwel aan. Problemen doen zich voor instrategie en met concurrenten”, zegtLintsen.

Toch staat er bij de ingang van de TU/e-campus een roze bord met de tekst ‘Landof the Innovator’. Volgens het Communi-catie Expertise Centrum van de TU/e, debedenker van deze campagne, vindt er

18 maart 2010 Cursor8/ Achtergrond

Vertrekkend hoogleraar

“TU/e bedrijft hoogstaand Er wordt vandaag de dag vrijwel geen onderzoeksubsidie

meer verstrekt waarbij niet de vraag wordt gesteld:

wat levert dit de samenleving op? Subsidiënten als NWO,

STW, de Europese Unie en het ministerie van Economische

Zaken willen investeren in research aan universiteiten,

maar dan graag tevens een nijpend maatschappelijk

probleem op het gebied van energie, milieu of gezondheid

oplossen. Maar die belofte kan een universiteit helemaal

niet doen, stelt prof.dr.ir. Harry Lintsen, die 9 april met

emeritaat gaat. Er worden namelijk geen problemen

opgelost aan de TU/e. Een universiteit bedrijft hoogstaand

onderzoek - geen innovatie.

“Als men maar weet

dat sommige vragen

zo moeilijk zijn dat

er morgen nog geen

antwoord op is”

“We profileren niet primair de innovatiesdie hier worden ontwikkeld, maar juist demensen die de innovaties mogelijk maken,de Innovators. Dat is de basis van onzebranding”, zegt Rosmalen. “En de TU/e is de plek waar de Innovators werken enworden opgeleid. Misschien moeten wenog beter ons best doen het verhaal achterThe Innovator intern te communiceren”,concludeert Rosmalen. “Het doel vanonze brandingcampagne is de zichtbaar-heid van de universiteit te vergroten. Wedoen dat door te laten zien waarin deTU/e zich onderscheidt van andere universiteiten. De TU/e is een onder-zoeksgedreven, ontwerpgerichte techno-logie universiteit, met veel ambities.Wanneer je beter kijkt, zie je dat dit begintmet mensen. De TU/e is een broedplaatswaar mensen bezig zijn met technologie.Dat doen ze met eenzelfde passie: ze zijnmet hetzelfde bezig, ze stellen zich dezelf-de vragen, ze zijn nieuwsgierig. Dezemensen willen iets nieuws maken, ietsbeters, en heel vaakvloeit dit voort uiteen grote maat-schappelijke betrokkenheid. Dienieuwsgierigheid,ambitie, onderne-merschap en vernieuwings-drang is genoemd:The Innovator.” De TU/e is de plek waar deze Innovatorssamenkomen, zegt Rosmalen. “Wijstellen hen in staat het beste uit zichzelfnaar boven te halen. Door ze het beste onderwijs te bieden in een optimale omgeving. En dus is de TU/e het land van de Innovators, is de redenering.”We moeten oppassen dat het geen semantische discussie wordt, want innovatie is een breed begrip, zegtRosmalen. “Natuurlijk zijn er discussiesover de campagne; de TU/e is een intelli-gente omgeving. We gaan discussies ook

niet uit de weg, want ons verhaal staat als een huis en we leggen het graag uit.”Terug naar Lintsen, de hoogleraarGeschiedenis van de Techniek die na eenwerkzaam leven aan de TU/e 9 april zijnafscheidsrede houdt. Hij weet wel waar de vraag naar maatschappelijk nut eninnovatie vandaan komt. Er wordt door partijen als het ministerie vanEconomische Zaken en de EU een zeersterke relatie vermoed tussen research en economische groei. “Het is evident dattechnologie en innovatie een rol spelen bij economische groei. Maar het is ookmeteen duidelijk dat het niet de enigefactoren zijn. Voor Nederland zijn anderezaken ook belangrijk: het loonniveau, de ontwikkeling van de wereldhandel, de investering van pensioenfondsen enbanken in machines. Technologie is hierineen factor - niet meer en niet minder. Er lijkt een correlatie tussen research enwelvaart, maar hoe die precies in elkaar zit,we weten het gewoon niet.”

Wanneer je ver-volgens wilt wetenwat research vande technische universiteiten bijdraagt aan economischegroei, heb je eennog moeilijkervraag te pakken,

stelt Lintsen. “De TU/e levert een bijdrageaan de algemene publieke kennisvoorraad.Laten we een schatting maken: de Neder-landse universiteiten samen leveren 1 procent van de wereld kennisvoorraad.Wanneer een bedrijf kennis nodig heeft,kijkt het in deze algemene poel. Daarvinden ze een nieuwe katalysator, eennieuwe zonnecel, et cetera. Wat is vervolgens de kans dat ze kennisvan de TU/e te pakken hebben? Niet tezeggen. Dus, in hoeverre draagt de TU/ebij aan innovatie? Niemand die het weet.”(CvdG)/.

Achtergrond /9Cursor 18 maart 2010

prof.dr.ir. Harry Lintsen

onderzoek - geen innovatie”

“In hoeverre draagt

de TU/e bij aan

innovatie? Niemand

die het weet”

PPrrooff..ddrr..iirr.. HHaarrrryy LLiinnttsseenn ((11994499)) nneeeemmtt oopp vvrriijjddaagg 99 aapprriillaaffsscchheeiidd vvaann ddee TTUU//ee oomm mmeett eemmeerriittaaaatt ttee ggaaaann.. HHiijj iissddaann vveeeerrttiigg jjaaaarr vveerrbboonnddeenn ggeewweeeesstt aaaann ddee TTUU//ee.. SSiinnddss11999900 wwaass hhiijj hhoooogglleerraaaarr GGeesscchhiieeddeenniiss vvaann ddee TTeecchhnniieekk.. HHeett aaffsscchheeiiddssccoolllleeggee vvaann LLiinnttsseenn ddrraaaaggtt ddee nnaaaamm‘‘WWaaaarrttooee eeeenn tteecchhnniisscchhee uunniivveerrssiitteeiitt??’’ eenn wwoorrddtt 99 aapprriilluuiittggeesspprrookkeenn vvaannaaff 1166..0000 uuuurr iinn ddee BBllaauuwwee ZZaaaall vvaann hheettAAuuddiittoorriiuumm.. VVoooorraaffggaaaanndd aaaann hheett aaffsscchheeiiddssccoolllleeggeewwoorrddtt eeeenn ssyymmppoossiiuumm ggeehhoouuddeenn mmeett aallss tthheemmaa‘‘IInnggeenniieeuurr vvaann bbeerrooeepp’’..

DDiitt hheeeefftt ppllaaaattss iinn ddee BBllaauuwwee ZZaaaall vvaannaaff 1122..3300 uuuurr..SSpprreekkeerrss zziijjnn oonnddeerr aannddeerreenn pprrooff..ddrr.. JJoohhaann SScchhoott ((hhoooogglleerraaaarr GGeesscchhiieeddeenniiss ddeerr TTeecchhnniieekk,, TTUU//ee)),,pprrooff..ddrr..iirr.. AAnntthhoonniiee MMeeiijjeerrss ((hhoooogglleerraaaarr FFiilloossooffiiee eenn EEtthhiieekk vvaann ddee TTeecchhnniieekk,, TTUU//ee)),, pprrooff..ddrr.. JJaann LLuuiitteenn vvaann ZZaannddeenn ((hhoooogglleerraaaarr EEccoonnoommiisscchhee GGeesscchhiieeddeenniiss,,UUnniivveerrssiitteeiitt UUttrreecchhtt)) eenn pprrooff..ddrr.. EErrnnsstt HHoommbbuurrgg ((bbiijjzzoonnddeerr hhoooogglleerraaaarr GGeesscchhiieeddeenniiss vvaann WWeetteennsscchhaapp eenn TTeecchhnniieekk,, UUnniivveerrssiitteeiitt MMaaaassttrriicchhtt))

AAaannmmeellddeenn vvoooorr hheett ssyymmppoossiiuumm kkaann ttoott 55 aapprriill vviiaaSS..BBeeeekkeerrss@@ttuuee..nnll..

Symposium en

afscheidscollege

Harry Lintsen

wel degelijk innovatie plaats aan de TU/e.Eerst het begrip innovatie maar eens defi-niëren. Kramers woordenboek zegt er hetvolgende over: innovatie is een invoeringvan iets nieuws. Innoveren: als nieuwig-heid invoeren. Het woord invoeren is natuurlijk het cruciale begrip in dit verband.Is de TU/e een plek waar nieuwighedenworden ingevoerd? Deze vraag is onmoge-lijk met een volmondig ‘ja’ te beantwoorden.Op de eerste plaats is het een instellingwaar zo’n zevenduizend studenten onderwijs volgen. Dit is de belangrijkstetaak van een universiteit. Vervolgens is er de grote research -een relatieve noviteitin het takenpakket van universiteiten-gericht op het ontwikkelen van kennis. En nieuwe kennis is nog geen innovatie. In de onderzoeksprojecten die vakgroependoen met het bedrijfsleven wordt kennisontwikkeld, waarvan een onbekend deel in een innovatieproces terechtkomt. Maar als dat traject begint, zijn de weten-schappers alweer met volgende research-projecten bezig. De enige plek aan de TU/ewaar dus innovatie plaatsvindt, is het Inno-vation Lab. Hier rijpen enkele tientallenbedrijfjes, waarvan een groot aantal de intentie heeft nieuwigheden in te voeren.Een klein deel doet dit al.Waarom dan toch de campagne: TU/e - TheInnovator, waarvan ‘Land of the Innovator’deel uitmaakt’? Marc Rosmalen is namenshet Communicatie Expertise Centrum verantwoordelijk voor de campagne.

