#04/28.02.13

Opinieblad vno-ncw Ondernemers, politiek en maatschappij

Wim van der Leegte

‘Europa laat China z’n gang gaan’

actueel Aardbevingen: kunnen we wel van het gas? 16x

actueel Quotum: gehandicapte ook zonder stok aan de slag 28

achtergrond Buitenlandse student: hoe houd je ze hier? 22

FORUM #04/28.02.132

inhoud #04

27

41

14

Rubrieken4 Opinie vno-ncw

• Vakbondsledennietvoortrekken• Dijsselbloemheeftgrootgelijkmet afwijzenfinanciëletransactietaks

• Woonakkoordessentieelomeconomieweeropgangtekrijgen

• Invoeringdertigurigewerkweek wereldvreemdidee

• lwv:Jonggeleerdisoudgedaan

8 DefotoHamertje Tik

14 Enzus‘Mijnzuswordtophandengedragen’

19 ScheerCybercrime

20 Uitspraken

21 Buitenland‘IedereenopCyprusisboosendepressief’

26 OndernemerspanelLevehetwoonakkoord?

27 Buiten beeld‘Ikmishetglazenhuisniet’

33 Vereniging

39 BuitenlandMini-jobsoplossingvoorSpaansemegawerkloosheid?

40VijfvragenaanJan Karel Lenstra, knaw

41 Mohikanen‘Ikziemezelfalseenchef-kok’

46 ReactiesHulpenhandelgaanzekersamen!

47 OverleversGispen

47 Colofon

FORUM #04/28.02.133

Artikelen10 WimvanderLeegtewilgeenmuuromEuropa

Samensterkerstaantegenoverderestvandewereld.DaarvoorisdeEuropeseUnieooitopgericht,zegtWimvanderLeegte,directeurvanvdl. Maar in de praktijk merkt hij daar alsondernemernietsvan.‘Europaisgeweldigslechtbezigindewereld.’

16 Vanhetgasaf?NatientallenjarenonbezorgdproducerenstaatineensdegaswinninginGroningenop hetspel.Oppositiepartijenwillenuitvreesvoormeerenzwaardereaardbevingendathetkabinetdewinning(deels)stillegt.Watzoudendeconsequentiesdaarvanzijn?

22 HoudmeervanHollandalsjeblieftAantrekkenluktwel,maarvasthoudenniet.Nederlandisintrekbijbuitenlandsestudenten.Maarnahunafstuderenjagenwezenetzohardhetlandweeruit.Zondevooraldie bedrijvendiespringenombuitenlandstalent.‘Nederlandiszodeverliezer.’

28 DaarhebbenwehetQ-woordweerWerkgevershebbeneenstokachterdedeurnodig,vindtJettaKlijnsmavanSocialeZaken.Anderskomenarbeidsgehandicaptennooitaaneenbaan.Enduskomtereenquotum.‘Belachelijk.Jezouwerkgeversmoetenstimuleren,nietdwingen.’

42MelKroonvolhardtAltijddoorgaanennietklagen.BestuursvoorzitterMelKroonvanTenneTheeftleren omgaanmettegenslagen.Hijisdebaasvan20.000kilometerhoogspanningskabelenhoudtnietvangemopper.‘Nederlandershebbenmoeiteprestatiespositieftewaarderen.’

22

42

16

FORUM #04/28.02.134

Dezakenvandezonnigekantbekijken?Nietonzesterkstekant,denkikweleens.Zelfsgoednieuwswetenwealtijd

welzotekerendaterergenseenvlekjeopduikt.Waarwedan enthousiastingaanzittenwrijven,probatezwartkijkersalswezijn. Endatlentezonnetjelaatooknogsteedsopzichwachten…Nuvaltnatuurlijkookmoeilijkteontkennendatonzeeconomie dooreenlastigefasegaat.Decijferssprekenvoorzich.Voordederdekeerinkortetijdverkerenweineenrecessie.Hetverliesaanwerk-gelegenheidiszorgwekkend.Iedereensnaktnaareenbeetjegroei, eenvleugjeoptimismeenvooralvertrouwenindetoekomst.Gelukkigwaserdeafgelopenwekenookechtgoednieuwstemelden.Hetkabinetbereikteeenwoonakkoorddateenstimulansbetekentvoordewoningmarkt.Verbouwingenwordenforsgoedkoper,erisextragelduitgetrokkenvoorhetenergiezuinigmakenvanwoningen engebouwen.Starterskrijgendemogelijkheidomtekiezenvoor eenhypotheekwaarbijzeindepraktijkminderdan100procent hoevenaftelossen.Alsdedoorstroomopdewoningmarktweer

opgangkomt,isdatnietalleengoedvoordebouwmaarvoorde hele binnenlandse economie.Meergoednieuwsvoorondernemers:op1apriltreedt(eindelijk)denieuweAanbestedingswetinwerking.Overdenieuweregelsisjarengediscussieerd,maarmetresultaat.Bedrijvenkrijgeneennieuwe,eerlijkekansomoverheidsopdrachtenbinnentehalen.Opdrachtenmogennietmeernodeloosgrootgemaaktworden.Ookmogenergeenonredelijkeomzeteisenwordengesteldenwordtdehoeveelheidpapierwerkingedamd.Wekunneneroverklagendathetnognietgenoegis,maarhetis allemaalvooruitgang.Vooruitgangdieuiteindelijkzalleidentot herstelvandeeconomie.WantNederlandstaaterindekernuit-stekendvoor.Enmetdielentekomthetongetwijfeldookwelgoed.

Bernard WientjesVoorzitter vno-ncw

• Dijsselbloem heeft gelijk met afwijzing • Financiële transactietaks blijft gevaar voor economie

Op 14 februari kreeg de Europese Raad geen rode rozen of chocolade. Wel het nieuwe voorstel van de Europese Commissie voor een financiële transactietaks (ftt). Deze ftt betekent dat financiële instellingen, zoals banken, verzekeraars en pensioenfondsen, belasting moeten gaan betalen over de aan- of verkoop van aandelen, obligaties en derivaten. Volgens de Europese Commissie is dat een goed idee: het is een manier om de financiële sector een eerlijke bijdrage te laten leveren aan de kosten van de financiële crisis. Ook harmoniseert het de belastingheffing op de financiële sector en het ontmoedigt schadelijke transacties. En o ja, het levert ook nog eens veel geld op voor de lidstaten (31 miljard). Al ligt er ook nog een voorstel van de Com-missie om een deel hiervan rechtstreeks ten goede te laten komen van het budget van de eu. Vorig jaar berekende De Nederlandsche Bank al dat de ftt Nederlandse banken, pensioenfondsen en verzekeraars 4 miljard per jaar zou kosten. Kosten die in de vorm van duurder krediet en hogere pensioenpremies uiteindelijk

terechtkomen bij gewone burgers en bedrijven. In het nieuwe voorstel van de Commissie wordt de ftt alleen in lidstaten ingevoerd die dit willen. Het kabinet heeft in het regeerakkoord opgenomen dat Nederland zich alleen bij de ftt zal aansluiten als onze pensioenfondsen ervan gevrijwaard blijven, er geen disproportionele samen-loop is met de bankenbelasting en de inkomsten ten goede komen van de Nederlandse schatkist. Aan deze voorwaar-den wordt in het nieuwe voorstel niet voldaan. Minister Dijsselbloem van Financiën heeft al gezegd dat hij daarom geen aanknopingspunten ziet voor Nederland om zich aan te sluiten. Dat is goed nieuws maar daarmee zijn we er nog niet. In het nieuwe voorstel is opgenomen dat de ftt ook een uitgebreide ‘extraterritoriale werking’ krijgt. Zo zullen financiële instellingen die in een willekeurig ander land zijn gevestigd, maar zaken doen met een partij die wel is geves-tigd in een ftt-lidstaat, bijvoorbeeld moeten gaan betalen. Op die manier zal de Nederlandse economie alsnog getrof-fen worden. De regering moet er alles aan doen om het voorstel tegen te houden of in elk geval dit onderdeel uit het voorstel te laten schrappen. www.vno-ncw.nl/belastingen

jero

en p

oort

vlie

t

Dijsselbloem wijst transactietaks terecht af

Goed nieuws

opinie vno-ncw

Dijsselbloem wijst transactietaks terecht af

FORUM #04/28.02.135

wandelgangen

niet-vakbondslid sneller in onder-nemingsraad

D66-KamerlidStevenvanWeyenbergisnietalleentegenfinanciëlevoordeeltjesvoorvak-bondsleden,hijvindtookdatvakbondsledengeenvoorrangmogenkrijgenbijhetzichkan-diderenvoorondernemingsraden.Vakbondenmogennudirectkandidatennaarvorenschui-ven.‘Gewone’werknemersmoeteneerstdertigsteunbetuigingenverzamelenofeenderdevandeniet-vakbondsledenachterzichkrijgen.MinisterAsschervanSocialeZakenenWerkge-legenheidwildiedrempelwelverlagen,maardatvindtVanWeyenbergnietgenoeg.EenKamermeerderheidishetmethemeens.DeD66’ervindthetbelangrijkomdedrempelhele-maalwegtehalenomdatveelbedrijvenvolgenshemnietvoldoenaandewettelijkeeisomeenondernemingsraadintestellen.Datmoetvoorbedrijvenmetmeerdanvijftigmedewerkers.

Werkgever moet vakbondsleden niet voortrekken• Vakbonden regelen voordeeltjes exclusief voor leden• Afspraken zetten solidariteit werknemers op scherp• Werkgevers doen er beter aan hier niet in mee te gaan

Cadeautjes exclusief voor vakbondsleden. Ja echt, het gebeurt. Vakbonden De Unie en fnv Bondgenoten hebben met werkgevers afspraken gemaakt over voordelen voor hun leden. ‘Zie het als de eerste experimenten om als vakbe-weging in de 21ste eeuw mee te kunnen’, zo verkocht Reinier Castelein, voorzitter van De Unie, de opzien barende berichten over het bondsvoordeel. Bleef het voordeel tot nu toe beperkt tot zoiets als een scherp geprijsde rechtsbijstandsverzekering, de afspraken die er nu liggen gaan een grote stap verder. De afspraken die nu bij cao-onderhandelingen zijn gemaakt, behelzen extra scholingsdagen voor vakbondsleden, evenals een extra vergoeding om vakbondsleden in het kader van een sociaal plan van werk naar werk te helpen. De bonden spreken enthousiast van toegevoegde waarde voor leden en werk gevers. Maar in plaats daarvan wordt een tweedeling gecreëerd, waar niemand op zit te wachten. Daarom zouden werkgevers niet in deze ontwik-keling moeten meegaan. Bij het aannemen van medewerkers maakt een ondernemer geen onderscheid of iemand wel of geen lid is van de vakbond. En dus moet hij dat ook niet doen als vakbonden later aan tafel komen om iets af te spreken. Goed perso-neelsbeleid is voor het hele personeel. Werknemers moeten worden beloond op basis van hun verantwoordelijkheden, competenties en prestaties en anders niet. Er speelt nog iets. Sinds jaar en dag betalen werkgevers per werknemer een bijdrage aan de bonden. Die bijdrage is bedoeld om er voor te zorgen dat alle werknemers een gelijke behandeling krijgen. Dan past het niet om via een achterdeur alsnog onderscheid te maken. www.vno-ncw.nl/arbeidsvoorwaarden

wandelgangen

‘grieks agentschap is geldverspilling’

HetEuropeesAgentschapvoorNetwerk-enIn-formatiebeveiliging(Enisa)moetverhuizenvanKretanaarBrussel,vindtcda-Europarlemen-tariërLambertvanNistelrooij.Dereiskostenvanhetagentschaprijzennamelijkdepanuitmetmeerdanvijfton.VolgensVanNistelrooijiseenEnisa-medewerkereendagperweek

kwijtaanreizen.ZoisKretaindewinternietrechtstreeksmethetvliegtuigbereikbaar.ZijnvoorstelisechterafgewezendoordeIndustriecommissievanhetEuropeesParle-ment. Elke eU-lidstaatheeftnamelijkrechtopeenEuropeesagentschap,enmagzelfbepalenwaardatwordtgevestigd.Daarhebbenanderelidstatenzichnietmeetebemoeien.VanNistelrooijis‘boosenteleurgesteld.Vooreenveiliginternetisgoedesamenwerkingtussen de lidstaten en de eUvangrootbelang.HelemaalnaarKretavliegenisdanniet

bevorderlijk.’Gelukkighoefjevoorinternetniettereizen.

Van Nistelrooij: kapitaalvlucht

Van Weyenberg: ledenwerving

opinie vno-ncw

dijk

stra

joyc

e van

bel

kom

/hh

opinie vno-ncw

•Nederlandinnieuwerecessie•Economieenvertrouwengebaatbijwoonpakket

Geen double dip maar zelfs een triple dip. De cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek onlangs bekend maakte, logen er niet om. Ons land zit voor de derde keer in vier jaar tijd in een recessie. Geen wonder dat onder-nemers in de laatste Conjunctuur-enquête aangaven weinig te verwachten van het eerste kwartaal van 2013. Het akkoord over de woningmarkt dat het kabinet heeft bereikt met D66, de ChristenUnie en de sgp komt daarom geen moment te vroeg. Het pakket aan maatregelen om de woningmarkt vlot te trekken en de bouwsector te stimuleren is goed nieuws. Niet alleen voor de bouwsector zelf, maar ook voor de starters op de woningmarkt. De mogelijkheid voor mensen om hun hypotheek niet volledig af te lossen, betekent lagere maandlasten voor starters. Dat is een keuze die de starter af moet wegen tegen de (beperkte) restschuld die na dertig jaar overblijft, maar het kan desondanks een impuls zijn om een huis te kopen. Bovendien komen er meer startersleningen beschikbaar. Starters hebben dus meer mogelijkheden om hun woonwens in vervulling te laten gaan. Als de doorstroom op de woningmarkt vervol-gens weer op gang komt, is dat niet alleen goed voor de bouw maar voor de hele binnenlandse economie.Ook de verlaging van de btw op onderhoud aan huizen is goed nieuws. Dat geldt eveneens voor de 150 miljoen euro die beschikbaar komt voor het energiezuinig maken van woningen en gebouwen. Wel valt nog een belangrijke kanttekening te maken bij de verhuurdershef-fing die de woningcorporaties krijgen opgelegd. Deze kan leiden tot een rem op de investeringen. Het zou goed zijn als de betrokken partijen hier nog eens goed naar zouden kijken. Een spreiding van de heffing in de tijd zou soelaas kunnen bieden. www.vno-ncw.nl/woningmarkt

Woonakkoord essentieel om economie weer op gang te krijgen

wandelgangen

jeugd heeft niet vaker arbeidsongeval

PvdA-KamerledenJohnKerstensenRoos VermeijwildenvanministerAsschervanSocialeZakenenWerkgelegenheidwetenofhetkloptdatjongerenvakerhetslachtoffervanongeval-lenopdewerkvloerzijndanouderen.Datzoublijken uit het Letsel Informatie Systeem, dat

werktmetgegevensoverspoedeisendehulp.AsscherbaseertzichechteropdeTno Monitor Arbeidsongevallen, en die leert dat in2011vandewerknemersvan15tot25jaar2,5procentkanshadopeenarbeidsongeval,tegen3procentvoorouderewerknemers.Deministerzietookgeenverbandtussenongevallenenflexibelearbeidscontracten–eenveronderstellingvanKerstensenVermeij.Ofhetmoeteenomgekeerdverbandzijn:jongerenmeteenflexibelcontractmaken

minderkansopeenongevaldanjongerenmeteenvastcontract.

wandelgangen

dijsselbloem zit banken op de huid

MinisterDijsselbloemvanFinanciënvindtdatdebankennogteweinigwerkmakenvandeaanpassingvansalarissenaandeeisenvandetijd.Indeafgelopenjarenzijndebancairecao-salarissennogdoorgestegen,constateerthij.Indefinanciëlesectorwordtmeerverdienddaninanderesectoren,endatis‘slechtverteerbaar’,lietDijsselbloemdeTweedeKamerweten.‘Datistochonbegrijpelijkgezienhetfeitdatweermetz’nallengeldinhebbengestoken.’Deministervindtookdatdetopvandebanken-wereldmeerenopenermoetmeedoenaanhetmaatschappelijkdebatoverdesector.Dankunnenzehetzelfuitleggen.

Vermeij: jong geleerd…

Dijsselbloem: zware kost

FORUM #04/28.02.136

dijk

stra

dijk

stra

opinie vno-ncw

• Invoering dertigurige werkweek levert geen banen op

We moeten met zijn allen dertig uur per week gaan werken. Dat vinden zo’n honderd Duitse economen en politici die hun wens via een open brief hebben gepubli-ceerd. ‘Een eerlijke verdeling van de arbeid door collec-tieve werktijdverkorting’, schrijven ze. De vermindering van werktijd is wél met behoud van salaris. Achter het geheel zit een ingewikkelde rekensom. De stijging van de arbeidsproductiviteit wordt gekoppeld aan de daling van de arbeidstijd. Op die manier worden de loonkosten per uur gelijk gehouden, aldus de bedenkers.Het Duitse voorstel past binnen eerdere voorstellen die regelmatig rond crisistijd opduiken. Onlangs werd nog het idee van een 21-urige werkweek gelanceerd. Goed voor mens én milieu, meldde GroenLinks. GroenLinks was wel zo realistisch een inkomensdaling te voorspellen, maar dat werd positief uitgelegd. Ondanks het lagere inkomen had je wel meer tijd voor familie en vrienden of de mantelzorg. Meer mensen aan het werk helpen, is op zich een mooi

streven. Alleen is het voorstel van een dertigurige werk-week behoorlijk wereldvreemd. Allereerst: mensen verplicht minder uren laten werken, levert geen extra werkgelegenheid op, maar trekt de economie juist verder in het dal. Arbeidsduur en arbeidstijden zijn immers steeds meer afgestemd op de behoeftes van bedrijven. Hoe meer standaardisering, hoe minder adequaat de bedrijfsvoering. Mal is bovendien het idee dat de vermin-dering van werktijd géén financiële consequenties heeft. De werkgever zou de kosten gelijk houden met een stijging van de arbeidsproductiviteit. Wie heeft dat bedacht? Daarnaast kampen de technische beroepen nu al met een tekort aan mensen. De invoering van de dertig-urige werkweek maakt de zoektocht naar techneuten nog lastiger. En wat gebeurt er als de crisis voorbij is, terwijl de beroepsbevolking door de vergrijzing daalt? Wat levert wél meer werk op in crisistijd? Innovatie, om daarmee de wereld te veroveren. Minder regels ook. Of ondernemers niet maximaal belasten met allerlei heffingen. Dat zijn maatregelen die pas echt zoden aan de dijk zetten.

