achtergrond Lesje Duits: hoe blijf je innovatief meetellen 26

actueel Btw-verhoging: met noodgang door de Kamer gejaagd 10

interview Leo Stevens: ‘Belastingdienst moet uitgaan van het goede’ 20

#13/28.06.12

Opinieblad vno-ncw Ondernemers, politiek en maatschappij

Waar blijft de interne markt…

arkt…arkt...?

20 jaar kloven dichten

FORUM #13/28.06.122

inhoud #13

31

23

Rubrieken4 Opinie VNO-NCW

•Doorbraakontslagrechtgoedvoorwerkge-vers

•OverheidaanzetbijOndernemingsdossier•EuropeseUnie:sterkerdanooitenhieromteblijven

•VNO-NCWWest:OndernemersproEuropaendeeuro

•Belastingdienstmoetverdergaanoppadvanvertrouwen

8 DefotoInnovatieopdecatwalk

12Enbroer‘Ikvoelmenogsteedsondergeschiktaanmijnvader’

19 ScheerBeeldvorming

23 Podium•VijfvragenaanTinekeHilverda,hoogleraarFaillissementsfraudeRadboudUniversiteitNijmegen

•Uitspraken•LinksaandemachtinFrankrijk

30Vreemdeogen‘Relaxteplanners’

31Vereniging

41GroengoedAandelopendebandgroen

46OverleversDokkumerVlaggenCentrale

46Colofon

12

FORUM #13/28.06.123

rubrieksnaam

Artikelen10Help,debtwgaatomhoog

Daargaatjemargealsondernemer.Middeninhetjaarwordtineensdebtwverhoogdvan19naar21procent.Daarzittenwinkeliers,automatiseringsbedrijvenenandereonderne-mershelemaalnietoptewachten.‘Deoverheidsteeltopdezemaniervanbedrijven.’

14PloetereninEuropa?In1992zouhetallemaalzógeregeldzijn:ééninternemarktvoorheelEuropa.Geengren-zen,geenbelemmeringen,kortomeenEuropeesparadijs.Twintigjaarnadato:blijfthetploeterenvoorondernemers?

20LeoStevensgelooftinhetgoedevandemens‘Ergensisbelastingbetalentegennatuurlijk.’LeoStevens,oud-hoogleraarfiscaleeconomieénooitbelastinginspecteur,gelooftdesondanksmeerincoachendanhetstrengevingertje.Hijonderzochtofditzogenoemdehorizontaaltoezichtwerkt.‘Erzitietsgoedsinmensen.’

26 Achtgeben, bitte!Groeneenergie,duurzamemachinesenbescheidenlooneisen.Duitseondernemershebbenweleenverklaringvoorhetsuccesvanhunland.EnadviesvoordeNederlandsepolitiekinverkiezingstijd.TijdvooreennieuwlesjeDuits?

42HenkLagerweijstrikes backEenkerncentralebouwen?DaarmoetHenkLagerweijnietaandenken.Troepnoemtdebouwervanwindmolenshet.Natweefaillissementenishijterugindewindhandel.Struike-lenomdoortegaan.Hetzouzijnmottokunnenzijn.

42

14

20

FORUM #13/28.06.124

VerwegThe future we want,isdenaamvanhetdocumentdatdevn-top Rio+20vorigeweekheeftopgeleverd.Eentoekomstdienogverweglijkt,alsjeinogenschouwneemtwaternudaadwerkelijkdoordeaanwezigelidstatenisafgesproken.Datisnamelijkteleurstellendweinig.Concretedoelenvoorduurzameontwikkeling,bijvoorbeeldophetgebiedvanvoedselzekerheid,watergebruik,biodiversiteit,hernieuw-bareenergieenrecycling.Datiswaartoedeceo’svandeDutchSustainableGrowthCoalitionenikzelf,haddenopgeroepen.Wekregenzeniet.Zoalsverwachtstondendeopkomendeeconomieënlijnrechttegenoverdegeïndustrialiseerdelanden.DeG77,decoalitievanontwikkelingslanden,wasvoorweinigteporren.Angstvoorver-kaptehandelsbelemmeringeneneenremophuneconomischegroei,maaktendezelandenkopschuw.Ookdeleidersvanveeloeso-landen lietenhetafweten.Isdeheletopendeaanloopdaarnaartoedaaromeenverspillingvanenergiegeweest?StaatssecretarisBenKnapen,deNederlandsedele-gatieleiderinRio,vindtvanniet.Concretedoelenenhardedeadlinesoverhetvergroenenvandeeconomieheeftdetopnietgebracht.‘Maarvoorheteerststaatineenvn-documentdathetbedrijfsleveneenbelangrijkevoortrekkersrolspeelt’,aldusKnapen.‘DeVerenigdeNatieshebbenhunaarzelingtenopzichtevandeprivatesectorlatenvaren.’

WieRio+20eenbeetjegevolgdheeft,weetdatdatnietmeerdante-rechtis.‘Deregeringenzijnverlamd.Deoplossingenmoetenkomenvanhetbedrijfsleven’,constateerdeUnilever-topmanPaulPolmannietzonderreden.Hetbedrijfslevenlietzichdaaromnietweerhou-denomzelfwerktemakenvanduurzameontwikkeling.TijdensdevoorconferentievanGlobalCompactmaakten45grotemultinatio-nals,waaronderzesNederlandse,inRioafsprakenoverwaterbespa-ring.Datisnodigomdatzo’n800miljoenmensenwereldwijdgeentoeganghebbentotveiligdrinkwater.‘We cannot be succesfull in a world that fails’, stelde ondertekenaar en dsm-topman Sijbesma.Andersdantwintigjaargeleden,bestaatdeduurzameeconomievooreengrootdeelal.Wehebbendetechnologieën,wekennendeoplos-singen.The future we want,iswellichttochdichterbijdanwedenken.

Bernard WientjesVoorzitter vno-ncw

opinie vno-ncw

Doorbraakontslagrechtgoedvoorwerkgevers•KabinetakkoordmetplannenKampomontslagrechtteversoepelen•Maatregelenzullenleidentotbeterfunctionerendearbeidsmarkt•Welgraaguitzonderingvoorkleinebedrijvenbijeigenrisicoperiodeww

Lang, héél lang zat het dossier muurvast. Vorig jaar nog moest minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid onder druk van gedoog-partner pvv knarsentandend verzekeren dat hij écht niets zou verande-ren aan het ontslagrecht. Dankzij het begrotingsakkoord van vvd, cda, D66, GroenLinks en ChristenUnie kwam er eind april echter plotseling schot in de zaak. Vorige week ging het kabinet akkoord met de uitge-werkte voorstellen van minister Kamp om de arbeidsmarkt te hervor-men. Volgens deze plannen kunnen werkgevers straks werknemers zonder voorafgaande toets ontslaan. Daartegenover staat dat bedrijven wel de eerste periode van werkloosheid betalen. Werknemers krijgen bij ontslag een financiële vergoeding die ingezet moet worden voor scholing of voor het vinden van een nieuwe baan. Deze komt in plaats van de huidige ontslagvergoeding. De voorstellen zijn goed nieuws voor de economie, want ze versterken de werking van de arbeidsmarkt. Ze zullen leiden tot meer mobiliteit, meer balans tussen tijdelijke en vaste contracten en meer scholing. Uiteindelijk zal dat leiden tot een hogere arbeidsproductiviteit en een sterkere economische positie van Nederland. Volgens Kamp gaat het om een stijging van de arbeidspro-

ductiviteit met 0,4 procent, ofwel 2,5 miljard euro meer welvaart per jaar. Geen klein bier dus. Ook werknemers hebben er dus uiteindelijk voordeel van, stelt Kamp. ‘Zij komen sneller en vaker terecht op de plek waar hun capaciteiten het beste tot hun recht komen. Dit draagt bij aan hun persoonlijk welzijn.’ Met name de arbeidsmobiliteit van ouderen zal toenemen. Oudere werknemers zitten nu vaak gevangen in hun huidige baan, omdat ze bij doorstroming naar nieuw werk zekerheden, zoals een hoge ontslagver-goeding, kwijtraken. De rechten van werknemers blijven ondertussen overeind. De werkgever moet een ontslag nog steeds goed kunnen motiveren. Ook moet een hoorprocedure worden gevolgd waarbij de werkgever het ontslag aankondigt en de werknemer hierop kan reage-ren. Vindt de werknemer het ontslag ongegrond, dan kan hij of zij naar de rechter stappen. Wel zitten nog de nodige haken en ogen aan de maatregel dat werkgevers straks maximaal zes maanden ww moeten betalen. Deze eigen risicoperiode ww geldt bovendien zowel voor werknemers met vaste als met tijdelijke contracten. Vooral voor kleine bedrijven dreigt dit duur uit te pakken. Kleinere bedrijven zouden daarom een uitzonderingspositie moeten krijgen, door ze deels of geheel te ontzien van de eigen risicoperiode. Minister Kamp heeft toege-zegd hiernaar te kijken. www.vno-ncw.nl/ontslagrecht

jero

en p

oort

vlie

t

‘innovatie-hoofdsteden zijn stap terug’

D66-KamerlidKeesVerhoevenwildatministerVerhagenvanInnovatiepertopsectoreeninno-vatiehoofdstadaanwijst.Zoblijvenstedenmetdefysiekenabijheidvaninnovatieendeconcentra-tievanactiviteitenaantrekkelijkvoorbuitenlandseinvesteerders.Verhagenvindthetvoorstelechter‘reactionair’.Hetdoethemdenkenaanhetouderegionalestimule-ringsbeleid.Bovendienisvoorelketopsectornietaltijdéénhoofdstadaantewijzen.Voortechnische

innovatiezoudenbijvoorbeeldEindhovenenTwenteinderacezijn.‘Enikwilniettegenhoudendateenbedrijfzichergensanderswilvestigen.’

nog eenmaal langer vaderverlof

VertrekkendGroenLinks-KamerlidInekevanGentdoeteenlaatstepogingomverlengingvanhetva-derverloferdoortekrijgen.Samenmet cda-KamerlidEddyvanHijumsteltzijvooromjongevadersvijfinplaatsvandehuidigetweedagenverloftegeven.Zowordtdevadervanafhetbeginbijdezorgvoorhetkindbetrokken.Viadebelastingkrijgenzijdaar50procentvanhetminimumloonvooruitbetaald.EerderbleekgeenKamermeerder-heidteporrenvoortienofvijfdagendoorbetaaldverlof.VanGent hoopt dat de sociale partners

incao’shetverloffinancieelwillenaanvullen.ZelfzalzedatnietmeermeemakenalsKamerlid;hetisdebedoelingdateennieuweTweedeKamerzichoverhetvoorstelbuigt.

wandelgangen

Verhoeven: geconcentreerd

Van Gent: uitgezorgd

OverheidaanzetbijOndernemingsdossier• Regeldrukblijftirritatienummeréénvoorondernemers• Ondernemingsdossierkansoelaasbieden• Daarvoormoetoverheidwelaandebak

Regeltjes, inspecties, nog meer regeltjes. Als ondernemer kom je soms nauwelijks toe aan je échte werk. Al die overheidsinstanties werken bovendien vaak langs elkaar heen, zodat dezelfde informatie telkens opnieuw weer opgelepeld moet worden door bedrijven. Dat kan beter. Brancheorganisaties bedachten daarom samen met de overheid een nieuwe manier van samenwerken en informatie delen: het Ondernemingsdossier. Via dit digitale dossier kan informatie op een slimme manier uitge-wisseld worden. Ondernemers hoeven informatie maar één keer aan te leveren, waarna verschillende overheden, zoals toezichthouders en vergunningverleners, daar gebruik van kunnen maken. De onder-nemer bepaalt zelf welke overheden toegang hebben tot het Onder-nemingsdossier. Van te voren maken brancheorganisaties en overhe-den afspraken over welke bevoegdheden de toezichthouder heeft, welke documenten in het Ondernemingsdossier kunnen worden geplaatst en hoe vaak er op locatie zal worden geïnspecteerd. Met als doel: minder regeldruk en minder overbodige inspectiebezoeken. En dus ook voor de overheid lagere kosten.In de horeca, recreatie en de rubber- en kunststofindustrie is eind 2011 begonnen met de invoering van het Ondernemingsdossier. Doel is om in 2016 tachtigduizend ondernemers uit twaalf branches via het Ondernemingsdossier te laten werken. Voor het zover is, moet er nog wel wat gebeuren, zo stellen deze brancheorganisaties. De Tweede Kamer debatteert deze week over de hoge regeldruk voor onderne-men. Een goede gelegenheid om te laten zien dat het de overheid – ook de komende jaren – menens is als het gaat om het verminderen van irritatie, hoge nalevingskosten en toezichtslasten voor onderne-mers. Voor de overheid betekent dit dat zij het Ondernemingsdossier voortaan centraal moeten gaan stellen in het hele wetgevingsproces en bij het toezicht op de uitvoering. Daarvoor zullen de ambtenaren van de vakdepartementen aan de bak moeten: zij moeten – samen met lagere overheden en inspecties – al hun wetten en regelgeving vertalen in een concrete regelhulp. Die moet aansluiten bij het Ondernemingsdossier. Ook moeten ze ervoor zorgen dat alle nieuwe regelgeving van minis-teries Ondernemingsdossierproof is. Het Rijk moet er ook voor zor-gen dat de afspraken die al over het Ondernemingsdossier zijn gemaakt met gemeenten en provincies ook door een volgend kabinet worden voortgezet. Last but not least kunnen inspecties met behulp van het Ondernemingsdossier overgaan tot risicogericht toezicht. Voor bedrijven die laten zien hun zaken netjes op orde te hebben, betekent dat toezicht op afstand. Oftewel zacht waar het kan, hard waar het moet.

www.vno-ncw.nl/regeldruk, www.ondernemingsdossier.nl

FORUM #13/28.06.125

dijk

stra

dijk

stra

lobbyist moet zich melden

PvdA-KamerlidLeaBouwmeesterwildatinelkwetsvoorsteleenlobbyparagraafwordtopgenomen.Daarinmoetstaanwelkelobbyis-tenophetdesbetreffendeminis-teriezijnlangsgekomenenwatzijdaar hebben besproken. ‘Op die manierkunnenwijalsKamerledennagaanofzijinvloedhebbengehadophetuiteindelijkewetsvoorstel’,

zegtBouwmeester.SamenmetpartijgenootPierreHeijnenwerktzeaaneeninitiatiefwetsvoorsteldatzijnogindezomerwilindie-nen.Dankanhetnieuwekabinetermeteenmeeaandeslag.HetcdaisbijmondevanKamerlidGerKoopmanstegen.Hijvindthetbelangrijkwáterineenwetsvoor-stel staat, niet hoe dat tot stand is gekomen.

FORUM #13/28.06.126

opinie vno-ncw

EuropeseUnie:sterker dan ooit en hieromteblijven• NieuwsoverEuropalijktallemaalzwart• Tochwordtdeeurozonesteedssterkerenbeter• OpG20iskeuzevoorverdereeconomischeintegratie

bevestigd

Somber worden we er met zijn allen van. Het consumenten-vertrouwen bereikte vorige week een nieuw dieptepunt. Europa zwalkt al tijden van de ene naar de andere crisis. Als de Griekse verkiezingen ons niet de stuipen op het lijf jagen, dan zijn het de Spaanse banken wel. Onheilsprofeten voorspellen met de regelmaat van de klok dat de ineenstorting van de Europese Unie nu echt nabij is. En toch… hoe deprimerend het gemiddelde journaal ook mag klinken, de eurozone is er nog steeds. En dat niet alleen, de eurozone is in relatief korte tijd ontegenzeggelijk versterkt en verbeterd. We hadden geen lender of last resort: nu hebben we het permanente Europese Stabiliteits Mechanisme (esm), dat inmiddels bijna rond is. Er was geen effectieve begrotings- en beleidsdiscipline: nu zit de Europese Commissie er dankzij een aangescherpt Stabiliteits- en Groeipact bovenop. En al zijn we er nog niet, al dit soort aanpassingen leiden onomkeer-baar tot een veel beter geïntegreerde economische unie. Dat dit allemaal met de nodige hectiek gepaard gaat, is evident. De Griekse verkiezingen waren razend spannend, maar inmid-dels zit er nu toch een nieuwe regering die zich committeert aan de noodzakelijke hervormingen en bezuinigingen. De Spaanse banken en de Spaanse overheid zijn nog altijd niet uit de gevarenzone, maar de Europese Unie staat klaar om zo nodig actie te ondernemen. En afgelopen week in Los Cabos in Mexico beloofden de Europese leiders hun collega’s van de G20 verder te werken aan een diepere economische integratie binnen de eurozone. De ingeslagen weg richting een banken-unie en betere economische afspraken wordt hoe dan ook ver-volgd. eu-leiders José Manuel Barroso en Herman Van Rom-puy lieten er geen misverstand over bestaan dat Europa alle noodzakelijke stappen zal nemen in de strijd tegen de crisis. Dat betekent een verdere versterking van de monetaire unie op het gebied van banken, begrotingen en de rest van de eco-nomie. Vandaag en morgen komen de Europese leiders opnieuw samen in Brussel om te spreken over verdere maat-regelen om de eurozone te versterken. Dat is reden voor opti-misme. Een verdergaande vereniging van de staten van Europa is een keuze voor welvaart en vooruitgang. En al zien we het soms even niet meer: de Europese Unie is hier om te blijven. Gelukkig maar.

www.vno-ncw.nl/eurocrisis

vno-ncw west

Ondernemers pro EuropaendeeuroIn1973beloofdeMogensGlistrupvandeVooruitgangspartijdeinkomsten-belastingteschrappenalshijaandemachtzoukomen.Opdevraaghoehijdatdachttefinancieren,antwoorddehij:‘IkschafhetlegerafenplaatsopdeministeriesvanDefensieenBuitenlandseZakeneenantwoordapparaatmettekstinhetRussisch.AlsdeRussenkomen,horenzijinhuneigentaaldatDenemarkenzichovergeeft.’DeVooruitgangspartijwerddatjaardetweedepartijvanDenemarkenmet28vande179zetelsinhetParlement.IkmoethieraandenkenalsiksommigeverkiezingsboodschappeninNeder-landhoor.Valseprofetenopdelinkerenrechterpolitiekevleugelsproberenonswijstemakendatallesbeterwordtalswijuitdeeurostappen.Alsjenietoppast,trekkenzijmetdergelijkeonzinveelstemmen.Aanonderne-mersdeschonetaakhetvoordeelvandeeuroenéénEuropauittedragen.Ikgeefwatammunitie.DeNederlandseeconomieleuntzwaaropinterna-tionalehandel.DeenormehandelsgroeivandeafgelopendecenniadankenwijaandeEuropeseintegratietotdouane-enmuntunie.SteldatNeder-landuitdeeurostapteneengeïsoleerdepositieinneemt.WaaromzoudendannogzoveelgoederenviadeRotterdamsehavenofSchipholonslandbinnenkomen?Dievraagisrelevant,omdatdehelftvanonzeuitvoeruitwederuitvoerbestaat,nucirca40procentvanonsbrutonationaalproduct.Hetwelvaartsverlieszalveelverderreikendandegrotebedrijvendiemetinternationalehandelbezigzijn.TachtigprocentvanhetNederlandsemidden-enkleinbedrijfisinternationaalactief.DoordemuntuniekunnenondernemerseldersinEuropaproductie-enlogistiekefaciliteitenbenuttenzondereentweedeboekhoudingineenanderemuntenkostbarevaluta-enrenterisico’s.Exiteuroisdusookexitvanbepaaldeinternationaleinveste-ringen.Hetzaleenenormwelvaartverliesvooronslandbetekenen.UitsluitendopEuropeesniveaukanNederlandzichdoengeldenophetwe-reldtoneel.WezijntekleinomuithetEuropeseverbandtestappen.Latenweooknietvergetendatzeventigjaarvredeenvoorspoedgeenautoma-tismeis.Dewetenschapdateconomischeverwevenheiddaaraanbijdraagt,blijfteenbelangrijkefactorvooréénEuropa.PoliticiwijzenvaakophetvoordeeldatreizigersinEuropageengeldmeerhoeventewisselen.Datiseenplezierigebijkomstigheid,maardaarmeedoenzijdemaatschappelijkebatenvandeeurotekort.Hoogtijddusvooreentegengeluid.