18 maart 2010 Cursor10/ Advertentie

Leun achterover, sluit je af en innovatieve ideeën volgen vanzelf. Heel belangrijk,

want innovatie betekent groei, ontwikkeling en vooruitgang. Precies wat we willen

bereiken voor onze klanten. Deloitte heeft daarom een unieke aanpak om huidige

en toekomstige business effectief te stimuleren. Een intern platform, waarop

iedereen zijn ideeën kan delen. Ook jij als je straks bij ons werkt. Wij creëren

vervolgens ruimte om je business case daadwerkelijk vorm te geven en succesvol te

implementeren. Ook het talent en de ambitie om anders te denken en je naast je

formele functie als innovator te profileren? Kijk voor een voorbeeldcase van TNT

op werkenbijdeloitte.nl/innovatie

Laat niemand je tegenhouden.

Ben jij de IT-er diestraks de markt verovertmet innovatieve ideeën?

© 2010 Deloitte, Member of Deloitte Touche Tohmatsu

English page /11Cursor 18 maart 2010

When taken?On a cold but beautiful day at the beginning of March

What do we see?A freezing sunny day! The reali-zation that spring is about to behere overwhelmed me. I walkedfor hours. This beautiful wildflower that begins to grow is avery early sign of spring.

Why taken?There is something specialabout the Netherlands, it hasawful winters with dark lowskies. Then it hits you with afantastic spring. This sharpcontrast influences the mood. It gives you hope that betterweather is coming. (HB)

Do you have a nice/weird/funny/beautiful picture that you want to share?Contact us at Engcursor@tue.nl

TThhiiss wweeeekk’’ss pphhoottooggrraapphheerr:: IImmaann MMoossssaavvaatt ((3300)),,

aa PPhhDD ssttuuddeenntt aatt tthhee SSiiggnnaall PPrroocceessssiinngg SSyysstteemmss ggrroouupp

In most cases it is the husbands who work at TU/e and the wives who come along with them to the Netherlands. This situation is reversed in the case of

Raha Sulaiman (34) from Malaysia. She came to TU/e for her doctoral research and her husband joined her.

******Raha has prepared dinner together with Noordini Che Man (31). She is the second of a total of three Malaysian employees at TU/e. Raha: “Many people take us to beIndonesians, which is quite understandable, as Indonesians and Malaysians look

a lot like each other. Our languages have many similarities and we celebrate the samefeasts. That is why we have joined the Indonesian community here in Eindhoven.”

Raha and Noordini are good friends and live in the same building. When they go to work, Raha’s husband minds their two children as well as Noordini’schild. Noordini’s husband has not come along with her to the Netherlands, because heis still at work in Malaysia; plans are for him to come to the Netherlands in December.

The ladies have experienced that it is occasionally quite tough to combine doctoral research with motherhood. Raha: “Fortunately my husband stays with the children,

but we can never really work late, which is awkward at times.”

Some two weeks ago Raha first read the Food For Thought section in Cursor. “ThenI thought: I should like to feature in that section too. I like cooking and besides, there

are only three TU/e employees from Malaysia. So a little bit of extra attention can neverhurt anyone!”

According to Raha and Noordini, Malaysia has a genuine culinary culture: you can eatanywhere at any time. Both of them set great store by good food. Noordini: “When I

miss Malaysia, cooking a sumptuous Malaysian meal helps me a great deal.” For this dinner, too, they have really done the best they can. We are having coconut

rice, curry noodles with mashed sweet potatoes and banana cake for dessert. Noordinisays that she has not used fresh coconut milk, but milk from a jar. “In Malaysia youbuy a coconut and they take out the milk in the shop. In the Netherlands that is notpossible. I did once try to open a coconut at home and use the milk, but it was not a

great success.”Both dishes have a very authentic flavor. The curry is spiced with garlic, ginger,

lemon grass, coconut milk, curry powder and tamarind paste. And all these separateingredients can still be tasted in the end result. (HB)

Food for thought

Photo: Rien Meulman

Raha Sulaiman (on the right) and Noordini Che Man with their children.

TU/e and Philips publish measuringmethod light-emitting foilsTU/e researchers in coopera-tion with Philips Research havedeveloped a new method forstudying the operation oforganic LEDS (OLEDs) on ananoscale. This finding is animportant step in the improve-ment of OLEDs -which make it possible to produce light-emitting foils- and waspublished online last Sundayin the journal NaturePhotonics.

The new measuring method hasbeen developed by dr. Siebe vanMensfoort (who obtained hisPhD at TU/e last year) and PhDcandidate Marco Carvelli fromthe Molecular Materials andNanosystems group led byprof.dr.ir. René Janssen andprof.dr. Reinder Coehoorn. Theyconstructed a measuring devicethat enables them to analyze thelight made in the thin active filmin the OLEDs down to thesmallest detail. Not all the lightthat is generated reaches our

eyes: a portion of it remainslocked up in the OLED. In orderto understand the exact workingsof this phenomenon, detailedmeasurements in the active filmare required. Carvelli states that the researchers have now developed the microscope, as itwere, that makes it possible forthis knowledge to be gathered.OLEDs (Organic Light-EmittingDiodes) consist of a thin plasticfilm that emits light when yousend an electric current throughit. You can use them to makelight-emitting foils which may befolded in random forms. Thetechnology involved is relativelyenergy-saving and has the addedbonus that it allows the combi-nation of various films, each ofwhich emits a certain color oflight, in order to make natural‘white’ light, for example. The researchers indicate that the newmeasuring method also enablesthem to attain a better under-standing of the working of thesemulti-layered OLEDs. (TJ)/.

Computer scientist Jos Baeten

to Mechanical Engineering

Next month prof. dr. Jos Baeten, vice-dean of

the Department of Mathematics & Computer

Science, will take over the chair in Systems

Engineering at the Department of Mechanical

Engineering from prof. dr. ir. Koos Rooda,

who will be accorded emeritus status. Baeten:

“I have been affiliated with this Department

for nineteen years and was ready for a new

challenge. The chair held by Rooda, Systems

Engineering, devotes most of its attention to

writing control software. There is nothing odd,

then, about a computer scientist taking over

this chair. Having said that, I must admit that

I still need to familiarize myself with the full

scope of mechanical engineering.”

Go-carting on campusSmoking rubber in the TU/e grounds onSaturday April 24: on that day the staff association (PV) will have a go-carting circuit laid out on the parking lot next to the Paviljoen. Students and staff memberscan compete in one of the five go-carts. ThePV is aiming for at least sixty participants.Participation fee will be 35 euros for membersof the staff association and 40 euros for non-members. Registration for the activity is possible until April 10 onhttp://pvweb.campus.tue.nl/.

Shell Sustainability Prize for TU/e alumnaTU/e alumna Anitha Sarkar has won theShell Master Prize 2009 for her researchinto solar cells. On Tuesday March 9 shewas awarded this sustainability prize plusthe accompanying check of five thousandeuros. Through her project entitled‘Spectral conversion materials for improving solar cell efficiency’ Sarkarproved that solar cells produce moreenergy when a special coating is applied to them. This coating ensures that part of the sunlight is converted into anothercolor, so that it may be utilized for conversion into electricity. Sarkar expectsthat this will make it possible to producesolar energy at lower costs per kWh.

Extra supervision during drinks

after boom of laptop thefts

The student associations together with the

TU/e security service will in the coming

weeks intensify their supervision over their

weekly Thursday afternoon drinks. In addi-

tion, the Federation of Student Faculty

Associations Eindhoven is urgently asking

all clubs to contact the building managers, in

order to have lockers placed at all pubs before

long. This will be done in hopes of curbing

the boom of laptop thefts on campus.

18 maart 2010 Cursor12/ Universiteitsberichten

Algemeen

Beveiliging TU/eZet je ICE-code in je mobielICE (afkorting voor In Case of Emergency) is een in2005 gestart initiatief om bezitters van een mobieletelefoon te bewegen telefoonnummers (en adressen)in het telefoonboek van hun telefoontoestel onder de naam ICE op te slaan, die hulpverleners directkunnen bellen als de eigenaar in een ongelukbetrokken raakt. Daarmee kan men voorkomen dat hulpverleners kostbare tijd verliezen met hetidentificeren van slachtoffers, met het zoeken metwie er contact moet worden opgenomen indieniemand ernstig gewond, of met het inwinnen vanessentiële medische informatie. Als iemand wil dat er met meerdere personen contact wordt opgenomen, kan men meerdere ICE-nummers inhet toestel zetten. Daarvoor kunnen codes als ICE1,ICE2, ICE3 gebruikt worden.Het initiatief is in Groot Britannie begonnen enheeft zich naar verschillende landen verspreid, waaronder Nederland. Er is nog geen officiële overheidscampagne actief in Nederland. Toch wordtvia organisaties als het Rode Kruis, Korps LandelijkePolitiediensten en de Ambulancedienst een oproepgedaan aan mensen over de hele wereld. Ook deafdeling BHV van de TU/e ondersteunt dit initiatiefen roept een ieder op hier gehoor aan te geven.