Somsvraagjejeafwaaromdingennieteerderbedachtzijn.Nouditiseréénvan:hetverplichtstellenvantechniek-

lesseninhetbasisonderwijs.Hetiseeneenvoudigemaatregeldieveelrendementoplevert.Jehoorthetvaak:hoeeerderkindereninaanrakingkomenmettechniek,hoebeter.DeledenvandeLimburgseWerkgeversVereniginggavenineenrecentepollaanhethiervolledigmeeeenstezijn(meerdan90procentisvoor).Logisch,erwordengrotetekortenopdit terreinverwacht.AlleenalinLimburgwordthettekortopditmomentop2.200techniciperjaarbecijferd.Wezullendusallezeilenmoetenbijzettenomdeverwachtekraptezokleinmogelijktehouden.Hetprimaironderwijskanhiereenbelangrijkerolinspelen,maarpaktdezeroltotnutoeonvoldoendeop.EndeOnderwijsinspectierekentnietafopditonderwerp.Wattelt,isdeCito-score.Leerlingenwordengedrildinhetmakenvandezetoetsendaarmeeisdekousaf.OpderuimzesduizendbasisscholendieNederlandrijkis,hangthetdussterkafvandeindividueleleerkrachtofhetonderwijsteaminwelkemateaandachtwordtbesteedaanditonderwerp.Vandaarookmijnpleidooidateenafgestudeerdevaneenpaboeen

techniekaantekeningmoethebben.Omdattebereikenzoutechniekstructureelinhetpabo-opleidingsprogrammamoetenwordenopge-nomen.Ikvinddatdepabo’sookeenrolzoudenmoetenspelenindebijscholingvanbestaandedocenten.KijknaardesituatieinFinland.Daarmagiemandalleenlesgevenopeenbasisschoolnahetvolgenvaneentweejarigeuniversitairemasteropleiding.Omkinderenzovroegmogelijkvoortechniekteinteresseren,ishetdusvanbelangomhieralinhetbasisonderwijsmeetebeginnen.Hierwordtnamelijkdebasisgelegdvoorveelcarrièresindetechniek.Maarookdebedrijvenhebbeneenrolinhetproces.Eenstimulerenderol.Bijvoorbeelddoorhetaanbiedenvanstageplaatsen,hetfaciliterenvanbedrijfsbezoekeneneengoedecommunicatie.Opdezemaniervergrotenwedeinstroomindebèta-technischevervolgopleidingenenkunnenbedrijvenweervooruit.

Jan Zuidam Voorzitter Limburgse Werkgevers Vereniging

jero

en p

oort

vlie

t

Dertigurige werkweek: wereldvreemd idee

Jong geleerd is oud gedaan

FORUM #04/28.02.137

FORUM #04/28.02.138

rubrieksnaamde foto

FORUM #04/28.02.139

rubrieksnaam

Hamertje TikDenHaag,25februari–MeteenpaarstevigetikkenprobeertministerIvoOpsteltenvanVeiligheidenJustitieeenruitjevan eenvitrineinteslaan.HiermeegeefthijbijjuwelierPrahladsinghinDenHaaghetstartseinvooreenproefmetspeciaalanti- overvalfolie.Deproefmoetbijdragenaanhetverderterug-dringenvanhetaantalovervallenopjuweliers.Wantdoorhetstevigefoliewordthetinslaanvandevitrineruitendaarmeehetweggraaienvansieradenbemoeilijkt.Hetaantalovervallenopjuweliersneemtdelaatstetweejaaraf,nadateerdersprakewasvaneenstijging.Indeeerstehelftvan2011werden58overvallengemeldtegenover28indeeerstehelftvanvorigjaar.Tekst:MarciaTimmermans|Foto:KoenvanWeel/anp

FORUM #04/28.02.1310

omslag

DeindustriewordtonvoldoendeinbescherminggenomeninEuropa,

vindtWimvanderLeegte(65),directeurvandevdl Groep. China en

andere opkomende landen hebben daardoor makkelijk concurreren.

VorigjaarbesloothijzelfNedCarvandeondergangteredden.

‘ZonderindustriegaatNederlandfailliet.’

Tekst:PaulScheer|Foto:JosLammers/hh

‘Het allerbelangrijkste dat ik kwijt wil, is dat Europa geweldig slecht bezig is in de wereld’, valt Wim van der Leegte met de deur in huis, nog voor de eerste vraag is gesteld. ‘Landen als China en India heffen invoerrechten op onze producten, en kunnen hun eigen producten vrijuit kwijt in Europa. Op een Europese auto heft China 100 procent invoerrechten, omgekeerd kost het niets. In de World Trade Organization wordt regelmatig tegen China gezegd dat ze een stap moeten zetten. Daar denkt China dan een halfjaar over na en uit-eindelijk gebeurt er niks omdat ze er niet uit zijn gekomen.’‘De Europese Unie doet ook niks. Europa streeft naar vrijhandel. Dat vind ik op zich goed, maar dan moeten ze dat ook van de rest van de wereld eisen.’Het zit hem duidelijk hoog. Hoog genoeg om

een opkomende griep uit te zitten voor het interview. ‘Maar ik ga straks wel naar huis’, zegt hij tegen zijn voorlichter en nicht Caro-lien van der Leegte. Elders in de vdl Groep (82 bedrijven, negenduizend man personeel) zijn ook nog twee zoons en een dochter werk-zaam. Want hoe groot ook, het blijft een fami-liebedrijf. Met aan het hoofd een Brabander die ‘gewoon’ wil overkomen en dat uitdraagt met zijn inmiddels klassieke lunchpakket van boterhammen in aluminiumfolie op de venster-bank van zijn werkkamer. Daarop ook schaal-modellen van vrachtwagens, bussen, een Fokker-vliegtuig en Mini’s van bmw, de auto’s die vanaf volgend jaar bij vdl NedCar worden gemaakt. NedCar is zijn laatste aankoop. Hij redde het bedrijf vorig jaar van de ondergang vanwege de ‘fantastische’ fabriek en behoud van werk-

wim van der leegte

‘Minder praten, meer doen’

FORUM #04/28.02.1311

wim van der leegte

‘Minder praten, meer doen’

FORUM #04/28.02.1312

omslag

gelegenheid voor de vijftienhonderd werkne-mers. Nederland moet de industrie en daar-mee werkgelegenheid koesteren, is zijn motto. Want anders gaat de bv Nederland fail-liet. Vandaar ook zijn strijd tegen de buiten-landse importtarieven. ‘Landen beschermen hun eigen markt en halen op grote schaal werkgelegenheid weg uit andere landen. Phi-lips begint bijvoorbeeld een vestiging in China en hoeft daar dan geen invoerrechten meer te betalen. De producten die ze daar maken, kunnen ze vervolgens makkelijk naar Europa exporteren. Als ze daarvoor ook in Europa invoerrechten moesten betalen, zouden ze zich nog wel eens achter de oren krabben voordat ze naar China gaan.’

Krijg je zo geen tarievenoorlog? ‘Dat is makkelijk gezegd van jou, maar als er niks gebeurt, loopt de werkloosheid in Europa alleen maar op. Er zijn nu bijna 30 mil-joen mensen werkloos. Hoever wil je gaan? Als ik aan politici vraag waarom de Europese Unie is opgericht, zeggen ze: ‘Om makkelij-ker met elkaar te kunnen handelen, of om dezelfde munt te hebben.’ Maar de eu is opge-richt om samen sterker te staan tegen de rest van de wereld.’

Is dat ook een verwijt aan de Nederlandse politiek? ‘Ook Nederland praat er te weinig over in Europees verband. Ik sprak mevrouw Ploumen,

de minister van Handel. Die zei: ‘Ik ben uw man in Brussel.’ Waarop ik zei: ‘Dan zou ik eens flink op de tafel slaan daar.’ Laatst is er een handelsdelegatie naar Brazilië geweest. De invoerrechten – 60 procent – zijn hooguit terzijde ter sprake gekomen, heb ik begrepen.’‘Ik heb hierover ook wel eens met Bernard Wientjes gesproken. Die verweet mij dat ik een muur rond de eu wil bouwen. Dat is de verkeerde insteek. Ik wil geen protectionisme, maar een gelijk speelveld in de wereld.’ ‘Europa en Nederland willen vaak het braafste jongetje van de klas zijn. Ontwikkelingshulp is tegenwoordig ongebonden, want dat is ouderwets, vindt Ploumen. Ik heb haar gezegd dat ze dan de enige moderne politicus is in Europa. Ongebonden hulp gaat ten koste van de werkgelegenheid in Nederland. En wie profiteert daarvan: China.’

Wat zegt u tegen ondernemers die naar China gaan? ‘Ik praat daar wel eens over met de directie van Philips. vdl en Philips werken op zich goed samen, maar hun politiek in deze vind ik verkeerd. Ze sluiten een vestiging in Roosen-daal, terwijl ze daar een fantastische led-fabriek van kunnen maken. Het kan goedko-per in China, zeggen ze dan. Ja, dat is wel de makkelijkste weg, hè? ’

vdl is zelf honderd procent Nederlands? ‘Van het personeel werkt zevenduizend man

in Nederland. De rest werkt in productie-vestigingen in België, Roemenië, Singapore en China. Die laatste drie vestigingen maakten deel uit van overnames die we hebben gedaan. Ik heb geen plannen om daar uit te breiden. Onze strategie is: produceren in Nederland en België, en verkopen over de hele wereld.’‘Klanten willen wel eens als eis stellen dat je in een lagelonenland produceert. Dat past dan bij hun strategie. Zo hebben we het in Roe-menië gedaan, puur om die order binnen te krijgen. Terwijl, als het om de prijs gaat, kun-nen we met behulp van automatisering en robotisering net zo goedkoop in Nederland produceren.’Van der Leegte werd vorig jaar beloond met de Koning Willem I Prijs voor bewezen diensten aan de Nederlandse economie. Een groot spandoek aan de gevel van het hoofdkantoor, duidelijk te zien vanaf de A2, herinnert daar-aan. Begin dit jaar is Van der Leegte ook benoemd tot ereburger van Brabant. Hij was het al van Eindhoven.

Welke prijs is het mooist? ‘De Koning Willem I Prijs, want die heeft lan-delijke uitstraling en is een prijs voor het bedrijf. Die andere prijs is meer persoonlijk.’

De redding van NedCar heeft bij die laat-ste meegespeeld. Hebt u dat op gevoel of op ratio gedaan? ‘Op gevoel. We zijn een tijd lang toeleveran-

Wie is Wim van der Leegte?

Op19-jarigeleeftijdonderbrakWimvanderLeegte(65)zijnstudiehtswerktuig-bouwkundeomzijnvaderbijtestaaninhetmetaalbedrijf.Hijnamhetbedrijfoverenbegoneindjarenzeventigaaneenserieovernamesdieuiteindelijkleiddentotdehuidige vdlGroep.Zijnstudieheefthijeenaantaljarengeldenalsnogafgemaakt.Naastzijnwerkheefthijeenstoeterijmettopspringspaardenen -ruiters.

vi-i

mag

es/h

h

FORUM #04/28.02.1313

cier geweest. Ik ben ook wel eens in de fabriek gaan kijken omdat ik het zo interessant vond. Toen ik op het nieuws hoorde dat NedCar ging sluiten, maakte dat indruk. ‘s Nachts kon ik de slaap niet kon vatten en heb ik een sms gestuurd naar de directeur. Die had van bmw te horen gekregen dat NedCar te redden zou zijn als hij een goede aandeelhouder kon vin-den. Dat mocht geen Aziatisch bedrijf, hedge fund of investeerder zijn. Het moest een dege-lijk bedrijf zijn. Bij de eerste kennismaking met bmw klikte het meteen.’

Wat gebeurt er nu bij NedCar? ‘We hebben het personeel ontslagen met de garantie dat zij volgend jaar terug kunnen keren. Zo’n 350 man hebben we meteen weer aangenomen om te helpen bij de ombouw van de fabriek. Nog eens vierhonderd man wordt bijgeschoold in andere bmw-vestigin-gen, en de rest moet worden uitgezonden. Ze krijgen een ww-uitkering, die wij aanvullen tot 100 procent. Dat zie ik niet als afschuiven op de overheid, want de ww is een pot geld die werkgevers bij elkaar leggen.’‘Het liefst zou ik een permanente deeltijd-ww hebben. Landen om ons heen hebben die al, daar maakt de regeling deel uit van het sociaal stelsel. In Nederland wordt deeltijd-ww als kostenpost gezien.’

En als uitstel van noodzakelijke sanering.‘Dan kijk je alleen naar de nadelen. Wat bereik

je met saneren? Dat er nog meer mensen werkloos worden. We moeten gewoon de opslag op de ww-premie gebruiken om deel-tijd-ww definitief te regelen. Dit kabinet is toch al te veel bezig met bezuinigen en te wei-nig met het creëren van werkgelegenheid.’

Wat moet het kabinet dan doen? ‘Het moet makkelijker worden om oudere werklozen aan te nemen. Ik neem nu geen 62-jarige aan vanwege alles wat erbij komt kijken als hij ziek wordt of ontslagen moet worden. Je zou oudere werklozen aan moeten kunnen nemen met een onvoorwaardelijke opzegtermijn van een maand. Sollicitanten willen op die basis komen werken, maar wet-telijk mag het niet. Daar heb ik verschillende ministers over aangeschreven, maar er is niets mee gebeurd.’

Weet Den Haag wel wat er in het land leeft? ‘Nou, ik heb hier voor de verkiezingen Rutte, Samsom en Buma langs gehad, dus ik kan mijn verhaal wel kwijt. Maar in de politiek gaat het altijd om hoe partijen er zelf uitkomen. En in de peilingen zijn de vvd en de PvdA sinds het aantreden van het kabinet gezakt.’‘Ik ben niet ontevreden over dit kabinet. Maar Noord-Brabant moet wel op de agenda blij-ven in Den Haag, gezien onze rol in de indus-trie en de export. De regio krijgt, onder meer met Brainport, meer aandacht de laatste tijd,

maar vervolgens wordt de noodzakelijke verbreding van de A67 tussen Eindhoven en Antwerpen weer op de lange baan geschoven.’

Moet u zelf niet politiek actief worden? ‘Ik heb het hier druk genoeg.’

En hierna, als Eerste Kamerlid? ‘Nee, dat is niks voor mij. Politiek, dat is alle-maal praten. Ik ben van minder praten en meer doen. Ik ben ook gewend dat alles snel wordt doorgevoerd, want dat kan in een fami-liebedrijf. In de politiek niet, dus daar zou ik gefrustreerd van worden.’

Hoe lang gaat u nog door? ‘Nog een jaar of drie, vier. Dan vier ik mijn 50-jarig jubileum in de zaak, dat zou wel een mooi moment zijn.’

‘dit kabinet is te veel bezig met bezuinigen en te weinig met

werkgelegenheid’

FORUM #04/28.02.1314

& zUs

naam GWSdéschoonmakeractiviteit Professioneleschoonmaakvestigingsplaats Rosmalenaantal medewerkers 160opgericht 1985eigenaren GabyenGert-JanWestelaken

Ondernemen zit in de genen. In deze serie vertellen ouders, kinderen, broers en zussen die samen of ieder een eigen bedrijf hebben over hun overeenkomsten en verschillen.

FORUM #04/28.02.1315

Gaby Westelaken (46)‘Ik liep al langer met het idee om een dame in het bedrijf te halen. Iemand met een leuk uiterlijk én inhoud. Laurette was na de verkoop van haar horecazaken in België naar Thailand verhuisd. Kort daarna strandde haar huwelijk. Toen ik bij haar was, vertelde ze me dat ze terug wilde naar Nederland. Waarop ik zei dat ze dan maar bij ons moest komen werken. Inmiddels werkt ze hier alweer zo’n anderhalf jaar. En het gaat goed. Ze kan overal over meepraten, spreekt haar talen. En of het nu een netwerkborrel is of een andere bijeenkomst, je merkt dat mannen graag met een leuke vrouw praten.’‘Een jaar of acht geleden had ik mijn broer duidelijk gemaakt dat twee kapiteins op één schip niet werkte. Sindsdien was ik gewend te doen wat ik dacht dat goed was. Zoals vorig jaar nog bij de overname van een ander bedrijf. Pas toen het echt concreet werd, betrok ik mijn broer er bij. Maar nu we met ons drieën zijn, kan dat niet meer. Ik moet nu veel meer delen. Dat is wel even wennen geweest. Voordeel is dat je heel andere gesprekken krijgt. En het levert ook goede ideeën op.’ ‘We hebben het vooraf niet over onze rolverdeling gehad. Maar de herverdeling van het werk is eigenlijk heel natuurlijk gegaan. Het aan-sturen van het personeel is nooit mijn sterkste kant geweest. Ik ben daar te ongeduldig voor. Laurette doet dat nu. Ze is daar veel beter in. Ze kan mensen heel anders naar hun werk laten kijken en daardoor motiveren. Dat merkte ik al in de tijd dat ze haar horecazaken in België nog had. Haar medewerkers droegen haar daar op handen. En dat heeft ze hier ook weer.’‘M’n zus is ook sterker in het onderhouden van relaties. Relaties moet je continu aandacht blijven geven. En dat zit niet in mijn karakter. Ik vind het leuker om met veel verschillende dingen bezig te zijn. En als ik moet kiezen tussen een paar uurtjes netwerken tijdens een borrel, of in een commissie meepraten over zoiets als de opzet van een nieuwe opleiding, ga ik voor dat laatste. Inmiddels is Laurette volop aan het netwerken. Het is goed dat ze dat doet. Want als mij wat over-komt, moet de zaak wél door.’