René KlawerVoorzitter vno- ncw West

jero

en p

oort

vlie

t

wandelgangen

leren tot je oud genoeg bent

MinisterVanBijsterveldtvanOnderwijslaatonderzoekenofdeleerplichtkanwordenverlengdvan18naar23jaar.DegemeenteRotterdamhadtoestemminggevraagdomteexperimenterenmetleeftijdsverhogingomdevroegtijdigeschooluitvalterugtedringen.VanBijsterveldtisdaarniettegen,maarwiltocheerstwetenofzo’n‘ingrijpende’maatregeljuridischgeenproble-menoplevertenbetaalbaaris.Zeverwachtderesultateninhetnajaar.Deeventueleinvoeringzalzedusaanhaaropvolgermoetenoverlaten.Datgeldtookvoorhetstrevenomin2016noghooguit25

duizenduitvallerstehebben(vorigschooljaar 38.600).

kabinet vindt stage nog steeds werken

HetkabinetgaatinberoeptegendeuitspraakvanderechterindeAmsterdamse‘stagezaak’.DegemeenteAmsterdamlaatillegaalinNederlandverblijvendembo’ersstagelopenomdatditdeeluitmaaktvanhunstudie.Minis-terKampvanSocialeZakenenWerkgelegenheidvindtstagelopenwerkenendatmogenillegalenniet.ZijncollegaVanBijsterveldtvanOnderwijswildewelallemo-gelijkhedenbenuttenomkinderenstagetelatenlopen,meteerbiedi-gingvandewet.Detweehebbenafgesprokendathangendehetberoepergeenboeteswordenuitgereiktaange-meentendieillegalestagiairesge-dogen.Datzijnnuzo’nvijfhonderdjongerenenduizendvolwassenen.EenmeerderheidvandeKamerhadzichaleerdervoorgedogen

uitgesproken.NaaraanleidingvanhetberoepsprakPvdA-KamerlidMariëtteHamervaneen‘domenkleinzielig’besluit.

7 FORUM #13/28.06.12

Van Bijsterveldt: uitgeleerd

Kamp: hardleers

dijk

stra

dijk

stra

Belastingdienstmoetverdergaanoppadvanvertrouwen• Horizontaaltoezichtwerptvruchtenaf• Mkbmoetookkunnenprofiteren• Inkrimpingdienstvormtrisico

Op aandringen van het bedrijfsleven begon de Belastingdienst in 2005 met de invoering van het zogenoemde horizontaal toezicht. Niet uitgaan van wantrouwen maar van vértrouwen in de omgang met belastingplichtige bedrijven. Ondernemers die netjes belas-ting betalen worden voortaan minder lastiggevallen door de over-heid. Met als keerzijde dat ondernemers die hun belastingplicht ontduiken, hard worden aangepakt met ouderwets verticaal toe-zicht. Dat deze manier van innen werkt, blijkt wel uit het onderzoek van de commissie-Stevens dat vorige week werd aangeboden aan staats secretaris Weekers van Financiën.Dat deze omslag van politieagent naar ‘coach’ het goed zou doen, verwachtte het bedrijfsleven al. Nu concludeert de commissie-Ste-vens hetzelfde: horizontaal toezicht werkt in elk geval voor de gro-tere bedrijven. Maar de commissie plaatst nog wel vraagtekens bij het effect op het midden- en kleinbedrijf: dat zou wel eens meer geld kwijt kunnen zijn aan de inhuur van belastingadviseurs. In plaats van geld te besparen doordat de rompslomp verdwijnt die kwam kijken bij controles door de Belastingdienst. Die ging nog eens uitvoerig uitpluizen wat die bedrijven zelf ook al uitgebreid hadden onderzocht.Het idee – vertrouwen in plaats van wantrouwen – zou natuurlijk niet alleen voor grote bedrijven moet werken. Alle segmenten van het bedrijfsleven moeten profiteren van de nieuwe aanpak. De Belastingdienst moet dan wel met maatwerk zorgen dat horizon-taal toezicht ook loont voor het mkb. Want met zeshonderddui-zend bedrijven zit daar de grote efficiencywinst van toezicht geba-seerd op vertrouwen. Voor Belastingdienst én bedrijfsleven.Alleen dan moet de Belastingdienst er ondertussen wel voor waken dat deze positieve ontwikkeling niet negatief wordt beïn-vloed door de huidige inkrimping van de dienst. Horizontaal toe-zicht zal minder menskracht vergen, maar dat moet dan wel de juiste menskracht zijn.

www.vno-ncw.nl/belastingzaken

Lees ook het interview met Leo Stevens op pagina 20 en verder

FORUM #13/28.06.128

rubrieksnaamde foto

FORUM #13/28.06.129

rubrieksnaam

InnovatieopdecatwalkDenHaag,25juni–Wiezeierdatrobottechnologievooroogoperatiessaaiekostis?KroonprinsWillem-Alexander,prinsesMáximaenministerMaximeVerhagenluisterengeamuseerdnaarMaartenBeelenvanMedicalRoboticTechnologies,tijdensdeinnovatiebijeenkomst tedxBinnenhofCatwalkforInnovationindeHaagseRidderzaal.Hijwaséénvandetiensprekersdietijdensditeventzijnideeënenoplossingenvoormaatschappelijkeproblemenpresenteerde.tediseenbekendfenomeenindeVerenigdeStaten.Alsinds1984vermakeneninformerensprekersuitdewereldenvanTechnologie,EntertainmentenDesign(ted)elkaartijdenseenvierdaagsebijeenkomstinCaliforniëmetkortelezingen.Debedoelingisomgrotedenkersendoenerseenpodiumtegevenomdewereldteovertuigenvanhunvisieofnieuweideeën.Overdevraag‘Hoebrengenwegoedeideeëneninnovatiesdewereldover?’werdnaafloopverdergediscussieerddoorondermeervno-ncw-voorzitterBernardWientjes.OpdertigNederlandseambassadesinhetbuitenlandwerdlivemeegekeken.Tekst:KarinBojorge|Foto:RobinUtrecht/anp

FORUM #13/28.06.1210

actueel

‘btw-verhoging is

overval’De btw-verhoging naar 21 procent lijkt

onvermijdelijk na de instemming van de Tweede

Kamer. Het bedrijfsleven zit met de gebakken

peren. Of kan er toch nog iets worden gedaan om

de pijn te verzachten?

Tekst:PaulScheer|Foto:PhilNijhuis/ANP

Alswinkelierzitjeniettewachtenopeenbtw-verhoging.Zekernietincrisistijd,enalhelemaalniet in de laatste drie maanden, de periode die hetjaarnogeenbeetjegoedmoetmaken.Tochlijktdatnutegebeuren.Meteennoodgangisdebtw-verhogingnaar21procentvorigeweekdoor deTweede Kamer gejaagd. ‘In een bui-tengewoonrazendtempo’,zeistaatssecretarisWeekers goedkeurend tijdens het debat. DeverhogingmaaktdeeluitvanhetLenteakkoorddatervoormoetzorgendatNederlandvolgendjaarvoldoetaandeEuropesebegrotingsregels.Haast isdusgeboden,ookmethetoogopdeverkiezingen in september. Dan kan namelijkallesanderszijn.Hetisopzichmooidatersnelheidzitindepoli-tiekebesluitvorming,maarinditgevalvoelteendeelvanhet bedrijfsleven zichdaardoorover-vallen.Vooralookomdatdebtw-verhogingalingaatop1oktobervanditjaar,inplaatsvandemeervoordehandliggendedatumvan1janu-

ari2013.HetkabinetwilechterzosnelmogelijkNederlandweereenbetrouwbaarimagogeven.Deklappenvallenvooralindedetailhandeleninsectorendiemetvooruitbetalingenwerken.Bij dat laatste kanworden gedacht aan leve-ranciersvanwit-enbruingoeddiemetonder-houdscontractenenverlengdegarantietermij-nenwerken.Volgens het kabinet moeten dieleveranciers2procent extrabtwdoorrekenenomdatdewerkzaamhedendieonderdevoor-uitbetaalde onderhoudscontracten en garan-tietermijnenvallenna1oktoberplaatsvinden.Consumentenkopenbijvoorbeeldeencompu-terofeenwasmachineindewinkel.Alszijeenonderhoudsbeurt willen of een beroep doenop de garantie, komen ze bij de leverancierterecht.Het isdevraagofhetdie leverancierlukt om de extra 2 procent bij die klanten op te halen.Alsklantennietkunnenwordenbereikt,gaatdebtw-verhogingvandewinstmargeaf.Het bedrijfsleven heeft niet de illusie dat debtw-verhoging kan worden tegengehouden.‘Het is en blijft een van demakkelijkstema-nierenvoordeoverheidomsnelgeldbinnentehalen’,zegtdebtw-managervaneenautoma-tiseringsbedrijf. ‘Maar als het dan tochmoet,kom dan met een praktische overgangsrege-ling voor bedrijvendiemet vooruitbetalingenwerken. Voor contracten die vóór 1 oktober

FORUM #13/28.06.1211

zijnafgeslotenenvooruitzijnbetaald,zouhettariefvan19procentmoetengelden.DatkangewoonvolgensdeEuropesebtw-richtlijn.’

psychologisch Dedetailhandelhiktmeertegendeinvoerings-datumaan.Hetissowiesogangbaaromwijzi-gingendoortevoerenmetingangvanhetnieu-wekalenderjaar,dusop1januari.Definanciëleenautomatiseringssystemenvanbedrijvenzijndaarop ingericht. Tussentijdse wijzigingen le-veren extra administratieve lasten enverwer-kingsproblemenop.‘De overheid toont zich onbetrouwbaar ensteeltopdezemaniervanbedrijven’, zegtJanPeters, directeur van de 115 winkels tellendejeansketenScore.‘Op1januarikunnenweonsinstellen, op 1 oktober niet. Na 1 januari komt denieuwecollectieindewinkels.Dankunnenwenieuweafsprakenmakenmet leveranciersen de prijzen veranderen. De prijzen voor ditjaar zijn ingevoerd in het computersysteem.Diekunnenwenietevensnelwijzigen.’Hijwildeconsumentooknietafschrikkenaanhet einde van het jaar. Het consumentenver-trouwen staat toch al onder druk: in Europahebben alleendeGriekenminder vertrouweninhunfinanciëlesituatie.Daarkomtbijdatin

dedetailhandelmetadviesverkoopprijzenvanleverancierswordtgewerkt,endat ‘psycholo-gisch’wordt geprijsd.Aangepast aande btw-verhoging, zou een spijkerbroek van € 69,95meer dan 70 euro gaan kosten, en dat klinkttoch meteen een stuk duurder. Petersgaatervanuitdathijdebtw-verhogingin2012vooreigen rekeningneemt.Hijhoudtrekeningmeteen‘schadepost’vaneenmiljoeneuro.Overeentijdelijkkaraktervandeverho-gingmaakthijzichweinigillusies,wantookna2013 moet Nederland de begroting op ordehebben. ‘Ik vind hetwel jammerdat de btw-verhogingalleenwordtdoorgevoerdbijhetdeelvanhetbedrijfslevendat19procentbetaalt.InhetCatshuis-akkoordwerdtenminstenogge-sprokenoverhetverdelenvandepijnoverhethélebedrijfsleven,dusookoversectorendienu6procent(onderanderelevensmiddelenenar-beidsintensievediensten,red.)betalen.’DeTweede Kamer is inmiddels nietmeer ge-voeligvoordenoodvanhetbedrijfsleven,na-dathetLenteakkoordvorigeweekwerdaange-nomen.OppositiepartijenPvdAen pvvwezendebtw-verhogingnogwelafinhetdebat.‘MethetLenteakkoordwordtdeeconomieafgekne-pen,metalsdieptepuntdebtw-verhoging’,zeiPvdA-KamerlidEdGroot.pvv-KamerlidRoland

vanVliet stelde dat de crisis op dezemanierlanger duurt en dat vooral de invoering van 1oktoberalseen‘rauweverrassing’isgekomen.De Kunduz-coalitie hield echter voet bij stuk,onderhetmotto:leukisanders,maarhetmoet.DeballigtnubijdeEersteKamer.DiemoethetLenteakkoordnogvoorhetzomerrecesbehan-delen.Datbetekentdathetbedrijfsleventot12julinogmaghopenopuitstelvanexecutie.

www.vno-ncw.nl/btw

Terugsluizen

Debtw-verhogingmoetzo’n4miljardeuroopleveren.In2013wordt1,5miljardvandeopbrengstteruggesluisdnaardesamenlevingviadeinkomsten-enloonbelasting,hetkindgebondenbudgetendezorgtoeslag.In2014en2015wordtderestvande4miljardteruggesluisdviadeinkomsten-enloonbelasting.Hetisdebedoelingdatdeverhogingstructureelwordt.

Een samenzwering? Staatssecretaris Weekers gaat over de btw, maar zijn collega minister De Jager (Financiën) over het Lenteakkoord waarin de btw-verhoging staat

FORUM #13/28.06.1212

& zus

naam VandeKuinderMotorenactiviteit Verkoop en onderhoud motorfietsen vestigingsplaats Hilversumaantal medewerkers Zevenopgericht 1928eigenaren/vennoten NicoleenRogervandeKuinder

Ondernemen zit in de genen. In deze serie vertellen ouders, kinderen, broers en zussen die samen of ieder een eigen bedrijf hebben over hun overeenkomsten en verschillen.

FORUM #13/28.06.1213

Nicole van de Kuinder (39)‘Wij zijn opgegroeid tussen de motoren. Mijn vader deed aan trial, een vorm van behendigheidssport op de motor. En dan gingen wij mee. Had hij voor ons beiden een motorfietsje bij zich, waarmee wij lekker in het zand konden ravotten. Net als Roger haalde ik op mijn 18de eerst mijn motorrijbewijs en pas daarna mijn autorijbewijs. Niet omdat dat moest, maar omdat ik het zelf graag wilde.’‘Naast de administratie en pr ben ik verantwoordelijk voor de inkoop en verkoop van kleding. Mijn oog voor detail komt mij daarbij zeker van pas. Ik kan ook wel wat vertellen over motorfietsen. Maar dat laat ik liever aan Roger over. Gedetailleerde uitleg geven over zoiets als het verschil tussen ketting- en cardanaandrijving… Nee, dat gaat mij echt boven de pet. De techniek gaat tegenwoordig ook zó ver.’‘Roger is heel sociaal, gezellig, klantvriendelijk. Voor de aflevering van een nieuwe motorfiets trekt hij rustig een uur uit. En hij laat het graag aan de klanten over wanneer ze daarvoor langs willen komen. Op zich is daar niets mis mee. Maar mensen moeten daardoor soms even wach-ten. En dat vind ik dan vervelend. Ik denk op zo’n moment weleens: plan het nou gewoon wat beter.’ ‘Hij heeft ook niets met cijfers. Als ik ’m daarmee confronteer, zegt hij rustig dat de administratie zijn pakkie an niet is. Ik heb daar erg aan moeten wennen. En nog steeds heb ik af en toe zoiets van: Kijk nou eens naar die cijfertjes, het is per slot van rekening ook jouw bedrijf. Maar eigenlijk heb ik me er al bij neergelegd dat ik dat niet van hem hoef te verwachten.’ ‘We werken hier met een hechte club van zeven man. Vier daarvan zijn op een of andere manier familie. Dat maakt het voor de rest wel-eens lastig waar ze met hun vragen of opmerkingen naar toe moeten. We hebben een monteur in dienst die hier al dik dertig jaar werkt. Hij ziet mijn vader nog steeds als zijn baas.’ ‘Roger en ik zijn eigenaar van de zaak. Maar ik voel me nog steeds ondergeschikt aan mijn vader. Als er echt iets aan de hand is, is hij ook degene die het eindoordeel velt. Hij heeft een vetorecht. Als wij ermee willen stoppen, beslist hij of dat ook echt gebeurt. En daar heb ik geen enkele moeite mee. Integendeel: het voelt heel natuurlijk.’