Dienst Interne ZakenMaaltijden AuditoriumMaandag: Spaanse gehaktballetjes in tomatensaus,witte rijst; gegrilde kippenpoot, aardappelschijfjes,bloemkool; varkensvlees in champignonsaus, aardappelpuree met groente, courgette-tomatenmix.

Dinsdag: pastaschotel ‘Espanol’; gepaneerde varkens-karbonade, jus, gekookte aardappelen, spruitjes;pepersteak, pepersaus, rösti rondjes, country grill.

Woensdag: aardappelroerbak met mini gehaktschijfjes;boeuff stroganoff, aardappelblokjes, zomergroenten;

gepaneerde kabeljauwfilet, witte wijnsaus, aardappelgratin, koolrabi-wortelmix.

Donderdag: oriëntaalse kalkoenschotel met rijstpasta en groente; gehaktbal op tomaat-courgette,aardappelpuree, sperziebonen; gegratineerde kipfilet, kleine kriel met peterselie, bloemkool in Hollandaisesaus.

Vrijdag: geen avondopenstelling.

Mensen

PromotiesIr. R.J.S. Derks verdedigt op dinsdag 23 maart zijnproefschrift en stellingen tegen de bedenkingen vaneen commissie. Dit gebeurt vanaf 16.00 uur in zaal4 van het Auditorium. De titel van het proefschriftluidt ‘Particle dynamics in magneto-fluidic micro-systems’. Derks promoveert aan de faculteitWerktuigbouwkunde. De promotor is prof.dr. A. Dietzel.

E. Karapanos MSc verdedigt op dinsdag 23 maartzijn proefschrift en stellingen tegen de bedenkingenvan een commissie. Dit gebeurt vanaf 16.00 uur inDe Zwarte Doos. De titel van het proefschrift luidt‘Quantifying Diversity in User Experience’.Karapanos promoveert aan de faculteit IndustrialDesign. De promotor is prof.dr.ir. J.-B.O.S. Martens.

Studentenleven

QuadriviumLunchconcertTijdens de pauze op donderdag 18 maart zullenblokfluitensemble Sambuca en studentenkoorVokollage een gratis lunchconcert verzorgen.Sambuca zal enkele delen uit de Abdelzar Suite van Henry Purcell ten gehore brengen en Vokollagezal het wel en wee van de liefde vertolken met de

Liebesliederwaltzer van Brahms. Als je altijd albenieuwd bent geweest naar wat dé studenten-muziekvereniging van Eindhoven allemaal doet, dan is dit een uitgelezen kans om het een keer mee te maken! Het concert begint om 12.45 uur in de Blauwe Zaalvan het Auditorium. De entree is gratis.

IchthusGlad You AskedGlad You Asked is een reeks discussieavonden overvragen die je écht bezighouden. Aan de hand vanfilmpjes met prikkelende vragen zal de discussie opgang gebracht worden. Daarbij zal ingegaan wordenop thema’s als: Is God relevant? Bestaat er een God?Hoe kan God lijden toestaan? Wie was Jezus echt?De volgende reeks, van circa zes avonden, zal dinsdag 2 maart van start gaan in studentencentrumDe Bunker. Om 19.30 uur staat er koffie klaar en om 20.00 uur zullen we beginnen met één van deonderwerpen. Rond tien uur zijn we klaar en is hettijd voor een borrel.Mocht je nog vragen hebben of je willen opgeven,stuur dan een mailtje naar gladyouasked@ichthuseindhoven.nl of kijk op www.ichthuseindhoven.nl.

AEGEE-EindhovenStichting Speciale Activiteiten AEGEE-Eindhoven in liquidatieBovengenoemde rechtspersoon is per 4 september2009 ontbonden doordat het doel van de stichtingniet meer wordt nagestreefd. De overgebleven gelden gaan naar AEGEE-Eindhoven. Nog opstaandeschulden kunnen tot 5 mei 2010 bekend wordengemaakt bij S.S.A. AEGEE-Eindhoven John FKennedylaan 3 5612 AB Eindhoven.Studentenvereniging AEGEE-Eindhoven zal nog wel blijven bestaan en tripjes blijven organiseren.

Diversen

Stichting InternationaleVrijwilligersprojectenSIW InformatiemarktWil je vrijwilligerswerk in het buitenland verrichten?Internationale contacten opdoen? Voor korte oflange tijd weg in Europa, Azië, Latijns-Amerika,Afrika of het Midden-Oosten: het kan allemaal met SIW.Op zaterdag 20 maart houdt SIW InternationaleVrijwilligersprojecten een informatiemarkt. Deze vindt plaats in De Kargadoor, Oudegracht 36 te Utrecht van 13.30 - 16.30 uur en is gratis toegankelijk.

Vacatures

Full Professor in Spatial-temporal systems for control (V36.1097) Faculteit EE V36.1097 1,0Inschaling in overleg.

PhD candidates in Operations Management Faculteit IEIS V39.1095 1,0 4 years Schaal 27 CAONederlandse Universiteiten Promovendus.

PostDoc candidates in Operations ManagementFaculteit IE&IS V39.1093 1,0 2 years Schaal 10 CAONederlandse Universiteiten.

Medewerker Frontoffice (Interne vacature) DHV85.1096 0,6 vast dienstverband Schaal 6 CAONederlandse Universiteiten.

Klinisch informaticus in opleiding (SMPE/e)Faculteit TN V34.1092 1,0 2 jaar Inschaling in overleg.

Voor meer informatie ga naar: http://jobs.tue.nl.

(Advertenties)

Cultuur /13Cursor 18 maart 2010

De overstap naar duurzame energie iseen kwestie van een lange adem. Tot dietijd zal de mens, met behulp van bestaandetechnologieën, vooral efficiënter moetenomspringen met ’s werelds fossielebrandstoffen, betoogde hoogleraar katalyse prof.dr. Rutger van Santen begindecember in Cursor. Het was de week van de klimaattop in Kopenhagen, die naeen slopende onderhandelingsmarathonteleurstellend werd afgesloten zonderconcrete afspraken over een gezamen-lijke aanpak van de klimaatcrisis.Ook ingenieurs en aankomend ingenieurskrijgen de komende jaren nog de nodigeuitdagingen voor de kiezen as het gaatom het milieu en de uitputting van deaarde. De deskundigen die hierovertijdens het Science Café met elkaar en het publiek het gesprek aangaan, zijnuniversiteitshoogleraar en oud-rector Van Santen en hoogleraar milieukundeprof.dr. Lucas Reijnders van de Univer-siteit van Amsterdam. Na eerdere editiesin onder meer het Gaslab, De ZwarteDoos, in café Centraal en op de High TechCampus strijkt het Science Café nu neer

in het nieuwe onderkomen van Selexyz.De boekhandel aan de Nieuwe Emmasingelis voortaan de vaste locatie van de ‘weten-schapsborrel’, een initiatief van de TU/een Philips.

Ook tijdens een lezing bij StudiumGenerale een dag later, op woensdag 24 maart, staan het klimaat en vooral‘Kopenhagen’ centraal. WijnandDuyvendak, klimaatactivist en oud-Tweede-Kamerlid voor GroenLinks, was bij de afgelopen klimaattop aanwezigen vertelt hierover. Hij gaat in op de teleurstellende uitkomst ervan en op hoe de volgende klimaattop, komendnajaar in Mexico, in zijn ogen wél eensucces kan worden. (MvdV)/.Het Science Café (www.sciencecafe eindhoven.nl)begint dinsdag 23 maart om 20.00 uur, in boek-handel Selexyz aan de Nieuwe Emmasingel. Detoegang is gratis. De eveneens vrij toegankelijkelezing van Wijnand Duyvendak in De Zwarte Doos isop woensdag 24 maart vanaf 11.45 uur.

Hoe zet je griezelige milieuscenario’s om in prikkelende uitdagingen? Dat is hetthema van het Science Café op dinsdag 23 maart. Daags erna gaat klimaatactivistWijnand Duyvendak in De Zwarte Doos in op het mislukken van de afgelopen klimaattop en hoe het nu verder moet.

Deskundigen in debat over duurzaamheid

Foto: Bart van Overbeeke

Ehve

ntDe Golden Earring, Lucie Silvas, Het Goede Doel, Van Dik Hout, Lisa Lois en Miss Montreal (op vrijdag) enRowwen Hèze, Gordon, René Froger,Jeroen van der Boom, BZB, Belle Perez,Slagerij van Kampen, René Schuurmans,Wolter Kroes, Pater Moeskroen, ThomasBerge en Peter Koelewijn & The Rockets(op zaterdag) - de line-up van de eersteeditie van het popfestival is niet mals.Hetzelfde geldt voor de ambities van deorganiserende stichting Indoor FestivalEindhoven, dat Ehvent binnen een paarjaar hoopt te laten uitgroeien tot een evenement voor zo’n 35.000 bezoekers.Initiatiefnemer Barry Dekkers ziet eengat in de muziekmarkt: “Er is best veel te doen in Eindhoven, vooral in de dance-scene en in de alternatieve hoek. Maarvoor het ‘doorsnee’ publiek wordt er, metuitzondering van de stadionconcertenvan Guus Meeuwis, maar weinig georga-niseerd.”Veel evenementen in de stad gaanvolgens hem bovendien ten ondervanwege het outdoor-karakter, waarbijslecht weer niet zelden roet in het etengooit. Ehvent is indoor en wil dat, ook bij de beoogde groei, vooral blijven. “In dat geval zullen we het programmagaan verdelen over podia op verschillendelocaties”, aldus Dekkers.