Laurette Westelaken (44)‘Mijn man en ik woonden nog maar kort in Thailand toen ons huwelijk strandde. Toen Gaby tijdens z’n vakantie bij me op bezoek kwam, ver-telde ik hem dat ik terug wilde naar Nederland. En ik vroeg ‘m op de man af of ik kon terugkomen in het familiebedrijf. Ik wilde toch wat om handen hebben. Hij vond het super. Hij heeft het niet eens meer met m’n andere broer besproken. Dat bleek een paar maanden later. Gert-Jan belde me op en vroeg of hij het goed had gehoord: Kom je bij óns werken?’‘Ik had me voorgenomen om drie jaar in Nederland te blijven en daarna verder te kijken. Ik had zoiets van: laat mij mijn ding maar doen, dan zien we wel wat er uit komt. Ik had ook niet het vooropgezette plan om aandeelhouder te worden. Maar ik het is me nu al duidelijk: ik hoef hier niet meer weg. Ik heb het reuze naar mijn zin. Mijn kinderen denken er anders over. Zij zouden het liefst direct weer verhuizen, liefst naar een warmer oord.’‘Op het moment dat mijn vader zijn zaak verkocht, had ik mijn eigen leven in België. Gert-Jan vond twee kapiteins op één schip al moeilijk. Laat staan dat er nog een derde bij zou komen. Het was dus niet zo logisch dat ik in de zaak zou gaan. Maar het is er uiteindelijk dan toch nog van gekomen. En eigenlijk gaat het als vanzelf. Het scheelt dat ik niet zo nodig de baas hoef te spelen. En het helpt ook dat ik het niet voor het geld hoef te doen.’ ‘Ik ben een mensenmens. Ik lijk wat dat betreft wel een beetje op Gaby. Hij is heel sociaal, kan zich goed verplaatsen in andere mensen. Hij plooit zich wel wat sneller naar een bepaalde situatie, geeft sneller toe dan ik dat doe. Ik kan wat harder, wat rechtlijniger zijn. Dat heb ik dan weer van Gert-Jan. Als ik vind dat iets op een bepaalde manier moet, hou ik daar ook graag aan vast. Tenzij iemand met argumenten komt om het toch anders te doen. Gert-Jan zei nog weleens: ‘Het kan niet, dus dan houdt het op.’ Ik ben minder rechtlijnig. Ik hoef ook niet zo nodig mijn gelijk te halen.’

‘Mijnzuswordtophandengedragen’Driekapiteinsopéénschip,zoudatgoedgaan?Hetwasspannend.Maarinmiddels

runnenGaby,Gert-JanenLauretteWestelakenalweerzo’nanderhalfjaar

schoonmaakbedrijf gws.‘Ikhoefnietzonodigdebaastespelen.’

Tekst:FrankdenHoed|Foto’s:TonPoortvliet,familieWestelaken

FORUM #04/28.02.1316

actUeel

Het rommelt in de Groningse bodem. En inmiddels

ook in de Haagse politiek. Moet de gaswinning

worden stopgezet uit vrees voor meer en zwaardere

aardbevingen? Of gaat dat zomaar niet?

Tekst: Paul Scheer | Foto: Dinodia/anp

NEDErLaNDopDEWaakVLaM?

FORUM #04/28.02.1317

NEDErLaNDopDEWaakVLaM?

17 FORUM #04/28.02.13

gaat de gaskraan dicht? Nee,zo’nvaartzalhetnietlopen.MinisterKampvanEconomischeZakenneemtpaseindditjaareenbesluitoververminderingvandegaswinninginGroningen,alsdeuitkomstvaneenaantallopendeonderzoekenbinnenis.OngeveerdehelftvandeproductieinSlochterenisvooreigengebruik,derestgaatnaarhetbuitenland.

dan exporteren we toch wat minder? Datzalmoeilijkgaan,alishetmaaromdatbuitenlandse contracten meerdere jaren belo-pen,tottwintigjaartoe.Diekunjenietzomaaropenbreken.IngevalvannoodzouNederlandeen beroep kunnen doen op force majeure (overmacht),maardaarmoetendecontract-partnersdanwelvooropenstaan.Andersdreigenschadeclaims. GasTerrasluitdebuitenlandsecontractenaf.HetiseenmisverstanddatdeministervanEconomi-scheZakendaarovergaat.Deenergiemarktisgeliberaliseerd:hetiseenzakelijkewereldwaaringrotebedragenomgaanenmeteenlangeter-mijnplanningwordtgewerkt.HetnietkunnenvoldoenaancontractenzoudeNederlandsereputatieniettengoedekomen.Wehebbenjuistdenaaminhetbuitenlandeenbetrouwbaregasleveranciertezijn.Vooralookomdathethierinpolitiekopzichtrustigis.AlsNederlandeeninternationalegasrotondewilzijn,moetbetrouwbaarheidvooropstaan.

dus minder gas treft vooral onszelf? Ja,hetgasmoetdanergensandersvandaanwordengehaald.NaasthetGroningseveld,éénvandegrootsteterwereld,beschiktNederlandon-enoffshorenogovereenaantalkleineregasvelden(ziekaderWaarzitonsgas?).Eencomplicerendefactorisdesamenstellingvanhetgas.HetGroningsegasislaagcalorisch,endaarisdeNederlandsegasvoorzieningopingesteld.HetoverigeNederlandsegasishoogcalorisch.Datbetekentdathetmetbehulpvanstikstofmoetwordenomgezetnaarlaagcalorischgas.

anders importeren we toch gas? Datkanengebeurtal,maarbuitenlandsgasisookvaakhoogcalorisch.Alsimportopgroteschaalnodigis,vergtdatextrainvesteringenvoorenergiebe-drijvenenmogelijkaanpassingenvandeinstallatiesvangasverbruikendebedrijven.Diemoetenmogelijkookmeervoorhungasgaanbetalen.Datzouzuurzijn,aangeziendeNederlandsegasprijsalvelemalenhogerisdanbijvoorbeelddeAmerikaanse.Endatheeftweerconsequentiesvoordeconcurren-tiepositievanbedrijven.

kunnen we geen andere bronnen aanboren, zoals schaliegas? Optermijnmisschien,maarnunogniet.EenBritsbedrijfheefteenvergun-ningvoorproefboringeninBrabant.Diemoetenuitwijzenofhetrendabelisomgasuitschaliegesteentetewinnen,wateenstukmoeilijkerisdan‘gewone’gaswinning.Hetprojectisechtervoorlopigindeijskastgezet,inafwachtingvaneenonderzoekvanEconomischeZakennaarderisico’svandewinningvanschaliegas.Datmoetronddezomerklaarzijn.

FORUM #04/28.02.131818 FORUM #04/28.02.13

Gasveld

0 25 50 100Kilometer

bron: tno

Waar zit ons gas?

Aardgasvelden in Nederland

Gaat minister Kamp op de knieën voor de Groningse

bevolking tijdens zijn bezoek aan de regio?

bevingen zijn toch niet nieuw? Nee.Aardgaswinninggaatnueenmaalgepaardmetaardschok-ken.InGroningenwarendatertotdusverzo’nzeshonderd.Metgaswinningverlaagjededrukindeondergrond,enmoetdeaardezichweer‘zetten’naardenieuwesituatie.Vooralopbreukvlakken–endaarzijnerveelvaninGronin-gen–gaatdatschoksgewijs.Lange tijdwerdende‘bevinkjes’diezichregelmatigvoordoeninNoord-oost-Groningennieteensgenoemdin de media. vno-ncw Noord, met ledendiegevestigdzijninderegio,rieponlangsnogopdehuidigeproblematieknuchterenzakelijktebekijken.Ookhetbedrijfsleveninhetnoordenisnamelijkgebaatbijgaswinning.

wat is het probleem? DebevingvorigjaaraugustusbijHuizingebrachteenomme-keer.Dieduurderelatieflangenhadeenmagnitudevan3,4opdeschaalvanRichter.OnderzoekvanStaatstoezichtopdeMijnen(SodM),onderdeelvanhetministerievanEconomischeZaken,naardezebevingleiddetotdeconclusiedattoekom-stigebevingenweleensboven3,9zoudenkunnenuitkomen–totdusverhetverondersteldemaximum.Eenmagnitudevan4tot5kanleidentotlichteschadeaanschoorstenenenkleinescheureninwegdekenoudehuizen.DezwaarsteaardbevinginNederlandvondin1992bijRoermondplaats:5,8opdeschaalvanRichter.Danhebjehetoverinstortingsgevaarbijoudegebouwen,endatistochvaneenandereorde.

haalt nu stoppen überhaupt iets uit? Nee.Datleidtomtebeginnenniettotminderbevingen.Deondergrondheeftnamelijkongeveereenjaarnodigom‘bijtekomen’vangaswinning.Nustoppenzouduspasovereenjaarkunnenresultereninminderbevingen.Waarmeenognietsisgezegdoverdesterktedaarvan.MinisterKamplaatnuonderzoekenwathetverbandistussenverderewinningennieuwebevingen.Ookwordtonderzochtofeenalternatievemaniervanwinningminderbevingenoplevert.

actUeel

FORUM #04/28.02.131919 FORUM #04/28.02.13

colUmn scheer

CybercrimeDezeweekwerdikgebelddooreenEngelsprekendedame.Opdeachtergrondhoordeikcallcenter-geluiden.Zewasvaneenofander ‘department’enbeldeovermijncomputer,‘you know?’Ikzeinee,waarnadeverbindingwerdverbroken.Ditwaswaarschijnlijkeenpogingtotcybercrime,waarbijzijmezogenaamdzouhelpenbijeenprobleemmetmijncomputer,ikhetnummervanmijncomputerzougeven,enzij‘mvervolgensvanafstandkonovernemen.Doorgeldovertemakenzouikweertoegangtotmijncomputerkunnenkrijgen.Denkik.Hoopik.Cybercrimeisin.Laatstwerdbekenddat150duizendcomputersinNederlandzijnbesmetmeteenvirusdatbestandeninhandenvanOost-Europesecriminelendoetbelanden.Daarzitgevoeligeinformatievanbedrijvenenoverhedenbij.Nietvanmij,wantdathebikgecheckt.Opzichvindikhetweleengezelligwoord,cybercrime.Hetdoetdenkenaaneengezelschapsspelofeentv-spelletje(‘WelkombijCybercrime!’).Eentijdjeterugwasereentv-spotoverphishing. Snodetypesstondenopjedakviadeschoorsteentehengelennaarjouwcomputergegevens.EensoortomgekeerdeSinterklaas:nietbrengenmaarhalen.Daarwerdjenietechtbangvan.Datgeldtookvoordemailtjesdieikregelmatiginmijnspam-fuikvind.VageverhalenovereengrotesomgeldsdieafgezetteNigeriaanseprinsenhetlanduitwillensmokkelenmetmijn–goedbetaalde–hulp.Ofikevenmijncontactgegevenswildoorsturen.Ofmijnbank–ofeenanderebank–dieeenongewonetransactiewilchecken.DeberichtenzijnvaakinkromNederlandsopgesteld.Danweetjealsargeloosburgeralgenoeg:deoorspronkelijketekstisdoorGoogleTranslategehaald.Daarkunjenietblindelingsopvertrou-wen,datzoueeninternetcrimineeltochmoetenweten.Jevoeltjebijnabeledigddatjealspotentieelslachtofferzoweinigserieuswordtgenomen.Hoeserieuscybercrimekanzijn,wordtgetoondintv-serie Bellicher: Cel,diedezerdagenwordtuitgezonden.Hoofdpersoonraaktidentiteitkwijtaancomputercriminelen.Deseriespeeltzichafin‘mijn’Westland,metachtervolgingentusseneninkassen.AlscybercrimehetWestlandheeftbereikt,weetjedathetmenensis.

Paul Scheer

jero

en p

oort

vlie

t

kamp luistert dus niet naar zijn eigen sodm? SodMkijktalleennaardeveiligheidsaspecten,terwijldeministerookrekeninghoudtmetdeeconomischeenmaatschappelijkegevolgenvanhetstilleggenvandegaswinning.Debeschikbaarheidvanvoldoendegasvoorburgersenbedrijventegenredelijketarievenisvangrootbelang.DaarnaastverdientdeNederlandseStaathierjaarlijks12miljardeuromee,endatiseenbedragdaterinhakttentijdevanbegrotingstekortenbezuinigingen.

als we het groningse veld nu eens vullen? bijvoorbeeld met co2-gas? Datzoudendantweevliegeninéénklapzijn:deonderaardsedrukblijftconstant(minderbevingen)enhet co2-vraagstukwordtopgelost.Datklinktmooiintheorie,maardepraktijkiscomplexer.Zoishetmaardevraagofjeeengasveldmetco2kuntvullenzolangernoggaswinningplaatsvindt.Envooreenjaarlijkseproductievan50miljardkubiekemetergashebjewelheelveelco2nodigtercompensatie.Engezienhetmaatschappelijkdebatoverhetondergrondsopslaanvanco2inbewoondegebieden,zaldeGroningsebevolkingnietstaantetrappelenomdeproefopdesom te nemen.

wat moet minister kamp dan doen? Hijvoeltwelietsvoorhetvoorstelvan de coalitiepartijen om technische en juridischevoorbereidingentetreffen vooreeneventueleverminderingvandeproductie.Dangaatergeentijdverlorenalsdatbesluitgenomenzoumoetenworden.OndertussenbiedtdeNeder-landseAardolieMaatschappij(nam)eenschaderegelingaanvoormensendiegevolgenondervindenvandeaardbevingen(bijvoorbeeldscheureninhuis).Hetlijktdaarnaastnietgekomnogeensgoednaardekleinegasveldentekijken.OoitzijnzeaangeboordomhetgasinSlochterenalsappeltjevoordedorsttekunnenhouden.HetGroningseveldraaktna2020langzaamleeg.MetdekleineveldeneneventueelschaliegaskanNederlandhetdannogeentijdjeuitzingen.

www.vno-ncw.nl/energie

catr

inUs

van

der

vee

n/a

np

FORUM #04/28.02.1320

Uitspraken

‘In alles wat ik doe, wil ik de beste zijn. Dus als ik zeg: ik ga nu lui zijn, zal ik ook de beste luiaard zijn die er is.’Atilay Uslu, Quote van maart

‘Er zijn denk ik weinig mensen die ’s ochtends naar hun werk gaan met het idee: ik ga vandaag eens even lekker aandeelhouderswaarde creëren.’Commissaris Hans Wijers, Management Scope nr. 2

‘Nergens anders in de wereld kan een dag van te voren nog besloten worden de hele dienstregeling aan te passen.’ns-directeur Bert Meerstadt, nu.nl van 14 februari

‘Zwevende kiezers houden niet van zwevende partijen.’Oud-cda-voorzitter Hans Helgers, de Volkskrant van 11 februari

‘We zijn vijftien jaar dronken geweest van geleende welvaart. Dit is de kater. Als de val van Van Keulen ons dit doet beseffen, is hij niet voor niets geweest.’Ewald Engelen, hoogleraar financiële geografie, nrc Handelsblad van 8 februari

‘Je zult maar in Groningen wonen. Het hele land heeft de baten, jij de lasten.’cda-Kamerlid Agnes Mulder, de Volkskrant van 12 februari

‘Ook voor een niet-christen is het een wonderlijke gedachte dat de systeembank het eeuwige leven krijgt, als beloning voor mismanagement. Gun ook deze banken daarom de straf van het failliet mogen gaan.’Insolventieadvocaat Robert Verdonk, nrc Handelsblad van 11 februari

FORUM #04/28.02.1321

bUitenland

‘IedereenopCyprusisboosendepressief’

‘Hij is de man die ons land uit de crisis kan halen’, stelt Elena Tanou, directeur van reisorganisatie Top Kinisis Travel en bestuurs-lid van de Kamer van Koophandel in de hoofd-stad Nicosia stellig. Ze is blij met de overwin-ning van Anastasiades afgelopen zondag. ‘Hij hecht veel belang aan samenwerking met ondernemers. Totaal anders dan zijn voorgan-ger, de communistische Demetris Christofias. Die zag de private sector als een stelletje kapi-talistische schurken.’Tanou prijst de goede relaties die Anastasia-des met Europa en met name met de Duitse bondskanselier Angela Merkel onderhoudt. Belangrijk, want de nieuwe president mag meteen met het imf en de Europese Unie om de tafel om te onderhandelen over het steun-plan om Cyprus uit het slop te trekken.