Roger van de Kuinder (40)‘Nicole runt de kledingafdeling. Daarnaast houdt ze zich bezig met pr en administratie. Dames doen het op de kledingafdeling gewoon beter. Ze verkopen meer aan mannen. En vrouwen vinden het pretti-ger als ze door een vrouw worden geholpen. Vrouwen hebben er ook meer gevoel voor. Maar het verkopen van motorfietsen vind ik nog steeds echt iets voor mannen.’ ‘Ik vind het fijn dat mijn zus in de zaak zit. Het voelt vertrouwd. Je weet precies wat je aan elkaar hebt. Het scheelt in elk geval veel gepraat. Voordat ik hier aan de slag ging, heb ik nog even bij een ander bedrijf gewerkt. Ik had daar een heel strenge baas. Dat is een goede leerschool voor me geweest. Ik was jong en brutaal. Dan is het wel eens goed dat je een keer op je plek wordt gezet.’ ‘De motorverkopen lopen al jaren terug. Gelukkig doen wij het zo slecht nog niet. Maar al die negatieve berichten, daar word je niet echt vrolijk van. Ik luisterde veel naar bnr. Maar dat doe ik niet meer. Ik heb de krant opgezegd. En af en toe betrap ik me er zelfs op dat ik in de auto zit te luisteren naar een vrolijk kinderliedje. Dat is goed voor mijn humeur. Ik sta dan met een lekkerder gevoel in de winkel.’‘We hebben het nu heel druk. Dan heb ik soms wel eens iets van: zo, even stoom afblazen. En dan doe ik gemakkelijk een stapje terug. Pak ik een motorfiets en rijd ik een rondje in de omgeving. Even een beetje afstand nemen. Mijn zus accepteert dat. Ze weet dat ik zo het beste functioneer.’ ‘Ik ben erg impulsief. Heb de neiging snel te besluiten om iets op een bepaalde manier te doen. Dan is het goed dat mijn zus af en toe de rem er op zet, mij even tot de orde roept. Want als je te radicaal te werk gaat, stoot je vaste klanten af.’ ‘Het is prachtig om dagelijks met je hobby bezig te mogen zijn. Als ik ’s avonds op pad ben geweest, rijd ik nog wel eens langs de zaak om te kijken of alles in orde is. Dan zit ik vanuit de auto naar die showroom vol motorfietsen te kijken. En daar kan ik dan echt van genieten. Ik ben trots op wat we hebben bereikt.’

‘Ikvoelmenogsteedsondergeschiktaanmijnvader’RogervandeKuinderweetvanzichzelfdathijimpulsiefis.Hijisblijdatzus

Nicolehemdaaropwijst.SamenzijnzeeigenaarvandeHilversumsemotorzaak

VandeKuinder.‘Goeddatzemeafentoeeventotdeorderoept.’

Tekst:FrankdenHoed|Foto’s:TonPoortvliet,familieVandeKuinder

FORUM #13/28.06.1214

omslag

Hoe over bruggen we de kloof?

Hoera:20jaar!DeinterneEuropesemarktis

bijnavolwassen.Tijdomdebalansoptemaken.

BlijfthetploeterenvoorondernemersinEuropa

ofisheteindelijk1992geworden?

Tekst:RemkoEbbers|Foto:JanGreune/hh,beeldbewerking: LinkDesign

FORUM #13/28.06.1215

Hoe over bruggen we de kloof?

Even staat de chauffeur van transportbedrijf Van der Wal te zuchten aan de Duits-Deense grens. Dan gaat hij toch maar aan de slag. Zijn 25 meter lange vrachtwagencombinatie mag zo niet over de grens van de Duitsers. Dus zit er niets anders op: opleggers loskoppelen en allemaal apart de grens over rijden. En dan in Denemarken het hele spulletje weer aan elkaar koppelen. Het is weer eens zover: je mag van Europa in een aantal landen met van die lange vrachtwagens – ecocombi’s – over de weg. Maar als lid-staten dan met die regels aan de gang gaan, verzinnen ze er graag zelf een paar extra bij. Het voorbeeld is fictief: in de praktijk rijdt Transportbedrijf Van der Wal rijdt helemaal niet met ecocombi’s in Duitsland en dus ook niet van Duitsland naar Denemarken. Omdat het nu veel te lastig is. Terwijl die ecocombi’s juist erg geschikt zijn om grote volumes over lange afstanden te vervoeren. Goed voor het milieu en de portemonnee. Hans van der Wal: ‘De milieubeweging begint bijna te juichen als ik ermee aankom.’ Nederland, Denemarken, Zweden. Levert allemaal geen problemen op. En

FORUM #13/28.06.1216

omslag

sinds kort mag er – op proef – ook in het noorden van Duitsland met lange wagens gereden worden. Maar er de grens mee over, dat mag dus even niet. En dus rijdt Van der Wal niet met die ecocombi’s in Duitsland. ‘Als die wagens in allerlei eu-landen op de weg mogen, dan moet het toch niet zo zijn dat elk land zich daar afzonderlijk opnieuw over buigt en extra regels verzint’, zegt Hans van der Wal. Dertien van zijn 180 vrachtwagens zijn nu ecocombi’s. Het zouden er veel meer kunnen zijn, zegt hij, als er internationaal maar niet zo moeilijk werd gedaan.Zijn onderneming heeft dochterbedrijven in Frankrijk, Polen, Rus-land, Azerbeidzjan en Kazakstan. Hij weet dus hoe de Europese transportsector wordt geplaagd door nationale verschillen in regel-geving. ‘Tolsystemen die niet op elkaar aansluiten, controles die keer op keer worden gehouden omdat in ze in elk land alleen hun eigen documenten erkennen en feestdagen met rijverboden die overal anders zijn, waardoor ik mijn wagens niet efficiënt kan inzetten’, somt Van der Wal op. Momenteel hebben twintig landen maar liefst vijftig verschillende rijverbodregelingen op het gebied van tijd, gewicht, afstand, locatie, lading en weersgesteldheid. Opgeteld zijn

er per jaar in heel Europa meer dan vijftienhonderd dagen waarop het goederenvervoer over de weg niet mag rijden.

nieuwe grenzenIn 1992 zou het allemaal zó geregeld zijn: één interne markt voor heel Europa. Maar twintig jaar na dato blijft het ploeteren voor bedrijven. Het was de bedoeling om niet alleen de grensposten weg te halen, maar ook om de verschillen in regelgeving zoveel mogelijk af te breken. Hoe moeilijk dat is, blijkt uit de etiketteringregels, waar jaren over wordt gepraat. Het is blijkbaar nog niet zo eenvou-dig om af te spreken wat op een etiket moet staan zodat elke lidstaat tevreden is.De verschillende versies van dezelfde regels bezorgen ook een bedrijf als Ahold af en toe hoofdbrekens. Vorige week werd in België de zesde Albert Heijn geopend, maar dat is niet zonder slag of stoot gegaan, zegt Jochem van Laarschot van Ahold. ‘Het heeft een paar jaar voorbereiding gekost voordat we in België konden beginnen.’ De belastingregels verschillen nog steeds per land, net als het arbeids-recht en andere (vooral belasting-)regels waaraan je moet voldoen.

Alle ondernemers: Stap toch eens over op een Europese btw‘Inonzebranchegaathetomvo-lume en kosten. Complexiteit is duur’,zegtAhold-woordvoerderJochemvanLaarschot.KijkmaarnaardebtwenjeweetmeteenwaarVanLaarschothetoverheeft.Elkelidstaatheeftzijneigenwettenombtwtekunnenheffen.Legtdieopeeneigenmanieruitenpastdietoezoalshetdatwil.Daarmeehoudendelidstatendefiscalegrenzengewooninstandwaaranderebinnengrenzenallangzijnverdwenen.Watdatvooreenondernemerbetekent?Meeradministratievelastenenminderzekerheid.Voorondernemerszoueenbtw-uniedebesteoptiezijn.Devoordelen:éénheffendeinstantie,uniformeregelseneenuniformeuitlegdaarvan.Opdekorteretermijnkaninelkgeval

wordengezorgdvoorunifor-meringvanregelgevingenindeuitlegentoepassingdaarvan.

Verzekeraars, banken: Een onsje minder toezichthouders mag ook welMomenteelstaateeninterna-tionaalopererendeverzekeraarinelkvestigingslandapartondertoezichtvandelokaletoezichthouder(s).Hijmoetperlandvergunningenregelen,rapportagesindienen,solva-biliteitaantonenentoezichtondergaan.Eenoplossingkanzijndatvooreeninternationaleverzekeringsgroepeen(lei-dende)toezichthouderwordtaangewezendieverantwoorde-lijkisvoordegehelegroep.

Werk aan de winkel......zorgdatallesbijelkaarpast... ...afentoeeenonderdeelvernieuwenkangeenkwaad...

Combinatievervoer: De wet loopt hopeloos achter bij de praktijkEenvandedoelstellingenvanhetWitboekVervoer2011–2020isomvervoervandewegnaarrailenbinnenvaarttebevorderen.Zodientin2050dehelftvanallevervoerboven300kilometerperspoor,binnenvaartofkustvaartplaatstevinden.Gecombineerdvervoer,vervoerdeelsoverdewegendeelspertreinofoverhetwater,kanhieraanbijdragen.Debestaanderichtlijndiedevoorwaardenvoorhetgecombi-neerdvervoerregelt,isverouderd,beperkendenonduidelijk.Doordezerichtlijnteactualiserenenaan te passen aan de technische ontwikkelingenendehuidigemarktvraagiseenaanzienlijkegroeivanhetgecombineerdvervoerteverwachten.

Kustvaart: Douane, schaf eens een nieuw softwarepakketje aan!KustvaardersdiespullenvandeenenaardeandereEuropesehavenvervoeren,moetentelkensaantonendathunladingnietvanbuiten de eukomt.Anderszouertelkensweerinvoerbelastingbetaaldmoetenworden.Datiseenkostbaregrap:medewerkerszijnerurenmeebezig,terwijlergewooncomputersystemenzijndiedestatusvandeladingkun-nenbijhouden.‘AlswijmeteenschipvanuitHoekvanHollandde12-mijlszoneuitvaren,zijnweofficieelininternationalewate-ren’,legtMarcelvanderVlugtuit.HijisgeneralmanagerportoperationsbijStenaLine.‘OokalswedaarnaweereenEuropesehavenbinnenvaren,behandelenzedevrachtwagensdieweoponzeferryhebbenalsofzevanbuiten de eukomen.Metallepa-

FORUM #13/28.06.1217

Terwijl het idee van een Europa toch ooit was ondernemen over de grens in Europa veel makkelijker te maken. Van Laarschot: ‘Nu moet dat nog steeds allemaal apart uitgezocht en bijgehouden worden. Die lokale expertise kun je uitbesteden, maar dat zijn extra kosten voor hetzelfde werk. In onze branche gaat het om volume en kosten. Complexiteit is duur.’Er ontstaan zelfs nieuwe ‘grenzen’ als gevolg van een gebrek aan Euro-pese aandacht. Dat merkt de Rotterdamse haven tenminste als het gaat om nieuwe ontwikkelingen zoals lng (liquid natural gas, vloei-baar aardgas). Dan laat de eu de zaak versloffen. De Rotterdamse haven ziet een grote toekomst voor lng. In en rond de haven en in de noordelijke provincies lopen diverse initiatieven om het in te zetten als brandstof voor vrachtwagens, en alle soorten scheepvaart. ‘lng is snel in opkomst als alternatieve brandstof’, zegt Sjaak Poppe van Havenbedrijf Rotterdam. ‘Maar er is nog helemaal geen regelgeving over het transport ervan. Europa loopt daar erg achter. Als gevolg daarvan verzinnen landen zelf maar wat ze handig en verstandig vin-den. Zo hanteren landen verschillende veiligheids voorschriften. Voor je het weet ga je de mist in. Dat is ongelooflijk inefficiënt.’

En áls er dan een algemene regel is... dan zijn er toch weer de lokale krachten die bepalen hoe ze worden geïnterpreteerd. Waarom mag een vrachtwagenchauffeur in sommige landen pinnen als hij een boete krijgt en moet hij die elders per se cash voldoen?

goede moedIs er dan helemaal niets goeds te melden? De Europese landen zijn op 1 januari 1993 wel degelijk vol goede moed begonnen aan het verwe-zenlijken van één markt voor goederen en personen. Dat heeft de lid-staten 2,5 miljoen nieuwe banen opgeleverd en meer dan 800 miljard euro extra aan welvaart (cijfers uit 2010). Uit schattingen van het Cen-traal Bureau voor de Statistiek blijkt dat de interne markt de Neder-landse economie jaarlijks zo’n 30 miljard euro oplevert. De grote ambitie om van Europa de meest concurrerende economie ter wereld te maken, heeft misschien forse klappen opgelopen door de financiële crisis, maar volgens cijfers het World Economic Forum kan de eu goed meekomen. Zeven eu landen staan in de Top-10 van de lijst meest concurrerende economieën ter wereld. Nederland staat overi-gens op nummer 7.

pierwinkelvandien.Chauffeurskunnentoteendagvertragingoplopen.DatgedoezoudenzeniethebbenalszeoverdewegvanbijvoorbeeldRotterdamnaarDenemarkenzoudengaan.’

Digitale markt: Weg met die lappendeken van regelsDeEuropesedigitaleinternemarktisnognietperfect.Waar e-commerce nationaal groeit(meerdan10miljoenNederlandseconsumentenzijnvertrouwdmetonlinewinke-len),blijftgrensoverschrijdendeonline handel achter. Gebrek aan vertrouwenbijconsumentenondernemer door taal, culturele enjuridischekwestiesstaatindeweg.Dewetgevingindeeu is nogvaaknationaalgeoriënteerdenvormtdaardooreenlap-pendeken.Zelfsindedoordeeu gereguleerdegebiedenalsver-werkingvanpersoonsgegevens

(voorwaardevoorhandel)heb-bennationalewetgeversdeeu Richtlijnverschillenduitgelegdenineigenwettenvastgelegd.‘InDuitslandmagjeondergeenvoorwaardereclametaalverstu-ren’,zegtHedwigWassingvandeLeisureGroup.‘Terwijljewelperpostfoldersmagversturen.InNederlandkunjebetalenviaiDeal,datisnietcompatible met buitenlandsebetaalsystemen.Enals een buitenlandse klant iets ineenNederlandsewebwinkelkoopt,isdewetgevingvanhetlandvandekopervantoepas-sing.Datkaniktochnietal-lemaalbijhouden.’

...afentoeeenonderdeelvernieuwenkangeenkwaad... ...enblijfweleerlijk

Voedselproducenten: Hou onze waar niet tegen bij de grensNationalewettenover‘misbruikvaneconomischeaf-hankelijkheid’of‘misbruikvanmarktmacht’blijkeninessentievooralgerichttegenbuiten-landse food retailers.Zezijnmeestalinvagebewoordingenopgesteldenlatenhierdoorergveelruimtevoorinterpretatieaandenationalemededingings-autoriteiten tijdens inspecties opdenalevingvandergelijkewetgeving.Bovendienzijndeboetesvoorinbreukenvaakaanzienlijkenbuitenproportie(tot10procentvandejaarlijksenettoomzet).

Post: Eigen postmarkt eerst? Dat kan echt niet meerVorigjaarisindemeestelidstatendepostmarktgelibe-raliseerd,vrijgegevendus.Dat

betekentnognietdaterookechtsprakeisvaneenEuropesemarkt. Nationale postbedrij-venzijn,gesteunddoorhunregeringen,opzoekgegaannaaranderebeschermings-constructies.Sommigelandenhanterennuzulkevoorwaar-den dat alleen het bestaande, eigenpostbedrijfdemarktopkan.Zogenaamdomeengelijkspeelveldtecreëren.Daardoorkrijgennieuwepostbedrijvengeenkansmeteenanderaanbod.HetNederlandsepostbedrijftpg Post probeerde vroegopdeliberaliseringvande postmarkt in te spelen door samentegaanmetpakketbe-zorgertnt.Maaromdatpak-ket-enbrievenpostnietzoalsverwachtkondenintegreren,werdhetbedrijfvorigjaarweergesplitst.

FORUM #13/28.06.1219

Maar nadat er grote slagen zijn gemaakt in Europa, lijkt er in het fine-tunen een beetje de klad te komen (zie kader We zullen doorgaan). Nederlandse ondernemers leverden vier jaar geleden een waslijst van 63 klachten in bij de Europese Commissie. Over regels die niet overal hetzelfde worden uitgelegd, aanvullende regels van allerlei lidstaten terwijl uitdrukkelijk was afgesproken dat niet te doen en een gebrek aan handhaving van de regels die er zijn. De helft van die klachten is inmiddels opgelost, en nu dreigt de aandacht voor het oplossen van de rest te verdwijnen. Enerzijds omdat de eurocrisis alle aandacht opeist. Maar ook omdat onder druk van nationale lobbygroepen het nationaal politieke belang toch voor het algemeen belang wordt gesteld. Zodat in Frankrijk gesproken wordt over extra wetgeving voor het gebruik van nanotechnologie. En bij de Duits-Deense grens extra lange vrachtwagens eerst voor de grens losgekoppeld moeten worden om na de grens weer vastgekoppeld te worden.

www.vno-ncw.nl/europeseunie

Lees ook het advies Betterregulationforbetterbusinessop www.vno-ncw.nl.

Daarin staan 23 concrete voorstellen om administratieve lasten te verlichten en

knelpunten in bestaande en voorgenomen eu-regelgeving op te lossen

column scheer

BeeldvormingEénbeeldzegtmeerdanduizendwoorden.Misschiennietslimvanmijomdathieropteschrijven,maarwatwaarismoetjenietproberenteontkennen.Beeldenliegenniet.Alhoeweljemetfotoshoppentegenwoordigeenaardigeindkuntkomen.BijdeuefazijnzedaarnietaantoegekomentoenJohnTerryeenOekraïensebalachterdeBritsedoellijnweghaalde.Hethulpjevandescheidsrechterdateenpaarmeterverderopdeachterlijnstond,zagnietwatwijtv-kijkerswelzagen.Ookhetpubliekopdetribunezaghetniet,maardatkwamomdatdeherhalingdaarnietwerdgetoond.Datzoumaargedoegeven.Opdewebsitevandeuefawasgeenwoordtevindenoverditek-schandaal.Sterker:erwerdberichtdatmentevredenwasoverhetniveauvanhetfluitentotdusver.Fifa-baasBlatterisinmiddelswelzoverdathijelektronicawilinzettenomnieuweblundersophetwkvan2014tevoorkomen.Maarverder:kopinhetzand.HetzelfdezagjebijhetfilmpjevaneenPoolsedronkenlapdieinRotterdameenpaarkeerzinlooswordtgetraptdooreenagente.Voordeomstandersdiehettafereelmeteenmobieltjefilmdenendekijkersopinternetwasduidelijkdatdemaninkwestienietagressiefwas.Voordepolitiewasdatblijkbaarnietduidelijk.Deagenteinkwestieenhaarmannelijkecollegadieerbijstondtekijken,mochtengewoonblijvendoorwerken.Eenpolitiewoord-voerderweeseropdatdieagenteheusnietvoorniksgeweldhadgebruikt.Nee,misschienhaddiePoolhaarwel‘mierenneuker’genoemd.Jekuntindatsoortsituatieshetbestemaarmeteenopenkaartspelen.Dateromheendraaienmaaktheteralleenmaarergerop.Ofjezorgtdathetnietwordtgefilmd.DoezoalsMarkvanBom-melnadewedstrijdtegenPortugal:houdjehandvoorjemond,dankandecameranietzienwatjezegt.Aansteller,dachtikineersteinstantie.ToteendaglaterStudio Sportzomer eenliplezerinschakeldeomtevertalenwataldieverwendevedettenelkaartoewensteninhetveld.Binnenkorteennieuwonderdeelinhet Journaal:hetlipleesmo-mentvandedag.