Piano’sMaar, zo benadrukt de voorzitter van hetstichtingsbestuur: “Eerst eens zien hoehet in april gaat lopen”. Op het gebiedvan marketing wordt in elk geval alles uit de kast gehaald om het Beursgebouwtwee dagen tot de nok toe te vullen. Zo is Ehvent te vinden op Facebook,Hyves en Twitter, zijn er acties in

samenwerking met onder meer radio-zender 100% NL en zette de organisatie,bij wijze van publiciteitsstunt, zes gekleurde piano’s neer in de Eind-hovense binnenstad om passanten uit te nodigen voor een spontane muzikalesessie. Wat begon als een bescheiden eerste idee ‘onder het genot van een drankje’ is uitgegroeid tot een evenement vanformaat. Dit mede dankzij een grotesponsor met vertrouwen in het initiatiefén dankzij Dekkers’ connecties in demuziekwereld, onder meer opgebouwdtijdens zijn werkzaamheden voor het Harlekyn Festival. Dit festival inMaarheeze, goed voor zo’n tienduizendbezoekers per editie, ging in 2004 terziele. “In een dorp als Maarheeze is het lastig om zo’n evenement overeind te houden. In de stad heb je wat datbetreft toch meer mogelijkheden.”

VertrouwenMet de eerste editie van Ehvent mikt deorganisatie op twee keer 8.500 bezoekersvan 16 tot 66 jaar. De geboekte artiestenspelen vrijwel allemaal een volledige set van een uur tot anderhalf uur, demeesten met een live band. Vrijdag staatvooral in het teken van de (neder)rock,op zaterdag overheerst de Nederlandsefeestmuziek. Dekkers is onder meer ergin zijn sas met de komst van de GoldenEarring op vrijdag: “Ze doen in heel2010 maar acht optredens; geweldig dat ze blijkbaar vertrouwen in onshebben en voor ons kiezen”. (MvdV)/.Voor meer informatie, het volledige programma en kaarten (34,50 euro voor de vrijdag, 38,50 eurovoor zaterdag): www.ehvent.nl.

De eerste editie van Ehvent moet nog plaatsvinden, maar de ambities van de organisatie liegen er bij voorbaat niet om. Als de vuurdoop op 16 en 17 april in het Beursgebouw aanslaat, moet het indoor popfestival binnen een paar jaar uitgroeien tot een evenement voor zo’n 35.000 bezoekers.

Vuurdoop voor ambitieus Ehvent

Kaarten winnenCCuurrssoorr mmaagg ddrriiee sseettss vvaann ttwweeee kkaaaarrtteenn wweeggggeevveenn vvoooorr EEhhvveenntt.. KKaannss mmaakkeenn?? SSttuuuurr eeeenn mmaaiillttjjee mmeett jjee nnaaaamm,, tteelleeffoooonnnnuummmmeerr eenn ee--mmaaiillaaddrreess pplluuss ddee ddaagg

vvaann jjee vvoooorrkkeeuurr nnaaaarr mm..jj..cc..vv..dd..vveenn@@ttuuee..nnll;; ddee eeeerrssttee ddrriiee mmaaiilleerrss wwiinnnneenn ddee kkaaaarrtteenn eenn kkrriijjggeenn hhiieerroovveerr zzoo ssnneell mmooggeelliijjkk bbeerriicchhtt..

BZB

Van Dik Hout

Miss Montreal

18 maart 2010 Cursor14/ Studentenleven

En hoe is het in Phoenix, Arizona?

Dat de inwoners van deVerenigde Staten vanAmerika hun land het belangrijkste land terwereld vinden, is me deafgelopen zeven wekenwel duidelijk geworden:Amerikanen zijn enorm

trots op hun land. In hetvolkslied worden de VSaangeduid als ‘the land ofthe free (and the home ofthe brave)’. Dit land kentechter meer regels daneen Nederlandse ambte-naar zich kan voorstellen.De regels ‘rijden vanaf 16’en ‘drinken vanaf 21’spannen de kroon.Dit gezegd hebbende enondanks een aantal kleinecultuurverschillen is ditmulticulturele land eengeweldige bestemmingvoor elke stage. Mijnstage aan de ArizonaState University (ASU)kenmerkt zich met namedoor het bruisende studentenleven op enrondom de campus. Eenkorte wandeltocht over de campus bevestigtdirect ons beeld van

Amerikaanse universi-teiten zoals we dat kennenuit de films. Er studerenhier meer dan vijftig-duizend studenten van allerlei komaf en er zijnvele sport-, outdoor- engezelligheidsverenigingen.Daar komt bij: een fantas-tische omgeving waarin je jezelf kunt verwennenmet uitstapjes naar LosAngeles, San Diego, LasVegas, de Grand Canyonen vele minder bekende,maar zeker zo interes-sante andere attracties.Mijn stage betreft een onderzoek voor Intel,marktleider in de produc-tie van computerchips.Met behulp van eenAgent Based Simulationproberen we een voor-spelling te maken van demarkt. Een interessant en

succesvol project waarbijmijn medestudent JorineHeling en ik wekelijks omtafel zitten met vijf Intel-onderzoekers en twee

professoren van de ASU. Naast de veertig uur die ikper week besteed aan hetproject zit ik in een voet-balteam, bij een interna-

tionale studen-tenverenigingen een outdoor-vereniging.Met de inmiddels vele vrienden(Amerikanen,Europeanen,Zuid-Ameri-kanen, enzo-voorts) maak ikveel uitstapjesin de omgeving.Zo zijn we eenlang weekendnaar L.A.geweest,hebben we een aantal wandeltochten

gemaakt en afgelopenweekend ben ik wezensnowboarden. Het is ongelofelijk dat de temperatuur hier (inde woestijn) ’s middagsoploopt tot tegen de dertiggraden Celsius en dat jeop vijf uur rijden kunt genieten van meer dantwee meter sneeuw! Legje deze afstand af richtinghet oosten dan zit je bij de Grote Oceaan met alzijn prachtige stranden.

Samengevat: deze buiten-landse stage is de besteervaring ooit!Tot over vier maanden in Nederland!

Floris Jansen, vijfdejaars studentWerktuigbouwkunde

Studenten van de TU/e gaansteeds vaker voor hun

studie naar het buitenland.Voor stage of voor het

verrichten van onderzoek,omdat het verplicht is of

omdat ze het leuk vinden.Cursorlezers kunnen iedereweek over de schouder van

een TU/e-student in hetbuitenland meekijken.

De Varsity is dé universi-teitswedstrijd voor alle stu-dentenroeiverenigingenvan Nederland. Dit jaar zalde 127ste Varsity op 11 aprilgehouden worden,wederom op het onrustigeAmsterdam-Rijnkanaal bijHouten. Voor het belang-rijkste nummer van dewedstrijd, de Oude Vier,heeft Thêta zich inge-schreven met haar vierbeste roeiers met stuur-man.De Oude Vier van Thêtabestaat dit jaar uit Fontys-student Arjan Kuipers,Bouwkundestudenten

Freek van Lier en JorisHesselink en Scheikunde-student Alex van der Gaag.Zij worden gestuurd doorMarc Hummelink, studentBiomedische Technologie.Ter voorbereiding op dezewedstrijd zal de ploeg deweek voor de Varsity optrainingskamp naarTilburg gaan.Bij de Varsity is het traditiedat de supporters van dewinnende club slechtsgekleed in verenigingsdashet water inspringen omhun winnaars te feli-citeren.(NS)/.

Thêta voor tiende keer aan destart bij hoofdnummer Varsity

Wat gebeurt er eigenlijkmet al dat laboratorium-glas dat sneuvelt in delabs van ScheikundigeTechnologie? Dat vroegde activiteitencommissievan studieverenigingJapie zich onlangs af. Wat blijkt: de Gemeen-schappelijke TechnischeDienst van de TU/e heeftin het TNO-gebouw eeneigen glasinstrument-makerij. Hier worden nietalleen speciale bestel-lingen verwerkt maar ook kapotte rondbodem-kolven, koelers, kolom-men enzovoorts gerepa-reerd. Veertien Japie-leden mochten afgelopenmaandag zelf aan de slagin deze bijzondere werk-plaats.