Ruim 17 miljard is er nodig. Maar Europa is huiverig en staat niet te sprin-gen om miljarden in de Cypriotische banken te injecteren. Op die banken staat niet alleen spaargeld van Cyprioten, maar ook van Russische oligarchen en maffia, die het eiland gebruiken om geld wit te wassen. Anastasia-des moet nu Europa ervan overtuigen dat Cyprus wel degelijk een betrouwbare partner is en dat hij aan die witwaspraktijken een einde gaat maken. Zakenvrouw Tanou gelooft dat het allemaal goed komt. ‘Natuurlijk zullen er veel onplezierige maatregelen genomen moeten worden. Maar wij Cyprioten zijn harde werkers en hoog opgeleid. Het tij gaat keren.’Polyvios Polyviou van oeb, de Cypriotische werkgeversorganisatie stelt dat veel onderne-mers hun hoop hebben gevestigd op de

nieuwe regering. ‘De meeste werkgevers vinden dat de huidige regering te weinig heeft gedaan om de crisis het hoofd te bieden. Ondanks waarschuwingen van ons, van de eu en andere internationale instanties.’ Onder de nieuwe regering zal een andere wind gaan waaien, zo is de verwachting. Volgens de oeb is het van groot belang dat de overheidsuitgaven in de publieke sector aan banden worden gelegd. ‘En bedrijven moeten worden gesteund – met goedkope leningen – om zo te zorgen voor economische vooruit-gang en nieuwe banen.’‘Slechter dan zijn voorganger kan hij in elk geval niet zijn’, oordeelt directeur Christos Zahariou van het cosmeticabedrijf zxfami. Maar veel vertrouwen in de nieuwe president heeft hij niet. ‘Hij luistert te veel naar Merkel en kijkt niet naar de belangen van het eiland.’Ook Andrie Penta, directrice van Penta Marketing Art, maakt zich zorgen. ‘Ons debiteurenbestand groeit met de dag. Klanten hebben gewoonweg geen geld om ons te betalen’, verzucht ze. ‘Iedereen is boos en depressief.’ Of Anastasiades het tij kan keren? ‘Iedereen verwacht dat het na de verkiezingen beter zal gaan, maar de pro-blemen van dit land zijn groot, heel groot.’

Lege winkels, een snel groeiende werkloosheid en

banken zonder geld. Cyprus is bijna bankroet. Onder­

nemers op het eiland hebben hun hoop gevestigd op

de nieuwe president Nicos Anastasiades. ‘Slechter

dan zijn voorganger kan hij niet zijn.’

Tekst: Jessica Maas | Foto: Yorgos Karahalis/Reuters

Aanhangers van de conservatieve presidentskandidaat Nicos Anastasiades vieren zijn overwinning.

Bij de verkiezingen van 24 februari nam hij al de leiding met 56,8 procent van de stemmen nadat

ongeveer 10 procent van de stemmen was geteld

FORUM #04/28.02.1322

achtergrond

Please stay in Holland

FORUM #04/28.02.1323

Please stay in Holland‘Onbegrijpelijk. In plaats dat we de rode loper uitleggen voor buitenlands talent, werpen we hindernissen op.’ Rob Hartman, hr-manager bij chipfabrikant asml, verwijst naar een bezoek dat Neelie Kroes bracht aan het bedrijf. De Eurocommissaris wilde graag horen waar asml – met mensen van 74 verschillende nationaliteiten in dienst – tegen-aan loopt bij het werven van medewerkers van buiten de landsgrenzen. ‘We hadden met het oog op haar komst een klein forum georganiseerd met acht jongere medewerkers uit diverse landen. En weet je wat daar als grootste probleem uit naar voren kwam? Dat die mensen na het afronden van hun promotie of master, vóórdat ze op zoek mogen naar een baan eerst 600 euro moeten neertellen voor een verblijfsvergunning.’ Afgezet tegen een jaarsalaris gaat het maar om een relatief klein bedrag. Maar het kan mensen volgens Hartman net dat zetje geven om hun geluk dan maar elders te beproe-ven. ‘Zonde, want je hebt het hier wel over een groep goed opgeleide mensen. Mensen die al min of meer thuis zijn in ons land, weten hoe het hier reilt en zeilt. Mensen die je met alle egards moet behandelen, in plaats van ze in de gordijnen te jagen. Geef die men-sen gewoon die verblijfsvergunning met de boodschap: ga kijken of u in Nederland ergens terecht kunt, in plaats van ze het land uit te jagen.’

lucratiefHet binnenhouden van buitenlands talent is de moeite waard. En niet alleen omdat deze mensen hard nodig zijn om de tekorten in bepaalde sectoren op te opvangen. Als je het Centraal Planbureau (cpb) mag geloven pakt het nog lucratief uit voor de overheid ook. De cijferaars van deze organisatie berekenden onlangs dat de schatkist er op jaarbasis 740 miljoen euro op vooruit gaat als één op de vijf buitenlandse studenten na de studie in Nederland zou blijven hangen. Maar dan moeten nog wel de nodige hindernissen worden geslecht. Zo kan de integratie van het internationale talent beter. Snuffelen aan de Nederlandse taal en cultuur kan daarbij een handje helpen. Maar ook deelname aan sociale activiteiten en medezeggen-schap. Dat vraagt alleen al om een andere vorm van huisvesting. Buitenlandse studenten

Is het bindingsangst of

speelt er meer? Veel

internationale studenten

verlatenNederlandna

hunstudieweer.Jammer,

zeker als je bedenkt dat

bedrijven in ons land

nog steeds zitten te

springen om hoog -

op geleid personeel.

Tekst:FrankdenHoed,JiskaVijselaarFoto:RenevandenBurg/anp

FORUM #04/28.02.1324

achtergrond

Goede naam

BehoudenvanbuitenlandstalentvoorNederlandiséénding.Maardaarvoorzaljezeeerstmoetenbinnenhalen.Dekeuzevooronslandisnamelijkhele-maalnietzovanzelfsprekend.Chinezendieoverdelandsgrenzenkijkenvooreenstudie,richtenhunpijlenvaakopdeVerenigdeStatenenhetVerenigdKoninkrijk.Zelatenzichdaarbijleidendoordetaal(Engels),maarookdoordegoedenaamvaninstitutenalsOxfordenCambridge.InstitutenalsdetU Eindhovendoenhetnietslechtininter-nationaleranglijstjes.Maarbuitendelandsgrenzenzijnzeminderbekenddanhunbuitenlandsecollega’s.Watisderedendaterzoveelbuitenlandstalentaanonslandvoorbijgaat?Envooral:watkunnenweeraandoenomhierinveranderingtebrengen?DeSociaal-EconomischeRaad(ser)magzichdaardekomendemaandenoverbuigen.

worden nu nog te vaak bij elkaar gezet op een campus, ver weg van het ‘echte’ studentenleven. En dat maakt mengen met ‘lokalen’ er niet gemakkelijker op. Oriëntatie op een toekomst in het Nederlandse bedrijfsleven gebeurt ook nog te weinig. Rosalie Greven, managing director bij International Top Talent (een Nederlands bedrijf dat actief Chinees toptalent werft), benadrukt dat het helpt als op dat vlak voorwerk wordt gedaan in het land van herkomst. ‘Nederlandse bedrijven die samen optrekken met universiteiten om de carrièremogelijkheden na de studie in het buitenland onder de aandacht te brengen zijn suc-cesvoller.’ De gedachte daarachter is simpel: buitenlandse studenten die vooraf goed op de hoogte zijn van hun mogelijkheden, kiezen bewuster voor de gang naar ons land en zullen ook sneller geneigd zijn om na hun studie hier te blijven. Hartman sluit zich hier bij aan. Hij ziet een rol weggelegd voor de Topsector hightech systemen en materialen (htsm). ‘Het moet buiten-lands talent duidelijk zijn dat er enorm veel mogelijk is in Nederland. En veel meer dan alleen bij asml.’Dat de voorlichting niet stopt na het binnenhalen van het talent, blijkt uit onderzoek van Inter-national Top Talent onder in Nederland studerende Chinezen. Dat brengt in beeld dat maar weinigen in hun studietijd in contact komen met Nederlandse bedrijven. Complicerende factor is dat deze groep studenten vaak een vorm van ongelijkheid ervaart. Greven: ‘Ze hebben het idee dat ze niet dezelfde kansen hebben als Nederlanders op de Nederlandse arbeidsmarkt.’

afsprakenMisschien dat het Deense voorbeeld navolging verdient. Bedrijven in Denemarken hebben de krachten gebundeld om de binding van buitenlands talent te vergroten. In samenspraak met de universiteiten in het land hebben ze afspraken gemaakt op drie deelgebieden: het binnenhalen en binden van buitenlands talent, de soepeler overgang van studie naar werk en de verbetering van de situatie van buitenlands talent en familie. Alles om ervoor te zorgen dat het buitenlands talent voor Nederlandse bedrijven behouden blijft. Van één categorie buitenlandse medewerkers staat vast dat ze niet snel zullen vertrekken: de talenten die bij asml een Henk-Bot-beurs in de wacht hebben weten te slepen. Rob Hartman verklapt waarom: ‘Voorwaarde om voor deze beurs van 35.000 euro in aanmerking te komen is dat studenten na de afronding van hun studie minimaal drie jaar bij asml in dienst blijven.’

FORUM #04/28.02.1325

humanyun chowdhury

‘Als ik de kans krijg, blijf ik’

‘Injunigaikafstuderenenmedaneenjaarlangsufsolliciteren.ZolangmagiknoginNederlandblijvenopmijnstudentenvisum.Ikhoopechtdatikeenbaanvindbijeeninternationaalbedrijf.Wantalsikdekanskrijg,blijfikinNederland.Hetisplezierighier:eenopensamenleving,tolerant,eneengoedelevensstandaard.’‘EenvriendvanmeishetnietgeluktinNederlandeenbaantevinden.DiewoontenwerktnuindeVerenigdeStaten.Datgaikookdoenalshethiernietlukt.OfikganaarCanadabijvoorbeeld.DaarisdeNederlandsekenniswelgeldwaard.Nederlandisdeverliezeralshetbuitenlandsestudentenlaatgaan.Erwordtinjegeïnvesteerd,maarhetleverthetlandzelfdannietsop.Datistochzonde?’‘HetwasdateennichtvanmestudeerdeaandeUniversiteitvanAmsterdam.AndershadikmisschiennooitgehoordvanNederland.Zijbrachtmeophetideehierookeenstegaankijken.’‘Taalisweleenbarrière,merkik.OpzichspreektiedereenhierEngels,maarhetisnietdehoofdtaal.NietzolanggeledenstimuleerdedeNederlandseoverheidbuitenlandsestudentenNederlandstelerendoorgratiscursussenaantebieden.Numoetikervoorbetalen.Datislastig.AlsnieteU-ingezetenebetaalikalextracollegegeld,zo’n7.300euro.IkkrijggeenbeursuitBangladeshofinNederlandénikmag–alsiktenminsteeenwerkvergunningkrijg–maareenbijbaantjenemenvoormaximaaltienuurindeweek.Sommigenvanmijnmedestudentenmoetenzelfsterugomdatzehetfinancieelnietrondkrijgenallemaal.Alsjealslandbuitenlandstalentwilthou-den,moetjehetwelaantrekkelijkmakennatuurlijk.’

lizzy li

‘vs zijn aantrekkelijker voor Chinezen’

‘NederlandisnietechtheelbekendinChina.Ikkendeheteigenlijkalleenalshetlandvandetulpenenhetvoetbal.WaaromikdanvoorNederlandhebgekozen?InternationalTopTalent(eenNederlandsbedrijfdatactiefChineestoptalentwerftvoorbijvoorbeeldpromotieonderzoekinNederland;red.)hieldinChinaspecialevoorlichtingsbijeenkomstenvoorwerkenpromotieonderzoekinNederland.ZovondikhetprojectwaaraaniknuwerkopdeTechnischeUniversiteitinEindhoven.’‘DetUeheeftveelervaringmetbuitenlandsestuden-tenenpromovendi.Zehebbenmeprimageholpenbijhetrondkrijgenvanmijnverblijfsvergunningenhetvindenvanhuisvesting.Datscheelt.Contactgingallemaalmakkelijkviae-mailenNederlandersreagerensnel.’‘Eenechtecultuurschokwashetnietomhierteko-menwonen,maarwennenzekerwel.Geenfamilie,geenvriendenhierenikkendetaalniet.Datwasmoeilijkinhetbegin.Mijncollega’sopdeuniversiteitzijnheelinternationaal;datscheelt.Ikhebinmiddelsveelleukemensenontmoet,dusikdenkweldatikhierwilblijvenalsikdekanskrijg.IkstartvolgendemaandmeteencursusNederlands.’‘IkbenechtonderdeindrukvanNederland.Hetismaareenkleinland,maarNederlanderszittenoveralenhettechnischonderwijsishierechtgoed.Datzo’npiepkleinlandzo’nbijdragekanleverenaandewetenschap,vindikbijzonder.HetiswelbelangrijkdatdeNederlandseoverheidblijftinvestereninonderzoek,vindik.VoordemeesteChinezenzijndeVerenigdeStatenenhetVerenigdKoninkrijktochaantrekkelijkervanwegedeprogramma’sdiedaarzijn.EniedereenkentHarvardofCambridge.TochzondewantEindhovenstaatwelindewereldwijdeTop-10,dusaandeonderwijskwaliteitligthetniet.’

koen

van

wee

l

komt uitBangladeshstudeertInternationalbusinessandmanagementstudiesaanInHollandhier sinds 2008

komt uit Chinais promovendus ScheikundigetechnologieaandeTechnischeUniversiteitEindhovenhier sinds september 2012

FORUM #04/28.02.1326

ondernemerspanel

Marja Nevalainen / dn Urbland (stedenbouw) / Delft

‘Niet doeltreffend’‘Dit kabinet had misschien wel betere maatregelenkunnen nemen. Maatregelen die echt doeltreffend zijn.Ditwoonakkoordzetgeenzodenaandedijk.Dekernvan het probleem wordt niet aangepakt. Het groteprobleem is de financiering van projecten. Niet alleengewonemensenhebbenerlastvan,maarookbedrijvenen woningbouwcorporaties. Ik spreek wel eens met de ‘betere’ woningcorporaties. Zelfs die krijgen hun

financieringnietrond.Debankendoengewoonnietmee.Eristochnogsteedseenbankencrisis.’‘HetRijkzoualseigenaarvanzoveelbankenmeerkunnendoen.Zoudendiestaatsbankennietmóeteninvesteren?Meerrisiconemen,natuurlijkwelopeenverantwoordewijze.Wij,deburger,zijneigenaarvanaldiebanken.’‘Met dit woonakkoord wordt alles nog ingewikkelder.Het duurt gewoon te lang voordat het überhaupt ietsoplevert.’

Karin Ossendrijver / Bouw- en aannemingsbedrijf Ossendrijver / Amersfoort

‘Alles helpt’‘Opzichbenikerblijmee.Alleshelpt.Hetisbeterdanniksdoen.Alleenof het effect zal hebben, isdevraag. Ikdenkvanniet.Hetgrootsteprobleemisnietdathetallemaal zo duur is, maar dat we niet voldoende geldkunnen lenen. Ik verwijt het de banken niet, want zijhebbenookhunreden.’‘Hetwoonakkoordhelptalleenmensendiegeldopeen

spaarrekening hebben staan. Die denken, laten we numaarverbouwen,wantdankrijgenwediekortingvan15procentopdebtw.Mensenzonderspaargeldendiedusvoor de verbouwing een tweede hypotheek moetenvragen,wordennietgeholpen.’‘Eentweedehypotheekwordtmoeilijkals jeeigenhuis‘onder water staat’. En er stáán veel huizen onder water. Ik heb klantenmet een behoorlijk inkomen, diegeen tweede hypotheek krijgen. Hoogstens een kleinehypotheekof een persoonlijke lening.Het stoktvoort-durendopdefinancieringvandeverbouwing.’

Arno Snellen / Sloop- en recyclebedrijf Gebr. Snellen / Rijsbergen

‘Een begin’‘Voorrenovatieensloopwerkgeldtstrakseenlagerbtw-tarief.Datzalwelevenhelpen.Maarhetiseentijdelijkemaatregel. Over een jaar is het al weer afgeschaft. Ikbetwijfelofdewoningmarkthelemaalwordtgeholpen.Hetisinelkgevaleenbegin.’‘Misschien kan het kabinet nog een ander probleemaanpakken. Indebouwzijnonzeeigenmensenmetde

handjesbrutoteduurenhoudenzenettoteweinigover.Dat betekent dat verschillende bedrijven buitenlandsebouwvakkersinschakelen.’‘De bouw-cao is al eenvandeduurstevanNederland. Ikzegweleensgekscherend,haalnoueens20procentvanhetbrutoloonbijdehandjesweg,doeer10procentnetto bij. Per saldo weet ik zeker dat bv Nederland eropvooruitgaat.Datisondanksdeinkomstendipvoorde overheid per saldo toch beter. Meer mensen gaan aanhetwerk,waardoorzegenegenzijnommeergelduittegeven.’

Leve het woonakkoord?Het woonakkoord dat na behoorlijk wat overleg op het nippertje kon worden

afgesloten,moetdewoningmarktstimuleren.Debtwgaatomlaag,hurenminder

omhoog,terwijlstartershetmakkelijkerkrijgen.Eenmooiakkoordtoch?