Paul Scheer

jero

en p

oort

vlie

t

Wezullendoorgaan

Minderregels,betereregels,beterafstemmenopelkaar.DeEuropeseCommissiezieterzelfookdenoodzaakvanin.Daarvoorwerdbijvoorbeeldhet Smart Regulation Action Programme vandeEuropeseCommissiebedacht.Hetonderzoeknaardekostenvanregeldruklooptalleeneindditjaaraf.EnhoewelhetteamvancommissievoorzitterBarrosozelfhetbelangvanregeldruk-verminderingvoorgroeieninnovatieonderstreept,blijfthetonduidelijkoferdaadwerkelijkeenvervolgprogrammakomt.Ondernemersdringendaarwelopaan.Onlangsnogboden vno-ncw en mkb-NederlanddeCommissieconcretevoorstellenaanvanhetbedrijfslevenBetter regulation for better business. VolgensJonathonStoodley,hoofdvandeunitEvaluationandSimplificationvandeEuropeseCommissie,passendieconcretevoorstellenuitstekendindehuidigeaanpakdiebusiness driven moetzijn.EennieuwprogrammametpercentuelereductiedoelstellingenzouindeopzetteveeltijdvergenendeCommissiewilsnelleslagenmaken.

FORUM #13/28.06.1220

actueel

FORUM #13/28.06.1221

‘Als Belastingdienst moet je zowel streng als soepel zijn. Je kunt mensen niet op hun blauwe ogen vertrouwen. Ergens is belasting betalen tegennatuurlijk: mensen werken om geld voor zichzelf te verdienen, en moeten dan een deel daarvan afdragen aan de overheid. Maar als je mensen zover kunt krijgen dat ze uit zichzelf belasting betalen, kun je als Belastingdienst meer als coach dan als politieagent optreden. Dat levert uiteindelijk meer op.’ Leo Stevens, oud-hoogle-raar fiscale economie én ooit belastinginspecteur, maakt de vergelij-king met het onderwijs. Ook daar levert coachend lesgeven meer op dat het strenge vingertje. ‘De insteek moet zijn dat er iets goeds in mensen zit.’Zeven jaar later heeft een commissie onder leiding van Stevens de toepassing van het zogenoemde horizontaal toezicht (zie kader Van verticaal naar horizontaal) onder de loep genomen. Want zowel de Belastingdienst zelf als de buitenwacht wilden wel eens weten of dat nu beter werkt. Vlak voor de presentatie van commissie verscheen in de Volkskrant een kritisch verhaal, gebaseerd op anonieme bronnen bij de Belastingdienst. Ambtenaren vinden dat de nieuwe werkwijze hun is opgedrongen en hebben zelf geen vertrouwen in de bereidwillig-heid van het bedrijfsleven, zo was de strekking. Probleem is dat een nulmeting voor de toepassing van horizontaal toezicht ontbreekt. Het is dus niet mogelijk om de belastingopbrengst oude en nieuwe stijl met elkaar te vergelijken.

Meneer Stevens, dat kan toch niet, geen nulmeting?‘Dat die er niet was, heeft mij ook verbaasd. Ik heb bij de Belasting-dienst gevraagd waarom niet, en kreeg toen een nogal soft antwoord.

Ze zeiden dat ze in het verleden ook niet precies wisten hoeveel belastingopbrengst ze misliepen.’

In een kritisch artikel in de Volkskrant werden wel cijfers genoemd. ‘Ja, maar die waren gebaseerd op een beperkte steekproef. Die cijfers zijn niet betrouwbaar, zeker niet voor wetenschappelijke doeleinden.’‘Het is nu wél zaak om zo snel mogelijk alsnog tot een nulmeting te komen. Want zonder nulmeting kun je geen geloofwaardig verhaal bieden aan bedrijven die nog niet aan horizontaal toezicht meedoen en zich afvragen of zij er wel beter van worden. Dan heb ik het vooral over het midden- en kleinbedrijf.’

‘Fiscus moet meer coach dan agent zijn’

WieisLeoStevens?

AlsfiscaaleconoomstudeerdeLeoStevens(68)afaandeKatholiekeHogeschoolinTilburg.In1980promoveerdehijophetthema‘Belastingnaardraagkracht’.NavierjaarbijdeRijksbelastingdiensttehebbengewerktalsbelastinginspecteur,werdhijbenoemdaandeErasmusUniversiteitRotterdam.Tot2006washijvoorzittervandevakgroepfiscaleeconomie.TegenwoordigishijKroonlidvandeSociaal-EconomischeRaad.

DeBelastingdienstwilnietmeeralseenpolitieagentachterelk

belastingplichtigbedrijfaangaan,maareropkunnenvertrouwendat

bedrijvenbraafhunbelastingbetalen.Eencommissieonderleidingvan

oud-hoogleraarLeoStevensonderzochtofdithorizontaaltoezichtwerkt.

Tekst:PaulScheer|foto’s:ChristiaanKrouwels

FORUM #13/28.06.1222

Want die profiteren er minder van? ‘Als commissie waarschuwen we ervoor dat de kosten voor het mkb wel eens hoger zouden kunnen liggen dan nu het geval is. Grote bedrijven hebben een één-op-éénrelatie met de Belastingdienst, en vallen onder de afm en andere toezichthouders. Daar kan de Belas-tingdienst op vertrouwen. Met betrekking tot het mkb sluit de Belas-tingdienst convenanten af met belastingadviseurs die een aantal bedrijven onder hun hoede hebben. Tot dusver werkt 8 procent van zeshonderdduizend mkb-bedrijven op die manier. De rest huurt vaak een boekhouder of een consulent in, maar die voldoen niet voor het horizontaal toezicht. Dat betekent dat bedrijven straks meer moeten betalen voor zo’n adviseur.’

Waarom zouden ze dan meedoen aan horizontaal toezicht?‘Omdat het systeem van belasting innen efficiënter wordt. Bedrijven kunnen ervan uitgaan dat de Belastingdienst akkoord gaat met wat zij ingediend hebben en dat er geen navorderingen meer komen.’‘Je ziet ook dat het wederzijds begrip toeneemt. De Belastingdienst begrijpt beter hoe bedrijfsprocessen werken, en bedrijven krijgen meer inzicht in de aanpak van de Belastingdienst en sneller zekerheid over hun belastingafdracht. Ik denk dat bedrijven liever die zekerheid hebben en dan accepteren dat het iets duurder wordt.’

Volgens belastingambtenaren betalen ondernemers niet als ze toch niet gecontroleerd worden.‘Ik denk dat ze dat wél doen. De Belastingdienst schaft het verticaal toezicht niet helemaal af. Bedrijven zullen nog steeds steekproefsge-wijs worden gecontroleerd. En een bedrijf dat dan wordt betrapt, heeft heel wat uit te leggen.’

Hoe publiekelijk moet dat? Naming and shaming? ‘Nou, als iedereen meteen aan de schandpaal wordt genageld, krijgen we een akelige samenleving. Maar het moet wel zichtbaar worden gemaakt voor de belastingwereld zelf dat fraude niet loont. Bedrijven

die braaf hun belasting betalen moeten zien dat misbruik wordt bestraft. Want anders denken zij dat hun belastinggeld weggegooid geld is.’De Belastingdienst moet vertrouwen als uitgangspunt ook beter verkopen aan het eigen personeel, stelt Stevens. De dienstleiding heeft te lang gedacht dat elke belastingmedewerker de nieuwe aanpak vanzelfsprekend zou vinden. Maar ambtenaren waren sceptisch. ‘Alsof bedrijven met liefde belasting betalen’, zegt een van hen in het Volkskrant-artikel. Medewerkers kregen de indruk dat horizontaal toezicht de nieuwe religie was. Stevens: ‘Die onderstroom van kritische medewerkers is onvoldoende in het proces meegenomen.’

Ondertussen moet de Belastingdienst met 20 procent inkrim-pen. Kan dat wel?‘Het is een ongelukkige samenloop van omstandigheden dat de uitrol van horizontaal toezicht plaatsvindt terwijl er zesduizend man uit moet. Dat mensen die koppeling maken is logisch, maar toen de Belastingdienst met horizontaal toezicht begon, was er helemaal nog geen sprake van crisis. Ik zeg niet dat die twee dingen – horizontaal toezicht en inkrimping - niet met elkaar te combineren zijn, want er valt efficiencywinst mee te behalen. Maar ik waarschuw er wel voor dat niet alle oudere werknemers, met ervaring in zowel verticaal als horizontaal toezicht, de dienst verlaten.’

Maar horizontaal toezicht heeft de toekomst? ‘Ik denk dat het over tien jaar de manier van werken is in Nederland en in het buitenland. Wij lopen nu voorop. Het buitenland kijkt jaloers toe.Vanuit de oeso zie je belangstelling voor onze ervaringen. Zelfs Scandinavische landen, die vaak in andere opzichten vooruitlo-pen, zijn nog niet zo ver. In veel landen wordt toch nog gedacht in termen van de overheid en haar onderdanen.’

www.vno-ncw.nl/belastingzaken

Vanverticaalnaarhorizontaal

Deomslagvanpolitieagentnaarcoachwasin2005hetuitgangspuntvandeinvoeringvanhorizontaaltoezichtbijdeBelastingdienst.Totdietijdwasverticaaltoezichtheersend:bedrijvenwerdengecontroleerddoormiddelvanboekenonder-zoek,bedrijfsbezoekenvragenlijsten.Horizontaaltoezichtgaatmeeruitvanvertrouwenindebelastingplichtige,endaarmeemeerverantwoordelijkheidvoordiepartij.Hetbedrijfslevendrongallangeraanopeenoverheiddienietvanuitwantrouwenmaarvertrouwenopereert.VooralgrotebedrijvenergerdenzichaanderompslompdiekwamkijkenbijdecontrolesvandeBelastingdienst.Diegingnogeensuitvoeriguitpluizenwatdiebedrijvenzelfaluitgebreidhaddenuitgezocht.

actueel

FORUM #13/28.06.1223

uitspraken

‘Belastingheffing is als het toilet bij v&d: als de juffrouw weg is, blijft het bakje leeg.’René Niessen, oud-hoogleraar belastingrecht, de Volkskrant van 16 juni

‘Een goede wet is een wet die consistent is en niet rammelt als je hem vastpakt.’Fred de Graaf, voorzitter Eerste Kamer, Elsevier van 16 juni

‘Ik mag graag analyses aandragen die niemand wil horen.’cpb-directeur Coen Teulings, nrc Handelsblad van 16 juni

‘De laatste die je kwalijk mag nemen dat hij iets bouwt, is een bouwer.’Gerard van de Aalst, ceo VolkerWessels, ad van 16 juni

‘Met het verwijt van lastenverzwaring ben ik gauw klaar. Het is kiezen of delen, we gaan de plomp in of we komen eruit.’Fred de Graaf, voorzitter Eerste Kamer, Elsevier van 16 juni

‘We staan nog steeds aan de rand van de afgrond. Nog een paar meter en we vallen erin.’Sylvester Eijffinger, hoogleraar financiële economie, ad van 11 juni

‘Loyaliteit is drie keer nee durven zeggen tegen je baas.’Vertrekkend generaal Peter van Uhm, de Volkskrant van 16 juni

‘Als het je lukt om op je intuïtie te varen, ben je expert over je eigen leven.’Natuurkundige en oud-knaw-president Robbert Dijkgraaf, fd Persoonlijk van 16 juni

‘Ik ga door zolang mijn stem goed is en ik geen parodie op mezelf word.’Zanger Rob de Nijs, de Volkskrant van 16 juni

‘Ik houd ervan zo rond tien uur thuis te zijn. Dan kijk ik naar de praatprogramma’s en ga ik nog wat plagen op Twitter.’Scheidend GroenLinks-Kamerlid Ineke van Gent, Opzij van juli/augustus

FORUM #13/28.06.1224

belrondje

Marie-Jeanne Gauthé / Lightmotif / Gournay sur Marne

Cyril Masson / Citybird / Parijs

‘Op naar Engeland’‘Ik denk dat de economische crisis mijn bedrijf meerpartenspeeltdandenieuwepresident.Onsmotortaxi-bedrijf in Parijs ziet de omzet gewoon dalen omdatmensenminderpertaxirijden. IkvindhetnogtevroegomteoordelenoverpresidentHollande.Hij isnetaanhetwerk.Hijwilgrotebedrijvenzwaarderbelastenmaarhijheeftgoedeplannenvoorhetmidden-enkleinbedrijf.Datmerkikstraks,bijvoorbeeldalshetgaatomlasten-

verlichting.Hollandevindtookdatergeïnvesteerdmoetwordeninplaatsvanalleenmaarbezuinigd.Datisgoed.’‘Devorigepresident,de rechtseSarkozy,deedveelvoorbedrijven. Overuren werden bijvoorbeeld niet meerbelast.Maar onderSarkozy haddenweook problemen.Datbankenonsgeengeldlenenbijvoorbeeld.Wijwildenflink investeren inonsmotorparkmaardatmoestenweafzeggen.Debankenwildenniet.IkhoordedatdeBritsepremierCameronzeidatFranseondernemerswelkomzijninGroot-Brittannië.Nou,ikzoubestwillen!Ikhebwelzinineeneconomischklimaatwaarwatoptimismeheerst.’

Henri Fabre / Maison Fabre / Pierrefeu

‘Hogere belasting?’‘Ikmaakmezorgenoverhetbeleidvandenieuwerege-ring,ja.Kijk,wijmakenwijnmaarwezijnookeenbedrijf.Enwewillenwinstmaken.MaargaatHollandedebelas-tingennogverderverhogen?Enwatzalermetdeeurogebeuren?VeelFransenzeggennu:‘Jemoetjegeldnietmeernaardebankbrengen, jekuntbeter investeren insteen’.MaaralsjedatdoetkrijgjedeFransebelasting-dienstweeropjedak.’

‘Ik ben niet pessimistisch, hoor.Onswijnhuis doet hetgoed, zeker ook door de export. Fransen zijn klagers.Maarwezoudenonseenswatmeermoeten realiserendatwehiereenprimalevenhebben.Oké,delastenvoorondernemerszijnveeltehoog.Enalszenogverderstij-genonderdezeregering, ja,danzullenerwelonderne-merszijndienaarhetbuitenlandverhuizen.Vooronsisdatmoeilijkhè.Eenwijngaardeneenchâteau pak je niet zomaaropomergensandersneertezetten.’

Marie-Jeanne Gauthé / Lightmotif / Gournay sur Marne

‘Geen verschil’ ‘Frankrijk heeftmaandenlang in het tekenvanverkie-zingengestaan.Eerstdeverkiezingscampagnes,toendepresidentsverkiezingenendaarnadeparlementsverkie-zingen.Endatmerkje.Klantenzijninzo’ntijdvoorzich-tig,zezijnafwachtend.Wijleverenlicht-enbeeldshowsvoor concerten en evenementen en erwas lange tijdveel minder vraag. Ik werk vaak voor gemeentes enlokale overheden die evenementen organiseren. Die

houdendehandopdeknipinverkiezingstijd.’‘Nu isdatpolitiekecircusachterderug.Klantenwetenwaterkomengaatendatbiedtzekerheid.Daardoortrektdevraagweeraanenhebbenwijmeerwerk.Ikdenknietdathetveeluitmaaktofereenlinkseofrechtsepolitiekwordt gevoerd. In Frankrijk blijven de belastingensowiesoverschrikkelijkhoog,wieerookregeert.Enalsikpersoneel aanneem, komt er ook een heleboel bureau-cratische rompslomp bij kijken. Dat moedigt me nietaan,nee.’

Links aan de macht in FrankrijkEenlinksemeerderheidindesenaatendeTweedeKamer.Endanooknogeen

socialistalspresident.VoorondernemersinFrankrijkisrealiteitwatinNederland

zóukunnenalsdespnadeverkiezingeninseptemberechtdegrootstepartijwordt.

Tekst:FrankRenout|Foto’s:Citybird,MaisonFabre,Lightmotif

FORUM #13/28.06.1225

vijf vragen aan

Faillissementsfraude komt veel voor

en de schade is groot. Maar de kans

dat daders worden aangepakt, is

klein. Onverteerbaar, vindt Tineke

Hilverda. Zeker in economisch zware

tijden. Onlangs werd ze tot hoogleraar

Faillissementsfraude benoemd aan

de Radboud Universiteit Nijmegen.

Wordt er bij faillissementen in Nederland écht zoveel gesjoemeld?‘Jazeker. In een kwart tot een derde van de faillissementen is sprake van fraude. En dat leidt tot veel schade. Er circuleren bedragen van 1,7 miljard euro op jaarbasis. Maar nie-mand weet exact wat de omvang van de fraude is. Dus is ook niet bekend hoe groot het schadebedrag uitvalt. En dan hebben we het hier alleen nog maar over de directe, materiële schade.’

Is er dan ook indirecte schade?‘Zeker. Het niet afstraffen van faillissements-fraude of onzorgvuldig ondernemerschap leidt tot een ondermijning van het krediet-verkeer. Het handelsverkeer vaart op het ver-trouwen dat schulden worden afgelost. En door faillissementsfraude wordt dat vertrou-wen onnodig geschonden. Het is ook niet erg

stimulerend voor goedwillenden om te zien dat frauderen zo gemakkelijk gaat.’

Volgens u hebben fraudeurs vrij spel?‘Er wordt veel te weinig aan bestrijding gedaan. In tweederde van de faillissementen zit er te weinig in de boedel om de curator te betalen. Je kunt je voorstellen dat de curator in dergelijke gevallen vaak niet is gemoti-veerd om te onderzoeken of er fraude is gepleegd. Ook de opsporingsaanpak laat te wensen over. Politie en justitie, maar ook de fiscus, geven te weinig prioriteit aan de aan-pak van faillissementsfraude. De moeilijk toepasbare regels helpen ook niet mee. Ik ben bezig met het schrijven van een handleiding over faillissementsfraude voor mbo-opge-leide politiemensen. En dan blijkt maar weer hoe lastig het is om in simpele bewoordingen op te schrijven wanneer wat strafbaar is. Daar moet wat aan veranderen. Zodat politie en justitie er gemakkelijker mee uit de voeten kunnen.’