Glasinstrumentmaker AdWaterschoot doet het evenvoor: je rolt een glazenstaafje tussen de vingersvan één hand heen en weer,het puntje in de vlam vaneen gasbrander. Je laat hetuiteinde al draaiendsmelten tot een bolletje, datje vervolgens plat knijptmet een tangetje en voilà;

je hebt een lepeltje. Hetziet er doodeenvoudig uit.Maar alleen al dat draaienblijkt in praktijk nog nietzo eenvoudig. Als je evenniet oplet, krijg je een soorttreurige hockeystick.Groepsleider FransKuijpers vertelt: “Het isheel ambachtelijk wat wehier doen. Er komt veel fin-gerspitzengefühl bij

kijken. Voordat je echt alleskunt, ben je een jaar of tienonderweg.” Damien Aussems, studentTechnische Natuurkundedie bij wijze van uitzon-dering mee mocht met deJapie-activiteit, laat zichhierdoor niet ont-moedigen. Aan het eindvan de middag heeft hij eenglazen bestekset, een shot-

glaasje, een bierglas en eenpoppetje gemaakt. “Het isnog best moeilijk: hoe jehem vastpakt en detechniek van het draaien.”Even later staat Aussemsmet zijn hand onder dekraan. “Ik wist niet meerwelke kant er net uit hetvuur kwam.” (SK)/.

Warm glas bewerken: niet te doen zonder fingerspitzengefühl

Foto: Bart van Overbeeke

OV-CHIPDe papieren ov-kaart kaneindelijk de prullenbakin. Sinds 16 maart reizenstudenten alleen nogmet een ov-chipkaart.

De overstap zal niet vlek-keloos verlopen, voorspeltreizigersverenigingROVER. “De afgelopenmaanden kregen we dagelijks nog tientallenklachten binnen”, alduswoordvoerder Chris Vonk.“Sommige studentenhebben nog steeds geenkaart, of de verkeerde, eenweek- in plaats van eenweekendkaart. Soms staat

er zelfs een andere pasfotoop.” “We hebben iedereen dieer recht op heeft een kaartgestuurd,” verzekert RobSebes, woordvoerder vanhet coördinatiepunt vande ov-chipkaart. “De groepstudenten die er nog geen heeft, is heel klein,minder dan 1 procent vanhet totaal.” Maar, geeft hijtoe: “met meer dan600.000 studenten zouhet zomaar om hon-derden tot duizenden studenten kunnen gaan.”Ongeveer veertigduizendstudenten hebben wel een

kaart, maar hebben dezenog niet geactiveerd. “Dehelft wíl de kaart nog nietactiveren”, legt Sebes uit.“Omdat ze hem niet nodighebben, of de kaart alleenop een vast moment gebruiken: ze gaan bij-voorbeeld één keer permaand naar hun ouders,en laden hem dan pas op.Studenten die hun kaartwel willen gebruiken,maar dat niet kunnen,mogen hun reiskosten bijons declareren.”(HOP)/.

Alleen nog ov-chipMet het voorjaar in zichtbeginnen bij vele TU/e’ersde voetzolen te jeuken;rennen willen ze! Dat ismogelijk bij de Dommel-loop op 24 maart en inteamverband bij deBatavierenrace precieseen maand later. Met deDommelloop kun je jeproberen te plaatsen voor het TU/e-team datmeedoet aan ’s wereldsgrootste estaffeteloop.

Studenten atletiekvereni-ging Asterix noemt het degenerale repetitie voor deBatavierenrace: de Dom-melloop. Op woensdag 24maart om 17.30 uur start

deze hardloopwedstrijd ophet grasveld voor hetAuditorium. Je kunt kiezenuit een korte loop van 3 kilometer of een lange van7,5 kilometer. Beide routesgaan over het TU/e-terrein.Deelname is gratis en vooriedereen mogelijk. Aanmelden kan viawww.asterixatletiek.nl

De Dommelloop is tevenseen selectiewedstrijd voorde serieuze hardlopers.“Wie kans wil maken opeen plek in het TU/e-teamdat mee gaat doen aan deBatavierenrace, dient eenofficiële tijd te kunnentonen. Dat kan met de

uitslag van de Dommel-loop”, zegt Irene Kuling,voorzitter van de ESSF, hetoverkoepelend orgaan vooralle studentensportvereni-gingen. De Batavierenrace is degrootste estafetteloop terwereld die dit jaar voor de38ste keer gehoudenwordt. De race loopt vanNijmegen naar Enschedeen de 175 kilometers mag jemet teams van 25 personenafleggen. Het evenementvindt plaats op 24 april.Vanuit Eindhoven hebbenzich zeventien teams inge-schreven, voornamelijk viastudieverenigingen.(NS)/.

Lekker rennen langs de Dommel

De Oude Vier van Thêta. Foto: Paul Bloemen

Studentenleven /15Cursor 18 maart 2010

DDee aaffggeellooppeenn wweekkeenn kkoonn--ddiiggddeenn eennkkeellee ppoolliittiiccii hhuunnvveerrttrreekk uuiitt DDeenn HHaaaagg aaaann..ZZoo ooookk TTUU//ee--aalluummnnuussCCaammiieell EEuurrlliinnggss,, ddiiee aaaannggaaffmmeeeerr ttiijjdd ttee wwiilllleenn bbeesstteeddeennaaaann zziijjnn pprriivvéélleevveenn.. HHiieerrkkaann iikk mmee iinn zziijjnn ggeevvaall wweelliieettss bbiijj vvoooorrsstteelllleenn.. TToocchhvviinndd iikk hheett jjaammmmeerr ddaatt hhiijjiiss ggeessttoopptt,, wwaanntt iikk hhaaddvveerrwwaacchhtt ddaatt hhiijj --aallss TTUU//ee--aalluummnnuuss-- wweell eeeenn iinntteerreess--ssaannttee kkiijjkk zzoouu kkuunnnneennhheebbbbeenn oopp bbeeppaaaallddee pprroo--bblleemmeenn.. NNeeeemm ddee kkiilloo--mmeetteerrhheeffffiinngg:: mmeeeerr bbeellaass--ttiinngg bbeettaalleenn aallss jjee mmeeeerrrriijjddtt.. HHeett kklliinnkktt llooggiisscchh,,mmaaaarr iiss aall jjaarreenn ccoonnttrroovveerr--ssiieeeell.. IIss ddiitt bbeetteerr ddaann hheettssyysstteeeemm ddaatt wwee nnuuhhaanntteerreenn?? EEeenn mmooggeelliijjkkee TTUU//ee--iinnvvaallsshhooeekk;; nneeeemm ddeeffoorrmmuullee WW==FF xx ss,, aarrbbeeiidd iiss kkrraacchhtt kkeeeerr aaffssttaanndd((mmiiddddeellbbaarree sscchhooooll nnaattuuuurrkkuunnddee)).. AAffssttaanndd zziitteerr aall iinn,, ddaatt iiss dduuss bbeettaalleennppeerr kkiilloommeetteerr.. NNuu kkiijjkkeennwwee nnaaaarr kkrraacchhtt.. UUiitteerraaaarrddFF==mm xx aa,, mmaassssaa kkeeeerr vveerr--ssnneelllliinngg,, wwaanntt jjee mmooeett ooppttrreekkkkeenn eenn aaffrreemmmmeenn..MMaaaarr aallss jjee ggeewwoooonn lleekkkkeerroopp ddee ssnneellwweegg rriijjddtt,, hheebb jjee aalllleeeenn wwrriijjvviinnggsskkrraacchhtt..LLuucchhttwwrriijjvviinngg hhaannggttggrrooffwweegg aaff vvaann ddee ggrrooootttteevvaann jjee aauuttoo eenn ddee rrooll--wwrriijjvviinngg hhaannggtt ssaammeenn mmeettjjee wweegglliiggggiinngg.. ZZwwaaaarrddeerreeaauuttoo’’ss zziijjnn oovveerr hheett aallggee--mmeeeenn ggrrootteerr eenn ddrruukkkkeennddaaaarrnnaaaasstt hhaarrddeerr oopp ddeewweegg,, dduuss hheebbbbeenn mmeeeerrwwrriijjvviinngg.. GGeewwiicchhtt iiss dduusseeeenn bbeellaannggrriijjkkee ffaaccttoorr eenn nnuu bbeettaalleenn wwee aall ppeerr ggeewwiicchhttsskkllaassssee!!

EEeenn TTUU//ee--vveerraannttwwoooorrddeeoopplloossssiinngg zzoouu dduuss zziijjnnbbeettaalleenn ppeerr ggeewwiicchhtt éénnaaffssttaanndd.. DDiitt oonnddeerr ddeeaaaannnnaammee ddaatt aarrbbeeiidd kkaannwwoorrddeenn tteerruuggggeevvooeerrdd nnaaaarrbbrraannddssttooffvveerrbbrruuiikk ((dduuss mmiilliieeuubbeellaassttiinngg)) eennsslliijjttaaggee aaaann hheett wweeggddeekk..MMaaaarr jjaa,, wwaaaarroomm ddaann nniieettddiirreecctt bbeettaalleenn ppeerr bbrraanndd--ssttooffvveerrbbrruuiikk?? DDaann oonnttwwiijjkkjjee ooookk mmooggeelliijjkk hheett pprriivvaaccyy--pprroobblleeeemm.. UUiitteerraaaarrdd iiss eerrmmeeeerr ddaann aalllleeeenn ddee cciijjffeerrss..DDaaaarrbbiijj,, mmeett eeeenn ddeerrggeelliijjkkeeoonnddeerrbboouuwwiinngg zzaall mmeenniiggppoolliittiiccuuss eeeenn wweennkkbbrraauuwwooppttrreekkkkeenn ddaann wweell iinn ssllaaaappvvaalllleenn.. TToocchh ddeennkk iikk ddaatt ddee TTUU//ee--iinnvvaallsshhooeekk eeeenn iinntteerreessssaannttee kkaann zziijjnn,, iinnggeevvaalllleenn aallss ddeezzee zzeellffss tteeddiicchhtt bbiijj ddee bbaassiiss oomm tteemmiisssseenn!!