Tekst:WalterDevenijns|Foto’s:NoutSteenkamp,SamRentmeester

FORUM #04/28.02.132727 FORUM #04/28.02.13

bUiten beeld

Frank Heemskerk (43)

Was: staatssecretarisEconomischeZakenIs: bestuurslidRoyalHaskoningdhv

‘Op 1 april vlieg ik met twee koffers en m’n racefiets naar Washington dc. Mijn vrouw en kinderen volgen in de zomer. Ik word bewind voerder bij de Wereldbank namens Nederland en nog twaalf andere landen. Het vorige kabinet heeft me voor die functie benaderd. Ik vind het een ontzettende eer om een bijdrage te mogen leveren aan een eerlijker wereld met minder armoede. Ondertussen zal ik proberen het werk van de Wereld bank zichtbaarder te maken in Nederland, om ook zo het draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking te vergroten. De bezuiniging daarop is fors, maar gelukkig wel een stuk minder dan de draconische afbouw die de vvd voorstond.’‘Gevolg van deze stap is wel dat ik te kort, sinds begin 2011, bij Haskoning heb gewerkt. Ze vinden het erg jammer dat ik wegga. Maar

ik voel me gerustgesteld door het feit dat de raad van bestuur na de fusie tussen Haskoning en dhv uit zes mensen bestaat; mijn taken worden nu verdeeld over de andere vijf.’‘Ik vind het uitdagend om tussen de werelden van de politiek en het bedrijfsleven te switchen. Na abn amro kwam ik onverwacht in de Tweede Kamer terecht voor de PvdA. Dat had ik gepland als ik ergens achter in de 50 zou zijn, ouder en wijzer dan op mijn 34ste, maar door de verkiezingsoverwinning onder Wouter Bos liep dat anders. Na vier jaar in de Kamer en drie jaar als staatssecretaris wist ik niet zeker of ik opnieuw voor vier jaar de Kamer in wilde. En dat moet je wel zeker weten als je je verkiesbaar stelt.’‘Haskoning zocht een econoom met over-heidservaring, nationaal en internationaal. Wat mij vooral aanspreekt is de constructieve houding van ingenieurs: nadenken, bouwen, problemen oplossen. Het is de reële economie waarin minder vanuit conflict of geld wordt gedacht. Niet dat ik nu anders tegen de politiek en de bankensector aankijk. De politiek wil ook problemen oplossen, en bankiers – de klassieke althans – staan middenin de samen-

leving, leveren rendement op spaargeld en verstrekken kredieten voor groei aan bedrij-ven en burgers. Alleen zijn zowel politici als bankiers op dit moment niet zo populair.’‘De politiek was boeiend vanwege het onver-wachte en de grote diversiteit. Wat ik niet mis uit die periode is het glazen huis waarin je verkeert. In de politiek mag je niet langer dan tien minuten mobiel onbereikbaar zijn. Ik had dan ook niet de ambitie om terug te keren als bewindspersoon in het huidige kabinet. Dat vond ik ook niet kunnen, vanuit Haskoning bekeken. Maar ik wil ooit nog wel een keer terug als backbencher in de Tweede Kamer.’

Tekst:PaulScheer|Foto:SamRentmeester

‘Ik mis het glazen huis niet’

FORUM #04/28.02.1328

actUeel

Is Jetta nog in te halen? alternatieven voor een qUotUm

Werkgevers hebben een stok achter de deur nodig om

arbeidsgehandicaptenindiensttenemen,vindt

Jettaklijnsma.Daaromwordtvanaf2015eenquotum

ingevoerd dat hen verplicht 5 procent arbeidsgehandi-

captenindiensttehebben.‘Zo’nquotumisbelachelijk.’

Tekst:Sang-AhYoo|Foto:RobinUtrecht/anp

FORUM #04/28.02.1329

In het Haagse bedrijf GreenFox liggen stapels oude energieverslin-dende tl-lampen te wachten om gerecycled te worden. Medewerkers van regionale sociale werkplaatsen door heel Nederland bouwen bestaande milieuonvriendelijke lichtbakken om, zodat ze geschikt zijn voor nieuwe, energiebesparende tl-lampen. De werkzaamheden worden uitgevoerd op de locatie van de opdrachtgever. ‘Het gaat hier om repetitieve werkzaamheden’, vertelt GreenFox-eige-naar Renzo Deurloo. ‘Je zou verwachten dat het moeilijk zou zijn om hier geschikte mensen voor te vinden, maar dat is niet zo.’ Van de hon-derd medewerkers die bij GreenFox op locatie werken, bestaat zo’n 70 procent uit mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het bedrijf werkt al drie jaar met mensen met een arbeidsbeperking – op eigen initiatief. Dat kan dus ook. Het kabinet wil in 2015 een gehandicaptenquotum invoeren. Dat betekent dat elk bedrijf met meer dan 25 werknemers 5 procent arbeidsgehandicapten in dienst moet hebben. Zo niet, dan krijgt het een boete van 5.000 euro per ‘gemiste’

werknemer. Er geldt een overgangsperiode van zes jaar. Het quotum is onderdeel van de Participatiewet, die volgend jaar moet ingaan. Hierin worden de bijstand, een deel van de Wajong voor jonggehandicapten en de sociale werkplaatsen samengevoegd tot een regeling. Volgens Jetta Klijnsma, staatssecretaris van Sociale Zaken, hebben werkgevers deze ‘stok achter de deur’ nodig om de onderkant van de samenleving aan het werk te helpen. Klijnsma wil wel nadenken over het schrappen van deze ‘stok’, maar dan moeten de sociale partners eerst met lumineuze ideeën komen.

incao’sofzelfgeregeldDie ideeën en initiatieven zijn er al lang. Zo heeft Philips al 25 jaar arbeidsgehandicapten in het vizier. De multinational leidt bijvoor-beeld autistische Wajongers op tot testengineers. ‘Een autistische tes-tengineer kan in sommige situaties beter functioneren dan een ‘gewoon’ iemand’, aldus Frank Visser, manager werkgelegenheidsplan

FORUM #04/28.02.1330

actUeel

bij Philips. ‘Een testengineer moet soft- en hardware testen volgens een strak protocol. Hij moet kunnen focussen, zich houden aan strenge procedures. Die voorwaarden passen goed bij autisten. Die hebben juíst structuur nodig.’Het Philips werkgelegenheidsplan is vastgelegd in een cao met de vak-bonden en houdt in dat de multinational werkervaringsplaatsen aan-biedt aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Na afloop vindt gemiddeld 70 procent van de deelnemers regulier, betaald werk. Werk-gevers maken inmiddels in 37 procent van alle cao’s in Nederland zulke afspraken. ‘Het plan is niet bedoeld om Philips-medewerkers te rekruteren’, aldus Visser. Wel lijkt zo’n 30 procent een vervolg te krijgen bij de multina-tional. ‘Dat is mooi, maar geen must.’ Het bedrijf is, net als GreenFox, partner van De Normaalste Zaak. Dit is een netwerk van ondernemers dat als doel heeft iedereen een kans te geven om naar vermogen deel te nemen aan de arbeidsmarkt, en een initiatief van awvn, mvo

Nederland en Start Foundation. Nicolette Mak is oprichter van koeriersdienst Valid Express, een bedrijf dat alléén maar werkt met mensen met een lichamelijke beperking. Vorig jaar nam Postnl het bedrijf over.‘Een gehandicaptenquotum is belachelijk’, zegt Mak onomwonden. ‘Je zou werkgevers moeten stimuleren, niet dwingen, om mensen met een beperking aan te nemen. Straks nemen ondernemers alleen deze groep mensen aan omdat ze dan een wettelijk ‘vinkje’ kunnen afkrui-sen. Het quotum is een uitvloeisel van de verzorgingsstaat. Zo moti-veer je arbeidsgehandicapten niet om voor eigen verantwoordelijkheid en gemotiveerd een baan te zoeken.’Dat er ‘creatief’ met papierwerk kan worden omgegaan, blijkt uit de Duitse praktijk. Visser en Deurloo zijn beiden net terug van een werk-bezoek in Duitsland, samen met organisaties als de vereniging van managers van sociale diensten Divosa en een aantal andere bedrijven, om te zien hoe het in ons buurland werkt. In Duitsland bestaat name-

pete

r hi

lz/h

h

FORUM #04/28.02.1331

lijk al een quotum. Vier procent van het arbeidsbestand in de private sector bestaat uit arbeidsgehandicapten. In de publieke sector is dit percentage zelfs 6,4 procent.‘Op basis van die cijfers zou je zeggen: Het werkt in Duitsland’, zegt Visser. ‘Maar de praktijk is anders. Duitse bedrijven hebben soms ‘moeiteloos’ 7 procent arbeidsgehandicapten in dienst. Dat aantal is echter niet te danken aan een nieuwe instroom van arbeidsgehandi-capten, maar vooral aan het feit dat langdurig zieke medewerkers of ouderen met belemmeringen binnen het bedrijf ook als schwer behin-derten, arbeidsgehandicapten, worden geregistreerd. De regels schie-ten het doel voorbij.’

quotum nodig of niet?Deurloo vindt het quotum wel een goed idee. ‘Bedrijven kunnen echt beter hun best doen om mensen met een beperking in dienst te nemen.’ Wel twijfelt hij of een boete een oplossing is. ‘Het kabinet zou

een deel van het geïnde geld kunnen gebruiken om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te helpen’, oppert hij. Of, zoals het in Duitsland gebeurt, voorlichting te geven aan bedrijven die het quotum niet halen. Deurloo is in elk geval blij met zijn medewerkers, en de dynamiek die zij meebrengen op de arbeidsvloer. Mooi is ook dat de klanten van GreenFox enthousiast reageren op zijn initiatief. ‘Wij laten onze klan-ten weten dat we met arbeidsgehandicapten werken. Ze zijn positief over het geleverde werk.’Het in dienst nemen van arbeidsgehandicapten kent ook de nodige haken en ogen. Zo heeft Mak (Valid Express) behoorlijk wat geld moe-ten investeren om de bestelbussen aan te passen, zodat mensen met een lichamelijke beperking erin kunnen rijden. Een investering die ze deels terugkreeg via subsidies van – met name – ideële organisaties, dat wel. Ook is het niet zo eenvoudig om arbeidsgehandicapten in het vizier te krijgen. Visser (Philips): ‘Vaak hebben bedrijven wel een plek voor

Bastiaan Gramser is 32 jaar en heeft een mbo diploma als

administratief medewerker op zak. Hij is slechtziend.

‘Eenrotwoordvindikhet:arbeidsgehandicapte.Misplaatst-alsofzijnietskunnen.Arbeidsbeperkteiscorrecter.’‘Sinds2001zoekikwerk.Tussendoorhebiktijdelijkebanengehadbijdedierenbescher-mingenbijeenadvocatenkantoor.Ikschrijfsollicitatiebrieven,benaangeslotenbijeenLinkedIn-groepvanarbeidsbeperkten.IkwerkalsvrijwilligervoorcnvJongeren,geefNederlandsetaalles.Stilzittenkanikniet.’‘Hetzogehetengehandicaptenquotumhadhetkabinetveeleerdermoeteninstellen.Vanzelfsprekendmoetenondernemersdezegroepindienstnemen.Zonderdwangdoenzehetniet.Erbestaanzoveelvooroordelenjegensarbeidsgehandicaptenwaardoordedeurdichtblijft.Ondernemersdenkendatzijdomzijnoftraag.Terwijlervelenzijndie,netalsik,eenopleidinghebbenafgerond.Ookwetenondernemersvaakniethoezemetarbeids-beperktenmoetenomgaan.Zezijnbangvoorhetonbekende.’‘Waaromwerkgeversmijindienstzoudenmoetennemen?Ikbenontzettendgemotiveerd.Ikgaervoor.Werkisbelangrijkvoormij,voormijnsocialecontacten,voormijnontwikke-ling.Zonderwerkvoelthetalsofikhebgeleerdvoordekatz’nviool.Afentoehebjegeluknodigomeengoedebaantevinden,datgeldtvooriedereen.Ikmoetgewoondieénekanskrijgenomtelatenzienwatikkan.Enikkanzoveel.’

bastiaan gramser

‘Stilzitten kan ik niet’

FORUM #04/28.02.1332

actUeel

deze groep mensen. Maar er moet ook ‘geleverd’ worden door het uwv, de gemeente, sw-bedrijven, re-integratiebureaus. Er zit altijd een extra laag tussen. Dat maakt dat het inhuren van arbeidsgehandi-capten veel tijd, energie en papierwerk kost.’ Deurloo vindt dat mensen met een arbeidsbeperking beter moeten worden gepositioneerd. ‘Wat dat betreft kun je misschien ook, zeg, 10 miljoen euro investeren in een reclamecampagne om deze beroeps-groep en hun specifieke kwaliteiten onder de aandacht te brengen.’

geen schoonheidsprijsBernique Tool herkent een deel van deze klachten van ondernemers wel. Zij is directeur van cnv Jongeren. Deze vakbond heeft De Realis-ten helpen opzetten, een netwerk van jonge mensen met een arbeids-beperking die zichzelf goed willen profileren bij werkgevers. Tool: ‘De Realisten zoeken werk via hun eigen LinkedIn-groep en via hun eigen contacten. Ze geven adviezen aan elkaar, tips. Veel werkgevers moppe-

ren over de vindbaarheid van arbeidsgehandicapten, maar tegen hen wil ik zeggen: Beter zoeken. Ze zijn er.’ Jongeren hebben ook een eigen verantwoordelijkheid, vindt Tool. ‘Daar helpen we ze bij.’Volgens haar verdient het quotum geen schoonheidsprijs, maar past het wel bij deze tijd. ‘De arbeidsparticipatie van Wajongers is al laag en we zitten nu ook nog in een recessie met een stijgende jeugdwerkloos-heid. Kijk, mensen met een arbeidsbeperking zijn er op alle niveaus en met allerlei kwaliteiten. Maar er bestaat ook een groep mensen die gedragsproblemen hebben, of een laag verstandelijk niveau. Drasti-sche maatregelen zijn dan nodig om ze aan het werk te helpen. Anders blijven ze altijd in een isolement zitten.’

www.vno-ncw.nl/arbeidsmarkt

Mariekedekoningis32jaar,afgestudeerdsociologeenproces/

ketenmanager bij kpn. Ze is spastisch.

‘Opmijneerstewerkdagbijkpn,nutweejaargeleden,steldemijncollegameaandeafde-lingvoorals‘deWajongere.’Ikvoeldemeopgelaten.Nuvergeetikopmijnwerkdatikineenrolstoelzit.Ookmijncollega’szijnerhelemaalaangewend.’‘Ikbendoorhetbedrijfaangenomenomdatikarbeidsgehandicaptben.Indecaozijndaar-overafsprakengemaakt.Maarmijncontractiswelverlengdomdatikmijnwerkgoeddoe.Daarbeniktrotsop.Hetvoeltuniekdatikzo’nbaanheb,opmijnniveau.Dankzijmijnwerkkanikmeepratenopverjaardagen.Hetdoetmijnzelfvertrouwengoed.’‘Viacap100benikincontactgekomenmetkpn. cap100iseenstichting,opgerichtdoordeLucilleWernerFoundation.Mensenmeteenlichamelijkehandicapkunnenzichinschrijvenopdewebsite.Vervolgenswordenerhonderdmensenintensiefbegeleidnaareenbaan.kpnispartnervancap100;zozijnweaanelkaarverbonden.’‘Uitprincipieeloogpuntvindikhetgehandicaptenquotumgeengoedidee.Jemoetuit-eindelijkwordenaangenomenopbasisvanwatjekunt,jekwaliteiten.Aandeanderekantzittenveelmensenthuis,metmisschieneenbeperkteopleidingenweinigkansen.Dankaneenquotumwelhelpen.’‘Alsiktijdensmijnwerktegenproblemenaanloop,denkik:‘Vervelend,maarhoegaanwedatoplossen?’Jewordtcreatiefalsjeeenbeperkinghebt.AlshetnietluktviaA,danviaBenandersC.Doorzettingsvermogen;ja,dathebikwel.’

marieke de koning

‘Je wordt creatief als je een beperking hebt’

FORUM #04/28.02.133333

Denieuweparticipatiewetdieopkomstis,schrijftgroterewerkgeverseenquotumarbeidsgehandicaptenvoor.Eenslechtidee,oordeeldevno-ncw-voorzitterBernardWientjestijdensdeTafelvan10,op14februariinapeldoorn.

TijdensdedoordePvdAApeldoorngeorganiseerdebijeenkomstgafWientjesaandathijsamenmetvakbondenenoverheiddoelenwilstellen.‘Alswedieoverviertotvijfjaarniethebbengerealiseerd,mogendaarconsequentiesaanwordenverbonden.’WientjesenzijnvakbondscollegaTonHeerts(fnv)pleittenvooreenuitwerkingvandewetviadediversearbeidsmarktregio’s.HetzogenoemdePact van Beekbergen is daarvaneenvoorbeeld.DiversepartijenindeStedendriehoek(grofweghetgebiedtussenApeldoorn,DeventerenZutphen)slotenop11januarieenregionaal‘sociaalakkoord’gericht ophettegengaanvanmismatchesopdearbeidsmarkt.Datgebeurdetijdenseennieuwjaarsbijeenkomstvanvno-ncwMiddeninBeekbergen.TijdensdeTafelvan 10lietstaatssecretarisJettaKlijnsmavanSocialeZakenwetendatalhetaanhaarligtdezeregionaleafsprakenwordenuitgevoerdalsnationaalproefproject.HetPactvanBeekbergenisgerichtophetdichtenvandeklooftussenvraagenaanbodopdearbeidsmarktindeStedendriehoek.Datmoetondermeergebeurendooreenbetereafstemmingtussenbedrijfslevenenonderwijs.DeondertekenaarsvanhetpactstrevenernaardatdeStedendriehoekin2015deregiometdelaagstewerkloosheidvanNederlandis.Verdergaanzeervanuitdatmeergehandicaptenaanwerkwordengeholpen.www.vno-ncwmidden.nl

quotum arbeids gehandicapten

‘Werkgevers nemen zelf hun verantwoordelijkheid’

veReniging34 mens

•Personalia•Deprijzenkast

35branche

•Tuinbranchegaat samenwerkenmet Mode-enwoonondernemers

•Woonakkoordgoedontvangen•fmewilmeervrouwenindetechnologie• ‘Horecablijftmelkkoevangemeenten’

37 regio

•SchrappenverbredingA58 enA67kostBrabantgeld

•Limburgsebouwwerktgoedsamen

38 duurzaam

• ‘Samenwerkingzorgtvoor doorbraakoparbeidsmarkt’

• ‘Energieconsumptiekanomlaag dankzijwoonakkoord’

ties

sta

m

FORUM #04/28.02.1333

FORUM #04/28.02.1334

vereniging mens

Marjan Oudemanverlaatper30junideraadvanbestuurvanchemieconcernAkzoNobel,waarzijverantwoordelijkisvoororga-nizationaldevelopmentenhumanresources.ZijwordtvoorzittervanhetcollegevanbestuurvandeUniversiteitUtrecht.BijAkzoNobelisdeprocedurevoorhetvindenvaneenopvolgergestart.