Is die onduidelijkheid het enige probleem?‘Nee. Sommige vergrijpen worden ook veel te laat bestraft. Het niet bijhouden van je admi-nistratie wordt nu alleen maar strafbaar gesteld als dat is gebeurd in het zicht van een faillissement. Die beperking is volstrekt onnodig. Een ondernemer weet dat het bij-houden van een administratie leidraad is voor

toekomstig verantwoord handelen. Hij weet ook dat een faillissement altijd tot de moge-lijkheden behoort. En dat de administratie voor de curator in zo’n geval een middel is om vast te stellen wat er is gebeurd.’

Wat is er nodig om het tij te keren? ‘De wetgeving moet niet alleen duidelijker worden. Er moet ook uit spreken dat onver-antwoord ondernemerschap niet wordt geto-lereerd. Dat betekent dat het verwijtbaar ont-breken van een fatsoenlijke administratie in een faillissement op een eenvoudige manier strafbaar moet worden gesteld. Tegenover onzorgvuldig, nalatig of frauduleus gedrag vóór een faillissement moet een stevige reac-tie staan. Een deel van de oplossing ligt ook in de opleiding van curatoren en medewerkers van opsporingsinstanties. Zo moeten zij beter in staat zijn bedrijfsadministraties te screenen op fraude. Het computerprogramma waaraan ik nu samen met forensische accountants werk, moet hen daarbij helpen. Ook voor de overheid is een rol weggelegd. Zij moet geld beschikbaar stellen om de curator zijn werk te kunnen laten doen, óók als er sprake is van een lege boedel.’

www.vno-ncw.nl/criminaliteitsbeheersing

Tekst:FrankdenHoed|Foto:AsswinZabel

tineke hilverda

‘Frauderen gaat wel erg makkelijk’

FORUM #13/28.06.1226

achtergrond

De Duitsers leren ons nóg een lesje

Nog een kleine drie maanden

tot de verkiezingen in Nederland.

Tijd om wat ideeën op te doen

voor de verkiezingsprogramma’s.

Bij de oosterburen bijvoorbeeld.

Een lesje Duits uit het land

van Merkel.

Tekst: Michèle de Waard | Foto: Xinhua /eyevine/hh

FORUM #13/28.06.1227

De Duitsers leren ons nóg een lesje

FORUM #13/28.06.1228

achtergrond

sie

men

s

Tien jaar geleden keken Duitsers nog met bewondering naar de Neder-landse overlegeconomie. Nu is het eerder andersom. Nederlanders spreken met ontzag over het Duitse Wirtschaftswunder. Nu in Neder-land verkiezingen voor de deur staan, kunnen de politieke partijen misschien wel iets leren van de grote buur. Wat verklaart het Duitse succes en met welke strategieën slaagde de voormalige zieke man van Europa erin om sterk te worden en te blijven? Duitse ondernemers hebben er wel een verklaring voor. En advies voor Nederlandse onder-nemers en de politiek. ‘Duitsland is krachtig omdat het volop investeert in de technologieën van de toekomst zoals auto’s, hoogwaardige machines en duurzame energie’, zegt Michael Otto, president-commissaris bij ’s werelds grootste verzendhuis uit Hamburg. ‘Onze goede positie heeft zeker ook te maken met de bescheiden looneisen van werknemers. En door hervorming van de arbeidsmarkt kunnen we goedkoper personeel aan-nemen’, zegt Heinrich Strunz, bestuursvoorzitter van het familiebe-drijf Lamilux (lichtkoepels, kunststoffen) uit het Beierse Rehau. ‘Alleen al in de groene energie zijn in Duitsland de afgelopen jaren meer arbeidsplaatsen geschapen dan in de auto-industrie’, aldus Ab van der Touw, topman van Siemens Nederland.‘Duitsland heeft zijn economische structuur niet wezenlijk veranderd onder invloed van de Angelsaksische diensteneconomie. Het is fors blijven investeren in de industrie en daarvan profiteert het’, zegt de Duitse topeconoom Bert Rürup. Hij verwacht dat de Duitse groei de komende jaren krachtig blijft. Duitsland produceert precies die inves-teringsgoederen – motoren, locomotieven, processystemen – waaraan opkomende economieën in Azië en Latijns-Amerika grote behoefte hebben. Met één voorbehoud: de euro moet gered worden. Europa blijft de belangrijkste motor van de Duitse export.

‘duitsland is krachtig omdat het

investeert in de toekomst’

ab van der touw, siemens

‘Hervormdearbeidsmarkt’

‘DeNederlander iseen individualist,hij iseigenzinnig.Eendebatoverduurzameenergiewordtmeteen in links-rechtstegenstellin-gen getrokken. Duitsers omarmen gemakkelijker een gemeen-schappelijkdoel.HetbesluittotdeEnergiewende,omdeatoom-energie af te schaffen en te kiezen voor duurzame energie, isgeruisloosgenomen.Dehelebevolkingstaaterachter.’‘Ook Siemens heeft hoge verwachtingen van duurzaamheid, deelektrischeautobijvoorbeeldalsonderdeelvanhetsmart grid, de toekomsttechnologieënophetelektriciteitsnet.Indegroeneeco-nomie zijn de afgelopen jarenmeer banen geschapendan in deautomobielindustrie. Wij investeren fors in zonne-energie inNoord-Afrika en Zuid-Spanje. Exporteer jedie goedkope energienaarNoord-Europa,danprofiterenallepartijendaarvan.’‘InDuitslandbestaatookgrotemaatschappelijkewaarderingvoorde maakindustrie, het hart van de Duitse groei. Nederlandersspreekteenvlottereclamejongenmeeraan.’‘DeDuitse industrie heeft de laatste jarenveel vakmensen kunnenaannemendoorhervormingenopdearbeidsmarkt.InNederlandleidtdehoeveelheidpopulistischepartijentotmoeilijkwerkbareregerings-coalities.Datbrengtvooralsymboolpolitiekmetzichmee, inplaatsvannoodzakelijkehervormingenzoalseensoepelerontslagrecht.’‘Duitslandkentdergelijkepopulistischepartijenniet.DePiraten-partijpleitvooralvoorvrijheidopinternet.Zehalenwelstemmenindedeelstaten,maarzezijnnoglangnietrijpomdoortestotennaarBerlijn.’‘TochbeniknietsomberoverNederland.Alsdenoodhooggenoegis, blijkt er plots een ‘Kunduzcoalitie’ mogelijk met een hervor-mingsprogramma.Uitvoeren,zouikzeggen.’

FORUM #13/28.06.1229

lam

ilux

heinrich strunz, lamilux

‘Blijfconcurrerend’

‘WatNederlandkanlerenvanhetDuitsesucces?Desterkegroeiisvooralhistorischbepaald.Duitslandistraditioneeleensterkgeïn-dustrialiseerdland.Wehebbennietgrootsingezetopdediensten-economie en de financiële markten, zoals Nederland. Daaromheeftdefinanciëlecrisisonsminderhardgeraakt.’‘DeDuitseeconomie isooksterkgeoriënteerdopdeMittelstand metheelveelfamilieondernemingen.Zezijnheelgespecialiseerdin nichemarkten. Ook Lamilux. Daardoor hebben we de laatstejarenonzeexportwetenoptevoerenvan5naar60procent.’‘IkgeloofnietdatDuitsersharderwerkendanNederlanders.Welisdeprestatiegerichtheidenormgroot.Wemoetenheelerggoedzijnomonzeproductenoveralterwereldtekunnenafzetten.’‘Hetvoordeelvanfamiliebedrijvenisookdatbijtegenwinddelas-tenovermeerschoudersverdeeldkunnenworden.Datgebeurdebijdelaatsterecessie.Bedrijvenzijnslankenflexibelgeworden.Zehebben gespaard, hebben eigen vermogen waardoor ze minderafhankelijkzijnvanbankkredietomteinvesteren.’‘Ook kunnenwe gemakkelijker goedkoper personeel aannemendoorhervormingenvandearbeidsmarkt.Duitslandmoetwelcon-currerendzienteblijven.Invoeringvanhetminimumloonzalveelnieuwekleinebanenbedreigen.’‘OverdeopkomstvaneenpopulistischepartijalsdePiratenbenik niet ongerust. Het is geen pvv. Niemand weet waarvoor zestaan.Ofzezullenzichaanpassenmeteenserieusprogrammaofzeverdwijnen.’

otto

gro

up

michael otto, otto group

‘Zetinopduurzamegroei’

‘Een internationaal verzendhuis alsOtto exporteert steedsmeernaardenieuweeconomischespelerszoalsChina,Rusland,ookBra-zilië.MijneerstebuitenlandsereisbijOttowasnaarShanghaiominChinatextielteproduceren.ChinawordtvoorveelDuitsebedrij-vensteedsbelangrijker,netalsBrazilië.’‘DeBraziliaansemiddenklasse,zo’nhonderdmiljoenmensen,heefteeninkomendateenstukhogerisdandatvanChinezenofIndiërs.Ottoheeftgrootseplannenmetdat landvanwegedesterkaan-houdendegroei.DegroeivandeDuitseexportkomtsteedsmeeruitderegiobuitenEuropa.’ ‘OokzetDuitslandfors inopdetechnologieënvandetoekomstdiekwalitatieveenduurzamegroeistimuleren.Innovatieinduur-zaamheid–auto’s,recyclingmachines,energie–heefteenenormepotentie. Jonge mensen vinden maatschappelijk verantwoordondernemenbelangrijk,blijktuitonstrendonderzoek.Ottospeeltdaarop in.Wijonderzoeken hoe grondstoffenverkregenworden,hoehetenergieverbruikisenhoedearbeidsomstandighedenzijn.Hetisbelangrijkdatbedrijvendieopenheidgeven.’‘Datgeldtookvoorpolitici.EenopkomendepartijzoalsdePiratentrektmethetthematransparantieinDuitslandontevredenkiezersaanomdatmensenonvoldoendebijbeslissingenwordenbetrok-ken.Datiseensignaaldatgrotepartijenzichmoetenaantrekken.MaardePiratenpartij is nogveel te kleinom serieuze invloedtehebbenopdelandelijkepolitiek.Zepleitenvooralvooropenheidophetnet,maareeneconomischprogrammahebbenzeniet.’

FORUM #13/28.06.1230

vreemde ogen

‘Nee,ikvindhetnietzoergommethetek niet inOekraïnete zijn. Ikbengeenvoetbalfanenhoudooknietvangrotemensenmenigten.Mijnvrienden daar vinden het ek fantastisch of zeergerenzichaandefilesengebouwendiege-sloten zijn.Dievrienden zorgendat ze tijdenswedstrijdendestadontvluchten.’‘Het iswel leukdatmijn land nu zoveel aan-dacht krijgt. Ikmoetmijn Nederlandse colle-ga’s soms uitleggen dat Oekraïne geen wildpost-Sovjetlandmeer is,enzichheeftontwik-keld. Tegelijkertijd maakt Oekraïne politiekeenmoeilijketijddoor.NadevrijhedendiedeOranjeRevolutie in2004bracht,wetenmen-sen inmiddels nietmeerwaar ze aan toe zijn.Politicizittenernietvoorlangendoenallemaalaan vriendjespolitiek. Maar dat was voor mijnietderedenomnaarhetbuitenlandtegaan.’‘Ikwerktedriemaandenbijsdl inKievtoenikdeze baan kreeg aangeboden.Totdie tijd hadik nog nietoverwerken in het buitenland, en

laat staan in Nederland, nagedacht. Ik kendeNederlandvia via. De zusvan een klasgenotewasnaarNederlandgeëmigreerd, iemandhadeenNederlandsevriendeneenanderdeedza-kenmetNederland.Toenikhiervoorheteerstkwam, viel me op hoe relaxed iedereen was.Later begreep ikdatdatmetplanningtema-kenhad. InOekraïneweetjenietwatmorgenbrengt,enheeftplanningdusweinigzin.’‘IneenboekvoorexpatswerdNederlandverge-lekenmeteenSovjetland:mensendoenwatdeoverheidzegt,deregelswordennageleefdenerheerststabiliteit.Alleenaandeopeningstijdenvanwinkelsmoestikwennen.InOekraïnezijndewinkelstegenwoordigtottienuur’savondsopen.InNederlandmoetjeetenvooreenpaardageninslaan.’‘In het moderne Oekraïne is geld leidend. Jekuntalleskrijgenzolangjemaargeldhebt.Rijkemensenkopenmooieauto’sendureklerenalsstatussymbool. Dat pronken met jezelf zie je

niet inNederland.Hierwordt iedereenopde-zelfdemanierbehandeld.Waterweltoe leidtdatdeserviceminderis.InOekraïnekomteeninternetprovider binnen tweedagen langsomdeboelaantesluiten.InNederlandkrijgjebin-nentweewekeneenmodemtoegestuurd.’‘Op de werkvloer valt me op dat veel vrou-wenénmannenindeeltijdwerken.InOekraïnekunjealsvrouw–bijdeoverheid–totdriejaarzwangerschapsverlofkrijgen,maardaarnamoetjeweervoltijdsaanhetwerk.DebalanstussenwerkenprivéleveninNederlandbevaltmewel.Maaralsjegeldwiltverdienenalsondernemer,liggendekanseninOekraïne.’

Tekst:PaulScheerFoto:SamRentmeester

‘Relaxte planners’

Dasha Soroka (29)

Nationaliteit:OekraïenseFunctie: corporaterecruiter

sdlTridionHiersinds: 2012

FORUM #13/28.06.123131

HetwaslopendebandwerktoennegenvertegenwoordigersvanlokaleoverhedenenhetbedrijfslevenhunhandtekeningzettenondereenduurzaamheidovereenkomstvoorderegioDeventer-Apeldoorn-Zutphen. MetdeondertekeningvandesamenwerkingsovereenkomstDuurzamestedelijkedistributieregioStedendriehoekApeldoorn-Deventer-ZutphenisdeeersteLeanandGreen-regioeenfeit.Departnerswillenzichdekomendejareninzettenomstedelijkedistributieopeenduurzamerewijzeuittevoeren,zoalsindebundelingvangoederenensamenwerkingdoorontvangersvangoederen.OverhedenenbrancheorganisatiesEVOenTLNwillenverderzoekennaarmoge-lijkhedenomdelogistiekeroutesteverbeterenendagranddistributietestimuleren.Ookkomteronderzoekomdevenstertijdeninvoetgangersgebiedenenontheffin-genbeleidmeeropelkaaraftestemmen.DenegenondertekenaarskregeneenLeanandGreenCertificateuithandenvanArjenWittekoek(VanGansewinkelGroep)enAnnemiekedeLeeuw(Connekt/LeanandGreen).Connekt/LeanandGreenondersteuntbedrijvenenoverhedendiebinnenvijfjaarhunCO2-uitstootmettenminste20procentwillenverminderen.Vooreengevali-deerdplanvanaanpakontvangenzijeenLeanandGreenAward;voorhetdaadwer-kelijkeresultaatenvervolgdeambitiekunnenzijeenofmeerdereLeanandGreenStarsverdienen.Connekt/LeanandGreenisin2008opgezetdoorhetministerievanInfrastructuurenMilieu.Indelogistiekesectorzijnerruimtweehonderdbedrijvenenoverhedenaanverbonden.www.tln.nl,www.evo.nl

Stedendriehoek gaat vergroenen

veReniging

32 mens

•Personalia•ChristelijkeZorgAward voorCorryvanTol•ProfielWiebeDraijer,voorzitterser

34 branche • ‘Ruimtevaartbelangrijk voorNederland’

•Verzekeraarswillenwapensopschepen•Toptoets2012gewonnendoorThomasDam,basisschoolDeWindroos,Lelystad

•fnliboosopFoodwatch•Verfindustriezuchtondercrisis• ‘Koelwatermoetveiligwordengesteld’

37regio

•EvenbellenmetHansCox, voorzitterBZWDenBosch• ‘Geenprostitutieopbedrijventerreinen’•Uitdeagendavan:deBrabants-ZeeuwseWerkgeversvereniging

• lwv-vrouwenbijeen•Amsterdamseondernemersblijmetverzelfstandiginghaven

39 duurzaam • ‘Elkhuismoeteen energielabelhebben’

•Zorgverzekeraarsblijmetnieuweeisenchirurgie

•Nederlandseverzekeraarszettenzichinvoorduurzaamheid

• ‘Koemoetterugindewei’•Meerruimtevoorgebruikecocombi’s

Met negen ondertekenaars van een overeenkomst, is de ceremonie het snelst

achter de rug als iedereen tegelijk zijn handtekening zet

con

nek

t

FORUM #13/28.06.1232

vereniging mens

Marcel Slaghekke,algemeendirecteurvanhetuitzendbureauStaffingAssociates,isgekozenalsbestuurslidvandeAlgemeneBondUitzendondernemingen(abu).HijzataleerderinhetbestuurtoenhijvoorOlympiaUitzendbureauwerkte.

BrancheorganisatieIndependentDutchEventAssociation(idea) benoemt Lennart Peeperkorn inhetbestuurvandeorganisatie.HijneemtdeportefeuilleeducatieovervanFrank Beekwilder die isteruggetreden.Peeperkornismede-eigenaarvaneventmarke-tingbureauDechesne&Boertje.

Netbeheer Nederland directeur Rens Knegt is benoemd tot vicevoorzittervandeEuropeseenergieassociatieCedec.DitisdeinBrusselgevestigdeEuropesekoepelvanlokaleenregionalenetbeheerders.

Voormaligvvd-Kamerlidendirecteurvandsm Nederland Atzo

NicolaïisbenoemdtotvoorzittervanderaadvantoezichtvandeUniversiteitvanAmsterdamendeHogeschoolvanAmsterdam.NicolaïvolgtInge Brakman op, dienuwaarnemendvoorzitterisvanbeideradenvantoezicht.

Atzo Nicolaï

David Walkerwordtbenoemdtotvoorzittervanderaadvanbestuurvanenergiekennisbedrijfdnv kema.WalkerisafkomstigvandednvGroepwaarhijhoofdgroepsstrategiewas.HijvervangtThijs Aartendiezijnloopbaanvervolgtalszelfstandigadviseur.Aad van den BosvolgtJos Huijbregtsopalscfo.VandenBoswerktalruimdertigjaarinfinanciëleseniormanagement-posities bij dnv.

Metingangvan1septemberwordtArko van Brakelalge-meendirecteurvanopleidings-instituutdeBaak.HijvolgtHarry Starrenop,dienaruimttwintigjaarvoorzitterschapeencarrièregaatbeginnenalszelfstandigondernemer.