JJeessppeerr vvaann BBeerrkkeell iissssttuuddeenntt SScchheeiikkuunnddiiggeeTTeecchhnnoollooggiiee

VVoooorr iiddeeeeëënn,, ttiippss eenn ddeeeellnnaammee aaaann hheett ppaanneell:: ccoonnssttuuddeenntteennbboonndd@@ttuuee..nnll •• TTeekksstt eenn ffoottoo’’ss:: AAnnnniieekk ddeenn HHaammeerr eenn BBeerrddiieenn ZZwwaarrtthhooeedd..

‘‘JJee ssttuuddeeeerrtt aaaann ddee TTUU//ee..JJee bbeenntt mmaann.. ZZiitt ttee bbllookkkkeennaacchhtteerr jjee mmeett ppiizzzzaakkrruuiimmeellssbbeessmmeeuurrddee bbuurreeaauuttjjee.. IInn ddeeccoolllleeggeezzaaaall kkiijjkk jjee eeeennss oomm jjee hheeeenn eenn rruuiikktt aalllleeeenn mmaaaarrtteessttoosstteerroonn.. DDaann hheebb jjeeggeewwoooonn bbeehhooeeffttee aaaann uuhh....wwaatt mmeeeerr vvrroouuwweelliijjkkhheeiidd?? OOff:: jjee bbeenntt vvrroouuww.. SSttiieekkeemmeeeenn bbeeeettjjee wwaattttiigg.. EEnn vviinnddtthheett iinn ddee wwiinntteerr dduuss eecchhtt ttee kk--kk--kkoouudd oomm bbuuiitteenn ttee ssppoorrtteenntteerrwwiijjll jjee iinn ddee lleennttee aallss eeeerrsstteeggeettuuiiggee wwiill zziijjnn vvaann ddee ooppkkoommeennddee ffrriissssee ggrraassppoolllleenn..OOff jjee hhoouuddtt ggeewwoooonn hheeeell eerrggvvaann ddee ooeerrhhoollllaannddssee eenn eenniiggeeggeemmeennggddee ssppoorrtt kkoorrffbbaall!!ZZooaallss wwiijj dduuss!! WWee pprreesseenntteerreennjjuulllliiee ddee aalllleerrlleeuukkssttee,, bbeesstteeeenn ggeezzeelllliiggssttee ssttuuddeenntteenn--ssppoorrttvveerreenniiggiinngg vvaannEEiinnddhhoovveenn:: AAttttiillaa//EEuufflleexx!! OOookk zziinn oomm bbiijj oonnss ttee kkoommeennkkoorrffbbaalllleenn eenn hheett rraaaaddsseellaacchhtteerr hheett ‘‘ggeemmeennggddddoouucchheenn’’ oopp ttee lloosssseenn??’’

wwwwww..eesskkvvaattttiillaa..nnll

EESSKKVV AAttiillllaa//EEuufflleexx kkoorrffbbaall

‘‘RRooeeiieenn iiss nnaattuuuurrlliijjkk ddéé ssttuuddeenntteennssppoorrtt bbiijj uuiittsstteekk..EESSRR TThhêêttaa bbeehhoooorrtt ttoott ddeeggrroooottssttee ssttuuddeenntteennvveerreennii--ggiinnggeenn vvaann EEiinnddhhoovveenn eennhheeeefftt aallss eenniiggee eeeenn eeiiggeenn aaccccoommmmooddaattiiee,, mmeett aallllee vvoooorr--zziieenniinnggeenn ddiiee ddaaaarrbbiijj hhoorreenn.. BBiijj ddee pprraacchhttiiggee bbootteennllooooddssaaaann hheett EEiinnddhhoovveennsscchh KKaannaaaallwwoorrddtt eerr ddaaggeelliijjkkss zzeeeerr iinntteennssiieeff ggeettrraaiinndd:: TThhêêttaahheeeefftt iinn hheett vveerrlleeddeenn aall vveelleettoopprrooeeiieerrss aaffggeelleevveerrdd vvoooorrWWKK’’ss eenn OOllyymmppiisscchhee SSppeelleenn..OOpp mmaaaannddaagg-- eenn wwooeennssddaagg--aavvoonndd vviinnddeenn vveerreenniiggiinnggss--aavvoonnddeenn ppllaaaattss,, wwoorrddtt eerrggeeggeetteenn eenn kkaann eerr eeeenn bbiieerrttjjeeggeeddrroonnkkeenn wwoorrddeenn.. EEeenn ppaaaarr kkeeeerr ppeerr jjaaaarr wwoorrddtteerr eeeenn ooppeenn ffeeeesstt ggeeggeevveenn..KKoorrttoomm:: TThhêêttaa iiss eeeenn vveeeell--zziijjddiiggee vveerreenniiggiinngg wwaaaarr hheettggeezzeelllliiggee vvaann eeeenn vveerreenniiggiinnggggeeccoommbbiinneeeerrdd kkaann wwoorrddeennmmeett ssppoorrtteenn oopp hheett nniivveeaauuddaatt bbiijj jjee ppaasstt..’’

wwwwww..eessrrtthheettaa..nnll

Denk als een Innovator; laat andere mensen het vuile werk voor jedoen. Cursor gaat voor je op pad om de beste keus te zoeken, zodathet studentenleven in Eindhoven nog wat aangenamer wordt: de ConStudentenBond. Deze keer onder het mom van: ‘Als wij de balhebben, kunnen zij niet scoren’, de leukste studentensportvereniging.

‘‘WWiill jjiijj ooookk ddee ssnneellssttee eennccoooollssttee tteeaammssppoorrtt tteerr wweerreellddbbeeooeeffeenneenn?? KKoomm ddaann nnaaaarroonnzzee iinnttrroottrraaiinniinnggeenn.. WWiijj zziijjnnhheett ssttuuddeenntteenniijjsshhoocckkeeyytteeaammvvaann EEiinnddhhoovveenn.. EEeenn vvrriieennddeenn--ggrrooeepp vvaann 2255 àà 3300 lleeddeenn,, ddiieettwweeee kkeeeerr iinn ddee wweeeekk oopp hheettiijjss ssttaaaann oomm ffaannaattiieekk tteessppoorrtteenn.. WWee ttrraaiinneenn eenn ssppeelleennoonnzzee wweeddssttrriijjddeenn iinn hheettIIJJssssppoorrttcceennttrruumm aaaann ddeeAAaallsstteerrwweegg,, eeeenn vvaann ddee bbeesstteeiijjssbbaanneenn vvaann NNeeddeerrllaanndd..IIeeddeerr jjaaaarr pprroobbeerreenn wwee ttwweeeetteeaammss ttee vvoorrmmeenn,, wwaaaarrvvaannhheett eeeerrssttee tteeaamm mmeeeeddooeett aaaannddee NNeeddeerrllaannddssee ssttuuddeenntteennccoommppeettiittiiee eenn hheett ttwweeeeddeetteeaamm vvoooorrnnaammeelliijjkk vvrriieenndd--sscchhaappppeelliijjkkee wweeddssttrriijjddeennssppeeeelltt..’’

wwwwww..iicceehhaawwkkss..nnll

IIcceehhaawwkkssiijjsshhoocckkeeyy

DDaa ggee’’tt mmooaarr wwiitt ((ssiinnddss 22001100))

OOmmddaatt eerr nnaaaasstt ddeezzee vveerreenniiggiinnggeenn nnoogg oonnggeevveeeerrddeerrttiigg aannddeerree aaccttiieeff zziijjnn aaaann ddee TTUU//ee,, aaaann jjuulllliieeddee kkeeuuss!! VVeeeell vvaann ddee ssppoorrttvveerreenniiggiinnggeenn bbiieeddeennaaaann oomm eeeenn kkeeeerr mmeeee ttee ttrraaiinneenn,, kkaann vvaasstt ggeeeennkkwwaaaadd nnuu ddee zzoommeerr eerr wweeeerr aaaann kkoommtt..