Per1maartisRon van Gent de nieuwedirecteurvanwerkgevers-verenigingvno-ncw Midden. VanGentheeftruimeervaringopgedaanalsdirecteurmkb- NederlandNoordendaarvoor alsleidinggevendeaanprojectenenteams,zowelbijdeoverheid alsinhetbedrijfsleven.

ltoNederlandheeftGer Koopmansper1februaribenoemdtotvoorzittervandevakgroepVleeskalverhouderij.Hijisdeop-volgervanBert Loseman, die ruim achtjaarleidingheeftgegevenaandezevakgroep.

Kees Jan de VetiswaarnemendvoorzittervandedirectieraadvandeVerenigingNederlandseGemeenten(vng)geworden.Jan Willem Weckisaangesteldalswaarnemendlidvandedirectie-raad.Beidenvervullendezerol per1februarientotdenieuwevoorzittervandedirectieraadbe-noemdenindienstgetredenis.

Per1februariisIvo Weekenborg interimdirecteurvantnoInter-national.Hijzalalleinternationalebusiness-to-business-activiteitenvantnoaanjagen,verbindenenco-ordineren.HiervoorwashijonderanderedirecteurvandeRotterdamInvestmentAgency.

nieuwe bestuursleden vno-ncwStephan Nanninga,lidvanderaadvanbestuurvanshvHoldings,isvanaf5februarilidvanhetalgemeenbestuurvanvno-ncw. Namens shvHoldingsvolgthijJoop de Rooij op.

Per13februariisWill van den Hoogenlidvanhetalgemeenbestuurvanvno-ncw.Hetbetrefteennieuwingesteldeverenigings-zetel.VandenHoogenisvoorzittervandeNederlandseFranchiseVereniging(nfv).

Voorzittervanderaadvan bestuurvanDeltaLloydNiek Hoek,issinds6februarilid vanhetdagelijksenalgemeenbestuurvanvno-ncw.HijvolgtRonald Latenstein van Voorst op,namenshetVerbondvanVerzekeraars.

personalia

shv

nfv

delt

a ll

oyd

Stephan Nanninga

akzo

nob

el

Marjan Oudeman

Will van den Hoogen

Niek Hoek

de prijzenkast

Aangemoedigd?Diversiteitpromoten.Hetroepttochaltijdeenbeetjeweerstandop,zegtdiversiteitsmanager Alma KrugvanBouwbedrijf Heijmans.‘Alsofjeaandiscriminatiedoet.Daargaathetnietom.Demeestemensenhebbendeneigingiemandaantenemendieopzelijkt.’tIsjuistgoedvooreenbedrijfalsjeeensverderkijkt.’Eenbeetjeaanmoedigingkanzedusaltijdwelgebruiken.KrugistrotsdatHeijmanshalffebruaride Direction Diversiteit Aanmoedigingsprijs 2012 won.‘IkhebhetmeteenoponsintranetgezetenopmijnLinkedIn-pagina.Zoveelleukereactiesgehad.’Eenbouwbedrijfiseen‘doe-bedrijf’.VolgensKrugisdathetgeheimerecept:‘Gewoondoen.Latenziendatwerkenindebouwheelleukis.Nietrauwenruw,maarleukenlekkerpraktisch.’Lastigishetwelommiddenindecrisisgrotestappentemaken.‘Talentwilbijeenmodernbedrijfwerken,duswezettengewoondoor.’

en verder vielen onlangs ook nog in de prijzen …Raoul GroenewoudwerddeeerstewinnaarvandeVan Duuren Scriptieprijs Logistiek.‘Eenafstudeerscriptievanformaat’,volgens juryvoorzitterJackvanVeen.Datmagookwelalsjecumlaude afstudeertmeteencijfer9.ZijnscriptieschreefGroenewoudnaar aanleidingvaneenstagebijdeDuitsevestigingvanCaptrain,een railgoederenvervoerder.DeModerne werkgever 2012 is Carglassgeworden.Werkgevers-verenigingawvnreiktdezeprijsjaarlijksuitaanbedrijvendiezich onderscheidenmeteenvooruitstrevendpersoneelsbeleid.Carglass wonvanwegedegezondearbeidsverhoudingenenhetflexibelebeloningsbeleid,aldusawvn.AnderegenomineerdenwarenCocaCola en afp Holland.

FORUM #04/28.02.1335

vereniging branche

Het glas werd donderdag 14 februari in Zeist geheven op de samenwerking van Tuinbranche Nederlandenbrancheorganisatiecbw-mitex. per1maartgaanzeintensiefsamenwerken.

DevijfhonderdledenvanTuinbrancheNederland(fabrikanten,importeursengroothandelarenintuinartikelenengroen-entuincentra)profiterenvandelobbykrachtvancbw-mitex(debranche-organisatievoorondernemersinMode,Wonen,SchoenenenSport).Ookkunnenzijdekennisenadviesdienstengaanbenuttendiecbw-mitex haar ruimzevenduizendledenbeschikbaarstelt.cbw-mitexophaarbeurtkannogeffectieveroptredenindebelangenbehartiging,dankzijhetgrotereaantalondernemingendatzijvertegenwoordigtinDenHaagenEuropa.Opondernemersonderwer-penalslokalelasten,betalingsverkeer,(Europese)regelgevingenrompslompenveiligheidvoorondernemersenhunklantenzijndedoelenvoorbeideorganisatiesidentiek.Deintensievesamenwerkingtussendetwee

organisatiesgaatvoorTuinbrancheNederlandge-paardmeteenfysiekeverhuizing.Per1maarttrektdebrancheorganisatieinbijcbw-mitexinZeist. Debackofficewordtvollediggeïntegreerd. DebereikbaarheidsgegevensvanTuinbrancheNederlandblijvenongewijzigd.www.cbw-mitex.nl

Installateurs,bouwondernemers,onderhouds-bedrijven en verzekeraars hopen dat het woonakkoord‘deimpulsisdieNederlandnunodigheeft’,zoalsministerStefBlok(Wonen)het noemde. In elk geval ‘wordt de pijn hierdoor verzacht.’

Debtwvoorverbouwingenenrenovatiegaatper1maartomlaagnaar6procent,voordeduurvanéénjaar.Ookkomtereenenergiebesparings-fondsvoordebouw.DatzijnhoofdpuntenuithetwoningmarktakkoorddathetkabinetonlangsmetD66,sgpendeChristenUnieheeftgesloten.Volgensdatakkoordgaandehurenvoorsocialewoningenminderomhoogdaneerderaangekon-digd.Ookdeverhuurdersheffing,diecorporatiesmoetenbetalen,stijgtwatmindersnelenvaltwatlageruit.Daarnaastwordtderijksbijdrageaanstartersleningenverhoogd.Nietopalle

onderdelenvanhetwoonakkoordwordteven enthousiastgereageerddoorinstallateurs, bouwondernemers,onderhouds-enafbouw-bedrijvenenverzekeraars.Maarbijvoorbeeld hetbesluitomeennationaalfondsvoorenergie-besparingopterichten,kanwelrekenenop steunvandeinstallatiebranche,Uneto-vni, en BouwendNederland.Onderhoudsbedrijvenaangeslotenbijfosag makenzichzorgenoverdeinvesteringscapaciteitvanwoningcorporaties.‘Tallozebedrijvenzijnalgeconfronteerdmetuitgesteldofzelfsgean-nuleerdwerk.Datiseenrechtstreeksgevolgvandeverhuurdersheffing’,aldusfosag.Verzekeraarsdenkendathetwoonakkoordinelkgevaldescherpekantjesvaneerderevoorstellenheeftafgehaald.www.uneto-vni.nl,www.bouwendnederland.nl,www.fosag.nl,www.verzekeraars.nl

cbw

mit

ex

Tuinbranche gaat samenwerken met Mode­ en woonondernemers

Woonakkoord goed ontvangen

banaan favorietDebanaaniseengewildesnack. Hij strijdt met de appel omdetitelmeestgegetenfruitsoort.DitblijktuitdeGroente-enFruitmonitorvanhetProductschapTuinbouw.DagelijkseetéénopdevijfNederlandse consumenten een banaan.Duitseconsumentendoennietvoorhenonder. Demeestebananenwordenweggehaptalstussendoortje: in Nederland 60 procent, bij onzeoosterburenrondde50 procent.Mannenetenrelatiefmeerbananendanvrouwen. DeEuropeseUnieimporteerdedeafgelopenjarenruim4,5miljardkilobananen,vooraluitZuid-enMidden-Amerikaanselanden.www.frugiventa.nl

consument centraalVoorlevensmiddelenfa-brikanten staat dit jaar de relatiemetderetailboven-aandeagenda.Datblijktuithet Top Topics brancherapport 2013 datvoorhetvierdejaaroprijisgepubliceerddoordeFederatieNederlandseLevensmiddelenIndustrie(fnli)enGfK.Defabrikanten énretailerswillenookmeeraandacht schenken aan con-sumentenmarketing.Wantintijdenvanteruglopendekoopkracht is het meer danooitbelangrijkom de consument centraal te stellen. www.fnli.nl

Van links naar rechts: Jan Dirk van der Zee, directeur

cbw-miTex, cwb-miTex-voorzitter Jan Meerman, Nellie Verbugt,

voorzitter Tuinbranche Nederland en Peter Paul Kleinbussink,

penningmeester Tuinbranche Nederland

FORUM #04/28.02.1336

vereniging branche

fme-voorzitter Ineke Dezentjé Hamming zette op 14 februari haar hand tekening onder het charter Talent naar de Top. Daarmee zegt fme toe zich ook in de komende vijf jaar in te spannen om meer talentvolle vrouwen in het (sub)topmanagement van de organisatie te benoemen. ‘Ikvinddatelkeorganisatie,vanwelktypeook,eenafspiegelingvandesamenlevingmoetzijn’,steldefme-voorzitterInekeDezentjéHammingbijdeondertekening vanhetcharterTalent naar de Top. ‘Datbetekentdatweallemaaleeninspannings-verplichtinghebbenervoortezorgendatermeervrouwenaandetopkomen. OmmetMadelineAlbright(voormaligministervanbuitenlandsezakenvandevs) te spreken: There is a special place in hell for women who don’t help other women.’Dezentjéisgeenvoorstandervanhetverplichtequotum(van30procentvrouweninradenvanbestuurenradenvancommissarissen)inhetbedrijfsleven.‘Datwoordverplichtstoortme.Ikzougeenquotumvrouwwillenzijn.Hetgaataltijdom kwaliteitendankomjeop:Bijgelijkegeschiktheidgaatonzevoorkeuruitnaar eenvrouw.’Defme-voorzitterziethetondertekenenvanhetchartervooralalseengoedsignaalaandesectorinhetkadervandeinspanningenmeervrouwenindetechnologischeindustrietekrijgen.‘Alsernietsgebeurt,komenwein2016155duizendmensentekort.Daarommoetwordengestimuleerddatnogmeermeisjesvoorstudies bètatechniekkiezenendatvrouwenzoveelmogelijkfulltimewerken.’www.fme.nl,www.talentnaardetop.nl

Sybilla Dekker (voorzitter Talent naar de Top) en fme-voorzitter Ineke Dezentjé Hamming

fme

fme wil meer vrouwen in de technologie

bierambassadeursAchttienmensenhebbendebieropleidingmetgoedgevolgafgerond. Zijmogenzichnubierambassadeurnoemen.TheoFlissebaalje,voorzitter vandeStichtingBieropleidingenNederland(Stibon),overhandigdehenhetdiploma.‘DeNederlandsebiercultuurzitindelift.Opsteedsmeerplaatsen zijnlokaalgebrouwenbierenverkrijgbaar’,zeiHenriReuchlin,coördinatorvan deopleiding,bijdeoverhandigingvandediploma’s.‘Wemerkendatsteeds meermensenzichwillenverdiepeninderuimekeuzeinsmakenensoorten. Enwezieneengroeiendebelangstellingvoorderolvanbieraantafel.’www.nederlandsebrouwers.nl

‘Horeca blijft melkkoe van gemeenten’Gemeentelijke vergunningen en belastingen zijn ook in 2012 met meer dan de inflatie gestegen. DatblijktuitonderzoekvankoninklijkeHorecaNederland(khn). Directeur Lodewijk van der Grinten:‘Datiszekerindezetijdenonverantwoord.’

Koninklijke Horeca Nederland doet jaarlijks onder-zoeknaardetariefontwikkelingvangemeentelijkelegesenbelastingen.Uithetonderzoekover2012blijktdatooknudegemeentelijkelegesvoor horeca-gerelateerdevergunningenzijngestegen. ZoiseenDrank-enHorecawetvergunningoverheelNederlandgerekendgemiddeld7,5procentduurdergeworden.Delegesvooreenexploitatievergunningstegenmetgemiddeld5,8procentinprijsenook dievooreenterrasvergunningzijnmet6,5procent omhooggegaan.Deprecariobelastingopeen horecaterraskosttein2012gemiddeld2,2procentmeerdanin2011enkomtop1.708perjaarvooreenterrasvan50m2.‘Deoverheidwildelastendrukvoorondernemersverlagenentochblijkthetmogelijkdatdekostenweermeerstijgendandeinflatie’,reageerdekhn-algemeendirecteurLodewijkvanderGrinten.‘Datiszekerindezetijdenonverantwoord.’KoninklijkeHorecaNederlandheeftministerKampvanEconomischeZakeneenbrandbriefgestuurdoverdetariefontwikkeling.Nietalleenomde ministerdebezorgdheidoverdestijgingoverte brengenendegroteverschilleninlastentussen gemeenten.Maarookomeenoplossingaandehandtedoen.Zowordtvoorgesteldomhetverstrekkenvantijdelijkevergunningenzoveelmogelijktegen tegaan.Verdermoetenvergunningenvoortaanzaaks- gebondenzijn.Meervrijstellingenénmeerregeleninalgemeneregelsinplaatsvanbijvergunningisooknoodzakelijk,alduskhn.VolgensdirecteurVanderGrintengebruikengemeentendehorecaalsmelkkoe.Minister Kamp moet nu een einde te maken aan de wildgroeiinleges,aldusdirecteurVanderGrinten.www.khn.nl

FORUM #04/28.02.1337

vereniging regio

Schrappen verbreding A58 en A67 kost Brabant geld HetbesluitvanverkeersministerSchultzomdeplannenvoorverbredingvandea67endea58teschrappen,dwarsboomtdeontwikkelingvanBrainport.DatzegtdeBrabantsZeeuwse Werkgeversvereniging (bzw).‘EenongeoorloofdebezuinigingvooreenregiowaarNederlandgoudgeldaanverdient.’

BrainportiseenvandeparadepaardjesvandeNederlandse economie, stelt bzw.Daarom moetenzoweldeA58,alsdeA67volgensdeondernemersorganisatieopdeagendablijven.VerbredingvandeA67levertnietalleende hoognodigereistijdwinstop,maarisvooralnood-zakelijkvooreenbetereveiligheid,aldusbzw. DeA67ishetverlengstukvandeA58enbeidewegenvormensamendeslagadervanBrabant.VanuitderegiowordtaljarenbenadruktwatdetoegevoegdewaardeisvandeverbredingvoorderegioénvoorNederland.bzw-secretarisRenéMens:‘HetisniettebegrijpendathetRijkhiernuingrijpt.IndezeregiowordthetgeldverdiendenonzeonderhandelingenmetdeministeroverdeverbredingvandeA58warenalineenvergevorderdstadium.Erishardgewerktaaneenprojectplanwaarinwijnamenshetbedrijfslevenparticiperen.Viaeenuniekconceptdenkthetbedrijfslevenmeeininnovatiesvoordeexploitatievandewegendeprovincieisbereidtotvoorfinanciering.Deministerwasenthousiast,we haddeneendealenzijzagditconceptalseenuitstekendeproeftuinvoorNederland.Datkun jenietongestraftterugdraaien.’bzwlaatheternietbijzitten,meldtMensenzalallesdoenomdeTweedeKameropanderegedachtentebrengen.www.bzw.nl

Limburgse bouw werkt samenBegin februari werd in Limburg gestart met de zogenoemde Versnellingstafels ketensamenwerking.EeninitiatiefvanhetplatformketensamenwerkingZuidom bouw-eninstallatiesector,opdrachtgeversenoverheidbetertelatensamenwerken.