Arko van Brakel

Joep Pluymenverlaatper 1septembergeneesmiddelen-ontwikkelaarmsdendraagtdefunctievanbestuursvoorzittervanmsdOssenOrganonoveraan Mirjam Mol-Arts.Zijzaldiefunctiecombinerenmethaarver-antwoordelijkhedenbinnenhetDevelopmentCenter.Pluymenwordtper1septemberbenoemdtotcommissarisvanmsd.

HetbestuurvanoramheeftJurriaan Blombereidgevondenomdefunctievandirecteurtoteindditjaartevervullen.Blomisaljarenactiefbetrokkenbijoram. Deafgelopenmaandenheefthijdelopendezakenvanoramwaar-genomen.ErwordtnoggezochtnaareendefinitieveopvolgervanvoormaligdirecteurJack Steijn.

Govert van der Miessen is be-noemdtotnieuwevoorzittervandeVerenigingvoordeBakkerij-enZoetwaren.HijvolgtBert Majoor op,diesinds2004voorzitterwas.VanderMiessenwashiervooronderanderealgemeendirec-teurbijgroothandelsorganisatieLekkerlandenHariboBenelux.

Govert van der Miessen

personalia

vvd

de b

aak

vbz

farmadebatTijdenshetGlazenZaaldebatvandeNederlandseVerenigingvandeResearch-georiënteerdeFarmaceutischeIndustrieNefarmatwisttenPvdA-KamerlidEekevanderVeenenNefarma-directeurMichelDutréeoverdevraagofmarktwerkingindezorgmoetwordenteruggedraaid.Doordemarktwer-kingzoudezorgnuuitelkaarbarstenophetgebiedvankostenentoezicht,vindthetPvdA-Kamerlid.‘Deburgerheeftteweinigintebrengen.’Nefarma-directeurDutréewashetmethemoneens.Voordaterweereennieuwekoerswordtingezetdoordepoli-tiek,moeteerstditsysteemmaareenseenserieuzekanskrijgen.‘Wemoetenvoorkomendatiedereenweeropdeoverheidgaatzittenwachten.’www.nefarma.nl

Christelijke Zorg Award voor Corry van TolDeChristelijkeZorgAward2012istoegekendaanCorryvanTol-Verhagen,oprichterendirecteurvanHospiceKuriainAmsterdam.ZijkrijgtdeprijsvoorhaarinzetvoorpalliatievezorginNederland.

‘MevrouwvanToliseenvandepioniersophetgebiedvanzorgindelaatstelevens-fasevanmensen.MetdezeawarddanktProLifehaarvoorhetontwikkelenvandepalliatievezorgzoalswijdatnukennen’,aldusAbwinLuteijn,managerProLifeZorgverzekeringen,ineentoelichtingopdetoekenningvandeprijs.‘Zijheefteengroteinvloedgehadopdeopzet,ontwikkelingenkwaliteitvandergelijkezorginNederland.’DeawardiseeninitiatiefvanzorgverzekeraarProLifeenwordtjaarlijksuitgereiktaaneenpersoonofinstantiediezichopeenbijzonderemanierheeftingezetvoordechristelijkezorginNederland.www.zn.nl

FORUM #13/28.06.1233

‘HetzougeweldigzijnalseenvrouwdenieuwevoorzittervandeSociaal-EconomischeRaadzouworden’,zeiAlexanderRinnooyKantijdenseenuitzendingvanbnr,eerderditjaar.Eenvrouwishetinelkgevalnietgewor-den;erkomteenmanaanhetroerbijhetsociaal-economischeadviesorgaanvanderegering.WiebeDraijer(46)wordtper1sep-temberdenieuweser-voorzitter.HijismanagingpartnerbijadviesbureauMcKinsey,deorganisatiewaarhijaanhetbeginvanzijncarrierebinnenkwamals fellow.Erwasaleenlinktussendekomendeengaandeman:DraijerwerkteeerdersamenmetRinnooyKaninhetNetwerkOnderwijsinnovatie.Volgensingewijdendelenzeookhunpolitiekevoorkeur.Journalistwildehijworden,netalszijnoom,verteldehijaanuniversiteits-blad Delta.Maardieoomadviseerdehemeersteenvaktelerenendaarnajournalistteworden.HetwerdeenstudieWerktuigbouwkundeaandetu Delft.Aanhetbeginvanzijnstudiewashijnogevenfreelancervoornrc Handelsblad.Maarnazijnstudiekwamergeenjournalistiekvervolgmeer.NaastzijnwerkbijMcKinseyontplooideDraijerweldiverseandereactiviteiten.ZowashijlidvanhetInnovatieplatform,hetadviesorgaandatwerdingesteldonderhetpremier-schapvanJan-PeterBalkenende.Ookwashijmede-initiatiefnemervanhetonlineopinieonderzoek21minuten.nl‘Eenmanmetbijzonderekwaliteiten,die de sernieuweimpulsenkangeven’,zeiministerKampvanSocialeZakenenWerkgelegenheidbijdebekendma-kingvandebenoeming.‘Iemanddiehetleukvindtommensenenideeën

aanelkaarteknopen’,aldusschei-dend fnv-voorzitterAgnesJongerius.vno-ncw-voorzitterBernardWientjestoondezichblijmetdebenoeming.HijzeitehopendatDraijererinslaagt‘deimpasseindeoverlegeconomietedoorbreken’endatdeseronderzijnleidingbijdraagtaanhetoplossenvande sociaal-economische problemen in Nederland.Draijeriseengedrevenman,dienietgaatvoordewegvandeminsteweerstand.‘Gemakzucht,daarbenikallergischvoor’,zeihijdaarovertegenIntermediair.‘Detalentendiejehebtgekregen,moetjemaximaalinzet-ten.’DraijerpleitteeerderalopenlijkvooreenondernemenderNederland.Metondermeereenflexibelerarbeidsmarkt.Aandeveranderingendiedaarvoornodigzijn,zeihijbijdiegelegenheidgraageenbijdrageteleveren.HijvaltdankzijdeafsprakeninhetKunduz-akkoordmetzijnneusinde boter.

vereniging mens

Wielrenner Robert Gesink tijdens de Tour van

vorig jaar

tourshowRickWinkelmangaatvanaf2julidage-lijksverslagdoenvandeTourdeFrance.DeTourshowzoalshetprogrammaheet,istehorenophetdigitalestationTrafficRadio. bovagFietsbedrijvenlanceertdeshowen‘zorgtvoor’hetonderdeelwaarininhoudelijkeentechnischeexpertsaanhetwoordkomenomtevertellenoverdeins en outsvandewielersport.DeTourshow is onder anderetehorenopdewebsitesvanbovag-fietsbedrijven.www.bovag.nl

erelidHetKoninklijkVerbondvanGrafischeOndernemingen(kvgo)heeftDirk-JanvanZantenbenoemdtotlidvanver-dienste.VanZantenisjarenlangactiefgeweestinhetkvgo onder meer in het bestuur.Ookleverdehijeengrotebij-drageaandeonderhandelingscommissiecao,zeikvgo-voorzitterCeesVerweijinzijnrede.www.kvgo.nl

koen

van

wee

l d/

anp

profiel

Wiebe Draijer, de nieuwe voorzitter

van de Sociaal-Economische Raad

ser

FORUM #13/28.06.1234

vereniging branche

HetEuropeanSpaceResearchandTechnologyCentreinNoordwijkisbelangrijkvoorinnovatie.DatzegtAmandusLundqvist.HijboodnamensdetopsectorHighTechSystemenenMaterialeneenwhitepaper aan minister Verhagen (el&i) en staatssecretarisZijlstra(ocw)aan.

ElkeeurodiewordtgeïnvesteerdinhetEuropeanSpaceResearchandTechnologyCentre(estec)levertNederlandvierkeerzoveelop,steltdetopsectorHighTechSystemenenMaterialen.Alleenalin2011heeftdieinvestering354miljoeneuroaaninkomstengegenereerdinNederland,terwijlNederlanddatjaarzelf84miljoeneuro in esainvesteerde.AmandusLundqvist,boegbeeldvandetopsectorHighTechSystemenenMaterialen,riepdeoverheiddaaromopdecontributieaanesa niet te verlagen.‘Danbestaathetrisicodatanderelidstatenhun‘eigen’ruimtevaartinstitu-tenvoorganggaangevenenestecuitNederlandverdwijnt.DatzoufunestzijnvoordekennisontwikkelingeninnovatieindeNederlandsehightechsector.’VolgensdetopsectorzorgtdenabijheidvanhetgrootsteEuropeseruimtevaart-instituutvooreenrelatieflagedrempelvoorNederlandseonderzoekersomteparticiperenenvanelkaarsfaciliteitengebruiktemaken.DituniekevoordeelmoetNederlandvolgensdetopsectorbeterbenutten.BijvoorbeelddoormeerintezettenopcommerciëletoepassingenvansatellietdataintopsectorenalsAgro,Logistiek,EnergieenWater.Maarookdoormeerintezettenoptechnologischecrossovers tussenruimtevaartendetopsectorHighTechSystemenenMaterialen.www.htsm.nl|www.fme.nl

Depolitiekmoetzorgenvooreengroteremarine-inzettegenpiraterij.AlternatiefishettoestaanvangewapendeparticulierebeveiligersaanboordvanNederlandseschepen.DatvindendetransportverzekeraarsaangeslotenbijhetVerbondvanVerzekeraars.

Detransportverzekeraarsmakenzichzorgenoverdegroeiendeproble-meninSomaliëenlandenlangsdeGolfvanGuinea.Deafgelopenvijfjaarishetaantalaanvallenvanpiratenopschepenerbijnaverdub-beld.VoordekustvanSomaliëishetaantalgevallensinds2008zelfsverviervoudigd.Deaanvallenzijnsteedsvakergerichtopgijzelingvandebemanninginruilvoorlosgeld.In2011werden802opvarendengegijzeld.Achtmensenwerdentijdenseengijzelinggedood.Totnutoezijngeenschepengekaaptmetgewapendebeveiligersaanboord.MaarondanksdeinzetvandemarinekunnennietalleNederlandseschepenwordenbeschermd.Privatebeveiligingmoetdaaromsnelwordentoegestaan.AlwashetmaartotdemarinedeveiligheidvanalleNederlandseschepenwélkanwaarborgen,zeiTinekeNetelenbosbijdepresentatievaneenposition papervanhetVerbondoverdepiraterij.‘Ditonderwerpkannietwordendoorgeschoventotnadeverkiezingen.Daarvoorzijndegevolgenvoorbemanningen,ladingenschiptegrootendefinanciëlegevolgenteaanzienlijk.’

Sindsjuni2011heeftdemarinetwintigschepenbeveiligd,terwijlerbehoefteisaanongeveertweehonderdvijftigdoorvaarten.IntalvanEuropeselandenzijnwetswijzigingenophandenomparticulierebeveili-gingsbedrijvenopzeetoetestaan.InScandinaviëisditalgeregeld,netalsinCyprusenMalta.www.verzekeraars.nl

‘Ruimtevaart belangrijk voor Nederland’

Verzekeraars willen wapens op schepen

Half december vorig jaar kwam het Fast Combat Support Ship Zuiderkruis terug uit

de Golf van Aden en het Somalisch bassin. Daar deden Nederlandse militairen mee

aan acties ter bescherming van schepen

to

ussa

int

klui

ters

/an

p

nederland voorbeeldlandNederlandiseenvoorbeeldvooranderelandenwaarhetgaatomdecontrolevandekwaliteitvangroentenenfruit.Ditsteltdeinternationaleorganisatievooreconomischesamenwerkingenontwik-kelingoecdineenrapport.Eenbelang-rijketaakvandeoecd is de harmonisatie vandekwaliteitscontrolevangroentenenfruittussenverschillendelanden.Deorganisatiedoetditondermeerdoordewerkingvandecontrolesystementeonderzoeken.Bijdeoecdzijndegrootsteenbelangrijkstelandenactiefindeteeltenhandelvangroentenenfruitaange-sloten. Nederland maakt daar ook deel vanuit.www.frugiventa.nl

FORUM #13/28.06.1235

vereniging branche

Winnaars……ThomasDam,leerlingvanbasis-schoolDeWindroosinLelystad.

Beloond met……DeHugodeGroot-trofeeeneenstudiebeursvan2.500euro.TweedewerdNikkiFredriksz,leerlingvanDeGoedeHerderteBodegraven.BestealfadeelnemerwerdWietseBosmanvandePrinsesJulianaschoolteGoudaenbestebètadeelnemerNilsvandeBergvanDeContrabasteCapellea/dIJssel.Zijontvingeneenstudiebeursvan1.000euroieder.Jaarlijksdoenbasisschoolleerlingenmettalentophetgebiedvanleren,wetenendenken,meeaanToptoets.Ditjaarwerdvoordezestiendekeeromdeprijsgestredendoordertien-honderdleerlingen.

Uitgereikt tijdens……EenfeestelijkeuitreikingindeMalietoreninDenHaagop13juni.VandedertienhonderdleerlingendiemeededenaanToptoets,werdener25landelijkalsbestegekwalificeerd.Drievanhenwonneneenprijs.

Reden……Devierwinnaarszijnveelbelovend,melddedejuryvandeToptoets.DitjaarbestonddieuitdehooglerarenMaaikeKroon(tuEindhoven),JeanTillie(UniversiteitvanAmsterdam)envoorzitterBernadetteLangius(LidCollegevanBestuurvu Amsterdam).

Juryoordeel…...‘Thomasdraagtdemeestebeloftenvoorlaterinzich’,aldusjuryvoorzitterBernadetteLangiusbijdeoverhandig-ingvandeprijzen.Maarookvanhetintelligentieniveauvandeanderewin-naarswasdejuryonderdeindruk.www.toptoets.nl

jero

en p

oort

vlie

t

de prijsToptoets 2012

De Hugo de Groot-trofee en een studiebeurs. Basisschoolleerling Thomas Dam won beide

wie is de bob?VeiligVerkeerNederlandendeprodu-centenvanalcoholhoudendedrankenverenigdinondermeerNederlandseBrouwers,zettenhunsamenwerkingophetgebiedvanalcoholinhetverkeervoort.DeBob-campagnesdraaiensinds2001.Zemoetenmensenertoeaanzet-teneen‘alcoholvrije’chauffeurtekiezen.Volgensdeinitiatiefnemershebbendecampagnesvooraleenpositiefeffectopdegrootstegroepvanmatigedrinkers.Endatisvolgenshenookpreciesdebedoeling.www.nederlandsebrouwers.nl

huisarrest rolstoelrijdersVoornegentienduizendmensenineenrolstoeldreigendevoorgenomenbezuinigingenrampzaliguittepak-ken.DieconclusietrektdeVerenigingGehandicaptenzorgNederland(vgn) op basisvaneeninventarisatieonderhaarle-den.Debezuinigingenophetrolstoelver-voerleidenertoedatervanaf2013onvol-doendegeldisommensenineenrolstoelnognaardedagbestedingtevervoeren.Demaatregeltreftdezegroepgehandi-captenindekernvanhunbestaan.Hunbewegingsvrijheidenactieradiuswordenerernstigdoorbeperkt,aldusdevgn. www.vgn.nl

chemisch aantrekkelijkDechemieisnadezorgdeaantrekkelijkstewerkgevervanNederland.Ditblijktuiton-derzoekvanuitzendorganisatieRandstad.VandeNederlandersziet28procenthetwelzittenomvooreenchemiebedrijftewerken.Desectorbiedtinteressantebanenengoedesecundairearbeidsvoor-waarden,maarscoortwellaagopnaams-bekendheid.AandeRandstadEmployerBrandingdedentwaalfduizendmannenenvrouwenvan18tot65jaarmee.www.vnci.nl

FORUM #13/28.06.1236

vereniging branche

DekruistochtvanFoodwatchtegendelevensmiddelenindustrie begint absurde trekkenaantenemen.DatsteltPhilipdenOuden,directeurvandeFederatieNederlandseLevensmiddelenIndustrie(fnli)inreactieopdetoekenningvanhetGouden Windei.

HetGoudenWindeiiseenprijsvanFoodwatchvoordemeest‘misleidendemarketing’.Foodwatchzegtdathetwinnendproduct–BecelPro-activ–onveiligzouzijnenopreceptzoumoetenverkocht.DeEuropesevoedselveilig-heidsorganisatieefsa oordeelde eerder dat de claimsvanhetproductwordenondersteunddoorgedegenenwetenschappelijkbewijs.MaarFoodwatchverwijstditgegevenzondertegen-bewijsnaardeprullenmand.‘Blijkbaarvindtdeorganisatiedatzoweldeefsa als de Nederlandse Voedsel-enWarenAutoriteitbijdragenaanmis-leiding’,verzuchtDenOuden.Volgensdefnli-directeurishetgeenkwes-tiemeervaneendiscussieoverdewettelijkeregels.DemotiveringvanFoodwatchgaatuitvaneenfundamenteelwantrouwentegenalleverwerktevoedingsmiddelen.‘Werdbedrijveneerderverwetendingentebewerenzonderdatdaarbewijsvoorwas,ofdewetteovertreden,nuiszelfseenevaluatievandeEuropeeserkendeVoedselveiligheidsorganisatienietvoldoende.Ditiseerdereengeloofdaneendiscussieopbasisvanargumenten.’www.fnli.nl

Debeschikbaarheidvankoelwatervoorenergiecentralesenindustriestaatonderdruk.DitblijktuitonderzoekvanWageningenUniversiteit.Debelangenbehartigervanzakelijkeenergie-enwatergebruikersvemw roeptommaatregelen.

Klimaatveranderingzorgtvooreenstij-gendewatertemperatuurenafnemendewaterstanden.Energiecentraleszijndaardooroptermijngenoodzaaktomindezomerdeproductiecapaciteitterugtedraaien.Endaardoorneemtdekansopuitvaltoe,verwachtenonderzoekersvanWageningenUniversiteit.Hetonderzoek,datinsamenwerkingmetAmerikaanseenDuitseonderzoeks-institutenisuitgevoerd,richttezichspecifiekopenergiecentrales.Maardeeffectenvanklimaatveranderingopdebeschikbaarheidvankoelwatergeldenvolgensvemwookvoorindustriëlegebruikersvankoelwater.Hetonderzoekrichttezichopthermischeenergiecentralesdiekoelwaternodighebben bij de productie. In Nederland gaathetomzo’n90procentvandepro-ductiecapaciteit.Uitberekeningenblijktdatdekansopgedwongenreductievandeenergieproductiedekomendeveertigjaargemiddelddriekeerzogrootwordt.

vemwvindtdatdeinzetvanopper-vlaktewateralskoelwatermogelijkmoetblijvenendatdebelangenvandeindustrieopdatpunteenstevigebasismoetenkrijgeninhetlande-lijkeDeltaprogramma.Binnenditprogrammawordenondermeerstra-tegieënontwikkeldvooreenduurzamezoetwatervoorziening.www.vemw.nl

Deverf-endrukinktindustrieheeftmeerdananderesectorenlastvandeeconomischecrisis.IndriejaartijdverdwenenerinNederlandruimduizendvandezesduizendbanen.Datmeldtbrancheorganisatievvvf.