PPaanneell vvaann ddee wweeeekk

EESSRR TThhêêttaarrooeeiieenn

BESTEKEUS

EESSBBVV PPaannaacchhee bbaaddmmiinnttoonn

VVaann EESSBBVV SSaammoouurraaiiss kkrriijjggeennwwee eeeenn ssppoonnttaannee eenn ggeemmeeeennddeerreeaaccttiiee:: ‘‘WWiijj zziijjnn nniieett ddeelleeuukkssttee eenn ggeezzeelllliiggssttee ssppoorrtt--vveerreenniiggiinngg vvaann ddee TTUU//ee.. WWeellddooeenn wwee ddee ggaaaaffssttee ssppoorrtteenn,,ddaa’’ss ooookk wwaatt wwaaaarrdd!!’’

wwwwww..ssaammoouurraaiiss..nnll

EESSBBVV SSaammoouurraaiissbbuuddoo

‘‘VVaann eerreeddiivviissiieessppeelleerr ttoottccaammppiinnggbbaaddmmiinnttoonnnneerr,, vvaanneeeerrsstteejjaaaarrss ttoott ddeerrttiiggpplluuss..WWee hheebbbbeenn hheett aalllleemmaaaall eenniieeddeerreeeenn iiss wweellkkoomm bbiijj EESSBBVVPPaannaacchhee.. WWaatt ddooeenn wwiijj?? OOppmmaaaannddaagg eenn ddoonnddeerrddaagg zziijjnnwwee aallttiijjdd iinn hheett SSSSCC ttee vviinnddeenn..DDee ccoommppeettiittiieessppeelleerrss eenn bbeeggiinnnneerrss ttrraaiinneenn iinn ttwweeeeggrrooeeppeenn eenn ddee rreesstt ssppeeeellttppaarrttiijjttjjeess.. DDee eeeerrssttee mmaaaannddaaggvvaann ddee mmaaaanndd iiss hheett hhaappppyyhhoouurr:: aallllee lleeddeenn kkuunnnneenn hhuusssseellppaarrttiijjeenn ssppeelleennwwaaaarrmmeeee eeeenn ggrraattiiss ddrraannkkjjeeggeewwoonnnneenn kkaann wwoorrddeenn.. OOookk ddooeenn wwee vvaaaakk mmeeee aaaann((ssttuuddeenntteenn))ttooeerrnnooooiieenn:: aallttiijjdd ggeezzeelllliigg,, bbaaddmmiinnttoonnnneenn eenneeeenn ffeeeessttjjee ttooee!! LLaasstt bbuutt nnoottlleeaasstt hheebbbbeenn wwee rreeggeellmmaattiiggnniieett--bbaaddmmiinnttoonnaaccttiivviitteeiitteenn((BBBBQQ,, bbiieerrpprrooeeffaavvoonndd,, llaasseerrggaammeenn)) ddiiee aallttiijjdd eerrgg ggeezzeelllliigg zziijjnn..’’

wwwwww..eessbbvvppaannaacchhee..nnll

Eindhoven heeft goed gepresteerd op deNederlandse Studenten-kampioenschappenWintertriathlon, afgelopen zaterdag in Groningen.MasterstudentInstallatietechniek Nardvan der Sanden behaaldede eerste plaats entweede werd Rein deVries, promovendus bijTechnische Natuurkunde.De vijftien deelnemersmoesten 5 kilometerhardlopen, 25 kilometerfietsen en 10 kilometerschaatsen.

Nard van der Sandenbouwde bij het hardlopeneen voorsprong op vanbijna een minuut en bij hetfietsen nog eens ruim drieminuten. Zijn eindtijd was1:22:10.282, ruim tweeën-halve minuut sneller danRein de Vries. Bij hetschaatsen moest hij iets inleveren. “Ik ben altijdmeer een wielrennergeweest. Ik begon op mijnzevende en heb vroegerheel veel wedstrijdengereden. Met schaatsenben ik pas later begonnendus ik mis veel techniek.”Behalve zo hard mogelijklopen, fietsen en schaatsen

moet je bij een triathlonook nadenken over de over-gangen. Bij het fietsen en schaatsen krijg je hetsneller koud dan tijdenshet hardlopen, dus je moeteigenlijk andere kledingaan. En je moet natuurlijkwisselen van hardloop-naar wielrenschoenennaar schaatsen. Van derSanden: “Ik heb allesgedaan in schaatsbroek enfietsshirt, en alleen bij hetschaatsten trok ik een paarhandschoenen aan. Verderheb ik heel veel geoefendmet mijn veters, want metdat wisselen kun je veel tijdverliezen.” (SK)/.

Snel veters strikken is

kostbare tijd winnenLight tea bij Kinjin

IInn sseerreennee ssttiillttee,, mmeett eeeenn cchhoorreeooggrraaffiiee vvaannkklleeiinnee bbeellaannggrriijjkkee ggeebbaarreenn,, sseerrvveeeerrtt tthheeee--mmeeeesstteerr MMiicchheell DDeeccrréé tthheeee.. ZZiijjnn ggaasstt iissEEuuggeenn SScchhiinnddlleerr,, oopprriicchhtteerr vvaann KKiinnjjiinn,, ddee JJaappaannssee ccuullttuuuurrvveerreenniiggiinngg ddiiee ddee tthheeee--mmeeeesstteerr jjaaaarrlliijjkkss uuiittnnooddiiggtt vvoooorr eeeenn tthheeee--cceerreemmoonniiee.. DDiitt ggeebbeeuurrddee ddiinnssddaagg 1166 mmaaaarrttiinn hheett SSttiilltteecceennttrruumm ttiijjddeennss hheett lluunncchhuuuurroonnddeerr ttooeezziieenndd oooogg vvaann 2255 bbeellaannggsstteelllleenn--ddeenn..DDee bbiijjzzoonnddeerree aattttrriibbuutteenn oomm tthheeee ttee mmaakkeenn,,bbrreennggtt ddee mmeeeesstteerr iinn ddrriiee ppoorrttiieess nnaaaarr ddeehhooeekk vvaann ddee ttaattaammii--mmaatttteenn wwaaaarroopp hheettrriittuueeeell ppllaaaattssvviinnddtt.. ““DDiitt iiss ddee lliigghhttvveerrssiiee””,,lleeggtt hhiijj uuiitt.. DDaatt ssllaaaatt nniieett aalllleeeenn oopp ddee eeeennvvoouuddiiggee bbeewweeggiinnggeenn eenn oobbjjeecctteenn,, mmaaaarrooookk oopp ddee tthheeee zzeellff.. EErr bbeessttaaaatt iinn JJaappaann ooookk

ddiikkkkee tthheeee,, ddiiee uuiitt ddee kkoomm sscchhuuiifftt wwaannnneeeerrjjee ddiiee oommkkeeeerrtt.. MMaaaarr vvaannddaaaagg ggeebbrruuiikkttDDeeccrréé ttwweeee sscchheeppjjeess kknnaallggrrooeennee tthheeee iinnppooeeddeerrvvoorrmm ddiiee hhiijj mmeett eeeenn bbaammbbooeelleeppeell iinn ddee cchhaa wwaann ((tthheeeekkoomm)) ddooeett.. HHiijj sscchheennkktteerr kkookkeenndd wwaatteerr oopp eenn ddaaaarrnnaa kklloopptt hhiijj hheettmmeennggsseell mmeett eeeenn cchhaa sseenn ((bbaammbbooee kkwwaasstt))ttoott eeeenn sscchhuuiimmeenndd ggeehheeeell.. DDiitt bbiieeddtt hhiijjSScchhiinnddlleerr aaaann.. DDee IInnffoorrmmaattiiccaa--aalluummnnuussddrraaaaiitt ddee kkoomm ttoott hheett ‘‘ggeezziicchhtt’’ aaaann ddee jjuuiisstteekkaanntt zziitt,, zzeett ddee kkoomm aaaann zziijjnn mmoonndd eenn ddrriinnkktthheemm lleeeegg ttoott eeeenn llaaaattssttee lluuiiddee sslluurrpp..AAcchhtteerraaff vveerrkkllaaaarrtt ddee tthheeeemmeeeesstteerr ddaatt ddaattnnooddiigg iiss oommddaatt jjee zzeekkeerr mmooeett wweetteenn ddaatt ddeekkoomm lleeeegg iiss vvoooorr jjee hheemm oommggeekkeeeerrdd oopp ddeemmaatttteenn tteerruuggzzeett.. ((NNSS))

Van der Sanden op de fietstijdens de wintertriathlon.Foto: Sport Foto Drenthe

FFoottoo:: BBaarrtt vvaann OOvveerrbbeeeekkee

IInn ddee wweeeekk vvaann 2299 mmaaaarrtt ttoott22 aapprriill kkuunn jjee,, zzoonnddeerr eeeennssppoorrttkkaaaarrtt ttee hhooeevveenn aaaann--sscchhaaffffeenn,, mmeeeeddooeenn aaaann zzeevveennttiigg vveerrsscchhiilllleennddeessppoorrtteenn bbiijj hheett SSttuuddeenntteennSSppoorrttcceennttrruumm.. JJee kkuunntt kkiieezzeenn vvoooorr ddeebbeekkeennddee ssppoorrtteenn aallss ((zzaaaall))--vvooeettbbaall,, vvoolllleeyybbaall,, jjuuddoo,,zzwweemmmmeenn,, aattlleettiieekk,, rruuggbbyyooff sscchhaaaattsseenn.. MMaaaarr ooookkppiillaatteess,, ttaaii--cchhii,, ccaappooeeiirraa,,ssaallssaa,, zzuummbbaa eenn ccaarrddiioo ccoorreebbeehhoorreenn ttoott hheett aaaannbboodd..

ZZiiee wwwwww..eessssff..nnll vvoooorr hheett pprrooggrraammmmaa..