GevoeddoordevoortdurendecrisiswilLimburglatenziendatereentransitienaareenvernieuwendebouwsectoropgangkomt.DebouwsectorindeprovincieLimburgisdaaromgestartmetdezogenoemdeVersnellingstafelKetensamenwerking.Eenonderdeelvanhetuitvoeringsprogrammavanhetconvenantpps-KetensamenwerkingBouwsectordatop 4oktobervorigjaargetekendisdoordeprovincieLimburg,BouwendNederland,lwv, Uneto-vnieneenaantalLimburgsewoningcorporatiesommeerruimtetegevenaan samenwerkingindebouwketen.DeversnellingstafelszijnbedoeldalseenkraamkamervoornieuwepraktischekennisophetgebiedvanKetensamenwerking.Overheid,bouwsectorenvastgoedbezitterswilleneenantwoordgevenopdeveranderendevraagvanklanten,eindgebruikersendemaatschappij. Enommeerruimtegevenvoorinnovatie,hogeduurzameambitiesvoordegebouwde omgevingenprocesveranderingbinnendeketen.www.lwv.nl

milieuzon(d)eRotterdamseondernemerszijnongerustoverdeplannenvandegemeenteomdemilieuzonesvoorvrachtwagenstevergroteneneennieuwemilieuzoneintevoerenvoorbestelauto’s.Daarmeewordtwelheelmakkelijkeennieuwoffergevraagdvanondernemers,stelthetbedrijfslevenaangeslotenbijTransportenLogistiekNederland,evo, vno-ncwWest,mkb-NederlandregioRotterdam en de Rotterdamse Kamer vanKoophandel.Zonderextramaat-regelenwordtin2020overalindestadalaandeluchtkwaliteitsnormenvoldaan,blijktuitcijferswaaroverdeorganisatiesbeschikken.Deinveste-ringendieondernemersmoetendoen,zijnbovendienvoorvelenfinancieelonhaalbaar.Deorganisatiesroependegemeentedaaromopeerstmetheninoverlegtegaanovereffectievemaatregelen,voordateenbesluitgenomenwordt.www.vno-ncwwest.nl

dubbel getroffenHetvoornemenvanverkeersministerSchultzomdeinvesteringindeA1endeN35opdelangebaanteschuiven,heeftondernemersinOost-Nederlandonaangenaamgetroffen.Datzegt vno-ncwMidden.‘Onacceptabel.’ Hetuitsteltreftdewerkgelegenheidindebouw-eninfrasectordubbel,aldusdeondernemingsorganisatie.Extrazuurisdatdebezuinigingvan250miljoeneuroopinfrastructuurwasbedoeldomgeldvrijtemakenvoorde‘socialeagenda’.‘Dekeuzediehetkabinetnumaaktlevertjuisthettegenovergesteldeeffectop.Nogmeerwerknemersindebouw-eninfrasectorkomenhierdoorindeww ofeenuitkeringterecht.’www.vno-ncwmidden.nl

dijk

stra

/hh

FORUM #04/28.02.1338

vereniging duurzaam

‘Samenwerking zorgt voor doorbraak op arbeidsmarkt’StaatssecretarisklijnsmavanSocialeZakenstelt 5 miljoen euro beschikbaar voor regionale projecten,waarinarbeidsmarktregio’smetuitzendbureaus samenwerken aan het verbeteren van dienstverlening aan werkzoekenden en werkgevers.

Arbeidsmartkregio’senuitzendbureauskunnenprojectenindienendiegerichtzijnopeenbetereontsluitingvandewerkzoekendenbestanden,waardoormeermensenaanhetwerkkunnenwordengeholpen.Devoorstellenwordenbe-oordeelddoordeProgrammaraad(waarinCedris,vng en Uwvsamenwerken)endeAlgemeneBondUitzendondernemingen(abU).Daarbijwordt ondermeergekekenofhetprojectbijdraagt aandeduurzameverbeteringvandewerkgevers-dienstverleningindearbeidsmarktregio. Hetisdebedoelingdatgemeenten,Uwv-vesti-gingenenuitzendbureausvanelkaarlerenen kennisenervaringuitwisselen.AartvanderGaag, directeurvandeabU,noemthetsamenwerkings-projecteendoorbraak,omdatuitditinitiatiefblijktdatereensterkvertrouwenenbesefis datjuistdepubliekeenprivatewereldsamen eenslagkunnenmakenopdearbeidsmarkt.www.samenvoordeklant.nl,www.abu.nl

‘Energieconsumptie kan omlaag dankzij woonakkoord’De ondernemersorganisatie voor de technologische industrie fme-cwm is blij met de plannen voor een Fonds energiebesparing uit het woonakkoord. fme-voorzitter Ineke Dezentjé Hamming: ‘Dit fonds kan bijdragen aan een daling van de nationale energieconsumptie.’

Inhetwoonakkoorddathetkabinettweewekengeledenslootisafge-sprokendathetRijk150miljoeneuroinlegtineenzogenoemdrevolverendfondsvoorenergiebesparing.Datfondswordtaangevuldmetvermogenvaninstitutionelebeleggersenbanken enmoeteenomvangkrijgenvan minimaal 600 miljoen euro. fme is verheugdoverditbesluit,waarhet zichaltijdenhardvoormaakt. fme-voorzitterInekeDezentjéHamming:‘Hetenergiebesparingsfondskansubstantieelenkosteneffectiefbijdragenaaneendalingvandenationaleenergieconsumptie.Inhetmeestgunstigegevalkunnen921duizendwoningenmetditfondsenergiezuinigerwordengemaakt.Datbiedtbovendiencircavijftienduizendmanjarenaanwerkgelegenheidindebouw-, installatie-entechnologiesector.’Voorhetrevolverendenergiefondsligtsindsbeginditjaareenblauwdrukklaar:HetNationaalFondsEnergiebesparing(nfeb),datisvoortgekomenuiteenGreenDealtussenindustrie, banken,energiesectorenoverheid.NamensdeindustriezijndeVerenigingfme-cwm, Uneto-vni en de fme-branches vla(ventilatie),nvkl(koudeenlucht),fedet(elektrotechniek),HuisenKlimaatenHollandSolar(DuurzameEnergieKoepel)betrokken.Dekomendewekenwordtdetotstandkomingvanhetfondsverderuitgewerkt.fmewilgraagdathetfondseenpubliekprivatesamenwerkingwordt,waarbijhetnfebalsuitgangspuntwordtgenomen.www.fme.nl

minder water gebruiktOndanksdegroeivandebevolkingendeeconomiestijgthetgebruikvanleidingwaternietmeer.Doorefficiencymaatregelendaaldehetgebruikvanleidingwaterperpersoonsinds1990metgemiddeld0,7procentperjaar.Hetbedrijfslevenverbeterdedeefficiëntievanhetleidingwatergebruikindezelfdeperiodemetgemiddeldruim3procentperjaar.Ookgrond-waterwordtsteedsefficiëntergebruikt.Sindsdejaren‘70ishetindustriëlegrondwaterge-bruikmetruim60procentafgenomen.Ditblijktuitonlangsgepubliceerdegegevensvanhetcbs.Decijferstonenaandatbedrijvensteedsmeeraandachthebbenvoorwaterbesparingenwaterhergebruikéninvestereninduurzaamwatergebruik.Datisvoorsteedsmeerbedrijvendémanieromteanticiperenopeenverminderdebeschikbaarheidvanzoetwatervandejuistekwaliteit.Bovendiengaanduurzaamwatergebruikenverbeteringvanenergie-efficiën-tievaakhandinhandwaardoorkostenbesparingenkunnenwordengerealiseerd.www.vemw.nl

dierproefvrijVanaf11maartisallecosmeticadierproef-vrij,meldtdeNederlandseCosmeticaVereniging(ncv).Opdiedatumtreedthethandelsverbodvollediginwerking,datdeverkoopverbiedtvancosmeticaalshetproductisofdeingrediëntenzijngetestopdieren.Decosmetica-industrieheeftaltijdveelgeïnvesteerdindeontwikkelingvanalternatievenvoordierproeven,steltncv, omdeveiligheidvanhaarproductentekunnenwaarborgen.www.ncv.nl

arth

Ur v

rien

d/hh

FORUM #04/28.02.1339

bUitenland

Mini-jobsoplossingvoor Spaansemegawerkloosheid?

De werkloosheidscijfers in Spanje zijn zo ‘depressief’ en ‘wanhopig’ dat er volgens Juan Rosell, voorzitter van werkgeversorganisatie ceoe, maar één ding op zit: de invoering van mini-jobs. Deze Duitse uitvinding houdt een baan in voor vijftien tot soms dertig uur tegenover een salaris van maximaal 450 euro. Vaak gaat het om laaggeschoold werk, waar-over geen inkomstenbelasting wordt betaald. Pensioen wordt niet opgebouwd.Honderdduizenden Duitse werklozen, met name jongeren, kwamen zo aan een baan. Tien jaar na de invoering overheerst vooral kritiek. Mini-jobs zouden voor ongelijkheid zorgen, de kloof tussen arm en rijk doen groeien. Toch valt in Spanje steeds vaker het woord miniempleo. De kritiek die er op deze contract-vorm is, wuift Rosell van de Spaanse werkge-versorganisatie dan ook weg. ‘Mini-jobs zijn

een alternatief voor werkloosheid’, zei hij onlangs op een bijeenkomst. ‘Hebben we liever dat al die jongeren thuis blijven? Vraag het ze zelf maar. Zij willen zo graag werken dat de voorwaarden waaronder er bijna niet meer toe doen.’ Vijf jaar crisis heeft er ingehakt op de Spaanse arbeidsmarkt. Was in 2006 nog 18 procent van de jongeren onder 25 jaar werkloos (tegenover 8 procent onder 25-plussers), dit jaar komt dat volgens Eurostat uit op ruim 57 procent. Politici uiten voortdurend hun zorgen over de ‘verloren generatie’ maar aan geld voor speciale programma’s ontbreekt het. En ook de arbeidsmarkthervorming doet zijn werk nog niet. Goed nieuws kwam er onlangs uit Brussel. Er komt een speciaal fonds met 6 miljard euro ter bestrijding van jeugdwerkloosheid. Een derde van dit geld zal de komende jaren naar

Spanje gaan. Of mini-jobs deel van de oplos-sing zijn durft Joaquín Almunia, vicevoor-zitter van de Europese Commissie op bezoek in Madrid, niet te zeggen: ‘Ik wil voor iedere jongere de beste baan die er is.’De Spaanse regering is nog altijd verdeeld over een eventuele invoering van mini-jobs. Premier Rajoy noemt het een mogelijkheid om te bestuderen. Minister voor Werk, Fatima Bañéz, is tegen. Zij wil niet onder het minimumloon van 641 euro per maand gaan zitten en overlegt nu met bonden en werk-gevers over een nieuwe contractvorm, een eenmalig werkervaringscontract, dat er op korte termijn moet komen. Hoewel werkgeversorganisaties fanatiek lobbyen voor de mini-jobs, vrezen arbeids-economen voor het ergste. ‘Jongeren betalen al een hoge prijs voor de crisis en zijn meer gebaat bij oplossingen op maat en trainingen’, aldus econoom Marcel Jansen. ‘Mini-jobs betekent voor Spanje een stap terug.’ Toch denkt de 25-jarige Carlos dat hij zo’n baan wel aan zal nemen. Nu werkt hij zwart als fysiotherapeut in een privaat medisch centrum in Madrid, twintig uur per werk voor 600 euro. ‘Mijn baas wil mij geen contract geven dus rechten heb ik nu ook al niet.’

Wat Duitsland kon, kan Spanje ook, vinden Spaanse

ondernemers. Honderdduizenden Duitsers vonden

werk dankzij mini­jobs. Die moeten er nu ook in

Spanje komen.

Tekst: Maaike Homan | Foto: Cesar Manso/ANP

De rij voorhet arbeidsbureau wordt almaar langer. In januari telde Spanje officieel 4,98 miljoen werklozen

FORUM #04/28.02.1340

vijf vragen aan

Jongeren zijn digitaal ongeletterd. Dat

zegt Jan Karel Lenstra, voorzitter van een

werkgroep bij de Koninklijke Nederlandse

Akademie van Wetenschappen (knaw).

Hij bracht advies uit en pleit voor beter

informaticaonderwijs. ‘Het woord web

komt nu niet eens in examentermen voor.’

Jongeren digitaal ongeletterd? Dat mag u uitleggen.‘Kinderen en jongeren zijn heel handig in knoppen drukken, maar ze hebben vaak geen idee wat de gevolgen ervan kunnen zijn. Of hoe je je in de digitale wereld moet gedragen op gebied van veiligheid, privacy en intellectuele eigendom. In deze digitale wereld is digitale geletterdheid vereist. Je moet weten hoe iets functioneert. Als je een rotbericht naar iemand schrijft en je hebt er spijt van, dan kun je het weghalen van je laptop, maar ondertussen staat het wel op tienduizend andere plaatsen. Papier is geduldig, maar het web is nog veel geduldiger. Dat moet je snappen. Je moet weten hoe zoekmachines werken, inschatten wat de waarde is van de gevonden informatie.’

Waarom is dat belangrijk?‘Digitale geletterdheid heb je nodig om mee

te kunnen draaien in het bedrijfsleven en in de maatschappij. Het centrale element in het bedrijfsleven is niet meer de lopende band, maar de informatieverwerking. Een Schip-hol-directeur zei laatst: ‘Als mijn monitor in de vertrekhal het niet doet dan wordt er over getwitterd.’ Een innoverend land is digitaal geletterd.’

U bent niet tevreden over het huidige informaticaonderwijs? ‘We werden benaderd door mensen uit de lerarenopleidingen van de Open Universiteit en de Nijmeegse Radboud Universiteit. Die zeiden dat het verkeerd gaat met het vak informatica. Toen het vak in het voortgezet onderwijs in 1995 werd ingevoerd, was het modern. Het aantal uren is in de loop van de tijd verruimd, maar de inhoud is gelijk geble-ven. Het is volstrekt achterhaald. Tijdens de examens gaat het over projectmatig werken en naar je baas luisteren, niet over sociale netwerken en het web. Het woord web komt niet eens in de examentermen voor.’

Dat is toch een blamage?‘Er wordt weinig aandacht aan informatica besteed. Het is een keuzevak dat door maar 5,3 procent van de leerlingen wordt gevolgd. Tendens: dalend. We zijn naar het ministerie van Onderwijs (ocw) geweest en ze zeiden:

‘We weten dat het vak niet deugt, maar ver-andering heeft even geen prioriteit.’ Ze steken hun geld in rekenen, taal, wiskunde en Engels. Dan is het geld op. Ze wilden wel een advies hebben over 21st century skills zoals digitale geletterdheid. We spreken binnenkort weer over dit onderwerp met ocw.’

Wat moet er gebeuren?‘Het moet van twee kanten komen. Het onder - wijs veld wil het vak vernieuwen. Ze staan te popelen. Maar er moet ook een stimulering zijn van ocw om het vak te moderniseren. Zorg dat er daarnaast interactie is tussen informatica en de andere vakken op school. Er moet een nieuwe generatie docenten opgeleid worden met nieuwe vaardigheden. Laat hbo en universiteiten bij de opleiding ervan meer samenwerken. Het bordje van ocw is al vol, maar als het van overheidswege niet wordt gestimuleerd, moet het veld het zelf maar doen. In het Verenigd Koninkrijk lopen ze net als Nederland ook achter op dat gebied. De minister daar zei dat hij de vernieuwing aan het veld overliet. Hij vertrouwde meer op een chaotisch vernieuwingsproces dan op een formele moderniseringsprocedure.’

Tekst:WalterDevenijns|Foto:knaw

jan karel lenstra

‘Breng jongeren bij hoe het web werkt’

FORUM #04/28.02.1341

mohikanen

‘Ik zie mijzelf als een chef-kok’

‘Nog 20 in Nederland’

beroep: Orgelintonateur

‘Ikwasalgeïnteresseerdinorgelstoenik80cen- timeter groot was’, lacht orgelintonateur JanKoelewijn bij Orgelmakerij Reil. ‘Mijn eerste herinneringisnamelijkdat ikpreciestegenhetklavieraankeek.Mijnkleuterschool inSpaken-burgzatbijdekerkin.Nietgekdatjedanalsneleenkerkorgelhoortenziet.’

Koelewijnheeftaltijdorgelmakerwillenworden,al had zijn vader liever een zekerder beroepgezien:elektricien.Nogvoorvaderkonregelendat zoon bij hetzelfde bedrijf als hij aan hetwerkkon,haddejongeJanaleenbaangeregeldbijeenorgelmaker.NuleidthijbijOrgelmakerijReileenintonatieteamvanvijfman.‘Ik zie mijzelf als een soort chef-kok. In een restaurantwiljenietdatiederekokeengerecht

andersklaarmaakt.Iedereintonateurmaaktzijneigenklank.Hetismijnverantwoordelijkheiddatdeklankvaneenorgelsamenhangvertoont.’

Tekst:RemkoEbbers|Foto:IlyavanMarle

42 FORUM #04/28.02.13

portret

mel kroon

‘ik duw door’Hij is de baas over 20.000 kilometer

hoogspanningskabel.Melkroonis

bestuursvoorzittervanTenneT.Een

Nederlandermetafrikaanseroots.

‘afrikageeftmeeenthuiskom-gevoel.’