Deverfindustrieisvooreengrootdeelafhankelijkvandeontwikkelingenindebouwenopdehuizenmarkt.Endiezijnnietpositief.Daarnaastheeftdesectortekampenmeteenschaarsteaangrondstoffen.Methetoogdaaropiszeopzoeknaarhernieuwbarealternatievenvoordehuidigeopoliegebaseerdegrondstoffen.Datisgecompliceerderdanhetlijkt,wantdesectorwilnietdatdeproductenminderduurzaamwordenalsgevolgvanwatzezelfomschrijftalsinferieureprestaties.www.vvvf.nl

fnli boos op Foodwatch

‘Koelwater moet veilig worden gesteld’

Verfindustrie zucht onder crisis

Koelwaterafvoer bij de kerncentrale in Borssele

ren

ee t

eun

is/n

atio

nal

e be

eldb

ank

honderdste glascertificaatBeginjuniishethonderdstegbo-vakcertifi-caatuitgereikt.Datgebeurdetijdensdealge-meneledenvergaderingvandeGlasBrancheOrganisatie(gbo) in Vierhouten. In totaal zijnnudertiengbo-lidbedrijvengecertifi-ceerd.Hetcertificaatmaaktduidelijkdatdeglasplaatsendeenmonterendemedewerkersvandezebedrijvenallebenodigdecursussenmetgoedgevolghebbenafgerond.Ditmoetopdrachtgeverszekerheidbieden.www.gbo.nl

FORUM #13/28.06.1237

vereniging regio

even bellen met…

Hans Cox,

voorzitter BZW

Den Bosch

DelocatievaneennieuwtheaterinDenBoschisgoedvooreendrei-gendebestuurscrisis.Depoliticilatenzichweervanhunmeestbesluitelozekantzien,zegtHansCox,voorzittervandeafdelingDenBoschvandeBrabants-Zeeuwsewerkgeversver-eniging.‘Stelletjelabbekakken.’

Bentuzo’ntheaterliefhebberdatuzichzodrukmaakt?‘Jazeker,maardaargaathetnietom.Onzepoliticihaddentoegezegddatzedezemaandhetbesluitzoudennemendatereennieuwtheaterzoukomenenwaar.Dátereentheaterkomt,willenzenuweltoezeggen,maardegemeente-raadishetonderlingnieteenswáár.Erzijndriemogelijkelocatiesinhetcen-trumentweeneterbuiten.Dushebbenzemaarbeslotenomhelemaalnietstebesluitentot2014.’

Toenwasvoorudemaatvol?‘Geenbeslissingnemenisvrijwelaltijdeenslechtebeslissing.Hethuidigetheateriscompleetversleten,daarisiedereenhethierwelovereens.Erkunnengeengroteproductiesmeeruitgevoerdworden.Teweinigruimteendetechniekiszwaarverouderd.’

Nouja,danwachtenwetweejaar.Daarkomtutochweloverheen?‘Hetgaatmiljoenenkostenomhethuidigetheaterweereenbeetjeup to

datetekrijgen.Enin2014moetalsnogbeslotenwordenwaarhetnieuwetheaterkomt.Datiszondevanhetbe-lastinggelddatburgersenbedrijfslevenbijelkaarbrengen.Dushebbenweeenbriefoppotengeschreven.InDenHaagkunnenzeoverhuneigenschaduwspringen,maarditstelletjelabbekakkenkannognieteensovereenstoeptegelspringen.’

Depolitiekwaszekerblijmetdebe-moeienisvanhetlokalebedrijfsleven?‘Wehebbengeschreven:‘Hetmaaktonsnietuitwaarhettheaterkomt,maarneemeenbesluit.’Uitalleonder-zoekenblijktdatbedrijvenenwerk-nemersgraagnaarDenBoschkomenvanwegedeculturelevoorzieningen.Hettheaterishieréénvanmeestbepalendeculturelefactoren,datmoetjenietverwaarlozen.Voordelokaleeconomieishetheelbelangrijkdatereengoedtheateris.Steldesnoodseensoortinformateuraandiedeverschillenwegmasseert.’

Endatgaatnugebeuren?‘Delinksepartijenzagenhetwelzitten,de vvdheefteen‘maar’enhet cda houdtzichafzijdig.Ikhebbegrependatderaadsfractieszichzohebbeningegra-veninhungelijk,datereenbestuurscri-sisaanzittekomen.’www.bzw.nl

bzw

lwv-vrouwen bijeen

De Limburgse Werkgevers Vereniging (lwv) heeft

haar vrouwelijke leden op 8 juni met elkaar in contact

gebracht. Dat gebeurde tijdens de eerste editie van

lwv Women. Meer dan vijftig vrouwelijke topmanagers

en ceo’s gingen tijdens de lunchbijeenkomst in

discussie over leiderschap en diversiteit in de

boardroom.

Ruim een kwart van alle Limburgse ondernemers is een

vrouw. De lwv wil hen met lwv Women een platform

bieden. Doel is te komen tot creatieve nieuwe ideeën.

www.lwv.nl

pete

r w

ijnan

ds p

hoto

grap

hy

‘Politiekwilbordelenopbedrijventerreinen’,kopteAD/Haagsche Courantop13juni.vno-ncwDenHaagvindtdatgeengoedeoplossing.

Decommotievolgtopeenvoorstelvanvvd enPvdAindeHaagsegemeenteraadomderaamprostitutieteverplaatsennaareen‘semi-publiekeruimtebuitenwoonwijken’.Departijendenkendaarbijaaneenopzetdiedoetdenkenaansommigebedrijventerreinen.vno-ncwDenHaagvindtditongewenst:ondernemershebbenookrechtopeenlocatiezonderoverlastencriminaliteit.Zezieteenalternatief:eenvoordedirecteomgevingvollediggeïsoleeredprosti-tutieschiereilandlangseendoorgaandeweg.Daardoorkanoverlastéchtwordenvoorkomen.www.vno-ncwwest.nl

‘Geen prostitutie op bedrijventerreinen’

FORUM #13/28.06.1238

vereniging regioxx

x

Hetcollegevanb&wvanAmsterdamheeftbeslotenhetgemeentelijkhavenbedrijfteverzelfstandigen.Deklusmoetvolgendjaarzijngeklaard.Ondernemersorganisatieoram reageertverheugd.

oramlobbytaljarenvoorverzelfstandigingvandehavenvanAmsterdam.Volgensvoor-zitterPaulWeversisditnodigomdeconcur-rentieaantekunnenmetanderehavens,omflexibeltekunneninspelenopmarktontwik-kelingenenomzichtekunnentransformerenvanbeheerdernaargebiedsontwikkelaar.‘AlleenzokandehavenhaarbijdrageblijvenleverenaanhetdoelomAmsterdamindetopvijftehoudenvansterksteeconomischere-gio’svanEuropa.’Weverswijstopdepositieveervaringendieeldersalzijnopgedaanmetverzelfstandiging,zoalsinRotterdam.‘Hetversterkthetondernemerschapenzorgtvooreenslagvaardigerhaven.’www.oram.nl

Amsterdamse ondernemers blij met verzelfstan-diging haven

uit de agenda van…

Het was een bizar gezicht 18 juni. Om precies één minuut voor acht verlieten vier-honderd auto’s en colonne het terrein van de militaire legerplaats Oirschot. Achter het stuur: werkgevers uit Brabant en Zeeland die deelnamen aan het jaarlijkse con-gres van de Brabants-Zeeuwse Werkgeversvereniging (bzw). Thema deze keer: ‘Zeker onzeker? Haal het beste uit uzelf, uw onderneming en elkaar…!’ Daarmee deed bzw een beroep op het vooruitgangsgeloof van haar leden. ‘Nederland heeft een geschiedenis van onzekerheid en het mooie is dat hier het beste naar bovenkomt als de onzekerheid het grootst is’, hield historicus Herman Pleij de zaal voor. ‘Nederland is sterk in inventiviteit en ideeënrijkheid. Maar de combinatie met pragmatisme maakt ons uniek.’ Met de voorspelling van het einde van de euro maakte trendwatcher Adjiedj Bakas wel wat los in een zaal vol ondernemers. Bakas: ‘Er is niets aan de hand, sorteer er op voor.’ Daar moeten de Brabantse en Zeeuwse ondernemers toch echt niet aan denken, reageerde bzw-voorzitter Peter Swinkels. Een sterk Europa ‘dat is waar we ons geld verdienen.’ Met de verkiezingen van sep-tember in het vooruitzicht wilde Swinkels nog wel wat kwijt: ‘Wat je ook stemt, stem in elk geval voor stabiliteit en breng die keuze ook over op je werknemers. We kunnen het ons niet veroorloven wanneer ook het volgende kabinet maar twee jaar zit. Het gaat nu om continuïteit, het behoud van de euro, een sterk Europa en het bestrijden van bureaucratie op allerhande vlakken. Dit is het moment om het beste uit onszelf te halen, maar ook uit onze ondernemingen, onze regio en ons land.’www.bzw.nl

bzw

… de Brabants-Zeeuwse Werkgeversvereniging

bart

eijg

enhu

ijsen

/hh

FORUM #13/28.06.1239

vereniging duurzaam

ZorgverzekeraarsNederland(zn)isblijmetdeextrakwaliteitseisendiedeNederlandseVerenigingvoorHeelkunde(nvvh)heeftgepresenteerd.Volgensdebelangenbehartigerleidendezetoteenbeterekwaliteitvandezorg.

Deextrakwaliteitseisengaanoverkinderchirurgie,traumachirurgieendebehande-lingvanmaagkankerenuitzaaiingeninhetbuikvlies.Dezeeisenendeeerderge-steldekwaliteitseisenvoorandereaandoeningenleidentotconcentratievanzorgendaarmeeeenverbeteringvandekwaliteit.Endatiswaarznooknaarzegttestreven.Dezorgverzekeraarsvindendenvvh,alswetenschappelijkeberoepsverenigingvanchirurgen,deaangewezenpartijomkwaliteitseisenoptestellen.Volgensdeorgani-satiezittendaardedeskundigendiewetenwaarhetovergaat.Denvvh is de eerste beroepsverenigingdiekwaliteitseisenheeftopgesteld.znvindthetgoeddatsteedsmeerberoepsverenigingenditvoorbeeldvolgen.www.zn.nl

Iedereenmoetwetenhoezijnwoningervoorstaat,vindtChrisBruijns,directeurMeerMetMinder.Daarommoetenallewoningenvoorzienwordenvaneenenergielabel,zegthij.Maarhouhetwelsimpel.

Eenvereenvoudigingvanhetener-gielabelvoorwoningenlijktnietvandegrondtekomennuministerSpiesvanBinnenlandseZakenonlangsdenieuwemethodevoordeberekeningvanzo’nlabelheeftafgeblazen.Jammer,vindtMeerMetMinder-directeurChrisBruijns.Hijpleitvooreenzogenoemdelightvariantvanhetenergielabel.VolgensMeerMetMinderiseeneen-voudige,goedkopereberekeningvanhetenergielabelvaneenhuisin90procentvandegevallennetzogoedenbetrouw-baaralshet‘normale’label.‘Enzo’ntwintigkeergoedkoper.’‘Wekunnenviermiljoenparticulierewoningenopdezemanierinéénjaarlabelen’,steltBruijns.Hijverwachtdatconsumentendaardoorveelbewusterwordenvandeenergie(on)zuinigheid

vanhunwoning.‘Elkewoningmoetdaaromvaneenlabelwordenvoorzien.’MeerMetMinderisdenationaleenergiebesparingaanpakvoorbestaandewoningenenanderegebouwen.HetprogrammaiseengezamenlijkinitiatiefvanRijk,woningcorporaties,bouwbe-drijven,installateursenenergiebedrij-ven.Doelvandeaanpakisombestaan-dewoningenengebouwen20tot30procentenergiezuinigertemaken.www.meermetminder.nl

grae

me

robe

rtso

n/h

h

Zorgverzekeraars blij met nieuwe eisen chirurgie

‘Elk huis moet een energielabel hebben’

biobusinessWaste2ChemicalheeftdeNiabaBioBusinessMasterclassAwardgewon-nen.Deprijsvoordemeestveelbelo-vendebiotechstartupwerdop8juniuitgereikt.DatgebeurdetijdenshetDutchLifeSciencessmeEvent.VoordeawardkomenstartupsinaanmerkingdiehebbendeelgenomenaandeNiabaBioBusinessMasterclass,eenoplei-dingvoorjongeondernemersactiefindeontwikkelingvaninnovatievebiotechnologieproducten.www.niaba.nl

schoner waterUitdeEvaluatieduurzamegewasbe-schermingvanhetPlanbureauvoordeLeefomgeving(pbl) blijkt dat problemen metgewasbeschermingsmiddelenindrinkwaterbronnennognietzijnopge-lost.Daaromgingop8junihetprojectWater abcvanstart.Hetprojectiseeninitiatiefvanlto,Nefyto,deUnievanWaterschappen,Agrodis,deministeriesvanel&i en i&mendeverenigingvanwaterbedrijvenVewin.www.vewin.nl

groene ict Vergroeningmetbehulpvanictmaakttot2030eenenergiebesparingmogelijkdiegelijkisaanhetelektriciteitsver-bruikvan4,5miljoenhuishoudens.Ditblijkt uit de Routekaart ict 2030 die ict~Officeheeftaangebodenaanhetministerievanel&i.Degemiddeldejaarlijksebesparingtot2030komtovereenmethetelektriciteitsverbruikvandegemeentenDenHaag,RijswijkenVoorburgsamen.Deict-sectorzelfkanookflinkbesparen:ongeveerhetverbruikvaneenstadalsRijswijk.www.ict-office.nl

bart

eijg

enhu

ijsen

/hh

FORUM #13/28.06.1240

vereniging duurzaam

DeEuropeseCommissieheeftbeslotengrensoverschrijdendvervoermetecocombi’stussen landen die dat toestaan niet langer te verbieden.Vervoerdersenverladersverenigdin tln en evo stellen tevreden vast dat er nu eindelijkduidelijkheidisoverdeuitlegvandeeu-wetgeving.

Langwaseronduidelijkheidoverdeinterpre-tatievandeeu-richtlijninzakehetgrens-overschrijdendevervoermetecocombi’s,extralangeenzwarevrachtautocombinaties.InternationaalverkeermetzulkecombinatieskomtindeScandinavischelandenalvelejarenvoor.TochgafdeCommissieeerderaandatditopbasisvanderichtlijnnietistoegestaan.Hieropiszijnudusteruggekomen.DeCommissieheeftbeslotendeinzetvanecocombi’stoetestaantussenlandendiedaarbeidemeeinstemmen.DatsluitaanbijdeuitlegdiedoordeNederlandseoverheid,tln en evoaltijdwerduitgedragen.Deorgani-satiesverwachtendaterdoordeuitspraakvandeCommissiemeerkansenkomenvoorgrensoverschrijdendvervoermetecocombi’s.Devoordelenvandiecombinatieskomendaardoornogbetertothunrecht.TegenstandersvanhetbesluitvandeCommissiezullenditmogelijkbijhetEuropeesGerechtshofaanvechten.Maartln en evover-wachtennietdatditzalleidentoteenanderekijkopdezaak.InNederlandzijnecocombi’sondervoorwaar-densinds2000toegestaan.Hetconceptissuccesvol:inmiddelsrijdenerbijna750vandielangereenzwaarderevrachtauto’srond.IndeScandinavischelandenzijnerzelfsveleduizendeningebruik.www.tln.nl

Voortaanhoudenverzekeraarswereldwijdrekeningmetsociale,ecologischeenbestuurlijkefactoren.DatsprakenzijaftijdensdewereldtopvandeVerenigdeNatiesinRiodeJaneiro.OokNederlandseverzekeraarssluitenzichhierbijaan.

Achmea, aegon,DeltaLloyd,ingenZwitserlevenhebbenzichalseersteNederlandseverzekeraarsaangeslotenbijdeprincipesvoorduurzaamverzekeren,dezogenoemdePrinciples for Sustainable Insurance.Dezeuitgangspuntenstaanvoorverzekerenwaarbijhetbenoemen,berekenenenhetomgaanmetrisico’sbewustrekeningwordtgehoudenmetsociale,ecologischeenbestuurlijkefactoren.HetVerbondvanVerzekeraarsispositiefoverhetinitiatiefvandeinternationaleverzekeringsbrancheendebetrokkenheidvanNederlandseverzekeraars.DirecteurRichardWeurding:‘Wijonderschrijvendeprinciplesvolledigenzullenonsalssuppor-teraansluiten.’Aandetotstandkomingvandeprincipesgingeenwereldwijdonder-zoekvoorafvandeWerkgroepVerzekeringenvanhetvnMilieuProgrammaFinanciëleInstellingen.Inhetonderzoekstondendekansenenrisico’sbinnendeverzekerings-sectoropsociaal,ecologischenbestuurlijkgebiedcentraal.Hetonderzoekendeprincipeskwamenvoortuitdebehoeftevandeverzekeringssectoromnadrukkelijkerhetmaatschappelijkbelangenhetbelangvandeklantweercentraaltestellen.www.verzekeraars.nl|www.unepfi.org/psi

Ruimvijftigpartijenuitdevoedselketenhebbendehandenineengeslagenomdekoeindeweitehouden.Zijondertekenden18junihet Convenant Weidegang op een melkveehouderijinWeesp.