Kleren m

aken de man. O

fde vrouw. A

lthans, zo luidthetgezegde. Cursor steltdaaromm

aar eensnietde intellectuele capaciteiten van TU

/e’erscentraalen gaatzoek

opzoek

naar datene excentrieke voorkomen, die kekke trui ofopvallende bril.

WWiinnddii WW

iinnaassttii,, mmaasstteerrssttuuddeennttee

OOppeerraattiioonnss MM

aannaaggeemmeenntt &&

LLooggiissttiiccss

IInn ddee ggaannggeenn vvaann hheett PPaavviilljjooeenn iiss WWiinnddii

WWiinnaassttii eeeenn vvrroolliijjkkee vveerrsscchhiijjnniinngg.. DD

ee 2233--jjaarriiggeeOO

oosstteerrssee sscchhoonnee ssttuuddeeeerrtt ssiinnddss aauugguussttuussvvoorriigg jjaaaarr iinn EEiinnddhhoovveenn.. ZZee hheeeefftt hheett hhiieerr ggooeeddnnaaaarr hhaaaarr zziinn;; aalllleeeenn ddee bbaarrrree hheerrffsstt eenn ww

iinntteerrww

aarreenn eevveenn wweennnneenn:: ““IInn IInnddoonneessiiëë iiss hheett hheett

hheellee jjaaaarr ddoooorr wwaarrmm

””.. PPaannttyy’’ss,, mmaaiilllloottss ooff

lleeggggiinnggss ddrrooeegg zzee iinn IInnddoonneessiiëë ddaann ooookk nnooooiitt,,mm

aaaarr aaffggeezziieenn ddaaaarrvvaann kklleeeeddtt zzee zziicchh iinnNN

eeddeerrllaanndd eeiiggeennlliijjkk hheettzzeellffddee aallss iinn hhaaaarrtthhuuiissllaanndd.. DD

ee mmooddee ddaaaarr ww

iijjkktt vvoollggeennss hhaaaarrnniieett zzoovveeeell aaff vvaann ddiiee iinn NN

eeddeerrllaanndd,, ““aalllleeeennww

oorrddtt hheett hhiieerr eeeenn ggrroooott ddeeeell vvaann hheett jjaaaarrvveerrssttoopptt oonnddeerr ddiikkkkee ttrruuiieenn eenn jjaasssseenn””.. EEnn ddee‘‘mm

ooddee’’ ttiijjddeennss ccaarrnnaavvaall,, ddiiee wwaass ooookk eevveenn

wweennnneenn -- mm

aaaarr uuiitteeiinnddeelliijjkk lliieett zzee zziicchhzzeellff,, mm

eett oonnddeerr mmeeeerr eeeenn rrooddee pprruuiikk oopp,, vvrroolliijjkk

mmeeeesslleeppeenn iinn hheett ffeeeessttggeeddrruuiiss..

WWiinnddii oomm

sscchhrriijjfftt hhaaaarr ssttiijjll vvoooorraall aallss kklleeuurrrriijjkk..PPllaaiinn bbllaacckk?? GG

eeeenn ddeennkkeenn aaaann,, tteennzziijj zzee hheettkkaann ooppfflleeuurreenn mm

eett ddee nnooddiiggee kklleeuurrttjjeess.. ZZee sshhoopptt hheett lliieeffsstt bbiijj ZZaarraa eenn HH

&&MM

,, wwaaaarrbbiijj ddee

ZZwweeeeddssee mm

eeggaammooddeekkeetteenn hhaaaarr vvoooorrkkeeuurr

hheeeefftt:: ““DDee ccoolllleeccttiiee vvaann ZZaarraa vveerraannddeerrtt ww

aattmm

eeeerr mmeeee mm

eett ddee sseeiizzooeenneenn,, eerr hhaannggtt nnuu bbiijj--vvoooorrbbeeeelldd vveeeell zzww

aarrttss.. HH&&

MM hheeeefftt hheett hheellee jjaaaarr ddoooorr vveeeell kklleeuurrrriijjkkss iinn ddee rreekkkkeenn””..

HHooeeww

eell zziicchhttbbaaaarr aaaannddaacchhtt iiss bbeesstteeeedd aaaann hheett ttoottaaaallppllaaaattjjee --ggeettuuiiggee bbiijjvvoooorrbbeeeelldd ddee ppeerrffeeccttppaasssseennddee ppaaaarrssee ooooggsscchhaadduuww

--,, ssttaaaatt zzee ’’ss oocchhtteennddss vvoooorr ddee ssppiieeggeell ggeeeenn uurreenn ttee ddeennkkeenn eennddrraalleenn.. ““IIkk ww

iill mmee vvoooorraall lleekkkkeerr vvooeelleenn iinn ww

aatt iikk aaaann hheebb.. AAllss jjee jjee lleekkkkeerr vvooeelltt,, ssttrraaaall jjee ddaatt

ooookk uuiitt””.. ((MMvvddVV))

Merlijn

Ch

ardon/ 20

/ 2,5de jaars W

erktuigbou

wku

nde

“Ik ben eigen

lijk niet zo van

die ach-

tergronden

. Ik doe de compu

ter tochaan

om an

dere dingen

te doen, m

aarzo’n

standaardafbeeldin

g is ook weer

saai. Deze foto vin

d ik gewoon

leuk,

ook al zie je ‘m n

iet meer door alle

iconen

. Alh

oewel, als je een

beamer-

presentatie geeft h

et bij het opstarten

wel w

at reacties oplevert. Met be-

trekking tot de foto: N

ee, ik ben geen

Jezus, ik sta op w

at grote keien die

net on

der het w

ateroppervlak lagen.

Dit w

as zomer vorig jaar in

Zw

eden,

op de Qu

adrivium

-zomerreis. D

oenw

e elke zomer, gew

oon lol m

et z’nallen

, maar dit jaar

hebben

we een

klippertou

r op h

et IJsselmeer

en n

emen

we w

el on

ze instru

men

tenm

ee.”

Je desktop alsspiegelvan je ziel?

Cursor spoortwekelijks

een desktop op en praatm

etde gebruiker.

LLeezzeerrss vvaann PPssyycchhoollooggiiee MMaaggaazziinnee zziijjnn ggeekkkkeerr

ddaann ggeewwoonnee mm

eennsseenn.. MMaaaarr lliieeffsstt 9999 pprroocceenntt

((!!)) vvaann ddee mmeennsseenn ddiiee oonnlliinnee eeeenn vvrraaggeennlliijjsstt

vvaann ddiitt ttiijjddsscchhrriifftt iinnvvuullddeenn,, ggaaff aaaann ggeerreeggeellddhhaannddeelliinnggeenn ttee vveerrrriicchhtteenn ddiiee nniieett eecchhtt nnooddiigg

zziijjnn,, mmaaaarr ww

aaaarr zzee ttoocchh bbeellaanngg aaaann hheecchhtteenn..WW

ee hheebbbbeenn hheett ddaann oovveerr hheett oorrddeenneenn vvaannbbooeekkeenn oopp kklleeuurr ooff aallffaabbeett ((5533 pprroocceenntt)),, ddiinnggeenn

rreecchhtt lleeggggeenn ooff hhaannggeenn ((5511 pprroocceenntt)) ooff hheett oobbsseess--ssiieeff ccoonnttrroolleerreenn vvaann ssllootteenn,, ggaass,, lliicchhtt eenn ww

aatteerrkkrraaaanniinn hhuuiiss ((66

22 pprroocceenntt vvaann ddee mmaannnneenn!!)).. EEnn ddaatt tteerrww

iijjllggeemm

iiddddeelldd sslleecchhttss aacchhtt oopp ddee ttiieenn mmeennsseenn ddiitt ssoooorrtt

nneeuurroottiisscchhee nneeiiggiinnggeenn hheeeefftt.. NNiieettss aaaan n ddee hhaanndd,,

zzeeggggeenn ddee ddeesskkuunnddiiggeenn:: iieeddeerreeeenn hheeeefftt bbeehhooeeffttee aaaannrriittuueelleenn oomm

zziijjnn ggeevvooeell vvaann mmaacchhtteelloooosshheeiidd tteeggeennoovveerr

hheett lleevveenn ttee ccoommppeennsseerreenn.. EEeenn ddww

aannggnneeuurroossee ((ooffffiicciieeeell lliieeffkkoozzeenndd oobbsseessssiieeff--ccoomm

ppuullssiieevvee ssttoooorrnniissggeennooeemm

dd)) wwoorrddtt hheett ppaass aallss jjee mm

eeeerr ddaann eeeenn uuuurr ppeerrddaagg ((22 pprroocceenntt)) bbeezziigg bbeenntt mm

eett hheett tteelllleenn vvaann ttrraapp--

ttrreeddeenn ooff hheett ddwwaannggmm

aattiigg wwaasssseenn vvaann hhaannddeenn eenn

hheett vveerrmmiijjddeenn vvaann ddee rraannddjjeess ttuusssseenn ddee ssttooeepptteeggeellss..

EEnn zzoo iiss hheett vveerrsscchhiill ttuusssseenn ggeezzoonndd eenn ggeessttoooorrdd vveerr--ww

oorrddeenn ttoott eeeenn ssppeell vvaann sseeccoonnddeenn.. ((TTJJ))

Foto: Bastien Vieverm

ans