Tekst:WalterDevenijns|Foto’s:JeroenPoortvliet

‘Hoe vind je het uitzicht?’ Met een wijds gebaar wijst Mel Kroon (56), bestuursvoorzitter van de elektriciteitstransporteur TenneT én baas over 20.000 kilometer hoogspanningskabel, naar buiten. Vanuit zijn Arnhemse kantoor is de Nijmeegse elektriciteitscentrale die tientallen kilometers verder op ligt, goed te zien. De ondergaande zon zet de om geving in een zacht licht. Mel Kroon werkt in een soort adelaarsnest. Zijn hoofdkantoor, omgeven door een parklandschap, staat op een heuvel die dicht tegen de Rijn aankruipt. ‘Als er rook uit die centrale komt dan gaat het goed met Nederland’, zegt hij. Enkele weken na het interview ontploft de centrale door een technisch mankement, maar dat kan Kroon moeilijk verweten worden. Kroon oogt rustig. Als hij praat, leunt hij achterover in zijn stoel. Je zou hem ontspannen kunnen noemen en dat is opmerkelijk want de kabel-baas werd tot voor kort bedolven onder felle kritiek vanuit Duitsland. TenneT moet in het buurland kilometers kabel aanleggen en koppel-stations op de Noordzee bouwen om de Energiewende, waarbij duur-zame energie de energie uit de Duitse kerncentrales moet vervangen, mogelijk te maken. Geschatte investeringskosten: 8 miljard euro. Dat zo’n gigantische operatie niet zonder slag of stoot zal gaan, is duidelijk. TenneT speelt daarbij regelmatig de ondankbare rol van een Duitse kop-van-jut. De aanleg van de nieuwe kabelnetwerken om de energie van Noord- naar Zuid-Duitsland te krijgen, zou te langzaam verlopen, mede door de schuld van TenneT. Kroon: ‘Het enige dat we als TenneT kunnen doen is ons werk goed doen. De mensen laten zien wat we aan het doen zijn.’

zwartschaapHij kan goed omgaan met de kritiek, zegt Kroon. ‘Dat is vooral onder-deel van een politiek spel.’ Het gaat om de feiten. ‘De Duitse onder-neming waarvan wij het Duitse netwerk hebben gekocht, heeft in de afgelopen tien jaar 4 kilometer aan nieuwe kabelnetwerken aangelegd. Ik heb daar nog niemand in Duitsland over horen piepen. TenneT geeft in een enorm tempo invulling aan die Energiewende. Daarmee zijn we in Europa de grootste investeerder in groene energie.’

FORUM #04/28.02.1343

FORUM #04/28.02.1344

portret

Toch zult u zich af en toe het zwarte schaap voelen.‘Tuurlijk is die negatieve pers niet leuk, zeker niet als je trots bent op wat TenneT daar doet. Laatst kregen we zware kritiek van de Duitse werk-geversorganisatie. Dan denk je: ‘Wow, wat is dit?’ Vervolgens ga je met ze praten en geven ze ruiterlijk toe ernaast te zitten. Het lastige is wel dat hun kritiek al groot in de krant heeft gestaan.’

Hij onderbreekt zijn betoog en begint enthousiast te vertellen over de offshore converterstations, waarvan er enkele worden gebouwd op een scheepswerf in Zwijndrecht. ‘Het wordt een ee-normmmm ding’, vertelt hij. ‘Zeventig bij 70 meter en dat nog zes verdiepingen hoog.’ Zijn ogen glimmen, terwijl hij vertelt over de windmolens op zee die straks hun stroom gaan afleveren bij die ‘stopcontacten op zee’. Om ver volgens de energie naar het vasteland te brengen. Al gaat het interview vooral over hem als persoon, hij weet veel van wat hij vertelt meteen te ver-binden met ‘zijn’ bedrijf.

koeltjesKroons carrière-pad is bijzonder. Hij verkocht Fokker-vliegtuigen, eerst in Afrika en later als algemeen marketingmanager in de hele wereld. De enige Nederlandse vliegtuigfabriek ging in 1996 failliet, een feit dat Kroon emotioneel niet lijkt te raken. Opvallend: want na de ondergang zwiepten de oranjegekleurde emoties in ons land omhoog. De onder-gang van Fokker is ‘jammer, maar het betekende voor mij dat ik een nieuwe richting insloeg’. En ja de vliegtuigen waren mooi, maar er moest wel jaar in, jaar uit geld bij, zegt hij koeltjes. Kroon stapte over naar het elektrotechniekconcern Holec, om later in de top van de verzekerings-divisie van het inmiddels genationaliseerde sns reaal terecht

te komen. Van techniek naar een verzekeraar, en weer terug naar de techniek? Dat is een zo niet logische lijn, wat Kroon verklaart uit het feit dat hij van verandering houdt. Dat hij ooit Fokkers verkocht in Afrika, kwam mooi uit, want Kroon is geboren in het toen nog blanke Rhodesië, nu bekend onder de naam Zimbabwe. Hij houdt van het zwarte continent. ‘Mijn vader werd na de Tweede Wereldoorlog uitgezonden door een Nederlands aannemersbedrijf naar Zuid-Afrika. Daarna ging hij naar Mozambique om uiteindelijk in Rhodesië terecht te komen.’ Veel herinneringen aan Afrika heeft Kroon niet, want hij was 5 toen hij met zijn familie terugkeerde naar Nederland. ‘Als ik er kom, heb ik een thuiskom-gevoel.’

Waar komt dat vandaan?‘De mensen zijn anders. Het levenstempo is er lager. Dat is anders dan hier in Europa, en zeker in de Randstad. Het is er niet alleen rustiger, maar ook persoonlijker. ’

Wat hebt u ervan meegekregen?‘Misschien heeft Afrika me geleerd te relativeren. Toen mijn ouders terug gingen naar Nederland lieten ze bijna alles achter. Ze moesten helemaal opnieuw starten.’

De terugkeer naar Nederland noemt Kroon ‘een bijzonder intensieve periode’ voor het gezin. Desondanks kijkt hij terug op een ontspannen jeugd. ‘Ik was de jongste in het gezin, de nakomer en daarmee had ik een heel ontspannen jeugd. Alle opvoedingsdiscussies waren al geslecht. De optimistische levenshouding, altijd doorgaan en niet klagen, je eigen weg gaan en volharden ondanks tegenslagen, dat heb ik van mijn ouders

FORUM #04/28.02.1345

Drie stellingen

Stopdeuitstootvanbroeikasgassen‘Ikkandoordehoeveelheidstudiesnietbeoordelenofereenklimaatveranderingis.MaaralszoietsalsenergiebesparingbijdraagtaandeverminderingvandeCO2-uitstootdanbenikvoorextrastappenomdiebesparingmogelijktemaken.’

Sportenmoetwordenverplicht‘Sportenmoetpuuropvrijwillige basisgebeuren.Ikstimuleerhetwel.Alsonzepersoneelsverenigingeenhardloopwedstrijdorganiseert,krijgtiedereendiemijinhaalteentaart.’

Help,wewordentedik‘Welachenerom,maarhetprobleemis dat mensen hier en in het buiten land tezwaarworden.Hetistochplezierigalsjealswerkgevereenkleinebijdragelevertaandegezondheid.Enhetisookgoed.Viadesportiserinteractiemetcollega’s.’

mel kroon

1957 GeboreninZimbabwe (toen:Rhodesië)

1976 Lucht-enruimtevaart-techniek, tUDelft

1988 mba,ErasmusUniversiteitRotterdam

1984 Directeurmarketing FokkerAircraft

1996 DirecteurHolec1997 Algemeendirecteur

HoogeHuysVerzekeringen(sns reaal)

1998 Algemeendirecteur nogVerzekeringen

2002 AlgemeendirecteurTenneT

wel meegekregen. Ik houd van veranderingen, van wisselingen. Ik ben Nederlander, maar ik zou zonder enige moeite in een ander land kunnen wonen. Dat zou dan een land zijn zonder voortdurend gemopper over halflege glazen.’

Staat u dat tegen in Nederland?‘Ik vind het een nadeel in onze Nederlandse cultuur dat wij moeite hebben prestaties positief te waarderen. Bedrijven die het goed doen wantrouwen we eigenlijk. We bekijken ontwikkelingen hier meteen vanuit een kritische houding, vanuit een oordelende houding, maar vaak zonder de feiten te kennen. Het vraagt daarom soms wel heel veel doorzetten en doorduwen voordat een project hier van de grond komt. Dat stoort me wel eens.’

Zorgt uw Afrikaanse achtergrond ervoor dat u uw bedrijf anders leidt? ‘Ik denk het niet. Ik heb wel een les uit mijn Fokker-tijd geleerd. Binnen de Fokker-top was veel onenigheid. Dat vormde een splijtzwam voor het hele bedrijf. Daar heb ik ervaren dat je in de top van de organisatie grote verschillen van inzicht kunt hebben, maar dat het belangrijk is om die discussies op een moment af te ronden en vanuit één visie en als eenheid het bedrijf te besturen. Als je niet als eenheid stuurt, laat je verschillen bestaan en de organisatie vergroot die uit, en dat is slecht. Ik heb toen tegen mezelf gezegd: als ik ergens de leiding krijg dan moet er aan de top een hecht team staan.’

Lukt dat altijd?‘Soms gaat het niet goed.’

En dan vloekt u wel eens.‘Natuurlijk vloek ik wel eens, maar binnensmonds. Een hecht team begint met het besef dat een ruzie met je collega-directeur echt niet verborgen zal blijven binnen het bedrijf. Dat splijt je bedrijf. Dat betekent niet dat je het altijd met elkaar eens moet zijn, ook niet dat je elk week -einde bij elkaar op bezoek gaat, maar je weet wel elkaars bijdragen te waar-deren. Dat maakt het bedrijf veel krachtiger en zorgt er ook voor dat ik het leuk vind om een bij een bedrijf te werken waar een uitdaging is.’

Stilzitten om een boek te lezen, zal Kroon niet snel doen. ‘Ik lees wel, als ik naar verre bestemming vlieg.’ Liever is hij bezig. ‘Ik ben nogal actief, zegt mijn omgeving. In het afgelopen weekeinde heb ik een dode iep omgezaagd van 35 meter. Ik vond het wel leuk om die boom zelf weg te halen. Ben er met alle veiligheidsgordels zo ingeklommen tot in de top.’ Of loopt hij hard.

Vraagt u nu aan sollicitanten of ze sporten?Lacht. ‘Nee hoor, zo erg is het niet. Maar tijdens een assessment zeg ik wel: ‘Goh, ik vind het wel leuk als je een mogelijkheid ziet om mee te sporten.’ Maar het gebeurt puur op vrijwillige basis.’

FORUM #04/28.02.1346

reacties

Brieven van lezers (de redactie behoudt zich het recht voor brieven in te korten)

Hulp en handel gaan zeker samen!

In een verhelderend interview in Forum van vorige maand stelde minister Lilianne Ploumen terecht dat hulp en handel samen moeten gaan. Dat Nederland er voor kiest om één ministerpost te creëren voor Buitenlandse Handel én Ontwikkelingssamenwerking is een logische invulling van dit beleid. De vn-organisatie voor de ontwik-keling van het bedrijfsleven (unido) richt zich al decennia lang en met toenemend succes op deze vorm van ontwikkelingssamenwerking. Des te opmerkelijker is daarom het voorgenomen besluit van de minister om het lidmaatschap van unido te beëindigen.Net als Nederland onderschrijft unido het belang van duurzame handel als instrument voor ontwikkelingssamenwerking. Daarom werkt unido aan het verbeteren van de concurrentiepositie van ontwikkelingslanden, om zo duurzame handel tussen lokale- en internationale bedrijven te stimuleren. Onze samenwerking met ngo’s, overheden en het bedrijfsleven is hierin essentieel.Ook Nederlandse bedrijven werken samen met unido. In 2011 werd een overeenkomst met Philips getekend om de private sector te betrekken bij de ontwikkeling en toegankelijkheid van duurzame energie. Maar ook met bedrijven als Ahold en Unilever worden gesprekken over samenwerking gevoerd. De overweging van de Nederlandse regering om zich terug te trekken als lid van unido is in deze context moeilijk te verklaren. unido is zich er van bewust dat de huidige financiële crisis landen dwingt tot bezuinigen. Naast de grote verbeteringen in ontwikkelingslanden, is unido echter ook van grote waarde voor de Nederlandse economie. De financiële bijdrage vloeit door de samenwerking met Nederlandse

partners direct terug in de Nederlandse economie. Bovendien laat unido zien dat het als kleine, gespecialiseerde organisatie goede resultaten boekt, zoals blijkt uit onderzoek van het Noorse Agentschap voor ontwikkelingssamenwerking (norad).De Nederlandse terugtrekking zou nadelige gevolgen hebben voor ontwikkelingslanden, het Nederlandse bedrijfsleven en zelfs voor de positie van Nederland binnen de internationale gemeenschap als voorvechter van efficiëntere internationale samenwerking binnen de vn. Wij hopen van harte dat het Nederlandse parlement het belang van unido voor Nederland en dat van Nederland voor unido zal bevestigen. Door onze gezamenlijke doelstellingen op het gebied van hulp en handel zijn Nederland en unido samen meer dan de som der delen. Lalith Goonatilake, directeur handelscapaciteitsopbouw enSarwar Hobohm, directeur strategische planningunido

In Forum van 31 januari stelt minister

Ploumen dat hulp en handel hand in hand

gaan. Dezelfde minister is echter van plan het

lidmaatschap van unido, de vn-organisatie

voor de ontwikkeling van het bedrijfsleven,

op te zeggen. Opmerkelijk, vinden Lalith

Goonatilake en Sarwar Hobohm van unido.

FORUM #04/28.02.1347

Gelukkig is het paard te oud, anders hadden de Duitsers het vast ook nog meegenomen. Net als de twee vrachtwagens waarmee meubel-fabrikant Gispen de bestellingen tijdens de

Tweede Wereldoorlog rond rijdt. Een ervan krijgen ze terug, hoewel ze daar niet veel meer aan hebben wegens gebrek aan benzine.De oorlog maakt inventief. Een boek lezen zon-der extra verduisteringsmaatregelen kan met de speciaal ontwikkelde Giso-verduisterings-lamp. En als in 1941 de fabricage van stalen meubelen wordt verboden omdat al het ijzer en staal moet worden gespaard voor de oorlogs-industrie, brengt Gispen onder de naam Pelko

meubelen van hout uit. De naam Gispen mag er niet meer op staan. Oprichter en industrieel ontwerper Willem Hendrik Gispen schaamt zich voor de ‘staalarme’ meubelen.De werknemers op de foto kunnen nog wel het kenmerkende stalen buismeubilair afleveren. En het paard is al lang blij dat het voor de wagen mag lopen.

Tekst:MarciaTimmermans|Foto:Gispen,1940

overlevers

Overlevers, doorzetters, bedrijven die na jaren nog steeds bestaan. Nederland telt er vele.

Deze rubriek blikt terug in de geschiedenis van Nederlandse bedrijven.

Forumishettweewekelijkseopiniebladvanonderne-mingsorganisatievno-ncw. vno-ncwvertegenwoordigtsamenmetdeaangesloten160brancheorganisatiesenvijfregionaleverenigingenintotaal115.000onderne-mingen.vno-ncwwordtinderegiovertegenwoordigddoor: vno-ncw Noord, vno-ncw Midden, vno-ncwWest,deBrabants-ZeeuwseWerkgeversvereniging(bzw)endeLimburgseWerkgeversVereniging(lwv).VoormanagerstotveertigjaariserJongManagement.

Redactieadres Bezuidenhoutseweg12,2594AV DenHaag,Postbus93002,2509AADenHaag, telefoon:070-3490165,e-mail:forum@vno-ncw.nl

Forum op internetwww.vno-ncw.nl

RedactieKarinBojorge(hoofdredacteur),JiskaVijselaar(eindredacteur),MarciaTimmermans(bureauredacteur),WalterDevenijns,RemkoEbbers,MirandeGroot, FrankdenHoed,PaulScheer

Colofon CorrespondentenJeroenAnsink(VerenigdeStaten), HenkHirs(Hongarije),MaaikeHoman(Spanje),OlafKoens(Moskou),MauritsKuypers(Duitsland),MichelMaas(Indone-sië),MiriamMannak(Zuid-Afrika),JoostvanMierlo(VerenigdKoninkrijk),HansMoleman(België),FrankRenout(Frankrijk),PetraSjouwerman(Denemarken),JudithStalpers(Japan),RemkoTanis(China),EdwinTimmer(Mexico),MaartenVeeger(Italië)

Aan dit nummer werkten mee: Erik te Brake, GuusjeDolsma,PaulvanKempen,JeroenLammers, TonSchoenmaeckers,Sang-AhYoo,JanZuidam

Abonnementen en adreswijzigingenSanderKok,telefoon:070-3490336,e-mail:kok@vno-ncw.nl,issn 1384 - 2102. Forumwordtgericht–kosteloos–toegezondenaaneengrootaantalNederlandseondernemingen,organisatiesenparticulieren.Betaaldeabonnementenkosten€45perjaarexclusiefbtw.Opzeggingvaneenkosteloosabonnementkanperdirect,vaneenbetaaldabonnementper1januari.Hiervoorgeldtgeenopzeggingstermijn.

Informatie over het lidmaatschap van vno-ncw Infor-matiebijRitaterSteeg,telefoon:070-3490351,e-mail:steeg@vno-ncw.nl.Opzeggingvanhetlidmaatschapvanvno-ncwmoetvóór1septembervaneenjaarwordengedaan.Hetlidmaatschapeindigtdanper31decembervandatzelfdejaar.DeschriftelijkeopzeggingkanwordengerichtaanRitaterSteeg,coördinatorlidmaatschapsza-ken vno-ncw,Postbus93002,2509AADenHaag.

VormgevingConcept,basisontwerpenvormgeving: LinkDesign,Amsterdam

Cover Foto:MarcoBakker/hh

DrukwerkEm.deJongbv,Visweg8,Postbus8, 5110AABaarle-Nassau

AdvertentieverkoopVanVlietBureauvoorMedia Advies,FrankOudman,telefoon0235714745, e-mail:f.oudman@bureauvanvliet.com,Postbus20, 2040AAZandvoort

Gispen

opgericht in 1916wat Ontwerper, meubelpro-

ducent en kantoorinrichter

Doe mee met de grootste vrijwilligersactie vanNederland. Vind een leuke klus op nldoet.nl.

NLdoet. 15 en 16 maart.

Tijdens NLdoet krijgen we het voor elkaar!

[WT]NLdoet adv. Forum.indd 1 21-02-13 16:40