DeondertekenaarsvanhetConvenantWeidegangwillenzoveelmogelijkkoeiendeweiinlatengaan.Zijzienhetalseengezamenlijkeverantwoordelijkheidomtenminstehethuidigeaantalmelkveebe-drijvenmetweidegangtehandhaven.DekoeiskenmerkendvoorhetNederlandse

landschapenburgershechtenwaardeaankoeienindewei,melddendeondertekenaars.HetConvenantWeidegangiseeniniti-atiefvandeDuurzameZuivelketen.DeNederlandseZuivelOrganisatieenlto Nederlandwerkenhierinsamen.Onderdeondertekenaarsvanhetconvenantbevindenzichorganisatiesvanmelkvee-houders,zuivelondernemingen,retail,kaashandelarenenoverheid,maarookvoerleveranciers,bankenenaccountants.www.nzo.nl

Meer ruimte voor gebruik ecocombi’s

Nederlandse verzekeraars zetten zich in voor duurzaamheid

‘Koe moet terug in de wei’

Daar moet op gedronken worden! Meer dan vijftig organisaties en bedrijven zetten hun

handtekening onder het Convenant Weidegang

duur

zam

e zu

ivel

kete

n

pe

ter

brom

/an

p

FORUM #13/28.06.1241

groen goed

Aan de lopende band groen

bedrijf: VanDerLandeIndustriesinnovatie:Herbruikbaarbagage-transportsysteem

’Energieisnietonzegrootstezorgvoordetoekomst’,zegtRemkodeLange.Hijisprogram-mamanagerSustainabilitybijVanDerLandeIndustries,datonderanderebagagetransport-systemenmaaktvoorvliegvelden.‘Dezonproduceertmeerenergiedanwijopkunnenmaken.Maardeaardeisdeaarde,daarvankunnenweernietéénbijmaken.Wemoeten duszuinigzijnoponzegrondstoffen.’Hetbedrijfkreegbeginditjaareencradle to cradlecertifi-caatvoorzijnBlueveyor,eenlopendeband voorbagage.Omhetsysteemhelemaalherbruikbaartemaken,moesthetopnieuwontworpenworden.Erwerdgekekennaargewichtvermindering(hetsysteemwerd50procentlichterdangebruike-lijk),energiebesparingenmilieuvriendelijkheid.Maarookde‘nazorg’werdaangepakt.DeBlueveyorismakkelijkuitelkaartehalenzodatdematerialenhergebruiktkunnenworden.Enookdeeisendieaandeonderdelenwordengesteldzijnaangepast.DeLange‘Wijgebruikennueenbandmetéénsoortrubber.Diekunnenwenagebruikversnipperenvoorhergebruik.’Hetbedrijfinternklaarmakenvoorcradletocradleiséénding(‘Wijzittennogmiddeninhetproces’);toeleveranciersenafnemerszoverkrijgeniseentweede.DeLange:‘Wewillenookdatonzeproductennagebruikterugkomenvoorhergebruik.’Daaromzouhijhetliefstafwillenvanhetbegripconsumentensuppliers. ‘Alle grondstoffenherbruikbaarmaken,kunnenwenietalleen.Datmoetenwemetzijnallendoen.Wijwillendaarindeaanjagerzijn,opzoeknaarpartnersdiemetonsmeedenken.’

Tekst:RemkoEbbers|Foto:HermanWouters

FORUM #13/28.06.1242

rubrieksnaam

42 FORUM #13/28.06.12

portret

henk lagerweij

‘ik kan het niet laten’Natweefaillissementenprobeerthijhet

opnieuw.HenkLagerweijisthe comeback

kiduitBarneveld.Eenwindpionier.Zijn

nieuwefabriekstaatklaar,deprototypes

draaienhunlaatstetestrondjes.‘Ikbendoor

dewindgegrepen.’

Tekst:WalterDevenijns|Foto’s:JeroenPoortvliet

Henk Lagerweij is back. De man uit Barneveld die als 18-jarige begon met de bouw van een windmolentje in de boerentuin van zijn schoon-ouders, ging twee keer onderuit met zijn windmolenfabrieken, maar is nu bezig met een comeback. Als alle technische testprogramma’s goed verlopen – en daar ziet het er wel naar uit – is Lagerweij volgens eigen zeggen weer de enige fabrikant van hele grote windmolens in Neder-land (capaciteit 2,6 megawatt). De fabriek onder de nieuwe naam Lagerwey Wind in zijn geboorteplaats Barneveld staat klaar, groot genoeg om jaarlijks zo’n 24 molens te kunnen bouwen. Maar ook als er elk jaar vijf molens uit de fabriek rollen, is de zoon van een Barnevelder boerenfamilie al heel erg tevreden. Lagerweij werkt samen met de Rabobank die de eerste twee prototypes meefinancierde. Boven in de kop van Lagerweij’s windmolen in de buurt van Lelystad, op een hoogte van 93 meter, opent het polderlandschap zich in al zijn schoonheid. Het landbouwland is relatief leeg, de verre horizon zicht-baar. De wind maakt golfjes in de nog groene tarwevelden. In de blauwe lucht doen de wieken van 45 meter zoevend hun werk. ‘Ik ben door de wind gegrepen’, zegt Lagerweij glimlachend en zijn blik wordt dromerig als hij naar de horizon staart. Zijn klanten neemt hij het liefst mee naar zijn molens. Dan kun je zien waarover gepraat wordt. Dat de interviews ook bij zijn molens worden gehouden, spreekt bijna vanzelf.

nieuwsgierigWind heeft Lagerweij altijd gefascineerd. Zijn eerste dramatische ervaring doet hij op tijdens de storm van 1972. Beter gezegd: de storm van 15 november. Die datum heeft zich in het geheugen van Lagerweij vastgezet, zo blijkt. ‘Op 15 november 1972 kwam er een enorme storm over Nederland. Ik ben geboren in Barneveld, dat ligt tegen de Veluwe

FORUM #13/28.06.1243

rubrieksnaam

FORUM #13/28.06.1244

portret

aan. Duizenden naaldbomen gingen toen tegen de vlakte. Hectares vol bomen waren omgegooid. Ik dacht: joh, wat een kracht zit er in die wind. Zou je daar niet iets nuttigs mee kunnen doen? Die storm is voor mij de trigger geweest om over windkracht na te denken. Dat onder-werp heeft me nooit meer losgelaten.’De storm maakt hem nieuwsgierig. Wat kun je met wind doen? Het zijn niet de gemiddelde vragen voor een 18-jarige, maar het scheelt dat de boerenzoon geïnteresseerd is in techniek. Beter gezegd: hij is gék op techniek. ‘Je maakt iets dat beweegt. Het is tastbaar’, zegt hij met glim-mende ogen. Zijn broer die de boerderij van de ouders heeft overgeno-men, heeft eigenlijk dezelfde technische tik. Lagerweij: ‘Mijn broer is op de boerderij gaan werken. Hij is boer die broer van me, maar ook een techneut. Hij begrijpt en kent alle machines op de boerderij. Zit in de familie.’Dat blijkt. Lagerweij komt erachter dat veel buurtgenoten in de Tweede Wereldoorlog hun eigen windmolentje hadden om energie op te wekken. Vergeleken met de enorme machines van nu is het simpel spul; een plankje als wiek, een dynamo erachter. Maar toch. De molen-tjes werkten wel. ‘Mijn oom had er nog een liggen. De wiek was een stukje hout die een dynamo aandreef. Waarom zou zoiets niet opnieuw kunnen werken, dacht ik.’ De techneut in hem wordt wakker. Hij vindt zichzelf een echte tech-niekman. Denken, bouwen en testen. Dat is zo’n beetje zijn werk-patroon. Een uitvinder? Nee, dat niet. Hij vindt niet iets nieuws uit. Hij zet dingen in elkaar. Dat is zó leuk. Bij Staatsbosbeheer koopt hij de stam van een omgevallen dennenboom. Op de top wordt een houten wiek geplaatst. De dynamo wordt gekoppeld aan het elektriciteits-

netwerk van de boerderij. En verdomd, de meter loopt terug als de stekkers aan elkaar gekoppeld worden. Lagerweij: ‘Euforie. We had-den stroom aan het elektriciteitsnet geleverd!’

struikelenAls de tweede oliecrisis in 1979 uitbreekt, waarna de olie peperduur wordt, krijgt Lagerweij zijn eerste commerciële opdrachten. Hij zegt zijn baan op de tu Eindhoven op. Zijn eerste molens. Kicken, noemt hij het werk, maar de ontnuchtering komt snel. Twee jaar na de oliecri-sis daalt de olieprijs naar een dieptepunt. De belangstelling voor de alternatieve energievorm verdwijnt. ‘Je kon er geen droog brood mee verdienen’, zegt hij terugblikkend. Lagerweij probeert de dip te overle-ven. Hard werken, zuinig zijn. In 1985 gaat hij voor het eerst failliet. ‘Ik kon er niets meer aan doen. Toen zei mijn advocaat – ik had daarvoor nog nooit een advocaat gezien – Henk, zei die, je bent zo failliet als ik weet niet wat.’ Hij schatert het uit. Het faillissement lijkt hem weinig te doen. Balen, is het korte antwoord op de vraag hoe hij tegen zijn eer-ste faillissement aankijkt. Hij leert vechten, een patroon dat voortdurend in zijn carrière zicht-baar wordt. ‘Een nieuw product ontwerpen geeft mij zoveel energie. Ook de start van een nieuw bedrijf geeft energie. Voor de markt een nieuw product maken. Een machine die de markt nodig heeft. Ik doe niets liever dan dat.’ Struikelen om door te gaan. Dat zou een motto van Henk Lagerweij kunnen zijn. De Barnevelder koopt de boedel op van zijn failliete onderneming. Gesteund door overheidssubsidie en de ramp met de kernenergie in Tsjernobyl loopt de verkoop van zijn windmolens weer als een trein.

FORUM #13/28.06.1245

Drie stellingen

Molenszijngrijsenlelijk‘EenFranseschilderhaddemolen-wiekeninzijnschilderijenroodgeschilderd.Datstaatsierlijk.Misschien schilder ik mijn molens roodbruin. SommigemolensdragenMondriaan-kleuren.Datispasspektakel.’

Nederlandwordteenduurzaamland‘Duitslandheeftopdatgebiedaltwintigjaarhetzelfdebeleid.Daarkunjemeeaankomen.Erisheelveelbehoefteaanstabielbeleid.Nederland?Ikziehetnietgebeuren.Wezijnnogteveeleenhandelsland.’

Molenskunnenvooralleenergiezorgen‘Metdegroteenergieproductiepermolenisdatvanafnuwelmogelijk.Samenmetzonne-energie,betereaccu’s,elektrischeauto’seneenintelligentkabelnetwerkmoethetmogelijkzijndatwedeaardolievervangen.’

henk lagerweij

1954 GeboreninBarneveld1972 Bouweerstewindmolen1972 HtsArnhem,studie

windtechniek1978 tuEindhoven,onderzoeker

windtechniek1979 Oprichtingeerstebedrijf

Lagerwey1985 Faillissement&herstart2003 Faillissement2006 OprichtingLagerweyWind2009Eersteprototypesnieuwe

windmolenswordenontwikkeld

2012Afsluitingtestfase,begincommerciëleverkoop

Lagerweij draait zich om en wijst naar een kleine windmolen enkele honderden meters verderop. ‘Die is ook van mij’, zegt hij, ‘Ik ben heel trots op dat spul. Die molen draait al twintig jaar.’

mannen met pakkenDe concurrentie in de rest van de wereld zit ook niet stil. De molens worden groter en groter. De investeringen gaan omhoog, een ongelijke strijd voor het kleinere Lagerwey. In 2003 gaat zijn bedrijf, volgens Lagerweij de laatste nog zelfstandige windturbinebouwer van Neder-land, opnieuw failliet. Veel wil hij er niet over loslaten. ‘Het bedrijf had nog wel mijn naam, maar er waren andere aandeelhouders geko-men. Ik was er wel klaar mee toen het bedrijf failliet ging.’Twee faillissementen gaan een gemiddeld mens immers niet in de koude kleren zitten. Of zoals Lagerweij zelf constateert: ‘Het gaat niet vanzelf om helemaal opnieuw te beginnen hè.’ Een baantje had gekund, zegt Lagerweij. Hij had op een kantoor kunnen zitten, tussen ‘mannen met pakken’. Maar dat zijn managers, zegt hij. ‘Ik ben zo niet. Je moet gewoon jezelf blijven.’ Nee. Liever maakt hij molens: ‘Ik kan het niet laten.’ Hij loert op een kans om toch weer aan de slag te gaan met de bouw van windturbines. Het kriebelt bij hem. De Barnevelder heeft wéér geluk. De stijging van de energieprijzen en de discussie over de kli-maatopwarming zorgen voor een nieuwe boom binnen de wereld van de windmolens. Hij richt met zijn drie oud-collega’s een nieuwe firma op: Lagerwey Wind. De ‘Lange ij’ in zijn naam wordt een Griekse y, waardoor buitenlanders de firmanaam kunnen uitspreken.

troepDat techniek leuk kan zijn, wordt duidelijk als Lagerweij met bijna kinderlijk plezier de turbinesoftware op zijn iPhone demonstreert. Met één druk op de virtuele knop worden de reusachtige wieken stil-gezet, om ze even later weer te laten draaien na een nieuwe tik op het scherm. Typerend voor zijn technische denkwereld is zijn antwoord op de vraag wat hij geleerd heeft van zijn faillissementen. ‘Lagerwey wil voortaan alleen nog maar een windmolen bouwen zonder tandwiel-kast, een zogenaamde directdrive’, zegt hij zonder enige hapering. Die hebben nauwelijks onderdelen, verbruiken geen 600 liter smeerolie en zijn daardoor goedkoper in onderhoud, legt hij uit. ‘Ik zou niet met een product bezig kunnen zijn waarvan ik het gevoel heb dat het niets toevoegt aan de wereld.’ Een kerncentrale bouwen? Troep. Lagerweij moet er niet aan denken. Als hij aan een product werkt, wil Lagerweij er aan verdienen. Logisch. ‘Maar de koper moet er ook iets aan verdienen. Het moet voor beiden een win-win zijn.’ Het is een soort rentmeesterschap, vindt hij. Je moet zuinig zijn op de aarde. Op de vraag of zijn visie iets met het christelijke geloof te maken heeft dat in Barneveld prominent aanwe-zig is, antwoordt hij: ‘Het heeft niet alleen met je geloof te maken. Het heeft ook te maken met het feit hoe je zelf in het leven staat. Het is ook een deel van mijn opvoeding. Ik vind dat er in Nederland te weinig nagedacht wordt over duurzaamheid. We zijn in tegenstelling tot Duitsland helaas nog lang niet zover.’ Duitsland. Voor de Hollandse molenbouwer Lagerweij is dat land toch bijna het paradijs.

FORUM #13/28.06.1246

overlevers

Overlevers, doorzetters, bedrijven die na jaren nog steeds bestaan. Nederland telt er vele.

Deze rubriek blikt terug in de geschiedenis van Nederlandse bedrijven.

Forumishettweewekelijkseopiniebladvanonderne-mingsorganisatievno-ncw. vno-ncwvertegenwoordigtsamenmetdeaangesloten160brancheorganisatiesenvijfregionaleverenigingenintotaal115.000onderne-mingen.vno-ncwwordtinderegiovertegenwoordigddoor:vno-ncw Noord, vno-ncwMidden,vno-ncw West, deBrabants-ZeeuwseWerkgeversvereniging(bzw) en de LimburgseWerkgeversVereniging(lwv).VoormanagerstotveertigjaariserJongManagement.

Redactieadres Bezuidenhoutseweg12,2594AV DenHaag,Postbus93002,2509AADenHaag,telefoon:070-3490165,e-mail:forum@vno-ncw.nl

Forum op internetwww.vno-ncw.nl

RedactieKarinBojorge(hoofdredacteur),JiskaVijselaar(eindredacteur),MarciaTimmermans(bureauredacteur),WalterDevenijns,RemkoEbbers,MirandeGroot, FrankdenHoed,PaulScheer

Colofon CorrespondentenJeroenAnsink(VerenigdeStaten),PhilipEbels(België),HenkHirs(Hongarije),MaaikeHoman(Spanje),MauritsKuypers(Duitsland),JessicaMaas(Turkije),MiriamMannak(Zuid-Afrika),HansMoleman(China),MaaikeVeen(VerenigdKoninkrijk),FrankRenout(Frankrijk),PetraSjouwerman(Denemarken),JudithStalpers(Japan),EdwinTimmer(Mexico),MaartenVeeger(Italië)

Aan dit nummer werkten mee:AlfredvanDelft, GuusjeDolsma,JannyKamp,ReneKlawer,JeroenLammers,MechteldOomen,SigridVerweij,MicheledeWaard

Abonnementen en adreswijzigingenSanderKok,telefoon:070-3490336,e-mail:kok@vno-ncw.nl,issn 1384 - 2102. Forumwordtgericht–kosteloos–toegezondenaaneengrootaantalNederlandseondernemingen,organisatiesenparticulieren.Betaaldeabonnementenkosten€45perjaarexclusiefbtw.Opzeggingvaneenkosteloosabonnementkanperdirect,vaneenbetaaldabonnementper1januari.Hiervoorgeldtgeenopzeggingstermijn.

Informatie over het lidmaatschap van vno-ncw InformatiebijRitaterSteeg,telefoon:070-3490351,

e-mail:steeg@vno-ncw.nl.Opzeggingvanhetlidmaat-schapvanvno-ncwmoetvóór1septembervaneenjaarwordengedaan.Hetlidmaatschapeindigtdanper31decembervandatzelfdejaar.Deschriftelijkeopzeg-gingkanwordengerichtaanRitaterSteeg,coördinatorlidmaatschapszakenvno-ncw,Postbus93002,2509AADenHaag.

VormgevingConcept,basisontwerpenvormgeving: LinkDesign,Amsterdam

Cover Foto:JanGreune/hh

DrukwerkEm.deJongbv,Visweg8,Postbus8,5110AABaarle-Nassau

AdvertentieverkoopVanVlietBureauvoorMedia Advies,FrankOudman,telefoon0235714745,e-mail: f.oudman@bureauvanvliet.com,Postbus20,2040AAZandvoort

Dokkumer Vlaggen Centraleopgericht in 1936wat Producentvanvlaggenen

andere doekproducten

Je moet er maar op komen: het maken van zwaaivlaggetjes. Textielhandelaar Johan Demes wil tijdens de crisisjaren het volk wat hoop voor de toekomst bieden. Hij maakt voor monarchieminnend Nederland oranje en rood-wit-blauwe zwaaivlaggetjes. Het wordt een groot succes. In vier maanden tijd worden bijna één miljoen vlaggetjes verkocht! De Dokkumer Vlaggen Centrale is geboren.Voor het huwelijk van prinses Beatrix en prins Claus worden ook zwaaivlaggetjes gemaakt. Twee mannen leggen een lange doek op de baan. Met grote precisie wordt een raamwerk op het doek geplaatst, de verf aan-gebracht en verdeeld over de stof. Na de druk-ronde hangen twee andere mannen de vlag aan het plafond om te drogen. Om de vol-gende dag hetzelfde proces te ondergaan, tot alle kleuren er op zitten en het paar er pico-bello uit ziet. Er kan weer gezwaaid worden!

Tekst:MarciaTimmermansFoto:DokkumerVlaggenCentrale,1966